Sektörel Etki Analizi: Otomotiv, Boya ve

Sektörel Etki Analizi:
Otomotiv Sektörü ve ÖTA
Fikret Adaman
Burçay Erus
Ayşe Mumcu
20 Nisan 2011
Sunum Yapısı
}
Sektörel Etki Analizi ve ÖTA Direktifi
}
Talep kestirimi
}
Hurda kestirimi
}
ÖTA sürecinin maliyeti ve ÖTA tesis konumlandırma
optimizasyonu
}
Maliyet kalemlerinin bir araya getirilmesi
}
Diğer hususlar
2
Sektörel Etki Analizi (SEA): Projenin Amacı
}
Çevre Faslı’nın sektörel etki analizinin başta ekonomik olmak
üzere çevresel ve sosyal boyutlarda incelenmesi
}
Diğer sektörlere de uygulanabilecek metodolojinin
geliştirilmesi
}
Söz konusu çalışmaların paydaşların katılımıyla
gerçekleştirilmesi
}
Üç örnek sektör
3
}
Boya
}
Oto
}
Pil/Akü
Sektörel Etki Analizi: Genel Çerçeve
}
Bir sektör veya üretim birimi için kamusal (örneğin çevresel) bir
düzenlemenin etkisinin çeşitli boyutlarda ölçülmesini amaçlar.
}
Etkiler:
} İktisadi
} Sosyal
} Çevresel
} .....
}
Etkilerin tekil ya da çoğul boyutlu incelenmesi söz konusudur,
}
Sektöre özel bir çalışmadır; sektöre toplam etkisini ve etkinin tüm
paydaşlara dağılımını inceler,
}
Tüm ekonomiye etkisi ikinci plandadır,
}
Genel denge yerine kısmi denge analiz yöntemini kullanır.
} Örneğin: GSMH, işsizlik, kamu bütçesi, uluslarası ticaret,
hanehalkı gelirleri gibi boyutlarla ilgilenmez
4
Motorlu Kara Taşıtları
}
Üzerinde çalışılan ürünler:
} Binek otomobilleri (M1)
} 3,5 ton altı motorlu yük taşıma araçları (N1)
}
Üzerinde çalışılan düzenleme: 2000/53 (ÖTA)
}
İktisadi etkinin kantitatif yöntemlerle 2011-2030 yılları için
hesaplanması. Diğer etkilerin kalitatif yöntemlerle
değerlendirilmeye alınması.
}
M1 ve N1 üzerinde etkisi olan diğer çevre direktiflerinin
kalitatif değerlendirilmesi.
5
ÖTA Direktifinin Kapsamı ve Etkileri I
İthal edilen/üretilen ürünün yapısına yönelik düzenleme
}
}
Araçlarda geri dönüştürülmüş malzeme kullanımının artırılması
}
Yeni araçların ve bunlara ait malzeme ve parçaların tasarım ve
üretimi, araç ömrünü tamamladıktan sonra sökümünü ve
işlemesini kolaylaştıracak şekilde yapılması
}
Tehlikeli madde sınırlandırmaları (kurşun, civa, kadmiyum ve Cr+6) ve
etiketlendirme
Toplama, depolama, taşıma, işleme ve bertarafa yönelik
düzenleme
}
6
}
Toplama, depolama, taşıma ve işleme sistemlerinin kurulması
}
Yeniden kullanım, geri kazanım ve geri dönüşüm hedeflerinin
tutturulması
ÖTA Direktifinin Kapsamı ve Etkileri II
ÖTA YÖNETMELİĞİ (30.12.2009-R.G. No:27448)--MADDE 16
}
(1) Ömrünü tamamlamış araçlardan çıkarılan parçalar, araç güvenliği ve çevre
standartlarını karşılamaları durumunda yeniden kullanılır. Yeniden kullanılamayan
parçalar çevresel açıdan uygunsa geri dönüştürülür veya geri kazanılır. Bu faaliyetler
hava emisyonları, gürültü kontrolü gibi çevresel gerekliliklere uygun olarak yapılır. Bu
amaçla aşağıdaki esaslara ekonomik operatörlerce uyulur;
}
a) Ömrünü tamamlamış araçlarda yeniden kullanım ve geri kazanım oranları
ortalama araç ağırlığının en az % 85’i; yeniden kullanım ve geri dönüşüm oranları ise
ortalama araç ağırlığının en az % 80’i olmalıdır.
