Malzeme Şartnamesi için tıklayınız.

Transkript

Malzeme Şartnamesi için tıklayınız.
T.C.
BURSA ĠL ÖZEL ĠDARESĠ
BASINÇLI SULAMA SĠSTEMLERĠNDE KULLANILAN MALZEMELERĠN
TEKNĠK ġARTNAMESĠ
1-BASINÇLI SULAMA SĠSTEMLERĠNDE KULLANILAN BORULARA AĠT TEKNĠK ġARTNAME :
A- PVC BORULAR :
a)Kapsam :
- Bu Teknik şartname , Basınçlı sistem sulama tesislerinde kullanılan geçme muflu sert PVC
(Polivinilklorür) boruların döşenmesinde uygulanır.
b)Genel hükümler :
- PVC borular TS-201 , TS 274-2EN 1452-2 standartlarına uygun olmalıdır.Boru döşeme işi bu konuda
yetişmiş elemanlar tarafından yapılmalıdır.
c)Satın alma , taĢıma ve depolama :
- Yüklenici , proje kapsamındaki PVC boruları ve bağlantı için gerekli diğer malzemeleri üretici
firmalardan sağlam olarak satın alır.Daha sonra idarece tespit edilecek her türlü hasar ve zaiyattan yüklenici
sorumludur.
- Bütün malzeme usülüne ve tavsiyelere uygun olarak taşıtlara yüklenir , taşınır ve taşıttan indirilir. Sıfır
derecenin altındaki ısılarda sert PVC malzeme darbelerle kolayca kırıldığından yükleme , taşıma , boşaltma ve istif
sırasında çok dikkatli olunmalıdır.PVC borular direkt güneş ışınlarından , çamur , yağ , boya ve benzin gibi
maddelerden ve diğer kirlenmelerden korunacak şekilde depolanmalıdır.
- İstiflenme düzgün yerlerde yapılarak boru sıraları düzgün latalarla birbirinden ayrılır.Lataların aralıkları
1-1,5 m. olmalıdır. Boru istifinin 10 sıradan fazla olmasına izin verilmeyecektir.Geçme muflar için kullanılan lastik
contalar ambalajlı olarak serin ve rutubetsiz yerlerde depolanacak ve kullanılacakları zaman ambalajından
çıkarılarak iş yerine getirilecektir.
d) Boru hendekleri :
- Hendek derinliği don derinliğinden sığ olmamalıdır.Zorunlu hallerde idarenin uygun görüşü alınarak
don zararlarına karşı özel tedbirler alınmalıdır.Boru üzerinde en az 75 cm. derinlikte dolgu toprağı bulunacaktır.
- Hendeğin iki kenarında , hendek kenarı ile kazıdan çıkan toprak arasında hendek boyunca 50 „şer cm.
‟lik boş şerit bırakılacaktır.Kazıdan çıkan malzemede taşlar varsa bunların hendek içine yuvarlanıp boru hattına
zarar vermemesi için gerekli tedbir alınmalıdır.
- Hendek tabanı dümdüz olacaktır. Nokta halindeki mesnetleme boru kırılmalarına sebep olduğundan
bundan kaçınılmalıdır.
- Kayalık ve taşlı zeminlerde hendek 15 cm. daha derin kazılarak bu fazla kazı kadar ince taneli malzeme
, toprak veya kil ile doldurulur ve iyice sıkıştırıldıktan sonra üzerine boru döşenir.Yağmur ve benzeri sebeplerle bu
dolgu tabakası yok olduğu veya azaldığı takdirde eski haline getirilmesi gereklidir.
- Çürük zeminlerde hendek tabanı özel tedbirlerle (kum, çakıl, taş v.b.) pekiştirilir.Noktasal mesnetleme
meydana getirecek tedbirler uygun değildir.
- Hendek tabanında değişen tabakalar ve buna bağlı olarak değişik taşıma güçleri bahis konusu ise ,
tabakaların geçiş yerlerinde idareden alınacak izine istinaden yeter derinlikte ve 2 m. uzunlukta ince çakıl veya kum
dolgu yapılır.
f) DöĢeme ve montaj :
- Boru hattının döşenmesinden önce boru ve contalar kontrol edilmelidir. Muflar ve lastik contalar nemli
bezle iyice temizlenmelidir. Borularda hasara uğramış kısımlar varsa bu kısımlar kesilip atılmalıdır.
- PVC borular ince dişli testere ile kesilir. Kesim eksene dik ve temiz olmalıdır.Çapakların ve diğer
pürüzlerin alınması faydalıdır.Kesilen uçların dış kenarları , boru et kalınlığının yarısı derinliğinde ve 15 º „lik açı
meydana gelecek şekilde konikleştirilir.
- Boru hatları projede gösterilen eğimde döşenir , büyük eğimlerde geçme muflar yokuşa doğru gelecek
biçimde yerleştirilir.Boru uçlarının muf içine kolayca girmesi için , fabrikasından temin edilen kaydırıcı madde
sürülür başka cins kaydırıcı kullanılmaz. 100 mm. „den büyük çaplarda borunun muf içine itilmesi için özel aletler
kullanılmalıdır.
- Boru uçları muf içerisinde sonuna dayanacak kadar itilmeyip 10 mm. kadar genişleme payı bırakılır. Bu
payın gerçek değerinin tespitinde fabrikanın tavsiyeleri göz önünde bulundurulur.
- Zorunlu olmadıkça borular aynı doğrultuda döşenir.Doğrultudan sapma toleransı 4 m. uzunlukta ve
boru ekseninde 1 cm. ‟dir.
- Dirsekler ve bağlantı noktaları ile hatların uçları , projesindeki ebatlara uygun tespit kitleleriyle
desteklenmelidir.Ayrıca aynı doğrultuda döşenen uzun boru hatları da hendek kenarlarına yeterince
mesnetlendirilmelidir.
- Yağışlar ve diğer sularla zeminin yumuşayarak mesnetlere, tespit kitlelerine ve boru hattına zarar
gelmemesi için, tehlikeli zeminlerde hendekler uzun süre açıkta bırakılmaz.
- İş kesintilerinde, döşenmekte olan boru hatlarının açık olan bütün ağızları, yabancı maddelerin içeri
girmemesi için iyice kapatılır.
2
- Trafik darbelerine maruz boru hatlarında, taşıt darbelerinin zarar vermemesi için gerekli tedbirler alınır.
Özellikle şebeke hatlarında armatürler vasıtasıyla darbelerin borulara intikal etmemesi gerekir.Bu amaçla vana ve
benzeri malzemelerin doğrudan doğruya tekerlek yükü almamaları için, boru hattı yeteri derinlikte zemine gömülü
olmalıdır.
- Boru hattı döşendikten sonra hendek, bağlantı yerleri basınç deneyi süresince açıkta kalacak biçimde ve
deney sırasında boruların oynamasına engel olacak kalınlıkta sıkıştırılarak imla edilir.Hendek tabanından itibaren,
boru üst noktasından 30 cm. yüksekliğe kadar olan dolgu malzemesi taşsız olmalıdır. Bu kısımda zeminin
sıkıştırılması için el tokmakları kullanılır.3 cm. „den daha büyük boyutlu taneler taş kabul edilir.
- İçerisinde yer altı suyu bulunan hendeklere döşenecek geçme muflu borular kısım kısım hendek dışında
eklenerek , hendeğe indirilir ve dolgu toprağı ile bastırılmak suretiyle hendek tabanına yerleştirilir. Bu gibi hallerde
ön basınç deneyi 1 atm.‟lik basınçlı hava ile yapılacaktır. Sıfır derecenin altındaki sıcaklıklarda PVC borular
döşenmemelidir.
g) Bağlantıların yapılması :
- Boru hatlarındaki bütün bağlantılar , sağlam ve su sızdırmayacak nitelikte yapılmalıdır.Başka cins
borularla yapılacak bağlantılarda özel geçiş parçaları kullanılır. Plastik borulara kesinlikle diş açılmamalıdır.
h) Basınç deneyleri ve iĢletmeye açma :
- Basınç deneyinde en yüksek işletme basıncının 1,5 katı basınç tatbik edilecektir.Basınç deneyi
yapılacak boru hattının uzunluğu genel olarak 500 m. olmalıdır.
- Boru hattına su doldurulmadan önce , yalnız boru uçları değil bütün dikey ve yatay dirsekler , çatallar
gereğince desteklenmeli ve tespit edilmelidir.Böylelikle hattın oynaması ve dolayısıyla deney ve işletme sırasında
eklerin su kaçırması önlenmiş olacaktır.
- Destekler ve tespit kitleleri uygulanacak deney basıncına göre hesaplanmalıdır.Burada zemini
etkileyebilecek basınç gerilmeleri dikkate alınmalıdır.Hattın ucundaki destekler basınç tamamen düşürülmeden
kaldırılmamalıdır.
- Özellikle eksenel kuvvet alamayan boru hatlarında ( geçme muflu v.b. ) boruların bir miktarı eksenden
sapmaları dolayısıyla , basınç altında yerlerinden oynamamaları için başlar açıkta kalacak şekilde , boruların üstü
yeterince toprakla doldurulmalıdır.
- Boru hatları içerisinde hava kalmayacak şekilde uygun nitelikte su ile doldurulur.
- Basınç deneyi için kullanılan manometre ayarlı ve hassas olmalıdır.Ayrıca bir yedek manometre
bulundurulur.Manometre genellikle hattın en alçak noktasına takılır.
- Esas basınç deneyi yapılmadan önce hazırlık mahiyetinde olmak üzere bir ön deney yapılır. Ön deney
statik basınçla en az 2 saat süre ile yapılmalıdır. Ön deney sırasında su kaçakları ( damlama , su sızdırma v.b. )
tespit edilirse , deneye ara verilerek kaçak yerlerinde su kalmayacak şekilde boru hattı yavaş yavaş
boşaltılır.Kaçaklar tamamen giderildikten sonra deney tekrarlanır.
- Ön deney müspet sonuç verdiği taktirde basınç düşürülmeden hemen esas basınç deneyine geçilir. Esas
basınç deneyi cazibe ile iletimde statik basıncın , terfi hatlarında ise azami işletme basıncının 1,5 katı basınçla 2
saat süre ile yapılır.Deney süresi sonunda basınç düşmesi en fazla 0,25 kg/cm² ise , hattın kontrolü sonucunda
destek , tespit ve ankrajların yetersizliği dolayısıyla boru hattında bir hareket fark edilmez ise veya sonradan
olabilecek ve ileride su kaçaklarına sebebiyet verecek oynama emareleri görülmez ise deneyin uygun sonuç verdiği
kabul edilir.
- Esas basınç deneyi yapılan kısmi boru hatlarının birbirine bağlantı yerlerinin en az statik basınç (
mümkünse esas deney basıncı ) altında su kaçırmadığının tespiti gerekmektedir.
B- AÇB BORULAR :
a)Kapsam :
- Bu Teknik şartname , Basınçlı sistem sulama tesislerinde kullanılan AÇB (Asbestli Çimento Borular)
boruların döşenmesinde uygulanır.
b)Genel hükümler :
- AÇB borular TS 102 EN 512 standartlarına uygun olmalıdır.Boru döşeme işi bu konuda yetişmiş
elemanlar tarafından yapılmalıdır.
c)Satın alma , taĢıma ve depolama :
- Yüklenici , proje kapsamındaki AÇB boruları ve bağlantı için gerekli diğer malzemeleri üretici
firmalardan sağlam olarak satın alır.Daha sonra idarece tespit edilecek her türlü hasar ve zaiyattan yüklenici
sorumludur.
- Bütün malzeme usulüne ve tavsiyelere uygun olarak taşıtlara yüklenir , taşınır ve taşıttan indirilir.
Borular taşıttan indirilirken ve taşıma sırasında hasara uğrayıp uğramadıkları göz ile kontrol edilmelidir. Borularda
derin sıyrıklar , kalın ve kılcal çatlaklar , tornalanmış uçlarda küçük büyük yaralar meydana gelmiş ise böyle
borular ayrılmalıdır. Çapı 50-60-80-100-125-150 mm. olan borular el ile iki kişi tarafından , çapı 200-250-300 mm.
olan borular halatlar yardımı ile indirilir.
- Boşaltma ve yükleme masraflarından kaçınmak için borular tercihen doğrudan doğruya kullanılacakları
hendek boyunca indirilmelidir.Buna imkan olmadığında bir yerde depolanırken aşağıdaki hususlara dikkat
edilmelidir.
3
- İstif , tesviye edilmiş temiz ve sağlam bir zemin üzerinde olmalıdır.İstiflerin alt sırasındaki borular iki
ahşap kalas üzerine oturtmalı, boruların kaymaması için iki başta ahşap kamalar kullanılmalıdır.
-İstifler taşıt yüklemesinde olduğu gibi piramit veya küp biçiminde yapılmalıdır.Manşonlar düzenli bir
biçimde sel ve su baskınlarından korunacak şekilde, yüksek bir yere konulmalı ve manşonlardaki lastik conta
yuvalarının toprak, çamur ve pislikle dolmaması için üstleri örtülmelidir.Lastik contalar olanaklar elverdiği
müddetçe ışıktan korunacak şekilde depolarda saklanmalıdır.
- AÇB boruların inşaat sahasına taşınmasında gerekli dikkat ve titizlik gösterilmeli özellikle sürükleme
ve yuvarlamadan kaçınılmalıdır.Bu taşıma daha çok lift , vinç v.b. araçlarla yapılmalıdır.
d) Boru hendekleri :
- Hendek dibine verilecek genişlik , boru dış çapına 40-50 cm. eklenerek hesaplanır.Bu 40-50 cm. ek
genişlik hendeğin doldurulması sırasında özellikle boru alt kenarlarının iyice sıkıştırılmasına imkan vermek için
gereklidir.Manşonların mafsal fonksiyonlu oluşundan yararlanılarak bir kurb çizdirileceğinde hendek biraz daha
geniş açılır.Bu ek genişlik , izin verilen sapma miktarına göre hesaplanır.Böylece manşon ve bir sonraki boru , bir
önceki borunun aksına döşenir , açı sonradan son döşenen borunun ucu kaydırılarak verilir.
- Boruların gömülecekleri hendeğin derinliği aşağıdaki hususlar dikkate alınarak hesaplanır :

Boru hattın dış sıcaklığın etkisinden korunması gereklidir.Zorunlu hallerde don zararına karşı
özel bir tedbir alınmalıdır.Boru üzerinde şartlara göre asgari 75-150 cm. derinlikte dolgu toprağı bulunacaktır.

Hat üzerinde basınç yapacak yüklerin etkisini azaltmak ( toprak v.b dolgu , yol malzemesi ve
üstten geçen araçların ağırlığı gibi ) için ekili arazide ve hafif trafikli yolların altından geçen hatlarda boru
üstündeki dolgu yüksekliğinin en az 1.00 m. olması sağlanacaktır.

