DÖVİZ DERGİSİ`NDE

Transkript

DÖVİZ DERGİSİ`NDE

PİYASA GELİŞMELERİNİ İLK SİZ TAKİP EDİN
döviz dergisi
06 Mayıs 2013 pazartesİ - SAYI NO: 16
BİRÇOK ANALİZ
PİYASA İLE İLGİLİ GELİŞMELER
DÖVİZ DERGİSİ’NDE
WWW.DOVİZDERGİSİ.COM
İÇİNDEKİLER
SAYFA 4
SAYFA 24
• PARAN MI VAR DERDİN VAR
• AVRUPA MERKEZ BANKASI’NDAN REKOR FAİZ İNDİRİMİ
• AVRUPA’NIN VERGİ KAÇIRMAYLA MÜCADELESİ
SAYFA 6
• EUR / USD ANALİZİ
SAYFA 25
• BAZEN PETROL MİKTARI LÜZUMUNDAN FAZLA OLUYOR
SAYFA 7
• GBP / USD ANALİZİ
• USD / TRY ANALİZİ
SAYFA 8
SAYFA 26
• ÇİN’DE HİZMET SEKTÖRÜ
• EUR / TRY ANALİZİ
SAYFA 27
• ÇİN’DE YENİ GIDA SKANDALI
SAYFA 9
SAYFA 28
• DOWJONES ANALİZ
• GAZPROM DÜNYANIN EN ÇOK KAZANAN ÜÇÜNCÜ ŞİRKETİ
• HİNDİSTAN FAİZİ İNDİRDİ
SAYFA 13
• İNGİLTERE’DE HİZMET SEKTÖRÜ İYİ YOLDA
• FACEBOOK ANALİZ
SAYFA 29
SAYFA 14
• İNGİLTERE’DEKİ AB KARŞITI PARTİ YEREL SEÇİMLERDE
• BASINDAN HABERLER
İKTİDAR PARTİSİNİ SALLADI
• İNGİLTERE’DEN DENİZ AŞIRI VERGİ HAMLESİ
SAYFA 17
• ABD’DE EMLAK SEKTÖRÜ GÜÇLENİYOR
SAYFA 30
• BNP PARİBAS
• İŞSİZLİK 2008’DEN SONRAKİ EN DÜŞÜK DÜZEYİNDE
• EN DÜŞÜK DÜZEYİNDE İŞSİZLİKTE KUZEY-GÜNEY AYRIMI
SAYFA 18
• “FRANSA RESOSYANA GİRECEK, AB EKONOMİSİ DARALACAK”
SAYFA 31
• ERAI, KOBİ’LERİN ÇİN’DEKİ YOLDAŞI
• JP MORGAN’DA YENİ SKANDAL
• KAYA GAZI İLE RUS DOĞAL GAZ ŞİRKETİ GAZPROM İÇİN İŞLER
SAYFA 19
TERSİNE DÖNDÜ
• SANKT PETERSBURG EKONOMİK FORUM’U İSTİKRARLI
BÜYÜMEYE ODAKLANACAK
SAYFA 33
• RUSYALI MİLYARDER APPLE HİSSELERİNİ ALDI
• MİLYON DOLARLIK SERVETİ NASIL YAPTIM ?
SAYFA 20
SAYFA 34
• CARİ AÇIĞI AŞAĞI YÖNLÜ REVİZE ETTİ
• PİYASALAR LETTA’DAN MEMNUN, İTALYANLAR EMİN DEĞİL
• MOODY’S, SLOVENYA’NIN
SAYFA 21
SAYFA 35
• RBS
• İSPANYA HÜKÜMETİ EKONOMİK DARALMANIN
• SOÇİ 2014 FEDERAL ANTİ-TEKEL SERVİSİ SPEKÜLATÖRLERİ
BU YIL DERİNLEŞMESİNİ BEKLİYOR
DİZGİNLEYEBİLECEK Mİ ?
SAYFA 22
SAYFA 36
• ADİDAS’IN ARTAN KARI HİSSE SENETLERİNİ YÜKSELTTİ
• TÜRKİYE TARİHİNİN EN BÜYÜK İHALESİ 26.14 MİLYAR EURO
• ALMAN BANKACIYA DAVA
SAYFA 23
• ALMANYA EURO’DAN KARLI ÇIKIYOR
SAYFA 38
• ÜNLÜ YATIRIMCI TWİTTER’A GİRDİ
DÖVİZ DERGİSİ
NEDEN DÖVİZ DERGİSİ ?
Dünyanın en büyük piyasasında işlem yapmak ve yaptığınız
işlemler için bilgi almak istiyorsunuz. Döviz dergisini okuyorsunuz çünkü yurt dışı piyasalardaki gelişmelerin hayatımızı daha
çok etkilediği bugünlerde, başta ekonomik olmak üzere, politik,
sosyal, çevresel ve teknolojik oluşumları daha yakından takip
etmek ve yurt dışı spot parite (fx), vadeli işlemler, opsiyon ve
CFD piyasaları aracılığıyla yatırım portföyünüzü çeşitlendirmek
istiyorsunuz.
2001 ve 2007 yılında yaşanan ekonomik krizler sonrasında,
ülkemizde önce döviz dalgalanmalarının serbest bırakılması,
ardından faizlerin hızla gerileyerek cazibesini kaybetmesi,
yatırımcıların alternatif yatırım araçlarına yönelmesine neden
olmuştur.
Yatırımcıların kaldıraçlı yatırım enstrümanlarına olan talebi,
uzun bir süredir Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası A.Ş’nin
faaliyete geçmesini sağlamış, zamanla aynı şekilde çalışan yurt
dışı piyasalara ilgi daha da artmıştır.
DÖVİZ DERGİSİ İLETİŞİM
Telefon : 0(212) 505 37 69
E-Posta : [email protected]
Bu ilgi, yatırımcıların tek bir borsa ve geleneksel enstrümanlar
yanında, farklı yatırım alternatiflerine duydukları ihtiyacı işaret
etmektedir; bu durum aynı zamanda ülkemizdeki yatırımcıların
daha nitelikli ve bilinçli olmaları yolunda güzel bir trendin
başladığının da işaretidir.
Döviz Dergisi bu trende paralel olarak, yatırımcıların yurt dışı
piyasalara güvenilir ve etkin bir kaynaktan erişimlerini sağlamak
üzere kurulmuştur.
Sitemizde
zengin
kapsamlı
strateji
bültenlerimize
erişebileceksiniz. Döviz Dergisi ile edindiğimiz tecrübelerimizi
ve bilgilerimizi sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz. Günlük yazılı
ve görüntülü bültenlerimiz yanında, şirketimizin tecrübesinden
birebir komünikasyonla faydalanabilme ayrıcalığının size katma
değer olacağına inanıyoruz.
Spot parite (fx), vadeli işlemler, opsiyon ve CFD piyasalarında
onlarca parite, metal, emtia, hisse senedi, hazine bonosu
yatırımları yaparken profesyonel desteğe ihtiyaç duyacağınızı
düşünüyorsanız, gelin birlikte çalışalım.
Kişiye özgün ve 7/24 hizmetlerimizden faydalanma imkânına
gerçek anlamda ilk defa ulaşma fırsatını yakalayın.
Adres
: Galataderesi Cd. 27/6
Şişli - İstanbul
PARAN MI VAR DERDİN VAR
Yatırımcı şaşkın. Mevduat, döviz, altın ve Hazine kâğıtlarının reel getirisi eksiye döndü.
Para piyasalarında kazanmak bir tarafa varlığın değerini korumanın güç olduğuna dikkat çeken uzmanlar önümüzdeki dönemde gayrimenkul yatırımının önemli bir alternatif oluşturacağı görüşünde.
Türkiye ekonomisinde son 5 yılda yaşanan yapısal değişim, yatırımcıların da kafasını karıştırdı. Geçmişteki yüksek enflasyon döneminde, mevduatına kâğıt üzerinde de olsa, yüksek
Yüksek faiz alan yatırımcılar, şimdi yıllık yüzde 6’lık getiri karşısında şaşkın. Reel getiriler negatife dönerken,
parası olan yatırımcı ne yapacağını bilemiyor.
Radikal Gazetesi’nde dün Oktay Özdabakoğlu’nun kaleme aldığı haberde bu durum ‘Paran mı var derdin var’
başlığı ile duyuruldu. Uzmanlar yatırım araçlarının getirisinin reel olarak bu kadar gerilediği hatta negatife
döndüğü bir ortamda gayrimenkul yatırımının en doğru kararlardan biri olacağı görüşünde.
Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı da geçen gün yaptığı açıklamada, “Dünyada benzeri görülmemiş bir
dönem yaşanıyor.
Yüksek likidite ve bol düşük faiz. Bu dönem kalıcı gibi görünüyor. Türkiye’de de kısa vadeli reel faizler şu anda
eksi bölgede bulunuyor. Bununla yaşamayı öğreneceğiz” tespitinde bulunmuştu.
Paranın uzmanları, yatırımcıların bu dönemde para piyasalarında yöneleceği iki yatırım aracı olduğu
görüşünde. Bunlardan biri getirisi hâlâ pozitif olan uzun vadeli tahviller, bir diğeri ise hisse senedi.
4
PARAN MI VAR DERDİN VAR
YÜZDE 1 KDV AVANTAJI
Hisse senedi piyasasını risk taşıdığı gerekçesi ile tercih etmeyecek yatırımcılar ve para piyasalarına alternatif
yatırım arayanlar içinse en doğru tercihin emlak olacağı görüşü hakim. Emlak uzmanları özellikle yüzde 1’lik
KDV avantajı olan projelerin bu dönemde tercih edilebileceğini söylüyor. Ayrıca aylık yüzde 0.7’ye kadar gerileyen konut faizleri de emlak yatırımcıları açısından büyük avantaj taşıyor.
Hükümetin kentsel dönüşüm başta olmak üzere ülke çapında emlak sektörüne özel önem verdiğine dikkat
çeken uzmanlar emlak yatırımlarının orta ve uzun vadede para kazanmak için önemli bir alternatif olacağı
görüşünde.
TEK KAZANDIRAN BORSA
Para piyasaları cephesinde son faiz düşüşleri sonrasında ortaya çıkan tablo önümüzdeki dönemin de bu
cephede zor geçeceğini gösteriyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, mart
sonu itibariyle son bir yılda yatırımcısına reel getiri sağlayan tek araç hisse senediydi. Mevduat yüzde 0.57,
dolar yüzde 5.39, euro yüzde 7.14, külçe altın ise yüzde 10.31 kaybettirirken, borsanın bir yıllık reel getirisi
yüzde 26.27 oldu. Merkez Bankası Başkanı’nın faiz düşüşünün devam edeceğine yönelik açıklamalarının
ardından, tahvil faizi de yüzde 5.17 ile tarihinin en düşük seviyesine geriledi. Böylece tahvil yatırımcısı son bir
yılda reel olarak yüzde 2’ye yakın zarar etti.
ALTINDA KAYIP BÜYÜK
Altındaki reel kayıp, nisan ayında yaşanan sert düşüş sonrasında yüzde 15’e yaklaştı. Mevduat faizlerindeki
düşüş, parasını bankalara yatıran tasarruf sahiplerinin faiz gelirini önemli ölçüde azaltırken, bankaların ödediği
mevduat faizini azalttı. BDDK’nın şubat sonu verilerine göre, bankalar 2012 yılının ilk iki ayında mevduata 7
milyar 496 milyon lira öderken, bu rakam bu yılın aynı döneminde 6 milyar 174 milyon liraya geriledi. Yani,
bankaların mevduata ödediği faiz 1 milyar 322 milyon lira azaldı. Bu durum, tasarruf sahiplerinin getirisinin 1.3
milyar lira azaldığı anlamına geliyor.
Düşük faiz ortamından en kârlı çıkan kesim bankacılık sektörü oldu. Bu yılın ilk iki ayında mevduata ödediği faiz
yüzde 17.6 azalan bankacılık sektörünün, kredilerden aldığı faiz geliri ise yüzde 10.7 artarak 13.1 milyar liraya
ulaştı. Sektörün iki aylık net kârı ise 4.3 milyar lirayı aştı.
5
PARİTE ANALİZ
Portekiz’de ana muhalefetteki Sosyalist Parti, öfkeli. Coelho hükümetinin
EUR / USD
ANALİZİ
kemer sıkma politikalarının, zenginlere dokunmadan, orta ve düşük gelir
gruplarını hedefleyen ideolojik bir program olduğunu savunuyorlar.
Başbakan Coelho ise, ülkeyi düze çıkarmanın, kamu harcamalarında büyük
çaplı kesintilerden geçtiğinde ısrarlı.
Son olarak, otuz bin memurun işine son verilmesi ve emeklilik yaşının yükseltilmesi planlarını açıklayan merkez-sağ hükümet, diğer seçeneğin euro’yu
terketmek olacağını söylüyor.
EURUSD paritesi 1.321 direnç seviyesini geçemeyince 1.307 desteğine kadar
geriledi. Analiz anında 1.307 destek seviyesinden işlem gören parite, EURO
cinsi varlıklara girişlerin devam ediyor olmasıyla halen yükseliş dinamiğini
korumaktadır.
Paritede destekler 1.3005 ve 1.293’dur. Bizler henüz paritenin satış için
ortam oluşturduğuna inanmıyoruz. Fakat bu hafta içi parite destek seviyelere
kadar gerileyebilir. Halen gerilemeler alım fırsatı olarak değerlenmelidir
görüşündeyiz. 1.32 Direnç seviyenin üzeride çok zor fiyatlanma olacağı
için destek-direnç seviyelerin dar bir alanda olması yatay fiyatlanmayı
destekleyecektir.
EUR / USD
6
İskoçya’da bölgesel hükümette iktidarda olan İskoçya Ulusal Partisi, gelecek
GBP / USD
ANALİZİ
yıl Birleşik Krallık’tan ayrılma önerisini halk oylamasına sunmayı planlıyor.
Londra’da merkezi hükümetin hiç desteklemediği bir senaryo bu.
İskoçya bağımsızlığını kazanırsa, bu yeni ülkenin hangi para birimini
kullanacağı, kafalardaki sayısız sorudan biri.
İskoç milliyetçileri, ‘’en azından bir süreliğine sterlin’e devam.’’ diyor. Ama
merkezi hükümet, bunun mümkün olamayacağı görüşünde.
Sterlin cinsi varliklara hafif miktarda girişler devam etmesi GBP değerli kılıyor.
Hafta içi BOE faiz kararı paritede sert dalgalanmalara neden olacaktır. 1.554
seviyesinden fiyatlanan paritede 1.546 destek noktamızdır. Bizler GBP/
USD’nin ilerleyen sürede 1.57 seviyelerine yükseleceğini tahmin ediyoruz.Bu
nedenle gerilemelerde GBP alınmasını önermeye devam ediyoruz. Geçmiş
sayılarımızı lütfen okuyunuz.
GBP / USD
Kur 1.797 seviyesinden işlem görmeye devam ediyor.
USD / TRY
ANALİZİ
Yatay bir alanda fiyatlanan kurda bir süre daha yatay fiyatlanma göreceğimizi
tahmin ediyoruz.
Bizler daha önceki yayınlarımızda belirtmiş olduğumuz gibi kurda yükselişleri
satış fırsatı olarak değerlendiriyoruz.
