kağıt ve çevrımıçı el kıtapları karşılaştırma

02/01/2014
GİRİŞ

Arayüz tasarımlarının geliştirilmesine
yoğunlaşılmasına karşın her zaman kullanıcılara
yardım edecek destekleyici materyallere ihtiyaç
olmaktadır.

Kağıt kullanıcı el kitap çeşitleri:
BÖLÜM 13
 Kurulum
el kitabı Installation manual
başlangıç notları Brief getting-started notes
 Giriş eğitimler (Başlangıç seviye) Introductory tutorial
 Ayrıntılı eğitimler (İleri seviye) Thorough tutorial
 Detaylı referans el kitabı Detailed reference manual
 Hızlı referans kartları Quick reference card
 Dönüşüm el kitabı Conversion manual
 Özet
Kullanıcı El kitabı, Çevrimiçi Yardım ve Eğitimler
User Manuals, Online Help and Tutorials
2009639046 MUSTAFA CANER SAY
► GİRİŞ

► GİRİŞ
Çevrimiçi Materyaller Online materials
 Çevrimiçi el
kitabı Online manual
 Çevrimiçi Yardım
 Konuya
 Çevrimiçi Eğitim
 Canlı
Online tutorial
(anime) örneklemeler Animated demonstration
 Kılavuzlar
 Sıkça
Online help
özel yardım Context-sensitive help
Guides
sorulan sorular (SSS) FAQs
 Çevrimiçi birlikler,
haber grupları, list sunucular, eposta, anında mesajlaşma Online communities,
newsgroups, list servers, e-mail, chat, and instant
messaging
► GİRİŞ


Kullanıcının hedeflerine (amaçlarına) göre kağıt
ve çevrimiçi materyallerin sınıflaması
Kullanıcının
hedefi
Kağıt
Satın almak
istiyorum
Satış broşürü,
Animasyon sunumlar
bilgi formu
Öğrenmek
istiyorum
Eğitim
(Tutorial)
El kitabı, eğitim, kılavuz,
Animasyon sunumlar
Kullanmak
istiyorum
Kullanıcı
elkitabı
El kitabı, yardım, konuya
göre yardım
Bir problemi
SSS
çözmek istiyorum
Çevrimiçi
Yardım, SSS, çevrimiçi
gruplar
Kullanıcı doküman, çevrimiçi yardım ve eğitimlerin
sınıflaması
Yardım sistemini
kontrol eden domain
Zamanlama
•Başlamadan önce
•Uygulama başlangıcında
Arayüz nesnelerinin ve
•Eylem sırasında
hareketlerin tanımı
•Hata ile karşılaşınca
(Sözel-syntactic)
•Yeniden başlama ipuçları
 Görevleri yerine getirmek
Medya
için uygulama sırası
Text
(Anlamsal-Semantik)
Grafik
 Görev-Domain-özel bilgi
Ses kayıtları
(eğitici-Pragmatik)
Arayüz kullanımı sırasında video
 Arayüz etkileşim
kayıtları
Animasyon
derecesi
Simülasyon
 Çevrimiçi belge ve eğitim




KAĞIT VE ÇEVRIMIÇI EL
KITAPLARI KARŞILAŞTIRMA
Çevrimiçi yardım
Geliştirilebilme
Konuya duyarlı yardım
Kapalı sistemler
Hareketli örnek sunumlar
Açık sistemler (kullanıcı değişim
yapabilir)
1
02/01/2014
Kağıt ve çevrimiçi el kitapları karşılaştırma

Çevrimiçi el kitaplarına sahip olmanın nedenleri
 Fiziksel

► Kağıt ve çevrimiçi el kitapları karşılaştırma

avantajlar
Arama, iç/dış kaynaklarla ilişkilendirme
 İnteraktif

hizmetler
avantajlar
Çoğaltma ve dağıtım maliyeti düşüktür
Kağıt üzerinde ve ekranda okumanın
karşılaştırılması


Çeşitli çalışmalar, kağıt üzerinde okumayla karşılaştırıldığında
ekrandan okunan bir metnin kavranması veya düzeltilmesinde %15
ila %30 arasında daha yavaş olunduğunu göstermiştir.
Ekrandan okumanın potansiyel dezavantajları:








Kötü fontlar, özellikle düşük çözünürlüklü monitörlerde
Karakterler ve arkaplan arasında düşük kontrast ayarları
Bulanık karakter sınırları
Ekrandan yayılan ışık kağıttan yansıyan ışığa göre okumayı zorlaştırabilir
Parlama ekranda fazla olabilir
Küçük görüntüler daha sık sayfa değiştirmeyi gerektirebilir.
Bir alana sığdırılan görüntüler okumak için uygun olmayabilir.
Çıktı ve şekillendirme problemleri



Görüntüler kağıt baskılar kadar okunaklı olmayabilir

Aslında her ekran görüntüsü bir sayfa kağıttan daha düşük
çözünürlüğe sahiptir.