Kazıdan çıkan topraklar daima hendeğin bir tarafına yığılmalı ve bu toprağın oluşturduğu eğimin
dibi ile hendek kenarı arasında 0,50 m. kadar genişlikte bir düzlük bırakılmalıdır.
- Hendeklerin tabanı en iyi şekilde düzenlenmelidir özellikle kaya sivrileri , çıkıntılı taşlar v.b. yok
edilmelidir.Boyuna profilin gerektirdiği eğime özenle uyulmalı ve her türlü yatay hat kısmının oluşturulmasından
kaçınılmalıdır.Ayrıca borular çıkıntılı manşonlar üzerine oturtulmamalıdır.Manşonların döşeneceği yerlerde
hendeğe yuvalar açılmalıdır.
- Bazı durumlarda hendeklerin çürük zeminlerde şevli açılması gerekebilir.Bu gibi hallerde borunun
oturacağı kısımlar daraltılmamalıdır.Çürük zeminlerde ( Bataklık , çamurlu arazi ) hendek tabanı
beslenmelidir.Bunun için normal taban derinliğinden başlanarak 20-25 cm. kadar derinlikte çamur kazılmalı ve
bunun yerine aynı yükseklikte kum , ince toprak veya çok ince çakıl tabakası serilmelidir.Kayalık ve şistli
zeminlerde çürük zeminlerdeki gibi davranılmalıdır.
f) DöĢeme ve montaj :
- Boru hattının döşenmesinden önce boru ve contalar kontrol edilmelidir.Döşenmek üzere getirtilen
borular , hendek boyunca itinalı bir şekilde indirilmelidir.Taşıma , yükleme ve indirme işlemleri sırasında hasar
görmüş borular varsa bunlar ayrılmalıdır.Borular içinde hiçbir şeyin ( bez , alet v.b. ) unutulmadığından emin
olunmalıdır.Boru içine girmiş olabilecek taş , toprak v.b. bir tel çubukla temizlenmelidir.Boru uçlarının su ile
yıkanarak iyice temizlenmesi sağlanmalıdır.
- Manşonların hazırlanmasında da borularda uygulanan muayene ve temizleme işlemleri yapılır.Özellikle
manşonların lastik conta yuvaları temizlenmeli ve lastik contaların yerleştirilmesini kolaylaştırmak için yuvalar su
ile ıslatılmalıdır.Tırtıl lastik contaların , tırtıl manşonlara yerleştirilmesi işleminde arap sabunu kullanmak
mahsurludur.Contaların manşona yerleştirilmesi “8” çizdirilerek gerçekleştirilir.
- Fabrika veya şantiye deposundan getirilen borular hendek boyunca , hendekten çıkan toprağın
kümelendiği tarafın karşısına indirilmelidir.Hafif borular el ile hendek içine indirilir.El ile kaldırılamayacak orta
ağarlıktaki borular , borunun iki başından geçirilmiş iki halat yardımı ile hendeğe indirilir.Daha ağır borular için de
hendeğin aksi yönüne eğimli iki manivela çakılır ipin bir ucu bu manivelanın dibine düğümlenir , diğer ucu da yine
dipten olmak üzere manivelaya 1-2 defa sarılır.Sarılan ipin ucu yavaş yavaş bırakılarak borunun hendeğin dibine
inmesi sağlanır.Ağır borular da vinç ile indirilir.Daha önceden hazırlanmış manşonun boru başına kayganlığını
sağlamak için borunun tornalanmış yüzüne ve contanın tırtıllarına biraz arap sabunu sürülebilir.Manşon elle
borunun ağzına merkezlenir , ortasına bir tahta konup bunun üzerinden bir manivela ile itilerek yerine geçirilir. 250
mm.‟den büyük çapta borularda iki manivela kullanılır.Gerek manşonların gerek boruların geçirilmesi için özel
çektirmeler kullanılır. Hiç bir zaman manşon ve boruları bir önceki ile açılı olarak takmamaya özen
gösterilmelidir.Boru daima eksenel yerleştirildikten sonra öteki ucundan tutulup istenen açı verilir.
- Çürük zeminlerde açılan hendeklerde boru döşenmesinde eğer hendek tabanının sıkıştırılması mümkün
değil ise :

Hendek 30-40 cm. daha derin açılır.

Tabana ya 15 cm. demirsiz beton veya daha gevşek zeminlerde 15 cm. betonarme betonu
dökülür.

Bu betonun üzerine 20 cm. yüksekliğinde kum veya elenmiş toprak doldurulup düzeltilir.

Normal zeminlerdeki boru döşeme düzeninde boru döşenir.
- AÇB borunun döşenmesi sırasında AÇB boru ile demirli veya demirsiz beton temas ettirilmemelidir.
Çünkü özellikle manşonların oynaklığını beton araya girerek bozacağından boru hattının esnekliği kaybolur.Boru
4
ile manşon arasına girecek beton o noktada hattın sıkmasına neden olur.Beton prizini aldıktan sonra meydana
gelecek ön gerilimler boru hattının emniyetini zedeler.
g) Bağlantıların yapılması :
- Boru hatlarındaki bütün bağlantılar , sağlam ve su sızdırmayacak nitelikte yapılmalıdır.Başka cins
borularla yapılacak bağlantılarda özel geçiş parçaları kullanılır.
h) Basınç deneyleri ve iĢletmeye açma :
- Deney yapılacak hat parçası su ile doldurulur. Bu doldurma havanın tam olarak boşalması için yavaş
olmalıdır.Bu nedenle boru çapına göre aşağıdaki doldurma debileri tavsiye edilir.
Nominal boru çapı ( mm)
60
80
100
125
150
200
250
300
400
500
600
700
800
Debi ( lt/sn)
0.1
0.2
0.3
0.5
0.7
1.5
2.0
3.0
6.0
9.0
14.00
19.00
25.00
Bir çok yerde bu deney suyu taşıma ile elde edildiğinden kullanılacak su miktarının bilinmesinde fayda
vardır. 1 m. boruyu doldurmak için gerekli yaklaşık miktarlar aşağıda verilmiştir.
Çap (mm)
80
100
125
150
200
250
300
350
400
500
600
700
800
Su miktarı ( lt/m)
5.2
8.0
12.7
18.1
32.0
49.9
72.1
97.9
127.6
199.9
287.8
391.7
511.8
AÇB borular daima bir miktar su emdiklerinden borular iyice doyduktan sonra denemeye başlanmalıdır.
Bunun için borular denemeden 24 saat evvel doldurulur ve hat 1,5-2 atm. Basınç altında bırakılır.Bundan sonra son
bir kere daha hattın havası alınır.Bu basınç altındaki hat iyice kontrol edilir , manşon ve diğer aksam dikkatle
gözden geçirilir.Böylece ilk eleme yapılmış olur ve hatalar düzeltilir.Sızma veya kaçak varsa bunu daha iyi
görebilmek için daha yüksek basınç uygulanır.
- Ön basınç deneyi sonucu boru cidar ve manşonlarında su kaçakları , armatür ve ek parçalarında sızıntı
veya bir oynama görülmez ise kısmi basınç deneyine geçilir.Uygulanacak basınç işletme basıncının azami 1,5 katı
olmalıdır. Döşenmiş hatta basınç denemesinde 400 mm „den büyük boruların deneme basıncı şebeke basıncının 1,5
katını aşamaz ancak bu deneme basıncı 5 kg/cm² „den düşük olamaz. Deneme süresi boru çapına , deneme hat
parçasının uzunluğuna , hattın karakterine ve kullanma şekline bağlıdır. 175 m.‟lik bir hat bölümünde deneme
süresi yaklaşık olarak 20 dakika olmalı ve sonraki her 100 m. için bu süre 10 dakika uzatılmalıdır. Deneme süresi
azami 1 saattir.
- Ön ve kısmi basınç deneyleri tamamlandıktan sonra herhangi bir aksaklık görülmediği taktirde genel
basınç deneyine geçilir. Kısmi basınç denemesinden sonra manşonların üstü hemen kapatılır , özel aksamın üstü ise
genel basınç denemesine kadar açık kalır. Bu deneyde boş olan boru hattı çok dikkatli doldurulur ve doldurma işi
normal debiye 5-10 saatte çıkılacak şekilde yapılır.Bu arada vantuz , hava boşaltma vanaları gibi bütün hava
boşaltma tertibatı açılır ve bunlar sudan başka bir şey çıkarmaz hale geldikten sonra kapatılır. Hat nominal basınç
altında en az 20 dakika , en çok 1 saat denemeye tabi tutulur.
5
- Denenecek boru hattının önerilen uzunluğu 200-700 m. arasındadır.Genellikle font aksamlar ve vanalar
mutlak sızdırmazlığı sağlayamadıklarından denemede hat boyu seçerken bunlar dışarıda bırakılmalıdır , mümkün
değil ise açık bırakılmalıdır.
- Basınç deneyine hazırlıkta aşağıdaki sıraya uyulur:

Boru hattının iki yanı kum ile doldurulup sıkıştırılır. Bütün beton tespit kitlelerinin gerekli
şekilde hazır olup olmadığı kontrol edilir. Beton prizini almadan denemeye başlanmaz.

Boru hendekleri manşonlar ve font aksam açıkta kalacak şekilde kısmen doldurulur. 10 kg/cm²
„lik yüksek basınç denemesi için doldurulacak toprak yüksekliği en yüksek noktadan en az 0.30 m. yukarıda
olmalıdır.

Denenecek hat parçasının iki başının manşonları takılmalı ve son kapama parçaları ile iki ucu
kapatılmalıdır.Son kapama parçalarının toprağa iki adet kriko ile desteklenmesi en pratik yoldur ancak kalas ile de
desteklenebilir.

Boru içindeki hava tamamen boşaltılmalıdır. Denenecek hat en düşük seviyedeki ucundan
başlanarak su ile doldurulmalı ve en yüksek noktasından havası boşaltılmalıdır. Bunun için en az 1 adet su pompası
, 1 adet elle çalışan su hazneli basınç tulumbası , 1 adet manometre , hava boşaltması için 1 adet yeterli uzunlukta
1” çelik boru ve ek parçaları ile 2 adet vana gereklidir.
ı) Boru hendeklerinin doldurulması ve sıkıĢtırılması :
- Basınç denemesi tamamlandıktan sonra hendeklerin doldurulmasına başlanır.Daha önce basınç
denemeleri için kısmen doldurulan hendeklerin tamamen örtülmesinde dikkat edilecek hususlar şunlardır :

Borunun altına ve yanlarına 10 cm. kalınlığında ince bir kum veya elenmiş toprak tabakası
konmalıdır.Konulan bu toprak tabakası özellikle 200 mm. „ye kadar olan borularda 1,2 * 1,2 cm.‟lik ( ´”) delikli
elekten geçen , 200 mm. ‟den büyük çaplı borularda ise 2,5*2,5 cm.‟lik ( 1”) delikli elekten geçen malzemeden
oluşmalıdır.

Bu tabaka 6-8 Kg. ‟lık tahta tokmak ile iyice sıkıştırılır ve borunun altında ve yanlarında hiç
boşluk bırakılmaz.

İlk tabaka bu şekilde sıkıştırıldıktan sonra 20‟şer cm. ‟lik tabakalar halinde hendek doldurulmalı
ve sıkıştırılmalıdır.Bu işleme boru hattının üzerinde 30 cm. ‟lik bir tabaka oluşuncaya kadar devam
edilir.Sıkıştırılacak toprağın mümkünse bir miktar nemlendirilmesinde fayda vardır.

Bundan sonra hendek daha kaba bir toprak tabakası ile doldurulur ve sıkıştırılır.Burada 12 Kg.
‟lık motorlu sıkıştırıcıların kullanılması önerilebilir.Bu dolgu boru üzerinde 60 cm. ‟lik bir tabaka oluşturmadan
hendek üzerinden herhangi bir motorlu aracın geçmesine izin verilmemelidir.

