Dosyayı İndir - Gümrük ve Ticaret Bakanlığı

GÜMRÜK BÜLTENİ
Sayı: 4
Ekim-Aralık 2010
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE
Gümrükten Yansımalar Kitabından alınmıştır.
İÇİNDEKİLER
MÜSTEŞARIMIZIN MESAJI........................................... 3
GÜMRÜKLER KONTROL GENEL MÜDÜRÜ SAYIN
HAYDAR GÖÇER İLE RÖPORTAJ.................................. 5
ANKARA LOJİSTİK ÜSSÜ VE GÜMRÜK İDARE
BİRİMLERİNİN AÇILIŞI.................................................14
BAKAN HAYATİ YAZICI KAPIKULE’DE........................15
2010 YILI DÜNYA GÜMRÜK FORUMU.........................16
İPEK YOLU FORUMU.....................................................17
BAŞMÜDÜRLÜKLERİMİZİN TANITIMI.......................19
GAZİANTEP GÜMRÜK VE MUHAFAZA BAŞMÜDÜRÜ
SAYIN SEMİH BAYDEMİR İLE RÖPORTAJ................. 20
KURUM KÜLTÜRÜ........................................................ 32
KAMU MALİ YÖNETİM VE KONTROL SİSTEMİNDE
İÇ KONTROL................................................................... 40
KAÇAKÇILIK................................................................... 46
İSTATİSTİKLER.............................................................. 50
EĞİTİMLER . .................................................................. 52
SİZDEN GELENLER....................................................... 54
PERSONELDEN HABERLER......................................... 55
Hazırlayan
GÜMRÜK MÜŞTEŞARLIĞI
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
Stratejik Yönetim ve Planlama Şube Müdürlüğü
Sayı 4
Ekim-Aralık 2010
İletişim
Fatih İslam KARAOĞLU
Kamile SOYALP
Serap KOCABIYIK
Vildan ÖZKAYA
Senem ÜZER
Kadiriye AYDOĞDU
Güler KONAÇOĞLU
Daire Başkanı
Şube Müdür V.
Araştırmacı
Araştırmacı
APK Uzmanı
Araştırmacı
Bilgisayar İşletmeni
Tel: 0312 306 78 95 - 306 80 97 • Fax: 0312 306 80 95
GÜMRÜK BÜLTENİ
Gümrük Müsteşarlığı’na
Dış Ticaret Müsteşarlığı
Müsteşar Yardımcısı
Sayın Ziya ALTUNYALDIZ
atandı.
1
965 yılında Konya’da doğmuş olan Ziya ALTUNYALDIZ, İstanbul Üniversitesi Hukuk
Fakültesi’nden 1987 yılında mezun olmuştur. 1995 yılında Amerika Birleşik Devletleri
Kaliforniya Eyaleti Los Angeles’da bulunan West Coast Üniversitesi’nden Uluslararası
İşletme İdaresi konusunda yüksek lisans derecesi almış olan ALTUNYALDIZ, İngiltere Londra
Metropolitan Üniversitesi’nde Uluslararası Karşılaştırmalı Ticaret Hukuku konusunda diploma
sonrası programa katılmıştır. Ankara Üniversitesi Avrupa Topluluğu Araştırma ve Uygulama
2
Merkezi’nden de Avrupa Topluluğu Temel Eğitim ve Uluslararası İlişkiler konusunda uzmanlık
derecesi bulunmaktadır.
Çalışma hayatına 1989 yılında DPT Teşvik Uygulama Genel Müdürlüğü’nde Uzman Yardımcısı
olarak başlamıştır. Bilahare Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı’nda Uzman olarak görev
almış, Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracat Genel Müdürlüğü’nde Devlet Yardımları Dairesi’nde
Şube Müdürlüğü görevi yapmıştır. 1999-2002 yılları arasında Londra Büyükelçiliği’nde
Ticaret Müşavirliği görevini takiben 2003 yılında DTM İhracat Genel Müdürlüğü Devlet
Yardımları Dairesi Başkanlığı görevine atanmıştır. Aralık 2003 tarihinde DTM İhracat Genel
Müdürlüğü’nde Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yapmaya başlamıştır. Bu görevi sırasında
başta ülkemizin mallarının uluslararası pazarlarda daha güçlü markalaşmasını desteklemek
amacı ile yürütülmekte olan TURQUALITY Projesi kapsamında proje faaliyetlerinin
yönetilmesi, AB fonlarından sağlanan finansman ile DTM ve İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon
İhracatçı Birliklerinin koordinasyonunda yürütülen Moda ve Tekstil İş Kümesi Projesi İcra
ve Takip Komitesi ve Proje Danışma Kurulu Üyelikleri, Deri Tanıtım Grubu Başkanlığı,
Uluslararası Pamuk İstişare Kurulu Türk Heyeti Başkanlığı, Devlet Yardımları Değerlendirme
Özel İhtisas Komisyonu İhracatta Devlet Yardımları Alt Komisyon Başkanlığı olmak üzere
pek çok sorumluluk üstlenmiştir. Kendisi 2005 yılından beri de TTGV Yönetim Kurulu üyeliği
görevini yürütmektedir. ALTUNYALDIZ, Dış Ticaret Müsteşarlığı’nda Müsteşar Yardımcısı
görevinden sonra 11 Kasım 2010 tarihinde Gümrük Müsteşarlığına atanmıştır.
Ulusal ve uluslararası kaynaklarda yayınlanmış çok sayıda yayını bulunmakta olup, evli ve iki
çocuk babasıdır.
GÜMRÜK BÜLTENİ
Müsteşarımızın Mesajı
Değerli Çalışma Arkadaşlarım,
Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı’nda başladığım ve Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın
çeşitli kademelerinde sürdürdüğüm kamu hizmetime, sizlerle devam etmek üzere
aranıza katılıyorum. Hizmetimin büyük bir bölümünün dış ticaret politikalarının
oluşturulması ve icrasına yönelik olması münasebetiyle Gümrük Müsteşarlığı’nın ifa
ettiği vazifenin önemini ve bu mümtaz teşkilatın hizmet kalitesini müşahede etme
imkânım oldu.
Bu çerçevede, büyük dış ticaret ailesinin bir ferdi olarak yeni vazifemin de yine “aile içi”
bir görev olduğuna inanıyor ve bu güven duygusuyla aranıza katılıyorum. Gönülden
inanıyorum ki, Gümrük Müsteşarlığı’nın çalışanları olarak yakalayacağımız uyumlu
çalışma anlayışı kısa sürede kamu yararına yönelik projelerle somutlaşacaktır.
Bürokratik kariyerim boyunca etkin, verimli ve esnek çalışma ilkelerine riayet ettim.
Temel felsefem sonuç odaklı ve proje bazlı hizmet, şeffaf ve hesap verebilir yönetim
anlayışı olmuştur. Bu çerçevede, çalışanlarla yakın diyalog içinde olmak ve yatay
ilişkileri güçlendirmek bu temel felsefenin tatbikatının doğal sonuçları olagelmiştir. Bu
vesileyle, meslek hayatım boyunca uyguladığım ve her çalışanla iletişim kurabilmemi
sağlayan açık kapı politikasına Müsteşarlığım süresince de devam edeceğimi ifade
etmek isterim.
Karşılıklı güvene dayalı çalışma anlayışı ile bürokrasinin bu en köklü ve hayati
Kuruluşunun hizmet kalitesini daha da yükselteceğimize ve kamu görevinin icap
ettirdiği motivasyonla verimli hizmetler sunacağımıza gönülden inanıyorum.
Bu inançla Müsteşarlığımız merkez ve taşra teşkilatında çalışan tüm mesai
arkadaşlarıma özverili çalışmalarından dolayı şimdiden teşekkür ediyor, hep birlikte
aynı azim ve gayret içinde önemli hizmetler sunacağımız düşüncesiyle sizlere sevgi ve
saygılarımı sunuyorum.
3
GÜMRÜK BÜLTENİ
Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü’nün 35. Kuruluş Yıldönümü kutlaması nedeniyle Anıtkabir ziyareti.
4
Afet Merkezi
GÜMRÜK BÜLTENİ
GÜMRÜKLER KONTROL GENEL MÜDÜRÜ
SAYIN HAYDAR GÖÇER İLE RÖPORTAJ
5
Gümrük Bülteni: Gümrük Bülteni okuyucularına kendinizden bahseder
misiniz?
Sayın Haydar GÖÇER: 1956 yılında Aydın’da doğdum. Bolu Erkek İlköğretmen
Okulunu devlet parasız yatılı olarak 1975 yılında bitirdim. Maliye Bakanlığından
kazandığım burs ile Ankara Üniversitesi İktisat ve Maliye Bölümünden 1981 yılında
mezun oldum. Hakkari ve Aydın’da kısa süreli ilkokul öğretmenliği yaptım. 1982 -1983
yıllarında Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünde vergi memurluğu yaptım.
1983 yılında katıldığım sınav sonucunda Gümrük ve Tekel Bakanlığına 6. Sınıf gümrük
kontrolörü olarak atandım. 1983-2006 yılları arasında, stajyer gümrük kontrolörlüğü,
gümrük kontrolörlüğü, gümrük başkontrolörlüğü, gümrük kontrolörleri başkan
yardımcılığı görevlerinde bulundum. 26 Mart 2006 tarihinden beri Gümrükler Kontrol
Genel Müdürlüğü görevini yürütmekteyim. Evli ve 2 çocuk babasıyım.
Gümrük Bülteni: Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğünün tarihçesi,
faaliyet alanı hakkında kısaca bilgi verebilir misiniz?
Sayın Haydar GÖÇER: Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü; 02/07/1975 tarihinde
kurulmuş ve görevleri 485 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 9 uncu maddesinde
sayılmıştır. Faaliyet alanlarımızı;
 Gümrüklerce tahsil edilen vergiler ile diğer gelirler ve fonların tarh, tahakkuk ve
tahsilâtını kontrol etmek,
 Noksan veya fazla tahsilât ile ilgili işlemlerin yürütülmesini sağlamak,
GÜMRÜK BÜLTENİ
 Gümrük işlemleri ile ilgili vergi muafiyeti, indirimi ve teşvik tedbirlerinin
uygulanmasını yürütmek ve izlemek,
 Karayoluyla yapılan transit taşımacılıkla ilgili olarak taşıtların ve taşınan
eşyanın yurda giriş ve çıkışını izlemek, aykırı işlemlerin tespiti halinde gerekli
kovuşturmayı yapmak,
 Turistik kolaylıkların, Gümrük Kanunu ve diğer kanunların ilgili hükümlerine
göre uygulanmasını sağlamak,
 Gümrük vergilerinin 4458 sayılı Gümrük Kanununa ve 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre ertelemesi işlemlerini
yürütmek,
 Müsteşarlık teşkilatında görevli gelir tahakkuk
sorumluluklarını Sayıştay nezdinde takip etmek,
memurlarının
tazmin
 Gümrük gelirlerinin tahsil seyrini araştırmak ve bütçe tahminlerine esas olacak
bilgileri toplamak,
6
 1972 Konteynerlerle İlgili Gümrük Sözleşmesinin Uygulanmasına Dair
Yönetmeliğin 11 ila 14 üncü maddeleri gereğince; yurtdışı edilemeyen veya süresi
içerisinde çıkarılamayan konteynerler için gümrüklerce tahsil edilen vergilerin
tahakkuk ve tahsilâtını ve ilgili çıkış belgelerinin kontrolünü gerçekleştirmek,
 Ve tüm bu işlemlere ait belgelerin kanuni süreler içerisinde iyi muhafazasını ve
usulüne göre imha edilmesini sağlamak,
şeklinde özetleyebiliriz.
Gümrük Bülteni: Müsteşarlığımızın yeniden yapılandırılması sırasında
Genel Müdürlüğünüzde ne gibi çalışmalar yapıldı bahsedebilir misiniz?
Sayın Haydar GÖÇER: Benzer görevli şubelerin aynı daireye bağlanması ve
aynı daireye bağlı şubelerin tek bir genel müdür yardımcısı ile ilişkilendirilmesiyle
hizmetlerin iş birliği anlayışı içerisinde gerçekleştirilmesi, bürokratik işlemlerin asgari
seviyeye indirilmesi ve mevcut yapının daha da güçlendirilmesi amacıyla 21/05/2010
tarihli ve 2010/16 sayılı Müsteşarlık Makamı Onayı ile 2 genel müdür yardımcısına
bağlı 5 daire ve bu dairelere bağlı 12 şube olarak yeniden yapılandırılması öngörülmüş,
dairelerin mevcut iş yükleri de göz önünde bulundurularak görev tanımları yeniden
düzenlenmiştir.
Bu çerçevede Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü faaliyetlerini; 2 Genel Müdür
Yardımcısı, 1 Kontrolörler Başkanlığı, 5 Daire ve Özel Bürodan oluşan örgüt yapısı ile
gerçekleştirmektedir.
Gümrük Bülteni: Gümrük idarelerinde işlem gören Serbest Dolaşıma
Giriş Beyannamelerinin Genel Müdürlüğünüze gönderildiğini biliyoruz.
Bu beyannamelerin kontrolünü nasıl yapıyorsunuz, bu konuda bilgi
teknolojilerinden nasıl yararlanıyorsunuz, daha etkin bir denetim için
neler yapılabilir bize bilgi verir misiniz?
Sayın Haydar GÖÇER: Genel Müdürlüğümüzde görevli muayene memurlarınca;
GÜMRÜK BÜLTENİ
beyannameler üzerinden tahsil edilen vergiler ile diğer gelirler ve fonların tahakkuk ve
tahsilinin ikincil kontrolü yapılmaktadır.
2008 Haziran ayı sonu itibariyle Genel Müdürlüğümüz Gümrük Veri Ambarı Sistemini
(GÜVAS) kullanmaya başlamıştır.
Yürütülen inceleme faaliyetlerine ek olarak detaylı incelenecek SDGB seçiminin GÜVAS
üzerinden yapılması ve kontrollerin bu beyannameler üzerinde yoğunlaştırılması
suretiyle tespit edilen gelir eksiği miktarında önemli derecede artış sağlanmıştır.
Genel Müdürlüğümüzde görev yapan muayene memurlarınca incelenen Serbest
Dolaşıma Giriş Beyannameleri ile hiç alınmayan veya noksan alındığı tespit edilen
gelir eksiklikleri için yapılan ek tahakkuk miktarlarına baktığımızda;
2005 yılında 1.289.525 adet SDGB incelemeye tabi tutulmuş ve 2.672.298 TL ek
tahakkuk çıkartılmış iken, 2008 yılında 1.399.475 adet SDGB incelemeye tabi tutularak
52.522.806 TL ek tahakkuk çıkarılmış, 2009 yılında 1.189.190 adet SDGB incelemeye
tabi tutulmuş ve 68.458.045 TL ek tahakkuk çıkarılmış, Kasım 2010 itibariyle 891.768
adet SDGB incelemeye tabi tutularak 24.228.074 TL ek tahakkuk çıkarılmıştır.
Görüleceği üzere; Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü Müsteşarlığın “Sayıştay’ı” gibi
görev ifa etmektedir.
2011 yılında e-beyanname uygulamasına geçileceğinden hâlihazırda yapılmakta olan
inceleme yönteminden vazgeçilip ekseriyetle fasıl bazında uzmanlaşma sağlanarak risk
analizine dayalı bir inceleme yöntemi izlenmesi düşünülmektedir.
Gümrük Bülteni: Genel Müdürlüğünüzün 2010 yılı sonradan kontrol
faaliyetlerinden bahsedebilir misiniz?
Sayın Haydar GÖÇER: 2010 yılında sonradan kontrol kapsamında gerçekten çok
önemli tespitlerde bulunulmuştur. Genel Müdürlüğümüz kontrolörlerince yapılan
incelemeler neticesinde, dahilde işleme izin belgeleri kapsamında yapılan ithalatlarda
ikincil işlem görmüş ürünlerin firmalarca fire olarak değerlendiği ve iç piyasaya satıldığı
tespit edilmiştir.
Yapılan bu tespitler sonrasında, Dış Ticaret Müsteşarlığınca 13/11/2010 tarihli ve
27758 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2010/1025 sayılı Karar ile; dahilde işleme
izni/belgesi kapsamında yapılan üretim faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan ancak
ihracatçılar tarafından fire olarak değerlendirilip gümrüğe beyan edilmeden taahhüt
hesapları kapatılan izin/belgeleri 13.05.2011 tarihine kadar revize edilerek yeniden
açılıp taahhüt hesabına saydırabilmesi ve akabinde gerekli gümrük işlemlerinin
müeyyidesiz olarak gerçekleştirilebilmesi imkanı getirilmiştir.
Gümrükler Genel Müdürlüğünce söz konusu değişiklik kapsamında dahilde işleme izin
belgesi/izninde revize işlemleri sonrasında gerçekleştirilecek gümrük işlemleriyle ilgili
olarak 21.12.2010 tarihli, 57 sayılı Genelge yayımlanmıştır.
