Uludağ Kebapçısı

1
MERHABA
Y›l: 6 Say› 18
Eylül-Ekim-Kas›m-Aral›k 2012
ISSN: 1307-0800
Uluda¤ Kebapç›s› Ad›na
‹mtiyaz Sahibi ve Genel Yay›n Müdürü
Cesim YOLUDO⁄RU
Sorumlu Yaz› ‹flleri Müdürü
Burak ULUDA⁄
Yay›na Haz›rlayan ve
Yay›n Koordinatörü
Recep Peker TANITKAN
[email protected]
Editör
Zeynep TANITKAN
Foto¤raflar
Recep Peker TANITKAN
Kapak Foto¤raf›:
Ankara Devlet Opera ve Balesi
Leyla Gencer Gençlik Korosu
Yay›n ‹dare Merkezi
Uluda¤ Kebapç›s›
Denizciler Caddesi No: 54
06240 Ulus -ANKARA
Tel: 0312 309 04 00 (4hat)
Faks: 0312 312 18 19
Grafik-Tasar›m
Yusuf Mefle (Ajans-Türk)
Bask›
Ajans-Türk Gazetecilik Matbaac›l›k
‹nflaat Sanayii A.fi.
‹stanbul Yolu 7. Km. ‹nönü Mahallesi
Necdet Evliyagil Sokak No: 24 Bat›kent / ANKARA
Tel: 03.312 278 08 24 - Fax: 0312 278 18 95
www.ajansturk.com.tr - [email protected]
Bas›m Tarihi: 11.10 2012
Dergideki reklamlar›n sorumlulu¤u firmalara,
yaz›lar›n sorumlulu¤u yazarlar›na aittir. Bu yay›n›n bir
bölümü ya da tamam› yay›nc›s›n›n izni olmaks›z›n
ço¤alt›lamaz ve yay›nlanamaz.
Yay›n Türü
Yerel Süreli Yay›n, Dört ayda bir yay›nlan›r.
ULUDA⁄ ET LOKANTASI Gaziosmanpafla flubesi,
Ankara’n›n göbe¤inde yeflillikler içinde, as›rl›k a¤açlar›n aras›nda do¤a ile bafl bafla yemek yenilebilecek yeni mekan› ile hizmet vermeye devam ediyor. Aç›ld›¤›
günden beri fl›k salonlar›, ve lezzetli kebaplar›, mezeleri ve tatl›lar›yla dostlar›m›za hizmet etmekten mutluluk
duyuyor.
ULUDA⁄’›n de¤erli dostlar›, dergimizin bu say›s›nda
sizlere, sanatç› ‹pek BÖLER’in yönetti¤i Ankara Operas› Leyla Gencer Gençlik Korosu’nu tan›t›yoruz. Yine
yurt d›fl›ndan yer verdi¤imiz konular aras›nda, dünyan›n en büyük 2014 y›l›da dünya kupas›na ev sahipli¤i
yapacak Maracana stadyumunu Abidin Lüfi DEM‹R
sizler için yazd›. Çin’nin masals› kenti Guilin’i Lale
ATAMAN gezdi. Yine hepinizin tan›d›¤› dergimizin
gezi yaz›lar› ve foto¤raflar›yla gönlünüzü fetheden
Olay SALCAN, UNESCO Dünya Miras› Mostar Köprüsü ile Kastamonu’daki tarihi Tafl Köprü’yü anlatt›.
TÜS‹AV Baflkan› Veli SARITOPRAK’la STK’lar konusunda röportaj yapt›k. Sa¤l›k konular›m›z›n aras›nda
beslenme ve diyet uzman› Ferrin BATMAN, “sa¤l›kl›
beslenmek için haftada en az 2 kez k›rm›z› et yemeli”
tavsiyelerinde bulundu. Difl esteti¤i için A¤›z Difl Çene
Hastal›klar› ve Cerrahi Uzman› Semih Süreyya YAZICI difl beyazlatmas›n› anlatt›.
Dergimizde “Besinler Neleri ‹çeriyor? Neye Yar›yor?”
“Ziyan Etmeden Limonun Tamam›n› Nas›l Kullan›rs›n›z?” konular›n› sizler için araflt›rd›k.
Bu arada Uluda¤’›n Dostlar› bizleri yaln›z b›rakmad›lar. ABD Büyükelçisi Francis RICCIARDONE, AB
Parlemontosu Üyeleri, Yenimahalle Belediye Baflkan›
Fethi YAfiAR, Srilanka Büyükelçisi, Kazakistan Büyükelçili¤i çal›flanlar› ULUDA⁄’da idi.
Yeni y›lda görüflmek üzere...
ULUDA⁄ Ailesi
‹ Ç ‹ N D E K ‹ L E R
6
8
Uluda¤’›n Lezzet Duraklar›
DEN‹ZC‹LER, FLORYA, ÇAYYOLU, PANORA, GAZ‹OSMANPAfiA
ULUDA⁄ ET LOKANTASI GAZ‹OSMANPAfiA
16 P‹JAMA PART‹S‹
18
ULUDA⁄’IN DOSTLARI
28 Uluda¤’›n Lezzetlerinden
KUZU TANDIR
46
48
60
38
50
30
44
28
56
32
16
30 Uluda¤’›n Lezzetlerinden
KUZU fi‹fi
32 Uluda¤’›n Tatl›lar›ndan
KABAK TATLISI
34 Uluda¤’›n Tatl›lar›ndan
TEL KADAYIF
36 Cumhuriyetimizin 89. Y›l›
BO⁄AZ‹Ç‹’NDE MÜZ‹K, IfiIK RENK CÜMBÜfiÜ
38 TAfiKÖPRÜ
44 Kastamonu fiADIBEY Ç‹FTL‹⁄‹’nde
Ruhunuz Do¤ayla Buluflsun
46 Unesco’nun Dünya Miras›ndan...
D‹VR‹⁄‹ ULU CAM‹ ve DARÜfifi‹FASI
48 Unesco’nun Dünya Miras›
MOSTAR KÖPRÜSÜ
50
MASALSI GUILIN
56 Futbol Brezilya’da Bir Din
MARACANA STADYUMU Bir Mabettir
60 TÜS‹AV Yönetim Kurulu Baflkan›
VEL‹ SARITOPRAK
64 SA⁄LIKLI BESLENMEK ‹Ç‹N HAFTADA
EN AZ 2 KEZ KIRMIZI ET YENMEL‹ !
66 Difl Esteti¤iniz ‹çin
BEYAZLATMA
68 Ziyan Etmeden
L‹MON’un Tamam›n› Nas›l Kullan›rs›n›z?
70 BES‹NLER NELER‹ ‹ÇER‹YOR? NEYE YARIYOR?
5
36
Uluda¤’›n Lezzet Duraklar›
‹Z
‹L
‹O
DD
EE
NN
‹Z
CC
‹L
EE
RR• •F F
LL
OO
RR
YY
AA• •ÇÇ
AA
YY
YY
OO
LL
UU• •P P
AA
NN
OO
RR
AA• •GG
AA
ZZ
‹O
SS
MM
AA
NN
PP
AA
fifi
AA
Uluda¤ Et Lokantas›
ÇAYYOLU
Yeni asr›n ilk senesinde 2001 y›l›nda Çayyolu Bangabandhu
Caddesi’nde hizmete girmifltir. 400 kiflilik salonu ve 450 kiflilik bahçesi aç›k ve kapal› çocuk oyun alanlar›yla baflkentimizin flehir merkezi d›fl›nda yaflayan de¤erli müflterilerine de
Uluda¤ kalitesini sunmaktad›r. Çayyolu ULUDA⁄ ET
LOKANTASI, Uluda¤ Kebab’›n yan›s›ra ifltah›n›z› kabartacak
di¤er et çeflitleri, birbirinden lezzetli meze, zeytinya¤l›, ara
s›cak ve tatl› çeflitlerini de bulabilece¤iniz menüsü ile hizmetinizdedir.
Uluda¤ Kebapç›s›
DEN‹ZC‹LER
1956 y›l›nda Denizciler Caddesi’nde dört masal› küçük bir lokanta olarak hizmet vermeye
bafllayan ULUDA⁄ KEBAPÇISI kaliteye ve
lezzete ad›n› vererek müflterilerinin be¤enisi
ile geliflimini sürdürmüfltür. Bu geliflim 2 katl›
250 kiflilik lokantas›na geçifline sebep olmufltur. 41. hizmet y›l›na girerken de müflterilerinden ald›¤› güvenle Denizciler Caddesi’ndeki
400 kiflilik yeni ve modern binas›na tafl›nm›flt›r. 56 y›ld›r ayn› lezzeti sunmaya devam etmektedir.
Denizciler Cad. No: 54 Ulus / ANKARA
Tel: (312) 309 04 00 (pbx)
Fax: (312) 312 18 19
Bangabandhu Bulvar› No: 99 Çayyolu / ANKARA
Tel: (0.312) 240 44 88-89 - Fax: (0.312) 240 97 00
Uluda¤ Et Lokantas›
PANORA
2007 y›l›n›n Kas›m ay›nda Oran’da hizmet vermeye bafllayan
220 kiflilik iki ayr› salonu ile Panora Al›flverifl ve Yaflam Merkezi’nin zemin kat›nda bulunan Restoranlar Soka¤›’nda eflsiz
Uluda¤ Kebab›, ›zgara et çeflitleri, mezeleri ve zeytinya¤l›lar›
ile hizmetinizdedir. Toplant› yemekleri ve özel sunumlar için
projeksiyon ve slayt gösterisi sunabilece¤iniz 70 kiflilik özel
salonu bulunmaktad›r. Müflterilerine Uluda¤ lezzetini sunan
Panora ULUDA⁄ ET LOKANTASI kapal› otopark›, genifl manzaral› teras› önünde yeflil alanlar›, havuzlar› ve yürüyüfl parkurlar› ile sizlere kaliteyi de sunuyor.
Panora AVM, Turan Günefl Blv. No:382/64-65 Oran/ANKARA
Tel:(0.312) 490 0010 (pbx)-Fax:(0.312) 490 00 54
Uluda¤ Et Lokantas›
FLORYA
Uluda¤ Et Lokantas›
GAZ‹OSMANPAfiA
800 kiflilik yemek salonu, 1200 kiflilik yeflillikler
aras›nda deniz manzaral› bahçesi, kapal› ve
aç›k oyun parklar›, 400 kiflilik kafeteryas› ve
genifl otopark› ile hizmet vermektedir. Ayr›ca
özel toplant› ve yemekleriniz için tüm teknik
ekipmanlarla donat›lm›fl projeksiyon ve slayt
gösterilerinizi sunabilece¤iniz salonu ve buna
ba¤l› teras› ile mavinin ve yeflilin kucaklaflt›¤›
do¤al güzelliklerin lezzetle birleflti¤i ULUDA⁄
ET LOKANTASI kaliteyi ve hizmeti Florya’da
sunuyor.
2012 y›l›n›n bafl›nda aç›lan ULUDA⁄ ET LOKANTASI Gaziosmanpafla flubesi, flehrin merkezinde, do¤a ile bafl bafla kalabilece¤iniz yeflillikler içindeki bahçesi, genifl ve fl›k
salonlar› ile hizmet vermektedir. Gaziosmanpafla Yeflil
Vadi flubesi toplam 300 kiflilik iki ayr› salonu mevcuttur. Salonlardan biri slayt ve projeksiyon gösterisi yap›lmaya ve
özel toplant›lar için ayr›lmaya uygundur. 350 kiflilik bahçe
ise yemyeflil a¤açlar içinde havuz ve flelalelerle donat›lm›flt›r. Uluda¤ Et Lokantas›, Gaziosmanpafla flubesinde çocuklar için çok genifl ve e¤lenceli, aç›k ve kapal› oyun alanlar› ve özel otopark› ile al›fl›lm›fl lezzet ve kalitesini misafirlerine sunmaktad›r.
