Bir Fikrin Öyküsü - International Committee of the Red Cross

ISBN 978-2-940396-14-6
Bir fikrin öyküsü
1859 Yılından Günümüze
Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi
International Committee of the Red Cross
19, avenue de la Paix
1202 Geneva, Switzerland
T +41 22 734 60 01 F +41 22 733 20 57
E-mail: [email protected]
www.icrc.org
© ICRC, November 2007
International Federation of Red Cross
and Red Crescent Societies
PO Box 372, 1211 Geneva 19, Switzerland
T +41 22 730 42 22 F +41 22 733 03 95
E-mail: [email protected]
www.ifrc.org
moebius
Henry Dunant (1828-1910)
Vizyonu sayesinde Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketinin olușumuna öncülük etmiș, zenginlikten fakirliğe
düșmüștür ancak ilki Nobel Barıș Ödülü’nü paylașanlardan biridir.
8 Mayıs 1828 tarihinde Cenevre’de doğan Henry Dunant, dindar ve yardımsever Kalvinist bir aileden gelir. Lise
eğitimini yarıda bırakarak bir Cenevre bankasında en alt düzeyden çalıșmaya bașlar. 1853 yılında, İsviçre’nin
Cezayir’deki Setif Sömürgesinin sorumluluğunu almak üzere bu ülkeye gider. Burada bir un değirmeni
yaptırmaya bașlar ancak değirmenin çalıșması için gerekli arazi imtiyazını alamaz. Tunus’a seyahatinin ardından
Cenevre’ye döner ve burada, ihtiyacı olan ticari belgeyi almak için III. Napolyon ile görüșmeyi kararlaștırır.
O tarihlerde, Napolyon Kuzey İtalya’da Avusturyalılara karșı savașan Fransız – Sardunya birliklerini
komuta ediyordu ve Henry Dunant’da İmparatoru tam orada aramaya karar vermiști. Dunant bu nedenle
Lombardiya’daki Solferino Savașı bitiminde savaș alanında bulunuyordu.
Cenevre’ye döndükten sonra, “Bir Solferino Hatırası” adlı bir kitap yazar. Bu kitap daha sonra Uluslararası
Kızılhaç Komitesi (ICRC) olacak, Uluslararası Yaralılara Yardım Komitesi’nin kurulmasına zemin hazırlar.
Misyon
Dunant, bu komitenin bir üyesi ve aynı zamanda sekreteridir. Artık meșhurdur ve Devlet Bașkanları, Avrupa
saraylarındaki krallar ve prenslerin huzuruna kabul edilmektedir. Ancak, finansal durumu kötüye gitmektedir
ve 1867 yılında iflas eder. Herșeyini kaybetmiș Dunant’ın, 1860’lı yılların değeri ile neredeyse bir milyon İsviçre
Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC),
Frangı borcu bulunuyordu.
insani görevi yalnızca savaș ve iç șiddet
Bu iflas olayının Cenevre’de yol açtığı skandaldan dolayı, Uluslararası Kızılhaç Komitesi’ndeki sekreterlik
mağdurlarının yașamını ve onurunu
görevinden istifa eder. 8 Eylül 1867 tarihinde Komite, sadece sekreter olarak değil aynı zamanda üye olarak
korumak olan tarafsız, yansız ve
da istifasını kabul etmeyi kararlaștırır. Dunant, Paris’e gider ve burada sokaklarda bankların üzerinde uyumak
bağımsız bir kuruluștur. Çatıșma
zorunda kalacak duruma düșer. Ancak, diğer yandan, İmparatoriçe Eugiene, Cenevre Sözleșmesi’nin deniz
ortamında Uluslararası Kızılhaç ve
savașlarını da kapsayacak șekilde genișletilmesi konusunda fikrini almak üzere onu Tuileries Sarayı’na davet
Kızılay Hareketi tarafından yürütülen
eder. Dunant’a, Avusturya, Hollanda, İsveç, Prusya ve İspanya ulusal Kızılhaç derneklerinin fahri üyeliği payesi
uluslararası insani yardım operasyonlarını koordine eder
der ve yönlendirir
yönlendirir.
verilir.
