Alternatif Yakıt Olarak Farklı Oranlarda Biyodizelin Tek Silindirli Bir

Alternatif Yakıt Olarak Farklı Oranlarda Biyodizelin Tek Silindirli Bir

Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi
TÜRKİYE 10. ENERJİ KONGRESİ
ALTERNATİF YAKIT OLARAK FARKLI ORANLARDA BİYODİZELİN
TEK SİLİNDİRLİ BİR MOTORDA KULLANILMASININ VE PÜSKÜRTME
BASINCININ PERFORMANSA ETKİSİ
Erdoğan PİRELİ 1, Abdurrazzak AKTAŞ 2,
1 Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak,
2 Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Karabük Teknik Eğitim Fakültesi,
Karabük,
[email protected] , [email protected]
ÖZET
İçten yanmalı motorlarda kullanılan petrol kökenli yakıtların sınırlı olması,
bitkilerden elde edilen yağ ve yağ esterlerinin dizel motorlarda alternatif yakıt
olarak kullanılmasını teşvik etmiştir. Ancak yağ ve esterlerinin yakıt olarak
kullanılması ile birlikte ortaya çıkan karbon birikintileri, aşıntı ve yakıt sisteminde
tıkanıklık gibi problemlerin aşılması için araştırma çalışmaları devam etmektedir.
Bu çalışmada; tek silindirli, direkt püskürtmeli bir dizel motor, 200 bar standart
püskürtme basıncında dizel, biyodizel ve dizel-biyodizel yakıt karışımları (%25,
%50 ve %75) ile, farklı püskürtme basınçlarında (200, 215 ve 230 bar) biyodizel
yakıtı ile test edilmiştir.Tam yük-değişik hızlarda yapılan testlerle, karışım oranları
ile yakıt püskürtme basınçlarının motor performansına etkileri araştırılmıştır.
Deneyler sonunda standart püskürtme basıncında biyodizel yakıtı ile yaklaşık
%21,76 daha düşük güç ve %15,4 daha düşük moment elde edilmiştir. Ticari saf
biyodizelde püskürtme basıncının artması ile motor momentinin %19 ve motor
gücünün ise %24 arttığı, ancak bu artış eğiliminin basınç arttıkça azaldığı
görülmüştür. Aynı zamanda püskürtme basıncının artması ile özgül yakıt
sarfiyatının %6,44 azaldığı tespit edilmiştir. Deney sonuçları, karışım oranının ve
yakıt türüne göre püskürtme basıncının değiştirilmesinin performansı önemli
ölçüde etkilediğini göstermiştir.
Anahtar Sözcükler
püskürtme basıncı.
: Dizel motor, performans, alternatif yakıt, biyodizel,
475
1. GİRİŞ
Dünyadaki ekonomik gelişmeler ve nüfus artışı sebebiyle her geçen gün enerji
ihtiyacı artmaktadır. Yakın gelecekte fosil kökenli yakıtların tükeneceği bilinen bir
gerçektir. Dünya enerji ihtiyacının tarihsel gelişimi incelendiğinde üretim ve
tüketimin katı yakıtlardan sıvı ve gaz yakıtlara kaydığı ve günümüzde taş kömürü
linyit payının %80’lerden %31’e düştüğü diğer yandan petrolün payının %14’ten
%38’e çıktığı görülmektedir. Buna karşılık dünya petrol rezervlerinin 43 yıl, kömür
rezervlerinin 236 yıl, doğal gaz rezervlerinin ise 64.9 yıl ömrünün kalmış olması
[1], insanları alternatif kaynak arayışına sevk etmiştir.
