anafilaksi

Anafilaksi Tanı, Acil Tedavi, Uzun
Dönem Korunma
Prof.Dr. Özlem KESKİN
Gaziantep Üniversitesi
Pediatrik Allerji ve İmmünoloji Bölümü
ANAFİLAKSİ
 Şiddetli, hayatı tehdit eden
 Hızla ortaya çıkan
 Jeneralize/ Sistemik
 Ölümcül olabilen reaksiyondur
Anafilaksi
*Ani gelişen
*Hızlı ilerleyen
*Ölümcül
Prevalans
%0.1-0.5
ANAFİLAKSİ İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ
*
ŞİDDETLİ/FATAL ANAFİLAKSİ
•
•
•
•
•
•
•
Şiddetli/kontrolsüz astım
Mast h hast
KVS hast
Yer fıstığı/ağaç fındığı allerjisi
Beta bloker/ACE inhib kullanan hasta
Bazal yüksek Triptaz düzeyi
Yaşlı hasta
ANAFİLAKSİ MEKANİZMALARI VE
NEDEN OLAN AJANLAR
ÇOCUKLARDA
ANAFİLAKSİ NEDENİ
BESİN
HASTAHANEDE YATAN
HASTADA
ANAFİLAKSİ NEDENİ
İLAÇ
KLİNİK BULGULAR
TANI
Etkilenen organ sistemine göre
klinik bulgular değişkenlik
gösterir
Genellikle allerjenle karşılaşma
sonrası 2 saat içinde anafilaksi
semptomları gözlenir
Semptomların gözlenmesi ile
arest gelişimi arasındaki süre:
Besin: 30 dakika
İnsect venom: 15 dakika
Parenteral ilaç: 5 dakika
Deri:%84
KVS: %72
SS: %68
DERİ BULGULARI OLMAKSIZIN
ANAFİLAKSİ OLABİLİR!!!
ANAFİLAKSİNİN HAYATI
TEHDİT EDİCİ BULGULARI
KVS ve SS İLE İLGİLİDİR
DERİ
Flushing, kaşıntı, ürtiker, anjioödem, döküntü
Periorbital kaşıntı, eritem, ödem, konjunktival eritem,gözde yaşarma
Dudak, dil, damak, dış kulak yolunda kaşıntı, şişme
El, ayakta kaşıntı
Solunum
Burunda akıntı, kaşıntı, konjesyon, hapşurma
Boğazda kaşıntı ve daralma, disfoni, stridor, kuru öksürük
Alt solunum yolları: Takipne, dispne, öksürük, vizing
Siyanoz, Resp arest
Gastrointestinal: Karın ağrısı, kusma, bulantı, ishal, disfaji
KVS
Göğüs ağrısı, taşikardi, bradikardi, aritmi, çarpıntı
Hipotansiyon, yorgunluk, inkontinans, şok, kardiak arest
SSS/Diğer
Davranış değişikliği, baş ağrısı, konfüzyon, metalik tat
ANAFİLAKSİ TANISI
KLİNİKTİR
ANAFİLAKSİ TANISINDA KLİNİK
BULGULARIN KULLANILDIĞI
KRİTERLER BAŞARILIDIR
• %96 sensitivite
• %82 spesifite
Bifazik anafilaktik reaksiyonlar
(%20)
İlk semptomdan 4-12 saat sonra
Adrenalinin geç/yetersiz uygulanması
Kortikosteroid verilmemiş olması
ANAFİLAKSİ TANISINDA
LABORATUAR
• Triptaz seviyesi ölçümü sadece retrospektif
olarak anafilaksi tanısını destekleyebilir.
• Reaksiyon başlangıcından itibaren 15 dakika3 saat içinde kan alınmalıdır
• Hastanın bazal düzeyleri ile karşılaştırılmalıdır
• Besin ilişkili anafilakside genellikle normaldir
ANAFİLAKSİ TANISINDA LABORATUAR
• Triptaz, histamin seviyesi ölçümü sadece
retrospektif olarak anafilaksi tanısını
destekleyebilir.
• Reaksiyon başlangıcından itibaren:
Triptaz için 15 dakika- 3 saat (serum -20C 1 yıl)
Histamin için 15 dakika- 1 saat (plazma dondurulur)
içinde kan alınmalıdır
• Hastanın bazal düzeyleri ile karşılaştırılmalıdır
• Besin ilişkili anafilakside triptaz genellikle normaldir
ANAFİLAKSİNİN ACİL TEDAVİSİ
BİRİNCİ BASAMAK TEDAVİ
HAYAT KURTARICI
ADRENALİN IM!!!
