İÇİNDEKİLER

UDK 693.2:691.41
TÜRK STANDARDI
TS 2515/Nisan 1985
İÇİNDEKİLER
0 - KONU, TANIM, KAPSAM, AMAÇ VE UYGULAMA ALANI ............................ 1
0.1 - KONU ....................................................................................................................... 1
0. 2 - TANIMLAR ............................................................................................................... 1
0.2.1 - Kerpiç Bloklar ...................................................................................................................... 1
0.2.2 - Kerpiç Yapõ .......................................................................................................................... 1
0.2.3 - Toprak Dam ......................................................................................................................... 1
0.3 - KAPSAM ................................................................................................................... 1
0.4 - AMAÇ........................................................................................................................ 1
0.5 - UYGULAMA ALANI ................................................................................................... 1
1 - MALZEME............................................................................................................. 1
1.1 -KERPİÇ...................................................................................................................... 1
1.2 - TAŞ ........................................................................................................................... 1
1.3 - HARÇ ........................................................................................................................ 2
1.4 - AHŞAP MALZEME .................................................................................................... 2
2 - TASARIM,YAPIM VE BAKIMLA İLGİLİ KURALLAR........................................... 2
2.1 - TASARIM KURALLARI.............................................................................................. 2
2.1.1 - Boyutlar................................................................................................................................ 2
2.2 - YAPIM KURALLARI .................................................................................................. 4
2.2.1 - Temeller............................................................................................................................... 4
2.2.2 - Dõş ve iç Duvarlar ................................................................................................................ 5
2.2.3 - Hatõllar ................................................................................................................................. 5
2.2.4 - Çatõlar .................................................................................................................................. 5
2.2.5 - Kapõ ve Pencereler .............................................................................................................. 6
2.2.6 - Sõvalar.................................................................................................................................. 6
2.3 - BAKIM KURALLARI .................................................................................................. 6
UDK 693.2:691.41
TÜRK STANDARDI
TS 2515/Nisan 1985
KERPİÇ YAPILARIN YAPIM KURALLARI
0 - KONU, TANIM, KAPSAM, AMAÇ VE UYGULAMA ALANI
0.1 - KONU
Bu standard, kerpiç bloklarla yapõlan yapõlarõn tasarõm ve inşaatõnda uyulmasõ gereken kurallara
dairdir.
0. 2 - TANIMLAR
0.2.1 - Kerpiç Bloklar
1)
Kerpiç bloklar, TS 2514 'de tanõmlanmaktadõr.
NOT - Bu standardda "Kerpiç Bloklar" deyimi yerine "Kerpiç" sözcüğü kullanõlmõştõr.
0.2.2 - Kerpiç Yapõ
Kerpiç yapõ, duvarlarõ kerpiç ve çamur harçla yapõlan, tavan ve kat döşemeleri ahşap olan binalardõr.
0.2.3 - Toprak Dam
Toprak dam, çatõ yapõlamayan yerlerde ahşap kirişler üzerine konulan tahta, kapak tahtasõ, hasõr,
kamõş ve saz üzerine, ahõr, samanlõk gibi yerlerde dal üzerine serilip sõkõştõrõlan ve düzeltilen kil ve
çorak malzemelerden yapõlmõş çatõlardõr.
NOT - Bu standardda "Toprak Dam" yerine "Dam" deyimi kullanõlmõştõr.
0.3 - KAPSAM
Bu standard, kerpiç yapõlarõn tasarõm ve yapõm kurallarõnõ kapsar.
0.4 - AMAÇ
Bu standard, özellikle, yurdumuzun geniş kõrsal bölgelerinde uygulanmakta olan kerpiç yapõlarõn belirli
kurallara göre yapõlmasõnõ ve dolayõsõyla deprem ve su maskõnõ gibi afetlerde can ve mal kaybõnõn en
aza indirilmesini amaçlar.
0.5 - UYGULAMA ALANI
Bu standard, kerpiçten yapõlacak tek katlõ konut, depo, ahõr ve samanlõk gibi binalarda uygulanõr.
