inşaat teknolojisi alçı sıva

Transkript

inşaat teknolojisi alçı sıva
T.C.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
MEGEP
(MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN
GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)
İNŞAAT TEKNOLOJİSİ
ALÇI SIVA
ANKARA 2006
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;
•
Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile
onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak
yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında
amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim
materyalleridir (Ders Notlarıdır).
•
Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye
rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve
geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında
uygulanmaya başlanmıştır.
•
Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği
kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması
önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.
•
Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik
kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler.
•
Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.
•
Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında
satılamaz.
İÇİNDEKİLER
AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii
GİRİŞ ....................................................................................................................................... 1
ÖĞRENME FAALİYETİ-1 .................................................................................................... 3
1. ALÇI SIVA YAPILACAK YÜZEYİ HAZIRLAMA ......................................................... 3
1.1. Alçı Sıva Yapılacak Yüzey ........................................................................................... 3
1.1.1. Tanımı.................................................................................................................... 3
1.1.2. Çeşitleri.................................................................................................................. 3
1.2. Alçı Sıva Yapılacak Yüzeyi Hazırlama Kuralları ......................................................... 4
1.2.1. Uygulama Koşulları............................................................................................... 4
1.3. Alçı Sıva Yapılacak Yüzeyi Hazırlamada İş Sırası....................................................... 5
1.3.1. Görsel Kontrol: ...................................................................................................... 5
1.3.2. Elle Kontrol ........................................................................................................... 5
1.3.3 Kazıma Deneyi ....................................................................................................... 5
1.3.4. Islatma Deneyi....................................................................................................... 5
1.3.5. Sıcaklık Ölçme ...................................................................................................... 6
1.4. Alçı Sıva Yapılacak Yüzeyin Hazırlanması.................................................................. 6
1.4.1. Ön Hazırlıklar ........................................................................................................ 6
UYGULAMA FAALİYETİ ................................................................................................ 9
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 10
PERFORMANS DEĞERLENDİRME .............................................................................. 11
ÖĞRENME FAALİYETİ-2 .................................................................................................. 12
2-ALÇI SIVA YAPMA.......................................................................................................... 12
2.1. Alçı Sıva...................................................................................................................... 12
2.1.1. Tanımı.................................................................................................................. 12
2.1.2.Çeşitleri................................................................................................................. 12
2.1.3.Kullanıldığı Yerler................................................................................................ 12
2.2. Genel Hazırlık ............................................................................................................. 13
2.3. Alçı Sıva Harcının Hazırlanması ................................................................................ 14
2.4. Alçı Sıva Uygulaması ( Duvar - Düşey ) .................................................................... 16
2.5. Alçı Sıva Yapılması ( Tavan – Yatay ) ....................................................................... 22
2.6. Yüzeyin Astarlanması ................................................................................................. 25
UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 26
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 27
PERFORMANS DEĞERLENDİRME .............................................................................. 28
ÖĞRENME FAALİYETİ-3 ................................................................................................... 30
3. ARAÇ - GEREÇ BAKIM ONARIMI VE TEMİZLİĞİNİ YAPMAK.............................. 30
3.1 Alçı Sıva Yapılan Aletlerin Bakım Onarımı ve Temizlenmesi.................................... 30
UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 32
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 33
PERFORMANS DEĞERLENDİRME .............................................................................. 34
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 35
ÖNERİLEN KAYNAKLAR.................................................................................................. 36
KAYNAKÇA ......................................................................................................................... 37
i
AÇIKLAMALAR
AÇIKLAMALAR
KOD
582YIM157
ALAN
İnşaat Teknolojisi
DAL/MESLEK
Alçı Dekorasyon ve Kartonpiyercilik
MODÜLÜN ADI
SÜRE
Alçı Sıva
Alçı sıva yapımına ait konuların işlendiği uygulamalı bir
öğretim materyalidir.
40/32 ( + 40 / 30 uygulama tekrarı yapmalı )
ÖN KOŞUL
Çelik Yapılara Alçı Levha Kaplama Modülü’nü başarmak.
YETERLİK
Alçı sıva yapmak.
MODÜLÜN AMACI
Genel Amaç: Bu modülle gerekli ortam sağlandığında, alçı
sıvayı alçı üreticisinin tavsiye ettiği ortam ve koşullarda
tekniğine uygun olarak yapabileceksiniz.
Amaçlar:
¾ Alçı sıva yapılacak yüzeyi doğru ve tekniğine uygun
olarak hazırlayabileceksiniz.
¾ Alçı sıvayı tekniğine uygun yapabileceksiniz.
¾ Araç, gereç bakım ve onarımını kuralına uygun olarak
yapabileceksiniz.
MODÜLÜN TANIMI
EĞİTİM ÖĞRETİM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI
ÖLÇME VE
DEĞERLENDİRME
Atölye, karıştırma teknesi, mala, spatula, su, çekiç,
temizlik fırçası, çelik alçı malası, plastik eldiven, mekanik
karıştırıcı, çırpaç, su terazisi, mastar, iç köşe malası, sıva
profili, sıva filesi, delikli köşe profili, ano çıtası, alçı rendesi,
profil makası, fırça, eğri saplı spatula, vernik, inceltici veya
su bazlı boya astar malzemesi.
¾ Modül içeriğinde yer alan faaliyetleri tamamladıktan
sonra verilen ölçme araçları ile kazandığınız bilgi,
beceri ve uygulamalarınızı değerlendireceksiniz.
¾ Öğretmen modül sonunda ölçme aracı (Ölçme testleri)
ve uygulama testi yaparak, kazandığınız bilgi ve
becerileri değerlendirecektir.
ii
GİRİŞ
GİRİŞ
Sevgili Öğrenci,
Alçı, tarihte kullanılan en eski yapı malzemelerindendir. M.Ö. 6800-5700 tarihlerinde
dünyadaki en eski alçı kalıntıları Çatalhöyük’te yani Türkiye’de bulunmuştur. Daha sonra
Sümer, Asur, Selçuklu ve Osmanlı bu coğrafya dışında Aztek, Mısır, Yunan ve Roma
uygarlıklarında önemli bir yapı malzemesi olarak alçı kullanılmıştır. Osmanlı döneminde
bazı hamam tavanları, içerdeki yoğun nemi dengelemek için alçı ile kaplanmıştır.
Alçının yüzeye uygulanması genellikle klasik sıva yöntemiyle yapılmaktadır. Çok
büyük yüzeylerde alçı sıva makineleri de kullanılmaktadır. Alçı ile kaplanan duvar ve tavan
yüzeyleri beyaz renginden dolayı daha inşaat aşamasında bitmiş hissi uyandırır ve temiz bir
görüntü sergiler. Çabuk kuruyup boyaya hazır hale gelen sıva alçıları sayesinde yapım hızı
artar ve yapılar hızla bitirilir. Düşük yoğunluğu sebebiyle alçı kullanılan inşaatların yükü
hafifler, deprem kuşağında olan ülkemiz için bu konu çok önemlidir. Alçı nefes alır; ortam
aşırı nemliyken nemi bünyesine çeker hava kuruduğunda ise bünyesindeki nemi geri verir.