}
b) 1/1/1980 tarihinden önce üretilmiş olan araçlarda yeniden kullanım-geri
kazanım oranı ortalama araç ağırlığının %75’inden, yeniden kullanım-geri dönüşüm
oranı ise ortalama araç ağırlığının %70’inden az olamaz.
}
c) 1/1/2020 tarihinden itibaren ömrünü tamamlamış araçlarda yeniden
kullanım-geri kazanım oranları ortalama araç ağırlığının en az % 95’ine; yeniden
kullanım-geri dönüşüm oranları ise ortalama araç ağırlığının en az % 85’ine çıkarılır.
7
Talep Kestirimi
Araç talebinin 2011-2030 yılları için kestirimi
}
}
M1
}
N1
Hurda araç sayısının 2011-2030 yılları için
kestirimi ve illere göre dağılımı
}
8
}
M1
}
N1
Talep Kestirimi—Literatür
}
Dargay &Gately 1998 ve Andersen vd. 2008: kestirimi
mümkün, basit bir model geliştirmiştir.
}
Açıklayıcı değişken: Milli gelir ve nüfus—projeksiyonları
mevcut.
}
Araç talebinin gelişmini yansıtan S-eğrisine uygun
istatistiksel dağılım fonksiyonları kullanılmaktadır.
9
Talep Kestirimi Yöntemi I
}
}
Araç parkı-milli gelir ilişkisi
S-eğrisi tahmini-Gompertz dağılımı
g ×e
}
a e b ×GSMH
Veri seti:
}
}
}
10
1980-2010 araç parkı büyüklüğü (EGM)
1980-2010 nüfus (TUİK)
1980-2010 milli gelir (TUİK)
Talep Kestirimi Yöntemi II
}
Anahtar değişken: doygunluk seviyesi (saturation level)-araç
sayısının gelir esnekliğinin sıfıra ulaştığı seviye.
}
}
}
}
Medlock III ve Soligo (2002):Yapısal bir model ile tahmin-Türkiye
için tahmin 246.15 (bin kişiye).
Bu çalışmada M1 için tercih edilen 246.15 (yaklaşık olarak hane
başına bir araç).
N1 için doygunluk seviyesi 61.5 (M1’e oranla daha düşük
doygunluk seviyesi)
±%25 senaryoları denenecek
11
Talep Kestirimi Yöntemi III
}
246.15 doygunluk seviyesi kullanılarak 1980-2010 verisi ile
diğer katsayıların tahmini
246 . 15 * e
}
}
}
}
- 8 . 93 e 0 .231 ×GSMH
2010-2030 TUIK nüfus projeksiyonu ve DPT Gelir
projeksiyonu kullanılarak, tahmin edilen parametreler ile
gelecekteki 20 yıl için araç parkı kestirimi yapılmıştır.
2020 tahmini: 185
2030 tahmini: 235
12
M1 Tahmini
250
200
150
M1 araç sayısı (1000 kişiye)
100
Tahmin Edilen M1 araç
sayısı(1000 kişiye)
50
Kişi başına düşen GSYH
0
0
13
5
10
15
20
25
N1 Tahmini
70
60
50
40
N1 araç sayısı (1000 kişiye)
Tahmin Edilen N1 araç sayısı(1000 kişiye)
30
20
10
Kişi başına düşen GSYH
0
0
14
5
10
15
20
25
Diğer Çalışmalar ile Karşılaştırma
}
Öğüt (2004)- Gompertz ile değişik büyüme senaryoları
ile tahmin sonucunda 2020 tahmini: 150-200 (bin kişiye)
}
Jacobs and Associates 2020 kestirimi- 310 (bin kişiye)
(kamyon ve otobüs dahil)
15
Hurda Tahmini
T yılında hurdaya çıkacak araç sayısı nasıl hesaplanır?