1 - MALZEME
1.1 -KERPİÇ
Kerpiç yapõlarda kullanõlacak kerpiç, TS 2514'de uygun olmalõdõr.
1.2 - TAŞ
Kerpiç yapõlarõn temel sübasman ve varsa bodrum katkõnda kullanõlacak taşlar ocak taşõ olmalõdõr.
Ancak ocak taşõ bulunmayan yerlerde, kõrõlarak keselendirilmek şartõyla dere ve araziden toplanan taş
da kullanõlabilir. Yaşlar hava tesiriyle bozulmuş, çatlak, çürük, yosunlu, çamurlu ve en küçük boyutu 15
cm'den az, en büyük boyutu taş duvar kalõnlõğõndan dana büyük olmamalõdõr. Daha küçük taşlar, taş
duvarõn örülmesinde kama olarak kullanõlabilir.
1)Bu standard metninde atõf yapõlan Türk Standardlarõnõn numaralarõ metnin sonunda verilmiştir.
1
UDK 693.2:691.41
TÜRK STANDARDI
TS 2515/Nisan 1985
1.3 - HARÇ
Kerpiç yapõlarada, kerpiç duvarlarõn örülmesinde kullanõlan harç, kerpiç yapõmõnda kullanõlan ve
özelikleri TS 2514 'de belirtilen toprak, saman ve su ile yapõlmalõdõr. Ancak harç için Kullanõlacak
saman ve benzeri, derz kalõnlõğõndan daha kõsa olmalõ, narcõn içinde en büyük boyutu 1 cm'den daha
büyük taş parçalarõ bulunmamalõdõr. Harcõn nazõr lanmasõnda TS 2514 'deki kerpiç yapõm Kurallarõna
uyulmalõ ve harç en az bir gece (12 saat) dinlendirilmelidir .
Sõvada kullanõlacak harcõn toprağõ elenmeli, saman daha ince ve daha bol olmalõ, yoğrulma ve
dinlendirilmesine özen gösterilmelidir.
Temel, subasman ve varsa bodrum kat taş duvarlarõnda, en az 1 ölçü çimento, 2 ölçü kireç ve 9 ölçü
en büyük tane büyüklüğü 2 mm’ den küçük olan kumdan yapõlan takviyeli harç veya 1 ölçü çimento ve
3 ölçü aynõ tane büyüklüklü kumdan yapõlan çimento harcõ kullanõlmalõdõr.
1.4 - AHŞAP MALZEME
Kerpiç yapõlarda hatõl, lento, döşeme ve tavan kirişleriyle çatõlarda kullanõlacak ahşap malzeme,
biçilmiş olmalõdõr. Biçme imkanõ olmamasõ nalinde döşeaõe ve tavan kirişleri, hatõl ve lentolarda
yuvarlak ağaç kullanõlabilir. Çatõlarda biçilmiş kereste kullanõlmalõdõr. Kullanõlacak anşap malzeme
düzgün, kuru, çatlaksõz, olabildiğince az budaklõ olmalõ ve mukavemetini etkileyecek kusurlar
bulunmamalõdõr.
2 - TASARIM,YAPIM VE BAKIMLA İLGİLİ KURALLAR
2.1 - TASARIM KURALLARI
2.1.1 - Boyutlar
2.1.1.1 - Temel Boyutlarõ
2. 1.1.1.1 - Temel Derinliği
Kerpiç yapõlarda temel derinliği 80 cm'den ve don derinliğinden daha az olmamalõdõr (Şekil-1).
1)
Kayaya rastlandõğõ takdirde bu derinlik azaltõlabileceği gibi çürük zeminlerde
derinlik artõrõlmalõdõr.
2.1.1.1.2 - Temel Duvar Genişliği
Kerpiç yapõlarda temel duvar kalõnlõğõ en az 50 cm olmalõdõr (Şekil-1). Bodrum katõ taş duvarõ olan
kerpiç yapõlarda temel duvarõ kalõnlõğõ 60 cm'den az olmamalõdõr.Çürük zeminlerde bu genişlik
artõrõlmalõdõr.