Çevrimiçi yardım sistemlerinin kullanıcı arayüzü ileri seviye veya
kafa karıştırıcı olabilir.

Birçok ekran arasında geçiş yapmak için harcanan ekstra mantıksal
çaba konsantrasyon ve öğrenmeyi zorlaştırır ve not tutmak zor
olabilir.

Çalışma ve yardım veya eğitim pencerelerinin dağıtılması gerçek
çalışma için ekran kapasitesini azaltır.

Cep telefonu gibi yeterli görüntüleme alanı bulunmayan küçük
cihazlar çevrim içi yardımın görüntülemesini zorlaştırır
multimedya, işaretleme/not yazma, çevrimiçi gruplarla iletişim
 Ekonomik


Ulaşılabilirlik, alan, kolay güncelleme
 Navigasyon özellikleri

Çevrimiçi el kitapları: negatif yönleri
► Kağıt üzerinde ve ekranda okumanın
karşılaştırılması

Mobil araçların sağladığı bazı faydalar

Dokümanların esnekliği (Office, adobe…)
 gazeteler,
haritalar, …
 Dokumanlar farklı görüntü
boyutlarında ve farklı
formatlarda okunabilir
 XML
Yetersiz kenar boşlukları, çizgi kalınlıkları, çoklu sütunlar sabit döndürmeçevirme gerektirebilir.
Kağıt baskılarla karşılaştırıldığında azalan el ve vücut hareketleri yorucu
olabilir.
Görüntü değişimlerinin yarattığı heyecan ve ekran görüntüsüne aşina
olmamanın verdiği telaş stresi artırabilir
► Kağıt üzerinde ve ekranda okumanın
karşılaştırılması
Gözle takip etme çalışmalarından elde edilen ısı haritaları: Kırmızı alan
okuyucunun en fazla baktığı alan, sarı biraz daha az baktığı bölümler ve mavi ise
kullanıcının en az baktığı bölgeleri belirtmektedir. Gri alanlar ise kullanıcının
bakmadığı bölgeler. Soldaki görüntü işbirliği yapılan web sitesinin “Hakkımızda”
bölümünde yer alan bir makaleden, ortadaki görüntü e-ticaret yapılan bir web
sitesindeki bir ürünün sayfası, ve sağdaki görüntü ise bir arama motorunun
sonuç sayfasıdır.
► Kağıt üzerinde ve ekranda okumanın
karşılaştırılması

Adobe Reader 11 kullanıcı el kitabı yazdırılabillir
veya çevrimiçi okunabilir.
2
02/01/2014
El kitaplarının içeriklerinin oluşturulması

Çoğunlukla eğitim ve referans materyaller geliştirme
takımının en yeni üyesi tarafından yazılmaktadır.




EL KITAPLARININ
IÇERIKLERININ
OLUŞTURULMASI
Daha kompakt elkitaplarına doğru

“Aktif kullanıcı paradoksu”



Kullanıcıların daha anlamlı aktiviteler gerçekleştirme istekleri
çoğunlukla “sadece” öğrenmek için zaman harcamalarını
engellemektedir ve bu nedenle kullanma becerileri her zaman
vasat kalmaktadır.