Bazı araştırmacılar değişik alternatif yakıtlar üzerinde çalışırken bazıları da
mevcut alternatif yakıtların kalitesini iyileştirmeye çalışmaktadırlar. Bu çalışmalar
elektrik enerjisi, güneş enerjisi, sıvılaştırılmış petrol gazları (LPG) ve doğal gaz ile
bitkisel yağlar üzerinde yoğunlaşmaktadır. Bitkisel yağlar sıkıştırma ile ateşlemeli
sistemlere daha uygun olduğu için bu alternatif yakıtlar genellikle dizel
motorlarında denenmektedir. Taşımacılık filosunda bu motorların egzoz
emisyonlarından kaynaklanan kirleticilerin önemli bir yer tutması diğer motorlara
oranla alternatif yakıt kullanma çalışmalarının daha gerekli olduğunu ortaya
koymaktadır[2; 3; 4; 5]
Ayrıca herkesin özen göstermesi gereken çevrenin korunması konusunda bitkisel
yağlar, organik kökenli olması nedeniyle çevreyi kirletmeden toprağa
kazandırılabilir. Yapılan çalışmalarda bitkisel yağların emisyon değerleri, motorine
nazaran daha olumlu çıkmaktadır. Bitkisel yağların kullanımının yaygınlaşması
sonucunda tarım sektöründe yeni iş sahalarının oluşturulması beklenmektedir [6;
7].
Motor yakıtı olarak kullanılabilecek bitkisel yağların başlıcaları; soya yağı, ayçiçek
yağı; aspir yağı; kolza yağı; yer fıstığı; keten tohumu yağı ve pamuk tohumu
yağıdır. Bitkisel yağların, motor yakıtı olarak kullanılması ile ilgili çalışmalar
motorun icadından beri çeşitli zamanlarda araştırma konusu olmuş ve özellikle
petrol krizi olan dönemlerde bu çalışmalar hız kazanmıştır. Ülkemizin de içinde
bulunduğu çeşitli ülkelerde çok sayıda araştırma yapılmıştır. Araştırma sonuçları,
bitkisel yağların çeşitli oranlarda karıştırılarak, ham yağ olarak, ya da ham bitkisel
yağlar çeşitli kimyasal işlemlere tabi tutularak metil ya da etil esterleri elde
edilmek suretiyle kimyasal özelliklerinde bir takım iyileşmeler sağlanarak dizel
motorlarda motorin yerine kullanılabilecek özelliklere sahip olduklarını göstermiştir
[8; 9; 10; 11; 12; 13; 14]. Ancak viskozitelerinin yüksek olması, zamanla
kurumaları ve soğukta kalınlaşmaları sebebi ile bitkisel yağlar hala akış,
atomizasyon vb problemleri bulunmaktadır. Dizel motorlarında bitkisel yağ
kullanılarak yapılan çalışmalarda, genel olarak performansın dizel yakıtına göre
daha düşük olduğu fakat aradaki farkın çok büyük olmadığı [15; 16; 17], hatta
bazı biyodizel kullanımında daha yüksek verim ve çıkış gücünün elde edildiği
belirtilmektdir [18].
476
Bu çalışmada, tek silindirli, direkt püskürtmeli normal emişli bir dizel motor 200 bar
standart püskürtme basıncında farklı oranlarda dizel-biyodizel karışımları (%25,
%50 ve %75) ile ve farklı püskürtme basınçlarında (200, 215 ve 230 bar) ticari
biyodizel ile tam yük-değişik hız testine tabi tutulmuş ve karışım oranları ile yakıt
püskürtme basınçlarının motor performansına etkileri araştırılmıştır.
2. DENEYSEL ÇALIŞMALAR VE YÖNTEM
Deneysel set şematik olarak şekil 1’de görülmektedir. Bu çalışmada, 4 zamanlı,
tek silindirli, normal emişli, direkt püskürtmeli, Lombardini (6 LD 400) marka bir
dizel motor kullanılmıştır. Kullanılan motorun detaylı teknik özellikleri Tablo 1’de
verilmiştir. Motoru yüklemek için 10 kW güç yükleme kapasitesine sahip Kemsan
marka, elektrikli dinamometre kullanılmıştır. Dinamometre gövdesinde oluşan
baskı kuvvetini ölçmek için ESİT marka SP 100 kg C1 Load cell ve PWI-P marka
indikatör kullanılmıştır. Tüketilen yakıt miktarı test standında bulunan 150 ml
hacimli balon cam tüp aracılığı ile ve yakıt tüketimi süresi ise 1 salise
hassasiyete sahip Charles Sernard marka bir kronometre ile ölçülmüştür. Test
motorunun enjektör yakıt püskürtme basıncı Beta marka 960 PMC model basınç
ayar cihazında ayarlanmıştır. Egzoz gaz sıcaklıkların ölçülmesinde TES marka
1320 model dijital termometre ve K tip termokupullar kullanılmıştır. Bu çalışmada
kullanılan ticari biodizelin KARDEMİR A.Ş. Kalite Güvence Müdürlüğü tarafından
TS 3082’ye göre yapılan analiz sonuçları Tablo 2’de verilmiştir.
