13229 IBA A4 fact sheet-4p

Korunmalı bir açıklama yapmayı mı
düşünüyorsunuz?
BİGİLENDİRME BELGESİ
Language: Turkish
Yolsuzluğun önlenmesinde anahtar zorlu görev rüşveti, dolandırıcılığı, halkın
parasının çalınmasını ve yasaya aykırı diğer uygulamaları belirlemek ve teşhir
etmektir. Kamu kesimindeki yolsuz davranışlar hakkında gerçek açıklamaları yapan
kişileri korumak, etkili bir doğruluğun ve yolsuzluk karşıtı sistemin son derece önemli
bir parçasıdır. Bu bilgilendirme belgesi, ihbar etmeyi düşünenlere yol gösterir.
Niçin ihbar etmeliyim?
Özellikle halkın güvenliği, sağlığı veya
kaynakları tehlike altındayken yolsuz
davranışları açıklamak için adım atan
kişilere teşekkür edilmeli ve bu kişiler
korunmalıdır.
İhbarda bulunan kişilerin zararlı
eylemlerden yeterince korunmasını
sağlamaya yardımcı olmak ve açıklamalarını
yapabilmeleri için onlara erişimi kolay yollar
sağlamak için Victoria Parlamentosu 2012
Korunmalı Açıklamalar Yasası’nı (PD Yasası)
yürürlüğe koymuştur. Bu yasa size, yasaya
aykırı uygulamaları bildirmeniz için yasal
koruma ve güvenilir yollar sağlamak üzere
tasarlanmıştır.
PD Yasası, yasa dışı uygulamaları
teşhir etmek isteyenlerin korunmalarını
ve teşhirde bulunmaları için teşvik
edilmelerini, onlardan intikam alınmasına
karşı yasaların bulunduğu bilgisiyle
desteklenmelerini sağlar. Korunmalı
açıklamayı yapan kişinin düzmece veya
yanıltıcı bilgi vermemesi koşuluyla,
ayrıca sivil davalar ve suç davalarında
sorumluluktan muafiyet de vardır.
IBAC, korunmalı açıklamalar veya
‘muhbir’ şikâyetleri için merkezi bir açığa
çıkarma kuruluşu olarak hareket eder ve
araştırılmaları için açıklamaları, belirlenmiş
başka kuruluşlara havale etmekten veya
ciddi konuları kendisi araştırmaktan
sorumludur.
www.ibac.vic.gov.au
Bir şikâyette bulunmak
ile korunmalı açıklama
yapmak arasındaki fark
nedir?
•resmi kimlikle edinilen bilginin kötüye
kullanılması
IBAC’ye doğrudan yapılan tüm
şikâyetler, korunmalı açıklama olarak
ele alınmalarının gerekip gerekmediğini
görmek için değerlendirilir. Şikâyetinizin
korunmalı bir açıklama olduğu saptanırsa,
bu, koruma alacağınız anlamına gelir.
•kamu kaynaklarının önemli ölçüde kötü
yönetilmesi
Şikâyetiniz, şunlar dâhil bir kamu kuruluşu
veya kamu görevlisi hakkında olabilir:
•Victoria kamu kesimi çalışanları
•yukardaki davranışlarda bulunmak veya
bulunma girişimini gerçekleştirmek için
bir komplo
•halk sağlığı veya güvenliği ya da çevre
için önemli risk
Açıklamanız ayrıca size veya tanıdığınız
bir kişiye karşı, korunmalı bir açıklama
nedeniyle girişilen ve şunlara içeren zarar
verici herhangi bir hareket hakkında da
olabilir:
•Victoria kamu kesiminde/kamu kesimi
için iş üstlenen yükleniciler
•yaralanma, kayıp veya hasar
•belediye görevlileri ve belediye meclisi
üyeleri
•ayırım
•yargıçlar, hâkimler, ölüm olaylarına bakan
yargıçlar ve idare adli kurullarının üyeleri
•Victoria Polis gücünün yeminli veya
yemin etmemiş üyeleri.
