bireysel emeklilik

YAYIN NO:
2006-21
ISTANBUL
TİCARET
ODASI
SOSYAL
GÜVENLİKTE
YENİ YAKLAŞIM:
BİREYSEL
EMEKLİLİK
m
WJW^MfW!ri7JM
;yal güvenlik sistemlerinden gönüllü sistemlere geçişte bir model olarak 'Is^'
eysel emeklilik sistemi incelenmekte ve bu sisteme ilişkin uluslararası
İiiMİİİİİElmiiE^^
izeyde sosyal güvenlik garantisi sunamayan Türk sosyal güvenlik sistemi^l^^f
..agünkü duruma gelmesine yol açan nedenler ye bu sorunları aşmaya "" '"'^^
arayışlar tetkik edilmektedir.
J p ^ t Ş i ve sisteme ilişkin bazı uygulama sonuçlan l^'^^tl'
uhcu'BÖlümde açıklanmaktadır. Beşinci bölümde ise, bireysel emeklilik
ıteminin Türkiye'de muhtemel sosyal, ekonomik ve mali sonuçlan tahlil
lilmekte, geleceğe dönük perspektifler tartışılmaktadır. Bu çerçevede özellikle
îon bölümde irdelenmekte, sonuçlar
#S|TBMM
'*S,iı# Kütüphan esi
İÇİNDEKİLER
TABLOLAR
GRAFİKLER
ŞEKİLLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM : SOSYAL GÜVENLİKTE YENİ EĞİLİM VE
GELİŞMELER
1.1.
SOSYAL GÜVENLİKTE KRİZ VE DEĞİŞİM
1. L1. Değişen Çevresel Koşullar
1.1.1.1 .Sosyal Güvenliğin Sonu
l.l.l.l.Değişen Makro Dengeler ve Kriz Yaratan Sistemler
1.1.2. Krizin Gerekçeleri
1.1.2.1 .Küreselleşme ve Uyum
1.1.2.2.Artan Kamu Sosyal Güvenlik Harcamalan
1.1.2.3.Demografık Faktör
1.1.2.4.Değişen Aile Yapısı
1.1.2.5.Farklılaşan İşgücü ve Atipik İstihdam
1.2.
YENİDEN YAPILANMA: ALTERNATİF ARAYIŞLAR
1.2.1. Krizden Çıkış Yollan
1.2.1.1 .Prim Düzenlemeleri
1.2.1.2.İvaz Kökenli Reform Uygulamaları
1.2.1.3.Yapısal Reformlar
1.2.1.4.EmekIilikYaşı Düzenlemeleri
1.2.1.5.Finansal Modellemelerde Yeni Yaklaşımlar
1.2.2. Üçüncü Yol; Gönüllülük Esaslı Sistemler
1.2.2.1 .Parametrik Çözüm Arayışları
1.2.2.2.Gönüllülük Esaslı Refonn Programları
1.2.2.3.Model Tartışmaları: Yeni Bir Kilometre Taşı mı ?
1.2.3. Farklı Ülkeler Farklı Modeller
1.2.3.1.Kapsamlı ve Köklü Reform Girişimleri
L2.3.2.Emeklilik Sistemlerinin Yeniden Kurgulanması
İKİNCİ BOLUM : ZORUNLU SİSTEMLERDEN GONULLU
MODELLEMELERE GEÇİŞ
2.L
2.1.1.
2.1.2.
2.1.3.
2.1.4.
BİREYSEL EMEKLİLİK MODELİ
Sistemin Temel Felsefesi
Bireysel Emeklilik Programlarının Sos>^l Güvenlik Sistemi
İçindeki Yeri
Yapı ve Model
İşleyiş ve Etkileri
2.2.
DÜNYADA BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ VE
ULUSLARARASI DENEYİMLER
2.2.1.
Dünyada Bireysel Emeklilik Sistemi
2.2.2. Uluslararası Deneyimler
2.2.2.1. Uluslararası Kuruluşların Bireysel Emeklilik Sistemi
Konusundaki Yaklaşımları
2.2.2.2. Ülke Deneyimleri
2.2.2.2.1.Latin Amerika Deneyimleri
2.2.2.2.1.1. Şili
2.2.2.2.1.2. Arjantin
2.2.2.2.1.3. Meksika
2.2.2.2.2. AB Ülkelerindeki Uygulama Örnekleri
2.2.2.2.2.1. İngiltere
2.2.2.2.2.2. Hollanda
2.2.2.2.2.3. İsviçre
2.2.2.2.2.4. Amerika Birleşik Devletleri (ABD)
54
54
55
56
57
60
60
68
68
70
71
73
77
78
82
84
85
88
88
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : TÜRK SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ :
KRİZLER VE ARAYIŞLAR
3.1.
3.1.1.
3.1.2.
3.1.2.1.
SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNDE MEVCUT DURUM
Türkiye'de Sos)^l Güvenlik Sisteminin Kurumsal Yapısı ve Kapsamı
Türkiye'de Sosyal Güvenlik Sisteminin Somnlan ve Sistemin Çıkmazı
Sosyal Güvenlik Sistemine İlişkin Tutarlı Bir Devlet Politikasının
Bulunmayışı
3.1.2.2. Nüfus Yapısındaki Değişim
3.1.2.2.1.Toplam Bağımlılık Oranı
3.1.2.2.2.Aktif/Pasif Dengesinin Bozulması
3.1.2.2.3.Erken Emeklilik Yaşı Uygulaması
3.1.2.3. Kaynak Yetersizliği (Finansmana İlişkin Sorunlar)
3.1.2.3.1 .Kapsam Sorunu ve Kayıt Dişilik
93
93
97
98
99
100
102
103
105
107
3.1.2.3.2. Prim Tahsiline İlişkin Sorunlar
3.1.2.3.3. Prime Esas Kazanç Sınırlarının Düşüklüğü
3.1.2.3.4. Prim Borçları ve Gecikme Cezalarına Uygulanan Aflar
3.1.2.4. Sosyal Güvenlik Sistemimizin Temel Sosyal Güvenlik
Prensiplerine Uygun Olarak İşletilememesi
3.1.2.4.1. Nimet-Külfet Dengesinin Bozulması
3.1.2.4.2. Primli Sistemde Primsiz Haklar
3.1.2.4.3. Fonların Verimsiz Değerlendirilmesi ve Eriyen Kaynaklar
3.1.2.3. Kurumlararası Norm ve Standart Farklılığı
3.1.2.4. Mevzuata İlişkin Sorunlar, Altyapı Eksiklikleri
3.1.3.
Ağırlaşan Finansman Krizi
3.1.3.1. Finansman Krizinin Boyutları
3.1.3.1.1. Sosyal Güvenlik Açıklarına Bütçeden Yapılan Transferler, Bütçe
Harcamaları ve GSMH İçindeki Payı
3.1.3.1.2. Sosyal Güvenlik Açıklan ve KKBG
3.1.3.2. Finansman Krizinin Ekonomi Üzerindeki Olumsuz Etkileri
3.1.3.2.1. Sosyal Güvenlik Açıklarının Kamu Borç Stoku Üzerindeki Etkilen
3.1.3.2.2. Sosyal Güvenlik Açıklarının Enflasyon ve Büjoime Üzerindeki
Etkisi
3.2.
TÜRK SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNDE REFORM
GİRİŞİMLERİ : YENİDEN YAPILANMA
3.2.1.
1999 Reformu
3.2.1.1. Birinci Aşama - İşsizlik Sigortası
3.2.1.1.1. İşsizlik Sigortası'nm Temel Özellikleri
3.2.1.1.2. İşsizlik Sigortası'nm Değerlendirmesi
3.2.1.2. İkinci Aşama - Sosyal Güvenlik Kurumlarına Yönelik Çalışmalar
3.2.2.
Yeni Sosyal Güvenlik Reformu'na Doğm
3.2.2.1. Genel Sağlık Sigortası
3.2.2.1.1. GSS'nin Temel Özellikleri
3.2.2.1.2. GSS'nin Değerlendinnesi
3.2.2.2. Primsiz Ödemeler ve Sosyal Yardımlar Sistemi
3.2.2.2.1. Primsiz Ödemeler ve Sosyal Yardımlar'ın Temel Özellikleri
3.2.2.2.2. Primsiz Ödemeler ve Sosyal Yardımlar'ın Değerlendirmesi
3.2.2.3. Yeni Emeklilik Sigortası Sistemi
3.2.2.3.1. Emeklilik Sistemi'nin Temel Özellikleri
3.2.2.3.2. Emeklilik Sistemi'nin Değerlendirmesi
3.2.2.4. Kurumları Birleştinne Projesi (Tek Çatı Yaklaşımı)
3.2.2.4.1. Tek Çatı Yaklaşımı'mn Temel Özelikleri
3.2.2.4.2. Tek Çatı Yaklaşımı'mn Değerlendirmesi
3.2.2.5. Bireysel Emeklilik
DÖRDÜNCÜ BOLUM : TÜRKİYE'DE BİREYSEL EMEKLİLİK
SİSTEMİ: KURUMSAL YAPI VE İŞLEYİŞ
4.1.
TÜRK SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ İÇİNDE BİREYSEL
EMEKLİLİK SİSTEMİNİN YERİ
153
4.2.
TÜRKİYE'DE BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNE GİRİŞ
VE SİSTEMİN HUKUKSAL ALTYAPISI
156
4.3.