‹stanbul Cad. No: 12, Florya / ‹STANBUL
Tel: (0.212) 624 95 90 (pbx)
Fax: (0.212) 579 86 24
K›rlang›ç Sokak No:12/B G.O.P. / Çankaya / ANKARA
Tel: (0.312) 219 12 40 • Faks: (0.312) 219 12 44
www.uludagkeb ap.com.tr
Uluda¤ Et Lokantas› Gaziosmanpafla
IfiIKLA SUYUN DANSI
A
nkara’da flehrin içinde nefes alan yerlerden biri de Yeflil Vadi’dir. Yeflil Vadi’de aç›lan ULUDA⁄ ET LOKANTASI’n›n Gaziosmanpafla flubesinde bahçe keyfi bambaflkad›r. As›rl›k a¤açlar içinde yer alan Uluda¤ Et Lokantas›’n›n muhteflem lezzetlerinin yan›s›ra, bahçedeki havuzun f›skiyesinden rengarenk akan sular, adeta konuklar›m›za bir flölen
yaflat›yor. Ifl›k ve sular›n dans›n›n seyrine doyum olmuyor. As›rl›k a¤açlarda kufl sesleri havaya bir güzellik kat›yor.
8
9
Uluda¤ Et Lokantas› Gaziosmanpafla
CAM SALON
U
LUDAĞ ET LOKANTASI Gaziosmanpaşa Şubesi kendinizi yeşillikler
içerisinde doğayla iç içe hissedeceğiniz, özel oturma localarıyla her tarafı
camla kaplı, şık dekoruyla 180 kişilik yemek salonu, çocukların hoşça vakit
geçirebileceği içerisinde top havuzu, xbox ve değişik oyuncakların bulunduğu
kapalı ve açık oyun alanları bulunuyor.
10
11
Uluda¤ Et Lokantas› Gaziosmanpafla
AV‹ZEL‹ SALON
Ö
zel toplantı ve yemek organizasyonlarınız için projeksiyon ve slayt gösterilerinizi sunabileceğiniz önünde ayrıca terası bulunan 130 kişilik
avizeli salonda doğum günü, nişan düğün yemekleri ve iş toplantılarınızı
yapabilirsiniz. Özel toplantılar sırasında isteğinize göre masa düzeni
yapılabilir.
12
13
Uluda¤ Et Lokantas› Gaziosmanpafla
LEYLA GENCER ÇOCUK VE GENÇL‹K KOROSU
‹layda ERDO⁄DU, Zeynep Sude A⁄IR, Göksu Ekin KAVRUK,
S›la BOZDEM‹R, Selver S›la ATMACA, Deniz YILMAZ, Deniz GÜLDO⁄AN,
Ergül YILMAZ, Birsu DEM‹RKAYA, Burcu SALTER, Sezer YAVUZ,
Gözdenur ALTINSOY, Ali AYDO⁄AN, Elifnaz ÇEL‹K, Aykut ÖZKUL,
Pelinsu DALGIN, Melis M‹D‹LL‹.
14
‹PEK BÖLER’‹N YÖNETT‹⁄‹ ANKARA OPERASI LEYLA GENCER
ÇOCUK VE GENÇL‹K KOROSU ULUDA⁄’DA
“Bizlere ev sahipli¤i yap›p çocuklu¤umuzu bizlere hat›rlatan,
çocuklu¤umuzun unutulmaz tad› Uluda¤ Kebapç›s›’nda
buluflup o heyecan› yaflamaktan mutluyuz. Arjantin caddesindeki Uluda¤ Kebapç›s›’nda verdi¤imiz pijama partisini ve bundan sonraki pijama partilerimizin tek adresi Uluda¤ Kebapç›s›...
‹pek BÖLER”
15
LEYLA GENCER GENÇL‹K KOROSU’NUN
Pijama Partisi
‹flte o an anlad›m ki ben çocuklarla bu çal›flmalar›ma devam etmeliyim. Her yaflta oldu¤u gibi teknoloji maalesef bu yaflta etkin olmaya bafll›yor.
Çocuklar›m›z›n sorunsuz yetiflmesini veya
en az sorunla ayakta durmas›n› istiyorsak
mutlaka ama mutlaka onlar› müzikle buluflturmal›y›z. Estruman çalan, flark› söyleyen
çocuk, derslerinde de baflar›y› yakal›yor.
Keman, piyano, gitar ve bateri. Çocuklar›m›z›n hayat›nda önemli rol oynuyor. Çal›flmayan loplar›n duyarl›l›¤›n› artt›r›yor. Yap›lan
araflt›rmalarda çocuklar›n e¤itimindeki baflar›lar›; müzikle u¤raflan çocuklarda daha
yüksek
Bu nedenle ;
Ankara Devlet Opera ve Balesi Müdürlü¤ü
bünyesinde 2009 tarihinde faaliyete geçen
Leyla Gencer Çocuk ve Operas› 600 çocukla aç›l›fl›n› yapt›.
‹pek Böler, Ankara Operas› Leyla Gencer Gençlik
korosundaki gençler, Yeflil Vadi’deki Gaziosmanpafla
Uluda¤ Et Lokantas›’nda nefis Uluda¤ Kabap’›n› yerken
gönüllerince de e¤lendiler.
A
nkara Devlet Konservatuar›n› bitirdi¤i
y›l Ankara Devlet Opera ve Balesi Koro
Sanatç›s› olarak atand›. Y›llarca koro ve solo yaparak yurtiçi ve yurt d›fl›nda konserler
verdi. Çocuklara olan yak›n ilgisi kendi çocuklar›na N‹NN‹ söyleyerek bafllad›. Daha
sonra kendi çocuklar›, komflu çocuklar ve ailecek görüfltü¤ü arkadafllar›n›n çocuklar›ndan çocuk korosu kurdu.
16
Y›llard›r Ankara Devlet ve Opera ve Balesinde Çal›flan ‹pek Böler kurdu¤u çocuk ve
gençlik korolar›n› bizlere flöyle aktar›yor:
“Çocuklarla e¤lenmek için kurdu¤um bu koroda daha sonra gördüm ki flark› söyleyen
çocuk daha çok ayaklar› üstüne bas›yor
kendini ifade etmekte zorlanm›yor ve tam
tersi özgüven olay›n› halletmifl oluyor.
Yetenekli ve sanata gönül vermifl çocuklarla bafllad›¤›m›z bu yola halen büyük bir ilgi ,
sevgi ile devam etmekteyiz. Müzik kendini
ifade etme becerisini, yarat›c›l›¤›, zevki ve
estetik duygusunu gelifltirmede ses ve dil
geliflimi ile bilinçsel geliflim ve soyut düflünmeye katk›da bulunur. Çocuklardaki hayal
gücünü olumlu yönde çal›flt›r›p baflka alanlarda da baflar›l› olmas›n› sa¤lar. Bunu için
müzik çocuklar›m›z›n mutlaka olmazsa olmazlar›ndand›r.
Günlük yaflant›lar›ndaki tek düzeli¤i gidermek, bedensel, ruhsal ve zihinsel sa¤l›klar›n› koruyabilmek için çocuklar›m›za tekerlemeler, türküler, napolitenler ve flark›lar söylemelerine destek vererek hayata emin
ad›mlarla ilerlemelerini sa¤lamak için aç›lan
Leyla Gencer Çocuk ve Gençlik Operas›’nda
buluflmak , birlikte olmak ve de¤iflik duygular› yaflamak bu kap›n›n arkas›nda…..
Sizleri de¤iflik bir dünya bekliyor…”
17
Uluda¤’›n Dostlar›
D E N ‹ Z C ‹ L E R
ABD Büyükelçisi
Francis Ricciardone
ULUDA⁄’da
•
F L O R Y A
•
Ç A Y Y O L U
•
AB Parlementosu
Üyeleri
ULUDA⁄’da
P A N O R A
•
G A Z ‹ O S M A N P A fi A
Uluda¤’›n Dostlar›
D E N ‹ Z C ‹ L E R
Eski Dostlar ULUDA⁄’da Bulufltu
•
F L O R Y A
•
Ç A Y Y O L U
•
P A N O R A
•
G A Z ‹ O S M A N P A fi A
Yenimahalle Belediye Baflkan›
Fethi Yaflar Dostlar›yla ULUDA⁄’da
Uluda¤’›n Dostlar›
D E N ‹ Z C ‹ L E R
•
F L O R Y A
•
Ç A Y Y O L U
•
P A N O R A
•
G A Z ‹ O S M A N P A fi A
Sri Lanka Büyükelçisi ULUDA⁄’da
Richard ile Elvan ULUDA⁄’da
Kazakistan Büyükelçili¤i Mensuplar›
Do¤um Gününü
ULUDA⁄ Yeflil Vadi’de Kutlad›
K
azakistan Büyük Elçili¤i çal›flanlar›n›n Ankara’da tercih etti¤i mekanlardan biri Gaziosmanpafla’daki Uluda¤ Et Lokantas›. Elçilik çal›flanlar› çocuklar›yla birlikte Yeflil Vadi’deki et lokantas›nda, zaman zaman çocuklar›n›n veya çal›flanlar›n›n do¤um günü partilerini yap›yorlar. Yeflil Vadi’deki Uluda¤ Et Lokantas›nda kebaplar›n› yerken, fereh ve do¤ayla iç içe olan bu mekanda kebap
yemenin zevkini yafl›yorlar.
Uluda¤’›n Dostlar›
‹ffet Ocan 90 Yafl›nda
D E N ‹ Z C ‹ L E R
•
F L O R Y A
•
Ç A Y Y O L U
•
P A N O R A
•
G A Z ‹ O S M A N P A fi A
Bayramlar Ailesi ULUDA⁄’da
Uluda¤’›n Dostlar›
D E N ‹ Z C ‹ L E R
•
F L O R Y A
•
Ç A Y Y O L U
•
P A N O R A
ULUDA⁄ Bir Numara
K
ebap denince akl›m›za hep uluda¤ kebap
geliyor. Ailecek her zaman Uluda¤ Kebap-
ç›s›’nda Uluda¤ Kebap yemenin doyumsuz zevkini yafl›yoruz. Uluda¤ Kebap, kebaplar›n bir numaras›. Tüm Uluda¤ çal›flanlar›na, bize böyle
lezzetli kebap yedirdikleri için teflekkür ederiz.
Baki U¤urlu ve Ailesi
Üstün Hizmet Muhteflem Tat
U
luda¤ Kebapç›s›, o üstün hizmetini ve
muhteflem tad›n› y›llard›r hiç bozmad›.
Her hafta sonu tüm aile fertlerimizle birlikte
Uluda¤ Kebapç›s›’nda kebap yerken, o muhteflem tad› ve kebab›n üzerine dökülen tereya¤›n
kokusunun verdi¤i lezzeti tatmaktan mutluluk
duyuyoruz.
Çal›flkan Ailesi
ULUDA⁄’›n ‹htiflam›n›
Zevkle ‹zliyoruz
ULUDA⁄’da Kebab›n Lezzeti
B
u muessese yar›m as›r› devirmifl ve Uluda¤’da kebab›n lezzeti hep ayn› kalm›fl.
Biz ailecek ve dostlar›m›zla, Ankara’da kebap
yemek için Uluda¤ Kebapç›s›’n› tercih ediyoruz. Kebab›n lezzetine orada var›yoruz. Bu
günde dostlar›m›zla Uluda¤’da çok zevkli,
lezzetli kebap yedik. Tüm eme¤i geçenlere teflekkür ederiz.
‹smet K›l›ç ve Dostlar›
•
G A Z ‹ O S M A N P A fi A
Uluda¤’›n Lezzetlerinden
Kuzu Tand›r
K
uzu kollar taş fırında saatlerce ağır ağır pişirilir. Piştikten
sonra yumuşacık etler kendiliğinden kemiğinden ayrılır.
Kekik ve taze soğanla birlikte servis edilir.
28
29
Uluda¤’›n Lezzetlerinden
Kuzu fiifl
S
üt kuzunun budundan özenle ifllenerek haz›rlanan kuzu
flifller ›zgarada piflirilir. Yerken a¤›zda da¤›l›r.
Uluda¤’›n Tatl›lar›ndan
Kabak Tatl›s›
K
ış mevsimin en çok sevilen tatlılarından birisi şüphesiz kabak
tatlısıdır. Uludağ Kebapçısı’nın kabak tatlısı çok hafif ve lezzetlidir.
Kabak tatlısı üzerine konulan ceviz içi ile sunulur. İstendiği takdirde
üzerinde Afyon süt kaymağı ile servis edilir.
