2008 Kamu Personel Seçme Sinavi

Transkript

Kamu Personel Seçme Sınavı
KPSS / Genel Yetenek Testi / Lisans / 28 Haziran 2008
Matematik Soruları ve Çözümleri
31.
8 10 − 30 2
2 40 − 3 50
A) 2
B) 4
işleminin sonucu kaçtır?
C) 5
D) 2 2
E) 3 2
Çözüm 31
8 10 − 30 2
2 40 − 3 50
32.
=
8 10 − 30 2
2 4.10 − 3 2.25
=
2.(4 10 − 15 2 )
2.2 10 − 5.3 2
=
2.(4 10 − 15 2 )
4 10 − 15 2
=2
2,31 0,65 3,6
−
+
işleminin sonucu kaçtır?
0,33 0,13 0,6
A) 0,5
B) 0,8
C) 0,9
D) 5
E) 8
Çözüm 32
2,31 100 0,65 100 3,6 10
231 65 36
2,31 0,65 3,6
.(
)−
.(
)+
.( ) =
−
+
=7–5+6=8
−
+
=
0,33 100 0,13 100 0,6 10
0,33 0,13 0,6
33 13 6
33. a, b birer pozitif tam sayı ve a =
A) 14
B) 20
C) 21
7b
olduğuna göre, a aşağıdakilerden hangisi olamaz?
3
D) 28
E) 35
Çözüm 33
a=
7b
3
a = 7.k
⇒ 3a = 7b ⇒
⇒
a
7
7.k
= =
(k ∈ Z)
b
3
3.k
⇒ a = 7.k ve b = 3.k
a , 7 nin katı olmalıdır. O halde a ≠ 20 olur.
34. Aşağıdaki işlemlerden hangisinin sonucu 8800 e eşittir?
A) 88² − 8²
B) 90² − 8²
C) 92² − 8²
D) 94² − 6²
E) 98² −10²
Çözüm 34
A) 88² − 8² = (88 - 8).(88 + 8) = 80.96 = 7680
B) 90² − 8² = (90 - 8).(90 + 8) = 82.98 = 8036
C) 92² − 8² = (92 - 8).(92 + 8) = 84.100 = 8400
D) 94² − 6² = (94 - 6).(94 + 6) = 88.100 = 8800
E) 98² −10² = (98 - 10).(98 + 10) = 88.108 = 9504
Not : a² - b² =(a - b).(a + b)
35. a < a² < a eşitsizliğinin gerçeklenebilmesi için a aşağıdaki aralıkların hangisinde
olmalıdır?
A) (−∞,−1)
B) (− ∞, 0)
C) (−1, 0)
D) (0, 1)
E) (0, + ∞)
Çözüm 35
a < a²
⇒ a < 0 veya a > 1
a² < a
a < a
⇒ -1 < a < 0 veya 0 < a < 1
-1 < a < 0
⇒
(-1 , 0)
⇒ a<0
36. A, B, C sıfırdan farklı birer rakam olmak üzere, A = B + 1 ve B = C + 2 koşullarını
sağlayan kaç tane üç basamaklı ABC sayısı vardır?
A) 8
B) 6
C) 5
D) 4
E) 3
Çözüm 36
I. Yol
A = B + 1 ve B = C + 2
⇒ A = (C + 2) + 1 = C + 3
(A ≠ 0 , B ≠ 0 , C ≠ 0)
A = C + 3 olduğuna göre, C = {1},{2},{3},{4},{5},{6} ⇒ A = {4},{5},{6},{7},{8},{9}
B = C + 2 olduğuna göre, C = {1},{2},{3},{4},{5},{6} ⇒ B = {3},{4},{5},{6},{7},{8}
6 farklı, üç basamaklı ABC sayısı elde edilir.
II. Yol
ABC üç basamaklı sayı, A = B + 1 ve B = C + 2
⇒
A = C + 3 olduğuna göre,
(A ≠ 0 , B ≠ 0 , C ≠ 0)
C = 1 için, B = 1 + 2
⇒ B = 3 , B = 3 için, A = 3 + 1
⇒ A=4
(ABC = 431)
C = 2 için, B = 2 + 2
⇒ B = 4 , B = 4 için, A = 4 + 1
⇒ A=5
(ABC = 542)
C = 3 için, B = 3 + 2
⇒ B = 5 , B = 5 için, A = 5 + 1
⇒ A=6
(ABC = 653)
C = 4 için, B = 4 + 2
⇒ B = 6 , B = 6 için, A = 6 + 1
⇒ A=7
(ABC = 764)
C = 5 için, B = 5 + 2
⇒ B = 7 , B = 7 için, A = 7 + 1
⇒ A=8
(ABC = 875)
C = 6 için, B = 6 + 2
⇒ B = 8 , B = 8 için, A = 8 + 1
⇒ A=9
(ABC = 986)
6 farklı, üç basamaklı ABC sayısı elde edilir.
37. On iki sayının aritmetik ortalaması 15 tir. Bu sayılardan aritmetik ortalaması 9 olan üç
sayı çıkarılıyor.
Buna göre, geriye kalan dokuz sayının aritmetik ortalaması kaçtır?
A) 16
B) 17
C) 18
D) 19
E) 20
Çözüm 37
x1 + x 2 + x3 + ......... + x12
= 15
12
⇒
x1 + x 2 + x3
=9
3
⇒
x1 + x2 + x3 + x4 +……….+ x12 = 180
x1 + x2 + x3 = 27
(x1 + x2 + x3 + x4 +……….+ x12) - (x1 + x2 + x3) = 180 – 27
x4 + x5 + ………+ x12 = 153
⇒
x 4 + x5 + ...... + x12
= 17 bulunur.
9
38. Đki basamaklı AB sayısı, rakamları toplamının 8 katına eşittir.
Buna göre, iki basamaklı BA sayısı, rakamları toplamının kaç katıdır?
A) 6
B) 5
C) 4
D) 3
E) 2
Çözüm 38
AB = 8.(A + B) ⇒ 10.A + B = 8.A + 8.B ⇒ 2.A = 7.B ⇒ A = 7 , B = 2 (AB = 72)
⇒ 27 = k.(2 + 7)
BA = 27 olur. BA = k.(B + A)
⇒ k = 3 bulunur.
39. x < 0 olmak üzere, 2xy −10x < 0 koşulunu sağlayan y nin en küçük tam sayı değeri
kaçtır?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
E) 6
Çözüm 39
⇒ 2xy < 10x ⇒ 2y > 10 ⇒
2xy −10x < 0
y > 5 (y nin en küçük tam sayı değeri = 6)
(x < 0 olduğu için, her iki tarafı x e böldüğümüzde eşitsizlik yön değiştirir. )
40. a ve b pozitif tam sayılar olmak üzere, a³ − b³ = 19 olduğuna göre, a² + b² kaçtır?
A) 5
B) 9
C) 10
D) 13
E) 17
Çözüm 40
a³ − b³ = 19
(a - b) = 1
⇒ (a - b).(a² + ab + b²) = 19
⇒
(a - b)² = 1²
⇒
(a - b) = 1 ve (a² + ab + b²) = 19
⇒ a² - 2ab + b² = 1
a² + ab + b² = 19
a² - 2ab + b² = 1
2a² + a² + 2b² + b² = 2.19 + 1
Not :
(a - b)² = a² - 2ab + b²
a³ − b³ = (a - b).(a² + ab + b²)
⇒ 3a² + 3b² = 39
⇒
a² + b² = 13
41. 5 e bölündüğünde 2 kalanını veren 200 den küçük üç basamaklı tüm doğal sayıların
toplamı kaçtır?
A) 2990
B) 3120
C) 3140
D) 3290
E) 3310
Çözüm 41
I. Yol
5 e bölündüğünde 2 kalanını veren üç basamaklı sayının, birler basamağı 2 veya 7 dir.
{102 , 107 , 112 , 117 , 122 , 127 , …………., 182 , 187 , 192 , 197} < 200
197 − 102
197 + 102
95
299
100 299
+ 1).(
) = ( + 1).(
) =
.
= 2990
Bu sayıların toplamı, (
5
2
5
2
5
2
Not : terim toplamı = (
son terim − ilk terim
son terim + ilk terim
+ 1 ).(
)
2
artis miktari
II. Yol
5 e bölündüğünde 2 kalanını veren üç basamaklı sayının, birler basamağı 2 veya 7 dir.
{102 , 107 , 112 , 117 , 122 , 127 , …………., 182 , 187 , 192 , 197} < 200
Bu sayıların toplamı,
20
20
k =1
k =1
= 5∑ k + ∑ 97 = 5.
39
39 −19
k = 20
k = 20 −19
∑ (5k + 2) =
∑ (5.(k + 19) + 2) =
20.21
+ 97.20 = 1050 + 1940 = 2990
2
Not :
n
∑ k = 1 + 2 + 3 + ........ + n =
k =1
n
n.(n + 1)
2
∑ c = c + c + c + ........ + c = n.c
k=1
n
∑ c.a
k =1
n
k
= c.∑ a k
k =1
20
∑ (5k + 97)
k =1
42. a + b =
1
1
1
, b+c=
, a+c=
olduğuna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi
24
12
36
doğrudur?
A) a < b < c
B) a < c < b
C) b < a < c
D) b < c < a
E) c < a < b
Çözüm 42
I. Yol
a+b=
1
3
1
6
1
2
=
, b+c=
=
, a+c=
=
24
72
12 72
36
72
⇒ (a + c) < (a + b) < (b + c)
⇒
2
3
6
<
<
72
72
72
⇒ (a + b) < (b + c) ⇒ a < c
a<c<b
⇒ (a + c) < (a + b) ⇒ c < b
II. Yol
1
24
1
b+c=
12
1
36
−1
a–c=
24
a+c=
a+b=
a–c=
1
1
−1
=
24 12
24
a+b=
1
24
⇒
−1
1
+b=
36
24
b+c=
1
12
⇒
5
1
+c=
72
12
−1
1
5
<
<
36
72
72
43.
2a =
⇒ b=
5
72
⇒
1
72
c=
1
−1
−1
+(
)=
36
24
72
⇒ a=
⇒ a < c < b elde edilir.
x x
− < 2 eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdaki aralıkların hangisidir?
3 5
A) (− ∞, 3)
B) (− ∞, 2)
C) (− ∞, 15)
D) (3, 15)
E) (15, + ∞)
−1
36
Çözüm 43
x x
− <2
3 5
⇒
5 x − 3x
<2
15
2x
<2
15
⇒
⇒ 2x < 30 ⇒ x < 15
Çözüm kümesi = (− ∞, 15) elde edilir.
44. a, b, c pozitif tam sayılar olmak üzere, K = 2a + 1 = 5b + 4 = 7c + 6
eşitliğini gerçekleyen üç basamaklı en küçük K sayısının rakamları toplamı kaçtır?
A) 13
B) 11
C) 8
D) 7
E) 6
Çözüm 44
K = 2a + 1 = 5b + 4 = 7c + 6 eşitliğin her iki tarafına 1 ekleyelim.
K + 1 = (2a + 1) + 1 = (5b + 4) + 1 = (7c + 6) + 1
K + 1 = 2.(a + 1) = 5.(b + 1) = 7.(c + 1)
⇒ K + 1 = 2a + 2 = 5b + 5 = 7c + 7
⇒ K + 1 = 70.k [okek(2 , 5 , 7) = 70]
Üç basamaklı en küçük K sayısı için, k = 2
⇒ K + 1 = 70.2 = 140
K = 139 sayısının rakamları toplamı = 1 + 3 + 9 = 13
45. A = {a, b, c, d, e} kümesi üzerinde bir
işlemi
biçiminde tanımlanıyor.
Buna göre, a8 aşağıdakilerden hangisine eşittir?
A) a
B) b
C) c
D) d
E) e
⇒
K = 139
Çözüm 45
a8 = a
a
a
a² = a
a
⇒
a
a
a
a
a
⇒
a8 = (a²)4
⇒ a8 = (a²)4 = c4 = (c²)²
a² = c
⇒ b² = b
a8 = (a²)4 = c4 = (c²)² = b²
⇒ c² = c
c=b
b=e
46. Bir sınıf listesinden okunan bir öğrenci numarasının bir erkek öğrenciye ait olma olasılığı
5
dir.
8
Sınıfta 12 kız öğrenci olduğuna göre, kaç erkek öğrenci vardır?
A) 18
B) 20
C) 22
D) 24
E) 28
Çözüm 46
Erkek öğrenci sayısı = e
e
5
=
e + 12 8
Kız öğrenci sayısı = 12
⇒ 8.e = 5.e + 60
⇒ e = 20
Sınıf mevcudu = e + 12
47. Can, bilyelerinin % 20 sini Ali’ye verirse her ikisindeki bilyelerin sayısı eşit oluyor.
Buna göre, başlangıçta Ali’nin bilyelerinin sayısı, Can’ın bilyelerinin sayısının yüzde kaçıdır?
A) 30
B) 40
C) 50
D) 60
E) 70
Çözüm 47
Can’ın bilye sayısı = x
⇒ Ali’ye verirse, kalan bilye sayısı = x -
Ali’nin bilye sayısı = y ⇒ Can verirse, Ali’nin bilye sayısı , (y +
4x
x
4x x
=y+
olduğuna göre, y =
5
5
5
5
⇒
y=
3x
5
⇒
x
4x
=
5
5
(% 20.x =
x
) olur.
5
y
3
60
= =
= % 60
x
5 100
x
)
5
48. Bir satıcı elindeki A ve B mallarını toplam 252 YTL ye satıyor.
1
1
sı, B malının satış fiyatının ine eşit olduğuna göre,
6
8
satıcı A malını kaç YTL ye satmıştır?
A malının satış fiyatının
A) 108
B) 114
C) 120
D) 126
E) 132
Çözüm 48
A B
=
6 8
⇒ 8A = 6B
⇒ B=
A + B = 252 olduğuna göre, A +
8A
4A
=
6
3
4A
= 252
3
7A
= 252
3
⇒
⇒ A = 108
49.
Ayşen elindeki değişik renkteki 8 boya kalemini kullanarak yukarıdaki şekilde verilen altı
kareyi, 3 ve 6 numaralı kareler aynı renkte, diğer kareler de bu karelerden ve birbirlerinden
farklı renklerde olmak koşuluyla boyamak istiyor.