}
}
}
X yılında piyasaya çıkmış araç sayısı ile X yılında piyasaya çıkmış
aracın T yılında hurdaya çıkma olasılığının çarpılması
T yılı öncesi her model yılı için bu işlemin yapılması ve her bir
model yılı için T yılında hurdaya çıkan araç sayısının
hesaplanması
Bu rakamların toplanarak T yılında hurdaya çıkan toplam araç
sayısının hesaplanması. Örnek:
Yıl
1
2
3
16
Piyasaya çıkan Aracın 4. yılda hurdaya
araç sayısı
çıkma olasılığı
Hurda araç sayısı
80
0.2
16
100
0.1
10
120
0.03
3.6
Dördüncü yılda hurda sayısı:
29.6
Hurdaya Çıkma Olasılığı Hesabı I
}
Hurdaya çıkma yaşı verisi kullanılarak araç
yaşam beklentisi denkleminin tahmin edilmesi
}
Weibull dağılımı kullanılmaktadır-arabaların
‘pert’ olarak erken yaşta hurdaya çıkmasını göz
önüne alır.
}
Aracın T yaşında hurdaya çıkmamış olma
olasılığı:
e
}
- (( T - q ) / l )k
Diğer ülkeler için yapılmış tahminler ile yapısal
değişikliklerin yansıtılması
17
Hurdaya Çıkma Olasılığı Hesabı II
1
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
Kümülatif ÖTA oranı (35 yaş)
Kümülatif ÖTA oranı (15 yaş)
0,4
0,3
0,2
0,1
Araç yaşı
0
0
18
10
20
30
40
50
60
Hurdaya Çıkma Olasılığı Hesabı III
}
Emniyet Genel Müdürlüğü’nden gelen verilere göre 2009 yılı hurdaya çıkan
araç sayısı yaklaşık 10,000 civarında (toplam araç parkının binde 1.5’i kadar)
}
Sözkonusu veri ışığında yapılacak tahminler (belli varsayımlar altında)
ortalama araç ömrünü 61 yıl olarak hesaplamaktadır.
}
TÜİK verilerinde ise 2009 yılı kaydı silinen araç sayısı yaklaşık 60,000
civarında (ancak bu rakam tekrar kayda giren araçları da kapsıyor)
M1
N1
EGM
TÜİK
EGM
TÜİK
2005
3 855
34 502
2 139
12 669
2006
6 063
28 295
4 471
9 257
2007
6 672
22 331
4 832
83 47
2008
9 209
28 695
8 627
10 820
2009
11 351
60 651
16 302
24 411
19
Hurdaya Çıkma Olasılığı Hesabı IV
}
35 yaş ile 15 yaş alternatifleri kombinasyonu
}
Alternatif senaryo: 35 yaş (kötümser senaryo)
}
N1 araçlar için kullanım yoğunluğundaki farkı gözönüne
alarak 25 yaş ile 10 yaş alternatifleri kombinasyonu
20
2000 Model Bir Aracın Kullanımda
Olma Olasılığı
1
0,9
0,8
0,7
0,6
15 Yıl
0,5
35 Yıl