2.1.1.2 - Duvar Kalõnlõklarõ
Kerpiç yapõlarda taşõyõcõ dõş duvarlarõn kalõnlõklarõ 40 cm’den,deprem bölgelerinde ise 47cm'den,
taşõyõcõ iç duvarlar 25 cm'den,deprem bölgelerinde 30 cm'den az olmamalõdõr. Taşõyõcõ olmayan bölme
duvarlarõ 25 cm'den ince olmamalõdõr. Duvar boyutlarõ,TS 2514'de verilen ana ve kuzu kerpiç boyutlarõ
(Şekil-2) gözününde tutuiarak düzenlenmelidir.
2.1.1.3 - Duvar Yükseklikleri
2.1.1.3.1 - Subasman Yüksekliği
Bodrumu olmayan binalarda subasman, tabii zeminin en yüksek noktasõndan en az 50 cm yukarõda
olmalõdõr (Şekil-1). Kar yüksekliği ve zemin üzerinde oluşan su yüksekliği gözönünde bulundurularak
subasman yükseltilmelidir.
2.1.1.3.2 - Bodrum Kat Yüksekliği
Bodrum katõ olan kerpiç yapõlarda moloz taş duvar olarak yapõlan bodrum kat yüksekliği 2,40 m’den
fazla olmamalõdõr.
1 ) Çürük zemin,zemin emniyet gerilmesi 1 kgf /cm
2
2
2
( 0,1 N /mm )den düşük olan zeminlerdir.
UDK 693.2:691.41
TÜRK STANDARDI
TS 2515/Nisan 1985
Kerpiç duvar yükseklikleri:
Kalõnlõğõ 40 cm olan duvarlarda; 2,40 m
Kalõnlõğõ 47 cm olan duvarlarda; 2,70 m
Kalõnlõğõ 62 cm olarõ duvarlarda; 3,50 m’den daha fazla olmamalõdõr.
Ancak deprem bölgelerinde kerpiç duvar yükseklikleri 2,70 m'yi geçmemelidir.
Bahçe duvarlarõnõn, kalõnlõğõ 40 cm'den az, yükseklikleri de 2,00 m’den fazla olmamalõdõr.
2.1.1.3.4 - Kat Sayõsõ
Kerpiç yapõlar ençok bir bodrum ve bir katlõ olarak yapõlõr.
2.1.1.4 - Serbest Duvar Boylarõ
Kendine dik yönde iki yandan duvarlarla desteklenmiş taşõyõcõduvarlarõn içten, içe serbest uzunluğu
4m’ den çok olmamalõdõr.
İnsan ve hayvan barõnmayan depo ve samanlõk gibi. yapõlarda bu uzunluk 6 m'ye kadar çõkabilir. Bu
takdirde duvar, en çok 3 m aralõkla duvar kalõnlõğõnda ve duvar kalõnlõğõnõn 1,5 katõ derinliğinde destek
ayaklarõ ile desteklenmelidir (Şekil-3). Temeller bu destek ayaklarõ altõnda da devam ettirilmelidir.
2.1.1.4.1 - Duvar boşluklarõ
Dõş duvarlardaki pencere boşluklarõnõn yüksekliği 1,40 m'den, genişliği ise 0,90 m'den büyük
olmamalõdõr. Kapõlarõn genişliği 1,00 m'den ve yüksekliği de 2,00 m'den çok olmamalõdõr. Taşõyõcõ,
duvarlardaki boşluklarõn bina dõş köşelerine uzaklõğõ en az 1,00m ve iki duvar boşluğu arasõndaki dolu
duvar kõsmõ en az 0,60 m olmalõdõr. Taşõyõcõ ve destek duvarlarõnõn kesim noktalarõndan başlayarak ilk
boşluğun bu duvarlarõn kesim noktasõna uzaklõğõ en az 0,50 m olmalõdõr.
2.1.1.5 - Bacalar
Bacalar, taşõyõcõ duvarõn kalõnlõğõnõ azaltmayacak şekilde içten yapõlmalõdõr. Bacalar kerpiçten
yapõlmamalõ, etrafõ kerpiçleörtülü künk, büz ile veya tuğla gibi malzemeden yapõlmalõdõr.