Ayşen, bu boyama işini kaç farklı şekilde yapabilir?
A) 6720
B) 6048
C) 3024
D) 336
E) 56
Çözüm 49
I. Yol
3 ve 6 numaralı kareler aynı renkte olacağından bunları bir kare olarak sayalım.
Diğer kareler de bu karelerden ve birbirlerinden farklı renklerde olacağından,
1. kareyi boyamak için 8 farklı boya kalemi kullanılabilir.
3. ve 6. kareleri aynı renkte boyamak için 6 farklı boya kalemi kullanılabilir.
O halde, bu boyama işi 8 . 7 . 6 . 5 . 4 = 6720 farklı şekilde yapılabilir.
II. Yol
8
8 .7 .6
8!
.5.4.3.2.1 = 56.120 = 6720
.5! =
C(8 , 5).5! =   .5! =
(8 − 5)!.5!
3 .2
 5
50. Semih bir işi yalnız başına x saatte, Zerrin’le birlikte 8 saatte yapıyor.
Zerrin bu işi yalnız başına Semih’ten daha uzun sürede yaptığına göre, x için aşağıdakilerin
hangisi doğrudur?
A) 8 < x <12
B) 8 < x < 16
C) 8 < x < 24
D) 16 < x < 24
E) 16 < x < 32
Çözüm 50
Semih bir işi yalnız başına x saatte yapıyor.
Zerrin ise bu işi yalnız başına y saatte yapsın.
Đkisi birlikte bu işi 8 saatte yapıyorlarsa,
1 1 1
+ = dir.
x y 8
Zerrin bu işi yalnız başına Semih’ten daha uzun sürede yapıyor ise y > x olur.
Đkisi bu işi aynı sürede tamamlarsa, y = x ⇒
1 1 1
+ =
x x 8
⇒
2 1
=
x 8
⇒ x = 16 = y
Zerrin, Semih’ten daha uzun sürede yaptığına göre, y > 16 olmalı (y > x) ⇒ x < 16 olur.
Semih ile Zerrin bu işi birlikte 8 saatte yaptıklarından, Semih bu işi tek başına 8 saatten daha
uzun sürede yapar. (x > 8)
Sonuç, 8 < x ve x < 16 olduğundan, 8 < x < 16 elde edilir.
51. Bir satıcı elindeki gömleklerin tanesini 35 YTL den satarsa 540 YTL kâr, 24 YTL den
satarsa 120 YTL zarar ediyor.
Buna göre, satıcının elinde kaç adet gömlek vardır?
A) 40
B) 45
C) 50
D) 60
E) 70
Çözüm 51
Gömleklerin sayısı = x
Gömleklerim tanesinin alış fiyatı = a olsun.
Kar = Satış fiyatı – Alış fiyatı
⇒ 540 = 35.x – x.a
⇒
-120 = 24.x – x.a
660 = 11.x
⇒ x = 60
52. Bay, bayan ve çocuklardan oluşan bir grupta 60 kişi vardır.
Bu gruptaki bay, bayan ve çocuk sayıları sırasıyla 4, 5 ve 6 ile orantılı olduğuna göre,
gruptaki çocuk sayısı kaçtır?
A) 6
B) 10
C) 12
D) 18
E) 24
Çözüm 52
Bay sayısı = a
a b c
= = =k
4 5 6
Bayan sayısı = b
⇒ a = 4k , b = 5k , c = 6k
Çocuk sayısı = c
a + b + c = 60
⇒
4k + 5k + 6k = 60
⇒ 15k = 60
⇒ k = 4 olarak elde edilir.
Çocuk sayısı 6k olduğundan, 6k = 6.4 = 24 olarak elde edilir.
53. Bir sinema filminin biletleri öğrencilere 5 YTL den, diğer izleyicilereyse 8 YTL den
satılmıştır.
Bu film için satılan biletlerin sayısı 90 ve bilet satışından elde edilen para 510 YTL olduğuna
göre, biletlerin kaç tanesi öğrencilere satılmıştır?
A) 45
B) 50
C) 60
D) 70
E) 80
Çözüm 53
Öğrencilere satılan bilet sayısı = x
Diğer izleyici sayısı = y
x + y = 90
5.x + 8.y = 510
3x = 210
⇒ x = 70 tane
54. Bahçesinde erik, limon ve portakal ağaçları bulunan bir çiftçiye, “Bahçende kaç tane ağaç
var?” diye sorulduğunda çiftçi, “Erikleri saymazsanız 58, limonları saymazsanız 48,
portakalları saymazsanız 40.” cevabını veriyor.
Buna göre, çiftçinin bahçesindeki ağaçların sayısı kaçtır?
A) 68
B) 70
C) 73
D) 78
E) 86
Çözüm 54
Erik ağacı sayısı = E
Limon ağacı sayısı = L
Portakal ağacı sayısı = P olsun. E + L + P = ?
Erikleri saymazsanız, 58 ağaç varsa, L + P = 58
Limonları saymazsanız, 48 ağaç varsa, E + P = 48
Portakalları saymazsanız, 40 ağaç varsa, E + L = 40
L + P = 58
E + P = 48
L + E = 40
L – E = 10
L – E = 10
2L = 50
⇒ L = 25
E + L + P = (E + P) + L = 48 + 25 = 73 ağaç vardır.
55.
ABC, DBE, FEC birer eşkenar üçgen
Yukarıdaki şekilde BC = 12 cm olduğuna göre, ADEF dörtgeninin çevre uzunluğu kaç cm
dir?
A) 36
B) 32
C) 28
D) 24
E) 20
Çözüm 55
FEC eşkenar üçgen olduğuna göre,
FE = FC = EC = x olsun.
DBE eşkenar üçgen olduğuna göre,
DE = BE = DB = y olsun.
ABC eşkenar üçgen olduğuna göre,
AB = AC = BC = x + y olsun.
BC = 12 cm olduğuna göre, x + y = 12
Çevre (ADEF) = x + y + x + y = 2x + 2y = 2.(x + y) = 2.12 = 24 cm bulunur.
56.
ABCD bir dikdörtgen
EAF bir üçgen
AB = 1 cm
BF = 3 cm
Şekildeki EDC üçgeninin alanı S1, ABCD dörtgeninin alanı S2 ve CBF üçgeninin alanı S3 tür.
S2
Buna göre,
oranı kaçtır?
S1 + S 3
A)
1
5
B)
3
5
C)
3
4
D)
2
3
E)
1
3
Çözüm 56
AB = 1
⇒ DC = 1 (ABCD bir dikdörtgen)
EDC ≅ EAF
⇒
ED
EA
=
⇒
1
1+ 3
ED
EA
⇒
=
x.1 x
=
2
2
=
AF
ED
EA
ED = x olsun. EA = 4x
S1 =
DC
=
EC
EF
1
4
⇒ DA = 3x olur.
, S2 = 1.3x = 3x , S3 =
3 .3 x
9x
=
2
2
S2
3x
3x
3x
3
=
=
=
=
elde dilir.
10 x
x 9x
S1 + S 3
5x
5
+
2 2
2
57.
O noktası çemberin merkezi
[AB] çap
AC = 16 cm
Şekildeki AOC üçgeninin alanı 48 cm² olduğuna göre, çemberin yarıçap uzunluğu kaç cm
dir?
A) 4
B) 5
C) 6
D) 8
E) 10
Çözüm 57
AOC üçgeni ikizkenar üçgendir.
Alan (AOC) = 48
Bu üçgenin yüksekliği = h olsun.
Alan (AOC) =
16.h
= 48
2
⇒ h = 6 bulunur.
çemberin yarıçapı = r olsun.
AHO üçgeninde pisagor bağıntısı uygulanırsa, r² =h² + 8² ⇒ r² = 6² + 8² ⇒ r = 10
58. – 60. Soruları Aşağıdaki Bilgilere Göre Cevaplayınız.
Dikkat! Soruları Birbirinden Bağımsız Olarak Cevaplayınız.
Aşağıdaki grafik bir otobüsteki yolcuların mesleklerine göre dağılımını göstermektedir.
58. Otobüsteki yolcular mesleklerine göre bir daire grafiğiyle gösterildiğinde memurları
gösteren daire diliminin merkez açısı kaç derece olur?
A) 95
B) 102
C) 115
D) 126
E) 135
Çözüm 58
Memur = 15 kişi
Esnaf = 8 kişi
Đşçi = 12 kişi
Öğretmen = 5 kişi
40 kişi
15 kişi
toplam = 40 kişi
40.x = 360.15
360°
x° (D.O.)
⇒ x = 135°
59. Bu otobüsten x sayıda yolcu inip otobüse x sayıda yolcu binerse otobüste her meslek
grubundan eşit sayıda yolcu oluyor.
Buna göre, x en az kaçtır?
A) 5
B) 6
C) 7
D) 8
E) 9
Çözüm 59
I. Yol
Bu otobüsten x sayıda yolcu inip, otobüse x sayıda yolcu binerse toplam yolcu sayısı
değişmez.
Her meslek grubundan eşit sayıda yolcu olduğundan ve dört farklı meslek grubu
bulunduğundan her grupta 10 kişi olmalıdır.
Buna göre memurlardan en az 5 kişi, işçilerden en az 2 kişi yani toplam 7 kişi otobüsten
inmeli, öğretmenlerden en az 5 kişi, esnaftan da en az 2 kişi yani toplam 7 kişi otobüse
binmelidir.
Buradan x, en az 7 dir.
II. Yol
(15m + 8e + 12i + 5ö) – x + x = (10m + 10e + 10i + 10ö) = 40
(10m + 10e + 10i + 10ö) - (15m + 8e + 12i + 5ö) = -5m + 2e - 2i + 5ö = (2e + 5ö) – (5m + 2i)
-x = – (5m + 2i) ⇒ otobüsten inen toplam 7 kişi
x = (2e + 5ö)
⇒ otobüse binen toplam 7 kişi
60. Otobüsten belirli sayıda işçi inip otobüse işçi olmayan 4 kişi binerse otobüsteki işçilerin
sayısı, tüm yolcuların sayısının % 20 si oluyor.
Buna göre, otobüsten inen işçilerin sayısı kaçtır?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
E) 6
Çözüm 60
Otobüsten x tane işçi inerse, otobüsteki işçi sayısı (12 – x) olur.
Otobüsten x sayıda işçi inip, işçi olmayan 4 kişi binerse,
toplam yolcu sayısı = (40 – x + 4) = (44 – x) olur.
Son durumda otobüsteki işçilerin sayısı tüm yolcuların % 20 si ise,
20
1
= (12 - x) ⇒ (44 - x). = (12 - x)
(44 - x).% 20 = (12 - x) ⇒ (44 - x).
100
5
⇒ 60 – 5x = 44 – x ⇒
4x = 16 ⇒
x = 4 (otobüsten inen işçilerin sayısı)
Veya
12 − x
20
=
40 − x + 4 100
⇒
12 − x 1
=
44 − x 5
⇒
60 – 5x = 44 – x
⇒
4x = 16 ⇒
x=4
2008 KPSS
Olgunlaşma; Bireyin doğuştan getirdiği genetik yapı
ile çevrenin etkileşimi sonucunda canlıda görülen biyolojik değişikliklere denir. Kısaca; organizmanın büyüyerek bir işi yapabilecek seviyeye gelmesidir.
Bir organizma belli bir davranışı başaracak derecede
yeterli olgunluk basamağına ulaşmadıkça, o davranışı
öğrenemez yada gereği gibi öğrenemez. Örneğin; çocuğun parmak kasları, gerekli olgunluk düzeyine ulaşmadıkça ona kalem tutmasını, dışarıdan yapılacak
etkilerle öğretmeliyiz. Organizmanın, kendinden beklenen bazı fonksiyonları yerine getirebilmesi için onun
belirli bir olgunluğa ulaşması gerekir. Henüz kalem
tutmasını yeni öğrenen bir çocuktan düzgün yazı
yazması beklenemez. Çocuğun kas ve kemik yapısı
yeter olgunluğa gelmeden, ne kadar yürüme alıştırması yaptırırsak yaptıralım, çocuk yürümesini
öğrenemez. Bu örnekte de tamamen bu duruma uygun ir örnek vardır. Mehmet’in yakasını ilikleyebilmesi
için ince kaslarının yeterli olgunluğa ulaşması gerekir.
Fatma Hanım seneye okula başlayacak olan yeğeni
Bertuğ’a bir hediye vermek ister. Çocuk giysileri satan
bir mağazadan Bertuğ’un yaşını söyleyerek bir pantolon satın alır. Hediyesini yeğenine verdiğinde, uzun
süredir görüşmemelerine karşın, satın aldığı pantolonun yeğeninin bedenine tam olduğunu görür, çok sevinir.
Yukarıdaki paragrafta gelişim psikolojisine özgü
kavramlardan hangisine vurgu yapılmaktadır?
A) Büyüme
C) Öğrenme
E) Kritik dönem
B) Olgunlaşma
D) Hazırbulunuşluk
YEDİİKLİM YAYINCILIK
61.
EĞİTİM BİLİMLERİ
Büyüme bireylerin fiziksel özellikleri için kullanılmakta
ve organizmanın bedensel olarak gösterdiği değişiklikleri ifade etmektedir. Bu yönüyle, birey açısından
boyun uzaması, kilonun artması, vücudun irileşmesi
büyüme kavramı içinde yer almaktadır. Gelişim ve
büyüme karıştırılmamalıdır.
Büyüme, bireyin fizik yapısında zamana bağlı olarak
meydana gelen nicelik boyutundaki değişikliklerdir
(Senemoğlu, 13). Büyüme daima pozitif yönde meydana gelen değişikliklerdir. Doğum öncesi dönemde
hücre çoğalması ve doğum sonrasında da aylara veya yıllara göre fizik yapıda meydana gelen değişiklikler büyüme sonucudur. Büyüme yaşa bağlı olan değişikliklerdir. Bu örnekte de bedensel bir değişimin olma
olasılığına bağlı olarak ortaya çıkan bir durumdur.
Bedensel değişiklikler büyüme olarak adlandırılır.
(Cevap D)
62.
İlköğretim okuluna yeni başlayan Mehmet önlüğünü
kendisi giyebilmekte, ancak annesi defalarca göstermesine karşın, önlüğünün yakasını bir türlü ilikleyememektedir.
