2012 Yılı (Kesin Sonuçlarına göre)

Transkript

2012 Yılı (Kesin Sonuçlarına göre)
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
Gözden Geçirme Notları
2012 Yılı (Kesin Sonuçlarına göre) Bitkisel Üretim ve Bitkisel Ürün Denge
İstatistikleri
I. Bitkisel Üretim
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 31/12/2012 tarihinde açıklanan, 2012 yılı
“Bitkisel Üretim” kesin sonuçlarına 1 yönelik haber bültenine göre;
 2012 yılında tahıl ve diğer bitkisel ürünlerin üretimi, bir önceki yıla göre %4,7
oranında azalış göstermiştir.
 2011 yılında %6,0 oranında artış yönlü değişim gösteren sebze ürünleri üretim
miktarı, 2012 yılında artış hızını keserek bir önceki yılın kesin sonuçlarına göre
sadece ‰7,0 oranında yükselmiştir.
 2011 yılında %3,5 oranında artış gösteren meyve ürünleri üretim miktarı, 2012 yılı
kesin sonuçlarına göre bir önceki yıl ile kıyaslandığında artış hızını yükselterek %4,8
oranında artış kaydetmiştir.
 2012 yılında toplam üretim içinde tahıl ürünleri üretim miktarı 33,4 milyon tona
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
gerilerken, sebzelerin üretim miktarı 27,8 milyon tona, meyvelerin de 18,0 milyon
tona yükselmiştir. 2012 yılı II. tahmin sonuçları ile bu sonuçlar karşılaştırıldığında
tahıl üretim miktarı hiç sapma göstermezken, sebze ve meyve toplam üretim
miktarlarının 100.000 bin ton artış kaydetmiş olması dikkati çekmektedir. Özelikle
tahıl grubunda yer alan; tütün, şeker pancarı ve haşhaş (kapsül) gibi ürünlerdeki
üretim miktarlarının öngörü olmasına karşın sonuçlarda herhangi bir sapma
görülmemesi dikkati çekmektedir. Meyve grubundaki sapmanın da %50,0’ının çay
üretiminden kaynaklandığı gözlenmektedir.
 Tahıl ve diğer bitkisel ürünlerin 2012 yılı üretiminde en ciddi azalışı %100,0 oranı ile
keten, %93,3 oranı ile kuş yemi ve %91,5 oranı ile de haşhaş (kapsül) göstermiştir.
1
Yorumlarda kıyaslama için 2011 Yılı kesin sonuçları baz alınmıştır.
Sayfa 1
Sayı: E.3.8/374
02.01.2013
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected]
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
 Bitkisel ürün verileri incelendiğinde de kullanılabilir üretimin, yurt içi kullanım oranı
olan yeterlilik derecesi en yüksek olan ürünlerin;
 Tahıllar ve diğer bitkisel ürünler grubunda 2011 yılında olduğu gibi oranı
düşmekle birlikte %104,7 oranı ile arpa,
 Sebzeler ürün grubunda yine 2011 yılında olduğu gibi oranı düşen meyvesi
yenen sebze grubundan %111,9 oranı ile domates, yumru ve kök sebzeler
grubundan %111,6 oranı ile havuç,
 Meyveler grubundan diğer meyveler alt grubunda 1.873,9 Kg ile kayısı ve
1.279,6 Kg ile incir ve sert kabuklular grubundan da 627,0 Kg ile fındık ilk üç
sıradaki ürünlerdir.
 2011 yılında, kişi başına bitkisel ürün tüketim değerleri irdelendiğinde; kişi başına
213,9 Kg tüketim ile buğday ilk sırada gelirken, bunu 105,9 Kg tüketim ile domates,
52,7 Kg tüketim ile de patates izlemektedir. İlk üç sırada yer alan ürünlerin
sıralaması ve ürün kompozisyonu 2012 yılı II. tahmin sonuçları ile de aynıdır.
2011 yılında %1,7 oranında artış gösteren tahıl ve diğer bitkisel ürünlerin toplam üretimi,
2012 yılı kesin sonuçlarına göre %4,7 oranında azalış göstermiştir.
Tahıl ürünlerinin toplam üretim miktarı 2012 yılındaki küresel ısınmanın oluşturduğu iklim
değişiklikleri nedeniyle %5,2 oranında azalmıştır. Tahıl ürünleri grubunda 2012 yılında en fazla
üretim miktarına sahip ilk üç üründen; buğday üretimi bir önceki yıla göre %7,8 ve arpa %6,6
oranlarında azalırken, mısır (dane) üretimi ise %9,5 oranında artış göstermiştir. 2011 yılında
buğday üretiminin toplam tahıl üretimi içinde %62,0 olan payının, 2012 yılında %60,2’ye
gerilediği dikkati çekmektedir.
Patates, kuru baklagiller, yenilebilir kök ve yumrular grubunun toplam üretim miktarı 2012
yılında, bir önceki yıla göre %4,0 oranında artış göstermiştir. Patates üretimi bir önceki yıla
göre %3,9, nohut üretimi %6,3, kırmızı mercimek üretimi ise %7,9 oranlarında artış
kaydetmiştir. Patates üretim miktarının ilgili grubun toplam üretimi içindeki oranının 2011 ve
2012 yılında %79,7 oranında eşit olduğu görülmektedir.