Bacalar taşõyõcõ kerpiç duvarlardan derzle ayrõlmalõdõr. Çatõ veyadam seviyesinden en az 50 cm yukarõ
çõkarõImalõdõr.Baca delikleri en az 15 cm çapõnda veya 15 cm x 15 cm kesitinden daha küçük
olmamalõdõr.
2.1.1.6 - Hatõllar
Kerpiç duvarlarda subasman seviyesinde, pencere alt ve üst seviyesinde, tavan veya döşeme
seviyesinde olmaka üzere enaz dört hatõl yapõlmalõdõr.
Hatõllar betonarme veya ahşap olmalõ ve yatay bağlantõ sağlayacak şekilde düzenlenmelidir. Birbirini
izleyen iki hatõl arasõndaki yükseklik 1,50 m'yi geçmemelidir.
2.1.1.6.1 - Ahşap Hatõllar
Ahşap hatõllar, deprem bölgelerinde en az 10 cm x 10 cm diğer bölgelerde 5 cm x 10 cm kesitinde
kereste veya φ 8 cm çapõnda yuvarlak ağaç olmalõ, duvarõn iç ve dõş yüzeyine gelecek şekilde çift
olarak yapõlmalõ ve bunlar kapõ ve pencere boşluklarõnõn alt ve üst köşelerine birer tane gelecek
şekilde en çok 60 cm ve ortalama 50 cm aralõklarla 5 cm x 10 cm kesitinde kereste ile birbirine
bağlanmalõdõr. Köşelerin eklenmesi geçmeli olmalõ, kapõ üst hatõlõ devamlõ olmayõp lento şeklinde
yapõlacak ise, uçlarõ en az 20 cm kadar duvara oturacak şekilde düzenlenmelidir. Pencere ve kapõ alt
ve üst hatõllarõ boşluk kenarlarõnda iç ve dõşta aynõ kesitteki dikmelerle bağlanmalõdõr (Şekil-4).
2.1.1.6.2 - Betonarme Hatõllar
Betonarme hatõllar, duvar genişliğinde en az 15 cm yüksekliğinde olmalõdõr, içlerinde, deprem
bölgelerinde en az 4 φ 10 mm, diğer oöigelerde en az 4 φ 8 mm boyuna donatõ konmalõ ve bunlar
deprem bölgelerinde en az 25 cm, diğer bölgelerde en az 40 cm ara ile φ 8 mm etriyelerle
bağlanmalõdõr.
2.1.1.7 – Döşemeler
Bodrumlu kerpiç yapõlarõn döşemelerinde kiriş eksen aralõklarõ 50 cm’den,dam altõ kirişlerinde ise 40
cm’den fazla olmamalõdõr.
3
UDK 693.2:691.41
TÜRK STANDARDI
TS 2515/Nisan 1985
Kirişler,en az φ 15 mm, 10 cm x 15 cm veya eşdeğer kesitte olmalõdõr.Dikdörtgen kirişler enkesit dar
kenarõ yatay biçimde konulmalõdõr.
Kiriş serbest açõklõğõ 4 m'den fazla olmamalõdõr. Yukarõca verilen ölçüler dõşõnda kirişlemeler yapõlmasõ
öngörüldüğünde, gerekli statik tahkikler yapõlmalõdõr.Döşeme kirişleri üzerine en az 2 cm kalõnlõğõnda
tahta kaplanmalõdõr. Gerekli hallerde, alt yüzeye tavan kaplanmasõ yapõlabilir.
Döşemelerde, sulu hacimlerde (Yõkanma yeri, hela ve iş yerleri gibi) döşemeye gelen sularõn duvara
sõzmasõnõ önleyici tedbirler alõnmalõdõr.
2.1.1.8 - Çatõlar
Kerpiç binalarõn çatõlarõ dõş duvarlarõ en az 50 cm aşacak şekilde saçaklõ olarak yapõlmalõdõr. Kerpiç
binalarda eğimli çatõ yapõlmasõ can ve mal emniyeti, binanõn bakõmõ ve ömrü yönünden yararlõdõr.
