Soru ve Cevaplarla Yeni Yatırım Teşvik Sistemi

KPMG TÜRKİYE
Soru ve Cevaplarla
Yeni Yatırım
Teşvik Sistemi
kpmg.com.tr
kpmgvergi.com
S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ | 3
Son yıllarda Türkiye dikkat çekici büyüme rakamlarına ulaşmakla
beraber, kalkınmışlık düzeyimizin aynı hızla ilerlediğini söylemek
mümkün olmamaktadır. Ülkelerde yer alan gelir dağılımı
adaletsizlikleri, bölgeler arası gelişmişlik farkları, ileri teknoloji
kullanımı, altyapı yaygınlığı, işlerliği ve teknolojisi ülkenin topyekun
kalkınmışlık düzeyini yansıtmaktadır. Ayrıca istihdam seviyesi de yine
kalkınmışlıkta önemli bir gösterge olarak karşımıza çıkmaktadır.
I - AMAÇ ve KAPSAM
II - TEŞVİK UYGULAMALARI KAPSAMINDA YATIRIMLAR
1. GENEL TEŞVİK
2. BÖLGESEL TEŞVİK
3. BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIMLARIN TEŞVİKİ
4. STRATEJİK YATIRIMLARIN TEŞVİKİ
5. ÖNCELİKLİ YATIRIMLAR
6. BİR ALT BÖLGE DESTEĞİNDEN YARARLANACAK YATIRIMLAR
7. AR-GE ve ÇEVRE YATIRIMLARI
III - TEŞVİK ve DESTEK UNSURLARI
1. GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ ve KDV İSTİSNASI
2. SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ
Abdulkadir Kahraman
KPMG Türkiye, Vergi Ortağı
3. SİGORTA PRİMİ İŞÇİ HİSSESİ DESTEĞİ
4. VERGİ İNDİRİMİ
5. GELİR VERGİSİ STOPAJ DESTEĞİ
6. KATMA DEĞER VERGİSİ İSTİSNASI
7. FAİZ DESTEĞİ
8. YATIRIM YERİ TAHSİSİ
IV - FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİNDE TEŞVİK UYGULAMASI
Kalkınmışlık düzeyini artırmada kullanılan
en önemli mali politika aracı tüm ülkeler
için yatırım teşvik yasal düzenlemeleri
olmuştur. Türkiye’de istihdamı artırmayı,
gelir dağılımındaki ve bölgesel gelişmişlik
düzeylerindeki dengesizlikleri gidermeyi
hedefleyen, uzun süredir mevzuatımızda
değişik şekillerde yürürlükte bulunan
ve yatırımları teşvik eden çeşitli
düzenlemeler bulunmaktadır. Daha çok
vergisel teşvik olarak karşımıza çıkan
bu düzenlemeler, uzun süre “Yatırım
İndirimi” müessesesi olarak, Gelir Vergisi
Kanunumuzda yer alırken birçok defalar
değişikliğe uğramıştır. Daha sonra bu
müessese yürürlükten kaldırılmış ve
2009 yılında Türkiye’de teşvik sistemi
yeniden yapılandırılmıştır. Üç yıl boyunca
yürürlükte kalan sistem, karşılaşılan yeni
ekonomik ihtiyaçlar ve uygulamadaki
aksaklıkları dikkate alacak şekilde ve
artırılan destek unsurları ile 2012 yılında
yeniden düzenlenmiştir.
V - YATIRIM TEŞVİK BELGESİ İŞLEMLERİ
1. TEŞVİK BELGESİ ALMA PROSEDÜRÜ
2. İTHAL ve YERLİ MAKİNE / TEÇHİZAT LİSTE DEĞİŞİKLİĞİ ve BELGE REVİZESİ
3. SÜRE UZATIMI ve YATIRIM KONUSU DEĞİŞİKLİĞİ
Ekonomik riskleri bertaraf etmek ve
yüksek büyüme oranlarının devamlılığını
sağlamak, ithalatı ikame etmek ve dış
kaynakları kullanmak için var olan teşvik
sistemini daha avantajlı hale getiren
ve teşvik unsurlarını artıran Ekonomi
Bakanlığı tarafından hazırlanan yeni
teşvik sistemi ile ilgili düzenlemeler,
6322 sayılı Yasa ile 15.06.2012 tarihinde,
Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında
Bakanlar Kurulu Kararı 19.06.2012
tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe girmiştir. 20.06.2012 tarihinde
ise Yatırımlarda Devlet Yardımları
Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin
Tebliğ yayımlanmış, böylece yeni teşvik
isteminin yasal altyapısı tamamlanmıştır.