TÜRKİYE'DE BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNİN TEMEL
ÖZELLİKLERİ VE UYGULAMA ESASLARI
4.3.1. Bireysel Emeklilik Sisteminin Amacı ve Kapsamı
4.3.2. Bireysel Emeklilik Sisteminin Temel Özellikleri
4.3.3. Bireysel Emeklilik Sisteminin Finansmanı
4.3.3.1. Katkı Payı Ödemeleri
4.3.3.2. Sistemde Yer Alan Diğer Ödemeler
4.3.4. Bireysel Emeklilik Sisteminin Kummsal Yapısı
4.3.4.1. Bireysel Emeklilik Danışma Kurulu
4.3.4.2. Hazine Müsteşariığı
4.3.4.3. Sermaye Piyasası Kurulu
4.3.4.4. Emeklilik Gözetim Merkezi
4.3.4.5. Emeklilik Şirketleri
4.3.4.5.1. Emeklilik Şirketlerinin Kuruluşu
4.3.4.5.2. Emeklilik Şirketlerinin İdari Yapısı
4.3.4.5.3. Emeklilik Şirketlerinin Faaliyet ve Sorumluluk Alanları
4.3.4.6. Bireysel Emeklilik Aracıları
4.3.4.7. Saklayıcı Kuruluşlar
4.3.5. Bireysel Emeklilik Sisteminin İşleyiş Esasları
4.3.5.1. Katılımcıların Bireysel Emeklilik Sistemine Girişi
4.3.5.2. Bireysel Emeklilik Sisteminde Taraflara Tanınan Hak ve
Yükümlülükler
4.3.5.2.1. Katkı Payına İlişkin Hak ve Yükümlülükler
4.3.5.2.2. Emeklilik Planı ve Emeklilik Şirketi Değiştinneye İlişkin Hak ve
Yükümlülükler
4.3.5.2.3. Emekliliğe İlişkin Hak ve Yükümlülükler
4.3.5.2.4. Sistemde Yer Alan Diğer Hak ve Yükümlülükler
4.3.6.
Emeklilik Yatının Fonları
4.3.6.1. Emeklilik Yatmm Fonlarına İlişkin Esaslar
4.3.6.2. Emeklilik Yatınm Fonu Türleri
4.3.6.2.1. Gelir Amaçlı Fonlar
159
159
160
162
162
162
164
165
166
166
168
168
168
171
172
173
175
175
175
177
177
178
180
181
182
182
183
184
4.3.6.2.2. Büyüme Amaçlı Fonlar
4.3.6.2.3. Para Piyasası Fonları
4.3.6.2.4. Kıymetli Madenler Fonları
4.3.6.2.5. İhtisaslaşmış Fonlar
4.3.6.2.6. Diğer Fonlar
4.3.7.
Emeklilik Yatırım Fonu Portföyü ve Yönetimi
4.3.8.
Bireysel Emeklilik Sisteminde Denetim Mekanizması
4.3.8.1. Hazine Müsteşarlığı Tarafından Yapılan Denetim
4.3.8.2. Sermaye Piyasası Kurulu Tarafından Yapılan Denetim
4.3.8.3. Emeklilik Gözetim Merkezi Tarafından Yapılan Denetim
4.3.8.4. Aktüeryal Denetim
4.3.8.5. Bağımsız Dış Denetim
4.3.8.6. Sistemde Yer Alan İç Denetim
185
186
186
186
187
187
190
190
191
192
193
193
194
4,4,
BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNE İLİŞKİN ÖNEM
195
ARZEDEN HUSUSLAR VE BAZI UYGULAMA SONUÇLARI
4.4.1.
4.4.2.
Sisteme İlişkin Önem Arzeden Hususlar
Sisteme İlişkin Bazı Uygulama Sonuçları
195
197
BEŞİNCİ BÖLÜM : BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNİN
MUHTEMEL SONUÇLARI
5.1.
SOSYAL BOYUT
5.1.1.
Sosyal Güvenlik Sistemi
5.1.1.1. Kapsam Açısından
5.1.1.2. Sosyal Güvenliğin Finansmanı Açısından
5.1.2.
Bireysel Emeklilik, İşgücü Piyasaları ve İstihdam
5.1.2.1. İstihdam Potansiyeli
5.1.2.2. Bireysel Emeklilik Sistemi, İşgücü Piyasaları ve İşgücü Arzı
5.1.2.2.1. İşgücü Piyasalarının Niteliği ve Bireysel Emeklilik
5.1.2.2.2. Bireysel Emeklilik ve İşgücü Arzı Eğilimi
201
201
201
204
207
207
209
209
211
5.2.
EKONOMİK BOYUT
5.2.1.
Bireysel Emekhlik ve Vergieme
5.2.1.1. Genel Olarak
5.2.1.2. Katılımcı Ücretli İse: Katkı Payı Ödemede Durum
5.2.1.3. Katılımcı Ücreth İse: Emeklilik veya Geri Ödemede Durum
5.2.1.4. Biriken Emeklilik Fonlarının Durumu
5.2.1.5. Vergilendimıe İle İlgili Diğer Konular
5.2.2.
Fon Birikimi ve Mali Finansman
5.2.2.1. Fon Birikimi
5.2.2.2. Mali Finansmana Etkisi
214
214
214
214
217
218
219
220
220
224
ALTINCI BÖLÜM : SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ VE BİREYSEL
EMEKLİLİK ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
6.1.
6.1.1.
6.1.2.
6.1.3.
6.1.4.
6.1.5.
AMAÇ VE KAPSAM
Araştırmanın Amacı
Araştınnanın Hipotezleri
Araştınuada Kullanılan Teknikler
İlkeler
Ana Kitle ve Örnekler
226
226
226
227
227
227
6.2.
