KURUYEMİŞ?? KURUYEMİŞ?? SERT KABUKLU KURUYEMİŞ

Transkript

20.07.2009
KURUYEMİŞ??
KURUYEMİŞLERİN
SAĞLIK ÜZERİNE
OLASI ETKİLERİ
KURUYEMİŞ
KURU VEYA KABUKLU YEMİŞLER =NUTS
Bu terim; odunsu kabuklu çekirdekleri ifade eder
Ar. Gör. Derya DİKMEN
Meşe palamutu, büyük fındık (filbert), fındık (hazelnut) gerçek olanlardır.
Brezilya fındığı, diğer kuruyemiş grubuna girer. Yerfıstığı fıstıkgiller
familyasına girer. Çekirdekleri kuru olmayan Çin meyvesi (litchi) gibi
meyveler de bu gruba sokulmaktadır. Badem ve pecan (Amerika’da yetişen
bir cins) birden fazla çeşide girer.
24.12.2008
Ansiklopedik beslenme, diyet ve gıda sözlüğü / Meral Aksoy ,Ankara: Hatipoğlu Yayınevi,2007
KURUYEMİŞ??
YAĞLI TOHUMLAR = FATTY SEEDS
Bunlar genellikle yağ çıkartılan çekirdek veya meyvedir.
Ayçiceği, susam, pamuk çekirdeği, haşhaş, kolza gibi.
ÇEKİRDEKLER= SEEDS
Sınıflamalarda kuruyemişlerin ve çekirdeklerin bazıları aynı
gruba sokulmaktadır. Ayçiçeği ve çekirdeği , kabak
çekirdeği, susam gibi
SERT KABUKLU KURUYEMİŞ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
ANTEP FISTIĞI
BADEM
BREZİLYA FISTIĞI
CEVİZ
ÇAM FISTIĞI
FINDIK
KAJU=TEKİ FISTIĞI=CASHEW
MAKADAMİA=MACADAMIA
PECANS=PEKAN
YER FISTIĞI
Ansiklopedik beslenme, diyet ve gıda sözlüğü / Meral Aksoy ,Ankara: Hatipoğlu Yayınevi, 2007
FAMİLYA-TÜRLER
ANTEP FISTIĞI
FINDIK
• Anacardiaceae
• Pistacia vere
• Betulaceae
• Corylus avellana
BADEM
KAJU
• Rosacea
• Prunus Dulcis
• Anacardiaceae
• Anacardium occidentale
BREZİLYA FISTIĞI
MAKADAMİA
• Lecythidaceae
• Bertholletia excelsa
• Protoeceae
• Macadamia intergrifolia
CEVİZ
PEKAN
• Juglandaceae
• Juglans regia
• Juglandaceae
• Carya İllinoinensis
ÇAM FISTIĞI
YER FISTIĞI
• Pinaceae
• Pinus pinea
• Leguminoseae
• Arachis hypogea
Bitki Biyolojisi Botanik, 2005, Palme Yayınevi
1
20.07.2009
TÜKETİM DURUMU
(kg/kişibaşı)
ENERJİ İÇERİĞİ
Çiğ
Enerji
(kkal)
581
656
553
629
718
691
561
629
557
618
Y ıl lar
Ü lk eler
Badem
Brezilya Fıstığı
Kaju
Fındık
Makadamia
Pekan
Yer Fıstığı
Çam Fıstığı
Antep Fıstığı
Ceviz
Enerji
(kJ)
2.431
2.743
2.314
2.630
3.004
2.889
2.374
2.632
2.332
2.584
Kavrulmuş
Enerji
Enerji
(kkal)
(kJ)
607
2.541
574
2.402
646
2.703
718
3.005
715
2.990
581
2.431
568
2.376
-
Kaynak: US Department of Agriculture Nutrient Data Base
Kay nak :
British Journal of Nutrition (2006), 96, Suppl. 2, S3-Sll
CHO, Protein ve Yağ İçerikleri
(g/100g)
Çiğ
Badem
Kavrulmuş
CHO*
Protein Yağ
CHO*
Protein Yağ
19.9
21.9
50.6
17.7
21.2
Brezilya Fıstığı 12.3
14.3
66.4
-
-
-
Kaju
18.2
46.4
29.9
16.8
47.8
30.2
55.2
Fındık
17.0
13.7
60.8
17.6
15.0
62.4
Makadamia
13.8
7.9
75.8
13.4
7.8
76.1
Pekan
13.9
9.2
72.0
13.0
9.2
75.2
Yer Fıstığı
16.1
25.8
49.2
18.9
26.4
49.3
Çam Fıstığı
19.3
11.6
61.0
-
-
-
Antep Fıstığı
28.0
20.6
44.4
26.8
21.4
46.0
Ceviz
9.9
26.1
65.2
-
-
-
Protein
• Protein içeriği yüksek
• İyi bir bitkisel protein kaynağı
• Treonin, izölösin, lizin, metionin ve
sistein
i t i miktarı
ikt
düşüktür.
dü üktü
• Histidin miktarı yüksektir.
• Sert kabuklu kuruyemişlerin protein
içeriği ve aa örüntüsü yetiştiği toprakla
da ilintilidir.
•CHO içeriği yağ ve Proteinden sağlanan enerji çıkarılarak hesaplanmıştır.
YAĞ
•
SKK, yağlı yiyeceklerdir.
•
Toplam yağ içerikleri:
•
Yağ asit kompozisyonu yararlıdır, doymuş yağ asit içeriği (% 4-16),
–
% 46(kaju, Antep fıstığı) ile % 76 (makadamia) arasında değişmektedir.
toplam yağ içeriğinin yarısı doymamış yağ asitlerinden oluşmaktadır.