Hükümet bu yasa ile, rekabet gücünün,
üretimin ve özellikle istihdamın
artırılmasını, katma değeri, teknoloji ve
Ar-Ge değeri yüksek stratejik yatırımlara
yönlenilmesini ve bölgesel gelişmişlik
farklarının giderilmesini sağlamayı ve
ekonomimizin ithalata olan bağlılığını
azaltmayı hedeflemektedir.
Bu çalışmamızda, yatırımcıların yeni
yatırım teşvik sistemiyle ilgili çoğunlukla
sorduğu sorulardan ve uygulamada
karşılaştığı sorunlardan hareket
ederek, yeni teşvik sisteminin daha iyi
anlaşılmasını sağlamak amacıyla yasal
düzenlemeler perspektifinde konuya
açıklık getiren yanıtlar oluşturulmuştur.
Yararlı olması dileğiyle...
4. DEVİR, SATIŞ, İHRAÇ, KİRALAMA ve NAKİL
5. TAMAMLAMA VİZESİ
6. MÜCBİR SEBEP, FEVKALADE HAL DURUMLARI NEDENİYLE YATIRIMLARIN AKSAMASI
7. BELGE ZAYİ ve İPTALİ
8. TEŞVİKLERLE İLGİLİ DİĞER HUSUSLAR
4 | S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ
I - Amaç ve Kapsam
S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ | 5
SORU 1: Yeni teşvik sisteminin amacı nedir?
Yeni teşvik sisteminden beklenen amaçlar, 2012/3305 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı’nda, aşağıda belirtilen 6 ana başlık
altında toplanmıştır. Bunlar;
• Kalkınma planları ve yıllık programlarda öngörülen hedefler
doğrultusunda tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara
yönlendirilmesi,
SORU 4: Yeni teşvik sistemi ne tür teşvik ve destek
unsurlarından oluşmaktadır?
Yeni teşvik sistemi; genel, bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik
yatırımların teşviki uygulamalarında ayrı ayrı ve değişen
oranlarda olmak üzere; aşağıda belirtilen destek unsurlarına
sahiptir.
• Gümrük Vergisi Muafiyeti,
• Üretim ve istihdamın artırılması,
• Katma Değer Vergisi İstisnası,
• Uluslararası rekabet gücünü artıracak, araştırma - geliştirme
içeriği yüksek bölgesel ve büyük ölçekli yatırımlar ile stratejik
yatırımların özendirilmesi,
• Vergi İndirimi,
• Uluslararası doğrudan yatırımların artırılması,
• Bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılması,
• Kümelenme ve çevre korumaya yönelik yatırımlar ile
araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesidir.
SORU 2: Teşvik sisteminin yasal altyapısı nedir?
Teşvik uygulamasının yasal dayanağını, 15.06.2012 tarih ve
2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında
Karar” ile ilgili Bakanlar Kurulu Kararı’nın uygulanmasına ilişkin
usul ve esasları düzenleyen 2012/1 sayılı “Yatırımlarda Devlet
Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ”
oluşturmaktadır. 2012/3305 sayılı Karar 19.06.2012 tarihinde,
2012/1 sayılı Tebliğ ise 20.06.2012 tarihinde Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Ayrıca yukarıda belirtilen mevzuata ek olarak; vergi teşvikleri,
Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunu ile Katma Değer Vergisi
Kanunu’nda, gümrük vergisi muafiyeti Gümrük Kanunu’nda,
sigorta primi teşvikleri Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık
Sigortası Kanunu’nda yer alan düzenlemeler ile yeni teşvik
sisteminin yasal altyapısı tamamlanmıştır.
SORU 3: Yeni teşvik sisteminde teşvik uygulamaları nasıl
gruplandırılmıştır? Önceki uygulamalardan farkı nedir?