ADRENALİN IM
İKİNCİ BASAMAK TEDAVİ
RESUSİTASYON HER AN İHTİYAÇ
OLDUĞUNDA /TAKİP
ÜÇÜNCÜ BASAMAK TEDAVİ
IV/PO ANTİHİSTAMİNİK (DERİ SEMP)
IV/PO KORTİKOSTEROİD
(GEÇ FAZ SS BULGUSUNU ENGELLEMEK)
ADRENALİN
Anafilaksi geçiren her hastaya mutlaka IM adrenalin yapılmalıdı
Uyluğun orta-dış yüzeyine IM
0.01 ml/kg (1 mg/ml) (1/1000)
Maks erişkin 0.5 mg/doz, çocukta 0.3 mg/doz
Adrenalin otoenjektör: 7.5-25 kg:0.15 mg; 25-30 kg:0.3 mg
NEDEN ADRENALİN?!!!!
α1 reseptör: periferal vazokonstrüksiyon (hipotansiyon, mukoza ödemi tx)
β1 reseptör:kalp hızı ve kasılma gücünü arttırır (hipotansiyon tx)
β2 reseptör:bronkokonstrüksiyonu ve inflam med salınımını azaltır
ANAFİLAKSİ GEÇİREN HASTADA KESİN
ADRENALİN KONTRAENDİKASYONU YOKTUR
ADRENALİNİN KLİNİK ETKİSİ
Kan basıncını arttırıp
hipotansiyon ve şoku önler
Larinks obstrüksiyonunu azaltır
Vizingi azaltır
Ürtiker anjioödemi azaltır
ADRENALİN NEDEN
SUBKUTAN YERİNE IM UYGULANIR?!
Adrenalin kasta vazodilatör etkiye
sahiptir
İskelet kası yüksek vaskülarize
Vastus lateralis IM enj hızlı
absorpsiyona, santral dolaşım
sistemine hızlı geçişe neden olur
Anafilakside zaman önemli!!
ADRENALİNE CEVAPSIZLIK NEDENİ!
*Adrenalin enj sonrası hasta hızla
ayağa kalkmış, oturmuş
*Hızlı anafilaksi ilerlemesi
*Beta bloker kullanımı
*Uygulamada geç kalınması
*Düşük doz, zamanı geçmiş drenalin
*Enj yapılışı yapıldığı yer uygun değil
ANAFİLAKSİ DÜŞÜNÜLÜR
DÜŞÜNÜLMEZ
DERHAL
ADRENALİN UYGULANMAMIŞSA
ÖLÜM
HİPOKSİYE BAĞLI ENSEFALOPATİ
BİFAZİK ANAFİLAKSİ
ADRENALİNE CEVAP ALINAMAZSA
5-15 dakika aralıklarla
2-3 defa IM adrenalin tekrarlanabilir
ADRENALİN GÜVENLİ Mİ?!!!!
IM ADRENALİN
KESİNLİKLE GÜVENLİ
Sadece geçici solukluk, çarpıntı, baş ağrısı
ANAFİLAKSİ GEÇİREN HASTADA KESİN
ADRENALİN KONTRAENDİKASYONU YOKTUR
IV ADRENALİN GÜVENLİ Mİ?!!!!
Hayatı tehdit edici hipertansiyon,
aritmi,miyokardial iskemi
Anestezi uzm, yoğun bakım uzm
Sürekli ECG, tansiyon, O2 sat takibi
NE ZAMAN IV ADRENALİN
İNFÜZYONU?
