Yarım Çalışma Ödeneği

Sayı
: 2016 –037
İstanbul, 2016
Konu : Yarım Çalışma Ödeneği
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Sn. İlgili;
6663 sayıl kanunla getirilen yarım çalışma ve ödeneği ile ilgili hala yönetmelik yayınlanmadı.
Ancak İş-Kur’lara bu konu ile ilgili bakanlıktan gelen bilgi notu var.
Bu nota göre;
 Yarım çalışma ödeneğine başvuran işçi için ekteki formun işveren tarafından
doldurulması gerekir.
 İşçi yarım çalışma izni alması halinde ay içinde başka sebepler hariç bu durum için en
fazla 15 gün gösterilecek.
 10.2.2016 tarihinden önce doğum yapan kadın işçi analık izninden sonra ne kadar
yarım çalışma izni varsa o kadar yararlanacak.
Konu ile ilgili açıklayıcı bilgi notu ektedir.
MEGA GLOBAL GRUP
 Uluslararası Bağımsız Denetim
 Yeminli Mali Müşavirlik
 S.M. Mali Müşavirlik
İş bu sirküler de yer alan açıklamalarımız, ilgili sirküler hakkında genel bilgiler içeriyor olabilir. JHİ ve Mega Global Uluslararası Bağımsız Denetim A.Ş. bu
sirkülerin tarafımıza danışılmadan uygulanmasından kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçların aksaklık ve zararlarından dolayı herhangi bir
sorumluluk almaz ve uygulayıcılar da tarafımıza haklılık, sorumluluk iddiasında bulunulamazlar.
BİLGİ NOTU:
10.02.2016 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan; 6663 sayılı Kanunun “Gelir Vergisi
Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 20. Maddesi ile 4447 sayılı
İşsizlik Sigortası Kanununa Ek Madde 5 “Doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma
ödeneği” eklenmiştir. Aynı Kanunun 22. Maddesi ile 4857 sayılı Kanunun 74 üncü
maddesinde değişiklikler yapılmıştır.
4857 SAYILI İŞ KANUNU 74. MADDE
Doğum sonrası analık hali izni bitiminden itibaren kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış
çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri halinde;



Birinci doğumda altmış gün,
İkinci doğumda yüzyirmi gün,
Sonraki doğumlarda ise yüzseksen gün
süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verileceği, çoğul doğum halinde bu
sürelere otuzar gün ekleneceği, çocuğun engelli doğması halinde bu sürelerin üçyüzaltmış gün
olarak uygulanacağı hükmü getirilmiştir.
Yarım çalışma işçinin isteğine bağlıdır. İşçinin isteği halinde işveren yarım çalışma yaptırır.
4447 SAYILI İŞSİZLİK SİGORTASI KANUNU EK 5. MADDE
Yarım çalışma ödeneği: 4857 sayılı Kanunun 74 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca
haftalık çalışma süresinin yarısı kadar verilen ücretsiz izin süresince, 4447 sayılı Kanunda
belirtilen şartlara haiz olması kaydıyla işçiye ödenen ödenektir.
Ödeme dönemi; analık hâli izninin bittiği tarihi izleyen günden itibaren başlar, herhangi bir
sebeple 4857 sayılı Kanunun 74 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirlenen sürenin bittiği
son tarihi geçemez.
İşçinin yarım çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için;


Hak sahipliğine konu olan çocuğun hayatta olması,
4857 sayılı Kanunun 74 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirlenen sürelerle
yarım çalışmaya başlamış olması,

4857 sayılı Kanunun 63 üncü maddesinde belirtilen haftalık çalışma süresinin
yarısı kadar fiilen çalışmış olması,

İşçinin adına doğum veya evlat edinme tarihinden önceki son üç yılda en az 600
gün işsizlik sigortası primi bildirilmiş olması,

