Teşvik Rehberi - Hasan Fehmi Kinay

Transkript

AK PARTİYLE TEŞVİK GÖREN KÜTAHYA
...KRİZLERDEN İSTİKRARA...
DEĞİŞEN GELİŞEN BÜYÜYEN
TÜRKİYE’NİN TEŞVİK KENTİ
“KÜTAHYA”
İÇİNDEKİLER
SAYFALAR
SUNUŞ------------------------------------------------------------------------------------------------------------1
KÜTAHYA TEŞVİKLE NELER KAZANDI?-------------------------------------------------------------------2-3
YENİ TEŞVİK SİSTEMİ İLE NELER DEĞİŞİYOR?-----------------------------------------------------------3-8
TEŞVİK KAPSAMINA GİRME MÜCADELEMİZ------------------------------------------------------------9-13
ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİMİZ------------------------------------------------------------------------14-19
İLİMİZİN SANAYİ YAPISI--------------------------------------------------------------------------------------20-21
TEŞVİKLE KÜTAHYA’DA YATIRIM --------------------------------------------------------------------------22-23
YENİ TEŞVİK SİSTEMİ ----------------------------------------------------------------------------------------24-27
ZAFER KALKINMA AJANSI DESTEKLERİ------------------------------------------------------------------28-29
İSTİHDAM TEŞVİKLERİ---------------------------------------------------------------------------------------30
KOSGEB DESTEKLERİ-----------------------------------------------------------------------------------------31-36
AR-GE KANUNU TEŞVİKLERİ--------------------------------------------------------------------------------37
TARIMSAL DESTEKLEMELER--------------------------------------------------------------------------------38-47
TKDK DESTEKLERİ--------------------------------------------------------------------------------------------48
KIRSAL KALKINMA DESTEKLERİ---------------------------------------------------------------------------49-50
KÜLTÜR VE TURİZM YATIRIMLARI DESTEĞİ------------------------------------------------------------51-55
TÜBİTAK ARDEB DESTEKLERİ-------------------------------------------------------------------------------56-60
TÜBİTAK TEYDEB DESTEKLERİ-----------------------------------------------------------------------------61-64
AVRUPA BİRLİĞİ FONLARI-----------------------------------------------------------------------------------65-68
TÜRKİYE TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VAKFI (TTGV) DESTEKLERİ--------------------------------------69-70
SANAYİ TEZLERİ TEŞVİKLERİ-------------------------------------------------------------------------------70
DIŞ TİCARET DESTEKLERİ (DTM)---------------------------------------------------------------------------71-78
DAHİLDE İŞLEME REJİMİ(DİR)TEŞVİKLERİ---------------------------------------------------------------79
GELECEK TASAVVURUMUZ---------------------------------------------------------------------------------80
YAYIN KURULU
HAZIRLIK YERİ
KÜTAHYA
AĞUSTOS 2012
TEŞEKKÜR
BASKI HAZIRLIK
Bülent AKBULUT
BASKI
Anka Matbaacılık
İstanbul
Gayret bizden inayet ve tevfik Allah’tan
Teşvik Kenti KÜTAHYA
SUNUŞ
Kütahya Teşvik Rehberi, ilimizin 2005’den
bu yana yararlandığı teşvik ve desteklerle ulaştığı
noktayı ve yeni teşvik sisteminin ayrıntılarını sizlerle
paylaşıyor. Deyim yerindeyse, Kütahya yatırımcısına teşvik rehberliği yapıyor.
İki hedefimiz var: Birincisi, ilerlemeyi ölçmek.
2002 ile mukayese yapmamız bu yüzden. Geçmişi
karalamıyoruz. Muhalefete cevap da vermiyoruz. Her
zaman olduğu gibi işimizi yapıyoruz. İkinci hedefimiz,
bilgilendirmek. Yeni bir teşvik sistemi açıklandı ve Kütahya Ege Bölgesi’nde en çok teşvik edilen il konumunda. 4. düzey, hatta OSB’lerdeki yatırımlar bakımından
5. düzeyde teşvik görüyor.
Ak Parti öncesinde Kütahya’nın kalkınmada öncelikli
yörelere sağlanan fırsatlardan yararlanmadığını, yani
teşvik kapsamına giremediğini biliyoruz. Kütahya Ak
Parti ile teşvik gördü. Böylece yeni bir dönem başladı,
Teşvik Dönemi…
Teşvik ve Destek, kalkınmanın içeriğini dolduran en
önemli araçlar. Ancak hemen ifade etmeliyiz ki asıl
teşvik, ülkemizin son yıllarda yakaladığı ekonomik istikrardır. Döviz kurlarının tüm hesapları altüst ettiği,
gecelik faizlerin on binlere tırmandığı bir ekonomide,
siz ne kadar teşvik verirseniz verin, kimse böyle bir
ortamda yatırım yapmayacaktır. Nitekim 1998 yılında
4325 Sayılı Teşvik Yasası yürürlüğe girmesine rağmen,
1998-2001 yıllarında krizlerle boğuşan yatırımcılar bu
teşviklere bakıp da yatırma yönelmediler.
Günümüzde Dünya’da büyüme oranları bakımından
Çin’le yarışır durumdayız. Bu başarının temelleri on yıl
öncesinde atıldı. Milletimizin, “Yeter! Söz de iktidar da
milletindir.” diyerek 2002 yılında Ak Parti’yi büyük bir
çoğunlukla -363 Milletvekiliyle – tek başına iktidara
getirmesiyle işin en önemli kısmı halloldu. 4 Kasım
sabahı Türkiye’nin her yerinde olduğu gibi Kütahya’da
da yeni umutlar yeşerdi.
Sayın Başbakanımız, Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde AK PARTİ, ülkemiz için bir an önce alınması gereken
önlemleri Acil Eylem Planı’nda toplamış ve zaman kaybetmeden uygulamaya koymuştu. Yeni bir teşvik yasasının uygulamaya konulacağı da AEP’ de yer almıştı.
Türkiye’de ilk kez bir iktidar partisi, boş seçim vaatleri
yerine, seçimi büyük bir zaferle kazanmasına rağmen,
kendini bağlayan bir eylem planını kamuoyu ile paylaşıyordu. İşte bu, özgüven ve samimiyetin eseridir. Bu
duyguların kaynağında ise Allah’ın izniyle inanç vardır.
Ekonomi alanında sonuçlar alınmaya başlandıkça Hü-
Bugün bir kez daha bize
düşeni yapıyoruz. Size yol
göstermek için işte Teşvik
Rehberi! Biz, işimizin yasa
yapmaktan ibaret olmadığını biliyoruz. Yasaları yaşama
aktarmak zorundayız. Seçim
bölgemizin
menfaatlerini
gözetmek, Türkiye’nin gücüne güç katmak zorundayız.
kümet’e duyulan güven daha da arttı. Her yıl enflasyon
oranları geriledi ve on yılların özlemi olan tek haneli
enflasyon düzeyine inildi. Tabii ki faiz oranları da hızla
inişe geçti, hem devletin hem de firmaların yüksek faiz
giderleri büyük oranda azaldı. Artık, faiz batağından
kurtularak, imkânlarımızı yatırımlarda kullanmaya yöneldik. İşte tam da bu evre de 5084 Sayılı Yatırımların
ve İstihdamın Teşviki Kanunu çıkarıldı. Ancak, yasadan
yararlanacak illerin belirlenmesinde kullanılan fert başına milli gelir kriteri 1500 Dolar ve altında kalan illeri
kapsadığı için, Kütahya bu yasadan yararlanamıyordu.
Zira bizim fert başına milli gelirimiz, 2256 Dolar’dı.
2004 yılı yerel seçimleri arifesinde çıkarılan bu yasa,
seçmenler karşısında yeni bir milletvekili olarak beni
ve diğer Milletvekillerimizi zor duruma düşürmüştü.
Üstelik yıllarını Ticaret ve Sanayi Odası’nda Genel Sekreter olarak geçirmiş ve Teşvik Kanunu hazırlayacak
düzeyde konuya hâkim olan ben, teşvikten yararlanması gereken Kütahya’nın hakkını gereği gibi Meclis’te savunamamış duruma düşmüştüm. Oysa seçilir
seçilmez ilk yaptığım çalışma, Yatırım ve İstihdamın
Teşviki ve Kütahya’nın bundan istifade etmesine yönelikti. Maliye Bakanımız Kemal Unakıtan başta olmak
üzere, Başbakan yardımcımız Abdüllatif Şener, Devlet
Bakanı Ali Babacan, DPT Müsteşarı, Hazine Müsteşarı
kısacası ilgili ve yetkili tüm çevrelerle ısrarlı bir tutum
sergileyerek sayısız görüşmeler yapmıştım. Hatta bir
iftar programını fırsat bilerek, Sayın Başbakanımızın
karşısına geçip teşvik sistemi hakkında görüşlerimi
aktardım. Yapılan yanlışları aktarmaya çalıştım. Ayrıca
Kütahya’ya geldiklerinde biraz sitem ederek, Kütahya’nın teşvik kapsamına alınması gerektiğini söyledim.
Asıl mücadeleyi Kanunun yasalaşma sürecinde parlamentoda verdim. Plan ve Bütçe Komisyonunda tasarı
üzerindeki eleştirilerimi ifade ettim. Daha iyi bir teşvik yasasında sadece milli gelir değil, başka kriterler
aranması gerektiğini savundum. Yasa üzerinde önerge hazırladım ve yüz milletvekiline imzalattım. Tam
bu esnada, dönemin Maliye Bakanı Kemal Unakıtan,
yasanın en kısa sürede revize edilerek Kütahya’nın da
teşvik kapsamına alınacağını temin ettiler. Bu şartla
önergeyi vermekten vazgeçtim.
Gerçekten de 6 ay sora 5350 Sayılı Yatırım ve İstihdamın Teşvikine Dair yeni bir Kanun Meclise sevk edildi ve
nihayet Afyon ve Uşak gibi Kütahya’da teşvik kapsamına alındı. Allah mahçup etmedi.
Bugün itibariyle 524.974.138 TL teşvik ve destek kullanmışız. Yaklaşık 34 bin sigortalımızın teşvikten yararlandığını görüyoruz. Bu çalışanlarımızın yarıdan fazlası
demektir. OSB’lerde doluluk oranı % 100’e yükselmiş.
Teşviklerden yararlanan firmalar bunu daha iyi takdir
edecektir. Şimdi yeni bir dönemin kapıları açılıyor.
Gerçekten, tarımdan turizme, madencilikten imalat
sanayiye kadar her alanda adeta üretim üssü haline
gelmemiz mümkün. Bunun için her şey var bu İl’de…
Artı teşvik de var.
Bugün bir kez daha bize düşeni yapıyoruz. Size yol
göstermek için işte Teşvik Rehberi! Biz, işimizin yasa
yapmaktan ibaret olmadığını biliyoruz. Yasaları yaşama aktarmak zorundayız. Seçim bölgemizin menfaatlerini gözetmek, Türkiye’nin gücüne güç katmak
zorundayız. Yol göstermek zorundayız. Hatta düşeni
tutup kaldırmak, koşmak isteyene nefes olmak zorundayız. Ak Parti saflarında siyaset, insanımızın huzur ve
saadeti için yapılıyor. Biz de Sayın Başbakanımız Recep
Tayyip Erdoğan’ın çizgisinde, milletimizle omuz omuza
bu kalkınma mücadelesinin içinde yer almaya devam
edeceğiz inşaallah.
Hasan Fehmi KİNAY
Kütahya Milletvekili
KÜTAHYA TEŞVİKLE NELER KAZANDI?
ŞİRKETLERİMİZ
ENERJİ TEŞVİĞİNDEN FAYDALANDILAR
2005 yılından 2012 yılına kadar
yaklaşık 200 firmaya toplam 66 milyon 145 bin TL enerji teşviği ödendi.
2005 yılından 2011 yılına kadar yaklaşık 34 bin işçinin SGK primi işveren payı
olarak toplam 156.586.262 TL Hazine
tarafından karşılandı.
Yine teşvik kapsamına girdiğimiz 2005 yılından bu yana 20.195.286 TL tutarında hazine
adına kayıtlı 3.387.103 m2 alana sahip 165
parsel yatırımcıya bedelsiz tahsis edilmiştir.
Tarım Sektöründe Hayvancılık Desteği olarak ; 26.639.241 TL Fark
Ödemeleri olarak 37.603.385 TL ; Alan Bazlı destekler olarak
231.141.205 TL diğer Tarımsal Destekler olarak; 3.293.070 TL
Toplamda 298.676.903 TL çiftçimize aktarılmıştır.
Girişimcilerimize yeni
bir destek unsuru olarak 500 bin TL tekno
girişim sermayesi verilmiştir.
KOSGEB Kanalıyla 635 firmaya toplam 2.961.876 TL
destek sağlanmıştır.
2003-2012 Yılları Arasında KOSGEB Kredi Faiz Destek Programı Kapsamında 2.414 KOBİ’ye 111.858.515
TL’lik Kredi Kullandırılmıştır.
2
KÜTAHYA TEŞVİKLE NELER KAZANDI?
FLAŞ !!!
Ve böylece AK PARTİ döneminde, 2005- 2012 yılları arasında binlerce KOBİ ve yatırımcımıza toplam 524.974.138 TL tutarında kaynak aktarılmıştır. Özel sektörümüz
ilk kez bu kadar büyük çaplı devlet teşvik ve desteklerini yanında görmüştür. Bu teşviklerden aldığı güçle Kütahya’yı şantiyeye döndürmüş; üretime, istihdama, ihracata yönelmiştir.
3
YENİ TEŞVİK SİSTEMİ İLE NELER DEĞİŞİYOR?
2009 yılı teşvik Sisteminde yer alan 9 sektörün Asgari Yatırım Tutar alt sınırında indirime gidilmiştir
4
2012 / 3305 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla içinde Kütahya’nın da bulunduğu
4. Bölgede 26 yeni sektör Teşvik Sistemi Kapsamına alınmış oldu.
5
Böylece 2009 yılında 24 sektör Teşvik sisteminden faydalanırken ,
Yeni Teşvik Paketiyle toplamda 50 sektör Teşvik Sisteminden faydalanabilecektir.
6
7
8
TEŞVİK KAPSAMINA GİRME MÜCADELEMİZ
11 Mayıs 2005
TBMM’de Kütahya adına teşvik konuşması
AK PARTİ GRUBU ADINA
HASAN FEHMİ KİNAY (Kütahya)
“Değerli milletvekilleri, 5084 sayılı yatırımların ve istihdamın teşviki ile bazı
kanunlarda yapılması öngörülen değişikliklere ilişkin kanun tasarısı hakkında
Grubum adına söz almış bulunuyorum;
bu vesileyle, Yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.
Biraz evvel, müktesebatına uygun, iyi niyetle yapmış olduğu değerlendirmelerden ötürü, yasayla ilgili yapmış olduğu
değerlendirmelerden ötürü Sayın Kılıçdaroğlu’na ayrıca teşekkür ediyorum.
Söz konusu olan teşvik yasası olduğuna
göre, iktidarıyla muhalefetiyle ülkemizin kalkınma hamlesine hız kazandıracak mücadeleyi, elbette ki Meclis olarak
birlikte vereceğiz. Bu noktada, Türkiye
Büyük Millet Meclisi, ülkemizin kalkınma
çabasına hız kazandıracak önemli bir yasayı gündemine almıştır.
Öncelikle tasarının gündeme alınması
ve olgunlaşmasında bizzat Sayın Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın çaba
ve azminin çok büyük bir rol oynadığını Yüce Milletimize bu kürsüden bir kez
daha duyurmayı görev biliyorum. Sayın
Başbakanımız, söz verdiği gibi ülkemizin engin kaynaklarını harekete geçirme
yönünde, sosyal ve ekonomik alanlarda
Türkiye’nin cumhuriyet tarihinde ekonomik istikrar
ortamı tesis ederek ilerleyebildiği dönemler ne yazık ki sınırlı olmuştur. Bunun nedenlerini iç ve dış
konjonktüre bağlı olarak
açıklayabiliriz; ama, ilerlediği dönemlerin benzerlikleri dikkat çekicidir.
mütemadiyen yapıcı politikalar üretmekte ve böylece ülkemiz kalkınma sürecine yeniden kavuşmaktadır.
Bugün görüşmekte olduğumuz Teşvik
Kanunu Tasarısını benzerlerinden ayıran
çok etkili araçları ihtiva ettiğini ve bu yönüyle bakıldığında özellikle Maliye Bakanlığının, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının
ve ekonomiden sorumlu Devlet Bakanlığımızın üstün bir çaba sergilediklerini
belirtmek isterim.
Türkiye’nin cumhuriyet tarihinde ekonomik istikrar ortamı tesis ederek ilerleyebildiği dönemler ne yazık ki sınırlı
olmuştur. Bunun nedenlerini iç ve dış
konjonktüre bağlı olarak açıklayabiliriz;
ama, ilerlediği dönemlerin benzerlikleri
dikkat çekicidir.
Büyüme hızı, eğer sürdürülebilir ise, bir
ekonominin başarısının ölçüsü kabul
edilebilir. Zira, bütün ekonomik verilerin
paydasında millî geliri görmekteyiz. Bu
veriyi dikkate alarak cumhuriyet tarihimize göz attığımızda, ortalama yüzde 5
ile 10 arasında, düzenli olarak beş ve on
yıl süreyle büyüyebildiğimiz dönemler
ne yazık ki çok sınırlıdır.
Bunlardan ilki, 1928 ve 1938 yılları arasında gerçekleşmiştir. Bu dönemde, Türkiye ortalama yüzde 10 büyümüştür. Bu
büyümede, en başta, Atatürk ve cumhuriyetimizi kuran kadroların millet ve vatan sevgisiyle sağladıkları siyasî istikrar
büyük rol oynamıştır. Ayrıca, 1927 yılında,
Sanayii Teşvik Kanunu, en önemli faktör
teşkil etmiştir. Bugün, Türk tarımı ve Türk
imalat sanayiinin geldiği noktayı, elbette
ki, kalkınma seferberliğine dönüştüren
o günkü anlayışa borçluyuz. Bu başarı,
aynı dönemde dünyada yaşanan büyük
iktisadî buhrana rağmen gerçekleşmiştir
ve bu başarı, milletimize güven kaynağı
olmuştur. Türk Milletinin kendi kaynaklarıyla kalkınabildiği, tüm dünyanın gözleri önünde ilk kez o yıllarda sergilenmiştir.
Bu dönemde, dış politikada da oldukça
başarılı bir süreç yaşanmıştır.
1992-2002 yıllarına kadar geçen on yıllık süre zarfında, iki kez büyük çapta kriz
9
TBMM’DE KÜTAHYA ADINA TEŞVİK KONUŞMASI -11 Mayıs 2005
yaşanmıştır. Koalisyon hükümetlerinin
yarattığı yönetim zaafları, 28 Şubat süreciyle daha da derinleşerek, ekonominin ihtiyaç duyduğu iç ve dış güven
unsuru, ancak, IMF’yle yapılan stand-by
anlaşmasıyla tesis edilmeye çalışılmıştır.
Bu dönemde, kamu açıkları ve cari açık
sorunu, ekonomide kırılganlığın temel
nedeni olmuştur. Enflasyon gelir dağılımını olumsuz yönde etkilerken, peşi peşine gelen krizler reel sektörü canından
bezdirmiştir.
Değerli milletvekilleri, görüldüğü gibi,
10
ekonomimizde güzel günler ne yazık ki
daha azdır. Bu durum, günümüz siyasetine, çözmesi gereken üç temel sorunu
taşımıştır. Bunlar, işsizlik, gelir dağılımında adaletsizlik ve bölgeler arasındaki gelişmişlik farklılıklarıdır. Türkiye,
uzun bir aradan sonra, yeniden istikrara
kavuşmuştur. Bu siyasî istikrar ortamının kıymetini, en başta reel sektör çok
iyi bilmektedir. Zira, geçmişte yaşanan
krizlerin faturasını en ağır biçimde ödeyen reel sektör olmuştur. Gecelik faizlerin yüzde 10 000’lere çıktığı, bir günde
yüzde 100 devalüasyonun bütün hesapları altüst ettiği bir ortamı, henüz hafızalarımızdan silmiş değiliz. Biz, hiçbir
ek teşvik düzenlemesi getirmesek dahi,
öngörülebilir bir ortamda faaliyet göstermek, özel sektörün en önemli ihtiyacı
olan teşviki vermek anlamına gelir. Esasen, özel sektörün bizden beklediği de
budur.
Değerli arkadaşlar, bu girizgâhtan sonra, tasarıyla ilgili değerlendirmemi üç
temel noktaya dikkatlerinizi çekerek aktarmak istiyorum.
Bunlardan birincisi, Teşvik Yasasının
amaçları ve kapsamına ilişkindir; ikincisi, Teşvik Yasasının başarısına yöneliktir;
üçüncüsü, hedef kitlemiz olan girişimci,
müteşebbis üzerine olacaktır.
Bildiğiniz gibi, bugüne kadar bu yasa tasarısı üzerinde kamuoyunda çok büyük
tartışmalar yaşanmıştır. Bu tartışmanın
odağına yerleşen bazı temel konulara
değinmemiz gerekmektedir. Bunlardan
ilki, kapsama giremeyen illerden yükselen isteklerdir; diğeri, kapsama giren
illerdeki gelişmişlik farklılıklarının, teşvikleri kademeli olarak uygulanması gerektiğine yönelik tartışmadır. Bir diğer
tartışma, yasanın uygulanacağı illerde
mevcut bulunan işletmeler ile yeni yapılacak yatırımlar arasında haksız rekabet
yaratıldığına ilişkin değerlendirmedir.
Bunların dışında, yasada yer alan teşvik
araçlarının artırılmasına ya da geliştirilmesine yönelik talepler ve teşvikten yararlanma koşulları gündeme gelmiştir.
Süremizin darlığını da dikkate alarak,
vaktimizin elverdiği ölçüde bu konulara
değinmek amacıyla çaba sarf edeceğim.
Değerli milletvekilleri, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 49 uncu maddesi,
işsizliği önlemeye elverişli bir ortamı
yaratmayı devletin ödevleri arasında
saymıştır. Bugün 2 500 000’in üzerinde
olduğu bilinen işsiz nüfusumuz, Türkiye’nin sosyal açıdan karşılaştığı en büyük sorun olmaya devam etmektedir.
Özel sektör öncülüğünde kalkınmayı
amaçlayan ülkemizde, istihdam olanağı
sağlayacak girişimcilerimiz, yürürlükteki
vergi ve sigorta oranlarının yüksekliğinden yakınmaktadır. İşte, tam bu noktadan hareketle, kalkınmamızın kaynağındaki işletmelerimize ilave istihdam
sağlamaları koşuluyla, vergi ve sigorta
primlerinde indirim sağlanarak, yatırım
ve istihdam ortamının iyileştirilmesi hedeflenmiş, böylece Anayasal bir görev
de yerine getirilmiştir. Ayrıca, Anayasanın 166. maddesi, ekonomik, sosyal ve
kültürel kalkınmayı, özellikle sanayiin
ve tarımın yurt düzeyinde dengeli ve
uyumlu biçimde hızla gelişmesini devletin görevleri arasında saymıştır.
Devlete verilen bu iki görev; yani, işsizliği azaltmak ve bölgesel gelişmişlik
farklılıklarını gidermek görevi Anayasamızda yer almasına rağmen, geldiğimiz
nokta, ne yazık ki, umut verici değildir.
Ülkemizde, işsizlik sorunu, ekonomik ve
sosyal yönleriyle kâbus olmaktan çıkmış
değildir. Bölgesel gelişmişlik farklılıklarını gidermeyi bir kenara bırakın, hafifletebilmiş bile değiliz.
Öncelikle bunun kolay çözümlenmeyecek bir sorun olduğunu kavramamız
gerekmektedir. Zira, işsizlik, gelişmiş
ülkelerin ekonomisinin bile henüz çözemediği bir sorundur. Avrupa Birliği,
işsizlikle mücadelede alınması gereken
tedbirlerin ancak orta ve uzun vadede
sonuç vereceğini kabul ederek işe başlamıştır. Nitekim, 1997 yılında Avrupa
Birliğine üye ülkelerin hükümet temsilcileri tarafından imzalanarak 1 Mayıs 1999
tarihinde yürürlüğe giren Amsterdam
Anlaşmasının 125 inci maddesi, işsizlik
sorununun kalkınma hızına aykırı bir biçimde devam ettiği kaygısıyla ve sosyal
bir sorun olarak gündemdeki yerini koruduğu düşüncesiyle hazırlanmıştır.
Bu anlaşma sonrası, istihdam sorununun
çözümü için başvurulacak önlemleri etkenlerin kaynağına inerek belirlemek
üzere “Avrupa İstihdam Stratejisi” başlığı
altında bir dizi referans
geliştirilmiştir.
Ülkemizde ise, 2003
yılı itibariyle düzenlenen Türkiye İlerleme
Raporunda, Avrupa
istihdam stratejisiyle
uyumlu bir ulusal istihdam stratejisinin
geliştirilmesine öncelik verileceği açıklanmıştır.
Değerli milletvekilleri, 5084 sayılı Yasayla getirilen teşvik sistemi, bölgesel gelişmişlik farklılıklarını giderme yönünde,
yatırımların geri kalmış bölgelere çekilmesi için, istihdamın, maliyet faktörleri
üzerinde, yani, vergi ve sigorta yükünü
hafifletmek suretiyle, teşvik edilmesini
öngörmektedir. Böylece, nispi bir maliyet avantajı yaratılmış olacak ve bu
avantaj, yatırımların, geri kalmış bölgelere kaymasına neden olacaktır.
Buradan hareketle, tasarının, kapsama
alınan illerde aradığı kriterlerin -ki, bu
kriterler 58 başlıkta ele alınmıştır- esas
itibariyle, sosyoekonomik açıdan mukayese edilen illere göre ciddi şekilde
geri kaldığını, kendi şartları içerisinde bu
dengenin oluşmadığını bir kez daha vurgulamamız gerekmektedir.
Aslında, yine, benzeri amaçla ve benzeri
teşvik araçlarıyla uygulamaya konulan
4325 sayılı Yasa, 1998 yılından 2002 yılı
sonuna kadar 22 ilde uygulanmış; ancak,
ekonomik konjonktürün elverdiği ölçüde başarılı olmuştur. Bu ve benzeri politikaların analizini, vakit elverdiği ölçüde
yapmaya çalışacağız. Belki ileriki maddelerde de söz alarak, bu değerlendirmeleri yapabiliriz.
Şurası kesin olarak bilinmelidir ki, kapsama alınan illerde ifade edilen, kanunda
ifade edilen 1500 Dolar kriteri ve sosyoekonomik gelişmişlik endeksi, tamamıyla
gerçekçi, 4325 sayılı Yasa kapsamı içerisinde de yer alan temel kriterlerdir.
Biraz evvel Sayın Kılıçdaroğlu’nun ifade ettiği gibi, geçtiğimiz yıl 5084 sayılı
Yasayı burada tartışırken, özellikle 4325
sayılı Yasaya atıfta bulunarak, orada yer
alan sosyoekonomik gelişmişlik endeksi
kriterinin 5084 sayılı Yasada yer almamasının doğuracağı sorunları değerlendirmiştik. Burada -Elazığ, Tunceli başta
olmak üzere- çok değerli milletvekillerimiz, kriterlerde bir eksik öngörüsüyle,
tartışmaya katılmışlardı. Bugün tartıştığımız tasarı, bu önemli eksikliği gidermektedir. Böylece, 13 ilimiz de, 5084 sayılı Yasadan yararlanan 36 ile ilave olarak
öngörülen teşviklerden yararlanacaktır.
Değerli arkadaşlar, bölgesel gelişmişlik
kriteri, gerçekten çok çok önemli bir sorun olarak, bu yönde hazırlanan teşvik
yasalarıyla çözümlenmesi gereken sorun
olarak önümüzde durmaktadır. Bu amaçla, Plan ve Bütçe Komisyonunda şu anda
görüşülmekte olan Kalkınma Ajansları
Yasası, yine aynı gerekçeyle hazırlanmıştır. Bu gerekçe... Tasarının içerisinde vurgulamamız gereken en önemli unsur da,
bölgesel gelişmişlik farklılıklarını giderme yönünde bir eksikliğin, sosyoekonomik gelişmişlik endeksinin kriteri olarak
ele alınması gerektiği eksikliğinin, bu tasarıyla beraber çözümlendiğini görüyoruz ve bundan da gerçekten çok büyük
mutluluk duyuyoruz.
Arkadaşlar, 49 il, aslında 81 ili olan Türkiye’de 49 ilin bölgesel açıdan gelişmemiş
olduğu öngörüsü, üzerinde çok ciddî olarak tartışılmaya değer bir konudur. Şimdi, oransal olarak baktığımızda, neredeyse, Türkiye coğrafyasının yüzde 60’ının
gelişmişlik anlamında geri kaldığını tescillemiş oluyoruz. Ancak, bu yasayı tartışırken, bu bölgedeki -ekonomik anlamda
Türkiye’yle mukayesesini yaparak- diğer
32 ille mukayesesini yaparak değerlendirmemizin doğru olacağını düşünüyorum. Nüfusun yüzde 35’inin yaşadığı bu
bölge, Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi mükellef
sayısının sadece yüzde
10’unun yer aldığı bölgedir. Sanayide tüketilen
elektrik enerjisinin sadece yüzde 12’sinin, yapılan Türkiye ihracatının
sadece yüzde 7’sinin bu
bölgede yer aldığını görüyoruz. Teşvik belgesine
bağlı olarak yapılan yatırımların sadece yüzde
15’i bu bölgede gerçek-
11
leşmektedir. Kısacası, bu bölgede, yani,
49 ilimizde ekonomi yoktur. Millî Gelire
ne yazık ki yüzde 10 seviyesinde katkıda
bulunabilen bir bölgedir. Aslında, Türkiye
coğrafyasının neredeyse yüzde 60’ını tartışıyoruz.
Buradan yola çıkarak, millî gelir ile istihdam arasındaki güçlü ilişkiyi tüm Türkiye
sathına taşımak amacıyla, bu yasanın, bu
bölgedeki girişimciler tarafından, çok iyi
bir şekilde değerlendirilmesi gerektiğini
ifade etmek istiyorum.
Üzerine basarak değerlendirmemiz gereken bir başka konu olarak, Türkiye’de
bugüne kadar sürdürülen bölgelerarası
gelişmişlik farklılıklarına ilişkin politikaların, ne yazık ki, sonuç vermediğini üzülerek görüyoruz.
Şimdi, bir tartışma da şurada yaşanıyor:
Rekabet -biraz evvel CHP sözcüsü Değerli Kılıçdaroğlu da ifade ettiler- unsurları üzerinde teşvik sistemi geliştiriliyor
eleştirisi var. Özellikle sanayileşmiş bölgelerden, Gaziantep gibi, Kayseri gibi sanayileşmiş bölgelerden, bu yönde, haksız
rekabet yaratıldığına ilişkin bir eleştiri yapılmakta.
Değerli arkadaşlar, üretim faktörlerine,
maliyet muhasebesine baktığımızda, işçilik giderleri sadece bir maliyet unsuru
olarak dikkate alınması gereken bir unsurdur. Bir firmanın üretim yapma şartları arasında pazarlama ve satış dağıtım
giderleri gibi, finansman giderleri gibi,
12
hammadde giderleri gibi belki de bunlardan çok daha önemli maliyet faktörleri
söz konusudur.
Şimdi, Türkiye’de bugüne kadar yapılan
yatırımların yüzde 85’inin 32 ilde, sadece
yüzde 15’inin bahsettiğimiz 49 ilde gerçekleştirildiğini biraz evvel ifade ettim.
Bu şartlarda -biraz evvel- nüfusun yüzde
35’inin yaşadığı bu bölgeye, millî gelire
katkısını artırmak amacıyla, eğer farklı bir
teşvik uygulamaz isek, bir maliyet avantajı sağlamaz isek, bırakın orada yatırım
yapmayı, orada yatırım yapmış olan iş-
Bu bölgeye, millî gelire katkısını artırmak amacıyla, eğer
farklı bir teşvik uygulamaz
isek, bir maliyet avantajı sağlamaz isek, bırakın orada yatırım yapmayı, orada yatırım
yapmış olan işletmelerin bile
faaliyetlerini sürdürmesi tartışılır hale gelir.
letmelerin bile faaliyetlerini sürdürmesi
tartışılır hale gelir.
En son, yatırım teşvikleriyle ilgili kararnamede bir değişiklik yapılarak, malumlarınız olduğu üzere, kalkınmada öncelikli
yöre ile diğer iller arasındaki mukayeseyi
teşvik amacıyla düzenleyen yatırım indiri-
mi uygulaması da yüzde 40 olarak fikslenmiştir; yani, eşitlenmiştir. Şimdi, istihdamla ilgili yüklerin aynı olduğu, yatırımla ilgili
teşviklerin aynı olduğu bir bölgeye bırakın girişimci beklemeyi, oradaki mevcut
girişimciler bile pazara daha yakın olan
bölgelere veya maliyet avantajını daha
hafifletecek bölgelere taşınmaktadır.
Ben, bu noktada, gelişmiş olan illerimizde
mevcut yatırımcıların 49 ile verilen bu teşvikleri eleştirmek yerine, başta AR-GE’ye
ayırmış olduğumuz -biliyorsunuz, geçtiğimiz hafta tartışarak kabul ettiğimiz TÜBİTAK Yasasında bu konu çok vurgulandı;
AR-GE teşviklerine 450 trilyon bir kaynak
ayrılmıştır- bu teşviklerden yararlanmalarının doğru olacağını buradan ifade etmek isterim. Zira, Türkiye’nin sanayileştiği
bu bölge, kredi kaynaklarının neredeyse
yüzde 90’ını kontrol etmektedir. Kredi
faizleri, AK Parti İktidarı döneminde, yüzde 16’dan -maliyetler içerisindeki payını
ifade ediyorum; aslında kredi faizleri çok
yüksekti, yüzde 80’lere varıyordu- bir firmanın gelir tablosunda maliyetler açısından yüzde 16’lık paydan yüzde 3’lük paya
düşmüştür. Bu, çok önemli bir teşvik unsurudur ve bu teşviklerden gelişmiş olan 32
ilimizdeki kurulu sanayi...
Bu noktada, ülkemizin kalkınmamış bir
bölgesinin kalkınma süreci içerisine dahil
edilerek, böyle bir teşvik mekanizmasıyla,
teşvik araçlarıyla dahil edilerek, ülkemizdeki millî gelirin artırılması elde edilmiş
olacaktır, ülkemizin en büyük sorunu olan
işsizlik sorunu, gelir dağılımı sorunu ve
bölgelerarası gelişmişlik farklılıkları sorunu ortadan kalkmış olacaktır ve bundan
da en çok yararlanacak kimdir diye sorarsanız, yine, gelişmiş bölgelerdeki, Antep
gibi, Kayseri gibi, Kocaeli gibi gelişmiş
bölgelerdeki büyük fabrikalarımız, diğer
bölgelerdeki oluşacak yatırım talepleriyle, üretim talepleriyle birlikte, ülkemiz, bir
bütün olarak, bir entegre güç olarak ortaya çıkacaktır; en çok da bu bölgelerimiz
istifade edecektir diyorum.
Bu vesileyle, tekrar, Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum.”
ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİMİZ
Kütahya’nın sanayileşme hamlesindeki yolculuk Cumhuriyet’in ilk kuruluş yıllarında
başlamıştır. Ancak yatırımlar genel olarak kamu tarafından gerçekleştirilmiş olup
özel teşebbüsün çok fazla etkili olduğu söylenemez. Burada ilk adımlarla ilgili çalışma ve emek süreci vurgulanmıştır. İlgili sunuş, orijinal haliyle tarihten bir yaprak
olarak dikkatinize sunulmuştur.
ilk adımlar
Yıl 1992
13
1. OSB
İlk kuruluş çalışmaları 1973’e dayanan OSB son yıllarda gözle görülür bir inkişaf göstermiş olup, Kütahya
sanayinin lokomotifi olacak bir şekle gelmiştir.
Kütahya Merkez O.S.B. Kütahya-Afyon karayoluna 6,5 Km. mesafede şehir merkezine
14,5 Km. mesafede Alayunt ile Büyüksaka
köyleri arasındaki 2.213.100 m2’lik bir alanda
kurulmuştur. Bu alanın 1.559.209 m2 si sanayi parselleri, kalan alanlar ise sosyal donatı ve
yeşil alanlardır.
Bugün itibariyle O.S.B.’de 69 firma üretimde,
6 firma inşaat safhasında, 1 firma proje safhasındadır. Kamulaştırma çalışmaları devam
etmekte olup, tahsis edilecek parsel yoktur.
Ancak 2012 sonuna doğru yeni tahsislere
başlanacaktır.
2009 yılından itibaren O.S.B.’nin % 95 doluluk
oranına ulaşması nedeniyle genişletilmesi
gündeme gelmiş olup, 190 hektarlık bir alanın OSB’ye ilave edilmesine çalışılmaktadır.
Elektrik dağıtımı konusunda EPDK dan OSB
Yönetimine yetki verilmiş olup, 2011 Ağustos
ayı başından itibaren bölgede elektrik dağıtımı OSB Yönetimi tarafından yapılmaktadır.
2. OSB
Kütahya Merkez 2. OSB Kütahya-Eskişehir karayolu eski
Azot tesisleri arkasındaki 3.500.000. m2’lik bir alanda kurulmuştur. 2. OSB’nin kuruluş amacı ilimizde uygulanan
teşvikler nedeniyle ilimize gelecek büyük yatırımcılar için
sanayi parsellerini hazırlamaktır. Bu amaçla 2. OSB’de sanayi parselleri daha büyük tutulmuş olup, parsel büyüklükleri 30.000 - 90.000 m2 arasında öngörülmüştür.
2. OSB’de toplam 31 parsel sanayi alanı olup, bu parsellerin toplamı 1.735.678 m2 dir. Geri kalan kısımlar ise sosyal
donatı ve yeşil alanlardır.
Bugün itibariyle 2. OSB’de 9 adet yatırımcıya 13 adet parselin tahsisi yapılmış olup, bunlardan 3 adedi üretime
geçmiş, 3 adedi inşaat safhasında olup, diğer 3 adedi ise
proje safhasındadır. Kütahya Merkez 2. OSB’de madencilik, seramik, cam, mobilya ve madeni yağ sektörlerinde
çalışan firmalara yer verilmiştir.
14
2. OSB Kuruluşundaki Emek ve Çabalarımız
yatırımcılara tahsis edebilelim, dedim.
Sayın Kemal Unakıtan Kütahya’yı seven
ve bize desteği olan bir bakanımızdı.
Düşüncelerimizi beğendi ve projemizi
destekledi. Onun desteği sayesinde 2.