Korunmalı bir açıklama, bir kamu
kuruluşunun veya kamu görevlisinin görevi
kötüye kullanmayı içeren bir davranışı
hakkında olabilir ve şunlardan birini veya
daha fazlasını içerebilir:
•kamusal işlevlerin dürüst olmayan bir
şekilde icrası
•halkın güveninin bilerek veya
umursamazca çiğnenmesi
•gözdağı veya rahatsızlık
•işinizi veya işletmenizi kötü bir şekilde
etkileyen eylem.
Korunmalı bir açıklama
olması için, sağladığım
bilginin gizli olması
gerekir mi?
Korunmalı bir açıklama genellikle,
hâlihazırda hiç kimseye söylemediğiniz
bir şeydir. Kamuya açık bir alanda olan
(örn. basında yer alan) herhangi bir bilgi,
genellikle, korunan bir açıklama olmaz.
1
Nasıl ihbarda
bulunabilirim?
Açıklama şunlar hakkında değilse,
doğrudan IBAC’ye açıklamada
bulunabilirsiniz:
•IBAC veya IBAC’nin bir görevlisi,
ki bu durumda açıklama Victoria
Teftiş Kurulu’na yapılmalıdır
www.vicinspectorate.vic.gov.au
•bir Parlamento üyesi, ki bu durumda
açıklama, o kişinin üye olduğu
Parlamento kanadının başkanlığını
yürüten kişiye yapılmalıdır.
IBAC’ye veya başka bir kuruluşu şahsen,
yazı ile, telefonla veya elektronik posta
aracılığıyla açıklamada bulunabilirsiniz.
IBAC’ye yapılacak açıklamalar için
www.ibac.vic.gov.au internet
sitemizdeki güvenlikli bir çevrimiçi formu
kullanabilir veya basmak için bir kopyayı
indirebilirsiniz. İlişki ayrıntılarımız bu
bilgilendirme belgesinin sonundadır.
Açıklama yapabileceğiniz kuruluşların
bir listesi için lütfen, IBAC’nin
www.ibac.vic.gov.au/resources/
protected-disclosures internet
sitesindeki Korunmalı Açıklamalarda
Yapmak ve Ele Almak için Yönergeler
bölümünün 9’uncu sayfasına bakın.
Yasaya aykırı olası bir
uygulama hakkındaki
endişelerimi önce kendi
işverenime belirtmeli
miyim?
Hayır, doğrudan IBAC’ye bildirebilirsiniz;
ancak, şikayetiniz korunmalı bir açıklama
olarak değerlendirmezse, şikayetinizi
ilgili kuruluşa veya başka bir araştırma
kuruluşuna geri havale edebiliriz.
İsmim saklı kalabilir mi?
Endişelerini isminizi belirtmeden
bildirebilirsiniz; ancak, sizinle daha fazla
bilgi için ilişkiye geçemeyeceğimizden bu,
şikayetinizin korunma istediğiniz anlamına
gelip gelmeyeceğini değerlendirebilmede
olası güçlükler yaratır.
www.ibac.vic.gov.au
Bir işverenin bir muhbirin
kimliğini saklı tutması
gerekir mi?
Kuruluşlar, açıklama yapan kişinin kimliğini
ve açıklamanın içeriğini, PD Yasası’nda
belirtilen belirli koşullar dışında, gizli
tutmalıdır.
Ne gibi korunmalar
alacağım?
Şikâyetiniz korunmalı bir açıklama olarak
değerlendirilirse, şu yasal korumalar
uygulanır:
•açıklama yapmış olmanız nedeniyle
sivil davalar ve suç davalarının
yanı sıra (disiplin işlemi dâhil) idari
soruşturmalardan muafiyet
•1975 Anayasa Yasası veya gizlilik
yükümlülüğü getiren veya bilgilerin
açıklanmasını kısıtlayan herhangi
başka bir yasa kapsamında suç işlemiş
olmaktan muafiyet
•gizliliğin sürdürülmesini gerektiren veya
bilgilerin açıklanmasını kısıtlayan (yeminli
veya hukuk kuralı ya da uygulama
ile) herhangi başka bir yükümlülüğü
çiğnemiş olmaktan muafiyet
•karalamış olmaktan korunma
•korunmalı bir açıklamaya misilleme
olarak zarar verici bir eylemden korunma.