Kısacası alçı yaşanılan ortamların nem dengesini sağlayarak sağlıklı bir ortam oluşturur. Alçı
sıva, geleneksel sıvalara göre birkaç kat fazla yalıtım yaptığından yakıt tasarrufu sağlar.
Gözenekli yapısı sayesinde sesi emer ve sesin yansımasını diğer sıvalara göre daha fazla
engelleyerek gürültüyü azaltır. Alçı sıva yangın çıkması durumunda insan yaşamını
kurtarmaya yetecek zamanı sağlar. Alçının içinde bulunan su 80 – 100 °C sıcaklıkta açığa
çıkarak yangının yayılmasını geciktirir.
Bu modülle kazandırılacak yeterliği edindiğinizde; kişi başına alçı tüketimi gün be
gün artan (AB Ülkeleri arasında Türkiye 2. sıradadır) ülkemizde tarihten gelen bir yapı
malzemesini farklı yüzeylere yatay ve düşey doğrultuda uygulanmasını öğrenmiş
olacaksınız.
1
2
ÖĞRENME FAALİYETİ–1
AMAÇ
ÖĞRENME FAALİYETİ-1
Bu faaliyetle, uygun ortam ve donanımlar sağlandığında, alçı sıva yapılacak yüzeyi
kuralına uygun olarak hazırlayabileceksiniz.
ARAŞTIRMA
Alçı sıva yapılabilen kâgir malzemeler nelerdir? Araştırıp rapor hazırlayınız. Sınıf
ortamında arkadaşlarınıza sunarak tartışınız.
1. ALÇI SIVA YAPILACAK YÜZEYİ
HAZIRLAMA
1.1. Alçı Sıva Yapılacak Yüzey
1.1.1. Tanımı
Tuğla, beton, brüt beton, gaz beton, bims blok, alçı levha vb malzemelerden yatay ve
düşey doğrultuda yapılmış taşıyıcı veya bölme özelliği olan tüm elemanlara alçı sıva
uygulanabilir.
1.1.2. Çeşitleri
Alçı sıva tutunma özelliğinin yüksek olması istendiğinden gözenekli ve kagir yapı
malzemelerine uygulanır. Ahşap veya metale gerekli tedbirler alınmadan uygulama
yapılamaz. Ülkemizde en çok uygulandığı yüzeyler tuğla, beton, brüt beton, gaz beton, bims
blok ve alçı levhadır.
¾ Tuğla: Pişmiş kilden elde edilen en yaygın bölme duvar
malzemesidir. Taşıyıcı olarak kullanılan çeşitleri de vardır.
Resim 1.1.
Resim 1.1: Tuğla
¾ Beton – Brüt Beton: Yerine dökülüp sıkıştırılmış veya
fabrikasyon olarak üretilmiş çimento + agrega +su dan
oluşan priz alma suretiyle sertleşen genellikle taşıyıcı yapı
elemanlarında kullanılan ( kolon, kiriş, döşeme vb )
malzemedir. Resim 1.2
Resim1. 2: Brüt beton
3
¾ Gazbeton: Silisli kum, çimento, kireç, alüminyum tozu ve
suyun karışımından basınçlı buhar altında sertleştirmeyle
elde edilen gözenekli bir yapı elemanıdır. Resim 1.3
Resim1. 3: Gazbeton
¾ Bims Blok: İçinden kuvars kumu alınmış bims agregası ile
çimento ve suyun kurallara uygun olarak karıştırılması ve
sonrada yüksek basınç altında makinelerde sıkıştırılmasıyla
yapılan bloklardır. Resim 1.4
Resim 1. 4: Bims blok
¾ Alçı levha: Özel olarak hazırlanmış alçı hamurunun iki
tarafına karton kaplanması ile elde edilen fabrikasyon yapı
malzemesidir. Hafifliğinden dolayı daha çok bölme duvar ve
asma tavan uygulamalarında kullanılır. Resim 1.5
Resim 1. 5: Alçı levha
1.2. Alçı Sıva Yapılacak Yüzeyi Hazırlama Kuralları
1.2.1. Uygulama Koşulları
Alçı sıvalar tüm normal yüzeylere uygulanabilir. Yapışma ( aderans ) yüzeyin durumu
açısından çok önemlidir. Bu nedenle yüzey mutlaka kontrol edilmelidir. Yüzeyi kontrol
ederken aşağıda belirtilen durumlara dikkat edilmeli, gereken tedbirler alınmalıdır.
¾ Yüzeyin elverişli olmaması; örneğin kaba pislikler, küflenmeler, çok düzgün
yüzeyler, yağlanmış yüzeyler, emiciliği her noktada aynı olmayan yüzeyler, donmuş
yüzeyler, değişik türden yüzey malzemelerinin olması,
¾ Yapının neminin çok yüksek olması,
¾ Pürüzün fazla olması.
Bu gibi durumlarda inşaat sahipleri veya teknik sorumluları ikaz edilmeli, gerekli
tedbirler alınmalıdır.
4
1.3. Alçı Sıva Yapılacak Yüzeyi Hazırlamada İş Sırası
Alçı sıva yapılacak yüzeyde çalışmaya başlamadan önce basit kontrol ve deneylerin
yapılması yapılan işin kalitesini arttırmak için gereklidir. Aşağıda bu yöntemler ve alınması
gereken önlemler açıklanmıştır.
1.3.1. Görsel Kontrol:
Alçı sıvanın tutunması aşağıda belirtilen durumlardan
etkilenmeyeceği çoğu kez gözle kontrol sırasında bile anlaşılır.
olumsuz
etkilenip
¾ Yapışmış yabancı maddeler, kir, is, harç lekeleri, beton pislikleri, kalıp tahtası
artıkları,
¾ Beton yüzeyde gevşek ve dökülen kısımlar,
¾ Yapışmış kireç ve çiçeklenmeler,
¾ Çok düzgün ve sıkı yüzeyler.
Önlemler: Yapışmış yabancı maddeler, betonun dökülen ve gevşek kısımları alınır,
kireç ve çiçeklenmeler tel fırça ile temizlenir.
1.3.2. Elle Kontrol
Elle kontrol, yüzeyin tozlu ve kirli olup olmadığını anlamak için yapılmalıdır. Elle
kontrol mutlaka birden çok noktada uygulanmalıdır.
Önlemler: Toz ve kir süpürge ve fırça ile temizlenir. Gerekirse yıkanır, kuruması beklenir.
1.3.3 Kazıma Deneyi
Sıva zeminini kontrol etmenin bir diğer yolu da kazıma deneyidir. Bu deney sivri ve
sert bir cisimle (spatula, mala vb) yapılır. Bu sırada soyulan pul pul veya kum gibi dökülen
kısımlar tespit edilirse sıvaya başlamadan önce önlem alınmalıdır.
Önlemler: Yüzey tel fırça ile iyice temizlenir.