•
SKK , tekli doymamış yağ asitleri:
–
Brezilya fındığında aynı oranlarda MUFA ve çoklu doymamış yağ asitleri( linoleik
asit)
– Çam fıstığında MUFA’ya baskın olarak PUFA
– Cevizde ise daha çok PUFA linoleik asit ve ot-linolenik asit (C18:3n-3; ALA)
bulunmaktadır.
British Journal of Nutrition (2006), 96, Suppl. 2, S24-S28
SKK- Ortalama Yağ Asidi Kompozisyonu ( 100g )
Sert Kabuklu
Kuruyemiş(nuts)
Badem
Brezilya Fındığı
Kaju
Fındık
Makadamia
Yerfıstığı
Çam Fıstığı
Antep Fıstığı
Pekan
Ceviz
Toplam Yağ
SFA
MUFA
PUFA
18:2n-6
18:3n-3
50.6
66.4
46.4
60.8
75.8
49.2
68.4
44.4
72.0
65.2
3.9
15.1
9.2
4.5
12.1
6.8
4.9
5.4
6.2
6.1
32.2
24.5
27.3
45.7
58.9
24.4
18.8
23.3
40.8
8.9
12.2
20.6
7.8
7.9
1.5
15.6
34.1
13.5
21.6
47.2
12.2
20.5
7.7
7.8
1.3
15.6
33.2
13.2
20.6
38.1
0.00
0.05
0.15
0.09
0.21
0.00
0.16
0.25
1.00
9.08
SFA: Doymuş Yağ Asitleri; MUFA, Tekli Doymamış Yağ Asitleri; PUFA, Çoklu Doymamış Yağ Asitleri; 18: 2n-6, linoleik asit; 18: 3n-3, α-linolenik asit.
2
20.07.2009
SKK :
• Posa,
• Vitaminler( folik asid, niasin, vitamin E,
vitamin
it i B6)
B6),
• Mineraller: Bakır, magnezyum, potasyum,
çinko)
• Antioksidanlar, fitoesteroller ve diğer
fitokimyasallardan zengindir.
SKK-Yağ Asit Kompozisyonu
J. Nutr. 135: 2082–2089, 2005
Nuts: nutrition and health outcomes
British Journal of Nutrition (2006), 96, Suppl. 2, S1–S2
SKK-Posa İçeriği
SKK-Mikrobesinöğesi Kompozisyonu
Vitamin E
(mg)
Folik
Asit
(μg)
Niasin
(mg)
Vitamin
B6 (mg)
Kalsiyum *
(mg)
Magnezyum
(mg)
Bakır
(mg)
Çinko
(mg)
Sodyum
*(mg)
Toplamda ~5-10g /100g
Potasyum
(mg)
Badem (24 adet)
7.0
20
0.2
0.02
248
85
0.3
1.5
1
220
(8 orta boy)
-
1.0
0.5
0.1
160
60
0.5
1.3
3
170
Kaju (18 orta
boy)
0.5
20
0.4
0.1
37
75
0.6
1.5
12
160
Fındık (12 adet)
7.0
20
0.5
0.2
114
80
0.4
0.7
0
125
Makadamia (12
adet)
0.1
-
0.5
0.1
85
30
0.2
0.4
5
105
Yer Fıstığı (35
adet)
2.0
30
4.0
0.01
92
50
0.3
0.9
18
160
Pekan (15 adet
yarım)
1.0
10
0.3
0.05
70
35
0.3
1.5
0
110
Antep Fıstığı
(47 adet)
2.0
15
0.3
-
107
45
0.3
0.4
1
310
Ceviz (14
yarım)
0.7
19
0.3
0.15
98
50
0.4
0.8
2
140
İçerik(g/100g)
Badem
12.2
7.5
Kaju
3.3
Fındık
9.7
Makadamia
8.6
Yer Fıstığı
9.0
Pekan
9.6
Antep Fıstığı
10.3
Ceviz
6.75
KARDİYOVASKÜLER SAĞLIĞIN KORUNMASI İÇİN
POSA-NUT TÜKETİMİ ÖNERİLMEKTEDİR. *
The traditional and emerging role of nuts in healthful diets
Nutrition Reviews; Aug 1996; 54, 8;
mg/100g Other relevant components of nuts: phytosterols, folate and minerals.
US Department of Agriculture Nutrient Data Base, release 21
*Dietary fibre, nuts and cardiovascular diseases
KV
SAĞLIK
NUTS
SERT KABUKLU KURUYEMİŞLER
SAĞLIK ETKİLERİ
KANSER
SKK
NUTS
DİYABET
VÜCUT
AĞIRLIĞI
ALLERJİ
Nuts: nutrition and health outcomes
British Journal of Nutrition (2006), 96, Suppl. 2, SI -S2
3
20.07.2009
SKK- Kardiyovasküler Sağlık
• SKK tüketimi ile kardiyovasküler
hastalık insidansında azaldığına dair
önemli epidemiyolojik kanıtlar vardır.
• SKK tüketimi,
tüketimi erkek ve kadınlarda daha
düşük mortalite ve daha düşük
kardiyovasküler hastalık mortalitesi ile
ilişkilendirilmektedir.