Eğimli çatõ yapõlmasõnõn mümkün olmamasõ nalinde 1. ve 2. derece deprem bölgeleri dõşõnda dam
yapõlabilir.
2.1.1.8.1 - Eğimli Ahşap çatõlar
Kerpiç yapõlar üzerine eğimli ahşap çatõ yapõlmasõ halinde çatõ konstrüksiyonu mümkün olduğu Kadar
makas sistemine uygun olmalõdõr. Alt başlõklar, daha çok ara taşõyõcõ duvarlar üzerinde eklenmeli ve bu
ekler yatay kuvvet alacak şekilde düzenlenmelidir. Dikme ve payandalar ara duvarlarõ üzerine
getirilmeli üst başlõkla rijit bir şekilde bağlanmalõdõr.
2.1.1. 8. 2 -Damlar
Damlar ancak 1.ve 2.derece deprem bölgesi dõşõnda uygulanmalõdõr. Dam kirişlemeleri Madde
2.1.1.7'de açõKlandõğõ uiçiõude yapõlmalõdõr. Ancak kirişlemelerde kirişler, bina dõş yüzünden en az
50crn'iik bir saçak oluşturacak biçimde uzatõlmalõdõr. Zorunlu hallerde saçak kirişleri eklenebilir. Ancak
bu ekler, duvar iç yüzünden başlamalõ ve 50 cm taşmalõdõr. Bu ek kirişler, döşeme kirişlerine sağlamca
bağlanmalõdõr. Kirişleme en az 2 crn'lik tahta veya kapak tahtasõ ile zorunlu hallerde hasõr, kamõş, saz
ve ahõr vb. yerlerde dallarla örtülmeli ve üzeri 10 cm killi toprak ve 5 cm çorak ile gerekli eğim vermek
suretiyle örtülrnelidir (Şekil-6).
Damlarõn akmasõ halinde üzerine yeni malzeme eklenmemeli, eski killi toprak veya çorak kaldõrõlarak
yenisi serilmelidir. Hiçbir surette killi toprak ve çorak kalõnlõğõ 3. ve 4. derece deprem bölgelerinde 15
cm, deprem bölgeleri dişõnda 20 cm'yi aşmamalõdõr.
Dam kirişlemesine dik yönde saçak oluşturulurken (Şekil-6a ) , asõl dam kirişlerine dik yönde ek
kirişleme ve köşe düzenlemesi yapõlabilir. Veya bu cepheye dik yaklaşõk 3.00 metre aralõkta taşõyõcõ iç
bölme duvarlar varsa, dam kirişlerinin altõnda ve hatõllarõn arasõndan, en az ikinci kirişe kadar uzanan
parçalar yerleştirilerek (Şekil-6b) saçak kenarõ kirişi bunlara taşõttõrabilir veya hatõllar uzatõlarak saçak
kirişi bunlara oturtulabilir (Şekil-6b)
2.2 - YAPIM KURALLARI
2.2.1 - Temeller
Temel duvarlarõ Madde 1.2'de adõ geçen taşla yapõlmalõdõr. Harç olarak Madde 1.3'de belirtilen harç
kullanõlmalõdõr.Meyilli arazide temel kademesi yapõldõğõ takdirde bu kademe yüksekliği 30 cm’yi
geçmemeli, 30 cm ‘den az bindirme yapõlmamalõ ve kademeler arasõndaki uzaklõk 1 m'den az
olmamalõdõr. Derinlik tabii zeminin en alçak noktasõndan temel alt hizasõna kadar 80 cm'den ve don
derinliğinden az olmamalõdõr. Subasman üstü, tabii zeminin en yüksek noktasõndan en az 50 cm
yüksekte yapõlmalõdõr. Temellerde kullanõlacak taşlar geniş yüzleri üstüne oturtularak ve derzleri
şaşõrtõlarak örülmeli, derzler olabildiğince ince. olmalõdõr. Geniş kalan taş aralõklarõ ufak taş parçalarõ
ile beslenmek suretiyle büyük harç yõğõnlarõna engel olunmalõdõr. Kullanõlan taşlar kullanõlmadan önce
õsiatõ imalõdõr. Temel duvarlarõn yapõmõnda TS 2510'un hükümlerine uyulmalõdõr.