Hafta içi 1.807e kadar yükselmesini beklediğimiz kurda 1.812 üzeri kalacı
olmayacağını düşünüyoruz.
7
USD / TRY
Kur geçmiş yayınlarımızda belirtiğimiz gibi 2.32 seviyesinin altına inmeyeceğini
EUR / TRY
ANALİZİ
ve 2.35 ve 2.37 seviyelerde hareket edeceğini öngörmüştük.
Lütfen geçmiş yayınlarımızı tekrar okuyunuz. Bu hafta tekrar 2.34 seviyesine
inebiliriz.
Fakat bu seviyeden tepki bularak bulunduğumuz 2.352 seviyelerine yükselebiliriz.
2.341 diğer destek noktamızdır. Destek seviyelerden 2.35 ve 2.37 hedefli alım
yapmak üzere plan yapılabilir.
EUR / TRY
Döviz Dergisi’ni twitter.com/dovizfx adresinden takip edebilirsiniz. Takip ederek hergün piyasa
gelişmelerini ve birçok ürünün destek-direnç noktasına ulaşabilirsiniz.
Ayrıca günlük işlem önerisi almak isterseniz www.dovizgazetesi.com’a üye olabilirsiniz.
8
ENDEKS ANALİZ
DOWJONES
ANALİZ
Endeks 14900 seviyesine yükseldi. Halen alım dinamiği devam eden endeksde birçok trader artık satış için hazırlık yapıyor. Ya da analizlerinde satış için
not ediyor. Bizler daha önce satış için hamlelerde bulunmuştuk. Fakat hisse
senedi alımlarını korumanızıda belirtmiştik. Endeks 15100 seviyesine kadar
yükselebilir. Fakat kalıcı yükseliş olabilir mi bunu kestirmek şu anda zor
görünüyor. Yapılan işlemlerde mutlaka stop kullanılmalıdır. Örneğin 14900’den
satmak isteyen yatırımcının hedefi 14000 ise minimum stop noktası 15150
olamlıdır. Stop noktası en fazla bu hedefte 15800 tutulabilir. Bu hedefte satan
bir yatırımcı Aralık 2013 vadeliyi tercih etmelidir.
9
10
11
12
FACEBOOK ANALİZ
Medya uzmanı olan Ian Maude “İnsanlar artık sıkıldı ve yeni
şeyler denemek istiyorlar. Facebook’un Myspace’e dönüşme
olasılığı biraz düşük gibi ama bu ihtimal imkansız değil” dedi.
Dünyanın en büyük sosyal ağı Facebook, giderek çeşitlenen
ve sayıları artan rakiplerine kullanıcı kaybetmeye devam ediyor.
En son veriler, Facebook’un en güçlü olduğu ülkelerde aylık
kullanıcı sayısının milyonlarca azaldığını gösterdi. Analistler,
Facebook’un bir zamanlar MySpace’in yaşadığı gibi bir sonla
karşılaşma olasılığının ‘çok düşük’ olmadığını belirtti.
Yeni ve farklı sosyal medya platformları arayan internet ve mobil kullanıcıları, Facebook’a olan bağlılıklarını
sona erdiriyor. Facebook, 2013’ün ilk çeyreğine ait verileri açıklamaya hazırlanırken, yatırımcılar şirketin gelirlerinde yüzde 36 artış yaşanmasını bekliyor. Mobil cihazlarda izlenen doğru stratejinin getirdiği reklam geliriyle
bağlantılı olan bu beklentiye rağmen, Facebook’un ABD ve İngiltere başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde
kullanıcı sayısını artık artıramadığı belirtildi.
Analiz firması SocialBakers’ın verilerine göre, Facebook’un ABD’deki kullanıcı sayısı geçtiğimiz ay yüzde 4
azaldı ve 6 milyon kişi sosyal ağı terk etti. İngiltere’de bu oran yüzde 4.5 olurken, 1.4 milyon kullanıcı Facebook
hesaplarını kapattı. Her iki ülkede geride kalan 6 ay içinde kaybedilen aylık üye sayısı ise 9 milyon oldu.
“İNSANLAR SIKILDI”
Guardian sitesinin haberine göre, ABD ve İngiltere’nin yanı sıra Kanada, İspanya, Fransa, Almanya ve
Japonya’da da kullanıcı sayıları gözle görülür bir şekilde azalmaya başladı. Guardian’a konuşan Londra merkezli Enders Analysis şirketinde medya uzmanı olan Ian Maude, “Sorun şu ki, ABD ve İngiltere’de Facebook’a üye
olmak isteyen insanlar bunu çoktan yaptı… İnsanlar artık sıkıldı ve yeni şeyler denemek istiyorlar. Facebook’un
Myspace’e dönüşme olasılığı biraz düşük gibi ama bu ihtimal imkansız değil” dedi.
Facebook’un Nisan 2012’de satın aldığı ve o dönemde 30 milyon civarında kullanıcısı bulunan Instagram,
bugün 100 milyon üyenin üzerine çıkarken, özellikle genç kullanıcılar eski bir Facebook çalışanı olan Dave
Morin’in kurduğu akıllı telefon tabanlı sosyal medya ağı Path’e akın ediyor. Her hafta 1 milyon yeni kullanıcı
kazanan Path, sadece Venezuela’da iki günde 500 bin kişi tarafından indirildi.
1 MİLYARIN ARDINDAN DÜŞÜŞ BAŞLADI
Faceook, her ne kadar güçlü olduğu ülkelerde gözden düşmeye başlasa da, Güney Amerika’da güçlenmeye
devam ediyor. Brezilya’da kullanıcı sayısı yüzde 6 artarak 70 milyona ulaşırken, Hindistan’da ise yüzde 4 artarak 64 milyona çıktı.
Küresel yatırım bankası Jefferies, Ocak 2013’te Facebook’un 1.05 milyar kullanıcıya ulaştığını, Şubat’ta ise 20
milyonluk düşüş yaşadığını belirtti. Araştırma firması Nielsen ise son bir yılda İngiltere’de kaybedilen kullanıcı
sayısının 27 milyon olduğunu açıkladı. ComScore verileri ise kullanıcıların sosyal ağda eskisi kadar vakit
geçirmediğini gösterdi. Kuzey ve Güney Amerika’da kullanıcıların Facebook’ta harcadığı süre Aralık 2012’de
121 dakika iken, Şubat 2013’te 115 dakikaya geriledi.
‘Home’ arayüzünün başını çektiği mobil stratejisiyle gelirlerini artıran Facebook, akıllı telefon ve tablet bilgisayalardaki aylık kullanım süresini 69 dakikaya çıkardı. Mobil platformdaki stratejisiyle gelirlerini artıran Facebook,
Wall Street’in beklentisine göre geçtiğimiz yıl ilk çeyrekte 1.06 milyar dolan gelirini bu dönem 1.44 milyar dolara
çıkaracak.
13
BASINDAN HABERLER
İtalya’dan sağ liberal Corriere della Sera gazetesi İtalya Başbakanı
Enrico Letta’nın Avrupa gezisini ve AB Komisyonu Başkanı Jose
Manuel Barroso ile buluşmasını irdeliyor:
“Yeni başbakanın gezisi basit değildi, henüz tamamlanmadı, bunu en
iyi Letta biliyor. Tam tersine, bu sadece bir başlangıçtı. Birçok sorunun
yanıtı havada kaldı, birçok konu konuşulmayı bekliyor. Roma son 17 ayda
üç başbakan gördü. Avrupa bu durumu anlamaya çalışıyor. Büyüme ve
reformlar ancak el ele verince başarılı olur, bunu AB Komisyonu Başkanı
Jose Manuel Barroso ve Almanya Başbakanı Angela Merkel de altı ay
önce söylemişti. Ancak İtalya şimdi belki de bunu Paris ya da Madrid’den
daha fazla ispatlamak zorunda. Peki ama nasıl? Dün Brüksel’deki
görüşmede bu konunun ayrıntılarına girilmedi.” Stuttgarter Nachrichten gazetesinin Uli Hoeness’in adının karıştığı
vergi skandalına dair yorumunda ise şu satırları okuyoruz:
“Sosyal Demokrat Parti, İsviçre ile Almanya arasındaki vergi anlaşmasına
ilişkin, bazılarının zamanında blokaj olarak nitelendirdiği tutumunda haklı
çıktığını artık düşünebilir. SPD’nin çabasıyla geçen yıl reddedilen yasa
uygulamaya girseydi, diğer vergi kaçakçıları gibi Bayern Münih Futbol
Kulübünün Başkanı Uli Hoeneß de para cezası ödeyerek parasını aklayacak, ancak adı anonim kalacaktı. Baden-Württemberg Eyaleti Maliye
Bakanı Nils Schmid, ‘Bu anlaşmayı onaylasaydık, birçok vergi kaçakçısı
elimizden kaçacaktı’ diye bayram ediyor. Lüksemburg ve Avusturya
ile yapılacak anlaşmaların başarısız olması halinde, İsviçre üzerindeki
baskının artmaya devam edeceği önceden görülebilecek bir gerçek.
Muhtemelen Almanya Maliye Bakanı Wolfgang Schäuble’nin Sosyal
Demokrat Partili politkacılara, kendi planına karşı gelip de anlaşmayı reddettikleri için teşekkür etmesi gerekecek.”
Berliner Zeitung gazetesi ise gündemine Avrupa Merkez Bankası’nı
taşıyor.
“Euro Bölgesi’ndeki bankaların sorunu pek de likidite eksikliği değil.
Avrupa Merkez Bankası zaten çoktan bankalara, istedikleri miktarı veriyor.
İşte şimdi de bu önlemin uygulanma süresini ve hiçbir bankanın likidite
sıkıntısı nedeniyle batmama garantisini uzattı. Bankaların Avrupa Merkez
Bankası’ndan para almaya devam edecekleri işin bir yönü. Diğer yönü
ise bunu ödünç vermemesi. Zira Güney Avrupa’daki küçük ve orta ölçekli
işletmeler ya hiç kredi alamıyor ya da bunun için çok yüksek faizler ödemek zorundalar.”
14
BASINDAN HABERLER
Avusturya’dan Der Standard gazetesi, bazı
Avrupa Birliği ülkelerinin isteksizce izlediği
tasarruf politikalarını mercek altına alıyor.
‘Tasarruf politikasından taviz verilmemeli’
başlıklı yorum şöyle:
“Fransız hükümeti uzun süredir sigortalı olan
çalışanlar için emeklilik yaşını, geçen yıl 62’den
60’a indirdi. Roma’da Silvio Berlusconi’nin etkisi
altındaki yeni hükümet bir önceki kabinenin yaptığı
reformları geri almayı düşünüyor.
AB’deki partnerler bu tür kötü uygulamaları destekleyecek olursa, bu büyük ihmalkârlık olur. İtalya ve Fransa
sadece, kendi beceriksiz siyasi sistemleri ve hatalarına yönelen dikkatleri dağıtmaya çalışıyor.
Bunun için bütün suçu Almanya Başbakanı Angela Merkel’e yüklemek çok kolaya kaçmak olur. Brüksel, bugüne
dek tasarruf önlemlerinin neden geciktiği gerekçelendirildiğinde, hep uzlaşmaya hazır bir tavır sergiledi. Bundan
daha fazla taviz vermesi de gerekli değil.”
İspanya’dan sol liberal El Pais bugünkü sayısında Venezuela’daki
gelişmeleri değerlendiriyor. Gazete Hugo Chavez’in ölümünün
ardından iktidara gelen Nicolas Maduro’nun izlediği çizgiyi şöyle
yorumluyor:
“Nicolas Maduro’nun liderliğindeki yeni hükümet ülkedeki krizin
aşılması için akla gelebilecek en kötü yolu seçti. Parlamento’daki
oturumda muhalif milletvekillerini hedef alan şiddet, Hugo Chavez’in
halefinin acınacak bir istikamete yöneldiğini gösteriyor. Yeni yönetim
yıkıcı bir politika izliyor. Devlet Başkanlığı seçimlerinde oyların yeniden
sayılması yönünde verilen meşru dilekçeyi reddeden bu yönetim,
aslında kendi yasalarını ihlâl etmiş oluyor. Maduro adeta Chavez’in bir
karikatürü. Üstlendiği görevin üstesinden gelebilecek durumda değil.
Pragmacı bir Devlet Başkanı olduğu söyleniyordu, ama onda bunun
hiçbir emaresi görülmüyor.”
15
BASINDAN HABERLER
İtalya’nın yeni Başbakanı Enrico Letta ilk resmi
ziyaretlerini Berlin ve Paris’e yaptı. Letta, ülkesinin
Avrupa çizgisinde kalacağı mesajı verdi. Berliner
Zeitung gazetesinin yorumunda, İtalya’nın artık siyasi
tartışmaları bir kenara bırakarak, krizden çıkmaya konsantre olması gerektiği savunuluyor:
“İtalya’nın çok uzun süreden bu yana komünizm ya da
komünizm-karşıtlığından başka sorunları var. Eski komünistlerin yanı sıra komünizm karşıtlarının da bunu sadece
kavraması değil, aynı zamanda itiraf etmesinin zamanı çoktan geldi. Bu yalan İtalya’yı mahvetti.
Ülke, tarihinin çıkmaz sokaklarına bakarak, 21’inci yüzyılda nasıl algılanmak istendiğini bulmak zorundadır.
Ancak her şeyden önce, ki biz de bunu isteriz; hükümetlerin halk karşıtı bir yönetim yapmaması gerekir. Yoksa
ne İtalya’dan bir şey olur, ne de Avrupa’dan.”
Euro krizi, Hollanda’da tahtın devrinin
Almanya’daki yankıları ve 1 Mayıs İşçi
Bayramı, bugünkü Alman basınında öne
çıkan yorum konuları.
Euro Bölgesi’ndeki kriz ülkeleri ile ilgili art arda gelen karşılaştırmalı araştırmalar, kurtarma paketleri için malî kaynak sağlayan ülkelerde kafaları karıştırıyor. Krizle boğuşan Kıbrıs’ta maaşlardan