32
Uluda¤’›n Tatl›lar›ndan
Tel Kaday›f
U
ludağ’ın özel tereyağı ve şerbetiyle hazırlanan tel kadayıfı, herkesin damak zevkine göre ceviz veya Antep fıstığı ile servis edilir.
Tel kadayıfını her mevsim Uludağ Kebapçısı’nda bulabilirsiniz. Müşterilerin isteğine göre üzerine kaymak veya dondurma da ilave edebilirsiniz.
34
35
nlü besteci Fahir Atako¤lu’nun bu etkinli¤e ve Cumhuriyet Bayram›’n›n 89. Y›l›na özgü olarak besteledi¤i 15 dakika süreli enstrümantal parça eflli¤inde ›fl›k
flelalesi akt›. Havai fifleklerle oluflan armonik tablo, renk
ve ›fl›¤›n oynaflt›¤› Bo¤aziçi Köprüsü ve K›z Kulesi aras›ndaki Bo¤aziçi’nin enfes fonunda ‹stanbullular iki yakadaki seyir platformlar›nda tad›na doyamad›klar› anlar
yaflad›lar.
Ü
Cumhuriyetimizin 89. Y›l› bu y›l muhteflem kutlamalara
sahne oldu. Yürüyüfl ve fener alaylar›n›n d›fl›nda bu y›l 29
Ekim’de ‹stanbul’da Büyükflehir Belediyesi’nin organize etti¤i
bir müzik, ›fl›k ve renk flöleni vard› ki, “dillere destan” oldu.
YAZI: Muzaffer Ayhan KARA
Dolmabahçe Saray›’ndaki resepsiyonun ard›ndan Ortaköy’de bafllayan müzik ve görsel flov, ‹stanbullular›
Bo¤aziçi’ne hücum ettirdi adeta. On binlerce havai fiflek, yüzlerce metre yükseklere f›flk›r›rken, yüz elli
noktadan da lazerli ›fl›k gösterisi renk cümbüflüne katk›da bulunuyordu.
Avrupa Yakas›’nda Befliktafl, Kabatafl, F›nd›kl›; Anadolu Yakas›’nda ise Üsküdar, Paflaliman›, Kuzguncuk
sahili ile Çaml›ca ve Sarayburnu’nda toplanan halk
Cumhuriyeti bir baflka kutlad›. Unutulmaz görüntüler
eflli¤inde, bafl döndüren bir atmosferde çok özel bir an
yaflad›lar.
Dünyada müstesna konumuyla, her iki yakaya yay›lan
ve tarihin derinliklerinin emzirdi¤i ‹stanbul, ‹stanbul olal› böyle bir flölenle tan›flmam›flt›. Ancak, kesin olan bir
fley var ki, ‹stanbul böyle bir flöleni hak etmiflti.
Gece, bir baflka oluyor ‹stanbul… Ifl›l ›fl›l parl›yor; siluet
ç›k›yor ortaya. Moderniteyle tarihin çizgileri bulufluyor;
adeta geçmifl ve bugünü kenetliyor. Böylesi bir kentin
gece fonundaki müzik ve renk, ›fl›k cümbüflü ise bambaflka oluyor.
Orhan Veli geliyor akl›ma; Bo¤aziçi’ni konu alan dizeleri geliyor… “Oturmufl da bir türkü tutturmuflum”
dedi¤i dizeler… Bafl›n› al›p gidesi geliyor insan›n bu
deli divane flehirde; ‹stanbul adam› fena yap›yor… Hele böyle gecelerle iyice bafltan ç›karas› oluyor bu yorgun ama güzel flehir; insan› kendine fena ba¤l›yor.
E¤er ‹stanbul’da de¤ilse biliyorum flimdi bu sat›rlar›
okuyanlar, “Ahh… fiimdi ‹stanbul’da olmak vard›
anas›n› satay›m…” diyor. Ve, bu sat›rlar›n yazar› da
bir ‹stanbul afl›¤›, gecelerinin ve sokaklar›n›n, kaosunun sevdal›s› olarak okuyanlar› tatl› tatl› k›flk›rtman›n
hinli¤iyle gülümsüyor…
37
GÜNEfi‹N ‹LK IfiIKLARI ‹LE TAfiKÖPRÜ
Çok güzel bir günün erken saatlerinde,
Taflköprü’ye do¤ru yollara düflüyoruz.
Taflköprü, sar›msa¤› ile ünlü bir kasaba. Ancak kültür, tarih, insan ve do¤a
zenginliklerini gidip, gezip, görünce
anl›yoruz. Güzelli¤i, düzgünlü¤ü ve
temizli¤i ile insana güven ve rahatl›k
veren bir yer.
YAZI ve FOTO⁄RAFLAR: Olay SALCAN
Güneflin ilk ›fl›klar›n›n verdi¤i enerji ile yeni bir
güne umutlarla ve güzelliklerle uyanan Taflköprü’ye ulafl›yoruz. Belediye Baflkan› Say›n
Ramazan Arslan, bizi son derece s›cak ve samimi bir flekilde karfl›l›yor. Anadolu’da bafllat›lan gözle görülür heyecan›n ve bu heyecandan do¤an enerjinin yans›mas›n› Belediye
Baflkan›’nda görmek çok güzel. Daha sonra ilçede yapt›¤›m gezide bunun olumlu sonuçlar›n› ve ilçe insanlar› üzerinde yaratt›¤› coflku-
yu görmek memnuniyet verici. Emin olun art›k
büyük flehir, küçük flehir fark› pek kalmad›.
Çal›flan, bir fleyler yapmak gayreti içerisinde
olan yerler ciddi bir at›l›m içerisindeler. Bunun
sonucu olarak farkl›l›k yarat›yorlar. Ancak iyi
niyet bazen yeterli olmuyor. Yap›lan ifllerin
profesyonelce, bilerek ve projelendirerek,
planl› bir flekilde, bilenler taraf›ndan yap›lmas›
çok önemli. Ancak böyle yap›l›rsa baflar›, güzellik ve gerçeklik yakalanabiliyor.
DÜNYANIN EN GÜZEL
‹NSANI: ANADOLU ‹NSANI
Elimde foto¤raf makinem sokaklar›n aras›na dal›yorum. Anadolu’yu tan›mak için, gezdi¤iniz yörenin insan›n› yak›ndan tan›mak son derece etkilidir.
Tüm tarihi ve do¤al zenginli¤inin yan›nda insan
zenginli¤i, dünyada hiçbir ülkenin sahip olamayaca¤› boyutlardad›r. Sevimli, merakl›, konuflkan,
konuflurken tatl› diline hayran kal›nan, insan› kucaklayan, birçok fleyi görmüfl, yaflam›fl, dinledikçe
daha da hayran kald›¤›n›z, misafirperver, karfl›l›ks›z veren bir insand›r Anadolu insan›. Anadolu’yu
Anadolu yapan, onun gerçek varl›k nedenidir bu
insan. Özellikle, biraz orta yafl üzeri olanlarla sohbet etmeye, doyum olmaz.
ESK‹ M‹MAR‹ TARZ EVLER
‹lçenin flirin bir meydan› var. Burada fazla zaman
kaybetmeden hemen sokaklara dal›yorum. Bu küçük ilçenin k›vr›la k›vr›la akan sokaklar›, eski evlerle dolu. Beni her yerde onlara do¤ru çeken dayan›lmaz cazibeye sahip evler bunlar. Bir k›sm›,
içerisinde oturulamayacak hale geldiklerinden dolay› terk edilmifl. Tarihi yaflayan evler bunlar. Güç-
lerini yaflad›klar›ndan al›yorlar. Emin olun gördü¤ünüzde bunlar nas›l y›k›lmadan duruyorlar diye
merak edeceksiniz, ama onlar tarih ve birer efsane.
Efsaneler y›k›lmaz.
Sanki gördü¤ünüz bofl binadan kap› aç›l›p birileri
ç›kacak ya da pencerenin perdesi aralan›p bir çift
göz sizi merakl› bir flekilde gözetler gibi gelir size.
Hep bu hayale kap›l›r›m. Gezdi¤iniz yeri ve gördüklerinizi yaflamak gerekir. Her eski mimari tarzdaki binaya bakt›¤›mda içimi bu duygular kaplar.
Buralarda yaflanan mutluluklar› ve mutsuzluklar›
düflünürüm. Kim bilir neler neler yafland› bu evlerde? Gezdi¤im yerlerde gördü¤üm yeni binalar hiç
ama hiç ilgimi çekmiyor. Ama bu eski mimari
tarzdaki binalar, çok farkl›lar. Baz›lar› restorasyon
yap›larak çeflitli maksatlar için halka aç›lm›fllar.
Halka açmakla çok da iyi yap›yorlar. Çünkü halk›n
dahil edilmedi¤i hiçbir çal›flman›n baflar›l› olma
flans›n›n olmad›¤›na flahit oluyoruz. Baz›lar› restorasyon için s›ra bekliyorlar. Kimilerinin içerisinde
hala yaflayanlar var.
gerçekten bir sanat. Bu gün yap›ld›¤› gibi birbiri
üzerine koy tu¤lalar›, betonlar› ve üzerlerini s›va
de¤il. Eskisinde tu¤lalar, güzel görünecek ve göze
hofl gelecek bir flekil verilerek örülmüfl. Restore
edilen birçok binan›n asl›na uygun yap›lmad›¤›na
flahit oluyoruz. Bu da bizi son derece üzüyor. Sonunda eski mimari yap›ya benzer, yeni bir yap›
olufltu¤unu görüyoruz. Keflke bu eski tarz yap›lar›n
d›fl yüzeyleri korunarak restorasyonunun yap›lmas› mümkün olabilse. Ancak bu flekilde korumaya
al›nabilmeleri için halk›m›z›n bu binalara ilgisinin
olmas› ve onlar› görmek için ak›n ak›n buralara
gelmeleri gerekir.
‹lk dura¤›m, çok flirin bir park içerisinde göze hofl
görünen ve kare bir bina fleklinde yap›lm›fl, tek minareli tarihi Tafl Camisi. A¤aç kaplamal› tavan› ile
dikkati çeken bu caminin iç görünüflü, sade ve ayd›nl›k havas› ile insan›n içerisine huzur veriyor.
Ayr›ca biraz ilerisindeki fieyh Hüsamettin Tekke
Camisi ve Türbesi, ilçenin ziyaret edilecek önemli
tarihi eserlerinden birisi.
Sokaklar›ndaki eski evler bazen tek tek ve bazen
de bir s›ra halindeler. Benim soka¤a girdi¤imi gördükleri anda, sanki dikkatimi çekmeye çal›fl›r gibi
büyük bir çaba içerisindeler. Buraya gelirken eski
mimari tarz evler bulabilece¤imi ümit ediyordum,
ama bu kadar çok ve çeflitlisini asla. Yan›lm›fl›m.
Her zaman yazd›¤›m› burada bir kere daha yazaca¤›m. Anadolu sürprizlerle dolu. Her zaman sizi flafl›rtacak ve hayran b›rakacak bir fley bulunur. Taflköprü’de her sokak, bafll› bafl›na bir güzellik ve
zenginlik. Taflköprü, farkl› ve zengin güzelliklere
sahip sokaklar› ile dikkat çekici ve görülmeye de¤er bir ilçemiz.
Anadolu’da gördü¤ümüz bu gibi binalar›n restorasyonlar›n›n yap›lmas›, son derece zor ve masrafl›. En büyük zorlu¤u muhakkak ki, bunlar› yapacak usta bulmak. Çünkü bu binalar› yapmak
41
AYRILIfi ZAMANI
HER KÖfiE BAfiI PARK
Gezerken bir fley daha dikkatimi çekiyor. Sokaklar
son derece düzgün bir yap›da, birbirlerini dik keser
flekilde infla edilmifller. K›saca son derece düzenli ve
modern bir flehir mimari yap›s›na sahip Taflköprü.
Halk› ile sohbet ederken bunun nedeninin; 1927 y›l›nda meydana gelen yang›nda flehrin büyük bir k›sm›n›n yok oldu¤u ve yeni flehrin modern yap›da infla
edildi¤i oldu¤unu ö¤reniyorum. Sokaklarda ve caddelerde dolafl›rken gördü¤üm parklar›n çoklu¤u ve
temizli¤i dikkat çeken hususlardan birisi. Park› bu
kadar çok bir ilçe gördü¤ümü hat›rlam›yorum. Sohbetlerimden ö¤rendi¤ime göre; yirmiden fazla park
varm›fl. Küçük ama çok flirin bu kasabaya göre bu,
çok fazla ama bir o kadar da güzel bir de¤er. Yeflilli¤i, çiçe¤i ve temiz bir çevreyi seven insan› ile Taflköprü, gönülleri fetheden zenginliklere sahip.