ALAN ÇALIŞMASI
6.2.1. Araştırmaya Katılanların Demografik Yapısı
6.2.1.1. Araştınnaya Katılanların Yaş ve Cinsiyet Durumu
6.2.1.2. Araştırmaya Katılanların Eğitim ve Meslek Durumu
6.2.1.3. Araştırmaya Katılanların Gelir Durumları
6.2.2. Sosyal Güvenlik Sisteminin Sorgulanması
6.2.2.1. Araştınnaya Katılanların Sosyal Güvenlik Kummlarmı
Değerlendinnesi
6.2.2.2. Araştınnaya Katılanların Sosyal Güvenliğe Bakış Açısı
6.2.2.3. Araştırmaya Katılanların Emeklilik Dönemine İlişkin Düşünceleri
6.2.2.4. Herhangi Bir sosyal Güvenlik Kurumuna Bağlı Olunmama
Durumundaki Tercihler
6.2.2.5. Araştırmaya Katılanlara Göre Türk Sosyal Güvenlik Sisteminin
Sorunları
6.2.3. Bireysel Emeklilik Sistemi
6.2.3.1. Araştırmaya Katılanların Bireysel Emeklilik Sistemini Tanıma
Oranlan
6.2.3.2. Araştırmaya Katılanlann Tasarruflarını Yönlendirme Tercihleri
6.2.3.3. Bireysel Emeklilik Sistemine Dahil Olma Durumundaki Tercihler
6.2.3.4. Bireysel Emeklilik Sisteminin Olumlu Yönlerinin Değerlendirilmesi
228
228
228
229
230
232
232
GENEL DEĞERLENDİRME VE SONUÇ
273
233
235
243
248
251
253
261
269
270
EK 1 : SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ VE BİREYSEL EMEKLİLİK 282
PROJESİ ANKET ÖRNEĞİ
KAYNAKLAR
290
KAYNAKLAR
AKEMEKLILIK;
A'dan Z'ye B i r e y s e l
(www.akemekJilik.com.tr).
Emeklilik,
6.6.2005,
AKGEYTK, Tekin; SSK Raporu, Yayınlanmamış Rapor, İstanbul, 2004.
ALPER, Yusuf;
"Sosyal Güvenlikte Yeni Bir Adım: Bireysel Emeklilik";
Çimento İşverenleri Sendikası Dergisi; Çimento İşveren,
C.16/2, Mart 2002, s.12-32.
ALPER, Yusuf:
"Sosyal Sigortalar Kurumunda Yeniden Yapılanma ve
Denetim", İş-Güç; Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları
Dergisi, C.3/2, 2001.
ALPER, Yusuf;
"Tek Çatı Yaklaşımı, Sosyal Güvenlik Sistemi İle İlgili ve
Acil Mesele Değildir", Tisk-İşveren Dergisi, Mayıs 2003
(www. ti sk. org. tr).
ARICI, Kadir;
Sosyal Güvenlik, Tes-İş Eğitim Yayınları, Ankara, 1999.
ARIN, Tülay;
"Türkiye'de Sosyal Güvenlik FonlannınAçıkları:L'iberal
Sosyal Güvenlik Rejiminin Çelişkileri ve İflası", Kamu
Kesimi Finansman Açıklan, X. Türkiye Maliye
Sempozyumu, Antalya, İ.Ü. İktisat Fakültesi Yaym No:
554, Maliye Araştırma Merkezi Yayın No: 80, 1994.
AYDIN, Ufuk:
"Sosyal Güvenlikte Özelleştirme Sebepler Ve Uygulamalar",
Çimento İşverenleri Sendikası Dergisi, C.12/5, Eylül
1998, s. 4-15.
BANGER, Gürol;
"Sosyal Güvenlikte Yeniden Yapılanma Sürecinde SSK'mn
Temel Sorunlan ve Uygulama Reformları", TİSK-İşveren
Dergisi, Mayıs 2003 (www.tisk.org.tr).
BLAKE, David;
"Two Decades of Reform in the UK: What are the
5
- i " U " - " - ;
290
Implications for Occupational Pension Schemes?" Birkbeck
College The Pensions Institute Discussion Paper PI-0004,
London; 2000; pp. 1-23.
BUSTOS, Gonzalo; "Social, Economic and Political Context of the Reforms:
Viewpoint from the Countries Concerned; Chile", Ed.
By. Anlonio Ruezga, Evaluation of the Reforms, CISS, Latin
America, 2004.
CAN, Tuncay;
"Bireysel Emeklilik Rejimi Üzerine", Çimento İşverenleri
Sendikası Dergisi, C.14/2, Mart 2000 (www.cmis.org.tr).
CANSIZLAR,
Doğan;
"Bireysel Emeklilik Sistemi ve Emeklilik Yatırım Fonları",
TİSK-İşveren
Dergisi;
Kasım 2003 (www.tisk.org.tr).
CANSIZLAR,
Doğan;
"Bireysel Emeklilik Sistemi ve Sermaye Piyasalan", TİSKİşveren Dergisi, Aralık 2001, (www.tisk.org.tr).
CASEY, H. Bemard;"Evaluatıng Pension Reform", NFT, 2/2004, pp.1-11.
CIFUENTESJlodrigo
and
LARRAIN,FelipeB.;"Pension Reform in Central America: A Proposal", Harvard
Institute For International Development Discussion
Papers: No. 676, Harvard University, 1999; pp.1-33.
CORONADO, J.L.; "The Effects of Social Security Privatization on Household
Saving: Evidence from the Chilean Experience", Finance
and Economics Discussion Series, 1998/12, p.20.
CSGB, Sosyal
Güvenlik Kurumu
Başkanlığı;
Genel Sağlık Sigortası Kanunu
Tasarı Taslağı, 17.12.2004.