yapılan sosyal kısıntıların Almanya’dakinden çok daha düşük olması ya da kriz ülkelerindeki hanelerin Almanya’dakilerden çok daha zengin olması gibi. Düsseldorf kentinde yayımlanan Westdeutsche
Zeitung bu tür karşılaştırmalar konusunda uyarıyor:
“Bu tür hesapların zayıf yönleri var. Çünkü örneğin Kıbrıs’ta bir hanede Almanya’dakinden çok daha fazla
kişi yaşıyor, ayrıca yaşlılık sigortası için bireyler genelde ev inşa etmek gibi özel tasarruflara gidiyor. Oysa
Almanya’da resmî emeklilik sigortasından önemli miktarlar çekilebiliyor ve bu istatistiksel olarak özel servete yansımıyor. Dolayısıyla tablo çarpıtılıyor. Kriz ülkelerine yönelik son dönemde art arda gelen eleştirel
yargılamalar Almanya ve ekonomik açıdan güçlü diğer ülkelerde ortak para birimi için yeterince olgun olmayan
çok fazla ülkenin Euro Bölgesi’ne hızla kabul edildiği fikrinin yayılmasına neden oluyor. Bu tez özellikle de
Almanya’da sonbahardaki genel seçimlerde Euro karşıtlarının ekmeğine yağ sürecek. Euro Bölgesi’nin böylesine hızlı bir şekilde genişlemesi hata bile olsa, 180 derecelik bir dönüş, sonuçları kestirilemeyecek riskleri
beraberinde getirecektir. Krizdeki bazı ülkelerin Euro Bölgesi’nden ayrılması ise değerlendirmeye değecek bir
seçenek.”
Deutsche Welle Türkçe
16
ÖNEMLİ GELİŞMELER
BNP PARİBAS
ABD’DE EMLAK SEKTÖRÜ GÜÇLENİYOR
Son veriler, Amerika’da emlak sektörünün güçlendiğini gösteriyor.
S&P Case Schiller Konut Fiyatları Endeksi’ne göre Amerika’nın
BNP Paribas’ın karı ilk çeyrekte
en büyük 20 kentinde konut fiyatları son 12 ay içinde yüzde 9
geçen yılın aynı dönemine göre
oranında arttı.
yüzde 45 azalarak 1.58 milyar
euro oldu.
Son yedi yıldır elde edilen en büyük kazanım olan bu oran, aynı
zamanda Amerikan tüketicisinin ekonomiye güveninin arttığının da bir
Fransa’nın en büyük bankası
göstergesi olarak görülüyor.
BNP Paribas’ın karı, yatırım
bankacılığı alanından gelirleri
Emlak sektörünün çöküşünden beş yıl sonra Amerikalılar’ın yeniden
azalmasına, İtalya’daki sorunlu
konut satın almaya başladı. Konut satışları, geçen yıla oranla yüzde 7
krediler için ayrılan karşılıklara
arttı. Haciz oranı son yedi yılın en düşük seviyesine indi. Sam Coffin,
bağlı olarak düşüş gösterdi. UBS Menkul Kıymetler’de ekonomist: ”Satılan evlerin sayısı artmaya
devam ediyor. Emlakçılar satışa çıkan ev sayısının az olduğunu
söylüyor.”
Avrupa’nın 3. büyük bankası
konumundaki BNP Paribas’ın
karı ilk çeyrekte geçen yılın aynı
Satışa çıkan ev sayısının az olması, fiyatları yükseltiyor. Amerika
dönemine göre yüzde 45 azalarak
Taşeronlar Birliği’nden Ken Simonson’a göre bu da müteahhit-
1.58 milyar euro oldu.
lerin ihtiyacı olan itici güç: ”İnşaat sektörüne baktığınızda apartman
inşaatlarında patlama görüyorsunuz. Müstakil konut ve konut olmayan
Geçen yılın aynı döneminde 2.87
bazı kategorilerdeki inşaatlar da büyük oranda arttı.”
milyar euro kar etmişti.İlk çeyrekte kar, geçen yıla göre düşüş
İyimserlik havası ve borsanın yükselmesi Amerikan ekonomisindeki
gösterse de analist beklentilerinin
yavaş toparlanmaya destek veriyor. Fon yöneticisi Brad Friedlander,
üzerinde gerçekleşti.
tüketici güveninin de Nisan’da hızla arttığını söylüyor: ”Kredi alanların
durumu ve bilanço, birkaç yıl öncesine göre çok daha iyi. Ekonominin
Analistler, 1.38 milyar euro kar
düzeldiğini görüyoruz.”
bekliyorlardı. İlk çeyrekte gelirler
de yüzde 2 artışla geçen yılın
Emlak piyasasında görülen düzelme işaretlerinin, işsizlik oranının
aynı dönemindeki 9.89 milyar
azalmasına katkıda bulunması beklenmiyor. Yarın açıklanacak yeni
eurodan 10.06 milyar euro sevi-
iş verilerinde işsizlik oranının değişmeyerek yüzde 7,6’da kalması
yesine yükseldi.
bekleniyor.
17
“FRANSA RESOSYANA
GİRECEK, AB EKONOMİSİ
DARALACAK”
Avrupa Komisyonu raporu, Fransa’nın resesyona girmesi
ile birlikte Euro Bölgesi’nde beklenenden daha büyük bir
ekonomik daralma yaşanacağına işaret ediyor.
Karamsar bir tablo çizen raporda, Euro Bölgesi ekonomisinin
bu yıl % 0,4 daralması bekleniyor. Şubat tahminlerinde bu
oran % 0,3 olarak öngörülmüştü.
Fransa ekonomisinin bu yıl % 0,1 daralarak
resesyona girmesi bekleniyor. % 10,6 olması
beklenen işsizlik oranının ise gelecek yıl %
10,9’a çıkacağı öngörülüyor. Avrupa Merkez
Bankası büyüme konusundaki endişeler
nedeniyle dün faiz oranlarını indirmişti.
Komisyon raporunda, “Derin bir mali ve ekonomik krizin ardından cebelleşen AB ekonomisinin bu yıl içerisinde çok yavaş bir tempoda hız
kazanması bekleniyor.” denildi.
Fransa’nın bu yıl gayri safi milli gelirinin %
3,9’una denk düşen bütçe açığının 2014’te
% 4,2’ye fırlayacağı tahmin ediliyor. Bunun
üzerine Komisyon’un ekonomiden ve paradan
sorumlu üyesi Olli Rehn, bugün yaptığı
açıklamada, % 3 hedefine varması için
Fransa’ya iki yıl daha verilmesinin “mantıklı”
ERAI, KOBİ’LERİN ÇİN’DEKİ YOLDAŞI
Business Planet’in bu bölümünde çin pazarına açılan
Avrupalı KOBi’ler ve onlara dönük çalışmalar yapan
ERAI inceleniyor. Business Planet’in bu bölümünde
çin pazarına açılan Avrupalı KOBi’ler ve onlara
dönük çalışmalar yapan ERAI inceleniyor. çin ve
diğer gelişmekte olan ülkelerin 2030 yılında dünya
ölçeğinde gayrisafi milli hasılanın yüzde 60’ını üretmesi beklenirken ERAI bu dev pazara girişte Avrupalı
küçük ve orta ölçekli ticari işletmelerin en büyük
yardımcılarından biri konumunda.
25 yıla yakın bir süre önce Fransa’nın Rhone-Alpes
bölgesi’nde, çin’e yatırım yapacak olanlara yardımcı
olmak amacıyla kurulan ERAI,Avrupalı KOBİ’lerin
çin pazarına açılmasına destek oluyor. Kurum 2011
yılında Avrupa girişimciliği teşvik ödüllerinde de finale
kalmıştı. ERAI raporlarına göre çin halen Avrupa için
önemli bir potansiyel pazar konumunda bulunuyor.
olacağını söyledi.
Ancak Reuters haber ajansının bildirdiğine
göre, Maliye Bakanlığından bir yetkili, Rehn’in
açıklamalarına rağmen Fransa’nın % 3
hedefine 2014’te ulaşmayı amaçladığını söyledi. Yunanistan ve İspanya’da işsizlik tırmanıyor
Euro Bölgesi’nde işsizlik oranı ortalamasının bu
yıl % 12,2’ye çıkması bekleniyor. Geçen yıl bu
oran % 11,4 olmuştu.
Yunanistan ve İspanya’da ise işsizlik oranının
% 27’ye tırmanacağı tahmin ediliyor.
İşsizliğe karşı mücadelenin önemine dikkat çeken Rehn, Euro Bölgesi ekonomisinin 2014’te % 1,2 oranında büyüme
gösterebileceğini vurguladı. Bütçe kesintilerinin
Fransa merkezli bir KOBİ olan MGJ China, gıda, kozmetik ve kimya endüstrisinde kullanılan conta ve kapak
üretiminde Avrupa’nın en büyük üç üreticisinden biri
konumunda. Bundan 5 yıl kadar önce şirket yöneticilerinin Asya pazarına açılma kararı üzerine kurulan çin
kolu her yıl yüzde 20’lik artışla 2012 yılında 1.5 milyon
Euroluk ciroya ulaşmış durumda.
18
büyümeyi engellediği kaygısıyla Euro ülkelerine kemer sıkma önlemlerini gevşetmeleri
çağrısında bulunulmuştu. Perşembe günü
Avrupa Merkez Bankası faiz oranlarını 10 ay
sonra yeniden düşürerek % 0,75’ten % 0,5’e
çekti.
SANKT PETERSBURG EKONOMİK FORUM’U
İSTİKRARLI BÜYÜMEYE ODAKLANACAK
Sankt Peterburg’ta uluslararası foruma yönelik hazırlıklar sona ermek üzere. 20 Hazirandan itibaren
şehre, etkinliğe katılmak üzere, yaklaşık beş bin konuk gelecek.
Forum katılımcıları küresel ekonomideki durumu
değerlendirecek. Peterburg Uluslararası Ekonomi
Forumu, geleneksel olarak öncü siyasetçi, ekonomist ve iş çevrelerini bir araya getiriyor. Bu
yıl düzenlenen forumun ana teması, “İstikrarlı
Ekonomik Büyümenin Küresel Gündemi”.
Katılımcılar, gelişmede gerçek istikrarın dünya
RUSYALI MİLYARDER APPLE HİSSELERİNİ ALDI
ekonomisi çapında sağlanabilmesi için, çözüm
olanakları arasından dengeli bir yaklaşım
Özbek asıllı Rusyalı işadamı Alişer Usmanov, teknoloji
seçmeleri gerekecek.Ekonomik büyümenin en
devi Apple’ın hisselerine 100 milyon dolar yatırdı.
önemli kaynaklarından biri sayılan öncü teknolojilere, forumda özel ilgi gösterilmesi öngörüldü.
Haber geçen Bloomberg, milyarderin, eylül ayından bu
yana üç kat değer kaybetmesine rağmen şirkete inandığını
Rusya Ulusal Enerji Güvenliği Fonu Müdürü
açıkladığını yazdı.
Konstantin Simonov, ekonomik büyümeye ivme
kazandıran alanların sürekli değiştiğini, bu nedenle
Usmanov’un çevresinden bir kaynak, Rus gazetesi
durumun çok iyi tahlil edilerek değerlendirilmesi
Vedomosti’ye, hisse senedinin 500 doların altına, 450 dol-
gerektiğini belirtti.
ara kadar, düştükten sonra işadamının Apple hisselerini
satın aldığını söyledi.
“Son on yıldır ekonominin çehresini dijital teknolojiler oluşturuyor. Burada, internetin baş döndürücü
Böylece Usmanov, teknoloji devinin yüzde 0,021-0,024’üne
gelişimini olduğu gibi yeni iletişim araçlarının
sahip oldu.
hızlı gelişimini de saymamız gerekir. Günümüz
insanı, sürekli olarak bilgi denizine dalmış bir kişi.
Apple, 2012 Ağustos ayında 620,58 milyar dolarlık ser-
Yakın gelecekte bazı atılımlardan bahsetmek ger-
mayesiyle, Microsoft’un 1999 yılı rekorunu kırarak tarihin en ekirse, bana göre bu atılımlar bioteknoloji alnında
pahalı şirketi unvanını kazanmıştı.
yapılacak. Önümüzdeki on yıl bu alanda atılım
dönemi olacak.”
Ancak eylül ayından bu yana şirketin hisse senetleri yüzde
30 oranında değer kaybetti.
Ancak, Peterburg Forumu, sadece küresel konuları
değerlendirmek ve temel ekonomik sorunlarda
Apple hisseleri, Usmanov’un teknoloji şirketlerine olan ilk
görüşleri uyumlandırmak için bir organizasyon
yatırımı değil. İşadamı, dünyanın en büyük sosyal ağı olan
değil. Geçen sene forum sayesinde iş dünyası
Facebook’un halka arzı sayesinde 1 milyar dolar kazanç
toplam tutarı 10 milyar doları aşan 80’in üzerinde
elde etmişti.
anlaşma imzalandı.
19
CARİ AÇIĞI AŞAĞI YÖNLÜ
REVİZE ETTİ
JP Morgan, Türkiye için 2013 yılı cari işlemler
açığı beklentisini aşağıyönlü revize etti.
JP Morgan, beklentilerin altında gelen 1. çeyrek
dış ticaret açığı, turist sayısında keskin artış ve
enerji fiyatlarındaki zayıflığadayanarak Türkiye
için 2013 yılı cari işlemler açığı beklentisini
aşağıyönlü revize etti. Cari işlemler açığı tahminini 60.3 milyar dolar,
GSYH’nın yüzde 6.8’inden 56.4 milyar dolar,
GSYH’nın yüzde 6.3’ü seviyesine indiren JP
Morgan, cari işlemler açığının daha yavaş
artacağı beklentisinin Türk finansal varlıkları için
yatırımcı iştahını artırmasını beklediklerini de
vurguladı. Cari işlemler açığında bir yavaşlamanın daha
az döviz talebi anlamına geleceğini ve TL için
destekleyici olabileceğini belirten JP Morgan,
ancak TCMB’nin kısa vadeli faizleri düşük tutarak TL’nin güçlenmesine önlemeye kararlı
göründüğünü belirtti.
MOODY’S, SLOVENYA’NIN
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu
Moody’s, Slovenya’nın ‘’Baa2’’ olan uzun