Aynı zamanda insancıl hukuku ve evrensel insani ilkeleri yayma ve güçlendirme
yoluyla acıları önlemeye çalıșır. 1863’te kurulmuș olan ICRC,
1870 yılında Fransa – Prusya Savașı sırasında, Paris’e getirilen yaralıları ziyaret ederek onları teselli eder ve
Kızılhaç – Kızılay Hareketinin kurucu organıdır.
ölülerin kimliğinin saptanabilmesi için kimlik kartı takılması uygulamasını devreye sokar.
Barıș sağlandığında, Dunant Londra’ya gider ve burada savaș esirlerinin sorunları hakkında diplomatik bir
konferans düzenlenmesi için girișimde bulunur; her ne kadar Çar onu desteklese de, İngiltere plana sıcak
Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu,
bakmamaktadır.
Ulusal Kızılhaç veya Kızılay derneklerinin zarar görebilir insanlara yönelik insani faaliyetlerini
destekler. Uluslararası afet yardımlarını koordine ederek ve yeniden kalkınmayı destekleyerek
acıları önlemek ve hafifletmek için çalıșır.
Fakirlik yılları
Uluslararası Federasyon, Ulusal Dernekler ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi hep birlikte
Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketini oluștururlar.
Dunant’ın girișimi ile, 1 Șubat 1875 tarihinde “zenci ve esir ticaretinin tamamen ve kesin olarak kaldırılması”na
yönelik uluslararası bir kongre Londra’da çalıșmalarına bașladı. Dunant için bunu izleyen yıllar, amaçsız
gezmelerle ve tam bir fakirlik içinde geçti. Yaya olarak Alsaz, Almanya ve İtalya’yı ziyaret etti ve buralarda
Ulusal Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri,
birkaç dostunun yardımı ve ev sahipliği sayesinde yașadı.
186 ülkede bulunan Ulusal Dernekler (2010), Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketinin
En sonunda 1887 yılında, İsviçre’de Constance Gölü kıyısında Heiden Köyü’ne yerlești ve burada hastalandı.
çalıșma ve ilkelerini bünyelerinde barındırır. Ulusal Dernekler, insani yardım alanında
Buradaki yerel huzurevine sığındı ve burada, 1985 yılında, Gazeteci Georg Baumberger tarafından bulundu.
kendi ülkelerinin kamu otoritelerine yardımcı organlar olarak ișlev görürler ve afette
Baumberger’in Dunant hakkında yazdığı makale birkaç gün içinde tüm Avrupa basınında yayınlandı. Dünyanın
yardım, sağlık ve sosyal programlar dahil olmak üzere çeșitli hizmetler sunarlar. Savaș
her tarafından Dunant’a iyi niyet mesajları gelmeye bașladı. Bir anda, yeniden meșhur ve saygın biri olmuștu.
zamanlarında, Ulusal Dernekler, savaștan etkilenen sivil halka yardım ederler ve
1901 yılında Nobel Barıș Ödülü’nü aldı.
gereğinde askeri sağlık hizmetlerine destek verirler.
Henry Dunant 30 Ekim 1910 yılında vefat etti. Doğum günü olan 8 Mayıs, Dünya Kızılhaç ve Kızılay Günü olarak
kutlanmaktadır.
moebius
Bir fikrin öyküsü
1859 yılından günümüze kadar Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi
SOLFERİNO, KUZEY İTALYA, 24 HAZİRAN 1859… FRANSIZ VE AVUSTURYA ORDULARI ARASINDA KANLI BİR SAVAŞ YAŞANMIŞTIR. GÜNÜN SONUNDA
NEREDEYSE 40 BİN ASKER YA ÖLDÜRÜLMÜŞ YA DA YARALI OLARAK MUHAREBE MEYDANINDA KADERLERİNE BIRAKILMIŞ DURUMDADIR. SAĞLIK
HİZMETLERİ BU DURUMLA BAŞA ÇIKMAKTA YETERSİZDİR.
ELDEN GELEN BİR ŞEY
YOK. SAVAŞ BÖYLE
BİR ŞEY İŞTE!
BU KORKUNÇ
BİR ŞEY!