El kitapları çoğunlukla çok zayıf yazılmışlardır.
Kullanıcının alt yapısına uygun tasarlanmamıştır
Geciktirilmiş veya tamamlanmamıştır
Yeterince uygun şekilde test edilmemiştir
Çok iyi tasarlanmış el kitaplarının faydaları:

Kısa öğrenme süreleri,
Daha iyi kullanıcı performansı ve tatmin,

Daha az açılan destek-yardım telefonları 

► Daha kompakt el kitaplarına doğru

Kılavuzlar:
 Hareket tabanlı
Öğreniciler genellikle uzun uzadıya el kitaplarını
okumaktansa doğrudan bilgisayarda
uygulamaları denemeyi tercih etmektedirler.
Orta seviye uygulaması sunmak

Araştırma ve yenilikleri desteklemek ve cesaretlendirmek

Çok sayıda örnek göstermek
 Kullanıcı
Bu gözlemler daha kompakt (minimal) el
kitaplarının tasarlanmasına yol açmıştır.
yöntem seçmek

görev kılavuzunu düzenleme

Gerçek görevler içinde açıklayıcı aktiviteleri seçmek veya
tasarlanması

Arayüz nesne ve aktivitelerinden önce görev konseptlerinin
sunulması

Görev yapısını yansıtan talimat bileşenleri üretilmesi
 Pratik
kazandırarak aktif katılımı (öğrenmeyi)
desteklemek
Nesne-aksiyon arayüz modeli
(OAI: object-action interface)
► Daha kompakt el kitaplarına doğru

Kılavuzlar
 Hata
(devam):
tanıma ve düzeltmeyi destekleme

Aktivitelerde hata fazla olduğunda veya düzeltilmesi zor
olduğunda hata bilgi mesajı sunulması

Tespit, Teşhis ve Düzeltme eylemlerini destekleyen hata
mesajları sunulması

Hata mesajlarının hemen sunulması (geciktirmesiz)
 Yapılacaklar,
çalışma ve konumlandırma okumalarını
desteklemek

Kısaca; her şeyi yazmayın

İçindekiler, indeks ve sözlük tabloları oluşturun

Yazı stilini açık ve basit tutun

Bazı görev nesnelerini ve uygulamalarını bilen fakat
arayüzü tanımayan kullanıcıların gösterimi. Nesne ve
aksiyonlarla ilgili biraz daha detaylı bilgi verilmesi onların
genel arayüz hatlarını öğrenmelerini sağlayacaktır.
3
02/01/2014
Düzenleme ve Yazım Stili

Hızlı Katalog
Aranan yazının ID girilmesi
Bir elkitabı üretimi, öncelikle okuyucuları ve gerçekleştirecekleri
görevleri anlamakla başlar.

Hızlı İpuçları haritası
Düzen haritası
Yeni kullanıcı bilgisinin dinlenmesi
Artan zorluk seviyesine göre mantıksal bir sıralamada konuları
sunmak

İleri düzey referanslardan kaçınmak

Bölümleri yaklaşık olarak aynı düzeyde yeni materyallerle oluşturmak

Yeterli sayıda örnek vermek ve örneklem anlatım bölümlerini yarım
Ürün menüsü
1. Office
2. Word
3. Excel
4. Access
5. Powerpoint
6. ……
Ana menü
1 hızlı katalog
2 hızlı ipuçları haritası
3 teknik bilgi
4 müşteri servisi
5 indirme servisi
Müşteri servisi
Kullanıcılarla doğrudan iletişim
bırakmamak

Teknik bilgi
Katalog düzeni
Araçlar düzeni
Tanımlama düzeni
Soru&yanıt
İndirme servisi
İnternet üzerinden yapılan
indirmeleri düzenleme
Tutarlılık ve yüksek kalite yakalamak adına düzenlemeler için stil
kılavuzları kullanmak

Yazım stili (düzeyi) kullanıcının okuma seviyesine uygun olmalı

Geçişli bir diyagram kullanıcılara yardımcı olacaktır.
Çevrimiçi el kitapları ve yardım



Standart formatlar: WinHelp, PDF, Windows HTML Help,
…
Araçlar (Tools): RoboHelp, helpMATIC Pro, …
Çevrimiçi Elkitapları:

Elektronik ortam için yeniden tasarlanan elkitaplarının avantajları:




ÇEVRIMIÇI EL KITAPLARI VE
YARDIM
► Çevrimiçi el kitapları ve yardım

Çevrimiçi yardım
 Arayüz
nesneleri ve aktivitelerinin özet tanımlanması
 Orta
seviye kullanıcılar için daha etkilidir; başlangıç
düzeyi (acemi) kullanıcılar için pek kullanışlı değildir.

 Bir
Çünkü arama terimlerinin bilinmesi gerekmektedir ve
kullanıcıların bu terimle ilgili çıkan arama sonuçlarının
içerisinden uygun makaleyi seçebilmesi istenmektedir.
cevaplama sihirbazı yerel (anadil) dil taleplerine
cevap verebilir.