Sayfa 2
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.3.8/374
02.01.2013
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected]
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
Yağlı tohumlardan ayçiçeği toplam üretimi 2012 yılında, bir önceki yıla göre %2,6 oranında
artış, yer fıstığı üretiminin %35,8 ve soya üretiminin de %19,4 oranlarında önemli bir artış
gösterdiği gözlenmektedir. Yer fıstığının 2011 yılındaki üretim miktarının ilgili grup toplam
üretimindeki oranı %5,3 iken, 2012 yılında payını %7,0’a yükselttiği görülmektedir.
Tekstilde kullanılan ham bitkiler grubunda; kütlü pamuk üretimi bir önceki %10,1 ve keten
üretimi %100,0, kenevir üretimi de %62,5 oranlarında azalış göstermiştir. Tekstil ürünleri
üretiminde 2012 yılı kesin sonuçlarına göre çok önemli düzeydeki azalışlar dikkati
çekmektedir.
2012 yılında bir önceki yıl sonuçlarına göre, tütün üretim miktarı %76,1 oranında artarken,
şeker pancarı üretim miktarı ise %7,0 oranında düşüş göstermiştir.
Parfümeri, eczacılık ve benzeri alanlarda kullanılan bitkiler, hayvan yemi bitkilerinin
tohumları grubunun toplam üretim miktarı, bir önceki yıl sonuçlarına göre %27,1 oranında
azalmıştır. Haşhaş üretimi %91,5 oranında, fiğ üretimi %3,2 oranında azalmıştır. Tahıl ve
diğer bitkisel ürünlerin 2012 yılı üretiminde en ciddi azalışı %100,0 oranı ile keten, %93,3
oranı ile kuş yemi ve %91,5 oranı ile de haşhaş (kapsül) göstermiştir.
2012 yılında tahıl ve diğer bitkisel ürün ana grubu toplam üretimi içinde, alt grupların
oranları bir önceki yılla kıyaslandığında artış yönünde değişim gösteren alt gruplar; “patates,
kuru baklagiller, yenilebilir kök ve yumrular”, “yağlı tohumlar” ve “tütün” olurken, “tahıllar”,
“tekstilde kullanılan ham bitkiler”, “şeker pancarı” ve
“parfümeri, eczacılık ve benzeri
alanlarda kullanılan bitkiler, hayvan yemi bitkilerinin tohumları” grupları da azalış yönünde
değişim gösteren alt gruplar olmuştur (Bkz, Tablo 1).
2011 yılında %6,0 oranında bir önceki yıla göre artış gösteren sebze ürünleri toplam üretim
miktarı, 2012 yılında sadece ‰7,0 oranında artış gösterebilmiştir.
2012 yılında sebze üretiminde alt gruplar itibarı ile; meyvesi yenen sebzeler grubu üretim
miktarı, bir önceki yıl sonuçlarına göre %2,6 oranında ve başka yerde sınıflandırılmamış diğer
sebzeler de ‰6,0 oranında artış, yumru ve kök sebzeler alt grubu %11,2 oranında azalış
göstermiştir.
Sayfa 3
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.3.8/374
02.01.2013
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected]
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
Meyvesi için yetiştirilen sebzeler grubunda, bir önceki yıl sonuçlarına göre en yüksek üretim
artışını gösteren ürünler; %19,9 oranı ile acur olmuş, bunu %6,7 oranı ile barbunya fasulye,
%5,0 oranı ile dolmalık biber, %4,1 oranı ile karpuz ve %3,5 oranı ile de sivri biber takip
etmiştir. 2012 yılında, bir önceki yıl sonucuna göre de en yüksek oranlı üretim düşüşünü %4,8
oranı ile kabak (sakız) gösterirken, bunu %3,6 oranı ile bakla izlemiştir. 2012 yılında üretim
miktarı itibarı ile ilk üçte yer alan ürünler; 11,4 bin ton ile domates olurken, bunu 4,0 bin ton
ile karpuz ve 1,7 bin ton ile de hıyar ve kavun izlemektedir. 2012 yılı II. tahmin sonuçları ile
seçilmiş olan ürünlerin toplam üretim miktarları kıyaslandığında; pırasa, domates, karpuz,
hıyar üretim miktarları aynı kalırken, kuru soğan ve marul (göbekli) üretim miktarları azalmış,
havuç, lahana (baş) ve ıspanak üretim miktarları ise artış göstermiştir.
Tablo 1. Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Üretim Miktarı Açısından, Alt Gruplara göre İlk Üçte Yer Alan
2
Ürünler (2012 Yılı Kesin Sonuçları)
2
2012 yılı kesin sonuçlarına göre ilgili alt gruplarda üretim miktarı itibarı ile ilk üçteki ürünler verilmiştir.