Sohbetler koyulaflt›kça yöre ile ilgili bilgilerim de art›yor. ‹nsanlar›, son derece konuflkan; yaflad›klar›
yerle son derece ilgililer ve merakl›lar. “fiunu da biliyor musun?” diye hemen lafa giriyorlar. Benim de
yak›ndan ilgilendi¤imi anlay›nca daha da çok bilgi
vermeye gayret gösteriyorlar. Örne¤in birisi “Tafl
Köprüyü gördün mü?” diye soruyor. “Hay›r.” diyorum. Biraz hayal k›r›kl›¤›na u¤ram›fl gibi, “‹lk önce
oras›n› görecektin.” diyor. “Neden?” diye soruyorum
“Köprü buran›n simgesi olmufl, ismimizi de oradan
alm›fl›z.” diye ekliyor. “Uzak de¤il. Hemen flurac›kta
git gör.” diyor ve arkas›ndan da “M.S. 1366 y›l›nda
42
Ya¤mur Bey'in o¤lu Ali Bey taraf›ndan Kastamonu
Emiri Adil Bey'in o¤lu Celaleddin Beyaz›t (Kötürüm
Beyaz›t) ad›na flehrin ortas›ndan geçen Gök›rmak
üzerine yedi gözlü olarak yapt›r›lm›fl.” diye ekliyor.
TÜRKLER‹N ANADOLU’DAK‹ EN
ESK‹ YERLEfi‹M MERKEZ‹
Türklerin Anadolu'daki en eski yerleflim yerlerinden
birisi olan Taflköprü’nün tarih boyunca Anadolu’da
yaflam›fl tüm uygarl›klar taraf›ndan vazgeçilemez oldu¤unu, Türk-‹slam Ça¤›'nda hiç istilaya u¤ramad›¤›ndan ve savafl görmedi¤inden dolay› çok büyük
bir arkeolojik zenginli¤e sahip oldu¤unu, ancak bu
zenginli¤i ortaya ç›karmak için kaz› çal›flmalar›n›n
devam etmesinin gereklili¤ini yine bu sohbetler s›ras›nda ö¤reniyorum. M.Ö. 64 y›l›nda Romal›lar›n
egemenli¤i ile Paflagonya eyaletinin merkezi olarak
"Zimb›ll› Tepesi" denilen yerde kurulan tarihi Pompeipolis kentinin bu bölgenin en önemli arkeoloji
merkezi oldu¤unu da bilgilerime kat›yorum.
Öneri üzerine biraz da kendimi suçlu hissederek ilçeye ad›n› veren Taflköprü’yü görmeye gidiyorum. ‹lçenin nehrin iki yakas›n› birlefltiren ve hala kullan›lan
bu köprü, bu küçük ilçenin gerçekten büyük bir eseri. 642 y›ll›k geçmifli ile as›rlara meydan okurcas›na
ayakta kalmay› baflaran bu köprünün muhteflem görüntüsü, geçmiflle gelece¤i birlefltiren görkemli bir
hava yarat›yor.
Sonunda gitme zaman› geldi. Günefl çok alçald›.
Yar›n bu güzel yöreye enerji dolu ›fl›klar›n› saçmak üzere görünmez olacak. Ifl›klar› ile yörenin
mutlu, sakin, konuflkan, sevimli insanlar›n› ipek
bir örtü gibi saracak. Yeni bir gün ve yeni bir hayat bafllayacak. Güzelliklerle dolu. Çünkü Taflköprü, güzel, yeflil, tarih, kültür dolu müstesna bir yer
ve tüm bu güzellikleri hak ediyor. Anadolu’da her
bir köfle hafife al›namayacak kadar kültür, tarih ve
insan zenginlikleri ile dolu.
Ne kadar flansl›y›z ki Kültür ve Sar›msak Festivali ile de ön plana ç›kan ve kendisinden söz ettiren
böyle bir ilçeye geldik, gördük ve tan›d›k. Gelmeseydik?
Kastamonu
fiADIBEY Ç‹FTL‹⁄‹’nde
Ruhunuz Do¤ayla Buluflsun
K
alabal›klardan kaç›fl, sakin ve temiz bir nefes, do¤an›n ortas›nda huzur dolu bir sessizlik arad›¤›n›z...
Ankara’dan yola ç›k›yor, Çank›r›’dan sonra Anadolu’nun bafl› dumanl› yüce da¤› Ilgaz’›n çam ormanlar›yla örülü eteklerinden, yavaflça afla¤› süzülüyorsunuz. Kastamonu’dan Daday kasabas›na do¤ru 15 kilometre daha yol ald›ktan sonra
karfl›n›za bir tabela ç›k›yor. Sizi fiad›bey Çiftli¤i’ne götürecek tabelay› takip etti¤inizde, özledi¤iniz huzurun adresine ulafl›yorsunuz.
ve çiftlik hayvanlar›ndan üretilmifl köy kahvalt›lar›, yöresel yemekler, bu flirin mekânda apayr› bir
lezzet kazan›yor, yapay tatlardan s›k›lan dama¤›n›z› flenlendiriyor.
Tümüyle orjinaline sad›k kal›narak restore edilen
kona¤a ait odalar, hem fl›k bir otel konforunu
hem de bölgenin otantik yap›s›n› yans›t›yor. Alternatif bir tatil aray›fl›nda olanlara hizmet sunan
kona¤›n odalar›nda televizyona yer verilmemifl
olmas›, burada konaklayanlar› do¤an›n huzur
veren sessizli¤iyle bafl bafla b›rak›yor.
Kula¤›n›zda yazdan kalma kufl c›v›lt›lar›, yak›n
köylerde öten horozlar, az ötede s›ra s›ra ördekler, çay›rlarda koflturan atlar›n nal sesleri, görkemli ceviz a¤açlar›yla süslü genifl bahçe, havada serin bir esinti…
fiad›bey Çiftli¤i’nin en cezbedici özelliklerinden
biri de, 1831 tarihli Osmanl› tipi hamam›. Orijinal
hali muhafaza edilmifl hamam, bugün kona¤›n
müflterilerine tahsis edilmifl durumda.
Yeflilden sar›ya, sar›dan turuncuya, k›z›la çalan
bafl döndürücü sonbahar renklerinin gölgesinde,
bembeyaz kireç boyas›yla üç katl› geleneksel bir
konak karfl›l›yor burada sizi. Eskiden ah›r, samanl›k, kuruluk ve süt evi olarak kullan›lan ahflap restoran ve yine eskiden ekmek ve ekfli yap›m›nda kullan›lan ocakl›k, ç›t›r ç›t›r yanan odun
aleviyle yaln›z bedeninizi de¤il ruhunuz da ›s›t›p,
s›cac›k yap›yor. Tümüyle do¤al malzemelerden
Osmanl› Devleti zaman›nda orduya t›marl› sipahi yetifltirilen 500 dönüm arazi üzerine kurulu
fiad›bey Çiftli¤i’nin tarihi 300 y›l geriye gidiyor.
Çiftlikte bugün de, at binmeyi ö¤renmek isteyenler için aç›k manej ve tecrübeli biniciler için atl›
safari parkurlar› ile merakl›lar›na aktiviteler sunuluyor. Siz de bir hafta sonu kaçama¤› yapmak
ve bu özel çiftlikte ruhunuzu do¤ayla buluflturmak isterseniz önerimizi de¤erlendirin…
fiad›bey Çiftli¤i
Tel: 0366 252 88 88
YAZI ve FOTO⁄RAFLAR:
Nesrin YANIK ÇORAKBAfi
UNESCO DÜNYA M‹RASINDAN...
Divri¤i Ulu Cami ve
Darüflflifas›
FOTO⁄RAFLAR: Olay SALCAN
Ü
nlü seyyah Evliya Çelebi’nin tan›mlarken
“Methinde diller k›s›r, kalem k›r›kt›r” dedi¤i Divri¤i Ulu Camii ve Darüflflifas›, UNESCO'nun Türkiye'de Dünya Miras› olarak kabul
etti¤i ilk mimari yap›d›r. ‹slam mimarisinin bu
baflyap›t› iki kubbeli bir türbeye sahip bir cami
ve ona bitiflik bir hastaneden oluflmaktad›r.
Yap›lar, mimari özelliklerinin yan› s›ra, sergiledi¤i Anadolu geleneksel tafl iflçili¤i örnekleriyle UNESCO Dünya Miras Listesinde yer almaktad›r.
Divri¤i Ulu Cami ve Darüflflifas›; cami, flifaha-
Sivas’›n Divri¤i ilçesinde bulunan 13.yy.a ait
tarihi cami ve hastane, 1228-29 y›llar›nda yap›lm›flt›r. Cami, Mengücekli Beyli¤i’nden Ahmet fiah taraf›ndan yapt›r›l›rken, Darüflflifa
yine ayn› tarihlerde Ahmet fiah’›n efli ve
Erzincan beyi Fahreddin Behramflah’›n
k›z› olan Melike Turan taraf›ndan
yapt›r›lm›flt›r.
Kuzey Taç Kap›s›, Cami Bat› Taç Kap›s› ve
ne ve türbeden oluflmaktad›r. Adeta tafl›n aflk
ile flekil buldu¤u bu baflyap›t, 1985 y›l›nda
UNESCO Dünya Miras Listesine al›nm›flt›r.
Mimar› Ahlatl› Hürrem fiah'›n elinde, 1288'de
flekil alan Divri¤i Ulu Cami, an›tsal karakterinin yan› s›ra alt›gen kubbesi ve benzersiz tafl
ifllemeleri ile öne ç›kmaktad›r. Ulu Cami ve fiifahanesi, d›fltan yal›n bir mimari görünüme
sahiptir. Ancak fiifahane Taç Kap›s›, Cami
fiah Mahfili Taç Kap›lar›n›n her biri, birbirinden farkl› eflsiz bezemeleri ile göz kamaflt›ran
bir mimarl›k ve mühendislik harikas› niteli¤indedir. Yap›n›n üç boyutlu detayl› geometrik sitilleri ve bezemelerinin, baflka hiç bir yerde olmad›¤› sanat tarihçileri ve mimarlar taraf›ndan
dile getirilmektedir.
UNESCO DÜNYA M‹RASI
Mostar Köprüsü
YAZI ve FOTO⁄RAFLAR: Olay SALCAN
Bosna-Hersek’in Mostar fiehri’ne de ismini veren Neretva nehri üzerindeki
bu köprü görenleri büyülen bir dünya miras›. Gerçekten Bosna-Hersek’in ve
hatta Balkanlar›n simgesi olmaya hak kazanm›fl muhteflem bir eser.
Nehirden 24 metre yüksekli¤i, 30 metre uzunlu¤u ve 4 metre geniflli¤i ile
görkemli görüntüsü karfl›s›nda hayranl›k duyulmamas› imkans›z. ‹nsan›n
gözünü alamad›¤›, bakmaktan usanmad›¤› ve yan›ndan ayr›lamad›¤› bir an›t.
O kadar önemli ki H›rvatlar Boflnaklar›n direncini k›rmak için bu köprüyü
havaya uçurmak mecburiyetinde kalm›fllar.
48
446
y›ll›k tarihi ile zamana meydan okumufl, Balkanlarda tarihi yazm›fl bir köprü bu. Mostar’›n
iki yakas›n› birlefltirmek gibi basit bir maksatla
yap›lan bu köprü, as›rlar sonra bu kadar üne kavuflaca¤›n› ve bir
sembol haline gelece¤ini, daha da önemlisi bir dünya kültür miras› bir an›t eser olabilece¤ini nereden bilebilirdi? Peki bunu yapan Mimar Sinan’›n ö¤rencisi Mimar Hayreddin bilebilir mi idi?