1.3.4. Islatma Deneyi
Bunun için temiz su bir fırça yardımıyla yüzeye sürülür. Su birkaç dakika sonra hala
yüzeyden damlıyor veya açıktan koyuya doğru rengi hemen dönmüyorsa bundan şu sonuçlar
çıkartılabilir.
¾ Yüzeyde yağ olabilir,
¾ Yüzey fazla nemlidir.
Önlemler: Yüzeydeki yağ temizlik maddeleri kullanılarak temizlenir ve durulanır. Yüzey
nemi fazla ise kuruması beklenir.
5
1.3.5. Sıcaklık Ölçme
Alçı sıva uygulaması +5 °C derecenin altında yapılmamalıdır. Sıcaklık klasik
termometre ile ölçülebilir. Ortam sıcaklığının çok düşük olması durumunda alçı sıvanın
donma tehlikesi vardır.
Önlemler: Ortamda nem yapmayan bir ısıtıcı ile sıcaklık arttırılmalıdır.
1.4. Alçı Sıva Yapılacak Yüzeyin Hazırlanması
1.4.1. Ön Hazırlıklar
Alçı sıva yapılacak yüzeyde üçüncü bölümde anlatılan kontrol ve deneyler yapıldıktan
ve gerekli önlemler alındıktan sonra ön hazırlıklara başlanır. Bu bölümde duvar ve tavan
uygulama resimleri ile konu açıklanacaktır.
¾ Uygulamaya başlamadan önce beton ve brüt beton üzerindeki çapaklar temizlenmelidir.
Bu işlem için madırga, keser veya spiral kullanılabilir. Resim 1.6. , Resim 1.7.
Resim 1.6. Ön hazırlık
Resim 1.7. Ön hazırlık
¾ Yüzeydeki toz ve tutunmayı önleyici maddeler fırça ile temizlenmelidir. Resim 1.8.
Resim1.9.
Resim 1.8. Ön hazırlık
1. 9. Ön hazırlık
6
¾ Fırçalanarak temizlenen yüzeyler uygulama öncesi ıslatılmalıdır. Bu işlem fırça
yardımıyla yapılır. Resim 1.10. , Resim 1.11.
Resim 1.10. Ön hazırlık
Resim 1.11. Ön hazırlık
¾ Diğer bir yöntemde duvar yüzeyi hortumla sulanır ve suya doyurulur. Bu özellikle çok
sıcak havalarda ve çok su emen gözenekli yapı malzemelerinde (gazbeton ) dikkat
edilmesi gereken bir konudur. Alçı sıvanın yüzeye tutunmasında bir sorunla
karşılaşmamak için yüzeyin suyu tamamen emmesi beklenir. Resim 1.12, Resim 1.13
Resim 1.12. Ön hazırlık
Resim 1.13. Ön hazırlık
¾ Tutunmayı arttırmak üzere pürüzsüz ve sıkı yüzeyler pürüzlendirilmelidir. Örneğin keser
veya madırga ile çentikleme işlemi yapılabilir. Bu işlemden sonra yüzey tekrar fırça ile
temizlenmeli ve ıslatılmalıdır. Diğer bir seçenekte yüzey hazırlayıcı ve bağlayıcılar
kullanılabilir. Resim 1.14, Resim 1.15
Resim 1.14. Ön hazırlık
Resim 1.15. Ön hazırlık
7
¾ Pürüzlendirme işleminde diğer bir yöntem ise serpme sıva yapılmasıdır. (1m³ serpme
sıva için: 1m³ 0,3 kum + 225 kg çimento + 135 lt su ). Hazırlanan karışım yüzeyi
kapatacak şekilde serpme sıva makinesi ile atılır. Bu uygulama gazbeton yüzeyler için
her durumda uygulanmalıdır. Resim 1.16. , Resim 1.17.
Resim 1.16. Ön hazırlık
Resim 1.17. Ön hazırlık
8
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ
İŞLEM BASAMAKLARI
Yüzey Teşhisi Yapma
Yüzey Temizliği Yapma
Yüzeyi Tesviye Etme
ÖNERİLER
Alçı sıva uygulanan yüzeyleri öğreniniz.
Dikkatli olunuz.
İş kıyafetini giyiniz.
Uygulama koşullarını kontrol ediniz.
Detaylara özen gösteriniz.
Zamanı ve malzemeyi iyi kullanınız.
Çevreyi korumaya duyarlı olunuz.
Yüzeydeki kir, çapak vb temizleyiniz.
Düzgün yüzeyleri pürüzlendiriniz.
Pratik ve çabuk olunuz.
Mesleğinizle ilgili etik kurallara uygun
davranınız.
9
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Bu faaliyette kazanmış olduğunuz bilgileri aşağıda verilen soruları cevaplandırarak
değerlendiriniz.
1. Aşağıdaki yüzeylerden hangisine alçı sıva yapılmaz?
A) Beton
B) Tuğla
C) Ahşap
D) Gazbeton
2. Alçı sıvanın yapıldığı yüzeye tutunma kuvvetine ne ad verilir?
A) Aderans
B) Tolerans
C) Fayans
D) Ajans
3. Alçı sıva yapılacak yüzeyde elle kontrol niçin yapılır?
A) Tozlu ve kirli olup olmadığını anlamak için
B) Duvarın ısısını ölçmek için
C) Ellerimizi alıştırmak için
D) Hiçbiri
4. Alçı sıva yapılacak ortam en az kaç derece olmalıdır?
A) -5 ºC
B) +5 ºC
C) +7 ºC
D) -7 ºC
5. Alçı sıva yapılacak yüzeyde pürüzlendirme hangi amaçla yapılır?
A) Tutunmayı azaltmak için
B) Az malzeme gitmesi için
C) Aderansı arttırmak için
D) Yüzeyi sağlamlaştırmak için
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı modül sonundaki cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı
belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt
yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz.
Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.
10
PERFORMANS DEĞERLENDİRME
PERFORMANS DEĞERLENDİRME
Bir arkadaşınız ile birlikte yaptığınız uygulamayı değerlendirme ölçeğine göre
değerlendirerek eksik veya hatalı gördüğünüz davranışları tamamlama yoluna gidiniz.
DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
Evet
Hayır
İŞLEM BASAMAKLARI
Alçı sıva yapılacak yüzeyleri öğrendiniz mi?
Alçı sıva yapılmayacak yüzeyleri öğrendiniz mi?
Alçı sıva uygulama koşullarını öğrendiniz mi?
Sıva yapılacak yüzeyi kontrol etme yöntemlerini öğrendiniz mi?
Ön hazırlıklarda yapılması gerekenleri öğrendiniz mi?
Yüzeyin fırçayla temizlenmesini öğrendiniz mi?
Yüzeyin fırça ile ıslatılmasını öğrendiniz mi?
Yüzeyin suya doyurulmasını öğrendiniz mi?
Pürüzlendirme yöntemlerini öğrendiniz mi?
DÜZENLİ VE KURALLARA UYGUN ÇALIŞMA
Mesleğe uygun iş kıyafetini giydiniz mi?
Çalışma alanını tertipli ve düzenli kullandınız mı?
Güvenlik önlemlerini aldınız mı?
Zamanı ve malzemeyi iyi kullandınız mı?