Sayfa 4
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.3.8/374
02.01.2013
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected]
www.tobb.org.tr
2010
TİO
32.772.550
19.674.000
7.250.000
4.310.000
54,0
32,4
11,9
7,1
Patates, Kuru Baklagiller, Yenilebilir Kök ve Yumrular
Patates
Nohut
Mercimek (Kırmızı)
5.784.562
4.513.453
530.634
422.000
Yağlı Tohumlar
Ayçiçeği
Yerfıstığı
Soya
Üretim
2011
(Ton)
Değişim Oranı
2011
2012
TİO
2012
TİO
35.202.073
21.800.000
7.600.000
4.200.000
57,0
35,3
12,3
6,8
33.377.430
20.100.000
7.100.000
4.600.000
56,8
34,2
12,1
7,8
7,4
10,8
4,8
-2,6
-5,2
-7,8
-6,6
9,5
9,5
7,4
0,9
0,7
5.780.950
4.613.071
487.477
380.000
9,4
7,5
0,8
0,6
6.013.514
4.795.122
518.000
410.000
10,2
8,2
0,9
0,7
-0,1
2,2
-8,1
-10,0
4,0
3,9
6,3
7,9
1.696.677
1.320.000
97.310
86.540
2,8
2,2
0,2
0,1
1.699.151
1.335.000
90.416
102.260
2,8
2,2
0,1
0,2
1.764.921
1.370.000
122.780
122.114
3,0
2,3
0,2
0,2
0,1
1,1
-7,1
18,2
3,9
2,6
35,8
19,4
53.018
0,1
45.435
0,1
80.000
0,1
-14,3
76,1
17.942.112
29,6
16.126.489
26,1
15.000.000
25,5
-10,1
-7,0
132.970
132.970
0,2
0,2
127.114
127.114
0,2
0,2
125.610
125.610
0,2
0,2
-4,4
-4,4
-1,2
-1,2
2.150.013
2.150.000
13
3,5
3,5
0,0
2.580.020
2.580.000
20
4,2
4,2
0,0
2.320.006
2.320.000
6
3,9
3,9
0,0
20,0
20,0
53,8
-10,1
-10,1
-70,0
Parfümeri, Eczacılık ve Benzeri Alanlarda Kullanılan
157.454
0,3
150.999
0,2
110.014
0,2
-4,1
-27,1
Bitkiler, Hayvan Yemi Bitkilerinin Tohumları
Fiğ
Haşhaş (Kapsül)
Diğer (acı bakla, şerbetçi otu)
121.676
33.555
2.223
0,2
0,1
0,0
107.844
40.979
2.176
0,2
0,1
0,0
104.342
3.497
2.175
0,2
0,0
0,0
-11,4
22,1
-2,1
-3,2
-91,5
0,0
58.791.495 100,0
1,7
-4,7
Tahıllar
Buğday
Arpa
Mısır (Dane)
Şeker pancarı
Diğer Yem Bitkileri (Tahıl Samanı ve Kabuklar Hariç)
Hayvan Pancarı
Tekstilde Kullanılan Ham Bitkiler
Pamuk (Kütlü)
Diğer (keten lif, kenevir lif)
Toplam
Kaynak: TÜİK.
TİO: Toplam İçindeki Oranı.
60.689.356 100,0
61.712.215 100,0
2012 yılında sebze ürünleri üretim miktarı, bir önceki yıl sonuçları ile kıyaslandığında yumru
ve kök sebzeler alt grubunda azalış olduğu, diğer alt gruplarda ise artış olduğu dikkati
çekmektedir. Yumru ve kök sebzeler alt grubunda %20,2 oranı ile taze sarımsak, %18,6 oranı
ile havuç, %16,3 oranı ile kereviz, %2,9 oranı ile şalgam ve ‰3,0 ile de kuru sarımsak üretim
miktarında bir önceki yıl sonuçlarına göre artış olduğu, kuru soğan üretiminde %22,1
oranında, kırmızı turp üretiminde %7,5 oranında ve pırasa üretiminde %6,8 oranında düşüş
olduğu gözlenmektedir (Bkz, Tablo 2).
2011 yılında %3,5 oranında artış gösteren meyve ürünleri üretim miktarı 2012 yılında hava
şartlarının meyve üretimi lehinde gelişmesiyle %4,8 oranında artmıştır.
Tablo 2. Sebze Ürünleri Üretim Miktarı Açısından İlk Üçte Yer Alan Ürünler (2012 Yılı Kesin Sonuçları)
3
3
2012 yılı kesin sonuçlara göre ilgili alt gruplarda üretim miktarı itibarı ile ilk üçteki sebze ürünler verilmiştir.
Sayfa 5
www.tobb.org.tr
Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünler
Tütün
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.3.8/374
02.01.2013
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected]
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
Sebzeler
Yumru ve Kök Sebzeler
Soğan (Kuru)
Havuç
Pırasa
Meyvesi için Yetiştirilen Sebzeler
Domates
Karpuz
Hıyar
Başka Yerde Sınıflandırılmamış Diğer Sebzeler
Lahana (Baş)
Ispanak
Marul (Göbekli)
Toplam
Kaynak: TÜİK.
TİO: Toplam içindeki Oranı.