Diğer taraftan Müsteşarlığımızca 27.12.2010 tarihli Dünya Gazetesinde tam sayfa
olarak (aynı zamanda Müsteşarlığımız web sitesinde) İhracatçılara Duyuru başlığı ile
yayımlanan basın bildirisinde;
7
GÜMRÜK BÜLTENİ
“Dahilde işleme rejimi kapsamında yapılan üretim sonucunda işlem görmüş ikincil ürün
elde ettiği halde vergisini ödemeden belge/izin ile ilgili taahhüt hesabını kapatanların;
Mağdur edilmemelerini teminen Bakanlar Kurulu’nun 2010/1025 sayılı Kararı ile,
13/11/2010 tarihinden önce düzenlenen taahhüt hesapları kapatılmış belgelerin/
izinlerin 13/05/2011 tarihine kadar revize edilerek belge/izin kapsamında ortaya
çıkan işlem görmüş ikincil ürünün vergilerini ödemeleri halinde ayrıca cezai müeyyide
uygulanmayacağı öngörülmüştür.
Bu itibarla, dış ticaret erbabımızın anılan Bakanlar Kurulu Kararı çerçevesinde
işlemlerini öngörülen süre zarfında sonuçlandırmaları önem arz etmektedir”
denilmiştir.
Bütün bunlar da bize sonradan kontrol kapsamında yapılan denetimlerin ne kadar
önemli olduğunu göstermektedir.
Gümrük Bülteni: Uluslararası TIR sistemi içerisinde Türkiye’nin yeri
nedir? TIR rejimi konusunda ne gibi çalışmalar yürütüyorsunuz?
Sayın Haydar GÖÇER: TIR takip ve sorgulama işlemleri, TIR Karneleri Himayesinde
Uluslararası Eşya Taşınmasına Dair Gümrük Sözleşmesi (1975 tarihli TIR Sözleşmesi)
hükümlerine göre yürütülmektedir.
8
Ülkemiz, akit taraflar içinde TIR Karnesi kullanımı açısından birinci, TIR Karnesi
sonlandırılması açısından ise Rusya Federasyonu’nun ardından ikinci sıradadır.
Avrupa Birliği ülkelerinde Ortak Transit kullanılması nedeniyle TIR Karnesi kullanımı
asgari düzeye inmiştir. Ancak, doğu ülkeleri ile yapılan ticarette ise TIR Karnesi kullanımı
önemli ölçüde artmıştır. Yakın gelecekte özellikle Çin, Hindistan ve Pakistan gibi Asya
ülkelerinin TIR Sözleşmesine taraf olmaları halinde TIR Sisteminin önemi daha da
artacaktır. Bu gelişmeler karşısında Türkiye’nin transit taşımacılıkta üstleneceği rol
daha da güçlenecektir.
Mevcut duruma baktığımızda; 2010 Kasım sonu itibariyle, TIR Sisteminde kayıtlı
toplam 1.347 adet firma bulunmaktadır. Bu firmalara ilişkin olarak tezkiye, tezkiye
iptali, adres, unvan ve ortak değişikliği gibi işlemler de Genel Müdürlüğümüzce
yürütülmektedir.
Gümrük idarelerinden aktarılan bilgiler ile diğer kurumlardan temin edilen bilgilere
istinaden firmaların karışmış oldukları usulsüz işlemlere ilişkin olarak gerekli tedbirler
Genel Müdürlüğümüzce alınmakta olup, bu kapsamda firmalara usulsüzlüğün niteliğine
göre ihtar, fiziki kontrol, geçici veya daimi ihraç ile tezkiye iptali gibi yaptırımlar
uygulanmaktadır.
Avrupa Komisyonunun Gümrük Yardım Programı tarafından sınır ve iç gümrük
idarelerinde taşıtların TIR Sözleşmesine göre onaylanmasından sorumlu personel için
araçların muayenesi sırasında nelere dikkat edilmesi hususunda yol gösterici bir “Taşıt
Kontrol Rehberi” düzenlenmiş ve tüm başmüdürlüklere ve ilgili kurumlara dağıtımı
sağlanmıştır.
Gümrük idarelerinden aylık ortalama 150 ila 250 arası hata bildirim formu kapsamında
düzeltme talebinde bulunulmaktadır. Bu taleplerin gerek iş yoğunluğunu artırması
GÜMRÜK BÜLTENİ
gerekse
de
yapılan
düzeltme
işlemlerinin
gümrük
idarelerinde
görünmemesi,
ayrıca
bazı düzeltmelerin acil
olması ve bunun DYS’ne
uygun
olmamasından
(Müsteşarlık
Genel
Evraktan
taranıp
iş
listesine düşme süresi
dikkate alındığında) dolayı
gecikmelere
sebebiyet
verilmemesi
için
TIR
Karnesi Veri Ambarı Hata
Düzeltme Programı yapılarak düzeltmelerin gümrük idareleri tarafından yapılması
sağlanmıştır.
TIR Karneleri kapsamında gerçekleştirilen taşımalara ilişkin takibat işlemleri ile
TIR Karnelerinden kaynaklanan ve Vergi İdare Mahkemeleri nezdinde dava konusu
edilen işlemlerle ilgili dava süreçleri Genel Müdürlüğümüzce ve Ankara Gümrük ve
Muhafaza Başmüdürlüğünce takip edilmekte iken, TIR Uygulama Tebliğinde yapılan
değişiklikler ile 01/06/2009 tarihi itibariyle bu takibat işlemleri giriş/hareket ve varış
gümrük idarelerine devredilmiştir.
05/03/1993 tarihli ve 93/4207 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki “Karayolu ile
Uluslararası Eşya Taşıyan Araçların Seyir, Konaklama, Denetleme, Güvenlik ve
Gümrük İşlemlerine Ait Yönetmelik“, 01/03/2011 tarihinden itibaren geçerli olmak
üzere yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu arada, 23/01/2002 tarihli ve 24649 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe
giren TIR Uygulama Tebliğinde yayımı tarihinden itibaren yapılan 10 ayrı değişiklik
sonucu Tebliğin kendi içindeki bütünlüğü kaybolmuştur. Ayrıca, uygulamada
karşılaşılan sorunlara ilişkin olarak, Genel Müdürlüğümüz ve taşra gümrük idareleri
tarafından yapılan tespitler ile özel sektör temsilcileri tarafından gündeme getirilen
değişiklik önerileri doğrultusunda yeni düzenleme yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.
Hazırlanan 1 seri no’lu Gümrük Genel Tebliği (TIR işlemleri) 31/12/2010 tarihli ve
27802 (5. mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Gümrük Bülteni: Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğünde görevde
bulunduğunuz süre içerisinde gerçekleştirdiğiniz önemli projeler nelerdir?
Geleceğe yönelik ne gibi projeleriniz var?
Sayın Haydar GÖÇER: AB Katılım Öncesi Mali Yardım kapsamında Merkezi
Olmayan Yapılanma ve Gümrük Müsteşarlığı projeleri içerisinde yer alan Ankara ili,
Akyurt ilçesinde yapımı tamamlanan Bilgisayar Destekli Arşiv ve Afet Merkezi 2009
yılında faaliyete geçmiştir.
Bu proje, Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğünün ortaya koyduğu inşaat içeren zor
bir AB projesidir.
9
GÜMRÜK BÜLTENİ
Projenin oluşturulmasında
emeği
geçen
başta
merhum Daire Başkanı
Adem
KÜDEN’e
Allah’tan rahmet diler ve
projenin geliştirilmesi ve
tamamlanmasında katkıda
bulunan
AB
Projeleri
Birim Başkanlığı, TASİŞ
Genel Müdürlüğü, İdari ve
Mali İşler Daire Başkanlığı
ve Genel Müdürlüğümüz
personeline
teşekkür
ederim.
AB’ye Katılım Öncesi 2003 Yılı Mali Yardım Programları kapsamında Müsteşarlığımız
bünyesinde yürütülen İdari ve Yasal Kapasitenin Artırılmasına Yönelik Eşleştirme
Projesi çalışmaları tamamlanmıştır.
10
Genel Müdürlüğümüzce 2006 yılında sunulan Sonradan Kontrol Eşleştirme Projesi
AB Komisyonunca kabul edilmiş olup, proje çalışmaları 2007 yılından itibaren AB
Projeleri Birim Başkanlığının koordinasyonunda Gümrükler Genel Müdürlüğü ile
birlikte yürütülerek tamamlanmıştır.
Başbakanlık Makamının 07/05/2009 tarihli ve 42 sayılı Onayı ile; Uluslararası TIR
Sözleşmesine ilişkin ülke pozisyonunun yeniden Müsteşarlığımız (Gümrükler Kontrol
Genel Müdürlüğü) koordinasyonunda belirlenmesi kabul edilmiştir.
TIR Sisteminde Yetkilendirilmiş Ekonomik Operatör, gümrük kontrollerinin etkinliğini
artırmak amacıyla geliştirilen gümrük uygulamalarından biridir. TIR sisteminde
belirlenecek koşulları taşıyan firmalara eşyaya uygulanacak gümrük kontrollerinin
azaltılmasını da sağlayan bu statüsünün verilmesi planlanmaktadır. Ülkemizin
TIR Sistemindeki payı göz önüne alındığında; bu modelin oluşturulması ile hem
riskin azaltılması ve transit rejiminde kaçakçılığın önüne geçilmesi hem de güvenilir
taşımacılara zaman ve maliyet açısından kolaylık sağlanması amaçlanmaktadır.
Bu çalışmalar kapsamında Mart 2010’da Customs 2013 kapsamında TIR Sisteminde
Yetkilendirilmiş Ekonomik Operatör statüsüne ilişkin başvuru sürecinin, yetkili
birimler, koşullar, kolaylıklar ve uygulama sorunlarının tetkik edilmesi amaçlı bir
çalışma ziyareti gerçekleştirilmiştir.
Konteyner kayıt ve takip işlemlerinin elektronik ortama aktarılması ve içindeki eşya ile
birlikte takibinin sağlanması amacıyla; Gümrükler Genel Müdürlüğü ve Muhabere ve
Elektronik Dairesi Başkanlığı ile müştereken yürütülen çalışmalar sonucunda; BİLGE
Sistemi, TIR Takip Programı ile Taşıt Takip Programları üzerinde gerekli düzenlemeler
yapılarak Konteyner Giriş ve Çıkış Formlarının uygulamadan kaldırılması ve sistem
üzerinden kayıt ve takibe geçilmesi planlanmaktadır.
GÜMRÜK BÜLTENİ
Diğer taraftan Genel Müdürlüğümüz görev alanına giren konularda daha önce
yayımlanan genelgeler ile tasarruflu yazılar birleştirilmiş, genelge ve tebliğler
yenilenmiştir.
Gümrük Bülteni: Yurtdışında yerleşik kişilerin turistik amaçlı
seyahatlerinde getirdikleri taşıtları ile ilgili olarak yapılan işlemler
hakkında bilgi verebilir misiniz?
Sayın Haydar GÖÇER: Geçici ithalat rejimi kapsamında yurda girişi yapılan kişisel
ve ticari kullanıma mahsus kara taşıtlarına ilişkin işlemler 23/01/2010 tarihli ve
27471 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kişisel ve Ticari Kullanıma
Mahsus Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği (Seri No:1) hükümlerine göre
yürütülmektedir.
Genel Müdürlüğümüze ve Başmüdürlüklere müracaat edilerek yapılan süre uzatım
taleplerinin hafta sonuna veya mesai saatleri dışına sarktığı durumlarda kişilerin
mağduriyetine sebep olunması nedeniyle, bürokrasinin azaltılması ve ilgililerin zaman
kaybını önlemek amacıyla geçici ithalat rejimi kapsamında yurda getirilen taşıtların
takip işlemleri ile Genel Müdürlüğümüzce ve başmüdürlüklerce yürütülen süre uzatım
taleplerinin değerlendirme yetkisi giriş gümrük idarelerine devredilmiştir.
Bu kapsamda, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişiler tarafından turistik
kolaylık kapsamında getirilen taşıtlara 180 gün süre verilirken, yurtdışında yaşayıp,
yurtdışından emekli olanların (malulen emekli olanlar ile ön emeklilik hakkı kazananlar
dahil) konsolosluk veya noterlikçe onaylı bir örneğinin ibrazı halinde taşıtları için 1
yıl süre verilmektedir. Bu sürelerin tamamının kullanmasından sonra taşıtları ile
birlikte yurtdışına çıkış yapan kişilerin çıkış tarihinden itibaren en az 185 gün süreyle
fiilen yurtdışında bulunmaları halinde aynı kapsamda yeniden taşıt getirmelerine izin
verilmektedir.
Genel Müdürlüğümüze dilekçe, mail ve telefon kanalıyla intikal eden sorulardan yola
çıkılarak, yolcuların yurda giriş ve çıkışlarında karşılaşabilecekleri sorunlara ilişkin
“www.gumruk.gov.tr” sayfasında; “Yolcu İşlemleri” sekmesi altında kişisel kullanıma
mahsus kara taşıtlarının yurda getirilişi ile ilgili genel bilgi sayfası, “Sıkça Sorulan
Sorular” sekmesi altında ise kişisel kullanıma mahsus kara taşıtları ile yabancı taşıtlar
geçici giriş karnesi kapsamında yurda getirilen taşıtlar ile ilgili olarak bilgilendirme
sayfası oluşturulmuştur.
Gümrük Bülteni: Eğitim amaçlı çalışmalarınız var mı? Bu çalışmaların
faydalı olduğuna inanıyor musunuz? İzlenimleriniz hakkında bilgi
verebilir misiniz?
Sayın Haydar GÖÇER: TIR ve taşıt işlemlerinin gümrük idarelerince sağlıklı bir
şekilde yürütülebilmesi için 03/05/2010 - 14/05/2010 tarihleri arasında Edirne,
İstanbul, Bursa, İskenderun ve Ankara’ da tüm taşra teşkilatını kapsayan ve 281
personelin katıldığı bir eğitim programı düzenlenmiştir.
TIR Rejiminin esasları ile TIR Sözleşmesi ve Tebliğ değişiklikleri ile ilgili olarak 2011 yılı
başlarında, gerek kefil kuruluş, gerek taşıyıcı firmalar gerekse gümrük müşavirlerine
11
GÜMRÜK BÜLTENİ
yönelik olarak taşra gümrük idareleri
nezdinde uygulamalı bir eğitim
verilmesi planlanmaktadır.
Aynı zamanda bir eğitimci olarak;
hizmetlerin zamanında ve doğru bir
şekilde görülebilmesi için öncelikle
merkez ve taşra ile dikey ve bunların
da kendi içinde yatay bir şekilde takım
çalışması yürütmesinin gerektiğini ve
bunun da iyi planlanmış bir eğitim
programı
ile
yürütülebileceğini
söyleyebilirim.
Gümrük
İdarelerinde
yapılan
eğitimlerde; karşılıklı bilgi paylaşımına gidildiği, bilgilerin yerinde uygulamaya
dönüştürüldüğü ve uygulama anında olabilecek eksikliklerin de daha kısa sürede
halledilebileceğini düşünüyorum.
12
Diğer taraftan mesleki eğitimlerin, personelin bilgi, deneyimleri ile motivasyonunu
arttıracağını ve görevini yerine getirmedeki başarısına da katkı sağlayacağına
inanıyorum.
Gümrük Bülteni: Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğünün faaliyet alanı
ile ilgili olarak Teşkilat Kanununda ne gibi yenilikler öngörülmektedir?
Sayın Haydar GÖÇER: 485 sayılı Gümrük Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri
Hakkındaki Kanun Hükmünde Kararname uyarınca hâlihazırda transit rejiminin genel
işlemleri Gümrükler Genel Müdürlüğünce, TIR Sözleşmesi kapsamındaki işlemler ise
Genel Müdürlüğümüzce yerine getirilmektedir. Teşkilat Kanunu Tasarısı ile benzer
işlemlerin tek elden yürütülmesi amacıyla TIR Sözleşmesi kapsamındaki işlemlerin
tamamının Gümrükler Genel Müdürlüğüne devredilmesi öngörülmektedir. Ayrıca,
Teşkilat Kanunu’nda Genel Müdürlüğümüzün adı “ Risk Yönetimi ve Kontrol Genel
Müdürlüğü” olarak değiştirilecek olup görevleri;
 Gümrük işlemleriyle ilgili verileri toplamak, risk analizine tâbi tutmak, analiz
sonuçlarını değerlendirmek ve bunları ilgili birimlere aktarmak.
 Risk analizi ölçütlerini belirlemek ve sürekli güncel tutmak.
 Risk yönetimi ile ilgili koordinasyonu sağlamak.
 Risk analizi konusunda ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla gerekli bilgi
değişimi ve işbirliğini sağlamak.
 Risk analizine ilişkin verileri de kullanarak sonradan kontrol işlemleriyle ilgili
verileri toplamak, değerlendirmek, arşivlemek, ilgili birimlere aktarmak ve bu
birimler arasında koordinasyonu sağlamak,
şeklinde genişletilmiştir.