Doğum ve evlat edinme sonrası analık hâli izninin bittiği tarihten itibaren 30 gün
içinde İŞKUR birimine doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma belgesi ile
başvuruda bulunması,
gerekmektedir. Mücbir sebepler dışında, başvuruda gecikilen süre doğum ve evlat edinme
sonrası yarım çalışma ödeneği almaya hak kazanılan toplam süreden düşülerek ödeme yapılır.
UYARI
YARIM ÇALIŞMA, 4857 SAYILI KANUNUN 74. MADDESİ
KAPSAMINDA
İŞÇİLERİN
TALEPLERİ
HALİNDE
KULLANILAN BİR ÜCRETSİZ İZİN UYGULAMASIDIR.
YARIM ÇALIŞMA YAPILAN DÖNEMDE, HAK ETME
KOŞULLARININ
SAĞLANMASI
HALİNDE
YARIM
ÇALIŞMA ÖDENEĞİ ÖDENİR.
Yarım çalışma ödeneği ödeme zamanı; Yarım çalışma ödeneği, çalışılan aya ait aylık prim
ve hizmet belgesinin ilişkin olduğu aydan sonraki ikinci ay içinde İşsizlik Sigortası Fonundan
aylık olarak ödenir.
Örnek: Mart/2016 ayında yarım çalışma yapan bir işçi için işveren çalıştırdığı gün kadar
ücretini işçiye öder, primlerini Nisan/2016 da SGK ya aktarır. İŞKUR Mayıs/2016 ayı içinde
yarım çalışma ödeneğini öder. Sigorta primlerini ise Haziran/2016 da yatırır. İşçiye hak
kazanma koşulunu taşımıyor ise ödeme yapılmaz.
Yarım çalışma ödeneği günlük miktarı; yarım çalışma ödeneğinin günlük miktarı, günlük
asgari ücretin brüt tutarı kadardır. Bu ödemeler damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve
kesintiye tabi tutulmaz.
Örnek: İşçinin haftalık çalışma süresinin yarısı kadar çalıştığı varsayıldığında 1 ay için en
fazla 15 gün ödeme yapılabilecektir.
Örnek: İşçi 1 ayda 10 gün raporlu, 20 gün yarım çalışma yapmış ise; işveren tarafından 10
günün ücreti ödenir. Hak kazanma koşulunu sağlanması halinde 10 gün YÇÖ ödemesi yapılır.
Yarım çalışma ödeneği sigorta primleri; Yarım çalışma ödeneği ödenen gün kadar sigorta
primleri prime esas kazanç alt sınırı üzerinden %32,5 olarak ödenecektir. Malûllük, yaşlılık ve
ölüm sigortaları prim oranı, sigortalının prime esas kazancının % 20’sidir. Genel sağlık
sigortası primi % 12,5’idir.
Yarım çalışma süresi: İşçiye, analık hali izninin bitiminden itibaren kullandırılan ücretsiz
izin süresinin yarısı kadar yarım çalışma ödeneği ödenir. Ödenek olarak ilgiliye ödenebilecek
en fazla süre;
 Birinci doğum da 60 gün yarım çalışmaya karşılık 30 gün,
 İkinci doğum da 120 gün yarım çalışmaya karşılık 60 gün,
 Üçüncü ve üstü doğum da 180 gün yarım çalışmaya karşılık 90 gün,
 Engelli doğumda 360 gün yarım çalışmaya karşılık 180 gün,
süreyle yarım çalışma ödeneği ödenir.
Yarım çalışma ödeneği süresinin hesaplanmasında doğum ve/veya evlat edinme sayısı dikkate
alınır.
Yarım çalışma ödeneği süresi, aylık olarak 15 günü geçmemek üzere işveren tarafından
ödenen prim bilgileri dikkate alınarak hesaplanır.
Ödeme yapılmayacak haller
 Geçici işgöremezlik ödeneği almaya hak kazananlara, bu durumlarının devamı
süresince yarım çalışma ödeneği ödenmez.
 Yarım çalışma ödeneği, çocuğun hayatını kaybetmesi ve/veya evlatlık halinin ortadan
kalkması gibi durumlarda, olayın vuku bulduğu tarihi izleyen tarih itibariyle
durdurulur.
 4857 sayılı Kanunun 74 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca haftalık çalışma
süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilen işçi, bu süre zarfında başka bir işte çalışması
halinde, çalıştığı süre için ödenekten yararlanamaz.
 Yarım çalışma ödeneği alırken, çalıştığı işyerinden ayrılan işçinin ödeneği işten
ayrıldığı tarihten itibaren durdurulur. Yeni bir işe girmesi ve yarım çalışma yapması
halinde, başlangıçta belirlenen ödeme döneminin bittiği tarihi geçememek üzere kalan
hak sahipliğinden yararlanabilir.
İşverenin ve işçinin sorumluluğu
 Ödemeler, işverenin yarım çalışma süresi ile ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumu’na
yapmış olduğu bildirimler dikkate alınarak belirlenir. Bu sebeple işverenin hatalı bilgi
ve belge vermesi nedeniyle yapılan yersiz ödemeler kanuni faiziyle birlikte işverenden
tahsil edilir.
 İşçinin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan yersiz ödemeler kanuni faiziyle
birlikte işçiden tahsil edilir.