OSB gerçekleşmiştir. Bu vesileyle kendilerine bir kez daha teşekkür ediyor,
sağlık diliyorum. “
2. OSB’nin Kuruluş Hikayesi:
İsmail Hakkı Demirtaş (Editör): “Kütahya Merkez 2. OSB’de emeği geçenlerden biri olarak, kuruluş döneminde neler yaşandı? Kısaca bunlara
değinebilir misiniz?”
Hasan Fehmi Kinay (Kütahya Milletvekili) : “Kütahya’nın sanayi kenti olması yönünde kaydettiğimiz en önemli başarılardan biri kuşkusuz ikinci OSB’nin
kurulmasıdır. Bilindiği gibi 2. OSB Azot
Fabrikasının bitişiğindedir. Azot Fabrikası rahmetli Menderes döneminde
linyit kömüründen amonyak üretimi
yapılacağı da dikkate alınarak çok geniş
tutulmuştur. Zamanla amonyak üretimi durdurulmuş ve arazi içinde yer
alan fabrikaların birçoğu terk edilmiştir. 2004 senesinde Azot Fabrikasının
özelleştirilmesi gündeme geldiğinde
dedim ki: bu tesislerin kullanılmayan
bölümü “hurda fiyatına” satılacak. Oysa
Kütahya’nın en değerli fabrikaları; KÜMAŞ, Kütahya Porselen, Güral Cam,
Güral Porselen bu bölgede. Yani arazinin bulunduğu bölge zaten bir sanayi
bölgesi. Üstelik Eskişehir Karayoluna
bitişik, içinden demiryolu, doğalgaz,
elektrik geçiyor. Müstesna bir altyapı
imkanına sahip. Şehre yakın… Bunları
değerlendirmek suretiyle derhal Maliye Bakanımız Kemal Unakıtan’a bir yazı
yazarak, buranın endüstri bölgesi ilan
edilmesi yönünde talepte bulundum.
Kısacası, arazinin 2/3’sini ayırın, özelleştirmeyin, geri kalanı, fabrikaların olduğu bölümü satabiliriz. Burayı başka
“Peki, bu talebinizle 2. OSB kuruluş
çalışmaları tamamlandı diyebilir miyiz?”
“Keşke her şey bir talep yazısıyla halledilebilse… Mümkün mü? Türkiye’de
ne yazık ki, bir projenin gerçekleşmesi
kolay olmuyor. Suya yokuş tırmandırıyoruz. Sivil veya siyasi kanattan beklemediğiniz engeller çıkıyor. Ayrıca,
bürokrasi çok yavaş ilerliyor. Yıllarımız
Kütahya için büyük projeler geliştirmek
ve takip etmekle geçti.
Ancak kamuoyu bunların çok azını biliyor. İzleme imkânı yok. Şimdi, sualinize
dönersek, özelleştirme idaresi isteksizdi. Zira ihaleye çıkmak üzereydiler.
Her türlü değer tespit çalışmalarını tamamlamışlardı. Bizim sanayi bölgesine
dönüştürelim talebimiz, pişmiş aşa su
katmak gibi bir şeydi.
Ama Maliye Bakanımızın siyasi desteğiyle konuyu yakından takip ederek,
istediğimiz ifraz işlemini yaptırdık. Tabii
burada bitmedi. Ayrıca, Yüksek Planlama Kararı çıkardık. Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı (yine Ali Coşkun ağabeyimizi
minnetle yâd ediyorum.) 2.OSB ‘yi yatırım programına
aldı. Süratle kuruluş işlemlerini tamamladık.
Altı ay içerisinde yoktan yonga çıkararak 2.
OSB kurulmuş
oldu. Tabii burada; Sanayi ve
Ticaret İl Müdürümüz Sayın Erdal Yıldırım başta olmak üzere
çok sayıda emeği geçen arkadaşlarımız
oldu. Onları da böyle önemli bir projeye
katkı verdikleri için tebrik ediyorum. “
Editör: 2. OSB’de şimdilerde bazı fabrikaların kurulduğunu, bazılarının
da kurulmakta olduğunu görüyoruz.
Ancak, altyapı konusunda eksikler olduğu söyleniyor. Yollar istenildiği gibi
değil, doğalgaz, su ve kanalizasyon
altyapısı çözülmemiş. Bir taraftan da
yeni OSB’ler kurulmalı diyorsunuz. Biri
tamamlanmadan diğerlerine geçilebilir mi?
“Bu soru yerinde bir soru. Şimdi, evvelemirde 2. OSB de ne durumdayız? Altyapı
çalışmaları neden gecikiyor? Burada bazı
fabrikalar kuruluyor, bazıları sizin de belirttiğiniz gibi kurulmakta. Ama yollar,
su, kanalizasyon ve elektrik çalışmaları
yetersiz. Doğrudur. Bunun nedeni arazinin harita çalışmaları esnasında bazı özel
mülklerin de OSB içine alınması. Yani özel
mülklerin kamulaştırılması sorunu var. Bu
tamamlanmadan altyapı ihalesi yapılamıyor. Bildiğim kadarıyla halen kamulaştırma davaları sürüyor.
Tamamladığında, altyapı ihalesi yapılacak. Bunun için de kaynak ihtiyacını karşıladık. Hatta 2010 yılında, yani iki yıl önce
kaynak sorununu çözdük. 2. OSB’yi Kamu
Yatırım Programına aldırarak 10 Milyon
TL ödenek çıkarttık Allah’ın izniyle. Ben
yakından takip ediyorum. Ama asıl takibi, Müteşebbis Heyet ve Yönetim Kurulu
yapıyor. Sağ olsunlar çalışmaları deruhte
15
birlikte gerçekleştirmeliyiz.
Ben OSB’leri kurmalıyız, zira teşvik
dönemindeyiz, bundan hızla yararlanalım diyorum.
İlimize yatırımcı geldiğinde geri
dönmesin. Ayrıca, mevcut yatırımcılara da destek olalım diyorum.
OSB’lerde yatırım yapan firmalar
daha fazla teşvik görecek. Kütahya 4. Düzeyde teşvik görüyor ama
OSB de yapılan yatırım 5. Düzeyde
teşvik görüyor. Buralarda bedelsiz
arsa arazi tahsisi yapılıyor. Bir yatırım furyası başladı mı, yok satmamamız gerek.
İşte bu yüzden yeni OSB’ler kurulmalı. Onlar da zaten ha deyince
kurulmuyor. Yer seçimi çalışmaları,
arazinin kamulaştırılması, altyapı
yatırımları en az 3 yıl demek… Teşvik dönemi bitmeden yapalım bu
işi. “
ediyorlar. Ayrıca, OSB Müdürü de
teknik çalışma yürütüyor. Şu iyi
bilinmelidir: OSB’ler şehirlerin en
büyük projeleridir. Ciddi altyapı
yatırımları gerektirir. Ama daha
da önemlisi yatırımcının gelmesi.
Şimdi sorunuza cevap olması bakımından söylüyorum, biz geleceği planlamak zorundayız. Ben Milletvekiliyim. Halkımız günü yaşar
ama ben geleceği tasavvur etmek
durumundayım. 2. OSB sorunlarını çözmek de bizim görevimiz,
doğru gelecek için yeni OSB’lerin
kurulmasına dikkat çekmek ve
bunları gerçekleştirmek için çaba
sarf etmekte.
Ayrıca, lütfen dikkat buyurun, bu
görev sadece benim değil, Valinin,
Belediye Başkanının, Oda Başkanlarının ve STK’ların da görevi. Öyle
her şeyi bir kişinin yapması mümkün değil. Birlikte tasavvur etmeli,
SİMAV OSB
Simav ilçesi Güney kasabasında yapılması düşünülen
OSB’nin kuruluş çalışmaları halen devam etmektedir.
OSB’nin yer seçimi yapılmış olup, alan Belediye Mücavir
alanı içerisine alınmış ve halihazır haritaları yaptırılmıştır. En son olarak OSB alanı ile ilgili mülkiyet durumu çıkarılmış olup, kamulaştırmaya esas olmak üzere Sanayi
ve Ticaret Bakanlığından şahıs mülkiyetindeki araziler
için 25.08.2005 tarihinde kamu yararı kararı alınmıştır.
Ayrıca gözlemsel jeolojik etüt ve jeoteknik etüt raporu
hazırlanmış onay aşamasındadır.
Yine Simav ilçemizde kuruluş çalışmaları devam eden
Tarıma dayalı ihtisas organize sanayi bölgesi kuruluşu
ile ilgili olarak çalışmalar devam ettirilmiş ancak seçilen
yerde çıkan problem nedeniyle proje iptal edilmiş ve yeniden başvuru yapılması gündeme getirilmiştir. İleride
Sanayi ve Ticaret Bakanlığına yeniden başvuru yapılacaktır.
16
GEDİZ OSB
Gediz OSB Gediz-Uşak
karayolu üzerinde 120
hektarlık bir alanda kurulmuştur. OSB’nin tüm alt
yapısı bitirilmiş olup, toplam sanayi alanı 622.413
m2 dir. Bu alan yine toplam 31 parselden
oluşmuş olup, bu parsellerden 21 adedi
yatırımcılara tahsis edilmiştir. Şuan bölgede 12 firma üretimde olup, 3 firma inşaat
aşamasında, 6 firma ise proje aşamasındadır. Bölgede plastik, seramik, makine,
mobilya, gıda, tekstil sektörlerinde faaliyet gösteren firmalar yer almıştır.
TAVŞANLI OSB
Tavşanlı OSB, Tavşanlı’ya 15 km. Mesafede, Kütahya-Tavşanlı karayolu üzerinde 141 hektarlık bir alanda
kurulmuştur. Alt yapısı doğalgaz dışında tamamlanmıştır. Tavşanlı OSB 2 etap dan oluşmakta .1. etap
435.000, 2. etap 242.000 olmak üzere 677.000 m2 sanayi alanı vardır. Şu anda 8 adet firmaya tahsis yapılmış olup, 1 tanesi üretime başlamıştır. Bölgede otomotiv yan sanayi ve metal işleriyle uğraşan sektörler
ön plandadır.
17
İLİMİZİN SANAYİ YAPISI
İl sanayisi var olan yer altı ve yer üstü kaynaklara dayalı olarak şekillenmiştir. Bu nedenle ilde seramik, porselen, madencilik,
orman ürünleri, tarım ve hayvancılığa dayalı sanayi tesisleri kurulmuştur.
İlimiz topraklarının yaklaşık % 34.5‘lik bölümünde tarım yapılmaktadır. İl toplam
tarım arazisinin % 89.6 lık gibi büyük bir
bölümü tarla alanı olarak kullanılmakta olup, yine toplam tarım arazisi içinde
51.75 lik pay ile sebze arazisi ikinci büyük
alanı, % 1.52 ile bağ ve meyvelikler arazisi
üçüncü büyük tarım alanını oluşturmaktadır. İldeki ormanlık alan il yüzölçümünün yaklaşık % 52 sini kaplamakta olup
toplam 617.034 hektardır.
Kütahya ili maden rezervleri ve enerji kaynakları açısından da oldukça zengin bir
ildir. İlimizde 232 yerde 34 çeşit maden
bulunmakta olup bulunan madenlerin
Türkiye madenleri içindeki yeri incelen-
18
diğinde Türkiye rezervinin bor tuzunda
%45.44’nün, manyezitte %31,44’nün, kömürde % 7.06’nın, demirde %6,37’nin ve
manganezde % 6,32’nin ilimizde olduğu
görülecektir.
Faal nüfusun tarımdaki payının % 66.9,
Madencilik ve taş ocakçılığında payının
% 3.0, imalat sanayi iş kolundaki payının
% 6.2, ticaret kolundaki payının %4.87, inşaat işkolundaki payının %3.1 ve toplum
hizmetleri işkolundaki payının %12.4 olduğu görülmektedir. Buradan hareketle
il ekonomisinin tarım, hayvancılık, imalat
sanayi ve madencilik sektörlerine dayandığı söylenebilir.
Kütahya’nın 2001 yılı Türkiye İstatistik
Enstitüsü verilerine göre kişi başına Gayri
Safi Milli Hasılası 1.805 Dolardır. İlin toplam Gayri Safi Yurt İçi Hasılası 1 milyar 446
milyon TL’dir. Sosyoekonomik gelişmişlik
açısından 81 il içerisinde 40ncı sırada olup
İmalat Sanayi Gelişmişlik Sıralamasında
ise 31nci dir Sanayinin GSYİH içindeki
payı % 47,1’dir.
İlimizden 2012 Ocak-Mart ayı itibariyle
40.660.411 $ değerinde ihracat yapılırken
29.726.719 $’lık ithalat gerçekleştirilmiştir.
İhracatta ilk sırayı porselen, seramik, çimento ve toprak ürünlerini içeren sanayi
mamulleri yer almıştır. En çok ihracat yapılan ülkelerin başında ise Cezayir Almanya,
Ukrayna, Fransa yer almaktadır. İl olarak
en çok ara ve yatırım malı ithalatı gerçekleştirilmektedir.
Bugün itibariyle ilde toplam 462 sanayi
kuruluşu faaliyet göstermektedir. Bu sanayi kuruluşlarından 5 adedi Kamuya ait
olup, 457 adedi özel sektör tarafından
kurulmuştur. Bu sanayi kuruluşlarından
toplam 24.425 kişi istihdam edilmektedir.
İlimizde özel sektöre ait 457 adet sanayi kuruluşunda 18.534 kişi, kamuya ait 5
adet sanayi kuruluşunda 5891 kişi istihdam olunmaktadır.
İl genelinde iki adedi Merkezde olmak
üzere 5 adet OSB, 17 adet KSS bulunmaktadır. Bunlardan Kütahya Merkez 1
ve Gediz OSB’ler faaliyette olup Kütahya
Merkez 2. OSB, Tavşanlı ve Simav OSB’lerinin faaliyete geçirilmesine çalışılmaktadır.
KSS‘lerde 1993 adet işyerinde 4252 kişi
çalışmaktadır.
İLİMİZİN SANAYİ YAPISI
KÜTAHYA İLİNDE SEKTÖRLERİN DAĞILIMI
Kütahya İlinde bulunan sanayi işletmelerinin sektörel dağılımına baktığımızda, % 32 lik bir oran ile Gıda ürünleri imalatı, % 17
Diğer Metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı, % 10 Ağaç ve
mantar ürünleri imalatı (Mobilya hariç) ilk sıralarda olduğu görülmektedir.
% 2 Diğer (içecek imalatı, mobilya imalatı, diğer imalatlar, elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı, kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması, bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı, diğer ulaşım araçlarının imalatı)
Bunları sırasıyla aşağıdaki sektörler takip etmektedir.
% 7 Diğer Madencilik ve Taş ocakçılığı,
% 5 Tekstil Ürünleri imalatı,
% 5 Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı,
% 5 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı
% 3 Kömür ve linyit çıkartılması
% 3 Giyim eşyası İmalatı, Kürkün işlenmesi ve boyanması
% 3 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı
% 2 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç)
% 2 Kok kömürü rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıt
imalatı
% 1 Ana metal sanayi
% 1 Metal cevheri madenciliği
% 1 Motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork imalatı
% 1 Elektrikli teçhizat
SANAYİ KURULUŞLARININ İL GENELİNDE DAĞILIMI
19
TEŞVİKLE KÜTAHYA’DA YATIRIM
TEŞVİK BELGELERİNİN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIM I
Teşvik Belgeli Yatırımlarda İmalat Sanayi Lokomotif Sektör Oldu.
Kütahya’da 2002 – 2012 yılları arasında
264 adet teşvik belgesiyle 1 Milyar 900 milyon TL’lik yatırım gerçekleşti.
264 yatırımın 129’u imalat sektöründe gerçekleşirken ,
ikinci sırayı 92 yatırımla hizmetler sektörü aldı.
Kütahya’da gerçekleşen teşvik belgeli yatırımlar 11.345 kişilik istihdam sağladı.
TEŞVİK BELGELERİNİN YATIRIM CİNSİNE GÖRE DAĞILIMI
Teşvik Belgeli Yatırımların 1 Milyar 225 milyon TL’si Komple Yeni Yatırımlardan Oluştu.
Teşvik Belgeli Yatırımların % 63,74’ü Komple Yeni Yatırım olarak gerçekleşti.
Kütahya’da yapılan teşvik belgeli 264 yatırımın 196’sı sıfırdan oluşturuldu.
Böylece ildeki yatırımcı sayısında ciddi artış yaşandığı rakamlarla tescil edilmiş oldu.
20
TEŞVİKLE KÜTAHYA’DA YATIRIM
TEŞViK BELGELERİNİN YILLARA GÖRE DAĞILIMI
Ak Parti Hükümetinin ilk dört yılında
Kütahya’daki teşvik belgeli yatırım sayısı 4’ e katlandı.
2002 yılında 12 olan teşvik belgeli yatırımlar 2005 yılında 48’e ulaştı. Sonraki yıllarda Kütahya’ya verilen teşvik
belgesi sayısının ortalaması 27 olarak gerçekleşti.
2010 ve 2011 yıllarında 2009 yılında çıkarılan teşvik yasasının etkisiyle
teşvik belgeli yatırımların ortalaması 40’a ulaşmış oldu.
TEŞVİK BELGELERİNİN DESTEK SINIFINA GÖRE DAĞILIMI
Kütahya 2009 – 2012 yılları arasında 93 adet Yatırım Teşvik Belgesiyle 779 milyon TL’lik yatırım yaptı. Bu yatırımların 406 milyon TL’.si Bölgesel ,
373 milyon TL’si ise Genel Teşvik Sistemi ile gerçekleşti.
21
YENİ TEŞVİK SİSTEMİ
5 Nisan 2012 tarihinde Başbakan Recep
Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı yeni teşvik
paketinin ayrıntılarını Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan kamuoyuyla paylaştı. 2023
vizyonunun kendileri için çok önemli olduğunu belirten Bakan Çağlayan “Cumhuriyetimizin 100. Yılında hedeflerimize
ulaşmak istiyoruz. Ancak, gerçekleştirdiğimiz çalışmalar neticesinde bu hedeflere
ulaşmamız için 3 temel ihtiyacımız olduğunu tespit ettik. İhracatta emek yoğun
teknolojiden bilgi yoğun teknolojiye geçmeyi ve ithalatta en çok ithal edilen ürünlerin milli üretimini sağlamak istiyoruz”
dedi.
1- Genel Teşvik Uygulamaları
Teşvik edilmeyecek yatırım konularıyla
diğer teşvik uygulamaları kapsamında
yer almayan, buna ek olarak,belirlenmiş
minimum sabit yatırım tutarı koşulunu
sağlayan yatırımlar, KDV İstisnası ve Gümrük Muafiyeti desteklerinden yararlanabilecektir. Yeni teşvik paketininin bu başlık
altında getireceği yenilik ise, yatırımın
6. Bölgede yapılması durumunda asgari
ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisi
stopajı ve sigorta prim işçi hissesi desteğinden yararlanılabilinecek olmasıdır.
2- Bölgesel Teşvik Uygulamaları
Bu başlık kapsamında; yeni bir bölgesel
harita-il bazlı bölgesel teşvik sistemine
geçilmesi, destek süre ve oranlarının değişmesi, desteklenmesi planlanan sektörlerin gözden geçirilerek güncellenmesi,az
gelişmiş bölgelere daha fazla imkan sunulması ve öncelik arz eden yatırımların
belirlenmesi sağlanacaktır.
3- Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki
Ülkemizin teknolojik ilerleme kaydetmesini ve diğer ülkeler karşısındaki rekabet
gücünün artmasını sağlayacak büyük ölçekli Ar-Ge ve İnovasyon yatırımlarının
desteklenmesi sürdürülecektir. Yeni teşvik
paketininin bu başlık altında getireceği
yenilik ise, yatırımın 6. Bölgede yapılması
durumunda
asgari ücret üzerinden hesaplanan gelir
vergisi stopajı ve sigorta prim işçi hissesi
desteğinden yararlanılabilinecek olmasıdır. Buna ek olarak, büyük ölçekli yatırımlara;
KDV İstisnası, Gümrük Vergisi Muafiyeti,
Vergi İndirimi, Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği, Yatırım Yeri Tahsisi teşvikleri
verilecektir.
22
4- Stratejik Yatırımların Teşviki
%50’den fazlası yurt dışından ithal edilen
yarı mamül ya da nihai ürünlerin imalatının gerçekleştirilmeye başlanması bu
kapsama girmektedir. Dışa bağımlılığın
azaltılması sonucu cari açığın azalmasına katkı sağlanabilmesi için, ithal edilen,
katma değeri yüksek ürünlerin imalatına
yönelik yatırımlar teşvik edilmektedir.
SON 10 YILIN TEŞVİK SİSTEMLERİNİN
AMAÇLARINDA YAŞANAN DEĞİŞİM
5035 ve 5084 kanunlarının amacı; bazı
illerde vergi ve sigorta primi teşvikleri
uygulamak, enerji desteği sağlamak ve
yatırımlara arsa ve arazi temin etmek suretiyle yatırımları ve istihdam imkanlarını
artırmaktır.
2009 yılı teşvik sisteminin amacı; Kalkınma Planları ve Yıllık Programlarda öngörülen hedefler ile uluslararası anlaşmalara
uygun olarak, tasarrufları katma değeri
yüksek yatırımlara yönlendirmek, üretimi
ve istihdamı artırmak, yatırım eğiliminin
devamlılığını ve sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak, uluslararası rekabet gücünü
artıracak teknoloji ve araştırma geliştirme
içeriği yüksek büyük ölçekli yatırımları
özendirmek, doğrudan yabancı yatırımları artırmak, bölgesel gelişmişlik farklılıklarını gidermek, çevre korumaya yönelik
yatırımlar ile araştırma ve geliştirme faaliyetlerini desteklemektir.
2012 yılında uygulanmaya başlanacak
sistemin amacı; cari açığın azaltılması,
üretimin katma değerinin arttırılması, en
az gelişmiş bölgelerde kalkınmanın sağlanması, destek araçlarının etkinliğinin
arttırılması, bölgesel eşitsizliklerin giderilmesi, kümelenmeleri ve ileri teknoloji yatırımlarını destekleyerek küresel rekabet
gücünün arttırılmasıdır.
YENİ TEŞVİK SİSTEMİNİN GETİRECEĞİ
YENİLİKLER
2009 yılından itibaren uygulanan teşvik
paketi; bölgesel farklılıkların azaltılması, rekabet gücünün artırılması, Ar-Ge
yatırımlarına destek olunması, sektörel
kümelenmenin desteklenmesi amacıyla hazırlanmıştır. Ancak hükümet, yargı
döneminde vergi indirimi, 2011 sonu itibariyle azalan destek oranı ve sürelerinin
artırılması, desteklenen yatırım konularının incelenmesi, teknolojik ilerlemeyi
sağlayacak projelerin desteklenmesi ve
23
destek miktarlarının bölgelerin gelişmişlik düzeylerine göre daha adil bir biçimde
belirlenmesi amacıyla 2012 yılında yeni
bir teşvik paketi hazırlamıştır.
Temmuz 2009 yılında uygulanmaya başlanmış olan teşvik paketi, genel teşvik
uygulamaları, bölgesel teşvik uygulamaları ve büyük ölçekli yatırımların teşviki
olmak üzere 3 alt temel başlık ve gelişmişlik düzeylerine göre sınıflandırılmış 4
bölgeden oluşmaktaydı. Kamuoyu ile 5
Nisan 2012’de paylaşılan yeni teşvik yasası ise, genel teşvik uygulamaları, bölgesel
teşvik uygulamaları, büyük ölçekleri yatırımların teşvikinin yanı sıra stratejik yatırımların teşvikini de kapsamaktadır. Aynı
zamanda, yeni teşvik paketinde bölgeler
gelişmişlik düzeyine göre 4 değil 6 farklı
parçaya ayrılmıştır. Ayrıca yeni teşvik sisteminde, tüm sektörleri olumlu etkileyebilecek eğitim, ulaştırma gibi konuların
her bölgede stratejik yatırım olarak desteklenmesine karar verildi. Yeni sistemdeki bir diğer önemli değişiklik ise, bazı
yatırımların diğerlerinden ayrılarak “öncelikli” kategorisine konulmasıdır. Ulaştırma,
test merkezleri, eğitim konularına yatırım önceliği verilerek, ülkemizin rekabet
edebilirliğinin uzun vadede kalıcı olarak
artması amaçlanmaktadır. Örnek verecek
olursak, özel sektör okul yatırımları gerçekleştirerek eğitim fiziki kapasitesinin
arttırılmasını, ulaşım yatırımları ise bölgeler arası ulaşım ağını güçlendirerek lojistik
24
maliyetlerinin azaltılmasını sağlayacaktır.
Bir başka değişim ise, ilk olarak 2009 yılı
teşvik paketinde gündeme gelen “teknolojik yatırımların desteklenmesi” nin
yeni paketle beraber daha da önem kazanmasıdır. 5084 ve 5035 sayılı teşvik kanunlarında, ülkemizin Ar-Ge kapasitesinin
gelişimini sağlayacak yüksek teknolojiye
sahip ürünlerin imalatının desteklenmesi ile ilgili herhangi bir öncelik yoktu. Bu
ayrıcalık ilk olarak 2009 yılı teşvik paketinde yer aldı ve teknoloji içerikli yatırımlar
desteklenmeye başlandı. 2012 teşvik paketinde ise teknoloji ve Ar-Ge içerikli yatırımların öncelikli olarak desteklenmesine
devam edilecektir. Ayrıca, yeni sistemde,
TÜBİTAK tarafından verilen destekle geliştirilen ürünlerin imalatı için de ilave destekler sağlanacaktır.
Yeni teşvik paketinde görülen bir başka
farklılık ise Organize Sanayi Bölgelerine
pozitif ayrımcılık uygulanacak olmasıdır.
Yeni sistemde, diğer teşvik sistemlerinde
de olduğu gibi, yatırımcıların Organize
Sanayi Bölgesindeki arsalardan bedelsiz
yararlanmasına imkan verilecektir. Ancak yeni sistemde, tüm yatırımların, bulundukları kentin yer aldığı bölgenin bir
altındaki bölgede uygulanan teşviklerle
desteklenmesine karar verildi. Ayrıca,
altıncı bölgedeki OSB’de yapılan yatırımların teşvik süreleri, OSB dışında yapılan yatırımların teşvik süresinden daha
fazla olacaktır. Bu sayede, yatırımcıların
OSB’lerde kümelenmesinin sağlanması,
daha düzenli ve çevreye daha duyarlı bir
sanayi yapılanmasının elde edilmesi beklenmektedir. Yeni teşvik sisteminin getireceği bir başka önemli yenilik ise, vergi
indiriminin işletme aşamasında değil, yatırım aşamasında yapılabilecek olmasıdır.
Eski teşvik sistemlerinde, yatırımcılar, kamusal desteklerden ya işletme aşamasında ya da yatırım dönemi sonunda faydalanabiliyordu. Bu durum ise, yatırımcıların
teşviğe yeterince ilgi göstermemesine yol
açıyordu. Yeni sistemde, bölgelerin gelişmişlik düzeyine göre desteğin yatırım aşamasında kullanılma miktarı azalıyor ya da
artıyor. Örnek verecek olursak, Bölge 5’te
yatırım döneminde kullanılacak destek
miktarı %50 iken, Bölge 6’da bu miktar
%80’dir. Yapılan bu değişiklik ile bölgesel
eşitsizliklerin giderilmesi amaçlanmaktadır. Geliri artırmak, bölgesel gelişmişlik
farklılıklarını gidermek, çevre korumaya
yönelik yatırımlar ile araştırma ve geliştirme faaliyetlerini desteklemektir. 2012
yılında uygulanmaya başlanacak sistemin
amacı; cari açığın azaltılması, üretimin
katma değerinin arttırılması, en az gelişmiş bölgelerde kalkınmanın sağlanması,
destek araçlarının etkinliğinin arttırılması,
bölgesel eşitsizliklerin giderilmesi, kümelenmeleri ve ileri teknoloji yatırımlarını
destekleyerek küresel rekabet gücünün
arttırılmasıdır.
ZAFER KALKINMA AJANSI DESTEKLERİ
MALİ DESTEKLER:
Yönetim, üretim, tanıtım, pazarlama, teknoloji, finansman, örgütlenme ve işgücü
eğitimi gibi konularda, küçük ve orta ölçekli işletmelerle yeni girişimcileri doğrudan veya dolaylı olarak destekleyecek
proje ve faaliyetler.
Faiz Desteği:
Faiz desteği, kâr amacı güden gerçek ve
tüzel kişilerin ilgili aracı kuruluş ile Ajans
arasında imzalanacak protokolde belirtilen nitelikteki projeleri için, ilgili aracı kuruluşlardan alacakları krediler karşılığında
ödeyecekleri faiz giderlerinin, Ajans tarafından karşılanmasını öngören karşılıksız
yardımdır.
Doğrudan Finansman Desteği:
Doğrudan finansman desteği, Ajans tarafından belirlenen usul ve kurallar çerçevesinde, belli proje ve faaliyetlere yaptığı
karşılıksız yardımlardır.
Faizsiz Kredi Desteği:
Kâr amacı güden gerçek ve tüzel kişilerin ilgili aracı kuruluş ile Ajans arasında imzalanacak protokolde belirtilen nitelikteki projeleri
için, ilgili aracı kuruluşlar eliyle kredi verilmesini ve bu mali desteğin Kalkınma
Ajansları Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliği ve bu Kılavuzda
belirtilen usul ve esaslar dahilinde
Ajans tarafından sağlanan mali
desteğin faiz ödenmeksizin taksitler halinde geri ödenmesine
imkan veren karşılıksız yardımdır.
Doğrudan Finansman
Desteği
( PROJE TEKLİF ÇAĞRISI )
Program ve Proje Bütçesi :
Ajans tarafından her bir proje başına verilebilecek azami ve asgari mali destek miktarları, destek
programının kendine özgü koşullarına göre farklılık gösterebilir.
Bu sınırlar belirlenirken, programın genel amaç ve hedefleri,
potansiyel başvuru sahiplerinin
niteliği, uygun görülen proje ko-
nuları ve maliyetler, program bütçesi gibi
unsurlar göz önünde tutulmalıdır.
Eş Finansman:
Küçük ölçekli altyapı projeleri dışındaki
projelere yararlanıcı tarafından sağlanacak eş finansman katkısı proje toplam
uygun maliyetlerinin en az yüzde yirmi
beşidir. Bu oran, bölgenin gelişmişlik durumu, başvuran kesimin mali imkanları,
kapasitesi ve yerel/bölgesel kalkınmaya
sağlayacağı katkı gibi hususlar dikkate
alınmak ve başvuru rehberlerinde açıkça
belirtilmek kaydıyla, uygun görülen öncelik alanları için proje uygun maliyetlerinin
yüzde onuna kadar azaltılabilir.
Uygunluk Kriterleri:
Mali destek sağlanacak projelere yönelik
olarak üç temel uygunluk kriteri aranmaktadır:
1) Başvuru sahibi ve ortaklarının uygunluğu
Proje faaliyetinin proje sunan kurum/kuruluşun görev ve yetki alanı içerisinde bulunması,
- Hedeflenen bölgede kayıtlı olmaları veya
merkezlerinin ya da yasal şubelerinin bu
bölgede bulunması,
- Projenin hazırlığından ve yönetiminden
(eğer varsa ortakları ile birlikte) doğrudan
sorumlu olması, aracı olarak hareket etmemesidir.
Ayrıca, başvuru sahipleri ve ortaklarının
mali destek alabilmek için aşağıdaki hallerden herhangi birinde bulunmaması
gerekir:
a) İflas etmişler veya tasfiye halinde bulunan ve bu durumları nedeniyle işleri kayyum veya vasi tarafından yürütülen, konkordato ilan ederek alacaklılar ile anlaşma
yapmış, faaliyetleri askıya alınmış veya
bunlarla ilgili bir kovuşturmanın konusu
olanlar veya meri mevzuatta öngörülen
benzer durumlarda olanlar;
b) Kesinleşmiş yargı kararı (yani
temyizi mümkün olmayan bir
karar) ile mesleki faaliyete ilişkin bir suçtan mahkum olanlar;
c) Haklarında, görevlerini ağır
bir şekilde kötüye kullandıklarına dair kesinleşmiş mahkeme
kararı olanlar;
d) Sosyal sigorta primi veya
vergi borcu nedeni ile haklarında haciz işlemleri devam
edenler / Yapılandırılmış borçlar hariç olmak üzere, meri mevzuat hükümleri uyarınca, proje
başvuru tarihi itibari ile vadesi
dolmuş veya ödenmemiş sosyal
sigorta primi veya vergi borcu
olanlar / Yapılandırılmış borçlar
hariç olmak üzere, proje başvuru tarihi itibari ile sosyal sigorta
primi veya vergi ödemesi veya
25
ZAFER KALKINMA AJANSI DESTEKLERİ
Acar Plastik tarafından Zafer Kalkınma Ajansı’nın Bölgesel Potansiyelin Harekete Geçirilmesi Mali
Destek Programı Kapsamında
Ajansa sunulan 400 bin TL’lik projeye 200 bin TL hibe desteği almaya hak kazandı.
temerrüde düşmüş kredi borcu olanlar
e) Dolandırıcılık, yolsuzluk, bir suç örgütü
içinde yer almak gibi suçlardan kesinleşmiş
yargı kararı ile mahkum olanlar;
f) Herhangi bir kamu ihale prosedürüne
veya diğer bir mali desteğe ilişkin yükümlülüklere uymayarak, sözleşmeyi ciddi bir
şekilde ihlal ettiği tespit edilenler.
Teklif çağrısının yapıldığı sırada aşağıdaki
maddelerde belirtilen durumlarda bulunan
M
TI I
N
A
T
başvuru sahipleri de teklif çağrısına katılmaya veya mali destek almaya hak kazanamazlar;
g) Teklif edilen proje dolayısıyla menfaat
ilişkisi içinde olanlar;
h) Teklif çağrısına katılım koşulu olarak Kalkınma Ajansı tarafından talep edilen bilgilerin temin edilmesi sırasında yanlış beyanda
bulunanlar veya bu bilgileri temin edemeyenler;
i) Mevcut veya daha önceki teklif çağrılarının değerlendirilmesi sürecinde değerlendirme komitesini veya Kalkınma Ajansını
etki altında bırakmaya veya gizli bilgi elde
etmeye teşebbüs edenler.
2) Proje ve faaliyetlerin uygunluğu
- Siyasi veya etnik içerikli proje ve faaliyetler,
- Hukuka, kamu düzenine, genel sağlığa
ve toplumun genel ahlak anlayışına aykırı
faaliyetler,
- Çiftçiler tarafından sözleşmeli üretilip, tütün alıcıları tarafından satın alınan tütün
üretimi haricinde tütün üretimi,
- %15’ten fazla alkol ihtiva eden içeceklerin
üretimi,
- Bankacılık, sigortacılık, mali hizmetler,
- Döviz spekülasyonu ve mali spekülasyonlar içeren faaliyetler; borsa yatırımları,
- Gayrimenkul yatırımları,
- Çalıştaylar, seminerler, konferanslar veya
kongrelere katılım için bireysel sponsorluklar,
- Eğitim veya kurslar için bireysel burslar,
- Hibe verme amaçlı projeler (diğer kişi ya
da kuruluşlara hibe (maddi veya ayni) veya
kredi sağlamak için),
- Akademik araştırma ve fizibilite çalışmaları
(daha büyük bir projenin parçası değilse),
- Yerel kuruluşların rutin aktivitelerini finanse
etmeyi teklif eden, özellikle faaliyet giderlerini kapsayan projeler,
- Ajans ile sözleşme imzalanmadan önce
başlatılan veya aynı faaliyet için diğer kaynaklardan finanse edilen projeler.
3) Maliyetlerin uygunluğu
Maliyetlerin götürü maliyetlere değil (dolaylı giderler, yolculuk ve gündelik giderleri hariç) gerçek maliyetlere (yani projenin uygulanması sırasında yapılacak fiili
maliyetler) dayalı olması,
- Projenin uygulama süresi içinde gerçekleşmesi (nihai denetim maliyetleri hariç),
- Projenin yürütülmesi için gerekli ve gerçekçi mali yönetim prensipleriyle uyumlu
olması; maliyet etkinliği yaratması,
- Yararlanıcı veya ortağı tarafından gerçekleştirilmesi,
- Yararlanıcının ya da ortağının hesaplarında ya da muhasebe belgelerinde kayıtlı, tanımlanabilir ve doğrulanabilir olması;
orijinal destekleyici belgelerle desteklenmesi gerekir.
Uygunluk kriterleri, ilan edilen teklif çağrısı bazında değişebilmekle beraber aşağıda yer alan kriterlere her bir teklif çağrısında mutlaka yer verilir.
KÜTAHYA SİZE ZENGİNLİK GETİRECEK
Çünkü hayatınızı tamamen değiştirmeye karar verdiniz. Sadece kendinize değil gelecek nesillere çok şey
bırakmak istiyorsunuz. O halde adres KÜTAHYA... Daha ne bekliyorsunuz üzerinizdeki ölü toprağını atın ve
KÜTAHYA’YA koşun. Tıpkı altına hücum gibi. Bu topraklar sınırsız bir zenginliğe sahip ve o zenginliği işleyip hem kendinizi refaha ulaştırın hem insanlığa sunun. Bu şehir on bin yıldır var. Bu şehirde dünyanın çok
önemli zenginliği olan BOR madeni var. BOR gelecekte suyun enerjiye dönüştürülmesini sağlayacak, şimdi
çok sayıda alanda kullanılıyor. Petrolden daha değerli. Bu şehir bir ilim ve ticaret şehri, o kültür binlerce yıl
gerilere gider ve dünyanın ilk BORSA’sına sahiptir. Demek ki finans ve ve ilerleme konusunda da çok şey barındırıyor. Bu kadar batıda olup teşvikte 4. Bölge olmak henüz avantajların kaçırılmadığını söylüyor. ACELE
EDİN FIRSATI KAÇIRMAYIN. Sizi Evliya çelebi konuk severliğiyle karşılayacağımızdan emin olabilirsiniz. Yakın
gelecekte şehrimiz Türkiye’nin en müreffeh şehirlerinden biri olacak. Burada eğlenebileceğiniz çok yer var.
Etraf ormanlarla çevrili, kaplıcalar, yaylalar, eski uygarlıklar, göller, manzaralar, endemikler, çiniler, sanatkarlar
sizi bekliyor. Anadolu beylerbeyi tüm eski ihtişamıyla sizin sayenizde yeniden ihtişam kazanacak. Yer altı ve
yer üstü zenginliği anlam kazanacak. FIRSAT KAÇMADAN gelin.