(Ton)
Değişim Oranı
2011
2012
2010
TİO
Üretim
2011
TİO
2012
TİO
3.121.698
1.900.000
533.253
244.812
12,0
7,3
2,1
0,9
3.425.622
2.141.373
602.078
246.144
12,4
7,8
2,2
0,9
3.040.692
1.668.356
714.280
229.359
11,0
6,0
2,6
0,8
9,7
12,7
12,9
0,5
-11,2
-22,1
18,6
-6,8
21.219.750
10.052.000
3.683.103
81,6
38,7
14,2
22.424.786
11.003.433
3.864.489
81,4 23.004.689
39,9 11.350.000
14,0 4.022.296
82,9
40,9
14,5
5,7
9,5
4,9
2,6
3,1
4,1
1.739.191
6,7
1.749.174
6,3
1.741.878
6,3
0,6
-0,4
1.655.747
491.228
218.291
226.144
6,4
1,9
0,8
0,9
1.697.054
498.073
221.632
217.378
6,2
1,8
0,8
0,8
1.707.325
481.511
222.225
205.463
6,2
1,7
0,8
0,7
2,5
1,4
1,5
-3,9
0,6
-3,3
0,3
-5,5
27.547.462 100,0 27.752.706 100,0
6,0
0,7
25.997.195 100,0
2011 yılında bir önceki yıla göre %3,5 oranında artış gösteren meyveler grubu üretim miktarı,
2012 yılında %4,8 oranında artış kaydetmiş ve artış hızı yükseltmiştir.
Meyveler içinde alt gruplar düzeyinde üretim açısından ilk üçte yer alan ürünlerin toplam
üretim miktarının bir önceki yıla göre değişimleri incelendiğinde; üzüm üretiminin %2,6
oranında, diğer meyveler ve sert kabuklular alt grubunda portakal üretimi %4,0, limon
üretimi %10,1; baharat bitkileri alt grubunda ise diğer baharat bitkileri üretimi %12,4
oranlarında azalış gösteren ürünler olurken, aynı alt ürün grubunda incir üretimi %5,6
oranında, muz üretimi ‰6,0, mandalina üretimi ‰3,0 oranında, kayısı üretimi %16,9
oranında, fındık üretimi %53,5 oranında ve kekik üretimi de %5,9, çay üretimi %1,5 oranında
artış gösteren ürünler olmuştur (Bkz, Tablo 3).
Tablo 3. Meyve Ürünleri Üretim Miktarı Açısından İlk Üçte Yer Alan Ürünler (2012 Yılı Kesin Sonuçları)
4
4
2012 yılı kesin sonuçlarına göre ilgili alt gruplarda üretim miktarı itibarı ile ilk üçteki meyve ürünleri
verilmiştir.
Sayfa 6
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.3.8/374
02.01.2013
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected]
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
Üzüm
Diğer Meyveler ve Sert Kabuklular
Muz, İncir, Avakado, Kivi (Toplam)
İncir
Muz
Diğer
Turunçgiller (Toplam)
Portakal
Mandalina
Limon
Diğer meyveler (Toplam)
Elma
Kayısı
Şeftali
Zeytin ve Diğer Sert Kabuklular (Toplam)
Zeytin
Fındık
Ceviz
Çay (1)
(Ton)
Değişim Oranı
2011
2012
2010
TİO
Üretim
2011
4.255.000
25,6
4.296.351
25,0
4.185.126
23,2
1,0
-2,6
12.130.745
492.777
254.838
210.178
27.761
3.572.376
1.710.500
858.699
787.063
5.629.881
2.600.000
450.000
539.403
2.435.711
1.415.000
600.000
178.142
73,0
3,0
1,5
1,3
0,2
21,5
10,3
5,2
4,7
33,9
15,7
2,7
3,2
14,7
8,5
3,6
1,1
12.697.125
497.556
260.508
206.501
30.547
3.613.766
1.730.146
872.251
790.211
5.980.455
2.680.075
650.000
545.902
2.605.348
1.750.000
430.000
183.240
73,8
2,9
1,5
1,2
0,2
21,0
10,1
5,1
4,6
34,8
15,6
3,8
3,3
15,2
10,2
2,5
1,1
13.625.816
521.439
275.002
207.727
38.710
3.475.024
1.661.111
874.832
710.211
6.657.999
2.888.985
760.000
611.165
2.971.354
1.820.000
660.000
203.212
75,6
2,9
1,5
1,2
0,2
19,3
9,2
4,9
3,9
37,0
16,0
4,2
3,4
16,5
10,1
3,7
1,1
4,7
1,0
2,2
-1,7
10,0
1,2
1,1
1,6
0,4
6,2
3,1
44,4
1,2
7,0
23,7
-28,3
2,9
7,3
4,8
5,6
0,6
26,7
-3,8
-4,0
0,3
-10,1
11,3
7,8
16,9
12,0
14,0
4,0
53,5
10,9
224.041
186.272
12.587
25.182
1,3
1,1
0,1
0,2
201.150
162.125
13.193
25.832
1,2
0,9
0,1
0,2
202.048
165.527
13.900
22.621
1,1
0,9
0,1
0,1
-10,2
-13,0
4,8
2,6
0,4
2,1
5,4
-12,4
1.305.566
7,9
1.231.141
7,2
1.250.000
6,9
-5,7
1,5
18.012.990 100,0
3,5
4,8
Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkileri
Baharat Bitkileri
Kırmızı Biber
Kimyon
Diğer
Toplam
16.609.786 100,0
Kaynak: TÜİK.