GÜMRÜK BÜLTENİ
Gümrük
Bülteni:
kuvvetlendirmek için
düşmektedir?
Müsteşarlığımızın
kamuoyundaki
biz gümrük çalışanlarına ne gibi
imajını
görevler
Sayın Haydar GÖÇER: Müsteşarlığımız ülkemizin dış ticaret politikalarının yegâne
uygulayıcı kuruluşudur. Ülkemize gelenleri ilk karşılayan ve ülkemizden ayrılanları
son uğurlayan bizleriz. Elbette uygulayıcı olmanın getirdiği ciddi zorluklar var. Bütün
güçlüklerine rağmen yapılan hizmeti önce paydaşlarımıza ve bizden hizmet alan kişi
ve kuruluşlara doğru bir şekilde anlatmamız gerekmektedir. En iyi anlatım şekli de
yaptığımız hizmetin hızı ve kalitesinde yatmaktadır.
Gümrük Bülteni: Bülten aracılığıyla okuyucularımıza iletmek istediğiniz
mesajınız var mı?
Sayın Haydar GÖÇER: Sizin aracılığınızla Müsteşarlığımız mensuplarının,
Müsteşarlığımız hizmetlerinden yararlananların, milletimizin ve bütün insanlık
aleminin yeni yılını kutlar, sevdikleriyle birlikte sağlık, huzur, mutluluk dolu nice yıllar
geçirmelerini dilerim.
13
GÜMRÜK BÜLTENİ
ANKARA LOJİSTİK
ÜSSÜ VE GÜMRÜK
İDARE
BİRİMLERİNİN
AÇILIŞI
Ankara-Kazan Akıncılar mevkiinde kurulan Türkiye’nin ilk, Avrupa’nın en modern lojistik
üssü, 15 Ekim 2010 tarihinde düzenlenen törenle hizmete açıldı. Törene, Başbakan Recep
Tayyip ERDOĞAN, Devlet Bakanı Hayati YAZICI, Ulaştırma Bakanı Binali YILDIRIM,
Devlet Bakanı Faruk Nafiz ÖZAK ile İçişleri Bakanı Beşir ATALAY katıldı.
14
A
çılış töreninde konuşan Sayın Hayati YAZICI, Ankara Lojistik Üssünün 1.
aşamasının bir yılda tamamlandığını, bunda siyasi iktidarın sağladığı güven ve
istikrar ortamının büyük önemi olduğunu vurguladı. Bu ortamı gören müteşebbislerin
yatırıma yöneldiğini, kendilerinin de onları desteklediklerini anlattı.
Gümrük Muhafaza Müdürlüğü, TIR Gümrüğü ve Merkez Laboratuarının lojistik
üssünde yer almaması halinde bu üssün fazla işlevinin olamayacağına işaret eden Yazıcı,
burada kamu, özel sektör işbirliğinin önemli bir örneğinin gerçekleştiğini vurguladı.
YAZICI, lojistik üssündeki 6 bin metrekarelik kapalı alanın gümrüğe, 32 bin metrekare
alanın ithalat ihracat işlemlerinin gerçekleştirilmesi için TIR gümrüğüne, ayrıca
merkez laboratuarına tahsis edildiğini hatırlatarak, böylece bütün işlemlerin daha kısa
sürede yapılabilir ve kontrol edilebilir hale getirildiğini söyledi.
Kağıtsız gümrük hizmeti uygulaması ile yılda 4.5 milyon beyannamenin ıslak
imza olmadan elektronik ortamda iletileceğini, pilot uygulamaya Ankara Lojistik
Üssündeki TIR gümrüğünde yıl sonunda başlamayı öngördüklerini ifade eden YAZICI,
uygulamanın gelecek yıl ülke geneline yaygınlaştırılmasının planlandığını kaydetti.
Ülkelerle işbirliğinin artırılması için gümrük kapılarının ortak yapılıp, işletilmesi
yoluna gidildiğini hatırlatan Yazıcı, bu çerçevede Gürcistan ile Sarp, Türközü, Çıldır,
Suriye ile de Nusaybin sınır kapılarının ortak yapımına ilişkin sözleşmenin son aşamaya
geldiğini söyledi.
Gümrüklerin teknolojik gelişmeleri çok yakından izleyip uygulamaya koyduğunu
kaydeden Yazıcı, ‘’Gümrükler, ticareti kolaylaştırmak, kaçağı önlemek için teknoloji
kullanımında en etkin duruma geliyor’’ dedi.
GÜMRÜK BÜLTENİ
BAKAN HAYATİ YAZICI KAPIKULE’DE
D
evlet
Bakanı
Hayati
YAZICI, çeşitli ziyaret ve
açılışlar için geldiği Edirne’de,
Kapıkule
Sınır
Kapısı’nda
incelemelerde bulundu.
Edirne Valisi Gökhan SÖZER
ve öteki yetkililer tarafından
karşılanan
Yazıcı,
Edirne
Gümrük
ve
Muhafaza
Başmüdürlüğünün
de
bulunduğu Kapıkule Sınır
Kapısı’nda,
kaçakçılıkla
mücadele için oluşturulan
risk
analiz
merkezlerinde
incelemelerde
bulunarak
yetkililerden bilgi aldı.
“Gümrük kapıları
ülkenin
görüntüsünü
yansıtan
aynalardır.”
Kapıkule Sınır Kapısı’nın, Avrupa’nın en modern
sınır kapısı olduğunu kaydeden Bakan Yazıcı, ancak
hafta sonları çıkışlarda yoğunluk yaşandığını, bunun
Türkiye’den değil, Bulgaristan’dan kaynaklandığını
belirtti. Gümrük kapılarının çok güzel çalıştığını
ifade eden YAZICI, şöyle devam etti: ‘’Burada teknolojik araç gereçlerin devreye
sokulmasıyla gerek küçük araç geçişi, gerek büyük araçların geçişi ve gerekse insanların
geçişi sırasında X-Ray cihazında şüpheli durumlara rastlanırsa arkadaşlarımız
değerlendiriyor. Araçlar araba hangarına alınıp arama yapılıyor. Eşyalar ve bagajlarla
alakalı bir durum varsa şahıslara açtırmak suretiyle kontrol yapılarak gayet güzel bir
hizmet sunuluyor. Arkadaşlarımızı
tebrik ediyorum.’’
Bütün bunlara rağmen vatandaşlara ve
basın mensuplarına ulaşan sorunların,
doğrudan başmüdüre, valiye veya
kendisine ulaştırılmasını isteyen Yazıcı,
‘’Gümrük kapıları ülkenin görüntüsünü
yansıtan aynalardır. Burası dünyanın
ikinci, Avrupa’nın ise en büyük sınır
kapılarından bir tanesidir. Birkaç
eksiğimiz var. Onu da dönüşümüzde
değerlendireceğiz’’ dedi. 15
GÜMRÜK BÜLTENİ
2010 YILI DÜNYA GÜMRÜK FORUMU
Kurucu üyesi olduğumuz
Dünya Gümrük Örgütü’nün
(DGÖ) yılın en önemli
organizasyonu “Küresel
Bağlantılı Gümrükler ve
Özel Sektör” konulu 2010 yılı
Dünya Gümrük Forumu, 75
ülkeden 400’ü aşkın gümrük
ve özel sektör yetkilisi ile
tanınmış akademisyenin
katılımıyla 6-7 Ekim 2010
tarihlerinde İstanbul’da
başarıyla gerçekleştirildi.
16
B
akanımız Sayın Hayati YAZICI’nın
yanı sıra DGÖ Genel Sekreteri
Kunio Mikuriya, AB Vergilendirme
ve Gümrük Birliği Genel Direktörü
Walter Deffaa ve TOBB Başkan
Yardımcısı Halim Mete’nin açılış
konuşmalarını yaptığı Forum’da,
ulusal ve uluslararası düzeydeki kamu
ve özel sektör yetkilileri; görüş, soru,
sorun, deneyim ve önerileri paylaşma
fırsatı buldu.
Forum sırasında ülkemiz yetkilileri;
DGÖ
Genel
Sekreteri
Kunio
Mikuriya, D-8 Genel Sekreteri Widi
Pratikto, Gürcistan Maliye Bakanı
Kahka Baindursvili, Amerika Birleşik
Devletleri Gümrük İdaresi Başkanı
Alan Bersin, Kore Gümrük İdaresi
Başkan Yardımcısı Tai Bok Lee,
Suriye Gümrük İdaresi Genel Müdür
Yardımcısı Elias Hakim ve Bahreyn
Gümrükler Genel Müdürü Basim El
Hamer ile ikili görüşmeler yapma
fırsatı da buldular.
GÜMRÜK BÜLTENİ
M
üsteşarlığımız tarafından başlatılan İpek
Yolu Gümrük İdareleri İşbirliği Girişimi
çerçevesinde ilki 24-25 Ekim 2008 tarihinde
Antalya’da yapılan İpek Yolu Ülkeleri Arasında
Ticaretin Geliştirilmesi ve Kolaylaştırılması
Konusunda Gümrük İdarelerinin Rolü Hakkında
Uluslararası Forumun üçüncüsü 19-20 Kasım 2010
tarihlerinde Tahran/İran’da gerçekleştirildi. İPEK YOLU
FORUMU
17
D
evlet Bakanımız Sayın Hayati YAZICI’nın katılımlarıyla gerçekleşen söz konusu
Foruma ülkemizle birlikte 14 İpek Yolu ülkesinin Gümrük İdarelerinin Başkan
ve temsilcinin yanı sıra, Dünya Gümrük Örgütü (DGÖ), Ekonomik İşbirliği Teşkilatı
(ECO) ve Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Birliği’nin (IRU) yetkilileri tarafından da
katılım sağlandı.
Forumun açılışında Devlet Bakanımız Sayın Hayati YAZICI’nın yanı sıra, İran
Ekonomi ve Maliye Bakanı Seyed Shamseddin HOSSEINI, İran Gümrük İdaresi
Başkanı, Ekonomi ve Maliye Bakan Yardımcısı Ardeshir MOHAMMEDI, DGÖ Genel
Sekreteri Kunio MİKURİYA, ECO Genel Sekreteri Yahya MAROOFİ tarafından birer
açılış konuşması yapıldı.
Diğer taraftan Forum esnasında Devlet Bakanımız Sayın Hayati YAZICI ile İran
Ekonomi ve Maliye Bakanı Sn. Seyed Shamseddin HOSSEINI arasında bir görüşme
gerçekleştirildi. Görüşmede, iki ülke arasında kara hudut kapılarının ortak kullanılması,
yeni sınır kapılarının açılması ve diğer gümrük konularında mevcut durum ve işbirliği
olanakları dile getirildi.
Forum sonunda, katılımcı ülkelerin heyet başkanları tarafından “Tahran Deklerasyonu”
adlı bir bildiri kabul edildi.
GÜMRÜK BÜLTENİ
BAKAN HAYATİ YAZICI HABUR SINIR KAPISINDA
D
evlet Bakanı Hayati Yazıcı,
incelemelerde
bulunmak
üzere Şırnak’ın Silopi ilçesi
yakınlarındaki
Habur
Sınır
Kapısı’na geldi. Şırnak Valiliği İl
Özel İdaresine ait tır parkında
şoförlerle bir süre görüştü.
Şırnak Valisi Vahdettin Özkan,
Habur Gümrük ve Muhafaza
Başmüdürü Rifat Bolat eşliğinde
Habur Sınır Kapısı’ndaki gümrük
sahasında da incelemelerde
bulunarak, burada da şoför ve
yolcuların sorunlarını dinledi.
“Araç bekleme sürelerini asgariye indirdik’’
18
G
ümrük Muhafaza Müdürlüğünde
gazetecilere açıklamalarda bulunan
Yazıcı, Habur Sınır Kapısı’nın Türkiye’nin
en önemli gümrük kapılarından biri
olduğunu, burada muazzam bir ticari
sirkülasyonun bulunduğunu, bu kapının
özellikle ihracat açısından son derece
önemli olduğunu belirtti.
‘’Araç bekleme sürelerini asgariye
indirdik” diyen Yazıcı, birkaç ay önce
bu yolda, ticaretin akışıyla
ilgili şikayetler aldıklarını,
her sıkıntının, şikayetin
boyutu ne olursa olsun,
onu
ortadan
kaldırmak
ve asgariye indirmek için
çalıştıklarını belirten Yazıcı,
gümrük olarak buradaki
en
büyük
sıkıntılardan
birisinin, bu yörede yaşayan
vatandaşların günlük, birkaç
kez Kuzey Irak’a gidiş ve
dönüş yapıyor olmalarından
kaynaklandığını belirtti.
GÜMRÜK BÜLTENİ
BAŞMÜDÜRLÜKLERİMİZİN TANITIMI
Bültenimizin her sayısında bir Başmüdürlüğümüzün tanıtımı yapılmaktadır. Bu
sayımızda
Suriye’ye açılan sınır kapımız olan Gaziantep Gümrük ve Muhafaza
Başmüdürlüğü’nün tanıtımı yapılmıştır.
Türkiye’nin Suriye’ye sınırı olan Gaziantep ili, sahip
olduğu iş imkanları, sanayisi, kültürü, tarihiyle bugün
bir metropol olma yolunda ilerliyor. Türkiye’nin
en büyük 6. şehri olan ilimiz Türkiye’nin en büyük
hayvanat bahçesini, Ortadoğu’nun en büyük kültür
parkını, Türkiye’nin en zengin mutfaklarından birini,
çok zengin tarihi yapılarıyla dünyanın en büyük 2.
mozaik müzesini, ve bütün ihtişamıyla 3000 yıllık
Gaziantep Kalesini bünyesinde barındırıyor.
19
GÜMRÜK BÜLTENİ
GAZİANTEP GÜMRÜK VE MUHAFAZA BAŞMÜDÜRÜ
SAYIN SEMİH BAYDEMİR İLE RÖPORTAJ
20
Semih BAYDEMİR
Gaziantep Gümrük ve Muhafaza Başmüdürü
Gümrük Bülteni : Kendinizi tanıtır mısınız?
Sayın Semih BAYDEMİR: 20.10.1955 tarihinde Balıkesir Manyas İlçesi Kızıksa
köyünde dünyaya geldim. İlk öğrenimimi Kızıksa ilkokulunda, Orta öğrenimimi ise
Bandırma ve Susurluk Lisesinde tamamladım. 1979 senesinde İktisadi ve Ticari İlimler
Akademisi Beyazıt Maliye Muhasebe Yüksekokulundan mezun oldum. 1985 yılında
Gümrük Teşkilatında Muayene Memuru olarak göreve başladım. Bu unvanda 1998
yılına kadar Habur, İstanbul ve Öncüpınar Gümrük Müdürlüklerinde görev yaptım.
1998 yılında Müdür Yardımcılığını kazandım. Bodrum Gümrük Müdürlüğünde
Müdür Vekili olarak, İzmir Gümrük Müdürlüğünde ise Müdür Yardımcısı olarak görev
yaptım. 2002 yılında Gümrük Müdürlüğünü kazanarak sırasıyla Öncüpınar Gümrük
Müdürü, Karkamış Gümrük Müdürü ve kısa bir süre Şanlıurfa Gümrük Müdürü olarak
görev yaptım. 2006 yılında Başmüdür Yardımcısı olarak Edirne Gümrük ve Muhafaza
Başmüdürlüğünde kısa bir süre görev yaptıktan sonra aynı yılın Kasım ayında
Gaziantep Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğünde Gümrük ve Muhafaza Başmüdür
Vekili olarak göreve başladım. Bir müddet sonra Başmüdürlükte Gümrük ve Muhafaza
Başmüdürü olarak atandım. Halen bu görevimi sürdürmekteyim. Özgeçmişimden
de anlaşılacağı üzere bu bölgede 8 yıldan fazla süredir görev yapmaktayım. 2006
yılında Gümrük Muayene Memurları Derneğince basımı yapılan Divan Dergisinde Yer
Değiştirme Yönetmeliği başlığı altında makalem ve şiirlerim yayımlanmıştır. Ayrıca
GÜMRÜK BÜLTENİ
2004 yılında Gümrük Vakfı tarafından basımı yapılan Gümrük Customs adlı dergide
şiirlerim yayımlanmıştır. 30 a yakın şiir, denemem ve birkaç hikâye denemem vardır.
Bunların yanında sosyal etkinlik açısından futbol oynamak ve seyretmek, çiçek ve ağaç
dikmek, balık tutmak hobilerim arasındadır.
Gümrük Bülteni: Gaziantep Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğünde
göreve başladığınızdan bu yana neler yaptınız, önümüzdeki dönemdeki
hedefleriniz nelerdir?
Sayın Semih BAYDEMİR: Gaziantep Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğünde
15/11/2006 tarihinde göreve başladım. Bu süre zarfında üzerinde durduğumuz konuları
birkaç başlıkta sınıflandırmak istiyorum.