Bence biliyordu. Çünkü esere bak›l›nca yaln›zca o günün ihtiyac›n› karfl›layacak basit bir köprü düflünülmedi¤i hemen anlafl›l›yor. E¤er öyle düflünülse idi tahtadan bir köprü bu ihtiyac› çok
rahat görebilirdi. Köprünün yap›m›nda o günün flartlar›na göre
ileri bir teknolojinin kullan›ld›¤› anlafl›l›yor. Köprünün iki taraf›ndan kulelerle köprüye güç verilme mant›¤› zekan›n p›r›lt›lar›n›
yans›t›yor. Köprü tamamland›ktan sonra basit bir kasaba olan
Mostar’da ticaretin geliflmesi hiç de tesadüf de¤il. Ama en
önemlisi bu köprü, Türklerin imzas›. Muhteflem Kanuni’nin muhteflem köprüsü. Türkler bu köprüyü yapmakla yaln›zca Balkanlara de¤il tüm dünyaya imzalar›n› atm›fllar ve bir an›t eser yaratm›fllar.
Mostar Köprüsü, cesur sporcular taraf›ndan y›llarca bir atlama
platformu olarak kullan›lm›fl. Gelene¤e göre flehrin erkekleri, ni-
flanl›lar›na cesaretlerini ispatlamak için dü¤ün öncesinde köprüden atlarlarm›fl. Böylece köprü, birbiri ile evlenecek gençlerin
ara hedefi olarak bir odak noktas› özelli¤ine de sahip olmufl.
Ne yaz›k ki bu gün gördü¤ümüz köprü, eski köprü de¤il. ‹ç savafl s›ras›nda H›rvatlar taraf›ndan bombalanarak y›k›lm›fl. Mostar
Köprüsü'nün eski haline uygun olarak yeniden inflas› çal›flmalar› UNESCO ve Dünya Bankas›’n›n deste¤iyle 1997'de bafllam›fl.
Köprünün inflaat›n› Türk flirketi olan ER-BU üstlenmifl. Macar ordusundan dalg›çlar orijinal tafllar› nehir yata¤›ndan bulup vinçlerle ç›karm›fllar. Suyun içinde bozulmaya u¤rayan tafllar yap›da
kullan›lamad›¤›ndan orijinal tafllar›n ç›kar›ld›¤› günümüzde kapal› olan tafl oca¤› tekrardan bu ifl için aç›l›p ayn› ocaktan ç›kar›lan
tafllar köprünün yap›m›nda kullan›lm›fl. Orijinal modele sad›k kalan flirket, köprünün temellerini de sa¤lamlaflt›rm›fl.
‹nflaat› tamamlanan Mostar Köprüsü, aralar›nda Türkiye' nin de
bulundu¤u çok say›da devletin temsilcilerinin haz›r bulundu¤u
bir törenle, ‹ngiliz Prensi Charles taraf›ndan 23 Temmuz 2004 tarihinde aç›lm›fl. Aç›l›fl›, çok say›da televizyon ekibi naklen yay›nla seyircilerine ulaflt›rm›fl.
Mostar Köprüsü, eski Mostar flehriyle birlikte 2005 y›l›nda Dünya
Miras Listesi'ne eklenmifl.
49
Masals› Guilin
Guilin Çin’in Guangexi eyaletinde, Li nehri k›y›s›nda bir
masal kenti, suptropikal iklim sar›p sarmal›yor hemen sizi.
Nehirli kentlere özgü o yeflil su, yeflil yaprak kokusuyla
birlikte. Otele valizi b›rak›r b›rakmaz nehir kenar›n› keflfe
ç›k›yoruz, insanlar size gülümsüyor, el sall›yor, bar›fl iflareti
yap›yor, foto¤raf çekerken poz veriyorlar, nefleleri size
bulafl›yor hemen. Tezgahlarda daha önce hiç görmedi¤im
meyveler, mor, k›rm›z›, yeflil, sar›, yuvarlak, uzun, mis
kokulu, kötü kokulu, hepsini tatmak gerek, düflünsenize
hayat›n›za bambaflka bir tat giriyor, heyecanl›.
YAZI: Lale ATAMAN
Ç
in’e gidiyoruz dendi¤inde bir ülkeyi ilk defa
görmenin k›flk›rt›c› heyecan›na b›rakt›m
kendimi. Bu mavimsi heyecan›n içinde uzun bir
haz›rl›k dönemi bafllad›. ‘’Hava çok s›cak olur, 35
derece, nem oran› yüksek, bol ve pamuklu giysiler, flapkalar, günefl kremleri al›n’’ diye ilk korku
tohumlar› ekildi içimize, ya yemekler,’’ ekmek
yok, süt, yo¤urt yok, yan›n›za kraker, ceviz al›n’’
eyvah çikolata da yok. Tabi ki bavulumu çikolata
ve krakerle doldurmad›m, bir ülkeyi yaflamaya gidiyorum, o halde her fleyiyle yaflayaca¤›m. Guilin
masal›n›n beni bekledi¤ini bilmek flahane bir duygu, seviyorum bu duyguyu, insan yaln›zca bu
duygu için bile seyahat edebilir.
Ülkenizde gezerken kimli¤iniz sizinledir, doyumsuz Ege gezisinde, size bakanlar, ilk anda, e¤itiminiz, nereden geldi¤iniz konusunda hemen bir
tahmin yürütür, size bir meslek, bir aile, bir ekonomik durum biçer, ama Çin’de sadece turistsinizdir, baflka hiçbir kal›ba sokmazlar sizi, orada
kimliklerinden s›yr›labilir insan, bu muhteflem bir
özgürlüktür, fark›na var›p tad›n› ç›kar›n.
Akflamüstü, gün bat›m› izlemek için Fubo tepesine ç›k›yoruz, 300 den fazla basama¤› döne döne
ç›k›yorum. Dinlenme teraslar›nda Li nehrini ve
yüksek tepeleri yuvarlak da¤lar› hayranl›kla izliyorum, daha önce böyle da¤lar görmemifltim, çok
komikler. Basamaklar› ç›kt›kça, günefl alçald›kça
›fl›klar da¤lar› mora, nehri kuzguni bir yeflile boyuyor. En tepede tüm Guilin yumuflac›k uzanm›fl
Li nehrinin k›y›s›na, karfl›m›zda dinleniyor. Guilin’e ak›t›yorum bütün sevgimi ve flehir bana kollar›n› aç›yor kocaman kocaman.
Elephent Park›nda çocuklar gibiyim, bitki dokusu
inan›lmaz güzel, bahçe peysajlar› da öyle, k›rm›z›
ve yeflil hakim ve Fil heykelleri, her yerde, her
boyda, her konumda. Çin’in sembolü ejderhalar,
dilek a¤açlar›, k›rm›z› dilek kurdeleleri, büyülü,
efsanevi. Hemen görkemli k›rm›z› yerel k›yafetleri giyip, parka ad›n› veren fil fleklindeki kayan›n
önünde, bambu sandallarda foto¤raf çektiriyorum, kofluyorum, z›pl›yorum, de¤iflik meyvelerden ellerim yüzüm yap›fl yap›fl, Li nehrinin masal›na ortak oluyorum. Ba¤›ra ça¤›ra pazarl›k eden
sat›c›lara gülümseyip dilek a¤ac›na do¤ru yürüyorum, kocaman a¤aç, etraf›nda bir ejderha ailesi
heykeli, k›rm›z› bir ip ba¤lay›p dilek diliyorum,
dile¤im olacak inan›yorum, çünkü ben o masal›n
prensesiyim o an.
Çinliler ba¤›ra ça¤›ra konufluyor, tonlamaya dayal› bir dil oldu¤undan san›r›m, insan bilmedi¤i
bir dili gürültü olarak alg›layabiliyor, hele tiz sesleriyle 盤l›k atarcas›na konuflan genç k›zlar› duyunca. Abiye giyiniyorlar, parkta, sokakta niflan
var san›yorsunuz, flifonlar, payetler, parlak boncuklar, danteller, yüksek topuklu ayakkab›lar, mini etekler ve güvendeler.
Bir flehri tan›mak, gece caddelerinde dolafl›p halka kar›flmakla tamamlan›r. Lavrence Durel’in
diplomat olarak gitti¤i flehirlerde, d›fliflleri lojmanlar›nda oturmay› kabul etmeyiflini, flehrin varofllar›nda halk›n aras›nda yaflamay› neden seçti¤ini flimdi daha iyi anl›yorum. Durell “onlar›n
öyküleri var’’ demifl.
53
Her yerde ›fl›k, her yerde en canl› renkler,
her yerde müzik ve ba¤›ra ça¤›ra konuflan
insanlar. Gece Li nehri k›y›s› anlat›lmaz
yaflan›r. Tüm kimliklerimden s›yr›l›p, hiç
tan›mad›¤›m insanlarla, tan›mad›¤›m müzik eflli¤inde sevgiyi paylaflarak dans etmek, çocuklu¤umdan beri severim sokaklarda dans etmeyi. K›y›n›n düzenine, ›fl›k
ve su oyunlar›na hayran kal›yorum, sabaha kadar bu güzelli¤i yaflayan insanlara
da, nehirde dolaflan ›fl›kl›, müzikli, kahkaha dolu teknelere de. Kocaman yaprakl›,
rengarek çiçekli, uzun boylu bitkiler, heykeller, kedilerle birlikte hiç duymad›¤›m
flark›lara efllik etmeye çal›flmama gülerek
otele dönüyorum. Baz› fleyler anlat›lamaz,
gidip görmelisiniz, görmek yetmez, yaflamal›s›n›z flehri.
Li nehrinde tekne gezisi en çok bekledi¤im an, çocuk bir mele¤in, s›rf e¤lence olsun diye çizdi¤i bir resim gibi do¤a. Da¤lar, yeflil yeflil kahkaha atarak akan nehir,
efsaneyi yaflamak, pembe giysili prensesin, prensle birlikte tekne gezintisi yapmas›n›, aflklar›n› yüre¤imde hissetmek, o çocuk melek olmak. Yuvarlak tepeli, yüksek
da¤lar›n aras›ndan sakin ak›yor Li Nehri,
gökyüzü masmavi, tatl› bir esinti, foto¤raf
makinam, kalemim, hayallerim hayat bu
iflte. K›y› fleridi yok, da¤lar birden sudan
f›flk›r›yor, gerçekte de böyle olmufl, birden
f›flk›rmam›fl tabi, binlerce y›l sürmüfl gökyüzüne yuvarlak tepeleriyle uzanan komik
da¤lar olmalar›, onlar›n flerefine bir kadeh
pirinç flarab› içiyorum ve Neruda’n›n fliirinden bir k›tay› söylüyorum içimden,
“Yavafl yavafl ölürler
Seyahat etmeyenler.
Yavafl yavafl ölürler
Okumayanlar, müzik dinlemeyenler,
Vicdanlar›nda hoflgörüyü bar›nd›ramayanlar…
Günefl iniyor, k›y› görünüyor, tekne yavafll›yor tatl› bir hüzünle karaya ç›k›yoruz,
karfl›m›za ç›kan nefleli pazar yeri, hüznü
yeniyor. Yelpazeler, flapkalar, buda figürleri, kumafllar, ille de k›rm›z›lar, mini
etekli gelinler, topuklu ayakkab›lar› ellerinde, yal›nayak. Rutubetli gece, yeflil su
kokusu karfl›larken beni mutluyum.
Ertesi gün kocaman yaprakl› , koyu yeflil
a¤açlar›n aras›ndan geçip Reed Flute ma¤aras›na giriyoruz, gizemli, romantik sark›t dikitler, ›fl›klar, mini göller aras›nda
buluyoruz kendimizi. Suyun kenar›nda,
mavi ›fl›klar›n aras›nda duran arkadafl›m,
“nikah›m›z burada olsun” diyor sevgilisine, bence harika fikir, bir daha Guilin’e,
Reed Flute ma¤aras›na afl›klar›n hayatlar›n› birlefltirmesine flahit olarak gidiyoruz
haz›rlan›n. Sular›n kenar›ndan, ayaklar›m›z›n dibindeki renkli ›fl›klar› izleyerek
yürürken, bafl›ma serin sular daml›yor, hayal gücünüze göre binbir fleye benzetebilece¤iniz sark›t dikitler hiç duyulmam›fl öyküler anlat›yor, yaflamak güzel diyorum,
dünyan›n tüm sevgisizli¤ine ra¤men.