(1): Yeşil yaş çay yaprağı, meyve üretimi toplamına dahil değildir.
TİO: Toplam içindeki Oranı.
TİO
2012
TİO
17.194.626 100,0
2012 yılı kesin sonuçları, bir önceki yıl sonuçları ile kıyaslandığında toplam üretim içerisinde,
tahılların üretim oranı azalırken, sebze ve meyve ürünlerinin üretim oranı artmıştır. 2012
yılında toplam üretim içinde tahıl ürünleri üretim miktarı 35,2 milyon tondan 33,4 milyon
tona gerilerken, sebzelerin üretim miktarı 27,5 milyon tondan 27,8 milyon tona, meyvelerin
de üretim miktarı 17,2 milyon tondan 18,0 milyon tona yükselmiştir (Bkz. Grafik 1).
Meyve ürünleri üretim miktarı 2012 yılı kesin sonuçları ile 2012 yılı II. tahmin sonuçları
kıyaslandığında sadece ‰3,0 oranında artış gözlenirken, başta çay olmak üzere diğer
ürünlerin toplam üretim miktarlarında artışlar olmuş, zeytin, fındık, kayısı ve mandalina
üretim miktarları ise değişmemiştir.
Sayfa 7
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.3.8/374
02.01.2013
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected]
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
18,0
2012
27,8
33,4
17,2
2011
27,5
35,2
Meyveler
Sebzeler
16,6
2010
26,0
Tahıllar
32,8
16,6
2009
26,7
33,6
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
Kaynak: TÜİK.
6
Grafik 1. Yıllara göre Tahıl, Sebze ve Meyvelerin Toplam Üretim Miktarları (10 Ton)
II. Bitkisel Ürün Denge İstatistikleri 5
20116 yılı için bitkisel ürünlerden ana gruplar ve alt gruplar düzeyinde üretimde ilk üçte yer
alan ürünler esaslı olmak üzere,
Ekilen arazi büyüklüğünün en fazla 8.103.400 hektar ile buğday için olduğu bunu, 3.040.000
hektar ile arpanın ve 594.000 hektar ile de mısırın takip ettiği görülmektedir.
Bitkisel ürünlerin hektar başına verimlilik değerleri incelendiğinde; patates için hektar başına
32,3 ton, mısır için hektar başına 7,3 ton, buğday için hektar başına 2,4 ton, soya için hektar
başına 3,7 ton, kolza için hektar başına 3,4 ton, ayçiçeği için hektar başına 2,1 ton ve kırmızı
mercimek için hektar başına 2,0 ton verimliliğin olduğu görülmektedir.
2011 yılında ithal edilen ürünlerin miktarları irdelendiğinde; 4.174.105 ton ile buğday ilk
sırada iken, bunu 1.851.283 ton ile ayçiçeği izlemekte, 1.368.446 ton ile soya üçüncü sırada
takip etmektedir. 2011 yılının aynı dönem tahmin sonuçları ile kıyaslandığında ithal edilen ilk
iki ürünün aynı olduğu ancak, ithal edilen ürün miktarlarında önemli ölçüde artış olduğu
5
2011-2012 tarımsal üretimini kapsayan tarım yılı istatistikleri TÜİK veri tabanında kullanıma
sunulmadığından, bu sayıda 2011 tarım yılı verileri verilmiştir. İlgili istatistikler güncellendiğinde gereken
düzenlemeler yapılacaktır.
6
2010-2011 yılı tarımsal üretimi kapsayan tarım yılını ifade etmektedir.
Sayfa 8
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.3.8/374
02.01.2013
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected]
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
gözlenmektedir. Seçilmiş ilgili ürünlerin toplam ithal edilen miktarı içinde AB 27 ülkelerinden
yapılan ithalatın oranları irdelendiğinde de; ithal edilen buğdayın %17,1’inin, arpanın
%95,3’ünün, mısırın %56,6’sının, ayçiçeğinin %18,1’inin, kolzanın %25,5’inin, pamuğun
%99,9’unun, AB 27 ülkelerinden ithal edilmiş olduğu gözlenmektedir.
Sebzelerde ithal edilen ürünler içinde 12.472 ton ile domates ve 10.658 ton ile karpuz ve
4.698 ton ile de lahana gelmekte olup, AB ülkelerinden ithal edilen ürünler için, oranları da
sırası ile %32,8; %2,0 ve ‰2,1’dir.
Meyveler içinde de en fazla ithal edilen ürünler de; 229,409 ton ile muz, 126,374 ton ile
portakal ve 73,012 ton ile elmadır. İlgili ürünlerin, toplam ithalatı içinde AB ülkelerinden ithal
edilenlerinin oranı muzda %0,0, portakalda %19,5 ve %3,4 olduğu, AB ülkelerinden hiç muz
ithal edilmediği gözlenmektedir. Ayrıca ihraç edilen 8.920 ton üzümün %45,9’u da AB’den
ithal edilmektedir.