Rutubetli zeminlerde subasman üst seviyesinde rutubete karşõ bitüm, katran, bitümlü karton vb. bir
yalõtõm tabakasõ yapõlmalõdõr.
Temelde kullanõlan betonarme hatõlli moloz dõş duvarõn dõş kõsmõna tretuar veya geçirimsiz kilden
tretuar şeklinde dolgu yapõlarak temele yağõş sularõnõn sõzmasõ önlenmelidir (Şekil-1).
4
UDK 693.2:691.41
TÜRK STANDARDI
TS 2515/Nisan 1985
2.2.2 - Dõş ve iç Duvarlar
Yapõm yerine taşõnan kerpiçler dikkatli ve yavaşça boşaltõlmalõdõr. Kerpiç duvarõn örülmesinde düşey
ve yatay derzlerin tamamen harçla dolmasõ sağlanmalõ, derz kalõnlõklarõ 1,5 cm'yi geçmemelidir. Dõş
kerpiç duvarlarda girinti ve çõkõntõ yapõlmamalõdõr (Korniş, denizlik vb.).
Duvarlar, kalõnlõklarõna ve kullanõlacak kerpiç boyutlarõna göre bağlantõlõ olarak yapõlmalõ, köşe ve
kesişme noktalarõ birlikte örülmelidir.
Kerpiç sõralarõ arasõndaki derzlerin yatay olmasõ sağlanmalõdõr (Şekil-7).
Rutubet etkisine açik mutfak, banyo, ahõr vb. duvarlarda kerpicin yumuşamamasõ için su geçirmez sõva
kullanõlmasõ veya yeterli havalandõrmanõn sağlanmasõ gibi tedüirler alõnmalõdõr.
üiektrik, su, kanalizasyon ve benzeri tesisat sõva üstünden yapõlmalõ Kesinlikle ankastre yapõlmamalõ
ve bunlarõn geçtiği yerlerde sõzõntõ olmamasõ veya sõzõntõ olursa kerpici bozmamasõ için gerekli
tedbirler alõnmalõdõr.
2.2.3 - Hatõllar
2.2.3.1 - Anşap Hatõllar
Madde 2.1.1.6'da belirtilen hatõllar, ucuca ve yarõ geçmeli olarak eklenmelidir. Ek, boyu en az 80 cm
olmalõ ve çivilerle çivilenmelidir . Karşõlõklõ ekler aynõ hizaya gelmemelidir.
Köşelerde dõştan giden hatõl kirişleri köşenin sonuna kadar ve içten gideri hatõl kirişi de sürekli olarak
dõş hatõla kadar uzanmalõdõr.
Dõş köşe yarõ geçmeli olarak birleştir ilmeli , iç köşe kesintili kirişinin birleştirilmesinde ise 5 cm x
10cm'lik bir bağlantõ kirişi kirişlere çivilenmelidir. Bu bağlantõ kirişinin boyu en az 80 cm olmalõdõr
(Şekil-8).
Kapõ ve pencere üstlerinde natõl kirişleri arasõ, en az 1,50 m boyda ve hatõllarda kullanõlan ölçülerde
lento kirişi ile doldurulmalõdõr. Pencere ve kapõ boşluklarõnõn köşelerine konulan dikõaeler alt ve üst
hatõl kirişlerine çivilerle tutturulmalõdõr .
Hatõllarõn tamamõ katran veya benzeri bir madde ile korunmalõdõr.
2.2.3.2 - Betonarme Hatõllar
Betonarme hatõllar Madde 2.1.1.6.2 ' de belirtildigi gibi yapõlmalõdõr. Kullanõlan beton en az BS 14
betonu niteliğinde olmalõdõr .
2.2.4 - Çatõlar
Can ve mal güvenliği ile bakõm yönünden meyilli ahşap çatõ yapõlmasõ uygun olmakla beraber 1. ve 2.
derece deprem bölgeleri dõşõnda çatõlar düz dam olarak da yapõlabilir.