Mehmet’in önlük yakasını bir türlü ilikleyememesi,
aşağıdaki ifadelerden hangisiyle açıklanabilir?
A) Yaka kullanmaya yeni başladığı için Mehmet
deneyim eksikliği yaşamaktadır.
B) Annesinin aşırı koruyucu tutumu nedeniyle Mehmet iliklemeyi öğrenememiştir.
C) Mehmet yakasının düğmelerini ilikleyebileceği kritik döneme henüz ulaşmamıştır.
D) Mehmet’in el kasları yakasını ilikleyebilecek olgunluğa erişmemiştir.
E) Mehmet’in parmakları yakasını ilikleyebilecek kadar büyümemiştir.
KPSS
(Cevap A)
63.
İnsan gelişimine ilişkin aşağıdaki ifadelerden
hangisi doğrudur?
A) Ahlak gelişimi, bilişsel gelişim tamamlandıktan
sonra başlar.
B) Yetişkinlikte psikolojik sorunlar azalır, biyolojik sorunlar artar.
C) Dil gelişimi ile bilişsel gelişim arasında nöbetleşe
bir ilişki vardır.
D) Psikomotor gelişim bedensel gelişimden bağımsız oluşur.
E) Üst düzey ahlaki davranışlar soyut düşünmeyi gerektirir, ancak tersi doğru değildir.
A, B, C, D seçeneklerinde yer alan ifadeler birbiriyle
paralel devam eden süreçleri ifade etmektedir. Aralarında bir öncüllük ya da nöbetleşelik ilişkisi yoktur.
Ancak üst düzey ahlaki davranışalar soyut düşünmeyi
gerektirir. Üst düzey ahlaki davranışlar özellikle
Kohlberg’in gelenek ötesi (sosyal sözleşme ve evrensel ahlak ilkeleri) dönemdeki bireylerde görülen davranışlardır. Gelenek ötesi dönem için soyut düşünme
becerisi gereklidir. Ancak bu durumun tersi doğru değildir. Çünkü soyut düşünmeye sahip olan bireyler gelenek öncesi (itaat ve ceza, saf çıkarcı eğilim) döneme ait davranışlar da sergileyebilirler. Örneğin soyut
düşünme becerisine sahip 30 yaşındaki bir kişi polis
yokken kırmızı ışıkta geçerek itaat ve ceza dönemine
ilişkin bir davranışta bulunabilir.
(Cevap E)
3
2008 KPSS
65.
A) Güvenli bağlanan çocuklar, anneleriyle aralarında
kurulan sevgi bağı nedeniyle anaokuluna başlarken yaşıtlarına oranla daha yoğun ayrılık kaygısı
yaşarlar.
B) “Kimlik arayışı” statüsünde bulunan ve anne babalarıyla aralarında sorunlar olan gençler, olumlu
bir kimlik statüsüne sahiptirler.
C) Dili anlamak ve konuşmak bebeklik döneminde
eş zamanlı ortaya çıkar.
D) İlköğretim çağında gözlenen dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun temelinde reddedici
anne baba tutumu bulunmaktadır.
E) İlk çocukluk döneminde ortaya çıkan döngüsel
tepkiler oyun etkinliklerinin temelini oluşturur.
Erinlik ve ergenlik dönemi bireyin cinsel olgunluğa
eriştiği ve üreme yeteneği kazandığı döneme verilen
addır. Erinlik ergenliğin ilk yılları olarak ifade edilir
(Origlia, 1983: 174). Her ne kadar erinlik olağan koşullarda kızlarda 11-13, erkeklerde 12-14 yaşları arasında görülse de erinlik yaşının ortaya çıkmasında bireysel farklılıklar ve çeşitli etkenler rol oynamaktadır
(Dönmezer, 2000:42).
James Marcia kimlik statülerine baktığımızda ergenlik
döneminde bireylerde 4 farklı kimlik statüsünün olduğunu görüyoruz. Bunlar
d) Dağınık (kargaşalı kimlik)
Bu kimlik statülerinden başarılı, ipotekli ve moratoryum kimlik statülerine sahip olan bireyler kimlik bunalımı yaşamış kişilerdir. Başarılı (olumlu) kimlik statüsüne sahip olan bireyler herhangi bir çatışma anında
kendileri karar verebilen, kendi kararlarını savunabilen, tartışabilen ve o doğrultuda hareket eden kişilerdir. Kişinin anne babası ile herhangi bir sorun yaşamaması ipotekli kimliğe sahip olduğunu gösterir yani
anne babasının kararları doğrultusunda davranışlarını
düzenler ki bu da olumlu bir kimlik statüsü olarak kabul edilmez.
(Cevap B)
4
Bu durumda bir kız çocuğunun 13 yaşında bir erkek
çocuğunun da 14 yaşında ergenliğe girme ihtimali
vardır. Bu yüzden erkek çocuklar kız çocuklara göre
daha erken ergenliğe girebilirler.
(Cevap D)
66.
c) Moratoryum kimlik
a) Başarılı Kimlik
b) İpotekli kimlik
Ergenlik dönemine ilişkin aşağıdaki ifadelerden
hangisi doğrudur?
A) Kızlarda ilk adet kanaması, erinliğe geçişin de ilk
işaretidir.
B) İkincil cinsiyet özelliklerinin geç ortaya çıkması,
bilişsel gelişimi olumsuz yönde etkiler.
C) Ergenlik döneminde kızlarda östrojen, erkeklerde
testosteron hormonlarının ilk kez salgılanmaya
başlamasıyla, ikincil cinsiyet özellikleri kazanılır.
D) Erkek çocuklar arasında çevrelerindeki kız arkadaşlarından daha önce ergenlik dönemine girenler bulunabilir.
E) Geç olgunlaşma, ergenlik döneminde erkekleri
olumlu, kızları ise olumsuz etkiler ancak bu etkinin yönü zaman içinde değişebilir.
64. Gelişim psikolojisine ilişkin aşağıdaki ifadelerden
hangisi doğrudur?
Geleneksel psikanalitik kurama ilişkin aşağıda
verilen ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Davranışları yönlendiren güçler bilinç düzeyinde
yer alır.
B) Süperego, id’in isteklerini reddetmek için plan
yapma, erteleme gibi ikincil süreçlere dayalı çalışır.
C) Yön değiştirme savunma mekanizmasına bir örnek olarak “dedikodu yapmak” verilebilir.
D) Cinsiyet farklılıklarının kavranması genital dönemde gerçekleşir.
E) Savunma mekanizmaları, süperegonun yarattığı
baskıdan korunmak amacıyla id’in kullandığı davranış örüntüleridir.
KPSS
2008 KPSS
Yön değiştirme mekanizmaları bazen küfür, yıkıcı
eleştiri veya dedikodu şeklinde simgesel bir çağrışım
sürecinden geçerek farklı bir nitelik kazanabilir. İkinci
tur yön değiştirme mekanizmasında ise tehlikeli sayılan duygu bir nesneden veya durumdan diğerine yön
değiştirebildiği gibi, fobiler dediğimiz farklı bir tepkiler
şeklinde de ortaya çıkabilir. Fobilerde tepkinin yönlendirildiği bu yeni nesne veya durum gerçekte bir
tehlike taşımaz (Cüceloğlu, 1992).
Bir süre öğretmenlik yapan Berrin 30 yaşlarındayken
tanıştığı Mehmet’le son şansı olarak düşündüğü için
evlenmiştir. Evlendikten sonra çalışmayı bırakan Berrin iki çocuk sahibi olmuştur. Eşi sık sık iş seyahatlerine çıktığı için evin tüm sorumluluğunu üstlenen Berrin, zamanla eşinin ilgisizliğinden yakınmaya başlamıştır. Berrin günlerini hem çocuklarını iyi bir biçimde
yetiştirerek, hem de çevresindeki sosyal çalışmalara
gönüllü katılarak geçirmiştir. Şu anda 60 yaşında olan
Berrin, iyi eğitim gören ve mutlu evlilikler yapan çocuklarıyla gurur duymaktadır. Berrin’in son yıllardaki
tek sorunu, eşiyle olan ilişkisinin kötüye gitmesidir. Bu
yüzden, sadece ekonomik gereksinimlerini karşılayan
biriyle neden evliliğini sürdürdüğünü sorgulamaya
başlamıştır. Berrin artık çocuklarıyla birlikte yaşamak
istemekte, ancak onların düzenini bozmaktan da çekinmektedir.
Erikson’un psikososyal kişilik kuramına göre,
yukarıdaki bilgilere bağlı olarak, Berrin’le ilgili aşağıdaki sonuçlardan hangisine varılabilir?
(Cevap C)
67.
Yön değiştirme, bireyin çeşitli engellemeler karşısında
engelleyici kişiye ya da nesneye gösteremedikleri
herhangi bir tepkiyi başka bir şekilde ya da başka bir
nesne/kişinin üzerinde göstermeye çalışmasıdır. Kişinin isteklerini ve kızgınlıklarını gerçek kızılan kişiye
değil de daha az zarar gelecek bir kişiye yöneltmesi
veya o tepki yerine başka bir tepkinin gösterilmesidir.
Yön değiştirme, kızgınlık veren duygunun ait olduğu
nesne ya da durumla hiçbir ilgisi olmayan bir nesne
ve duruma yönlendirilmesi veya tehlikeli sayılan duygunun yarattığı tepkinin yerine başka bir tepkinin gösterilmesi şeklinde iki biçimde görülebilir. Birinci gruptaki tepkilere günlük yaşantımızda çok sık rastlayabiliriz. Örneğin; müdürüne kızan memurun karısına, kocasına kızan kadının çocuğuna, öğretmenine kızan
öğrencinin arkadaşına gösterdiği tepkiler bu türden
tepkilerdir.
A) Eşiyle sorunlar yaşamasına karşın, evlendiği için
yakınlık duygusunu geliştirmiştir.
B) Çocuklarının iyi yetişmelerini sağlamış, böylelikle
üretkenlik duygusunu kazanmıştır.
C) Yaşlılıkta çocuklarının yanına taşınmak istemesine karşın, onların düzenini bozmak istemediği için
ego bütünlüğünü kazanmıştır.
D) Ekonomik güce sahip olmadığı için eşinden ayrılamadığından, utanç ve suçluluk duyguları yaşamaktadır.
E) Evlenerek öğretmenlik mesleğini bıraktığı için
kimlik duygusunu kazanamamıştır.
Berrin günlerini hem çocuklarını iyi bir biçimde yetiştirerek, hem de çevresindeki sosyal çalışmalara gönüllü katılarak geçirmiştir. Şu anda 60 yaşında olan Berrin, iyi eğitim gören ve mutlu evlilikler yapan çocuklarıyla gurur duymaktadır.
Bu dönemde bireyden beklenen temel sosyal işlevler
sağlıklı bir yaşam oluşturabilmesi için genç kuşaklara
rehberlik edebilmektir. Bu durum onun üretken olmasıyla mümkündür. Birey bu durumda kendini yaratıcı
ve üretken hissetmekte, genç kuşakların yetiştirilmesine yönelik sorumluluk taşımaktadır. Üretkenlik duygusu herhangi bir karşılık beklemez (Bacanlı,
95:2004).
(Cevap B)
KPSS
5
69.
Beş yaşındaki Ayşe ailesiyle çıktıkları tatilde farklı
yöreleri görme fırsatı bulmuştur. Anaokuluna başladığında, ilk derste öğretmeni “Tatilde nerelere gittiniz?”
diye sormuştur. Ayşe söz almış, tatilde uğradıkları en
son iki kasabanın ismini hatırlayabilmiş, ama daha
önce gördükleri yerlerin ismini hatırlamakta zorlanmıştır.
A)
B)
C)
D)
E)
Odaktan uzaklaşma
Canlandırmacılık (Animizm)
Tek yönlü sınıflama
Benmerkezci düşünme
Özelden özele akıl yürütme
Odaklama (merkezleme) dikkati bir olayın ya da
nesnenin diğer yönlerini dışarıda bırakarak yalnızca
bir yönüne yoğunlaştırma eğilimine,odaklaşma denilmektedir. Çocuk bir görevin yalnızca bir yönü üzerinde ve sınırlı bir bilgi üzerindeodaklanır; birden fazla
yönüyle uğraşmaz.
Örnek: Cep telefonunun sadece melodisiyle yada
ışığıyla ilgilenir.
Örnek: Küçük çocukların işlek yollarda karşıdan
geçmekte zorlanmaları da odaklama ile ilgilidir.Çocuk
trafik kurallarına uygun olarak önce soluna,sonra sağına tekrar soluna baktığında her seferinde ilk baktığını unutabilmekte,daha doğrusu o anda sadece baktığı tarafa odaklanmaktadır. Bu örnekte yer alan çocukta görülen durum beş yaş çocuğuna uygun olarak
ortaya çıkan odaklanma durumudur.
Mehmet ― Defter.
Anne ― Peki book ne demektir?
Mehmet ― “Ter”.
Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre, tatilin
başlangıcında gördüğü kasabaları hatırlayamaması, Ayşe’nin hangi bilişsel özelliğinin tam olarak gelişmemiş olmasından kaynaklanmaktadır?
Odaklanmanın olması çocukta henüz odaktan uzaklaşmanın görülmediğini göstermektedir.
(Cevap A)
6
Annesi Mehmet’e İngilizce çalıştırırken aralarında
şöyle bir diyalog geçer:
Anne ― Notebook ne demektir?
68.
2008 KPSS
Annesinin sorusuna Mehmet’in doğru yanıt verememesinin nedeni, Piaget’nin bilişsel gelişim kuramındaki hangi kavramla açıklanabilir?
A)
B)
C)
D)
E)
Uyum kurma
Özelden özele akıl yürütme
Kelime korunumu
Sembolik düşünme
Devresel tepki
Özelden özele akıl yürütme işlem öncesi/sezgisel
döneme ait bir özelliktir. Özelden özele akıl yürütmede özel bir durumdan, diğer özel bir duruma genelleme yapmadan akıl yürütür. İki özel durum arasındaki
bağı, yaşantılarına bağlı olarak “Tek Yönlü” olarak ele
alır (Bacanlı, 2004:64). Mesela her sabah kahvaltıda
süt içen bir çocuk, bir gün arkadaşlarında kalıp sabah
kahvaltısında süt içmemiştir. Annesi kahvaltı yapıp
yapmadığını sorduğunda “Kahvaltı Yapmadım” der.