Gümrük sahalarının modernizasyonu; Öncüpınar Gümrük Müdürlüğünde
Gümrük Müdürü olarak görev yaptığım dönemde başlatmış olduğum saha ve binanın
modernizasyon işlemleri Başmüdürlük hizmet sürem içerisinde tamamlanmıştır. Kilis
ilinde bulunan Öncüpınar Sınır Kapısında gümrük personeli dışında mevcut kurumların
personeli ile ilgili yetki karmaşasına sebebiyet veren sahanın kullanımı ile ilgili sıkıntılar
sahanın yeniden yapılandırılması ile sona ermiştir. 2008 yılından itibaren sürekli
yoğunlaşan işlem hacmine sahip Akçakale Gümrük Müdürlüğünün yenilenme süreci
Yap-İşlet-Devret modeliyle Müsteşarlığımız ile TOBB arasında yapılan sözleşmeye
göre devam etmektedir. Şanlıurfa iline bağlı Akçakale Sınır Kapısında bulunan bina ve
saha, denetimim ve takibim altında tamamen yeniden yapılandırılarak yolcu ve transit
işlemlerinin daha hızlı akışı sağlanmıştır. Ayrıca Akçakale Gümrük Müdürlüğümüzde
hizmetlerin daha iyi verilebilmesi ve güvenliğin sağlanması için gümrük sahası
aydınlatıldı. Şanlıurfa Gümrük Müdürlüğü hizmet binası, Müsteşarlığımız 2009 yılı
yatırım bütçesi kapsamında 60 bin TL. lik ödenek ile yenilenmiştir. Karkamış Gümrük
Müdürlüğünde de yine sahanın ve binanın yenilenme çalışmaları yapıldı.
Hizmet kalitesini arttırmaya yönelik faaliyetler; Gelişen ve büyüyen Gaziantep
ili dünyanın en hızlı büyüyen 10. kenti unvanını taşımaktadır. Dolayısıyla bu durum dış
ticaret hacmini de aynı oranda arttırmaktadır. Gaziantep Gümrük Müdürlüğümüzde
dış ticaret rakamları 1997 yılında 400 milyon $ iken, 2010 yılının ilk 10 ayında bu rakam
3,5 milyar $ seviyesine ulaşmıştır. Dış ticaret rakamındaki artıştan da anlaşılacağı üzere
gümrük işlemlerindeki yüksek orandaki artış nedeniyle Gümrük çalışanlarımızın fiziki
ihtiyaçlarının karşılanması ve motivasyonlarının arttırılması suretiyle daha özverili
çalışabilmelerini sağlayarak kuyruk ve beklemelere son verdik. Ayrıca, çalışanlarımızın
mevzuat yönünden bilgi ve birikimlerinin arttırılması için Başmüdürlüğümüz
bünyesinde hizmet içi eğitimler verdik. Aynı zamanda personelimizin güleryüzlü ve
etik sözleşmeye uygun olarak hizmet vermeleri sağlandı.
Başmüdürlüğümüzce ithalat-ihracat ve TIR işlemlerinin daha hızlı yapılabilmesi
için kullanılan programlarda yapılması gerekli görülen değişiklikler rapor halinde
Müsteşarlığımıza sunuldu.
2009 yılında başlatılan vizesiz giriş-çıkış işlemlerini müteakip artan
işlem hacmini kontrol altında tutarak kuyruk ve beklemeleri önleme
çalışmaları; Suriye ile karşılıklı vize uygulaması, 2009 yılı Ekim ayında Halep ve
21
GÜMRÜK BÜLTENİ
Gaziantep’te yapılan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği toplantılarının ardından
kaldırıldı. Türkiye ile Suriye arasında vize işlemlerinin kaldırılmasının ardından iki
ülke arasındaki hareketlilik arttı. 2009 yılı itibari ile Türkiye’ye gelen-giden yolcu
sayısı, Öncüpınar Gümrük Müdürlüğünde 508.000/518.000, Karkamış Gümrük
Müdürlüğünde 31.000/30.000, Akçakale Gümrük Müdürlüğünde 120.000/121.000
kişidir. 2010 yılının ilk 11 ayı için Türkiye’ye gelen-giden yolcu sayısı, Öncüpınar
Gümrük Müdürlüğünde 800.000/950.000, Karkamış Gümrük Müdürlüğünde
46.000/45.000, Akçakale Gümrük Müdürlüğünde 270.000/273.000 kişidir.
Başmüdürlüğümüzün tüm bağlantı Gümrük İdareleri nezdinde toplamda 2009 yılı
giden yolcu sayısı 675.000, 2010 yılının ilk 11 ayı için 1.270.000’dir. Dolayısıyla giriş
çıkış sayısı iki kat artmış iken personel sayısında herhangi bir değişiklik olmamasına
rağmen herhangi bir aksaklığa meydan verilmeden işlemler seri bir şekilde yerine
getirilmektedir.
Hac döneminde hacıların memnuniyetini sağlamaya yönelik çalışmalar;
Hac döneminde hacıların memnuniyetini sağlamak adına güler yüzlü hizmet anlayışı
esasına dayalı olarak, kuyruk ve beklemelerin en aza indirgenmesi maksadıyla personel
takviyesinde bulunuldu.
22
Büyüyen ve gelişen Gaziantep iline yakışır modern gümrük kompleksi
kurulması için yapılan çalışmalar; Kahramanmaraş yolu üzerinde Başpınar
Gaziantep Serbest Bölge Girişinde yerleşik bulunan ve Serbest Bölge İşletmecisinin
kiracısı olan bağlantımız Gaziantep Gümrük Müdürlüğünün Gümrüklü sahası
ve hizmet binası,
işlemlerinin yürütülmesine elverişli ve yeterli bir konumda
olmadığından, Gaziantep iline yakışır Gümrük ve Muhafaza hizmetlerinin aynı yerde
istihdamını sağlayacak yükleme ve boşaltmanın büyük çoğunluğunun yapıldığı
yeni bir gümrük kompleksi yapılması yönünde; Organize Sanayi Bölgesine yakın
Gaziantep’e gelen demiryolları ile otoyol arasında (veya yakınında) Gümrüklü saha
olarak değerlendirilebilecek saha araştırılması çalışmaları ile Gaziantep Büyükşehir
Belediye Başkanlığının, Sanayi Odası Başkanlığının, Ticaret Odası Başkanlığının, Esnaf
ve Sanatkarlar Odalar Birliği Başkanlığının, Organize Sanayi Bölge Müdürlüğünün,
Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğinin, Uluslar Arası Nakliyeciler
Derneğinin, Şehitkamil Belediye Başkanlığı ile bu konudaki görüşleri sorulmuş olup,
söz konusu çözüm önerileri Valilik Makamına ve Müsteşarlık Makamına sunulmuştur.
Neticede arsa tespiti yapılarak içinde gümrük kompleksininde bulunacağı Lojistik
Merkezi kurulması kararlaştırılmıştır.
Dini bayramlarda her iki ülke vatandaşlarının sorunsuz bir şekilde
bayramlaşmasını sağlama; Dini bayramlarda bayramlaşmak üzere bir bayram
Türkiye’den Suriye’ye bir bayramda Suriye’den Türkiye’ye Valilik izni ile giriş ve çıkışlar
yapılmaktadır. Bu kapsamda Öncüpınar, Karkamış, Akçakale ve Ceylanpınar Gümrük
Kapılarından toplam 30-35 bin vatandaşımızın giriş çıkış işlemleri sorunsuz ve seri bir
şekilde yürütülmektedir.
Kaçakçılıkla mücadelede alınan tedbirler ve yapılan çalışmalar; Ülkemizin
hassas jeopolitik yapısı, teşkilatımız mensuplarına önemli mükellefiyetler yüklemiştir.
Bu mükellefiyet içinde ticari eşya kaçakçılığı, tabiat ve kültür varlıkları, tarihi eserler,
GÜMRÜK BÜLTENİ
nesli tükenen canlıların kaçak
ticareti, çevre kirliliğine neden olan
zararlı maddelerin yasa dışı ticareti,
silah, mühimmat ve uyuşturucu
maddelerin
yasadışı dolaşımı ile
mücadele önceliğimizdir.
Başmüdürlüğümüz görev alanında
genellikle,
çay, sigara ve
akaryakıt kaçakçılığı ile mücadele
edilmekte
olup,
bağlantımız
Öncüpınar, Karkamış ve Akçakale
Gümrük Kapılarından günübirlik
olarak Suriye’ye giriş-çıkış yapan
yolcular gidişlerinde hiçbir eşya
götürmeden, boş olarak gittikleri
halde dönüşlerinde çay ve sigara getirmektedirler. Muafiyet fazlası çay ve sigara getiren
yolcular ile personelimiz arasında tartışmalar yaşanmaktadır. Öte yandan, yörenin
gelişme düzeyi, işsizlik oranının yüksekliği, karşı ülke ahalisi ile olan komşuluk ve
akrabalık bağları, v.b. nedenlerle mülki amirliklerle de koordineli olarak mevzuatta
yer alan yolcu beraberi eşya muafiyeti uygulanmaktadır.
Personelimize yapılan çalışmalar
ve hizmetiçi eğitim çalışmaları;
Başmüdürlüğümüz
bünyesinde
hizmetiçi eğitim anlayışına çok
önem vermekteyim. Bu nedenle
personelimizin kendini geliştirmesi ve
yenileyebilmesi için muhtelif tarihlerde
imkânlarımız doğrultusunda eğitimler
düzenlenmiştir.
Başmüdürlüğümüz
bünyesinde 44 kişiye bilgisayar eğitimi,
3 grup halinde beşer iş günü olmak
üzere 5911 sayılı Kanun ile değişik 4458
sayılı Gümrük Kanunu ve buna bağlı
Gümrük Yönetmeliği ile ilgili eğitim, Öncüpınar ve Akçakale Gümrük Müdürlüklerinde
3 grup halinde birer iş günü Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğünün 2010/5 sayılı
Genelgesi ile ilgili eğitim, 2007 ve 2008 yıllarında Aday Gümrük Muhafaza Memuru
ve Memur Yetiştirme Eğitimi, 2 grup halinde ikişer gün NCTS Eğitimi düzenlenmiştir.
Kaçak eşya ambarında bulunan tasfiyelik eşyalar ile ilgili yapılan
çalışmalar; Bağlantı Gümrük İdarelerimizin denetimi altındaki Yolcu Beraberi
Eşya Ambarı ile Kaçak Eşya Ambarında bulunan kaçak zannı ile el konulan eşyaların,
alkollü içkilerin, sigaraların vb. eşyanın muhafazasında ve saklanmasında yeteri kadar
ambarımız yoktur. Bu konuda büyük sıkıntılar yaşanmakta özellikle bu tür eşyanın
imhasında gerek Çevre Orman İl Müdürlüğü gerekse Tarım İl Müdürlüğü ile bürokratik
sorunlar yaşanmakta buda imha sürecini olumsuz etkilemektedir.
23
GÜMRÜK BÜLTENİ
Gümrük Bülteni: Göreve başladığınızdan bu yana karşılaştığınız en önemli
sorunlar nelerdir? Bu sorunların aşılması hususunda neler yapılması
gerektiğini düşünüyorsunuz?
Sayın Semih BAYDEMİR : Birkaç başlıkta sınıflandırmak istiyorum.
Gaziantep Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğü üç farklı ilin ve bu illere
bağlı ilçelerin denetimini içermektedir; Gaziantep Gümrük ve Muhafaza
Başmüdürlüğü, Gaziantep, Şanlıurfa ve Kilis illeri olmak üzere üç farklı ilin
denetiminden oluşmakla beraber yaklaşık 500 km. uzunluğunda Suriye sınırının
gümrük işlemlerini kapsamaktadır. Bu gümrük işlemlerinin çeşitliliğinin yaşandığı
bölgemizde personel, kaçak eşya ambarı ve diğer fiziksel yetersizlikler mevcut olup,
bu konuda Gaziantep’te içinde gümrük kompleksinin de bulunacağı Lojistik merkezi
kurulması projesi hazırlanmış söz konusu Proje Müsteşarlığımız Makamına iletilmiştir.
24
Kaçak eşya ambarının ihtiyacı karşılayamamasından kaynaklanan
sorunlar; Başmüdürlüğümüz bağlantısı Gaziantep Gümrük Müdürlüğü denetimi
altında bulunan kaçak eşya ambarı Başmüdürlüğümüz hizmet binası yanında
bulunmaktadır. Bu durum, Gaziantep Gümrük Müdürlüğümüzün kaçakçılığa konu ve
ambara alınması gereken eşyaların işlemlerinin yürütülmesini zorlaştırmakta, Emniyet
ve Jandarma birimlerini de zor durumda bırakmaktadır. Ayrıca Başmüdürlüğümüz
hizmet binası yanında bulunan kaçak eşya ambarı yeterli büyüklükte olmadığından
kaçak eşyaların teslim alınmasını müteakip alternatif yerler aranmakta, yer
bulunamaması nedeni ile de Başmüdürlüğümüz zemin katında bulunan kilitli odalar
kullanılmaktadır. Yeterli ambar tesisi hususunda Tasfiye İşleri Döner Sermaye
İşletmeleri Genel Müdürlüğümüz ile gerekli yazışmalar yapılmış olup, neticelenmesi
halinde bu konuda yaşanan sıkıntılarımız giderilmiş olacaktır.
TASİŞ Şube Müdürlüğünün kurulması ile ilgili çalışmalar; 2009 yılı itibari ile
Gaziantep ilinde Başmüdürlüğümüze bağlı olarak Tasfiye İşletme Şefliği kurulmuştur.
Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri Genel Müdürlüğünün talimatı üzerine kaçak
eşya ambarlarının devrinin Tasfiye İşletme Şefliğine yapılması için girişimlerde
bulunulmuştur. Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri Genel Müdürlüğünün de
konuyla ilgili görüşleri sorulmuş, Gaziantep’te Tasfiye İşletme Şube Müdürlüğü
bulunmadığından işlemlerin Gümrük İdarelerimizce yapılması talimatlandırılmıştır.
Gaziantep ili için Şefliğin Şube Müdürlüğüne çevrilmesi ve kaçak eşya ambarlarının da
devralınması ile ilgili muhtelif tarihlerde görüşlerimiz Müsteşarlık Makamına intikal
ettirilmiştir. Ayrıca Gaziantep’te 2000 m2 kapalı alan 2000 m2 de açık alan olmak
üzere toplam 4000 m2 arazi üzerine geçici depolama yeri yapılması ve TASİŞ Genel
Müdürlüğü tarafından kiralanması ve sorunun çözümüne yönelik olarak hazırlanan
proje Müsteşarlık Makamına iletilmiştir.
GÜMRÜK BÜLTENİ
GAZİANTEP GÜMRÜK VE
MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ
G
aziantep Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğünün görev alanı Gaziantep, Kilis
ve Şanlıurfa illerinde bulunan Gümrük ve Gümrük Muhafaza Müdürlüklerini
kapsamaktadır.
25
G
aziantep
Gümrük
M ü d ü r l ü ğ ü :
Mülkiyeti
Gasbaş
(Gaziantep Serbest Bölgesi
İşleticisi A.Ş.) şirketine
ait binada olup, halen bu
binada hizmet vermektedir.
Ancak Gaziantep Gümrük
Müdürlüğü her türlü gümrük
işlemi
yapmakta
olup,
fiziki açıdan yetersizdir.
Denetiminde 2 genel ve 3
özel olmak üzere toplam
5 antrepo bulunmaktadır.
Müdürlüğe ait istatistiki bilgiler: 2009 yılında 475.171.743 $ ithalat, 2.105.820.012.
$ ihracat rakamına ulaşılmıştır. Bu istatistikle ihracatı ithalatından fazla olan nadir
Gümrük İdarelerinden birisidir. Gelen araç 20.897, giden araç 59472 adettir. 2010 yılı
ilk 11 ayı için 936.558.180-$ ithalat, 2.074.355.108 $ ihracat rakamına ulaşılmıştır.
Gelen araç 17.209, giden araç 77.711 adettir.
GÜMRÜK BÜLTENİ
BAŞMÜDÜRLÜKLERİMİZİN TANITIMI
G
aziantep Havalimanı Gümrük
Müdürlüğü: 29.07.2007 tarihli
26597 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan
03.07.2007 tarihli 2007/12396 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulmuş olup,
bina tahsisi yapılmadığından işlemler halen
Gaziantep Gümrük Müdürlüğünce mobil
olarak yürütülmektedir. Ayrıca Havaalanı
Gümrük Muhafaza Kısım Amirliği de görev
yapmaktadır.
G
aziantep Gümrük Muhafaza
Müdürlüğü:
Başmüdürlüğümüz
binasında hizmet vermektedir. Gaziantep
Gümrük Muhafaza Müdürlüğü Merkez
Gümrük Muhafaza Bölge Amirliği,
Karkamış Gümrük Muhafaza Kısım
Amirliği, İslahiye Gümrük Muhafaza Kısım
Amirliği, Havaalanı Gümrük Muhafaza
Kısım Amirliği, Serbest Bölge Gümrük
Muhafaza Kısım Amirliği birimlerinden
oluşmaktadır.