Çevreyi korumaya duyarlı oldunuz mu?
Disiplinli çalıştınız mı?
Dikkatli çalıştınız mı?
Meslekle ilgili etik kurallara uydunuz mu?
DEĞERLENDİRME
Yaptığınız değerlendirme sonunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden
geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Eksiklerinizi
araştırarak ya da öğretmeninizden yardım alarak tamamlayabilirsiniz.
Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.
11
ÖĞRENME FAALİYETİ–2
AMAÇ
ÖĞRENME FAALİYETİ-2
Bu faaliyetle uygun ortam ve donanımlar sağlandığında, alçı sıvayı yüzeye kuralına
uygun olarak yapabileceksiniz.
ARAŞTIRMA
¾
¾
Alçı çeşitlerini ve su ile karışım oranlarını öğreniniz.
Değişik türdeki alçılarda priz sürelerini öğreniniz.
2-ALÇI SIVA YAPMA
2.1. Alçı Sıva
2.1.1. Tanımı
T.S. 6433 ( Perlitli Sıva ve Harçlar ) ve T.S. 370 ( Yapı Alçıları ) tarif edilen alçı
taşının öğütülüp pişirilmesiyle elde edilen bina bölümlerinin fabrikasyon imalatı veya
yerinde yapım işlerinde kullanılan ve çeşitli katkı maddeleri ihtiva eden yapı malzemesidir.
2.1.2.Çeşitleri
Sıva alçısı olarak yaygın biçimde kullanılan iki tip alçı vardır:
¾ Perlitli sıva alçısı ( kaba sıva 5 – 40 mm )
¾ Saten perdah alçısı ( ince sıva 0,3 – 1 mm )
2.1.3.Kullanıldığı Yerler
¾ Perlitli sıva alçısı; her türlü kagir yüzey üzerine yerinde dökülen betonda dahil,
kaba ve gözenekli tavan ve duvar yüzeylerine ilk kat olarak uygulanır. Düşeyde 5
– 40 mm, yatay da 5 – 20 mm kalınlıkta yapılır.
¾ Saten perdah alçısı; alçı levha, kara sıva, alçı sıva ile kaplanmış duvarlar, brüt
beton yüzeyler ve kirli boyanmış yüzeylere uygulanan bir yüzey düzeltme
sıvasıdır. Yüzeyi cam gibi parlak ve düzgün bir hale getirerek plastik, yağlı boya
ve duvar kağıdı için zemin oluşturur. Yatayda ve düşeyde 0,3 – 1 mm kalınlığında
yapılır.
12
2.2. Genel Hazırlık
Alçı sıva yapımına başlamadan önce sarf malzemeleri ve yardımcı malzemeler
çalışma ortamına getirilir. Resim 2.1, Resim 2.2
Perlitli Sıva Alçısı
Sıva Profili
Sıva Filesi
Delikli Köşe Profili
Resim 2.1: Sarf malzemeleri
Bıçak Mastar
Alçı Teknesi
Su Terazisi
Mekanik Karıştırıcı
Sıva Küreği
Mala
Mastar
Çırpaç
Köşe Malası
Çelik Mala
Alçı Rendesi
Spatula
Profil Makası
Ano Çıtası
karıştırıcı
Resim 2.2: Yardımcı malzemeler
¾ Çalışma ortamına getirilen sıva alçısı hakkında ambalaj üzerindeki uyarılara veya
teknik bilgiler içeren broşür, katalog vb dokümanlara bakılmalıdır. Su / Alçı
13
oranına, kullanım süresine, donma süresine, tüketim miktarına özellikle dikkat
edilmelidir. Şekil 1
TEKNİK ÖZELLİKLER
Su / Alçı Oranı
Kullanım Süresi
Donma Süresi
Tüketim Miktarı
6 – 6,5 Lt suya 10 Kg Perlitli Sıva Alçısı
60 Dakika
150 Dakika
Her bir cm kalınlık için 9 -10 Kg/m²
Şekil 2.1: Dikkat edilmesi gereken teknik özellikler
¾
Ortam sıcaklığının +5ºC nin üzerinde olduğundan emin olunuz. Gerekiyorsa
ortamı nem yapmayan bir ısıtıcı ile ısıtınız.
2.3. Alçı Sıva Harcının Hazırlanması
Buraya kadar anlatılan aşamaları tamamladıysanız alçı sıva harcını hazırlamaya
başlayabilirsiniz. Duvar ve tavan yüzeylerinin alçı sıvaya hazırlanması aşamaları aynı işlem
basamaklarından oluşur.
¾ İlk iş olarak iş güvenliği tedbiri amacıyla eldiven giyiniz. Resim 2.3
Resim 2.3: Plastik eldiven
¾
Karışım suyunu, hazırlayacağınız harcın miktarına göre (teknik özelliklerden
öğreniniz) alçı teknesine doldurunuz. Bunun için içilebilir nitelikte temiz su
kullanınız. Resim 2.4
Resim 2.4: Karışım suyunun hazırlanması
14
¾ Alçı sıva torbasını dik konuma getirdikten sonra maket bıçağı ile üst kısmını
kesiniz. Resim 2.5. Elinizle bir miktar alıp sepeleme yöntemi ile alçı teknesindeki
suyun içine katınız. Resim 2.6.
Resim 2.5: Torbanın açılması
Resim2.6: Sepeleme yöntemi
¾ Sepeleme işlemine alçı su yüzeyini örtene kadar devam ediniz. Resim 2.7.
Belirlediğiniz suya sepeleyerek kattığınız alçının demlenmesi için birkaç dakika
bekleyiniz. Resim 2.8.
Resim 2.7: Alçının su yüzeyini örtmesi
Resim 2.8
¾ Alçının demlenme süresi tamamlandıktan sonra karıştırma işlemine geçebilirsiniz.
Bunun için iki yöntem uygulanır. Düşük devirli mekanik karıştırıcı Resim 2.9.
veya elle mala – çırpaç kullanarak karıştırma işlemini yapabilirsiniz. Resim 2.10.
Resim 2.9: Düşük devirli makine
Resim 2.10: Elle karıştırma
15
¾ Tekne içerisindeki harç uygulama için hamur kıvamına gelinceye kadar içinde
topaklar kalmayacak şekilde karıştırılmalıdır. Karıştırma sonrası perlitli sıva alçısı
1 saat boyunca işlenebilir. Resim 2.11. Karıştırma sonrası alçı sıva harcının içine
su veya alçı eklemeyiniz. Resim 2.12.
Resim 2.11: Kıvam
Resim 2.12. Kıvam
2.4. Alçı Sıva Uygulaması ( Duvar - Düşey )
¾ Alçı sıva harcı hazırlandıktan sonra duvarda alçı tesviyenizi kontrol etmenize
yardımcı olacak ano çıtalarının düşey doğrultuda yerleştirilmesi işlemine başlanır.
Bunun için alçı sıva harcını tespit ettiğiniz doğrultu boyunca duvar yüzeyine
spatula yardımıyla uygulayınız. Resim 2.13. İki ano çıtasının arası kullanacağınız
mastar boyunu geçmemelidir. Yaklaşık 150-200 cm. arasında olmalıdır. Resim
2.14.