Hazırlanan kahvaltıda sadece süt içip kalkar. Kahvaltı
yapmış olması için süt içmesi gerekir.
Bu örnekte de çocuğun yapı olarak bildiği dil Türkçe’dir. Türkçe’de tam ortasından ayrılan bir kelime
var. (Defter) Çocuk Türkçe’yi bildiği için İngilizce gibi
farklı dillerdeki kelimelerin de aynı şekilde olması gerektiğini düşünür. Çünkü çevresindeki olayları ya da
öğrenmeleri sadece kendi çerçevesinde (Türkçe’de
olduğu gibi) düşünebilmektedir. Notebook için ayrı bir
muhakeme yapma gücü yoktur. Özelden özele akıl
yürüten bir çocuk defter notebooksa def note ter ise
book şeklinde düşünebilir.
(Cevap B)
KPSS
2008 KPSS
70.
Betül annesine “Anne, kendini öldürenler hapishaneye mi gömülür?” diye sorar.
Araştırmacı daha sonra yaptığı çalışmada, bu çocukların işaret dilinde bulunanlardan daha farklı hareketlerle (sosyal öğrenmeya da taklit yoluyla öğrenmeden
farklı olarak), kendilerini ifade etmeye çalıştıklarını
gözlemiştir.
Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre, “Betül’ün
bu çıkarımda bulunmasının nedeni” ile “içinde bulunduğu bilişsel gelişim dönemi” aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
(Cevap C)
71.
İşiten anne - babaların doğuştan duymayan çocuklarıyla çalışan bir araştırmacı, bu ebeveynlerden bir
kısmının, konuşma dilini öğrenebilmeleri umuduyla
çocuklarına işaret dilini öğretmediklerini saptamıştır.
Araştırmacı daha sonra yaptığı çalışmada, bu çocukların işaret dilinde bulunanlardan daha farklı hareketlerle, kendilerini ifade etmeye çalıştıklarını gözlemiştir.
Araştırmacının bu gözlemi, dilin kazanılmasında
aşağıdakilerden hangisinin önemine vurgu yapmaktadır?
A) Sosyal öğrenme
C) Pekiştirme
E) Biyolojik altyapı
KPSS
B) Taklit
D) Klasik koşullanma
Psikolinguistik kuram, çocuğun biyolojik yapısına
birinci derecede önem verir ve insanoğlunun "biyolojik
dil programı" ile doğduğunu kabul eder. Çevre koşulları, çocuğun hangi dili, hangi sözcükleri kullanacağını
belirler. Ancak dilin öğrenme sürecini bu koşullarla açıklama olanağı yoktur.
Tümevarımsal düşünme, ayrıntılar ve örneklerden
genel ilkelere ulaşma şeklinde gerçekleşir (Bruner,
1964:77). Çocuk, bu örnekte kendine özgü mantıksal
bir yapı kurmuş ve o doğrultuda bir saptamada bulunmuştur. Çocuğun yaşamakta olduğu dönemin gereği kavramlardaki bazı anlamları yakalaması güçtür.
Sadece kendi mantıksal yapısı çerçevesinde olayları
yorumlayabilir.
A) Deneme - yanılma yoluyla öğrendiğinden işlem
öncesi dönem
B) Sezgisel olarak ayırt edebildiğinden işlem öncesi
dönem
C) Tümevarımsal düşünmeye başladığından somut
işlemler dönemi
D) Esnek düşünme geliştiğinden somut işlemler dönemi
E) Varsayımlara dayalı düşündüğünden soyut işlemler dönemi
Dilbilimci Chomsky'nin etkisi altında psikologlar, dil
öğrenme ile ilgili psikolinguistik kuramı geliştirmişlerdir. (Dodd ve White, 1980) Bu kuram, insanların doğuştan dil öğrenme yeteneği ile doğduğunu "insanın
dili konuşmak üzere doğumdan önce programlandığını" kabul eder. Böylece hangi çevrede, hangi koşullar
altında olursa olsun, çevresinde konuşan olduğu sürece
insan
yavrusu
konuşmayı
öğrenir.
Çocuk dil öğrenirken, sadece bir dizi kelimeyi değil,
bu kelimeleri dizi haline getirilmesine olanak veren
gramer kurallarını da öğrenir. İlk başlarda bu kurallar,
her biri denenip, doğruluğu yada yanlışlığı saptanacak bir "hipotezdir". Çocuk deneye deneye başkalarıyla konuşmalarında bu kuralları uygulayarak bu hipotezleri gramer kuralları haline dönüştürür
(Chomsky, 1968).
(Cevap E)
72.
Bir hasta bakıcı, hastalara bir yandan “Sıranızı bekleyin içeride hasta var!” deyip bekleyenleri doktorla görüştürmemekte, diğer yandan da, fark ettirmeden tanıdıklarını öncelikle muayene ettirmeye çalışmaktadır.
Bu hasta bakıcının tanıdıklarına ayrıcalık göstermesi, Kohlberg’in ahlaki gelişim evrelerinden
hangisinde olduğunu gösterir?
A)
B)
C)
D)
E)
İtaat ve ceza eğilimi
Saf çıkarcı eğilim
İyi çocuk eğilimi
Toplumsal anlaşma
Evrensel ahlak ilkeleri
7
2008 KPSS
Ancak soru içerisinde yorum yapmadan soruda bulunan bir ifade vardır. FARK ETTİRMEDEN. Bu ifade
bu davranışın bazı hallerde yapıldığını bazı hallerde
yapılmadığını göstermektedir. İtaat ve ceza evresinde
olan bir birey otoritenin bulunduğu ortamda davranışı
göstermezken otoritenin olmadığı bir durumda davranışı göstermekten çekinmez (itaat ve cezanın en temel örneği olan öğretmen arkasını döndüğünde kopya çekme örneğinde olduğu gibi). Burada da davranışa engel olabilecek bireyler (diğer hastalar) var ve işte
hasta bakıcının bu bireylere FARK ETTİRMEDEN tanıdıklarını muayene ettirmeye çalışması kesinlikle İTAAT VE CEZA evresine ilişkin bir davranıştır.
BU SORUNUN CEVABININ İYİ ÇOCUK EĞİLİMİ OLMAMASININ TEMEL NOKTASI: SORUDA HASTA BAKICININ
BU DAVRANIŞI TANIDIKLARINI MUTLU ETMEK YA DA
ONLARA İYİ GÖRÜNMEK İÇİN YAPTIĞINA İLİŞKİN BİR
İFADE KESİNLİKLE YOKTUR.
(Cevap A)
(Not: ÖSYM yayınladığı cevap anahtarında bu sorunun
cevabını C seçeneği olarak belirtmiştir. Ancak bu
cevap tartışılmaktadır.)
8
Cevabın iyi çocuk eğilimi olabilmesi için hasta bakıcının tanıdıklarına iyi görünmek için bu davranışı yapması gerekir. İyi görünmek için de yapıyor olabilir ancak soruda tanıdıklarını mutlu etmek ya da onlara iyi
görünmek için yaptığına dair herhangi bir ifade yer
almamaktadır. Sadece onları muayene ettirmeye çalışıyor. Kendimiz soruya yorum ya da ifade katacak
olursak ben de derim ki tanıdıklarımı muayene ettireyim ki onlar tanıdık bakarsın benim de onlara işim düşer onlar da benim işimi görür diye düşünebilir. İşte o
zaman da sorunun cevabı saf çıkarcı eğilim olur.
Kohlberg’in ahlak Gelişim Kuramına baktığımızda iyi
çocuk eğiliminde tamamen ahlaki yargılarda başkalarının tutumlarının etkisinde kalır. Bu dönemde bireyin
yaptıkları başkalarını mutlu etmek içindir. Kohlberg’in
ahlak gelişimini diğer gelişim kuramlarından ayıran
temel özelliklerden birisi davranışın sonucundan ziyade davranışın altında yatan nedene odaklanmış olmasıdır. Ancak davranışın altında yatan neden açıkça
ifade edilmelidir. Yani soruyu cevaplayacak kişinin soru üzerinde kendisinin yorum yapmaya çalışması bireyi doğru cevaptan uzaklaştırır. Bu soruya baktığımızda bu soruya iyi çocuk eğilimi diyemeyiz.
KPSS
2008 KPSS
A) Öğretim programında belirtilen kazanımların gerçekleşme derecesini belirlemek
B) Öğrencilerin yaşadıkları öğrenme güçlüklerini ortaya çıkarmak
C) Öğrencilerin sosyal, psikolojik ve ekonomik
durumlarını belirlemek
D) Öğrencileri belli özelliklere göre sıralayıp ilgili
programlara yerleştirmek
E) Öğrencilerin kavramsal gelişim düzeylerini ve
kavram yanılgılarını tespit etmek
43.
45.
Durum değerlendirme ya da düzey belirleme
denen ölçme ve buna bağlı değerlendirme sürecinde temel amaç aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bilgi yarışmasında en az puanla elenen kişi olma
B) Yüksek atlamada en iyi dereceyi yapma
C) Sınıfta başarı açısından ilk yüzde yirmilik grupta
olma
D) 100 sorudan 50’sini doğru cevaplama
E) Grup ortalamasının üzerinde performans gösterme
45.
Öğretim programının sonunda öncelikli olarak öğrenici hakkında karar vermek için kullanılan değerlendirme biçimine durum değerlendirme ya da düzey belirlemeye yönelik değerlendirme denir. Öğrencinin başarısı yanında öğretim programının hedeflerine ne ölçüde ulaşabildiği ve öğretmenin öğretim yöntemlerini
uygulamada yeterliliğini anlamada kullanılır.
Aşağıdakilerden hangisi ölçülürken dolaylı ölçme
yapılır?
44.
Dolaylı ölçmede ölçülen özellikle kullanılan ölçme
aracının nitelikleri farklıdır. Bir veya birden fazla ara
değişken yardımıyla dolaylı olarak istenilen özellik ölçülür.
Örneğin; ısıdaki artış termometrenin içindeki sıvıyı
genleştirir. Civanın genleşmesi ısıyı dolaylı olarak
gösterir. Eğitimde kullanılan ölçmelerde dolaylı ölçmedir. Öğrencinin bilgisini doğrudan değil, onun göstermiş olduğu performanstan dolayı bilgisini dolaylı
olarak ölçeriz. Verilen soruda da dört işlem becerileri
dolaylı ölçmeye örnek olmaktadır.
(Cevap D)
KPSS
Değerlendirme, ölçme sonuçlarının bir ölçütle karşılaştırılarak bir yargıya varma işidir. Burada ölçütler
bağıl ve mutlak olmak üzere ikiye ayrılır. Bağıl ölçüt,
ölçme yapılan grupta ortaya çıkan değişime göre kararın belirlenmesini sağlayan kritik değerlerdir. Kişi
hakkında verilen kararda grubun başarı düzeyi temel
belirleyici olur. A, B, C ve E seçenekleri bağıl ölçüte
örnektir. Mutlak ölçüt, ölçme yapılan grupta elde edilen ölçütlerden bağımsız olarak belirlenen kritik değerlerdir. Değerlendirmenin sonucunun grup başarısından bağımsız şekilde yapıldığı değerlendirme türüdür. D seçeneği mutlak ölçüte örnektir. Tesadüfî hatalar ise kaynağı belli olmayan hatalardır.
(Cevap D)
Park yerindeki araçların sayısı
Bilgisayar masasının yüksekliği
Bir sepet elmanın kütlesi
Öğrencilerin dört işlem becerileri
Koridorun uzunluğu
A)
B)
C)
D)
E)
(Cevap A)
44.
Değerlendirme, ölçme sonuçlarının bir ölçütle karşılaştırılarak bir yargıya varılması işidir.
Aşağıdakilerden hangisi “mutlak ölçüt”ün kullanıldığı değerlendirmeye örnektir?
43.
46.
Bir sınavda her öğrenciye 5 puan fazla verilmesi ---hataya örnektir. Öğrencilerin puanlarını, aldıkları puanların yüzde 10’u kadar artırmak ise ---- hataya örnek olabilir.
Bu parçadaki boşluklara, aşağıdakilerin hangisindeki sözcükler sırasıyla getirilmelidir?
A)
B)
C)
D)
E)
rastgele - sabit
rastgele - sistematik
sabit - sistematik
sabit - rastgele
sistematik - sabit
3
(Cevap C)
Birinci sınavda 25 soru vardır ve her soru 4 puan
değerindedir.
•
İkinci sınavda 10 soru vardır ve her soru 10 puan
değerindedir.
“Birinci sınavdan elde edilen puanların güvenirliği
daha yüksektir.” diyen bir kişi bu iddiasını aşağıdaki açıklamalardan hangisiyle destekleyebilir?
A) Bir sınavda yanıtların nasıl puanlanacağı kullanılan soru tipine göre değişir.
B) Puanlamanın nesnelliği ölçmeden kaynaklanabilecek hatayı azaltır.
C) Soruların ayırt edicilik dereceleri test puanlarının
güvenirliğini etkiler.
D) Soruların güçlük dereceleri test puanlarının
güvenirliğini etkiler.
E) Testteki soru sayısı arttıkça ölçme sonuçlarına
karışan hata miktarı azalır.
47.
A) Öğrencilere aynı kökle ilgili çok sayıda soru sormak motivasyonu düşürür.
B) Sorular tek bir test yaprağına sığmayacağı için
test düzeni bozulabilir.
C) Benzer davranışı ölçen soru sayısının artması
güvenirliği düşürür.
D) Soruların birbirinden bağımsız cevaplanabilme
kuralı bozulabilir.
E) Okuduğunu anlama değişkeninin etkisi artarak
geçerliği düşürür.
Bir öğretmen aynı kapsamda ve düzeyde iki ayrı
sınav hazırlamış ve aynı gruba uygulamıştır. Bu sınavların özellikleri şöyledir:
•
Güvenirlik, birbiri sonucunda yapılan denemelerden
aynı sonucun elde edilmesidir. Aynı zamanda güvenirlik, bir ölçme aracı hangi özelliği ölçüyor olursa olsun aracın ve yapılan ölçmenin hatasızlığıyla da ilgilidir. Ölçme aracının duyarlı, tutarlı ve kararlı sonuçlar
vermesi güvenirliğin bir göstergesidir. Duyarlığı yüksek bir ölçme aracıyla elde edilen sonuçların duyarlığı
düşük olan bir ölçme aracıyla elde edilen sonuçlardan
daha az hatalı ya da daha güvenilir olduğu söylenebilir. Birinci sınavda ikinci sınavdan daha çok soru sorulmuştur. Bu da duyarlılığı artırarak hata miktarı azalmıştır.