vadeli kredi notunu iki kademe birden
düşürerek yatırım yapılamaz anlamına gelen
‘’Ba1’’e çekti.
Moody’s tarafından yapılan açıklamada, not
indirimi Slovenya’nın bankacılık sistemini istikrara
kavuşturabilmek için “dışarıdan yardıma gereksinim duyabileceği” beklentisine dayandırıldı.
Slovenya’nın kredi notunu negatif olarak belirleyen Moody’s böylece yeniden not indirimine
gidebileceği sinyalini de verdi.
Slovenya’da koalisyon ortaklarından Sosyal
Demokrat Parti’nin Genel Başkanı İgor Luksiç
piyasa koşullarının bozulması halinde Euro kurtarma fonuna başvurabileceklerini söylemişti. Slovenya’da Alenka Bratusek başkanlığındaki
hükümetin 9 Mayıs’a kadar Brüksel’e “krizle mücadele planı” sunması gerekiyor.
AB Komisyon Başkanı José Manuel Barroso,
Sloven hükümetini muhtemel bir banka ve finans
krizi karşısında acil siyasi reformlar almaya ve
bütçede tasarrufa gitmeye çağırmıştı.
20
BORÇ ORANLARI
Hedef yıllık borç ihtiyacını düşürmek ve istikrara
kavuşturmak.
Kemer sıkma önlemlerinin yumuşatılmasının nedeni, ekonomik büyümenin beklenenden daha fazla
İSPANYA HÜKÜMETİ EKONOMİK DARALMANIN
BU YIL DERİNLEŞMESİNİ BEKLİYOR
yavaşlaması ve İspanya ile Yunanistan gibi bazı ülkelerde, ekonomik faaliyetlerin son derece azalması.
Kemer sıkmak kötü söz söylemek mi oldu? Ya
Ekonomilerin zayıf olması amaca ulaşmayı daha güç
da kullanılan dilden de öte, politikada değişiklik
hale getiriyor.
mi var? Kemer sıkma ile ilgili katı tutumun son
zamanlarda yumuşadığı dikkat çekiyor.
Büyüme yavaş olunca, vergi geliri azalıyor ve sosyal
yardımlara daha fazla kaynak ayırmak gerekiyor.
Örneğin Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel
Bu nedenle hükümetlerin borçları da, güçlü bir ekono-
Barroso, “kemer sıkma politikası temelde doğru
mide olduğu gibi hızla azalamıyor.
olmakla birlikte, artık sınırına dayandı” diyor.
Bir de matematiksel oran meselesi var.
Oysa Avrupa Komisyonu, Avrupa’nın bazı kesimlerinde kemer sıkma politikasının en büyük savunucusu
Hükümetlerin mali durumunun sağlıklı olup
olarak görülüyor.
olmadığının en önemli göstergelerinden biri toplam
borcun ulusal gelire oranı.
Barroso’nun sözünü ettiği sınırlar siyasi: kemer sıkma
önlemleri uygulanan ülkelerde halkın tepkisi buna
En önemli hedeflerden biri bu oranı istikrarlı tutmak.
örnek.
Ekonominin küçülmesi bu oranın bileşenlerinden
birinin azalması, dolayısıyla aradaki farkın büyümesi
Komisyon gibi, Uluslararası Para Fonu IMF de tavrını
anlamına geliyor.
yumuşatmışa benziyor.
Örnek vermek gerekirse, Yunanistan’da borç 2008’de
IMF Başkanı Christine Lagarde, BBC’nin bir
gayrısafi yurtiçi hasılanın yüzde 112’siyken bu yıl
programında İngiltere için “artık kemer sıkma önlem-
yüzde 180’ine ulaşması bekleniyor.
lerini yavaşlatmayı düşünmenin zamanı geldi” diye
konuştu.
Bu rakam İrlanda’da yüzde 44’den yüzde 122’ye,
İngiltere’de de yüzde 52’den yüzde 93’e yükseldi.
Dünyanın en büyük yatırım fonlarından Pimco’nun
genel müdürü Bill Gross da kısa vadede kemer sıkma
SORUN ÖNLEMLER Mİ ? önlemleri ile ekonomik büyüme sağlanamayacağına
Bunun nedenlerinden biri, muhtemelen kemer sıkma
dikkat çekti.
önlemlerinin beklendiğinden daha ağır sonuçlara yol
açması.
Söylem değişti, ancak siyasetçiler arasında nereye
gidileceği değil, ne kadar çabuk varılacağı tartışılıyor.
IMF’nin bunu gösteren bazı araştırmaları var.
21
Önlemlerin böyle bir etkisi olduğu tamamen kabul
Haberler üzerine, şirketin hisseleri Frankfurt
görmese de, bu görüş karar verme yetkisi olan çevrel-
borsasında günün erken saatlerinde yüzde 6 değer
erde kendini hissettiriyor.
kazandı.
Avrupa Komisyonu Başkanı Barroso’nun söz ettiği
Adidas Yürütme Kurulu Başkanı Herbert Hainer,
siyasi sınırlar da sözkonusu.
geçen yılın aynı döneminde satışların Avrupa futbol
şampiyonaları ve Olimpiyatların başlamasına yakın
Halk istemeden de olsa önlemleri kabullenmezse,
yükseldiği göz önüne alındığında, bu yıl kaydedilen
hedefe ulaşmak siyasi açıdan imkansız hale geliyor.
artışın daha da etkileyici olduğunu söyledi.
Şimdilik, Euro bölgesinde en azından borç krizinin
tırmanma olasılığı azaldı.
Reebok’ın kârında uzmanların tahmininin de ötesinde
çift rakamlı düşüşler sergilemesi Adidas’ı zorlayan
İspanya ve İtalya da dahil olmak üzere mali piyasala-
gelişmelerden olmuştu.
rdan borç almaya ihtiyacı olan ülkeler için borçlanma
koşulları göreceli olarak daha iyi.
Adidas, geçen yıl Reebok’un nominal değerini 265
milyon euro düşürmek zorunda kalmıştı.
Bu da onlara nefes alacak zaman tanıyor.
Reebok’ın düşüşündeki etkenlerden biri ABD’de NFL
BBC
ile önemli bir sözleşmeyi kaybetmesi olmuştu.
Adidas, Reebok’ın 2013 yılı satışlarını, yoga, dans ve
egzersizlere yönelik ürünlerle artırmayı planlıyor.
Sonuçları “olağanüstü” olarak niteleyen DZ
Bankasından uzman Herbert Sturm ve “Bugünün
en önemli haberi, Adidas grubunun, bu zor pazar
ADİDAS’IN ARTAN KARI
HİSSE SENETLERİNİ YÜKSELTTİ
koşullarında kâr marjını artıran bir performans sergilemesi” dedi.
Dünyanın ikinci en büyük spor giyim firması
Adidas, 2013’ün ilk çeyreğinde satışlarda yaşanan
düşüşe rağmen yüksek kâr açıkladı.
Alman şirket, giderek daha fazla sayıda insanın yüksek ücretli ürünlerini satın aldıklarını belirterek, net
ALMAN BANKACIYA DAVA
kârını yüzde 6.5 oranında artırıp 308 milyon euroya
çıkardığını duyurdu.
Almanya’da kamuya ait HSH Nordbank
bankasının eski yönetim kurulu başkanı Dirk Jens
22
Şirketin brüt satış kârı ise tarihinde ikinci kez yüzde
Nonnenmacher hakkında zimmetine para geçirme-
50’nin üzerine çıkarak, yüzde 50.1 olarak açıklandı.
kten dava açıldı.
Alman Basın Ajansı’nın ‘Süddeutsche Zeitung’ gaze-
Ancak Bertelsmann Stiftung’un yayımladığı bir
tesinin özel haberinden aktardığı bilgilere göre,
araştırmanın sonuçları, Almanya’nın Euro’dan büyük
Hamburg Eyalet Mahkemesi’nde, HSH Nordbank
kazançlar elde ettiğini gösteriyor.
bankasının 6 eski yönetim kurulu üyesi hakkında dava
açıldı.
Raporda, ‘Euro olmasaydı, Almanya’nın GSYİH’da
kaydettiği büyüme her yıl yüzde 0.5 daha düşük
Sanıkların “zimmete para geçirmek” iddialarına yanıt
olurdu’ deniliyor ve Euro olmadan Avrupa’nın
verdiği ve suçlamaları kabul etmediği öğrenildi.
‘siyasi olarak dağılacağı’ ve uluslararası rekabette
Bankacı Dirk Jens Nonnenmacher’ın avukatı Heinz
kaybedeceğine uyarısına yer veriliyor.
Wagner, davayla ilgili Alman Basın Ajansı dpa’nın
sorularını yanıtladı.
Ayrıca araştırmada Euro’nun geleceğinin parlak
olduğuna da dikkat çekiliyor: ‘Euro üyeliğinin büyüme
İlk duruşmanın temmuz ayı ortasında görülmesinin
açısından getirdiği kâr, 2013 ile 2025 arasında 1.2
beklendiğini belirten Avukat Wagner, bankanın
trilyon Euro’ya denk geliyor.’ Bu da her bir Alman için
2007 yılında “Omega” kod adıyla yürüttüğü ve zara-
yılda bin 100 Euro ek gelir anlamına geliyor.
rla sonuçlanan malî operasyonun davaya konu
oluşturduğunu belirtti.
Bertelsmann Stiftung Başkanı ve Genel Müdürü
Aart De Geus, ‘Almanya’nın para birliğine üyeliği
Hamburg ve Schleswig Holstein eyaletlerine ait HSH
uluslararası ticaretin maliyetini düşürüyor ve güçlü kur
Nordbank bankası, “Omega operasyonu”kapsamında
dalgalanmalarından koruyor. Bu da Almanya, Güney
160 milyon euro zarara uğramıştı.
Avrupa’daki kurtarma programları çerçevesinde
verdiği borçların büyük kısmını silecek bile olsa, para
birliğine üyeliğinin avantajlarının baskın geleceği
anlamına geliyor’ dedi.
Eylül ayında genel seçimlerin düzenleneceği
ALMANYA EURO’DAN KARLI ÇIKIYOR
Almana’da Euro’ya karşı artan bir memnuniyetsizlik
bulunduğu görüşü hakim. Yeni bir Euro karşıtı parti
Bertelsmann Stiftung’un yürüttüğü bir araştırmaya
olan Almanya için Alternatif (AfD) geçtiğimiz ay ilk
göre Almanya, Güney Avrupa ülkelerine ver-
kongresini gerçekleştirdi.
ilen borçları geri alamayacak bile olsa Euro
üyeliğinden yine de kârlı çıkıyor.
Ancak kamuoyu araştırmaları ise halkın Euro ile ilgili
düşüncelerinin o kadar net olmadığına işaret ediyor.
Yunanistan, Portekiz ve İrlanda’yı iflastan korumak
için verilen kurtarma paketleri, Alman kamuoyunda
vergi mükelleflerine getirdiği ek maliyetlerle anılıyor.
2012 yazında düzenlenen bir anketin sonuçları,
katılımcıların yüzde 65’inin Alman Markı’na geri dön-
ARD’nin Cuma günü yayımladığı anket sonuçlarına
göre, Almanların yüzde 58’si, Almanya’nın ortak
para birimini korumak için elinden geleni yapması
gerektiğini düşünüyor. Yüzde 78 ise Euro ‘nun krize
dayanacağı görüşünde.
mek istediğine işaret ediyordu.
23
REEL EKONOMİYE ETKİSİ BELİRSİZ
Piyasaların faiz indirimine olumlu tepki vermesi
bekleniyor, ama reel ekonomiye nasıl bir etkisi olacağı
belirsiz.
Son aylarda Avrupa ülkelerine, ekonomik büyümAVRUPA MERKEZ BANKASI’NDAN
REKOR FAİZ İNDİRİMİ
eye engel olan kemer sıkma önlemlerinden kaçınma
çağrıları giderek büyüyor.
Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) kıtadaki ekonomik büyümeyi canlandırmak için bugün faiz
Hem Fransa Cumhurbaşkanı Francois Hollande,
oranlarını yine düşürdü.
hem de yeni iktidara gelen İtalya Başbakanı Enrico
Letta, kemer sıkma politikalarının gözden geçirilmesi
Gösterge faizde son 10 aydan bu yana ilk kez
gerektiğini düşünüyor.
yapılması öngörülen kesintiyle, yüzde 0,75 olan
gösterge faiz oranı yüzde 0,50’ye çekildi.
Ancak ECB’nin faiz indirimlerinin, gerçekten
canlandırılmaya ihtiyacı olan ekonomilere yardımcı
Ekonomik büyümeyle ilgili kaygılar ve enflasyon
olup olmayacağı yönünde kaygılar var.
korkularının azalması nedeniyle, bankaya faiz oranını
düşürmesi çağrıları yapılıyordu.
Çünkü uluslararası borç verenler hala Yunanistan ve
İspanya gibi ülkelerin durumundan endişeli.
Euro Bölgesi’ndeki kaygılar, bugün açıklanan imalat
sektörüyle ilgili verilerdeki düşüşle daha da büyüdü.
Euro Bölgesi’nin en büyük ekonomisi Almanya’da
imalat sektörü üst üste iki ay küçüldü.
Önceki gün açıklanan resmi veriler de , Euro
Bölgesi’nde işsizliğin rekor düzeylere yükseldiğini
AVRUPA’NIN VERGİ KAÇIRMAYLA MÜCADELESİ
ve enflasyonun son üç yılın en düşük seviyesinde
bulunduğunu göstermişti.
Avrupa’dan gelen ‘vergi cenneti’ suçlamalarının
ardından İngiltere Maliye Bakanı George Osborne,
Veriler çoğu yavaş büyüme ya da ekonomik durgun-
Bermuda ve Cayman Adaları gibi denizaşırı ülkel-
luktan mustarip Euro Bölgesi ülkelerinin ekonomileri-
erin, vergi kaçırmayla mücadelede İngiltere ve
yle ilgili karamsarlığı arttırmıştı.
diğer Avrupa ülkeleri ile işbirliğini artıracağını
açıkladı.
Çoğu ekonomi uzmanı daha önce ECB’nin faiz
indireceğini düşünüyordu. Ancak son verilerle beklenti
Mali krizde gelişmiş ekonomiler vergi gelirlerini koru-
