osteoartrit - romatizmahastaliklari.com

OSTEOARTRİT
Prof. Dr. Nuran TÜRKÇAPAR
AÜTF İç Hastalıkları ABD – Romatoloji BD
OSTEOARTRİT
TANIM
Dejeneratif eklem hastalığı veya
osteoartroz olarak da bilinir
 “Aşınma ve yıpranma” bir tür artrit
 İnsandaki en yaygın görülen artrit; US’da
27 milyon yetişkin
 Bir veya daha fazla eklem etkilenebilir
 Sıklıkla tutulan eklemler; diz, kalça, el
vertebra, baş parmak ve 1. MTP
 Daha az; omuz, ayak bileği ve MCP

OSTEOARTRİT
Patogenez
Yaşlanmayla birlikte non-enzimatik
glycation artar ve ‘Advanced Glycation
End’ (AGE) ürünler artar
 Kartilajın proteoglikan yapısı değişir ve
su içeriği azalır

OSTEOARTRİT
Patogenez
Osteoartritik eklemde
-Ödem ve mikro parçalanma (microcracks)
-Kartilajda fissürleşme ve yarıkların oluşumu
-Erezyon ve yeni kemik oluşumu

OSTEOARTRİT
Patogenez
Osteoartrit: kondrositlerin yıkım ve hücre dışı matriks
sentezi arasındaki dengenin korunamaması sonucu gelişir
 MMP (öz. ADAMTS) gibi proteinazlarla artmış kartilaj yıkımı
 Kondrosit ve sinovisitlerce proinflamatuar sitokinlerin (IL-1,
IL-6, IL-8, LIF) salınımı artar; bu sitokinler de kartilajı yıkan
enzimleri artırır. Diğer inflamasyon mediatörleri; PG, SOR
de patogenezde önemli.
 Anti-inflamatuar sitokin; IL-4, IL-10, IL-13
 IL-1; kartilaj matriks yapısını değiştirir (tip II ve IX
kalojenlerin sentezi azalırken, tip I ve tip III kalojenlerin
sentezi artar
 Kartilajın onarılması; IGF-I, TGF-beta

OSTEOARTRİT
Nedir?

Normal eklem
◦ Kartilaj
◦ Sinovyal sıvı ve
membran
◦ Bursa
◦ Çeşitli eklemlerin
artikülasyonu
◦ Kas, tendon,
ligament, yağ ve
kemikler
OSTEOARTRİT
Nedir?

Dejenerasyon
◦ Kartilaj hasarı veya kaybı
◦ Bozuk mekanik ve aşınma
◦ Kemik kisti ve skar oluşumu
OSTEOARTRİT
Nedir?

Anormal kompansatuar yanıt
◦ Yeni kemik oluşumu – kemik spurları
◦ İnflamasyon (nadiren) – sıvı, şişlik, kızarıklık
OSTEOARTRİT
Nedenleri
Genetik Faktörler
 Cinsiyet - kadın > erkek
 Travma (küçük veya büyük)
 Ko-morbid tıbbi durumlar
 Yaşa bağlı süreçler

OSTEOARTRİT

Genetik Faktörler
◦ İkiz ve ikiz olmayan kardeş çalışmalarında
genetik faktörlerin etkisi %39-65
◦ Bu faktörlerin neler olduğu ?
OSTEOARTRİT

Cinsiyet
◦ 45 yaşından önce - erkek > kadın
◦ 45 yaşından sonra - kadın > erkek
◦ Kadınlar erkeklerden daha az kalça protezine
gider
◦ > 70 yaş büyük bölümü
◦ Kadın, obez, siyahlarda fazla; Çinlilerde az
(zayıf)
OSTEOARTRİT
Riskler ?

Travma
◦ Meslek
◦ Spor
◦ Yaralanma
OSTEOARTRİT
Riskler ?

Yandaş tıbbi hastalıklar
◦ Obezite
◦ Akromegali
◦ Psödogut
OSTEOARTRİT
Riskler ?

Yaşa bağlı süreçler
Felson D. N Engl J Med 2006;354:841-848
OSTEOARTRİT
Ne hissedersiniz?
OSTEOARTRİT
Ne hissedersiniz?
Ağrı
 Şişlik
 Katılık
 Takılma
 Diğer inflamasyon bulguları

OSTEOARTRİT
Nasıl teşhis edilir?
Anamnez
 Fizik muayene (kemik yapıda büyüme,
krepitasyon, kısıtlı ROM)

OSTEOARTRİT
Nasıl teşhis edilir?
Laboratuvar – ANA, ESR, RF
 Non-inflamatuar sinovyal sıvı
 X-ray, MRI

OSTEOARTRİT
Nasıl önlenir?
Güvenli egzersiz
 Vücudunuzu dinleyin
 Kilo verin

OSTEOARTRİT
Tedavi Seçenekleri - Egzersiz

Egzersiz tipleri
◦ Germe
◦ Aerobik fitness
◦ Eklem hareket açıklığı
OSTEOARTRİT
Tedavi Seçenekleri - Egzersiz

Egzersiz- faydaları
◦
◦
◦
◦
◦
Kas gücünü artırır
Kas, tendon ve ligamentlerin esnekliğini artırır
Kilo verilmesi veya korunmasına yardım eder
Kardiyovasküler fitnes için iyi
Kendini iyi hissettirir
OSTEOARTRİT
Tedavi Seçenekleri - Egzersiz

