Migren

Transkript

Migren
TURK
Migren
Kafadaki fırtına
2 MIGREN
MIGREN 3
Büyük
beyin
Kan damarı
Ağrı
Genişlemiş kan
damarları sinir
liflerine basınç
yapıyor. Bunlar
ağrı sinyalleri
gönderiyor.
Sinir lifi
Görme bozuklukları
Ağrı seyri
Küçük
beyin
Ağrı merkezi
Uzatılmış omurilik
Migren
Kafadaki fırtına
Siz de bu durumu tanıyor musunuz? Hafta sonunun geldiğine seviniyorsun, nihayet dinleneceksiniz - ama aniden migren atağıyla karşı karşıya kalıyorsunuz.
Migren kendini tek taraflı çarpıntı gibi
oldukça belirli semptomlarla ve ışık
ve gürültüye karşı aşırı duyarlılık ile
birlikte belli eder. Bu hasta bilgilendirme broşürü size, migren ataklarını
azaltmakta ve sizin için en uygun tedavi yöntemlerini bulmakta yardımcı
olacaktır.
pidir ve tüm kafayı ya da sadece belirli
bir bölgeyi kapsar. Genelde stres nedeniyle aşırı yorgunluk ve alkol tüketimi sonucunda meydana gelir. Avusturyalıların
yaklaşık dörtte biri düzenli aralıklarla baş
ağrısından muzdarip olurlar. Bunların
arasında gerilim tipi ağrılar ve baş
ağrısı en yaygınlarıdır.
Baş ağrısı mı migren mi?
Devam eden baş ağrıları başka bir
hastalığın belirtileri olabilir. Bu yüzden
dirençli baş ağrılarını hafife almayınız
ve bir nöroloji uzmanı (Sinir cerrahisi
Migren yaklaşık 150 baş ağrı tiplerinden
bir tanesidir. Herkes bir kez baş ağrısıyla
karşı karşıya kalmıştır. En yaygın ağrı ti-
uzmanı) tarafından araştırtınız.
Gerilim tipi baş ağrısı – Mengeneye
bağlanan kafa
Bu baş ağrısı genelde alın ve ense bölgesinde başlar ve çift taraflı ağrıya neden
olur. Kendini kısık, basınçlı ya da gerilimli ağrı olarak gösterir. Bunların
nedeni genelde oturmada, yatmada ya
da ayakta durmadaki bedensel duruş
bozukluklarıdır. Gerilim tipi baş ağrısının
nedeni yoğun olarak kafa, ense ve boyun
bölgelerindeki kasların gerilmesi, stres
ve psişik sorunlardır. Ağrılar kısa zaman
sonra dinebilir ya da zamanla kronik
(sürekli) ağrıya dönüşebilir.
Migren – kafa
patlamak üzere
Migren atağında çok şiddetli baş
ağrıları oluşur, bunlar kendilerini genelde tek taraflı, nadiren de çift taraflı
olarak gösterir. Migren beyinin beyin damarlarındaki kan damarlarının
genişlediği ve iltihaplandığı süreli
bir fonksiyon bozukluğudur. Bundan
dolayı sinirler aşırı derecede uyarılır ve
ağrı sinyalleri gönderir.
Migren atağının oluşup oluşmayacağı
ya da ne zaman oluşacağı bireysel hasta durumuna bağlı olarak çok farklıdır.
Ağrılara herkes aynı tepkiyi göstermez.
Her hasta ’’kendi’’ ağrı nedenlerini
Migrenin tipik nedenleri:
• Uyku-uyanıklık ritminde
değişiklik
• Hormon dalgalanması (menstruasyon)
• Hava (sıcaklık dalgalanmaları,
yüksek sıcaklık/soğukluk)
• Beslenme (kırmızı şarap, sert
peynir, cevizler)
• Keyif verici maddeler (kahve,
çay, alkol, nikotin)
• İlaçlar (Damar genişlemesine
neden olan maddeler)
• Omurga sorunları/Gerginleşme
• Stres
• Parlak ışık
bulmalı ve bunları mümkün olduğu
kadar önlemelidir.
Migren atağı normalde dört
aşamadan geçer:
1. Ön aşama
Birinci aşama birkaç güne uzanır
ve örn. yorgunluk, esneme ve duygu durum değişiklikleri ya da belirli
gıda maddelerine duyulan şiddetli
yeme güdüsü olarak belirir.
4 MIGREN
2. Aura aşaması
Bu aşamadaki çoğu hastaların gözlerinin önünde ışık şimşeği, parlama veya zik zag çizgi gibi optik
görünümler meydana gelir: bazen de
dil ve motorik bozukluklar oluşur.
3. Baş ağrısı aşaması
Adından da anlaşıldığı gibi çoğu
zaman mide bulantısı ve ışık ve
Migrende bana kim yardımcı
olabilir?