V olt
d e v / d ak
Amp e r
2 0 1
8888
T1
T2
2
1
Şekil 1. Deney seti (1- Elektrikli Dinamometre, 2- Deney Motoru, 3-Dijital
Termometre, 4-Yakıt Tüketimi Ölçme Düzeneği, 5-Esas Yakıt Deposu, 6-Kelebek
Vana, 7-Load cell İndikatörü, 8-Dinamometre Kontrol Paneli)
477
Tablo1. Deney Motorunun teknik özellikleri (19)
Markası
Tipi
Silindir Adedi
3
Strok Hacmi (cm )
Silindir Çapı (mm)
Kurs mm
Sıkıştırma Oranı
Motor Devri (d/d)
Motor Gücü (N DIN 70020) (kW)
Maksimum Moment (NM) (2200 d/d)
Yakıt Tüketimi (lit/saat)
Lombardini (6 LD 400)
Doğal emişli, dört zamanlı
1
395
86
68
18:1
3600
6,25
19,6
2,1
Tablo 2. Ticari biyodizelin özellikleri
Özellik
Özgül kütle (g/ml)
Alevlenme
Noktası
(°C)
Destilasyon 250 °C
de
Destilasyon 350 °C
de
Destilasyon 370 °C
de
Su miktarı
(mg/kg)
Ölçülen değer
Olması Gereken
0.887
0.820-0860
58
55
Destile olmuyor
Max %65
% 68
Min. %85
% 85
Min. %95
Ölçülemeyecek kadar
az
250mg/kg
Test
Metodu
TS 3082
TS 3082
TS 3082
TS 3082
TS 3082
TS 3082
Deneysel çalışmada; motora tam gaz verilerek 3500 d/d da çalışması sağlanmış
ve 500d/d eşit aralıklarla devir 1500 d/d’ya düşünceye kadar dinamometre ile
motor yüklenmiştir. Bu sırada her bir devirde kararlı çalışma sağlandıktan sonra
kuvvet, tüketilen yakıt miktarı ve zamanı ve egzoz gaz sıcaklığı tespit
edilmiştir.Yapılan çalışmada; dizel-biyodizel karışımlarının motor performansına
etkisini belirlemek için 200 bar standart püskürtme basıncında %100 dizel, %25
biodizel+%75dizel (B25), %50biodizel+%50dizel (B50), %75 biodizel+%25dizel
(B75) ve %100 biodizel (B100) olmak üzere beş farklı yakıt kulanılmıştır.
Püskürtme basıncının motor performansına etkisini belirlemek için ise ticari
biyodizel üç farklı püskürtme basıncında (200 bar, 215 bar ve 230 bar)
kullanılmıştır.
Elde edilen bulgulardan yararlanılarak motor momenti, gücü ve özgül yakıt
sarfiyatı hesaplanmış ve sonuçlar grafikler halinde sunulmuştur.
478
3. BULGULAR VE TARTIŞMA
3.1. 200 Bar Standart Püskürtme Basıncında Dizel-Biodizel Karışımlarının
Motor Performansa Etkisi
3.1.1. Motor momenti
Bu motor, B25, B50, B75, B100 ve dizel yakıtı ile 200 bar standart püskürtme
basıncında tam yük-değişik hız koşullarında çalıştırılmış ve farklı karışım
oranlarının motor momentine etkisi Şekil 2’de gösterilmiştir. Şekil incelendiğinde
tüm yakıt türlerinde maksimum momentin 2500 d/d’da elde edildiği görülmektedir.