Egzersiz
◦ Önerilen





Yürüme
Yüzme
Bisiklet
Germe/Güçlendirme
Yoga/Tai Chi
◦ Önerilmeyen
 Yüksek darbeli egzersiz
OSTEOARTRİT
Tedavi Seçenekleri - Egzersiz
OSTEOARTRİT
Tedavi Seçenekleri - İlaçlar

Acetaminophen; max: 4x500mg
◦ + güvenli, etkili, ucuz
◦ - etkisi kısa, karaciğer hastalığında kullanılmaz
OSTEOARTRİT
Tedavi Seçenekleri - İlaçlar

NSAIDs (ibuprofen, naproxen vb.)
◦ + etkin, bazıları uzun etkili, ucuz
◦ - mide ülserleri/irritasyon, böbreklere toksik

COX-2 inhibitörleri (celecoxib vb.)
◦ + etkili, daha az Gİ yan etki
◦ - kardiyak risk artışı (yüksek doz), pahalı,
böbreklere toksik
OSTEOARTRİT
Tedavi Seçenekleri - İlaçlar
Opiat analog (tramadol vb.)
 Opiat ilaçlar (codeine vb.)
 Glucosamine-chondroitin

◦ NIH çalışması – bazı orta-ciddi osteoartrite etkili
Diz Osteoartritinin Farmakolojik Tedavisi
Felson D. N Engl J Med 2006;354:841-848
OSTEOARTRİT
Tedavi Seçenekleri - Enjeksiyonlar

Kortikosteroid
◦ Anti-inflamatuar
◦ Geçici rahatlama- değişir (< 6 weeks)
◦ Optimal uygulama sıklığı tartışmalı – genellikle 3
ayda birden daha az sıklıkla uygulanmalı
◦ Riskleri – tendon hasarı, yumuşak dokuda atrofi
OSTEOARTRİT
Tedavi Seçenekleri - Enjeksiyonlar

Hyaluronic acid deriveleri (Synvisc, Hyalgan,
Orthovisc vb.
◦ Bağ dokusunun normal bir bileşenidir (sinovyal
sıvı)
◦ Ardışık 3-5 enjeksiyon
◦ Sadece diz kullanımı için onaylanmıştır
◦ Bazı çalışmalarda bu tedavinin yararlı olduğu
gösterilmiştir, bazılarında değil
OSTEOARTRİT
Tedavi Seçenekleri - Cerrahi

Artroskopik cerrahi
OSTEOARTRİT
Tedavi Seçenekleri - Cerrahi

Artroskopik cerrahi
◦ 2002 – artroskopik debridman veya yıkamanın
plasebo cerrahisinden daha iyi olmadığı
gösterilmiştir (N Engl J Med 347:81, July 11,
2002)
◦ 2008 – artroskopik yıkama veya debritmanın
medikal/fizik tedaviden daha iyi değil (N Engl J
Med 359:1097, September 11, 2008)
◦ Yalnızca menisküs yırtıkları veya eklem içi
osteofitleri olan belirli hastalar için uygun
OSTEOARTRİT
Tedavi seçenekleri - Cerrahi

Eklem replasmanı (protez)
◦ Kalça
 Çok başarılı, %90 ; 10-15 yıl sonra da hala işlevini
korur, son yayınlarda 25 yıl
◦ Diz
 Çok başarılı,% 80-90 vakada 10 yıl sonra da işlevini
korur
◦ El
 Daha az sıklıkla uygulanır ve bir el uzmanı tarafından
yapılmalıdır
OSTEOARTRİT
Tedavi Seçenekleri - Cerrahi

Eklem replasman cerrahisi – Kim aday?
◦ Şiddetli, konservatif tedaviye yanıtsız,
semptomatik osteoartrit
◦ günlük yaşam aktiviteleri etkilenenler
OSTEOARTRİT
Tedavi seçenekleri - Cerrahi

Eklem replasman cerrahisi – maksimum
faydalanmak
◦ Eğer fazla kilolu veya obezse – cerrahi öncesi
kilo vermek
◦ Ameliyat öncesi kasların güçlendirilmesi
◦ Çok ameliyat yapılan bir merkez seçilmesi
◦ Belli bir rehabilitasyon tedavi programını izlemek
◦ Sabırlı olmak…ve eklemi önemsemek
OSTEOARTRİT
Alternatif Tedaviler
Anti-inflamatuar pomadlar/jeller, (Capsaicin,
methylsalicylate)
 Sıcak/soğuk uygulamalar
 Vitaminler
 Yeşil çay
 Elekriksel uyarı (TENS)
 Akapunktur

OSTEOARTRİT
Gelecek çalışmalar
Genetik faktörlerin anlaşılması ve kartilaj
hasarının nedenlerinin anlaşılması
 Genetik mühendisliği

◦ Kartilaj hücre replasmanı
◦ Stem cell transplantasyonu
◦ Gen tedavisi

Diğer ilaçlar (oral IL-1 antg. vs)
OSTEOARTRİT
Kaynaklar
National Institute of Arthritis and
Musculoskeletal and Skin Disease www.niams.nih.gov
 Arthritis Foundation www.arthritis.org
 American College of Rheumatology www.rheumatology.org