Korunmalı bir açıklamaya misilleme olarak
karşılık veren zararlı eylem, cezai bir suçtur
ve bir misilleme kurbanının yasal tazminat
hakkı vardır. Korunmalı açıklamayı yapan
kişinin eşi gibi üçüncü şahıslara karşı
misillemeler de yasaktır.
Birisi size karşı misilleme yaparsa veya
yapma tehdidinde bulunursa, ilk bildirimde
bulunduğunuz ve kuruluşunuzda korunmalı
açıklamaları ele almaktan sorumlu olan
kişiye şikâyette bulunabilirsiniz. IBAC’ye
de şikâyette bulunabilirsiniz.
Korunmalı açıklamaları
kim araştırır?
Bir dizi dürüstlük dairesi ve ana kamu
kuruluşu açıklamalar alabilirken,
olası korunmalı açıklamalar hakkında
IBAC’yi bilgilendirmelilerdir. Korunmalı
açıklamalar programının merkezî kuruluşu
olduğundan, açıklamaları (doğrudan
bir kişiden veya bildirimle başka bir
kuruluştan) IBAC alacaktır. Açıklamaların
korunmalı açıklama şikâyetleri olarak işlem
görüp görmeyeceklerini bundan sonra
değerlendirecektir.
Bir açıklamanın, korunmalı açıklama
şikâyeti olduğu kararlaştırıldığında, IBAC
bundan sonra açıklamayı araştıracak,
reddedecek veya başka bir araştırma
kuruluşuna havale edecektir.
IBAC, Victoria Kamu Denetçisi, Victoria
Polisi ve Victoria Teftiş Dairesi, korunmalı
açıklama şikâyetlerini araştırabilecek
yegâne kuruluşlardır. IBAC sadece ciddi
yolsuzluk içeren bir davranışına veya
polisin görevi kötüye kullanmasına ilişkin
bir korunmalı açıklamayı araştırabilir.
Victoria Polisi sadece polis hakkındaki
korunmalı açıklama şikâyetlerini
araştırabilir.
Tüm kamu kesimi
kuruluşlarının korunmalı
açıklama politikası var
mıdır?
Yasa gereği, Victoria’daki tüm kuruluşların,
korunmalı bir açıklama yaptıkları için zarar
verici eylemlere hedef olabilecek kişileri
korumak amacıyla işlemleri olmalıdır.
Açıklamalar alabilecek kamu kuruluşlarının
ayrıca, çalışanlarının ve kamuoyunun
yararlanabileceği alma ve işlemden
geçirme yöntemleri olmalıdır. Bu bilgileri
genellikle onların internet sitelerinde
bulabilirsiniz.
Düzmece veya kasten yanıltıcı ifadeler
verirseniz korunmazsınız (bunlar cezai
suçlardır).
2
Bildirimde
bulunmadan
önce
Bildirimin Korunmalı Açıklama Yasası
kapsamına girip girmediğini kontrol
edin
Bildiriminiz şunlar hakkında olmalıdır:
•kamu işlevlerinin dürüst olmayan icrası
•kamu güvenini bilerek ve umursamazca
çiğnemek
•resmi bir yetkiyle elde edilen bilgilerin
kötüye kullanılması
•yukardaki davranışlarda bulunma veya
bulunma girişimi için komplo
•kamu kaynaklarının önemli ölçüde kötü
yönetimi
•kamu sağlığı veya güvenliği ya da çevre
için önemli risk
•açıklamanız ayrıca size veya tanıdığınız
bir kişiye karşı, korunmalı bir açıklama
nedeniyle girişilen zarar verici herhangi bir
hareket hakkında da olabilir.
Nasıl bildirimde
bulunabilirsiniz
Bir kuruluş hakkında bildirimde
bulunmak
•Bir kuruluşun, yasaya aykırı şeyler hakkında
bildirimde bulunmaya ilişkin politikaları ve
bilgileri olması yasa gereğidir. Bu politikalar,
bu konular hakkında nasıl bildirimde
bulunacağınızı ve bu bildirimin nasıl ele
alınacağını size söyleyecektir.