BÖLGEDE SEYAHAT EDEN İSVİÇRELİ İŞADAMI
HENRY DUNANT, SAVAŞTAN SAATLER
SONRA SOLFERİNO’YA VARIR, GÖRDÜKLERİ
KARŞISINDA DEHŞETE DÜŞER…
DUNANT YEREL HALKI HEM FRANSIZ
HEM DE AVUSTURYALI TÜM
YARALILARA BAKMAYA İKNA EDEREK
İLK YARDIM HİZMETİNİ DÜZENLER.
SAVAŞI BİZ KAZANDIK AMA
SİZ ŞİMDİ DÜŞMANLARIMIZI
İYİLEŞTİRİYORSUNUZ, BU
İHANETTİR, BAYIM!
HEY SEN!
BU NE DEMEK
OLUYOR?
ACI ÇEKERKEN
HEPİMİZ
KARDEŞİZ
... PEKİ İHTİYACINIZ
OLAN SARGI VE İLAÇLARI
NASIL BULMAYI
DÜŞÜNÜYORSUNUZ?
İZİN VERİN AÇIKLAYAYIM
ALBAY…
SÖYLE! NEYE İHTİYACIN VAR?
ESİR ALDIĞIN AVUSTURYALI
DOKTOR, SIHHİYECİ VE CERRAHLARI
SERBEST BIRAKIP BANA GÖNDER!
HA, HEPSİ BU
KADAR MI?!?
TALEPLERİNİZDE
FAZLA CÜRETKARSINIZ, DUNANT!
HMMM… SANIRIM BU
FENA BİR FİKİR DEĞİL
AMA NE YAPABİLİRİM
BAKACAĞIM…
BU MALZEMELERİ KENDİM
ÖDEMEYE HAZIRIM! FAKAT SİZİN
YAPABİLECEĞİNİZ BİR ŞEY VAR …
TEŞEKKÜRLER
ALBAY, BENİM TEK
DÜŞÜNDÜĞÜM
YARALILAR...
MEMLEKETİ CENEVRE’YE DÖNDÜĞÜNDE, DUNANT BU OLAYLARI UNUTMAZ,
1862 YILINDA, BİR SOLFERİNO HATIRASI ADLI KITABI YAYINLAR.
KİTABIN İKİ ÖNEMLİ FİKRİ VARDIR:
• BARIŞTA YARDIM DERNEKLERİNİN KURULARAK SAVAŞ ZAMANINDA
YARALILARI TEDAVİ EDECEK GÖNÜLLÜLERİN EĞİTİLMESİ (1)
• BU DERNEKLERİN TANINMASI VE KORUNMASI İÇİN
ULUSLARARASI BİR ANLAŞMANIN HAZIRLANMASI (2)
O BİR
O BİR
HAYALPEREST!
HAYIR! O HAKLI, BİR
ŞEYLER YAPILMALI…
1863 YILINDA, DUNANT CENEVRE’DEN
DÖRT KİŞİ İLE BİRLİKTE ULUSLARARASI
KIZILHAÇ KOMİTESİNİ (ICRC) KURAR.
(1) BU, ULUSAL KIZILHAÇ VE KIZILAY DERNEKLERİNİN KURULMASININ YOLUNU AÇMIŞTIR.
(2) BU, ULUSLARARASI İNSANCIL HUKUK (IHL)’UN TEMELİNİ OLUŞTURMUŞTUR.
BU, SAVAŞ MEYDANINDA
ASKERİ SIHHİYE BİRLİKLERİ VE
PERSONELİNİN KORUNMASI İÇİN
EVRENSEL BİR İŞARET OLACAKTIR.
BÖYLECE SALDIRIYA
UĞRAMAYACAKLAR.
1876 YILINDA OSMANLI İMPARATORLUĞU, YEREL
KÜLTÜRE DAHA UYGUN OLACAĞINI DÜŞÜNEREK KIZILAY
AMBLEMİNİ KULLANMAYA KARAR VERİR…
VE HANGİ TARAFTA OLURLARSA
OLSUNLAR, TÜM YARALILAR
TEDAVİ GÖRECEK!
1864: “KARADAKİ SİLAHLI
KUVVETLERE MENSUP YARALILARIN
DURUMUNUN İYİLEŞTİRİLMESİNE
DAİR SÖZLEŞME” KABUL EDİLİR.
1901 YILINDA, İLK NOBEL BARIŞ
ÖDÜLÜ HENRY DUNANT’A VERİLİR.