Tekrarlayan IM Adrenaline
cevap alınamamışsa
IV ADRENALİN
İNFÜZYONU DOZU
1/10000, 1/100000
ADRENALİN
YAN ETKİSİ
IM DOZU IV UYGULAMADA
KULLANILMASI NEDENİYLE
NORMAL DOZDA ADRENALİN
YAN ETKİSİ
Solukluk, çarpıntı, baş ağrısı
Uygun farmakolojik dozun
kullanıldığını gösterir
YÜKSEK DOZDA ADRENALİN
YAN ETKİSİ
Hızlı intravenöz infüzyon
İV bolus doz enj
IM dozda kullanılan sulandırılmamış
solüsyonun (1/1000) IV kullanılması
YÜKSEK DOZDA ADRENALİN
YAN ETKİSİ
Ventriküler aritmi
Hipertansiyon
Akc ödemi
ADRENALİN YERİNE
ANTİHİSTAMİNİK/CS VERİLDİĞİNDE
Solunum yolu obstrüksiyonuna
Hipotansiyona
Şoka
ETKİSİZ
ADRENALİNİ GECİKTİREBİLİR
GLUKAGON
Beta bloker ilaç kullanan
Adrenaline yanıtsız hipotansiyon,
Adrenaline yanıtsız bradikardi
ANAFİLAKSİDE
HASTANEDE İZLEM SÜRESİ
Solunum semptomu + : 6-8 saat
Hipotansiyon+ : 12-24 saat
Bifazik anafilaktik reaksiyonlar
(%20)
İlk semptomdan 4-12 saat sonra
Adrenalinin geç/yetersiz uygulanması
Kortikosteroid verilmemiş olması
Anafilaksi
*Ani gelişen
*Hızlı ilerleyen
*Ölümcül
KORUNMA!!!!!
100 yıllık anafilaktik reaksiyonlar
Pratik olarak önlenemeyen tıbbi durumlardır
Önlemlerle ve korunma yöntemleri ile
anafilaksi insidansı ve şiddeti azaltılabilir
“Anaphylaxis in the emergency department”
• 21 Kuzey Amerika Acil Kayıtları
• Random 678 besin allerjisi kartı seçildiğinde:
- %72 antihistaminik almış
- %48 sistemik kortikosteroid
- %16 epinephrine (%24 ü ciddi rxn)
-%33 inhale albuterol
-Sadece %16 epipen reçete edilmiş
-Sadece %12 allerji uzmanına yönlendirilmiş.
Clark S et al. J Allergy Clin Immunol 2004;347-52
Tüm önlemlere rağmen daha önce anafilaksi
geçirmiş bir kişide her zaman için anafilaksi riski
vardır
Duyarlı kişiler/aileleri anafilaksi durumunda kendi kendine
tedavi uygulayabilecek şekilde eğitilmelidir
Epinefrin otoenjektörü (otomatik şırıngası)
Ne için
Ne zaman
Nasıl
Epinefrin otoenjektörü (otomatik şırıngası)
Otoenjektörü hasta üzerinde taşımalıdır
Dondurulmamalıdır
Otoenjektördeki adrenalin renksiz, partikülsüz olmalıdır
Kahverengi renk değişimi veya partikül oluşumu varsa kullanılmamalı
Adrenalin otoenjektörünü kimlere yazalım?
Bir allerjen ile karşılaşma sonrasında solunum yolları veya
kardiovaskuler sistemle ilgili semptomlar yaşayan hastalara
Bu kriterlerin özellikle şiddetli anafilaksi riski olabilecek
fıstık allerjileri olan hastaların %80 inini kapsayamayacağı
Ölümcül venom anafilaksilerinin sadece %18 inin
Ölümcül besin anafilaksilerinin ise %22 sinin daha
önceden şiddetli anafilaksi reaksiyonu geçirdikleri
Anafilaksi riski bulunan hasta acil durumlarda hekim
müdahelesini kolaylaştıracak tanıtım kartları taşımalıdır
kolye ve bilezik
Adı soyadı,
Alerjisi olan maddeler,
Acil durumda uygulanması gereken ilaç,
Ulaşılması gereken telefon numaraları
Anafilaksi acil eylem planı anlatılmalı ve
yazılı olarak verilip
hastanın yanında bulundurması önerilmeli
Anafilaksi çok ani bir reaksiyon
Venom anafilaksilerinin %91 inde
Besin anafilaksisinin %62 sinde arest gelişimi <30 dakika
İlaçlarla olan anafilakside:5 dakika
Anafilaksi reaksiyonları
tedaviye cevap vermeyecek kadar şiddetli olabilmektedir
Alerjenlerden korunma kaçınılmazdır
Korunma ile ilgili en iyi eğitim: spesifik allerji klinikleri
Şiddeti ne olursa olsun anafilaktik bir reaksiyonla
karşılaşmış olan kişinin kesinlikle bir alerji uzmanı
tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir.
Şiddeti ne olursa olsun anafilaktik bir
reaksiyonla karşılaşmış olan kişinin
kesinlikle bir alerji uzmanı tarafından
değerlendirilmesi gerekmektedir.