Hendeğin doldurulmasının tamamlanması Greyder , hafif Buldozer , veya kürek ile
yapılabilir.Doldurma işlemi tahta tokmaklar çıkarıldıktan ve hendek üzerindeki toprak yığını zemin seviyesini 2535 cm. ‟yi aştığı zaman bitmiş olur ve bundan sonra tokmaklama yerine greyder veya buldozer hendek üzerinden
geçirilebilir.
C- TECRĠTLĠ SÇB BORULAR :
a)Kapsam :
- Bu Teknik şartname , Basınçlı sistem sulama tesislerinde kullanılan Tecritli SÇB boruların
döşenmesinde uygulanır.
b)Genel hükümler :
- Tecritli SÇB borular ST 37 kalite çelik bant veya şeritten en son geçerli TS 416 , TS 1997 , TS EN
10217-1 standartlarına uygun olmalıdır.Boru döşeme işi bu konuda yetişmiş elemanlar tarafından ve kaynak işleri
belgeli kaynakçı ustaları tarafından yapılmalıdır.
c)Teknik özellikler :
- Tecritli SÇB borular birbirlerine kaynakla birleştirilerek bağlanacağından dolayı , boru uçları eksene dik
kesilecek ve alın kaynaklı bağlantı için kaynak ağzı açılacaktır.
- Boruların yüzeyleri pürüzsüz ve düzgün olacak , yüzeylerde çukur , çapak , karıncalanma , yara bere
v.b imalat kusurları bulunmayacaktır.
- Boruların kaynak dikişi temiz ve homojen olacak , kaynak dikişinde çatlama , kabarma , oyuk , yığılma
v.b imalat hataları görülmeyecektir.
- Kaynak malzemesinin ana malzeme ile bağlantısı iyi durumda olacak , kaynak dikiş yüksekliği 8 mm. et
kalınlığına kadar max. 2,5 mm.‟yi geçmeyecektir.
- Boru boyları 6 m. uzunlukta olacaktır, İdare isterse değişik boyda boru kabul edebilir.
- Borularda daireselliği bozacak şekil bozuklukları bulunmayacaktır.Boruların boyut ve toleransları
imalat standartlarına uygun değerde olacaktır.
- Boruların yapımında kullanılan çelik bant ilgili standartlarında gösterilen mekanik özelliklere sahip
olacaktır.
- Borular uygulamada toprak altına döşeneceğinden dolayı korozyona karşı korunmalarının sağlanması
için TS 4356 standardına uygun bitüm esaslı maddelerle borunun iç ve dış yüzeylerine sıcak kaplama
6
uygulanacaktır. Borularda kaplama işleminden önce yüzeylerin temizlenmesi ve astarlama işlemleri TS 4356
standardının ilgili maddelerine uygun teknikte yapılacaktır.Bitüm kaplama malzemesinin fiziksel özellikleri TS
4356 standardında belirlenen değerlere uygun olacaktır. Kaplama malzemesinin dış etkilere karşı dayanıklılığını
artırmak için boru dış yüzeyleri TS 4356 standardının ilgili maddelerine uygun olarak iki kat cam elyafı ile
sargılama yapılacaktır. Kaplama ve sargı işlemi tamamlanan borular TS 4356 standardının ilgili maddelerinde
belirtilen koruyucu boya işlemi için kireç banyosundan geçirilecektir.
- Borular işletme basınçlarının 1,5 katı işletme basıncı ile test edildiklerinde gerekli sızdırmazlık ve
dayanımı sağlayacaktır.
- Bu şartnamede belirtilmeyen teknik özellikler için DIN 1626 , 2440 ve 2480 normları geçerli olacaktır.
d)Satın alma , taĢıma ve depolama :
- Yüklenici , proje kapsamındaki SÇB boruları ve bağlantı için gerekli diğer malzemeleri üretici
firmalardan sağlam olarak satın alır.Daha sonra idarece tespit edilecek her türlü hasar ve zaiyattan yüklenici
sorumludur.
- Bütün malzeme usulüne ve tavsiyelere uygun olarak taşıtlara yüklenir , taşınır ve taşıttan
indirilir.Yükleme esnasında fabrika kataloglarında belirtilen kriterler dikkate alınacaktır.
- İstiflenme düzgün yerlerde yapılarak borular arasına tahta takozlar konularak dış tecritlerinin bozulması
önlenecektir.
- Boruların işyerinde taşınması esnasında kesinlikle araçların arkasına halat ile takılarak yerde sürükleme
işlemi yapılmayacaktır.
e) Boru hendekleri :
- Hendek derinliği don derinliğinden sığ olmamalıdır. Hendekler idarenin talimatı üzerine mahallindeki
meteorolojik doneler dikkate alınarak boru üst kotundan itibaren 0,75 - 1,50 m. derinlikte açılacaktır. Zorunlu
hallerde idarenin uygun görüşü alınarak don zararlarına karşı özel tedbirler alınmalıdır.
- Hendek dibine verilecek genişlik , boru dış çapına 40-50 cm. eklenerek hesaplanır.Bu 40-50 cm. ek
genişlik hendeğin doldurulması sırasında özellikle boru alt kenarlarının iyice sıkıştırılmasına imkan vermek için
gereklidir.
- Hendek kazısı esnasında kazıdan çıkan taşlar var ise bunların boru döşemesi esnasında yuvarlanıp
hendek içerisine düşmesini önlemek için gerekli tedbirler alınacaktır.
- Hendek tabanı dümdüz olacaktır. Nokta halindeki mesnetlemelerden kaçınılmalıdır.
- Kayalık ve taşlı zeminlerde hendek 15 cm. daha derin kazılarak bu fazla kazı kadar ince taneli malzeme
, toprak veya kil ile doldurulur ve iyice sıkıştırıldıktan sonra üzerine boru döşenir.Yağmur ve benzeri sebeplerle bu
dolgu tabakası yok olduğu veya azaldığı takdirde eski haline getirilmesi gereklidir.
- Boru hendek derinlikleri 2 m.‟den fazla olursa ve İdarece gerekli görülür ise zemin cinsine göre
kontrolün yazılı talimatı üzerine iksa yapılacaktır.
- Boru başlarının kaynak işleminin yapılabilmesi için gerekli görülen yerlerde hendek genişliği, gerektiği
kadar fazla açılacaktır.Açılacak kafa çukurları ( 0,60*0,60* hendek derinliği) ebadında olacaktır. Derinliği 0,30 m.
olacaktır.
f) DöĢeme ve montaj :
- Boruların bir kaç adedi ( kataloglarında belirtilen miktarlar kadar ) hendek kenarında kaynak yapılacak
ve halatlar kullanılmak suretiyle borulara zarar vermeden hendek içerisine indirilecektir.
- Boru döşenmesinde düz bir güzergah izlenecek yatay kurb gerekli ise özel parçalar kullanılacaktır.
Meyilde ise idarenin talimatları esas alınacaktır.Boruların kaynakla birleştirilmesinde standartlarda ve DIN
normlarında belirtilen miktarlarda elektrot kullanılacaktır.
- İnşaata ara verilmesi durumunda açılan hendeklere ve döşenen borulara , yağışların zarar vermesini
önlemek için hendek başı ve hendek kenarı eğim istikametinde toprak ile tahkimat yapılacaktır.Ayrıca boru ağız
kısımları da yabancı maddelerin girmemesi için kapatılır.
- Döşenen boruların üst noktasından itibaren 30 cm. yükseklikten taban zeminine kadar olan kısmı elle
doldurulup tokmak ile sıkıştırılacaktır.Boruların kesilmesi zorunluluğu varsa kesme işlemi borunun daireselliğini
bozmayacak şekilde yapılacak ve kesme ağzında çapak ve çıkıntı olmayacaktır.
- Boruların döşenmesi işleminden sonra boru başlarındaki kaynak ağzı yerleri mutlaka çift katlı bitüm
emdirilmiş çam elyafı ile sarılacaktır. Boru üzerinde tecritsiz yer bırakılmayacaktır.
g)Tespit kitleleri:
- Projesinde belirtilen miktar ve ebatlarda tespit kitleleri yapılacaktır. Tespit kitleleri , dirsek ve su
basıncından dolayı ortaya çıkabilecek kuvvetleri karşılayacak noktalarda yapılacaktır.
- Tespit kitlesi ile çelik boruların temas yerlerine , boruların serbestçe hareketini sağlayabilmek için ince
sac levha , conta v.b. malzemeler konularak boru ile betonun direkt teması önlenecektir.Boruların yüksek basınç
altında ve suyun geriye dönüşü esnasında yukarıya kalkmasını önlemek için tespit kitleleri üzerinde çelik kasnaklar
yapılarak borular sabitleştirilecektir. Kasnaklar beton içerisinde ankraj demirleri ile bağlanacaktır.
h) Basınç deneyleri ve iĢletmeye açma :
- Basınç tecrübesi için gerekli kompresör , cendere , manometre , su ve ilave boru parçası ve diğer
malzemelerin temini yükleniciye aittir. Basınç denemesi için boru hatları her iki tarafından kapatılacak ve içerisine
su doldurulup havanın tahliyesi tamamlandıktan sonra basınç verilecektir.Basınç kontrolü manometre ile
sağlanacaktır.
7
- Basınç deneyinde basınç tedrici olarak yükseltilecek ve borulara işletme basıncının 1,5 katı basınç
uygulanacaktır. İstenilen basınç değerine ulaşıldığında en az 30 dakika süre ile basınç sabit tutularak özellikle
kaynak yerlerinde ve boru gövdesinde su kaçağı veya terleme olup olmadığı kontrol edilecektir. Basınç deneyi
esnasında herhangi bir su kaçağı ve terleme tespit edilirse boru hattındaki su tamamen boşaltıldıktan sonra kaynak
ile hatalı yerin onarımı yapılarak denemeye devam edilir.
- Basınç deneyinin yapıldığı , Yüklenici ve İdarece birlikte düzenlenecek bir tutanak ile tespit edilecektir.
Tespit kitleleri yapılmadan ve borular tespit kitleleri üzerine çelik kasnaklar ile bağlanmadan basınç deneyi
yapılamaz.
- Basınç deneyi yapılmadan hendek dolguları yapılmayacaktır. Hendek dolgusunda kullanılacak malzeme
, cüruf , kül , süprüntü , organik madde , taş ve kayadan temizlenmiş olacaktır. Boru altları el tokmağı kullanılarak
itina ile doldurulacaktır. El ile sıkıştırmada max. Tabaka kalınlığı 20 cm. olacaktır. Dolgu esnasında borunun
zedelenmesine ve yerinden oynatılmasına neden olunmayacaktır. Yüklenici hendeklerden çıkan ve dolguda
kullanılan miktardan fazla kalan toprağı idarenin göstereceği yere taşıyacaktır.
- Kabul işlemlerinde tesisin tümü değerlendirilecektir. Kabul esnasında boruların dış tecritlerinin bozulup
bozulmadığına , kaynak ağızlarının dış tecritlerinin yapılıp yapılmadığına ve tespit kitlelerinin tekniğe uygun olup
olmadığına bakılacaktır. Daha önceden yapılan basınç deney tutanakları da dikkate alınarak kabul işlemi
sonuçlandırılacaktır.
2-BASINÇLI SULAMA SĠSTEMLERĠNDE KULLANILAN VANALARA
ġARTNAME:
AĠT TEKNĠK
Ortak Özellikler :
- Her türlü vana ve demontaj parçasını kapsar.
- Her ürün ilgili olduğu TSE standartlarına uygun ve ISO 9001 belgeli firmalarca üretilmiş olacaklardır.
- Çapı 300 mm. ve daha büyük vana ve çekvalfler , demontaj parçasıyla birlikte kullanılacaktır.
- Çapı 300 mm. ‟ye kadar olan vanalar sürgülü tipte , çapı 300 mm ve daha büyük olan vanalar kelebek
tipte olacaktır.
- Her türlü vana , çekvalf ve demontaj parçasının üzerinde firma adı , anma basıncı ve akış yönü
dökümde kabartmalı olarak , üretim tarihi ve seri numarası uygun boyutta madeni etikete yazılmış olacaktır.
- Vana ve demontaj parçaları işletme basıncının 1,5 katı basınçta çift taraflı sızdırmazlık testine tabi
tutulacaklardır. ( İlgili standartlarda , çap ve basınca göre belirtilen sürelerde.)
- Elle kumanda edilen vanalar işletme basıncı altında bir kişi tarafından rahatlıkla açılıp kapanabilmelidir.
Vana simidindeki tork 50 kgm.‟ yi geçmemelidir.
- Motorlu vanalarda tork oranı motor devir sayısı ve açılıp kapanma süreleri uyumlu olmalıdır.
- Çapı 500 mm.‟den büyük vana , çekvalf , klape ve demontaj parçasında gövde üzerinde taşınması için
uygun ölçülerde taşıma kulakçığı bulunacaktır.Her cins vana , çekvalf ve demontaj parçası çift taraflı flanşlı tip
olacak ( DN ´” ile DN 2 ´” arasındaki küresel vanlar tam geçişli ve dişli bağlantılı olacaktır. ) ve flanşlar DIN
2501‟e ve TS ISO 7005‟e uygun olacaktır.
A- KELEBEK VANA :
Teknik Özellikler :
- Standardı
- Tipi
- Flanşlar Arası Boyut Normu
- Flanş Boyutu Normu
- Gövde Malzemesi
- Şaft Malzemesi (Mil)
- Civata ve Somun Malzemesi
- Klape Conta Malzemesi
- Kalpe Contası Baskı Çemberi
- Baskı Çemberi Tespit Cıvatası
- Klape Conta Tipi
- Mil Yatak Malzemesi
- Tahrik Kutusu Malzemesi
- Disk Malzemesi (Klape)
- Helis Dişli Malzeme
- Sit Yüzeyi Malzemesi
- Volan Malzemesi
- Epoksi Kaplama Kalınlığı
- Sonsuz Vida Malzemesi
- Elektrik Kumandalı Vanalarda
a. Motor Koruma Sınıfı
b. Tork ve Limit Swich
: TS 11341 – DIN 3354
: Çift Flanşlı, Dişli Tahrik Kutulu
: DIN 3202-F4
: DIN 2501
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
: 304 , 316 Kalite Paslanmaz Çelik
: 8.8 Kalite Üzeri Galvaniz Kaplı
: EPDM Kauçuk
: 304 , 316 Kalite Paslanmaz Çelik
: A2 Paslanmaz Çelik (imbus)
: “ T” Tip
: Delrin , Bronz , Teflon
: DIN 1691 GG 25 Pik Döküm
: DIN 1693 GGG 40/50 Sfero Döküm
: DIN 1693 GGG 40/50 Sfero Döküm
: AISI 316-L Paslanmaz Çelik
: DIN 1691 GG 25 Pik Döküm
: 250 Mikron
: Ç 1050
: IP 67
: Olacak
8
c. El-Motor kumanda ayar kolu
: Olacak
Kelebek Vana Tahrik Kutusu :
a.Tip
b.Tahrik Kutusu Malzemesi
c.Helis Dişli Malzemesi
d.Sonsuz Vida Malzemesi
e.Volan Malzemesi
: Sonsuz Vida; Sonsuz Vida-Düz Dişli
: DIN 1691 GG 25 Pik Döküm
: DIN 1693 GGG 40/50 Sfero Döküm
: Ç 1050
: DIN 1691 GG 25 Pik Döküm
- Tahrik kutuları, kelebek vana klapesinin 900 hareketini temin edecek ve hareketi kapalı-açık
pozisyonlarda nihayetlendirecek durduruculara sahip olacaktır.
- Motor kumandalı vanalar ayırıcı bir kumanda kolu vasıtası ile motorla ve elle ayrı ayrı kumanda
edilebilecektir. Limit ve tork swichleri ayarlanabilir özellikte ve tahrik kutusu içinde olacaktır.
- Motor kumandalı vanalar 4-20 mA. Sinyal ile açılıp kapanacaklardır. Aktuatör kumandalı olarak istenen
kelebek vananın aktuatör koruma sınıfı IP 67 olacak , gerektiğinde el ile de kumanda edilebilmelidir.
- Motor ve aktuatör ile kumanda sistemi içinde iki adet limit swich ile vananın tam açma ve tam kapama
pozisyonlarında motorun durdurulması sağlanacaktır.
- Motor ve aktuatör ile kumanda sistemi içinde , motorun mekanik sistem bozukluğu veya herhangi bir
nedenle aşırı yük altında kalmasını önlemek için 1 adet tork swich bulunacak ve ayrıca ilave mekanik tedbirler
alınacaktır.