Gezilerden dönüfller her zaman hüzünlüdür benim için, bu kez daha da hüzün doluyum, yüre¤imdeki çok fleyi b›rakt›m
Guilin’de, benim için sakl›yor. Önce
fianghay’a, ard›ndan ‹stanbul’a uçuyoruz,
cebimde Jade tafl›ndan bir ejderhayla. Masal bitiyor. Dileklerimi k›rm›z› kurdelelerle birlikte Fil Park›nda bir a¤ac›n dal›nda
b›rak›yorum.
Rio’lular kendilerini ço¤u zaman di¤er Brezilya’l›lardan
farkl› kabul ediyorlar. Gerçek bir Rio’lu olmak için 3 flart
var. Birincisi çal›flmay› sevmeyeceksiniz, ikincisi sambay›
seveceksiniz, üçüncüsü ise futbolu seveceksiniz.
D
ünyada görmedi¤imiz çok az ülke kald›.
Kimileri bize gezgin diyor. Kimileri seyyah,
kimileri ise dünya vatandafl›. Bence üçü de
do¤ru. Her fleyden önce bir "dünya vatandafl›"y›m. Tüm dünya insanlar›na, uygarl›klar›na
ve kültürlerine, hiçbir ayr›m yapmadan, önyarg›s›z yaklafl›yorum. ‹nsanlara ›rk, din, dil, cinsiyet ve milliyet kal›plar›n›n d›fl›nda, "insan" olarak bakmay› biliyorum. Kendi kültürümden olmayan insanlar›n geleneklerini, kültürlerini,
dünyalar›n› anlamaya çal›fl›yorum. Dünyan›n,
ancak insanla, temiz bir çevreyle ve sa¤l›kla
de¤erli oldu¤unu; bu çeflitlili¤in de büyük bir
hazine oldu¤unu biliyorum.
Gezmenin, kiflinin hoflgörüsünü, yarat›c› yan›n› ve duyarl›l›¤›n› art›ran bir okul oldu¤unu
ve bu okulun yafl› olmad›¤›n›; paylaflman›n
da gezmek gibi bir tutku oldu¤unu hiç akl›ndan ç›karm›yorum. 1970 li y›llarda Ankara
Esenbo¤a Havaalan›nda karfl›laflt›¤›m, kocaman siyah elleri ile elimi s›k›p bafl›m› okflayan Fenerbahçe’nin efsanevi Teknik Direktörü Didi’nin ülkesine gitmek beni çok heyecanland›rm›flt›. 10-11 yafllar›ndayd›m.
Rahmetli enifltemi Paris’e yolcu etmek için
havaalan›na gitti¤imizde bir adam›n bafl›m›
okflamas› ile kafam› kald›rd›m. Gazetelerden
tan›d›¤›m ve hayran› oldu¤um Pele’ nin arka-
dafl› Didi idi bu kifli. O günden sonra Brezilya benim en merak etti¤im ve sevdi¤im ülke
oldu. Her Dünya Kupas› maç›nda destekledi¤im, kupay› ald›klar›nda ise kendi ülkem alm›fl gibi sevindi¤im Brezilya’n›n Rio de Janeiro flehrindeyiz.
Rio’da herkes Zico ve Alex’ten dolay› Fenerbahçe’yi tan›yor. Fenerbahçe’nin maçlar›n›
televizyonlar yay›mlan›yor. Fenerbahçe nedeniyle Türklere karfl› da acaip bir sempati
var. Yolda Türk oldu¤unuzu ö¤renir ö¤renmez hemen ”En Büyük Fenerbahçe” deyip,
Fenerbahçe’nin tüm Brezilya’l› futbolcular›n›
saymaya bafll›yorlar.
YAZI ve FOTO⁄RAFLAR: Abidin Lütfi DEM‹R
56
57
Bu yaz›mda size dünyan›n en büyük stadyumu
olan MARACANA 'dan bahsetmek istiyorum. Bu
stad›n kapasitesi resmi kay›tlarda 175 bin olarak
gözükmektedir. Ancak, afla¤›da da bulaca¤›n›z gibi as›l kapasite 210 bindir. Temeli 1948'de at›lan
Maracana Stadyumu'nda, 1950 y›l›nda Dünya
Kupas› maçlar› da oynanm›flt›r. Brezilya’l›lar için
Maracana Stadyumu bir mabet, futbol ise Brezilya’da bir dindir adeta.
Daha önce de belirtti¤im gibi Rio'lular flöyle diyor. "Brezilya futbolun evidir. Maracana Stadyum'u ise tap›na¤›." 200.000 kapasitesi olan bu
stad› gezerken, soyunma odalar›n› da gezmeniz
mümkün. Stad içerisinde yer alan ma¤aza giriflin-
de yer alan Türk bayra¤› gezenlere çok duygulu
anlar yaflat›r.
Bunun sebebi ise Fenerbahçe’dir. Maracana Stad›nda maça ç›k›p baflka ülkede futbol oynayan
futbolcular›n›n futbol oynad›klar› ülkenin bayraklar› yer al›r bu ma¤azada. Türkiye’de bunlardan
birisidir. Rio'nun en büyük futbol tak›mlar› Flamengo, Botafoga ve Fluminense maçlar›n› bu
stadyumda oynarlar. Ve Vasco da Gama tak›m›
baz› özel maçlar›n› bu stadyumda yapar. Ayr›ca
Pele'nin 1969 da ilk golünü att›¤› stadyumdur.
Brezilya'n›n 1950 Dünya Kupas›na ev sahipli¤i
yapmaya hak kazanmas›n›n ard›ndan temeli 2
A¤ustos 1948'de at›lan Maracana 16 Haziran
1950 de Wings Toplulu¤u - Paul McCartney konseri ile aç›lm›flt›r. Rio de Janeiro All-Stars ile
Sao Paulo All-Stars aç›l›fl maç›nda karfl› karfl›ya
gelmifl ve maç› Rio de Janeiro All-Stars 3-1 kazanm›flt›r. Didi bu stadyumda gol atan ilk futbolcudur ve bu maç› 184 bin kifli izlemifltir. Maracana Stadyumu'nun yap›m›nda yar›m milyon torba
çimento ile 10.000 ton demir kullan›ld›¤› yer almaktad›r resmi kay›tlarda.
imifl hissine kap›l›rs›n›z. Rio’da ve özellikle Maracana stad›nda çal›flan herkes Zico’dan dolay›
Fenerbahçe’yi tan›yor.
1950 Dünya Kupas› finalinde Uruguay ile Brezilya’n›n o muhteflem futbol maç›na tan›kl›k eden
bu statta Uruguay , Brezilya'y› 2-1 yenmifltir. Bu
dev finali kaçak girenlerle birlikte 210 bin kiflinin
izledi¤i kay›tlardad›r.
Hele bize show yapan sevimli Ronaldo o güzel flivesiyle bir s›ralad› kadroyu hepimiz hayretler içerisinde kald›k. Stadyumdan ayr›l›rken futbol devi
Brezilya’y› daha iyi tan›man›n, neden futbol da dev
oldu¤unu anlaman›n mutlulu¤u içerisindeydik.
Oysa, 210 binden bile fazla kiflinin bu maç› stada
girerek izledi¤i iddia edilmektedir. Dünyan›n en
büyük stadyumu olan Maracana ve Pele ilk golünü bu stadyumda atm›flt›r. 16 Temmuz 1950 günü
Brezilya ile Uruguay aras›nda oynanan turnuvan›n final maç›na resmî say›lara göre 193.830 izleyici gelmifltir. Ancak Riolu’lar›n baz›lar› bu say›n›n 210.000 ile 250.000 aras› oldu¤u fleklinde tahminde bulunurlar.
Bu stad› gezerken kendinizi müzede gibi hissedersiniz. Soyunma odalar›, dufllar, masaj salonlar› aras›nda dolafl›rken sanki, Zico,Pele, Didi orada
Fenerbahçe’nin maçlar› Zico nedeniyle televizyonlardan yay›mlan›yordu. Fenerbahçe nedeniyle
Türklere karfl› da acaip bir sempati var. Yolda
Türk oldu¤unuzu ö¤renir ö¤renmez hemen ”En
Büyük Fenerbahçe” deyip, Fenerbahçe’nin tüm
Brezilya’l› futbolcular›n› saymaya bafll›yorlar.
MERAKLISINA NOT:
Uluslararas› Futbol Federasyonlar› Birli¤i (FIFA), 2014 Dünya Kupas› maçlar›n›n oynanaca¤› tüm stadlar›n üzerinin kapal› olmas› gerekti¤ini bildirmesi üzerine 2014 y›l›nda Dünya Kupas›'na yeniden ev sahipli¤i yapacak olan Brezilya dünyaca ünlü stad› Maracana'n›n üstünü
437 milyon Euro harcayarak kapatma karar› ald›. Bu karar›n ard›ndan Maracana'n›n üzerindeki çat› geniflletilecek ve 2012'nin Aral›k ay›na
kadar kapat›lacak.
59
TÜS‹AV YÖNET‹M KURULU BAfiKANI
Veli Sar›toprak
“Y›l 1978 eflimle arkadafll›k ediyoruz. Niyetim ciddi. Evlenme teklifi
edece¤im. Uygun bir yer, romantik bir ortam aray›fl›m sürüyor. PETK‹M
Petro Kimya A.fi.’de çal›fl›yorum. Müdürüm rahmetli Erden Kavakl›o¤lu’nun
önerisi üzerine Nermin Han›m’› Uluda¤ Kebapç›s›’na davet ettim. Daha
önceden döner kebab› sevdi¤ini ö¤renmifltim. Kendi kendime “Nermin
Han›m›’n kalbine giden yolun Uluda¤ Kebapç›s›’ndan geçece¤ini”
düflünüyordum. Yan›lmam›fl›m. Uluda¤’›n o meflhur kebab›n› yerken
evlenme teklifimi yapt›m. Cevap olumlu oldu, Uluda¤ Kebapç›s›’nda verilen
söz üzerine infla edilen evlili¤imiz mutlu bir flekilde 32 y›ld›r sürüyor ve biz
hep evlilik y›l dönümlerimizde Uluda¤ Kebapç›s›’nda yemek yeriz.”
O
kuyucular›m›z›n da sizi daha iyi tan›yabilmesi için biraz kendinizden bahseder misiniz?
VEL‹ SARITOPRAK : 1951 Afyonkarahisar do¤umluyum. ‹lk, orta ve lise tahsilini Afyon’da yüksek tahsilini Erzurum Atatürk Üniversitesi ‹flletme
Fakültesi’nde tamamlad›m. 100 ye yak›n sivil toplum kuruluflundan baz›lar›n›n, dan›flma kurulu
baflkan›, onur üyesi ve baflkan›y›m. Birçok sivil
toplum kuruluflundan 200 e yak›n Y›l›n Adam›
ödülü ald›m. Çeflitli gazete ve dergilerde yaz›lar›m, haberlerim ve röportajlar›m yay›nland›. TV
kanallar›nda programlar yapt›m. Evli ve ikiz k›z
babas›y›m. Kayra isminde bir torunum var.
Nedir bu STK? Ve neden bu denli önem kazand›?
VEL‹ SARITOPRAK : 21. yüzy›l art›k sivil toplum kurulufllar›n›n ça¤a damgas›n› vuraca¤› yüzy›l
olacakt›r. Bundan böyle STK veya NQO kelimesini daha s›k duyacaks›n›z. Gönüllü kurulufllar (
NQO) dedi¤imiz sivil toplum kurulufllar›n›n çal›flma ve aktivitelerinden haberdar olacaks›n›z. Sivil
toplum kurulufllar› kavram›n› aç›klamadan önce size ça¤dafl demokrasilerden k›saca bahsedeyim.ça¤dafl demokrasilerde 5 güç (erk ) ve 3 sektör vard›r . önce 5 gücü sayal›m.
60
- Yasama
- Yürütme
- Yarg›
- Medya
- Sivil toplum
Yasama ,yürütme ve ba¤›ms›z yarg› parlamenter
sistemi oluflturur. K›saca bu 3 erkin (gücün) oluflturdu¤u yap›ya klasik demokrasi denir. Yasamay›
meclis, yürütmeyi hükümet, yarg›y› da ba¤›ms›z
mahkemeler temsil eder. Yaz›l› ve görsel bas›na da
Medya denildi¤ini biliyorsunuz.