Yeni teşvik sistemi, teşvik uygulamaları kapsamında aşağıda
belirtilen dört bileşenden oluşmaktadır.
• Gelir Vergisi Stopajı Desteği,
• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği,
• Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği,
• Faiz Desteği,
• Yatırım Yeri Tahsisi.
SORU 5: Yeni teşvik sisteminde teşvik unsurlarının
hangileri yenidir?
Yukarıda sayılan teşvik unsurlarından gümrük vergisi
muafiyeti, katma değer vergisi istisnası, vergi indirimi teşviki,
sigorta primi işveren hissesi desteği, yatırım yeri ve faizi
desteği; daha önceki teşvik mevzuatında da yer alan ve halen
uygulanmaya devam eden teşviklerdir.
Bununla birlikte, gelir vergisi stopajı ve sigorta primi işçi payı
desteği ile KDV iadesi teşviki yeni teşvik unsurlarıdır.
SORU 6: Destek ve teşvik unsurlarından
yararlanamayacak yatırımlar ile teşviki belli şartlara bağlı
yatırımlar var mıdır?
Bakanlar Kurulu Kararı’nın 4 No.’lu ekinde, hiçbir şekilde teşvik
edilmeyecek veya teşviki belli şartlara bağlı yatırım konuları
belirlenmiştir. Bu listede yer alan yatırım konuları ile şartları
taşıyamayan yatırım konuları hiçbir şekilde teşvik ve destek
unsurlarından yararlanamayacaktır.
SORU 7: Yatırım teşvik ve desteklerinden kimler
yararlanabilir?
- Genel teşvik uygulamaları
- Bölgesel teşvik uygulamaları
Teşvik belgesi alınması şartıyla yatırım teşviklerinden;
- Büyük ölçekli yatırımların teşviki ve
• Gerçek kişiler, adi ortaklıklar,
- Stratejik yatırımların teşviki.
• Sermaye şirketleri, kooperatifler, birlikler ve iş ortakları,
• Kamu kurum ve kuruluşları ile meslek kuruluşları,
Daha önceki teşvik sisteminde genel, büyük ölçekli ve
bölgesel teşvik uygulamaları varken; yeni sistemde bunlara
stratejik yatırımlar olarak adlandırılan 4. bir unsur eklenmiştir.
• Dernekler ve vakıflar,
• Yurtdışındaki yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubeleri
yararlanabilecektir.
6 | S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ
II - Teşvik Uygulamaları Kapsamında Yatırımlar
S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ | 7
1. GENEL TEŞVİK
SORU 8: Hangi yatırımlar genel teşvik kapsamında
değerlendirilecektir?
SORU 12: Bölgesel teşvik uygulamalarından hangi
yatırımcılar ve yatırımlar yararlanabilir?
Teşvik mevzuatında bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik
yatırımlar ile, kesinlikle teşvik edilmeyecek veya belirlenen
şartlara uymadığı için teşvik edilmeyecek yatırımlar hariç
olmak üzere; asgari yatırım tutarı üzerindeki tüm yatırımlar
konu ve bölge ayrımı yapılmaksızın genel teşvik kapsamında
değerlendirilecektir.
Her türlü yatırımın bölgesel teşviklerden faydalanması
mümkün değildir. İlgili teşvik mevzuatında bölgesel teşvikten
yararlanılabilecek yatırım konuları ve yatırım tutarları çok ayrıntılı
bir şekilde belirlenmiştir. Her ilin ekonomik gelişim ihtiyacına
göre oluşturulan yatırım konuları farklılıklar arz edebilmektedir.
Bu nedenle yapılmak istenen yatırım konusu Karar’a ekli 2 sayılı
listede yer alan tablolardan kontrol edilmeli ve asgari yatırım
tutarı tespit edilmelidir.
SORU 9: Genel teşvik uygulamaları kapsamındaki yatırım
teşviklerinden yararlanabilmek için yapılması gereken
asgari yatırım tutarı var mıdır?
Yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için bölgeler
ve yatırım konularına göre belirlenmiş asgari sabit yatırım
tutarları bulunmaktadır. Genel olarak 1. ve 2. bölgelerde
1.000.000 TL, 3. 4. 5. ve 6. bölgelerde ise 500.000 TL asgari
yatırım şartı aranmaktadır.