10/2/2016 tarihinden önce analık hali izni bitenler için;
Ödeme dönemi; analık hâli izninin bittiği tarihi izleyen günden itibaren başlar, herhangi bir
sebeple 4857 sayılı Kanunun 74 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirlenen sürenin bittiği
son tarihi geçemez.
Analık hali izni 10/2/2016 tarihinden önce bitenler için, ödeme dönemi 10.02.2016 tarihinden
sonra devam ediyor ise, 10.02.2016 tarihinden başlamak üzere ödeme yapılır. Bu ödeme
başlangıçta belirlenen ödeme döneminin bittiği tarihi geçemez.
Örnek: Analık hali izni bitiş tarihi 01.01.2016 ve ikinci doğum ise,
Ocak ayından 30 gün ve Şubat ayının ilk 9 günü maddenin yürürlük tarihi öncesi olduğu için
bu süreler hak sahipliği (120 – 39 = 81 gün yarım çalışma süresi kalır. Bu sürede yarım
çalışma yapılması halinde 40 gün yarım çalışma ödeneği ödenecektir.) süresinden düşülür.
Kalan gün kadar ödeneği 10.02.2016 tarihinden itibaren planlanır.
Şubat: 10 gün
Mart: 15 gün
Nisan 15 gün yarım çalışma ödeneği ödemesi yapılacaktır.
DOĞUM VE EVLAT EDİNME SONRASI YARIM ÇALIŞMA BELGESİ
(İŞVEREN TARAFINDAN DOLDURACAKTIR)
1
İşyeri Unvanı:
2
Sosyal Güvenlik Kurumu İşyeri Sicil Numarası:
3
Kapsamı:
4
İşyeri Sandık Sicil Numarası (Varsa):
Kamu
Özel
5
İşyeri İletişim Bilgisi (Adres, Telefon, eposta):
6
7
8
İşçinin Sandık Sicil Numarası:
Çocuğun Doğum veya Evlat Edinme (Fiilen aileye
Teslim Edildiği) Tarihi:
Çocuğun T.C. Kimlik Numarası ve Adı soyadı:
10
Tekil /Çoğul Doğum Belirtiniz
12
13
İlçe:
Tel:
İşçinin T.C. Kimlik Numarası ve Adı soyadı:
9
11
İl:
Kaçıncı Doğum Olduğu:
…/…/20
Tekil Doğum
1.Doğum
Çoğul Doğum
3.Doğum ve
2.Doğum
fazlası
…/…/20
Analık Hali İznin Bittiği Tarih:
.../.../20
Yarım Çalışmanın Başlama/Bitiş Tarihi:
.../.../20
14
İl:
İlçe:
Tel:
İşçinin İletişim Bilgisi (Adres, Telefon, eposta):
 Yukarıda bilgileri yer alan ………… i
Yukarıda yer alan bilgiler kapsamında doğum ve evlat
kanunla belirlenen hak sahipliği süresince yarım zamanlı edinme sonrası yarım çalışma ödeneğinden yararlanmak
çalıştıracağımı,
istiyorum.
 İşçinin talebi doğrultusunda tam çalışmaya
başlaması halinde bildireceğimi,
 Bu belgede yer alan bilgilerin tam ve doğru
olduğunu, yanlış veya eksik bilgiler bulunması halinde,
İŞKUR’ca yapılacak haksız ve fazla ödemelerden
doğabilecek her türlü sorumluluğun tarafıma ait olacağını
kabul ederim.
İşçi
Adı Soyadı, İmza
İŞVEREN/ YETKİLİ
Adı Soyadı, Unvanı, İmza, Kaşe
NOT: Bu belge 2 nüsha doldurulacaktır. Bir nüshası işyerinde saklı kalacak ikinci nüshası işçiye İŞKUR’a
başvuru yapması için verilecektir.
1/2
GENEL AÇIKLAMA
1- Doğum sonrası haftalık çalışma süresinin yarısı kadar verilen ücretsiz izin süresince, 4857
sayılı Kanunun 46. Maddesi uygulanır.
2- İşyeri Unvanı; işçinin çalıştığı işyerinin açık adı/unvanı yazılacaktır. İşyeri 506 sayılı
Kanunun geçici 20 inci maddesi kapsamında ise sandık adı yazılacaktır.
3-
Sosyal Güvenlik Kurumu İşyeri Sicil Numarası; işyerinin Sosyal Güvenlik Kurumu sicil
numarası (İşyeri 506 sayılı Kanunun geçici 20 inci maddesi kapsamındaki sandıklar dahil) yazılacaktır.
4- İşyeri Sandık Sicil No (Varsa): İşyeri 506 saylı Kanunun geçici 20 inci maddesi kapsamında
ise işyerine ait sandık sicil numarası yazılacaktır.
5- İşçinin Sandık Sicil Numarası: İşyeri 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamında
ise işçinin sandık sicil numarası yazılacaktır.
6- Evlat Edinme de Fiilen Aileye Teslim Edildiği Tarihi: Evlat edinme halinde çocuğun aileye
fiilen teslim edildiği tarih yazılacaktır.
7- Kaçıncı Doğum; Başvuruya esas çocuğun/çocukların kaçıncı doğum olduğuna ilişkin bilgi
yazılacaktır.
8- Analık Hali İznin Bittiği Tarih; Doğum halinde analık hali izni bittiği tarih, evlat edinme
halinde çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren 8 haftalık sürenin sonu
yazılacaktır.
9- Yarım Çalışmanın Başlama/Bitiş Tarih; İşçiye 4857 sayılı Kanunun 74 üncü maddesinin
ikinci fıkrası uyarınca haftalık çalışma süresinin yarısı kadar verilen ücretsiz izin süresinin
başlama ve bitiş tarihi yazılacaktır.
2/2