CSGB, Sosyal
Güvenlik Kurumu
Başkanlığı;
Emeklilik Sigortası Kanunu Tasan
291
Taslağı, 17.12.2004.
CSGB, Sosyal
Güvenlik Kurumu
Başkanlığı;
Primsiz Ödemeler Kanunu Tasarı
Taslağı, 17.12.2004.
ÇANAKÇI, i. Halil; "Emeklilik Fonları Piyasalara Uzun Vadeli Bir Fon Akışı
Sağlayacaktır ", TİSK-İşveren Dergisi, Kasım 2003
(www.tisk.org.tr).
ÇELİK, Abdulhalim; Küreselleşme Sürecinde Sosyal Güvenlik Sistemlerinin
Dönüşümü ve Türkiye, Ankara; 2002.
D'ANGELA, Jorge
veAlfredo Gamietea; "Social, Economic and Political Context of the Reforms:
Viewpoint From the Countries Concerned; Argentina",
Ed. By. Antonio Ruezga, Evaluation of the Reforms, CISS,
Latin America, 2004.
DAĞALP, Namık;
"Tasarrufların Bireysel Emeklilik Sistemine
yönelmesi,Kalkınma Açısından Çok Önemlidir", TİSKİşverenDergisi, Aralık 2001 ( www.tisk.org.tr )
DAĞALP, Namık;
"Bireysel Emeklilik Sistemi ve Son Gelişmeler", Banka,
Mali Ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, İstanbul, 5 Nisan
2002.
DAVIS, E. Philip;
Is There a Pension Crisis in The UK?, London; 2004, pp. 1~
30, (www.philipdavis.com).
DAYKIN, Chris;
"Pension Reform Developments around the World",
International Conference on Applied Statistîcs, Actuarial
Science and Financial MathematicslTth Tuesday: The
Department of Statistîcs and Actuarial Science, The
University of Hong Kong; 2002, pp.1-36.
DEVİNE, Theresa J.; "Demographics, Social Security Reform, and Labor Supply",
vvww,bos.frb.org/economic, 2005, p p . 7 7 - 1 0 1 .
Devlet Planlama
Teşküaü Müsteşarlığı; 8. BYKP, 2005 Yılı Programı,
Ankara, 2005.
292
Devlet Planlama
Teşkilatı Müsteşarlığı;8. BYKP, 2004 Yılı Programı Destek Çalışmaları,
Ekonomik ve Sosyal Sektörlerdeki Gelişmeler. Ankara
2004.
Devlet Planlama
Teşkilatı Müsteşarlığı;Katılım Öncesi Ekonomik Program, Kasım 2004, Ankara.
DISNEY, Richard,
Cari Emmerson,
Sarah Smith;
"Pension Reform and Economic Performance in Britain in
the 1980s and 1990s", NBER Working Paper Series, No
9555, 2003, (www.nber,org).
DÜNYA BANKASÎ;"Sosyal Adaletle Daha İleri Bir Türkiye", Bilgi Notu,
Kasım 2002.
EDV/ARDS, S.;
"The Chilean Pension Reform: A Pioneering Program",
Ed. By. Martin Feldstein, Privatizing Social Security, USA,
1998.
EKİN, Nusret, Alper
Y ve Akgeyik T.; Türk Sosyal Güvenlik Sistemi'nde Arayışlar: Özelleştirme
Ve Yeniden Yapılanma, İTO Yayınları, İstanbul, 1999.
EKİN, Nusret;
ELVEREN,
Ali Haydar;
ELVEREN,
Ali Haydar;
Kayıtdışı Ekonomi-Enformel İstihdam, İTO Yayınları,
İstanbul; 1995.
"Bireysel Emeklilik Sisteminin Geliştirilmesi:
Sonuçlar, Fırsatlar ve Beklentiler", Slayt Show,
Bireysel Emeklilik Sisteminin Geliştirilmesi, İktisadi
Araştırmalar Vakfı, 16 Haziran 2005.
"Bireysel Emeklilik Sisteminin Makro Ekonomik
Etkileri", İşveren Dergisi, Mayıs 2003.
293
Emeklilik Gözetim Merkezi: Bireysel Emeklilik
Sistemi 2004 Gelişim Raporu, İstanbul, 18 Mayıs
2005 {www.egm.org.tr).
ERGENEKON,
Çağatay;
ERGENEKON,
Çağatay;
ERGENOKON.
Çağatay;
EROL, Ahmet;
European
Commission;
"Emekliliğin Finansmanmda Yeni Bir Kavram:
Özel Emeklilik Fonu", Finans Dünyası. Temmuz 1998.
Özel Emeklilik Fonlan-Şili Örneğinden Alınacak
Dersler. İstanbul Menkul ICıvmetler Borsası. İstanbul, 1998.
"Sosyal Güvenlik Sistemleri Bağtammda Özel Emeklilik
Uygulamaları: Türkiye'deki Gelişime Global Perspektiften
Bir Bakış". Milli Reasürans Sigortacılık Bilimsel Çalışma
Yarışması. İstanbul. 1998.
Ekonomik Etkileri Açısından Türkiye'de Devlet Borçlan,
Maliye ve Gümrük Bakanlığı. APK Yayın No: 1992/324,
Ankara, 1992.
