Meyve ve Sebzelerin Taze ve Çevre Dostu Tüketimi Obst und

Meyve ve Sebzelerin Taze ve Çevre Dostu Tüketimi Obst und

Meyve ve Sebzelerin Taze
ve Çevre Dostu Tüketimi
Obst und Gemüse frisch und klimaschonend
Mey
Sezonve ve Sebze
ları
Hangi
ürün n Takvim
i
ez
Saison aman yenir?
kalend
Wann
er
g
ibt es
was?
İklimi Korumak.
Bizim Elimizde.
Bölgenizden Taze Sebze ve Meyve
Frisches Obst und Gemüse aus der Region
Günümüzde süpermarketlerde tüm sebze ve meyve türleri
tüm yıl boyunca temin edilebilmektedir. Bir ürün burada yetişmiyorsa, o zaman ithal edilmekte ve çoğunlukla çok uzaklardan getirilmektedir. Hatta bölgede yetişen meyve ve sebzeler
taze olarak bulunsa da, süpermarket reyonlarında Almanya´nın
başka yörelerinden veya uzak ülkelerden getirilen sebze ve
meyveler de ek olarak yer bulmaktadır. Satın aldığınız sebze
ve meyvelerin hangi ülkelerden geldiğini kontrol etmek ve
yöresel ürünleri tercih etmek faydalı olacaktır, çünkü …
Heutzutage gibt es im Supermarkt fast alle Gemüse- und
Obstsorten das ganze Jahr über zu kaufen. Wächst etwas hier
gerade nicht, wird es importiert und kommt oft von weither.
Selbst wenn es frisches Obst und Gemüse aus der Region gibt,
werden im Supermarkt zusätzlich Waren angeboten, die aus
anderen Regionen Deutschlands oder gar aus fernen Ländern
stammen. Es lohnt sich genau hinzuschauen oder nachzufragen, woher Obst und Gemüse kommen, und regionale Produkte zu wählen, denn …
Yöresel sebze ve meyveler şu yönlerden avantajlıdır
Obst und Gemüse aus der Region hat viele Vorteile
• Uzun nakliyat mesafesi söz konusu olmadığından tartışılmaz biçimde daha tazedir
• unschlagbare Frische, da weite Transportwege entfallen
• Olgunlaştıktan sonra toplandığından daha lezzetli ve vitamin/mineral açısından daha zengindir
• voller Genuss und höherer Nährstoffgehalt, da es reif
gepflückt wird
• Uzak ülkelerden getirilen ürünlere göre daha az koruyucu
ilaç kullanıldığından düşük zararlı madde oranı içerir
• geringe Belastung mit Schadstoffen, da es meist weniger
Rückstände von Pflanzenschutzmitteln enthält als Waren
aus fernen Ländern
• Üretim sezonunda yüksek miktarda arzdan dolayı düşük
fiyatlıdır
• günstige Preise, wenn es in der Saison in größeren Mengen
angeboten wird
Açık arazide yetişen yöresel sebze ve meyveler bilhassa
sağlıklı ve lezzetlidir, çünkü
Sebze ve meyveler tam lezzetlerine ulaşmak için gerekli hava
ve güneşe kavuşurlar. Bunun yanı sıra seralardan elde edilen
ürünlere göre daha düşük miktarda nitrat içerirler. En sağlıklısı organik sebze ve meyvelerdir. Genel olarak daha düşük
miktarda nitrat içerir ve pestisit artıkları barındırmazlar.
Yöresel sebze ve meyveleri tüketmek iklimin korunmasına
katkı sağlar
Yöresel meyve ve sebzelerde uzun nakliyat mesafeleri söz
konusu değildir. Nakliyat enerji maliyetine yol açar ve iklim
üzerinde yük oluşturur, bilhassa taşıma uçak yoluyla yapılıyorsa. En uygun olanı açık arazide yetişmiş taze yöresel
ürünlerdir. Ürünlerin üzerini kapatan folyo tünellerden oluşan
ısıtılmamış seralar da iklim üzerinde düşük etkiye sahiptirler. Depolanan mamüller de genel olarak uzak mesafeden
getirilen ürünlere nazaran iklim dostudur. Bununla beraber
depolanma süresi uzadıkça bu denge bozulmaktadır. Isıtmalı
seralarda yetiştirilen sebze ve meyveler, özellikle dışarıdaki
sıcaklıkların düşük olması halinde iklim açısından kötü bir
bilanço sunmaktadırlar.
Besonders gesund und schmackhaft ist Obst und
Gemüse aus der Region, das im Freien wächst
Es bekommt genügend Luft und Sonne ab, um einen vollen
Geschmack zu entfalten. Außerdem ist die Belastung mit
Nitraten geringer als bei Obst und Gemüse aus dem Treibhaus. Am gesündesten ist Bio-Gemüse und -Obst. Es enthält
generell wenig Nitrat und keine Pestizidrückstände.