200 bar’lık püskürtme basıncında yapılan çalışmada %100 motorinde maksimum
moment 20,2 Nm iken, aynı püskürtme basıncında B25, B50, B75 ve B100
biodizel yakıtları ile sırası ile 19,3 Nm, 18,5 Nm, 17,9 Nm ve 17,5 Nm olduğu
görülmektedir. Burada en düşük momentin B100 biyodizel ile ve en yüksek
momentin söz konusu püskürtme basıncında %100 dizel yakıtı ile elde edildiği
görülmektedir. B100 yakıtı ile en düşük momentin elde edilmesinin esas sebebi
bu yakıtın saf dizel yakıtına göre daha düşük ısıl değere sahip olmasındandır.
Efektif Moment (Nm)
22
20
18
16
dize l
14
B 25
B 50
12
B 75
B 10 0
10
1 00 0
15 0 0
20 00
2 5 00
3 00 0
3 50 0
40 00
M o to r H ız ı (d /d )
Şekil 2. Tam gaz-değişik hızda 200 bar Püskürtme basıncında farklı yakıt
türlerinin motor momentine etkisi
3.1.2. Motor gücü
Dizel, biyodizel ve biyodizel-dizel yakıt karışımları ile 200 bar püskürtme
basıncında tam yük-değişik hızda yapılan testlerde motor hızı-motor gücü ilişkisi
Şekil 3’te görülmektedir. Bu çalışmada maksimum güç 3500 d/d motor hızında
elde edilmiştir. Şekil 3’te farklı orandaki dört biodizel yakıtı ile her motor hızında
elde edilen motor gücünün %100 motorine göre daha düşük olduğu
görülmektedir. Söz konusu püskürtme basıncında maksimum motor gücü, %100
motorin’de 5,28 kW, B25’de 5,05 kW, B50’de 4,84 kW, B75’de 4,68 kW ve
B100’de 4,58 kW olarak elde edilmiştir. Bu püskürtme basıncında %100
biodizelden elde edilen maksimum motor gücü değeri, %100 motorinden elde
479
edilen maksimum motor gücü değerinden yaklaşık olarak %21,76 daha düşüktür.
Daha düşük güç elde edilmesinin esas sebebi biyodizel yakıtının daha düşük ısıl
değere sahip olması olmakla beraber, biyodizel yakıtının viskozitesinin dizel
yakıtından daha yüksek olması, ve aynı basınçta silindir içerisine püskürtülmesi
nedeni ile dizel yakıtı kadar iyi atomize olamaması da önemli bir sebep sayılabilir.
Efektif Motor Gücü (kW)
7
dizel
6
B25
B50
5
B75
B100
4
3
2
1
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
M otor Hızı (1/m in)
Şekil 3. Tam gaz-değişik hızda 200 bar Püskürtme basıncında farklı yakıt
türlerinin motor gücüne etkisi
3.1.3. Egzoz gaz sıcaklıkları
Şekil 4’te püskürtme basıncı 200 bar iken egzoz sıcaklıkları verilmiştir. Şekil
incelendiğinde, %25 biodizel karışımı ile çalışmada egzoz gaz sıcaklığı daha düşük
ve literatür ile benzerlik arz etmektedir[14]. Literatürde bu durum; biyodizelde oksijen
bulunmasının egzoz kursunun ilk safhalarında etkili yanmaya sebep olduğu ve egzoz
enerji kaybının azaldığı şeklinde açıklanmıştır. Biyodizel oranı arttıkça egzoz gaz
sıcaklığı azar azar artmakta ve %100 biyodizel kullanıldığında en yüksek sıcaklık
değerine ulaşılmaktadır ki bu durum biodizel yakıtını oluşturan bitkisel yağların oranı
arttıkça yanmanın iş zamanına sarktığının bir göstergesi olabilir. Bu sebeple biodizel
oranı düşük olan yakıtlar biodizel oranı yüksek olan yakıtlara tercih edilebilir.