“Böylesine bir teşvik varken Kütahya’ya gelinir “
26
İSTİHDAM TEŞVİKLERİ
İSTİHDAM TEŞVİKLERİ
MALULLÜK,
YAŞLILIK
VE ÖLÜM SİGORTALARI
PRİM ORANININ İŞVEREN HİSSESİNDEN YAPILAN BEŞ PUANLIK İNDİRİM UYGULAMASI
Sosyal Güvenlik Kurumuna prim borcu bulunmayan özel sektör işverenlerinin, çalıştırdıkları
sigortalılar için ödeyecekleri; Malullük,Yaşlılık Ölüm sigortaları
prim oranının işveren hissesinin beş
puanlık kısmının Hazine tarafından
karşılanmasını kapsamaktadır.(5763
sayılı Kanun madde 24), Sosyal Güvenlik Kurumuna prim borcu bulunmayan, Kayıt dışı işçi çalıştırmayan
Muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme
zammı borçları bulunmakla birlikte, söz
konusu borçları çeşitli kanunlar gereğince
yeniden yapılandırılmış ya da tecil, taksitlendirme ve yapılandırma yapmış olan işverenler faydalanabilmektedir.
Teşvikle, Çalışan
Sayımız 10 Yılda
% 77 arttı!
giriş tarihinden itibaren 6 ay süreyle İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmaktadır.
(4447 sayılı Kanun; Geçici 9. madde.)
İşsizlik ödeneği alan sigortalıların;
1/10/2009 veya sonraki bir tarihte işe alınmış olması, İşsizlik ödeneği almaya hak
ÖZÜRLÜ İŞÇİ ÇALIŞTIRANLARA
YÖNELİK İSTİHDAM TEŞVİKİ
İşverenlerin, kanunen çalıştırmakla yükümlü bulundukları özürlü
sigortalılardan, Korumalı işyeri
işverenlerinin çalıştırdığı özürlü
sigortalılardan,kaynaklanan prim
yükümlülüklerinin %100 oranında; Kontenjan haricinde çalıştırılan özürlü sigortalılardan dolayı
ise % 50 oranında sigorta primi,
Hazine tarafından karşılanır.
(5763 sayılı Kanun Madde 2)
İŞVEREN HİSSESİ SİGORTA PRİMİ TEŞVİKİ
2009/Ekim ayına ilişkin aylık
prim ve hizmet belgesinde bildirilen sigortalı sayısına ek olarak;
01/10/2010 ila 31/12/2010 tarihleri arasında işe alınan sigortalıların, İşe giriş tarihinden önceki üç
aylık dönemde herhangi bir işyerinden SGK’ya verilen aylık prim
ve hizmet belgelerinde kayıtlı olmamaları, Fiilen çalışmaları kaydıyla, prime esas kazanç alt sınıra
isabet eden sigorta primi işveren
hissesi tutarları, sigortalıların işe
kazanmadan önce son
çalıştığı işyeri haricindeki
bir işyerinde işe başlamış olması durumunda,
prime esas kazanç alt sınırı üzerinden tahakkuk
eden, kısa vadeli sigorta
kolları priminin 1 puanlık
kısmı, malullük yaşlılık ve
ölüm sigortası priminin
tamamı, ve genel sağlık
sigortası priminin tamamı İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmaktadır. (4447 sayılı Kanun,
madde 50)
ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ
5746 sayılı Kanun’da (Ar-Ge Kanunu) öngörülen teşvik uygulamasından;
• Teknoloji merkezi işletmeler,
• Ar-Ge merkezler,
• Ar-Ge ve yenilik projelerinde faaliyet
göstermekle birlikte, sözkonusu faaliyetleri kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla
kurulan vakıflar veya uluslar arası fonlarca
desteklenen işletmeler,
• Ar-Ge ve yenilik projeleri TÜBİTAK tarafından yürütülen işletmeler,
• Rekabet öncesi işbirliği projeleri
bulunan işletmeler,
• Tekno girişim sermaye desteği
alan işletmeler,
• 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme
Bölgeleri Kanunu kapsamında ücreti gelir vergisinden istisna tutulan personel çalıştıran işletmeler;
yararlanmaktadır.
• İşletmelerin Ar-Ge faaliyetlerinde doğrudan görevli olan araştırmacı ve teknisyenlerinin (ArGe
personelinin) tamamı,
• Ar-Ge personel sayısının yüzde
onunu aşmamak kaydıyla; Ar-Ge
faaliyetlerine katılan veya bu faaliyetlerle doğrudan ilişkili personelin;
Sigorta Primi İşveren Hissesinin
yarısı, her çalışan için 5 yıl süre ile
Maliye Bakanlığı tarafından karşılanır.
27
KOSGEB DESTEKLERİ
KOSGEB NE VERİYOR?
KOBİ PROJE DESTEK PROGRAMI
Küçük ve orta büyüklükte işletme (KOBİ) :
İki yüz elli kişiden az yıllık çalışan istihdam
eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali
bilançosu 25 milyon Türk Lirasını aşmayan
ve kısaca “KOBİ” olarak adlandırılan ekonomik birimlerdir.
Programın Amacı
• İşletmelere özgü sorunların işletmeler
tarafından projelendirildiği ve projelendirilen maliyetlerin desteklenebildiği bir
programa ihtiyaç duyulması
• KOBİ’lerde proje kültürü ve bilincinin
oluşturulması
• İşletmelerde proje yapabilme kapasitesinin artırılması
• Esnek destek sistemine ihtiyaç duyulması
Program Süresi ve Destek
Limitleri
Program Süresi : 3 yıl
Proje Süresi
: 6 – 24 ay (+12 ay)
Destek Üst Limiti : 150.000 TL
Destek Oranı : 1. ve 2. Bölge için % 50 3. ve
4. Bölge için % 60
Desteklenecek Proje Konuları
İstihdam, İhracat, Pazar payı,
Verimlilik, Kapasite artırıcı, Maliyet düşürücü,
Ürün/hizmet kalitesi yükseltici, Bölgesel
gelişim düzeyine katkı sağlayıcı ve yine
Kaynakların etkin kullanımını sağlayıcı,
kurumsallaşmaya ve müşteri memnuniyetini artırmaya yönelik projeler desteklenmektedir.
28
Desteklenen Proje Giderleri
Kobi Proje Destek Programı kapsamında
desteklenecek proje giderlerine Kurul
karar verir.
Personel gideri yeni istihdam olması şartı
ile net ücret üzerinden desteklenir.
Makine-teçhizat, hammadde ve malzemeye ilişkin destek, Kurul tarafından karar
verilen destek tutarının %10’unu geçemez.
Yazılım giderleri %10’luk sınırlamasına dahil değildir.
Arsa, bina, inşaat, taşıt aracı, vergi, resim,
harç, sosyal güvenlik primleri, haberleşme
giderleri, proje ile ilgili olmayan personel
giderleri, enerji, su, kira, finansman giderleri ile projeyle ilişkilendirilmemiş diğer
maliyetler desteklenmez.
İşletmenin projesini sunmadan önce proje hazırlama konusunda alacağı danışmanlık hizmeti için sağlanacak destek üst
limiti 1500 TL dir.
Projelerin Değerlendirilmesi
Program kapsamında sunulan projeleri
değerlendirmek ve karar almak üzere Hizmet Merkezinde Kurul oluşturulur. Kurul
KOSGEB’ten 2 personel Üniversiteden 2
öğretim üyesi, Ticaret ve Sanayi Odası/Esnaf Odaları Birliğinden 1 üye olmak üzere
5 kişiden oluşur.
TEMATİK PROJE DESTEK PROGRAMI
Programın Amacı ve Gerekçesi KOBİ’lerin kendi işletmelerini geliştirmeleri
ve Meslek Kuruluşları tarafından küçük
ve orta ölçekli işletmelerin geliştirilmesi
amacıyla daha fazla proje hazırlamalarının teşvik edilmesi Makro strateji dokümanlarında işaret edilen öncelikler dikkate alınarak belirlenen tematik alanlarda
bölgesel ve sektörel ihtiyaçların karşılanması, Uluslar arası mevzuat ve önceliklere
KOBİ’lerin uyumunun sağlanması, Meslek
Kuruluşlarının KOBİ’leri geliştirmek amacıyla daha fazla proje hazırlamalarını teşvik edilmesi amaçlanmaktadır.
Tematik Proje Destek Programı
Çağrı Esaslı Tematik Program
Meslek Kuruluşu Proje Destek Programı
olmak üzere 2 alt programdan oluşmaktadır.
KOSGEB tarafından; Hükümet programı, Kalkınma planı, Orta vadeli program,
KOSGEB Stratejik planı, KOBİ’lere yönelik
araştırma sonuç ve raporları değerlendirilerek Tematik Proje konuları belirlenmektedir. Belirlenen konulara yönelik olarak
proje çağrısına çıkılmaktadır.
Çağrı Esaslı Tematik Program Kapsamında
Desteklenen Giderler, Personel ücretleri,
Seyahat Giderleri, Yeni Makine-ekipman,
yazılım ve donanım alımı ya da kiralanması (taşıt satın alımı ya da kiralanması hariç), Sarf malzeme giderleri, Hizmet alım
giderleri, Genel idari giderler.
KOSGEB DESTEKLERİ
KÜTAHYA’mızın teşvik kapsamında olması, ilimizi yatırım ve iş
kurma açısından büyük bir cazibe merkezi haline getirmiştir. Bu
durum hem kendi içimizden yatırımcı sayısını artırmıştır. Hem de
il dışından gelip yerleşenlere büyük ufuklar açmaktadır. O nedenle rehberimizin önemi düşünüldüğünden de fazladır.
Çağrı Esaslı Tematik Program Destek Unsurları
Meslek Kuruluşu Proje Destek Programı
Meslek kuruluşu proje destek programına KOSGEB Veri Tabanına
kayıtlı olan Meslek Kuruluşları başvurabilir.
Desteklenen Proje Konuları
İstihdam ve pazara giriş imkanlarının sunulması
İnsan kaynaklarının geliştirilmesi
Çevre ve enerji verimliliği
İş güvenliği
Teknik mevzuat gibi projeler desteklenmektedir.
29
KOSGEB DESTEKLERİ
İŞBİRLİĞİ - GÜÇBİRLİĞİ DESTEK PROGRAMI
Programın Amacı ve Gerekçesi
• KOBİ’lerin işbirliği-güçbirliği anlayışında
bir araya gelerek “Ortak Sorunlara Ortak
Çözümler” üretilmesine
• KOBİ’lerin tedarik, pazarlama, düşük kapasite kullanımı, rekabet gücü zayıflığı, finansman başta olmak üzere tek başlarına
çözümünde zorlandıkları birçok soruna
çözüm bulunmasına
• KOBİ’lerin bir araya gelerek kapasite ve
rekabet gücü yüksek işletmelere dönüşmesine
•Ölçek ekonomisinden yararlanılarak kaynak tasarrufu sağlanmasına
• KOBİ’ler arasında ortaklık ve işbirliği kültürünün geliştirilmesine yönelik projeler
desteklenmektedir
Desteklenecek Proje Konuları
• Ortak mamül ve ham madde tedariği
• Ortak ürün ve hizmet tasarımı
• Ortak ulusal ve uluslararası pazarlama
• Ortak laboratuar
• Ortak Pazar
• Ortak imalat ve hizmet sunumu konularındaki projeleri kapsamaktadır.
Programdan Yararlanmak için;
• KOSGEB veri tabanına kayıtlı ve aktif durumda olan en az beş işletmenin bir araya
gelerek proje başvurusu yapması gerekmektedir.
Program ve Proje Limitleri
• Proje Süresi : 6-24 ay (+ 12 ay)
• Destek Üst Limiti : 250.000 TL (Geri ödemesiz) 500.000 TL (Geri ödemeli)
• Oranı : 1. ve 2. Bölge için %50 3. ve 4. Bölge için %60
• Geri ödeme 6 ay ödemesiz, sonra 3’er
aylık taksitlerle 8 eşit taksitte faizsiz olarak
yapılır.
AR-GE, İNOVASYON ve ENDÜSTRİYEL
DESTEK PROGRAMI
Programın Amacı ve Gerekçesi
• Bilim ve teknolojiye dayalı yeni fikir ve
buluşlara sahip KOBİ ve girişimcilerin geliştirilmesi
• Teknolojik fikirlere sahip tekno-girişimcilerin desteklenmesi,
• KOBİ’lerde Ar-Ge bilincinin yaygınlaştırılması ve Ar-Ge kapasitesinin artırılması
• Mevcut Ar-Ge desteklerinin geliştirilmesi
• İnovatif faaliyetlerin desteklenmesi
• Ar-Ge ve inovasyon proje sonuçlarının
ticarileştirilmesi ve endüstriyel uygulama-
30
sına yönelik destek mekanizmalarına ihtiyaç duyulması.
2 alt programdan oluşmaktadır
• Ar-Ge, İnovasyon Destek Programı
Araştırma, geliştirme ve inovasyon konularında projesi olan işletmeler-girişimciler
yararlanabilir
• Endüstriyel Uygulama Destek Program
Yeni bir ürün/hizmetin; üretilmesi, kalitesinin artırılması, maliyet düşürücü nitelikte yeni tekniklerin uygulamaya alınması,
ürün ya da süreçlerinin pazara uygun biçimde ticarileştirilmesi amacıyla hazırlanan projeler desteklenmektedir.
Proje Süresi
• Ar-Ge, İnovasyon Programı için en az 12
(on iki), en çok 24 (yirmi dört) ay
• Endüstriyel Uygulama Programı için en
çok 18 (onsekiz) ay
• Her iki program için de Kurul kararı ile 12
(on iki) aya kadar ek süre verilebilir.
Düzenlenen girişimcilik eğitimlerini Düzenlenen girişimcilik eğitimlerini başarı
ile tamamlayan ve hazırladıkları iş planları
KOSGEB tarafından onaylanan kursiyerlere işletme kuruluş giderleri için 3.000
TL’ye kadar, iş kurmaya yönelik olarak aldığı teknik, hukuki, mali, iş planı gibi danışmanlık hizmetleri için 2.000 TL’ye kadar
olmak üzere toplam 5.000 TL’ye kadar geri
ödemesiz destek alabilir.
Desteğin başlangıç tarihinden itibaren
12 (on iki) ay içinde satın alınacak makine, teçhizat ve ofis donanımları için geri
ödemesiz olarak verilen bu desteğin üst
limiti 10.000 TL’ ye kadar makine, teçhizat ve donanım giderleri desteği verilir.
Desteğin başlangıç tarihinden itibaren 24
(yirmi dört) ay içinde gerçekleşen işletme
giderlerine yönelik geri ödemesiz olarak
verilen desteğin üst limiti her ay için 1.000
(bin) TL olmak üzere toplam 12.000 TL’
ye kadar işletme giderleri desteği verilir.
İşletme kuruluş desteği, kuruluş dönemi
makine-teçhizat ve donanım giderleri ile
işletme giderleri için üst limitleri geçmemek kaydı ile 1.ve 2. bölgelerde %60; 3.
ve 4. Bölgelerde %70 karşılıksız destek
sağlanır. (bayanlar ve özürlülerde bu orana %10 ilave yapılır).
(yirmi dört) ay içinde satın alınacak, makine ve teçhizat için teminat karşılığı geri
ödemeli olarak 70.000 TL’ye kadar sabit
yatırım desteği sağlanır. İlk 2 yıl geri ödeme yapılmaz, 3’er aylık dönemlerde 8 eşit
taksitte faizsiz şekilde geri ödeme yapılır.
İş geliştirme Merkezi Desteği
• İş Geliştirme Merkezleri, bünyesinde barındırdığı işletmelere,
• İşletme geliştirme danışmanlığı
• Uygun koşullarda iş yeri mekânı
Programın Amacı
“Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ Destek
Programı”nın amacı; gelişme ve büyüme
potansiyeline sahip küçük ve
orta ölçekli işletmelerin;
• İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB)
Gelişen İşletmeler Piyasası’nda işlem görmesini sağlamak
• Sermaye piyasalarından fon temin edilmesine imkan sağlamaktır.
Programın Kapsamı
Program kapsamında, KOBİ’lerin paylarının Gelişen İşletmeler Piyasası’nda işlem
görmek üzere halka açılma sürecinde;
• Piyasa danışmanı danışmanlık hizmet
bedeli,
• Bağımsız denetim hizmeti bedeli,
• Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) kurul
kaydına alma ücreti,
• İMKB Gelişen İşletmeler Piyasası Listesine kabul ücreti,
• Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) masrafı,
• Aracı kuruluşa ödenecek aracılık komisyonu,
KOSGEB tarafından geri ödemesiz destek
olarak karşılanacaktır.
Programın Unsurları, Oranı ve Üst Limiti
Program kapsamında sağlanan d e s t e ğin toplam üst limiti 100.000 (yüzbin)
TL’dir.
KOSGEB DESTEKLERİ
AR-GE, İNOVASYON VE ENDÜSTRİYEL UYGULAMA
DESTEK PROGRAMI DESTEK ÜST LİMİTİ (TL) DESTEK ORANI (%)
GİRİŞİMCİLİK DESTEK PROGRAMI
Programın Amacı
• Ekonomik kalkınma ve istihdam sorunlarının çözümünün temel faktörü olan girişimciliğin desteklenmesi ve yaygınlaştırılması
• Başarılı ve sürdürülebilir işletmelerin kurulması
• Girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılması
• İş Geliştirme Merkezlerinin kurulması ile girişimciliğin geliştirilmesi
• İstihdamın artırılması
Girişimcilik Destek Programı 3 Alt Programdan Oluşur:
1. Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi
2. Yeni Girişimci Desteği
3. İş Geliştirme Merkezi (İŞGEM) Desteği
Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi
• Minimum 60 saatlik eğitim ve atölye çalışmasından oluşan eğitim programını kapsar
(girişimcilik özelliklerinin sınanması, iş fikri
egzersizleri yapılması ve iş planı hazırlanması)
• Uygulamalı Girişimcilik Eğitimleri KOSGEB
veya diğer kurum ve kuruluşlar (üniversite,
İŞKUR, meslek kuruluşu, belediye vb.) tarafından düzenlenebilir.
• Eğitimler, genel ve özel hedef grupları
(gençler, kadınlar, dezavantajlı gruplar) için
düzenlenir.
Eğitimlere katılanlardan ücret alınmaz.
Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi Eğitim Süresi ve İçeriği
60 saatlik Ana Modül
• Girişimcilik niteliklerinin sınanması, iş fikri
geliştirme ve yaratıcılık egzersizleri (9 Saat)
• İş Planı kavramı ve Öğeleri (Pazar araştırma,
pazarlama planı, üretim planı, yönetim ve finansal plan- 18 saat)
• İş planını öğelerinin pekiştirilmesine yönelik atölye çalışması (24 Saat)
• İş planının hazırlanması ve sunumunda dikkat edilecek hususlar (9 saat)
60 saatlik ana modüle ilaveten sektörel ve
yerel düzeyde belirlenen ihtiyaçlar doğrul-
tusunda eğitim programlarına e-ticaret, dış
ticaret, işçi alma, performans ölçme gibi 12
saate kadar destek modülleri eklenebilir.
Yeni Girişimci Desteği
Bu destekten;
• Uygulamalı girişimcilik eğitimini tamamlayanlar
• Genç Girişimci Geliştirme Programı veya
KOSGEB’in işbirliği ve denetimi çerçevesinde
başka kurum/kuruluşlar tarafından düzenlenen girişimcilik eğitimini tamamlayanlar
KOSGEB tarafından yürütülen 1. ve 2. ÖSDP
kapsamında düzenlenmiş bir küçük ölçekli işletme kurma danışmanlığı eğitimi tamamlayanlar
• İŞGEM’de yer alan işletmeler faydalanabilir .
31
KOSGEB DESTEKLERİ
YENİ GİRİŞİMCİ DESTEĞİ
Düzenlenen girişimcilik eğitimlerini başarı
ile tamamlayan ve hazırladıkları iş planları
KOSGEB tarafından onaylanan kursiyerlere
işletme kuruluş giderleri için 3.000 TL’ye
kadar, iş kurmaya yönelik olarak aldığı teknik, hukuki, mali, iş planı gibi danışmanlık hizmetleri için 2.000 TL’ye kadar olmak
üzere toplam 5.000 TL’ye kadar geri ödemesiz destek alabilir.
(on iki) ay içinde satın alınacak makine,
teçhizat ve ofis donanımları için geri öde-
mesiz olarak verilen bu desteğin üst limiti
10.000 TL’ ye kadar makine, teçhizat ve donanım giderleri desteği verilir.
(yirmi dört) ay içinde gerçekleşen işletme
giderlerine yönelik geri ödemesiz olarak
verilen desteğin üst limiti her ay için 1.000
(bin) TL olmak üzere toplam 12.000 TL’ ye
kadar işletme giderleri desteği verilir.
İşletme kuruluş desteği:
Kuruluş dönemi makine-teçhizat ve donanım giderleri ile işletme giderleri için
üst limitleri geçmemek kaydı ile 1.ve 2.
bölgelerde %60; 3. ve 4. Bölgelerde %70
karşılıksız destek sağlanır. (bayanlar ve
özürlülerde bu orana %10 ilave yapılır.)
(yirmi dört) ay içinde satın alınacak, makine ve teçhizat için teminat karşılığı geri
ödemeli olarak 70.000 TL’ye kadar sabit
yatırım desteği sağlanır. İlk 2 yıl geri ödeme yapılmaz, 3’er aylık dönemlerde 8 eşit
taksitte faizsiz şekilde geri ödeme yapılır.
İŞ GELİŞTİRME MERKEZİ DESTEĞİ
• İş Geliştirme Merkezleri, bünyesinde barındırdığı işletmelere,
• İşletme geliştirme danışmanlığı
• Uygun koşullarda iş yeri mekânı
• Ortak ofis ekipmanı
Gibi hizmetler sunarak işletmelerin en kırılgan oldukları ilk yıllarını sağlıklı bir şekilde aşmalarını ve büyümelerini sağlamak
amacıyla kurulan ve işletilen merkezlerdir.
İş Geliştirme Merkezi Desteği Destek Unsurları
32
KOSGEB DESTEKLERİ
GENEL DESTEK PROGRAMI
Programın Amacı
• Proje hazırlama kapasitesi düşük KOBİ’ler
ile KOSGEB hedef kitlesine yeni dahil olmuş
sektörlerdeki KOBİ’lerin de mevcut KOSGEB
desteklerinden faydalanması
• KOBİ’lerin kaliteli ve verimli mal/hizmet
üretmelerinin sağlanması
• Mevcut KOSGEB desteklerinin revize edilerek daha fazla KOBİ’nin bu desteklerden
yaygın şekilde faydalanması
• KOBİ’lerin rekabet güçlerini ve düzeylerini
yükseltmek amacıyla genel işletme geliştir-
me faaliyetlerinin teşvik edilmesi
• KOBİ’lerin yurt içi ve yurt dışı Pazar paylarını artırmak amacıyla tanıtım ve pazarlama
faaliyetlerinin geliştirilmesi
GELİŞEN İŞLETMELER PİYASASI KOBİ DESTEK PROGRAMI
Programın Amacı
“Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ Destek
Programı”nın amacı; gelişme ve büyüme potansiyeline sahip küçük ve orta ölçekli işletmelerin;
• İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Gelişen İşletmeler Piyasası’nda işlem görmesini
sağlamak
• Sermaye piyasalarından fon temin edilmesine
imkan sağlamaktır.
Programın Kapsamı
Program kapsamında, KOBİ’lerin paylarının
Gelişen İşletmeler Piyasası’nda işlem görmek
üzere halka açılma sürecinde;
•Piyasa danışmanı danışmanlık hizmet bedeli,
•Bağımsız denetim hizmeti bedeli,
•Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) kurul kaydına
alma ücreti,
•İMKB Gelişen İşletmeler Piyasası Listesine kabul ücreti,
• Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) masrafı,
• Aracı kuruluşa ödenecek aracılık komisyonu,
KOSGEB tarafından geri ödemesiz destek
olarak karşılanacaktır.
Programın Unsurları, Oranı ve Üst Limiti
Program kapsamında sağlanan desteğin toplam üst limiti 100.000 (yüzbin) TL’dir.
33
AR-GE KANUNU TEŞVİKLERİ
TEŞVİK HAKKINDA KISA BİLGİLER
5746 sayılı Ar-Ge Kanunu 28/Şubat/2008
tarihinde kabul edilerek yürürlüğe girmiştir. 15 yıl süreyle 31/12/2023 tarihine kadar yürürlükte kalacaktır.
Teknoloji merkezlerinde ve Türkiye’deki
Ar-Ge merkezlerinde(en az elli tam zaman
eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden)
geliştirilen Ar-Ge projelerini,Rekabet öncesi işbirliği projelerini ve Teknogirişim
sermayesine ilişkin destek ve teşvikleri
kapsar.
TEŞVİK İÇERİĞİ
AR-GE İNDİRİMİ
Aşağıdaki şekillerde gerçekleştirilen
Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı
(%100) kurum kazancının ve ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılır.
• Teknoloji merkezi işletmelerinde
• Ar-Ge merkezlerinde Kamu kurum ve
kuruluşları ile kanunla ve yenilik projelerinde
•Rekabet öncesi işbirliği projelerinde
• Teknogirişim sermaye desteklerinden
yararlananlarca yapılanlar.
Ayrıca, 500 ve üzerinde tam zaman eşdeğer Ar- Ge personeli istihdam eden Ar-Ge
merkezlerinde o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik harcamasının bir önceki yıla göre
artışının yarısı da ilaveten, kurum kazancının ve ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılır.
Ayrıca bu harcamalar, 213 sayılı Vergi Usul
34
Kanununa göre aktifleştirilmek suretiyle
amortisman yoluyla itfa edilir, bir iktisadi
kıymet oluşmaması halinde ise doğrudan
gider yazılır.
Örnek :
A firmasının 2011 yılı toplam cirosu 10 milyon TL, indirimler sonrası üzerinden vergi
ödenecek kurumlar vergisi matrahı ise: 10
milyon -4 milyon = 6 milyon TL olsun.
Ar-Ge indirimi olmasaydı, 2012 yılında
ödenecek kurumlar vergisi 6 milyon TL x
%20 (Kurumlar Vergisi Oranı) =1,2 milyon
TL olacaktı.
Firmanın 2011 yılında 2 milyon 400 bin TL
Ar- Ge harcaması var ise;
Vergi matrahı: 6 milyon TL -2,4 milyon TL=
3,6 milyon TL
Ödenecek vergi: 3,6 milyon TL x (%20)=
720 bin TL
Ar-Ge indiriminden firmanın kârı: 1 milyon 200 bin TL– 720 bin TL= 480 bin TL
GELİR VERGİSİ STOPAJI ve SİGORTA
PRİMİTEŞVİĞİ
Aşağıda belirtilen şekillerde çalışan Ar-Ge
ve destek personelinin elde ettikleri ücretlerinin:
• Doktoralı olanlar için yüzde doksanı
(%90)
• Diğerleri için yüzde sekseni (%80) Gelir Vergisinden muaftır. ( kamu personeli hariç)
Ayrıca elde ettikleri ücretleri üzerinden
hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı, her bir çalışan için 5 yıl süreyle
devletçe karşılanır: (kamu personeli hariç)
Gelir Vergisi Stopajı ve Sigorta Primi Teşviği Uygulanacak Alanlar:
1- Teknoloji merkezi işletmeleri
2- Ar-Ge merkezleri
3- Kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslar
arası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK
tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projeleri
4- Rekabet öncesi işbirliği projeleri
5- Teknogirişim sermaye desteklerinden
yararlanan işletmeler.
DAMGA VERGİSİ İSTİSNASI
Bu Kanun kapsamındaki her türlü Ar-Ge
ve yenilik faaliyetleri ile ilgili olarak düzenlenen kağıtlardan damga vergisi alınmaz.
TEKNOGİRİŞİM SERMAYESİ DESTEĞİ
Teknogirişim sermayesi koşullarını taşıyanlara bir defaya mahsus olmak üzere
teminat alınmaksızın 100.000 Türk Lirasına kadar teknogirişim sermayesi desteği
hibe olarak verilir.
Ancak, bu madde uyarınca yapılan ödemelerin toplamı, her takvim yılı için
50.000.000 Türk Lirasını geçemez.
TARIMSAL DESTEKLEMELER
ÖNEMLİ TANIMLAR
Çiftçi Kayıt Sistemi: Çiftçilerin kimlik, arazi
ve ürün bilgileri ile tarımsal desteklemelere
ilişkin bilgilerin de kayıt altına alındığı veri
tabanı
Organik Tarım Bilgi Sistemi: Organik tarım
yapan çiftçi, arazi,ürün, hayvansal üretim ve
sertifika bilgilerinin bulunduğu Gıda, Tarım
ve Hayvancılık Bakanlığınca oluşturulan veri
tabanı
MAZOT, GÜBRE VE TOPRAK ANALİZİ
DESTEĞİ
Desteklemeye İlişkin 2012 Yılı Bakanlar Kurulu Kararı ve
ÇKS’ye kayıtlı 50 dekar ve üzeri her bir tarım
arazisinin gübre destekleme ödemesinden
yararlanabilmesi için, her 50 dekarlık alan
için bir analiz olmak üzere Gıda Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı’nca yetkilendirilmiş
toprak analizi yaptırılması zorunludur.
50 dekarın altındaki tarım arazisi için bu
şart aranmaz.
Toprak analizi desteği dekar başına 2,5
TL’dir. Her toprak analizine en fazla 50 dekar için ödeme yapılacaktır.
Toprak analizi desteği ödemesinden faydalanmak isteyen çiftçilerin Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığınca yetkilendirilmiş
laboratuvarlarda 1/1/2012 tarihi ile son
müracaat tarihi olan 31/12/2012 arasında
toprak analizi yaptırması gerekmektedir.
ORGANİK TARIM UYGULAMALARI DESTEKLEME ÖDEMESİ
Desteklemeye İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı ve İlgili Tebliğ:
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120612-18.htm
Organik tarım, üretim sürecinde kimyasal
gübre ve ilaçların kullanımına hiçbir şekilde izin verilmeyen bir üretim çeşididir.
Organik Tarım Desteği(OTD) ödemesi; Or-
İlgili Tebliğ:
Çiftçilere,yılı içerisinde işledikleri Çiftçi Kayıt
Sisteminde (ÇKS) kayıtlı tarım arazisi büyük-
ganik Tarım Yönetmeliğine göre organik
tarım yapmakta olan, organik tarım bilgi
sistemine (OTBİS) kayıtlı çiftçilere yapılacaktır.
OTD ödemesinden faydalanmak isteyen
çiftçilerin, 14/1/2013 -29/3/2013 tarihleri
arasında OTD başvuru dilekçesi ve eki ile
ÇKS’de kayıtlı oldukları Gıda, Tarım ve
Hayvancılık il/ilçe müdürlüklerine başvurmaları gerekmektedir.
Ödeme miktarı 35 TL/dekardır.
İYİ TARIM UYGULAMALARI DESTEKLEME ÖDEMESİ
Desteklemeye İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı ve İlgili Tebliğ
İyi Tarım Uygulamalarında, kimyasal ilaç
ve kimyasal gübrelerin kullanımı insan
sağlığına ve çevreye zarar vermeyecek şekilde tatbik edilmektedir. Gübreler, toprak
ve yaprak analiz sonuçlarına göre uygulanır. Hasat edilen ürünler yetkili ve akredite laboratuarlarda kalıntı analizine tabi
tutularak, insan sağlığı açısından zararlı
kimyasal madde olup olmadığının tespiti
yapılır. İnsan sağlığı açısından riskli kimyasal kalıntı bulunan ürünlere; iyi Tarım
Uygulamaları Sertifikası düzenlenmez.
lüğü dikkate alınarak mazot, gübre ve toprak analizi destekleme ödemesi yapılacaktır.
Mazot, gübre ve toprak analizi desteğinden
faydalanmak isteyen çiftçilerin, 31/12/2012
günü mesai saati bitimine kadar Gıda, Tarım
ve Hayvancılık ilçe müdürlüklerine, merkez
ilçede ise Gıda, Tarım ve Hayvancılık il müdürlüklerine başvuru yapmaları gerekmektedir.
Mazot ve gübre destekleme ödemeleri üç
ana ürün grubunda alan bazlı olarak aşağıdaki tabloda belirtildiği şekliyle yapılır.
İyi Tarım Uygulamaları Sertifikası, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca yetkilendirilen özel kontrol ve sertifikasyon kuruluşları tarafından düzenlenir. Bu nedenle,
üreticilerin Bakanlığın yetkilendirdiği kuruluşlara başvurması gerekmektedir. Başvuruda bulunan üreticilerin üretim süreci
bu kuruluşlar tarafından denetlenerek, iyi
tarım uygulamaları kriterlerine uygun olarak üretildiği anlaşılan ürünlere İyi Tarım
Sertifikası verilir.
Meyve sebze ürünlerinde iyi tarım uygulamaları yapan çiftçilere 25 TL/dekar, örtü-altı
iyi tarım uygulamaları yapan çiftçilere 100
TL/dekar destekleme ödemesi yapılır. İyi Tarım Uygulamaları yapan üreticilerin 1 şubat
2013 - 15 Mart 2011 tarihleri arasında Gıda,
Tarım ve Hayvancılık İl /İlçe Müdürlüklerine
başvurmaları gerekmektedir. İyi Tarım Uygulamalarında; çiftçiler İyi Tarım Uygulamaları Desteği
(İTUD) başvuru dilekçesi ekinde, yetkilendirilmiş kuruluşlarca düzenlenmiş İTU Sertifikasını ibraz edeceklerdir.
MİGROS firması, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına “Yaş Sebze ve Meyve
Yetiştiriciliğinde iyi Tarım Uygulamaları
Projesi” adıyla bir proje sunmuş ve bu proje kabul edilmiştir. Proje kapsamında İyi
35
Tarım Uygulamaları standartlarına uygun
üretim yapmayı seçen ve MİGROS firması
ile sözleşme imzalayan çiftçiler, ürettikleri
yaş meyve sebzenin tamamını Migros’a
satmaktadırlar.
Migros’un sadece iyi tarım uygulamaları
sertifikalı üreticilerden ürün satın alma
kararı ile birlikte yaklaşık 2 bin çiftçi, “İyi
Tarım Uygulamaları
“ standartlarına
göre üretim yapmaya başlamıştır.
FARK ÖDEMESİ DESTEKLERİ
Desteklemeye İlişkin 2012 Yılı Bakanlar
Kurulu Kararı ve İlgili Tebliğ:
Türkiye tarım havzalarının desteklemesi için 2012 yılı üretim sezonunda üretilen ve satışı yapılan, kütlü pamuk,soya
fasulyesi,arpa, aspir, buğday, çeltik, çay,
çavdar, dane mısır, kuru fasulye, mercimek, nohut, tritikale, yulaf, zeytinyağı,
yağlık ayçiçeği, kanola, çay ürünlerinde
fark ödemesi desteklemesi yapılacaktır.
Ürün satış belgesi; Vergi Usul Kanunu’nda
belirtilen şartlara uygun olarak düzenlenen ve üreticiler tarafından Tarım Kredi
Kooperatiflerine
ibraz edilen müstahsil
makbuzunun ıslak imzalı bir nüshası, TMO
alım fişi, ürün satış belgesinin fatura olması halinde ise faturanın ikinci sureti ya da
onaylı fotokopisidir.
Müracaatlar ürün satış belgesi ile birlikte
Tarım Kredi Kooperatiflerine yapılacaktır.
Fark ödemesi desteğinden yararlanmak
isteyen üreticilerin başvuru başlangıç
tarihi 1/10/2012, son başvuru tarihi ise
kütlü pamuk, yağlık ayçiçeği, soya fasul-
yesi, kanola ve aspir için 1/4/2012, dane
mısır, buğday,arpa,çavdar, tritikale, yulaf,
çeltik, kuru fasulye, nohut ve mercimek
için 30/4/2013 olarak belirlenmiştir. Bu
tarihten sonraki başvurular kabul edilmeyecektir.
Fark ödemesi desteğinde yararlanmak
isteyen zeytinyağı üreticilerinin, tasiriye
faturaları ile zeytinyağı satış faturalarının,
Vergi Usul Kanunu’nun 231 inci maddesi, 5
inci fıkrasında yer alan hükme uygun olarak düzenlenmiş olması gerekmektedir.
Tasiriye faturaları ile yapılacak son başvur
tarihi 3/6/2013, bu tarihten sonra satılan
zeytin yağlarına ait alım satım belgelerinin son teslim tarihi ise 1/10/2013 olarak
belirlenmiştir. Bu tarihten sonraki başvurular kabul edilmeyecektir.
FARK ÖDEMESİ DESTEKLERİ
ÖNEMLİ TANIMLAMALAR
Anaç Manda: 1/1/2010 tarihinde ve öncesinde
doğmuş dişi manda
Anaç Sığır: 1/1/2010 tarihinde ve öncesinde
doğmuş dişi sığır
Birlik: Hayvancılık ve su ürünleri konularında
faaliyet gösteren yetiştirme, hayvansal üretim,
ıslah ve pazarlama amaçlı olarak Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığınca kurulan birlikler
Damızlık Anaç Koyun-Keçi: 15 ay ve üzeri yaşta olan dişi koyun ve keçi
36
E-Islah: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Damızlık Sığır Yetiştiricileri Merkez
Birliğince ortak tutulan sığır cinsi hayvanların kaydedildiği veri tabanı.