Priority Areas for Research on the Intake, Composition, and Health Effects of treenut and peanut
The Journal of Nutrition; Sep 2008; 138, 9
• LKL kolesterol düzeyi >150 mg/dL ,
LDL:HDL oranı >1.7 mmol/L düzeyindeki
bireylerin diyetlerine sert kabuklu
kuruyemiş eklendiğinde :
düşürdüğü
• Trigliserid seviyesini düşürdüğü,
• Serum HDL kolesterol üzerinde önemli bir
etkisi olmadığı saptanmıştır.
• Serum LDL kolesterol düzeyleri daha
yüksek olan bireylerde serum lipitlerinde
daha fazla düşüş sağlanmıştır.
The Journal of Nutrition; Sep 2008; 138, 9
Kolesterol seviyesi >200mg/dL olan 33-59 y arasında
15 birey
DİYET İÇERİĞİ(+ 40 G/GÜN FINDIK)
VLDL Kolesterol % 29.5
29 5
Trigliserid % 31.8
Apolipoprotein B % 9.2
HDL Kolesterol artış % 12.6
Endotel fonksiyonda iyileşme görülmüş fakat, istatistiksel
olarak anlamsız
SKK, LDL kolesterolü düşürücü etkisi vardır,
Koroner Kalp Hastalığı riskini azalttığı ispatlanmıştır.
Tree nuts and the lipid profile: a review of clinical studies, 2006,
British Journal of Nutrition, 96, Suppl. 2, S68-78.
SM Mercanlıgil, P Arslan, C Alasalvar, E Okut, E Akgül, A Pınar, POGeyik, L Tokgözoğlu, F Shahidi
Effects of hazelnut-enriched diet on plasma cholesterol and lipoprotein profiles in hypercholesterolemic adult men,
European Journal of Clinical Nutrition (2007) 61, 212–220
~ 1 porsiyon(32porsiyon(32-63 g) Antep Fıstığı tüketimi ,
Kardiyovasküler Hastalık riskini düşürmede etkili
Yapılan çalışmalarda günlük 50-100 g sert kabuklu kuruyemiş,
4 hafta boyunca 2 porsiyon (63-126g) Antep
Fıstığı tüketimi :
•Toplam kolesterolü (-% 8),
• LDL kolesterolü (-% 11.6),
•non HDL kolesterolü
k l
l ((-%11),
%11)
•apo B (-%4),
• apo B/apo A-I (-%4)
•Plazma steoril –CoA desaturaz aktivitesini (% 1) düşürmektedir.
Effects of pistachios on cardiovascular disease risk factors and potential mechanisms of action: a dose-response study
Am J Clin Nutr 2008;88:651–9.
özellikle badem, fıstık, pekan veya ceviz içeren yüksek yağlı
diyetlerin (Enerjinin yağdan gelen oranı % 35), daha düşük yağlı
diyetler ile karşılaştırıldığında önemli derecede TOPLAM
KOLESTEROL (%2-16) ve LDL-KOLESTEROL (%2-19)
konsantrasyonlarını düşürmektedir.
Normal ya da hiperlipidemik bireylerin haftada
en az 5 kez günlük (50-100g) NUTS tüketmesi
önerilebilir.
A Systematic Review of the Effects of Nuts on Blood Lipid Profiles in Humans
J. Nutr. 135: 2082–2089, 2005.
4
20.07.2009
DÖRT ÖNEMLİ ÇALIŞMA
Makadamia’nın hiperkolesterolemik bireyler tarafından
düzenli tüketimi ( 40-90 g /gün makadamia) koroner arter
hastalığından korunmada önemli role sahiptir.
K s dö m makadamia
Kısa-dönem
m k d mi tüketimi
tük timi k
koroner
Adventist Sağlık Çalışması
NUTS tüketimi ile
Koroner Arter Hastalığı
riskini ilk inceleyen geniş
çalışmadır.
31 208 yaşları 25-102
arasında
California Seventday
y
Adventist çalışması
Iowa Kadın Sağlığı Çalışması
Yaşları 55-69 arasında
34 000 postmenapozal kadın
üzerinde yapılan prospektif
bir çalışmadır. arter hastalığı için risk faktörleri arasında
yer alan oksidatif stres, tromboz ve
inflamasyon biyomarkerları üzerinde olumlu
etkileri görülmüştür.
Physicians Sağlık
Çalışması*
Nurses Sağlık Çalışması
Yaşları 30-55 arasında
değişen 86 016
hemşirenin 14 yıl
boyunca izlenmesi
sonucunda
20976 hekimin katıldığı
19.6 follow up çalışması
*Nut consumption and risk of heart failure in the Physicians’ Health Study I
Am J Clin Nutr 2008;88:930 –3.
Nuts and coronary heart disease: an epidemiological perspective
Macadamia Nut Consumption Modulates Favourably Risk Factors for Coronary Artery Disease in Hypercholesterolemic Subjects
Lipids; Jun 2007; 42, 6; pg. 583
MEKANİZMALAR
(NEDEN?)
SERT KABUKLU KURUYEMİŞLER
İÇERDİKLERİ FİTOESTEROLLER NEDENİYLE KOLESTEROL
DÜŞÜRÜCÜ ETKİYE SAHİPTİRLER
β - s i t o s te ro l
Nuts and coronary heart disease: an epidemiological perspective
MEKANİZMALAR
(NEDEN?)
Zengin mineral içeriği nedeniyle;
(Mg, Ca, düşük sodyum, yüksek potasyum )
Hipertansiyon ve Kalp Sağlığı Üzerine Olumlu Etkileri vardır.
Other relevant components of nuts: phytosterols, folate and minerals.