İddialarınızı desteklemek için bilgi sağlayıp
sağlayamayacağınızı kontrol edin
•Kamu kesimi kuruluşları, korunmalı bir açıklama yapmanız
konusunda size yol gösterecektir.
•Sağladığınız bilgilerin açık, doğru, gerçeklere dayalı olması
ve mümkün olduğunca fazla bilgi içermesi önemlidir.
Duygusal ve öznel olmayın.
Bilgili ve sağduyulu olun
•IBAC’den veya (kamu kesiminde çalışıyorsanız)
kuruluşunuzda korunmalı açıklamaları ele almaktan
sorumlu kişiden bilgi isteyin.
•kime ve nasıl bildirimde bulunacağınızda dikkatli
olun – PD Yasası kapsamında korunmanız için, bildiriminiz
doğru kişiye yapılmalıdır.
•İnsanların ve kuruluşların kimliğinizi ve bildiriminizi gizli
tutmalarını zorlaştırabileceği için niyetlerinizi yaymayın
veya tehditte bulunmayın.
Kuruluş içinde nasıl bildirimde bulunabilirim?
•Kuruluşun başındaki kişiye bildirimde bulunabilirsiniz.
•O kuruluş içinde korunmalı açıklamaları ele almaktan
sorumlu kişiye bildirimde bulunabilirsiniz.
•IBAC’ye bildirimde bulunabilirsiniz.
•IBAC’ye de bildirimde bulunabilirsiniz.
Bildirimde
bulunmanızdan
sonra
Gizlilik
Misillemelerden korunma
•Bildirimde bulunduğunuz kişi, sizin
kimliğinizi ortaya koyabilecek bilgileri,
bilgileri açıklamak bir araştırmanın amacı
doğrultusunda gerekli değilse, gizli
tutmalıdır.
•Korunmalı bir açıklama şikâyetinde bulunduğunuz için bir
kişinin size veya tanıdıklarınıza karşı zarar verici eylemlerde
bulunması, cezai bir suçtur.
•Bildirimde bulunduğunuz kuruluş, sizi misillemelere
karşı korumak için makul önlemler almalı ve bunun yanı
sıra, genel hukuk ve mesleki sağlık ve güvenlik yasası
kapsamında, öne çıkmanın sonucu olarak acı çekmemenizi
sağlamak için yükümlülüklerini yerine getirmelidir.
Ayrıca 1300 735 135 numaralı telefon aracılığıyla IBAC’den tavsiye alabilir veya www.ibac.vic.gov.au sitesinde
güvenlikle bildirimde bulunabilirsiniz.
Level 1, North Tower
459 Collins Street,
Melbourne VIC 3000
GPO Box 24234,
Melbourne, VIC 3001
T 1300 735 135
F (03) 8635 6444
Temmuz 2014
Bağımsız Geniş Tabanlı Yolsuzlukla Mücadele Komisyonu (IBAC), Victoria’nın, Parlamento
üyeleri, yargı mensupları ve eyalet hükümeti ve belediyeler dâhil tüm kamu kesiminde yolsuzluk
içeren davranışları araştırıp önlemekten sorumlu ilk yolsuzlukla mücadele kuruluşudur.
IBAC ayrıca polis personelinin görevi kötüye kullanmasına ilişkin geniş bir gözetim rolüne ve
sistemlerini ve yöntemlerini iyileştirmek ve yolsuzluk içeren davranışları engellemek üzere
kamu kesimi dairelerine engelleyici önlemler alarak yardımcı olmak için önemli bir eğitim
işlevine sahiptir.
Yolsuzluğu bildirmek için 1300 735 135 numaralı telefonu arayın veya
www.ibac.vic.gov.au sitesini ziyaret edin
Bu belge sadece bilgi verme amacını taşır ve hukuksal tavsiyenin yerine geçecek şekilde göz önüne alınmamalıdır.
www.ibac.vic.gov.au
3