K
26
arkamış
Gümrük
Müdürlüğü (Kara Sınır
Kapısı): Karkamış Sınır Kapısında,
mülkiyeti TCDD’ye ait olan arazi ve
üzerinde mevcut 3 adet eski binada
hizmet yürütülmektedir.
Arazi
üzerindeki 3 binadan 1 adedi gümrük
idare binası, bir adedi gümrük arşiv
ve yolcu beraberi eşya ambarı, diğer
bina ise pasaport polisi bürosu ve
Gümrük Muhafaza Kısım Amirliği
olarak kullanılmaktadır. Müdürlüğe
ait istatistiki bilgiler: 2009 yılında
gelen araç 9.284, giden araç 9.328
adettir. Gelen yolcu 31.174 giden
yolcu ise 30.346 adettir. 2010 yılı
ilk 11 ayı için gelen araç 15.222, giden araç 15.318 adettir. Gelen yolcu 45.906, giden yolcu
44.565 adettir.
G
aziantep Kaçakçılık, İstihbarat ve Narkotik Gümrük Muhafaza Müdürlüğü:
Başmüdürlüğümüz binasında hizmet vermektedir. Ayrıca adli kolluk görevini yürüten
birimdir. 2009 yılında 2.435.609,81.-TL değerinde kaçak eşya yakalanmıştır. Bu rakam 2010
yılında yaklaşık 4 kat artarak 9.154.031,42.-TL ye ulaşmıştır.
GÜMRÜK BÜLTENİ
İ
slahiye
Gümrük
Müdürlüğü
(Demiryolu Sınır Kapısı): İslahiye
Gümrük Müdürlüğü hizmet binası T.C.D.D.
sahasında ve 2 kattan müteşekkil olarak,
1945 yılından beri kullanılmaktadır.
Gümrük ve Gümrük Muhafaza Kısım
Amirliği müştereken aynı binada hizmet
yürütmektedirler. 1 adet kaçak eşya ambarı,
1 adet yolcu beraberi eşya ambarı ve 1
adet arşiv bulunmaktadır. Müdürlüğe ait
istatistiki bilgiler:2009 yılında 4.161.39$
ihracat rakamına ulaşılmıştır. Gelen vagon
7.019, giden vagon 24.444 adettir. Gelen
yolcu 15.949, giden yolcu 16.267 adettir.
2010 yılı ilk 11 ayı için 136.680. $ ithalat, 720.165 $ ihracat rakamına ulaşılmıştır. Gelen vagon
6.462, giden vagon 11.580 adettir. Gelen yolcu 29.284, giden yolcu 30.651 kişidir.
Ş
anlıurfa Gümrük Müdürlüğü:
1978 yılından itibaren, Şanlıurfa ili
Bağlarbaşı Mahallesinde 2000 m2 alanda,
250 m2 üzerine kurulu kendi malı olan
binada hizmet vermektedir. Müdürlüğe ait
istatistiki bilgiler: 2009 yılında 26.557.935
$ ithalat, 91.991.602 $ ihracat rakamına
ulaşılmıştır. Gelen araç 7.249, giden araç
38.078 adettir. 2010 yılı ilk 11 ayı için
29.343.087 $ ithalat, 132.723.601 $ ihracat
rakamına ulaşılmıştır. Gelen araç sayısı ise
14.418, giden araç sayısı 52.303 adettir.
A
kçakale
Gümrük
Müdürlüğü
(Kara Sınır Kapısı): Gümrükler
Genel Müdürlüğü’nün 18.05.2009 tarihli
10883 sayılı yazılarına istinaden, 01.06.2009
tarihinden itibaren TIR işlemleri için 08:0020:00 saatleri arasında, yolcu işlemleri
için 08:00-24:00 saatleri arasında hizmet
verilmektedir. Akçakale Gümrük Müdürlüğü
bölgenin parlayan yıldızıdır. Az sayıda personel
ile neredeyse araç ve yolcu giriş çıkış sayısı bakımından Öncüpınar ve Cilvegözü Gümrük
Müdürlüğü ile yarışır seviyeye gelmiştir. Müdürlüğe ait istatistiki bilgiler: 2009 yılında gelen
araç 77.018, giden araç 70.787 adettir. Gelen yolcu 119.989 giden yolcu ise 120.780 adettir.
2010 yılı ilk 11 ayı için gelen araç 150.884, giden araç 145.789 adettir. Gelen yolcu 270.860,
giden yolcu 272.616 kişidir.
27
GÜMRÜK BÜLTENİ
A
kçakale Gümrük Muhafaza Müdürlüğü: Akçakale Gümrük Müdürlüğü ile aynı
binada hizmet vermektedir.
Ö
ncüpınar Gümrük Muhafaza
Müdürlüğü: Öncüpınar Gümrük
Müdürlüğü ile aynı binada hizmet
vermektedir. Öncüpınar Gümrük Muhafaza
Müdürlüğü Çobanbey Gümrük Muhafaza
Kısım Amirliği biriminden oluşmaktadır.
Ayrıca muhafaza hizmetlerinde kullanılmak
üzere Kalina isimli narkotik dedektör köpeği
ile Gita isimli çay ve tütün dedektör köpeği
bulunmaktadır.
Ç
28
obanbey Gümrük Müdürlüğü
(Demiryolu
Sınır
Kapısı):
Çobanbey Sınır Mübadele Garı mayınlı
bölgenin
temizlenmesi
çalışmaları
tamamlanmasını müteakip 22.12.2009
tarihinde açılmıştır.
M
ürşitpınar
ve
Ceylanpınar
Gümrük Müdürlüğü: Hukuken
kapalı olması nedeni ile sadece dini
bayramlarda personel görevlendirilerek
bölge
halkının
bayramlaşması
sağlanmaktadır.
BAŞMÜDÜRLÜK PERSONELİ TOPLU HALDE
GÜMRÜK BÜLTENİ
G
aziantep Gümrük
ve Muhafaza
Başmüdürlüğünde
yapmış olduğumuz sosyal
etkinlikler şunlardır;
Gümrük Vakfının da
desteği ile Gaziantep
Polis Evinde tüm bağlantı
Gümrük idarelerimizde
dahil olmak üzere
yemekli-müzikli gece
tertip edilmiştir.
İzmir Gümrük ve
Muhafaza Başmüdürlüğü
ve İskenderun Gümrük ve
Muhafaza Başmüdürlüğü
ile kaynaşma adı altında
ortaklaşa futbol turnuvası
düzenlenmiştir.
Başmüdürlüğümüz
personelinin
kaynaşması açısından
Başmüdürlüğümüz
lokalinde yılda
birkaç kez kahvaltı ve
Ramazan aylarında tüm
personele iftar yemeği
verilmektedir.
Her yıl 8 Mart Dünya
Kadınlar Gününde
Başmüdürlüğümüz
emrinde görevli bayan
personellere çiçek, pasta
ve çay ikram edilmektedir.
29
GÜMRÜK BÜLTENİ
GERÇEK BİR HİKAYE
KARADAYI
Çocukluğumdan net hatırladığım ellili yılların sonundan itibaren başlayan ve daha sonra
devam eden Kara Recep lakaplı benim ise Kara Dayı diye hitap ettiğim dayım vardı.
Köyümüzde çok sevilen ellili yıllarda traktör, altmışlı yıllarda kamyon kullanabilen çok
hareketli düğünlerin ve Cumhuriyet Bayramlarının değişmez oyuncusu ve baş aktörü idi.
Yetmişbir yılında kaybettim Karadayımı. Hızlı, hareketli yaşam ve kısa süren bir ömür..
Yıllar yılları kovaladı..Yıl doksanaltı… Öncüpınar Gümrük Müdürlüğüne Muayene
Memuru olarak atandım. Günlerden bir gün işlerimi bitirdim, çam ağaçları arasından
Öncüpınar yatakhanesine doğru yol alırken, akşam karanlığı, birde ne göreyim
karşımda Karadayım. Birden irkildim, hatta birazda korktum. Çam ağaçlarını, Gümrük
Ormanlarının otlarını temizliyor. Yaklaştım, “Hoş geldin” dedi bana doğru dönerek,
ben, ”sen kimsin” dedim sanki karşımdaki Karadayım, “Ben Kara Abdullah” dedi. Biraz
rahatladım, “Ne yapıyorsun” dedim. Başladı anlatmaya…Sonra anladım ki benim yeni
bir Karadayım oldu.
30
Kısa süre sonra İstanbul’a döndüm. Yıllar geçti..Yıl ikibiniki. Bu defa Müdür olarak
yolumuz Öncüpınarda Karadayım ile kesişti. Gümrük sahasındaki yaklaşık 3-4 bin
ağaca bakan, sulayan, hamallık yapan, öğlen yemeğine davet edilmeden gelmeyen, hiç
boş durmadan otları temizleyen, sigara izmaritlerini kara elleriyle toplayan, sahada bir
taşkala çıktığında bir anda kara panter gibi gümrük personelinin yanında biten şu an
bile ilerlemiş yaşına rağmen Öncüpınar sahasında görebileceğiniz benim ikinci dayım…
Alnından öpülesi, heykeli dikilesi Karadayı, sen çok yaşa!
Her gümrük sahasına bir tane “Karadayı” nasip olması dileklerimle.
Semih BAYDEMİR
GÜMRÜK BÜLTENİ
ŞİİR
GELİRİM YANINA
BİR TANRIYA YALVARMAK İÇİN
BAKTIM GÖKYÜZÜNE,
BİR DE,
SİMSİYAH BULUTLARA BAKTIM
BENZEDİĞİ İÇİN DALGALI SİYAH SAÇLARINA
ÇIKTIM DAĞLARA TAŞLARA,
ULAŞMAK İSTEDİM
SİMSİYAH BULUTLARA,
BELKİ SAÇININ BİR TELİ
DEĞER DİYE ELİME,
BİLİRİM BURADASIN ARARIM SENİ…
BİLİRİM BURADASIN BEKLERİM SENİ…
BİR TANRIYA YALVARMAK İÇİN
BAKTIM GÖKYÜZÜNE,
BİR DE
BUZ GİBİ YAĞMURLARA BAKTIM.
BİR DAMLA SICACIK GÖZYAŞIN
DÜŞER DİYE YÜZÜME.
ÇIKTIM DAĞLARA TAŞLARA…
BAĞRIMI AÇTIM BUZ GİBİ FIRTINALARA,
SICACIK NEFESİN DEĞER DİYE BAĞRIMA,
DOKUNURSAM
SAÇININ BİR TELİNE
DÜŞERSE
SICACIK BİR DAMLA GÖZYAŞIN YÜZÜME
VURURSA SICACIK BİR NEFESİN BAĞRIMA
BİLİRİM BURADASIN ARARIM SENİ…
BİLİRİM BURADASIN BEKLERİM SENİ…
DOKUNAMAZSAM
SAÇININ TELİNE
DÜŞMEZSE YÜZÜME GÖZYAŞIN
VURMAZSA BAĞRIMA
SICACIK NEFESİN
BİLİRİM Kİ ORADASIN
GELİRİM YANINA…
Semih BAYDEMİR
31
GÜMRÜK BÜLTENİ
KURUM KÜLTÜRÜ
K
urum kültürü, kurum içinde çalışanların nasıl davranması, birbirlerini nasıl etkilemeleri
gerektiğini biçimlendiren, işlerin nasıl yapıldığını gösteren, ortak paylaşılan inançlar,
tutumlar, tahminler ve beklentiler modelidir. Diğer bir anlatımla, kurum tarafından
benimsenen temel değerlerdir. Uygun kurumsal kültür olmadan, hiçbir iş stratejisinin ya
da programının başarıya ulaşacağını düşünmek mümkün değildir.
Kurum kültürünün kurum kimliğine göre biçimlendiğini, diğer bir anlatımla, kurum
kültürünün, kurum kimliğinin bir sonucu olduğu söylenebilir. Kurum kültürünün değer ve
norm sistemi, kurum kimliği için bir temel oluşturur. Öyle ki, kurum nasıl bir kimlik iletmek
istiyorsa o kimliğe uygun bir kültür geliştirmelidir. Kurum iyi bir imaja, iyi bir kimliğe
sahipse, orada olumlu bir kurum kültürünün varlığından söz edilebilir. Aksi durumda, katı
bürokratik kültürün etkin olduğu kuruluşun kurum kimliği ve imajı da kötüdür.
Her kurumun kültürü, diğer kurumların kültürlerinden farklı özelliklere sahiptir. Kurum
kültürü denildiğinde ilk akla gelen kurumun misyonu, vizyonu ve sahip olduğu tüm
değerleridir. Fakat bunlar emsal kurumlarda birbirine benzer veya çok yakın olmaktadır.
KURUM KÜLTÜRÜNÜN ÖZELLİKLERİ
32
Yönetim bilimleri açısından kültür, bir toplumu veya kurumu meydana getiren bireylerin,
hem kendi aralarındaki, hem de kendileri ile toplum arasındaki ilişkileri, toplum
içerisindeki her türlü bilgiyi, ilgileri, alışkanlıkları, değer ölçülerini, genel durum görüş
ve zihniyet ile her türlü davranış şeklini içine alır. Böylece kültür, o toplum üyelerinin
çoğunluğunda ortak olan ve onu diğer toplumlardan farklı kılan bir hayat tarzıdır.
“Bir grup insanı diğerlerinden ayıran zihinsel programlama” olarak da tanımlanan kültür,
bir insanın ait olduğu grubun türüne göre çeşitli düzeylerde ya da katmanlarda incelenebilir.
Bu katmanlar şunlar olabilir:
.Bir ülkede yaşayan tüm toplumun/ulusun kültürü;
Bölge, etnik köken, din ve dil farklılığından kaynaklanan grupların kültürü;
Bireyin cinsiyet veya kuşak farklılığından doğan kültür;
Sosyal sınıf ve meslek farklılığından doğan kültür;
Bir kimsenin çalıştığı kurum farklılığından doğan kurumsal kültürü.
Burada toplumsal kültürü genel kültür, diğer grupların sahip olduğu kültürü de alt kültürler
olarak görmek mümkündür.
Kurum kültürü, kuruma ve kurum çalışanlarına ait soyut ve somut, formel ve informel
değerler bütünüdür. Kurum kültürü soyut ve informel yönüyle, kurum çalışanlarının
zihinlerinde, düşüncelerinde, bilinç ve belleklerinde yer alan inanç ve değerlerdir. Kültürü
oluşturan logolar, vizyon ve misyon bildirgeleri, kurumsal tasarım gibi faktörler ise, kurum
kültürünün somut ve formel yönünü ortaya koyar. Kurum kültürü, düzenli bir şekilde
tekrarlanan veya ortaya çıkarılan davranış kalıpları şeklindedir ve grup üyeleri tarafından
paylaşılabilir bir özelliğe sahiptir.
Kurum kültürünün oluşturulması kadar değiştirilmesi de zor ve zaman almaktadır.
Kurum kültüründe bir değişime ihtiyaç duyulduğunda, kültürün tamamı yerine onu
GÜMRÜK BÜLTENİ
oluşturan unsurların değiştirilmesine gidilir. Ancak kurum kültürü oluşumunda, insanlar
arası duygusal ilişki önemli olduğundan, kültür değişimine karşı genellikle direnç
gösterilmektedir.
Kurum kültürünün özellikleri dört ana grupta toplanmaktadır.
1-Kurum kültürü öğrenilmiş veya sonradan kazanılmış bir olgudur. Yani
kurum kültürü, kurumun tarihsel gelişim sürecinden bu güne kadarki birikimlerini
yansıtır. Kurum kültürü; kurumun geçmişten günümüze kadar başarılı görevler yapmış
ve halen görev yapmakta olan üst kademe yönetici ve liderlerinin öncülük ettiği norm ve
davranışlarla ortaya çıkar ve tüm çalışanları etkiler. Böylece kurum çalışanları kurumsal
kültürü oluşturan inanç, tutum, norm, değer ve davranışları öğrenir ve kazanırlar.
2-Kurum kültürü, bir kurumda çalışanlar arasında paylaşılan değerler
bütünüdür. Kültürel öğelerin bir kurumda oluşumunda insanlar arasındaki duygusal
ve mantıksal etkileşim önemli rol oynamaktadır. Kurum kültürü her bir kurum için
farklı özelliklere sahiptir. Kurum çalışanları bu özelliklere inanmalı, saygı duymalı, onun
yaşaması ve geliştirilmesi için yeni katılanlara mesaj iletmeli, hikâyeler anlatmalı, geçmiş
tecrübelerini aktararak paylaşmalıdır.
3-Kurum kültürü somut ve soyut değerler bütünüdür. Kurum kültürü, Schein’e
göre üç katmana ayrılarak incelenir. Her katman, kültürün yansıması ve anlaşılmasına
katkıda bulunur.