ÇATIŞMALARIN SAYISI ARTARKEN
ONUN TEMEL FİKRİ OLAN SAVAŞIN
ORTASINDA BİRAZ DA OLSA İNSANLIĞIN
MUHAFAZA EDİLMESİ GEREKLİLİĞİ
DE DOĞRULANMAKTADIR...
SAVAŞ YÖNTEMLERİNİ
DÜZENLEYEN YAZILI
KURALLAR ORTAYA ÇIKMAYA
BAŞLAR, 1907 TARİHLİ LAHEY
SÖZLEŞMESİ ZEHİRLİ
SİLAH KULLANILMASINI VE
TESLİM OLAN ASKERLERİN
İNFAZINI YASAKLAR.
BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI
SIRASINDA (1914 – 1918)
FAALİYET GÖSTEREN 42
ULUSAL DERNEK VARDIR.
BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI SIRASINDA, MODERN
SANAYİNİN YÜKSEK MİKTARDA SİLAH
ÜRETİLEBİLME GÜCÜ SAYESİNDE GEREK
ASKER GEREKSE SİVİL MİLYONLARCA
KİŞİ ÖLDÜRÜLÜR, GAZ YAYGIN BİR
ŞEKİLDE SİLAH OLARAK KULLANILIR.
DİĞERLERİ, ELBİSE, YİYECEK,
TÜTÜN, İLAÇ GİBİ YARDIM
MALZEMELERİ HAZIRLAR,
BAZI GÖNÜLLÜLER
CEPHEDE ÇALIŞIRKEN,
… ABLUKA VE CEPHELERE RAĞMEN…
ICRC, SAVAŞ ESİRLERİNE MİLYONLARCA MEKTUP
VE YARDIM MALZEMESİ ULAŞTIRIR…
SAVAŞ 1918 YILINDA SONA ERER FAKAT ARDINDAN
BİR SAĞLIK FELAKETİ YAŞANIR:
İSPANYOL GRİBİ, DÖRT YIL
SÜREN SAVAŞTAN DAHA
FAZLA CAN ALIR!
HAREKET, GİTTİKÇE DAHA EVRENSEL
BİR BOYUT KAZANIR.
1919 YILINDA, ULUSAL DERNEKLER, ÇALIŞMALARINI
KOORDİNE ETMEK ÜZERE BİR “BİRLİK” KURARLAR.
YERLERİNDEN
EDİLMİŞ
İNSANLARA
BAKMAK
ZORUNDAYIZ!
… AÇLIKLA
MÜCADELE
ETMELİYİZ!...
… VE SALGIN
HASTALIKLARLA!...
… SAĞLIK
HİZMETLERİNİ
YENİDEN
YAPILANDIRMALIYIZ!
İSPANYA, ETİYOPYA VE ÇİN’DE YENİ
ÇATIŞMALAR PATLAK VERİR. SİVİLLER
SİSTEMLİ BİR SALDIRI ALTINDADIR.
BU VAHŞİ ÇATIŞMALAR,
İKİNCİ DÜNYA SAVAŞININ
YARATTIĞI (1939 – 1945)
KİTLESEL İMHAYI BİLE
GÖLGEDE BIRAKIR.
SAVAŞ ESİRLERİNE
36 MİLYONUN ÜZERİNDE KOLİ
VE 120 MİLYONUN ÜZERİNDE
MEKTUP ULAŞTIRILIR.
ICRC DELEGELERİ, SAVAŞ ESİRLERİNİN, 1929 TARİHLİ CENEVRE
SÖZLEŞMESİNE UYGUN MUAMELE GÖRDÜKLERİNİ DOĞRULAMAK
ÜZERE, SAVAŞ ESİRLERİ KAMPLARINI ZİYARET
EDERLER.
ANCAK, SAVAŞTA, BAŞTA
YAHUDİLER OLMAK
ÜZERE, MİLYONLARCA
İNSANIN KASITLI OLARAK
ÖLDÜRÜLMESİNE KİMSE
ENGEL OLAMAZ. DÜNYA
BARBARLIĞIN YENİ
BOYUTLARI İLE TANIŞIR.