Kombinasyon
0,4
0,3
0,2
0,1
0
Yıllar
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030
21
Tahmin Sonuçları
}
}
}
Çeşitli yıllar için hurda sayıları
M1
YIL
35 yıla
göre
Kombinasyon
2011
72 974
83 620
2020
153 393
690 214
2030
288 278
1 045 524
N1
YIL
25 yıla
göre
Kombinasyon
2011
33 918
41 028
2020
60 104
252 309
2030
122 344
373 943
22
Hurda Araç Sayısı İllere Göre Dağılımı
}
Geçmiş yıllara ait araç parkı verilerindeki dağılımlara göre ileriye
yönelik tahminlerin illere dağılımı
}
hurda dağılımı verisi sınırlı
23
ÖTA Süreci
ÖTA
Teslim
Depolama
24
Taşıma
Parçalayıcı
Arındırma
Parçalayıcı
Sonrası
Sökme ve
Parçalama
Geri
Dönüşüm/Nihai
Depolama
ÖTA Getiri ve Maliyet Tahmini
}
}
25
Geçici Depolama alanı
} Sabit yatırım maliyetleri
} Değişken maliyetler
} Getiriler
İşleme tesisi
} Sabit yatırım maliyetleri
} Değişken maliyetler
} Getiriler
Geçici Depolama Alanı Maliyetleri (5000
araç/yıl)
(bin TL)
1000 M2 Arsa Maliyeti ( M2 x 114 )
114
500 M2 Kapalı Maliyeti (M2 x 375 )
187.5
500 M2 Beton Saha (M2 x 150 )
75
Kurutma
45
60 Tonluk Kantar
30
Arıtma Ve Yağ Tutucu
45
1,5 Tonluk Forklift
30
4 Tane Konteynır
36
Ofis Ekipman
3
Belediye Ruhsat
15
Lisanslar
30
Avadanlık
15
Toplam
26
625.5
İşleme Tesisi Sabit Maliyetleri (80 000
araç/yıl)
PARÇALAYICI
13000 M2 Arsa Maliyeti ( M2 x 150 )
1900 M2 Kapalı Maliyeti (M2 x 180 )
Parçalayıcı
Yüklenici Ekipman(Forklift/Ahtapot)
Avadanlık
Toplam
Kapasite-saatte 30 araç, yılda 80 000 araç
ÖTA toplam işin 60%’ı
Parçalayıcı giriş hazne genişliği 2 metre
27
(bin TL)
1 950
342
4 000
300
100
6 692
Geçici Depolama Alanı Araç Başı Ortalama
Değişken Maliyetler
}
Maliyetler
}
Teslim yerlerine ödeme: 100 TL
Teslim yeri-Geçici depolama alanı taşıma: tesis yerlerine bağlı
(.40 TL/Km.)
İşçilik (10 kişi-yıllık 5000 araç), elektrik vs.: 60 TL
Diğer değişken gider: 10 TL
Bertaraf: 50 TL
Taşıma hariç toplam: 220 TL/araç (2020 sonrası 232 TL/araç)
}
2020 sonrası işçilik maliyetlerinde 20%
}
}
}
}
}
28
İşleme Tesisi Değişken Maliyetler
}
Maliyetler
}
}
}
}
}
}
}
29
Teslim yeri-Geçici depolama taşıma: tesis yerlerine bağlı (.23
TL/Km.)