K a m p es t ero l
S t ig m a s te ro l
5 - a v e n a st e r o l
T o p la m
F i to e st e r o l le r
Bad em
B r e z i ly a F ı s t ı ğ ı
K a ju
F ı n d ık
M a ka da m ia
Y e r F ı s tı ğ ı , k a v ru lm u ş
P e kan
Ç a m F ı s tı ğ ı
A n t e p F ı s tı ğ ı
C evi z
Other relevant components of nuts: phytosterols, folate and minerals.
MEKANİZMALAR
(NEDEN?) (ceviz)
Tüm yenebilir bitkiler arasında ceviz en
yüksek α- linolenik içeriğine sahiptir.
• Platelet agregasyonu
• Vazonkonstrüksiyonu
V
k
t ük i
• Kan koagülasyonu
• Kandaki pıhtı oluşumu olumlu etkiler
KALP SAĞLIĞINI KORUYUCU ETKİ
5
20.07.2009
MEKANİZMALAR
(NEDEN?)
Diyetin, ceviz ya da diğer kaynaklardan sağlanan α-linolenik asit ile
zenginleştirilmesi dolaşımdaki sitokin ve endotel aktivasyonunda
rol alan inflamatuar düzenleyicilerin seviyelerini azaltmaktadır.
Cevizle beslenme zararlı bir endotel aktivatör olan, endotelin -1
ekspresyonunu yavaşlatmakta olduğu saptanmıştır(Davis ve
ark.2006)
Ceviz gibi diğer sert kabuklu kuruyemişlerin de L-arginin (Segura
ve ark. 2006) ve antioksidanları (Blomhoff ve ark. 2006) içermesi
nedeniyle
vasoaktiviteyi
yararlı
şekilde
etkileyeceği
beklenmektedir.
MEKANİZMALAR
(NEDEN?) Arginin:Lizin Açıklama
Arginin nitrik oksidin öncü maddesidir, NO homesostatik proses ve hostdefense mekanizması için önemli bir düzenleyici ve endojen bir
vazodilatördür.
Hiperkolesterolemik ve atereskleroz bulunan hayvan modelleri ve
insanlarda yapılan çalışmalarda arginin uygulanması endotel fonksiyonu
iyileştirmektedir.
Yapılan epidemiyolojik çalışmalarda sıklıkla SKK tüketen bireylerde
koroner kalp hastalığı riskinin düşmesi, SKK tüketiminin NO sentezini
artırması nedenli olabileceği ileri sürülmektedir. (Kelly ve Sabata, 2006).
MEKANİZMALAR
(NEDEN?)
• Lizin: Arginin Oranı
• Genelde bitkisel kaynaklı proteinler SKK’de
olduğu gibi arginin den zengin, lizinden
fakirdir, et ve süt-süt ürünlerinde bu
d
durumun
tam tersidir.
idi
• Lizin: arginin oranı yüksek besinler
hiperkolesterolemi ve atereskleroz gelişim
riski ile ilintilidir. (Carroll & Hamilton,
1975; Kritchevskyet al. 1982; Sugano et al.
1984; Kritchevsky, 1990).
Nuts: source of energy and macronutrients.
Sert kabuklu kuruyemişlerin
lizin: arginin oranı düşüktür.
SKK Arginin Lizin Miktarı (g/100g protein) ve Lizin:
Arginin Oranları
Badem
Kaju
Fındık
Makadamia
Pekan
Yerfıstığı
Çam Fıstığı
Antep Fıstığı
Ceviz
Arjinin
116.0
150.0
116 5
116.5
147.9
177.2
128.4
119.6
194.6
82.4
150.4
Lizin
28.3
35.4
50 9
50.9
28.1
22.8
31.3
35.9
37.5
46.8
29.6
Liz:Arj Oranı
0.24
0.23
00.44
44
0.19
0.13
0.24
0.30
0.19
0.57
0.20
KANSER
SKK-KANSER-MEKANİZMA
• Dünya Kanser Araştırma Fonu (WCRF)
ve Amerikan Kanser Araştırma
Enstitüsü(AICR) 1997 yılında ortak bir
açıklama yapmışlardır.
NUTS- sert kabuklu
kuruyemişlerden ve yağlı
tohumlardan zengin bir diyetin
kansere karşı koruyucu olduğuna
dair birkaç teorik neden vardır
fakat bu veriler henüz
kanıtlanmamıştır
6
20.07.2009
SKK- Antioksidan İçerikleri
SKK-Hücre tümörleri
• Ceviz, pekan ve diğer sert kabuklu
kuruyemişler (farklı oranlarda olsa da)
ellagic acid içermektedir.
• Ellagic asid, quersetin, resveratrol gibi
stilbenese benzer etkilere sahip olan bir
polifenoldür.
• In vitro çalışmalar kimyasal olarak indüklenen
karsinojenlere karşı koruyucu olduğu,
proliferasyonu ve kanser hücrelerinin trigger
apoptozisini engellediğini ileri sürmektedir
(Yang ve ark, 2001).
Case-control study of proximal and distal colon cancer and diet in Wisconsin.
Int J Cancer 42,167-175
• Hollings Kanser
Araştırma Merkezi
araştırmacılarına göre
ellagic acidin
“chemopreventive”
etkisini destekleyen bir
çok kanıt biriktiğine
inanmaktadırlar.
• Hayvanlar üzerinde
y
kasinojenler
j
ile
kimyasal
ilgili yapılan 62 çalışma,
ellagic acidin bir çok
vakada kullanılan
kimyasala bağlı olarak
antikanser etkileri
olduğunu
göstermektedir.