Der Kauf von regionalem Obst und Gemüse ist auch
ein Beitrag zum Klimaschutz
Ürün mevsimleri takvimi taze sağlıklı ve iklim dostu
ürünler bulmanızda yardımcı olur
Bei Obst und Gemüse aus der Region fallen keine langen
Transportwege an. Transporte kosten Energie und belasten das
Klima, vor allem wenn sie mit dem Flugzeug erfolgen. Optimal
ist frische regionale Ware aus dem Freiland. Auch Obst und
Gemüse aus Folientunneln und unbeheizten Gewächshäusern
führt nur zu einer geringen Belastung des Klimas. Gelagertes
Obst und Gemüse ist in der Regel ebenfalls klimaschonender als weitgereiste Ware. Allerdings wird die Bilanz immer
schlechter, je länger die Lagerzeit ist. Gemüse und Obst, das
aus dem beheizten Treibhaus kommt, hat eine schlechte Klimabilanz. Das ist vor allem dann der Fall, wenn aufgrund niedriger
Außentemperaturen und / oder eines hohen Wärmebedarfs der
Obst- und Gemüsesorten stark geheizt werden muss.
Arka sayfada yer alan liste, hangi meyve ve sebzelerin mevsimi olduğunu, hangilerinin depodan, hangilerinin seralardan
geldiğini göstermektedir. Farklı tatlar için portakal, nar, incir,
hurma veya kayısı gibi meyveler tüketmek isterseniz, bunlardan uzak mesafelerden getirilenlerdense Akdeniz ülkelerinden gelenleri tercih etmenizi öneririz.
Sağlıklı ve iklim dostu bir beslenme için tavsiyeler
• Yöresel gıda maddelerini daha fazla satın alın
• Yerel sebze ve meyvelerin sezonlarına daha
fazla dikkat edin
• Açık arazide yetişmiş meyve ve sebzeleri tercih edin
• Organik gıda maddelerine daha fazla yönelin
• Daha fazla sebze, daha az et ve yan ürünlerini tüketin
• Egzotik meyveleri „adil ticaret“ (fairer Handel) yapan
işletmelerden alın
• Daha sık taze ve işlenmemiş ürünlerle yemek pişirin
• Arabanızı daha sık park yerinde bırakın ve alışverişe
yürüyerek, bisikletle ya da toplu taşıma
araçlarıyla gidin
• Gıda maddelerinin çöpe atılmasının önüne geçmek için
olabildiğinde az şey satın alın
Der Saisonkalender hilft frische, gesunde und klimaschonende Ware zu finden
Die umseitige Einkaufshilfe zeigt, wann Obst und Gemüse bei
uns Saison haben, aus dem Lager oder aus dem Gewächshaus
kommen. Wenn es zur Abwechslung doch einmal Apfelsinen,
Granatäpfel, Feigen, Datteln oder Aprikosen sein sollen, sind
Früchte aus dem Mittelmeerraum die bessere Wahl als solche
aus Ländern mit noch längeren Transportwegen zu uns.
Tipps für eine gesunde und klimafreundliche Ernährung
• häufiger Lebensmittel aus der Region kaufen
• stärker auf die jeweilige Saison für heimisches Gemüse
und Obst achten
• Obst und Gemüse aus dem Freiland bevorzugen
• Südfrüchte möglichst aus dem Mittelmeerraum, tropische
Früchte aus dem Fairen Handel kaufen
• öfter mal zu Bio-Lebensmitteln greifen
• viel Gemüse und weniger Fleisch und Wurst essen
• häufiger mit frischen, unverarbeiteten Produkten kochen
• öfter mal das Auto stehen lassen und den Einkauf zu Fuß,
mit dem Fahrrad oder dem Nahverkehr erledigen
• möglichst nicht zu viel kaufen, damit keine Lebensmittel
weggeworfen müssen
www.klimig.de
Meyve ve Sebzelerin Taze ve Çevre Dostu Tüketimi
Obst und Gemüse frisch und
klimaschonend
İklimi Korumak.
Bizim Elimizde.