İşçilik, elektrik, vb. : 40 TL
Bakım: 10 TL
Bertaraf: 50 TL
Hurda demir taşıma masrafı: 30 TL
Tesise taşıma hariç toplam: 130 TL/araç (2020 sonrası 138
TL/araç)
2020 sonrası işçilik maliyetlerinde 20% ve işleme sabit
maliyetlerinde 10% artış
Getiriler
}
Getiriler
}
}
}
}
}
}
1985: 7% demir dışı metal, 5% lastik, 2% sıvılar, 8% plastik, 3%
cam, 4% diğer (Ferrao ve Amaral, 2006)
1998: 10% demir dışı metal, 5% lastik, 2% sıvılar, 9% plastik, 3%
cam, 5% diğer (Ferrao ve Amaral, 2006)
Akü: 40 TL
Demir dışı metaller: 170 TL
Demir çelik: 315 TL/araç (630kg*0.5)
Taşıma maliyetleri hariç araç başı değişken getiri-maliyet
farkı:
525 - 350 = 175 TL
30
Tesislerin Coğrafi Dağılım Projeksiyonu
}
}
}
}
GAMS programı kullanılarak taşıma ve tesis yatırım
maliyetlerini toplamda minimize edecek coğrafi dağılımın
bulunması
Birinci seviye-Geçici depolama alanları
İkinci seviye-İşleme tesisi
20 yıllık bir zaman dilimi
31
Geçici Depolama Alanları
KIRKLARELI
BARTIN
EDIRNE
TERKIRDAG İSTANBUL
BURSA
CANAKKALE
CANKIRI
CORUM
ANKARA KIRIKKALE
ESKISEHIR
KUTAHYA
USAK
ORDU GIRESUN
AMASYA
TRABZON
YOZGAT
DENIZLI
ISPARTA
TUNCELI
KAYSERI
MUGLA
ANTALYA
KARAMAN
MUS
BITLIS
ELAZIG
MALATYA
KAHRAMANMARAS
ADIYAMAN
ADANA OSMANIYE
GAZIANTEP
SIRNAK
MARDIN
SANLIURFA
SANLIURFA
HATAY
Yıl 1
VAN
SIIRT
BATMAN
KILIS
ICEL
32
BINGOL
DIYARBAKIR
NIGDE
BURDUR
AGRI
SIVAS
AKSARAY
KONYA
IGDIR
ERZURUM
ERZINCAN
NEVSEHIR
IZMIR
AYDIN
KARS
GUMUSHANE BAYBURT
TOKAT
KIRSEHIR
AFYON
ARDAHAN
RIZE
BILECIK
BALIKESIR
MANISA
ARTVIN
SAMSUN
ZONGULDAK KARABUK
İstanbulA
KOCAELI
DUZCE
SAKARYA
YALOVA
BOLU
CANAKKALE
SINOP
KASTAMONU
HAKKARI
Geçici Depolama Alanları
KIRKLARELI
BARTIN
EDIRNE
TERKIRDAG İSTANBUL
BURSA
CANAKKALE
CANKIRI
CORUM
ANKARA KIRIKKALE
ESKISEHIR
KUTAHYA
USAK
ORDU GIRESUN
AMASYA
TRABZON
YOZGAT
DENIZLI
ISPARTA
TUNCELI
KAYSERI
MUGLA
ANTALYA
KARAMAN
BINGOL
BITLIS
ELAZIG
MALATYA
KAHRAMANMARAS
ADIYAMAN
ADANA OSMANIYE
GAZIANTEP
SIRNAK
MARDIN
SANLIURFA
SANLIURFA
HATAY
Yıl 1
Yıl 2-5
VAN
SIIRT
BATMAN
KILIS
ICEL
33
MUS
DIYARBAKIR
NIGDE
BURDUR
AGRI
SIVAS
AKSARAY
KONYA
IGDIR
ERZURUM
ERZINCAN
NEVSEHIR
IZMIR
AYDIN
KARS
GUMUSHANE BAYBURT
TOKAT
KIRSEHIR
AFYON
ARDAHAN
RIZE
BILECIK
BALIKESIR
MANISA
ARTVIN
SAMSUN
ZONGULDAK KARABUK
İstanbulA
KOCAELI
DUZCE
SAKARYA
YALOVA