Resim 2.13. Sıva uygulaması
Resim 2.14. Sıva uygulaması
¾ Anoların yapıştırılması sırasında su terazisi, mastar ve ip yardımıyla aynı düzleme
getirilmesi sağlanır. Resim 2.15. Duvar dış köşelerinde, kapı ve pencere
geçişlerinde ise köşe profilleri kullanılır. Bu profiller aynı boyutta ve temiz bir
şekilde bu köşelerin dönülmesini sağlar. Köşe profilleri gerekli boyutta profil
makası ile kesilir. Resim 2.16.
16
Resim 2.15.Sıva uygulaması
¾
Resim 2.16. Sıva uygulaması
Sıva köşe profilleri alçı sıva yardımıyla köşelere yerleştirilir. Resim 2.17. Su
terazisi yardımıyla düşey terazi kontrol edilir. Resim 2.18. Kapı ve pencere
kasalarının oturacağı kısımlarda metrik kontrol yapılmalıdır. Resim 2.19.
Resim 2.17. Sıva uygulaması
Resim 2.18. Sıva uygulaması
Resim 2.19. Sıva uygulaması
¾ Ano çıtalarının ve köşe sıva profillerinin yapıştırılmasında kullanılan harcın bir
müddet sertleşmesi beklenmelidir. Bu sürede duvar yüzeyindeki tamir işlerini
yapabilirsiniz. Duvar yüzeyindeki çatlak ve delikler alçı sıvanın o bölgede akma
yapmaması için sıva alçısı ile doldurulmalıdır. Resim 2.20.
Resim 2.20: Tamir işleri
¾
Çatlak ve deliklerin doldurulmasından başka; farklı malzemelerin birleşim
yerlerinde (örneğin: beton- tuğla ) 25-30 cm genişliğinde alçı sıva ve filesi
uygulaması yapılmalıdır. Bunun için birleşim yerine sıva kalınlığını geçmeyecek
17
şekilde çelik mala yardımıyla alçı sıva çekilir. Resim 2.21. Üzerine sıva filesi
uygulaması yapılır. Bu uygulama çatlama riskini ortadan kaldırır. Resim 2.22.
Resim 2.21
Resim 2.22
¾ Tüm bu çalışmalardan sonra alçı sıva yapımına başlayabilirsiniz.alçı sıva
harcından bir miktar sıva küreğine alınız. Resim 2.23.
Resim 2.23. Alçı sıavnın küreğe alınışı
¾ Yüzeye uygulama I.Yöntem; sıva küreği üzerindeki alçı harcı aşağıdan yukarıya
doğru bastırılarak yüzeye uygulanır. Resim 2.24. uygulamaya iki ano çıtasının
arası dolana kadar devam edilir. Resim 2.25.
Resim 2.24. Sıva uygulaması
¾
Resim 2.25. Sıva uygulaması
Yüzeye uygulama da II. Yöntem; sıva küreği üzerindeki alçı harcı sıva malası
yardımıyla yüzeye serpme seklinde atılır. Resim 2.26. uygulamaya tüm yüzey
dolana kadar devam edilir. Resim 2.27.
18
Resim 2.26. Sıva uygulaması
Resim 2.27. Sıva uygulaması
¾ Duvar yüzeyi her iki yöntemle de ano çıtalarının kalınlığını bir miktar geçecek
şekilde doldurulur. Daha sonra alüminyum bıçak mastar iki ano çıtasına
bastırılarak aşağıdan yukarıya doğru “mastarlama” yapılır. Resim 2.28.
Alüminyum bıçak mastar üzerine toplanan fazla harç mala yardımıyla alınarak
mastarın temas etmediği sıva yüzeyindeki boşluklara doldurulur. Resim 2.29.
Resim 2.30.
Resim 2.28. Sıva uygulaması
¾
Resim 2.29. Sıva uygulaması
Resim 2.30. Sıva uygulaması
Sıva yüzeyinde ki boşlukların doldurulmasından sonra tekrar “mastarlama” yapılır.
İşlem tavana varıncaya kadar devam ettirilir. Resim 2.31.
Resim 2.31. Sıva uygulaması
¾ Tüm yüzeyde sıva mastarlama işlemi tamamlandıktan sonra ano çıtaları sökülür.
Resim 2.32. Ano çıtalarının sökülmesi ile oluşan boşluklara alçı sıva doldurulur.
Resim 2.33.
19
Resim 2.32. Sıva uygulaması
¾
Resim 2.33. Sıva uygulaması
Duvar dış köşeleri ile kapı ve pencere merkezlerinde daha önceden yerleştirdiğiniz
köşe profillerinin bulunduğu bölgeler de alçı sıva harcı ile doldurulur. Resim 2.34.
bu işlem için terazisine getirilmiş mastar da kullanılabilir. Resim 2.35.
Resim 2.34. Sıva uygulaması
Resim 2.35. Sıva uygulaması
¾ Tüm yüzeylerdeki sıva işlemi bittikten sonra iç köşelere köşe malası ile son şekli
verilir. Resim 2.36.
Resim 2.36. Sıva uygulaması
Perlitli sıva alçısı yapısından dolayı gözenekli bir yüzey oluşturur bu nedenle “kaba
sıva” olarak anılır. Daha temiz ve pürüzsüz bir yüzey elde etmek için “Saten Perdah Alçısı”
ile sıva yüzeyinin kaplanması gerekir. Saten perdah alçısı bu özelliğinden dolayı “ince sıva”
olarak anılır. Alçı üreticileri bu iki alçının karıştırılarak kullanılmasını tavsiye etseler bile bu
iki alçı sıva çeşidi ayrı ayrı uygulanmalıdır. Çünkü; homojen bir karışım elde etmek için
20
şantiye şartları her zaman uygun olmayabilir. Saten perdah alçısı bir düzeltme alçısıdır,
hazırlanış şekli bölüm 2.3.’teki gibi yapılır.
¾ Perlitli alçı sıva ile kaplanmış ve kurumasını tamamlamış duvar yüzeyinde
bulunabilecek alçı artıkları ve oluşmuş mastar çizgileri spatula yardımı ile
temizlenir ( raspa yapılır). Resim 2.38. Hazırlanan saten perdah alçısı çelik mala
üzerine alınır. Resim 2.39. Çelik mala üzerindeki alçı 0,3-1 mm kalınlık
oluşturacak şekilde aşağıdan yukarıya doğru yüzeye sıvanır. Resim 2.40.
Resim 2.38. Sıva uygulaması
¾
Resim 2.39. Sıva uygulaması Resim 2.40. Sıva uygulaması
Geniş ağızlı eğri saplı spatula yardımı ile son düzeltmeler yapılır ve saten perdah
alçısı uygulaması bitirilir. Resim 2.41. daha da pürüzsüz bir yüzey elde etmek
isteniyorsa 0-400 kum zımpara ile duvar yüzeyi zımparalanır.