Bazı Besinlerin Ellagic Asid İçerikleri
DNA Hasarı ve/veya DNA Tamiri
• SKK folik asit içermektedirler.
PEKAN
CEVİZ
BREZİLYA FISTIĞI, YER FISTIĞI,
KAJU, KIRMIZI ELMA, PORTAKAL
– Folik asit DNA sentezi ve metabolizmasında role sahiptir.
– Folik asit nükleik asit sentezinde ve amino asit
meatabolizmasında koenzim olarak görev alır.
– Bununla birlikte DNA sentezi, metilasyon ve tamirinde esas
role
l sahiptir.
hi ti
• Gözlemsel epidemiyolojik çalışmalardan elde edilen bilimsel
verilere göre (WCRF & AICR, 1997; Greenwald et al. 2001)
folattan yetersiz bir diyette kolorektal kanser ve servikal
kanser riski artmaktadır.
Potential Impact of Strawberries on Human Health: A Review of the Science',Critical Reviews in
Food Science and Nutrition(2004),44:1,1 — 17
SKK- Fitoesterojenler
• Liggins ve arkadaşlarının (2000) meyve ve sert kabuklu kuruyemişlerin
izoflavonoid içerikleri hakkında yaptıkları çalışmaya göre, soya kadar
olmasa da fındık ve Brezilya fıstığının izoflavonoid içerdiğini
göstermiştir. İzoflavonoidler y
g
yerfıstığı
ğ ve kestanede de
bulunmaktdır.
• Fitoöstrojenler zayıf östrojenik aktiviteye sahiptir, fakat endojen
östrojenle , östrojen reseptörlerine bağlanmak için yarış halindedir.
Estradiol gibi bu reseptörlere bağlandıklarında, daha fazla östrojenik
güce sahip olmaktadırlar. Yani antiöstrojenik gibi davranmaktadırlar.
The potential of nuts in the prevention of cancer British Journal of Nutrition
(2006), 96, Suppl. 2, S87-S94
Diet and cancer prevention.
Eur J Cancer (2001)37, 948-965.
SKK-Posa
• Sert kabuklu kuruyemişler posa
içermektedir.
• Diyetten yüksek oranda posa sağlanması,
feçes hacmini ve anaerobik fermentasyonu
artırır ve intestinal
i
i l geçiş
i hızını
h
azaltır.
l
• Bundan dolayı, intestinal mukoza
karsinojenlere daha az sürede maruz
kalmaktadır ve feçes hacmi yüksek olması
nedeniyle kolondaki karsinojenler dilüe
edilir.
The potential of nuts in the prevention of cancer
7
20.07.2009
SKK- Diyabet
ÖZETLE
• Yapılan çalışmalarda SKK, yağlı tohumlar ve kurubaklagiller
beraber değerlendirmeye alınmıştır. Bu da sonuçları
netleştirmeyi zorlaştırmaktadır.
• Sadece beş çalışma: (Trichopoulos et al. 1985; Mills et al. 1989;
Hoshiyama & Sasaba, 1992; Singh & Fraser, 1998; Jenab et al.
2004) NUTS tüketiminin etkilerini ayrı olarak
değerlendirmişlerdir.
• Üç çalışma: (Kune et al.
al 1987; Singh & Fraser,
Fraser 1998; Jenab et al.
al
2004) koruyucu etkiyi istatistiksel olarak önemli bulmuştur.
• Amerikan kohortunda yapılan geniş bir çalışma olan Seventh-Day
Adventist çalışmasında bir hafta içerisinde 1-4 kez SKK tüketen
bireyler, tüketmeyen bireylere göre kolorektal kanserine
yakalanma riski % 33 düşük bulunmuştur.
• Avrupa ülkeleriiçeren EPIC çalışmasında SKK koruyucu etkisi
olduğunu ve bunun istatistiksel olarak önemli olduğunu
göstermiştir. ( günlük olarak 6.2 g fazla SKK ve yağlı tohum
tüketen bireyler tüketmeyenlere göre % 31 oranında kolon
kanser riski düşük bulunmuştur).
• SKK tüketimini artıran bireylerde ;
– diyabet gelişme riski
– diyabet komplikasyonu olan koroner kalp hastalığı
riskini azaltmaktadır.
• SKK
– normal kan glukozu olan birey ve tip 2 diyabetli
bireylerde ;
– beyaz ekmek tüketimini ardından postprandial cevabı
üzerine olumlu etkileri vardır.
• SKK yüksek oranda tüketen bireylerde
– Tip II Diyabet komplikasyonları arasında yer alan ,
safra taşı riski daha düşüktür.
The Journal of Nutrition; Sep 2008; 138, 9 :1763S
SKK- Diyabet
Anormal glukoz toleransında
endotelin
konsantrasyonları
artmaktadır
m
ve ayrıca
y
serum
m
insülin konsantrasyonlarından
etkilenmektedir.
Glukoz
toleransı/insülin
direnci
endotel
disfonksiyon
ile
ilişkilidir.
Tree Nut and Peanut Consumption in Relation to Chronic and Metabolic Diseases Including Allergy
The Journal of Nutrition; Sep 2008; 138, 9; ProQuest Health and Medical Complete pg. 1757S
SKK- Diyabet
• SKK postparandial oksidatif stresi
düzenlemekte ve serum adinopektin
konsantrasyonlarını değiştirmektedir.
• Diyabetin beslenme tedavisinde SKK
ayrı bir besin grubu olarak verilmesi,
daha olumlu lipit profillerine sahip
oldukları gözlenmiştir.