Bir ölçme uzmanı Fen ve Teknoloji dersi için hazırlanan başarı testini incelemiş ve ortak köke dayalı
soruların 5 - 6 civarında olduğunu saptamıştır. Bu
durumu eleştiren uzman, bir köke dayalı olarak
sorulabilecek soru sayısının üçü geçmemesini
önermiştir.
Ölçme uzmanının bu eleştirisinin en önemli gerekçesi aşağıdakilerden hangisi olabilir?
48.
47.
48.
Ölçmelere karışan hatalar sabit, sistematik ve tesadüfî (rasgele) olmak üzere üç çeşittir. Sabit hata; bir ölçemeden diğerine miktarı değişmeyen hata türüdür.
Bir sınavda her öğrenciye 5 puan fazla verilmesi sabit
hatadır. Sistematik Hata; ölçmeyi yapan kişiye, ölçülen özelliğe ve ölçme koşullarına bağlı olarak miktarı
değişen ve tüm ölçmelere aynı oranda etki etmeyen
hatalara denir. Öğrencilerin puanlarını, aldıkları puanların % 10 u kadar artırmak örnektir.
46.
2008 KPSS
Ortak köklü maddeler, bazı hallerde bir şekil, bir
grafik, bir tablo veya bir metinden yararlanılarak birden çok davranışın yoklanmasında çok kullanılır. Ortak köklü maddelerin yazılmasında dikkate alınacak
en önemli husus, soruların bir yandan bu kökteki bilgiye dayalı olması diğer yandan birbirinden bağımsız
olması gerekir.
(Cevap D)
49.
Bir sınav türünün özellikleri şunlardır:
• Kısa sürede çok soru sorulmasına olanak tanır.
• Puanlaması kolay ve nispeten nesneldir.
• Şans başarısı yoktur.
Bu özellikleri taşıyan sınav türü aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Doğru - yanlış
C) Çoktan seçmeli
E) Sözlü
B) Boşluk doldurma
D) Açık uçlu
(Cevap E)
4
KPSS
2008 KPSS
51.
Eksik cümle tipinde (boşluk doldurmalı) sorular,
öğrencilerden ifadelerde, cümlelerde veya paragraflarda bırakılan boşluk ya da boşluklara uyan kelimeyi
veya cümleyi yazması beklenen soru türüdür. Özellikleri;
–
Yeterli sayıda soru sorulabilir.
–
Çok sayıda soru sorulduğu için geçerliği yazılı
yoklamaya nazaran yüksektir.
–
Şans başarıcı yoktur.
–
Öğrenci şişirme cevaplar veremez.
–
Puanlama güvenilirliği yazılı yoklamaya göre
yüksektir.
–
Bilgi düzeyindeki hatırlama davranışlarını ölçer.
–
Her eğitim düzeyine uygundur.
A)
B)
C)
D)
E)
51.
(Cevap B)
A) Bir elementin yerini periyodik tabloda gösterme
B) Mevsim normallerini gösteren bir tablodan
yararlanarak belli bir tarihteki hava sıcaklığını
tahmin etme
C) Verilenler arasından bir romanın ana fikrini yansıtan tümceyi seçme
D) Verilen molekül formüllerinin açılımlarını yazma
E) Işığın çukur ve tümsek aynada yansımasını gösterecek düzenek geliştirme
50.
İş-performans testleri, psikomotor hedef davranışların
ölçülmesinde kullanılır. Bir işin ortaya konuluş biçimini
değerlendirmek için iş-performans testleri, performans
değerlendirmede kullanılmaktadır. Işığın çukur ve
tümsek aynada yansımasını gösterecek düzenek geliştirme psikomotor beceri gerektirdiği için performans
testleri kullanılır.
(Cevap E)
öz değerlendirme - rubrik (puanlama yönergesi)
performans değerlendirme - grid
öz değerlendirme - performans değerlendirme
portfolyo (öğrenci ürün dosyası) - dallanmış ağaç
performans değerlendirme - akran değerlendirme
Belirli bir konuda bireyin kendi becerileni ve performansını kendi kendine değerlendirmesine öz değerlendirme denilir. Burada amaç öğrencinin kendisiyle
ilgili işgörü ve farkındalık kazanmasını sağlamaktır.
Performans değerlendirme ise öğrencinin çeşitli
problem durumlarıyla karşı karşıya bırakılarak ortaya
koyduğu ürün veya ürün ortaya konulurken gösterilen
performansın değerlendirilmesidir.
Aşağıdakilerden hangisi performans değerlendirmesini gerektiren bir durumdur?
(Cevap C)
52.
50.
Öğrencilerin, belli bir konuda kendileriyle ilgili bilgi,
beceri, tutum ve davranışlarını yorumlamalarına ---- ;
araç - gereç kullanma, deney yapma ya da proje hazırlama vb. becerilerinin, puanlama kriterleri kullanılarak değerlendirmesi sürecine ---- denir.
Bu parçadaki boşluklara, aşağıdakilerin hangisindeki sözcükler sırasıyla getirilmelidir?
49.
Aşağıdakilerden hangisi performans görevlerine
dayalı ölçmelerin geleneksel kâğıt - kalem testlerine göre üstün özelliklerinden biridir?
A) Öğrencilerin gerçek hayata yakın işlemler gerçekleştirmesi
B) Puanlamanın daha objektif olması
C) Uygulamanın daha az zaman alması
D) Velilerin öğrenci çalışmalarına yardım etmesi
E) Öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeyine uygun olması
52.
Alternatif değerlendirme kavramı, geleneksel değerlendirmelerde kullanılmayan ölçme araçlarının dışında kalan ölçme araçlarını tanımlamak için kullanılır.
Performans değerlendirme ise okulda öğrenilen bilgi
ile gerçek dünyadaki olaylar arasında bir ilişki kurulması ve bununla ilgili uygulamaların yapılmasına yönelik çalışmaları tanımlamak için kullanılır.
(Cevap A)
KPSS
5
Değerlendirmenin öğrenmeye katkısını artırmaya
Özdenetim becerilerini geliştirmeye
Değerlendirme becerilerini kazandırmaya
Bireysel gelişim düzeylerini belirlemeye
Öğrencilerin başarılarını karşılaştırmaya
Dönem boyunca az sayıda sınav yapıp, öğrencilerin
öz değerlendirme ve akran değerlendirme formlarını,
performanslarını ve hazırladıkları ürün dosyalarını
değerlendirmeye daha fazla zaman ayıran öğretmen
çağdaş anlayışı benimsemiştir. Çağdaş anlayış ise
öğrenci merkezli, süreç odaklı, bireysel gelişim ve
toplu çalışmayı önemseyen, başarının ölçütünü öğrencinin kendisi olarak gören, özdenetim becerilerini
geliştiren anlayıştır. Geleneksel anlayışta ise; öğretmen merkezli, sonuç odaklı ve öğrenci başarıları karşılaştırmaya dönük anlayıştır.
(Cevap E)
54.
Matematik dersinde bilgisayar programlarından yararlanmanın öğrencilerin matematik başarısına etkisini
ölçmeyi planlayan bir öğretmen, bir sınıfında geleneksel öğretim yöntemini kullanırken diğer bir sınıfında
ise işlenen her konudan sonra bilgisayar programıyla
alıştırmalar yaptırmaktadır.
X
55.
Bu araştırmadaki bağımsız değişken aşağıdakilerden hangisidir?
54.
B) Matematik notları
D) Sınıf mevcutları
Bir durumdan veya objeden diğerine farklılık gösterebilen özelliklere değişken denir. Başka bir değişkene
bağlı olmadan değer alabilen değişkenlere bağımsız,
başka bir değişkene bağlı olarak değerler alabilen
değişkenlere de bağımlı değişken denir.
Soruda verilenlerden hareketle bağımsız değişken
“öğretim yöntemiyken”, bağımlı değişken “matematik
dersi başarısıdır.”
(Cevap C)
6
Y
A)
Doğum yeri
Doğum yılı
B)
Boy
Kütle
C)
Yaş
Eğitim düzeyi
D)
Kaygı düzeyi
Başarı
E)
Spor yapma
Sağlık
Korelasyon, iki değişken arasında hesaplanan ilişki
miktarıdır. Korelasyon iki değişken arasındaki ilişkinin
yönünü ve büyüklüğünü gösterir. İki değişkeninde yönü ve büyüklüğü aynı doğrultuda ise pozitif korelasyon söz konusudur. B, C ve E seçeneklerinde pozitif
korelasyon söz konusudur. Negatif korelasyonda ise
iki değişkenin yönü ve büyüklüğü zıt doğrultudadır. D
seçeneğinde negatif korelasyon söz konusudur.
Nötr (sıfır) korelasyonda değişkenler arasındaki ilişki
ya sıfıra yakındır ya da ilişki yoktur. Doğum yeri ve
doğum yılı arasında ilişki olmadığı için nötr korelasyon vardır.
(Cevap A)
56.
A) Öğretmen özellikleri
C) Öğretim yöntemleri
E) Öğrenci nitelikleri
Bir araştırmada X ve Y değişkenleri arasında sıfıra
yakın bir ilişki bulunmuştur.
Bu değişkenler aşağıdakilerin hangisinde verilenler olabilir?
A)
B)
C)
D)
E)
53.
55.
Dönem boyunca az sayıda sınav yapıp, öğrencilerin öz değerlendirme ve akran değerlendirme
formlarını, performanslarını ve hazırladıkları ürün
dosyalarını değerlendirmeye daha çok zaman ayıran bir öğretmen bu uygulamasıyla aşağıdakilerden hangisine en az hizmet eder?
53.
2008 KPSS
Bir grup öğrenciye uygulanan dönem sonu sınavlarına ilişkin istatistikler tablodaki gibidir.
Dersler Soru
sayısı
Aritmetik Medyan Mod
ortalama
Standart
sapma
Kimya
20
8
6
4
4
Tarih
40
30
35
39
7
Türkçe
30
15
18
23
6
Fizik
50
30
30
30
11
Felsefe
40
14
10
7
9
Öğrencilerin en başarılı olduğu ders hangisidir?
A) Kimya
D) Fizik
B) Tarih
E) Felsefe
C) Türkçe
KPSS
2008 KPSS
56.
İstatistiksel işlemlerde grup başarısı için aritmetik
ortalamaya bakmak gerekmektedir. Ancak soru sayıları farklı olduğu zaman soru sayıları eşitlenerek aritmetik ortalamaya bakılır.
57.
Aritmetik ortalama tüm puanların toplanarak toplam
kişi sayısına bölünmesiyle elde edilir. Buradaki puanlardan birinin değişmesi sadece aritmetik ortalamayı
etkiler.
Aritmetik Ortalama
× 100
Soru Sayısı
8
× 100 = 40
20
Kimya ⇒
Tarih ⇒
(Cevap A)
30
× 100 = 75
40
Türkçe ⇒
15
× 100 = 50
30
58.
Sınav Aritmetik Standart
30
Fizik ⇒
× 100 = 60
50
Buradan görülmektedir ki, Tarih dersi en başarılı
derstir. Diğer bir ifade ile burada aritmetik ortalaması
en yüksek olan iki ders Tarih ve Fiziktir. Bunları grafikle gösterecek olursak;
Tarih
0
Sola çarpık dağılım
gösterilmiştir, yani
grubun
başarılı
olduğunu gösterir.
A.O.= 30 med = 35 mod = 39
Fizik
Ali’nin
Ayşe’nin
ortalama
sapma
puanı
puanı
I
55
15
70
?
II
60
5
?
68
Buna göre, aşağıdaki yorumlardan hangisi kesinlikle doğrudur?
14
× 100 = 35
40
A) Ali birinci sınavdaki soruların hepsini doğru yanıtlamıştır.
B) Ali ikinci sınavdan da 70 alırsa ilk sınava göre
daha başarısız olmuş olur.
C) Birinci ve ikinci sınav sonuçları arasındaki korelasyon yüksektir.
D) Ayşe’nin ikinci sınavdaki başarısı Ali’nin ilk sınavındaki başarısından daha iyidir.
E) İkinci sınavda puanların ranjı ilk sınava göre daha
büyüktür.
Felsefe ⇒
Aynı öğrencilere uygulanan ve bağıl değerlendirme
yapılan iki sınavla ilgili aritmetik ortalama ve standart
sapma değerleri aşağıda verilmiştir.
58.
Normal dağılım
göstermiştir.
Bir veri hakkında yorum yapabilmek için puanların
ham puanları yerine standart Z ve T puanlarına bakmak gerekmektedir.
x = Aritmetik ortalama
x = Öğrenci puanı
A.O.= 30
med = 30
mod = 30
ss = Standart sapma
(Cevap B)
57.
Mehmet Öğretmen, öğrencilerine uyguladığı bir test
sonucunda elde ettiği puanlardan bazı istatistikleri
hesaplamıştır. Daha sonra, öğrencilerden birinin puanını yanlış yazdığını fark etmiş ve gerekli düzeltmeyi
yaparak istatistikleri tekrar hesaplamıştır.
Buna göre, Mehmet Öğretmen’in düzeltmesi sonucunda aşağıdaki istatistiklerden hangisi kesin
olarak değişmiştir?
A) Ortalama
D) Ranj
KPSS
B) Ortanca
C) Mod
E) Yığmalı frekans
0
Z=
x−x
ss
T = Z . 10 + 50
Ali’nin I. sınav Z puanı =
70 − 55
=1
15
T = 1 . 10 + 50 = 60
Ayşe’nin II. sınav Z puanı =
68 − 60
= 1,6
5
T = 1,6 . 10 + 50 = 66
T puanlarına dayanarak A, B, C ve E seçenekleri
hakkında kesin yorum yapamazken D seçeneğine kesin doğrudur denilir.
(Cevap D)
7
2008 KPSS
59. VE 60. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİGİLERE GÖRE
CEVAPLAYINIZ.