Resim 2.41. Yüzeyin zımparalanması
Saten perdah alçısının tek başına ve ençok uygulandığı yüzey çeşidi alçı levha’dan
yapılmış duvarlardır.
Aşağıda alçı levha üzerine saten perdah sıva uygulamasını
göreceksiniz.
¾ Uygulamaya başlamadan önce alçı levha yüzeyi süpürülür. Resim 2.42. (Alçı
levha dan oluşan duvardaki ek yerlerinin ve vida deliklerinin daha önceden özel
derz alçısı ile doldurulmuş olmasına dikkat ediniz. Aksi takdirde uygulamaya
başlamayınız.) saten perdah alçısı çelik mala üzerine alınır. Resim 2.43.
21
Resim 2.42. Perdah
Resim 2.43. Perdah
¾
Çelik mala üzerine alınan saten harcı aşağıdan yukarıya ve sağdan sola doğru
sıyırma şeklinde çift yönlü uygulanır. Resim 2.44. uygulamaya devam edilerek
alçı levha yüzeyinin diğere kısımları da bu yöntemle kapatılır. Resim 2.45.
¾
Perdahlama yapılırken çelik malanın kalınlık oluşturan iz bırakmamasına dikkat
edilmelidir. Resim 2.46.
Resim 2.44. Perdah
Resim 2.45. Perdah
Resim 2.46. Perdah
2.5. Alçı Sıva Yapılması ( Tavan – Yatay )
Alçı sıva harcı bölüm 2.3 te anlatıldığı gibi hazırlanır. Bu uygulama için yeterli
yükseklikte sarsılmaz bir çalışma sehpası veya iskele kurmanız gereklidir.
22
¾ Alçı sıva harcı spatula yardımıyla ano çıtalarının yerleştirileceği doğrultu boyunca
tavan yüzeyine uygulanır. Resim 2.47. Yaklaşık 150-200 cm aralıklarla ano
çıtaları tavan yüzeyine yapıştırılır. Resim 2.48.
Resim 2.47. Tavana uygulama
Resim 2.48. Tavana uygulama
¾ Ano çıtaları yapıştırma sırasında ipine getirilir ve teraziye alınır. Resim 2.49. ano
çıtaları için kullanılan harcın bir miktar sertleşmesi için beklenir. Tavan
uygulamalarında sıva kalınlığı 5-20 mm. arasında olmalıdır.
Resim 2.49. Tavana uygulama
¾
Alçı sıva harcı, mala yardımıyla sıva küreğine bir miktar alınır. Resim 2.50. tavan
yüzeyine sıva küreği bastırılarak uygulanır. İdeal uygulama tek katta ano
çıtalarının yüksekliğini bir miktar geçecek şekilde yapılmış olandır. Resim 2.51.
Resim 2.50. Tavana uygulama
23
Resim 2.51. Tavana uygulama
¾
Uygulamaya devam edilerek, tavan yüzeyinin diğer kısımları da bu yöntemle
kapatılır. Resim 2.52.
Resim 2.52. Tavana uygulama
¾ Ano çıtalarının arası alçı sıva harcı ile doldurulduktan sonra alüminyum bıçak
mastar ile çıtalara bastırılarak “mastarlama” yapılır. Resim 2.53. alüminyum bıçak
mastar üzerinde toplanan fazla harç sıva malası ile alınarak sıva yüzeyindeki çukur
yerlere doldurulur. Resim 2.54. Bu işlem sonrası sıva yüzeyi tekrar mastarlanarak
sıva işlemi tamamlanır. Resim 2.55.
Resim 2.53. Tavana uygulama
Resim 2.54. Tavana uygulama
Resim 2.55. Tavana uygulama
¾ Tüm tavan yüzeyinde mastarlama işlemi bittikten sonra ano çıtaları sökülür. Resim
2.56. (Sıva yapılan yüzey çok ve büyükse ano çıtalarını sökmek için donma
süresinin bitmemesine dikkat ediniz.) çıtaların sökülmesi ile oluşan boşluklara alçı
sıva doldurulur. Resim 2.57.
Resim 2.56. Tavana uygulama
24
Resim 2.57. Tavana uygulama
¾
Tüm yüzeylerdeki sıva işlemi bittikten sonra tavan ve duvarın birleştiği iç köşelere
köşe malası ile son şekli verilir. Resim 2.58.
¾
Resim 2.58. Tavana uygulama
Saten perdah alçısı uygulaması Resim 2.38 ile 2.41 arasındaki işlem basamaklarının
tavan yüzeyine tatbikinden oluşur.
Tavan yüzeyi alçı levha ile kaplanmış veya asma tavan şeklinde dizayn edilmiş ise
Resim 2.42. ile 2.46 arasındaki işlem basamaklarının alçı levha yüzeyine tatbikinden oluşur.
2.6. Yüzeyin Astarlanması
Alçı sıva yapılan yüzeyin boyama işlemine kadar havada bulunan nem ve rutubetten
etkilenip zarar görmemesi ve boyama esnasında sarfiyatın az olması için solvent veya su
bazlı astar malzeme ile bir film tabakası oluşturacak şekilde astarlanması gerekir.
Günümüzde tüm dünyada solvent bazlı kimyasallar yerini çevre dostu su bazlı
kimyasallara bırakmaktadır. Eskiden vernik ve sentetik tiner ile yapılan astarlama işlemi
yerini su bazlı vinil akrilik kopolimer esaslı yüzey bağlayıcılığı fazla ürünlere terk etmiştir.
¾ Alçı sıva yapılan yüzeyin tam kuruması gerçekleştikten sonra; bu yüzeye son kat
olarak ne tip bir boyanın uygulanacağını öğreniniz. Son kat uygulamada duvar
kağıdı kullanılacak ise astarlama işlemi yapılmaz.
¾ Uygulanacak boya tipine göre üretici firmanın tavsiye ettiği astar malzemenin
temini yoluna gidiniz. Yanlış malzeme seçimi boya yüzeyinde kılcal çatlaklara
neden olabilir bunun için teknik yardım alınız, kulaktan dolma bilgilerle hareket
etmeyiniz.
¾ Su bazlı astarlar; 1/5-7 oranında su ile inceltilip yüzeye fırça veya rulo yardımıyla
bir –iki kat uygulanır. Solvent bazlı astarlar inceltilmeden fırça veya rulo
yardımıyla bir-iki kat uygulanır. Uygulama sıcaklığı +7- +30° C arasında
olmalıdır. Astarlama işleminden en az 6 saat sonra boyama işlemine geçilmelidir.
25
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ
İŞLEM BASAMAKLARI
ÖNERİLER
Perlitli Alçı Sıva Yapınız
(Kaba alçı sıva yapma)
İş kıyafetini giyiniz.
Dikkatli olunuz.
Alçı sıva uygulanacak yüzeyi tanıyınız.
Uygulama koşullarını öğreniniz.
Perlitli alçı sıva harcını hazırlamayı
öğreniniz.
Yüzeyi
düzeltme
ve
pürüzlendirme
işlemlerini öğreniniz.
Detaylara özen gösteriniz.
Zamanı ve malzemeyi iyi kullanınız.