The Journal of Nutrition; Sep 2008; 138, 9 :1763S
• HEMŞİRE SAĞLIK ÇALIŞMASI
(1980-1996)
• SKK tüketimi ile tip II Diyabet gelişimi
arasında
d negatif
tif ili
ilişki
ki saptanmıştır.
t
t
• Yer fıstığı yağı(butter) tüketiminin
diyabet gelişme riskini azalttığı
saptanmıştır.
Possible Benefit of Nuts in Type 2 Diabetes1,2
The Journal of Nutrition; Sep 2008; 138, 9; pg. 1752S
58 Tip II Diyabetli veya metabolik sendromlu bireyler
6 ay boyunca
Enerjinin yağdan gelen oranı % 30’dan düşük
Düşük yağ içerikli+ günde 30g ceviz
Ceviz tüketen g
grup:
p
Plazma HDL:TK yükselmiş
Plazma LDL % 10 azalmış
Bireylerde glisemik verilerde
değişiklik görülmese de; TK, LDLK,
HDLK:TK oranı düşük
DİYABET
KOMPLİKASYONLARI
Including walnuts in a low fat/modified-fat diet improves HDL cholesterol-to-total cholesterol
ratios in patients with type 2diabetes. Diabetes Care. 2004;27:2777-83
8
20.07.2009
26 hafta boyunca diyetlerine badem eklenen
bireylerde :
•Badem içeren diyetle beslenenlerde açlık insülin seviyeleri %54
düşüş ,
•HOMA-IR iki grupta da düşmüş,
•Badem destekli diyette beta hücre fonksiyonu iyileşme
göstermiş,
•Diyabetin
D yabet n ilaçla
laçla tedav
tedavisi
s badem grubunda % 96, kompleks CHO
grubunda % 50 azalmış,
•Badem grubunda ketozis artmış (yağ oksidasyonu nedenli)
BADEM VE DİĞER SERT KABUKLU
SKK-- DİYABETSKK
DİYABET-İNSÜLİN DUYARLILIĞI
MEKANİZMA
SKK YAĞ ASİDİ
KOMPOZİSYONU
SKK
NON-LİPİD İÇERİĞİ
KURUYEMİŞLERİN İNSÜLİN DUYARLILIĞINDA
YARARLI ETKİLER VARDIR.
Almonds vs complex carbohydrates in a weight reduction program.
Int J Obes Relat Metab Disord(2003) 27, 1365-1372.
İNSÜLİN DUYARLILIĞI VE TİP II DİABET
SKK= YAĞ ASİDİ KOMPOZİSYONU
İnsülin duyarlılığı iskelet kas hücre membran fosfolipitlerinin yağ asidi
kompozisyonu direk insülin duyarlılığını etkilemektedir.
Hücre membranındaki spesifik yağ asidi kompozisyonu, insülin reseptör
bağlanması ya da affinitesini değiştirerek insülin çalışmasını ve bununla
iyon geçirgenliği ve hücre sinyalizasyonu etkiler.
Tekli doymamış yağ asitleri beta hücre etkinliğini geliştirerek, glukagonlike peptid 1 ( postparandial glukoz clearence ve insülin duyarlılığı
düzenlemede yardımcıdır) salınımını artırır.
Nuts,body weight, insulin resistance,
British Journal of Nutrition(2006),96 Suppl.2.S79-86.
SKK-Vücut Ağırlığı
Besin Öğesi
Ceviz
Badem
Pekan
Makadamia
Enerji (kkal)
Protein(g)
CHO(g)
Yağ(g)
Doymuş Y.A. (g)
MUFA (g)
PUFA (g)
Posa (g)
Magnezyum(mg)
α-tokoferol (mg)
Lizin:Arjinin
Bakır (mg)
654
15.2
13.7
65.0
6.1
8.9
47.2
6.7
158
2.9
0.2
1.0
578
21.3
19.7
50.6
3.9
32.2
12.2
11.8
275
26.2
0.3
0.9
691
9.2
13.9
71.9
6.2
40.8
21.6
9.6
121
4.1
0.3
1.2
718
7.9
13.8
75.8
12.1
58.9
1.5
8.6
130
0.6
0.4
0.3
Antep
Fıstığı
557
20.6
28.0
44.4
5.4
23.3
13.5
10.3
121
4.6
0.6
1.2
Kaju
Fındık
566
18.2
27.1
46.9
8.3
25.5
8.4
3.3
292
1.5
0.5
2.2
628
15.0
16.7
60.8
4.5
45.7
7.9
9.7
163
15.2
0.2
1.5
Nuts,body weight, insulin resistance,
British Journal of Nutrition(2006),96 Suppl.2.S79-86.
• Epidemiyolojik veriler uzun dönem SKK
tüketimi ile obezite arasında ilişki
olmadığını göstermektedir.
• Akdeniz diyeti ile beslenen bireylerin
kişi başına SKK tüketim miktarı
Amerika’daki bireylerin iki katıdır, ve
bu toplumlarda obezite oranları çok daha
düşüktür.
Nut consumption and body weight
Am J Clin Nutr 2003;78(suppl):647S–50S.
9
20.07.2009
• Adventist Sağlık Çalışmasında, sert
kabuklu kuruyemiş ile obezitenin
Quetelet indeksi arasında negatif ilişki
saptanmış
• Hemşire Sağlık Çalışmasında, BKİ ile
SKK tüketimi arasında negatif ilişki
olduğunu belirtmişlerdir.*
• Iowa Kadın Çalışmasında 16 yaş
üzerindeki kadınlardaki ağırlık değişimi
sert kabuklu kuruyemiş tüketmi ile
ilnitili bulunmamıştır.
bulunmamıştır
• Physicians Health Study ‘de Albert ve
arkadaşları sert kabuklu kuruyemiş
tüketimi ile ağırlık kaybı arasında bir
ilişki bulmamıştır.