daha da büyüdü.
maya çalışırken, büyük bankacılık sektörüne sahip
küçük ülkeler üzerinde bankacılıkta gizliliği kaldırma
ve vergi kaçırma ve kara para aklamayla mücadeleyi
güçlendirme baskısı artıyor.
24
ABD ile İsviçre, İsviçre bankalarındaki gizli hesaplar
Bilindiği gibi petrol, İran’ın ihracattan elde ettiği geli-
sebebiyle uzun süredir anlaşmazlık yaşıyor. Avrupa
rin %80 kadarını ve bütçenin gelir kısmının yaklaşık
Birliği de Avusturya ve Lüksemburg’a baskıyı artırıyor.
%50’sini sağlıyor. Petrol ile ilgili problemler İran’ın
Avusturya, İngiltere ve ABD’yi kendi vergi cennetlerini
ekonomik durumuna doğrudan etki yapıyor.
korumakla suçlamıştı.
Yorumcumuz Vladimir Sajin yazıyor:
Osborne, İngiltere’nin kontrolündeki Bermuda,
Cayman Adaları ve İngiliz Virgin Adaları gibi böl-
ABD, Avrupa Birliği, Avustralya, Kanada ve pekçok
gelerin artık banka hesap bilgilerini otomatik olarak
diğer ülkeler tarafından uygulanan yaptırımlar,
paylaşması gerekeceğini söyledi.
İran’ın petrol ihracatını, petrol taşıma sigortasını ve
bankacılık işlemlerini kapsıyor. İran’ın karşıtlarının
İngiliz Bakan, ‘Bu, gayrimeşru finansın önüne geçmek
kanısınca böyle yaptırımlar İran’ın petrol satışından
açısından son derece önemli ve vergi kaçakçılığıyla
elde ettiği gelirin azalmasına neden olup İran’ın büyük
küresel mücadelede standartları belirleyecek bir
harcamalar isteyen nükleer programını geliştirmesini
adım’ dedi. Banka hesap bilgileri, geçtiğimiz yıl vergi
engelleyecek.
kaçırmayla mücadele için anlaşmaya varan İngiltere,
Almanya, Fransa, İtalya ve İspanya ile paylaşılacak.
Yaptırımların İran’ın nükleer programını geliştirmesine
yaptığı etki hakkında net veriler yoktur. Fakat İran’ın
Jersey ve Guernsey, İngiltere dışındaki ülkelerle bilgi
petrol satışından elde ettiği gelirin yaptırımlar sonu-
paylaşımı için anlaşmaya varmadı. Man Adası ise
cunda önemli bir düşüş gösterdiği açıktır. Rusya
anlaşmaya dahil olacak. Anlaşma, Karayipler’deki
Şarkiyat enstitüsü İran bölümü şefi Nina Mamedova
Anguilla, Monserrat ve Tursk ve Caicos adalarını da
Rusya’nın Sesi radyosuna verdiği demeçte şunu
kapsayacak.
söyledi:
Bu yıl G8’in başkanlığını üstlenen ve vergi kaçırmayla
“Şimdi İran’da petrolle ilgili olarak karışık durum mey-
mücadeleyi öncelikleri arasına alan İngiltere, iki
dana geldi. Yaptırımlar petrol ihracatının yanısıra
hafta sonra konuyla ilgili olarak bir maliye bakanları
petrol çıkarımını da etkiliyor. Tüm bunlar dolayısı ile
toplantısı düzenleyecek.
istihdam problemine ve iş ücretine etki yaptığı için
ülkenin tüm ekonomisinde olumsuz ifadesini buluyor.
Bu da İran’daki sosyal durum hakkında iyimserlik telkin etmilyor.”
En önemli problem de, daha önce gerçekleştirilen petrol sevkiyatı için ödemeler yapılması problemidir. Bu
BAZEN PETROL MİKTARI
LÜZUMUNDAN FAZLA OLUYOR
bağlamda ödemeler yapılması tarihleri ve para transfer usulleri ile ilgili zorluklar ortaya çıkıyor.
İran’a karşı uluslararası toplum tarafından uygulanan yaptırımlar sonucu İran’dan petrol ihracatı,
İran ile para trasfer işlemlerinin gerçekleştirilmesi
kanlı İran-Irak savaşının doruğu olan 1986 yılından
yasaklandığı için Tahran daha önce sevkedilen petrol
sonra en düşük düzeye kadar azaldı.
için ödenmesi gereken 4 milyar dolar alamıyor.
25
Örneğin Shell şirketinin İran’a yaklaşık 2,5 milyar
Bu koşullarda Tahran orijinal bir karar aldı. İran, döviz
dolarlık borcu var. Petrol, Avrupa Birliği, İran’dan pet-
cinsinde ödemeler yapmak yeteneğinde olmayan
rol ihracatını yasaklamadan önce İran Ulusal petrol
kendi müttefiği Kuzey Kore’ye petrol sevkedecek.
şirketinden satın alındı. Şimdi ise Shell şirketi, ne
Her halde bu bağlamda en büyük önem taşıyan para
döviz cinsinde ne de barter usulü ile borcunu ödey-
değildir. Kuzey Kore’ye petrol sevkedilmesi, Tahran’ın
emiyor. İngiltere makamları Shell şirketi tarafından
teslim olmadığını ve Batı ile mücadeleyi sürdürdüğünü
İran’a olan borçlarırnı her ne şekilde olursa olsun
gösterecek iyi bir reklam eylemi olacak.
ödenmesini yasakladı. Mart ayında Vaşington bazı
ülkelerin İran’dan petrol satın almasına izin verdi.
Fakat bu karar yaptırımlar sonucu İran’ın karşı karşıya
Hindistan, böyle ülkelerden biridir. Hindistan İran’dan
geldiği finansal problemlerin çözülmesini sağlayamaz.
petrol satın alan ülkeler listesinde ikinci sırayı tutuyor.
Meydana gelen durumdan çıkar yol, uluslararası
İran ile Hindistan arasında bu alanda yaklaşık 1 milyar
toplum adına arabuluculuk yapan “6-lar grubu” ile
dolar tutarında işlemler gerçekleştiriliyor.
İran’ın nükleer problemi konusunda mutabakata
varılması yoludur. Sağduyulu uzlaşmalar, Tahran’ın
Çin gibi Hindistan da son aylarda İran’dan petrol
petrol sektörünü yeniden istikrarlaştırmakla kalmayıp
alımını kah azaltıyor, kah arttırıyor. Böyle olmakla
ekonominin gelişmesi için yitirilen olanakları iade
beraber İran’dan petrol alımlarının genellikle düşüş
etmesi olanağını verecek.
gösteriği açıktır. Örneğin 31 Mart 2013-de son bulan
2012 finansal yılında İran’dan Hindistan’a yapılan pet-
Rusyanın Sesi
rol sevki 2011 yılındakine kıyasla dörtte bir azaldı.
Genellikle İran’ın petrol ihracatı son aylarda düşmeye
devam etti. Bu yılın Şubat ayında İran dünya
piyasasına günde 1,1 milyon varil petrol sevkediyordu.
İlk verilere göre Mart ayında günlük petrol sevkiyatı
810 bin varile kadar azaldı. Halbuki 2011 yılında
İran’ın ortalama günlük petrol sevkiyatı 2,5 milyon varil
düzeyinde idi.
ÇİN’DE HİZMET SEKTÖRÜ
Petrol çıkarımı da düşüş gösteriyor. Geçen yıl günde
ortalama 2,5-3 milyon varil petrol çıkarılıyordu.
Nisan ayına Çin’de hizmet sektörü verileri geri
Bundan önceki yıllarda ise bu gösterge 4 küsür milyon
çekilme gösterdi.
varil düzeyinde bulundu. Fakat bugün daha küçük
miktarda petrolün bile satılması, son derecede güç
Mart ayında 55.6 gelen imalat dışı yönetici endeksi
oluyor. Bunun için İran satamadığı milyonlarca varil
Cuma günü gelen veride 54.5’e geriledi50 seviyesinin
petrolü, kendi kara sularında bulundurduğu tanker-
altı büyümede sorun olduğunu işareti olarak kabul
lerde depolamaya başladı.Örneğin Asaluye petrol
edilirken yeni siparişler tarafında 50.9 ile yılı en düşük
terminali yakınında 11 tanker bulunuyor. Her biri 2
seviyesine gelinmiş olduMart ayıdan veri 52.0 sevi-
milyon varil ham petrol içeriyor.
yesindeydi. İnşaat aktivitesi ise bir önceki ayda 64.3
olurken Nisan ayında 62.4’e geri gelindi.
26
Ancak bu tür olaylar birçok kişinin karlarını arttırmak
için hileli ürünler sattığı Çin’de halk için olağan bir
durum haline geldi. Çinli tüketicilerin yerel ürünlere
güveninin ne kadar düşük olduğunu ortaya koyan
bir diğer olay ise at eti skandalı patlak verdiğinde
yaşandı. Meşhur köftelerinde at eti bulunan IKEA,
Çin’deki köftelerinin temiz olduğunu çünkü Avrupa
yerine Çin’in Fujian eyaletinde üretildiğini açıklamış
ÇİN’DE YENİ GIDA SKANDALI
ancak bu kez de, ürünler Çin’de üretildiği için topa
tutulmaktan kurtulamamıştı.
Avrupa’daki at eti skandalının ardından bu kez
Çin’de koyun etine fare karıştırıldığı ortaya çıktı.
Kürk üretiminin artması ete vizon ve tilki eti soktu
Diğer taraftan Çin’de kürk endüstrisinin yükselişiyle
Küresel çapa yayılan at eti skandalının yankıları
vizon ve tilki etinin de sokaklara indiği biliniyor ve
henüz dinmişken Çin’deki tüketiciler başka bir şokla
Çinli tüketicilerin sokaklarda satılan ucuz ete yönelik
karşı karşıya kaldı, bu kez koyun etine fare eti
endişeleri giderek artıyor.
karıştığı ortaya çıktı.
Xinhua, yürütülen bir soruşturmada, hidrojen peroksit
Çin’in resmi haber ajansı Xinhua, yetkililerin içine
çözeltisi kullanarak tavuk pençelerini işleyen bir grup
yabancı madde karıştırılmış ve yanlış etkilendirilmiş et
şüphelinin Temmuz 2011’den bu yana 4 milyon yuan
ürünleri satışı yaptığı iddiasıyla 904 kişiyi tutukladığını
ya da diğer bir deyişle 650 bin dolar kar sağladığının
bildirdi. Xinhua, son üç aydan bu yana denetimlerin
ortaya çıktığını bildirdi. İnsan saçı ve kağıdın rengini
sıkılaştırılmasıyla polisin et satışına ilişkin 382 farklı
açmakta kullanılan hidrojen peroksit tavuk pen-
kanun ihlali ortaya çıkardığını ve 20 bin tonun üzeri-
çelerinin daha beyaz görünmesini sağlıyor. Aynı
nde yasa dışı ürüne el koyduğunu açıkladı.
kimyasalın ilk olarak 2011 yılında, Zhejiang eyaletinde
tavuk işlemede kullanıldığı ortaya çıkarılmıştı.
Habere göre, söz konusu kanun ihlalleri arasında
etlere su enjekte etmenin yanında fare, vizon ve tilki
Çin’in doğusundaki Wuxi şehrinde ise şüphelilerin
etini kimyasal işlemden geçirerek sığır ve koyun eti
fare ve vizon karıştırdıkları etleri koyun eti diye sata-
olarak satmak da bulunuyor.
rak 10 milyon yuan kazanç sağladıkları ortaya çıktı.
Son skandalın ardından Zhejiang polisi sahte koyun
Çinli gıda güvenliği düzenleyicileri ise adı yıllardan
etini tanımak için resimli bir rehber yayınladı. Xinhua,
bu yana skandallarla anılan sektörü temizleme
polisin ayrıca 2008 yılından bu yana yakın takipte
çabalarına son zamanlarda hız vermişti. Ülke liderl-
olduğu süt ürünleri endüstrisinde de denetimlerini
erinin hedefinde, yerel şirketlere güveni sonuç olarak
sıklaştıracağını belirtti. Ülkede 2008 yılında yaşanan
da tüketici harcamalarını arttırmak var.
olayda süte melamin karıştırılması sonucu 6 bebek
hayatını kaybetmiş 300 bin kişi hastalanmıştı.
Geçen Şubat’ta Avrupa kaynaklı et ürünlerinde
at etine rastlanması küresel çaplı bir şoka neden
WSJ
olmuştu.
27
Hindistan Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamaya
göre, repo faiz oranı yüzde 7.50’den yüzde 7.25’e,
ters repo faiz oranı yüzde 6.50’den yüzde 6.25’e
çekildiBanka nakit zorunlu karşılık oranını yüzde 4.0
olarak tuttuMerkez Bankası, ülke ekonomisinin 31
Mart 2014’te sona erecek olan mali yılda yüzde 5.7
GAZPROM DÜNYANIN EN ÇOK
KAZANAN ÜÇÜNCÜ ŞİRKETİ
büyümesini beklediğini açıkladı.
Banka, ekonomik büyümenin ancak 2014 mali
Rusya’nın enerji devi Gazprom, 2012’de dünyada
yılının ikinci yarısında hızlanabileceğini ifade etti.
en çok kazanan halka açık şirketler arasında
Açıklamada, “enflasyon riski daha fazla gevşeme
üçüncü sırada yer aldı. Şirketin geçtiğimiz seneki
için çok az alanbırakıyor.” denildi. Bankanın
net kazancı 38,058 milyar dolar olarak gerçekleşti.
açıklamasında, bankaların altın ithalatını kısıtlaması
nedeniyle altın talebinin azalacağının altı çizildi.
Gazprom’un önünde, 44,88 milyar dolarlık kazançla Amerikan petrol şirketi ExxonMobil ilk sırada ve
Hindistan Merkez Bankası, bu yıla yüzde 8.00 faiz
41,747 milyar dolarlık kazançla Amerikan teknoloji