"Supplemenlary Pensions in The Single Market A Green
Paper". COM 283. December. 1997.
European Dialogue: Pensions Reform Challenges Faces European
Governments, Jan-Feb 1998. (www.europa.eu.int).
EUZEBY, Alain;
The Financing of Social Protection and Employment in the
Context of Economic Globalization". The Year 2000
International Research Conference on Social Security:
Social Security in the Global \'illage, International Social
Security Associaiion (İSSA), Helsinki; 2000; pp.1-14.
FOX. Louise and
PALMER, Edward; New Approaches to Multi-Pillar Pension Systems, 1999,
(wb.forumone.com).
jRUBER, Jonathan Social Security Programs and Retirement Around The
mdWISE,David; \Vorld.
294
The National Bureau of Economic Research, Massachusetts
1997.
GUTIERREZ,
Alvaro Castro;
GÜZEL, Ali;
"Principles and Practices of Social Security Refornı", lAA
International Senıinar on Pensions, International Social
Security Association (İSSA), Brighton; 2001, pp.1-13.
"Sosyal Güvenliğin Çağdaş Dinamikleri", Toprak İşveren
Dergisi, Sayı: 43, 1999.
HOFFMAN,
WilliamH., Sraith
James E.,
Willis Eugene;
Individual Inconıe Taxes, West's Federal Taxation, 2002
Annual Edition, USA, 2002.
HOLZMANN,
Robert, MacKellar,
Landis &
Rutkowski, Michal; "Accelerating the European Pension Reform Agenda:
Need, Progress, and Conceptual Underpinnings", Pension
Reform in Europe: Process and Progress (Ed. By
Holzmamı, Robert & Orenstein, Mitchell & Rutkowski,
Michal), The World Bank, Washington; 2003; pp. 1-46.
HOLZMANN,
Robert;
"Towards a Reform and Coordinated Pension System in
Europe", Rationale and Potential Structure; World Bank
Social Protection Discussion Paper Series; The World
Bank, Washington; 2004; pp.
ILO;
Facts on Social Security, ILO, Geneva; 2005,
ILO;
Global Employment Trends, ILO, Geneva; 2003.
ILO;
Social
IWRY, J. Mark;
"Regulation And Supervision Of Private Pensions in The
United States", Second OECD Conference on Private
Pensions, Brazil, May 2002.
Security Final Report, ILO,
295
Geneva
JERALDO-M.,
J.B.-O.M.;
KOÇ, Muzaffer;
The Chilean Pension System, Santiago, 1995.
"Sosyal Güvenliğin Kökeni", İş-Güç; Endüstri İlişkileri ve
İnsan Kaynaklan Dergisi", C.6, S.2, 2004.
KOOIMAN, Peter,
Rob Euwals,
Martijin van de VEN,
Daniel van Vuuren; "Price and inceme Incentives in Early Retirement: a
Preliminary Analysis of a Dutch Pension Refonn", CPB,
Holland, 2004.
KÜÇÜK, İbrahim; Sosyal Sigortalar ve Sosyal Sigortalann Plasman Alanları,
Devlet Bütçe Uzmanlığı Araştırma Raporları Dizisi: 11,
Maliye ve Gümrük Bakanlığı BÜMKO Genel Müdürlüğü
Yayını, Ankara, 1987.
LEGROS, Florence; "Population Aging, Electoral Behavior, and Early Retirement",
Pension Reform in Europe: Process and Progress (Ed.
By Holzmann, Robert and Orenstein, Mitchell andRutkowski,
Michal), The World Bank, Washington; 2003; pp.111-130.
LINN, Johannes R; "Foreword", Pension Reform in Europe: Process and
Progress (Ed. By Holzmann, Robert and Orenstein,Mitchell
and Rutkowski, Michal), The World Bank, Washington;
2003;pp.VII-VIII.
LİPMAN, Larry;
"Social Security: Crisis or Problem?", Palm Beach Post;
January 10, 2 0 0 5 . ( w w w . p a l m b e a c h p o s t . c o ) .
MIZRAK, N.Y.;
"Şili Ulusal Özel Emeklilik Sisteminin Sosyal Güvenlik
İlkeleri ve ILO Normlan Açısından Sakmcalan", İşletme ve
Finans Dergisi, S:84, Mart 1993, s.48.
Milliyet;
"Reformsuz GSS 160 katrilyona mal oiur", 28.06.2004.
MOWLANA, H.;
"The New Global Order and Cultural Ecoiogy", Media,
Culture and Society, V.15/1993, pp.9-27.
NCPA;
"Privatizing Social Security in Latin America", Policy Report,
No:221, January 1999, pp.1-11.
296
NEY. Steven:
"The Rediscovery of Politics: Democracy and Structural
Pension Reform in Continental Europe", Pension Reform
in Europe: Process and Progress (Ed. By Holzmann, Robert
and Orenstein, Mitcheil and Rutkowski, Michal); The World
Bank, Washington; 2003; pp.79-110
NIJSSEN, Jan;
"How Can Europe Overcome The Pension Crisis?", Cafe
Crossfîre Evening Debate, Friends of Europe, Brussels;
2005; pp. 1-8.