Aşağıdaki renkli kutucuklar, Almanya´da yetiştirilen sebze ve meyvelerin hangi aylarda tüketiciye ulaştığını göstermektedir. Renkler
şu anlamlara gelmektedir:
topraktan taze
toplanmış ürünler
frisch vom Feld
Meyveler Obst
Ocak Jan
Aralık Dez
Elma
Äpfel
Ocak Jan
Kapsamlı soğutmaya gerek olmaksızın depolanmış ürünler, koruyucu seralarda yetiştirilmiş
ürünler (Ör. Tünel tipi seralar)
ısıtmalı seralarda yetiştirilmiş veya
kapsamlı soğutmaya ihtiyaç gösteren
depolanmış ürünler
aus dem Lager ohne aufwendige Kühlung oder
aus geschütztem Anbau (z. B. Folientunnel)
aus beheizten Treibhäusern oder aus dem
Lager mit aufwendiger Kühlung
Ocak Jan
Aralık Dez
Armut
Birnen
Aralık Dez
Frenk Üzümü
Johannisbeeren
Die farbigen Kästen unter den Abbildungen zeigen in welchen
Monaten in Deutschland angebaute Obst- und Gemüsesorten
erhältlich sind. Dabei bedeutet:
Ocak Jan
Aralık Dez
Böğürtlen
Brombeeren
Ocak Jan
Aralık Dez
Kiraz / Vişne
Kirschen
Ocak Jan
Ocak Jan
Aralık Dez
Çilek
Erdbeeren
Aralık Dez
Sarı Erik
Mirabellen
Ocak Jan
Aralık Dez
Erik
Pflaumen
Ocak Jan
Aralık Dez
Ocak Jan
Yaban Mersini
Heidelbeeren
Ahududu
Himbeeren
Ocak Jan
Ocak Jan
Aralık Dez
Aralık Dez
Aralık Dez
Mürdüm Eriği
Quitten
Bektaşi Üzümü
Stachelbeeren
Ocak Jan
Ocak Jan
Sebzeler Gemüse
Ocak Jan
Aralık Dez
Patlıcan
Auberginen
Ocak Jan
Ocak Jan
Aralık Dez
Ocak Jan
Karnabahar
Blumenkohl
Aralık Dez
Ocak Jan
Aralık Dez
Ocak Jan
Yeşil Soğan
Frühlingszwiebeln
Yeşil Lahana
Grünkohl
Salatalık
Gurken
Ocak Jan
Ocak Jan
Ocak Jan
Aralık Dez
Bal Kabağı
Kürbis
Ocak Jan
Aralık Dez
Havuç
Möhren
Aralık Dez
Ocak Jan
Aralık Dez
Fasulye
Bohnen
Aralık Dez
Ocak Jan
Aralık Dez
Ocak Jan
Aralık Dez
Ocak Jan
Dolmalık Biber
Paprika
Pırasa
Porree
Ocak Jan
Ocak Jan
Aralık Dez
Kırmızı Lahana
Rotkohl
Kereviz
Stangensellerie
Kuşkonmaz
Spargel
Ocak Jan
Ocak Jan
Ocak Jan
Ocak Jan
Aralık Dez
Aralık Dez
Aralık Dez
Beyaz Lahana
Weißkohl
Domates
Tomaten
Aralık Dez
Bezelye
Erbsen
Aralık Dez
Patates
Kartoffeln
Kırmızı Pancar
Rote Beete
Rüben (şalgam)
Steckrüben
Aralık Dez
Brokoli
Brokkoli
Ocak Jan
Aralık Dez
Kereviz
Knollensellerie
Aralık Dez
Ocak Jan
Aralık Dez
Turp
Radieschen
Aralık Dez
Ocak Jan
Aralık Dez
Ocak Jan
Ocak Jan
Aralık Dez
Alabaş
Kohlrabi
Ocak Jan
Aralık Dez
Brüksel Lahanası
Rosenkohl
Aralık Dez
Ocak Jan
Aralık Dez
Sivri Lahana
Spitzkohl
Ispanak
Spinat
Milano Lahanası
Wirsing
Aralık Dez
Rezene
Fenchel
Aralık Dez
Kabak (yemeklik)
Zucchini
Ocak Jan
Aralık Dez
Soğan
Zwiebeln
Yemek Salate
* Yapraklı salatalar:
Marul, Kıvırcık,
Göbek Salatası vb.
* Kopfsalat, Eichblatt,
Eisberg, Romana u.ä.
Ocak Jan
Göbek*
Blattsalate*
Aralık Dez
Ocak Jan
Aralık Dez
Hindiba
Endiviensalat
Ocak Jan
Semizotu
Feldsalat
Aralık Dez
Ocak Jan
Aralık Dez
Kırmızı Lahana
Radicchio
Bu bir | Ein Projekt von
Ocak Jan
Aralık Dez
Roka
Rauke (Rucola)
Tarafından desteklenmektedir
projesidir
ECOLOG-Institut für sozial-ökologische
Forschung und Bildung
Stiftung Zentrum für Türkeistudien und
Integrationsforschung
Dr. Silke Kleinhückelkotten, Telefon: 0511-473915-13
E-Mail: [email protected]
Internet: www.ecolog-institut.de
Caner Aver, Telefon: 0201-3198-112
E-Mail: [email protected],
Internet: www.zfti.de
Klimaschutz.
In unserer Hand.
V.i.S.d.P.: Dr. Silke Kleinhückelkotten · Tasarım | Gestaltung: dezelske designstudio, www.dezelske-design.de · Çeviri | Übersetzung: Cem Sentürk / Caner Aver
Fotoğraflar | Fotos: Thomas Langreder (Fotos mit Gesichtern), ingimage · % 100 geri dönüşümlü kağıda basılmıştır | gedruckt auf 100 % Recyclingpapier
Basımevi | Druckerei: Umweltdruckhaus Hannover · 1. Baskı Ocak 2014 | 1. Auflage Januar 2014
www.klimig.de