Korunma ile ilgili en iyi eğitim
spesifik allerji klinikleri tarafından verilebilir.
Alerjist anafilaksinin sebebini araştırır (SPT,
Sp.IgE)
Korunma,
adrenalin otoenjektör eğitimi,
anafilaksi acil eylem planını yazılı olarak verip hastayı eğitir
Venom immünoterapisi
Premedikasyon
Desensitizasyon
Yeni tedaviler
Düzenli takip, önerilerin sürekli gözden geçirilmesi
Anafilaksiden korunma
Şiddetli alerjilere neden olmuş
maddelerden uzak kalmak
arı sokmasını önleyecek
önlemlerin alınması
sorumlu gıdanın ve sorumlu gıdayı içermesi
muhtemel gıdaların tüketilmemesi
alerji yapan ve kimyasal
yapısı benzer ilaçların kullanılmaması
Anaphylaxis: can we tell who is at risk of a
fatal reaction?
• >2/3 fatal venom anafilaksisi
• >4/5 fatal ilaç anafilaksisi hastasının
daha önceden allerji belirtisi olmayan
hastalardan oluştuğu
• Besin anafilaksisinden ölen hastaların
çoğunlukla önceden besinle
reaksiyonlarının olduğu
• Ancak bu reaksiyonların da tipik olarak
şiddetli reaksiyonlar olmadığı
gözlenmiştir.
Curr Opin Allergy Clin Immunol. 2004:285-90.
Anaphylaxis: can we tell who is at risk of a fatal reaction?
• Fatal anafilaktik reaksiyonların çoğunluğu
önceden tahmin edilemez
• Anafilaksi sonrası uygun yönetim ölümcül
anafilaksi tekrarına karşı koruyabilir
• Yönetimde nedenin doğru olarak belirlenmesi ve
etkin kaçınma çok önemlidir.
• Besin allerjisi olan hastalarda etkin astım
tedavisi şarttır.
• Venom allerjisinde immünoterapi uygulanmalıdır
• Anafilaksiye neden olan ilaçlardan kaçınma
• Anafilaksiyi kendi kendine tedavi etme eğitiminin
etkin bir şekilde uygulanması
Curr Opin Allergy Clin Immunol. 2004:285-90.
Prognozu etkileyen faktörler
Factor
Onset of symptoms
Initiation of treatment
Route of exposure
β-adrenergic blocker use
Presence of underlying disease
Kötü
prognoz
Poor
Prognosis
İyi
prognoz
Good
Prognosis
Early
Semptomlar
erken
Late
Late
Adrenalin
geç
Early
Injection
İlaç enjeksiyon/parenteral
Yes kullanımı
Beta bloker
Yes
Diğer hastalık+
Oral*
No
No
* true for drugs, not foods
İlaç ile oluşan Anafilaksiden Nasıl Korunulur?
• Her hasta için detaylı ilaç allerjisi öyküsü
• İlaç allerjisi bulunan hastaya o ilaçla çapraz
reaksiyon vermeyen gruptan bir ilaç
önerilmelidir.
İlaç ile oluşan Anafilaksiden Nasıl
Korunulur?
• Gerekmedikçe ilaç kullanılmamalıdır.
• Parenteral uygulanan ilaçlar oral ygulamalardan
daha şiddetli reaksiyon geliştirebileceğinden
mümkün olduğunca oral tedavi tercih
edilmelidir, enjeksiyonlardan kaçınılmalıdır.
• Enjeksiyonlar mutlaka sağlık merkezlerinde
yapılmalıdır
• Parenteral uygulamalarda 20-30 dakika gözlem
• İlaçların üzerindeki etiketler yanlış uygulama
ihtimaline karşın iyi kontrol edilmelidir.
Anafilaksi riski yüksek olan kişiler mümkünse
beta bloker,
ACE inhibitör,
anjiotensin II reseptör bloker,
monoamin oksidaz inhibitör
trisiklik antidepresanları kullanmamalıdır.
Hastanın anafilaksi gelişmesine neden olan
ilacı/ tanısal maddeyi alması mecburi ise
premedikasyon,
provokasyon
desensitizasyon uygulanmalıdır.