5. ve en önemli güç de sivil toplum kurulufllar› denilen dernek,cemiyet, vak›f ,birlik, federasyon,
konfederasyon, platform ve insiyatiflerdir.
‹flte ça¤dafl demokrasileri bu 5 güç yönetir ve yönlendirir. Sivil toplum kurulufllar› ça¤dafl demokrasinin olmazsa olmazlar›d›r ve di¤er 4 erk kadar
önemli ve etkendirler. Yine ça¤dafl demokrasi kavram›na dönersek ça¤dafl demokrasiler 3 sektör
üzerine oturmufllard›r.
‹lki, tüm çal›flanlar› genel veya katma bütçeler ile
belediyeler ve di¤er kamu bütçelerine ba¤l› kamu
hizmeti görevlilerinden oluflan birinci sektördür.
Bu sektöre KAMU SEKTÖRÜ denir.
darbe )olmuyor. Demokrasinin oturmas› ve iyi ifllemesi için sivil toplumun etkin ve güçlü olmas› flartt›r.
Örgütlü toplum güçlü toplumdur.Bir ülkede sivil toplum kurulufllar› ne kadar güçlü ise o ülkenin demokrasisi de o denli güçlü olur.
Ülkemizde insanlar sivil toplum örgütlerine her
nedense uzak duruyor. Ülke olarak bu sorunu nas›l aflabiliriz?
‹kinci sektör kar amaçl› ÖZEL SEKTÖR dür. Devletin ekonomik gücünü as›l bu sektör oluflturur.ticaret
ve sanayi odalar›, borsalar,iflçi ve iflveren sendikalar›,federasyonlar› ve konfederasyonlar› ikinci sektörün ( Özel Sektör’ün ) kurulufllar›d›r.
Üçüncüsü ise vatandafllar›n kar amac› gütmeksizin
gönüllü olarak kamu görevlerine kat›l›m›n› sa¤layan
dernek, cemiyet, vak›f, birlik, hareket , grup ve platformlard›r.Bu sektöre 3. sektör, Gönüllü Kurulufllar
Sektörü, Sivil Toplum Kurulufllar› Sektörü , vatandafllar sektörü gibi isimler verilmektedir. Bat›daki ad›
Nongovernmental Organizations dur.( NQO) veya
ENCIO diye okunur.
2012 y›l› itibar›yla Türkiye’de sivil toplumculuk
hangi düzeyde?
‹çiflleri Bakanl›¤› Dernekler Daire Baflkanl›¤›n›n verilerine göre, Türkiye’de kurulan dernek say›s› yaklafl›k 235 bin e ulaflm›fl ancak bu derneklerden 92.000
tanesi flu anda faal. 143.000 dernek ise fesih edilmifl.Bu derneklerinde yar›ya yak›n› tabela derne¤idir
ve bir faaliyeti yoktur. Türkiye maalesef sivil toplumculukta s›n›fta kalm›flt›r.Elli küsur y›ld›r üyesi olma¤a çal›flt›¤›m›z Avrupa Birli¤i üyesi ülkelerden
Almanya’da 2,5 milyon,Fransa’da 1,5 milyonu aflk›n
dernek faaliyette. AB üyesi ülkelerde her 40 kifliden
1 kifli dernek üyesi iken Türkiye’de 1000 kifliye 1dernek düflüyor. Kuzey ülkelerinden ‹sveç, Norveç, Danimarka ve Finlandiya’da fiili nüfusun 4 misli dernek
ve vak›f var. Bu ülkeler örgütlü toplumun bilincine
varm›fllar. Bu ülkelerde hayat›n her safhas›nda sivil
toplum örgütleri etkinler ve kendilerini yönetenleri
yönlendirebilmektedirler. Bu yüzden sivil toplumun
etkin ve yetkin oldu¤u ülkelerde demokrasi iyi iflliyor. Ve yol kazalar› ( ihtilal,ara rejim, post modern
62
Türk halk› önce örgüt ad›ndan ürküyor ve hemen akl›na 12 Eylül öncesi geliyor. Bir di¤er neden ise kat›l›mc› bir toplum olmamam›z.Biz her fleyi karfl› taraftan, baflkalar›ndan bekleriz. Elimizi tafl›n alt›na sokmak, sorumluluk almak ve özveri göstermek gibi bir
al›flkanl›¤›m›z yok. Bunun yan› s›ra nemelaz›mc›y›z.
Ve en önemlisi bir sivil toplum kurulufluna üye olurken bu oluflumlardan ne kazan›r›z bize ne faydas›
olur diye hesap yapar›z. Sivil toplumculuk gönüllü
çal›flmakt›r ve karfl›l›ks›z fedakarl›kt›r. Sivil toplumculuk almadan vermektir. Sivil toplumculuk karfl›l›ks›z hizmet etmektir. Ben inan›yorum ki baflkalar›na
yard›ma e¤ilmedikçe kimse dik duramaz. Ülkesini,
milletini, devletini ve insanl›¤› sevmeyenler sivil toplumcu olamaz. Hepimizin bu ülkeye hizmet borcu
var. Bu borcu ödemek için herkes elini tafl›n alt›na
koymal› ve “ Ben bu ülke insan› için , bu ülke için ,
yaflad›¤›m çevre ve mensubu oldu¤um millet için ,
devlet için ne yapabilirim?” demelidir. ‹flte sivil toplumun fonksiyonu burada bafll›yor. Karfl›l›ks›z hizmete koflmak, vatana ve millete karfl› sorumluluk hissetmektedir. ‹çinde bulundu¤umuz yüzy›l art›k STK’
lar›n dönemi olacakt›r. STK’larda Yasama, Yürütme,
Yarg› ve Medya’dan sonra ülke yönetiminde etkin ve
söz sahibi bir kuvvet olacakt›r. ‹kibinli y›llarda art›k
kiflinin tek bafl›na hakk›n› arayaca¤› günler geride
kalm›flt›r. Kifli hakk›n› üyesi oldu¤u sivil toplum kurulufllar› vas›tas› ile arayacak, sivil toplum kurulufllar› toplumun sesi olacak. Toplumun refleksi olacakt›r.
Yerel yönetimlerin , hükümetlerin ve devletin yetiflemedi¤i yerlerde halka hizmete koflacak, topluma iyi
vatandafll›¤›, faydal› vatandafll›¤› ö¤retecekler ve hizmette kamu ile devlet ile yar›flacaklard›r. Sivil toplumculuk ülke yönetimine kat›l›m› sa¤lar, ço¤ulculu¤u sa¤lar. Demokrasiye siz, biz, kurumlar, kurulufllar
ve sivil toplum kurulufllar› sahip ç›karsa demokrasi
yaflar. Ça¤dafl demokrasinin sa¤l›kl› bir flekilde çal›flmas›nda en büyük rollerden biri STK’lara düfler.
Her yafl grubunda ayr› ayr› önemi olan k›rm›z› etin faydalar›n› ise flöyle özetleyebiliriz;
1
. Türkiye de her 2 kad›ndan birinde anemi
sorunu vard›r. Aneminin temelinde demir
eksikli¤i vard›r. Çocuklar ve menopoz öncesi kad›nlar demir yetersizli¤i anemisi aç›s›ndan
en riskli iki gruptur. K›rm›z› et içerdi¤i yüksek
demir ile anemiye karfl› en faydal› besinlerden birisidir. K›rm›z› et ile birlikte salata ya da taze s›k›lm›fl meyve sular› C vitamini alman›z› sa¤lar. C
vitamini ise etten sa¤layaca¤›n›z demirin vücutta
emilimini art›r›r.
2
. Haf›za, sinir sistemi için pek çok uzman 50
yafl üzerindeki kiflilerin B12 düzeyine bakt›rarak vitamin deste¤i almas›n› önermektedir.
Ayr›ca B12 eksikli¤inde çocuklarda büyüme geliflme gerili¤i görülmektedir. B12 kayna¤› olarak
size; k›rm›z› eti öneriyorum. Özellikle çocuklar›n›z›n beslenmesinde de k›rm›z› ete yer aç›n.
3
. K›rm›z› etin A vitamini içerdi¤ini de unut-
Ferin BATMAN
Beslenme ve Diyet Uzmanı, www.ferinbatman.com
Sa¤l›kl› Beslenmek ‹çin
Haftada En Az 2 Kez
K›rm›z› Et Yemeli!
ET‹N BESLENMEM‹ZDEK‹ ÖNEM‹ VE ET YERKEN
D‹KKAT ED‹LMES‹ GEREKEN ‹LK 10
Y
›llard›r tart›fl›lan “k›rm›z› et zararl› m› yararl› m›” konusunda art›k daha
net bir flekilde “k›rm›z› etin faydalar› göz ard› edilemeyecek kadar çok”
diyebiliyoruz. Et; iyi kalite protein, demir, B12 vitamini ve çinko kayna¤›d›r.
Bu yüzden de k›rm›z› etin bilinçli tüketimi sa¤l›¤›n korunmas›
ve gelifltirilmesinde oldukça önemlidir. 3 köfte kadar k›rm›z› et; 282 kalori,
24 g protein, 17 g ya¤, 90mg kolesterol içerir.
64
mamak gerekir. Büyüme ve geliflme, göz
sa¤l›¤›, deri ve kemik sa¤l›¤› için vücudun A
vitaminine ihtiyac› vard›r.
4
5
. Deri sa¤l›¤› ve hücre yenilenmesini sa¤layan çinkonun en iyi besinsel kaynaklar›ndan
birisi k›rm›z› ettir.
. Sa¤l›kl› beslenmeye dikkat edenler, kalp
hastalar›, kolesterolü yüksek olanlar k›rm›z›
etten hep korkarlar. Oysaki diyetten k›rm›z›
eti ç›karmak yanl›fl davran›flt›r. Çünkü k›rm›z› et
en iyi protein kayna¤›d›r. Bu yüzden; uzun süre
tokluk sa¤lar, glisemik indeksi s›f›rd›r. ‹nsülin
hormonunun az salg›lanmas›na neden olur ve kan
flekeri regülasyonunu sa¤lar. Kemik ve sinir dokular›n›n yap›m›nda, doku hasarlar›n›n onar›lmas›nda, yeni doku sentezinde görev al›r, ba¤›fl›kl›k sistemini güçlendirir.
6
7
. Özellikle protein gereksinmesinin artt›¤›,
h›zl› büyümenin oldu¤u çocukluk döneminde
beslenmede mutlaka k›rm›z› et de olmal›d›r.
. Et tüketiminde en önemli noktalardan birisi
ise; kaliteli ve güvenli et tüketimidir. Mutlaka güvendi¤iniz yerlerde et tüketin ve sat›n
al›n. Besin güvenli¤i aç›s›ndan hijyenik olan, veteriner kontrolünden geçmifl, suni yemler ile beslenmeyen hayvanlar›n etleri do¤ru sakland›¤›nda
ve do¤ru piflirildi¤inde sizin için en sa¤l›kl› hale
gelir.
8
. K›rm›z› etin tüketilen miktar› gereksinme-
nizden fazla olursa ve etin haz›rlanma flekli
sa¤l›ks›z olursa o zaman k›rm›z› et sizin için
zararl› hale gelir.
9
. K›rm›z› ette doymufl ya¤ ve kolesterol içe-
rir. Ancak vücudumuzun belirli düzeyde bu
besin ögelerine de ihtiyac› vard›r. Yetiflkin
bireyler haftada 2 kez toplam 500g k›rm›z› et tüketebilirler.
10
. K›rm›z› eti k›zart›lm›fl flekilde tüketmeyin. K›zartma ifllemi k›rm›z› etteki trans
ya¤ asitlerini art›r›r.
K›rm›z› eti tüketmeniz için size 10 nedeni yukarda s›ralad›m. Beslenmemizde gereksinmemiz kadar her besine yer açmal›y›z. K›rm›z› et de sa¤l›kl› beslenme de olmazsa olmazd›r. Ancak unutmay›n! Beslenmeye kifliye özeldir ve kesinlikle
günlük ihtiyaçlar›n›z›n s›n›rlar›n› ve sa¤l›k durumunuzu göz ard› etmeden diyetisyeninizin önerisi do¤rultusunda k›rm›z› et tüketin.