BOLU
CANAKKALE
SINOP
KASTAMONU
HAKKARI
Geçici Depolama Alanları
KIRKLARELI
BARTIN
EDIRNE
TERKIRDAG İSTANBUL
BURSA
CANAKKALE
CANKIRI
CORUM
ANKARA KIRIKKALE
ESKISEHIR
KUTAHYA
USAK
ORDU GIRESUN
AMASYA
TRABZON
YOZGAT
DENIZLI
ISPARTA
TUNCELI
KAYSERI
MUGLA
ANTALYA
KARAMAN
MUS
BITLIS
ELAZIG
MALATYA
KAHRAMANMARAS
ADIYAMAN
ADANA OSMANIYE
GAZIANTEP
SIRNAK
MARDIN
SANLIURFA
SANLIURFA
HATAY
Yıl 1
Yıl 2-5
Yıl 6-20
VAN
SIIRT
BATMAN
KILIS
ICEL
34
BINGOL
DIYARBAKIR
NIGDE
BURDUR
AGRI
SIVAS
AKSARAY
KONYA
IGDIR
ERZURUM
ERZINCAN
NEVSEHIR
IZMIR
AYDIN
KARS
GUMUSHANE BAYBURT
TOKAT
KIRSEHIR
AFYON
ARDAHAN
RIZE
BILECIK
BALIKESIR
MANISA
ARTVIN
SAMSUN
ZONGULDAK KARABUK
İstanbulA
KOCAELI
DUZCE
SAKARYA
YALOVA
BOLU
CANAKKALE
SINOP
KASTAMONU
HAKKARI
İşleme Tesisleri
KIRKLARELI
BARTIN
EDIRNE
TERKIRDAG İSTANBUL
BURSA
CANAKKALE
CANKIRI
CORUM
ANKARA KIRIKKALE
ESKISEHIR
KUTAHYA
USAK
ORDU GIRESUN
AMASYA
TRABZON
YOZGAT
DENIZLI
ISPARTA
TUNCELI
KAYSERI
MUGLA
ANTALYA
KARAMAN
MUS
BITLIS
ELAZIG
MALATYA
KAHRAMANMARAS
ADIYAMAN
ADANA OSMANIYE
GAZIANTEP
SIRNAK
MARDIN
SANLIURFA
HATAY
Yıl 1
VAN
SIIRT
BATMAN
KILIS
ICEL
35
BINGOL
DIYARBAKIR
NIGDE
BURDUR
AGRI
SIVAS
AKSARAY
KONYA
IGDIR
ERZURUM
ERZINCAN
NEVSEHIR
IZMIR
AYDIN
KARS
GUMUSHANE BAYBURT
TOKAT
KIRSEHIR
AFYON
ARDAHAN
RIZE
BILECIK
BALIKESIR
MANISA
ARTVIN
SAMSUN
ZONGULDAK KARABUK
İSTANBUL
KOCAELI
DUZCE
SAKARYA
YALOVA
BOLU
CANAKKALE
SINOP
KASTAMONU
HAKKARI
İşleme Tesisleri
KIRKLARELI
BARTIN
EDIRNE
TERKIRDAG İSTANBUL
BURSA
CANAKKALE
CANKIRI
CORUM
ANKARA KIRIKKALE
ESKISEHIR
KUTAHYA
USAK
ORDU GIRESUN
AMASYA
TRABZON
YOZGAT
DENIZLI
ISPARTA
TUNCELI
KAYSERI
MUGLA
ANTALYA
KARAMAN
MUS
BITLIS
ELAZIG
MALATYA
KAHRAMANMARAS
ADIYAMAN
ADANA OSMANIYE
GAZIANTEP
SIRNAK
MARDIN
SANLIURFA
HATAY
Yıl 1
Yıl 2-5
VAN
SIIRT
BATMAN
KILIS
ICEL
36
BINGOL
DIYARBAKIR
NIGDE
BURDUR
AGRI
SIVAS
AKSARAY
KONYA
IGDIR
ERZURUM
ERZINCAN
NEVSEHIR
IZMIR
AYDIN
KARS
GUMUSHANE BAYBURT
TOKAT
KIRSEHIR
AFYON
ARDAHAN
RIZE
BILECIK
BALIKESIR
MANISA
ARTVIN
SAMSUN
ZONGULDAK KARABUK
İSTANBUL
KOCAELI
DUZCE
SAKARYA
YALOVA
BOLU
CANAKKALE
SINOP
KASTAMONU
HAKKARI
İşleme Tesisleri
KIRKLARELI
BARTIN
EDIRNE
TERKIRDAG İSTANBUL
ZONGULDAK
KARABUK
İSTANBUL
KOCAELI
DUZCE
SAKARYA
YALOVA
BOLU
CANAKKALE
BURSA
CANAKKALE
SINOP
KASTAMONU
CANKIRI
CORUM