1949 YILINDA DEVLETLER, MEVCUT İNSANCIL HUKUK ANTLAŞMALARINI GÖZDEN GEÇİREREK
SAVAŞ ZAMANINDA SİVİLLERİN KORUNMASI İÇİN İLAVE BİR ANTLAŞMAYA İMZA ATARLAR.
BU ANTLAŞMALAR, GÜNÜMÜZDE HALEN YÜRÜRLÜKTE OLAN DÖRT CENEVRE SÖZLEŞMESİDİR.
SAVAŞLARIN
BİLE SINIRLARI
VARDIR!
ULUSLARARASI İNSANCIL HUKUK
İKİ TEMEL GÖRÜŞE DAYANIR;
SAVAŞMAYAN İNSANLAR
KORUNMALIDIR,
SİLAH VE SAVAŞ
YÖNTEMLERİNİN SEÇİMİ
SINIRLANDIRILMALIDIR.
1977 YILINDA, CENEVRE SÖZLEŞMELERİNE İKİ PROTOKOL
İLAVE EDİLİR. 2005 YILINDA EKLENEN ÜÇÜNCÜ BİR
PROTOKOL ULUSAL DERNEKLERE EK BİR AMBLEM
OLAN KIZILKRİSTAL’İ KULLANMA SEÇENEĞİ VERİR.
ICRC SAVAŞ MAĞDURLARINI KORUR
VE ONLARA YARDIM EDER...
SAVAŞAN BİR KİŞİ TESLİM
OLURSA, ONA İNSANCA
MUAMELE EDİLMESİ
GEREKİR.
SAVAŞ MAĞDURLARI, YİYECEK VE
HAYATLARINI İDAME ETTİRMEK
İÇİN GEREKLİ OLAN DİĞER
MALZEMELERİ ALIRLAR,
HERKESE
YETECEK
KADAR
VAR!
… VE ÇARPIŞAN TÜM TARAFLARA
UYMALARI GEREKEN
KURALLARI AÇIKLAR.
SAVAŞÇILARINIZDAN BAZILARININ NEHİR
YAKINLARINDA BİR KÖYÜ YAKTIĞINI DUYDUK,
BUNUN
SORUMLUSU
HER KİM İSE
İLGİLENECEĞİZ,
CEPHEDE TIP EKİPLERİ
YARALILARI AMELİYAT EDER.
ORTOPEDİ MERKEZLERİ,
DAHA ÇOK KARA MAYINLARI
YÜZÜNDEN BEDEN
UZUVLARINI KAYBETMİŞ
OLANLARI TEDAVİ EDER.
… ÇİFTLİK HAYVANLARINI
AŞILARLAR,
DELEGELER,
KUYU
AÇARLAR..
SAVAŞTA BİRBİRLERİNDEN AYRI DÜŞMÜŞ AİLELER, BİRBİRLERİ
İLE İRTİBATLARINI SÜRDÜRMEK İÇİN YA UYDU TELEFONLARINDAN
YARARLANIR YA DA AİLE MESAJLARI YAZARLAR
NİHAYET!
BAK, YAPABİLİYORSUN!
ICRC VE ULUSAL KIZILHAÇ/KIZILAY DERNEKLERİ,
KAYIP KİŞİLERİN İZLERİNİ TAKİP EDEREK ONLARI
AİLELERİ İLE YENİDEN BİRLEŞTİRİRLER.
SİZE, İŞKENCE VE
KÖTÜ MUAMELENİN
YASAKLANMIŞ OLDUĞUNU
HATIRLATMAM GEREKİR!
ICRC BİR ÇATIŞMA
SIRASINDA ELE
GEÇİRİLEN ASKERLERİN
VE GÖZALTINDA
TUTULAN SİVİLLERİN
BEDENSEL VE PSİKOLOJİK
SAĞLIKLARININ
KORUNMASINI
TEMİN EDER.
GEREKLİ HALLERDE, DELEGELER, HAPİSHANE VE
GÖZALTI MERKEZLERİNDEKİ FİZİKİ ŞARTLARIN
İYİLEŞTİRİLMESİ İÇİN ÇABA GÖSTERİRLER.
İŞTE HÜCRELERİN
YENİLENMESİNİ
BU ŞEKİLDE
DÜŞÜNÜYORUZ.