SORU 10: Genel teşvik kapsamında yatırımcılara
sağlanacak teşvikler nelerdir?
Genel teşvik kapsamında yatırımcılara sağlanan teşvik ve
destek unsurları aşağıda yer almaktadır.
• Gümrük vergisi muafiyeti,
• KDV İstisnası,
• Gelir vergisi stopaj desteği (yalnızca 6. bölgedeki yatırımlar için)
• Tersanelerin gemi inşa yatırımları için sigorta primi işveren
hissesi desteği.
SORU 13: Bölgesel teşvik uygulamaları ile genel teşvik
uygulamaları arasındaki fark nedir?
Bölgesel teşvik uygulamalarından her il için ayrı ayrı belirlenen
yatırım konularında ve değişen asgari yatırım tutarlarına
bağlı kalındığı takdirde yararlanabilecektir. Genel teşvik
uygulamalarında spesifik olarak belirlenen bir yatırım konusu
bulunmamaktadır ve asgari yatırım tutarı her il için sabit tutarda
belirlenmiştir. Ayrıca genel teşvik uygulamasında destek
unsurları, bölgesel teşvike göre daha sınırlandırılmıştır.
SORU 14: Bölgesel teşvikte yatırımcılara sağlanan destek
unsurları nelerdir?
Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında yapılacak yatırımlara
sağlanacak destek unsurları aşağıda belirtilmiştir.
• Gümrük Vergisi Muafiyeti,
• KDV istisnası,
• Vergi İndirimi,
2. BÖLGESEL TEŞVİK
• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği,
SORU 11: Yeni yatırım teşvik sisteminde bölgeler hangi
kriterlere göre oluşturulmuştur?
Her ne kadar bölge olarak adlandırılsa da, coğrafi bölge
olarak anlamamak gerekmektedir. Çünkü coğrafi olarak aynı
bölgelerde olmasına rağmen, yatırım teşvik sisteminde farklı
bölgede yer alan iller bulunmaktadır. Bu sistemi “grup iller”
olarak algılamak daha yerinde olacaktır.
• Yatırım Yeri Tahsisi,
• Faiz Desteği (1. ve 2. bölgedeki yatırımlar hariç),
• Gelir Vergisi Stopajı Desteği (Sadece 6. bölgedeki yatırımlar için),
• Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği (Sadece 6. bölgedeki
yatırımlar için).
Bu il grupları, sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyeleri dikkate
alınarak aşağıdaki tabloda olduğu gibi belirlenmiştir.
Teşvİk Bölgelerİ ve İller
BÖLGE
İLLER
I. Bölge
Ankara, Antalya, Bursa, Eskişehir, İstanbul, İzmir, Kocaeli ve Muğla
II. Bölge
Adana, Aydın, Bolu, Çanakkale (Bozcaada ve Gökçeada hariç), Denizli, Edirne, Isparta, Kayseri, Kırklareli, Konya, Sakarya,
Tekirdağ ve Yalova
III. Bölge
Balıkesir, Bilecik, Burdur, Gaziantep, Karabük, Karaman, Manisa, Mersin, Samsun, Trabzon, Uşak ve Zonguldak
IV. Bölge
Afyonkarahisar, Amasya, Artvin, Bartın, Çorum, Düzce, Elazığ, Erzincan, Hatay, Kastamonu, Kırıkkale, Kırşehir, Kütahya,
Malatya, Nevşehir, Rize ve Sivas
V. Bölge
Adıyaman, Aksaray, Bayburt, Çankırı, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Kahramanmaraş, Kilis, Niğde, Ordu, Osmaniye, Sinop,
Tokat, Tunceli ve Yozgat
VI. Bölge
Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Hakkari, Iğdır, Kars, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Van,
Bozcaada ve Gökçeada
8 | S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ
S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ | 9
3. BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIMLARIN TEŞVİKİ
SORU 15: Büyük ölçekli yatırım nedir?
Asgari 50 milyon, bazı yatırımlar için 50 milyon liradan daha
yüksek tutarda asgari yatırım tutarı öngörülen ve 2012/3305
sayılı Karar’ın 3 No.’lu ekinde belirtilen 12 sektörde yapılan
yatırımlar, büyük ölçekli yatırım olarak kabul edilmektedir.