260
Egzoz Sıcaklığı (C)
240
220
200
%100 dizel
180
%25biodizel
160
%50biodizel
%75biodizel
140
%100biodizel
120
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
Motor Hızı (1/min)
Şekil 4. Tam gaz-değişik hızda 200 bar Püskürtme basıncında farklı yakıt
türlerinin motor egzoz sıcaklığına etkisi
480
3.2. Püskürtme Basıncının Motor Performansına Etkisi
3.2.1. Püskürtme basıncının motor momentine etkisi
Denemede kullanılan yakıtın ticari bir biyodizel olması sebebi ile %100 biyodizel
olarak 200, 215 ve 230 bar püskürtme basıncında motorda test edilmiş ve elde
edilen bulgulara göre püskürtme basıncının motor momentine etkisi Şekil 5 te
gösterilmiştir.
Moment değerleri incelendiğinde, püskürtme basıncının 200 bar’dan 215 bar’a
çıkarılması ile maksimum motor momentinin %15,4 oranında ve püskürtme
basıncının 215 bar basınçtan 230 bar basınca arttırılması ile %3 oranında arttığı
görülmektedir. Püskürtme basıncının arttırılması yakıtın daha küçük çaplı
parçacıklara ayrılmasına ve dolayısı ile daha hızlı buharlaşıp tutuşmasına sebep
olmakta ve bu da yanmayı olumlu yönde etkilemektedir. Ancak basıncın daha da
arttırılması durumunda momentteki artış eğiliminin git gide azaldığı görülmektedir.
Bu, küçülen yakıt taneciklerinin yanma odası içine nüfuz edememesinden
kaynaklanmaktadır [20]. Dolayısı ile her bir alternatif yakıt için optimum püskürtme
basıncının belirlenmesi yakıtın daha verimli kullanılması açısından önem arz
etmektedir.
Efektif Moment (Nm)
22
20
18
16
14
200 Bar
12
215 Bar
230 Bar
10
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
M o to r Hız ı (1/m in )
Şekil 5. Tam gaz-değişik hızda %100 Biodizel kullanıldığında püskürtme
basıncının motor momentine etkisi.
3.2.2. Püskürtme Basıncının Motor Gücüne Etkisi
Püskürtme basıncının motor gücüne etkisini gösteren Şekil 6 incelendiğinde,
püskürtme basıncının artması ile motorun hemen her hızında gücün bir miktar
arttığı görülmektedir ve örneğin maksimum gücün elde edildiği 3500 d/d’da
püskürtme basıncı 200 bar basınçtan 215 bar basınca çıkarıldığında güçte
%19,51 ve 215 bar basınçtan 230 bar basınca çıkarıldığında ise %3,26 oranında
bir artış olduğu gözlenmektedir. Ancak moment artışında olduğu gibi benzer
sebeplerden güç artışı da önce hızlı bir şekilde artmakta sonra bu artış
azalmaktadır.
481
Efektif Motor Gücü (kW)
7
6
200 Bar
5
215 bar
4
230 Bar
3
2
1
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
Motor Hızı (1/m in)
Şekil 6. Tam gaz-değişik hızda
%100
kullanıldığında püskürtme basıncının motor gücüne etkisi
Biodizel
3.2.3. Püskürtme basıncının motor özgül yakıt tüketimine etkisi
Yakıt olarak %100 biodizel kullanıldığında püskürtme basıncının özgül yakıt
tüketimine etkisini gösteren Şekil 7 incelendiğinde, bütün motor hızlarında
püskürtme basıncının artması ile özgül yakıt sarfiyatının azaldığı görülmektedir.
Örneğin maksimum güç devrinde Püskürtme basıncının 200 bar’dan 230 bar’a
çıkması ile Özgül yakıt sarfiyatında %6,44’lük bir düşüş gözlenmiştir. Özgül yakıt
sarfiyatının azalması, püskürtme basıncının artması sonucu yakıtın daha iyi
atomize olması ve silindir içerisinde bulunan hava ile daha iyi karışması dolayısı
ile daha verimli yanmasının bir sonucudur. Ancak tahmin edileceği gibi bunun da
optimum bir değeri vardır ve bu değerin tespit edilmesi gerekir.