- Aktuatör-PLC sistemi ile kumandalarda vananın açma ve kapama sırasında ani olarak meydana gelen
aşırı tork artışlarında vana derhal duracak , bir miktar ters yönde hareket ettikten sonra hareketini yeniden
yapacaktır. Eğer ikinci tekrarda tork artışı devam ediyor ise alarm sinyali verecek ve operatörün elle kumanda
etmesi için uyaracaktır.
- Motor gücü ve dişli kutusu tahrik oranları vananın işletmede maruz kalacağı kuvvetlerden en az % 30
daha büyük güce yetebilecek kapasitede olacaktır.
- Tahrik kutusu içindeki yağa su karışmaması ve tahrik kutusundaki yağın dışarı taşmaması veya
dışarıdan bu yağa yabancı madde karışmaması için gerekli keçe , salmastra ve conta sistemleri sağlanacaktır.
B- SÜRGÜLÜ VANA :
Teknik Özellikler :
- Standardı
- Tipi
- Flanşlar Arası Boyut Normu
- Flanş Boyutu Normu
- Gövde Malzemesi
- Şaft Malzemesi (Mil)
- Civata ve Somun Malzemesi
- Conta Malzemesi
- Kapak malzemesi
- Sürgü malzemesi
- Sürgü somunu
- Sızdırmazlık salmastrası
- Sızdırmazlık yüzeyi
- Bağlantı elemanları
- Max. İşletme sıcaklığı
- Max. İşletme basıncı
- Volan Malzemesi
: TS 457 , TS 457/3a
: Çift Flanşlı
: TS 457 , ISO 5996
: DIN 2501 , ISO 7005
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
: 304 , 316 Kalite Paslanmaz Çelik
: Paslanmaz çelik veya bronz ( vana içerisinde kullanılanlar )
: EPDM Kauçuk
: DIN 1693 GGG 40/50 Sfero
: DIN 1693 GGG 40/50 Sfero
: MS 58
: Teflon
: Bronz
: 8.8 Kalite Üzeri Galvaniz Kaplı
: 80 °C
: 10/16/25/40 Atm.
: DIN 1691 GG 25 Pik Döküm
- Sürgülü vana gövdesi içi ve dışı elektrostatik epoksi boya ile boyanacaktır. Epoksi kaplamada DIN
30677‟de belirtilen tolerans sınırları içerisinde kalmalıdır.
- Sürgülü vana üzerinde anma çapı , anma basıncı ve firma adı yazılı olacaktır.
- Sürgülü vana mili yekpare olarak imal edilmiş olacaktır.
- Sürgülü vana miline TS 61 „e uygun olarak trapez vida çekilecektir.
- Sürgü somunu DIN 17660‟a uygun MS 58 malzemeden imal edilmiş olacaktır. Sürgü somununun
dişleri hassas işlenmiş olacaktır. ( TS 61 trapez vida )
- Sürgü tipi esnek ve yekpare olacaktır.
- Vanaların gerek döküm gerekse talaşlı imalat gören kısımları tüm çapaklardan arındırılmış olacaktır.
Yüzeylerinde çukurluk , çatlak , boşluk , gözenek , ve kum birikintileri gibi döküm kusurları bulunmayacaktır.
- Sürgülü vanaların talaşlı yöntem ile imal edilen kısımlarında işlem çapakları bulunmamalıdır. Çalışan
yüzeylerde kalite , hassas işlenme kalitesinde olacaktır.
9
- Vanaların her noktasında et kalınlığının homojen bir yapı göstermesi gerekmektedir.
- Her bir döküm üzerinde “ Şarj No” bulunacaktır.
- Vanaların imalat boyutları TS 457 , ISO 5996 Nisan 1999 föyüne uygun olacaktır.
- Conta ve O-ringler perbunandan imal edilmiş olacaktır.
- Sürgülü vana işletme basıncının 1,5 katı basınçta çift taraflı ISO 5208‟e uygun teste tabi tutulacaktır.
C- ELASTOMERLĠ SÜRGÜLÜ VANA :
Teknik Özellikler :
- Standardı
: TS 457 , TS 457/3b
- Tipi
: Çift Flanşlı
- Flanşlar Arası Boyut Normu
: TS 457 , ISO 5996
- Flanş Boyutu Normu
: DIN 2501 , ISO 7005
- Gövde Malzemesi
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
- Şaft Malzemesi (Mil)
: 304 , 316 Kalite Paslanmaz Çelik
- Civata ve Somun Malzemesi
: Paslanmaz çelik veya bronz ( vana içerisinde kullanılanlar )
- Kapak malzemesi
: DIN 1693 GGG 40/50 Sfero
- Sürgü malzemesi
: DIN 1693 GGG 40/50 Sfero
- Sürgü somunu
: MS 58
- Bağlantı elemanları
: 8.8 Kalite Üzeri Galvaniz Kaplı
- Max. İşletme sıcaklığı
: 80 °C
- Max. İşletme basıncı
: 10/16/25 Atm.
- Volan Malzemesi
: DIN 1691 GG 25 Pik Döküm
- Sürgülü vana gövdesi içi ve dışı elektrostatik epoksi boya ile boyanacaktır. Epoksi kaplamada DIN
30677‟de belirtilen tolerans sınırları içerisinde kalmalıdır.
- Sürgülü vana üzerinde anma çapı , anma basıncı ve firma adı yazılı olacaktır.
- Sürgülü vana mili yekpare olarak imal edilmiş olacaktır.
- Sürgülü vana miline TS 61 „e uygun olarak trapez vida çekilecektir.
- Sürgü somunu DIN 17660‟a uygun MS 58 malzemeden imal edilmiş olacaktır. Sürgü somununun
dişleri hassas işlenmiş olacaktır. ( TS 61 trapez vida )
- Sürgü tipi esnek ve yekpare olacaktır.
- Vana sürgüsünün içi ve dışının tamamı NBR ( Elastomer ) kauçuk ile kaplanmış olacaktır. Vana
sürgüsünün içinde ve dışında hiçbir metal yüzey gözükmeyecektir. Elastomer malzemenin özellikleri DIN 3535‟e
uygun olacaktır.Kullanılacak elastomer malzeme belirtilen işletme basıncına karşı mukavemetli olacaktır. Kaplama
kalınlığı sürgünün basınç altında deforme olmasına meydan vermeyecek şekilde olmalıdır. Kaplamanın tüm
yüzeyleri düzgün olmalıdır. Yırtık , çatlak , gözenek v.b. yüzey hataları bulunmamalıdır. Elastomerin zamanla
sürgü üzerinden çıkmaması için elastomer , sürgü üzerine kesinlikle iyi şekilde yapışmış olmalıdır. Fabrika test
aşamasında vana sürgüsü yerinden çıkarılıp iç ve dış kaplama kontrol edilecek döküm sürgü ile elastomerin
istenilen standartlarda yapışıp yapışmadığı kontrol edilecektir.
- Vanaların gerek döküm gerekse talaşlı imalat gören kısımları tüm çapaklardan arındırılmış olacaktır.
Yüzeylerinde çukurluk , çatlak , boşluk , gözenek , ve kum birikintileri gibi döküm kusurları bulunmayacaktır.
- Sürgülü vanaların talaşlı yöntem ile imal edilen kısımlarında işlem çapakları bulunmamalıdır. Çalışan
yüzeylerde kalite , hassas işlenme kalitesinde olacaktır.
- Vanaların her noktasında et kalınlığının homojen bir yapı göstermesi gerekmektedir.
- Her bir döküm üzerinde “ Şarj No” bulunacaktır.
- Vanaların imalat boyutları TS 457 , ISO 5996 Nisan 1999 föyüne uygun olacaktır.
- Conta ve O-ringler perbunandan imal edilmiş olacaktır.
- Sürgülü vana işletme basıncının 1,5 katı basınçta çift taraflı ISO 5208‟e uygun teste tabi tutulacaktır.
Ç- KÜRESEL VANA ( Tam GeçiĢli ):
Teknik Özellikler :
- Standardı
: TS 3148
- Tipi
: Çift Flanşlı
( DN ´” ile DN 2 ´” arası dişli )
- Flanş Boyutu Normu
: DIN 2501 , ISO 7005 , DIN 2999 (Dişli)
- Gövde Malzemesi
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
- Küre
: 304 , 316 Kalite paslanmaz Çelik
- Küre yatağı
: PTFE
- Şaft Malzemesi (Mil)
: 304 , 316 Kalite Paslanmaz Çelik
- Mil yatağı ve burçlar
: Bronz , delrin ,
EPDM O-ring + Polyamid
- Conta
: EPDM
- Civata ve Somun Malzemesi
: Paslanmaz çelik veya bronz ( vana içerisinde kullanılanlar )
10
- Bağlantı elemanları
- Vana Kolu
: 8.8 Kalite Üzeri Galvaniz Kaplı
: ST 37 Çelik
D- FLATÖRLÜ VANA :
Teknik Özellikler :
- Tipi
- Flanş Boyutu Normu
- Gövde Malzemesi
- Yay
- Şaft Malzemesi (Mil)
- Diyafram
- Klape kauçuğu
- Sızdırmazlık burcu
- Bağlantı elemanları
: Çift Flanşlı
: DIN 2501 , ISO 7005
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
: 316 Kalite paslanmaz Çelik
: 304 , 316 Kalite Paslanmaz Çelik
: Naylon takviyeli neopren malzeme
: Buna-N malzeme
: Değişebilir tipte Bronz malzeme
: 8.8 Kalite Üzeri Galvaniz Kaplı
- Flatörlü vanalar depo içerisindeki su seviyesine göre basınç dalgalarından etkilenmeyerek açma veya
kapama görevini yapacaktır.
- Harici bir enerjiye ihtiyaç duymayacak , yine depo seviyesine göre oransal olarak açılarak veya
kapanarak depoya giren veya çıkan suyun (Debinin) ayarlanmasını yapabileceklerdir.
- Çift hazneli diyafram aktuatörlü olacaktır.
- Kumanda pilotu ´ “ şamandıralı olacaktır.
- Hidrolik kumanda sinyal sistemi üzerinde küresel vana , filtre , iğne valf , flatör bulunacaktır.
- Vana kapandığı zaman kontakt almanın gerekli olduğu yerlerde vana ana miline indikatör mili takımı ve
limit swich ilave edilecektir.
E- DARBE KONTROL VANASI :
Teknik Özellikler :
- Tipi
: Çift Flanşlı
- Flanş Boyutu Normu
: DIN 2501 , ISO 7005
- Gövde Malzemesi
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
- Yay
: 316 Kalite paslanmaz Çelik
- Şaft Malzemesi (Mil)
: 304 , 316 Kalite Paslanmaz Çelik
- Diyafram
: Naylon takviyeli neopren malzeme
- Klape kauçuğu
: Buna-N malzeme
- Sızdırmazlık burcu
: Değişebilir tipte Bronz malzeme
- Pilot tüpleri
: Dövme bronz malzeme
- Bağlantı elemanları
: 8.8 Kalite Üzeri Galvaniz Kaplı
- Ayarlanan basınç sınırları içinde suyun kendi basıncı ile açılarak veya kapanarak terfi hattı içindeki
basıncın istenilen değerler arasında kalmasını sağlayacaktır.
- Kapanmada tam sızdırmazlık sağlayacaktır.
- Çift hazneli diyafram aktuatörlü olacaktır.
- Basınç sabitleme ve basınç düşürücü pilotları ile basınç ayarları yapılacaktır.
- Hidrolik kumanda sinyal sistemi üzerinde küresel vana , filtre , iğne valf bulunacaktır.
F- POMPA KONTROL VANASI :
Teknik Özellikler :
- Tipi
: Çift Flanşlı
- Flanş Boyutu Normu
: DIN 2501 , ISO 7005
- Gövde Malzemesi
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
- Yay
: 316 Kalite paslanmaz Çelik
- Şaft Malzemesi (Mil)
: 304 , 316 Kalite Paslanmaz Çelik
- Diyafram
: Naylon takviyeli neopren malzeme
- Klape kauçuğu
: Buna-N malzeme
- Sızdırmazlık burcu
: Değişebilir tipte Bronz malzeme
- Pilot tüpleri
: Dövme bronz malzeme
- Hidrolik bağlantı
: 8-10-12 mm. bakır borularla yapılacaktır.
- Bağlantı elemanları
: 8.8 Kalite Üzeri Galvaniz Kaplı
- Pompa kontrol vanası pompayı otomatik olarak devreye alacak ve otomatik olarak durduracaktır.
- Bu otomatik devreye almada enerji yönünden ve hidrolik yönden darbelerin oluşmaması sağlanacaktır.
- Pompa devreye alınmak veya devreden çıkarılmak istendiğinde sadece start butonu el ile veya uzaktan
kumanda ile çalıştırılacak , Pompa kontrol vanası ise aşağıdaki işlemleri yapacaktır:
11
* Çalışma için start butonu sinyal alınca elektrik motoru açmaya başlayacak , direkt yol verme ve soft
start veya frekans konvektörü ile yol vermede motor tam devrini aldığı zaman, yıldız üçgen tam yol vermelerde
yıldız devresinden üçgen devresine geçildiği zaman elektrik şebekesine ani yükleme yapmadan vana suyun hidrolik
kuvveti ile istenilen basınç değerine kadar yavaş yavaş açılacaktır.
* Motopompu durdurmak için sinyal alınca vana suyun enerjisi ile yavaş yavaş hidrolik darbe
yapmayacak şekilde kapanır. Vananın kapanması tamamlanınca limit swich aracılığı ile enerjinin kesilerek
motopompun durdurulmasını sağlayacaktır.
- Ani olarak enerji kesilmesinde ise çekvalf gibi çalışacaktır.
- Çift hazneli diyafram aktuatörlü olacaktır.
- Hidrolik kumanda sinyal sistemi üzerinde küresel vana , filtre , üç yollu selenoid valf , iğne valf ve
limit switch bulunacaktır.
- Sinyal hattında 24 Volt DC olacaktır. Motopomp kumanda panosu ile irtibatlandırılacaktır.
- Bakım kolaylığı için , Gövde burcu ve sızdırmazlık klape kauçuğu değişebilir tipte olacaktır.
G- DEBĠ KONTROL VANASI :
Teknik Özellikler :
- Tipi
- Flanş Boyutu Normu
- Gövde Malzemesi
- Yay
- Şaft Malzemesi (Mil)
- Diyafram
- Klape kauçuğu
- Sızdırmazlık burcu
- Pilot tüpleri
- Hidrolik bağlantı
- Orifis
- Bağlantı elemanları
: Çift Flanşlı
: DIN 2501 , ISO 7005
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
: 316 Kalite paslanmaz Çelik
: 304 , 316 Kalite Paslanmaz Çelik
: Naylon takviyeli neopren malzeme
: Buna-N malzeme
: Değişebilir tipte Bronz malzeme
: Dövme bronz malzeme
: 8-10-12 mm. bakır borularla yapılacaktır.
: 304 Kalite Paslanmaz Çelik
: 8.8 Kalite Üzeri Galvaniz Kaplı
- Debi kontrol vanalarının girişine bir adet debi ölçüm orifisi ve kontrol devresi üzerinde debi ayar pilot
mekanizması bulunacaktır.
- Debi ayar pilot mekanizması vana girişindeki debi ölçüm orifisinden diferansiyel olarak basınç farkı
algılayacaktır.
- Giriş ve çıkıştaki basınç dalgalanmalarından etkilenmeyecek ve debiyi sabit tutabilecektir.
- Giriş debisinin değişiminde , debi ayar kontrol vanası girişindeki orifis‟ten aldığı sinyalle otomatik
olarak kendisini ayarlamalıdır. Giriş debisi kontrol mekanizmasının ayar değerinden az olduğu durumlarda gelen su
direkt olarak vanadan geçeceği için bazı durumlarda istenen debiyi yeniden tespit ederek sabitlemek , debi ayar
pilot mekanizması ile yapılabilmelidir.
- Suyun enerjisinden başka enerjiye ihtiyaç duymadan çalışabilecektir.
- Değişken debiler için üzerinde V-PORT parçası takılı olacaktır.
- Gerektiğinde başka kontrol elemanları ilavesi ile basınç düşürücü , basınç sabitleyici ve relief vanasına
dönüştürülebilmelidir.
- Çift hazneli diyafram aktuatörlü olacaktır.
- Orifis plakası ve difefansiyel debi ayar pilotu ile debi ayarları yapılacaktır.
- Hidrolik kumanda sinyal sistemi üzerinde küresel vana , filtre , mini iğne valf , debi ayar pilotu ve debi
orifis plakası bulunacaktır.
- Gövde burcu değiştirilebilir olacaktır.
Ğ- AKIġ MĠKTARI SINIRLAYICISI ( DEBĠ LĠMĠTÖRÜ ) :
Teknik Özellikler :
- Akış sınırlayıcısındaki diyafram kauçuk malzemeden yapılmıştır ve dairesel metal bir parça ile
yerine takılmıştır.Akış sınırlayıcıları anma ölçülerine göre iki şekilde dizayn edilmiştir.
- 20 ve 30 mm tiplerde : Akış sınırlayıcılarının gövdesi altıgen şeklinde , dişli bağlantılı ve çalışma
basınç aralığı 1-6 bardır.