Migren atağı vücudunuz için ciddi
sorun yaratmaz, ancak yaşama kalitesini önemli derecede etkiler.
Migreni önlemek için şu üç kolonlu
program tavsiye edilir:
• İlaçlar
Özellikle belirli beta blokeleri ve
kalsiyum antagonistler, her ikisi de
tipik kardiyovasküler ilaçlardır (Kan
Basıncına, Angina Pectorise karşı)
ve ayrıca belirli epilepsi ilaçları (örn.
Topiramat) ilaçsal migren tedbirleri
için oldukça uygundur.
• Davranış tedavisi
Bunun sayesinde migren hastaları
stres azaltmayı, etkili bir şekilde
zaman planlamayı, doğru dinlen-
MIGREN 5
Baş ağrısı takviminde her
gün şunları not ediniz:
gürültüye karşı aşırı duyarlılık
eşliğinde, orta derece ile yüksek
derece arası zonklayan titreşimli
baş ağrısı meydana gelir.
• Ağrı ne zaman oluştu,
• Ne kadar sürdü,
• Hangi şiddetteydi,
• Zonklayan bir ağrı mıydı ya da
basınçlı bir ağrı mıydı?
• Tek taraflı mı çift taraflı mıydı?
• Baş ağrısı beraberinde hangi
rahatsızlıklar meydana geldi?
4. Uyku aşaması/İyileşme
aşaması
Çoğu hastalar migren atağının
sonuna doğru uyur ve ağrısız
uyanırlar.
meyi (örn. Jacobson metoduyla kas
gevşemesini) ve ağrılarla baş etmeyi
öğrenirler.
• Spor
Bisiklet sürme, koşu yapma, yüzme, yürüyüş yapma gibi dayanıklılık
sporları ağrı ataklarını önlemek için
oldukça uygundur. İdeal bir durumda haftada en az üç kez yaklaşık 30
dakika hareket edersiniz.
Önlem alma için atılan her bir adım
size migren ataklarını azaltmada
ve ataklarınızın şiddet derecesini
düşürmekte yardımcı olur.
Son zamanlarda Botox kronik migrenleri önlemek için kullanılmaktadır.
Botox enjeksiyonları dört hafta içersinde baş ağrısı ve migren günlerini
azaltmaktadır.
Ağrı kesiciler ve migren
ilaçları da baş ağrısı yapar
Dikkat! Ağrı kesiciler ve migren
ilaçları uzun bir süre düzenli aralıklarla
kullanıldığında kendileri de tekrar baş
ağrısına neden olabilir – buna da ağrı
kesici baş ağrısı denilir.
Söz konusu ağrılar ilaçların etkisi azıldığında oluşan çekilme
ağrılarıdır. Bu aşamada bir kısır döngü içersinde bulunur ve bu durumu
sadece ağrı kesicileri doktor kontrolü
altında bırakarak sonlandırabilirsiniz.
Doktorunuza danışmadan kendinizi
ağrı kesicilerle tedavi etmeyeniz!
Kendinize ve migren tedavinize bir
şans tanıyın ve nöroloji uzmanının
yardımını arayın!
Baş ağrısı takvimi
Tahlilin yapılması, daha kolay teşhis
konulması ve tedavinin kontrolü için
hastaların bir baş ağrısı takvimi
oluşturmaları önerilir.
Bunun içersine olası migren nedenleri ve ilaç alımı kayıt edilir. Ağrı verici baş ağrısı ile ilgili ne denli detaylı
defter tutulursa ağrı nedenleri ve doğru
tedavi metotları da o denli kolay tespit
edilir.
Hangi ilaçlar etkilidir?
Antiemetikler size mide bulantısını
ve iç bulantısını azaltmakta yardımcı
olabilir, eğer bunlar migren atağı
eşliğinde beliriyorsa.
• Hafif ve ortaca derecede migrende
klasik ve serbestçe kullanılabilir As-
6 MIGREN
MIGREN 7
etilsalisilik Asit (ASS: suda
köpürerek eritilebilen veya
çiğnenebile haplar) Parasetamol (fitil) ve İbuprofen
gibi ağrı kesiciler etkili
olur.
MİGRENE KARŞI ON TEDBİR
1. Migrene neden olan hususlara dikkat ediniz ve bunları önlemeyiniz.
2. Düzenli aralıklarla ağrı kesici kullanmaktan kaçınınız.
3. Aşırı gürültüden sakınınız.
• Orta derece ile ağır derece arası migrende
özel migren ilaçlarına
ihtiyacınız olur.
Tercih edilen tedavi yöntemi Triptane (örn. Sumatriptan) olarak bilinen ilaçlardır.
Bunlar migrene sebep olan
beyindeki damar büyümesini, iltihabı destekleyen
maddelerin salgısını ve ağrı
sinyallerinin genişlemesini
önler. Triptan kullanımı ne
kadar erken başlarsa, tedavi
de o kadar etkili olur.