Üst katman, fiziksel düzen ve sosyal çevredir. Üretimde kullanılan teknoloji, iş akışı, iş
düzeni, ofis düzeni, konuşulan dil, toplantı odası, toplantıları yapma ve tartışma düzenidir.
Orta katman, davranışlara rehber olan ve sorun çözüm yollarını oluşturan değer
yargılarını görülmektedir. Grup üyeleri bu değer yargılarını birbirlerine aktarırlar ve
aşılarlar. Örneğin törenler, kutlamalar, iletişim şekli, takım ruhu,sosyal etkinlikler,
ödüllendirme...
Alt katmanda ise, kurumda genel kabul görmüş varsayımlar vardır. İnanç ve değerlerin
oluşmasında bu varsayımların tüm üyelerce bilinmesi ve farkında olunması gerekir.
Örneğin konuşulan dil, hitap, sloganlar, hikayeler, işletme kahramanları..
4-Kurumsal kültür, düzenli şekilde
tekrarlanan davranış kalıplarıdır.
Kurum kültürü, çalışanların inanç ve
değerleri sonucu sergiledikleri davranış
kalıplarından oluşmaktadır. Kurum
kültürü ya süreç içinde öğrenilir veya
kurumsal irade tarafından yukarıdan
aşağıya doğru empoze edilen değerler
bütünüdür. Bir kültürün kurumsallaşabilmesi için çalışanlarca benimsenmesi, kabul edilmesi ve içselleştirilmesi
gerekir.
33
GÜMRÜK BÜLTENİ
KURUM KÜLTÜRÜNÜN İŞLEVİ
Kurum kültürünün, kurumun verimliliğini ve etkinliğini arttırmaya katkı sağlayan
bir motivasyon aracı işlevi vardır. Kurumda çalışanların aidiyet duygularını
güçlendirir, iş tatmini artar, çalışma barışı ile kurumsal verimlilik ve etkinliğin
artması sağlanır.
Kurum kültürü, kurumun iç ve dış paydaşlarıyla etkileşimini artırarak, kurumsal
iletişimin etkinliğini artırır.
Kurum kültürü sayesinde çalışanlar kimlik duygusu kazanır, kendilerini çalıştıkları
kuruma ait hissederler, kuruma bağlanma ve sadakat duyguları gelişir. Bu işlev onlara
aynı zamanda bir benlik duygusu kazandırır.
Kurum kültürü, önceden bilinen kural, kaide, normlar vasıtasıyla kurum çalışanlarının
güven içinde iş tatmini bulacakları huzurlu bir çalışma ortamı sağlar.
Kurumlar maddi, beşeri ve fiziksel sistemlerdir. Bir sistem kendisini oluşturan
unsurların uyumluluğu ölçüsünde etkin işler ve kurumsal sinerji ortaya çıkarabilir.
Kurumsal sinerjinin ortaya çıkarılabilmesi için, fiziksel unsurların soyut değerlerle
birleştirilmesi gerekir. 34
Kurumsal kültür değere dayalı olduğu için, bir kontrol mekanizması işlevi görür. Çalışanların belirli standartları, normları ve değerleri anlamalarına ve böylece kurumsal
amaç ve hedefler doğrultusunda kendilerinden beklenen davranışları sergileyerek
başarıya ulaşmaları konusunda daha kararlı ve tutarlı olmalarını sağlar.
Kurum kültürü, iş yapma süreç ve yöntemlerine standart uygulamalar ve kurallar
getirerek, kurumsal verimliliği arttırır. Kültür aynı zamanda kurumda önemli bir kurumsal
sosyalleşme aracıdır. Yeni elemanların bilgi, beceri ve davranışlar kazanmalarına
imkân tanıyarak, yetişme ve gelişmelerine yardımcı olur.
Kurum kültürü, kurumda manevi bir koordinasyon aracıdır. Kurumsal amaçlar
doğrultusunda, kurumsal hedeflere ulaşmada pozitif bir işlev görür. Kurum kültürü aynı
zamanda her tür kurumsal belirsizlikleri ortadan kaldırarak “hedeflerle yönetim” gibi
çağdaş bir yönetim uygulamasına katkı sağlar. Kurumsal kültürün yukarıda belirtilen işlevleri görebilmesi için, kurum çalışanları
tarafından içselleştirilmesi gerekir. Kurumsal kültür, ancak kurumsal değer ve normların
benimsenmesi ile söz konusu işlevleri yerine getirebilir.
KURUM KÜLTÜRÜNÜN OLUŞUMU Kurum kültürü kendiliğinden oluşabileceği gibi üst yönetim yada lider tarafından da
oluşturulabilmektedir. Kurum kültürünün zaman içerisinde kendiliğinden oluşması,
çalışanların inanç ve değerlerine göre şekillenmesidir. Bu nedenle kurum kültürü,
çalışanların kurumun amaç ve hedeflerini gerçekleştirmesine ve kuruma bağlılığına katkı
sağlamaktadır. Sağlıklı kurum kültürü kendiliğinden oluşan, çalışanların değerlerine
dayalı kültür ile mümkün olabilmektedir. Kurum kültürünün üst yönetim ya da lider
tarafından yaratılması, çalışanların bir kültürel değişim yaşamalarına, kültürel direnmeye
neden olabilmektedir.
GÜMRÜK BÜLTENİ
Kurum kültürünün üst yönetim ya da lider tarafından bizzat oluşturulması kurucu
rasyonalizm, kurumsal kültürün çalışanların inanç ve değerlerine göre bir süreç içinde
oluşması ise evrimsel kültür oluşumu olarak ifade edilmektedir. Evrimsel kültür
oluşumu, kurum çalışanlarının kurumun iç paydaşlarıyla sürekli etkileşimi sonucu
kendiliğinden oluşur. Kurucu rasyonalizmde olduğu gibi, yukarıdan empoze edilen,
emredilen ve zorla kazandırılan bir kültür olmadığı için benimsenmesi daha kolay, kalıcılığı
daha fazladır.
Kurum kültürünün oluşumunda en önemli rol, kurumun yöneticileri tarafından temsil
edilen kurumsal iradeye aittir. Yönetici irade, kültürü oluşturan öğelere çalışanlar kadar
bağlı olmadığı için, kurumsal kültürün oluşumunda başat bir rol oynamaktadır. Kurum
kültürü, kurum çalışanlarının ortak değerlerinin bir birleşimi olduğu için oluşumu da
ortak değerler ve inançlar çerçevesinde olmaktadır.
Kurumlarda çalışanlar tarafından benimsenen, onlara yol gösteren, kalıcı ve geçerliliği kolay
kolay ortadan kalkmayacak değerler sisteminin oluşturması, bu değerleri somutlaştıracak
ve çalışanlara rol modeli oluşturacak, onları motive edebilecek liderlerin yaratılmasına
bağlıdır.
Kurum kültürünün oluşturulması kadar önemli bir konu da, kültürün kurumun yeni
üyelerine aktarılması veya kazandırılmasıdır. Kurumdaki insan kaynakları uygulamaları ve
oryantasyon faaliyetleri, kültürün hem geliştirilmesinde, hem de pekiştirilmesinde büyük
önem taşımaktadır. Çalışanların seçilmesi, iş tanımlarına uygun görevlere yerleştirilmesi,
performanslarının değerlendirmesi, ödüllendirme, sürekli eğitim ve mesleki geliştirme
etkinlikleri, terfi işlemleri gibi tüm kurumsal süreçlerde, kurumsal kültürün oluşumuna
katkı sağlayacak çalışmaların yapılması gerekmektedir.
Kültür, öğrenilebilecek bir kavramdır. Kurum kültürünü öğrenecek ilk kişi, hiyerarşik
sıralamada en üst düzeydeki kişidir. Bir kurum yöneticisinin veya çalışanının sözleri
başlangıçta düşünceye, düşüncesi tutumlara, tutumları davranışa, davranışları
alışkanlıklara, alışkanlıkları karaktere ve karakteri kültürüne dönüşür. Bu kültür aynı
zamanda kurumsal kültürün oluşumunu etkilemektedir.
Kurum kültürünü oluşturan en önemli unsurlardan biri, güçlü liderliktir. Kurumda
güçlü liderlik modeliyle karşılaşan kişi, onun
kişiliğiyle özdeşleşme yoluna gidecektir.
Özdeşim kurma, kurumda liderlik figürünü
modelleme yoluyla benimseme şeklinde ortaya
çıkacak ve kültürün oluşumuna önemli katkı
sağlayacaktır. Özdeşleşme yoluyla kazanılan
davranışlar, kurumun diğer çalışanları
için de model oluşturacak ve inançlar
uygulamaya konulduğunda çalışanlar, kendi
deneyimlerinden “liderlerinin” davranışlarını
modelleme
yoluyla
benimseyeceklerdir.
Bundan sonra, kolektif öğrenme yoluyla
liderlerin davranışları yavaş yavaş paylaşılan
kültürel kalıplara dönüşecektir.
35
GÜMRÜK BÜLTENİ
Daha sonra gelen liderler, kendi varsayımlarını yerleştirmeye çalışacaklardır. Öğrenme
süreci giderek daha fazla ortak hale gelecek ve sonuçta ortaya çıkan kültürel varsayımlar
yalnızca liderlerin en baştaki varsayımlarını değil, tüm kurum çalışanlarının inanç ve
değerlerini, tutum ve davranışlarını kısaca kültürünü oluşturacaktır.
Kurum kültürü, değere dayalı özelliklerin her birinin bileşimi sonucunda ortaya çıkar. Bu
değerler, çalışanların kurum hakkındaki ortak duyguları, kurumsal faaliyetlerin yapılış
biçimi ve çalışanların kurumlarında nasıl davranması gerektiği, kısaca kurumsal davranış
konusunda bir temel oluşturur. Kurumsal kültür, söz konusu temel üzerinde yükselir.
Kurum kültürünün oluşumuna katkı sağlayan bazı belirleyiciler
Ahlaki değerler, her toplum tarihi birikimlerine, geleneklerine ve inançlarına göre farklı
ahlaki değerlere sahiptir. Kurumlar hem kendilerini oluşturan iç paydaşlarının, hem de
etkileşimde bulundukları dış paydaşlarının ahlaki değerlerinin etkisi altındadırlar.
Dini değerler, dinler güçlü inanç sistemleridir. Bir inanç sistemi “iyi”, “kötü”, “doğru”,
“yanlış” gibi belirlemelerle, bireysel ve toplumsal düzenleyici olmak gibi işlev görürler.
Teknik değerler, kurumun fiziksel alt yapısıyla madde-üretim ilişkileri tarafından temsil
edilen değerlerdir.
36
Ekonomik değerler, her kamu kurumunun amacı; ülke ekonomisine, istihdama katkı
sağlamak ve kamu hizmeti vermektir.
Sosyal değerler, bireyin, grubun ve kurumun temsil ettiği kültür, bir üst sistem olan
toplumsal kültürün oluşturucusu olan değerlerdir.
Psikolojik değerler, kurum çalışanları, kendilerine has inançları, tutumları ve
davranışları olan kişilerden oluşur. Kişilerin kurumdaki tutum ve davranışları, onların
psikolojik değerleri tarafından temsil edilmekte. Psikolojik değerler aynı zamanda kişilerin
kimliğini oluşturan değerlerdir.
Stratejik değerler, kurumlar geniş kapsamlı ve uzun vadeli stratejik değerleriyle amaç ve
hedeflerini gerçekleştirmeye çalışırlar. Stratejik değerler, kurumların, gelecek arayışlarını
temsil eden değerlerdir.
Estetik değerler, kişilerin, grupların ve kurumların güzellik algılamasıyla ilgili
değerlerdir. Estetik değerler kurumsal imaj oluşturmanın en önemli aracı durumunda
olan ve kurumun maddi kültürün oluşumunda önemli bir faktördür.
KURUM KÜLTÜRÜNÜN BOYUTLARI
Kurum kültürü, kurum çalışanlarının kendi aralarındaki etkileşimler sonucunda ortaya
çıkan ortak inançlar, değerler, normlar, anlamlar ve bunların sembolik ifadeleri olarak
ortaya çıkmaktadır. Bu anlamlar bütünü, farklı boyutların ortak bir birleşimi şeklindedir.
Kurum kültürünü oluşturan boyutlar; kurum felsefesi, kurumsal davranışlar, kurumsal
iletişim, kurumsal tasarım, kurumsal adalet, katılım kültürü, güven, kalite kültürü gibi
boyutlardır.
Kurumsal Felsefe. Kurumların başarıya ulaşması için yönetim alanında bazı ilkelerin
ve değerlerin benimsenmesi ve bu değerlerin kurumsallaşması gerekmektedir. Kurumda
çalışanlara değer verilmesi, ekip çalışmasına önem verilmesi, sosyal sorumluluk anlayışının
GÜMRÜK BÜLTENİ
gösterilmesi, kurumsal ve toplumsal değerlerle bütünleşme, kurumsal felsefeyi oluşturan
faktörlerden bazılarıdır.
Kurumsal Davranış. Kurum kültürünün en önemli boyutunu oluşturan kurumsal
davranış, bir kurumda çalışan insanların davranışlarını anlamaya, tutum ve davranışlarının
nedenlerini ve sonuçlarını incelemeye, tahminler yapmaya ve insan davranışlarını kontrol
etmeye ilişkin bir disiplindir. Kurumsal davranış, kurumun yine en önemli unsuru olan
insan tarafından ortaya konulmaktadır. Kurumsal davranış, kurum çalışanlarının kurumun
iç çevresindeki insanlara gösterdikleri her tutum ve davranışı ifade eder. Hizmetin sunuluş
biçimi, iletişim şekilleri ve sosyal davranışlar kurumsal davranışlardan bazılarıdır.
Kurumsal Adalet. Kurumsal adalet ile ilgili çalışmalar, J.S.Adams’ın “Eşitlik Teorisi”
ile başlamıştır. Eşitlik teorisinin temelinde kişilerin adalet algılaması vardır. Teoriye göre
esas olan kurumsal bir ortamdaki faaliyetlerin ne ölçüde adalete uygun olduğu değildir;
asıl olan insanların söz konusu uygulamaları nasıl algıladığıdır.
Kurumsal İletişim. İletişim kaynak ve hedef arasında mesaj aktarımıdır. İletişim,
kurumların işleyişinde temel bir yönlendirme ve eşgüdüm aracıdır. Kurumlar, iç ve dış
paydaşlarıyla ilişkilerini kurumsal iletişim sayesinde kurarlar. Kurumsal iletişimle;
kurumların amaç ve hedeflerine ulaşması, kurumun bir düzen çerçevesinde işleyişi,
kurumu oluşturan bölümler arasında eşgüdüm, bilgi akışı, çalışanların motivasyonu,
kurumsal bütünleşme, değerlendirme, eğitim, karar alma ve denetim sağlanır. Kısaca tüm
kurumsal ve yönetsel faaliyetler, kurumsal iletişim ile yönlendirilir.
Kurumsal Tasarım. Kurumsal tasarım, bir kurumun kendisini görsel olarak ifade
etme biçimidir. Kurumsal tasarım sayesinde kurumsal imaj ve kurumun estetik anlayışı
gösterilmiş olur. Kurumsal tasarım; marka, yazı, logo, mimari ve diğer işaretlerle
gösterilir. Kurumsal tasarım, kurumun görsel yanının kurumsal vizyon ve misyon gibi
soyut değerlerine uyumlu olmasını sağlar.
Kurumsal tasarımın her tür unsuru, kurum kültürünün oluşmasına ve algılanmasına
katkı sağlar. Daha çok fiziksel unsurlardan oluşan kurumsal tasarım unsurları, kurumsal
teknoloji, iş akış sistemleri, iş ve ofis düzeni gibi unsurları kapsar. Kurumların yatay veya
hiyerarşik, merkezi veya ademi merkezi, mekanik veya organik yapılanma biçimi diğer
kurumsal tasarım unsurlarıdır. KURUM KÜLTÜRÜ TÜRLERİ
Kurum çalışanlarının çoğunluğu tarafından paylaşılan temel değerler, kurumsal kültür
tipini ortaya koyar. İnsanların sahip oldukları karakterler ve kimlikler gibi, kurumların da
kendilerine özgü karakterleri ve kimlikleri bulunmaktadır.
Muhafazakar kültür. Bu kültür türü muhafazakâr inanç ve değerlere sahiptir, kültürü
devralıp, onu yaşatmayı ve sonraki nesillere devretmeyi esas alır. Değişimci kültür. Değişimci ya da yenilikçi kurum kültürü, geleneksel değerleri
korumadan çok her alanda yenilikçi olmayı esas almaktadır. Değişimi yaşamın en temel
yasası olarak gören yenilikçi kurum kültürü tipine sahip olan kurumlar, yeni ürün üretmek,
yeni pazarlara ulaşıp orada tutunmayı esas almaktadır.