TARAFSIZ BİR ARACI OLARAK ÇALIŞAN ICRC, BİR ÇATIŞMA BİTTİĞİNDE
ASKER VE SİVİL ESİRLERİN ÜLKELERİNE IADESİNİ SAĞLAR.
ICRC İÇİN, ULUSAL DERNEK GÖNÜLLERİ YAŞAMSAL BİR ROL OYNARLAR ÇÜNKÜ OLAY YERİNDEKİ DURUMU BİLİRLER.
ŞİDDETİN DORUĞA TIRMANDIĞI ZAMANLARDA MAĞDURLARA TEK ULAŞABİLECEKLER ONLAR OLABİLİR.
ANCAK SAVAŞTAN DA FAZLASI VAR. DOĞAL AFETLER
HER YIL MİLYONLARCA İNSANI ETKİLEMEKTEDİR.
… DEPREMLER
GİBİ…
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
YÜZÜNDEN
KURAKLIK, HORTUM
VE SELİN YARATTIĞI
YIKIM DAHA DA
AĞIRLAŞMAKTADIR.
ÇOĞU İNSAN, TEMEL HİJYEN KURALLARINI
BİLMİYOR. YETERLİ MİKTARDA TEMİZ SU
TEMİNİNDE ZORLUKLARLA KARŞILAŞIYOR VE
SAĞLIK HİZMETLERİ YETERSİZ KALIYOR.
1919 YILINDA KURULAN BİRLİK, ULUSLARARASI KIZILHAÇ VE KIZILAY DERNEKLERİ FEDERASYONU ADINI ALIR;
ULUSAL DERNEKLERİN ÇALIŞMALARINI KOORDİNE EDER, HEM DOĞAL HEM DE İNSAN KAYNAKLI AFETLERE VE
SALGIN HASTALIKLARA HAZIRLIKLI OLMALARINA VE MÜDAHALE ETMELERİNE YARDIM EDER.
AIDS
...DÜNYA
...BÜTÜN TOPLULUKLARI
GÖRÜNÜŞTE KÜÇÜK
YAYILMAKGENELİNDE ...
YOK EDEREK!
GÖRÜNEN HASTALIKLAR
TADIR ...
YOLUYLA İNSANLARIN
CANI TEHDİT
ALTINDADIR..
ACİL DURUMDA,
BAZI BASİT
MÜDAHALELER
HAYAT
KURTARABİLİR.
ULUSAL
DERNEKLER
İLK YARDIM
EĞİTİMİNE
BÜYÜK ÖNEM
VERİR VE
KAYNAK
YATIRIRLAR.
KARADAN
UZAKLAŞIN!
BİR TSUNAMİ
YAKLAŞMAKTADIR!
TARAFSIZLIK ÖNEMLİ BİR
İLKEDİR ÇÜNKÜ TARAF
TUTMAYI REDDEDER…
ULUSLARARASI KIZILHAÇ VE KIZILAY HAREKETİ, HERKESİN GÜVENİNİ
VE SAYGISINI KAZANACAK İLKELERİ UYGULAMAKTADIR.
… DERNEK ÜYELERİ, İHTİYACI OLAN
HERKESE ULAŞABİLMELİDİR.
SİYASİ YA DA
KAMUOYU BASKISINA
BOYUN EĞMEMEK İÇİN
HAREKETİN BAĞIMSIZ
OLMASI GEREKİR.
YANSIZ OLMAK, İHTİYAÇLARI EN ACİL
OLANLARDAN BAŞLAYARAK, HERKESE
YARDIM ETMEYE ÇALIŞMAK DEMEKTİR.
… VE, IRK, DİN, SİYASİ TERCİH YA DA TOPLUMSAL
STATÜYE DAYALI AYRIMCILIK YAPMAMAKTIR.
HERKESE YARDIM EDİLEBİLMESİ İÇİN, HERHANGİ BİR ÜLKEDE
SADECE TEK BİR ULUSAL DERNEK BULUNMALIDIR.
ÇOĞU GENÇ MİLYONLARCA GÖNÜLLÜ,
DÜNYADAKİ EN BÜYÜK İNSANİ
YARDIM HAREKETİNİ OLUŞTURUR.