Maddeler
I
II
III
IV
V
0,1
0,15
0,5
0,6
0,9
0,08
−0,15
0,5
0,28
0,43
Madde güçlüğü
Madde ayırıcılık
gücü
Tabloda verilen bilgilere göre hangi maddenin
güvenirliğe katkısı en yüksektir?
A) I
59.
B) II
C) III
D) IV
E) V
Sınavın ayırt ediciliği güvenirliğin ve geçerliğin bir
göstergesidir. Sınavdaki soruların güçlük düzeylerini
artırır. Ayırt ediciliğinin yüksek olması güvenirliğini artırır. III. madde (0,50) orta güçlükte ve ayırt ediciliği
yüksek olduğu için güvenirliği iyi bir maddedir.
(Cevap C)
60.
Yapılandırılacak bir testte bu maddeleri kullanma
zorunluluğu olsaydı, en köklü değişikliğin hangi
maddede yapılması gerekirdi?
A) I
60.
B) II
C) III
D) IV
59.
Bir testteki maddelere ilişkin aşağıdaki değerler elde
edilmiştir.
E) V
0,40 ve üzeri → Ayırtediciliği çok yüksek.
0,30 ve 0,39 arası → Ayırtedici ve kullanılabilir.
0,19 ve altı → Madde testten çıkarılmalıdır.
Burada verilen maddelerden II. madde negatif ayırt
edici olduğu için en köklü değişme bu madde de yapılmalı
(Cevap B)
8
0,020 ve 0,29 → Düzeltilip (0,30 üzerine) kullanılır.
KPSS
TARİH
2008 KPSS
1. İlk Türk devletlerinde yabgu iç işlerinde serbest, dış
işlerinde doğudaki hakana bağlıydı.
2. İlk Türk İslam Devletleri:
Bu durumun aşağıdakilerden hangisine kanıt olduğu savunulabilir?
Tolunoğulları (868 - 905)
A) Hakanın iç işlerine, dış işlerinden daha az önem
verdiğine
B) Komşu devletlerin güçlü olduğuna
C) Ülkenin federal bir yapıya sahip olduğuna
D) Hakandan sonra tahta çıkma hakkının yabguya ait
olduğuna
E) Türklerin Gök-Tanrı inancının dışındaki inançlara da
açık olduğuna
Gazneliler (963 - 1181)
Federal Devlet: İçte bağımsız, dış illerde ise aynı merkeze bağlı devletler birliği demektir. Örneğin Orta Asya’da kurulan Asya Hun İmparatorluğu, Göktürk Devleti,
günümüzde ABD buna en güzel örnektir.
İhşitler (Akşitler) (935 - 969)
Büyük Selçuklu Devleti (1040 - 1157)
Harzemşahlar Devleti (1097 - 1231)
Eyyubiler (1174 - 1250)
Memlükler (1250 - 1517)
2. Yukarıda verilen ilk Türk İslam Devletlerinde ve diğer
devlet memurlukları çoğunlukla aynı aileden gelen kişilerin elinde bulunmuştur. Özellikle vezirlik makamı veya
Osmanlı Devleti’nde görülen Şeyhül İslamlık makamı
belli bir ailenin elinde kalmıştır. Bu durum devlet bürokrasisinde egemen bir sınıfın ortaya çıkmasına sebep
olmuştur.
(Cevap E)
1. İslam öncesi Orta Asya’da kurulan Türk Devletlerinde
(Asya Hun İmparatorluğu, Göktürk Devleti, Uygurlar,
Hazarlar …) ikili yönetim anlayışı ve Boylar Federasyonu teşkilatlanması görülmüştür. İkili yönetim anlayışına
göre ülke Doğu ve Batı olarak ikiye ayrılır. Doğuda asıl
hükümdar (Hakan) bulunur. Batıda ise Yabgu, unvanı
ile hükümdarın (Hakan) kardeşi bulunurdu. Yabgu iç işlerinde serbest dış işlerinde Hakan’a bağlı idi. Boylar
Federasyonunda ise ülke boylardan oluşur, her boy’un
başında boybeyi denen yöneticiler bulunurdu. Boylar
kendi içerisinde özerk bir yapıya sahiptirler. Bu iki duruma bakıldığında Orta Asya Türk Devletlerinin federal
bir yapıya sahip olduğu söylenebilir.
Karahanlılar (840 - 1212)
(Cevap C)
3. Anadolu Selçuklu Devleti’nde büyük kervansarayların
hemen hepsi XIII. yüzyıla aittir.
Bu durumun,
I.
sanat,
II. ticaret,
III. askerlik
2. Müslüman Türk devletlerinde devlet memurluğu çoğunlukla babadan oğula geçer, iktidar değişmelerinde de iktidar çoğu kez aynı ailede kalırdı.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun sonuçlarından
biridir?
A)
B)
C)
D)
E)
KPSS
Devletin iyi yönetilmesi
İşsizliğin önünün kapanması
Başarılı bir dış siyaset izlenmesi
Yeni mesleklerin önünün kapanması
Bürokraside egemen bir sınıfın ortaya çıkması
alanlarının hangilerinde görülen gereksinimin bir
sonucu olduğu savunulabilir?
A) Yalnız I
D) I ve II
B) Yalnız II
E) II ve III
C) Yalnız III
3. Kervansaray: Eski Türk İslam Devletlerinde ticaret
yolları üzerine inşa edilen dinlenme ve konaklama merkezleridir. Kervansaray örneklerini hemen hemen bütün
Türk İslam Devletlerinde görmek mümkündür. Anadolu
Selçuklu Devleti (1077 - 1308) Anadolu ticaretini canlandırmak amacıyla ticaret yolları üzerinde kervansaraylar inşa etmişlerdir. Kervansaraylar özellikle İzzettin
Keykavus döneminde (1211 - 1220) yapılmıştır. Amaç
kara ticaretini geliştirmektir.
(Cevap B)
1
2008 KPSS
TARİH
5. Osmanlı Devleti’nde,
4. Avrupa XVII. yüzyıl boyunca daha büyük boyutlu bir
sanayiye geçmek ve lonca düzeyindeki üretimi aşmak
için uğraşmış ve XVIII. yüzyılda bunu gerçekleştirmiştir.
Avrupa, sanayi toplumuna doğru yol alırken tarım üretimi azalmış Osmanlı Devleti’nden tarım ürünleri almaya
başlamıştır.
4. Soruda verilen yargıya bakıldığında Avrupa’da meydana gelen ekonomik gelişmelerden bahsedilmektedir. Avrupa’da Coğrafi Keşiflerden sonra (15. ve 16. yy. sonrası) büyük bir ekonomik kalkınma meydana geldi. Bu durum zaman içerisinde üretimin artmasına sebep olmuştur. 17. yy.’da artan üretim 18. yy.’da büyük bir ivme kazanmıştır. Bu dönemde Avrupa’da ilk defa sanayileşme
başlamıştır. 19. yy. Avrupa’da ilk defa İngiltere’de fabrika tarzı üretime geçilmiştir. Bu gelişme Avrupa Sanayi
İnkılabı’nın başlaması olarak kabul edilir.
A) Elinde bulunan ipek ve baharat yollarının önem kazanmasına
B) İpekli sanayinin ham ipeğe, sof sanayinin yapağıya
dönüşmesine
C) Tarım üretiminin geçimlik düzeyden pazar ekonomisi düzeyine gelmesine
D) Esnaf gruplarının kendi aralarında paylaşması gereken ham maddenin yurt dışına çıkmasına
E) Sanayinin ham maddesi olan pamuk ve tütün gibi
ürünlerin üretiminin yoğunluk kazanmasına
Avrupa’nın sanayi alanındaki gelişmesi tarımsal alanda
üretimin azalmasına, tarımın ikinci plana itilmesine sebep olmuştur.
(Cevap A)
III. Osmanlı ailesinin en yaşlı ve olgun üyesinin tahta
geçmesi kuralının getirilmesi
durumlarından hangileri, padişahların
biçiminde değişiklik olduğunu gösterir?
A) Yalnız I
D) II ve III
C) Yalnız III
5. Osmanlı Devleti’nin ilk dönemlerinde şehzadeler yetiştirilmeleri için sancaklara gönderilmişlerdir. Bu duruma
sancak sistemi denir. (A. Timur Bilgiç, Tarih Sözlüğü)
Sancak sistemi ilk defa Orhan Bey (1324 - 1362) Döneminde uygulanmıştır. Amaç ileride ülke yönetimine
geçecek olan şehzadenin yönetim tecrübesi kazanmasıdır. Ancak bu durum taht kavgalarını da beraberinde
getirmiştir. I. Ahmet Döneminde taht kavgalarını önlemek amacıyla iki yeni uygulama getirildi.
I.
Sancak’a çıkma usulü kaldırıldı yerine kafes usulü
getirildi (Padişahın sarayda eğitilmesi).
II. Osmanlı ailesinin en yaşlı ve akıllı üyesinin tahta
geçmesi kabul edildi (Buna Ekber ve Erşed Sistemi
denir)
Bu iki durum padişahın yetişme biçiminde değişiklik
olduğunu gösterir.
6. I.
Osmanlı
II. Memluk
III. Selçuklu
Yukarıdaki devletlerin hangilerinde saltanat makamı
içinde halifelik anlayışı uygulanmıştır?
A) Yalnız I
D) I ve II
2
B) Yalnız II
E) I, II ve III
yetişme
(Cevap D)
Avrupa sanayisi sürekli gelişmiştir. Ancak Osmanlı
Devleti bu gelişmeleri yakından takip edememiştir.
Çünkü gelişmelerin başladığı dönemde (15. ve 16. yy.
sonrası) Osmanlı Devleti dünyanın en güçlü devletidir.
En önemli iki ticaret yolu (İpek ve Baharat Yolu) elindedir ve Osmanlı ekonomisi sanayiden daha çok tarıma
dayanmaktadır. Avrupalılar, sanayideki gelişmenin sonucunda meydana gelen tarımsal üretim eksikliğini Osmanlı Devleti ile yaptıkları ithalattan karşılamışlardır. Bu
durum B, C, D, E seçeneklerinde verilen durumların
gerçekleşmesine sebep olurken, Baharat ve İpek Yolu
16. yy.dan sonra hızla eski değerini kaybetmiştir.
divanın sarayda değil Babıali’de yani sadrazam
kapısında toplanmaya başlaması,
II. şehzadelerin sancağa gönderilmesi uygulamasına
son verilmesi,
Bu durumun Osmanlı Devleti’nde aşağıdakilerden
hangisine neden olduğu savunulamaz?
I.
B) Yalnız II
E) II ve III
C) Yalnız III
KPSS
TARİH
2008 KPSS
8. Aşağıdakilerden hangisi XIX. yüzyılda Osmanlı
Devleti’nde yapılan ıslahat hareketlerinin özelliklerinden biri değildir?
6. Soruya bakıldığı zaman saltanat makamı içerisinde
halifelik anlayışından bahsetmekte ve bunun hangi devlette görüldüğü sorulmaktadır. Memlükler, Abbasi Devleti’nin yıkılmasından sonra halifeyi koruma altına almışlardır. Saltanat makamı Memlüklerin güçlü komutanlarının hakkı olarak görülürken, hilafet makamı Abbasi soyundadır. Selçuklu Devleti’nde aynı durum görülmüştür.
Yönetme yetkisi Selçuklu ailesinde, halifelik Abbasi ailesindendi. Osmanlı Devleti’nde durum değişmiştir. Yavuz Sultan Selim, Mercidabık Seferi (1516) ise Ridaniye
Seferi (1517) ile Memlük Devleti’ne son vererek Hilafet
makamına almıştır. Ancak Osmanlılar Halifeyi koruma
altına almıştır. Halifelik ve Saltanat makamını birleştirmişlerdir. Bundan sonra halifelik Abbasi ailesinde değil
Osmanlı ailesinde olacaktır. (Kaynak A’dan Z’ye Kültür
ve Tarih Ansiklopedisi)
A) Avrupa devletlerinin, Osmanlı Devleti’nin iç işlerine
karışmasını önleme amaçlı olması
B) Müslüman olmayanları memnun edecek çeşitli düzenlemeleri içermesi
C) Avrupa devletlerinin desteğinin sağlanmasının amaçlanması
D) Avrupa kültürünün etkisinde hazırlanması
E) Sadece askerlik alanında yapılması
8. 19. yy. ıslahatlarının özellikleri:
1. Batı örnek alınmıştır.
2. Askeri, ekonomik, kültürel vb. alanlarda ıslahatlar
yapılmıştır.
(Cevap A)
3. Osmanlı Devleti’nin en köklü ıslahatlarıdır.
4. Azınlık haklarını koruyucu kanunlar çıkarılmıştır.
7. Osmanlı Devleti’nde eski ve yeni kurumlar işlevlerini bir
arada yürütmüştür.
Bu durum aşağıdaki dönemlerden hangisiyle başlamıştır?
B) Yükselme
D) Tanzimat
7. Osmanlı Devleti’nde eski ve yeni kurumların bir arada
görülmesi Tanzimat döneminde ortaya çıkmıştır. Tanzimat Fermanı (1839) yayınlanarak Müslim ve gayrimüslim teba arasında eşitlik sağlanmaya çalışılmış, askerlik vatan hizmeti kabul edilmiştir. Ayrıca mahkemeler
açık hale getirilmiş, kanun üstünlüğü esası getirilmiştir.
–
Tanzimat Fermanı doğrultusunda, Avrupa hukukundan yararlanarak ceza ve ticaret yasaları çıkarıldı.
–
Yabancılara okul açma hakkı tanındı.
–
İlk Osmanlı bankası olan Bank-ı Dersadet açıldı.
–
Yasa hazırlanması için Meclis-i Ahkam-ı Adliye
açıldı.
(Cevap D)
6. Islahatların temel amacı dağılmayı önlemektir.
(Cevap E)
9. Osmanlı Devleti aşağıdakilerden hangisiyle Avrupa
devletlerinin pazarı hâline gelmiştir?
A)
B)
C)
D)
E)
A) Kuruluş
C) Duraklama
E) Meşrutiyet
5. Bazı siyasi konularda Avrupalıların desteğini almak
için düzenlemeler yapılmıştır.