2011 yılında ihraç edilen ürünlerin miktarları açısından tahıl ürünleri grubunda ilk üç sırada
yer alan ürünler de; 3.228.101 ton ile yine buğday olurken, bunu 507,523 ton ile ayçiçeği ve
190.243 ton ile kırmızı mercimeğin izlediği görülmektedir. İthal ve ihraç edilen tahıl
ürünlerinin ilk ikide yer alan ürün kompozisyonu değişmemektedir. İhraç edilen ilk üçteki bu
ürünlerin, AB 27 ülkelerine ihraç oranları incelendiğinde; sırası ile %2,1; %1,7 ve %11,1
olduğu görülmektedir.
Sebzeler grubunda ihraç edilen ürünlerden ilk üçte yer alanlar; 1.040.519 ton ve AB’ye ihraç
oranı %30,8 olan domatesin ilk sırayı aldığı, bunu 141.669 ton ve AB’ye ihraç oranı %41,7
olan hıyarın izlediği dikkati çekmektedir.
Meyveler grubunda da ihraç edilen miktar ve AB’ye ihraç oranı itibarı ile ilk üçteki ürünler
sırası ile 1.092.592 ton ve %71,7 oranı ile üzüm, 550.380 ton ve %63,6 oranı ile elma,
514.764 ton ve %21,6 oranı ile de limondur.
İlgili ürünlerde ihracatın ithalatı karşılama oranının en yüksek olduğu ürünler ise; pırasa,
hıyar, limon, fındık, üzüm, ıspanak, kayısı ve domatestir.
Sayfa 9
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.3.8/374
02.01.2013
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected]
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
2011 yılı için kişi başına tüketim miktarları 7; bir önceki yılın ilk tahmin sonuçları ile
kıyaslandığında buğday için 14,1 Kg’lık artışla 213,9 Kg’a, domates için 7,1 Kg’lık azalışla 105,9
Kg’a, patates için 0,3 Kg’lık azalışla 52,7 Kg’a, karpuz için 1,6 Kg’lık azalışla 43,4 Kg’a, üzüm
için 0,7 Kg’lık azalışla 34,4 Kg’a, kuru soğan için 0,2 Kg’lık azalışla 21,90Kg’a ve elma için 4,4
Kg’lık azalışla 24,8 Kg’a ulaştığı gözlenmektedir.
2011 yılı üretim miktarlarına göre yeterlilik dereceleri
8
analiz edildiğinde; mısır, kırmızı
mercimek, ayçiçeği, kolza, soya, muz, ceviz ve çayın yurt içi kullanım talebini tam olarak
karşılayamadığı, diğer ürünlerin ise normal yurt içi kullanım talebini karşıladığı, ihraç
edilebilir ve/veya stoklanabilir miktara sahip olduğu söylenebilir (Bkz, Tablo 4).
7
Kişi başına Kg cinsinden tüketim miktarı, ilgili ürünün yurt içi kullanım miktarının ilgili yıl için yılsonu nüfusa
oranıdır.
8
Yeterlilik derecesi= (Kullanılabilir üretim / Yurt içi kullanım)* 100 eşitliğinden hesaplanmaktadır.
Sayfa 10
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.3.8/374
02.01.2013
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected]
www.tobb.org.tr
Arz
Üretim
(Ton)
Ekilen Alan
(Ha)
Üretim
Kayıpları
(Ton)
Arz=Kullanım
(Ton)
Kullanılabilir
Üretim
(Ton)
İthalat
(Ton)
AB 27
(Ton)
715.013
TAHILLAR VE DİĞER
BİTKİSEL ÜRÜNLER
Tahıl
19.674.000
8.103.400
1.082.070
22.766.035
18.591.930
4.174.105
Arpa 1
7.250.000
3.040.000
435.000
6.875.409
6.815.000
60.409
57.568
Mısır 2
4.310.000
594.000
129.300
4.566.167
4.180.700
385.467
217.986
31.912.550
12.001.271
1.654.499
34.823.437
30.258.051
4.565.386
1.006.119
4.548.383
140.724
77.323
4.535.001
4.471.060
63.941
57.671
Nohut3
530.634
455.690
6.898
530.172
523.736
6.436
-
Mercimek (kırmızı) 3
422.000
211.600
10.972
640.226
411.028
229.198
-
Toplam3
Yağlı Tohum
1.235.306
822.155
21.388
1.518.470
1.213.918
304.552
139
Ayçiçeği 2
1.320.000
641.400
10.560
3.160.723
1.309.440
1.851.283
334.686
106.450
86.540
31.250
23.473
1.384
692
346.381
1.454.294
105.066
85.848
241.315
1.368.446
61.642
6.442
Toplam3
Patates3
Kuru Baklagil
Kolza 2
Soya
Şeker Pancarı2
-
-
-
17.942.112
17.942.112
-
-
1.272.800
480.650
25.456
1.257.503