- 80 ve 100 mm tiplerde : Akış sınırlayıcılarının gövdesi disk şeklinde , flanş bağlantılı ve çalışma
basınç aralığı 1-10 bardır.
Montaj ve çalıĢma Ģartları :
- Her iki mini sınırlayıcı ve akış sınırlayıcı yatay ve dikey olarak sisteme monte edilebilir.Akış
sınırlayıcının normal çalışma sıcaklık aralığı 0 ºC ' den 30 ºC 'ye kadardır. Su sıcaklığı 30 ºC ' nin üstüne
çıktığında akış sınırlayıcı nominal değerinden daha fazla su geçirmektedir.
- Her hangi bir yerdeki akış miktarının belirli bir maksimum değer altında tutulması gerektiğinde akış
miktarı sınırlayıcısı kullanılır.Akış sınırlayıcısında şekil değiştirebilen bir kauçuk diyafram vardır.Nominal akış
12
miktarından az akış değerinde sadece küçük bir basınç kaybına yol açar. Eğer akış miktarı nominal değeri geçerse ,
diyafram büzülerek akışta sıfır basınç elde edilinceye kadar basınç kaybını arttırarak akış miktarını nominal değere
düşürür.
H- BASINÇ SABĠTLEME KONTROL VANASI :
Teknik Özellikler :
- Tipi
- Flanş Boyutu Normu
- Gövde Malzemesi
- Yay
- Şaft Malzemesi (Mil)
- Diyafram
- Klape kauçuğu
- Sızdırmazlık burcu
- Pilot tüpleri
- Hidrolik bağlantı
- Orifis
- Bağlantı elemanları
: Çift Flanşlı ( 2” , 3” vida dişli )
: DIN 2501 , ISO 7005
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
: 316 Kalite paslanmaz Çelik
: 304 , 316 Kalite Paslanmaz Çelik
: Naylon takviyeli neopren malzeme
: Buna-N malzeme
: Değişebilir tipte Bronz malzeme
: Dövme bronz malzeme
: 8-10-12 mm. bakır borularla yapılacaktır.
: 304 Kalite Paslanmaz Çelik
: 8.8 Kalite Üzeri Galvaniz Kaplı
- Basınç sabitleme vanası terfi hattı ve şebekede darbe veya herhangi bir nedenle meydana gelen basıncın
önceden belirlenmiş bir değeri aşmamasını sağlar.
- Suyun hidrolik enerjisiyle çalışacak ayrıca başka bir enerjiye ihtiyaç duymayacaktır.
- Açma kapama hız ayarları iğne valf ile yapılabilir olmalıdır. Bazı sistemlerde uyarı vanası olarak da
kullanılabilmelidirler. Tam kapanma yaparak sızdırmazlık sağlamalıdır.
- Değişken debilerde vananın rahatlıkla çalışabilmesi için V-PORT parçası takılabilmelidir.
- İlave kontrol elemanları ile basınç düşürücü , solenoid kumandalı , seviye kontrol , darbe önleme ,
pompa kontrol ve hızlı relief vanası gibi farklı fonksiyonlara dönüştürülebilir olacaktır.
- Çift hazneli diyafram aktuatörlü olacaktır.
- Basınç sabitleme ( Relief ) pilotu ile basınç ayarları yapılacaktır.
- Hidrolik kumanda sinyal sistemi üzerinde küresel vana , filtre , iğne valf , basınç relief pilotu ve
manometre bulunacaktır.
- Kontrol haznesindeki ( Aktuatördeki ) diyaframın hareketini sızdırmazlık klapesine ileten mil gövdeye
yataklı olacaktır.
- Bakım kolaylığı için gövde burcu ve sızdırmazlık klape kauçuğu değişebilir olacaktır.
I- HIZLI TĠP BASINÇ RELĠEF KONTROL VANASI :
Teknik Özellikleri :
- Bağlantılar
- Max. çalışma basıncı
- Relief basıncı
- Max. çalışma sıcaklığı
: Flanşlı veya dişli
: 16 bar.
: 0-12 bar
: 80 ºC
YerleĢtirme Bilgileri :
- Vana üzerindeki okun yönü , hattaki akış yönünde olduğundan emin olunmalı.
- Basınç tahliyesi esnasında çıkan suyun uzaklaştırılması için önlem alınmalı.
- Ana hat ile Basınç Tahliye Vanası arasında manuel kumanda için sürgülü vana yerleştirilmelidir.
- Basınç Tahliye Kontrol vanaları , aşırı basınç artışı olan su sistemlerinde ani açılma hareketi ile yüksek
basınç dalgasını hızlı bir şekilde dışarıya tahliye ederek sistemi korumak amacıyla dizayn edilmiştir. Relief vana
üzerindeki kontrol pilotu vasıtası ile giriş basıncı istenen basınca ayarlanır. Herhangi bir sebeple sistemdeki
basınç ayarlanan değer üzerine çıkar ise relief vana hızlı bir şekilde açılarak fazla basıncı dışarıya tahliye
eder ve sistemin korunmasını sağlar. Su sistemlerinde kritik noktalarda münferit olarak da kullanılabilir .
Duruma göre basınç düşürücü kontrol vanaları çıkış hatlarında emniyet ve uyarı vanası olarak da
kullanılabilir.
Ġ- STATĠK HAREKETLĠ BASINÇ DÜġÜRÜCÜ :
Teknik özellikler :
- Bağlantı Şekli
- Maksimum İşletme Sıcaklığı
- Maksimum Giriş Basıncı
- Çıkış Basıncı
: 1”, 1 ´”, 2” Dişli Pasolu,
: 85 0C
: 25 bar.
: 0,5 – 6 bar, isteğe bağlı 0 – 10 bar.
13
- Gövde Malzemesi
- Kapak Malzemesi
- Gövde Filitresi
- Gövde Burcu
- Piston Malzemesi
- Diyafram Malzemesi
- Sızdırmazlık Elemanı
- Çalışma Esnasındaki Gürültü
: Bronz.
: Bronz
: 304 Kalite Paslanmaz Çelik
: 304 Kalite Paslanmaz Çelik
: 304 Kalite Paslanmaz Çelik
: Güçlendirilmiş NBR Kauçuk
: Buna-N
: 20 dB ve altı.
- Basınç düşürücü ayarı kolay ve pratik olarak yapılabilecektir.
- Basınç düşürücü vana yüksek basınç farkında gürültüsüz ve vibrasyonsuz çalışmalıdır.
- Vana gövdesi içersinde çalışma mekanizmasını koruyan filtre olmalıdır.
- Vana sisteme her pozisyonda yatay-dikey bağlanabilmelidir.
- Vana sistemde takılı halde (Giriş-çıkışındaki izolasyon vanaları kapalıyken) bakım rahatlıkla
yapılmalıdır.
- Statik basınç düşürücü vanalar, basıncın yüksek olduğu ve sistemde daha düşük basıncın istendiği
yerlerde kullanılmak üzere dizayn edilmiştir. Statik basınç düşürücü vana içersindeki diyafram ve piston vasıtası
ile giriş basıncını istenen çıkış basıncına ayarlanır. Kontrol vanası, giriş debi ve basıncının değişimlerden
etkilenmeksizin çıkış basıncını ayarlanan değerde sabit tutar. Bu kontrol vanaları ana boru hattından alınan yüksek
basıncın düşük basınca indirgenerek kullanılması gereken sistemlerde kolaylıkla kullanılabilir.
J- DĠREKT YAY HAREKETLĠ BASINÇ DÜġÜRÜCÜ VANA :
Teknik Özellikler :
- Bağlantı Şekli
- Maksimum İşletme Sıcaklığı
- Maksimum Giriş Basıncı
- Çıkış Basıncı
- Gövde Malzemesi
- Kapak Malzemesi
- Gövde Filtresi
- Gövde Burcu
- Yay Malzemesi
- Diyafram Malzemesi
- Sızdırmazlık Elemanı
- Çalışma Esnasındaki Gürültü
: ´”,¶”,1”,1 µ”,1 ´” Rekorlu,
: ´”, ¶”, 1” Dişli Pasolu,
: 1 ´ ”, 2” flanş bağlantılı.
: 85 0C
: 25 bar.
: 0,5 – 6 bar, isteğe bağlı 0 – 10 bar.
: Bronz.
: Bronz
: 304 Kalite Paslanmaz Çelik
: 304 Kalite Paslanmaz Çelik
: 316 Kalite Paslanmaz Çelik
: Güçlendirilmiş NBR Kauçuk
: Buna-N
: 20 dB ve altı.
- Basınç düşürücü üzerine giriş ve çıkış basıncını gösteren iki manometre rahatlıkla takılabilecektir.
- Basınç düşürücü ayarı kolay ve pratik olarak yapılabilecektir.
- Basınç düşürücü vana yüksek basınç farkında gürültü ve vibrasyonsuz çalışmalıdır.
- Vana gövdesi içersinde çalışma mekanizmasını koruyan filitre olmalıdır.
- Vana sisteme her pozisyonda yatay-dikey-açılı bağlanabilmelidir.
- Vana sistemde takılı halde (Giriş-çıkışındaki izolasyon vanaları kapalıyken) bakım rahatlıkla
yapılmalıdır.
- Direkt yay hareketli basınç düşürücü vanalar, basıncın yüksek olduğu ve sistemde daha düşük basıncın
istendiği yerlerde kullanılmak üzere dizayn edilmiştir. Direkt yay hareketli basınç düşürücü vana içersindeki yay
mekanizması vasıtası ile giriş basıncı, istenen çıkış basıncına ayarlanır.Kontrol vanası giriş debisinin ve basıncının
değişimlerden etkilenmeksizin çıkış basıncını ayarlanan değerde sabit tutar. Bu kontrol vanaları ana boru hattından
alınan yüksek basıncın düşük basınca indirgenerek kullanılması gereken sistemlerde kolaylıkla kullanılabilir.
K- DĠREKT YAY HAREKETLĠ PLASTĠK BASINÇ DÜġÜRÜCÜ VANA :
Teknik Özellikler :
- Gövde Tipi
- Bağlantı Şekli
- Maksimum İşletme Sıcaklığı
- Maksimum Giriş Basıncı
- Çıkış Basıncı
- Gövde Malzemesi
- Mil ve Yay Malzemesi
: Glob. - Y
: ¶” , 1”, 1 ´” Dişli Pasolu,
: 80 0C
: 9 bar.
: 0,5 – 6 bar.
: Plastik.
: Paslanmaz Çelik
14
: Güçlendirilmiş NBR Kauçuk
: Buna-N
- Diyafram Malzemesi
- Sızdırmazlık Elemanı
- Basınç Düşürücü Vana, istenildiğinde çıkış basıncı aralığına göre hat üzerinden sökülmeden yay
değiştirilmesi kolaylıkla yapılabilecektir.
- Basınç düşürücü ayarı kolay ve pratik olarak yapılabilecektir.
- Basınç düşürücü vana yüksek basınç farkında gürültü ve vibrasyonsuz çalışmalıdır.
- Vana sisteme her pozisyonda yatay-dikey-açılı bağlanabilmelidir.
- Vana sistemde takılı halde (Giriş-çıkışındaki izolasyon vanaları kapalıyken) bakım rahatlıkla
yapılmalıdır.
- Direkt yay hareketli basınç düşürücü vanalar, basıncın yüksek olduğu ve sistemde daha düşük basıncın
istendiği yerlerde kullanılmak üzere dizayn edilmiştir. Direkt yay hareketli basınç düşürücü vana içersindeki yay
mekanizması vasıtası ile giriş basıncı, istenen çıkış basıncına ayarlanır. İstenilen çıkış basıncı aralığına göre her
çaptaki vana için dört ayrı yay seçeneği bulunmaktadır. Kontrol vanası giriş debisinin ve basıncının değişimlerden
etkilenmeksizin çıkış basıncını ayarlanan değerde sabit tutar. Bu kontrol vanaları ana boru hattından alınan yüksek
basıncın düşük basınca indirgenerek kullanılması gereken sistemlerde kolaylıkla kullanılabilir.
L- PĠSLĠK TUTUCU :
Teknik Özellikler :
- Bağlantı Şekli
: 1 ´” çaptan sonra çift taraflı flanşlı
2
DIN 2501 , TS ISO 7005
- Maksimum İşletme Sıcaklığı
: 80 0C
- Gövde Malzemesi
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
- Filtre ve filtre tutucusu
: 304 Kalite Paslanmaz Çelik
- Sızdırmazlık Elemanı
: Buna-N
- Boşaltma kör tapası
: Bronz
- Pislik tutucular hattan sökülmeden temizlenebilecektir. Filtre sökülüp takılabilir olacaktır.
- Standart filtre delik çapları :
Filtre çapı
Delik çapı
µ” – 2”
1,5 mm.
2 µ” – 4”
3 mm.
4 ´” – 5”
4 mm.
- Boşaltma deliği ölçüleri anma çapına uygun olacaktır.
Filtre Anma Çapı
µ” - 2”
3” – 4”
Boşaltma Delik Çapı
¶”
1 ´”
M- DEMONTAJ PARÇASI :
6” – 20”
5 mm.
6” – 20”
2”
Teknik Özellikler :
- Bağlantı Şekli
: DIN 2501 , TS ISO 7005
- Gövde Malzemesi
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
- Baskı Flanşı
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
- Sızdırmazlık Elemanı
: Buna-N
- Bağlantı elemanları
: 8.8 Kalite Üzeri Galvaniz Kaplı
- Hareketi sağlayan cıvata ve somunlar: 304 Kalite paslanmaz çelik
- Kurs hareket miktarı 50 mm den aşağı olmayacaktır.
- Parçalarının iç içe geçtiği her iki yüzey hassas olarak işlenecektir.
- Kullanılacak conta , yüzey sürtünme ve hidrolik basınç kuvvetlerini taşıyabilecektir.
N- GENLEġME PARÇASI :
Teknik Özellikler :
- Bağlantı Şekli
: DIN 2501 , TS ISO 7005
- Gövde Malzemesi
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
- Baskı Flanşı
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
- Sızdırmazlık Elemanı
: Buna-N
- Bağlantı elemanları
: 8.8 Kalite Üzeri Galvaniz Kaplı
- Hareketi sağlayan cıvata ve somunlar: 304 Kalite paslanmaz çelik
- Kurs hareket miktarı 50 mm den aşağı olmayacaktır.
- Parçalarının iç içe geçtiği her iki yüzey hassas olarak işlenecektir.
- Kullanılacak conta , yüzey sürtünme ve hidrolik basınç kuvvetlerini taşıyabilecektir.
15
O- ÇEKVALF :
- Çalpara tipi çekvalfler 200 mm. çapa kadar ( 200 mm. dahil ) kullanılacaktır. Karşı ağırlıklı ve by-paslı
olacaktır. Klape hareket mekanizması çift mafsallı olacaktır.
- Kelebek tipi çekvalfler 250 mm. ve daha büyük çaplarda kullanılacaktır. Karşı ağırlıklı ve by-paslı
olacaktır. Klape hareket mekanizması çift taraftan yataklanacaktır.
Teknik Özellikler :
- Bağlantı Şekli
- Maksimum İşletme Sıcaklığı
- Maksimum İşletme Basıncı
- Gövde Malzemesi
- Kapak malzemesi
- Klape ve kol malzemesi
- Gövde burcu
- Karşı ağırlık ve kolu
- Mil ve pim malzemesi
- Sızdırmazlık Elemanı
- Sızdırmazlık contaları
- Bağlantı elemanları
: DIN 2501 , TS ISO 7005
: 80 0C
: 10/16/25/40 Atm.
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
: Bronz
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
: 304 Kalite paslanmaz çelik
: Buna-N
: Kauçuk
: 8.8 Kalite Üzeri Galvaniz Kaplı
- Çekvalf gövdesi içi ve dışı elektrostatik epoksi boya ile kaplı olacaktır.
- Çekvalf üzerinde anma çapı , anma basıncı , firma adı yazılı olacaktır.
- Çekvalf mili yekpare olarak imal edilmiş olacaktır.
- Çekvalflerin gerek döküm ve gerekse talaşlı imalat gören kısımları tüm çapaklardan arındırılmış
olacaktır.
- Et kalınlığı her noktada homojen bir yapı gösterecektir.
- Her bir döküm üzerinde “ Şarj no “ bulunacaktır.
- Conta ve O-ringler nitril kauçuktan imal edilmiş olacaktır.
- Çekvalf çalışma basıncının 1,5 katı basınçta ISO 5208‟e uygun teste tabi tutulacaktır.
- Çekvalf gövdesi üzerinde suyun akış yönünü gösteren ok işareti olmalıdır.
Ö- WAFER TĠP ÇEKVALFLER ( NON-RETURN VALVE ) :
Teknik Özellikler ( Plastik Gövde ) :
- Bağlantı Şekli: İki flanş arasına sıkıştırılmak suretiyle
DIN 2501 göre 25 mm- 600 mm
- Çalışma Basıncı
: 0.2 - 16 bar
- O-Ring
: 3 '' - 6 '' arasında EPDM
8 '' BUNA -N
- Plastik Gövde
: Naylon 66
- Plastik Kapak
: Naylon 66
- İkaz Parçası Kolu
: Teflon
- Yay Odası
: Naylon 6 %50
- Yay
: 304 Kalite Paslanmaz Çelik
- Pozisyon İkaz Kolu
: 316 Kalite Paslanmaz Çelik
- Yay Tabanı
: Acetal
- Mil Parçası
: 304 Kalite Paslanmaz Çelik
- Kanat Mili
: 304 Kalite Paslanmaz çelik
- Silindir Mil
: 316 Kalite Paslanmaz Çelik
- Silindir Kanat
: 3 ''- 6 '' Naylon 6 %50
8 '' Aliminyum ASTM SG 303