A possible protective effect of nut consumption on risk of coronary heart disease. Arch
Intern Med 1992;152:1416-24.
*Frequent nut consumption and risk of coronary heart disease in women: prospective cohort study.
BMJ 1998;317:1341–5.
Yapılan Klinik Çalışmalar
• 8 hafta süreyle 2113±494kJ
(504.68kkal)/gün fıstık tükettirilmiş.
• ağırlık değişimi 1 kg (beklenen değerin
(3 6kg) % 28’i)
(3.6kg)
28 i)
• 6 ay boyunca 965kJ (230.5kkal)/gün
ceviz tüketmeleri istenmiş.
• Ağırlık değişimi, 0,4±0,2kg (beklenen
değerin(5.7) % 7’si).*
The effects of chronic peanut consumption on energy balance and hedonics. Int J Obes. 2002;26:1129-37.
*Does regular walnut consumption lead to weight gain?
Br J Nutr. 2005;94:859-64.
MEKANİZMA-NEDEN???
3. ENERJİ EMİLİMİ SINIRLIDIR
FEKAL
YAĞ
Ğ KAYBI
ÇİĞNEME
•
Çiğneme esnasında Sert
Kabuklu Kuruyemişlerin
parenkimal hücreleri
yırtılmaz ve içerdikleri
yağı serbest hale
getirmeden
gastointestinal kanaldan
geçmesine neden olur.
Impact of Peanuts and Tree Nuts on Body Weight and Healthy Weight Loss in Adults.
MEKANİZMA-NEDEN??
1. DOYGUNLUK
 Sert Kabuklu Kuruyemişler,
yüksek doygunluk verme
özelliğine sahiptir.
 Sert Kabuklu Kuruyemişlerin,
glisemik indeksi düşüktür
düşüktür*, bu
nedenle
iştahı
düzenlediği
düşünülmektedir.
*Diyabetik olan ve olmayan
bireylerde yapılan çalışmalarda
SKK GI düşük olduğuna dair
bulgular vardır.
2.REE HIZLANDIRMAKTADIR
 Yüksek protein ve doymamış
yağ asidi içeriği nedeniyle REE
hızını artırır ve bu durum daha
düşük yağ depolanmasına yol
açar.
 İnsanlarda
İ
l d
yüksek
k k
PUFA:SFA
oranına
sahip
diyetle beslenen bireylerde
REE
ve diyetin indüklediği
termogenez artmaktadır.
Impact of Peanuts and Tree Nuts on Body Weight and Healthy Weight Loss in Adults.
Nut consumption and body weight
Am J Clin Nutr 2003;78(suppl):647S–50S
Diabetes Mellitus’da Antep Fıstığına Karşı Kan Glukoz Cevabına Glisemik İndeks ile Araştırılması
Beslenme ve Diyet Dergisi1991;20:221-34.
•Yüksek doygunluk sağlamaları,
• Yağ içeriğinin tamamen absorbe
edilmemesi ,
• Dinlenme enerji harcamasında (REE)
hafif artış sağlaması
AĞIRLIK KONTROLÜNDE ETKİN
Priority Areas For Research On The Intake, Composition, and Health Effects Of Treenut and Peanut
The Journal of Nutrition; Sep 2008; 138, 9:1763
10
20.07.2009
SKK-Allerji
SKK-Allerji
• ABD de 12 milyon kişi ya da yaklaşık
olarak %5-8’i çocuk olmak üzere
popülasyonun % 4’ü besin alerjisine
sahiptir.
• Bu alerjilerin % 90’ının temel sebebi 8
majör alerjendir( süt, yumurta, buğday,
soya, balık, kabuklu deniz ürünü,
yerfıstığı ve diğer sert kabuklu
kuruyemişler)
The Journal of Nutrition; Sep 2008; 138, 9;. 1757S
SKK- İçerdiği Allerjenler
Kaju
Fındık
Yerfıstığı
Kestane
Ceviz
Allerjen
Ana o 1
Ana o 2
Cor a 1
Cor a 2
Cor a 8
Cor a 9
Cor a 11
Ara h 1
Ara h 2
Ara h 3
Ara h 4
Ara h 5
Ara h 6
Ara h 7
Ara h 8
Cas s 5
Cas s 8
Ber e 1
Ber e 2
Jug r 1
Jug r 2
Jug r 3
Jug r 4
Fonksiyon/Türü
Vicilin (7S)
Legumin (11S)
PR-10 (Bet v 1 homolog)
Profilin
PR-14 (LPT)
Globulin (11S)
Vicilin (7S)
Vicilin
Conglutin
Glicinin
Glicinin
Profilin
Conglutin homolog
Conglutin homolog
PR-10
Chitinase lb
PR-14(LPT)
Albumin (2S)
Legumin (11S)
Albumin (2S)
Vicilin (7S)
PR-14 (LTP)
Legumin (11S)
M.W. (kD)
59
17
14
9
40
48
63.5
17
60
37
15
15
17
17
9.7
9
29
14
44
9
• En baskın alerjen :
yerfıstığı( % 58.7),
• İkinci en yüksek oranda
diğer SKK ( % 28.6) ,
• Süt(%7.9)
• Deniz ürünleri(%4.8)
The Journal of Nutrition; Sep 2008; 138, 9;. 1757S
Klinik Semptomlar
• Semptomlar besin alındıktan birkaç dakika
ya da birkaç saat sonra görülebilir.