2.2.4.1 - Meyilli Ahşap Çatõlar
Meyilli anşap çatõlar, Madde 2.1.1.8.1. ' de açõklandõğõ şekilde yapõlarak hatõllarla tam bir bağlantõ
sağlanmalõdõr.
Çatõlar galvanizli oluklu saç, asbestli çimento oluklu levha ve benzeri malzeme ile veya kiremitle
örtülmelidir .
2.2.4.2 - Toprak Damlar
Toprak damlarõn taşõyõcõ elemanlarõ olan kirişlemeler, üst natõl üzerine oturtulmalõ, en az bina dõş
yüzüne kadar uzatõlmalõ ve hatõla sağlamca bağlanmalõdõr.
Kiriş boylarõ elverdiği hallerde kirişler, duvar dõş yüzündenitibaren dõşa doğru 50 cm uzatõlmalõ, bu
mümkün olmayan hallerde ve kirişlemelere paralel olan duvar kõsõmlarõnda Madde 2.1.1.8.2’de
açõklandõğõ gibi ek kirişlerle bina çevresinde 50 cm'lik bir saçak oluşturulmalõdõr.
5
UDK 693.2:691.41
TÜRK STANDARDI
TS 2515/Nisan 1985
Kirişlemeler üzerine yapõlacak kaplamada kullanõlacak kamõş ve oenzeri malzeme, yaprak ve
kabuklardan temizlenmeli , bunlarõn üzerine konulacak toprak mümkün olduğu jcadar fazla killi cinsten
seçilmeli ve üste konulacak çorak tabakasõ ile gerekli meyiller verilmek suretiyle yağmur ve kar sularõ
yeteri sayõda çörtenlerle bina dõş yüzüne zarar vermeyecek şekilde uzaklaştõrõlmalõdõr.
Dam kirişlerinin duvarda gömülü kalan ve saçak teşkil etmek üzere uzanan kõsõmlarõ, katran ve
benzeri madde ile korunmalõdõr.
2.2.5 - Kapõ ve Pencereler
Kerpiç dõş duvarlarda girinti ve çõkõntõ yapmak yağmur ve kar sularõ bakõmõndan tenlikeli olduğundan
aõş kapõ ve pencereler duvarõn dõş yüzüne kadar yanaştõn imalõ ve birer pervazla sonuçlanmalõdõr
(Şekil-9). Kapõ ve pencere kasalarõ, yan taraflardan Madde 2.2.3’de adõ geçen ahşap dikmelere alt ve
üstten de hatõl kirişlerine tesbit edilmelidir. Gereken hallerde kapõ kasalarõ aynõ zamanda eşik görevi
yapacak alt başlõkla bağlanmalõdõr. Kapõ ve pencere içleri, sõvanaoilecegi gibi tamamen ahşap
kaplama da yapõlabilir. Ahşap kaplandõğõ takdirde iç yüzeyede pervaz konulmalõdõr.
2.2.6 - Sõvalar
Kerpiç sudan çok etkilenen bir malzeme olduğundan yalõtõm ve sõva işine önem verilmelidir. Çeşitli
malzeme kullanõlarak yapõlan sõvaya, ancak duvar oturma belirtileri ve rötre çatlaklarõ son bulduktan ve
duvar kuruduktan sonra başlanmalõdõr.
Sõvanõn daha iyi tutmasõ için derzlerin örgü sõrasõnda yüzeylerden biraz geride kalacak şekilde harç
doldurulmasõ veya derzlerdeki harçlar tam Kurumadan dõştan biraz oyularak boşaltõlõp derinleştirilmesi
yararlõ olur. Ayrõca sõvanõn gereksiz yere kalõnlaşõp ağõriaşmamasõ için auvar yüzeylerinin mümkün
olduğu kadar düzgün yapõlmasõna örgü sõrasõnda özen gösterilmelidir.
2.2. 6. 1 - Killi Toprak Sõva
Bu sõvalar, Madde 1.3'de belirtilen sõva malzemesi ile yapõlõr.Sõvanõn duvara iyi yapõşmasõ için kerpiç
derzleri gizli derzli olmamalõ, derz aralõklarõ 1cm - 2 cm derine kadar açõkbõrakõlmalõdõr.Killi toprak sõva
sõk sõk badana edilmelidir.