1.247.344
10.159
10.151
SEBZE (TOPLAM)3
24.020.259
Yumru ve Kök Sebzeler
-
678.542
23.414.500
23.341.717
72.783
16.787
1.900.000
62.698
79.800
1.827.830
1.820.200
7.630
-
533.253
-
11.198
523.841
522.055
1.786
1.198
244.812
-
5.141
239.684
239.671
13
-
10.052.000
-
351.820
9.712.652
9.700.180
12.472
4.090
3.683.103
-
99.444
3.594.317
2.583.659
10.658
208
1.739.191
-
43.480
1.695.952
1.695.711
241
92
Lahana 4
611.049
-
15.887
599.860
595.162
4.698
1
Marul 5
419.298
-
11.740
407.608
407.558
50
27
Ispanak4
218.291
-
5.021
213.320
213.270
50
44
4.255.000
-
123.395
4.140.525
4.131.605
8.920
4.094
İncir 6
254.838
-
5.606
254.704
249.232
5.472
4.188
Muz7
210.178
-
5.885
433.702
204.293
229.409
-
2.600.000
-
135.200
2.537.812
2.464.800
73.012
2.517
Kayısı3
476.132
-
19.998
461.297
456.134
5.163
2.316
Şeftali 1
539.403
-
19.958
527.730
519.445
8.285
7.531
Turunçgiller 3
3.572.376
-
89.158
3.822.676
3.661.534
161.142
24.892
Portakal 8
Pamuk2
Soğan (Kuru) 3
Havuç 3
Pırasa 4
Meyvesi İçin
Yetiştirilen Sebzeler
Domates 3
Karpuz3
Hıyar 3
Başka Yerde
Sınıflandırılmamış
Diğer Sebzeler
MEYVELER, SERT
KABUKLULAR VE
İÇECEK BİTKİLERİ
Üzüm 3
Diğer Meyveler
Elma 3
1.710.500
-
61.578
1.775.296
1.648.922
126.374
24.624
Mandalina 8
858.699
-
9.446
856.700
849.253
7.447
2
Limon8
787.063
-
13.380
776.477
773.683
2.794
-
1.020.711
-
17.541
1.061.189
1.003.170
58.019
5.491
Fındık6
600.000
-
5.400
598.399
594.600
3.799
3.138
Ceviz3
178.142
-
4.275
204.943
173.867
31.076
1.520
1.305.566
-
195.835
1.142.491
1.109.731
32.760
1.029
Sert Kabuklular 3
Çay1
Kaynak: TÜİK.
Sayfa 11
www.tobb.org.tr
Tablo 4. Bitkisel Ürün Denge Tabloları, 2011 Yılı
Buğday1
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.3.8/374
02.01.2013
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected]
www.tobb.org.tr
Yurt İçi
Kullanım
(Ton)
Tüketim
(Ton)
Tohumluk
Kullanım
(Ton)
Yemlik
Kullanım
(Ton)
Kullanım
Endüstriyel
Kullanım
(Ton)
Kayıplar
(Ton)
İhracat
(Ton)
AB 27
(Ton)
Stok
Değişimi
(Ton)
1.350.836
TAHILLAR VE DİĞER
BİTKİSEL ÜRÜNLER
Tahıl
18.187.098
15.766.287
1.458.612
404.441
-
557.758
3.228.101
66.432
Arpa 1
6.510.144
68.150
608.000
5.440.443
223.176
170.375
46.210
591
319.055
Mısır 2
5.253.425
1.263.167
14.850
3.745.907
104.080
125.421
212.323
7.295
-899.581
30.620.823
17.249.262
2.123.655
10.046.983
327.256
873.667
3.399.462
38.604
781.571
4.371.278
3.888.330
351.810
-
-
131.138
163.723
1.272
-
Nohut3
473.786
407.258
54.683
-
-
11.845
56.386
12.142
-
Mercimek (kırmızı)3
449.983
421.805
16.928
-
-
11.250
190.243
21.118
-
Toplam3
Yağlı Tohum
1.267.693
1.148.751
87.249
-
-
31.693
250.777
35.775
-
Ayçiçeği 2
2.497.041
2.437.479
9.621
-
-
49.941
507.523
8.543
156.159
Kolza 2
Soya
339.959
1.427.769
332.535
922.133
625
2.347
485.441
-
6.799
17.847
6.982
26.525
46
45
-560
-
Şeker Pancarı2
17.942.112
-
-
-
-
681.336
-
-
-
1.238.875
1.160.802
19.226
-
-
58.847
19.342
13.070
-714
21.865.053
19.677.996
-
-
-
2.187.057
1.549.447
617.784
-
1.726.189
1.614.800
25.079
-
-
86.309
101.641
12.926
-
467.970
421.173
-
-
-
46.797
55.871
31.477
-
226.500
203.850
-
-
-
22.650
13.184
10.241
-
Domates 3
8.672.133
7.804.920
-
-
-
867.213
1.040.519
320.241
-
Karpuz3
3.554.175
3.198.758
-
-
-
355.418
40.142
22.269
-
1.554.253
1.398.828
-
-
-
155.425
141.699
59.026
-
Lahana 4
591.687
532.518
-
-
-
59.169
8.173
3.733
-
Marul 5
406.821
366.139
-
-
-
40.682
787
211
-
207.258
186.532
-
-
-
20.726
6.062
5.720
-
3.055.532
2.537.825
-
-
273.264
244.443
1.092.592
783.221
-7.599
Toplam3
Patates3