Penisilin, Sülfonamid, aspirin, insülin, aminoglikozidlere
allerjisi olanlarda da desensitizasyonu yapılması önerilir
Radyokontrast madde, penisilin, L asparaginaz gibi
anafilaksi yapabilecek ilaçlar uygulanırken anafilaksi
olasılığına karşı hazırlıklı olunmalı ve epinefrin, balonmaske, oksijen, laringoskop, uygun trakeal tüpler, aspiratör
hazır bulundurulmalıdır.
Hiperosmolar ajanlarla hastaların %1‘in de reaksiyon
görülürken, düşük osmoloriteli RKM ile % 0.04 ciddi
reaksiyon görülmektedir.
RKM allerjisi olan bir hastaya mutlaka tetkik yapılması
gerekiyorsa düşük osmolariteli RKM önerilir.
İşlemden 12, 6 ve 1 saat öncesi H1 antagonist (50mg
difenhidramin), glukokortikoid (50mg prednisone) ve bir
beta agonisti (25-50 mg efedrin)
Besin alerjisi anafilaksisinde
korunma
• Alerjik reaksiyon gelişimine neden olan
gıdalardan kaçınılmalıdır
• Tehlike hastanın duyarlı olduğu gıdayı,
karışım gıdalar içinde bilmeden almasıdır
• Hazır gıdalarda içerik etiketlerde
gösterilmeli,
• Hasta etiketleri okumalıdır
Besin alerjisi anafilaksisinde korunma
- Besin etiketleri okunmalı
- İçerikte alternatif isimler olabileceği öğretilmelidir
-
Saklı besinlere dikkat edilmeli
• Tabağın ve besinlerin paylaşılmaması gerekli
-
Çok az miktardaki besin öldürücü
olabilir
•
Sampson HA, J Allergy Clin Immunol 2004;113:805-19
Simons FER, J Allergy Clin Immunol 2006;117:367-77
(www.foodallergy.org)
Besin allerjisi olan hastaların fatal anafilaksi
geçirme riskini arttıran faktörler:
*Astım
*Adolesan veya genç erişkin yaş
*Yer fıstığı, ağaç fındığı ve deniz ürünü allerjisi
*Epinefrin taşımamak
*Restorant yemeği
*Okulda/çocuk bakım evinde zaman geçirmek
*Doktorların yeterince bilgi vermemesi
Hasta ve ailelerini besin allerjisi ile ilgili ve
yüksek riskli durumlarla ilgili eğitilmesi
gelecekteki ölümcül reaksiyonlardan
koruyacaktır
Curr Allergy Asthma Rep. 2009 Jan;9(1):57-63.
Ev dışında pastane/ restoranda yemek
yendiğinde, farkedilmeden alerjik olunan
besin ile karşılaşılabilir.
Besin anafilaksilerinin çoğunluğu ev dışında
gelişir
Clin Exp Allergy. 2011 May;41(5):713-7. doi:
10.1111/j.1365-2222.2011.03748.x.
Restaurant staff's knowledge of anaphylaxis and
dietary care of people with allergies.
Bailey S, Albardiaz R, Frew AJ, Smith H.
Restoran çalışanlarının besin alerjileri ile ilgili
bilgilerinin değerlendirildiği çalışmada
• personelin %23 ünün az miktardaki alerjen ile problem
yaşanmayacağını düşündüğü
• %21 inin yemek piştikten sonra yemeğin içindeki
alerjenin uzaklaştırılmasının alerjik reaksiyonu
önleyeceğine inandığı
• %16 sının besinleri pişirmenin alerjiyi önlediğine
inandığı
• %12 sinin ise allerjinin insanı öldürebileceğini bilmediği
Clin Exp Allergy. 2011 May;41(5):713-7.
Restaurant staff's knowledge of anaphylaxis and dietary care of people with allergies.
ev dışında yemek yememeleri
önerilmelidir
Adrenalin otoenjektörü sağlanan 407 hastanın 67
si adrenalin gerektiren reaksiyon geliştirdiğinde
•
•
•
•
37 sinin adrenalini kullandığı,
11 inde hızlı cevap sağlandığı,
7 sinin tedaviye cevap vermediği
30 unun reaksiyon anında yanlarında kitlerinin
bulunmadığı
• Anafilaksiyi önlemek için etkin bir şekilde
allerjenden korunmak ve adrenalin otoenjektörü
bulundurmak korunma yöntemlerinin ikisinin
birlikte kullanılması hayat kurtarıcıdır
En sık anafilaksi yapan besinlerin başında yer
fıstığı ve ağaç fındıkları gelmektedir.