SORU 17: Büyük ölçekli yatırımlara sağlanan teşvik ve
destek unsurları nelerdir?
Büyük ölçekli yatırımlara sağlanan teşvik ve destek unsurları
aşağıda belirtilmiştir.
• Gümrük Vergisi Muafiyeti,
SORU 16: Büyük ölçekli yatırım konuları ve asgari sabit
yatırım tutarları nedir?
• KDV İstisnası,
Büyük ölçekli yatırım konuları ile bu yatırım konuları için aranacak
asgari sabit yatırım tutarları aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği,
• Vergi İndirimi,
• Yatırım Yeri Tahsisi,
• Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği (Sadece 6. bölgedeki
yatırımlar için).
Sektörler
Asgari Sabit Yatırım Tutarları
(Milyon TL)
Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı
1000
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
200
Liman ve Liman Hizmetleri Yatırımları
200
Motorlu Kara Taşıtları Sanayi Yatırımları
- Motorlu kara taşıtları ana sanayi yatırımları
- Motorlu kara taşıtları yan sanayi yatırımları
200
50
Demiryolu ve Tramvay Lokomotifleri ve/veya Vagon İmalatı Yatırımları
50
Transit Boru Hattıyla Taşımacılık Hizmetleri Yatırımları
50
Elektronik Sanayi Yatırımları
50
Tıbbi Alet, Hassas ve Optik Aletler İmalatı Yatırımları
50
İlaç Üretimi Yatırımları
50
Hava ve Uzay Taşıtları ve/veya Parçaları İmalatı Yatırımları
50
Makine (Elektrikli Makine ve Cihazlar Dahil) İmalatı Yatırımları
50
Metal Üretimine Yönelik Yatırımlar: Maden Kanunu’nda belirtilen IV/c grubu metalik madenlerin
cevher ve/veya konsantresinden nihai metal üretimine yönelik yatırımlar (bu tesislere entegre
madencilik yatırımları dahil)
50
SORU 18: Stratejik yatırımlar nedir? Bölgesel ve büyük
ölçekli yatırımlardan farkı nedir?
Yeni teşvik sisteminde Bakanlık tarafından belirlenen kriterlere
sahip, ithalat bağımlılığı yüksek ürünlerin üretimine yönelik
yatırımlar stratejik yatırım olarak nitelendirilmiştir. Bölgesel ve
büyük ölçekli yatırımlarda olduğu gibi stratejik yatırımlar için
yatırım konuları spesifik olarak belirlenmemiştir. Bunun yerine
stratejik yatırımlar için kriterler konmuştur.
SORU 23: Planlanan yatırımın kabulü için hazırlanan
Fizibilite Raporu nereye verilmelidir? Sonraki süreç ne
olacaktır?
Şayet yatırım sonucu üretilecek ürünün Türkiye’de hiç üretimi
yoksa 50 milyon ABD dolarındaki ithalat şartı, rafineri ve
petrokimya yatırımlarında ise %40 katma değer yaratma şartı
aranmaz.
Söz konusu bilgi ve belgelerin Ekonomi Bakanlığı’na bağlı Teşvik
Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’ne verilmesi
gerekmektedir. Genel Müdürlük ilk tetkik sonucunda hazırladığı
“Ön İnceleme Raporu”nu Komisyona iletecektir. Nihai karar
komisyona ait olup, komisyon üyeleri oy birliği ile alacakları
kararla planlanan yatırımın stratejik yatırım olup olmadığına karar
verecektir. Bu aşamada başvuruda yer alan bilgi ve hesaplamalar,
diğer kurum ve kuruluşlardan teyit edilebilecektir. Komisyonun
verdiği olumlu karar sonucuna göre, Genel Müdürlük söz konusu
stratejik yatırım için teşvik belgesi düzenler.
SORU 20: Stratejik yatırımlara ilişkin katma değer hesabı
nasıl yapılacaktır?
• Gelir Vergisi Stopajı Desteği (Sadece 6. bölgedeki yatırımlar için),
4. STRATEJİK YATIRIMLARIN TEŞVİKİ
SORU 19: Göreceli olarak daha ağır kriterler taşıyan
stratejik yatırımlar için bazı yatırım konuları için istisnası
veya daha hafifletilmiş şartları var mıdır?