- Kanat Tapası
: EPDM
Teknik Özellikler ( Çelik Gövde ) :
- Gövde
- Dirsek
- Tespit Mili
- Tespit Cıvatası
- Sızdırmazlık Ringi
- Bağlantı şekli
sıkıştırılmak suretiyle
25 mm - 600 mm
: St.37 Karbon Çeliği
: 304 Kalite Paslanmaz Çelik
: 304 Kalite Paslanmaz Çelik
: A2 Paslanmaz Çelik
: EPDM Kauçuk
16
: İki flanş arasına
- Boya
: Epoxy
- Wafer tip çek valfler flanşlar arasına ve her hangi bir pozisyonda monte edilirler.
P- HAVA TAHLĠYE VANASI :
Teknik Özellikler ( Plastik Gövde ) :
- Gövde
: Güçlendirilmiş Naylon
- Bağlantı Şekli
: 2 '' Vidalı
- Drenaj Dirseği
: Ploypropylene
- Kapama Mekanizması
:
a-Civata
: 304 Kalite Paslanmaz Çelik
b-Tapa kapağı
: Güçlendirilmiş Naylon
c-Hareketli kapak
: EPMD
d-Tapa
: Güçlendirilmiş Naylon
- Mengene Kolu
: Güçlendirilmiş Naylon
- Şamandıra
: Köpük Polypropylene
- O-Ringler
: Buna - N
- Bağlantı Gövdesi
: Güçlendirilmiş Naylon
- Bağlantı Gövdesi
: Pirinç ASTM B 124
-Hava tahliye vanaları boru hatlarının doldurma ve boşaltma anında boru hattını korumak amacıyla ve
boru hatlarının yüksek noktalarında, eğim değişim noktalarında, düz uzun boru hatlarının orta noktalarında, hassas
vana, sayaç girişlerinde, hava ceplerinin oluşmasını önlemek amacıyla kullanılmaktadır.
- Hava tahliye vanaları takıldıkları sistemde; hava ceplerinin oluşmasını önleyerek boru hattının
küçülmesini ve akışın düşmesini engellemelidir. Boru hatları üzerindeki sayaçların, kontrol vanalarının v.b. hassas
çalışmasını sağlarlar. Kavitasyon hasarlarını ve sistem içersindeki kontrol edilemeyen havanın ortaya çıkaracağı su
darbelerini ortadan kaldırmalıdır.
Teknik Özellikler ( Çelik Gövde ) :
- Bağlantı Şekli
: DIN 2501 , TS ISO 7005
- Maksimum İşletme Basıncı
: 10/16/25/40 Atm.
- Gövde Malzemesi
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
- Kapak malzemesi
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
- Sızdırmazlık ringi
: Bronz
- Kapak O-ringi
: Buna-N
- Sızdırmazlık O-ringi
: Buna-N
- Küre kafesi ve küre
: ABS Plastik
- Orifis kapağı
: ABS Plastik
- Top ve kolu
: ABS Plastik
- Orifis desteği
: ABS Plastik
- Bağlantı elemanları
: 8.8 Kalite Üzeri Galvaniz Kaplı
- Küçük hazneli tip , normal çalışma şartlarında boru hatlarında birikmiş olan havanın otomatik olarak
atılmasını sağlar ve bu havanın birikerek borunun akış kapasitesini düşürmesini engeller.
- Büyük hazneli tip , boru hattı su ile doldurulduğunda , havanın borudan otomatik olarak atılmasını
sağlar. Hava , suyun geriye basınç yaparak akışı sınırlandırmayacak şekilde süratli olarak tahliye edilir. Boru
hattındaki su boşaldığında ise havanın boru içerisinde vakum yaratmayacak şekilde hızla içeri girmesini sağlar.
- Çift hazneli tip , her iki hava tahliye vanasının ( Küçük hazneli , Büyük hazneli ) aynı noktada
bulunması ve bu şekilde max. verim sağlanması istendiğinde Çift hazneli tip kullanılır.
- Boru çapına bağlı vantuz ( Çelik gövdeli ) çapları
Boru çapı
Vantuz çapı
3” – 10”
2”
12” – 16”
3”
18” – 22”
4”
24” – 36”
6”
R- YAYLI ( DĠK ) ÇEKVALF ve DĠP KLAPESĠ :
Teknik Özellikler :
- Gövde
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
- Kanallı üst parça
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
- Klape
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
- Sızdırmazlık contası
: Buna-N
- Mil
: 304 Kalite Paslanmaz Çelik
17
38” – 48”
8”
- Burç
- Filtre ve Filtre flanşı
- Rondela ve cıvata
: Bronz
: 304 Kalite Paslanmaz Çelik
: 304 Kalite Paslanmaz Çelik
- Dip klapesi emme tarafından suyun geri akışını engelleyerek pompanın susuz çalışmasını önler ayrıca
pompa girişi için filtre imkanı sağlar.
- Yaylı ( Dik ) çekvalf pompa çıkışı ve sulama şebeke hattında suyun geri akışını önlemek amacıyla
kullanılır. Dikey ve yatay pozisyonda uygulanabilir.
S- GLĠSERĠNLĠ MONOMETRE ( BASINÇ ÖLÇÜM CĠHAZI ) :
Teknik Özellikler :
- Anma çapı
- Vida bağlantısı
- Mekanizma
- Basınç elemanı
- Kaynak
- Kadran
- Muhafaza
- İbre
- Muhafaza kapağı
- Dizayn
: 63 mm.
: R µ” prinç
: Saat için yapılmış prinç malzeme
: Cu Sn burbon tüpü
: Kalay alaşımlı , 60 kg/cm² üzeri gümüş kaynaklı
: Fırın boyalı alüminyum veya ABS Plastik
: Siyah fırın boyalı sac veya ABS Plastik
: Siyah fırın boyalı alüminyum veya Cam elyaflı PA
: Akrilik veya cam
: DIN 16063
Kullanım ve Ölçüm özellikleri :
- Kalite sınıfları
: KI 2.5 – KI 4.0 DIN 16005
- Kullanım sıcaklık bölgesi
: -25 ºC , + 60 ºC Kullanım sıcaklığı 60 ºC‟nin üzerinde ve
max. scala değeri 100 kg/cm²‟nin altında ise gümüş kaynaklı
olacaktır
- Kullanım alanı
: Statik basınçlarda max. scala değerinin 3/4‟ü , Dinamik
basınçlarda max. scala değerinin 2/3‟ü kadar olmalıdır.
ġ- WOLTMAN TĠPĠ TURBĠNLĠ SU SAYACI :
Teknik Özellikler :
- Bağlantı Şekli
: 2”, 3”, 4”, 6”, 8”, 16”, 20”,
DIN 2501‟e göre flanş bağlantılıdır.
- Maksimum İşletme Sıcaklığı
: 50 0C
- Maksimum İşletme Basıncı
: 10, 16 atm
- Gövde ve Kapak Malzemesi
: DIN 1693-GGG 40/50 Sfero
- Sayaç Mekanizması
: Plastik, Paslanmaz Çelik , Prinç
- Sayaç Hassasiyeti
: Nominal debide ± %2 ,
Minimum debide ± %5
- Sayaç gövdesi epoksi, eloktrokstatik toz boya kaplı olacaktır.
- Woltman tipi türbinli su sayacından geçen toplam su miktarı, sayaç üzerinde bulunan mekanik
sayıcıdan ve birim zamanda geçen su miktarı ise kadrandan direkt okunacaktır.
- İstendiğinde, Woltman tipi türbinli su sayacı bilgisayara bağlanıp, içinden geçen debi uzaktan
okunabilir olacaktır.
- Sayaç yatay, dikey, ve eğimli monte edilebilir olmalıdır.
- Yüksek akış hassasiyetine ve doğrusal akış eğrisine sahip olmalıdır.
- Değiştirilebilir ölçme mekanizmasına sahip olmalıdır.
- Ölçme aralığı geniş olmalıdır, düşük debilerde dahi hassa ölçüm yapılmalıdır.
- Ağır çalışma şartlarına dayanıklı olmalıdır.
- Korozyon ve yabancı madde birikimini önleyen özel iç kaplamaya sahip olmalıdır.
- Düşük basınç kaybı ile çalışmalıdır.
- ISO 4064 Class B, AWWA, EEC standartlarına uygun olmalıdır.
- Gösterge kolayca okunabilmesi için her pozisyonda (3600) ayarlanabilir olmalıdır.
- Gövde üzerinde suyun akış yönünü gösteren ok işareti olmalıdır.
- Bu tip sayaçlarda pislik tutucu kullanılması gerekmektedir.
- Woltman tipi türbinli su sayacı, su isale hatlarından geçen debileri volumetrik olarak ölçmek üzere
dizayn edilmiştir. Woltman tipi türbinli su sayacı üzerinde mekanik sayıcı ve kadran göstergesi vardır. Mekanik
sayıcıdan, woltman tipi sayacı içersinden geçen toplam su miktarı, kadranlardan ise birim zamanda geçen su
miktarı okunur. Ayrıca istenildiğinde elektrikli olarak her 10 lt., 100 lt., 1 m3‟de bir pulse alınarak uzaktan okuma
yapılabilir ve bilgisayar sistemine bağlanabilir olmalıdır.
18
T- A ve B TĠPĠ SULAMA HĠDRANTLARI :
Teknik Özellikler :
- Hidrant gövdesi, DIN 1691‟e uygun en az GG 25 Dökme Demir malzeme özelliğinde olacaktır.
- Hidrant volanı DIN 1691‟e uygun en az GG 25 dökme demir malzeme özelliğinde olacaktır. Volan
üzerinde açma-kapama yönlerini gösteren yön işaretleri olacaktır.
- Hidrant gövdesi ana şebekeye DIN 2501‟e ve ISO 7005/2‟ye uygun takviye kanatlı flanşlı bir alt gövde
ile bağlanacaktır.
- Sit subap, sistemde mevcut olan türbülansı kaybedecek ve Lineer bir akış sağlamak için kanatçıklı
dizayn edilmiş olacak DIN 1709„a uygun MS 60 pirinç malzemeden imal edilecektir. Sızdırmazlık elemenları
O‟ring nitril kauçuk olacaktır.
- Çekvalf (Anti-frost parçası), Hidrantı don‟a karşı koruma özelliğinde olacak, hidrant kapatıldığı anda
otomatik boşaltma sistemi ile hidrant gövdesi içerisindeki suyun boşaltılmasını sağlayacaktır. Çekvalf, nipel, ling,
tahliye borusu DIN 1709‟a uygun MS 60 pirinç malzemeden imal edilecektir. Çekvalf sit‟i nitril kauçuktan ve
çekvalf küresi cam bilya malzeme özelliklerine haiz olacaktır.
- Hidrant mili X 20 Cr 13 paslanmaz malzemeden imal edilecektir. Mil sızdırmazlığı 1 adet sızdırmazlık
keçesi ve 1 adet O-ring sistemi ile sağlanacaktır.
- Nozul gövdeye takılabilen dirsek şeklinde elemanlardır. Nozul içerisine yerleştirilen sayaç orifisi ile
paralel olarak irtibatlandırılmış sayaç bağlanacak şekilde imal edilecektir. Nozul gövdesi DIN 1691‟e uygun en az
GG 25 dökme demir malzeme özelliğinde olacaktır. Çıkış çapı  65-100 mm. olacaktır.
- Basınç regülatörü, Nozul kısmın içinde şebekeden gelen basınçlı suyun önceden ayarlanan ve istenilen
bir basınçta sabit, dengeli dağılımını sağlayan, ayrıca çalışma şartlarına göre çeşitli ayarlarda basınç verebilen bir
yay sistemi ile teçhiz edilmiş olacaktır. Regülatör  %20 tolerans hassasiyetinde dizayn edilmiş olacaktır. Basınç
regülatörünün dış gövdesi ile içindeki hareketli gövdenin aynı malzemeden DIN 1709‟a uygun MS 60 pirinçten ve
içerisindeki yay AISI 304 paslanmaz çelik telden imal edilecektir.
- Nozul çıkışlarında DIN 1709‟a uygun pirinç malzemeden imal edilmiş kurt ağzı ve kapagı olacaktır.
Kapak kaybolmaya karşı hidrant gövdesine çelik halatla bağlı olacaktır.
- Akış miktarı sınırlayıcı (Debi Limitörü) sistemden geçen nominal akış miktarını istenilen debide  %20
tolerans dahilinde sağlayacak , metal bir yatak üzerinde şekil değiştiren, kesit değişkenliği yapan kauçuk diyafram
ile teçhiz edilmiş olacaktır. İstenilen debinin (kullanıcı tarafından) maksat dışı değiştirilmesine ve su koçu
darbelerine karşı dizayn edilmiş, limitör ile nozul gövdesi arasındaki sızdırmazlık O‟ring ile sağlanmış olacaktır.
Debi limitörü DIN 1709‟a uygun MS 60 pirinç malzemeden , limitör kauçuk diyaframı, korozyon ve ısıya mukavim
BUNA-N kauçuk malzemeden yapılacaktır.Limitör diyaframı harici darbelere karşı çatallı koruyucu bir kafes
sistemi ile korunmuş olacaktır.
- Sayaç, sistemden geçen suyun miktarının gerektiğinde tespitinde kullanılacaktır. Sayaç tüketiciye
verilen suyun  %5 toleransla doğrudan okunabilecek şekilde ve suyun bir kısmını bünyesinden geçirerek esas
değeri ölçebilen ve filtre elemanlı olacaktır. Sayaç, istenildiğinde Hidrantın nozulu üzerinde takılı olarak
verilecektir. Sızdırmazlık elemanları nitril kauçuk O‟ringlerle sağlanacaktır.
- Nozul ile bağlantı gövdesi en az DIN 1691‟e uygun GG 25 malzeme özelliğinde imal edilecek , sayaç
bağlanabilecek şekilde sayaç giriş delikleri açılmış ve kapağı DIN 1709‟a uygun MS 60 pirinç malzeme veya GG
25 pik döküm özelliğine sahip olacaktır.
- Hidrant gövde dökümü üzerinde “Şarj No” bulunacaktır.
- Her bir ürün grubu için imalatçı “Malzeme Test Sertifikası” verecektir.
- Hidrant parçalarının iç ve dış yüzeyleri düzgün ve homojen bir görünümde olacak, yüzeylerde çapak,
çukur, döküm boşluğu, gözenek, kum kaynamaları v.b. malzeme ve imalat hataları bulunmayacaktır.
- Hidrant döküm parçalarının iç ve dış yüzeyleri korozyona karşı elektrostatik toz epoksi fırın boya ile
boyanacaktır. Kaplama kalınlığı minimum 200 micron olacaktır.
- Hidrantlar, 16 atmosfer işletme basıncında sorunsuz çalışacak ve değişken giriş basınçları tatbik
edilerek max. 25 atmosfer test basıncı ile ISO 5208‟e uygun test edildiklerinde, gözle görülür bir şekil bozukluğu
meydana gelmeyecek, terleme görülmeyecek, istenilen verim, sızdırmazlık ve dayanım şartlarını sağlayacaktır.
- Hidrant ve parçaları yeni ve kullanılmamış olacak yerlerine monte edildiğinde fonksiyonlarını
mükemmel şekilde yerine getirmeleri esas kabul edilecektir.
- Hidrant imalatçısı TSE ve ISO 9001 Kalite belgelerine sahip olacaktır.
HĠDRANT TĠPLERĠ
Hidrant
Tipi
A1
Hidr.Giriş.
Çapı
 100 mm.
Hidr.Çıkış.
Çapı
 65 mm
Nozul
Sayısı
-4 Adet
A2
 100 mm.
 65 mm.
-4 Adet
19
Çıkış
Debisi
1.5 , 2 , 3 , 4, 5 , 6 , 7.5 , 9
lt/sn (Standart)
1.5 , 2 , 3 , 4, 5 , 6 , 7.5 , 9
lt/sn (Standart)
Çıkış
Bas.
2 , 2.5 , 3 , 3.5 , 4 , 4.5 ,
6 , 7.5 , 9 atm
2 , 2.5 , 3 , 3.5 , 4 , 4.5 ,
6 , 7.5 , 9 atm
B1
 80 mm.
 65 mm
-2 Adet
B2
 80 mm.
 65 mm
-2 Adet
1.5 , 2 , 3 , 4, 5 , 6 , 7.5 , 9
lt/sn (Standart)
1.5 , 2 , 3 , 4, 5 , 6 , 7.5 , 9
lt/sn (Standart)
2 , 2.5 , 3 , 3.5 , 4 , 4.5 ,
6 , 7.5 , 9 atm
2 , 2.5 , 3 , 3.5 , 4 , 4.5 ,
6 , 7.5 , 9 atm
BASINÇ KAYIP DEĞERLERĠ : Aşağıda belirtilen basınç kayıp limitlerine uygun olacaktır.
HĠDRANT TĠPĠ
Hidrant Gövde Kaybı 18 lt/sn
65 mm Nozul Kaybı 6 lt/sn
Basınç Regülatörü Kaybı 6 lt/sn
Debi Limitörü Kaybı 6 lt/sn
TOPLAM (decibar)
HĠDRANT TĠPĠ
Hidrant Gövde Kaybı 10 lt/sn
65 mm Nozul Kaybı 6 lt/sn
Basınç Regülatörü Kaybı 6 lt/sn
Debi Limitörü Kaybı 6 lt/sn
TOPLAM (decibar)
A1
1.5
1.6
1.7
3.9
A2
3.0
1.6
1.7
3.9
8.7
10.2
B1
1.2
1.6
1.7
3.9
B2
1.8
1.6
1.7
3.9
8.4
9.0
- Sulama hidrantları, toprak üstündeki tesisatların basınçlı sulama şebekelerine bağlamak üzere dizayn
edilmişlerdir. Sulama hidrantları, hidrant gövdesinden ve bir veya daha fazla nozuldan oluşmaktadır. Ana
şebekedeki basınç değişimlerine bakmaksızın, her bir nozuldan istenilen basınçta ve debide su alınır. Aynı
zamanda nozul üzerine sayaç takılarak her bir nozuldan ne kadar su geçtiği de ölçülür.
- Sulama hidrantları şu fonksiyonları yerine getirir:

Vana işlevi,

Birkaç noktaya aynı anda dağıtım imkanı,

Su sayacı görevini,

Basınç ayarlama işlevini,

Akış miktarını (debi) ayarlama işlevlerini aynı anda yerine getirir.
U- C TĠPĠ SULAMA HĠDRANTLARI :
Teknik Özellikler :
- Hidrant gövdesi, DIN 1691‟e uygun en az GG 25 Dökme Demir malzeme özelliğinde olacaktır.
- Hidrant volanı DIN 1691‟e uygun en az GG 25 dökme demir malzeme özelliğinde olacaktır. Volan
üzerinde açma-kapama yönlerini gösteren yön işaretleri olacaktır.
- Hidrant gövdesi ana şebekeye DIN 2501‟e ve ISO 7005/2‟ye uygun 100-150 mm.‟ lik takviye
kanatlarına flanşlı bir alt gövde ile bağlanacak ve bir adet kol, iki adet girişi olan kapaktan oluşacaktır.
- Sit subap, sistemde mevcut alan türbülansı kaybedecek ve Lineer bir akış sağlamak için kanatçıklı
dizayn edilmiş olacak DIN 1709„a uygun MS 60 pirinç malzemeden imal edilecektir. Sızdırmazlık elemenları
O‟ring nitril kauçuk olacaktır.
- Çekvalf (Anti-frost parçası), Hidrantı don‟a karşı koruma özelliğinde olacak, vana kapatıldığı anda
otomatik boşaltma sistemi ile gövde içerisindeki suyun boşaltılmasını sağlayacaktır. Çekvalf, nipel, ling, tahliye
borusu DIN 1709‟a uygun MS 60 pirinç malzemeden imal edilecektir. Çekvalf sit‟i nitril kauçuktan ve çekvalf
küresi cam bilya malzeme özelliklerine haiz olacaktır.
- Hidrant mili X 20 Cr 13 paslanmaz malzemeden imal edilecektir. Mil sızdırmazlığı 1 adet sızdırmazlık
keçesi ve 1 adet O-ring sistemi ile sağlanacaktır.
- Mil hareketini kapatma mekanizmasına ileten uzatma borusu galvanizli borudan imal edilecektir.
- Nozul bir veya iki adet (Max. 2 çıkış) gövdeye takılabilen dirsek şeklinde elemanlardır. Her Nozul,
nozul içerisine bir boru ile paralel olarak irtibatlandırılmış sayaç bağlanacak şekilde imal edilecektir. Nozul gövdesi
DIN 1691‟e uygun en az GG 25 dökme demir malzeme özelliğinde olacaktır. Çıkış çapı  100 mm. olacaktır.
- Basınç regülatörü, Nozul kısmın içinde şebekeden gelen basınçlı suyun önceden ayarlanan ve istenilen
bir basınçta sabit, dengeli dağılımını sağlayan, ayrıca çalışma şartlarına göre çeşitli ayarlarda basınç verebilen bir
yay sistemi ile teçhiz edilmiş olacaktır. Regülatör  %20 tolerans hassasiyetinde dizayn edilmiş olacaktır. Basınç
regülatörünün dış gövdesi ile içindeki hareketli gövdenin aynı malzemeden DIN 1709‟a uygun MS 60 pirinçten ve
yay AISI 304 paslanmaz çelik telden imal edilecektir.
20
- Nozul çıkışlarında DIN 1709‟a uygun pirinç malzemeden imal edilmiş kurt ağzı ve kapağı olacaktır.
Kapak kaybolmaya karşı hidrant gövdesine çelik halatla bağlı olacaktır.
- Akış miktarı sınırlayıcı (Debi Limitörü) sistemden geçen nominal akış miktarını istenilen debide  %20
tolerans dahilinde sağlayacak, metal bir yatak üzerinde şekil değiştiren, kesit değişkenliği yapan kauçuk diyafram
ile teçhiz edilmiş olacaktır. İstenilen debinin (kullanıcı tarafından) maksat dışı değiştirilmesine ve su koçu
darbelerine karşı dizayn edilmiş, limitör ile nozul gövdesi arasındaki sızdırmazlık O‟ring ile sağlanmış olacaktır.
Debi limitörü DIN 1709‟a uygun MS 60 pirinç malzemeden , limitör kauçuk diyaframı, korozyon ve ısıya mukavim
BUNA-N kauçuk malzemeden yapılacaktır.Limitör diyaframı harici darbelere karşı çatallı koruyucu bir kafes
sistemi ile korunmuş olacaktır.
- Sayaç, sistemden geçen suyun miktarının gerektiğinde tespitinde kullanılacaktır. 10 Lt/sn – 20 Lt/sn
arasındaki tüketimlerde tüketiciye verilen suyun  %5 toleransla doğrudan okunabilecek şekilde ve suyun bir
kısmını bünyesinden geçirerek esas degeri ölçebilen ve filitre elemanlı olacaktır. Sayaç, istenildiğinde Hidrantın
nozulu üzerinde takılı olarak verilecektir. Sızdırmazlık elemanları nitril kauçuk O‟ringlerle sağlanacaktır.
- Nozul ile bağlantı gövdesi en az GG 25 malzeme özelliğinde imal edilecek, sayaç bağlanabilecek
şekilde sayaç giriş delikleri açılmış ve kapağı DIN 1709‟a uygun MS 60 pirinç malzeme veya GG 25 pik döküm
özelliğine sahip olacaktır.
- Hidrant gövde dökümü üzerinde “Şarj No” bulunacaktır.
- Her bir ürün grubu için imalatçı “Malzeme Test Sertifikası” verecektir.
- Hidrant parçalarının iç ve dış yüzeyleri düzgün ve homojen bir görünümde olacak, yüzeylerde çapak,
çukur, döküm boşluğu, gözenek, kum kaynamaları v.b. malzeme ve imalat hataları bulunmayacaktır.
- Hidrant döküm parçalarının iç ve dış yüzeyleri korozyona karşı elektrostatik toz epoksi fırın boya ile
boyanacaktır. Kaplama kalınlığı minimum 200 micron olacaktır.
- Hidrantlar, 16 atmosfer işletme basıncında sorunsuz çalışacak ve değişken giriş basınçları tatbik
edilerek max. 25 atmosfer test basıncı ile ISO 5208‟e uygun test edildiklerinde, gözle görülür bir şekil bozukluğu
meydana gelmeyecek, terleme görülmeyecek, istenilen verim, sızdırmazlık ve dayanım şartlarını sağlayacaktır.
- Hidrant ve parçaları yeni ve kullanılmamış olacak yerlerine monte edildiğinde fonksiyonlarını
mükemmel şekilde yerine getirmeleri esas kabul edilecektir.
- Hidrant imalatçısı TSE ve ISO 9001 Kalite belgelerine sahip olacaktır.
HĠDRANT TĠPLERĠ
Hidrant
Tipi
C1
Hidrant
Giriş Çapı
 100-150 mm
Hidrant
Çıkış.Çapı
 100 mm
Nozul
Sayısı
-2 Adet
Çıkış Debisi
Çıkış Basıncı
10 , 12 , 15 , 18 , 20 lt/sn
C2
 100-150 mm
 100 mm
-2 Adet
10 , 12 , 15 , 18 , 20 lt/sn
2 , 2.5 , 3 , 3.5, 4 , 4.5 , 6 ,
7.5, 9 atm
2 , 2.5 , 3 , 3.5 , 4, 4.5 , 6 ,
7.5 ,9 atm
BASINÇ KAYIP DEĞERLERĠ : Aşağıda belirtilen basınç kayıp limitlerine uygun olacaktır.
HĠDRANT TĠPĠ
Hidrant Gövde Kaybı 20 lt/sn
100 mm Nozul Kaybı 10 lt/sn
Basınç Regülatörü Kaybı 10 lt/sn
Debi Limitörü Kaybı 10 lt/sn
TOPLAM (decibar)
C1
3,0
1,7
1,8
4,0
10,5
C2
3,5
1,7
1,8
4,0
11,0
- Sulama hidrantları, toprak üstündeki tesisatların basınçlı sulama şebekelerine bağlamak üzere dizayn
edilmişlerdir. Sulama hidrantları, hidrant gövdesinden ve bir veya daha fazla nozuldan oluşmaktadır. Ana
şebekedeki basınç değişimlerine bakmaksızın, her bir nozuldan istenilen basınçta ve debide su alınır. Aynı
zamanda nozul üzerine sayaç takılarak her bir nozuldan ne kadar su geçtiğinde ölçülür.
- Sulama hidrantları şu fonksiyonları yerine getirir:

Vana işlevi,

Birkaç noktaya aynı anda dağıtım imkanı,

Su sayacı görevini,

Basınç ayarlama işlevini,

Akış miktarını (debi) ayarlama işlevlerini aynı anda yerine getirir.
Ü- D TĠPĠ SULAMA HĠDRANTLARI :
Teknik Özellikler :
- Hidrant gövdesi, DIN 1691‟e uygun en az GG 25 Dökme Demir malzeme özelliğinde olacaktır.
- Hidrant volanı DIN 1691‟e uygun en az GG 25 dökme demir malzeme özelliğinde olacaktır. Volan
üzerinde açma-kapama yönlerini gösteren yön işaretleri olacaktır.
21
- Hidrant gövdesi ana şebekeye DIN 2501‟e ve ISO 7005/2‟ye uygun 100-150 mm.‟ lik takviye
kanatlarına flanşlı bir alt gövde ile bağlanacak ve bir adet kol, iki adet girişi olan kapaktan oluşacaktır.
- Sit subap, sistemde mevcut alan türbülansı kaybedecek ve Lineer bir akış sağlamak için kanatçıklı
dizayn edilmiş olacak DIN 1709 „a uygun MS 60 pirinç malzemeden imal edilecektir. Sızdırmazlık elemenları
O‟ring nitril kauçuk olacaktır.
- Hidrant mili X 20 Cr 13 paslanmaz malzemeden imal edilecektir. Mil sızdırmazlığı 1 adet sızdırmazlık
keçesi ve 1 adet O-ring sistemi ile sağlanacaktır.
- Mil hareketini kapatma mekanizmasına ileten uzatma borusu galvanizli borudan imal edilecektir.
- Çekvalf (Anti-frost parçası), Hidrantı don‟a karşı koruma özelliğinde olacak, vana kapatıldığı anda
otomatik boşaltma sistemi ile gövde içerisindeki suyun boşaltılmasını sağlayacaktır. Çekvalf, nipel, ling, tahliye
borusu DIN 1709‟a uygun MS 60 pirinç malzemeden imal edilecektir. Çekvalf sit‟i nitril kauçuktan ve çekvalf
küresi cam bilya malzeme özelliklerine haiz olacaktır.
- Nozul Gövdesi bir veya iki adet (Max. 2 çıkış) dirsek şeklinde çıkış elemanlardır. Ana gövde elemanına
flanşlı olarak bağlanmaktadır. Nozul gövdesi DIN 1691‟e uygun en az GG25 dökme demir malzeme özelliğinde
olacaktır. Çıkış çapı 100 - 150 mm. olacaktır.
- Akış miktarı sınırlıyacı (Debi Limitörü) sistemden geçen nominal akış miktarını istenilen debide ± %20
tolerans dahilinde sağlayacak, metal bir yatak üzerinde şekil değiştiren, kesit değişkenliği yapan kauçuk diyafram
ile teçhiz edilmiş olacaktır. İstenilen debinin (kullanıcı tarafından) maksat dışı değiştirilmesine ve su koçu
darbelerine karşı dizayn edilmiş, limitör ile türbülör gövdesi arasındaki sızdırmazlık O‟ring ile sağlanmış olacaktır.
Debi limitörü DIN 1709‟a uygun MS 60 Pirinç malzemeden , limitör kauçuk diyaframı, korozyon ve ısıya
mukavim BUNA-N kauçuk malzemeden yapılacaktır. Limitör diyaframı harici darbelere karşı çatallı koruyucu bir
kafes sistemi ile korunmuş olacaktır.
- Nozul çıkışlarında DIN 1709‟a uygun pirinç malzemeden imal edilmiş kurt ağzı ve kapağı olacaktır.
Kapak kaybolmaya karşı hidrant gövdesine çelik halatla bağlı olacaktır.
- Hidrant gövde dökümü üzerinde “Şarj No” bulunacaktır.
- Her bir ürün grubu için imalatçı “Malzeme Test Sertifikası” verecektir.
- Hidrant parçalarının iç ve dış yüzeyleri düzgün ve homojen bir görünümde olacak, yüzeylerde çapak,
çukur, döküm boşluğu, gözenek, kum kaynamaları v.b. malzeme ve imalat hataları bulunmayacaktır.
- Hidrant döküm parçalarının iç ve dış yüzeyleri korozyona karşı epoksi veya elektrostatik toz boya ile
boyanacaktır.
- Hidrantlar, 16 atmosfer işletme basıncında sorunsuz çalışacak ve değişken giriş basınçları tatbik
edilerek max. 25 atmosfer test basıncı ile ISO 5208‟e uygun test edildiklerinde, gözle görülür bir şekil bozukluğu
meydana gelmeyecek, terleme görülmeyecek istenilen verim, sızdırmazlık ve dayanım şartlarını sağlayacaktır.
- Hidrant ve parçaları yeni ve kullanılmamış olacak yerlerine monte edildiğinde fonksiyonlarını
mükemmel şekilde yerine getirmeleri esas kabul edilecektir.
- Hidrant imalatçısı TSE ve ISO 9001 Kalite belgelerine sahip olacaktır.
HĠDRANT TĠPLERĠ
Hidrant
Tipi
D1
Hidrant
Giriş Çapı
 100-150 mm
Hidrant
Çıkış Çapı
 100 mm
Nozul
Sayısı
1-2 Adet
Çıkış Debisi
Çıkış Basıncı
10 , 12 , 15 , 18 , 20 lt/sn
D2
 100-150 mm
 100 mm
1-2 Adet
10 , 12 , 15 , 18 , 20 lt/sn
2 , 2.5 , 3 , 3.5 , 4 , 4.5 , 6 ,
7.5 , 9 atü
2 , 2.5 , 3 , 3.5 , 4 , 4.5 , 6 ,
7.5 , 9 atü
BASINÇ KAYIP DEĞERLERĠ : Aşağıda belirtilen basınç kayıp limitlerine uygun olacaktır.
HĠDRANT TĠPĠ
Hidrant Gövde Kaybı 20 lt/sn
100 mm Nozul Kaybı 10 lt/sn
Basınç Regülatörü Kaybı 10 lt/sn
Debi Limitörü Kaybı 10 lt/sn
TOPLAM (decibar)
D1
3,0
0,0
0,0
4,0
7,0
D2
3,5
0,0
0,0
4,0
7,5
- Sulama hidrantları, toprak üstündeki tesisatların basınçlı sulama şebekelerine bağlamak üzere dizayn
edilmişlerdir. Sulama hidrantları, hidrant gövdesinden ve bir veya daha fazla nozuldan oluşmaktadır. D tipi Sulama
Hidrantları debi değerinin 10 – 20 lt/sn aralığında ve basınç değerinin düşük olduğu sistemlerde
kullanılabilmektedir. Her bir nozul çıkışına takılan debi limitörleri sayesinde istenilen debide su alınır.
22
- (Sistem basınç değerinin düşürülme talebi durumunda nozul çıkışlarında harici basınç düşürücü vana
kullanılması ve her bir nozuldan verilen su miktarının ölçülmesi talebi halinde nozul çıkışlarına harici su sayacı
kullanılması gerekmektedir.)
- D tipi Sulama hidrantları şu fonksiyonları yerine getirir:

Vana işlevi,

Birkaç noktaya aynı anda dağıtım imkanı,

Su sayacı görevini,

Basınç ayarlama işlevini,

Akış miktarını (debi) ayarlama işlevlerini aynı anda yerine getirir.
3 -BASINÇLI SULAMA SĠSTEMLERĠNDE KULLANILAN FĠLTRASYON
AĠT TEKNĠK ġARTNAME :
ÜNĠTELERĠNE
A- TURBO TEMĠZLEMELĠ FĠLTRE SĠSTEMĠ :
Teknik özellikler:
10” ‘lik elek filtre :
- Giriş / Çıkış Çapı ( mm )
- Max. akış debisi ( m³ / h )
- Max. çalışma basıncı ( bar )
- Max Sıcaklık ( ºC )
- Filtreleme yüzeyi ( cm² )
: 250 mm ( 10'' )
: 500 m³ / h
: 10 bar
: 90 ºC
: 11.440 cm²
4” ‘lik elek filtre :
- Giriş / çıkış çapı ( mm )
- Max. akış debisi ( m³ / h )
- Max . çalışma basıncı ( bar )
- Max. çalışma sıcaklığı ( ºC )
- Filtreleme yüzeyi ( cm² )
: 100 mm ( 4'' )
: 80 m³ / h
: 10 bar
: 90 ºC
: 2175 cm²
- Havuzdan alınan sulama suyu Ana kontrol ünitesindeki filtreleme sisteminden geçtikten sonra ''
Zone '' başlarına konumlandırılan 10'' „lik turbo temizlemeli ELEK FİLTRE sistemlerinde tekrar filtre edilir.
- Pompa Ünitelerinin bulunduğu bölgelerde HİDROSİKLON Sistemlerinden geçen sulama suyu ''Zone''
başlarına konumlandırılan 4'' „lik ELEK FİLTREDEN tekrar geçerek sisteme verilir.
- Bu filtrelerin içi ve dışı komple EPOXY kaplama olacak , elek elementi paslanmaz çelikten imal
edilmiş olup 130 mikron olacaktır.
-Filtrenin temizlenmesi ; Manuel olarak açılan tahliye vanası , filtre içindeki pisliklerin filtre
açılmadan temizlenmesine olanak verir.
B- ÇELĠK FĠLTRE SĠSTEMĠ :
Teknik özellikler:
- Giriş / Çıkış Çapı ( mm )
- Max. akış debisi ( m³ / h )
- Max. çalışma basıncı ( bar )
- Max Sıcaklık ( ºC )
- Filtreleme yüzeyi ( cm² )
- Tahliye akış debisi ( m³ / h )
: 100 mm ( 4'' )
: 80 m³ / h
: 10 bar
: 90 ºC
: 2175 cm²
: 45 m³ / h
- Pompa Ünitelerinin bulunduğu bölgelerde HİDROSİKLON Sistemlerinden geçen sulama suyu ''Zone''
başlarına konumlandırılan 4'' „lik ELEK FİLTREDEN tekrar geçerek sisteme verilir.
- Bu filtrelerin içi ve dışı komple EPOXY kaplama olacak , elek elementi paslanmaz çelikten imal
edilmiş olup 130 mikron olacaktır.
- Yarı otomatik opsiyon ; çeşitli otomasyon parçalarla veya yarı otomatik temizleme parçalarıyla
kombine edilerek ( Turbo temizleme , otomatik temizleme v.b. ) yarı otomatik filtreye dönüştürülebilir.
C- HĠDROSĠKLON (KUM SEPERATÖRÜ) SĠSTEMĠ :
Teknik özellikler:
- Giriş / Çıkış çapı ( mm )
: 50 mm ( 2 '' )
- Tavsiye edilen debi( m³ / h )
: 11-17 m³ / h
- Max. çalışma basıncı
: 8 bar
23
- Giriş / Çıkış çapı ( mm )
: 80 mm ( 3'' )
- Tavsiye edilen debi ( m³ / h )
: 18-34 m³ / h
- Max basınç
: 10 bar
- Etkili bir çalışma için tavsiye
edilen sürtünme kaybı
: 0.2 - 0.5 bar
- Yatay su girişi - dikey su çıkışı
- Seperasyon etkinliği , kural olarak seperasyon çapı azaldıkça sürtünme kaybı artar.
- İç ve Dış yüzey EPOXY kaplama olacak.
- Kum seperatörü , derin kuyu pompaları tarafından çekilen suyun içindeki kum- silt vs. gibi katı
maddelerin , suyun yüksek bir hızla seperatör içine teğet girişi sonucu oluşan merkez kaç kuvveti
yardımıyla dibe çökelmesi ve temiz suyun seperatörün üst kısımdan sisteme girmesini sağlar.
GiriĢ – ÇıkıĢ Çapı
2” ( 50 mm. )
3” ( 80 mm. )
4” ( 100 mm. )
6” ( 150 mm. )
Tambu
r Çapı
8”
8”
12”
20”
Su ÇıkıĢ
Yüksekliği
835 mm.
935 mm.
1770 mm.
1970 mm.
Su GiriĢ
Yüksekliği
685 mm.
770 mm.
1550 mm.
1720 mm.
D- ELEKTRĠKLĠ TAM- OTOMATĠK FĠLTRE SĠSTEMĠ :
Teknik özellikler:
- Giriş ve çıkış çapları ( mm )
- Max. akış debisi
( m³ / h )
- Max. çalışma basıncı ( bar )
- Max. çalışma sıcaklığı ( º C )
- Filtre yüzey büyüklüğü ( cm² )
- Temizleme akış debisi ( m³ / h )
: 200 mm ( 8 '' )
: 400 m³ / h
: 10 bar
: 90 º C
: 6000 cm²
: 25 m³ / h
- İç ve dış yüzeyler EPOXY kaplı olacaktır.
- Filtreleme işlemi ; suyun sisteme gönderilmesinden önce , içindeki partiküllerin temizlenmesi
işlemidir.
- Filtreleme iki işlemden oluşur:
1. bölüm , Kaba filtreleme ; Giriş haznesinde gerçekleşen kaba filtreleme , ince filtreleme odasındaki
temizleme mekanizmasının girişini sudaki iri partiküllerden korumak için yapılır.
2. bölüm , İnce filtreleme ; Kaba filtreleme bölümünün içinden geçtikten sonra , yeterince
temizlenmemiş olan su ,ince elek içinden geçip temizlenmiş olarak sisteme girer.
Filtreleme işlemi ince elek yüzeyinde tortu meydana getirir ve bu tortu miktarı artıkça yükselen bir
basınç farkı oluşturur. Bu basınç farkı daha önce kararlaştırılan değere ulaştığında ( normalde 0.5 bar ) kendi
kendine geri yıkama işlemini aktif hale getirir.
- Kendi kendine temizleme ; Kendi kendine temizleme işlemi bir
'' zamanlayıcı '' veya '' basınç
ölçerle '' aktif hale getirilir , bu temizleme işlemi ince elek üstündeki tortuların emilip daha sonra dışarıya
atılmasıyla gerçekleşir.
Standart Özellikler :
- Filtreleme Bölümü :
Filtreleme elementi , paslanmaz çelik telden yapılmış ve başka desteğe ihtiyaç duymayacak sağlam elek
formunda 100 mikron olarak üretilmiş olmalıdır.
- Kendi kendini temizleme sistemi :
Aşağıdaki bölümlerden oluşur.
a) Emiş sistemi; filtre eleğinin üstündeki çökeltileri emip drene eder.
b) Elektrik motoru ; emme sistemine , eleğin yüzeyinin temizlenmesi için hareket sağlar.
c)Booster pompa ; suya yüksek bir akış hızı vererek , eleğin yüzeyine suyun spreylenmesini sağlar.
d)Programlanabilir kontrolor ; akış sırasında düşük kirlilikteki suyun devamlılığını sağlar ve etkili
temizlikten emin olmak için programlanır.
D- VĠKTAULĠK '' S '' ÇELĠK BORU PARÇASI :
- '' S '' şeklindeki çelik boru parçasıdır. Genellikle, ana kontrol ünitelerinin ve filtrasyon ünitelerinin çelik
boru bağlantı ünitelerinde kullanılır
24
- Et kalınlığı çelik borulara ait olan teknik şartnamede belirtilen çapa bağlı olarak değişen , jütlü
malzeme ile yalıtılmış , projede öngörülen çap , açı ve boyutlarda saçtan yapılmış malzemelerdir.Montaj
esnasında kaynak yapılmış kısımlarda bütümlü kanoviçe ile yalıtılmalıdır.
- Aksi ifade edilmediği sürece Çelik borular aşağıda belirtilen iç ve dış koruma sistemleri ile
korunmuş olarak fabrikadan gönderilmelidir.
- Nominal çapı 90 mm dahil ve üzeri değere sahip olan borular ve fitingsler sıcak daldırma
yöntemiyle galvanizlenmelidir. Galvanizlenme öncesi parçalar temizlenmelidir.galvanizlenme işlemi , ağırlık
olarak % 98.5 ' tan az olmayan dökme çinko içeren bir banyoya daldırılarak yapılmalıdır.Galvanizleme işlemi
diş açma işlemindem önce yapılmalıdır.
- Nominal çapı 75 mm üzerinde olan boru ve fittingsler , aşağıdaki üç metottan biriyle diştan
korunmalıdır. Bunlar PE , Katran ve çimento harcı ile kaplama metodlarıdır.
- 324 mm dahil bu değere kadar nominal çapı olan boruların duvar ( et ) kalınlığı aşağıdaki
değerlerden az olmamalıdır.
Nominal çap ( mm )
88
114
168
219
273
324
Tolerans
Kalınlık ( mm )
( Orta çalıĢma ortamı )
( Ağır çalıĢma ortamı )
3.18
3.97
3.18
3.97
3.18
3.97
3.18
3.97
3.18
4.76
3.97
4.76
-% 10
-% 12.5
25

Benzer belgeler