Süreklilik kültürü. Muhafazakar ve değişimci kültür türünü aynı anda benimseyen
37
GÜMRÜK BÜLTENİ
kurumlardır. Geçmişe ne kadar bağlı kalınır ise geleceğe de uzanmanın o kadar kolay
olacağına inanılmaktadır.
Direnç kültürü. Direnç kültür tipinin egemen olduğu kurumlarda değişim baskıları
kurumun dış çevresinden gelmekte, ancak içeridekiler değişime direnç göstermektedirler.
KURUM KÜLTÜRÜNÜN ETKİLERİ
Çalışanlar hizmet verdikleri kuruluştan maddi (ücret) beklentileri kadar, manevi (saygı,
statü, iş doyumu, eşitlik, takdir vb. ) beklentiler içindedir. Kuşkusuz etkin ve verimli
kamu hizmeti sunabilmek öncelikle çalışanın memnuniyetine, tatminine bağlıdır. Çünkü
işyerinde mutlu olamayan bir çalışanın etkin ve verimli çalışması mümkün değildir.
Kurum kültürü, kurum çalışanlarını birbirleriyle ve kurumlarıyla bütünleştirici bir etkiye
sahiptir. Kurumların beşeri kaynakları ve yaşamsal unsuları olan insanlar, değişik inanç ve
değerleriyle, kısaca “kültür”leri ile kuruma gelir, kabul görür ve çalışırlar.
Kurum kültürünün önemli bir etkisi belirsizliklere karşı filtre rolü oynaması, belirsizlikleri
azaltması veya en azından etkilerini hafifletmesidir.
Kurum kültürü, farklı değer ve inançlarla kuruma gelen çalışanların söz konusu
farklılıklarını ortak değerler düzleminde birleştirir. Kültürün bu birleştirici etkisi kurumsal
sinerjinin en önemli kaynağıdır.
38
Kurum kültürü, kurumda etik dışı davranış ve eylemleri sınırlamakta, bu yönüyle de soyut
bir kurumsal denetim sağlamaktadır. Ayrıca, çalışanların birbirlerine destek ve yardımcı
olmalarını sağlamaktadır.
Kurum kültürünün kurumsal yapıya önemli bir etkisi, düşük kontrol gereğini sağlamasıdır.
İçselleştirilmiş bir kurum kültürü, çalışanlarının “öz yönetim” yeteneklerini güçlendirir.
Çalışanlar kurumsal norm ve kuralların ötesine geçerek ekstra rol davranışları gösterirler.
Son olarak kurumsal kültür, kurumlarda davranışların sınırlarını belirleyerek kurumsal
tatmini, kurumsal çıkarlarla, bireysel çıkarlar arasındaki dengenin korunmasını
çalışanların her tür tutum ve davranışlarına uygun standartları sağlar. Ayrıca güçlü bir
kurum kültürü, davranışsal tutarlılığı arttırmaktadır. SONUÇ
Kurum kültürü çok farklı şekillerde tanımlanmış olsa da, kurum çalışanları arasındaki
uzlaşıyı vurgulamaktadır.
Kurumların başarılı olmaları kurum çalışanlarını birbirine bağlayan ve bir arada tutan
kurum kültürüne büyük oranda bağlıdır. Kurum çalışanları arasında birliktelik ve kuruma
bağlılık yaratan güçlü kültürler yüksek performansı sağlamaktadır.
Kurum kültürünün kurum performansını olumlu etkilemesi için bir kurumun hem kurum
dışında olan değişimlere ayak uyduran hem de kurum içi faktörleriyle uyumlu olan kültürel
özelliklere sahip olması gerekmektedir.
GÜMRÜK BÜLTENİ
Bir kurum buzdağına benzetilir ise, buz dağının suyun
üstünde kalan %20’lik kısmı kurumun somut olarak görünen
özellikleridir. Suyun altında kalan %80’lik kısmı ise kurum
kültürünü oluşturur.
Değişimi yakalayabilmek hatta yön verebilmek, bu %80’lik kısma
önem vermekten geçer.
İş yaşamı dinamiktir ve bu dinamizm içinde kurumlar güçlü
kültürleriyle ayakta kalmakta ve iz bırakmaktadırlar.
KAYNAKÇA
HASANOĞLU, Mürteza; Türk Kamu Yönetiminde Örgüt Kültürü ve Önemi
KAYA, Harun; Kamu ve Özel Sektör Kuruluşlarının Örgütsel Kültürünün Analizi ve Kurum Kültürünün Çalışanların
Örgütsel Bağlılığına Etkisi
http://enm.blogcu.com/yonetim-ve-organizasyon-nedir/
http://filozof.net/Turkce/sosyoloji/1005
http://www.genelbilge.com/kurum-nedir.html/
http://www.hrturkiye.com/index.php/organizasyonlarda-kultur/
http://www.canaktan.org/yonetim/kurumsal-kultur/bibliyo.htm
http://www.frmtr.com/halkla-iliskiler-turizm-ve-insan-kaynaklari-ulastirma/
http://www.mgdanismanlik.com.tr/hizmetlerimiz/218/214/mg_egitim/egitim_programlari/
http://tebesirtozu.blogcu.com/orgut-kulturu-nedir/1541785
http://www.indusdanismanlik.com/index.asp?ID=137
http://www.canaktan.org/felsefe-sosyo/kurum-sosyoloji/kurumsos-anasayfa.htm
http://www.docstoc.com
39
GÜMRÜK BÜLTENİ
KAMU MALİ YÖNETİM VE KONTROL
SİSTEMİNDE İÇ KONTROL
İÇ KONTROL KAVRAMI
Türkiye’nin AB‘ye üyelik sürecinde yer alan kamu
mali yönetimi reformu kapsamında, en önemli
kavramlardan biri şüphesiz “İç Kontrol”dür.
İç Kontrol kamuda yeni bir kavram olması
nedeniyle sözlüklerde geçen kontrol tanımıyla
“denetleme” olarak algılanmaktadır. Fakat iç kontrol
denetlemeden ziyade; bir kamu idaresinin varoluş
nedeni olan kamu hizmetinin, etkili, ekonomik
ve verimli bir şekilde yerine getirilebilmesi ve bu
bağlamda amaç ve hedeflere ulaşmanın sağlanması,
bunun ölçülebilmesi; idarenin tüm iş ve işlemlerine
yine idarenin tam olarak hâkim olması diye ifade
edilebilir.
COSO VE İÇ KONTROL
40
İç Kontrolün çıkışına baktığımız zaman Treadway Komisyonundan bahsedilmelidir.
ABD’de hileli finansal raporlama konusunda çözüm için destek sağlamak amacıyla,
AICPA (Amerika Resmi Mali Müşavirler Birliği), AAA (Amerikan Muhasebe Derneği), FEI
(Finansal Yöneticiler Kurulu), IIA (İç Denetçiler Kurulu) ve IMA (Yönetim Muhasebecileri
Kurulu) sponsorluğuyla Treadway Comission şimdi bilinen adı ile COSO, 1985 yılında
kurulmuştur.
COSO’ya göre İç Kontrol, kurumların yöneticileri ve çalışanları tarafından uygulanan
aşağıdaki amaçların elde edilmesinde gereken makul güvenceyi sağlamak için tasarlanmış
bir süreçtir.
Faaliyetlerin etkililiği ve verimliliği
Finansal raporların güvenirliği
Yasa ve düzenlemelere uygunluk
Hesap verme sorumluluğunun yerine getirilmesi
Coso, iç kontrol faaliyetleri için çerçeve belirlemek ve bir yol haritası sunmak üzere İç Kontrol
– Entegre Çerçeve (Internal Control — Integrated Framework) rehberini yayımlamıştır.
Başlangıçta özel sektör kuruluşları için tasarlanan Risk Yönetimi modeli olarak (Enterprise
Risk Management — Integrated Framework) olgunlaşan rehber, Uluslararası Sayıştaylar
Birliği (INTOSAI) tarafından kamu sektörüne uyarlanmıştır.
İç Kontrol COSO piramidiyle birbiriyle bağlantısı gösterilen beş bileşenden oluşmaktadır.
KAMU MALİ YÖNETİMİ VE KONTROL KANUNU
Dünyada yaşanan değişim, kamu yönetiminden halkın beklenti ve taleplerinin artması;
kamu kaynaklarının daha etkin ve verimli kullanılmasını zorunlu kılmaktadır. Kamu
GÜMRÜK BÜLTENİ
yöneticilerinin, kamu fonlarını rasyonel kullanımına ilişkin cevap verme sorumluluklarının
artırılması ve buna bağlı olarak kamu yönetiminde yönetim ve süreç sorumluluğu
kavramları gelişmektedir. Bu kapsamda, 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol
Kanunu ve buna ilişkin ikincil mevzuat COSO modelini esas alan bir iç kontrol sisteminin
kurulmasını hedeflemektedir.
Söz konusu Kanunla iç kontrol; idarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata
uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini, varlık ve
kaynakların korunmasını, muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak tutulmasını, malî
bilgi ve yönetim bilgisinin zamanında ve güvenilir olarak üretilmesini sağlamak üzere
idare tarafından oluşturulan organizasyon, yöntem ve süreçle iç denetimi kapsayan malî
ve diğer kontroller bütünü olarak tanımlanmıştır.
Kanunda iç kontrolün amaçları:
a) Kamu gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerinin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde
yönetilmesini,
b) Kamu idarelerinin kanunlara ve diğer düzenlemelere uygun olarak faaliyet
göstermesini,
c) Her türlü malî karar ve işlemlerde usulsüzlük ve yolsuzluğun önlenmesini,
d) Karar oluşturmak ve izlemek için düzenli, zamanında ve güvenilir rapor ve bilgi
edinilmesini,
e) Varlıkların kötüye kullanılması ve israfını önlemek ve kayıplara karşı korunmasını,
sağlamak olarak belirlenmiştir.
İç kontrolün oluşturulması, işletilmesi, izlenmesi ve geliştirilmesinden yönetim sorumludur.
Üst yöneticiler, mali yönetim ve iç kontrol sisteminin; kurulması, işleyişi, gözetilmesi,
izlenmesi konusunda Bakana karşı sorumludurlar. Üst yöneticiler, bu sorumluluğun
41
GÜMRÜK BÜLTENİ
gereklerini harcama yetkilileri, mali hizmetler birimi (SGDB) ve iç denetçiler aracılığıyla
yerine getirirler.
Kamu harcamalarından sorumlu ve her bir harcama biriminin yöneticisi olan harcama
yetkilileri; birim faaliyet raporlarının bir parçası olan “Harcama Yetkilisinin İç Kontrol
Güvence Beyanı ” ile “...idare bütçelerinden harcama birimlerine tahsis edilmiş kaynakların
etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanıldığını, görev ve yetki alanım çerçevesinde iç
kontrol sisteminin idari ve mali kararlar ile bunlara ilişkin işlemlerin yasallık ve düzenliliği
hususunda yeterli güvenceyi sağladığını ve harcama birimimizde süreç kontrolünün etkin
olarak uygulandığını bildiririm.” diyerek imzalamaktadır. Kamuoyuna açıklanan İdare
Faaliyet Raporlarında da; Üst yönetici, “Üst Yöneticinin İç Kontrol Güvence Beyanı” ile
“...Bu raporda açıklanan faaliyetler için bütçe ile tahsis edilmiş kaynakların, planlanmış
amaçlar doğrultusunda ve iyi mali yönetim ilkelerine uygun olarak kullanıldığını ve iç
kontrol sisteminin işlemlerin yasallık ve düzenliliğine ilişkin yeterli güvenceyi sağladığını
bildiririm...” demektedir.
KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI TEBLİĞİ
42
Kamu İç Kontrol Standartları Tebliğine göre “Kontrol Ortamı”, “Risk Değerlendirme”,
“Kontrol Faaliyetleri”, “Bilgi ve İletişim” ve “İzleme” den oluşan 5 bileşen çerçevesinde 18
kamu iç kontrol standardı ve 79 genel şart belirlenmiştir.
KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM PLANI
Gümrük Müsteşarlığı “Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı” çalışmaları
Müsteşarlık Makam onayı ile başlatılmıştır. Strateji Geliştirme Daire Başkanlığının
koordinasyonunda tüm merkez birimlerinin katılımı ile Kamu İç Kontrol Standartları
Tebliği, COSO Modeli ve Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Rehberi
konulu toplantılar düzenlenmiştir. Müsteşarlık Makam Onayı ile belirlenmiş olan İç
Kontrol Çalışma ve Yönlendirme Gruplarına, iç kontrol kavramı ve iç kontrolde harcama
birimlerinin sorumluluğu ve süreç yönetimi konularını içeren eğitim verilmiştir.
Yapılan çalışma ve toplantıların değerlendirilmesi sonucunda, Strateji Geliştirme Daire
Başkanlığının koordinasyonunda İç Kontrol Çalışma ve Yönlendirme Grupları tarafından
hazırlanan Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı 24/07/2009 tarihinde
Müsteşarlık Makamınca onaylanmıştır.
GÜMRÜK BÜLTENİ
İÇ KONTROL ÜZERİNE BAZI YANILGILAR
1-YANILGI : İç kontrol sadece mali bir konudur.
DOĞRU : İç kontrol hedeflerimize ulaşmak için yaptığımız faaliyetlerde ne
kadar “kontrol” sahibi olduğumuzla ilgilidir. İdarenin yürüttüğü faaliyet ve
süreçleri de içerecek şekilde, idarenin bütününü kapsayan bir sistemdir.
2-YANILGI : İç kontrolün geliştirilmesi ve izlenmesinden iç ve dış denetim
sorumludur.
DOĞRU : İç kontrol yönetim ve çalışanlar tarafından sahiplenilmesi ve
geliştirilmesi gereken bir süreçtir. İç kontrolden kurumda çalışan tüm personel
sorumludur.
3-YANILGI : İç kontrol bir amaçtır.
DOĞRU : İç kontrol amaca ulaşmak kullanılan bir araçtır. Kendisi bir amaç
değildir.
4-YANILGI : İç kontrol bürokrasi yaratır ve çalışanları oyalar.
DOĞRU : İç kontrol, süreçlere ilave yapılan işler olarak düşünülmemeli,
süreçlerin bir parçası olarak tasarlanmalıdır. İç kontrol sistemi yönetimin
dışında bir sistem değildir. Yönetimin temel bir fonksiyonudur.
5-YANILGI : Kamu kurumlarının yapısı iç kontrolün uygulanmasının
önünde bir engeldir.
DOĞRU : Bilgi, ilgi ve “sahiplik” eksikliği iç kontrolün uygulanmasının ve
geliştirilmesinin önünde bir engeldir. Üst yönetimin sahiplenmesi özellikle
önem taşımaktadır.
6-YANILGI: İç kontrol kurumun ana faaliyetlerinin yerine getirilmesinde
zaman kaybına neden olur.
DOĞRU : İç kontrol iş süreçlerinin “içine” yerleştirildiğinde ana faaliyetlerin
daha etkin gerçekleştirilmesine yardımcı olur.
7-YANILGI : İç kontrol yeterince kuvvetli ise yolsuzluk olmayacağından
ve mali tabloların doğru olduğundan, kaynakların etkili, ekonomik ve
verimli kullanıldığından emin olabiliriz.
DOĞRU : İç kontrol makul ancak kesin olmayan güvence verir. İç kontrol
insanlar tarafından uygulanır. İç kontrol insanların neden olacağı hata ve
hileleri %100 öngören sihirli bir küre değildir.
8-YANILGI: İç kontrol bir kere kurulan ve uygulanan bir sistemdir.
DOĞRU : İç kontrol dinamik bir süreçtir. Sürekli gözden geçirilmesi ve
gerektiğinde geliştirilmesi gerekir.
43
GÜMRÜK BÜLTENİ
İÇ KONTROL FARKINDALIK ÇALIŞTAYI (18-22 Ekim ANTALYA)
İ
ç Kontrol Sistemi ile ilgili olarak
başlangıçta yapılan çalışmalarda; kamudaki
uygulamaların yetersizliği nedeniyle, İdareler
tarafından çoğunlukla özel sektöre yönelik
çalışmalar içinde bulunan şirketlerden eğitim ve
danışmanlık hizmeti satın alınmıştır. Bununla
birlikte, şu an gelinmiş olan noktada, İç Kontrol
Sisteminin nasıl anlaşıldığı, nasıl uygulandığı
konusunda kamu idarelerindeki tecrübelerin
paylaşılması ve kurum içi farkındalığın
artırılması amacıyla; Strateji Geliştirme Daire
Başkanlığı tarafından iç kontrol farkındalık çalıştayı düzenlenmiştir.
44
18-22 Ekim 2010 tarihlerinde Antalya’da
düzenlenen çalıştay; “İç Kontrol Çalışma
ve Yönlendirme Grubu” ve “İç Kontrol
Birim Ekip üyeleri” ile birlikte toplam 45
kişilik katılımla gerçekleştirilmiştir.