İlaçların alternatifi
var mıdır?
4. ’’Hiç kimse mükemmel değildir!’’ Kendinize karşı çok fazla beklentili ve talepli olmamaya özen gösteriniz.
5. ’’HAYIR’’ demeği öğreniniz. Kendinizi zorlamayınız.
6. Günlük hayatınızı planlayınız. Gereğinden fazla iş yüklenmeyiniz ve
molalara yer veriniz.
7. Spor yaparak kendinize bir fiziksel dengeleme oluşturunuz.
8. Düzenli aralıklarla rahatlamaya çalışınız.
9. Vücudunuzun sinyallerine dikkat ediniz. Ağrının dikkatinizi neye
çekmek istediğini keşfetmeye çalışınız.
10.Hayatınızın tadını çıkarınız! Arada sırada kendinize de hoş vakit
Ağrıyan kafa bölgesine soğuk kompres uygulayınız ya da
nane yağı ile şakak, alın ve ense bölgelerine masaj yapınız.
Evet,
birçok!
Bunların
hangileri size muhtemelen kolaylık
sağlayacağını kendiniz keşfetmelisiniz.
Örneğin
akupunktur,
homeopati
(Kırmızı kel otu, Gümüşdüğme) geleneksel Çin tıbbı, biyolojik geri besleme ve çeşitli rahatlama tekniklerini
(Yoga, ötojen alıştırma) deneyin.
Migren atağının yaklaştığını fark
ederseniz kesinlikle öfkelenmeyin.
Rahatlamaya ya da uyumaya çalışın.
Ağrıyan kafa bölgesine soğuk kompres uygulayınız ya da nane yağı ile
şakak, alın ve ense bölgelerine masaj yapınız - belki bu sizi rahatlatır.
geçirmeyi müsaade ediniz.
Migren kader değildir! Doktorunuzla
birlikte bireysel ihtiyaçlarınıza uygun olan bir tedavi yöntemi bulabilirsiniz. Ancak doğru teşhis koyabilmek için migren takvimini özenli bir
şekilde tutmanız çok önemlidir. Çün-
kü bunun yardımıyla ağrılarınızı daha
iyi algılayabilir, migren ataklarının
yoğunluğunu gözlemleyebilir ve böylece doğru tedavi yöntemini bulabilirsiniz. Bunun sayesinde yaşam kalitesini de artırırsınız.
8 MIGREN
MIGREN 9
Wien
AKH Wien
Kopfschmerzambulanz
Univ.-Prof. Dr. Christian Wöber
Tel.: 01/40400-3124
BAŞVURU MERKEZLERİ
Österreichische Kopfschmerzgesellschaft
www.oeksg.at
Kärnten
LKH Klagenfurt
Abteilung für Neurologie
Prim. Univ.-Prof. Dr. Jörg Weber
Tel.: 0463/538-0
KOPFSCHMERZZENTREN in den Bundesländern:
Oberösterreich
Konventhospital der Barmherzigen Brüder Linz
Abteilung für Allgemeine Neurologie
und Schmerzmedizin
Prim. Priv.-Doz. Dr. Christian Lampl
Tel.: 0732/7897-15300
Steiermark
LKH Knittelfeld
Abteilung für Neurologie
Prim. Univ.-Doz. Dr. Hans Offenbacher
Tel.: 03512/707-2337
Allgemeines Krankenhaus der Stadt Linz
Abteilung für Neurologie und Psychiatrie
Prim. Univ.-Prof. Dr. Gerhard Ransmayr
Tel.: 0732/7806-6830
Tirol
BKH Reutte
Dr. Gerhard Franz
Tel.: 05672/601-0
Niederösterreich
Landesklinikum St. Pölten
Abteilung für Neurologie
Prim. Priv.-Doz. Dr. Christian Brenneis
Tel.: 02742/300-15609
Salzburg
Universitätsklinikum Salzburg
Univ.-Klinik für Neurologie,
Neurologische Schmerzambulanz
Prim. Univ.-Prof. Dr. Eugen Trinka
Tel.: 0662/4483-3800
BKH Kufstein
Abteilung für Neurologie
Prim. Univ.-Doz. Dr. Klaus Berek
Tel.: 05372/6966-4405
IMPRESSUM
Medieninhaber, Herausgeber und Verleger: MedMedia Verlag und Mediaservice GmbH, Seidengasse 9/Top 1.1,
1070 Wien. Tel.: 01/407 31 11-0, Redaktion: Mag. Birgit Schmidle-Loss. Layout und DTP: creative­director.cc
lachmair gmbh, 2120 Wolkersdorf. Illustration (Seite 2): Henning Riediger, Hamburg. Lektorat: Mag. Andrea
Crevato, 2823 Pitten. Fotos: iStockphoto.com, fotolia.com, shutterstock.com