oranı ile başlarken, 3 toplantıda da 25’er baz puan
devi Apple ikinci sırada yer alıyor.
indirim ile faizleri bugünkü seviyesine çekmiş oldu.
Banka yüzde 7.25 faiz oranını en son 2011 yılı Mayıs
Rus şirketinin ardında ise 37,834 milyar dolar kazanç
ayında görmüştü.
elde eden Çin Sanayi ve Ticaret Bankası geliyor.
Bir önceki dönemde 44,15 milyar dolarlık kazançla
rekor kıran Gazprom’un 2012 yılı kazancı, ihracat
hacminin azalması ve vergi yükünün artması dışında
fiyatların geriye dönük olarak gözden geçirilmesi sonucu gaz alıcılarına fazladan ödenen miktarların iade
edilmesi sonucu azaldı.
İNGİLTERE’DE HİZMET SEKTÖRÜ İYİ YOLDA
İngiltere’de hizmet sektörü nisanda son sekiz ayın
en hızlı büyümesini yakaladı.
Durgunluğa tekrar girmekten çok küçük bir oranla kurtulan ülkeden gelen bu olumlu veri düzelmenin biraz
hızlanabileceği sinyali verdi.
Piyasa araştırma şirketi Markit’in açıkladığı satın alma
HİNDİSTAN FAİZİ İNDİRDİ
yöneticisi endeksi yeni siparişlerdeki artışın etkisiyle
üst üste dördündü ayında da yükselişini sürdürürken
Hindistan Merkez Bankası, repo ve ters repo faiz
üç yıldır uyguladığı kemer sıkma politikaları yüzünden
oranlarını 25 baz puan aşağı çekti.
eleştirilere hedef olan hükümeti biraz olsun rahatlattı.
28
Muhafazakar Parti Eşbaşkanı Grant Shapps,
‘seçmenin sesini gayet net duyduklarını’ söyledi,
ancak 2015’teki seçimlerin yine de İşçi Partisi ve
Muhafazakarlar arasında geçen bir yarış olacağını
kaydetti.
Öte yandan UKIP’in, yerel seçimde kazandığı kent
İNGİLTERE’DEKİ AB KARŞITI PARTİ YEREL
SEÇİMLERDE İKTİDAR PARTİSİNİ SALLADI
konseyi sandalyelerine rağmen hiçbir konseyde
çoğunluğu sağlayamaması da olasılık dahilinde.
İngiltere’de düzenlenen yerel seçimde AB karşıtı
İngiltere’deki seçim sistemi sebebiyle genel seçimde
İngiltere Bağımsızlık Partisi (UKIP), iktidardaki
UKIP’in Parlamento’ya girmek için daha da fazla oy
Muhafazakar Parti’den kendine çektiği oylarla
alması gerekebilir.
önemli başarı kazandı. Seçim sonuçları, 2015’teki
genel seçimler öncesinde Başbakan David
Ön sonuçlara göre UKIP, 2 binin üzerinde kent kon-
Cameron’ın başını ağrıtacak.
seyi sandalyesinden 80 kadarını alabilecek.
AB ve göçmen karşıtı UKIP’in lideri Nigel Farage,
‘Sanırım bu durum, düzende şok dalgalarına yol açtı’
dedi.
Cameron daha önce UKIP’i ‘bir grup deli ve gizli ırkçı’
olarak nitelemiş, partinin önde gelen isimlerinden Ken
Clarke ise parti için ‘bir avuç soytarı’ demişti.
İNGİLTERE’DEN DENİZ AŞIRI VERGİ HAMLESİ
İngiltere, vergi kaçırma ve kara para aklamayla
Sky News’a konuşan Farage, ‘Getirin bakalım
mücadelede önemli bir adım attı.
soytarıları. Bizi herkes istismar etti, insanların sandığa
gidip UKIP’e oy vermemesi için bütün düzen elin-
İngiltere, vergi kaçırma ve kara para aklamayla
den geleni yaptı. Ama sonunda çok, çok sayıda kişi
mücadelede önemli bir adım attı. Londra yönetimi,
UKIP’e oy verdi’ dedi.
‘vergi cenneti olarak gösterilen denizaşırı toprakları
Bermuda ve Cayman Adaları gibi ülkelerin diğer dev-
UKIP’in şu anda İngiltere Parlamentosu’nda temsil-
letlerle işbirliğini artıracağını duyurdu.
cisi bulunmuyor, ancak seçim sonuçları Muhafazakar
Parti’nin Cameron üzerinde, Avrupa ve göç
Buna göre, bu ülkelerdeki banka hesap bilgileri otoma-
konularında daha katı bir tutum sergilemesi için
tik olarak İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya ve İspanya
uyguladığı baskıyı artırabilir.
ile paylaşılacak.
İşçi Partisi, anketlerde Muhafazakarların 10 puan
İngiltere, iki hafta sonra konuyla ilgili bir maliye
önünde gidiyor. Ancak UKIP, İşçi Partisi’nin kalel-
bakanları toplantısı düzenleyecek.
erinde de başarı gösterdi. Koalisyon hükümetinin
küçük ortağı Liberal Demokratlar da seçimde UKIP’in
yükselişinin baskısı altına girdi.
29
İŞSİZLİK 2008’DEN SONRAKİ
EN DÜŞÜK DÜZEYİNDE
İŞSİZLİKTE KUZEY-GÜNEY AYRIMI
Amerika’da işsizlik oranı 2008 yılından bu yana
Avrupa’nın güney ülkeleri işsizlikten kırılırken
en düşük düzeyine geriledi. Çalışma Bakanlığı
Almanya bunun tam tersi bir tablo sergiliyor.
geçen ay istihdam sektörüne 165 bin kişinin daha
Göstergeler, uçurumun daha da derinleşeceğini
katıldığını açıkladı. Böylece işsizlik oranı yüzde
ortaya koyuyor.
7,5’e düştü.
Yunanlar yetişen nesli ‘kayıp’ diye nitelendiriyor.
Son haberlerin ardından Amerikan borsalarında hızlı
Çünkü hükümet gençlerin yarısına bile iş olanağı
bir yükseliş kaydedildi. Dow Jones 15 bin puanın
sağlayamıyor. Gençlerin yüzde 50’si işsiz. Bu,
üzerine çıkarken, S&P endeksi 1600’ü geçti. İstihdam
Yunanistan için bir felaket. İspanya’da da her ay kap-
artışı yine hizmet sektöründe görüldü. Üretim sek-
anan işletmelerin sayısı artıyor. Burada da özellikle
töründeyse artış olmadı.
gençler arasında işsizlerin sayısı yüksek.
Uzmanlar, Şubat ve Mart aylarında beklenenden daha
Yunanistan ve İspanya’da resmi rakamlara göre
fazla istihdam yaratıldığını savunuyor. Ancak tüm bu
vatandaşların dörtte birinden fazlası işsiz. Portekiz’de
kazanımlar, Amerika’daki 11 milyon 700 bin işsiz için
işsizlerin oranı yüzde 17, İtalya’da ise yüzde 11.
çok fazla anlam ifade etmiyor. Bu kişilerin 4 milyonuy-
Almanya’da durum çok farklı. İşsizlik oranı yüzde 5,4.
sa en az altı aydır işsiz.
Genel olarak Euro Bölgesi’ne bakıldığında ise işsizlik
oranı ortalama yüzde 12.1’lerde seyrediyor.
Başkan Barack Obama’nın baş ekonomi danışmanı
Alan Krueger, Kongre’nin otomatik kesintileri kaldırıp,
Almanya’da ekonomi istikrarlı görünüyor. İşletmeler
Beyaz Saray’ın sunduğu bütçe planını onaylaması
Euro Bölgesi’nden yeterince sipariş alıyor.
durumunda toparlanmanın hızlanacağını savundu.
Krueger, Obama’nın bütçe planının bir yandan kesinti
Federal Çalışma Bakanı Ursula von der Leyen,
öngörürken, diğer yandan da altyapı yatırımlarıyla üre-
“Avrupa’da diğer ülkelerin ekonomilerinin içinde
tim ve istihdamı arttırmayı amaçladığını söyledi.
bulunduğu zor durum -ki bunu özellikle işsizlik
rakamlarında görüyoruz- Alman istihdam piyasasını
Diğer uzmanlarsa son istihdam rakamlarını “yumuşak
etkilemiyor” değerlendirmesini yapıyor.
toparlanma” olarak değerlendiriyor. Ekonomi
Politikaları Enstitüsü’nden Heidi Shierholz, mevcut
Ekonomistler Almanya’da önümüzdeki dönemde tam
artış rakamlarıyla ekonomik krizi öncesi duruma dön-
kapasite çalışmanın mümkün hale gelmesini, Güney
menin beş yıl alacağını söyledi.
Avrupa’da ise tam tersine istihdam piyasasının önümüzdeki aylarda daha da kötüye gitmesini bekliyor.
VOA
30
Djankov, “Bize, bizim onlara ihtiyacımız olduğundan
daha fazla ihtiyaç duyduklarını düşünüyoruz ve bunu
lehimize çevirdik.” dedi.
Gazprom’un bir zamanlar hırslı taktikleri ve kendi
JP MORGAN’DA YENİ SKANDAL
belirlediği fiyatları dayatmasıyla tanındığı Avrupa’da,
müşteriler yeni kaynaklara yöneliyor. ABD’de patlama
ABD’de regülatörler JP Morgan elektrik
yapan kaya gazı üretimi dünya çapında kullanılmakta
piyasalarını manipüle ettikleri sonucuna vardılar.
olan diğer yakıtların büyük miktarlarda serbest
kalmasını sağladı. Örneğin ABD’de artık kömür
New York Times’ın haberine göre ABD’de regülatörler
kullanılmıyor. Bu yeni durum, Avrupalı müşterilerin
JP Morgan Chase’in Kaliforniya ve Michigan elektrik
Gazprom’dan milyarlarca dolarlık indirim koparmasını
piyasalarını manipüle ettikleri sonucuna vardılar. sağladı ve daha da fazlası için bastırıyorlar.
New York Times’in Fedaral Enerji Düzenleme
Avrupa Gazprom’un en karlı pazarı. Şirket, boru
Komisyonu uzmanları tarafından nazırlanan belgelere
hattı ağlarıyla Avrupa Birliği’nin doğal gaz ihtiyacının
dayandırdığı haberine göre Komisyon, 70 sayfadan
yaklaşık üçte birini karşılıyor.
oluşan raporu JP Morgan’a Mart ayında gönderdi.
Gazprom’dan geçen Salı yapılan açıklama ise,
Avrupa’ya yapılan satışların yaklaşık yüzde 9 düşmesi
sonucu 2012’de net karınının 6,5 milyar dolar, diğer
bir deyişle yüzde 15 azaldığını ortaya koydu.
Gazprom, Rusya’yı enerjide bir süper güç yapmak
isteyen Vladimir Putin’in amiral gemisi. Rusya’nın en
büyük dördüncü petrol üreticisi olan şirket, 20 yıl önce
KAYA GAZI İLE RUS DOĞAL GAZ ŞİRKETİ
GAZPROM İÇİN İŞLER TERSİNE DÖNDÜ
Sovyet Doğal Gaz Bakanlığı tarafından kuruldu ve
çoğunluğu devlete ait. Diğer yandan ülkedeki yasalara
Bulgaristan 2009 yılında, Rus doğal gaz şirketi göre Gazprom doğal gaz ihraç etmesine izin verilen
Gazprom‘dan indirim yapmasını talep ettiğinde isteği
tek Rus şirketi.
geri çevrilmişti.
Şirketin son zamanlarda karşı karşıya kaldığı sorunlar,
Geçen sonbaharda ise sindirilme sırası Gazprom’a
Rusya’nın yüzde 10’undan fazlası ihracat gelirlerine
geçti. Bulgaristan doğal gaz devinin fiyatlarında yüzde
bağlı olan ekonomisini de etkiliyor. Putin bu yılın
20 indirim yaptığını açıkladı.
başında, şirketi ihracattaki düşüşün önüne geçememekle suçladı. Mart ayında konuşan bir hükümet yetkilisi
Bulgaristan’ın eski Maliye Bakanı aynı zamanda
ise, durakyasayan doğal gaz ihracatının, Putin’in yıllık
anlaşmanın müzakere edilmesine de yardımcı olan
yüzde 5 olan büyüme hedefinin tutturulamamasında
Simeon Djankov, “Eskiden olduğu gibi gözümüzü kor-
en büyük etken olacağı uyarısında bulundu.
kutamazlar, pazarlık görüşmelerindeki zayıflıkları da
bunu gösterdi,” dedi.
31
Putin Ekim’de, Gazprom’a stratejisini “kaya gazı
Sektör yöneticileri ve Avrupalı yetkililere göre,
devrimi” olarak adlandırdığı yeni duruma göre adapte
Gazprom dağal gazpiyasasındaki güçlü konu-
etmesi çağrısında bulundu.
munu diğer uluslararası enerji şirketleri ve Avrupa
hükümetlerini zorlamak için kullandı ve Kremlin’in
Kremlin şu sıralar, Gazprom’un tekeline son vermeyi
dış politikasının bir aracı haline geldi. Avrupalı yet-
ve uluslararası pazarlara satmak üzere, sıvılaştırılmış
kili, özellikle eski Sovyet bloğu ulusları olmak üzere
doğal gaz üretimi için daha hızlı davranan rakip
gücünün zirvesindeki Gazprom’un Avrupa’daki
şirketlerin önünü açmayı düşünüyor.
müşterilere fiyatları dikte ettiğini ifade etti.
UKRAYNA’NIN GAZI
İKİ KEZ KESİLDİ
Sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) satışlarında Rusya’nın
payı yalnızca yüzde 4.
İlk şok 2006 yılında geldi. Gazprom, fiyatlar konusunDünyanın en büyük doğal gaz rezervlerine sahip
da anlaşmazlık ve ayrıca ülkenin ödeme yapmadığı
olduğunu iddia eden Gazprom, fiyatlama modeline
iddialarıyla, kışın ortasında Ukrayna’nın gazını kesti.
güveniğini belirtti. Avrupa’nın doğal gaz üretimi son
Bu durum Doğu ve Orta Avrupa’ya yapılan nakillerin
yıllarda düştü. Gazprom yetkilileri ise Avrupa’nın daha
de olumsuz etkilenmesine yol açtı.