Özgül Yakıt Tüketimi (g/kWh)
600
550
500
450
200Bar
215 Bar
400
350
230 Bar
300
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
Motor Hızı (1/min)
Şekil 7. Tam gaz-değişik hızda %100 Biodizel kullanıldığında püskürtme
basıncının özgül yakıt sarfiyatına etkisi
482
3.2.4. Egsoz gaz sıcaklıkları
Saf biyodizel kullanıldığında püskürtme basıncının egzoz sıcaklığına etkisini
gösteren Şekil 8 incelendiğinde, püskürtme basıncının artması ile egzoz
sıcaklığının genel olarak arttığı görülmekte ve motor hızı düştükçe (yük arttıkça)
artışın daha fazla olduğu görülmektedir. Düşük motor hızında Püskürtme
basıncının artmasının egzoz gaz sıcaklığını arttırması bu sırada hem yakıt
zerreciklerinin daha küçük çaplı olması hem de silindir içindeki hava hareketinin
yavaş olması sebebi ile yanmanın egzoz zamanına sarkmasından kaynaklandığı
tahmin edilmektedir. Bu olumsuz gibi görünen durumun püskürtme avansı
artırılarak azaltılabileceği tahmin edilmektedir.
260
240
Egsoz Sıcaklığı (C)
220
200
200 Bar
215 Bar
230 bar
180
160
140
120
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
Motor Hızı (1/min)
Şekil 7. Tam gaz-değişik hızda %100 biyodizel kullanıldığında püskürtme
basıncının egsoz sıcaklığına etkisi
4. SONUÇLAR VE ÖNERİLER
Bu çalışmada tek silindirli normal emişli bir dizel motor tam yük-değişik hızda,
hem standart basınçta farklı yakıt karışımları (dizel, B25, B50, B75, B100) ile hem
de farklı püskürtme basınçlarında saf ticari biyodizel ile çalıştırılmış ve farklı
karışımlar ile farklı püskürtme basınçlarının motor performansına etkileri
incelenmiştir. Elde edilen bulguların ışığında varılan sonuçlar aşağıda
özetlenmiştir.
Test motorunun 200 bar standart püskürtme basıncında dizel yakıtı ile yaklaşık
%21,76 oranında daha fazla güç, %15,4 oranında daha düşük moment elde
edilmiş ve dizel yakıtına ilave edilen biyodizel oranı arttıkça elde edilen güç ve
momentin azaldığı görülmüştür.
Standart püskürtme basıncında B25 ile çalışmada egzoz gaz sıcaklığının dizel
yakıtından daha düşük olduğu, biyodizel oranı arttıkça egzoz gaz sıcaklığının
hızla arttığı ve dizel yakıtı ile çalışmadaki egzoz gaz sıcaklığının üstüne çıktığı
görülmüştür. Bu sebeple biyodizel oranı düşük karışımlar tercih edilebilir.
483
Saf biyodizel ile farklı püskürtme basınçlarında çalışmada, püskürtme basıcının
artması ile motordan elde edilen maksimum gücün %24 ve momentin %19 arttığı,
aynı zamanda özgül yakıt sarfiyatının da %6,44 oranında azaldığı ve egzoz gaz
sıcaklığının 20-30 ºC kadar arttığı görülmüştür. Sıcaklık artışının güç ve moment
artışına paralel olması püskürtme basıncının artması ile yanma veriminin arttığını
ve yük arttıkça püskürtme basıncına göre egzoz gaz sıcaklık farkının artması ise
türbülansın azaldığını göstermektedir.
Sonuç olarak; bir dizel motorda yapısal bir değişiklik yapılmadan kullanılacak
dizel-biyodizel karışımları için uygun karışım oranının ve saf biyodizel için uygun
püskürtme basıncının belirlenmesinin bu tür yakıtların verimli ve yaygın
kullanılmasına önemli ölçüde katkı sağlayacağı görülmüştür.