Kuru Baklagil
Pamuk2
SEBZE (TOPLAM)3
Yumru ve Kök Sebzeler
Soğan (Kuru)3
Havuç 3
Pırasa 4
Meyvesi İçin
Yetiştirilen Sebzeler
Hıyar 3
Başka Yerde
Sınıflandırılmamış
Diğer Sebzeler
Ispanak4
MEYVELER, SERT
KABUKLULAR VE
İÇECEK BİTKİLERİ
Üzüm 3
Diğer Meyveler
İncir 6
19.478
17.919
-
-
-
1.558
237.225
141.632
-1.999
Muz7
433.698
399.002
-
-
-
34.696
4
-
-
Elma 3
1.987.432
1.828.437
-
-
-
158.995
550.380
350.187
-
24.341
22.394
-
-
-
1.030
453.968
179.035
-17.012
Kayısı3
Şeftali 1
486.570
447.644
-
-
-
38.926
41.160
3.952
-
Turunçgiller 3
2.274.401
2.106.038
-
-
-
168.364
1.548.275
278.924
-
Portakal 8
1.373.871
1.263.961
-
-
-
109.910
401.425
21.791
-
Mandalina 8
405.875
373.405
-
-
-
32.470
450.825
50.460
-
Limon8
261.713
240.776
-
-
-
20.937
514.764
111.233
-
505.014
490.789
-
-
-
14.224
503.846
354.934
52.329
Sert Kabuklular 3
Fındık6
95.595
92.727
-
-
-
2.868
482.604
353.888
20.200
Ceviz3
197.634
192.890
-
-
-
4.743
7.309
1.380
-
1.133.164
1.099.169
-
-
-
33.995
9.327
6.048
-
Çay1
Sayfa 12
www.tobb.org.tr
Tablo 4. Bitkisel Ürün Denge Tabloları (Devamı), 2011 Yılı
Buğday1
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.3.8/374
02.01.2013
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected]
www.tobb.org.tr
TAHILLAR VE DİĞER
BİTKİSEL ÜRÜNLER
Tahıl
Buğday1
213,86
102,23 Yeterli
Arpa 1
0,92
104,68 Yeterli
Mıs ır 2
17,13
79,58 Yetersiz
233,97
98,82 Yeterli
52,74
102,28 Yeterli
Nohut3
5,52
110,54 Yeterli
Merci mek (kırmızı) 3
5,72
91,34 Yetersiz
Topl am3
Yağlı Tohum
15,58
95,76 Yetersiz
Ayçi çeği 2
33,06
52,44 Yetersiz
Kol za 2
Soya
4,51
12,51
30,91 Yetersiz
6,01 Yetersiz
Patates3
Kuru Baklagil
Şeker Pancarı2
Pamuk2
SEBZE (TOPLAM)3
Yumru ve Kök Sebzeler
Soğan (Kuru)3
Havuç 3
Pıras a 4
Meyvesi İçin
Yetiştirilen Sebzeler
Domates 3
Karpuz3
Hıyar 3
Başka Yerde
Sınıflandırılmamış
Diğer Sebzeler
-
100,00 Kritik
15,75
100,68 Kritik
266,92
106,75 Yeterli
21,90
105,45 Yeterli
5,71
111,56 Yeterli
2,77
105,82 Yeterli
105,87
111,85 Yeterli
43,39
100,83 Kritik
18,97
109,10 Yeterli
Lahana 4
7,22
100,59 Kritik
Marul 5
4,97
100,18 Kritik
2,53
102,90 Yeterli
34,42
135,22 Yeterli
İnci r 6
0,24
1.279,58 Yeterli
Muz7
5,41
Is panak4
MEYVELER, SERT
KABUKLULAR VE
İÇECEK BİTKİLERİ
Üzüm 3
Diğer Meyveler
El ma 3
47,11 Yetersiz
24,80
124,02 Yeterli
Kayıs ı3
0,30
1.873,90 Yeterli
Şeftal i 1
6,07
106,76 Yeterli
Turunçgiller 3
28,57
160,99 Yeterli
Portakal 8
17,15
120,02 Yeterli
Mandal i na 8
5,06
209,24 Yeterli
Li mon 8
3,27
295,62 Yeterli
6,66
198,64 Yeterli
Fındık6
1,26
621,99 Yeterli
Cevi z3
2,61
87,97 Yetersiz
14,91
97,93 Yetersiz
Sert Kabuklular 3
Çay1
Piyasa yılları:
1: 1 Haziran – 31 Mayıstır. 2: 1 Eylül – 31 Ağustostur. 3: 1 Temmuz – 30 Hazirandır. 4: 1 Kasım – 31 Ekimdir. 5: 1 Mayıs – 30 Nisandır.
6: 1 Ağustos – 31 Temmuzdur. 7: 1 Kasım – 31 Ekimdir. 8: 1 Ekim – 30 Eylüldür.
Sayfa 13
www.tobb.org.tr
Tablo 4. Bitkisel Ürün Denge Tabloları (Devamı), 2011 Yılı
Kişi Başına Yeterlilik
Yeterlilik
Tüketim
Derecesi
Derecesi
(Kg)
(%)
Açıklaması
Topl am3
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.3.8/374
02.01.2013
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected]
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
Bu konuyla ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlama tarihini www.tobb.org.tr adresinde YAYINLAR başlığı
altında, Takvimden görebilirsiniz.
Sayfa 14
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.3.8/374
02.01.2013
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected]

Benzer belgeler