Ano çıtalarını yerleştirmeyi öğreniniz.
Perlitli alçı sıva ile duvara sıva yapınız.
Perlitli alçı sıva ile tavana sıva yapınız.
İşlem basamaklarını uygulayınız.
Çevreyi korumaya duyarlı olunuz.
Saten Perdah Alçı Sıva Yapınız
(İnce alçı sıva yapma)
İş kıyafetini giyiniz.
Dikkatli olunuz.
Yüzeyde düzeltme işlemlerini yapınız.
Saten perdah alçı sıva harcını hazırlamayı
öğreniniz.
Uygulama koşullarını kontrol ediniz.
Saten perdah alçısı ile duvara sıva yapınız.
Saten perdah alçısı ile tavana sıva yapınız.
Sıkıştırma ve perdahlama işlemini yapınız.
Detaylara özen gösteriniz.
Zamanı ve malzemeyi iyi kullanınız.
Alçı Sıva Yapılan Yüzeyi Astarlayınız.
Alçı sıva üzerine yapılacak son kat
uygulamayı öğreniniz.
Bu son kat malzemesine uygun astar
malzemesinin özelliklerini öğreniniz.
Astar malzemesini uygun araç ve gereç
kullanarak yüzeye uygulayınız.
Pratik ve çabuk olunuz.
Mesleğinizle ilgili etik kurallara uygun
davranınız.
26
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Bu faaliyette kazanmış olduğunuz bilgileri aşağıda verilen soruları cevaplandırarak
değerlendiriniz.
1. Aşağıdakilerden hangisi alçı harcı hazırlama araçlarından değildir?
A) Spatula
B) Karıştırıcı
C) Mastar
D) Harç teknesi
2. Aşağıdakilerden hangisi alçı sıva yapımında kullanılan araçlardan değildir?
A) Alüminyum mastar
B) Su terazisi
C) Kazma
D) Ano çıtası
3. Ano çıtası sıva yapılacak düzleme hangi amaçla yerleştirilir?
A) Yapılacak sıvanın bir düzlem oluşturması için.
B) Sıva içinde bırakmak için
C) Piyasada satıldığı için
D) Aslında konulmasına gerek yoktur.
4. Perlitli sıva alçısı duvar yüzeyine kaç cm kalınlıkta yapılır?
A) 3-5 cm.
B) 4-6 cm.
C) 5-40 mm.
C) 5-20 mm.
5. Perlitli sıva alçısı tavan yüzeyine kaç cm kalınlıkta yapılır?
A) 5-20 mm.
B) 3-10 mm.
C) 15-25 cm.
D)10-30 cm.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek
kendinizi değerlendiriniz.
27
PERFORMANS DEĞERLENDİRME
PERFORMANS DEĞERLENDİRME
Bir arkadaşınız ile birlikte yaptığınız uygulamayı değerlendirme ölçeğine göre
değerlendirerek eksik veya hatalı gördüğünüz davranışları tamamlama yoluna giriniz.
DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
Uygulamaya başlamadan önce, özellikle beton ve brüt
beton yüzeylerdeki üzerindeki çapakları temizlediniz mi?
Sıva yapılacak yüzeydeki tozları ve tutunmayı önleyici maddeler fırça
ile temizlediniz mi?
Kuru ve sıcak yüzeyleri uygulama öncesi ıslattınız mı?
Tutunmayı arttırmak için pürüzsüz yüzeyleri pürüzlendirdiniz mi?
Duvar yüzeyindeki çatlak ve demirleri tamir ettiniz mi?
Alçı sıva harcını üretici firmanın tavsiye ettiği değerlerde hazırladınız
mı?
Farklı malzemelerin birleşim yerlerinde çatlama riskini azaltmak için
30 cm genişliğindeki sıva filesini, birleşim yerini ortalayacak şekilde,
sıva harcı üzerine uyguladınız mı?
Ano çıtaları 150-200 cm aralıklarla sıva yapılacak
yüzeye alçıyla yapıştırdınız mı?
Harcı spatula ile ano çıtasının yapıştırılacağı doğrultu boyunca duvar
yüzeyine uyguladınız mı?
Yapıştırma sırasında ano çıtalarını teraziye getirdiniz mi?
Sıva profilini profil makasıyla gerektiği kadar kestiniz mi?
Duvar köşelerinde ano çıtası işlevi gören sıva profilini harç kullanarak
yerleştirdiniz mi?
Köşe profillerini teraziye aldınız mı?
Sıva küreğine alınan alçı harcı aşağıdan yukarıya bastırarak
uyguladınız mı? Bütün yüzeyi bu yöntemle kapattınız mı?
Alüminyum bıçak mastarla aşağıdan yukarıya doğru ano çıtalarına
bastırarak mastarı çektiniz mi?
Mastar üzerindeki fazla harcı sıva malasıyla aldınız mı?
Alınan harç ile yüzeydeki boşlukları doldurdunuz mu?
Mastarlamayı tamamladınız mı?
Alçı sertleşmeye başladıktan sonra ano çıtalarını söktünüz mü?
Çıta boşluklarını sıva harcı ile doldurdunuz mu?
Saten perdah alçısı ile sıva veya alçı levha yüzeyini kapladınız mı?
Alçı sıva üzerine yaptığınız perdah alçısını sıkıştırdınız mı?
Alçı sertleştikten sonra pürüzleri spatula ile düzeltiniz mi?
Köşeleri köşe malasıyla düzelttiniz mi?
Daha pürüzsüz yüzey elde etmek için zımpara yaptınız mı?
Astarlama işlemini uygun malzemeyi seçerek yaptınız mı?
28
Evet
Hayır
DÜZENLİ VE KURALLARA UYGUN ÇALIŞMA
Evet
Hayır
Mesleğe uygun iş kıyafetini giydiniz mi?
Çalışma alanını tertipli ve düzenli kullandınız mı?
Güvenlik önlemlerini aldınız mı?
Zamanı ve malzemeyi iyi kullandınız mı?
Çevreyi korumaya duyarlı oldunuz mu?
Disiplinli çalıştınız mı?
Dikkatli çalıştınız mı?
Meslekle ilgili etik kurallara uydunuz mu?
DEĞERLENDİRME
Yaptığınız değerlendirme sonunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden
geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Eksiklerinizi
araştırarak ya da öğretmeninizden yardım alarak tamamlayabilirsiniz
Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.
29
ÖĞRENME FAALİYETİ–3
AMAÇ
ÖĞRENME FAALİYETİ-3
Bu faaliyet ile uygun ortam sağlandığında, alçı sıva yapımında kullanılan araç ve
gereçlerin temizlik bakım ve onarımını yapmayı öğreneceksiniz.
ARAŞTIRMA
¾ Alçı sıva yapımında kullanılan el aletleri ve makinelerin isimlerini öğreniniz?
¾ Periyodik bakım hakkında bilgi toplayınız?
3. ARAÇ - GEREÇ BAKIM ONARIMI VE
TEMİZLİĞİNİ YAPMAK.