Hastalıktan Ari İşletme: Koruyucu tedbirlerin alınarak işletmedeki hayvanların
sığır tüberkülozu ve sığır brusellozu hastalıkları yönünden ari olduğu onaylanan
işletme
Hayvan Kayıt Sistemi: Yönetmelikle
oluşturulan ve işletmelerin, yetiştiricilerin
ve sığır cinsi hayvanların kimlik bilgilerinin kayıt altına alındığı Türkvet veri tabanı
Soykütüğü - Önsoy kütüğü Sistemi:
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve
Türkiye Damızlık Sığır Yetiştiricileri Merkez
Birliği ortaklığında E-ıslah veri tabanı ile
yürütülen sığır kayıt sistemi
Su Ürünleri Kayıt Sistemi: Su ürünleri
yetiştiriciliği ile ilgili bilgilerin merkezi bir
ler/2012/05/20120507-3.htm
veri tabanında kayıt altına alındığı ve destekleme ödemelerinin uygulandığı, izlendiği, raporlandığı, Çiftçi Kayıt Sisteminin
bir alt bileşeni olan kayıt sistemi
Türkvet: İşletmelerin, yetiştiricilerin ve
sığır cinsi hayvanların kimlik bilgilerinin
kayıt altına alındığı veri tabanı
Ulusal Süt Kayıt Sistemi: Üreticilerin sattığı süt ve kendileri ile ilgili bilgileri merkezi bir veri tabanında kayıtaltına alındığı
ve destekleme ödemelerinin uygulandığı, izlendiği, raporlandığı, Gıda, Tarım
ve Hayvancılık Bakanlığı ile Süt Üreticileri
Birliklerince ortak tutulan kayıt sistemi
HAYVANCILIK DESTEKLERİ
ANAÇ SIĞIR VE MANDA YETİŞTİRİCİLİĞİ
DESTEKLERİ
BUZAĞI DESTEKLEMESİ
ANAÇ KOYUN VE KEÇİ DESTEKLEMELERİ
TİFTİK KEÇİSİ YETİŞTİRİCİLİĞİN VE
TİFTİK ÜRETİMİNİN DESTEKLENMESİ
ÇİĞ SÜT ÜRETİMİNİN DESTEKLENMESİ
ARI KOVAN DESTEKLEMESİ
BAMBUS ARISI KULLANIMI DESTEKLENMESİ
İPEKBÖCEĞİ YETİŞTİRİCİLİĞİNİN DESTEKLENMESİ
SU ÜRÜNLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ
DESTEKLEMELERİ YEM BİTKİLERİ ÜRETİMİ
DESTEKLEMELERİ HAYVAN HASTALIĞI TAZMİNATI
HASTALIKTAN ARİ İŞLETMELER DESTEKLEMELERİ
HAYVAN HASTALIKLARI İLE MÜCADELE
DESTEKLEMELERİ
HAYVAN GENETİK KAYNAKLARININ YERİNDE KORUNMASI VE GELİŞTİRİLMESİ
DESTEKLERİ
BESİLİK ERKEK SIĞIR DESTEKLEMESİ
Desteklemelere İlişkin 2012 Yılı B a k a n lar Kurulu Kararı ve İlgili Tebliğ:
http://www.resmigazete.gov.tr/eski-
ANAÇ SIĞIR VE MANDA YETİŞTİRİCİLİĞİ
DESTEKLERİ
Ödeme miktarları; anaç sığır için 350 TL/
baş, anaç manda için 350 TL/baş’tır.
Anaç sığır başına ödeme birim miktarları,
200 başa kadar tam olarak uygulanır.
Anaç sığır desteklemesinden yararlanmak
isteyen yetiştiriciler, üyesi bulunduğu örgüte dilekçe ile başvurur. Yetiştirici/Üretici
örgütleri, kooperatifler bölge veya il
üst örgütleri aracılığıyla olmak üzere üyeleri adına 1/12/2012 ile 31/12/2012 tarihleri arasında il/ilçe müdürlüklerine müracaat eder.
Anaç manda desteklemesinden yararlanmak isteyen yetiştiriciler, 1/12/2011 ile
31/12/2011 tarihleri arasında şahsen başvuru dilekçesi ile veya üyesi bulunduğu
Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği aracılığıyla il/ilçe müdürlüklerine müracaat
eder.
E-ıslah’ın soy kütüğü bölümüne 1/10/2012
Anaç koyun ve keçi desteklemesinden yararlanmak isteyen yetiştiriciler,
üye oldukları örgüte dilekçe ile başvurur.
tarihinden önce kayıt edilen ve 2012 yılında soy kütüğünde ay olarak üyelik süresinin 2/3’ü kadar işletmesinde süt ölçümü
yapılan sığır üreticilerine, başvurularını
Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği aracılığı
ile yapmaları koşuluyla 60 TL/baş sığır soy
kütüğü farkı ödemesi yapılır. 1/10/2012 tarihinden sonra soy kütüğüne üye olanlara
soy kütüğü için verilen fark ödenmez.
BUZAĞI DESTEKLEMESİ
Soykütüğü -Önsoykütüğü Sistemi veri tabanına kayıtlı analardan suni tohumlama
sonucu doğan 2012 yılı doğumlu tüm
buzağılar için, Türkvet’e kaydettirmek ve
dişilerine Brucellosis S-19 aşısı yaptırmak
şartıyla buzağı baĢına 75 TL ödeme yapılır.
Buzağının doğumunu sağlayan suni tohumlama uygulaması, buzağının doğum
tarihinden 210-295 gün öncesinde ve ülkemizde yapılmış olmalıdır. Suni tohumlama bilgisinin e-ıslah veri tabanında kayıt
edilmiş olması zorunludur.
14 aylık yaştan (420 gün) önce tohumlanan hayvanların buzağısı desteklemeden faydalanamaz.
Müracaatlar 1/10/2012-31/12/2012 tarihleri arasında üye olan yetiştirici/üretici örgütleri aracılığı ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık il ve ilçe müdürlüklerine yapılır.
ANAÇ KOYUN VE KEÇİ DESTEKLEMELERİ
Damızlık koyun ve keçi yetiştiricileri birliklerine üye olan, hayvanları KKKS ve
Türkvet’e kayıtlı, kuzu/oğlaklarına Rev-1
aşısı yaptıran yetiştiriciler damızlık anaç
hayvan başına yılda bir kez olmak üzere
hayvan başına 18 TL ödeme yapılır. Anaç
koyun keçiler en az 15 aylık yaşta olmalıdır.
Anaç koyun ve keçi desteklemesinden
yararlanmak isteyen yetiştiriciler, üye oldukları örgüte dilekçe ile başvurur. Damızlık koyun ve keçi yetiştiricileri birlikleri,16/10/2012 ile 30/11/2012 tarihleri
arasında Gıda, Tarım ve Hayvancılık il/ilçe
müdürlüklerine müracaat eder.
Destekleme ödemesi, anaç koyun-keçinin
30/11/2012 tarihinde bulunduğu işletmeye yapılır. Hayvanların, 30/11/2012 ile
Gıda, Tarım ve Hayvancılık il/ilçe müdürlüğünün yapacağı yerinde kontrol tarihine kadar geçen süre içerisinde aynı işletmede bulunması zorunludur.
TİFTİK KEÇİSİ YETİŞTİRİCİLİĞİNİN VE
TİFTİK ÜRETİMİNİN DESTEKLENMESİ
Tiftik keçisi yetiştiriciliğinin teşvik edilmesi ve tiftik üretiminin artırılması amacıyla; üretmiş oldukları tiftiği, Tiftik ve
Yapağı Tarım Satış Kooperatifleri Birliği
(Tiftikbirlik)’ne veya Kooperatiflerine satan yetiştiricilere 17 TL ödeme yapılır.
Birlik, kooperatiflerinin bulunmadığı tüm
üretim yerlerinde geçici alım merkezleri
açacaktır. Yetiştiriciler ürünlerini kooperatiflere ya da açılan geçici alım merkezlerine satacaktır.
ÇİĞ SÜT ÜRETİMİNİN DESTEKLENMESİ
Üretmiş olduğu çiğ sütü, Gıda,Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığından süt teşvik kod
numarası almış, gıda sicili ve çalışma izni
olan süt işleme tesislerine fatura veya
müstahsil makbuzu karşılığı satan yetiştiricilere, koyun ve keçi sütü için farklı olmak üzere beher litre süt için Gıda, Tarım
37
halinde, koloni başına 60 TL
ödeme yapılır.
Müracaatlar/12/2012 tarihine
kadar il/ilçe Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Müdürlüklerine yapılır.
İPEKBÖCEĞİ YETİŞTİRİCİLİĞİNİN DESTEKLENMESİ
Ürettiği ipekböceği kozasını Bursa Koza Tarım
Satış Kooperatifleri Birliği’ne
( KOZABİRLİK )
veya kooperatiflerine satan
yetiştiricilere 1. sınıf koza
için kilogram başına 20 TL
ve Hayvancılık Bakanlığı’nın belirleyeceği
ödeme yapılır.
dönemler ve birim fiyatlar üzerinden öde- Kooperatifler düzenledikleri ürün alım
me yapılır.
bordrosunun bir nüshasını bulundukları il
Satılan çiğ süt miktarına ait fatura ve/ yada ilçedeki Gıda, Tarım ve Hayvancılık
veya müstahsil makbuzları en geç takip Müdürlüklerine teslim ederler.
eden ayın sonuna kadar süt üretici birliklerine ve/veya Gıda, Tarım ve Hayvancılık SU ÜRÜNLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DESTEKil/ilçe müdürlüklerine teslim edilmelidir.
LEMELERİ
ARI KOVAN DESTEKLEMESİ
Arıcılık Kayıt Sistemine kayıtlı en az 30
adet arılı kovana sahip üreticilere, yetiştirici/üretici birliklerine üye olmak kaydıyla
kovan başına 8 TL ödeme yapılır.
Her işletme için azami 1000 adet kovana
destekleme ödemesi yapılır.
Müracaatlar 11/6/2012-20/7/2012 tarihleri arasında Gıda, Tarım ve Hayvancılık il/
ilçe müdürlüklerine yapılır.
BAMBUS ARISI KULLANIMI DESTEKLENMESİ
Örtü altı Kayıt Sistemine (ÖKS) kayıtlı üreticilere, Bakanlıkça bombus arısı üretim
izni verilmiş işletmelerden veya bu işletmelerin bayilerinden,o yıla ait üretim sezonu boyunca polinasyon maksatlı bombus arı kolonisi satın alarak kullanmaları
38
Bu destekten, su ürünleri yetiştiricilik belgesine sahip ve merkez birliği düzeyinde
örgütlenmiş birliklere ya da su ürünleri
yetiştiriciliği kooperatiflerine Yetiştirdikleri desteklemeye konu su ürünlerini doğrudan pazarlayan ya da Bakanlıktan çalışma izni almış işletmelerde işletip fileto ya
da füme olarak pazarlayan üreticilere kilogram başına,alabalık için 65 Kuruş, çipura-levrek için 85 Kuruş, midye için 20 Kuruş ve yeni türler için 1 TL ödeme yapılır.
Ürünün satışına ilişkin faturaların kesim
tarihinden itibaren yıl sonuna kadar il/ilçe
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerine iletilmesi gerekmektedir.
Desteklemeye konu miktar,500 ton/yıl ile
sınırlıdır.
Kamu kurum ve kuruluşlarına ait kuluçhanelerden su ürünleri yetiştiriciliğinde
kullanılmak üzere yavru balık satın alarak
tesislerinde büyüten yetiştiriciler ile yavru
balıkları kendi tesislerinde üretip bu yavruları yine kendi tesislerinde büyütmeye
devam eden yetiştiricilere yavru balık başına 6 Kuruş ödeme yapılır. Müracaatlar;
yavru balığı satın alan üreticiler için yavru
balık satın alınan tesise ait su ürünleri kuluçhane belgesi, yavru balıkları kendi tesislerinde üreten üreticiler için yavru balık
miktarı tespit tutanağı ile yıl sonuna kadar
il/ilçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerine yapılır.
Desteklemeye konu yavru balık miktarı
balık türüne göre 500 ton/yıl’a karşılık gelen yavru balık ile sınırlıdır. (alabalık yetiştiriciliğinde 1 kg balık üretimi için 4 adet
yavru, çipura ve levrek yetiştiriciliğinde
1kg balık üretimi için 3 adet yavru gibi)
YEM BİTKİLERİ ÜRETİMİ DESTEKLEMELERİ
Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı arazileri üzerinde kaliteli kaba yem üretmek amacıyla
yem bitkileri ekilimi yapan üreticilere, çok
yıllık yem bitkisi ekilişlerinde ilk yıl için, tek
yıllık yem bitkileri ekilişlerinde ise üretim
yapılan yıl için, ürünü hasat etmeleri kaydıyla dekar başına ödeme yapılır.
Desteklenecek yem bitkileri toplam ekiliş
alanı minimum 10 dekar’dır. Başvurular,
1 Ocak - 15 Ekim tarihleri arasında il/ilçe
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerine yapılır. Müracaatlar yem bitkisi hasat
edilmeden önce yapılacaktır. Hasattan
sonra yapılan başvurular değerlendirmeye alınmaz.
HAYVAN HASTALIĞI TAZMİNATI
3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu kapsamında belirtilen tazminatlı
hastalıklardan birine (tüberküloz, bruselloza, ruama) yakalandığı ilgili mevzuat
çerçevesinde tespit edilerek kestirilen,
öldürülen ya da ölen hayvanların sahipleri ile ihbarı zorunlu hastalıklardan birine
karşı koruma amacıyla hükümet veteriner
hekimi ya da Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığınca görevlendirilen veteriner
hekim tarafından yapılan aşı, serum ve
ilaç uygulamaları nedeniyle öldükleri
otopsi ve laboratuar muayeneleri ile tespit edilen hayvan sahiplerine, miktarı il
veya ilçelerde oluşturulacak komisyon tarafından belirlenmek üzere ödeme yapılır.
HASTALIKTAN ARİ İŞLETME DESTEKLERİ
Hastalıklardan Ari İşletmeler İçin Sağlık
Sertifikası”na sahip olan süt sığırı işletmelerinde bulunan, damızlık boğalar dışındaki, altı ay yaşın üzerindeki erkek hayvanlar
hariç, tüm sığırlar için hayvan başına 300 TL
ödeme yapılır.
İlgili desteklemeden yararlanabilmek için işletme asgari teknik ve hijyenik açıdan yeterli
olmalı, işletmedeki tüm sığırlar ise, Bakanlık
programına uygun olarak küpelenmiş, pasaportu verilmiş ve veritabanına kayıt edilmiş olmalıdır. Bakanlık tarafından yılı içinde
uygulanan programlı şap aşıları yaptırılmış
olmalıdır. İşletmede, yeni gelen hayvanlar
için karantina ve gözetim işlevi görecek ayrı
bir ünite bulunmalıdır. Bu desteklemeden
yararlanan işletmelerdeki sığırlar için birinci
maddede belirtilen ödemeler yapılmaz.
HAYVAN HASTALIKLARI İLE MÜCADELE
DESTEKLERİ
Hayvan hastalıkları ile mücadele kapsamında; Brucellosis S-19 Genç aşısı ve şap aşısı yapılmış dişi sığırlar ve Brucellosis Rev-1 Genç
aşısı yapılmış dişi kuzu ve oğlaklar için yetiştiricilere hayvan başına ödeme yapılır.
Dişi sığırlar 2012 yılı içerisinde şap ve 3-6 aylık yaşta iken Brucellosis S-19 Genç aşısı ile
aşılanmış, dişi kuzu ve oğlaklar 2011 yılı içerisinde 3-6 aylık yaşta iken Brucellosis Rev-1
Genç aşısı ile aşılanmış olmalıdır.
Başvurular arasında Gıda, Tarım ve Hayvancılık il/ilçe müdürlüklerine yapılır.
39
HAYVAN GENETİK KAYNAKLARININ YERİNDE KORUNMASI VE GELİŞTİRİLMESİ
DESTEKLERİ
Hayvan genetik kaynaklarının yerinde korunması ve geliştirilmesi amacıyla Gıda,
Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca uygulanan proje kapsamına alınan yetiştiricilere koruma ve geliştirme sürüleri için
büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarda farklı
olmak üzere hayvan başına, arıcılıkta ise
kovan başına aşağıda belirtilen miktarda
ödeme yapılır. Bu desteklemeden yararlanan işletmelerdeki sığırlar için birinci
maddede belirtilen ödemeler yapılmaz.
BESİLİK ERKEK SIĞIR DESTEKLEMESİ
Yurt içinden temin edilerek besi süresini tamamlamış Türkvet’e kayıtlı erkek sığırlarını
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan
çalışma izni almış mezbaha ve/veya kombinalarda kestiren yetiştiricilere en fazla 300
TL/baş destekleme ödeme yapılır. Besilik erkek sığır başına ödeme birim miktarları, 300
başa kadar tam olarak, 301 baş üzeri için ise
% 50’ine karşılık gelen tutarın ödenmesi suretiyle uygulanır.
Desteklemeden yararlanmak isteyen üreticiler; kırmızı et üretici birliklerinin kurulu olduğu yerlerde bu birliklere, olmayan
yerlerde il/ilçe müdürlüklerine dilekçe ile
1/1/2011 ile 31/7/2011 tarihleri arasında
Gıda, Tarım ve Hayvancılık il/ilçe müdürlüklerine müracaat eder.
Fırtına, Hortum, Yangın, Deprem, Heyelan,
Sel ve Su Baskını risklerinin neden olduğu
miktar kaybı,
Paket 2: Sadece meyveler için Don +
Dolu, Fırtına, Hortum, Yangın, Deprem,
Heyelan, Sel ve Su Baskını risklerinin neden olduğu miktar kaybı sigorta kapsamındadır.
Ahududu, çilek, iğde, keçiboynuzu kızılcık, turunç, zerdali meyveleri don teminatı kapsamı dışındadır. Bitkisel Ürün Sigortalarında, poliçede yazılı primin %50’si
Devlet tarafından karşılanacaktır. Sigortalı tarafından ödenecek olan primin % 25’i
peşin alınır; kalan prim tutarı da en geç
hasat sonunda 1 ay içinde tahsil edilir.
13 Ocak 2011 tarihinde yürürlüğe giren
Tebliğ ile açıkta yetiştirilen meyvelerde çiçeklenme dönemi de sigorta kapsamına
alınmış ve prim miktarı; sigorta paketindeki diğer riskler hariç sadece don riskinde 1/3 oranında çiftçi,2/3 oranında devlet
prim desteği olarak belirlenmiştir.
Ağırlığı, Sel ve Su Baskını risklerine karşı
sigorta yapılabilmesi için, risk incelemesi
yapılması ve seranın aranılan vasıflara uygun bulunması şarttır.
Sera Sigortalarında, poliçede yazılı primin
%50’si Devlet tarafından karşılanacaktır.
Sigortalı tarafından ödenecek olan primin
%10’u peşin alınır; kalan da %90 ı da vadeli
olarak tahsil edilir.
(01 Ağustos – 31 Aralık tarihleri arası tanzim eden poliçelerde takip eden yılın Mayıs ayı sonu 01 Ocak – 31 Temmuz tarihleri arası tanzim eden poliçelerde ise ilgili yıl
Kasım ayı sonu tahsilat yapılır)
TARIM SİGORTASI DESTEKLERi
BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTASI
SERA SİGORTASI
HAYVAN HAYAT SİGORTASI KÜMES HAYVANLARI SİGORTASI SU ÜRÜNLERİ SİGORTASI
Desteklemelere ilişkin Bakanlar Kurulu
Kararı
BiTKiSEL ÜRÜN SiGORTASI
Sigorta Kapsamı ve SigortalananTehlikeler:
Çiftçi Kayıt Sistemine Kayıtlı Çiftçiler için;
Paket 1: Tüm bitkisel ürünler için Dolu +
40
SERA SİGORTASI
Sigorta Kapsamı ve Sigortalanan Tehlikeler:
Sera yapı malzemeleri, içindeki teknik
ekipman ve serada yetiştirilen bitkisel
ürünler için Dolu, Fırtına, Hortum, Yangın,
Deprem, Taşıt Çarpması Heyelan,Kar ve
dolu Ağırlığı, Sel ve Su Baskını risklerinin
neden olduğu miktar kaybı sigorta kapsamındadır. Fırtına, Hortum, Kar ve dolu
HAYVAN HAYAT SİGORTASI
Ön soy kütüğüne, Soy kütüğüne ve Hayvan
Kayıt Sistemi (TÜRKVET) ‘e kayıtlı süt sığırları
için;
Genel şartlarda yazılı istisnalar dışında kalan,
her türlü hayvan hastalıkları ve gebelik, doğum veya cerrahi müdahale. Her türlü kazalardan, yılan ve böcek sokması, Zehirli çayır otları
ve yeme bağlı zehirlenmeler. Her türlü doğal
afetler ve güneş çarpmaları. Yangın ve infilak
sebebiyle meydana gelen, ölüm ve mecburi
kesim riskleri ile teknik şartlar çerçevesinde
yavru atma riski, sigorta kapsamındadır.
Hayvan Hayat Sigortalarında, poliçede yazılı
primin %50’si Devlet tarafından karşılanacaktır. Sigortalı tarafından ödenecek olan primin
%25’i peşin alınır, kalan prim tutarı da en fazla 5 taksitle tahsil edilir.
KÜMES HAYVANLARI SİGORTASI
Kapalı sistemde üretim yapan, bio-güvenlik ve hijyen tedbirlerini almış tesislerde
yetiştirilen kümes hayvanları için; Genel
şartlarda yazılı istisnalar dışında kalan, her
türlü kanatlı hayvan hastalıkları. Her türlü
kazalar ve zehirlenmeler Her türlü doğal
afetler. Yangın veya infilak sebebiyle meydana gelen ölümler, zorunlu öldürme ve
mecburi kesim riskleri sigorta kapsamındadır. Kümes Hayvanları Sigortalarında,
poliçede yazılı primin %50’si Devlet tarafından karşılanacaktır. Sigortalı tarafından ödenecek olan primin %25’i peşin alınır, kalan prim tutarı da en fazla 5 taksitle
tahsil edilir.
SU ÜRÜNLERİ SİGORTASI
Su Ürünleri Kayıt Sistemine kayıtlı tesisler
için;
Genel şartlarda yazılı istisnalar dışında kalan her türlü hastalık
Yetiştiricinin kontrolü dışındaki kirlenme
Başvurular, yazlık dikimler için 29 Temmuz 2011 tarihine kadar, güzlük dikimler
için ise 1 Ekim 2012 - 30 Aralık 2012 tarihleri arasında il/ilçe Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Müdürlüklerine yapılır.
Bağ/bahçe tesislerinde, yurt içinde üretilmiş sertifikalı fidan/fide (çilek fidesi)
ve standart fidan kullanımında aşağıdaki
türler için dekar başına belirtilen miktarlarda ödeme yapılır. Asgari dikim alanları
yine tabloda belirtilmiştir.
TARIMSAL AR-GE PROJE DESTEKLERİ
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı,
ve zehirlenmeler, her türlü doğal afet, kazalar, predatörler, alg patlaması sebebiyle su ürünleri stokunda meydana gelen
ölümler ve fiziksel kayıplar sigorta kapsamındadır.
Su Ürünleri Sigortasında, poliçede yazılı
primin %50’si Devlet tarafından karşılanacaktır. Prim tutarının Sigortalı tarafından
ödenecek kısmının %25’i peşin alınır, kalan prim tutarı da en fazla 5 taksitle tahsil
edilir.
DİĞER TARIMSAL AMAÇLI DESTEKLER
YURTİÇİ SERTİFİKALI TOHUM KULLANIMI
DESTEĞİ
SERTİFİKALI FİDAN/FİDE VE STANDART
FİDAN KULLANIMI DESTEĞİ
TARIMSAL AR-GE PROJE DESTEKLERİ
TARIMSAL YAYIN VE DANIŞMANLIK
HİZMETLERİNİN DESTEKLENMESİ BİYOLOJİK MÜCADELE DESTEĞİ YURTİÇİ SERTİFİKALI TOHUM KULLANIMI DESTEĞİ
Aşağıda belirtilen türlerin yurt içinde üretilip sertifikalandırılan tohumlarını kullanarak ekim yapan çiftçilere, 2012 yılında
tarım sektörünün ihtiyaç duyduğu öncelikli konularda bilgi ve teknolojilerin
geliştirilmesi, çiftçiler, tarımsal sanayiciler ile ihracatçılara aktarılması ve tarım
sektöründeki örgütlerin Ar-Ge kapasitelerinin geliştirilmesi amacıyla Ar-Ge projelerine doğrudan destekleme
ödemesi yapmakta, hibe olarak %100’e varan
oranlarda mali destekler vermektedir. Her
yıl yayımlanmakta olan Araştırma ve Geliştirme Projelerinin Desteklenmesinde
Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Tebliğ kapsamında, tarım sektörünün ihtiyacı
dekar başına belirtilen tutarlarda ödeme
yapılır.
Başvurular; 31/12/2012 tarihine kadar il/
ilçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerine yapılır.
SERTİFİKALI FİDAN/FİDE VE STANDART
FİDAN KULLANIMI DESTEĞİ
Sertifikalı fidan: Yurt içinde üretilip yetkili kuruluşlarca sertifikalandırılan ve ürün
elde etmek amacıyla çiftçinin diktiği fidan
Sertifikalı fide: Yurt içinde üretilip yetkili
kuruluşlarca sertifikalandırılan ve ürün
elde etmek amacıyla çiftçinin diktiği çilek
fidesi
Standart fidan: İsmine doğruluğu üretici tarafından garanti edilen, menşei sertifikası olmayan damızlıklardan üretilen,
tohumluk kontrolörü/kontrolörleri tarafından kontrol edilen ve her türlü kayıt
işlemleri başvuru kuruluşu tarafından tutulan fidan.
olan konularda üniversiteler, sivil toplum
örgütleri, meslek kuruluşları, çiftçi örgütleri, özel sektör ve tüzel kişiler tarafından
yürütülen Ar-Ge projeleri desteklenmektedir.
Bakanlık Ar-Ge proje desteklerine 2007
yılından itibaren başlanmış olup, Proje
başvurusu, projelerin değerlendirilmesi
ve kabul edilen projelerin izlenmesi ile
ilgili olarak sekreterya görevi Tarımsal
Araştırmalar Genel Müdürlüğü (TAGEM)
tarafından yürütülmektedir.
Desteklemeye ilişkin esaslar, her yıl Tebli-
41
ğin yayımlanmasından sonra Bakanlık ve
TAGEM web sayfasında ilan edilmektedir.
Ar-Ge desteğinden yararlanmak isteyen
kurum ve kuruluşların belirtilen süre içersinde proje tekliflerini sunmaları gerekmektedir. Tebliğ kapsamında oluşturulan
Sekreterya ve Değerlendirme Kurulu tarafından uygun görülenler proje sahipleri
ile sözleşme imzalanarak projeler yürürlüğe girmektedir.
2012 YILI ÖNCELİKLİ TARIMSAL AR-GE
KONULARI:
Bakanlıkça uygulanan politika, program
ve projelerin etkinliğinin araştırılması
Tarımsal pazarlama ve ihracat imkânlarının geliştirilmesi
İklim değişikliği ve küresel ısınmanın etkileri
Organik tarım ile ilgili araştırmalar
Hayvan aşıları ve teşhis kitleri geliştirmesi
Hayvan hastalık ve zararlılarının eradikasyonuna (yok edilmesine) yönelik araştırmalar
Yeni hayvan genotiplerinin geliştirilme ve
halk elinde yaygınlaştırılması
Küçükbaş hayvanlarda sağım sistemlerinin geliştirilmesi
Su ürünleri yetiştiriciliğine alternatif türlerin kazandırılması
42
Su ürünlerinde seçici av araçlarının geliştirilmesi
Hastalık, zararlı ve yabancı otlara karşı
alternatif mücadele metotlarının geliştirilmesi
Yenilenebilir enerji kaynaklarının tarımda
kullanımıTarımda biyoteknolojik metotların geliştirilmesi ve uygulanması
Hasat ve hasat sonrası kayıpların azaltılması ve teknoloji geliştirilmesi
Zirai mücadelede tahmin ve uyarı tekniklerinin geliştirilmesi
Ülkenin tarımsal yayım ve
danışmanlık sisteminin çoğulcu, etkin ve verimli bir
yapıya kavuşmasını sağlamak amacıyla, tarımsal danışmanlık sistemine dahil
olan her işletme için destekleme ödemesi yapılır
Gıdalardan kaynaklanan sağlık sorunlarının giderilmesine yönelik araştırmalar
Gıda sanayinde ölçme ve analiz teknolojisinin geliştirilmesi
Gıda ile temas eden ambalaj materyallerinin
gıda güvenliği açısından araştırılması
Gıdalarda taklit ve tağşişin belirlenmesine
yönelik analiz metotlarının geliştirilmesi
Yerel fermantasyon mikroorganizmalarının
gıda endüstrisinde kullanımının yaygınlaştırılması
Tıbbi aromatik bitkilerin kullanımına yönelik
araştırmalar
Genetik kaynakların ekonomiye aktarılması
Sera teknolojilerinin geliştirilmesi
Hassas tarım çalışmaları
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin tarımda
kullanımının araştırılması
Tarım havzalarında optimum üretim desenlerine uygun mekanizasyon modelleri.
TARIMSAL YAYIM VE DANIŞMANLIK
HİZMETLERİNİN DESTEKLENMESİ
Ülkenin tarımsal yayım ve danışmanlık
sisteminin çoğulcu, etkin ve verimli bir
yapıya kavuşmasını sağlamak amacıyla,
tarımsal danışmanlık sistemine dahil
olan her işletme için destekleme ödemesi
yapılır.
Destekleme ödemesi kapsamına alınan
her tarımsal işletme için 600 TL ödenir.
BİYOLOJİK MÜCADELE DESTEĞİ
Bitkisel üretime arız olan zararlı organizmalara karşı biyolojik mücadelenin yaygınlaştırılması ile kimyasal ilaç kullanımının azaltılması amacıyla örtü altı bitkisel
üretimde;
Fenomen + tuzak kullananlara 100 TL/dekar
Tül kullananlara 80 TL/dekar
Tekniğe uygun olarak faydalı böcek
salımı yapanlara 250 TL/dekar.
TKDK DESTEKLERİ
TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI
DESTEKLEME KURUMU
(TKDK) DESTEKLERİ
KÜTAHYA’DA YENİ KURULAN TKDK SAYESİNDE ÇİFTÇİMİZİN YÜZÜ GÜLECEK.
SAĞLANAN DESTEKLER SÜT ÜRETEN
TARIMSAL İŞLETMELERE YATIRIM
Bu destek kapsamında, küçük ve orta ölçekli süt üreten tesislerin desteklenmesi
amaçlanmaktadır.
Verilecek destek miktarı uygun harcamalar
toplamının %50’sidir.
Uygun harcamalar için desteğe esas miktar en az 15 bin Avro, en fazla 1 milyon
Avro’dur. En fazla sınırının üstündeki projelerde bu sınırı aşan kısım desteklenmeyecektir.
ET ÜRETEN TARIMSAL İŞLETMELERE YATIRIM
Bu destek kapsamında, kırmızı et ve kanatlı
et üreten küçük ve orta ölçekli işletmelerin
desteklenmesi amaçlanmaktadır.
Verilecek destek miktarı uygun harcamalar
toplamının%50’sidir.
Uygun harcamalar için desteğe esas miktar kırmızı et üreten işletmeler için en az
20 bin Avro, en fazla 1 milyon Avro; kanatlı
et üreten işletmeler için en az 15 bin Avro,
an fazla 500 bin Avro’dur. En fazla sınırının
üstündeki projelerde bu sınırı aşan kısım
desteklenmeyecektir.
ISPARTA ili bu destek kapsamına dahil edilmemiştir.
SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİNİN İŞLENMESİ VE
PAZARLANMASI
Bu destek kapsamında, küçük ve orta ölçekli
süt işleme tesislerinin AB standartlarına ulaştırılması, yeni teknolojiler kullanarak performanslarının ve rekabet güçlerinin artırılması
ve üretici örgütlerini süt toplama tesisleri (kapasiteleri günde 10 ila 70 ton arasında) kurmaları amaçlanmaktadır. Verilecek destek miktarı
uygun harcamalar toplamının %50’sidir.
Uygun harcamalar için desteğe esas miktar süt
işleme tesisleri için en az 50 bin Avro, en fazla 3
milyon Avro; süt toplayan üretici örgütleri için
en az 25 bin Avro, en fazla 1 milyon Avro’dur.
En fazla sınırının üstündeki projelerde bu sınırı
aşan kısım desteklenmeyecektir.
ET VE ET ÜRÜNLERİNİN İŞLENMESİ VE
PAZARLANMASI
Bu destek kapsamında, et ve et ürünleri işleyen ve pazarlayan işletmelerin AB standartlarına ulaştırılması, yeni teknolojiler
kullanarak performanslarının ve rekabet
güçlerinin artırılması amaçlanmaktadır.
Verilecek destek miktarı uygun harcamalar toplamının %50’sidir.
Uygun harcamalar için desteğe esas miktar kırmızı et üretimi için en az 30 bin
Avro, en fazla 3 milyon Avro’dur. En fazla
sınırının üstündeki projelerde bu sınırı
aşan kısım desteklenmeyecektir.
ISPARTA ili bu destek kapsamına dahil edilmemiştir.
Verilecek destek miktarı
uygun harcamalar toplamının %50’sidir. Uygun harcamalar için desteğe esas
miktar en az 50 bin Avro,
en fazla 1 milyon 250 bin
Avro’dur.
MEYVE VE SEBZELERİN İŞLENMESİ VE
PAZARLANMASI
Bu destek kapsamında; ayıklama tasnif ve
paketleme yapan ve entegre soğuk hava
tesisleri bulunan küçük ve orta ölçekli işletmelerin AB standartlarına ulaştırılması,
yeni teknolojiler kullanarak performanslarının ve rekabet güçlerinin artırılması ve
depolamaya yönelik soğuk hava tesisleri-
nin kurulması amaçlanmaktadır. Verilecek
destek miktarı uygun harcamalar toplamının %50’sidir. Uygun harcamalar için
desteğe esas miktar en az 50 bin Avro, en
fazla 1 milyon 250 bin Avro’dur. En fazla sınırının üstündeki projelerde bu sınırı aşan
kısım desteklenmeyecektir.
SU ÜRÜNLERİNİN İŞLENMESİ VE PAZARLANMASI Bu destek kapsamında;
küçük ve orta ölçekli su ürünleri işleme
tesislerinin AB standartlarına ulaştırılması,
yeni teknolojiler kullanarak performanslarının ve rekabet güçlerinin artırılması
amaçlanmaktadır.
Verilecek destek miktarı uygun harcamalar toplamının %50’sidir. Uygun harcamalar için desteğe esas miktar en az 50 bin
Avro, en fazla 1 milyon 500 bin Avro’dur.
En fazla sınırının üstündeki projelerde bu
sınırı aşan kısım desteklenmeyecektir.
KÜLTÜR BALIKÇILIĞININ GELİŞTİRİLMESİ
Bu destek kapsamında; mikro ve küçük
ölçekli balık çiftliklerin genişletilmeleri,
AB standartlarına ulaştırılması ve iyi balık
yetiştirme uygulamalarına yükseltilmeleri
amaçlanmaktadır. Verilecek destek miktarı uygun harcamalar toplamının %50’sidir.
Uygun harcamalar için desteğe esas miktar en az 15 bin Avro, en fazla 200 bin
Avro’dur. En fazla sınırının üstündeki projelerde bu sınırı aşan kısım desteklenmeyecektir.
43
KIRSAL KALKINMA DESTEKLERİ
EKONOMİK YATIRIMLAR DESTEKLEME PROGRAMI
• Desteklemelerden kamu kurum
ve kuruluşları yararlanamaz.
Yatırım Tutarı ve Destekleme Oranı:
• Ekonomik yatırımlar için proje başvurularında hibeye esas proje tutarı, gerçek
kişi başvurularında 150.000 TL, tüzel kişi
başvuruları için ise 600.000 TL geçemez.
• Hibeye esas proje tutarının % 50’sine
hibe yoluyla destek verilir.
• Proje bütçesi KDV hariç hazırlanır.
Program kapsamında aşağıdaki
yatırımlar desteklenecektir:
• Tarımsal ürünlerin işlenmesi, depolanması ve paketlenmesine yönelik yeni yatırım tesislerinin yapımı
• Tarımsal ürünlerin işlenmesi, depolanması ve paketlenmesine yönelik mevcut
faal olan veya olmayan tesislerin kapasite
artırımı ve teknoloji yenilenmesine yönelik yatırımlar
• Tarımsal ürünlerin işlenmesi, depolanması ve paketlenmesineyönelik kısmen
yapılmış yatırımların tamamlanmasına
yönelik yatırımlar
• Alternatif enerji kaynakları kullanan seraların yapımına yönelik yatırımlar
• Tebliğ kapsamında bulunan konularla
ilgili tarımsal faaliyetlere yönelik yapılmış
veya yapılacak tesislerde kullanılmak üzere, alternatif enerji kaynaklarından jeotermal, biyogaz, güneş ve rüzgar enerjisi
üretim tesisleri.
Başvuru Sahiplerinde Aranacak Özellikler:
• Proje başvuruları gerçek ve tüzel kişiler
tarafından yapılır.
• Başvuru sahibi gerçek ve tüzel kişilerin
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından oluşturulan çiftçi kayıt sistemine
veya Bakanlık tarafından oluşturulmuş
diğer kayıt sistemlerine son başvuru tarihinden önce kayıtlı olması gerekir.
• Başvuru sahibinin, yatırım ilinde yerleşik
olması zorunlu değildir.
44
• Ekonomik yatırımlara yönelik yatırım
proje tekliflerinde, proje sahipleri kendi
paylarına düşen ve hibeye esas proje tutarının % 50’si oranındaki katkı payının
finansmanını kendi öz kaynaklarından temin etmekle yükümlüdür.
• Ekonomik yatırımlara yönelik proje konularına başvurabilecek gerçek ve tüzel
kişilerin idari ve mali açıdan tamamen
kamudan bağımsız olması gerekir. İl özel
idaresi ve belediyeler gibi kamu kurum ve
kuruluşları, bunların vakıf, birlik benzeri
teşekkülleri ile bunların içinde bulunduğu ortaklıkların başvuruları program kapsamında değerlendirilmez.
• Vadesigeçmiş vergi borcu ve Sosyal
Güvenlik Kurumuna vadesi geçmiş prim
borcu olanlar başvuru yapamazlar.
• Proje toplam tutarının; gerçek kişi
başvuru tekliflerinde 150.000 Türk Lirasını, tüzel
kişi başvuruları için
ise 600.000 Türk Lirasını aşması durumunda, artan kısma ait işlerin proje
sahiplerince ayni katkı olarak finanse
edilmesi ve yatırım süresi içerisinde tamamlanması gerekir. Bu durumun hibe
başvurusu ile beraber taahhüt edilmesi
şarttır.
Küçük ve orta ölçekli ekonomik faaliyetlere yönelik yatırım tesislerinin gerçekleştirilmesinin desteklenmesi amaçlandığından, başvuruda belirtilen proje toplam
tutarı, yatırım konusunun tam olarak gerçekleşmesini sağlamalıdır.
TOPLU BASINÇLI SULAMA SİSTEMLERİ
YATIRIMLARI
• Toplu basınçlı sulama sistemi yatırım konuları, kamu kurumlarınca yapılmış mevcut sulama tesislerinin basınçlı sulama
tesisine dönüştürüldüğü, toplu basınçlı
sulama tesisi yatırımlarına yönelik proje
başvurularını kapsar.
MAKİNE VE EKİPMAN ALIMLARININ DESTEKLENMESİ PROGRAMI
Programın amacı; Kırsal alanda belirlenen bazı tarımsal makine ve
ekipman alımlarına yönelik yapılacak harcamalarının belirli oranlarda hibe olarak finansmanı yoluyla,
tarım sektörünü ihtiyaç duyduğu
tarım alet ve makine altyapısı yönünden güçlendirmek ve tarımsal
faaliyetler için geliştirilen yeni teknolojilerin üreticiler tarafından kullanımını yaygınlaştırmaktır.