Söz
konusu
çalıştayda,
Sayıştay
Başkanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı
ve Maliye Bakanlığından değerli
katılımcılar, iç kontrol ve kendi
kurumlarındaki uygulamalarına ilişkin
tecrübelerini paylaşmışlardır.
GÜMRÜK BÜLTENİ
ÇALIŞTAYDA YER ALAN SUNUMLAR
İç Denetim Birim Başkanı Mustafa AKÇIL
“İç Denetim”
Sayıştay Başkanlığı Uzman Denetçisi Mehmet BOZKURT
“İç Kontrolün Tarihsel Gelişimi ve Dış Denetim”
Çevre ve Orman Bakanlığı İç Kontrol Daire
Başkanı Mahmut GÜNEŞ
“Çevre ve Orman Bakanlığında İç Kontrol Uygulamaları”
Mali Hizmetler Uzmanı Canan MİRZA-Eşref BAŞKAN
“Gümrük Müsteşarlığında İç Kontrol”
Maliye Bakanlığı Maliye Uzmanı Arzu ALİKADIOĞULLARI
“İç Kontrol Sistemi-Maliye Bakanlığında İç Kontrol”
Mali Hizmetler Uzman Yardımcısı Yasin KABA
“İç Kontrolde Rol ve Sorumluluklar”
45
Gümrük Uzman Yardımcısı Ayşe DENİZHAN “Gümrükler
Kontrol Genel Müdürlüğünde İç Kontrol Eylem Planı
Uygulamaları”
GÜMRÜK BÜLTENİ
KAÇAKÇILIK
Kara, deniz ve hava sınır kapılarının yanı sıra iç gümrüklerde yürütülen
kaçakçılıkla mücadele çalışmaları kapsamında 01 Ekim -31 Aralık 2010
tarihleri arasında yurt genelinde toplam 815 kaçakçılık olayında, 140 milyon
294 bin 445 TL değerinde kaçak eşya ele geçirildi.
Yakalamaların 13 milyon 206 bin 295 TL’lik bölümü uyuşturucu madde, 127
milyon 088 bin 150 TL’lik kısmı ise ticari eşyadan oluştu. Ayrıca aynı dönem
içerisinde yasadışı yollardan yurtdışına çıkmak isteyen 88 kişi yakalandı.
2010
yılının bu döneminde; 13 milyon 406 bin 464 TL
değerinde araç, 29 milyon 441 bin 348 TL değerinde
tekstil ürünü, 19 milyon 152 bin 142 TL değerinde elektronik eşya,
38 milyon 803 bin 964 TL değerinde akaryakıt, 7 milyon 786 bin
551 TL değerinde gıda, 6 milyon 812 bin 044 TL değerinde tekel
maddesi ve 3 milyon 907 bin 042 TL değerinde makine aksamı/
oto yedek parçası başta olmak üzere toplam 119 milyon 309 bin
555 TL değerinde kaçak eşya yakalandı.
Bu
dönemde; 484 kilo 349 gram eroin, 17 kilo 422 gram afyon
sakızı, 2 kilo 100 gram kokain, 4 kg 77 gram Ecstasy, 1
kg. 88 gram Metamfetamin olmak üzere ele geçirilen toplam 509
kilo 096 gram uyuşturucu maddenin piyasa değerinin yaklaşık
13 milyon 206 bin 295 TL olduğu tahmin edilmektedir.
46
İ
zmir Kaçakçılık İstihbarat ve Narkotik Gümrük Muhafaza Müdürlüğü’ne intikal eden bir
ihbara istinaden yürütülen soruşturma kapsamında söz konusu firmaların yapmış oldukları
otomobil ithalatları incelenmeye başlanmış, eski model yılına sahip lüks otomobillerin
yeni model yılına sahipmiş gibi ithalatının gerçekleştirilerek iç piyasada satışının yapıldığı
belirlenmiştir.
Yapılan çalışmalar sonucu toplam (5) adet lüks otomobile el konulmuştur.
El konulan (5) adet lüks otomobilin tahmini rayiç değeri 1.000.000.- TL’dir.
Konuyla ilgili olarak İzmir Kaçakçılık İstihbarat ve Narkotik Gümrük Muhafaza Müdürlüğü’nce
yürütülen tahkikat devam etmektedir.
GÜMRÜK BÜLTENİ
ÇAY VE TÜTÜN DEDEKTÖR KÖPEKLERİ GÖREVE BAŞLADI...
Ülkemizde ilk defa çay-tütün dedektör köpeği kullanılmasına Müsteşarlığımızca
başlanmış ve eğitimleri tamamlanan üç çay-tütün dedektör köpeği Cilvegözü,
Öncüpınar ve Gürbulak Kara Sınır Kapılarında görevlendirilmişlerdir.
GÜRBULAK
07.11.2010 tarihinde İran’dan Türkiye’ye gitmek üzere Gürbulak Gümrük sahasına
gelen İran otobüsü risk kriterleri kapsamında değerlendirilerek, gümrük ve pasaport
işlemlerinin bitimini müteakip, detaylı araması yapılmak üzere Gürbulak KİN Gümrük
Muhafaza Müdürlüğü denetiminde kullanılan arama hangarına getirildi.
Tütün ve Çay köpeği Doneur marifetiyle yapılan detaylı arama sonucunda köpeğin
tepki verdiği yerlerin kontrolü suretiyle aracın muhtelif boşluklarına gizlenmiş
vaziyette 1500 paket sigara ele geçirildi.
CİLVEGÖZÜ
09.11.2010 tarihinde Suriye’den Türkiye’ye giriş
yapmak üzere Cilvegözü Sınır Kapısı’na gelen
otomobilde, Çay ve Tütün Dedektör Köpeği ALF
ile yapılan aramada 160 paket sigara ele geçirildi.
10.11.2010 tarihinde Suriye’den Türkiye’ye giriş
yapan otomobil risk analizi sonucu Kaçak Şube
tarafından Cilvegözü araç hangarına alındı. Çay ve
Tütün Dedektör Köpeği ALF ile yapılan aramada
170 paket sigara ele geçirildi.
G
ümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü’nce
yürütülen uluslar arası bir çalışma sonucunda;
“Singapur’dan gelip Romanya’ya gidecek olan
Liberia bayraklı gemi ile gelen bir konteynerde
beyan harici sahte sigara olduğunun” ihbar edilmesi üzerine, İstanbul Kaçakçılık
İstihbarat ve Narkotik Gümrük Muhafaza Müdürlüğü, Ambarlı Gümrük Müdürlüğü
ve Ambarlı Gümrük Muhafaza Müdürlüğü ekiplerince yapılan çalışmada; beyanın
aksine 493.800 paket Marlboro marka yabancı menşeli sigara, 12.000 paket LM
marka yabancı menşeli sigara tespit edilmiştir.
El konulan 10.116.000 adet(dal) yabancı menşeli sigaranın piyasa değeri yaklaşık
4.000.000.- TL’dir. Söz konusu sigaraların yaptırılan analiz sonucunda sahte oldukları
anlaşılmıştır. Olayla ilgili olarak soruşturma devam etmektedir.
47
GÜMRÜK BÜLTENİ
KAÇAKÇILIK
CİLVEGÖZÜ’NDE, KAÇAK MAZOT OPERASYONU
C
ilvegözü Sınır Kapısında, Suudi Arabistan’dan
gelerek Dağıstan’a gidecek olan Dağıstan plakalı
bir kamyonda 11 ton 700 litre kaçak mazot ele geçirildi.
Dağıstan uyruklu Rusya pasaportu taşıyan biri kadın
3 kişi kendilerine Hac’ dan gelen aile süsü vererek
gümrük görevlilerini yanıltmak suretiyle çift römorklu
kamyonetleri ile birlikte Türkiye’ye giriş yapmak üzere
Cilvegözü Sınır Kapısına geldi.
Gümrük Muhafaza Kaçak İstihbarat Narkotik
görevlilerince durumundan şüphelenilmesi üzerine
durdurulan kamyonda arama yapıldı. Kamyonun arka
dorse kısmında beyan edilen 7 takım demonte halde
mobilya takımının bir kısmı ve araçta seyahat etmekte
olan şahıslara ait şahsi eşyalar bulundu.
48
Daha sonra aramayı derinleştiren ekiplerce, üzeri kartonla örtülü gizlenmiş halde 10 adet her
biri 1000 lt olan paletli büyük plastik bidonlarda 10.000 litre motorin ile dış kısmında ek
depoda 450 litre, arka dorse alt kısmındaki depoda 1250 litre olmak üzere beyan edilmeyen
kaçak mazot ortaya çıkarıldı. Yetkililer toplam 11 bin 700 litre kaçak mazota el konulduğunu
belirtti. Ortaya çıkan kaçakçılığın boyutunun 35 bin TL değerinde olduğu belirtildi.
Tır dorsesinin
alt kısmının
sökülmesiyle
ortaya
çıkarılan zula
içerisinde
bulunan 160
kilo 900 gram
eroin ele
geçirildi.
H
ollanda’ya gitmek üzere
İpsala Sınır kapısına
gelen tır, Gümrük Muhafaza
ekiplerince gerçekleştirilen
risk
analizi
neticesinde
X-Ray’e sevk edildi.
Gümrük Sahasında X-Ray
sırası gelen tırın şoförü
tüm aramalara rağmen
bulunamadı. İpsala Gümrük
Muhafaza
Ekiplerince
çekici yardımıyla X-Ray’den
geçirilen tırda yoğunluk
tespit
edilmesi
üzerine
Narkotik Dedektör Köpeği
Dolly ile tır aracı detaylı aramaya alındı. Narkotik
Dedektör Köpeği Dolly’nin tepki vermesi üzerine
tır dorsesinin alt kısmının sökülmesiyle ortaya
çıkarılan zula içerisinde bulunan 160 kilo 900 gram
eroin ele geçirildi.
GÜMRÜK BÜLTENİ
GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI
G
ümrük Muhafaza ekiplerince yurtdışına çıkış
yapmak üzere Edirne’nin İpsala Sınır Kapısına
gelen tırlarda yapılan detaylı aramada plakası
değiştirilerek gümrük kontrolünü aşmaya çalışan
tırın içerisinde 16‘sı kadın olmak üzere toplam 41
Somali uyruklu kaçak göçmen yakalandı.
Plakaların kolaylıkla sökülüp takılmasını sağlamak
amacıyla araç üzerine ve plakaların altına
yapıştırılan özel kumaşlar sayesinde 10 saniye
gibi kısa bir sürede plaka değişikliği sağlayan bu
yöntem kaçakçılık yöntemlerindeki yerini aldı.
İstanbul’da düzenlenen operasyonda yalan
beyanla yurda kaçak yollardan sokulan 3 bin
109 adet elektrikli bisiklete el konuldu.
İ
stanbul’da düzenlenen operasyonda yalan beyanla yurda kaçak yollardan sokulan 3 bin 109
adet elektrikli bisiklete el konulurken, olayla ilgili gözaltına alınan 3 kişi adliyeye sevk edildi.
Gümrükler
Muhafaza
Genel
Müdürlüğü Operasyon Şube
Müdürlüğü ekipleri ve İstanbul
Kaçakçılık İstihbarat ve Narkotik
Gümrük Muhafaza Müdürlüğü
ekipleri, İstanbul ve İzmit
gümrüklerinde ithalat yapan
bir firmanın Çin’den getirmiş
olduğu 250 watt üzerindeki
elektrikli bisikletleri, 250 watt’ın
altında beyan ederek yurda
sokmaya
çalıştıklarını
tespit
etti. Bunun üzerine İkitelli’deki
bir depoya baskın düzenlendi.
Depoda yapılan aramada, gerekli
izinler alınmadan ve eksik vergi
ödeyerek ithalatı gerçekleştirildiği
belirlenen 3 bin 109 adet elektrikli bisiklet ele geçirildi. El konulan bisikletlerin, 250 watt’ın
altında beyan edilerek yurda sokulduğu anlaşıldı. Bisikletlerin piyasa değerinin yaklaşık 4.5
milyon lira olduğu öğrenilirken, operas-yon kapsamında gözaltına alınan 3 kişi Büyükçekmece
Adliyesi’ne sevk edildi.
Öte yandan, firmaya ilişkin geriye dönük yapılan araştırmada da 11 bin 267 adet elektrikli
bisikletin de yine aynı şekilde yalan beyanla ithal edildiği tespit edildi.
49
GÜMRÜK BÜLTENİ
İSTATİSTİKLER
50
Kasım 2010 itibariyle
İTHALATIN BAŞMÜDÜRLÜKLERE DAĞILIMI
GÜMRÜK BÜLTENİ
51
Kasım 2010 itibariyle
İHRACATIN BAŞMÜDÜRLÜKLERE DAĞILIMI
GÜMRÜK BÜLTENİ
EĞİTİMLER
M
üsteşarlığımız
Eğitim
Merkezinde
Ekim-Aralık
2010 döneminde düzenlenen
eğitim programlarına toplam
5700 personelimiz katılmıştır.
Müsteşarlığımızda yeni göreve başlayan
personelin Adaylık Eğitimleri (Aday
Memur, Aday Gümrük Muhafaza ve
Muayene Yetiştirme Eğitimleri),
İki grup halinde TASİŞ Mevzuat Eğitimi,
Eğitim Hizmetlerinden Sorumlu Personele;
eğitim ihtiyacını belirleme, eğitim programı
gerçekleştirilmesi sırasında dikkat edilmesi
gereken hususlar, uygulama yöntemleri vs.
konularının işlendiği Eğitim Hizmetleri
Sorumluları Eğitimi,
52
Personelimize çalışma sürecinde yardımcı
olacak etik değer ve mesleki etik ilkeleri
konusunda çalışanlara yol göstermek
amacıyla
taşrada
gerçekleştirilecek
eğitimlerde eğitici olarak görev yapacak
personelimize yönelik olarak, konusunda
uzman
eğiticiler
tarafından
Etik
Eğiticilerinin Eğitimi,
Müsteşarlığımız kurumsal imajının artırılmasını sağlamak, personelimizin vatandaşlarımızla
etkili bir iletişimi sağlayacak şekilde iletişim becerilerini geliştirmek ve çalışma yaşamında
ve sosyal hayatın temelinde önemli bir yer tutan protokol kurallarının önemini belirlemek
GÜMRÜK BÜLTENİ
amacıyla, Antalya, İzmir, İskenderun, Mersin,
Bursa, Edirne, İstanbul, İzmit Gümrük
ve Muhafaza Başmüdürlükleri ile İstanbul
Tasfiye İşletme Bölge Müdürlüğü’nde; Etik,
Kurum Kültürü, Protokol Kuralları,
İletişim ve Motivasyon Seminerleri
ve Bilgisayar Kullanıcı Eğitimi olmak
üzere verimliliği artırmaya yönelik eğitim
programlarına ağırlık verilmiştir.
Ayrıca, Aday Gümrük Muayene Memuru
Yeterlik ve Bütünleme Sınavları, Gümrük
Müfettiş Yardımcılığına Giriş Sınavı ve
Gümrük Müşavirliği Yeterlik Sınavı olmak
üzere 5 ayrı sınav gerçekleştirilmiştir.
İzmir Gümrük ve Muhafaza
Başmüdürlüğü 06.11.2010 tarihinde
yöneticilere; “Etik Liderlik, Kurum
Kültürü, Kurumsal İmaj, Kurumsal
İletişim Yönetimi ve Protokol Kuralları”
ve “İletişim, Halkla İlişkiler, Kurumsal
Aidiyet ve Motivasyon” konularını
kapsayan bir eğitim verilmiştir.
İzmir Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğü 13. Halı Saha Turnuvası Başmüdürümüz
Nazım BÜTÜN’ ün katılımı ile İzmir Bornova Selçuk Yaşar tesislerinde yapılmıştır.
53
GÜMRÜK BÜLTENİ
SİZDEN GELENLER
54
GÜMRÜK BÜLTENİ
PERSONELDEN HABERLER
GÜMRÜK MÜSTEŞARLIĞINDAN AYRILAN PERSONELİMİZ
55
ARKADAŞLARIMIZA YENİ HAYATLARINDA BAŞARILAR DİLİYORUZ.
GÜMRÜK BÜLTENİ
PERSONELDEN HABERLER
YUVA KURANLAR
Müsteşarlığımız Muhabere ve Elektronik Dairesi Başkanı Nurcan ÖZYAZICI’ya
MUTLULUKLAR DİLİYORUZ.
YENİ DOĞANLAR
56
Gümrükler Muhafaza Genel
Müdürlüğü GÜMSİS Şubesinden
Gümrük Uzmanı Can YILDIZ’ın kızı
Yasemin’e
HOŞ GELDİN DİYORUZ.
VEFAT EDENLER
Samsun Gümrük ve Muhafaza
Başmüdürlüğünde görevli Gümrük
Memuru Arslan DEMİREL’e
ALLAHTAN RAHMET KEDERLİ AİLELERİNE BAŞSAĞLIĞI DİLİYORUZ.
GÜMRÜK BÜLTENİ
57