OECD;
Mexican Response to puestionnaire 2000, 1 May 2005,
(www.oecd.org).
OECD;
Private Pensions: Selected Country Profiles, 2001,
(wrww.oecd.org).
OECD;
Taxing Wages in OECD Countries, Paris; 2003.
OKUR, Ali Rıza;
"Çatıdan Temele Sosyal Güvenlik Reformu", TÎSK-İşveren
Dergisi, Mart 2005 (www.tisk.org.tr).
OKUR, Ali Rıza;
"Sosyal Güvenlik Depremi", Çimento-İşveren Dergisi,
2001, (www.cmis.org.tr/dergi/l 12001/makale-l.pdf).
Türkiye'de Birevsel Emeklilik Sistemi, TÜGİAD, İstanbul,
ÖNAL,Y Beyazn.; 2001.
Sosyal Güvenlik Bağlamında Özel Emeklilik Fonları,
ÖNAL,Y Beyazıt; Avrupa Birliği Ülkeleri, Diğer Ülke Uygulamaları Ve
Türkiye İçin Bir Özel Emeklilik Fonu Model Önerisi,
Milli Reasürans T.A.Ş., 1999 Yılı Sigortacılık Sektörü
Bilimsel Çalışma Yarışması, 1999.
ÖNDER, İzzettin;
"Kayıt Dışı Ekonomi ve Vergileme", İ.Ü. Siyasal Bilgiler
Fakültesi Dergisi, S:23-24, Ekim 2000-Mart 2001.
ÖZCAN, Sevgin;
"Bireysel Emeklilik
(www.turmob.org.tr).
Üzerine",
18.04.2001,
PALMER, Edward; "The Swedish Pension Reform Model: Framework and
Issues", Discussion Paper, Sweden; 2004, pp.1-50.
297
PEKER, Ayşe;
Sosyal Güvenlik Sisteminin Yeniden Yapılandırılması
Tartışmaları Ve Çözüm Önerileri, TCMB Araştuına Genel
Müdürlüğü, Tartışma Tebliğ, No 9703, Ankara, Aralık 1997.
QUIESSER, Monica"Pension Reform : Lessons From Latin America", OECD
Development Center, Policy Briefs No : 15, 1999.
Radikal;
"Sosyal Güvenlik Sistemi, Sağlıksız Bir Sistem", 19.04.2005.
RODRIGUEZ,
Jacobo L.:
"in Praise and Criticism of Mexico's Pension Reform", The
Cato Project on Social Security Privatization, April 14,
No. 340.
ROSNER,
Hans Jürgen;
"Sosyal Güvenlik Sistemlerinin Reformunda Özelleştirme
Stratejileri", Türkiye'de ve Almanya'da Sosyal Güvenlik
Sistemlerinin Reformu Uluslararası Konferansı, Konrad
Adenaur Vakfı, Ofset Ftomat, 8-19 Aralık 1997.
ROWDEN, Robert; "Potential Roles of the Human Resources Management
Professional in the Strategic Planning Process", S.A.M.
Advanced Management Journal, V. 64/3, Summer 1999,
pp.22-29.
SAK, Güven;
Sosyal Güvenükte Reforma Doğru-2, Radikal, 24.01.2005.
Saunders, John; "Population Change in Europe: Past
Experience and Future Prospects", Population Change and
European Security (Ed. By Lav^rence Freedman and John
Saunders), Potomac Books, London; 1991, pp. 21-35.
Sigorta Denetleme Kurulu; 2004 Türkiye'de Sigorta ve
Bireysel Emeklilik Faaliyetleri Hakkında Rapor, 2005;
İstanbul.
SMITH, James;
West's Internai Revenue Code of 1986 and Treasury
Regulations: Annotated and Selected; West Federal
Taxation; 2002 Annual Edition, USA, 2002.
SU, Mustafa;
"Bireysel Emeklilik Fonları Reel Sektörün Finansmanı
Açısından Önemli Bir İşlevi Yerine Getirecektir", TİSKİşveren Dergisi, Kasım 2003 (NVV^^VV^.tisk.org.tr).
298
SUSAM, Nazan ve "ABD'de 2001 ve 2003 Vergi İndirimi Tedbirleri ve Bu
Mustafa SUSAM; Tedbirlerin Ekomiye Etkileri", İ.Ü. İktisat Fakültesi
Mecmuası, C: 54/2, 2004.
SAĞAR, Ahmet;
"Sosyal Sigortalar Kurumu Bütçeleri", Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Dergisi, ÇSGB APK Başkanlığı, Y.2/2 OcakMart 1999.
T.C. 58. Hükümet;
Acil Eylem Planı.
T.C. Başbakanlık
Devlet İstatistik
Enstitüsü;
Hanehalkı İşgücü Anketi Sonuçlan. Temmuz 2005.
(www.die.gov.tr/TURKISH/SONIST/ISGUCU/250705.xls).
T.C. Başbakanlık
Devlet Planlama
Teşkilaü Müsteşarlığı; 2004 Yılı Katılım Öncesi Ekonomik Program, Ankara, 2004
(DPT, 2004a).