• Oral ya da faringeal kaşıntı
y
• Cutaneus Erythema
• Ürtiker ya da Angioedema(dudakların
şişmesi)
• Göğüs sıkışması
• Bulantı, kusma ve abdominal ağrı
• Anafilaktik Şok
Food allergy: nuts and tree nuts. British Journal of Nutrition (2006), 96, Suppl. 2, S95LS102
Food allergy: nuts and tree nuts. British Journal of Nutrition (2006), 96, Suppl. 2, S95LS102
SKK- Aflatoksinler
Aflatoksinler, insanlarda ciddi kronik hastalıklara yol
açmaktadır.
Türkiye özellikle fındık üretiminde dünya ülkeleri
arasında ilk sıralarda yer alırken , ürünlerin kalitesi
aflatoksinler nedeniyle bozulmaktadır.
Üretim prosesinde, depolamada, üreticiye ulaşıncaya
dek uygun
yg sıcaklık ve nemin sağlanması
ğ
g
gerekmektedir.
3. Milli Fındık Şurası Tebliğler Kitabı 10-14 Ekim Giresun
Human aflatoxicosis in developing countries: a review of toxicology,
exposure, potential health consequences, and interventions,
Am J Clin Nutr 2004;80:1106 –22.
11
20.07.2009
Besin Öğeleri
Enerji
(kkal, Mj)
Protein,g
Toplam
yağ, g
MUFA,g
PUFA,g
Linoleik
asit,g
Linolenik
asit,g
CHO,g
Posa,g
Kalsiyum,mg
Demir, mg
Mg, mg
P, mg
K, mg
Na, mg
Se, μg
Zn, mg
Cu, mg
C vitamini,
mg
Tiamin, mg
Riboflavin,
mg
Niasin, mg
Pantotenik
asit, mg
B6 vitamin,
mg
Folat, μg
B12 vitamini,
μg
A vitamini,
μg
E vitamini,
mg
RDA
(19-50)
Erkek
RDA
(19-50)
Kadın
Sert Kabuklu
Kuruyemişler
RDA
%
271(1.14)
56
46
6.28
26.06
Yer
Fıstığı
RDA
%
249(1.05)
11
10.07
21.12
18
17
12
13.301
7.877
7.322
43
10.478
6.674
6.672
5-10
5-10
0.518
32
0.001
0.1
38
1000
8
420
700
4.7
1.5
55
11
900
90
25
1000
18
320
700
4.7
1.5
55
8
900
75
7.68
3.3
44
1.66
87
182
259
2
92.8
1.56
0.605
0.6
9
4
21
21
26
6
0.1
169
14
67
1
9.15
3.4
23
0.96
75
152
280
3.0
3.2
1.41
0.3
0
9
2
12
18
22
6
0.2
6
13
33
0
1.2
1.3
1.1
1.1
0.218
0.090
18
7
0.186
0.042
16
3
16
5
14
5
0.84
0.26
5
5
5.752
0.593
36
12
39
1.3
1.3
0.17
13
0.109
8
400
2.4
400
2.4
21
0
5
0
62
0
16
0
900
700
1
0.1
0
0
15
15
2.9
19
2.95
20
SONUÇ
• İçerdikleri çoklu doymamış yağ asitleri n-3 yağ
asitleri, posa, arginin ; Mg ve Ca nedeniyle kalp
hastalıklarına karşı koruyucudur,
• Düşük glisemik indekse sahip,
• Tip II Diyabet ve komplikasyonları üzerine
olumlu etkileri var,
• İçerdikleri vitamin E, antioksidan bileşikler ve
posa nedeniyle bazı kanser türlerine karşı
koruyucu olduğuna dair veriler mevcut,
• Yüksek potasyum, düşük sodyum nedeniyle
hipertansiyona koruyucu etkisi bulunmaktadır.
Ne kadar tüketmeliyiz?
• Günlük 1440 kj( 343kkal) yaklaşık 60 g
badem tüketimi, kontrollü bir diyetle
verildiğinde kardiyovasküler risk
faktörlerinde yararlı etkiler sağlamaya
yeterlidir.
• KALP SAĞLIĞININ KORUNMASI İÇİN
FDA: 40-45g fındık tüketilmesini
önermektedir.
Tree Nuts and Peanuts as Components of a Healthy Diet1,2
ÖNERİLER
• SKK önerilerinde ve tüketiminin
değerlendirilmesi için geçerli ölçüm araçları
belirlenmelidir.
piramidde nerde y
yer almalıdır?(örn:
(
• SKK p
et değişimi, yağ kaynağı, içeriği ya da
atıştırmamı).
• SKK’ e uygulanan kavurma işleminin SKK
üzerinde yol açtığı biyolojik ve fonksiyonel
özelliklerine dair çalışmalar yapılmalıdır.
Second International Nuts and Health Symposium, 2007: Introduction
Priority Areas For Research On The Intake, Composition, and Health Effects Of Treenut and Peanut
The Journal of Nutrition; Sep 2008; 138, 9:1763
12

KURUYEMİŞ?? KURUYEMİŞ?? SERT KABUKLU KURUYEMİŞ

Transkript

Benzer belgeler

charge yağ katığı

ALPINE DEGRAPOL NLX

NATERIA MP 40 Gaz motor yağı

Taşınabilir Yağ Delinme Test Cihazı › KOLAY

Ürün broşürü için [Tıklayınız]

Technical Messenger