3.1 Alçı Sıva Yapılan Aletlerin Bakım Onarımı ve Temizlenmesi
Alçı sıva ve astarlama işleminin ardından kullanılan aletlerin bakım onarımı ve
temizliği işlemleri yapılır. Çalışılan şantiyede iş durumu ve yönetimin aldığı kararlar
doğrultusun da periyodik bakım yapılır. İşe başlamadan önce ve iş bitiminde yapılan günlük
kontroller de iş kalitesinin artmasında büyük payı vardır.
¾ İş bitimin de aletlerin ve çevrenin temizliği yapılana kadar iş elbiselerinizi ve
kişisel koruyucu donanımlarınızı ( eldiven, baret, çelik burunlu ayakkabı vb)
çıkarmayınız.
¾ Çalışma yaptığınız alet ve takımları toplayınız.
¾ Ayakaltındaki kaba pislikleri ve inşaat malzemelerini toplayınız.
¾ Alçı ile temas eden tüm takımları su ve sünger yardımıyla temizlenene kadar
yıkayınız. Resim 3.1
Resim 3.1. Yıkama işlemi
30
¾ Yıkadığınız araç ve gereçleri suyu süzülmesi için dik vaziyette bir kenara diziniz.
¾ Metal parçaları olan el aletlerinizi suyla temasından sonra kurulayarak 10 numara
makine yağı ile yağlayınız. Bu işlem korozyondan koruma sağlar.
¾ Temizleyip kuruladığınız aletlerinizi sayarak kontrol ediniz.
¾ Çalışma sırasın da yıpranmış ve hasar görmüş ve tekrar kullanılma özelliğini
yitirmiş olanları ayırınız. Bu malzemelere kırmızı boya ile tekrar bir başkası
tarafından kullanımına engel olacak ikaz işaretini koyunuz.
¾ Temizliğini ve kontrolünü yaptığınız malzemeleri takım dolabına kaldırınız.
¾ Elektrikli makinelerle çalışma yaptıysanız, makineyi çalışma sonrası kablosunu
toplayarak çalışır sağlam vaziyette kaldırınız. Kablo soyuğu, fiş kırılması gibi
durumlarda kendiniz tamir etmeyiniz.
¾ Elektrikli makinelerde oluşan alçı artıklarını yüzeysel olarak ıslatmadan
temizleyiniz. Kesinlikle su ile temas ettirmeyiniz ve içini açıp temizlik yapmaya
çalışmayınız.
31
UYGULAMAFAALİYETİ
FAALİYETİ
UYGULAMA
İŞLEM BASAMAKLARI
Kaba temizlik yapmayınız
Periyodik bakım yapmayınız
Onarım yapmayınız
ÖNERİLER
Dikkatli olunuz.
İş kıyafetini çıkarmayınız.
Kullandığınız aletleri toplayınız.
Detaylara özen gösteriniz.
Zamanı ve malzemeyi iyi kullanınız.
Çevreyi korumaya duyarlı olunuz.
Günlük periyodik temizlik yapmayı
öğreniniz.
Alçı ile temas eden makine ve el aletlerinin
temizliğini yapınız.
Pratik ve çabuk olunuz.
Elektrikli aletleri kurcalamayınız ve tamir
etmeye kalkışmayınız.
Mala, su terazisi, mastar, sıva küreği vb
piyasada tamircisi bulunmayan aletleri
kendiniz uygun yöntemi bularak onarınız.
Metal kısımları olan ve su ile temas eden
aletleri ( mala, çelik mala vb) 10 numara
makine yağı ile yağlayınız.
Mesleğinizle ilgili etik kurallara uygun
davranınız.
32
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Bu faaliyette kazanmış olduğunuz bilgileri aşağıda verilen soruları cevaplandırarak
değerlendiriniz. Verilen ifadelerin başına doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
1. (…) Alçı sıva ile temas eden alet ve ekipmanlar gazyağı ile temizlenir.
A.) doğru
B.) yanlış
2. (…) Alçı sıva ile temas eden elektrikli makineler temizlenmez.
A.) doğru
B.) yanlış
3. (…) Temizlik işlerine başlamadan önce üzerimizdeki iş kıyafetlerini çıkarmamız gerekir.
A.) doğru
B.) yanlış
4. (…) İş bitimi bütün makine alet ve ekipmanlar sağlam olarak malzeme dolabına kaldırılır.
A.) doğru
B.) yanlış
5. (…) Günlük periyodik temizlik her gün yapılır.
A.) doğru
B.) yanlış
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek
kendinizi değerlendiriniz.
33
PERFORMANS DEĞERLENDİRME
PERFORMANS DEĞERLENDİRME
Bir arkadaşınız ile birlikte yaptığınız uygulamayı değerlendirme ölçeğine göre
değerlendirerek eksik veya hatalı gördüğünüz davranışları tamamlama yoluna giriniz.
DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
KRİTERLER ( ÖLÇÜTLER )
Evet
Hayır
İŞLEM BASAMAKLARI
Alçı sıva ile temas eden aletleri topladınız mı?
Su ile temizlenmesi gereken aletleri sünger yardımı ile temizlediniz
mi?
Kullandığınız el aletlerini saydınız mı?
Eksik olanları buldunuz fazla olanları sahibine verdiniz mi?
Temizlik sonrası metal aksamlı el aletlerini 10 numara makine yağı ile
yağladınız mı?
Çalışılan ortamı fırça ile temizlemeyi öğrendiniz mi?
Elektrikli makineleri temizleme kurallarını öğrendiniz mi?
Elektrikli makineleri kurcalamamanız gerektiğini öğrendiniz mi?
Kablo ve fiş tamiratı yapmamanız gerektiğini öğrendiniz mi?
DÜZENLİ VE KURALLARA UYGUN ÇALIŞMA
Mesleğe uygun iş kıyafetini giydiniz mi?
Çalışma alanını tertipli ve düzenli kullandınız mı?
Güvenlik önlemlerini aldınız mı?
Zamanı ve malzemeyi iyi kullandınız mı?
Çevreyi korumaya duyarlı oldunuz mu?
Disiplinli çalıştınız mı?
Dikkatli çalıştınız mı?
Meslekle ilgili etik kurallara uydunuz mu?
DEĞERLENDİRME
Yaptığınız değerlendirme sonunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden
geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Eksiklerinizi
araştırarak ya da öğretmeninizden yardım alarak tamamlayabilirsiniz
Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.
34
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
FAALİYET-1 CEVAP ANAHTARI
1.
2.
3.
4.
5.
C
A
A
B
C
FAALİYET-2 CEVAP ANAHTARI
1.
2.
3.
4.
5.
C
C
A
C
A
FAALİYET-3 CEVAP ANAHTARI
1.
2.
3.
4.
5.
B
B
B
A
A
35
ÖNERİLEN KAYNAKLAR
ÖNERİLEN KAYNAKLAR
¾
¾
Lafarge – Dalsan Alçı Uygulama Kitapçığı
Yapı Bilgisi -1 Temel Ders Kitabı ( Meb)
36
KAYNAKÇA
KAYNAKÇA
¾
¾
http://www.dalsan.com.tr.
http://www.ytong.com.tr
37

Benzer belgeler