T.C. Başbakanlık
Devlet Planlama
Teşkilatı Müsteşarlığı; 8. BYKP, 2004 Yılı Programı, Ankara, 2004 (DPT, 2004b). t
T.C. Çalışma ve
Sosyal Güvenlik
Bakanlığı, Sosyal
Güvenlik Kurumu
Başkanlığı;
T.C. Çalışma ve
Sosyal Güvenlik
Bakanlığı, Sosyal
Güvenlik Kurumu
Başkanlığı;
Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu Tasan Taslağı, 17.12.2004.
Sosyal Güvenlik Sisteminde Reform Önerisi, Taslak Metin,
Nisan 2005.
T.C. Çalışma ve
Sosyal Güvenlik
Bakanlığı;
Sosyal Güvenlik Reformu, Ankara, 1999.
T.C. Hazine
Müsteşarlığı;
Sosyal Güvenlikte Reform,
299
(www.treasury.gov.tr/sosyal_guvenlik.pdf).
TEKSÖZ, Tuncay; "Sosyal Güvenlik Reformunun Genel Stratejisi", Bireysel
Emeklilik Sistemi: Sosyal Güvenlik Sistemi İçindeki Yeri
ve Geleceği, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, Afyon, 28
31 Mart 2002.
TEKSÖZ, Tuncay; "Sosyal Güvenlik Sisteminde Reform", TİSK-İşveren
Dergisi, Mayıs 2003 (www.tisk.org.tr)
The World Bank;
"Pension Reform in Latin America", 27 January 2005
(www.worldbank.org).
The World Bank;
Averting The Old Age Crisis: Policies to Protect The Old
And Promote Growth, Report No: 13584, USA, 30,9,1994.
TUNCAY, Aziz C; "Sosyal Güvenlik Krizi Çözümlenemeyecek mi?". Mercek
Dergisi, Ocak 1998.
TUNCAY, Aziz C ; Türk Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 7.
Bası, Beta Basım, İstanbul, 1997.Türkiye Genç İşadamları
Demeği (TÜGİAD); 2000Tİ Yıllara Doğru Türkiye'nin
Önde Gelen SorunlarınaYaklaşımlar : 27 - Sosyal
Güvenlik, İstanbul, 1997.Türkiye İşçi Sendikaları
Konfederasyonu (TÜRK-İŞ); Sosyal Güvenlik Raporu,
Ankara, 2005.
Türkiye İşçi
Sendikaları
Konfederasyonu,
Sosyal Güvenlik Raporu, Ankara, 1998.
Türkiye İşveren
Sendikaları
Konfederasyonu
(TİSK);
Türkiye İşveren
Sendikaları
Konfederasyonu
(TİSK);
"Sosyal Güvenlik Yasa Tasarılarının Değerlendirilmesi"
Semineri, TİSK'in Görüş ve Önerileri, TİSK Yayınlan Yayın
No: 256, İstanbul, Mart 2005.
Gelişmiş Ülkelerde ve Türkiye'de Sosyal Güvenlik Sisteminin
300
Yeniden Yapılandırılması, TİSK İnceleme Yayınları,
Ankara, 1997.
Türkiye Sanayicileri
ve İşadamları
Demeği (TUSİAD); Türk Emeklilik Sisteminde Reform: Mevcut Dumm ve
Alternatif Stratejiler, Yaym No: TÜSİAD-T/2004-11/382,
İstanbul, Kasım 2004.
Türkiye Sanayicileri
ve İşadamları
Demeği (TUSİAD); Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yeniden Yapılanma:
Sorunlar, Reform İhtiyacı, Arayışlar, Çözüm Önerileri,
TÜSİAD-T-97/10/217, İstanbul, 1997.
UĞUR, Suat;
Sosyal Güvenlik Sistemlerinde Özel Emeklilik
Programlarının Yeri ve Gelişimi, Türkiye İşveren
Sendikaları Konfederasyonu Yayını, Ankara, 2004.
UN;
World Population to 2300, New York; 2004.
ÜÇER, Ali Rıza ve
Cihat Oğan;
"SSK Gerçeği ve Sosyal Güvenlik Reformu'nun Perde
Arkası", Kamu Yönetimi Dünyası Dergisi, Y1/2-4, Kasım
2000.
ÜLKEN, Yüksel;
"Atatürk Döneminde İktisadi Olaylar-Arayışlar-Eylemler",
İ.Ü. İktisat Fakültesi Mecmuası, Ord. Prof. Dr. Ömer Celal
Sarç Armağanı, C : 4 2 / S : l - 4 . İstanbul, 1986.
VITTAS, Dimitri;
"Regulatory Controversies of Private Pensions Funds",
World Bank Development Research Group, January, 1998.
WALLISERBECKER, J.-S.:
"Social Security Privatization: Experiences Abroad",
January 1999, (www.cbo.gov).
WASOW, Bemard;
"The Beginning of Social Security's End?", The Century
Foundation. L/10/2005. (wAvw.socsec.org).
WEAVER, R. Kent;
"Design and Implementation Issues in Swedish Individual
301
Pension Accounts". Social Security Bulletin, V. 65/4,
2003/2004, pp.38-56.
YELDAN, Erinç;
"TÜSİAD'ın Emeklilik Sistemi Raporu";. 29 Aralık 2004
(www.bilkent.edu.tr/~-yeldane).
YERMO, Juan;
Private Annuities in OECD Countries, OECD, 2001,
(www.oecd.org).
302