65
Sa¤l›k
D‹fi ESTET‹⁄‹N‹Z ‹Ç‹N
Beyazlatma
Dr. Dt. Semih Süreyya YAZICI
Difl Hekimi
A¤›z Difl Çene Hastal›klar› ve Cerrahisi Uzman›
Difl beyazlatma(bleaching) ifllemi difl hekimi
kontrolunde uygulanmas› durumunda herhangi bir sorun ortaya ç›karmaz. Difl beyazlatma
iflleminde do¤al bir ürün olan vücut taraf›ndanda üretilen hidrojn peroksit kullan›l›r. Ancak hastalar bu ürünleri evde bilinçsizce kullan›rlarsa difl ve diflet›ne zarar ver›p, diflte ve difletlerinde hassasiyete neden olabilirler.
G
ünümüzde difl esteti¤i, yüz esteti¤inin bir
parças› olarak kabul edilmektedir. Mo-
dern toplumlarda bireyler difllerinin görünümünü önemserler, hatta difllerdeki flekil ve renk
bozukluklar› kiflide psikolojik rahats›zl›klara
kadar varan problemlere sebep olabilir. Difl
hekimli¤inde estetik ve restoratif maddelerin
geliflmesiyle pek çok renk, flekil, konum bozukluklar› kolayl›kla çözümlenebilmektedir.
Renklenmifl difllerin beyazlat›lmas› (bleaching) ifllemi, di¤er restoratif metodlara k›yasla
daha ucuz, pratik ve estetiktir.
Difl rengi ayn› göz ya da ten rengi gibi kifliden
kifliye farkl›l›k gösterir. Difl rengini etkileyen
birçok faktör vard›r: Kal›t›msal etkenler, d›fl etkenlerin (çay, kahve, sigara gibi) boyamas›,
geliflim ça¤›nda al›nan antibiyotik ya da florür,
yafll›l›k, beslenme tarz›, difle gelen bir darbe,
eski dolgular gibi…
66
Muayenehanede veya evde yap›labilen difl
beyazlatma ifllemi ile difller 2-8 ton aç›larak
tatmin edici bir beyazlama ve güzel bir gülüfl
elde edilir
fiu anda bilinen iki de¤iflik beyazlatma yöntemi vard›r. Bunlardan birincisi difl hekimi kontrolünde evde hastan›n kendisinin uygulad›¤›
difl beyazlatma islem›, günde yar›m saat veya
bir saat süreyle 6-14 gün sürmektedir.
‹kincisi ise kliniklerde hekim kontrolünde yap›lan birinciye göre avantajlar› çok daha fazla
güncel ve geliflmifl malzemelerle olan ofis tipi
beyazlatma yöntemidir. Bu yöntemde, difl mines›ne herhangi bir zarar vermeden ›fl›k kaynag› ile kontrollu b›r s›cakl›k art›fl› sa¤lanarak
beyazlatma yap›lmaktad›r.‹fllem tek seansta
bitmektedir.Yap›lan tedavi di¤erine göre daha
kal›c› olmakta ve k›sa sürmektedir.
Difl beyazlatma bleaching ifllemi, diflleriniz
sa¤l›kl›ysa daha beyaz ve do¤al bir gülümseme için ideal bir çözümdür.
67
67
B
asit.. limonu (y›kay›p) buz dolab›n›z›n buzluk
bölümüne koyuyorsunuz. Donduktan sonra
mutfak rendesini al›p limonun tamam›n› rendeleyebilirsiniz. Soyman›z falan gerekmiyor. Rendelenmiflini yemeklerinizin üzerine serpebilir,viskinize, flarab›n›za, sebze salatas›na, dondurmaya,
çorbaya, makarnaya, makarna sosuna, sufliye, bal›k porsiyonlar›na katabilirsiniz. Yemeklerin tamam›, daha önce hiç tatmad›¤›n›z mükemmel bir lezzet kazanacakt›r. Büyük olas›l›kla, limon denince
sadece limon suyu ve vitamin C akl›n›za gelir. Sadece bu kadar oldu¤unu düflünürsünüz. Art›k limonun gizemlerini ö¤renince onu kupada içece¤iniz
haz›r çorbalar›n›za bile katabileceksiniz.
nuz. Ama bundan sonra, tüm limonu dondurmak
gibi basit bir ifllem sonras›nda, onu rendeleyip yemeklerinizin üzerine serperek tüm besleyici özelliklerini kullan›yor olacak, yani daha sa¤l›kl› besleniyor olacaks›n›z. Ayr›ca rendelenmifl limonun
dinçlefltirici ve vücuttaki toksinleri giderici etkisinden yararlanacaks›n›z.
Limonun tamam›n› kullanman›n, bir k›sm›n› ziyan
etmeyip yemeklerinize yeni bir lezzet katmas› d›fl›nda as›l avantaj› nedir?
Limon (Citrus) kanser hücrelerini öldüren mucizevi bir üründür. Kemoterapiden çok daha tesirlidir.
Bunu nereden mi biliyoruz?
Rendelenmifl limonunuz, limonun sadece suyunda
bulunandan 5 veya 10 kat daha fazla vitamin
içerir. Ve evet, flimdiye kadar bunu kaybediyordu-
Çünkü kendilerine yüksek kârlar sa¤layaca¤›n›
bildikleri için limon özünün sentetik versiyonlar›n› üretmeye u¤raflan laboratuvarlar var.
‹flte bunun için limonunuzu buzlu¤a koyun, donsun ve her gün yemeklerinizin üzerine rendeleyin.
Böylece, yiyecek ve içeceklerinizi daha leziz hale
getirip daha sa¤l›kl› ve uzun yaflam›n anahtar›n›
kullan›yor olun! ‹flte limonun gizemi budur! Geç
bile olsa bafllay›n, H‹Ç olmamas›ndan ‹Y‹D‹R! Limonun sürpriz yararlar›ndan faydalan›n!
‹htiyaç duyaca¤›n› düflündü¤ünüz dostlar›n›za, limonun hastal›k önleyici etkisi oldu¤unu duyurarak
yard›mc› olabilirsiniz. Tad› hofltur ve kemo-terapinin korkunç etkilerini göstermez. Kemo-terapi
ilaçlar› üretiminden fayda sa¤layan multi-milyoner
büyük flirketlerin ç›karlar›n› riske atmamak ad›na
bu gizemin özenle sakl› tutuldu¤u sürece
ne kadar insan›n ölece¤i bilinmez.
Bilindi¤i üzere, iki çeflit limon
a¤ac› vard›r. Limon ve misket
limonu. (konu olan limondur, di¤eri de¤il). Limon
meyvesini farkl› flekillerde
tüketebilirsiniz. Pulpa's› yenebilir. S›k›larak suyu ç›kar›labilir. Limonlu içecekler
yap›labilir, dondurma vs.. Limonun birçok vasf› say›labilir
ama en ilginci URLAR, YUMRULAR, K‹STLER, TÜMÖRLER üzerindeki etkisidir.
Bu bitkinin her tür kansere iyilefltirici etkisi kan›tlanm›flt›r. Baz›lar› onun her tür kanserin tedavisinde faydal› oldu¤unu söyler. Ayr›ca genifl
spektrumlu anti-bakteriyel olarak iltihaplara / en-
feksiyonlara ve mantara karfl› kullan›l›r. Dahili
parazit ve ba¤›rsak kurtlar›na karfl› etkindir. Çok
yüksek tansiyona karfl› kan bas›nc›n› düzene sokar. Anti-depresand›r. Strese ve asabi bozukluklara karfl› iyi gelir.
Bu bilginin kayna¤› ise çok etkileyicidir: Dünyan›n en büyük ilaç üreticisi firmalar›ndan
biridir. Bu firman›n beyan›na göre
1970'den beri 20'nin üzerinde yap›lan laboratuvar testlerinde limon ekstrelerinin uygulanmas›yla; içlerinde kolon / kal›n
ba¤›rsak, meme, prostat, akci¤er ve pankreas da olmak üzere 12 kanser tipinde baflar›l›
sonuçlar al›nm›flt›r.
Limon a¤ac›ndan elde edilen bilefliklerin, bütün dünyada kemoterapide kullan›lan Adiamycin ürününden 10 000 kat daha iyi oldu¤u saptanm›fl, kanser hücrelerinin geliflmesini yavafllatt›¤› gözlemlenmifltir. Daha da flafl›rt›c› gözlem fludur ki: Limon özü kötü huylu kanser hücrelerini
tahrip ederken sa¤l›kl› hücrelere hiç zarar vermemektedir .
69
KUŞBURNU
ENGİNAR
Likopen, C ve E vitamini, Demir So¤uk
alg›nl›¤› ve gribe karfl› önleyici etkiye sahip.
Cynarin, bol miktarda B ve C vitamini
Kan flekerini düzenliyor. C vitamini kalbi
güçlendiriyor.
ELMA
YEŞİL-KIRMIZI BİBER
Pektin, Bioflanovoid, C vitamini Kolesterol
düzeyini düflürüyor, ba¤›fl›kl›k sistemini
güçlendiriyor.
Capsaicin, A ve C vitamini, Çinko Bafl a¤r›s›
ve migrene karfl› koruyucu etkiye sahip
MUZ
Potasyum, B6 vitamini, Serotonin,
Magnezyum Rahatlat›yor ve uyumaya
yard›mc› oluyor.
DANA ETİ
Demir, Protein ve Potasyum So¤uk alg›nl›¤›,
öksürük ve gribe karfl› iyilefltirci etkiye sahip.
BROKOLİ
Magnezyum, A ve C vitamini, Potasyum
Kansere karfl› koruyor, kaslar› güçlendiriyor.
BESELYE
Bitkisel Protein, Magnezyum Kolesterol
düzeyini düflürüyor, ba¤›rsak Kanser riskni
azalt›yor.
KEREVİZ
Potasyum, Sodyum, Kalsiyum,
Magnezyum kab›zl›k, mide ve ba¤›rsak
sorunlar›na karfl› etkili.
DOMATES
Likopen, Folikasit, Tyrosin Likopen kansere karfl›
koruyor, folikasit hücre yap›m›n› uyar›yor
HAVUÇ
A vitamini, Selenyum Sperm üretimini sa¤l›yor,
vücudu enfeksiyonlara karfl› koruyor.
KIRMIZI ÜZÜM
Phyto-östrojen, Potasyum, Kalsiyum
Yüksek tansiyona karfl› iyi geliyor,
trombozlar› önlüyor
LİMON
KİVİ
70
C vitamini, Karotionid, Flavonoid Zay›flat›yor,
ba¤›fl›kl›k sistemini güçlendiriyor.
C vitamini ve Glucarate Ba¤›fl›kl›k sistemini
güçlendiriyor, Mide Kanserini önlüyor.
71
KIRMIZI
avakl›dere fiaraplar›’n›n 1988 y›l›ndan
beri üretmekte oldu¤u k›rm›z› üzüm suyu, Alicante Bouchet üzümünden kabuk ve çekirdekleriyle birlikte presleme ifllemi sonucu elde edilmektedir. Herhangi bir katk› maddesi
içermez; flifleleme sonras› hemen pastörize edilir.%100 saf oldu¤u ve konsantre olmad›¤› için
fliflede zamanla bulan›kl›k görülmesi do¤ald›r.
Kanser ve kalp-damar hastal›klar›na karfl› olumlu etkideki antioksidan bileflikler bak›m›ndan oldukça zengin olan ve vitamin içeri¤iyle de özellikle çocuklar için faydal› olan Kavakl›dere
K›rm›z› Üzüm Suyu’nun, so¤utularak tüketilmesi
tavsiye edilir.
K
KAVAKLIDERE’nin
Üzüm Sular›
BEYAZ
avakl›dere fiaraplar›’n›n 1988 y›l›ndan beri
üretmekte oldu¤u beyaz üzüm suyu, Sultaniye üzümünden kabuk ve çekirdekleriyle birlikte
presleme ifllemi sonucu elde edilmektedir. Herhangi
bir katk› maddesi içermez; flifleleme sonras› hemen
pastörize edilir. %100 saf oldu¤u ve konsantre olmad›¤› için fliflede zamanla bulan›kl›k görülmesi do¤ald›r. Zengin vitamin içeri¤iyle özellikle çocuklar için
çok faydal› olan Kavakl›dere Beyaz Üzüm Suyu’nun,
so¤utularak tüketilmesi tavsiye edilir.
K
www.kavaklidere.com