KAYNAKLAR
1-Nwafor O.M.I., “Emission characteristics of diesel engine running on vegetable
oil The with elevated fuel inlet temperature” Biomas and Bioenergy 27 507–511,
2004
2-İlkılıç C., Öner C., “Bir Dizel Motorunda Ayçiçek Yağı Metil Esteri İle Motorin
Karışımı Kullanılarak Egzoz Gazı Emisyonlarının İncelenmesi” F. Ü. Fen Ve
Mühendislik Bilimleri Dergisi, Cilt 15, s. 1 – 7, 2003
3-Karabektaş M., “Dizel Motorlarında Yakıt Olarak Biomotorin Kullanımının
Performansa Etkilerinin Belirlenmesi” 8th Uluslar arası Yanma Sempozyumu, 8-9
Eylül, Ankara, s. 1 – 10, 2004
4-Kalligeros S., Zannikos F., Stournas S., Lois E., , Nastopoulos G.A, Teas Ch.,
Sakellaropoulos F., “An investigation of using biodiesel/marine diesel blends on
the performance of a stationary diesel engine” Biomass and Bioenergy 24 141 –
149, 2003
5-Monyem A., Jon H., Gerpen V., “The effect of biodiesel oxidation on engine
performance and emissions” Biomass and Bioenergy 20 317 –325, 2001
6-Kaplan C., “Ayçiçek Yağı Metil Esterinin Dizel Motorlarında Alternatif Yakıt
Olarak Kullanımı, Bilim Uzmanlığı Tezi” Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri
Enstitüsü, Kocaeli, s. 16 – 33, 2001
7-Özaktaş T., “Dizel motorlarında dört çeşit yağ kullanılması” Mühendis ve
Makine, cilt: 39, sayı 465, 1998
8-Ulusoy Y., “Ayçiçeği, Kolza, Pamuk ve Soya Yağlarının Diesel Motorlarında
Yakıt Olarak Kullanım Olanaklarının belirlenmesi Üzerine Karşılaştırmalı Bir
Araştırma” Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa, s. 6 –
11, 1999
9-Altın R., “Bitkisel Yağların Dizel Motorlarında Yakıt Olarak Kullanılmasının
Deneysel Olarak İncelenmesi” Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri
Enstitüsü, Ankara, s. 33 – 67, 1998
10-Erdoğan D., “Bitkisel Yağların Diesel Motorlarında Yakıt Olarak Kullanılması”
T.Mek. 13. Ulusal Kongresi 25-27 Eylül 1991, Konya, s.30-37.
11-Altın R., Çetinkaya S., Yücesu H. S., “The potential of using vegetable oil fuels
as fuel for diesel engines”. Energy Convers Manage;42, 2001
484
12-Ramadhas AS, Muraleedharan C, Jayaraj S., “Performance and emission
evaluation of a diesel engine Fueled With Methyl Esters of Rubber Seed Oil”
Renewable Energy;30., 2005
13-Usta N., Öztürk E., Can O., Conkur E.S., Nas S., Çon A.H., Can A.Ç., Topçu
M., “Combustion of biodiesel fuel produced from hazelnut soapstock/waste sun
.ower oil mixture in a Diesel engine” Energy Conversion and Management 46 741
.755, 2005
14-Usta N., “Use of tobacco seed oil methyl ester in a turbocharged indirect
injection diesel engine” Biomass and Bioenergy 28 77 .86, 2005
15-Cherng Y.L., Hsiu A. L., “Diesel engine performance and emission
characteristics of biodiesel produced by the peroxidation process” Fuel 85 298–
305, 2006
16-Labeckas G., Slavinskas S., “The effect of rapeseed oil methyl ester on direct
injection Diesel engine performance and exhaust emissions” Energy Conversion
and Management 11 september, 2005
17-Nwafor O.M.I., “The effect of elevated fuel inlet temperature on performance of
diesel engine running on neat vegetable oil at constant speed conditions”
Renewable Energy 28 171–181, 2003
18-Usta N., “An experimental study on performance and exhaust emissions of a
diesel engine fuelled with tobacco seed oil methyl ester” Energy Conversion and
Management 46 2373 .2386, 2005
19-ANONİM, 6LD 400 Servis Kataloğu, Anadolu Motor Üretim ve Pazarlama A.Ş.
Kartal-İstanbul, 2002
20- Mbarawa M., Milton B.E., Casey R.T., Miao H., “Fuel injection characteristics
of Diesel-stimulated natural gas combustion” Int J Energy Res;23(5):1359 .71.,
1999
485