GÖNÜLLÜLERİ HAREKETE GEÇİREN PARA
DEĞİL, YARDIMA EN FAZLA İHTİYACI
OLANLARIN ACILARINI DİNDİRMEKTİR.
HERKESE AÇIK OLMAKLA, ULUSAL DERNEK SADECE BELLİ
BİR GRUBA YARDIM ETME HATASINDAN KAÇINMIŞ OLUR.
ULUSAL
DERNEKLERİN
BİRBİRLERİNE
YARDIM ETME
SORUMLULUKLARI
VARDIR.
HAREKET, İNSAN HAYATINI VE SAĞLIĞINI KORUMAYI VE
İNSAN ONURUNA SAYGININ YERLEŞMESİNİ HEDEFLER...
…İNSANLAR
ARASINDA
KARŞILIKLI
ANLAYIŞ,
DOSTLUK,
İŞBİRLİĞİ VE
KALICI BARIŞ
TARAFTARIDIR.
SON
HAREKET, ULUSLARARASI KIZILHAÇ
KOMİTESİ (ICRC), ULUSLARARASI KIZILHAÇ
VE KIZILAY DERNEKLERİ FEDERASYONU VE
186 ULUSAL DERNEKTEN OLUŞMAKTADIR (2010).
Henry Dunant (1828-1910)
Vizyonu sayesinde Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketinin olușumuna öncülük etmiș, zenginlikten fakirliğe
düșmüștür ancak ilki Nobel Barıș Ödülü’nü paylașanlardan biridir.
8 Mayıs 1828 tarihinde Cenevre’de doğan Henry Dunant, dindar ve yardımsever Kalvinist bir aileden gelir. Lise
eğitimini yarıda bırakarak bir Cenevre bankasında en alt düzeyden çalıșmaya bașlar. 1853 yılında, İsviçre’nin
Cezayir’deki Setif Sömürgesinin sorumluluğunu almak üzere bu ülkeye gider. Burada bir un değirmeni
yaptırmaya bașlar ancak değirmenin çalıșması için gerekli arazi imtiyazını alamaz. Tunus’a seyahatinin ardından
Cenevre’ye döner ve burada, ihtiyacı olan ticari belgeyi almak için III. Napolyon ile görüșmeyi kararlaștırır.
O tarihlerde, Napolyon Kuzey İtalya’da Avusturyalılara karșı savașan Fransız – Sardunya birliklerini
komuta ediyordu ve Henry Dunant’da İmparatoru tam orada aramaya karar vermiști. Dunant bu nedenle
Lombardiya’daki Solferino Savașı bitiminde savaș alanında bulunuyordu.
Cenevre’ye döndükten sonra, “Bir Solferino Hatırası” adlı bir kitap yazar. Bu kitap daha sonra Uluslararası
Kızılhaç Komitesi (ICRC) olacak, Uluslararası Yaralılara Yardım Komitesi’nin kurulmasına zemin hazırlar.
Misyon
Dunant, bu komitenin bir üyesi ve aynı zamanda sekreteridir. Artık meșhurdur ve Devlet Bașkanları, Avrupa
saraylarındaki krallar ve prenslerin huzuruna kabul edilmektedir. Ancak, finansal durumu kötüye gitmektedir
ve 1867 yılında iflas eder. Herșeyini kaybetmiș Dunant’ın, 1860’lı yılların değeri ile neredeyse bir milyon İsviçre
Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC),
Frangı borcu bulunuyordu.
insani görevi yalnızca savaș ve iç șiddet
Bu iflas olayının Cenevre’de yol açtığı skandaldan dolayı, Uluslararası Kızılhaç Komitesi’ndeki sekreterlik
mağdurlarının yașamını ve onurunu
görevinden istifa eder. 8 Eylül 1867 tarihinde Komite, sadece sekreter olarak değil aynı zamanda üye olarak
korumak olan tarafsız, yansız ve
da istifasını kabul etmeyi kararlaștırır. Dunant, Paris’e gider ve burada sokaklarda bankların üzerinde uyumak
bağımsız bir kuruluștur. Çatıșma
zorunda kalacak duruma düșer. Ancak, diğer yandan, İmparatoriçe Eugiene, Cenevre Sözleșmesi’nin deniz
ortamında Uluslararası Kızılhaç ve
savașlarını da kapsayacak șekilde genișletilmesi konusunda fikrini almak üzere onu Tuileries Sarayı’na davet
Kızılay Hareketi tarafından yürütülen
eder. Dunant’a, Avusturya, Hollanda, İsveç, Prusya ve İspanya ulusal Kızılhaç derneklerinin fahri üyeliği payesi
uluslararası insani yardım operasyonlarını koordine eder
der ve yönlendirir
yönlendirir.
verilir.