ANKARA KIRIKKALE
ESKISEHIR
KUTAHYA
USAK
ORDU GIRESUN
AMASYA
TRABZON
YOZGAT
DENIZLI
ISPARTA
TUNCELI
KAYSERI
MUGLA
ANTALYA
KARAMAN
MUS
BITLIS
ELAZIG
MALATYA
KAHRAMANMARAS
ADIYAMAN
ADANA OSMANIYE
GAZIANTEP
SIRNAK
MARDIN
SANLIURFA
HATAY
Yıl 1
Yıl 2-5
Yıl 6-20
VAN
SIIRT
BATMAN
KILIS
ICEL
37
BINGOL
DIYARBAKIR
NIGDE
BURDUR
AGRI
SIVAS
AKSARAY
KONYA
IGDIR
ERZURUM
ERZINCAN
NEVSEHIR
IZMIR
AYDIN
KARS
GUMUSHANE BAYBURT
TOKAT
KIRSEHIR
AFYON
ARDAHAN
RIZE
BILECIK
BALIKESIR
MANISA
ARTVIN
SAMSUN
HAKKARI
Sonuçlar:
2010
Sabit
maliyetler
58875
2011
5000
2012
9625
2013
17375
2014
28875
2015
18375
2016
20250
2017
2018
30125
31625
2019
24250
Değişken
maliyetler
55359 69830
Getiriler
76155 96543 127057 168641 221252 283592 352987 425584 496529
Vergiler
1804
91465 120331 156247 199649 248098 298750 346872
3259
5066
7325
9977
13634
17644
21495
25569
Net nakit
akışı
-58875 13992 13829
13151
12110
36654
50059
57120
73715
99838
Bugünkü
değer
-58875 12493 11025
9360
7696
20798
25362
25838
29772
36003
Kümülatif
bugünkü
değer
-58875 -46382 -35357 -25997
-18301
2497
27859
53697
83469 119472
20 yıllık dönemde kümülatif net bugünkü değer: 321 milyon TL
12% iskonto oranı ve 500 TL/ton hurda demir fiyatı varsayımı ile
38
Varsayımlar
}
Araç talep tahmini
} Doygunluk noktası
} Gompertz dağılımı
}
Hurdaya çıkış tahmini
} Şu anki hurdaya çıkış oranları
} 2030 hurdaya çıkış oranları
} 2030’a yakınsama hızı
} Weibull dağılımı
} İllere dağılım
}
Maliyetler
}
Getiriler
}
Amortisman
}
İskonto oranı
}
Tesisin diğer gelir kaynakları-paylaşılan maliyetler
39
Senaryolar I
Araç Park Tahmini
Araç Ömrü
40
-25%
Tahmini 25%
35 yıl
80
83
85
35 yıldan 15 yıla
298
321
344
Senaryolar II
41
Hurda Demir Fiyatı
Nakit Akışlarının Bugünkü
Değeri(milyon TL)
0.6
569
0.5
321
0.4
73
0.37
0
0.3
-175
Senaryolar III
42
İskonto Oranı
Nakit Akışlarının
Bugünkü Değeri(milyon
TL)
0.41
0
0.3
44
0.2
135
0.12
321
0.1
402
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
}
Piyasa yapısı
}
Geri dönüşüm oranları ve uyum maliyeti
}
Son kullanıcının hurda aracını teslim etmesi
}
Teşvik
}
}
}
}
}
Mekanizmanın öncelikli amacı ne?
Ne tür bir mekanizma uygulanacak?
Ne kadar kamu bütçesi ayrılacak?
Mekanizmadan kimler yararlanacak?
Mekanizmanın süresi ne kadar olacak?