Metin (dizi) arama
Çoklu içindekiler tabloları, şekiller vb.
Hipertext geçişleri
Otomatik geçmiş kayıt etme
Metin vurgulama
renk
ses
animasyon
► Çevrimiçi el kitapları ve yardım

Konuya duyarlı yardım
 Kullanıcı
kontrolünde, interaktif
nesne yardımı



Küçük pop-up kutusu (araç ipucu)
Görüntünün özel bölümü
Pop-up menü (Açılır menü)
kontrolünde (“intelligent”“akıllı”) yardım
 Sistem


Kullanıcı etkileşim geçmişi ve
görevlerinin-aksiyonlarının sunumu
kullanıcının ne istediği ile ilgili
önermelerde bulunur
Genellikle başarısızdır.
4
02/01/2014
► Çevrimiçi el kitapları ve yardım

Kearsley’nin çevrimiçi yardım sistemleri için
önerileri:
 Yardım
sistemini erişimi ve geri dönüşü kolay
oluşturmak.
 Yardımı
olabildiğince spesifik yapın. (konuya özgü)
 Yardımda
ihtiyaç duyulanları anlamak için veri
ÇEVRIMIÇI EĞITIMLER,
ÖRNEKLER VE
ANIMASYONLAR
toplayın.
 Yardım
sisteminde kullanıcıya olabildiğince fazla
kontrol hakkı verin.
 Yardım
mesajlarını doğru ve tam yazın.
 Zayıf
arayüz tasarımını telafi etmek için yardımı
kullanmayın.
Çevrimiçi eğitimler, örnekler ve animasyonlar

Çevrimiçi Eğitimler
► Çevrimiçi eğitimler, örnekler ve
animasyonlar


 Terminal
ve eğitici materyaller arasındaki geçişleri
dikkate almaya gerek yoktur.
 Bireysel


 Becerilerin
tekrarlanması (uygulanması) sistem
kullanımını gerektirir.


belgeler, programlar vb. daha iyi bir yardım
oluşturabilir.





e-posta kullanan yardım ağları
 Görevli
yardım masası veya çalışana mail
gönderme
 Şirketteki genel listeye mail gönderme
 Kullanıcılar bilgi eksikliklerini açıkça belirtmeli
 Yanlış bir öneri alma riski



Genel yaklaşım yazılım yönetiminde düşük
maliyet demektir.
Microsoft aktif olarak bu sistemi destekliyor
Yeni başlayanlar için Sıkça sorulan sorular
(FAQ) listeleri
Otomatik ve manuel aşamalandırma
Durdurma, tekrar oynatma ve atlama
Kullanıcı arayüzü gereksinimleri:

ipuçları
Oyunların genellikle 30 saniyelik bir sunumu vardır.
Aynı zamanda çalıştıkları gibi kullanıcıları eğitmek içinde
kullanılırlar
Tipik kontroller

 Örnek
Kullanıcı yönlendirmek için çevrimiçi Gruplar
Animasyon, renk grafikleri, ses kullanarak sistem özelliklerini
göstermek
Potansiyel kullanıcıların dikkatini çekmek için tasarlanmıştır


bir aşamada tek başına çalışabilir.
 Başlangıç
Anime sunumlar
Kullanıcının ilgisini çekme ve ilgiyi devam ettirme
Bilgi aktarımı
Pozitif ürün görüntüsü yaratma
Bir ekran yakalayan anmasyonu standart araçlarla oluşturmak
kolaydır.
Kullanıcılar tarafından ses kayıtlı açıklamalar oldukça
beğenilmektedir.
Geliştirme süreci

Uygun şekilde yönetilmeli ve kalifiye eleman
yerleştirilmeli

Erken başlamak oldukça önemlidir.
 Gözden
geçirme, test etme ve düzeltme için yeterli
zaman tanır
 El
kitabı daha kapsamlı olabilir ve yazılım için şekilsel
özelliklere kapsamlı alternatif üretir.
 El
kitabı yazarı uygulama takımını yönlendirebilen etkin
eleştirici, gözden geçirici veya sorgulayıcı haline gelir.
 Yazılımın
öğrenilebilirliğinin pilot sınanması sağlanır.
5