Paris Antlaşması
Boğazlar Sözleşmesi
Balta Limanı Ticaret Sözleşmesi
Hünkâr İskelesi Antlaşması
Meşrutiyetin ilan edilmesi
9. Osmanlı Devleti’nin 19. yüzyılda imzaladığı en ağır
antlaşmalardan bir tanesi Balta Limanı Ticaret Antlaşması’dır (1838). Antlaşma Mısır sorunu konusunda İngiltere’nin desteğini almak için yapıldı. Antlaşmaya göre; ihracattan alınan vergi % 3’ten % 12’ye çıkarılacak.
İthalattan ise % 5 oranında vergi alınacak.
Bu antlaşma Osmanlı Devleti’ni ekonomik açıdan dışarıya bağlı hale getirmiştir. Diğer Antlaşmalar:
1. Paris Antlaşması (1856 Rusya ile)
2. Londra Boğazlar Sözleşmesi (1841, İngiltere, Rusya, Fransa, Prusya ile)
3. Hünkar İskelesi Antlaşması (1833, Rusya ile yapılmıştır.)
4. Osmanlı Devleti 1876’da I. Meşrutiyeti 1908’de II.
Meşrutiyet’i ilan etmiştir.
(Cevap C)
KPSS
3
2008 KPSS
TARİH
10. Erzurum Kongresi kararlarının aşağıdakilerin hangisinde etkili olduğu savunulamaz?
10. Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919)
Kongrede alınan kararlar:
1. Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz.
Bu duruma göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Sivil ve askerî yöneticilerin işgallere karşı mitingler
düzenlemeleri için genelgeler yayımlanması
B) Lozan Antlaşması’nın bağımsızlığı savunan ruhu
C) TBMM’nin toplanış ve açılış gerekçesi
D) Sivas Kongresi kararları
E) Amasya Protokolleri
11. Sivas Kongresi’nden sonra, Temsilciler Kurulunun
girişimleriyle Damat Ferit Paşa Kabinesi düşürülmüş ve
Kabineyi Ali Rıza Paşa kurmuştur.
2. Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine halk beraber karşı koyacak.
3. İstanbul Hükümeti vatan ve milletin bütünlüğünü
sağlamazsa geçici bir hükümet kurulacak.
4. Milli kuvvetleri etkin milli iradeyi hakim kılmak esastır.
6. Mebusan Meclisi derhal toplanmalıdır.
Kongrede alınan bu kararlara bakıldığında milli egemenlik tam bağımsızlık, milliyetçilik ve hürriyet duygularının hakim olduğu görülür. Bu durum:
–
Lozan Antlaşması’ndaki bağımsızlık ruhuna
–
TBMM’nin açılması ve toplanmasına
–
Sivas Kongresi kararlarına
–
Amasya Protokollerine (Görüşmelerine)
5. Manda ve himaye kabul edilemez.
A) İstanbul Hükümeti ile Anadolu arasında ilişkilerin
yeniden kurulduğu
B) Padişahın Anlaşma Devletlerinin etkisinden kurtulduğu
C) İstanbul Hükümeti’nin Anadolu’nun gücünü tanıdığı
D) Damat Ferit Paşa Kabinesinin Temsilciler Kurulu
çalışmalarına karşı olduğu
E) Ali Rıza Paşa Kabinesinin Sivas Kongresi’nde seçilen Temsilciler Kurulunun isteklerine uymak zorunda kalabileceği
11. Sivas Kongresi (4 - 11 Eylül 1919): Kongrede alınan
kararlar ve daha sonraki gelişmeler, Anadolu hareketine
karşı olumsuz tavırlarıyla bilinen Damat Ferit Hükümeti’nin devrilmesinde etkilidir. Damat Ferit Hükümeti yerine Ali Rıza Paşa kabineyi kurmuştur. Bu durum:
–
İki taraf arasında ilişkilerin yeniden kurulduğunun
–
Anadolu hareketinin gücünün tanındığının
–
Damat Ferit kabinesinin Anadolu hareketine karşı
olduğunun
–
Yeni kurulan hükümetin Temsil Kurulunun isteklerini
kabul edebileceğinin göstergesidir.
Ancak padişahın İtilaf Devletlerinin etkisinden kurtulduğunun göstergesi olamaz.
etki etmiştir. Fakat işgallere karşı protesto ve miting
düzenlenmesi genelgeler yayınlanması daha önce gerçekleşmiştir. Bunlar Havza ve Amasya Genelgeleri’dir.
(Cevap B)
(Cevap A)
12. Kurtuluş Savaşı’nda Gürcistan, Ermenistan Hükümetleriyle Kars Antlaşması yapılmıştır.
Bu antlaşmanın yapılmasında aşağıdakilerin hangisinin etkili olduğu savunulabilir?
A) Anlaşma Devletlerinin 22 Mart 1922’de barış için
yeni koşullar önermesi
B) Rodos ve On İki Ada’nın İtalya’ya bırakılması
C) Mudanya Anlaşması’nın imzalanması
D) Musul’un Irak’a bırakılması
E) Sakarya Savaşı’nın kazanılması
4
KPSS
TARİH
2008 KPSS
14. Batı Cephesinde Yunanistan’la yapılan aşağıdaki
savaşlardan hangilerinin sonunda, Anlaşma Devletleri Yunan ordusunu güçlendirmek amacıyla
TBMM’yle ilişki kurarak Sevr Antlaşması’nın koşullarını değiştirmek istemiştir?
(Cevap E)
12. Kars Antlaşması (13 Ekim 1921) Anlaşma Sovyetler
Birliğini desteklemesi ile Gürcistan ve Ermenistan Hükümetleri ile TBMM arasında yapılmıştır. Bu antlaşma
ile daha önce Moskova Antlaşması ile belirlenen sınırımız tam olarak kesinleşti. Anlaşmanın yapılmasında
Sakarya Meydan Muharebesi’ni kazanmamızın büyük
etkisi vardır.
A) Meclise ülkeyi temsil eden tüm siyasi görüşlerin girmesi gereğine inanıldığının
B) Seçimlerin yapılması için huzurlu bir ortamın sağlanmaya çalışıldığının
C) Seçimlerin erken yapılmasının zaman kazandıracağının
D) Uygulamalarda adil davranılmasının gereğine inanıldığının
E) Birlik ve beraberliğin sağlanmasına gerek görüldüğünün
13. Amasya Görüşmeleri (20 - 22 Ekim 1919) Mustafa
Kemal ile İstanbul Hükümeti temsilcisi Salih Paşa arasında gerçekleşmiştir. Görüşmelerde iki taraf arasında
gizli ve açık antlaşmalar imzalandı. Bu antlaşmalardan
birinde, suç işleyen Ermenilerin seçimlere katılmasının
engellenmesi Hristiyan toplulukların ve siyasi partilerin
seçimlere katılmasının sağlanması öngörülmüştür. Bu
durum ve soruda verilen yargıya bakıldığında A, B, D, E
seçeneklerine ulaşılır. Fakat seçimlerin erken yapılmasına dair herhangi bir ipucu yargıda verilmemiştir.
(Cevap C)
KPSS
Bu durumun aşağıdakilerden hangisinin göstergesi
olduğu savunulamaz?
13. Amasya Görüşmelerinde yapılan üçüncü protokolle,
Ermeni göçü sırasında suç işleyenlerin mebus seçimlerine katılmalarının önlenmesi istenmiş, siyasi partilerin
ve Hıristiyan toplulukların seçime katılmalarının sağlanması için çaba gösterileceği belirtilmiştir.
A)
B)
C)
D)
E)
14. –
Birinci İnönü – İkinci İnönü
Birinci İnönü – Sakarya
Sakarya – Büyük Taarruz
İkinci İnönü – Kütahya-Eskişehir
Kütahya-Eskişehir – Büyük Taarruz
I. İnönü Muharebesi ( 6 - 10 Ocak 1921)
–
II. İnönü Muharebesi (23 Mart - 1 Nisan 1921)
–
Kütahya - Eskişehir (10 - 24 Temmuz 1921)
–
Sakarya Meydan Muharebesi (23 Ağustos - 13
Eylül 1921)
–
Büyük Taarruz (26 Ağustos - 18 Eylül 1922)
İtilaf Devletleri, Sevr Antlaşması’nda küçük değişiklikler
yaparak onu TBMM’ye kabul ettirmek amacıyla I. İnönü’den sonra TBMM’yi Londra Konferansı’na çağırdılar.
Bu girişim başarısız oldu.
Sakarya Meydan Muharebesi’nden sonra 26 Mart
1922’de bir kez daha barış teklifinde bulundular. TBMM
tam bağımsızlığı amaçladığından dolayı bu girişimleri
reddetti. (A’dan Z’ye Kültür ve Tarih Ansiklopedisi)
(Cevap B)
15. Aşağıdakilerden hangisi TBMM’ye karşı başlatılan
ayaklanmaların nedenlerinden biri değildir?
A) Seçim çalışmalarının başlaması
B) Azınlıkların devlet kurmak istemesi
C) İstanbul Hükümetince halkın dinî duygularının kötüye kullanılması
D) Osmanlı Devleti’nin zayıflığından yararlanarak bazı
ailelerin otoriteyi ellerine geçirmesi
E) Bazı Kuvay-ı Milliye birliklerinin yeni orduya katılmaya ve devlet düzenine girmeye karşı olması
5
2008 KPSS
TARİH
17. 20 Ocak 1921 tarihli Anayasa’da yer alan bazı maddeler
şunlardır:
15. TBMM’nin açılmasından hemen sonra İstanbul Hükümeti ve İtilaf Devletleri’nin desteği ile Anadolu birçok
ayaklanma meydana gelmiştir. Bunlar:
Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.
İstanbul Hükümeti’nin doğrudan çıkardığı
•
Türk Devleti TBMM tarafından idare olunur.
–
İstanbul Hükümeti ve İtilaf Devletleri’nin çıkardığı
•
Kanun yapma ve kanunları yürütme gücü
–
Kuvay-ı Milliye yanlısı olup sonradan taraf değiştirenlerin çıkardığı ve
Mecliste toplanmıştır.
–
Azınlıkların çıkardığı isyanlardır. İsyanların sebepleri;
1. İstanbul Hükümeti’nin dini duyguları istismar etmesi
2. Azınlıkların devlet kurma isteği
3. Anadolu hareketinin güç kazanmasının önlenmek
istenmesi
•
–
4. Anadolu hareketinin güç kazanmasının önlenmek
istenmesi
5. Kuvay-ı Milliyecilerin bir kısmının düzenli orduya
katılmak istememesi.
Bu maddelere göre aşağıdakilerden hangisi yönünde yargıya varılamaz?
A) Padişah hukuki ve siyasi yetkilerinden yoksun bırakılmıştır.
B) Yeni Türk Devleti’nin siyasi yapısı tamamlanmıştır.
C) Yeni Türk Devleti’nin siyasal yapısının ilkeleri belirlenmiştir.
D) Osmanlı Devleti fiilen yok sayılmıştır.
E) Halk egemenliği önemsenmiştir.
17. TBMM I. İnönü Muharebesini kazanmasından aldığı
güçle iç politikada bazı yenilikler yapmıştır. Buralardan
bir tanesi de 1921 Anayasası’dır. (20 Ocak 1921)
(Cevap A)
Bazı Maddeleri;
16. Atatürk’ün 1925 yılında, “… Artık hükümet ile millet
arasında geçmişteki ayrılık kalmamıştır. Hükümet millettir ve millet hükümettir. Artık Hükümet ve Hükümet üyeleri kendilerinin milletten ayrı olmadıklarını ve milletin
efendi olduğunu anlamışlardır.” şeklindeki anlatımıyla,
I.
milletin yönetime katıldığı,
II. millete değerinin verildiği,
durumlarından hangilerine ulaşıldığı savunulabilir?
A) Yalnız I
D) I ve II
B) Yalnız II
E) I, II ve III
C) Yalnız III
16. Soruyu çözmek için yargıya bakmak yeterlidir.
–
Hükümet millettir ve millet hükümettir sözünden
milletin yönetime katıldığı,
–
Artık hükümet ve hükümet üyeleri kendilerinin
milletten ayrı olmadıklarını ve milletin efendi olduğunu anlamışlardır sözünden, millete değerinin verildiği ve hükümetlerin demokrasinin önemini kavradığı çıkarılabilir.
III. hükümetlerin demokrasinin önemini kavradığı
1. Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.
2. Türkiye Devleti TBMM tarafından idare olunur.
3. Kanun yapma yetkisi ve kanunları yürütme gücü
meclise aittir.
Bu maddelere bakıldığında;
–
Padişah yetki ve otoritesinin geçerliğini kaybettiği
–
Siyasal yapının belirlendiği
–
Osmanlı Devleti’nin fiilen yok sayıldığı
–
Halk egemenliğinin önemsendiği
–
Güçler birliği ilkesinin uygulandığı gibi sonuçlara
ulaşılır.
Fakat bu anayasa ile yeni Türkiye Devleti’nin temelleri
atılmıştır. Siyasal yapılanması tamamlanmıştır denemez.
(Cevap B)
(Cevap E)
6
KPSS
TARİH
2008 KPSS
18. İsmet İnönü, Lozan Antlaşması’nı imzaladıktan
sonra İstanbul Üniversitesinde başarının sırrını:
“Yaşamaya yetecek güçte olduğumuzu belirtmeye
gitmiştik … kuvvetli durumdaydık. Reddediyoruz dediğimiz zaman ulusun da reddedeceğini biliyorduk.” şeklinde açıklamıştır.
I. laiklik,
II. bağımsızlık,
III. ulus egemenliği
ilkelerinden hangilerini vurguladığı savunulabilir?
A) Yalnız I
D) II ve III
B) Yalnız II
E) I, II ve III
C) Yalnız III
İsmet İnönü’nün bu açıklamasıyla,
19. Soyadı Kanunu (21 Haziran 1934): Osmanlı Devleti’nde
böyle bir uygulama söz konusu değildi fakat bu durum
lakapların, unvanların, aşiret isimlerinin dinsel terimlerin
soyadı yerine kullanılmasına sebep olmuştur. Bu durum
sosyal işlerde karışıklığa bazı grup ve sınıf adlarının isim olarak kullanılması ise toplum içinde ayrıcalığa sebep oluyordu. Bu karışıklığın önüne geçmek amacıyla
1934 yılında soyadı alma zorunluluğu getiren kanun çıkarıldı. (M. Orhan BAYRAK, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi
Sözlüğü)
(Cevap C)
18. Soruda verilen açıklamaya bakıldığında,
“Yaşamaya yetecek güçte olduğumuzu belirtemeye
gitmiştik … Kuvvetli durumdaydık reddediyorum
dediğimiz zaman ulusun da reddedeceğini biliyorduk” şeklindeki açıklamaya bakıldığında
–
Bağımsızlığın hedeflendiği
–
“Biz reddettiğimiz zaman ulusun da reddedeceğini
biliyorduk.” sözünden ise Ulusal Egemenlik kavramı
çıkartılabilir.