2.2.6.2 - Kõtõklõ veya Keçi Kõllõ Kireç Sõva
Killi toprak sõvanõn dayanõklõlõğõnõn artõrõlmasõ ve su geçirgenliğinin azaltõlmasõ için bu sõvanõn üzerine
bir ölçek kireç hamuruna bir ölçek ince kum ve yeteri kadar kõtõk veya keçi kõlõ katõlarak yapõlan harçla
ince bir sõva yapõlmalõdõr.
2.2.6.3 - Kireç ve Çimento harçlõ Sõva
Bu cins harçlarõn kerpice yapõşma yeteneği az olduğundan bu yapõşmayõ mümkün kõlacak tedbirlere
(çimento harca toprak katõlmasõ gibi) başvurulmalõdõr.
2.2.6.4 - Alçõ Sõva
Kerpiç yüzeylere doğrudan sõva alçõsõ ile sõva yapõlabilir. Alçõ sarfiyatõnõ azaltmak amacõyla alçõ katkõlõ
sõvada kullanõlabilir.
2.3 - BAKIM KURALLARI
Kerpiç suya karşõ çok hassas olan oir yapõ malzemesidir. Kerpicin suyla temas eden kõsõcõlarõ
olabildiğince çok az olmalõdõr.
Fazla kar yağan oölgelerde subasõuan üstünde olan karlar temizlenmelidir .
Sõvalar kabardõğõnda veya döküldüğünde derhal temizlenerek yeniden sõvanmalõdõr.
Tavan ve döşeme kirişleri çürümeye başladõğõ zaman takviye yerine yenisiyle değiştirilmelidir.
Akan toprak damlarõn onanõimasõnda dam üzerine ek toprak veya çorak serilmemeli mevcut toprak
veya çorak kaldõrõlarak toprak dam Madde 2.1.1.8.2'deki kalõnlõkta ve şekilde yeniden yapõlmalõdõr.
ATIF YAPILAN TÜRK STANDARDLARI
TS 2510
TS 2514
6
UDK 693.2:691.41
TÜRK STANDARDI
TS 2515/Nisan 1985
Şekil 1 –KERPİÇ YAPILAR İÇİN TEMEL DUVARI
7
UDK 693.2:691.41
TÜRK STANDARDI
ŞEKİL – 2 Kerpiç Boyutlarõ
8
TS 2515/Nisan 1985
UDK 693.2:691.41
TÜRK STANDARDI
TS 2515/Nisan 1985
Ölçüler cm’dir.
ŞEKİL –3 Destek Ayaklõ Duvar
9
UDK 693.2:691.41
TÜRK STANDARDI
Ölçüler cm’dir.
ŞEKİL – 5 Döşemeler
10
TS 2515/Nisan 1985
UDK 693.2:691.41
TÜRK STANDARDI
TS 2515/Nisan 1985
Ölçüler cm’dir.
ŞEKİL – 6 Damlar
11
UDK 693.2:691.41
TÜRK STANDARDI
TS 2515/Nisan 1985
Şekil 6a – 4 yönde saçak olduğuna göre dam kirişi düzenlenmesi
12
UDK 693.2:691.41
TÜRK STANDARDI
TS 2515/Nisan 1985
Şekil 6b – 4 yönde saçak olduğuna göre dam kirişi düzenlenmesi
13
UDK 693.2:691.41
TÜRK STANDARDI
Şekil 7a – KERPİÇ DUVAR ÖRGÜ ŞEKLİ
14
TS 2515/Nisan 1985
UDK 693.2:691.41
TÜRK STANDARDI
TS 2515/Nisan 1985
Şekil 7b – KERPİÇ DUVAR ÖRGÜ ŞEKLİ
15
UDK 693.2:691.41
TÜRK STANDARDI
Ölçüler cm’dir.
ŞEKİL 8 – Ahşap Hatõllar
16
TS 2515/Nisan 1985
UDK 693.2:691.41
TÜRK STANDARDI
TS 2515/Nisan 1985
Şekil-9 Kerpiç Duvarda Doğrama
17