• Yatırım proje teklifleri, toplu basınçlı sulama
tesisi için su kaynağından tarla başına kadar
yapılacak su dağıtım ve iletim boru hatları,
gerekli sanat yapılarının inşası ve inşaat işleri
kapsamında yapılacak mal alımlarını içerir
Toplu Basınçlı Sulama Sistemi Yatırım
Projelerine Başvurabilecek Kurum ve Kuruluşlar:
• Mevcut sulama tesislerinin toplu basınçlı sulama tesisine dönüştürülmesine
yönelik iyileştirme ve geliştirme yatırım
konularına sadece sulama kooperatifleri
ve köylere hizmet götürme birlikleri tüzel
kişilik olarak başvurabilirler.
• Köylere hizmet götürme birlikleri ile
sulama kooperatiflerince; Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı tarafından belirlenen usul ve esaslara uygun olarak kabul
edilen mevcut sulama tesislerinin toplu
basınçlı sulama sistemi tesisine dönüştürülmesine yönelik yatırım proje tekliflerinde, hibeye esas proje tutarı 600.000 Türk
Lirasını geçemez.
• Köylere hizmet götürme birlikleri ile sulama kooperatiflerince hazırlanan projelere hibeye esas proje tutarının % 75’ine
hibe yoluyla destek verilir. Başvuru sahipleri, hibeye esas proje tutarının %25’i oranındaki katkı payının finansmanını temin
etmekle yükümlü ve sorumludur.
• Proje toplam tutarının; 600.000 Türk Lirasını aşması durumunda, artan kısma ait
işlerin proje sahiplerince ayni katkı olarak
finanse edilmesi ve yatırım süresi içerisinde tamamlanması gerekir. Bu durumun
ilgilisi tarafından başvuru ile beraber taahhüt edilmesi şarttır.
• Proje bütçesi KDV hariç hazırlanır.
Mevcut sulama tesislerinin toplu basınçlı sulama
tesisine dönüştürülmesine yönelik iyileştirme
ve geliştirme yatırım konularına sadece sulama
kooperatifleri ve köylere
hizmet götürme birlikleri
tüzel kişilik olarak başvurabilirler
Program Destek Konuları:
• Anıza direkt ekim makinesi
• Arıcılık makine ve ekipmanı
• Balya makinesi
• Bireysel basınçlı sulama sistemi kurulması
• Canlı balık nakil tankı
• Çayır biçme makinesi
• Çeltik fide dikim makinesi
• El traktörü
• File sistemi kurulması
• Biçer Bağlar, Hububat harman makinesi
• Lazerli tesviye aleti
• Mısır hasat tablası
• Mibzer
• Motorlu tırpan
• Pamuk toplama makinesi
• Pancar söküm makinesi
• Patates söküm makinesi
• Pülverizatör
• Rüzgar makinesi
• Sap parçalama makinesi
• Sap toplamalı saman makinesi
• Silaj makinesi
• Soğuk hava tesisatlı taşıma aracı
• Süt sağım ünitesi ve soğutma tankı
• Gübre dağıtma makinesi
• Taş toplama makinesi
• Yem hazırlama makinesi
Program çerçevesinde 81 ilde yapılacak
başvurular kabul edilir.
Program kapsamında, kabul edilen başvurular ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü arasında hibe sözleşmesinin imzalanmasındansonra, mal alımları en
fazla 60 gün içerisinde tamamlanır. Bu süre
içerisinde yatırımcılar tarafından usulüne
uygun olarak alımı gerçekleştirilen makine
ve ekipmanların montajı ve test işlemlerinin bitirilmesi ve İl Proje Yürütme Birimince
tespiti en geç 30 gün içerisinde tamamlanır.
Bakanlık tarafından belirlenen usul ve esaslara uygun olan ve kabul edilen proje başvurularında, hibeye esas mal alım tutarının
%50 sine hibe yoluyla destek verilir.
Hibeye esas tutar gerçek kişiler için mal başına 50.000 TL ve tüzel kişiler için mal başına 100.000 TL’yi geçemez.
Mal alım bedellerinin bu miktarları aşması
durumunda aşan kısım başvuru sahibi tarafından ayni katkı olarak karşılanır.
Başvuru bütçeleri KDV hariç hazırlanır.
45
KÜLTÜR VE TURİZM YATIRIMLARI DESTEĞİ
KÜLTÜR VE TURİZM BİR ÇOK ÜLKEDE EN YÜKSEK GETİRİ SAĞLAYAN
ALANDIR. O NEDENLE KÜLTÜR VE TURİZM KENTİ OLAN İLİMİZ
BU ÖZELLİĞİNDEN EN İYİ BİÇİMDE FAYDALANMALIDIR. GEREK
KÜTAHYA’LILAR GEREKSE İL DIŞINDAN DAVET EDEREK ŞEHRİMİZE
ÇEKEBİLECEĞİMİZ EĞİTİMLİ VE TECRÜBELİ İŞLETMECİ VE YATIRIMCILARLA İL GELİRİMİZ BUGÜN Kİ SEVİYESİNİN EN AZ ON MİSLİNE RAHATLIKLA ÇIKABİLİR. BU POTANSİYEL ZENGİNLİĞİMİZİN KIYMETİNİ
BİLEREK ASIL FIRSATI KAÇIRMAYACAĞIZ
TURİZMİ TEŞVİK KANUNU İLE SAĞLANAN TEŞVİKLER
2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu, sektörü
düzenleyen en temel ve genel kanundur.
Turizm sektörüne sağlanan tüm teşvik
tedbirleri ile istisna, muafiyet ve haklardan yararlanabilmek için, 2634 sayılı Kanun uyarınca Kültür ve Turizm Bakanlığından, Turizm Yatırım Belgesi veya Turizm
İşletmesi Belgesi alınması zorunludur.
Yatırımlar için öncelik sırası; kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ve turizm merkezleri ve Bakanlıkça tespit edilen diğer yerlerdir.
Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim
Bölgesi:
• Tarihi ve kültürel değerlerin yoğun olarak yer aldığı veya turizm potansiyelinin
yüksek olduğu yöreleri korumak, kullanmak, sektörel kalkınmayı ve planlı gelişimi
sağlamak amacıyla değerlendirmek üzere
sınırları Bakanlığın önerisi ve Bakanlar Ku-
Yatırımlar için öncelik
sırası; kültür ve turizm
koruma ve gelişim bölgeleri ve turizm merkezleri ve Bakanlıkça
tespit edilen diğer
yerlerdir.
rulu Kararıyla tespit ve ilan edilen bölgeleri ifade eder.
Turizm Merkezleri:
• Kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri içinde veya dışında, öncelikle geliştirilmesi öngörülen, yeri, mevkii
ve sınırları Bakanlığın önerisi ve Bakanlar
Kurulu Kararıyla tespit ve ilan edilen
turizm hareketleri ve faaliyetleri yönünden önem taşıyan yerleri veya bölümleri
ifade eder.
Çeşme, Dalaman, Didim,Kuzey Antalya
ve Manavgat/Oymapınar halihazırda ilan
edilmiş Türkiye’deki 5 adet turizm kentleridir.
TURİZMİ TEŞVİK KANUNU TEŞVİKLERİ
I. KAMU TAŞINMAZLARININ VE ORMAN
ARAZİLERİNİN TURİZM YATIRIMLARINA
TAHSİSİ
• Kültür ve Turizm Koruma Bölgeleri ve
Turizm Merkezlerindeki araziler, Kültür ve
Turizm Bakanlığınca, bedeli karşılığında
yerli veya yabancı turizm yatırımcılarına
tahsis edilebilir.
• Yatırımcılar, toplam yatırım bedelinin
yüzde 5’i oranında kesin ve süresiz teminat mektubunu Bakanlığa sunarak, ön izin
tahsisi talebinde bulunabilirler.
• Yıllık ön izin bedeli, toplam yatırım maliyetinin binde 1’idir.
• Kültür ve Turizm Bakanlığınca kesin
tahsisi yapılan taşınmazların ilk yıl
kullanım bedeli, toplam yatırım maliyetinin binde 5’idir. (Termal ve kış turizmi
tesislerinde binde 2,5)
• Tesisin işletmeye açılmasından sonra
toplam yıllık işletme hasılatı üzerinden
Hazinece %1 oranında Hazine payı alınır.
(Termal ve kış turizmi tesislerinde binde 5)
• Turizm yatırımına tahsis edilen taşınmaz
orman arazisi üzerinde ise, bir defaya
mahsus olmak üzere, proje toplam bedelinin orman sahasına isabet eden kısmının
yüzde 3’ü, Orman Geliri olarak Hazine’ye
ödenir.
II. ORMAN FONUNA KATKI BEDELİNİN
TAKSİTLENDİRİLMESİ
• Ormanlarda yapılacak ve Turizm Yatırımı
Belgesi olan tesislerin, Orman Kanunu hükümleri uyarınca ödemek zorunda oldukları tahsis bedeli, tahsis tarihini takip eden
üçüncü yıldan itibaren, beş yıl vade ve beş
eşit taksitte alınır.
46
III. ELEKTRİK, HAVAGAZI VE SU
ÜCRETLERİNDE İNDİRİM
• Turizm Yatırım Belgesi veya
Turizm İşletme Belgesi sahibi
yatırımcılar elektrik, gaz ve su
ücretlerini o bölgedeki sanayi
ve meskenlere uygulanan tarifelerden en düşüğü üzerinden
öderler.
IV. HABERLEŞME KOLAYLIKLARI
• Belgeli turizm işletmelerinin telefon ve teleks taleplerine ilişkin
her türlü işlem ve tahsis öncelikle yapılır.
V. YABANCI PERSONEL ÇALIŞTIRILABİLMESİ İMKANI
• Belgeli turizm işletmelerinde, Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilen izinle yabancı personel çalıştırılabilir.
•Ancak bu şekilde çalıştırılan yabancı
personelin miktarı toplam personelin %
10’unu geçemez.
VI. RESMİ TATİL, HAFTA SONU VE ÖĞLE
TATİLİ
• Belgeli turizm işletmeleri resmi tatil, hafta sonu ve öğle tatillerinde de herhangi
bir özel izne
gerek olmaksızın faaliyetlerine devam edebilirler.
VII. TURİZM KREDİLERİ
•Turizm Bankası Anonim Şirketi kültür ve
turizm koruma ve gelişim bölgeleri ve
turizm merkezlerindeki turizm belgeli
yatırımlara tahsis edilmek üzere, yabancı
kaynaklardan döviz kredileri alabilir.
KÜLTÜR YATIRIMLARI VE GİRİŞİMLERİNİ TEŞVİK KANUNU İLE SAĞLANAN
TEŞVİKLER
Kültür Yatırımı:
•5525 sayılı Kanunun amacı doğrultusunda, kültür merkezleri ile her türlü kültürel
ve sanatsal faaliyetlerin üretildiği, sergilendiği, eğitim ve öğretimi ile bunlarla
rel mirasın araştırılması, derlenmesi, belgelendirilmesi, arşivlenmesi,
yayınlanması, eğitimi, öğretimi ve
tanıtılması faaliyetleri
ilgili bilimsel çalışmaların yapıldığı alan,
yapı ve mekânların yapımına, teknolojik
alt yapıların kurulmasına veya donatılmasına yönelik yatırım faaliyetlerini
Kültür Yatırımı Belgesi:
• Kanunun amacına uygun yatırım yapanlara Bakanlıkça belli bir dönem için verilen
belgeyi ifade eder.
KANUNLA SAĞLANAN TEŞVİKLER-GENEL BİLGİLER
5525 sayılı kanunda öngörülen teşvik ve
indirim unsurlarından yararlanan kültür
yatırım ve girişimleri için başka bir teşvik
mevzuatında da benzer teşvik ve indirimlerin bulunması halinde, yatırımcı veya girişimcinin lehine olan hükümler uygulanır.
Kültür merkezlerinin yol, su, kanalizasyon,
doğalgaz, elektrik, telekomünikasyon ve
diğer altyapı ihtiyaçlarının ilgili kamu kuruluşlarınca öncelikle tamamlanması zorunludur.
KANUNLA SAĞLANAN TEŞVİK KONULARI
Kültür yatırımı veya girişimi kapsamındaki
teşvik veya indirime konu olacak faaliyetler
şunlardır:
• Kültür merkezlerinin yapımı, onarımı ve
işletilmesi
• Kütüphane, arşiv, müze, sanat galerisi, sanat atölyesi, film platosu, sanatsal tasarım
ünitesi, sanat stüdyosu ile sinema, tiyatro,
opera, bale, konser ve benzeri kültürel ve
sanatsal etkinliklerin ya da ürünlerin yapıldığı, üretildiği veya sergilendiği mekânla
ile kültürel ve sanatsal alanlara yönelik özel
araştırma, eğitim veya uygulama merkezlerinin yapımı, onarımı veya işletilmesi
• 2863 sayılı Kanun kapsamındaki taşınmaz
kültür varlıklarının, Kanununun amacına
uygun kullanılması
• Kültür varlıkları ile somut olmayan kültü-
KANUNLA SAĞLANAN TEŞVİKLER
I. TAŞINMAZ TAHSİSİ
• Kültür ve Turizm Bakanlığı, kültür
yatırımı ve girişimleri için taşınmaz
mal tahsis etmeye yetkilidir.
• Hazine adına tescilli taşınmazlar,
Bakanlığın talebi üzerine Maliye
Bakanlığının
uygungörüşü
ile en geç üç ay içerisinde ilgili yatırımcılara
tahsis edilir.
II. GELİR VERGİSİ STOPAJI İNDİRİMİ
• Kültür Yatırımı veya Kültür Girişimi belgesi
almış kurumlar vergisi mükellefi yatırımcı
veya girişimcilerin, bu yatırımlarda çalıştıracakları personelin ücretleri üzerinden
hesaplanan gelir vergisinin
• Yatırım aşamasında % 50’si (3 yılı aşmamak kaydıyla)
• İşletme aşamasında ise % 25’i (7 yılı aşmamak kaydıyla ) yatırımcı mükellefe tahakkuk eden vergiden terkin edilir.
III. SİGORTA PRİMİ İŞVEREN PAYLARINDA İNDİRİM
• Kültür Yatırımı veya Kültür Girişimi belgesi almış kurumlar vergisi mükellefi yatırımcı
veya girişimcilerin, bu yatırımlarda çalıştıracakları personelin prime esas kazançları
üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin
işveren hissesinin
• Yatırım aşamasında % 50’si (3 yılı aşmamak kaydıyla)
• Işletme aşamasında ise % 25’i ( 7 yılı aşmamak kaydıyla)
Hazinece karşılanır.
IV. SU BEDELİ İNDİRİMİ VE ENERJİ DESTEĞİ
• Kültür yatırımı ve girişimleri; su ücretlerini yatırım veya girişimin bulunduğu yerde
uygulanan tarifelerden en düşüğü üzerinden öderler.
• Yatırım veya girişimin elektrik enerjisi ve
doğal gaz giderlerinin % 20’si, 5 yıl süreyle
Hazinece karşılanır.
V. YABANCI PERSONEL ÇALIŞTIRABİLME
• Kültür Yatırım veya Kültür Girişimlerinde,
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca
verilen izinle yabancı personel çalıştırılabilir.
47
yayınlanması, yurt içinde ve yurt dışında
dağıtımı ve tanıtımının sağlanmasına yönelik bağış ve yardımlar
VI. HAFTA SONU VE RESMİ TATİLLERDE
FAALİYETTE BULUNABİLME
• Kültür Yatırımı veya Kültür Girişimleri
başkaca hiçbir izne gerek olmaksızın hafta sonu ve resmitatillerde de faaliyetlerine devam edebilirler.
TURİZM YATIRIMLARINA ENERJİ DESTEĞİ
Enerji Desteğinden sadece Turizm Yatırım
Belgesi veya Turizm İşletme Belgesi almış
tesisler yararlanabilir.
ENERJİ DESTEĞİ MİKTARI:
• Şantiye dönemi dahil, tüketilen enerji giderlerinin, tesisin bulunduğu ildeki
mesken ve sanayi abonelerine uygulanan
en düşük tarife ile turistik tesisler abone
grubuna uygulanan tarife arasındaki fark
kadardır.
ENERJİ DESTEĞİ MÜRACAAT BELGELERi
Enerji desteğinden yararlanmak isteyen turizm tesisleri aşağıdaki belgelerle İl Kültür
ve Turizm Müdürlüğüne müracaat ederler.
• Dilekçe
• Taahhütname
• Vergi kimlik numarası bilgileri ile aktarım
yapılacak banka hesabına ilişkin bilgiler
• Enerji Desteği Komisyonundan alınacak,
Enerji Desteğinden Yararlandırılmadığına
Dair Yazı (5084 sayılı Kanun’a tabi illerdeki
yatırım veya işletmeler için)
ENERJİ DESTEĞİ –GENEL BİLGİLER
•Enerji Desteğinin ödenebilmesi için,
turizm yatırımcısı veya işletmecisi
tarafından faturanın tamamının ödenmesi gerekir.
48
•Enerji desteğinin başlamasını müteakip
her dönem için, yatırımcı, belge örneği ile
birlikte bölgedeki enerji dağıtım Şirketine
müracaat eder.
• Enerji dağıtım şirketleri, en ucuz abone
grubu ile tamamı fatura döneminde peşin
olarak ödenmiş faturalarda yer alan aktif
enerji bedeli üzerinden tüm fon, pay ve
vergiler hariç olmak üzere hesaplanacak
fark bedelini, ilgili İl Kültür ve Turizm Müdürlüğüne bildirirler. Onaylanacak bu bedel firma hesaplarına aktarılır.
KÜLTÜREL SPONSORLUKLARA SAĞLANAN VERGİ İNDİRİMİ
Kurumlar Vergisi ve Gelir Vergisi Kanunlarının ilgili maddeleri uyarınca,
• Kültürel faaliyet ve yatırımlar için yapılacak bağış ve yardımlar, kurumlar vergisi
veya gelir vergisi matrahının
İNDİRİME TABİ BAĞIŞ VE YARDIMLARA
ÖRNEKLER
• Kültür ve sanat faaliyetlerine ilişkin ulusal veya uluslararası organizasyonların
gerçekleştirilmesine yönelik bağış ve yardımlar
• Türkiye’nin uygarlık birikiminin kültürü,
sanatı, tarihi, edebiyatı, mimarisi ve somut
olmayan kültürel mirası ile ilgili veya ülke
tanıtımına yönelik kitap, katalog,broşür,
film, kaset, CD ve DVD gibi manyetik, elektronik ve bilişim teknolojisi yoluyla üretilenler de dahil olmak üzere görsel, işitsel
veya basılı materyallerin hazırlanması,
bunlarla ilgili derleme ve araştırmaların
KÜLTÜREL SPONSORLUK TEŞVİKLERİ
İNDİRİME TABİ BAĞIŞ VE YARDIMLARA ÖRNEKLER
• Yazma ve nadir eserlerin korunması ve
elektronik ortama aktarılması ile bu eserlerin Kültür ve Turizm Bakanlığı koleksiyonuna kazandırılmasına yönelik bağış ve
yardımlar
• 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını
Koruma Kanunu kapsamındaki taşınmaz
kültür varlıklarının bakımı, onarımı, yaşatılması, rölöve, restorasyon, restitüsyon
projeleri yapılması ve nakil işlerine yönelik bağışve yardımlar
• Kurtarma kazıları, bilimsel kazı çalışmaları ve yüzey araştırmalarına yönelik bağış
ve yardımlar
• Kültür envanterinin oluşturulması çalışmalarına yönelik bağış ve yardımlar
• 2863 sayılı Kanun kapsamındaki taşınır
kültür varlıkları ile güzel sanatlar, çağdaş
ve geleneksel el sanatları alanlarındaki
ürün ve eserlerin Kültür ve Turizm Bakanlığı koleksiyonuna kazandırılmasıve güvenliklerinin sağlanmasına yönelik bağış
ve yardımlar
• Somut olmayan kültürel miras, güzel
sanatlar, sinema, çağdaş ve geleneksel el
sanatları alanlarındaki üretim ve etkinlikler ile bu alanlarda araştırma, eğitim veya
uygulama merkezleri, atölye, stüdyo ve
film platosu kurulması, bakım ve onarımı,
her türlü araç ve teçhizatın tedariki ile film
yapımına yönelik bağış ve yardımlar
• Kütüphane, müze, sanat galerisi ve kültür merkezi ile sinema, tiyatro, opera, bale
ve konser gibi kültürel ve sanatsal etkinliklerin sergilendiği tesislerin yapımı, onarımı veya modernizasyon çalışmalarına
yönelik bağış ve yardımlar
• Yurt dışındaki taşınmaz Türk kültür varlıklarının yerinde korunması veya ülkemize ait kültür varlıklarının Türkiye’ye
getirtilmesi çalışmalarına yönelik bağış ve
yardımlar
YURT DIŞI TURİZM FUARLARINA KATILIM İLE TURİZM TANITIMA VE PAZARLAMA DESTEKLERİ
Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen veya iştirak edilen turizm fuarlarına
bireysel veya ilgili sektör meslek birliği-
nin/derneğinin öncülüğünde katılım olması durumunda, fuara katılım masraflarının bir kısmı karşılanmaktadır.
Ayrıca; bölge tanıtımı yapacak işletmelerin ve ilgili sektör STK’larının, yurt dışında
gerçekleştirecekleri tanıtım ve pazarlama
faaliyetlerine ilişkin giderlerinin bir kısmı
da karşılanmaktadır.
FUAR DESTEKLERİ-GENEL BİLGİLER
• Yurt dışı turizm fuarlarına katılım, tanıtım ve pazarlama desteklemeleri için
müracaatlar, etkinlikten en az 3 ay önce,
Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdürlüğüne yapılmalıdır.
• Desteklerden, Turizm Yatırım veya Turizm İşletme Belgesine sahip olan ve ayrıca bir önceki mali yıl içerisinde bireysel
olarak 1 milyon ABD Doları ve muadili
dövizi yurtdışından sağlayan işletmeler
yararlanabilir.
• Bu desteklemeler kapsamında, mali yıl
içinde yapılacak ödemeler toplamı, bireysel işletmeler için 150 bin ABD Dolarını,
grup faaliyetlerinde 750 bin ABD Dolarını
geçemez.
DESTEK MİKTARLARI YURT DIŞI TURİZM FUARLARINA GRUP OLARAK KATILIM DESTEK MİKTARLARI
• İlgili sektör meslek birliğinin/derneğinin
öncülüğünde grup olarak bölge tanıtımı
yapacak işletmelerin;
• Yer Kirası
• Stand İnşası ve Dekorasyonuna
LAMA DESTEK MİKTARLARI (BİREYSEL
VEYA GRUP OLARAK):
• Bireysel olarak veya ilgili sektör meslek
birliğinin/derneğinin öncülüğünde grup
olarak bölge tanıtımı yapacak işletmelerin yurt dışındaki kokteyl, çalıştay, sergi
ve benzeri etkinliklere ilişkin
• Yer kirası
• İkram
• Organizasyon
Giderlerinin Bakanlık tarafından uygun
görülmesi halinde %50’si ödenir. Ödenecek destek miktarı her bir etkinlik
için bireysel faaliyetlerde 10 bin ABD
Dolarını,grup faaliyetlerinde 25 bin ABD
Dolarını geçemez.
YURT DIŞI TURİZM REKLAM GİDERLERİ
DESTEK MİKTARLARI (BİREYSEL VEYA
GRUP OLARAK ):
• Bireysel olarak veya ilgili sektör meslek
birliğinin/derneğinin öncülüğünde grup
olarak bölge tanıtım yapacak işletmelerin yurt dışındaki tanıtım projelerine ilişkin
• Reklam harcamaları
Giderlerinin Bakanlık tarafından uygun
görülmesi halinde %50’si ödenir. Ödenecek destek miktarı her bir etkinlik için
bireysel faaliyetlerde 40bin ABD Dolarını,
grup faaliyetlerinde 150 bin ABD Dolarını
geçemez.
İlişkin toplam giderlerinin Bakanlık tarafından uygun görülmesi halinde %50’si
ödenir. Bu miktar her fuar için 20 bin ABD
YURT DIŞI TURİZM FUARLARINA KATILIM DESTEKLERİ
YURT DIŞI TURİZM FUARLARINA BİREYSEL KATILIM DESTEK MİKTARLARI
• Bakanlık standı dışında bireysel olarak
turizm fuarlarına katılan işletmelerin;
• Yer Kirası
• Stand İnşası ve Dekorasyonuna
ilişkin toplam giderlerinin Bakanlık tarafından uygun görülmesi halinde % 50’si
ödenir. Bu miktar her fuar için 10 bin ABD
YURT DIŞI TURİZM TANITIM VE PAZARLAMA TEŞVİKLERİ
YURT DIŞI TURİZM TANITIM VEPAZAR-
49
TÜBİTAK- ARDEB DESTEKLERİ
TÜBİTAK AR-GE DESTEKLERİ
Araştırma Destek Programları Başkanlığı
(ARDEB)
ARDEB çatısı altında 9 adet Araştırma
Destek Programı mevcuttur:
1001 - Bilimsel ve Teknolojik Araştırma
Projelerini Destekleme Programı
Amaç
Yeni bilgiler üretilmesi, bilimsel yorumların yapılması veya teknolojik problemlerin çözümlenmesi için sunulan özgün
araştırma projelerini desteklemektir.
Başvuru Koşulları
• Proje yürütücüsü, projeyi öneren kuruluşun kadrolu personeli olmalıdır.
• Proje ekibinde yer alacak yürütücü ve
araştırmacı;
-Üniversite personeliyse, doktora/tıpta
uzmanlık derecesine sahip olmalı (Eğitim
ve araştırma hastanelerinde çalışanlar dâhil),
-Kamu kuruluşu veya özel kuruluşlarda
çalışıyorlarsa, en az dört yıllık üniversite
lisans eğitimi almış olmalıdır.
• Projedeki katkı oranı % 10’un altında
olan kişiler araştırmacı olarak görev alamaz.
araştırmacı; 1001, 1003, 1007, 1010, 1011
ve 3501 için belirlenen projede görev
alma limitlerini geçmemelidir.
Destek Özellikleri
• Süresi 36 aya kadar olan projeler desteklenmektedir.
• Proje destek üst limiti 120.000 TL’dir.
• Bu program kapsamında aylık 4.800
TL’ye kadar burs desteği verilmektedir.
• Bilimsel toplantılara katılım/çalışma ziyareti amaçlı seyahatler için 10.000 TL’ye
kadar destek verilmektedir.
• Proje Yürütücüsü, Araştırmacılara ve Danışmanlara aylık 1.500 TL’ye kadar Proje
Teşvik İkramiyesi (PTİ) ödenmektedir.
Başvuru Dönemleri
Yılda 2 dönem başvuru alınmaktadır.
50
1002 - Hızlı Destek Programı
Amaç
Acil, kısa süreli, küçük bütçeli araştırma ve
geliştirme projelerini desteklemek.
araştırmacı;
- Öğretim elemanı olan doktora/tıpta uzmanlık öğrencileri ile BİDEB 2232 bursiyerleri bu program kapsamında yürütücü
veya araştırmacı olabilirler.
•Yürütücüler/Araştırmacılar aynı anda en
fazla 1 adet Hızlı Destek projesinde yer
alabilirler.
• TÜBİTAK destekli bir “Hızlı Destek” projesinde yürütücü veya araştırmacı olarak
görev alan kişilerin, ikinci bir “Hızlı Destek”
projesinde görev alabilmeleri için yürürlükte olan “Hızlı Destek” projesi sonuçlan-
Yeni bilgiler üretilmesi,
bilimsel yorumların yapılması veya teknolojik
problemlerin çözümlenmesi için sunulan özgün
araştırma projelerini desteklemektir.
Başvuru Koşulları:
Proje yürütücüsü, projeyi
öneren kuruluşun kadrolu personeli olmalıdır.
malıdır.
Destek Özellikleri
• Bu program kapsamında aylık 900 TL’ye
kadar burs desteği verilmektedir.
• Bilimsel toplantılara katılım/çalışma ziyareti amaçlı seyahatler için 500 TL’ye kadar destek verilmektedir.
• Altyapı oluşturmaya yönelik olan projeler desteklenmez.
Başvuru Dönemleri
Başvurularda herhangi bir zaman kısıtlaması yoktur.
1003 - Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projelerini Destekleme Programı
Amaç
Öncelikli alanlarda, sonuç odaklı, izlenebilir hedefleri olan Ar-Ge projelerini desteklemek ve bu projeler arasında eşgüdüm
sağlamak.
Başvuru Koşulları Nelerdir?
araştırmacı;
• Projedeki katkı oranı % 40’ın altında olan
kişiler yürütücü olarak görev alamazlar.
Destek Özellikleri
• Küçük ölçekli projelere 24 aya kadar, orta
ve büyük ölçekli projelere 36 aya kadar
destek verilmektedir.
• Proje Bütçesi,
-Küçük Ölçekli projeler için : 500.000 TL’ye
kadar
-Orta Ölçekli projeler için: 500.001 TL 1.000.000 TL
-Büyük Ölçekli projeler için : 1.000.001 TL 2.500.000 TL
• Proje bütçesinin %40’ına kadar burs desteği verilebilmektedir.
• Proje yürütücüsü, araştırmacı ve proje danışmanlarına ödenebilecek PTİ üst limitleri:
-Proje yürütücüsü için 2.000 TL/ay
-Proje yöneticisi için 2.500 TL/ay,
-Araştırmacı için 1.000 TL/ay
-Danışman için 1.000 TL/yıldır.
• Bilimsel toplantılara katılım/çalışma ziyareti amaçlı seyahatler için 30.000 TL’ye kadar destek verilmektedir.
•Beklenen proje çıktılarının ilgili paydaşlar
ile paylaşılmasına yönelik yapılacak toplantı, çalıştay vb. çalışmalar için proje bütçesinde en fazla 30.000 TL’ye kadar ödenek
talebinde bulunulabilir.
Başvuru Dönemleri
Başvurular çağrılı olarak belirli dönemlerde
alınmaktadır.
1008 - Patent Başvurusu Teşvik ve Destekleme Programı
Amaç
Türkiye’nin ulusal ve uluslararası patent
başvuru sayısının artırılmasını teşvik etmektir.
• Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları veya
Türkiye sınırları içerisinde faaliyet gösteren, Türk hukukuna göre kurulmuş ve Türk
tabiiyetinde olan şirketler, Patent Teşvik
Sistemi kapsamında öngörülen destekten
yararlanabilir.
• Patent başvurusu Türk Patent Enstitüsü’ne yapıldıktan sonra yapılan destek
başvurusu TÜBİTAK’a yapılmalıdır.
Başvuru Dönemleri
Başvurularda herhangi bir zaman kısıtlaması yoktur.
1010 - Evrensel Araştırmacı (Evrena)
Programı
Amaç
Projenin önemli bir bölümünün gerçekleştirilmesi için yurt dışında çalışan bilim
insanlarının projeye araştırmacı olarak katılımına imkân sağlamaktır.
araştırmacı;
• Evrensel araştırmacıların; yurt dışında çalışmaları ve ülkemizi her ziyaretlerinde bir
aydan daha uzun sürelerle projede görev
almaları gerekmektedir.
• Proje ekibinde yer alacak yürütücü veya
araştırmacı; 1001, 1003, 1007, 1010, 1011
ve 3501 için belirlenen projede görev
alma limitlerini geçmemelidir.
Destek Özellikleri
• Bu program kapsamında aylık 4.800 TL’ye
• Evrensel araştırmacıların yurt dışında
aldıkları tam zamanlı aylık ücretlerinin
%50’si kadar ücret projeden karşılanır.
Başvuru Dönemleri
1011 - Uluslararası Bilimsel Araştırma
Projelerine Katılma Programı (UBAP)
Amaç
Bilim insanlarımızın çok uluslu bilimsel
projelere katılımları için araştırma projelerini desteklemek.
Kamu kuruluşu veya özel
kuruluşlarda çalışıyorlarsa, en az dört yıllık üniversite lisans eğitimi almış
olmalıdır.
Proje ekibinde yer alacak
yürütücü ve araştırmacının üniversite personeliyse, doktora/tıpta uzmanlık
derecesine sahip olmalıdır
araştırmacı;
-Üniversite personeliyse, doktora/tıpta uzmanlık derecesine sahip olmalı (Eğitim ve
araştırma hastanelerinde çalışanlar dahil),
-Kamu kuruluşu veya özel kuruluşlarda çalışıyorlarsa, en az dört yıllık üniversite lisans
eğitimi almış olmalıdır.
• Uluslararası bir üst kuruluş koordinatörlüğünde ve en az iki ülkenin yer aldığı devam eden bir projeye katılım gereklidir.
araştırmacı; 1001, 1003, 1007, 1010, 1011
ve 3501 için belirlenen proje limitlerini
geçmemelidir.
Destek Özellikleri
• Proje destek üst limiti 120.000 TL’.dir.
• Bu program kapsamında aylık 4.800
TL’ye kadar burs desteği verilmektedir.
• Bilimsel toplantılara katılım/çalışma ziyareti amaçlı seyahatler için 10.000 TL’.ye
• Beklenen proje çıktılarının ilgili paydaşlar ile paylaşılmasına yönelik yapılacak
toplantı, çalıştay vb. çalışmalar için proje
bütçesinde en fazla 20.000 TL’ye kadar
ödenek talebinde bulunulabilir.
Başvuru Dönemleri:
1301 - Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği
Ağları ve Platformları Kurma Girişimi
Projeleri Destekleme Programı (İŞBAP)
Amaç
Ulusal ve uluslararası kurum, kuruluş, birim ve gruplar arasında işbirliği ağlarının
ve platformların kurulmasını desteklemek.
Sanayi ve iş dünyasından kurum ve kuruluşlar, üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları ile bunların oluşturduğu konsorsiyumlar başvuruda bulunabilir.
Destek Özellikleri
• Proje destek üst limiti yıllık 250.000 TL’.
dir.
• En fazla, katılımcı Kurum/Kuruluş tarafından sağlanan aynî/nakdî katkı kadar destek verilir.
Başvuru Dönemleri
Başvuru dönemlerinde herhangi bir zaman kısıtlaması yoktur.
3501 - Ulusal Genç Araştırmacı Kariyer
Geliştirme Programı (KARİYER)
Amaç
Kariyerlerine yeni başlayan doktoralı genç
bilim insanlarının bilimsel çalışmalarını
desteklemektir.
araştırmacının üniversite personeliyse,
doktora/tıpta uzmanlık derecesine sahip
olmalıdır (Eğitim ve Araştırma Hastanelerinde çalışanlar dâhil)
• Doçent ve üstü akademik unvana sahip
olan kişiler projede yürütücü olamaz. Profesör ünvanlı kişiler projede sadece danışman, doçent ünvanlı kişiler ise danışman
ve araştırmacı olabilir.
araştırmacı; 1001, 1003, 1007, 1010, 1011
ve 3501 için belirlenen proje limitlerini
geçmemelidir.
• Yürütücünün doktora/uzmanlık derecesini aldığı tarihi izleyen 5 yıl içinde başvuruda bulunması ve bu derecenin alındığı
üniversiteden farklı ve Türkiye’deki bir
yükseköğretim veya araştırma kuruluşun-
51
da kadrolu olarak çalışması gereklidir.
Destek Özellikleri
•Bu program kapsamında aylık 3.000 TL’ye
Başvuru Dönemleri
1007 - Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini Destekleme Programı
Amaç
Kamu kurumlarının Ar-Ge ile
giderilebilecek ihtiyaçlarının
karşılanmasına ya da sorunlarının çözümüne yönelik projeleri
desteklemek.
• Üniversiteler, kamu Ar-Ge
birimleri, özel kuruluşlar veya
bunların oluşturduğu konsorsiyumlar tarafından proje başvuruları doğrudan TÜBİTAK’a
yapılır.
• Proje ekibinde yer alacak yürütücü, araştırmacı veya danışmanların;
-Üniversite personeli olmaları durumunda;
doktora/tıpta uzmanlık derecesine ve proje konusunda yeterli bilgi birikimine (yayın,
proje, rapor, vb.) sahip olmaları gerekmektedir.
-Kamu kurumları veya özel kuruluşlarda çalışmaları durumunda; en az dört yıllık lisans
eğitimi almış olmaları ve proje konusunda
yeterli bilgi birikimine (yayın, proje, rapor,
vb.) sahip olmaları gerekmektedir.
• Müşteri kurumun ihtiyacına yönelik projelerde kendisine bağlı Ar-Ge birimleri; diğer
yürütücü kuruluşlarla işbirliği yapmak şartıyla projede yürütücü kuruluş olarak yer
alabilirler.
• Projelerde, en fazla 4 farklı kuruluştan proje
personeli yer alabilir.
Destek Özellikleri
• Uygulamaya yönelik sonuç odaklı projeler
desteklenmektedir.
• Teknoloji birikim projelerine de destek ve-
52
rilmektedir.
• Projeler, 48 aya kadar desteklenmektedir.
• Desteklenen projeler için destek üst limiti
bulunmamaktadır.
• Proje yürütücüsü, araştırmacıları ve danışmanlarına aylık 3.000 TL’.ye kadar PTİ
verilmektedir.
• Proje başvuruları çağrılı sistem ile alınmaktadır.
• Projeler, iki aşamalı değerlendirilmektedir.
Başvuru Dönemleri
Başvurular çağrılı olarak belirli dönemler-
de alınmaktadır.
EUREKA PROGRAMI
(TEYDEB Sanayi Destek Programları tarafından fonlanmaktadır)
Hangi tip katılımcılar proje başvurusunda
bulunabilir?
Sektör ve büyüklüğüne bakılmaksızın
firma düzeyinde katma değer yaratan tüm
sermaye şirketleri EUREKA’ya başvurabilirler.
Proje başvurusu için yabancı ortak gerekli
mi?
Bir EUREKA projesi başlatmak için iki farklı
EUREKA üyesi ülkeden en az birer katılımcı
olması gerekir. Dolayısıyla, Türk firmalarını
EUREKA programına proje başvurusunda
bulunabilmeleri için üye veya asosye ülkelerden en az bir tane proje ortağı bulmaları
gerekmektedir. Üniversiteler ve Araştırma
Merkezleri Türk firmalarının alt yüklenicisi
şeklinde bu programa katılabilirler.
Sağlanan desteğin süresinde ve miktarın-
da bir kısıtlama var mıdır?
EUREKA platformundaki projelere sağlanan desteğin miktarında ve süresinde
herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır.
Firmalar projenin gerektirdiği bütçe için
proje süresi boyunca hibe destek alabilirler.
Projelere sağlanan desteğin oranı nedir?