}
Pert araç
}
Araçtan malzeme kullanımı
}
Şu an bırakılmış araçlar
}
Kamudaki araçlar (her ne kadar ÖTA kapsamı dışındaysa da)
}
Kayıtdışılık ve denetim
43
Teşekkür ederiz.
[email protected]
44
Ekonomik Araçlar I
Cash for Scrappage • teşvik miktarı
• hurdaya çıkan ilk araçlar en yaşlı ve en çok kirleten
(sadece hurdaya
araçlar olursa teşvik arttıkça mekanizmanın verimi
çıkarma)
azalacaktır
Cash for
replacement
(yeni araçla
değiştirme)
• eski (ÖTA) ve yeni araçlar için kriterler
• sadece halihazırda genç olan araçlarını değiştirmek
isteyen yüksek gelirli gruba hitabetme riski (Danimarka,
Fransa ve İtalya deneyimleri 10 yaşından büyük araçların
yeni bir araçla değiştirilmesinin yıllık araç değişiminin
sadece %10’unu kapsadığını göstermiştir)
• 2. el araçlarla değişme de mekanizmaya dahil edilirse
daha yüksek kayıt sağlanabilir (ÖTA yerine alınan aracın
emisyon değerleri de test edilmelidir)
Free Take Back
(FTB)
(2000/53/EC)
• tüketici (aracın son sahibi) aracını ÖTA parçalama
merkezine ücret ödemeden teslim eder
• ÖTA sürecinin maliyetlerinden araç üreticileri
sorumludur
• araç üreticileri parçalayıcılara finansal destek sağlar
45
Ekonomik Araçlar II
Recycling Fees (Hollanda)
• aracın ilk sahibi tarafından ödenir
• parçalayıcılara, taşıyıcılara ve geri
dönüşümcülere geri dönüşüm primi ödenir
• sistem özel bir şirket tarafından yönetilir
• araç üreticileri ÖTA yönetiminin maliyetini
üstlenmediği için 2000/53 direktifinin üretici
sorumluluğu prensibini yerine getirmez
Deposit Refund (Sweden)
(1975’de başladı ve 1997’de
modifiye edildi)
• araç üreticileri kendi ürettikleri araçların ÖTA
sürecini yönetmekten ve maliyetleri karşılamaktan
sorumludur
Indirect Scrappage
Incentives
• araç vergileri, ör. Almanya ve Macaristan’da az
kirleten araçlar için vergi avantajları
sağlanmaktadır
• az kirleten araçlar ve motorlar için ithalat vergisi
indirimi
• çevresel standardlar konulması ve uygulamanın
kontrol edilmesi (araç sahiplerini araçlarını iyi
durumda tutma ve standartları sağlama maliyeti
arttığında da değiştirme konusunda teşvik eder)
46
Features of the Five Largest Cash for Replacement Schemes
Official
Policy
Objective
Government
Cost (million
€)
Trade-in
Payment
(€)
Eligibility
(old cars)
Eligibility
(new cars)
Change in
Registration
s (%)
Program
Duration
Phase Out
Germany
Support for
car indutry,
environmen
tal benefits
5,000
2,500
>9 years
None
+26.1
01.200912.2009
No
Spain
Support for
car indutry,
environmen
tal benefits
400
2,000
>10 years
149g/km
CO2
emmissions
-28.6
05. 2009no end
date
No
France
Support for
car indutry,
environmen
tal benefits
380
1,000
>10 years
160g/km
CO2
emmissions
+2.4
12.200812.2009
Yes
UK
Support for
car indutry,
environmen
tal benefits
470
2,300
>9 years
None
-15.5
05.200902.2010
No
US
Support for
car indutry,
environmen
tal benefits
2,000
3,200
>8 years
low fuel
efficeny
Fuel
efficiency
equalling
247g/km
CO2
emmissions
n.a.
06.200911.2009
No
47
Kaynak: Car-scrapping schemes: An effective economic rescue policy?, GSI Policy Brief, December 2009