fazla gaza ihtiyacı olacağını ve fiyatları çok fazla indirmeye gerek olmadığını belirtti.
Batılı liderler Moskova’yı politik hedefleri için enerji
zenginliğini kullanmakla suçlarken Gazprom 2008
30 Mart’ta devlet televizyonuna konuşan Gazprom
yılında gaz fiyatları rekor seviyelere yükseldiğinde
Başkanı Alexei Miller, ABD’de hidrolik kırılma yön-
zirveye oturdu. CEO Miller, enerji fiyatlarının daha da
temiyle elde edilen kaya gazının etkisinin önemli
yükseleceğini ve Gazprom’un 1 trilyon sermaye ile
olmadığını, bunun bir balon olduğunu ve yakında
dünyadaki en büyük şirket olacağını tahmin ediyordu.
patlayacağını düşündüğünü belirtti.
Putin ise OPEC’e benzer bir doğal gaz birliği kurmayı
düşünüyordu.
Gazprom Salı günü, ilk çeyrekte Avrupa’ya yaptığı
ihracatın geçen senenin aynı dönemine göre yüzde
Küresel mali krizin petrol fiyatlarını düşürmesi dahi
5 arttığını belirtti. Avrupa’da beklenmedik bir soğuk
Gazprom’un yaklaşımını değiştirmedi. Şirket 2009’da
dalgası talebi arttırırken Asya’ya ise daha fazla
sözleşme hükümlerine yönelik anlaşmazlıklar nedeni-
LNG ihracatı yapıldı. Gazprom, bunun spot fiyatları
yle Ukrayna’nın gazını bir kez daha kesti. İki taraf
arttırmasına rağmen fiyatlama modelinin müşterilere
yeni bir anlaşma üzerinde anlaşana kadar aynı boru
verdiği değeri ortaya koyarak fiyatlarında değişiklik
hattının ucundaki Bulgaristan günlerce donmaya mah-
yapmadığının altını çizdi.
kum oldu. Ülkeyi ne NATO ne de AB üyesi olması
kurtarmıştı.
2000 yılında yönetime geçen Putin, stratejik sektörl-
32
erde önde gelen şirketlerin devlet kontrolünde olduğu
Gazprom’un sözcüsü Kupriyanov yakın bir zamanda,
tekelin en önemli parçası olarak Gazprom’u seçti.
Ukrayna’nın gazını kesmenin itibarlarını ciddi şeklinde
Şirketin yönetimine kendi müttefiklerini getirdi.
zedelediğini kabul etti.
Ancak artan kaya gazı üretimi sayesinde enerji
Bugün 51.7 milyar dolarlık mal varlığıyla dünyanın en
dünyasında dengeler değişiyor. ABD, 2010 yılında
zengin 4üncü kişisi olan Buffett, bugünkü servetine
beklenmedik bir şekilde Rusya’yı alt ederek dünyanın
ulaşırken izlediği yöntemi anlattı.
en büyük doğal gaz üreticisi ünvanını aldı.
Piyasaların en etkili isimleri arasında yer alan Buffettın
Arz artar talep düşerken spot piyasada gaz fiyatları
ağzından çıkacak hemen her tavsiye, uzmanlar için
geriledi. Gazprom ise buna rağmen gaz fiyatlarını yük-
ayrı bir önem taşıyor. Geçtiğimiz yıl Time dergisine
sek petrol fiyatlarına göre belirlemekte ısrar ediyor.
verdiği röportajda, Bir gün zengin olacağımı biliyordum
Buna karşılık Norveçli Statoil daha esnek davrandı ve
diyen Buffett, bugün 51.7 milyar dolarlık mal varlığıyla
Gazprom’un tersine gaz satışları yükseldi.
dünyanın en zengin 4üncü kişisi.
ABD’de elektrik şirketleri kömürden daha ucuz olan
Heinz Company, Coca Cola, American Express, IBM
gaza döndü. Bu sayede ABD’deki kömür Avupa’ya
ve Procter&Gamble gibi ABDnin dev şirketlerinde
satıldı. Buradaki elektrik şirketleri de daha pahallı
büyük ortak Buffettın bugünkü servetine kavuşabilmek
olan gazdan kömüre döndü. Tüm bunlar sonuç olarak
için nasıl bir felsefeyle hareket ettiği de pek çok
Rusya’nın doğal gazına olan talebin düşmesine neden
meslektaşı için büyük merak konusu. İşte dünyaca
oldu.
ünlü yatırımcı Buffetin Yaşam Felsefem başlığı altında
Telegrapgha kurduğu cümleler:
Avrupalı müşterilerin fiyatlarda indirim yapılması
taleplerini ilk olarak reddeden Gazprom Almanya ve
Birinci Kural : Asla para kaybetme.
İtalya’nın da arasında bulunduğu bazı ülkelere 2012
İkinci Kural: Birinci kuralı hiçbir zaman unutma.
yılında 3 milyar dolarlık indirim yaptı.
Başkaları açgözlü davrandığında kork ve geride dur.
WSJ-Reuters
Başkaları korktuğu zaman açgözlü davran.
Orta karar bir firmayı harika bir fiyata almaktansa,
harika bir firmayı orta karar bir fiyata almak çok daha
iyidir.
Çorap da olsa hisse de olsa, kaliteli malı fiyatı
düşünce almayı severim.
MİLYON DOLARLIK SERVETİ NASIL YAPTIM ?
Gerçekten çok beğendiğin şirketlere yatırım yap.
51.7 milyar dolarlık mal varlığıyla dünyanın en
Böylelikle, muhteşem bir şeyin doğuşuna şahit olabil-
zengin 4üncü kişisi olan Buffett, bugünkü ser-
irsin. vetine ulaşırken izlediği yöntemi anlattı.
Anlayamadığın bir işe hiçbir zaman girişme.
Dünyaca ünlü ABDli milyarder Warren Buffett, pek çok
piyasa uzmanı tarafından 20nci yüzyılın en başarılı
Bugün borsa kapansa ve 10 yıl açılmayacak olsa,
yatırımcısı olarak görülüyor.
elinde olmasından keyif alacağın hisseleri satın al.
33
İtibar kazanmak 20 yıl sürer, kaybetmek sadece 5
Berlusconi, kabinede yer almamakla birlikte yönetimde
dakika.
önemli bir etkisi olacak.
Krizde nakitle cesaret birleşirse buna paha biçilemez.
Letta, Parlamento’nun alt kanadında yaptığı
konuşmada tek başına kemer sıkma politikalarının
Hayatta gerçekten doğru yapmak zorunda olduğun
‘İtalya’yı öldüreceğini’ ifade etti ve artık büyüme
çok az şey var. Yeter ki bir çok şeyi yanlış yapma.
politikaları izlenmesi gerektiğini belirtti.
Eğer yüzde 1lik yüksek gelir grubuna dahilsen, geriye
Ancak Letta’nın göreve gelmesinin ardından düzenle-
kalan yüzde 99u da düşünmen gerektiğini, topluma
nen ilk kamuoyu araştırmaları, Başbakan’a desteğin
geri vermen gerektiğini aklından çıkartmamalısın.
düşük olduğunu gösteriyor.
Para, insanın temel karakteristik özelliği neyse onu
EMG’nin yürüttüğü anket sonuçlarına göre Letta’ya
öne çıkarır. Görgüsüzsen, paran olduğunda da mil-
destek yüzde 41 seviyesinde. İtalyanların yalnızca
yarder bir görgüsüz olacaksın demektir.
yüzde 13’ü Letta’yı Başbakan olarak görmek istiyor.
İnsanların açgözlülük, korku veya ahmaklıkla hareket
2011 yılı sonunda teknokrat bir hükümet kuran
etmesi beklenir. Ancak hangisinin diğerlerinden önce
Monti’ye destek ise o dönemde yüzde 70’i buluyordu.
geleceği bilinmez.
Monti, Şubat ayındaki seçimde oyların yalnızca onda
Daima kendinden daha iyi konumdaki insanlarla
birini alabilmişti.
birlikte olmak iyidir. Senden daha iyi tavırlara sahip
insanlarla takıl. Zaman içinde onlara benzemeye
Piyasalar ise Euro Bölgesi’nin üçüncü büyük eko-
başladığını göreceksin.
nomisinde nihayet hükümetin kurulmuş olmasından
memnun. İtalya’nın borçlanma maliyetleri Ekim
2010’dan bu yana en düşük seviyesine geriledi.
Letta, tek başına kemer sıkma politikalarının İtalya’yı
‘öldüreceğini’ söylemesine rağmen, bütçe için
Roma’nın Avrupa Birliği’ne verdiği taahhütlere bağlı
kalacağını söylemiş ve yakın zamanda Brüksel, Paris
PİYASALAR LETTA’DAN MEMNUN,
İTALYANLAR EMİN DEĞİL
ve Berlin’i ziyaret edeceğini açıklamıştı.
İtalya’da genel seçimi takip eden iki aylık siyasi
Letta hükümetinin gündemindeki önemli konulardan
düğümün ardından merkez solun lideri Enrico
biri de, Şubat ayındaki seçimlerin ardından yaşanan
Letta’nın, Silvio Berlusconi liderliğindeki merkez
kördüğüme sebep olan seçim sisteminin değiştirilmesi
sağ ve görevi devraldığı Mario Monti liderliğindeki
olacak.
merkez hareket ile birlikte kurduğu koalisyon
hükümeti, Temsilciler Meclisi’nden güvenoyu aldı.
FAS Sosyal Hizmetler ve Ticaret Denetleme Dairesi
Müdürü Timofey Novgorodtsev, hükümetin sözü geçen
liste ile ilgili kararname taslağının artık hazırlandığını
belirtti. Şimdilik oteller, toplumsal besin, demiryolu,
havayolu ve şehir içi toplu taşıma fiyatlarının düzenlenmesi planlanıyor. Ama liste genişletilebilir.
RBS
Novgorodtsev, düzenlemenin piyasa oyuncuları
2008 global finansal krizi sonrasında yüzde 81
arasındaki sözleşmelere göre yapılacağını, kriterinin
hissesi İngiliz hükümetinin kontrolüne geçen
ise Soçi şehrinde şimdiki fiyatlar olacağını kaydetti.
Royal Bank of Scotland, 2011 yılından bu yana ilk
kez çeyrek dönemde kar elde etti.
Önerilen önlemlerin gelişmiş ülkelerin uygulamasına
uygun olduğunu ifade eden Moskova Devlet
RBS, ilk çeyrekte analist beklentilerinin üzerinde 393
Üniversitesi Moskova Ekonomi Okulu Bölüm Başkanı
milyon GBPnet karla tamamladı. Analistler ise 317
Vladimir Kvint, bazen devletin fiyatların speküla-
milyon GBP kar bekliyordu. İlk çeyrekte vergi öncesi
tif niteliği kazanmamasını kontrol etmesi gerektiği
kar 826 milyon GBP olurken, faaliyet karı ise 2012 4.
durumların meydana geldiğini anlattı.
çeyrekteki 553 milyon GBP’den 829 milyon GBP’ye
yükseldi. Banka’nın çekirdek Tier 1 oranı 50 baz puan
“Bunun son örneği Sandy Kasırgasından sonra
artışma yüzde 10.8 olurken, Basel III kurallarına göre
Amerika. O zaman küçük taşınabilir jeneratörler, yakıt
sermaye yeterlilik oranı ise yüzde 8.2 oldu.
spekülasyonları başlamış ve devlet kasırgadan dolayı
en çok zarar görmüş eyalet ve şehirler düzeyinde devlet anti-tekel servislerinin fiyatların haksız artışını, mal
ve hizmet üreticilerinin yaptığı bütün sözleşmeleri sıkı
şekilde takip ederek araştıracağı kararını vermişti.”
Geçen yılın sonbaharında hükümetin Soçi
SOÇİ 2014 FEDERAL ANTİ-TEKEL SERVİSİ
SPEKÜLATÖRLERİ DİZGİNLEYEBİLECEK Mİ ?
Olimpiyatları sırasında otellerdeki odalar fiyatlarının
düzenlenmesine dair kararname taslağı geliştirilmişti.
Hükümetin bu kararını gündeme getiren Ukrayna’da
Rusya Federal Anti-Tekel Servisi (FAS) Mayıs
yaşananlar oldu. Euro 2012 sırasında yerli otellerin
sonuna kadar 2014 Soçi Olimpiyatları sırasında
işletmecileri fiyatları o kadar yükseltmişler ki birçok
fiyatları düzenlenecek olan mal ve hizmetler liste-
futbol taraftarları ülkeye gelmekten vazgeçmişti.
sini hazırlamış olacak.
Ukrayna ise Avrupa medyaları tarafından sert bir dille
eleştiriliyordu.
Bu tedbirin fiyatların spekülatif dalgalanmasını önlenmesi bekleniyor. Uzmanlar, yetkililerin bu kararını
Alpari Şirketi’nin baş analisti Mikhail Krylov’a göre
haklı bulduğu halde onun yerine getirilebileceğinden
fiyat kısıtlamaları her şeyden önce yerlilerin çıkarlarını
şüpheleniyorlar.
korumalı.
35
35
“ Bu tedbirler, tursitlerin harcadığı kadar kazanmıyan
IC Fıraport’un 20 milyar Euro’ + KDV’lik teklifiyle
sıradan Soçi’liler için tehlikeli olan fiyat artışının
açılan ihalede teklifler pazarlık usulü 22 milyar Euro’yu
önlenmesi için alınıyor. Fiyatlar yükselirse her yerde
geçti. Yarış Makyol, TAV, IC-Fraport, Cengiz-Kolin-
ve her şey için yükselecek. Soçi’liler bu fiyat artışına
Mapa-Limak-Kalyon ortak girişimi arasında geçti.
karşı çıkabilecek. Bu kararın karşıtlarının ileri sürdüğü
İkisi yabancı olmak üzere 17 firmanın şartname satın
görüşlerini de anlayabilirim, çünkü tarih boyunca kıyı
aldığı ihalede ön yer görme tarihinde yer görme bel-
bölgesindeki fiyat artışı dağlı bölgelerde fiyatların yük-
gesi alan firmaların sayısı ise 4’te kaldı. Yarış Makyol,