EUREKA projelerine katılan büyük ölçekli
işletmelerin destek kapsamına alınan ArGe harcamalarına %60, KOBİ’lerin Ar- Ge
harcamalarına ise %75 oranında hibe destek sağlanmaktadır
GENEL BİLGİLER VE BAŞVURU
SÜRECİ
• TÜBİTAK ürün yeniliği ve süreç
yeniliği (Ar-Ge) projelerini desteklemektedir.
• Pazarlama yeniliği ve organizasyonel yenilik çalışmaları
kapsam dışıdır.
BAŞVURU AŞAMASI
Başvurular kurumun web sayfasından alınmaktadır.
• Öncelikle TÜBTİAK EUREKA
Ofisi ile iletişime geçilmelidir
(www.eureka.org.tr).
• TÜBİTAK’ın web sayfasından
(eteydeb.tubitak.gov.tr) kullanıcı kaydı yapılmalıdır.
• Daha sonra varsa firma kaydı
yapılmalıdır.
• Yine web sayfasından proje
bilgileri girilir.
• Projeyle ilgili başvuru evrakları ve web sayfasından alınacak çıktılar
TÜBİTAK’a iletilir.
• TÜBİTAK tarafından kullanıcı/yürütücü
yetkilendirilmesi yapılır.
• Proje TÜBİTAK’a posta yoluyla iletilir.
AB 7. ÇERÇEVE PROGRAMI KOBİ’LER
YARARINA ARAŞTIRMALAR ALANI
AB 7. ÇERÇEVE PROGRAMI NEDİR?
Avrupa Birliği (AB) 7. Çerçeve Programı
(ÇP) çok uluslu araştırma ve teknolojik
geliştirme projelerinin desteklendiği bir
topluluk programıdır. 7.ÇP; İşbirliği Özel
Programı, Fikirler Özel Programı, Kişiyi
Destekleme Özel Programı ve Kapasiteler Özel Programı’ndan oluşmaktadır.
Programlarla ilgili bilgiye AB 7. ÇP ile ilgili
Türkçe içerik sunan www.fp7.org.tr adresli
web sitemizden erişebilirsiniz.
“KOBİ’LER YARARINA ARAŞTIRMALAR”
PROGRAMI KAPSAMI NEDİR?
“KOBİ’ler Yararına Araştırmalar” programı,
Kapasiteler Özel Programı altında yer al-
maktadır. Bu program kapsamında açılan
çağrılara önerilen projelerde Ar-Ge sağlayıcılar (üniversiteler, araştırma merkezleri,
Ar-Ge yoğun KOBİ ve büyük ölçekli işletmeler) KOBİ’lerin/KOBİ Birliklerinin ekonomik fayda sağlayabileceği nitelikte çözümleri ortaya koyarlar. Programın amacı,
KOBİ’lerin/KOBİ Birliklerinin mevcut imkanları dahilinde sahip olamadıkları teknoloji tabanlı ürün ve süreçlere kavuşmaları ve bu ürünler/süreçler ile ekonomik
getiri elde etmeleridir.
Araştırma”, “KOBİ Birlikleri için Araştırma”
ve Demonstrasyon çağrıları açılmıştır.
Çağrılar ile ilgili bilgiyi www.fp7.org.tr adresine üye olarak takip edebilirsiniz. Programa ilişkin soru ve görüşlerinizi [email protected] adresine iletebilirsiniz.
KOBİ’LERİN/KOBİ BİRLİKLERİNİN PROJELERDEKİ ROLÜ NEDİR?
Ar-Ge sağlayıcılar çözüme ilişkin Ar-Ge
faaliyetini gerçekleştirirken KOBİ’ler/KOBİ
Birlikleri projenin çözmeye çalıştığı problemin tanımlanmasına katkı yapar, KOBİ’ler çözümü süreçlerinde dener ve proje
sonucunda proje çıktısını ekonomik fayda
elde edecek şekilde ticarileştirirler. KOBİ
Birlikleri proje kapsamında üretilen bilginin üyelerine yayılmasına yönelik konferans/seminer faaliyetleri düzenler, üyeleri
adına proje çıktısından ilişkin fikri haklara
sahip olurlar.
• 4003- Bilim Merkezi Kurulması Destek
Programı
Amaç:
Özellikle çocukların ve gençlerin bilime
olan ilgi ve meraklarını artıracak, destekleyecek ve teknolojiyi daha doğru kullanmalarını sağlayacak bilim merkezlerinin;
gençlerin Ar-Ge alanlarına yönlendirilmesi amacıyla 2016 yılı itibariyle tüm büyükşehirlerde ve 2023 yılı itibariyle tüm
illerde bilim merkezi kurulması amacıyla
KOBİ’LERİN/KOBİ BİRLİKLERİNİN HİBE
DESTEK ALABİLECEĞİ MASRAFLAR NELERDİR?
Ar-Ge sağlayıcıların KOBİ’ler/KOBİ Birlikleri yararına gerçekleştirdiği faaliyetlere
ilişkin masraflar KOBİ’ler/KOBİ Birlikleri
üzerinden Avrupa Komisyonu’nun sağladığı hibe desteği ile Ar-Ge sağlayıcılara
aktarılır. KOBİ’ler/KOBİ Birlikleri bir takım
seyahat masrafları, dolaylı giderler ve yer
aldıkları iş paketlerindeki faaliyetlerin niteliğine göre hibe destek alabilirler.
PROGRAMIN KOBİ’LERE/KOBİ BİRLİKLERİNE FAYDASI NEDİR?
Bu programda KOBİ’ler/KOBİ Birlikleri adına beklenen fayda; ticarileştirebilecekleri
teknoloji tabanlı ürün ve süreçlere sahip
olmaları ve gelecekte ekonomik getiri
elde etmeleridir. Proje kapsamındaki diğer KOBİ’ler/KOBİ Birlikleri ve Ar-Ge sağlayıcılar proje konusu ile ilgili tedarik zincirinin birer parçası olduğundan, ortaklarla
kurulan ilişkiler KOBi’ler/KOBİ Birlikleri için
uzun vadede önemli ve faydalıdır.
10 Temmuz 2012 tarihinde “KOBİ’ler için
BİLİM VE TOPLUM DAİRE BAŞKANLIĞI
DESTEKLERİ
Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı
bünyesindeki destek programları şu şekildedir:
Bu ihtiyaçlar, proje öneri
sahibinin bütçe önerisi
doğrultusunda TÜBİTAK
tarafından karara bağlanarak makine-teçhizat,
sarf malzemeleri, seyahat
giderleri vb. kalemler için
TÜBİTAK desteği sağlanır.
uygulanacak destek programıdır.
Destek Hakkında:
İlk etapta büyükşehir yerel yönetimleriyle
işbirliği halinde çalışmaların gerçekleştirilmesine karar verilmiş olup proje destek
üst limiti 100.000.000 TL olarak belirlenmiştir.
Kayseri, Kocaeli, Sakarya ve Bursa Büyükşehir Belediyeleri ile ön protokoller
imzalanmış; Ankara, Gaziantep, Eskişehir
ve Mersin Büyükşehir Belediyeleri ile ön
protokollerin imzalanabilmesi için görüşmeler yapılmıştır.
2016 yılına kadar 16 büyükşehir belediyesine sağlanacak destek miktarının 500
milyon TL; 2023 yılına kadar tüm illere
sağlanacak destek miktarının ise 1 milyar
TL civarında olacağı öngörülmektedir.
• 4004- Doğa Eğitimi ve Bilim Okulları
Destek Programı
Amaç:
Bu destek programının temel amacı bilginin mümkün olduğunca görselleştirilerek
etkileşimli uygulamalarla desteklenmesi
ve bu yolla topluma anlaşılır bir biçimde
aktarılmasını sağlamaktır. Destek verilen
projeler, doğa, bilim ve teknoloji konularında farkındalık yaratmak amacıyla hedef
kitlenin bilimsel konu, kavram ve süreçleri gözlem ve uygulamalarla anlamasına
olanak sağlayan ve belirli bir program dahilinde gerçekleştirilen etkinlikler, konaklamalı veya konaklamasız eğitim programlarından oluşmaktadır.
Hedef Kitle:
-Okul öncesi çocukları (3-6 yaş grubu)
-İlköğretim öğrencileri
-Ortaöğretim öğrencileri
-Üniversite öğrencileri (Ön lisans, lisans,
yüksek lisans, doktora)
-Öğretmenler
-Kamu personeli hedef kitlelerinden bir
veya birkaçını kapsamaktadır.
Destek Kapsamı:
2012 Bilim ve Toplum Projeleri destek üst
limitinin 120.000 TL (KDV dahil) olarak belirlendiği projelerin destek miktarı projenin içeriğine ve ihtiyaçlarına uygun olarak
belirlenir. Bu ihtiyaçlar, proje öneri sahibinin bütçe önerisi doğrultusunda TÜBİTAK
tarafından karara bağlanarak makine-teçhizat, sarf malzemeleri, seyahat giderleri
vb. kalemler için TÜBİTAK desteği sağlanır. Altyapı oluşturmaya yönelik projelere
destek verilmemektedir. Altyapı projelerine Bilim ve Toplum Programları Değerlendirme Kurulu tarafından, ön değerlendirme aşamasında karar verilir.
Başvuru Koşulu:
TÜBİTAK tarafından desteklenen Bilim ve
Toplum projelerinde yürütücü olmanın
koşulu; en az tezli yüksek lisans derecesine sahip olmak ve bir üniversitede veya
kamu kurum/kuruluşunda tam zamanlı
personel kadrosunda olmaktır.
53
TÜBİTAK-TEYDEB DESTEKLERİ
TÜBİTAK Teknoloji ve Yenilik Destek
Programları Başkanlığı (TEYDEB)
Özel Sektör Ar-Ge ve Yenilik Destekleri
Ekonomik gelişmenin kaynağı olarak
Ar-Ge’ye dayalı yenilikçiliğe daha fazla
yatırım yapma düşüncesi özellikle son
25 yılda tüm dünyada önem kazanmıştır. ABD, Japonya, Almanya ve İsveç
gibi ekonomisi güçlü ülkelerce benimsendiği kadar, sonradan büyük gelişme
gösteren, Güney Kore, İrlanda, İsrail ve
Finlandiya gibi ülkelerin de başarısının
arkasındaki neden, bu yaklaşımın politika haline getirilerek kararlılıkla uygulanmasıdır.
Bu amaçla TÜBİTAK, Ülkemiz Avrupa
Birlği’nin stratejik hedefleriyle de uyumlu olarak, Ar-Ge faaliyetleri ve desteklerinin ülke refahını artırmaya odaklanarak,
2023 yılına kadar Ar-Ge harcamalarının
Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) içindeki payının %3’e ve özel sektörün Ar-Ge
harcamalarındaki payının %70 ‘e yükselmesini hedefleyen bir strateji oluşturmuştur.
Programları Başkanlığı (TEYDEB);
• ülkemiz özel sektör kuruluşlarının araştırma-teknoloji geliştirme ve yenilik faaliyetlerini desteklemek ve
• bu yolla Türk sanayisinin araştırma-teknoloji geliştirme yeteneğinin, yenilikçilik kültürünün ve rekabet gücünün artırılmasına katkıda bulunmak, amacıyla
kurulmuştur.
1501 - TÜBİTAK Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı
Programın amacı:
Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı ile yeni bir ürün üretilmesi, ürün
kalitesi veya standardının yükseltilmesi veya maliyet düşürücü nitelikte yeni
tekniklerin, yeni üretim teknolojilerinin
geliştirilmesi konularında yürütülen ArGe nitelikli projeler yenilik tanımı çerçevesinde desteklenmektedir.
Yenilik tanımı;
• Yeni bir ürün üretilmesi
• Mevcut bir ürünün geliştirilmesi
• İyileştirilmesi
•Ürün kalitesi veya standardının yükseltilmesi
54
• Maliyet düşürücü nitelikte yeni tekniklerin, yeni üretim teknolojilerinin geliştirilmesi şeklinde tanımlanmaktadır.
Programa başvuru yapabilecek kuruluşlar :
Programa, sektör ve büyüklüğüne bakılmaksızın firma düzeyinde katma
değer yaratan, ülkemizde yerleşik tüm
sermaye şirketleri proje başvurusunda
bulunabilmektedir. Ancak kanuni ve iş
merkezi yurtdışında bulunan işletmelerin dar mükellefiyet statüsündeki Türkiye’de yerleşik temsilcilik ve şubeleriyle
vakıflar, dernekler ve bunların iktisadi
işletmeleri, kooperatifler, birlikler, şahıs
şirketleri ve adi ortaklıkların proje başvuruları kabul edilmemektedir.
yinde katma değer yaratan, ülkemizde
yerleşik KOBİ ve büyük ölçekli sermaye
şirketleri.
Destek Süresi Proje bazında
Proje bazında en fazla 36 ay
Destek Oranı %40 - en fazla %60
Üniversite, araştırma ve
özel sektör kuruluşlarından temsilcilerin bir araya gelerek, projelerini
birbirlerine tanıtmalarına, işbirliği olanaklarına
ortam oluşturulmasına
yönelik düzenlenen ulusal /uluslararası “Proje
Pazarı” etkinliklerin desteklenmesidir.
Programa, en az bir üniversite ile sanayi odası, ticaret odası, ticaret ve sanayi
odası, ihracatçı birliğinden herhangi biri
veya daha fazlasının katılımcı olması zorunlu olup, bu katılımcı kuruluşlardan
(üniversite, sanayi odası, ticaret odası,
ticaret ve sanayi odası, ihracatçı birliği)
herhangi biri TÜBİTAK’a etkinlik için destek başvurusunda bulunabilir.
Programda sağlanan desteğin türü ve
oranı:
Destek ödemeleri etkinlik öncesi tek
kalemde hibe olarak yapılmaktadır. Etkinliğin ulusal olması durumunda hibe
destek tutarı 25.000 TL, uluslararası katılımlı olması durumunda 30.000 TL olarak gerçekleşmektedir.
Projelerin destek süresi ve proje bütçesi:
Destekleme süresi proje bazında en çok
36 aydır. Proje bütçelerinde herhangi
bir kısıtlama bulunmamaktadır
oranı:
Ar-Ge nitelikli proje harcamaları için
destek, %60’a varan oranlarda geri ödemesiz (hibe) şeklinde sağlanmaktadır.
Ayrıca, proje fikir sahibi araştırmacıya,
başarıyla tamamlanan proje sahibi kuruluş KOBİ ise, 7.500 TL teşvik ödülü verilecektir.
1501 – TÜBİTAK Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı
Temel Kriterler
Başvuru Yapabilecek Kuruluşlar
Sektör ayrımı yapılmaksızın, firma düze-
1503 - TÜBİTAK Proje Pazarları Destekleme Programı
Programın amacı:
Üniversite, araştırma ve özel sektör kuruluşlarından temsilcilerin bir araya
gelerek, projelerini birbirlerine tanıtmalarına, işbirliği olanaklarına ortam
oluşturulmasına yönelik düzenlenen
ulusal /uluslararası “Proje Pazarı” etkinliklerin desteklenmesidir.
1503 – TÜBİTAK Proje Pazarları Destekleme Programı
Temel Kriterler
En az bir üniversite ile Sanayi Odası/
Ticaret Odası/Ticaret ve Sanayi Odası/
İhracatçı Birliğinden herhangi biri veya
daha fazla katılımcı olacak şekilde bu
Kuruluşlardan herhangi biri
Destek MiktarıUlusal düzeyde 25.000
TL
Uluslararası katılımlı olması durumunda
30.000 TL
TÜBİTAK, geriye kalan
%40’i ise Büyük ölçekli
kuruluş tarafından karşılanacaktır.
1505 - TÜBİTAK Üniversite-Sanayi İşbirliği Destek Programı
Programın amacı:
Üniversite/kamu araştırma enstitülerindeki bilgi birikiminin, KOBİ ve Büyük her
ölçekteki kuruluş tarafından ürüne, sürece dönüştürülerek ticarileştirilmesini
sağlamak amacıyla oluşturulmuştur .
Programa, proje sonuçlarını Türkiye’de
uygulamayı taahhüt eden KOBİ’ler ve
Büyük ölçekli kuruluşlar (müşteri kuruluş) ile üniversite ya da kamu araştırma
kurumları (yürütücü kuruluş) ortak olarak başvurabilmektedir.
Proje bütçesi için üst sınır 1.000.000 TL
ve destek süresi proje bazında en fazla
24 ay olarak belirlenmiştir. Proje bütçesine ek olarak yürütücü kuruluşa, Proje
Teşvik İkramiyesi (PTİ) ve destek kapsamına alınan proje bütçesinin % 5’i Proje
Kurum Hissesi olarak TÜBİTAK tarafından ödenir. Ayrıca, yürütücü kuruluşta
proje yürütücüsü olan kişiye şartları
sağlaması durumunda, 3 ay süreli TÜBİTAK tarafından karşılanacak 10.000
TL’lik fizibilite desteği sağlanacaktır.
oranı:
Projelere sağlanacak olan destek miktarı projenin niteliğine göre belirlenecek
ve müşteri kuruluşun KOBİ olması durumunda, proje bütçesinin %75’i TÜBİTAK,
geriye kalan %25’i ise KOBİ, müşteri kuruluşun Büyük ölçekli kuruluş olması
durumunda ise; proje bütçesinin %60’i
1505- TÜBİTAK Üniversite-Sanayi İşbirliği
Destek Programı
Temel Kriterler
Müşteri Kuruluş KOBİ’ler
ve Büyük ölçekli kuruluşlar
Yürütücü Kuruluş Üniversite / Kamu Araştırma Kurumları
Destek Süresi Proje bazında en fazla 24 ay
Destek Oranı Büyük ölçekli kuruluşlar
: %60
KOBİ’ler :%75
Proje Bütçesi Proje bütçesi üst sınırı
1.000.000 TL
(Proje Teşvik İkramiyesi, Proje Kurum
Hissesi ve Fizibilite Desteği hariç)
1507 - TÜBİTAK KOBİ Ar-Ge Başlangıç
Destek Programı
Programın amacı:
KOBİ’lerin araştırma, teknoloji geliştirme ve yenilik faaliyetleri ile verimliliklerini artırmaları ve katma değeri daha
yüksek ürün ve hizmetlere yönelmelerini teşvik etmek amacıyla, KOBİ’lerin ikisi ortaklı olmak kaydıyla ilk 5 projesine
avantajlı bir şekilde destek sağlayarak
Ar-Ge projesi yapmaya teşvik etmektir.
Program kapsamında sağlanacak desteklerle KOBİ’lerin, daha rekabetçi olma
yönünde, sistematik proje yapabilmeleri, katma değeri yüksek ürün geliştirebilmeleri, kurumsal araştırma teknoloji geliştirme kültürüne sahip olmaları,
ulusal ve uluslararası destek programlarında daha etkin yer almaları hedeflenmektedir.
Programa, 18/11/2005 tarihli ve 25997
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, Küçük ve Orta Büyüklükte İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırması Hakkında Yönetmelik’teki KOBİ şartlarını
taşıyan, sektörüne bakılmaksızın firma
düzeyinde katma değer yaratan, Türki-
ye’de yerleşik sermaye şirketleri başvurabilmektedir.
KOBİ’lerin yeni bir ürün üretilmesi, mevcut bir ürünün geliştirilmesi, iyileştirilmesi, ürün kalitesi veya standardının
yükseltilmesi veya maliyet düşürücü nitelikte yeni tekniklerin, yeni üretim teknolojilerinin geliştirilmesi konularındaki
500.000 TL bütçe ve proje bazında en
fazla 18 ay süre ile desteklenir.
Programda sağlanan desteğin türü
ve oranı:
Ar-Ge nitelikli proje harcamaları için,
%75 oranında hibe şeklinde mali destek sağlanmaktadır. Ayrıca, başarı ile
sonuçlanan projelerde, proje ekibinde
yer alan ve firma ortağı veya yönetim
kurulu üyesi olmayan proje fikir sahibi
araştırmacıya, proje süresince kuruluşta
çalışmış olması koşuluyla, TÜBİTAK tarafından 7.500 TL teşvik ödülü verilmektedir.
1507- TÜBİTAK KOBİ Ar-Ge Başlangıç
Destek Programı
Temel Kriterler
KOBİ ölçeğindeki işletmeler
Destek Süresi Proje
bazında
Proje bazında en fazla 18 ay
Destek Oranı %75
Proje Bütçesi Proje bütçesi üst sınırı
500.000 TL
1509 - Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı
Programın amacı:
Uluslararası ortak destek programlarında (EUREKA, EUROSTARS, Avrupa Birliği
Çerçeve Programları altında ortak proje
çağrılarına çıkan programlar ve benzeri uluslararası program ve projeler) yer
alan sektör ve büyüklüğüne bakılmaksızın Türkiye’de yerleşik katma değer yaratan kuruluşların, Araştırma-Geliştirme
(Ar-Ge) ve yenilikçi nitelikli proje harcamalarına geri ödemesiz (hibe) olarak
desteklenmektedir.
Programa, sektör ve büyüklüğüne bakılmaksızın Türkiye’de yerleşik katma
değer yaratan kuruluşlar başvuruda bulunabilmektedir.
55
Proje, uluslararası projenin başlangıç ve
bitiş tarihleri arasında desteklenir. Proje
bütçelerinde herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır.
oranı:
Ar-Ge nitelikli proje harcamaları için
destek, Büyük kuruluşlar için %60, KOBİ’ler için %75 oranında geri ödemesiz
(hibe) şeklinde sağlanmaktadır.
Ürün kalitesi veya standardının
yükseltilmesi
veya maliyet düşürücü
nitelikte yeni tekniklerin,
yeni üretim teknolojilerinin geliştirilmesi konularındaki 500.000 TL bütçe
ve proje bazında fazla 18
ay süre ile desteklenir.
1509 - TÜBİTAK Uluslararası Sanayi
Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı
Temel Kriterler
(Ar-Ge) nitelikli ve yenilikçi projelerinin
harcamalarına uluslararası tanım ve
kavramlar çerçevesinde geri ödemesiz
(hibe) olarak destek sağlanması amaçlanmıştır.
Sektör ve büyüklüğüne bakılmaksızın firma düzeyinde katma değer yaratan, Türkiye’de yerleşik sermaye şirketleri proje
başvurusunda bulunabilmektedir.
Proje bazında, projenin destek süresi,
projede destek kapsamına alınan faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için gereken
ve TÜBİTAK tarafından kabul edilen süredir.
Destek süresi en fazla çağrı
duyurusunda belirtilen proje süresi üst
sınırı kadardır.
oranı:
Programda uygulanacak destek oranı
her dönem için sabit olup büyük ölçekli
kuruluşlar için %60, KOBİ’ler için %75’tir.
Sektör ayrımı yapılmaksızın, Türkiye’de
yerleşik, firma düzeyinde katma değer
yaratan KOBİ ve büyük ölçekli sermaye
şirketleri (Uluslararası katılımcı ülkelerden bir veya daha fazla proje ortağıyla
beraber).
Destek Süresi
Proje bazında Uluslararası projenin başlangıç ve bitiş tarihleri
Destek Oranı Büyük ölçekli kuruluşlar :
%60,
KOBİ’ler :%75
Proje Bütçesi Bütçe sınırı yok.
1511 – TÜBİTAK Öncelikli Alanlar
Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Destekleme Programı
Öncelikli alanlarda çağrıya çıkılarak
Türkiye’de yerleşik katma değer oluşturan kuruluşların Araştırma-Geliştirme
56
1511 - TÜBİTAK Öncelikli Alanlar Araştırma
Teknoloji Geliştirme
ve Yenilik Destekleme Programı Temel
Kriterler
Başvuru Yapabilecek
Kuruluşlar
Sektör ve büyüklüğüne
bakılmaksızın firma düzeyinde katma değer
yaratan, Türkiye’de yerleşik KOBİ ve büyük ölçekli sermaye şirketleri.
Destek Süresi Çağrı du-
yurusunda belirtilmedikçe proje süre sınırı
yoktur.
Destek Oranı Büyük ölçekli kuruluşlar
:%60
KOBİ’ler :%75 Proje Bütçesi
Çağrı duyurusunda belirtilmedikçe proje bütçesinde sınır yoktur.
Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Destekleme Programı
Programın amacı:
Bireysel girişimcilerin, teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerini, katma değer ve
nitelikli istihdam yaratma potansiyeli
yüksek teşebbüslere dönüştürebilmeleri için, fikir aşamasından pazara kadar
olan faaliyetlerin çok aşamalı olarak
desteklenmesi amaçlanmaktadır.
Programa başvuru yapabilecek girişimciler:
Programa, örgün öğrenim veren üniversitelerin herhangi bir lisans programından bir yıl içinde mezun olabilecek
öğrenci, yüksek lisans veya doktora öğrencisi ya da lisans, yüksek lisans veya
doktora derecelerinden birini başvuru
tarihinden en çok 5 yıl önce almış kişiler
başvurabilmektedir.
Program aşamaları:
Bu program yenilikçi iş fikirlerinin ticari
ürüne/sürece dönüştürülmesine yönelik aşağıda açıklanan 4 aşamadan oluşmaktadır. Girişimci adayı bir aşamayı
başarıyla tamamlamak kaydıyla sonraki
aşamaya geçebilir.
• Aşama 1; İş fikri uygun bulunduğunda
girişim planı hazırlanır.
• Aşama 2; girişim planı (proje) başvurusunun değerlendirilmesi sonucu başarılı bulunanlar için girişimcinin kuracağı
sermaye şirketine teknogirişim sermaye
desteği sağlanır.
• Aşama 3; İlk Ar-Ge projesi 1507 KOBİ
Ar-Ge Başlangıç Destek Programı kapsamında desteklenir.
• Aşama 4; Ticarileşme aşamasıdır.
Program kapsamındaki aşamalar için
destek süreleri aşağıdaki şekildedir:
• Aşama 1’de uygun bulunan iş fikirleri
için girişimcilik eğitimi ve
girişim planı hazırlama
süresi TEYDEB internet
adresinde duyurulur.
• Aşama 2’nin süresi ek
süreler de dahil olmak
üzere en fazla oniki (12)
aydır.
• Aşama 3 için 1507 KOBİ
Ar-Ge Başlangıç Destek
Programı’na ilişkin Uygulama Esaslarında belirtilen destek süreleri geçerlidir.
• Aşama 4’ün süresi en
fazla oniki (12) aydır.
oranı:
Program kapsamında, hibe destek tutarı, Aşama 2’de verilecek hibe destek
tutarı, bir defaya mahsus, teknogirişim
sermaye desteği şeklinde olup en fazla
yüzbin (100.000) TL’dir. Ayrıca, girişimcinin Aşama 3’e devam etmesi durumunda verilecek hibe destek tutarı ve oranı
için 1507 KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek
Programı’na ilişkin Uygulama Esasları
geçerlidir.
Araştırma Teknoloji Geliştirme ve
Yenilik Destekleme Programı Temel
Kriterler
Başvuru Yapabilecek Girişimciler
Örgün öğrenim veren üniversitelerin
herhangi bir lisans programından bir yıl
içinde mezun olabilecek öğrenci, yüksek lisans veya doktora öğrencisi ya da
lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden birini başvuru tarihinden en
çok 5 yıl önce almış kişiler.
Destek Süresi
• Aşama 1’de uygun bulunan iş fikirleri
için girişimcilik eğitimi ve girişim planı
hazırlama süresi TEYDEB internet adresinde duyurulur.
• Aşama 2’nin süresi ek süreler de dahil
olmak üzere en fazla oniki (12) aydır.
• Aşama 3 için 1507 KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı’na ilişkin Uygulama Esaslarında belirtilen destek süreleri
geçerlidir.
• Aşama 4’ün süresi en fazla oniki (12)
aydır .
TEYDEB Proje Başvuru ve Destek Süreci
Programlara başvuru şekli:
TÜBİTAK TEYDEB destek programlarına
proje başvuruları “Proje Değerlendirme
ve İzleme Sistemi (PRODİS)” uygulaması
üzerinden çevrimiçi (online) olarak https://eteydeb.tubitak.gov.tr adresinden
yapılmaktadır.
Programlara başvuru zamanı:
TEYDEB programlarına başvuru zamanı
için bir sınırlama yoktur. Başvurular online 7/24 olarak kabul edilmektedir.
Proje başvurularında beklenen hedefler :
• Yeni ürün geliştirilmesi,
• Ürün kalitesi veya standardının yükseltilmesi,
• Maliyet düşürücü ve standart yükseltici yeni tekniklerin geliştirilmesi,
• Yeni üretim teknolojilerinin geliştirilmesi
Proje başvurularının değerlendirilmesi:
Projelerin değerlendirilmesinde OECD
tarafından hazırlanmış olan, Oslo ve
Frascati kılavuzlarındaki Ar-Ge ve Yenilik
kavram ve tanımları dikkate alınmakta
olup, projelerin değerlendirilmesi aşağıdaki 3 boyut altında yer alan kriterlere
göre yapılmaktadır:
• Projenin endüstriyel Ar-Ge içeriği, teknoloji düzeyi ve yenilikçi yönü,
• Proje planı ve kuruluşun altyapısının
uygunluğu, • Proje çıktılarının ekonomik yarara ve
ulusal kazanıma dönüşebilirliği.
Programlar kapsamında desteklenen
Ar-Ge aşamaları:
• Kavram geliştirme,
• Teknolojik/teknik ve
ekonomik yapılabilirlik
etüdü,
• Geliştirilen kavramdan
tasarıma geçiş sürecinde
yer alan laboratuar ve
benzeri çalışmalar,
• Tasarım, tasarım geliştirme ve tasarım doğrulama çalışmaları,
• Prototip üretimi,
• Pilot tesisin kurulması,
• Deneme üretimi ve tip
testlerinin yapılması.
Programlar kapsamında desteklenen
gider kalemleri:
TÜBİTAK TEYDEB destek programları
kapsamında desteklenen gider kalemleri genel olarak aşağıda belirtilmiştir:
• Personel giderleri,
• Alet, teçhizat, prototip, kalıp, yazılım
alımları,
• Malzeme ve sarf giderleri,
• Seyahat giderleri,
• Danışmanlık ve hizmet alımları
• Yeminli Mali Müşavir Giderleri (YMM)
• Proje hazırlatma giderleri ( sadece
1507),
• Bursiyer, Proje Teşvik İkramiyesi ve Proje Kurum Hissesi ( sadece 1505)
• Genel Giderler (sadece 1512)
• Fizibilite Desteği ( sadece 1505)
• Genel Giderler ( sadece 1512)
• Teşvik Ödülü (1501 (firma KOBİ ise),
1507)
• Üniversitelere yaptırılan Ar-Ge hizmet
giderleri (1505, 1512 hariç),
Ayrıca, Proje toplam bütçesinin %25’i
kadar ve en fazla 500.000 TL ön ödeme
yapılabilir.
İLETİŞİM BİLGİLERİ:
Programları Başkanlığı (TEYDEB)
Atatürk Bulvarı No:221 06100 Kavaklıdere/ANKARA
E-posta: [email protected]
57
AVRUPA BİRLİĞİ FONLARI
KATILIM
ÖNCESİ
MALİ
YARDIM
ARACI(IPA)
Türkiye 2001 yılından beri Türk Mali Aracı
kapsamında AB’den katılım öncesi destek
almaktadır. Fonlar her yıl ulusal programlar
kapsamında yıllık bazda programlanmaktadır.
2007 itibariyle Türkiye için bu katılım öncesi Mali Araç katılım öncesi hem aday hem
de potansiyel aday ülkeler için destek sağlayan Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA)
ile değiştirildi.
IPA’NIN GETİRDİKLERİ
IPA 5 bölüm halinde yapılandırılmıştır ve
Türkiye’ye Türk Mali Aracı kapsamında olduğu gibi katılım öncesi destek sağlamaya devam edecektir.
Yenilik ise yapısal fonlarla aynı prensiplerle yönetilen çevre, ulaştırma, bölgesel
rekabet, insan kaynakları kalkınması ve
kırsal kalkınma konularında katılım öncesi mali desteğin getirilmiş olmasıdır. IPA
kapsamında Türkiye IPA tarafından kısmen finanse edilen Topluluk Programlarından faydalanmaya devam edecektir.
AB MALİ DESTEĞİ/KİMLER BAŞVURABİLİR?
Devlet kurumların yanı sıra ayrıca üniversitelere, medya örgütlerine, sivil toplum
ve ticari çıkar gruplarına açık programlar
da bulunmaktadır. İlgi duyulan mali destek türü için geçerli olan uygunluk kriterini öğrenmek için proje bilgisine bakılması
önerilmektedir.
Sadece yayınlanmış bir ihale/teklif çağrısına bağlı kalınarak yapılan AB mali desteği
başvuruları değerlendirmeye alınır.
AB FONLARINDA BİLEŞENLER AKTÖRLER
1. Kurumsal Kapasitenin Gelişimi Merkezi Finans ve İhale Birimi (CFCU)
2. Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği Merkezi Finans ve İhale Birimi (CFCU)
3. Bölgesel Kalkınma.
Çevre ve Şehircilik, Ulaştırma,
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlıkları
4. İnsan Kaynaklarının Gelişimi
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
5. Kırsal Kalkınma Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
6. Çerçeve Programı (2007-2013)
TÜBİTAK
AB Çerçeve Programları (ÇP), AB’nin neredeyse tüm disiplinlerini içine alan araştırma ve teknoloji geliştirme faaliyetlerini desteklediği temel mali araç niteliğini taşımaktadır. 53,2 milyar
Avro bütçeli 7. ÇP’nin ulusal koordinasyonu TÜBİTAK tarafından yapılmaktadır. (www.fp7.
org.tr)
Rekabetçilik ve Yenilikçilik Çerçeve Programı (2007-2013):
Avrupa Komisyonu Girişimcilik
ve Sanayi Genel Müdürlüğü tarafından açıklanan ve 3.6 milyar
Avro’luk bütçeye sahip program;
işletmelerin, özellikle KOBİ’lerin
rekabet kapasitesini geliştirmeyi
ve eko-yenilik de dahil olmak üzere yeniliğin (inovasyonun) desteklenmesini amaçlamaktadır. Bu
amaçlara üç özel program aracılığıyla ulaşılması hedeflenmektedir
1) Girişimcilik ve Yenilik Özel Programı (Entrepreneurship and Innovation Programme)
2.17 milyar Avro bütçeye sahip bu
alt bileşen Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülmektedir.
www.sanayi.gov.tr, www.kosgeb.gov.tr
2) Bilgi ve İletişim Teknolojileri Politikaları Destek Programı (ICT PSP)
728 milyon Avro bütçeye sahip bu alt bileşen Kalkınma Bakanlığı- Bilgi Toplumu
Dairesi tarafından yürütülmektedir.
www.dpt.gov.tr
58
Kimler proje başvurusunda bulunabilir?
Programa merkezi ve yerel kamu kurum
ve kuruluşlarının yanı sıra üniversiteler,
büyük, küçük ve orta ölçekli işletmeler
(KOBİ’ler), sivil toplum kuruluşları, meslek
örgütleri katılım sağlayabilmektedir.
ICT PSP hangi alanlardaki çalışmaları destekliyor?
Avrupa Komisyonu Girişimcilik ve Sanayi Genel
Müdürlüğü tarafından
açıklanan ve 3.6 milyar
Avro’luk bütçeye sahip
program; işletmelerin, özellikle KOBİ’lerin
rekabet kapasitesini
desteklenmesini amaçlamaktadır.
Program ile aşağıdaki alanlarda
yapılan uygulama projeleri ve
ağ oluşturma faaliyetleri yıllık iş
programları kapsamında desteklenmektedir.
• Sağlık, yaşlanma ve içerme için
BİT
• Sayısal kütüphaneler
• e-Devlet ve yönetişim
• Enerji verimliliği, çevre ve akıllı
hareketlilik için BİT
• Kamu kesimi bilgisi
• Makine çevirisi
• İnternet gelişimi ve güvenliği
• Akıllı kentler
ICT PSP hangi tür faaliyetleri destekliyor?
ICT PSP kapsamında desteklenecek projeler için dört farklı enstrüman
oluşturulmuştur:
1- Pilot A: Kamuda halihazırda sunulan ehizmetlerde Avrupa düzeyinde birlikte çalışabilirliği esas alan ve sonuçlarının tüm
üye ülkelere yaygınlaştırılabileceği, en az
6 ülkeden ortakların taraf olduğu ve 36
aya kadar süren projeleri kapsamaktadır.
Bu kapsamdaki projelerde maliyetin en
fazla yüzde 50’si (5–10 milyon Avro) finanse edilebilecektir.
2- Pilot B: BİT tabanlı yenilikçi hizmetlerin uygulamasını esas alan, önemli etki
yaratabilecek ve değer zincirindeki tüm
paydaşları kapsayan, en az 4 ülkeden ortakların taraf olduğu ve 24-36 ay süren
projeleri içermektedir. Bu kapsamdaki
projelerde maliyetin en
fazla yüzde 50’si (2–4 milyon Avro) finanse edilebilecektir.
3- Tematik Ağlar: BİT kullanımıyla bilgi toplumu politikalarının uygulanmasına destek olacak, taraflar
arasında bilgi ve deneyim
paylaşımını amaçlayan ve
18–36 ay boyunca devam
eden faaliyetleri kapsamaktadır. En az 7 ülkeden
tarafların katılım sağlaması gereken tematik ağlara,
Komisyon tarafından 300–500 bin Avro’ya
kadar finansman sağlanmaktadır.
4- En İyi Uygulama Ağları: Sadece “Sayısal
Kütüphaneler” teması için kullanılacak
olan bu enstrüman, konsensüs ve farkındalık oluşturma faaliyetleriyle büyük
ölçekli uygulamaların birleştirildiği, en
az 7 ülkeden ortakların taraf olduğu ve
doğrudan giderlerin yüzde 80’inin (3–5
milyon Avro) finanse edileceği projeleri
kapsamaktadır.
TOPLULUK PROGRAMLARI
7. Çevre Projeleri
KOBİ Yararına Araştırmalar
AB bünyesinde faaliyet gösteren yaklaşık
25 milyon KOBİ, 100 milyon kişiye istihdam sağlamakta ve Avrupa Gayri Safi Milli
Hasılasının 2/3’ünü yaratmaktadır.
Bütün bu sebeplerden dolayı
KOBİ’ler AB için özel öneme
sahiptirler ve AB esnek ve yenilikçi yapılarını koruyabilmeleri ve bunu rekabet unsuru
olarak kullanabilmeleri için
KOBİ’leri desteklemektedir.
BÜTÜN KOBİ’LER KATILABİLİR Mİ?
Aşağıdaki koşulları sağlayan tüm KOBİ’ler 7.ÇP projelerine katılabilirler:
59
ken KOBİ’lerin konsorsiyumlara katılımına
daha sıcak bakılmaktadır.