Aynı zamanda insancıl hukuku ve evrensel insani ilkeleri yayma ve güçlendirme
yoluyla acıları önlemeye çalıșır. 1863’te kurulmuș olan ICRC,
1870 yılında Fransa – Prusya Savașı sırasında, Paris’e getirilen yaralıları ziyaret ederek onları teselli eder ve
Kızılhaç – Kızılay Hareketinin kurucu organıdır.
ölülerin kimliğinin saptanabilmesi için kimlik kartı takılması uygulamasını devreye sokar.
Barıș sağlandığında, Dunant Londra’ya gider ve burada savaș esirlerinin sorunları hakkında diplomatik bir
konferans düzenlenmesi için girișimde bulunur; her ne kadar Çar onu desteklese de, İngiltere plana sıcak
Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu,
bakmamaktadır.
Ulusal Kızılhaç veya Kızılay derneklerinin zarar görebilir insanlara yönelik insani faaliyetlerini
destekler. Uluslararası afet yardımlarını koordine ederek ve yeniden kalkınmayı destekleyerek
acıları önlemek ve hafifletmek için çalıșır.
Fakirlik yılları
Uluslararası Federasyon, Ulusal Dernekler ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi hep birlikte
Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketini oluștururlar.
Dunant’ın girișimi ile, 1 Șubat 1875 tarihinde “zenci ve esir ticaretinin tamamen ve kesin olarak kaldırılması”na
yönelik uluslararası bir kongre Londra’da çalıșmalarına bașladı. Dunant için bunu izleyen yıllar, amaçsız
gezmelerle ve tam bir fakirlik içinde geçti. Yaya olarak Alsaz, Almanya ve İtalya’yı ziyaret etti ve buralarda
Ulusal Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri,
birkaç dostunun yardımı ve ev sahipliği sayesinde yașadı.
186 ülkede bulunan Ulusal Dernekler (2010), Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketinin
En sonunda 1887 yılında, İsviçre’de Constance Gölü kıyısında Heiden Köyü’ne yerlești ve burada hastalandı.
çalıșma ve ilkelerini bünyelerinde barındırır. Ulusal Dernekler, insani yardım alanında
Buradaki yerel huzurevine sığındı ve burada, 1985 yılında, Gazeteci Georg Baumberger tarafından bulundu.
kendi ülkelerinin kamu otoritelerine yardımcı organlar olarak ișlev görürler ve afette
Baumberger’in Dunant hakkında yazdığı makale birkaç gün içinde tüm Avrupa basınında yayınlandı. Dünyanın
yardım, sağlık ve sosyal programlar dahil olmak üzere çeșitli hizmetler sunarlar. Savaș
her tarafından Dunant’a iyi niyet mesajları gelmeye bașladı. Bir anda, yeniden meșhur ve saygın biri olmuștu.
zamanlarında, Ulusal Dernekler, savaștan etkilenen sivil halka yardım ederler ve
1901 yılında Nobel Barıș Ödülü’nü aldı.
gereğinde askeri sağlık hizmetlerine destek verirler.
Henry Dunant 30 Ekim 1910 yılında vefat etti. Doğum günü olan 8 Mayıs, Dünya Kızılhaç ve Kızılay Günü olarak
kutlanmaktadır.
ISBN 978-2-940396-14-6
Bir fikrin öyküsü
1859 Yılından Günümüze
Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi
International Committee of the Red Cross
19, avenue de la Paix
1202 Geneva, Switzerland
T +41 22 734 60 01 F +41 22 733 20 57
E-mail: [email protected]
www.icrc.org
© ICRC, November 2007
International Federation of Red Cross
and Red Crescent Societies
PO Box 372, 1211 Geneva 19, Switzerland
T +41 22 730 42 22 F +41 22 733 03 95
E-mail: [email protected]
www.ifrc.org
moebius