selmesini hemen hiç etkilemezdi.”
TAV, IC-Fraport, Cengiz-Kolin-Mapa-Limak-Kalyon
ortak girişimi arasında yaşandı. İki aday ihalede tek
Bilirkişinin sözlerine göre Soçi bölgelerine ürün ve
başına yer alırken, diğer iki aday konsorsiyum olarak
hizmet tedariklerini farklı şirketler gerçekleştiriyor.
katılmayı tercih etti.
Dağlı bölgelerde daha çok yerli, kıyı bölgelerinde ise
Rusya’nın ortasından oyuncular faaliyet göstermekte-
Firmalar tekliflerini verirken yatırım bedeli, yapım ve
dir.
işletme süresini dikkate alarak 25 yıllık işletme süresi
için DHMİ Genel Müdürlüğü’ne ödeyecekleri toplam
Yetkililerin halletmesi gereken bir sorun daha –
kira bedelinde yarıştı. Teknik anlamda değerlendirilen
kararların uygulanmasının izlenmesidir. Çünkü bir sürü
teklifler arasında mali ve teknik yeterliliğe sahip 4
mal ve hizmetlerin fiyatları mesela taksi fiyatını kontrol
teklif de teklif geçerli kabul edildi. İhalenin ikinci
etmek çok zor. Bu soruya cevap şimdilik yok, FAS
aşamasında fiyat zarfı açıldı. IC Fıraport 20 milyar
temsilcisi Timofey Novgorodtsev, Olimpiyat dönemi
Euro’luk teklifle zarftan en yüksek teklifi veren aday
için fiyat anlaşmalarının uygulanmasını kontrol edecek
oldu. IC-Fıraport, Cengiz-Kolin-Mapa-Limak-Kalyon
özel bir organın oluşturulacağı ihtimalini dile getirdi.
konsorsiyumun zarfından 12 milyar 682 milyon Euro
çıktı. TAV’ın zarfındaki teklif 9 milyar Euro olurken,
Makyol’un zarfından çıkan teklif bedeli 4 milyar
Euro’da kaldı. Makyol teklifini yükseltmedi ve pazarlık
aşamasında yer almadı.
Ardından ihalede pazarlık safhasına geçildi. 30 tur
döndükten sonra TAV 20 dakikalık mola aldı. Sonra
salona dönüp pazarlığa devam etti. Ancak bir kez
TÜRKİYE TARİHİNİN EN BÜYÜK
İHALESİ 26.14 MİLYAR EURO
daha mola aldı. İkinci aradan sonra teklif 22 milyar
Euro’yu aştığında Hamdi Akın “TAV Havalimanları
Üçüncü havalimanı ihalesinde kazanan KDV dahil
AŞ ihaleden çekilmiştir” diyerek çekilme kararlarını
26.14 milyar Euro teklif ile Cengiz-Kolin-Mapa-
açıkladı. İhalenin üçüncü molasını IC Fraport aldı.
Limak-Kalyon ortak girişimi oldu.
Kazanan KDV dahil 26.14 milyar Euro ile CengizKolin-Mapa-Limak-Kalyon ortak girişimi oldu.
17 firmanın şartname aldığı yolcu kapasitesi
bakımından dünyanın en büyük havalimanı olacak
Şartname alan firmalar ihale öncesinde Özelleştirme
ve Yap İşlet Devret (YİD) modeliyle yapılacak olan
İdaresi Başkanlığı’na 250 soru sordu.
İstanbul’un üçüncü havalimanı için yarışa 4 firma
katıldı.
36
36
76.5 milyon metrekare büyüklüğünde bir alana
Öte yandan “OGG’de iş deneyim belgesine sahip
yapılacak olan havalimanı bölgenin ekolojik durum
bir ortak bulunacak; bu ortağın (pilot ortak) payı en
tespitleri yapılarak değerlendirildi.
az yüzde 51 olacak” maddesinde de yüzde 51 şartı
esnetilmişti.
Yüksek düzeyde uçak ve yolcu trafiğini kaldıracak
bir tasarımla gerçekleştirilecek olan havalinda hedef
Yetkililer, firmaların “Hazine garantisi sunulması ve
Türkiye’de büyüyen havacılığın hızına yetişebilmek.
ihale tarihinin ertelenmesine” yönelik taleplerinin ise
kabul edilmediğini belirtmişti. Şartname satın alan
İhaleye katılan firmalardan Cengiz-Limak-Kolin-
firmalardan ikisinin yabancı olduğunu bildiren yetkili-
Mapa-Kalyon konsorsiyumundan Cengiz-Limak-Kolin
ler, şartnameyi bizzat alan 15 yerli firmanın ihaleye
ortaklığı 1.9 milyar TL’lik Bedelle BEDAŞ ihalesini
yalnız mı, yabancı/yerli bir ortakla mı katılacağının
de kazanmıştı. Ancak grup sözleşmeyi imzalamak
bilinmediğini kaydetmişti.
için erteleme talep etmişti. Diğer bir katılımcı olan İIC
Fraport ise Antalya havalimanının işletmecisi.
4 ETAPTA İNŞAA EDİLECEK
150 MİLYON YOLCU KAPASİTESİ
Yeni havalimanının inşaası etap etap şöyle olacak:
İstanbul’un üçüncü havalimanı, yaklaşık 1,5 milyon
metrekarelik kapalı alanı olan, yıllık 150 milyon yolcu
BİRİNCİ ETAP : 4 etapta tamamlanacak olan
kapasiteli bir havalimanı olacak. Yeni havalimanı
havalimanının ilk etabı toplam 90 milyon yolcu kapa-
tamamlandığında içinde barındıracağı bölümler şöyle
sitesine sahip olacak. Bu etapta 680 bin metrekarelik
sıralanıyor:
ana terminal yer alanacak.
165 yolcu köprüsü, terminaller arasındaki ulaşımın
İKİNCİ ETAP : Projenin ikinci etabındaki terminalin
raylı sistemle yapıldığı 4 ayrı terminal binası, 3 teknik
büyüklüğü 170 bin metrekare büyüklükte olacak. 88
blok ve hava trafik kontrol kulesi, 8 kontrol kulesi, her
yolcu köprüsü, 12 bin araçlık kapalı otopark, birbirin-
türlü uçak tipinin operasyonuna uygun müstakil 6 pist,
den bağımsız uluslararası ölçülere uygun büyük
16 taksi yolu, 500 uçak park kapasiteli toplam 6,5
gövdeli uçakların da rahatlıkla inip kalkabileceği 3 pis-
milyon metrakare büyüklüğünde apron, şeref salonu,
tin yer alacağı üçüncü havaalanı 8 paralel taksi yolu,
kargo ve genel havacılık terminali, devlet konuk evi,
yaklaşık 4 milyon metrekarelik apron, 3 teknik blok, bir
yaklaşık 70 bin araç kapasiteli açık ve kapalı otopark,
kule, şeref salonu, kargo ve genel havacılık terminal-
havacılık tıp merkezi, oteller, itfaiye ve garaj merkezi,
leri, hastane, ibadethane, kongre merkezlerinde de ev
ibadethaneler, kongre merkezi, güç santralleri, arıtma
sahipliği yapacak
ve çöp bertaraf tesisleri gibi yardımcı tesisler.
ÜÇÜNCÜ ETAP : Havalimanının üçüncü aşamada
Üçüncü havalimanı ihalesine katılımın ve rekabetin
ise deniz tarafına 500 bin metrekare büyüklüğünde
artması için şartnamede bazı değişiklikler yapılmıştı.
yıllık 30 milyon yolcu kapasiteli terminal binası, paralel
Buna göre, ortak girişim grubu (OGG) olarak
taksi yolları, ilave apronla birlikte bir ilave pist daha
katılımlarda OGG’nin en çok 3 ortaklı olması koşulu
yapılacak.
değiştirilmiş ve bu sınır ortadan kaldırılmıştı.
37
37
DÖRDÜNCÜ ETAP : Dördüncü etapta 340 bin
kurucularından Ev Williamsın Nebraskadan gelerek
metrekare büyüklüğünde 30 milyon yolcu kapasiteli
kendisini mikroblog sitesine dahil ettiğini söyledi.
yeni bir terminalin inşasıyla terminal alanı 1 milyon
400 bin metrekareye ulaşacak. Son etapta ayrıca
Twitterda farklı kullanıcılar tarafından açılmış, onlarca
paralel taksi yolları, ilave apronla birlikte bir ilave pist
sahte Warren Buffett hesabı bulunuyor.
de devreye alınacak.
Teknolojiyle arasının pek de iyi olmadığı bilinen
RAKAMLARLA ÜÇÜNCÜ
HAVAALANI İNŞAASI
Havaalanının inşaasında kullanılması beklenen
malzemeler şöyle:
350 bin ton çelik
10 bin ton alimünyum
415 bin ton cam
WSJ
ÜNLÜ YATIRIMCI TWİTTER’A GİRDİ
Dünyanın en zenginleri listesinin en tepesindeki
isimlerden Warren Buffett, twitter a girdi.
Dünyanın en zenginleri listesinin en tepesindeki isimlerden Warren Buffett, kendisine bir twitter hesabı açtı.
Firması Berkshire Hattaway aracılığıyla yaptığı
yatırımları sayesinde dünyanın en zenginleri arasına
giren Buffett, twitterın kurucularından Ev Williamsın
Nebraskadan gelerek kendisini mikroblog sitesine
dahil ettiğini söyledi.
38
Buffettın adresi @WarrenBuffett
YASAL UYARI
Kaldıraçlı alım satım işlemleri sonucunda kar elde edebileceğiniz gibi zarar riskiniz de bulunmaktadır. Bu nedenle işlem
yapmaya karar vermeden önce, karşılaşabileceğiniz riskleri anlamanız ve kısıtlarınızı dikkate alarak karar vermeniz
gerekmektedir.
Kaldıraçlı alım satım işlemi hizmeti sunmak Sermaye Piyasası Kurulu’nun iznine tabidir. Bu nedenle, işlem yapmaya
başlamadan önce çalışmayı düşündüğünüz kuruluşun söz konusu işlemlere ilişkin yetkisinin olup olmadığını kontrol
ediniz. Kaldıraçlı alım satım işlemi yapmaya yetkili olan kuruluşları www.spk.gov.tr veya www.tspakb.org.tr internet
sitelerinden öğrenebilirsiniz.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı
hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak
yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede
bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun
olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun
sonuçlar doğurmayabilir. Bu rapor ABD’de dağıtılmak için hazırlanmamıştır.
Döviz piyasasındaki ticaretin sabit vadeleri ve garantileri yoktur ve bu da likiditeyi ve her an hareket etme olanağını
piyasanın ana karakteristiği yapmaktadır. Buna yüksek oynaklık ve özellikle de şeffaflık eklenebilir. Döviz veya
yabancı para ticaretindeki temel unsur ise ”kaldıraç etkisi” ile işlem yapma olanağıdır. Başka bir deyişle çok az sermayeyle çok daha yüksek bir miktarı hareket ettirmek mümkündür. Döviz ticaretinde ki normal kaldıraç oranı 1:100’dür.
Başka bir deyişle, işlem yapmak istediğiniz döviz miktarının %1’i kadar bir teminat ile işlem yapabilirsiniz. Örneğin;
1.000 Euro yatırarak 100.000 Euro değerinde işlem gerçekleştirebilirsiniz. Bu durumda satın aldığınız döviz sizin
lehinizde sadece yüzde 0.5 oranında bir hareket gerçekleştirdiğinde pozisyonu kapatırsanız 500 Euro’luk bir gelir elde
edersiniz. 1.000 Euroluk yatırımınızda göz önüne alındığında, bu yüzde 50 oranında bir gelir demektir. Döviz kurları
genellikle gün içinde yüzde 1 oranında aşağı veya yukarı dalgalanma gösterirler. Döviz işlemlerinin çekiciliği, küçük
fiyat hareketlerinde bile anında önemli kazançlar elde edebilme şansında yatmaktadır. Ancak bu kazanç şansının yanı
sıra aynı oranda kaybetme riski de vardır ve bunu, daha önce de altını çizdiğimiz gibi, kesinlikle unutmamalısınız.
Gerekli finansal koşullara sahip ”spekülatif kişiler” için döviz işlemleri; hızı, yüksek likiditesi ve özellikle de kaldıraç
etkileriyle eşsiz bir ortam oluşturmaktadır. Şeffaflık ve günün 24 saati güncel koşullara cevap vermek de diğer
avantajları arasındadır.
Kaldıraçlı spot parite ve vadeli işlemler piyasaları doğaları gereği yatırımcıların hesaplarında bulunan teminatların
ortalama 50 kattı büyüklüğünde pozisyonların açılmasına olanak verir.
Yatırım yaparken kaybetmeyi göze alabileceğiniz büyüklükteki sermayelerle çalışmalısınız. Hiçbir suretle borç alarak
bu piyasalarda işlem yapmamalı veya hayat standardınızı etkileyecek büyüklükte riskler almamalısınız
Dergimizde Altın, Gümüş analizleri paylaşılmamaktadır. Bu analizlerimize www.dovizgazetesi.com’dan günlük olarak
ulaşabilirsiniz.
Kaynaklar : DW, VOA, Euractiv, turkish.ruvr.ru, Bloomberg, Reuters
Dergi içeriğinde Türkiye’de kurulu ajansların haber, resim ve diğer metaryelleri bulunmamaktadır.

DÖVİZ DERGİSİ`NDE

Transkript

Benzer belgeler

İsmail ÜNVER - Kalkınma Uzmanı • Özelleştirme İdaresi Başkanlığı

GÜNLÜK BÜLTEN

07.02.2014

haftalık voltaj

EURO/USD - Ziraat Katılım

10.01.2013

Erkek Giyimind Erkek Giyiminde LC Waikiki En Çok

ekonomi politik

AKP`nin İslamcı Ekonomisi: Ahbap Çavuş Kapitalizmi

30.07.2013