Kişiyi Destekleme Özel Programı (4,7
milyar Avro):
KOBİ’LERİN 7. ÇERÇEVE PROGRAMLARI’NDAN FAYDALANMA YOLLARI
7.ÇP’nin KOBİ’ler için önemli bir özelliği
Dünya Ticaret Örgütü’nün izin verdiği en
yüksek hibe destek oranlarının KOBİ’ler tarafından kullanılabilmesidir.
Büyük sanayi kuruluşları 7.ÇP’de Ar-Ge
harcamalarının %50’sini talep edebilirken,
KOBİ’ler %75’ini ve toplam harcamalarında %80’i aşkın oranlarda finanse edebilmektedirler.
7. ÇERÇEVE PROGRAMLARI’NINKOBİLERE SUNDUĞU FIRSATLAR
Yeni teknolojiler geliştirme
Kilit oyuncularla ve müşterilerle Ar-Ge işbirliği
Yeni pazarlara erişim
Araştırmanın mali açıdan desteklenmesi
Rekabetin dışında kalmamak
İşbirliği Özel Programı (32,3 milyar
Avro):
olunması yolu ile KOBİ’lere ayrılması öngörülmektedir. Bu oluşturulacak konsorsiyumlar içerisinde KOBİ oranı ve aldıkları
hibe miktarları yüksek olan ortaklıkların
daha olumlu değerlendirilmesine yol
açacaktır. Bu sebeple ortaklıklar kurulur-
Projelerde ortak olunması
yolu ile KOBİ’lere ayrılması öngörülmektedir.
Bu oluşturulacak konsorsiyumlar içerisinde KOBİ
oranı ve aldıkları hibe
miktarları yüksek olan
ortaklıkların daha olumlu
değerlendirilmesine yol
açacaktır.
Bu program özellikle yüksek Ar-Ge potansiyeline sahip, kendi Ar-Ge’sini kendi yapan KOBİ’ler için
çok büyük fırsatlar sunmaktadır.
Bu özel programda, 10 tematik alan altında konu güdümlü olarak gerçekleştirilen, ana
hatları AB Komisyonu tarafından belirlenmiş olan araştırma projeleri desteklenmektedir.
Komisyon bu başlık altında
dağıtılacak hibelerin belli bir
bölümünün, projelerde ortak
60
Bütçesi 4.7 milyar Avro olan bu başlık altında araştırmacıların mesleki gelişimi ve
hareket imkanlarının artırılması amacını
taşıyan çağrılar açılmaktadır.
Kişiyi destekleme özel programı altında
“Üniversite- Sanayi Ortaklığı” çağrıları KOBİ’leri özellikle ilgilendirmektedir. Bu başlık altında KOBİ’ler deneyimli araştırmacıları kısa ve orta vadede istihdam etme
imkanı bulabileceklerdir. KOBİ’ler Ar-Ge
için gerekli olan kalifiye araştırmacıları bu
vesile ile temin edebilirler.
Kapasiteler Özel Programı (4,2 milyar
Avro):
4.2 milyar Avro bütçeye sahip “Kapasiteler özel programı” Ar-Ge için gerekli olan
altyapıları desteklemek amacını taşımaktadır.
Bu başlık 7 alt başlıktan oluşmaktadır.
Bunlar arasında “KOBİ’ler yararına araştırma” ismini taşıyan bu başlık
1.336 milyar Avro bütçeye sahiptir.
IPARD
IPARD,Avrupa
Birliği’nin (AB), 2007–
2013 yılları arasında uygulayacağı Katılım
Öncesi Mali Yardım Aracı’nın (IPA) kırsal
kalkınma bileşenidir. +3 yıl daha uzatma
hakkını kullanarak 2016 yılı sonuna kadar
gidecektir.
IPARDprogramındanTürkiye’de Gıda
Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı sorumludur. Bakanlığın hazırlamış olduğu program 19Aralık2007’de Brüksel’de Avrupa
Komisyonu Kırsal Kalkınma Komitesi tarafından kabul edilmiştir.
IPARD kapsamında üretici
ve işletmelere hibe destekleri 28 Temmuz 2010 itibariyle açılmıştır.
IPARD
IPARD Programı kapsamında
belirlenen illerdeki süt, kırmızı et, tavuk eti, su ürünleri
ve meyve sebze sektöründeki işletmelere ve üreticilere
hibe desteği sağlanacaktır.
Programın yürütülmesi amacıyla Türkiye’de Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme
Kurumu (TKDK) kurulmuştur.
IPARD Hibe destekleri proje teklif çağrılarına çıkarak, belirtilen illerde uygun şartlarda üretici ve işletmelerin (KOBİ,tarım şirketleri, kooperatifler) projelerine %65’e varan
hibe destekleri sağlamaktadır.
IPARDProgramı süresince 874 milyon
Avro’su AB hibe desteği, 291milyon Avro’su
ulusal destek olmak üzere
toplam 1 milyar 165 milyon Avro destek sağlanacaktır.
KİMLER BAŞVURABİLİR?
IPARD’a öncelikli ilde faaliyette bulunan tarımsal işletme(özel veya tüzel kişi) başvurabilecektir. Bu işletmelerin,
250’den az çalışanı ve yıllık cirosu 25 milyon
TL’nin altında olması
Ulusal Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) Kayıtlı
Hayvan Kayıt Sistemine Kayıtlı
Ulusal Vergi Sistemi’ne Kayıtlı (Vergi Levhası)
65 yaşından küçük olması
Mesleki yeterlilik: Üniversite diploması
veya 3 yıl mesleki hizmet kaydı
Vergi ve SGK borcu bulunmaması,
gerekmektedir. Yeni bir şirketse Ulusal Vergi Sistemine kayıtlı olması yeterlidir.
IPARD
Hibe konusuyla ilgili her türlü makine ekipman ve alt yapı yatırımları
Yapı iyileştirme, geliştirme ve
modernizasyon / Taşınmaz malların yapımı ve iyileştirilmesi (devralma hariç)
Bilgisayar yazılımı da dahil olmak
üzere yeni makinelerin alımı
Mimarlık, mühendislik ve diğer
danışmanlık bütçeleri ile fizibilite
çalışmaları (%65 kadar)
İş planı hazırlığı / Lisans ve patent haklarının devralınmasına yönelik masraflar
DESTEKLENECEK ÖNCELİKLİ SEKTÖRLER NELERDİR ?
Hibe Programından faydalanılması amacıyla aşağıdaki 4 öncelikli sektör belirlenmiştir:
Süt ve Süt Ürünleri Sektörü
Et ve Et Ürünleri Sektörü
Su Ürünleri Sektörü
Meyve-Sebze Sektörü
Kırsal Turizm yatırımları. 15 Yatak kapasiteye kadar olan pansiyonlara % 50 hibe
TURSEFF KREDİSİ (Türkiye Sürdürülebilir Enerji Finansman Programı)
TURSEFF, enerji verimlilik ya da yenilenebilir enerji projelerine yatırım yapmak isteyen endüstriyel firmalar, ticari girişimciler
ve özel konut sahiplerine yönelik kredi
fırsatıdır.
Kredi, EBRD tarafından geliştirilmiş olup
krediler ortak bankalar yoluyla dağıtılır.
(AB Komisyonu yetkili organı)
Başvuru sahibinin özelliğine göre, kredi
alan taraflar TURSEFF altında kapsamlı
enerji verimlilik özelliklerini içeren projelerin uygulanmasında 5 milyon ABD Dola-
rına kadar finansman için uygun görülebilirler.
TURSEFF KREDİSİ
Diğer proje parçaları müşterinin kendisi
tarafından ya da TURSEFF ortak bankalarından biri tarafından finanse edilebilir.
Borç alan tarafların, mali olarak uygun
olması, ortak bankanın kredi kriterlerine
uyması ve ortak bankanın kredi değerlendirme usullerine uygun olarak onay alması
gerekir.
TURSEFF altında finanse edilen projeler
belirli performans kriterlerini karşılamalıdırlar. Endüstriyel ve ticari işlemlerde
enerji verimliliği özelliklerine ilişkin projeler, %20’den fazla enerji tasarrufu sağlamalıdır. İnşaat sektöründe enerji verimliliğine ilişkin projeler %30’dan fazla tasarruf
sağlamalıdır.
TURSEFF YATIRIM KATEGORİLERİ
Konut Sektöründe Enerji Verimliliği Yatırımları
Küçük Ölçekli Ticari Enerji Verimliliği Yatırımları
Küçük Ölçekli Yenilenebilir Enerji Yatırımları
Ticari ve Endüstriyel Enerji Verimliliği ve
Yenilenebilir Enerji Yatırımları
İnşaat Sektöründe Enerji Verimliliği ve Yenilenebilir Enerji Yatırımları
UygunEnerji Verimliliği ve Yenilenebilir Enerji Teknoloji, Ekipman ve Materyal
Üretici, Tedarikçi ve Tesisatçılar için Yatırım
Kredileri
KATEGORİLER İÇİN MAKSİMUM KREDİ
MİKTARI
I. 5 milyon ABD Doları-Ticari enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji projeleri için
II. 300,000 ABD Doları-Küçük ölçekli projeler için
III. 75,000 ABD Doları-Konut sektöründeki
projeler için
IV. 1 milyon ABD Doları-Enerji verimliliği
tedarikçileri için
Bu miktarların üstündeki projeler için
EBRD’nin onayı gerekmektedir.
Krediler bir projenin %100 yatırım maliyetinin finansmanı için kullanılabilir.
61
TÜRKİYE TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VAKFI (TTGV) DESTEKLERİ
TTGV HAKKINDA
• TTGV, 5917 sayılı Kanunla kurulmuş vakıf statüsünde bulunduğu belirtilen, kâr
amacı gütmeyen bir kuruluştur.
• 15 Yönetim Kurulu üyesinin 5’i:
• Hazine Müsteşarlığı
• Ekonomi Bakanlığı (Dış Ticaret Müsteşarlığı)
• Kalkınma Bakanlığı (Devlet Planlama
TeşkilatıMüsteşarlığı)
• TÜBİTAK Başkanlığı
• KOSGEB Başkanlığı temsilcileridir
• Diğer 10 Yönetim Kurulu üyesi ise özel
sektör temsilcileri arasından Kurucular
Kurulunca seçilir.
TTGV, aşağıdaki finans kaynaklarından
sağladığı kaynakları kullandırmaktadır:
• Proje desteklerinden almış olduğu hizmet bedelleri
• Hazine Müsteşarlığı ve Dünya Bankası
anlaşmaları ile sağlanan kaynaklar (HMDB)
• Ekonomi Bakanlığınca sağlanan kaynaklar
• Çok Taraflı Montreal Protokolu (Ozon Tabakası Projeleri) Fonu kapsamındaki uluslararası kaynaklar
TEKNOLOJİ GELİŞTİRME PROJELERİ
DESTEĞi
62
Destek süresi ve miktarı
• Proje Süresi…….…: En fazla 2 yıl
• Destek Miktarı…...: En fazla 1 milyon
ABD Doları
• DestekOranı……..:En fazla proje bütçesinin %50’si
• Geri Ödeme Süresi: 1. Yılı geri ödemesiz 4 yıl- faizsiz
• Hizmet Bedeli…….: Proje bütçesinin en
fazla %3’ü
Desteklenen projeler
• Araştırma ve geliştirmeye dayalı
• Teknolojik yenilik içeren
• Sanayide uygulanabilir ekonomik değeri
olan projelere destek verilmektedir.
Neler desteklenmez?
• Altyapı veya üretim
yatırımına dayalı projeler
• Üniversite ve araştırma kurumları tarafından sunulan projeler
Kimler yararlanabilir?
• Sanayi kuruluşları
• Yazılım faaliyeti gösteren bilgisayar ve yazılım şirketleri
Destekten yararlanan
firma profili (Mart 2009
verilerine göre)
• %74’ünde 200’den az
kişi çalışmaktadır.
• %53’ü 10 yaşın altındadır.
Desteklenen Ar-Ge Faaliyetleri
• Kavram geliştirme
• Teknolojik/teknik ve ekonomik yapılabilirlilik etüdü
• Geliştirilen kavramdan tasarıma geçiş sürecinde yer alan laboratuar çalışmaları vb.
çalışmalar
• Tasarım ve çizim çalışmaları
• Prototip üretimi
• Pilot tesisin kurulması
• Deneme üretimi
• Patent ve lisans çalışmaları
• Satış sonrasında ürün tasarımından sorunların çözümü faaliyetleri kaynaklanan
TİCARİLEŞTİRME PROJELERİ DESTEĞİ
ABD Doları
• Geri Ödeme Süresi: 1. Yılı geri ödemesiz
4 yıl- faizsiz
fazla %3’ü
Kimler yararlanabilir
• TTGV’nin Teknoloji Geliştirme Projeleri
desteğinden yararlanmış ve
• Prototip geliştirme aşamasını başarı ile
tamamlamış sanayi kuruluşları ve yazılım
şirketleri
İLERİ TEKNOLOJİ PROJELERİ DESTEĞİ
ABD Doları
• Destek Oranı……..: En fazla proje bütçesinin %50’si
• Geri Ödeme Süresi: 1. Yılı geri ödemesiz
4 yıl- faizsiz
fazla %3’ü
Kimler yararlanabilir?
• Sanayi kuruluşları
• Yazılım şirketleri
Desteklenen İleri Teknoloji Alanları
• Tarımsal atıklardan yüksek katma değerli
biyo ürün
• üretim ve teknolojileri
İleri malzeme teknolojileri
• Hassas üretim teknikleri
• Yenilenebilir enerji üretim, depolama ve
dağıtımına yönelik teknolojiler
• Ayrıca, “Teknolojik Ürün” ve “Teknolojik
Proses İnovasyonu” çerçevesinde, ticari
değeri olan ürünlerin elde edildiği teknoloji geliştirme düzeyindeki Ar-Ge ve ticarileştirme faaliyetleri desteklenmektedir.
(fabrika bacaları için geliştirilen sistem
örneğinde olduğu gibi)
ÇEVRE PROJELERİ DESTEKLERİ
• Destek Süresi….…: En fazla 1,5 yıl
• Destek Miktarı…...: Alt sınırı 100 bin
ABD Doları, üst sınırı 1 milyon ABD Doları olmak üzere, Proje bütçesinin en fazla
%50’si.
• Hizmet Bedeli..…...: TTGV Katkısının % 6’sı
• Geri Ödeme..……...: Proje süresi sonrası
1 yılı geri ödemesiz, 4 yıl içinde- faizsiz
YENİLENEBİLİR ENERJİ DESTEĞİ
Destek Kapsamı
• Sanayide yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını sağlayan projeler
• İlgili teknolojilerin geliştirilmesini destekleyen projeler
• Farkındalığı artıran projeler
• Kullanımı yaygınlaştırmaya yönelik projeler
Hedef Kitle: Enerji kullanan, üreten veya
üretim teknolojilerini geliştiren her türlü
sanayi kuruluşu
ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ DESTEKLERİ
Destek Kapsamı
• Üretim süreçlerinde asgari enerji, su,
hammadde tüketimi ve minimum
atık üretimini sağlayacak projeler
• Firmanın rekabet gücünü korurken çevreye etkilerinin en aza indirilmesini sağlayacak projeler
Hedef Kitle: Yoğun enerji, kimyasal, su,
hammadde kullanımı ve atık üretimi sebebiyle çevreye olumsuz etkisi fazla olan
sektörlerde faaliyet gösteren firmalar
Stratejik Odak Konuları Projeleri
(STOKP)
• Mevcut sanayi yapısı
• Teknoloji ve insan gücü birikimi
• Uluslararası rekabet üstünlükleri kriterleri
esas alınarak,
• Hangi alanlarda teknolojik projeler yürütülmesinde yarar bulunduğunu
• Araştırma, teknoloji geliştirme ve inovasyon faaliyetlerinin, ülkemizde
gelişip
yaygınlaşması için alınması gereken tedbirleri tespit eden projeler ile;
• Rekabet öncesi işbirliğine yönelik projeler
• Ülkemizdeki sanayi kuruluşlarının kendi
aralarında veya bir üniversite veya kamu
araştırma kurumuyla birlikte, hangi alanlarda ortak araştırma, teknoloji geliştirme
ve inovasyon projeleri yürütebileceklerini
belirlemeye yönelik yapılabilirlik çalışmaları
Stratejik Odak Konuları (STOKP) Destek
Konuları
• Yüksek katmadeğerli ve ihracat potansiyeli olabilecek teknolojik,ya da sektörel
alanların belirlenmesinde yada mevcut
sektörler ve teknolojilerde daha yüksek
katma değer yaratacak ve Ar-Ge ve inovasyona dayalı rekabetçi uygulamalara
temel oluşturacak çalışmalar,
• Üniversite-sanayi işbirliğini geliştirecek
yöntemlerin oluşturulmasına yönelik çalışmalar,
• Yürütülen veya geliştirilmesinde yarar
görülen araştırma, teknoloji geliştirme ve
inovasyon destek faaliyetlerine yönelik
etki izleme, değerlendirme ve proje geliştirme ve benzeri faaliyetler
STOKP kapsamında desteklenir.
SANAYİ TEZLERİ TEŞVİKLERİ
TEŞVİK HAKKINDA KISA BİLGİLER
Kapsam: Teknoloji tabanlı yeni ürün ve/
veya üretim yöntemi ile sonuçlanacak ,
üniversite ve sanayici işbirliği ile hazırlanan yüksek lisans ve/veya doktora tezi
olarak yürütülecek Ar-Ge projeleri
Proje Ortakları Firma ile Üniversite arasında imzalanan sözleşme kapsamında Firma, Üniversite ve Proje yürütücüsü proje
ortakları olabilmektedir.
Proje yürütücüsü: Projeden sorumlu olan
ve proje ile ilgili yazışmaları yapan öğretim üyesidir.
TEŞVİK DETAYI
Teşvik Miktarı
Bakanlık: %75 (En fazla)
Firma: %25 (En az Hibe olarak verilmektedir. (Geri ödemesiz)
Projelerin bütçesi herhangi bir alt veya üst
limit ile sınırlandırılmamıştır.
Teşvik Süresi
En çok: 3 yıl
Ek süre (gerekirse): 6 ay
Diğer teşviklerle çakışma
Diğer kaynaklardan sağlanan hibe ve destekler proje başvurularında belirtilir.
Yararlanılan hibe ve destekler proje bedelinden düşülerek desteklenmeye esas
tutar belirlenir.
Başvuru tarihleri
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yılda iki defa
teşvik çağrısına çıkmaktadır. Duyurular,
Sanayi Ar-Ge Genel Müdürlüğü web sayfasından takip edilebilmektedir.
Web adresi:
http://sagm.sanayi.gov.tr/
ServiceDetails.a spx?dataID=108
63
DIŞ TİCARET DESTEKLERİ
İHRACATÇIYA SAĞLANAN
DEVLET YARDIMLARI
İhracata Yönelik Devlet Yardımları 10 adet destek programından oluşmakta olup, yardımların uygulanmasında nihai onay
mercii Ekonomi Bakanlığı’dır.
Söz konusu devlet yardımları;
1. Araştırma–Geliştirme (AR-GE)
Yardımları
2. Uluslararası Nitelikteki Yurtiçi
Fuarların Desteklenmesi
3. Yurtdışında Milli veya Bireysel
Düzeyde Gerçekleştirilen Fuar
Katılımlarının Desteklenmesi
4. Pazar Araştırması ve Pazarlama Desteği
5. Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi
6. İstihdam Yardımı
7. Yurtdışında Ofis–Mağaza Açma, İşletme
ve Marka Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi
8. Uluslar arası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi
9. Tasarım Desteği
10.Türk Ürünlerinin Yurtdışında Markalaşması ve Türk Malı İmajının Yerleştirilmesi
ve Turquality İmajının Yerleştirilmesine
Yönelik Faaliyetlerin Desteklenmesi
ARAŞTIRMA-GELİŞTİRME (AR-GE)
YARDIMLARI
PROJELERE SERMAYE DESTEĞİ SAĞLANMASI
Sağlanan Destek: Projenin % 50’sine kadar
Uygulamacı Kuruluş: TTGV (Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı)
I. Ürün Geliştirme Projelerine Sermaye
Desteği
Amaç: Ticari değeri olan yeni ürün oluşturulması veya mevcut ürünlerin rekabet
gücünün yükseltilmesine ya da bu amaçla
üretim yöntemi, sistemi ve tekniklerinin
araştırılması ve geliştirilmesine yönelik ArGe projelerine destek sağlanmasıdır.
Destek Tutarı Üst Limiti: 1 milyon ABD Dolarıdır.
Destek Süresi: Azami destek süresi 2 yıldır.
II. Stratejik Odak Konuları Projelerine
Sermaye Desteği
Amaç: Ülkemizde mevcut sanayi yapısı,
teknoloji ve insan gücü birikimi ve uluslararasıkarşılaştırmalı üstünlüklerin dinamiği esas alınarak, alınması gereken
64
tedbirleri tespit eden projelerin desteklenmesidir.
Destek Tutarı Limiti: 100 bin ABD Dolarıdır.
Destek Süresi: Azami destek süresi 1 yıldır.
Ar-Ge harcamalarının
%50’si oranında; bu kapsamda üniversitelerin yapacakları harcamaların 100
bin ABD Dolarına kadar...
III. Yukarıda Belirtilen Desteklerin yanı
sıra Kapsamda Yer Alan Diğer Projeler
a) EUREKA (Pazar odaklı, kısa sürede ticarileşebilecek ürün ve süreçlerin geliştirilmesine yönelik projelerin desteklendiği uluslar arası Ar-Ge destek programı)
projelerinin süre kısıtlaması olmaksızın
Ar-Ge harcamalarının %50’si oranında; bu
kapsamda üniversitelerin yapacakları harcamaların 100 bin ABD Dolarına kadarı,
b) Birden çok sanayi kuruluşunun TÜBİTAK/TTGV ile birlikte kurdukları şirketlerin
Ar–Ge harcamalarının %60 oranında desteklenmektedir.
ULUSLARARASI NİTELİKTEKİ YURTİÇİ
İHTİSAS FUARLARININ DESTEKLENMESİ
Amaç: Uluslar arası nitelikteki yurt içi ihtisas fuarlarının dış tanıtımının yapılması,
uluslar arası düzeyde katılımın artırılmasıdır.
Kimler Yararlanabilir: Fuar organize eden
firmalar
Desteklenecek Fuarlar: Tekstil – konfeksiyon –halı, Deri (ayakkabı dahil), Taşıt araçları ve yan sanayii, Gıda ve gıda teknolojisi,
Elektrik/elektronik sanayii,
Madeni eşya sanayii, Toprak
sanayii, İnşaat malzemeleri,
Mobilya sanayi.
Desteklenecek Harcamalar
Destek Oranı Azami Destek
a) Fuar öncesi yapılan % 50
25 000 $ tanıtım faaliyetleri
b) Fuara davet edilen % 50
15.000 $ önemli yabancı
alıcıların (2 kişi/ülke) ulaşım
giderleri
c) Fuar süresince % 50 5.000
$ düzenlenecek seminer,
konferans, panel ve ödüllü
yarışmalara ilişkin giderler
Başvuru Mercii: İhracatçı Birlikleri
YURT DIŞI FUARLARIN DESTEKLENMESİ
Amaç: KOBİ, SDŞ’ler (Sektörel Dış Ticaret
Şirketleri) ve diğer firmaların yurtdışında
düzenlenecek fuar ve sergilere katılımının
artırılması ve böylece üretim ve ihracat artışının sağlanmasıdır.
Kimler Yararlanabilir: Üretici firmalar,
pazarlamacı firmalar, organizatör firmalar,
SDŞ’ler.
Desteklenecek Faaliyetler: Milli düzeyde gerçekleştirilen fuar katılımları, Organizatörün desteklenmesi, Bireysel düzeyde gerçekleştirilen fuar katılımları.
Başvuru Süresi: Fuar bitimini takiben 3
(üç) ay içinde yapılmalıdır.
Sağlanan Destekler
A) Milli Katılımların Desteklenmesi
Yurt dışı fuar organizasyonunu düzenlemek üzere Ekonomi Bakanlığınca görevlendirilen organizatöre katılımcı tarafından ödenecek katılım bedelinin ve
katılımcıların görevlendireceği en fazla 2
(iki) temsilcinin ekonomi sınıfı gidiş-dönüş ulaşım masraflarının % 50’si katılımcıya ödenmektedir.
Destek tutarı; Yurt dışı fuarın genel nitelikli Milli Katılım ( yetkili yabancı organizatörlerin düzenlediği, Türk temsilcilerin
katıldığı fuarlar ) veya Türk İhraç Ürünleri
Fuarı ( Türk organizatörlerin düzenlediği,
Türk temsilcilerin katıldığı fuarlar ) olması
halinde 10 bin ABD Doları’na kadardır.
Sektörel nitelikli Milli Katılım (Yabancı organizatörlerin düzenlediği, Türk temsilcilerin katıldığı sektörel fuarlar), Yabancı Katılımlı Sektörel Fuar (Türk organizatörlerin
düzenlediği, katılımcıların en az%20’si-
nin yabancı olduğu sektörel fuarlar) veya
Sektörel Türk İhraç Ürünleri Fuarı (Türk
organizatörlerin düzenlediği, Türk temsilcilerin katıldığı sektörel fuarlar) olması
halinde ise 15 bin ABD Dolarına kadardır.
B) Organizatörlerin Desteklenmesi
Ekonomi Bakanlığı tarafından görevlendirilen organizatörün, fuarı tanıtım amacıyla yurtdışında gerçekleştirdiği defile, fuar
alanında düzenlenecek basın toplantısı
ve kokteyl, reklam panoları, afiş, katalog,
broşür/kitapçık vb. 20 m2’lik info stand
harcaması desteklenmektedir.
Genel nitelikli fuarlarda % 75, 80 bin ABD
Doları
Sektörel nitelikli fuarlarda % 75, 120 bin
ABD Doları
Sektörel nitelikli fuarlarda yukarıdaki destek miktarına ilave olarak; Ekonomi Bakanlığı’na sunulacak tanıtım projesine ön
uygunluk alındıktan sonra harcamaların
%75’ni geçmemek üzere 80 bin ABD Dolarına kadar ek destek alınabilmektedir.
C)Bireysel Katılımların Desteklenmesi
Sektörel nitelikli fuarlara bireysel katılım
gerçekleşmesi halinde katılımcının organizatöre boş stand ve nakliye harcamaları
ile katılımcının görevlendireceği en
fazla 2 (iki) temsilcinin ekonomi sınıfı gidiş-dönüş ulaşım masraflarının % 50’si 15
bin ABD Dolarını aşmamak üzere ödenir.
Boş Stand Kirası Nakliye Harcı
Firma ve Kurumlar % 50 -%50
SDŞ’ler % 100- %75
İhracatçı Birliklerince belirlenen, TİM İCRA
Komitesi’nin görüşü alındıktan sonra Ekonomi Bakanlığınca uygun görülen sektörel nitelikli uluslar arası fuarlar listesinde
yer alan fuarlar desteklenmektedir.
PAZAR ARAŞTIRMASI VE PAZARLAMA
DESTEĞİ
Bu teşvik ile potansiyel pazarlar hakkında sistematik ve
objektif bilgi sağlanması, yeni
ihraç pazarları yaratılması ve
geleneksel pazarlarda Pazar
payımızın artırılmasına yönelik
olarak gerçekleştirecekleri faaliyetlere ilişkin giderlerin belirli
bir bölümünün karşılanması
amaçlanmıştır.
Teşvik dört başlıkta uygulanmaktadır:
Kimler Yararlanabilir: Türkiye’de sınai ve/veya ticari faaliyette bulunan şirketler,İşbirliği
Kuruluşları(İhracatçı Birlikleri,İl
Ticaret ve Sanayi Odaları, OSB’ler), yazılım
şirketleri
Destek tamamen yurtdışı pazarlara yöneliktir.
A) Pazar Araştırma Projelerinin Desteklenmesi
Amaç: Şirketler tarafından; ürünleri ve/
veya sektörleriyle ilgili olarak gerçekleştirilen pazar araştırması projelerine ilişkin
giderlerin bir kısmının karşılanması söz
konusudur. Her takvim yılı içerisinde şirket başına en fazla 10 adet yurtdışı pazar
araştırması gezi projesi desteklenir.
Sınai ve/veya ticari şirketler ile yazılım
sektöründe faaliyet gösteren şirketlerce
gerçekleştirilen yurtdışı Pazar araştırması
gezilerine ilişkin giderler % 70 oranında
ve gezi başına en fazla 7.500 ABD Dolarına kadar desteklenir. Ekonomi Bakanlığı
tarafından belirlenen hedef pazarlara yönelik olması halinde destek oranı 10 puan
artırılarak uygulanır.
Araştırmacı Sayısı: En fazla 2’dir.
Destek Kapsamında
a) Ulaşım: Uluslar arası ve şehirlerarası ulaşımda kullanılan ekonomi sınıfı uçak, tren,
gemi ve otobüs bileti ücretleri ile günlük
50 ABD Dolarını, proje başına da 500 ABD
Dolarının aşmamak kaydıyla araç kiralama
ücreti
b) Şirket başına günlük 300 ABD Dolarını geçmemek kaydıyla konaklama
(oda+kahvaltı) gideri
Söz konusu proje için ayrılan süre en az 2
(iki), yol hariç en fazla 10 (on) gün olabilir.
Pazar araştırmasının her bir günü için en
az bir kuruluşla veya aynı firmanın değişik
birimleri ile görüşme yapılmalıdır. Yolculuk ve resmi
günleri hariç
olmak
üzere, görüşme yapılmayan günler için
konaklama bedeli ve araç kiralama ücreti
ödenmez.
Bir takvim yılı içerisinde aynı ülkeye yönelik en fazla 2 (iki) adet pazar araştırması
projesi desteklenir.
Bir pazar araştırması projesi tek bir ülkede
yapılacağı gibi, coğrafi konumu birbirine yakın olmak kaydıyla en fazla 3 (üç)
ülkede de yapılabilir.
Aşağıda sayılan faaliyetler pazar araştırması projesi olarak değerlendirilmez.
- Pazar araştırmasının amaçlandığı yurt
dışı gezileri
- Grup seyahati, resmi veya özel kurum ve
kuruluşlarca yabancı ülkelere yönelik olarak gerçekleştirilen programlar
Uygulamacı Kuruluş: İGEME-İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi ve İhracatçı Birlikleri
Genel Sekreterliği
B) Pazar Araştırması Raporları ve İstatistik Satın Alımı Desteği
Amaç: Ekonomi Bakanlığınca uygun görülen pazar araştırması hizmeti veren kurum ve/veya kuruluşlardan satın alınacak
pazar araştırması raporları, istatistikler ve
danışmanlık hizmetlerine ilişkin giderler
ile bu kurum ve/veya kuruluşlara yönelik
giderlerin karşılanmasıdır.
Destek Kapsamında Karşılanan Harcamalar:
Uygun Görülen
a) Pazar araştırması raporları ve istatistikler vb.’ne ilişkin giderleri ile
b) Bu kurum ve/veya kuruluşlara üyelik
giderleri.
Destek Miktarı: Şirketler için %60, İşbirliği Kuruluşları için %75 oranında yıllık en
fazla 200 bin ABD Doları’na kadar ödeme
yapılır.
Süre: Bir firma en fazla 3 yıl
yararlanabilir.
Satın alınacak raporların
güncel olması (en fazla 2
yıllık) gerekmektedir.
Tüm ödemeler bankacılık
kanalıyla yapılmalıdır.
Uygulamacı Kuruluş: İGEME-İhracatı Geliştirme Etüd
Merkezi; destekten yararlanmak için önce İGEME’ye
müracaat edilerek ön onay
alınması gerekmektedir.
Türkiye’de yerleşik yüksek öğretim kuruluşları ve
sağlık sektöründe tedavi
amaçlı faaliyet gösteren ku-
65
ruluşlar ile diğer döviz kazandırıcı hizmet
ve faaliyetler gerçekleştiren kuruluşların
yurt dışında tanıtımı amacıyla yapılan faaliyetler çerçevesinde; ulaşım, konaklama ve
tanıtım giderleri %50 oranında ve yıllık en
fazla 300.000 ABD Dolarına kadar desteklenir.
Bu madde kapsamında yurt dışında
gerçekleştirilen tanıtım faaliyetleri çerçevesinde aşağıda belirtilen giderler
desteklenir:
a) Ulaşım: Tanıtım faaliyetleri çerçevesinde uluslararası ve şehirlerarası ulaşımda
kullanılan ekonomi sınıfı uçak, tren, gemi
ve otobüs bileti ücretleri ile toplu taşımaya
yönelik araç kiralama giderleri.
b) Konaklama: Tanıtım yapılan süre içerisinde gidilen ülkede günlük 300 ABD
Dolarını geçmemek kaydıyla konaklama
(oda+kahvaltı) giderleri.
c) Tanıtım ve Organizasyon giderleri:
1. Tercümanlık giderleri.
2. Seminer, konferans, toplantı ve ikili görüşmelerin yapıldığı yerlerin kiralama giderleri.
3. Görsel ve yazılı tanıtım ve reklam giderleri.
4. Halkla ilişkiler hizmeti giderleri.
5. Fuar ve sergi katılımı giderleri.
6. Katalog, broşür, eşantiyon ve tanıtım
malzemeleri giderleri.
C) Sektörel Nitelikli Ticaret Heyeti ve
Alım Heyeti
Programlarının Desteklenmesi
Amaç: Ekonomi Bakanlığı koordinasyonunda Organizatör Kuruluşlarca düzenlenen sektörel ticaret heyeti ile alım heyeti
programlarına ilişkin giderlerinin karşılanmasıdır.
Bir takvim yılında bir Organizatör Kuruluşun yaptığı en fazla 5 (beş) sektörel ticaret
heyeti ve 10 (on) alım heyeti programı desteklenir.
Sektörel ticaret heyeti ve alım heyeti programlarına ilişkin giderler % 50 oranında ve
program başına 150 bin ABD Dolarına kadar desteklenir.
Ekonomi Bakanlığı tarafından belirlenen hedef
pazarlara yönelik olması halinde destek oranı 10
puan artırılarak uygulanır.
Destek Kapsamında Karşılanan Harcamalar:
a) Ulaşım: Sektörel ticaret kapsamında
uluslar arası ve şehirlerarası ulaşımda kullanılan ekonomi sınıfı uçak, tren ve gemi
ve otobüs bileti ücretleri
b) Konaklama: Şirket başına günlük 300
66
ABD Dolarını geçmemek kaydıyla konaklama (oda+kahvaltı) gideri
c) Tanıtım ve Organizasyon Giderleri:
Tercümanlık gideri, Seminer, konferans,
toplantı ve ikili görüşmelerin yapıldığı
yerlerin kiralama giderleri, Görsel ve yazılı tanıtım giderleri, Halkla ilişkiler hizmeti
gideri, Katalog, broşür, eşantiyon ve tanıtım malzemeleri giderleri
Uygulamacı Kuruluş: İlgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği
Sektörel ticaret heyeti programları ile alım
heyeti programlarının destek kapsamına
alınabilmesi için ilgili Organizatör kuruluş
tarafından program başlangıç tarihinden
en az 3 (üç) ay önce program taslağı ve
tahmini bütçesiyle birlikte Ekonomi Bakanlığı’na
başvuruda bulunması
gerekir.
E-ticaret sitelerine üyelik
giderleri, Şirketler için %
70 oranında ve yıllık en
fazla 10 bin ABD Dolarına
kadar desteklenir.
Şirketler bu destekten en
fazla üç yıl süresince yararlanabilir.
D) Elektronik Ticaret (e-ticaret) Sitelerine Üyelik Desteği
Amaç: Ürünlerin yurt dışına yönelik olarak elektronik ortamda pazarlanabilmesi
amacıyla Ekonomi Bakanlığınca uygun
görülen ve nihai tüketiciye yönelik olmayan e-ticaret sitelerine üyelik giderlerinin
karşılanmasıdır.
E-ticaret sitelerine üyelik giderleri, Şirketler için % 70 oranında ve yıllık en fazla 10
bin ABD Dolarına kadar desteklenir.
Şirketler bu destekten en fazla üç yıl süresince yararlanabilir. Destek süresinin
başlangıç tarihi ilk destek ödemesine esas
teşkil eden ödeme belgesinin tarihidir.
Bir şirket bu destekten en fazla 5 (beş) eticaret sitesi için destek alabilir.
E-ticaret sitelerine üyelik giderleri desteğinden faydalanmak isteyen şirketlerin en
az bir yabancı dilde hizmet veren internet
sitesi olması zorunludur.
E-ticaret sitelerinde yer alan site içi reklam
ve reklam bandı (banner) giderleri destek
kapsamı dışındadır. Uygulamacı Kuruluş:
İGEME-İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi;
destekten yararlanmak için önce İGEME’ye müracaat edilerek ön onay alınması
gerekmektedir.
ÇEVRE MALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ
Amaç: Çevre, kalite ve insan sağlığına
yönelik teknik mevzuata uyum sağlanabilmesini teminen alınacak kalite, çevre
belgeleri ile insan can, mal emniyeti ve
güvenliğini gösterir harcamaların desteklenmesi.
Yararlananlar: Ticari ve sınai faaliyette
bulunan veya tarım ya da yazılım sektörlerinde iştigal eden şirketler, Dış Ticaret
Sermaye Şirketleri (DTSŞ) ile Sektörel Dış
Ticaret Şirketleri (SDŞ)
Destek Kapsamı: ISO 9000 serisi, ISO
14000, CE İşareti, Uluslararası Nitelikteki
Diğer Kalite ve Çevre Belgeleri, ISO 22000
Gıda Güvenliği Yönetimi Sistemi Belgeleri,
Tarım Ürünlerine İlişkin belgelendirme İşlemleri ve Olumlu Sonuçlanmak Kaydıyla
Laboratuar Analiz Raporları.
Destek Şartı: Harcamaların belgelendirilmiş olması ve Türk Standartları Enstitüsü
veya Akredite edilmiş kuruluşlardan alınmasıdır.
Başvuru Süresi: Destek başvuruları; desteğe konu olan belge veya sertifikanın
düzenleme tarihinden itibaren 6(altı)ay
içerisinde üyesi olunan İBGS’ye (İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği) yapılmalıdır.
Destek Kalemleri:
• Müracaat ve doküman inceleme
• Belgelendirme tetkik
• Yıllık belge kullanımı
• Belge veya sertifikayla ilgili yapılan testler
• Kayıt ücreti
• Analiz
• Akreditasyon ücreti
• Sağlık sertifika ücreti vb.
Sağlanan Destek: Her bir belge, sertifika
ve analiz raporları başına % 50 oranında
ve en fazla 25 bin ABD Dolarına kadar desteklenir.
İSTİHDAM YARDIMI
Amaç: SDŞ statüsünü haiz şirketlerin
münhasıran dış ticarete ilişkin işlemlerini
yürütmek üzere, konusunda tecrübeli ve
yüksek öğrenimli yönetici ve eleman istihdamının sağlanmasıdır.