–
Laiklikle ilgili herhangi bir bilgi yoktur.
(Cevap D)
20. Atatürkçü milliyetçilik anlayışı laiktir.
Bu yargıyı aşağıdakilerden hangisi destekler?
–
A) Milleti oluşturan unsurlar arasında ırk ve köken birliğinin temel alınması
B) Vatandaşların istedikleri dini ve mezhebi seçmesi
C) Toplumun ırk, din ve mezhep çizgileriyle bölünmesi
D) Devletin resmî bir dininin olması
E) Ümmetçi düşünce yapısı
20. Milliyetçi düşünce Atatürk’ün temel ilkelerinden biridir.
Aynı toprak parçası üzerinde yaşayan halkın ortak amaçta birleşmesini sağlayan ırkçılığı ve din birliği etrafında birleşmeyi reddeden ilkedir. Atatürk’ün milliyetçilik
anlayışı laiktir. Yani ümmetçi değildi. Bu anlayış A, C, D
ve E seçeneklerini reddeder. Vatandaşların istediği din
ve mezhebi seçmesini reddetmez.
19. Soyadı Kanunu’yla tüm vatandaşlara, aile ismi olarak öz
adları yanında soyadı kullanma zorunluluğu getirilmiştir.
Bu zorunluluğun,
I.
sınıf farklılıklarının isim olarak kullanılması,
II. isim benzerliklerinin bazı karışıklıklara neden olması,
III. toplumda azınlık olan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının bulunması
durumlarının
savunulabilir?
hangilerinden
kaynaklandığı
A) Yalnız I
D) I ve III
B) Yalnız II
E) II ve III
C) I ve II
KPSS
(Cevap B)
21. TBMM’de öğretimin birleştirilmesine ilişkin öneri
aşağıdakilerden hangisiyle birlikte görüşülerek yasalaştırılmıştır?
A)
B)
C)
D)
E)
Halifeliğin kaldırılması
Cumhuriyetin ilanı
Saltanatın kaldırılması
1921 Anayasası’nın yapılması
Tekke ve türbelerin kapatılması
7
2008 KPSS
TARİH
23. Cumhuriyet Döneminde kalkınmada sanayileşmeye
önem vermek amacıyla Teşviki Sanayi Kanunu çıkarılmıştır. Bu Kanun’la sanayi kuruluşlarına üretecekleri
malların değerine göre % 10 prim verilmiş ve ithal ürünlerinden % 10 daha pahalı da olsa devlet kurumlarına
bunları kullanma zorunluluğu getirilmiştir.
21. Eğitim ve öğretimin birleştirilmesi 3 Mart 1924’te çıkarılan Tevhid-i Tedrisat Yasası ile gerçekleşmiştir. Uygulama ile tüm eğitim kurumları MEB çatısı etrafında birleştirildi. Bu duruma en fazla Fransa itiraz etmiştir.
Tevhid-i Tedrisat Yasası halifeliğin kaldırılması ile beraber çıkarılmıştır. Aynı gün Şeriye ve Evkaf Vekaleti kaldırıldı. Erkanı Harbiye Vekaleti kaldırıldı.
–
Cumhuriyet’in ilanı (29 Ekim 1923)
–
Saltanatın kaldırılması (1 Kasım 1922)
–
1921 Anayasası (20 Ocak 1921)
–
Tekke ve Türbeler Kanunu (30 Kasım 1925)
Bu durumun,
Soruda verilen diğer gelişmeler:
(Cevap A)
I.
üretimin artırılmak istendiği,
II. ithalatın kısıtlanmak istendiği,
III. sermaye birikimine devlet desteği sağlandığı
durumlarından
savunulabilir?
A) Yalnız I
D) I ve II
hangilerinin
göstergesi
B) Yalnız II
E) I, II ve III
olduğu
C) Yalnız III
23. Teşvik-i Sanayi Kanunu (28 Mayıs 1927):
Çıkarılan kanunun amacı yerli sanayiyi geliştirmektir.
22. Halkçılık ilkesinin demokratik olma özelliğini,
I. ayrıcalıklara karşı olması,
II. egemenliğin halkın bir kesimine ait olması,
Kanunla:
–
Üretilecek mallara % 10 prim verilmiş.
–
İthalat ürünlerinden % 10 daha pahalı da olsa
devlet kurumlarına yerli ürün kullanımı zorunluluğu
getirilmiştir.
Bu durum;
I.
Üretimin artırılmak istendiğinin
II. Sermaye birikimine devlet desteğinin sağlandığının
III. herkesin kanun önünde eşit kabul edilmesi
III. İthalatın azaltılmak istendiğinin
durumlarından hangileri destekler?
göstergesidir.
B) Yalnız II
E) II ve III
22. Halkçılık ilkesi Atatürk’ün temel ilkelerinden bir tanesidir. Halk için çalışmayı halk için var olmayı esas alır. Eşitlikçidir. Sınıf ve zümre ayrımını reddeder. Halk için en
iyi yönetim biçimi cumhuriyettir ve halkçılık demokratik
ilkelere dayanır.
Bu durum:
I.
(Cevap E)
C) I ve II
Ayrıcalıklara karşı olmayı
II. Herkesin kanun önünde eşit olmasını destekler.
Egemenliğin bir kesime ait olması halkçılığa ve Atatürk
ilkelerine aykırıdır.
(Cevap D)
A) Yalnız I
D) I ve III
24. 1923 - 1928 yılları arasında önemli atılımlar yapıldığı
hâlde, harf inkılabı ancak 1928 yılında gerçekleştirilebilmiştir.
Bu gecikmede,
I.
harf inkılabına çok önem verilmesi ve başarısının
rastlantıya bırakılmak istenmemesi,
II. daha önce bu konuda yapılmış olan çalışmaların
sonuçsuz kalması,
III. Arap alfabesinin harf sayısının sayıca fazla olması
durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?
A) Yalnız I
D) I ve III
8
B) Yalnız II
E) I, II ve III
C) I ve II
KPSS
TARİH
2008 KPSS
24. Harf İnkılabı (1 Kasım 1928):
I.
Yukarıda verilen sürece bakıldığında Harf İnkılabı ile
ilgili tartışmaların eskiye dayandığı fakat olumlu sonuç
alınamadığını göstermektedir. M. Kemal’in Gülhane Nutuk’undan sonra 1 Kasım 1928’de çıkarılan kanunla yeni harfler kabul edildi. Bu inkılap Türk inkılap tarihinin en
önemli ve en çok önemsenen devrimlerinden biridir.
III. Osmanlı Bankasına verilmiş olan kâğıt para çıkarma ayrıcalığının giderilmesi
görevlerinden hangilerini üstlenmiş bir kuruluş
olmasının etkisi vardır?
A) Yalnız I
D) II ve III
•
Siyasal amaçlarla sömürülebilecek olan Terakkiperver Cumhuriyet Partisinin kapatılması
–
Banka Osmanlı Bankasına ait olan kâğıt para
basma yetkisini üzerine almış
–
Kredi düzenlemeleri ile bankacılık sektörüne destek
olmuştur. Bu açıdan Türkiye Devleti’nin bağımsız
bir ekonomiye sahip olması yolunda önemli bir adım
olmuştur.
–
Aynı gün fetva makamı olan Şeriye ve Evkaf Vekaletinin kaldırılması
–
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kapatılması
(1925) (Parti kuruluşundan hemen sonra rejim karşıtlarının odağı olmuştur.)
Bu iki gelişme anayasadan laikliğe aykırı hükümlerin
çıkarılmasını ve laiklik ilkesinin anayasaya yerleşmesini
kolaylaştırmıştır.
I.
siyasi rejimi,
II. hükümetin oluşturulma biçimi,
konularından hangileri belirlenmiştir?
A) Yalnız I
D) I ve III
B) Yalnız II
E) I, II ve III
C) I ve II
27. 1921 Anayasası (20 Ocak 1921):
25. Halifeliğin kaldırılması (3 Mart 1924):
27. 1923 yılında, 1921 Anayasası’nda yapılan değişiklikle Türkiye Devleti’nin,
III. seçim sistemi
Yukarıdaki gelişmelerin aşağıdakilerden hangisine
ortam hazırladığı savunulabilir?
A) Cumhuriyetin ilan edilmesi ve cumhurbaşkanının
seçilmesi
B) Anayasadan laikliğe aykırı hükümlerin çıkarılması
C) Ulus egemenliğine dayalı yeni bir anayasa yapılması
D) Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun çıkarılması
E) Saltanatın kaldırılması
C) Yalnız III
(Cevap D)
Halifeliğin kaldırılmasıyla şeriata aykırı olduğu
yolunda fetva vermeye kalkışan fetva makamının
ortadan kaldırılması
B) Yalnız II
E) I, II ve III
26. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (1930):
(Cevap C)
25. •
çiftçiye kredi verilmesi,
II. ulusal bankalara destek verilmesi,
Latin harfleri ile ilgili tartışmalar 19. yy. ortalarında
başlamıştır. II. Meşrutiyet döneminde ise bu tartışmalar
iyice artmıştır. 1922 yılında önce Azerbaycan’da daha
sonrasında Özbekistan’da Latin harfleri kabul edildi. Bu
durum yeni Türkiye Devleti’nde de tartışmaları iyice hızlandırdı. 1925 yılında Rumi Takvim yerine Miladi Takvim’in benimsenmesi, 1927’den beri reçetelerin Latin Alfabesi ile yazılması ve 1926’dan beri yeni harfler üzerine çalışmalar yapan Dil Encümeni’nin Elifba Raporunu
hazırlaması üzerine 8 Ağustos 1928’de Mustafa Kemal
Gülhane Parkı’ndaki bir nutuk esnasında Latin alfabesinin gerekliliğinden bahsetti (YÖK İnkılap Tarihi I - II sayfa 55)
26. Cumhuriyet’in ilk on beş yılında kurulan bankalar
arasında Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasının
önemli yeri olmasında,
I. İnönü Savaşı’ndan sonra hazırlanıp yürürlüğe konulan
anayasadır. Genel prensiplere göre hazırlanmış ayrıntılı
olmayan bir anayasadır. Yönetimin şekli ve rejimin üstü
kapalıdır. Bu konular net değildir.
29 Ekim 1923 yılında Cumhuriyet ilan edilmiştir. Böylece:
–
Siyasi rejimin adı belirlendi.
–
Hükümet oluşturma biçimi yeniden düzenlendi. Eski
sistem bakanların meclis içerisinden seçilmesini
öngören Meclis Hükümeti sistemi idi. Yeni sistem
ise bakanların başbakan tarafından seçilmesi esasına dayalı olan Kabine sistemidir.
(Cevap C)
(Cevap B)
KPSS
9
2008 KPSS
TARİH
28. Atatürk Döneminde çok partili hayata geçiş amacıyla kurulan partilerden Serbest Cumhuriyet Partisinin
programında,
I.
30. Sadabat Paktı (8 Temmuz 1937):
–
Türkiye, Afganistan, İran ve Irak’ın katılımı ile ortaya
çıkan birliktir. Birliğin kurulmasının temel sebebi İtalya’nın Asya ve Afrika’ya doğru, Büyük Roma İmparatorluğu’nu yeniden kurmak amacıyla yürüttüğü
yayılma politikasıdır.
–
Birlik şartlarına göre;
cumhuriyetçilik,
II. devletçilik,
ilkelerinden hangileri yer almıştır?
A) Yalnız I
D) I ve II
B) Yalnız II
E) I ve III
C) Yalnız III
28. Serbest Cumhuriyet Fırkası (12 Ağustos 1930):
Mustafa Kemal Paşa’nın önerisi ile Fethi Okyar tarafından kurulmuştur. Parti Atatürk ilkelerinden devletçilik
hariç diğerlerine programında yer vermiştir.
III. laiklik
1. Taraflar birbirinin sınırına saldırmayacaklar.
2. Eğer birine saldırı olursa diğeri de saldırıya karşı
koyacak.
(Cevap A)
(Cevap E)
29. I.
Boğazların Türk egemenliğine geçmesi
III. Ege adalarının silahsızlandırılması
Yukarıdakilerden hangileri Atatürk Dönemi gelişmeleri arasındadır?
A) Yalnız I
D) I ve III
29. I.
B) Yalnız II
E) I, II ve III
C) Yalnız III
Boğazların Türk egemenliğe geçmesi Montrö Boğazlar Antlaşması ile (1936)
II. İtalya’nın Rodos ve On İki Ada’yı Yunanistan’a
bırakması
II. Rodos ve On İki Ada’nın İtalya tarafından Yunanistan’a bırakılması İkinci Dünya Savaşı sonrasında
III. Ege Adalarının silahsızlandırılması Lozan Antlaşması (1923) ile
gerçekleşmiştir.
30. Aşağıdakilerden hangisi Sadabad Paktı’nın kurulmasına neden olan gelişmelerden biridir?
(Cevap D)
A) İtalya’nın Asya ve Afrika’ya doğru yayılma siyaseti
izlemesi
B) Boğazlardan geçmek isteyen yabancı savaş gemilerinin Türkiye’den izin almak durumunda olması
C) 1929 yılında Amerika’nın ekonomik kriz yaşaması
D) Birleşmiş Milletler Teşkilatının kurulması
E) İngiltere’nin Kıbrıs’ı işgal etmesi
10
KPSS

2008 Kamu Personel Seçme Sinavi

Transkript

Benzer belgeler

İhtiyaç Akademi KPSS Kursu yine farkını ortaya koydu

KPSS – Tarihte Son Nokta DENEME-2(Levent

Başvuru Formunu İndirmek İçin Tıklayınız…

Soru Bankası

ÇÖZÜMÜ

ÇÖZÜMÜ