• Farklı fıstık çeşitleri arasında çapraz reaksiyon
olabileceği hastalara bildirilmelidir.
• Fıstıklardan birisine alerjisi olan hastaların diğer
fıstıklara alerjisi mutlaka araştırılmalıdır
• Hasta bilgilendirilmelidir.
• Diyet önerisi herhangi bir fıstığa allerjisi olan
hastanın hiçbir fıstık çeşidini yememesi
şeklinde olmalıdır.
Sabrina’s Law
Okul personeline >%80 EPİPEN eğitimi verilmiş
Ancak %35 inde doğru teknik+
BESİN DESENSİTİZASYONU ÇALIŞMALARINDA
*Standardizasyon olmaması
*Kontrol gruplarının bulunmaması
*Hasta yaşının önemi
*Oluşan desensitizasyon/tolerans??
*Doğal tolerans/tx ile oluşan tolerans?
Besin anafilaksi riskini azaltmak için
besin desensitizasyonu ile ilgili ümit verici
araştırmalar yapılıyor olmasına rağmen
henüz bu konuda yeterli/güvenilir
veri bulunmamaktadır.
• Astımlı hastaların besin alerjisi ile anafilaksi
geçirmeleri durumunda çok şiddetli
bronkospasm gelişip
mortalite riskini
• Astımlı hastaların astımları iyi bir şekilde
kontrol altında tutuluyorsa anafilaksi
sırasında gelişecek bronkospazm şiddeti
daha az olur, beta2 agonist cevabı daha iyi
olabilir.
• Astımlı hastaların astımlarının kontrol altında
olması besin anafilaksisindeki mortalite
riskini azaltabileceğinden önemli bir
korunma yöntemidir.
Venom anafilaksisinden korunma
•
•
•
•
•
•
Arılarla karşılaşmayı azaltacak önlemlerin alınması
Bahçe işleriyle uğraşanlar eldiven, uzun çorap,
pantolon ,kapalı ayakkabılar gibi giysilerle
korunmalı
Piknik alanlarında, çöp tenekelerinin yanında,
meyve bahçelerinde dikkatli olunmalıdır.
saç spreyleri ve kokulu kozmetikler kullanmamalıdır.
Koyu ve mat renkli giysiler tercih edilmeli; parlak,
beyaz ya da açık tonlarda giysiler giyilmemelidir.
Yemek kokuları özellikle yellow jacket’leri
cezbedebildiğinden, açık havada yenilen yemekler
ve pikniklerde dikkatli olunmalıdır.
Hymenopteraları öldürebilecek insektisidleri el
altında bulundurmaları da önerilebilir.
Venom anafilaksisinden korunma
VENOM İMMÜNOTERAPİSİ
• Arı sokması sonucunda anafilaksi öyküsü olan
hastalarda daha sonraki muhtemel sokulmalar yüksek
oranda anafilaksi riski taşır.
• Korunmada venom aşısı önerilmektedir.
• Başarı oranları çok yüksek olan (%90 - 95) bu
tedavinin risk oranları da yüksektir.
• Uzman ve tecrübeli ellerde yapılmalı
Severe Anaphylaxis to Bee Venom
Immunotherapy: Efficacy of Pretreatment
and Concurrent Treatment With Omalizumab
C Galera,1 N Soohun,1 N Zankar,1 S Caimmi,1 C
Gallen,2 P Demoly1
Beginning of Treatment With Omalizumab
Week 0: 1 subcutaneous injection of
omalizumab 150 mg
Week 2: 1 subcutaneous injection of
omalizumab 150 mg
Week 4: 1 subcutaneous injection of
omalizumab 150 mg
J Investig Allergol Clin Immunol 2009; Vol. 19(3): 225-229
Egzersiz ile uyarılan anafilaksiden korunma
Tek başına egzersiz yapmamalı,
Acil adrenalin uygulama seti taşımalı,
Gıda veya ilaç ilave risk oluşturuyorsa, bu gıdaları egzersizin
öncesinde yememeli, aspirin ve anti-inflamatuvar ilaçları
almamalıdır.
Egzersiz gıdaların/ilaçların alınımından 4-6 saat sonra
Egzersiz sırasında kızarıklık ve kaşıntı başlarsa egzersiz
sonlandırılmalı, adrenalin uygulanmalıdır.
Oral besin
immünoterapisi
Anti IgE
TEŞEKKÜRLER….