Yararlananlar: SDŞ statüsünü haiz şirketler.
DesteklenenHarcamalar:
Bir SDŞ’ye istihdam edeceği en
fazla bir yönetici ile iki elemanın
ücretleri için ve bir defa destek
sağlanmasıdır.
Sağlanan Destek: SDŞ’lerin ilk
defa istihdam edecekleri, konusunda tecrübeli ve yüksek öğrenimli;
Yöneticinin toplam azami 18 bin
ABD Doları karşılığı Türk Lirasını
aşmamak üzere yıllık brüt maaşlarının % 75’i
Elemanların toplam azami 9 bin
ABD Doları karşılığı Türk Lirasını
aşmamak üzere yıllık brüt maaşlarının % 75’i
Başvuru Mercii: Ekonomi Bakanlığı (İhracat Genel Müdürlüğü)
YURTDIŞINDA OFİS – MAĞAZA AÇMA,
İŞLETME VE MARKA TANITIM FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ
Amaç: Türkiye’de sınai ve/veya ticari faaliyette bulunan şirketlerin ve SDŞ’lerin
yurtdışı pazar paylarını artırmaları ve
ürün tanıtımı yapmak için yurt dışında
şirket kurma, depo- mağaza açma ve işletmelerinden doğacak giderlerin karşılanmasıdır.
Yararlananlar: Türkiye’de sınai ve/veya
ticari faaliyette bulunan veya
yazılım
sektöründe iştigal eden şirketler, SDŞ’ler.
Sağlanan Destek:
Mağazaların Desteklenmesi
Ofis ve Showroomların Desteklenmesi
Depoların Desteklenmesi
Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi
Yurtdışı Marka Tescil Faaliyetlerinin Desteklenmesi
Desteğin Kapsamı:
I. Mağazaların Desteklenmesi
Sınai/Ticari veya yazılım Şirketleri ile İşbirliği
Kuruluşları: Kira giderleri, % 60 oranında
ve yıllık en fazla 120 bin ABD Doları
Ticari şirketler:
Kira giderleri, % 50 oranında ve yıllık en
fazla 100 bin ABD Doları
II. Ofis, Showroom ve Reyonların Desteklenmesi
Sınai/Ticari veya Yazılım şirketleri ile
İşbirliği Kuruluşları:
Ticari şirketler:
III. Depoların Desteklenmesi
Sınai/Ticari veya Yazılım şirketleri ile İşbirliği Kuruluşları:
Kira ve/veya hizmet giderleri, % 60 oranında ve yıllık en fazla 100 bin ABD Doları
Ticari şirketler:
Kira ve/veya hizmet giderleri, % 50 oranında ve yıllık en fazla 75 bin ABD Doları
IV. Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi
Yurt dışı Birimi Bulunan:
Şirket ve İşbirliği Kuruluşlarının Türk ürünleri ve birimleri ile ilgili olarak yurt dışında
gerçekleştireceği reklam, tanıtım ve pazarlama giderleri, %60 oranında ve yurtdışı birimin bulunduğu her bir ülke için
yıllık en fazla 150 bin ABD Dolarına kadar
Desteklenen yurt dışı birimi bulunan şirketlerce, yurtdışı birimin bulunmadığı ülkelerde Türkiye’de üretilen ürünlerle ilgili
olarak gerçekleştirilen reklam, tanıtım ve
pazarlama giderleri, yurt içi marka tescil
belgesi bulunması ve tanıtım yapacağı
ülkede marka tescil belgesine sahip olunması ya da marka tescili için başvurulmuş
olması koşuluyla, %60 oranında ve yıllık
en fazla 150.000 ABD Dolarına kadar
desteklenir. Yurt dışı Birimi Bulunmayan
ancak yurt içi marka tescil belgesi olan ve
tanıtım yapacağı ülkede marka tescil belgesine sahip ya da marka tescil başvurusunu yapmış şirketlerce:
Şirketlerin ürünleriyle ilgili olarak yurt
dışında gerçekleştireceği reklam, tanıtım
ve pazarlama giderleri, % 60 oranında ve
yıllık en fazla 250 bin ABD Dolarına kadar
desteklenir.
V. Yurtdışı Marka Tescil Faaliyetlerinin
Desteklenmesi Şirketlerin yurt içi marka
tescil belgesine sahip oldukları markalarının yurt
dışında tescili ve korunmasına ilişkin giderleri, %50
oranında ve yıllık en fazla
50 bin ABD Doları’na kadar
desteklenir.
Destek Süresi ve Limitler:
Kira giderleri desteğinden en
fazla 4 (dört) yıl süresince
İlk destek ödemesine esas
teşkil eden reklam, tanıtım
ve pazarlama faaliyetlerine
ilişkin giderler fatura tarihinden itibaren en fazla 4 (dört)
yıl süresince
İlk destek ödemesine esas teşkil eden marka tescili ve korunmasına ilişkin giderler fatura tarihinden itibaren en fazla 4 (dört) yıl
süresince Şirketler en fazla 15 adet yurtdışı
birim için yararlandırılır.
Yetkili Kuruluş: Ekonomi Bakanlığı
Yurtdışı Onay Mercii: Ticaret Müş.Ataşeliği
ULUSLARARASI REKABETÇİLİĞİN GELİŞTİRİLMESİNİN DESTEKLENMESİ
Amaç: Türkiye’de sınai ve/veya ticari faaliyette bulunan veya yazılım sektöründe
faaliyet gösteren şirketlerin uluslararası
pazarlarda rekabet gücünü arttırmaya yönelik eğitim ve danışmanlık giderlerinin
karşılanmasıdır.
Yararlananlar: Türkiye’de sınai ve/veya ticari faaliyette bulunan veya yazılım
sektöründe iştigal eden şirketler, İşbirliği
Kuruluşları (İhracatçı Birlikleri, Ticaret ve
Sanayi Odaları, Organize Sanayi Bölgeleri,
Endüstri Bölgeleri, SDŞ’ler, Üretici Dernekleri, vb.)
Başvuru Mercii: İGEME
Desteğin Kapsamı:
Eğitimcilerin Düzenleyeceği Eğitim Programları
Proje Bazlı Eğitim, Danışmanlık, Yurt dışı
Pazarlama, Alım Heyeti ve Bireysel Danışmanlık Programları
ile İstihdam Giderlerinin Desteklenmesi
a) Proje Bazlı Eğitim ve/veya Danışmanlık
Programları
b) Proje Bazlı Yurt dışı Pazarlama veya Alım
Heyeti Programları
c) Proje Bazlı Bireysel Danışmanlık Programı
Eğitimcilerin Düzenleyeceği Eğitim Programları
67
karşılanır. Projelerde istihdam edilen uzman personelin her biri için proje süresince ve toplamda 3(üç) yılı aşmamak üzere,
ilgili İşbirliği Kuruluşunun emsal personeli
brüt ücreti tutarı kadar destek verilir.
Şirketlerin:
a) Avrupa Birliği ve Dünya Ticaret Örgütü
Mevzuatı
b) Dış Ticarette Anlaşmazlıkların Çözümü
ve Uluslar arası Tahkim
c) Dış Ticaret Finansmanı ve Dış Ticaret Muhasebesi,
d) Dış Ticarette Fiyatlandırma
e) Dış Ticaret, Gümrük ve Kambiyo Mevzuatı
f ) Dış Ticarette Kullanılan Belgeler ve Ödeme Şekilleri
g) Dış Ticarette Sözleşmeler ve Teslim Şekilleri
h) Tedarik Zinciri Yönetimi ve Lojistik
i) Uluslararası Pazarlama ve Elektronik Ticaret j) Yenilikçilik ve Kümelenme konuları
ile Ekonomi Bakanlığınca uygun görülen
diğer konularda, İGEME’de eğitimci statüsü alan eğitimci şirketlerden alacağı yurtiçi eğitimlere ilişkin giderleri yıllık toplam
20 bin ABD Dolarını aşmamak üzere % 70’i
desteklenir.
Proje Bazlı Eğitim ve/veya Danışmanlık
Programları
İşbirliği Kuruluşlarının,
a) Eğitim ve/veya danışmanlık ihtiyacının
analizi
b) İş planı ve ihracat stratejilerinin hazırlanması, izlenmesi
c) İhracat potansiyelinin belirlenmesi ve
ihracat yapmaya hazır hale getirilmesi
d) Bilgi ve iletişim teknolojileri danışmanlığı
e) Aynı değer zincirinde yer alan, birbirleriyle ilişki içinde olan ve coğrafi yakınlık
içinde bulunan şirketlerin uluslar arası rekabetçilik yönünde yol haritalarının hazırlanması konularında düzenlenen eğitim
ve/veya danışmanlık programları çerçevesinde verilen eğitim, danışmanlık faaliyet
giderleri ile program organizasyonuna
yönelik faaliyet giderlerinin en fazla % 75’i
proje bazında 400 bin ABD Dolarına kadar
68
Proje Bazlı Yurt dışı Pazarlama veya
Alım Heyeti Programları
İşbirliği Kuruluşunca düzenlenen maksimum 5 (beş) adet yurtdışı pazarlama
programları için her bir program bazında
150 bin ABD Doları’na kadar, maksimum
10(on) adet yurtdışındaki alıcı firmaların
Türkiye’den alım yapmaları amacıyla düzenlenen alım heyeti programları için ise
her bir program bazında 100 bin ABD Dolarına kadar, aşağıda yer alan giderlerinin
en fazla % 75’i karşılanır.
Yurtdışındaki alıcı firmaların Türkiye’den
alım yapmaları amacıyla
düzenlenen alım heyeti
programları için ise her
bir program bazında
100 bin ABD Dolarına
kadar, aşağıda yer alan
giderlerinin en fazla %
75’i karşılanır.
Ulaşım Giderleri
Konaklama Giderleri
Yurt dışı Pazarlama veya Alım Heyeti
Programları Kapsamındaki Tanıtım ve Organizasyon Giderleri
Proje Bazlı Bireysel Danışmanlık Programı
Proje bazlı faaliyetler kapsamında, eğitim
ve/veya danışmanlık programına/programlarına ve yurtdışı pazarlama veya alım
heyeti programına/programlarına katılan
şirketler, Ekonomi Bakanlığınca uygun
görülen konularda proje bazlı bireysel
danışmanlık hizmeti alabilir.
Şirketlerin yıllık 50 bin ABD Dolarına kadar 3 (üç)yıl alacakları hizmetlerine ilişkin
giderleri % 70 oranında karşılanır.
Başvuru Mercii: İGEME
TASARIM DESTEĞİ
Amaç: Tasarıma yönelik yapılacak olan
tanıtım, reklam, pazarlama, istihdam, danışmanlık harcamaları ile yurtdışında
açılacak birimlere ilişkin giderlerin desteklenmesidir.
Yararlananlar: Tasarımcı Şirketleri, Tasarım Ofisleri, Birlikler ve Tasarım Dernekleri-Birlikleri.
Destek Süresi:
• Tasarım Şirketleri ve Tasarım Ofisleri: en
fazla 4 yıl
• Birlikler ve Tasarım Dernekleri-Birlikleri:
Proje bazında
Destek Oranı: % 50
Desteğin Kapsamı
I. Tasarımcı şirketlerin Desteklenmesi
Yurt dışına yönelik olarak gerçekleştirecekleri reklam, tanıtım, pazarlama vb. faaliyetlerine ilişkin giderleri %50 oranında
Yurt dışında açacakları ve destek kapsamında değerlendirilen birimlerinin (şirket,
ofis, mağaza, depo, şube, showroom, reyon, vb.);
-Demirbaş, dekorasyon giderleri %50 oranında ve yıllık en fazla 100 bin ABD Doları
-Brüt kira giderleri ve bu birimlerin kiralanmasına ilişkin danışmanlık giderleri ile
vergi/resim/harç giderleri % 50 oranında
Patent, faydalı model ve endüstriyel tasarım tesciline ilişkin harcamaları ile markaların yurt dışında tescili ve korunmasına
ilişkin giderleri % 50 oranında ve yıllık en
İstihdam edilen tasarımcıların brüt maaş
giderleri %50 oranında ve yıllık en fazla
150 bin ABD Doları
İş yönetimi kapsamında satın alınacak
her türlü danışmanlık gideri ile bilgi yönetimi kapsamında satım alacakları veya
kiralayacakları yazılım ürünlerinin lisansları, bunların güncellenmesi, idamesi vb.
harcamaları %50 oranında ve yıllık en fazla 200 bin ABD Doları desteklenir.
II. Tasarım Ofislerinin Desteklenmesi
Yurt dışına yönelik olarak gerçekleştirecekleri reklam, tanıtım, pazarlama vb.
faaliyetlerine ilişkin giderleri %50 oranında ve yıllık en fazla 150 bin ABD Doları
Yurt dışında açacakları ve destek kapsamında değerlendirilen birimlerinin (şirket,
ofis, mağaza, depo, şube, showroom, re-
yon vb.); Demirbaş, dekorasyon giderleri
% 50 oranında ve yıllık en fazla 50 bin ABD
Doları
Brüt kira giderleri ve bu birimlerin kiralanmasına ilişkin danışmanlık giderleri ile
vergi/resim/harç giderleri % 50 oranında
Patent, faydalı model ve endüstriyel tasarım tesciline ilişkin harcamaları ile markaların yurt dışında tescili ve korunmasına
ilişkin giderleri %50 oranında ve yıllık en
İstihdam edilen tasarımcıların brüt maaş
giderleri % 50 oranında ve yıllık en fazla
200 bin ABD Doları
İş yönetimi kapsamında satın alınacak her
türlü danışmanlık gideri ile bilgi yönetimi
kapsamında satım alacakları veya kiralayacakları yazılım ürünlerinin lisansları,
bunların güncellenmesi, idamesi vb. harcamaları %50 oranında ve yıllık en fazla
100 bin ABD Doları desteklenir.
III. Birlikler, Tasarım Dernek-Birliklerinin Desteklenmesi
Yurt dışına yönelik olarak gerçekleştirecekleri görsel ve yazılı tanıtım giderleri ile
bu faaliyetlerin tanıtımı, marka- promosyon ajansı, stratejik danışmanlık gibi tanıtım, reklam ve pazarlama faaliyetlerine
ilişkin harcamaları, %50 oranında ve yıllık
en fazla 300 bin ABD Doları tutarında desteklenir.
Birlikler tarafından düzenlenen tasarım
yarışmalarında dereceye giren yıllık en
fazla 30 (otuz) adet tasarımcının yurtdışındaki eğitim giderlerinin tamamı ile
aylık 1.500 ABD Dolarını aşmamak kaydıyla oluşacak
yaşam giderlerine ilişkin Birliklerin gerçekleştirecekleri
harcamalar en fazla 2 (iki) yıl
süresince desteklenir.
Yararlananlar: İhracatçı Birlikleri, Üretici Dernekleri/Birlikleri ve Türkiye’de ticari ve/
veya sınai faaliyette bulunan
şirketler.
Destek Süresi: Marka Destek Programı: 4 yıl
TURQUALITY Destek Programı: 5 yıl
Destek Oranı: Şirketler: % 50
İhracatçı Birlikleri: % 80
Başvuru Mercii: Ekonomi Bakanlığı (İhracat Genel Müdürlüğü)
Başvuru Süresi: Teşvikin türüne göre 6 ve 18 aylık sürelerdir.
Desteğin Kapsamı:
I. İhracatçı Birlikleri
Sektörleri ile ilgili olarak yapacakları tanıtım, reklam ve pazarlama harcamaları %
80 oranında ve yıllık en fazla 250 bin ABD
Doları’na kadar desteklenir.
II. Üretici Dernekleri ve Birlikleri
Sektörleri ile ilgili olarak yapacakları tanıtım, reklam ve pazarlama harcamaları %
50 oranında ve yıllık en fazla 100 bin ABD
Doları’na kadar desteklenir.
III. Şirketler, SDŞ ve DTSŞ’ler
a) Marka Destek Programı Kapsamındaki
Firmalar için:
Patent, faydalı model ve endüstriyel tasarım tesciline ilişkin harcamaları yıllık en
Reklam, tanıtım ve pazarlama faaliyetleri
en fazla 300 bin ABD Doları
Açmış oldukları ve/veya açacakları yurt
dışı birimlere ilişkin kira harcamaları en
Açmış oldukları ve/veya açacakları ma-
TURQUALITY
Amaç: Markalaşma bilinci
ve sürecinin hız kazanması,
olumlu Türk malı imajının
sağlanması ve yerleştirilmesi ve Türk mallarının dış pazara girişi ve tutunmasının
kolaylaştırılması amaçlanmıştır.
ğazalara ilişkin konsept mimari çalışmaları ve dekorasyon giderleri en fazla 400 bin
ABD Doları
Kiraladıkları ve/veya kiralayacakları reyonlara ilişkin kira ve/veya komisyon giderleri
en fazla 200 bin ABD Doları
Açmışoldukları ve/veya açacakları
showroomlara ilişkin kira ve/veya
komisyon giderleri en fazla 200 Ürünleri
ile ilgili kalite belgeleri ile insan, can, mal
emniyeti ve güvenliği gösterir işaretlere
ilişkin harcamaları en fazla 50 bin ABD
Doları
Franchise vermesi halinde franchising ile
yurtdışında açılacak ve faaliyete geçirilecek mağazalara ilişkin dekorasyon harcamaları mağaza başına en fazla 50 bin ABD
Doları, kira giderleri için 2 (iki) yıl süresince en fazla 100 bin ABD Doları olmak üzere toplam 10 mağaza
Yurt dışında düzenlenen uluslar arası nitelikteki sektörel fuarlara katılım halinde,
stand dekorasyonu ile fuar katılım bedeline ilişkin harcamaları yılda bir defaya ve
tek bir fuar katılımına mahsus
olmak üzere (reklam, pazarlama ve tanıtım faaliyetlerine
dahildir.)
Kurumsal kimlik oluşturulması, kalite kontrol sistemi, stratejik pazarlama, vb. konularda
satın alınacak danışmanlık giderleri ile bilgi yönetimi kapsamında satın alınacak veya
kiralanacak yazılım ürünleri
için yıllık en fazla 500 bin ABD
Doları
Destek kapsamına alınan
marka ürünleriyle ilgili, destek kapsamındaki şirket tara-
69
Reklam, tanıtım ve pazarlama faaliyetleri
Mağazalara/lokantalara/kafelere ilişkin
uygun mahal araştırmasına yönelik danışmanlık, konsept mimari çalışmaları, dekorasyon, kira harcamaları ile mağazanın
kiralanmasıyla ilgili hukuki danışmanlık
ve belediye giderleri (en fazla 50 mağaza);
demirbaş-dekorasyon giderleri mağaza
başına en fazla 200 bin ABD Doları
fından istihdam edilen endüstriyel ürün
tasarımcısı, aşçı/şef giderleri (en fazla 3
kişi) yıllık en fazla 200 bin ABD Doları desteklenir.
b) TURQUALITY Destek Programı Kapsamındaki Firmalar için
Patent, faydalı model ve endüstriyel tasarım tesciline ilişkin harcamaları ile
TURQUALITY sertifikasını haiz markalarının yurtdışında tescili ve korunmasına
ilişkin giderleri
Ürünleri ile ilgili kalite belgeleri ile insan
can, mal emniyeti ve güvenliğini gösterir
işaretlere ilişkin harcamaları
TURQUALITY sertifikasını haiz markalı
ürünleriyle ilgili olarak istihdam edilen
moda/endüstriyel ürün tasarımcısı, aşçı/
şef (en fazla 5 kişi) giderleri
Yurt dışında açacakları
ve destek kapsamında
değerlendirilen birimlerinin (şirket, ofis, mağaza,
depo, şube, showroom,
reyon vb.); Demirbaş, dekorasyon giderleri % 50
oranında ve yıllık en fazla
50 bin ABD Doları...
Murat Dağı ve Çiniler
70
Ofis, depo, showroom, satış sonrası servis
vb. yurtdışı birimlerine ilişkin kira, dekorasyon, demirbaş, komisyon giderleri
Farklı markaların satıldığı showroom/
büyük mağaza (department store), hipermarketlerde kiraladıkları reyon/showroom/gondol/satış alanlarına (flor display)
ilişkin kira, dekorasyon, hizmet ve/veya
komisyon harcamaları
Franchise vermesi halinde, franchising sistemi ile yurt dışında açılacak ve faaliyete
geçirilecek mağazalara ilişkin dekorasyon
harcamaları mağaza başına en fazla 100
bin ABD Doları kira gideri mağaza başına
en fazla yıllık 200 bin ABD Doları ve mağaza başına en fazla 2 (iki) yıl olmak üzere
toplamda 100 mağazaya kadar
İş yönetimi kapsamında satın alacakları
her türlü danışmanlık giderleri
Kurumsal kimlik oluşturulması, kalite kontrol sistemi, stratejik pazarlama, vb. konularda satınalınacak danışmanlık giderleri
ile bilgi yönetimi kapsamında satın alınacak veya kiralanacak yazılım ürünleri desteklenmektedir.
DAHİLDE İŞLEME REJİMİ(DİR)TEŞVİKLERİ
DAHİLDE İŞLEME REJİMİ (DİR)
DİR, ihracatçılara, ihraç mallarında kullanmak kaydıyla dünya piyasa fiyatlarından
hammadde sağlamak amacıyla oluşturulmuş bir teşviktir.
Rejim, ihraç ürünlerinin üretiminde kullanılan, ithalatı vergiye tabi ürünlere yönelik esasları belirlemektedir.
TEMEL AMAÇLARI
Üretim ve ticaret hacmini artırmak
Katma değer yaratmak
İstihdamı artırmak
İhraç ürünlerini
İhraç pazarlarını çeşitlendirmek
DİR SİSTEMLERİ
İthalatta Şartlı Muafiyet
İthalat Esnasında Alınan Vergilerin Geri
Ödenmesi sistemlerinden oluşmaktadır.
İTHALATTA ŞARTLI MUAFİYET SİSTEMİ
Türkiye gümrük bölgesinde yerleşik firmaların, Dahilde İşleme İzin Belgesi
(DİİB) almak yoluyla, ihracı taahhüt edilen işlem görmüş ürünlerin üretiminde
gerekli, hammadde, yarı mamul, mamul
ile ambalaj ve işleme malzemelerini bedelli veya bedelsiz olarak, ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın,
ithalat sırasında alınması gereken vergi
tutarı (vergi+resim+harç+fon) kadar teminat (para, banka teminat mektubu, hazine bonosu veya devlet tahvili – teminatlar DİİB kapatılıp döviz yurda getirilirken
gümrük idarelerinden geri alınır) vermek
kaydıyla gümrük muafiyetli olarak ithal
edebilmesidir.
BOR MADENİ
TANITIM
Bor, periyodik cetvel üzerinde B simgesiyle
gösterilen, ısıya dayanaklı, sert bir yapıya
sahip elementtir.
Bor elementi 2300 C ‘de erirken, 2500 C ‘de kaynar. Doğada yaklaşık olarak 230 çeşidi vardır.
Ayrıca doğada serbest olarak değil, tuz şeklinde ve diğer elementlerle bileşik olarak bulunur.
Dünya üzerinde en çok %70 Türkiye’de bulunan
bu element, askeri sistemlerden bilgisayar sistemlerine; inşaat sektöründen otomobil sektörüne kadar 400 ‘ü aşkın alanda kullanılmaktadır.
Ülkemize her yıl bir milyar Dolara yakın net girdi
sağlıyor, gelirin giderek artması daha çok yatı-
İTHALAT ESNASINDA ALINAN VERGİLERİN GERİ ÖDENMESİ
Türkiye gümrük bölgesinde yerleşik firmaların, serbest dolaşıma girmiş (vergileri
ödenmiş) bir eşyayı işlem görmüş ürünler
şeklinde DİİB kapsamında üçüncü ülkelere ihraç etmelerinden sonra ithalat esnasında ödemiş oldukları vergileri (gümrük
vergisi, fon, KDV gibi) geri almalarıdır.
MÜRACAAT MAKAMLARI
İleri ve kapsamlı işlemler için Ekonomi Bakanlığı’ndan Dahilde İşleme İzin Belgesi
(DİİB)
Basit işlemler için gümrük idarelerinden
Dahilde İşleme İzni (Dİİ) almaları gerekmektedir.
DAHİLDE İŞLEME İZİN BELGESİ (DİİB)
Dahilde İşleme İzin Belgesi talepleri,
İthal eşyanın işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanıldığının tespitinin mümkün olması
Yerli üreticilerin temel ekonomik çıkarlarına madde politikası açısından zarar vermemesi
Faaliyetlerin katma değer yaratması ve kapasite kullanımını artırması
Firmanın daha önce aldığı belgeler kapsamındaki performansı kriterlerine göre
değerlendirilmektedir.
YURTİÇİ ALIMLAR (DİİB kapsamında ithalatın yanında)
DİİB sahibi firmaların ihraç edecekleri
ürünlerin üretiminde kullanılan girdileri
yurt içinden KDV ödemeksizin almaları
rım ve katma değere dönüşmesi ve
pazarlama tekniklerinin iyi uygulanmasıyla mümkün.
4000 yıl önce ilk
olarak Tibet’te kullanılmıştır. Tarihte
Sümerler ve Hititler
altın ve gümüş işçiliğinde kullanırken, eski Mısırlılar mumyalama işlemlerinde, Romalılar cam
yapımında, Eski Yunanlılar temizlikte ve Araplar
ilaç yapımında kullanmışlardır.
Borun bazı kullanım alanları:
Yalıtım amaçlı cam elyafın yapımı,
Ateşleyici olarak roketlerde,
Isıya dayanıklı cam ürünlerinin yapımı,
Elektriğe kaşı yalıtkan davranırken metale benzer ısı geçirgenliği gösterir,
Titanyum ve tungsten ile birlikte ağırlığı düşük
olanağı sağlamıştır. (ithalat yerine yurt içi
alımların özendirilerek döviz kaybının önlenmesi amacıyla)
DİİB kapsamında, işlem görmüş ürün olarak ihraç edilmek kaydıyla, şeker hububat
alımlarının, Türkiye Şeker Fabrikaları ve
Toprak Mahsulleri Ofisinden dünya fiyatlarından alınabilmesi sağlanarak, yurt
içinden hammadde temininin kolaylaştırılması ve bu kuruluşların teşvik edilmesi
amaçlanmıştır.
DAHİLDE İŞLEME İZİN BELGESİ (DİİB)
Süresi 12 aydır.
Özel projelerde proje süresi geçerlidir.
Özel durumlarda (kriz, savaş, doğal afet)
orijinal sürenin dörtte biri kadar süre uzatımına gidilir.
DİİB işlem bitiminden sonra üç ay içinde
kapatılır.
İhracat gerçekleşmemişse;
Üçüncü ülkelerden ithal edilen ürünlerin
gümrük vergileri ödenerek kesin ithalatı
yapılır.
DAHİLDE İŞLEME REJİMİNİN ÖNEMİ
Dünya Ticaret Örgütü (WTO) ve Gümrük
Birliği (GB) çerçevesinde doğrudan parasal teşviklerin kaldırılması ile DİR, Türkiye’de ihracatı artırmaya yönelik en önemli
teşvik haline gelmiştir.
Türkiye ihracatının yaklaşık %40’u DİR
kapsamında gerçekleşmektedir.
ancak ısıya karşı dirençli alaşımlar elde etmek,
Karıştırıldığı herhangi bir maddeyi elmas sertliğine getirici özellik,
Nükleer radyasyona karşı kalkan olarak,
Nükleer santrallerde ortamdaki radyasyonu hızla emerek tepkimeleri yavaşlatmak ya da durdurmak için,
Eklem iltihabı tedavisinde,
Göz dezenfektanlarının bileşiminde,
Nano teknoloji ürünlerinde,
Araç pistonlarındaki sürtünmeyi azaltır,
Sağlıklı kemikler, dişler ve kalsiyum, magnezyum ve fosforun uygun metabolizması için mineral,
Beyin fonksiyonlarını geliştirir, kemik erimesini
azaltır ve kas yapıcıdır,
D vitaminini böbreklerde en aktif hale dönüştürmek için gereklidir,
Azlığı D vitamini azalımını hızlandırır,
Östrojen gibi belli hormonların aktive edilmesi
için gereklidir,
71
“Şimdi diyoruz ki, vakit geçirmeden üç tane daha OSB kurmalıyız. Ayrıca, KOBİ Sanayi Siteleri kurmalıyız. Bugünden harekete geçersek 5-10 yıl içerisinde tamamlayabiliriz.” Hasan Fehmi Kinay
GELECEK TASAVVURUMUZ
Kalkınma Bakanlığı’nın yaptırdığı bir araştırmada; Türkiye için Tarım, Turizm, Enerji
ve Eğitim sektörlerinin gelecek vadeden
sektörler olduğu belirlenmiş. Bu bilgiyi
Müsteşarla yaptığım konuşmada öğrenmiştim. O günden beri her yerde Kütahya’nın bu alanlarda yatırıma ne kadar elverişli olduğunu anlatmaya çalışıyorum.
Termal turizm bölgesi olan Kütahya, Uşak
ve Afyonkarahisar; Zafer Havaalanın açılmasıyla birlikte ulaşım yönüyle en cazip
iller olacak. Ankara-İzmir Otoyolu bu bölgeden geçecek. Keza 13. Otoyol olarak
yeni planlanan Bilecik- Kütahya- Afyonkarahisar Otoyolu yine bu bölgeden geçecek. Kara ve Havayolları bakımından
önümüzdeki birkaç yıl içinde merkezi
konumda olacağız. Yerli ve yabancı turist
akınıyla ilimiz zenginleşecek.
Tarımda da çok büyük atılımlar yapıyoruz.
Beşkarış, Kureyşler ve Hasanlar Barajları
başta olmak üzere altyapımızı tamamlıyoruz. Çok sayıda irili ufaklı baraj ve göletin yapılmakta olduğu Kütahya sulu
tarımın katma değerinden yararlanmaya
başlayacak. Organize Hayvancılık Bölgesi
kurulacak ve bu sektörde güçlü bir ivme
yakalanacak.
Yeni teşvik sisteminde “stratejik” olarak
tanımlanan Madencilik sektörü, Bor, Magnezyum, Gümüş, Linyit, Barit başta olmak
üzere 34 çeşit maden varlığına sahip olan
Kütahya’nın yüzünü güldüren bir başka
sektör olacak.
Termik santraller dışında, jeotermal kaynakların coştuğu Kütahya’nın enerji kenti olduğunu bilmeyen var mıdır? Şimdi
yeni santrallerin kurulması için çaba sarf
ediyoruz. Bir santral yapımı yaklaşık bin
kişinin istihdamı demek. Seyitömer ve
Tunçbilek yeni termik santrallerin yapımı
için gündemde olacak. Ayrıca, linyit yatakları yine binlerce kişinin aşı işi olacak.
Bor Madeni için Ak Parti döneminde çok
büyük çalışmalar yaptık. Bor Enstitüsü
kanunu çıkardık. Emet Asit Borik tesislerini tamamlayarak hizmete açtık. II. Borik
Asit tesisi tamamlanmak üzere : ilave kapasite 120 bin ton/yıl. Şimdi 500 bin ton/
yıl kapasiteli III. Borik Asit tesisinin yapımı onay aşamasında. Ayrıca, 550 bin ton/
yıl sülfirik asit tesisi de onay aşamasında.
Her iki tesisin yatırım tutarı 350 Milyon
ABD Doları. Eti Madencilik, Türkiye’nin en
büyük 10 kuruluşundan biri durumuna
72
yükseldi. Biz de Bor AR-GE faaliyetlerine daha fazla önem vermek istiyoruz. Bu
bağlamda sodyum perborat, monohidrat,
trimetil, borat, zirai bor & çinko borat, bor
oksit, kalsine tinkal, susuz boraks, sodyum
borhidrürkalsine kolemanit, borlu soda
gibi bor türevlerinin ve bunlardan elde
edilecek nihai ürünlerin Kütahya’da üretilmesine yönelik çalışmalar yapacağız.
Organize Sanayi Bölgesi konusunda çok
gerilerden yarışa girdik. 1973 yılında Melen Hükümeti zamanında Sayın Mesut
Erez’in Sanayi Bakanlığı döneminde Kütahya’da Organize Sanayi Bölgesi kurulmasına karar verildikten sonra, ama tam
19 yıl sonra, 1992’de 1. Organize Sanayi
Bölgesi’nin kamulaştırma işlemlerine
başladık. Bu gecikmenin bedelini yıllarca
ödedik.
Şimdi diyoruz ki, vakit geçirmeden üç tane
daha OSB kurmalıyız. Ayrıca, KOBİ Sanayi
Siteleri kurmalıyız. Bugünden harekete
geçersek 5-10 yıl içerisinde tamamlayabiliriz. Bu tür altyapı yatırımları uzun zaman
almaktadır. Müteşebbis Heyet olarak, Valimiz, Belediye Başkanlarımız, Ticaret ve
Sanayi Odalarımız vakit geçirmeden çalışmaya başlamalıdır.
KOBİ Sanayi Sitesi ilimiz için yeni bir kavramdır. Eskişehir, Gaziantep, Kocaeli, Bursa gibi Büyükşehirlerde çok sayıda bulunan KOBİ Sanayi Sitelerinde bin-iki bin m2
kapalı alana sahip imalat sanayiye hizmet
veren sanayi sitelerini kastetmekteyiz.
İlimizde termal turizme daha fazla yatırım
yapılmalıdır. Neredeyse her ilçesinden
sağlık suları fışkıran Kütahya’nın eşsiz yeşil çam ormanlarıyla serinleyen tepelerine
beş yıldızlı termal oteller yakışmaz mı? Bizim yaptığımız araştırmaya göre, termal-
ZAFER HAVAALANI İNŞAATI
de 200 bin yatak kapasitesine cevap verebilecek potansiyeline sahibiz. 500 yatak
kapasiteli Beş Yıldızlı bir Otelde, yaklaşık
500 civarında personel çalıştığı hesaba
katıldığında, 200 bin kapasitede tam 200
bin personele istihdam imkanı bulunabilir. Bunun yarısı 100 bin olsun. Halen çalışan sayımız 75 bin 819 olduğuna göre
yeni bir Kütahya kurulur diyebiliriz. Ayrıca,
otel çalışanları diğerlerine göre daha fazla
ücret almaktalar. O halde turizme yönelmek için neyi bekliyoruz?
Sağlıkla ilgili yatırımlar sadece termalden
ibaret olmamalı. Endemik bitkiler yönüyle
de büyük flora zenginliğine sahip Kütahya’da bunun sağlık endüstrisi olarak gelişmesine ne mani olabilir?
Lojistik merkez olmamız için Kütahya Belediyesi tarafından fizibilite etütleri yaptırıldı. Bunun zaman kaybetmeden hayata
geçirilmesi elzemdir.
Bundan sonra rotamızı Altıntaş Zafer Havaalanı belirleyecektir. Bu havaalanı bölgeye bereket getirecektir. Burada hemen
yapılması gereken büyük bir Ticaret Fuarı’dır. En az 50 bin m2 kapalı alan olacak
ticaret fuarı, Havaalanı gibi bölgesel ekonomiyi canlandıracaktır.
Çevre teknolojileri, enerji verimliliğine dayalı teknolojiler, kimya ve savunma sanayi
gibi ileri teknoloji alanında yapılacak yatırımlar; istihdam, üretim ve ihracatımızı
güvence altına alacaktır.
Bütün bu saydığımız zenginlikler, ilimize
Allah’ın bir lütfudur. Bunu değerlendirecek olan bizleriz. Cesaret gösterecek ve
yerimizden kalkıp ileriye doğru “ya Bismillah” diyerek hamle yapacak bizleriz. Allah
yar ve yardımcımız olsun...
‘TAŞI TOPRAĞI ALTINDAN DA KIYMETLİ YENİ BİR ŞEHİR DOĞUYOR’
Dünyanın en değerli madenlerinden biri olan BOR diyarı
diğer yerüstü ve yeraltı zenginlikleriyle yatırımcılarını bekliyor
Bu muhteşem ZENGİNLİK POTANSİYELİ için TEŞVİK ve FIRSAT varken sakın kaçırmayın
BEKLİYORUZ
Bor
Antimuan
Bentonit
Çinko
Demir
Dolomit
Feldispat
Gümüş
Kalger
Kalsit
Kaolen,
Kaolinit
Kömür
Krom
Kurşun
Manganez
Manyezit
Mermer
Refrakter Kil
Şap
Talk
BATIDAKİ TEŞVİK KENTİ
UZAK KUZEY
BALKANLAR-KARADENİZSAMSUN AVRASYA
İSTANBUL-3 saat
KOCAELİ
AVRUPA
BURSA
ANKARA-3 saat
ESKİŞEHİR
ÇANAKKALE
KAYSERİ
KÜTAHYA
KONYA
İZMİR-3 saat
AFRİKA -GÜNEY AVRUPAUZAK BATI
MERSİN
ANTALYA 3 saat
AKDENİZ-AFRİKA
UZAK GÜNEY
ASYA
Frigya Uygarlığı
Üniversiteler
Yüksek okullar
Germiyan Sokağı
Çini
Seramik
Yerel mutfak
Aizanoi antik kenti
Zeus tapınağı
Emet kebabı
Mağaralar
Milli parklar
Göller
Yaylalar
Mevlevi hane
Çinili Cami
Sancaktar Anıtı
Termaller
İlk Borsa
Kütahya Kalesi
Yerel Kültür
Beylerbeyi Derneği
YAKIN DOĞU -UZAK DOĞU
Binlerce ¨ ‘den başlayıp
Milyonlarca ¨’ye varan, bazıları tamamen geri ödemesiz hibe şeklinde,
yıllarca ötelenmiş çok cazip
Teşvikler
sizi bekliyor. Üstelik Türkiye’nin en batısında başka benzer teşvikli il yokken
öyleyse beklemek zamanı değil
Biz hazırız ya siz?
“Yatırım üretim ihracat politikasında; emek yoğun teknolojisinden bilgi yoğun teknolojisine
geçmeyi açıkladık. Yeni bilgi teknolojisiyle yatırımların artmasını amaçlıyoruz.”
-Yatırım zirvesi 18.06.2012BAŞBAKAN
Recep Tayyip ERDOĞAN

Teşvik Rehberi - Hasan Fehmi Kinay

Transkript

Benzer belgeler

Flyer Förderverein_Türkisch.indd

TDV DIA - İslam Ansiklopedisi

Yarışma Şartnamesi PDF İndir.

Bina Sertifika Sistemleri

anket formu şırket halefı

Yeni bir müziği uygulama topluluğu için basit Fırlatma planı

KOBI`LERE STARETJİK ÖNERİLER • Savunma projelerinin uzun