Buna göre aşağıdaki kriterleri taşıyan yatırımlar, bölge ayrımı
yapılmaksızın stratejik yatırımlara tanınan destek unsurlarından
yararlanırlar.
• Asgari sabit yatırım tutarının 50 milyon TL’nin üzerinde olması,
• Yatırım sonucu üretilecek ürünün yurt içi toplam üretim
kapasitesinin aynı ürünün ithalatından az olması,
• Teşvik belgesi kapsamında gerçekleştirilecek yatırımla asgari
%40 oranında katma değer sağlanması,
• Yatırım sonucu üretilecek ürünle ilgili son bir yıl içerisinde
gerçekleşen ithalat tutarının 50 milyon ABD dolarının üzerinde
olması.
Yukarıda belirtilen şartların tümü bir arada aranmaktadır.
Yatırım sonucunda üretilecek ürün için, toplam ürün satış
tutarından toplam ürün girdi maliyetleri çıkartılarak, çıkan
sonucun toplam ürün girdi maliyetlerine bölünüp yüzle
çarpılması suretiyle katma değer oranı bulunacaktır. Bu
hesaplamada amortisman, enerji ve işçilik girdi maliyetlerine
dahil edilmeyecektir. Tebliğin 10 No.’lu ekinde katma değer
oranının tespitine yönelik ayrıntılı örnekler verilmiştir.
SORU 21: Stratejik yatırım için istenen Fizibilite Raporu
neleri içermelidir?
Söz konusu fizibilite raporunda; yatırıma konu olan ürünle ilgili
yurt içi üretim kapasitesi, ithalat miktarı (ithalat miktarının
tespitinde, başvuru tarihinden önce yayımlanmış son on iki
aylık resmi veriler kullanılmalıdır) ve yatırımla oluşturulacak
katma değere ilişkin detaylı bilgi ve analizlerin bulunması
gerekmektedir.
SORU 22: Stratejik yatırımlara tanınan destek unsurları
nelerdir?
Yeni teşvik sisteminde en kapsamlı teşvikler stratejik
yatırımlara sağlanmıştır. Stratejik yatırımlar, bölge ayrımı
yapılmaksızın aşağıdaki tabloda belirtilen teşvik unsurlarından
yararlanabilecektir.
SORU 24: Stratejik yatırım olarak kabul edilen yatırım,
ilerleyen dönemlerde kriterlerin değişmesi halinde stratejik
olma niteliğini kaybedecek midir?
Yurt içi üretim kapasitesinin, ithalat miktarının ve/veya yaratılan
katma değere ilişkin hesaplamaların ekonomik koşullar
karşısında değişmesi, daha önceki verilere göre alınmış stratejik
yatırımlara ait teşvik belgesinin iptal olmasına ve dolayısıyla
destek unsurlarından yararlanmamasına neden olmaz.
SORU 25: Stratejik teşvik belgesi başvurusunun
reddedilmesi halinde, diğer teşvik uygulamaları kapsamında
destek unsurlarından faydalanmak mümkün müdür?
Stratejik yatırım kapsamında değerlendirilmeyen yatırım
projeleri, planlanan yatırım hangi şartları taşıyorsa, bölgesel,
büyük ölçekli veya genel teşvik özelliklerine uygun teşvikten
yararlanabilir. Ancak bunun için yatırımcının ayrıca talepte
bulunması gerekir.
STRATEJİK YATIRIMLAR
Destek Unsurları
Tüm Bölgeler
KDV İstisnası
VAR
Gümrük Vergisi Muafiyeti
VAR
Vergi İndirimi
% 90
Yatırıma Katkı Oranı
% 50
Sigorta Primi İşveren His. Desteği - Destek Süresi
7 YIL ( 6. BÖLGEDE 10 YIL )
KDV İadesi Desteği
500 Milyon TL’nin üzerindeki yatırımların bina-inşaat harcamaları için
Yatırım Yeri Tahsisi
VAR
Faiz Desteği
TL Kredilerde 5 Puan, Döviz Kredilerde 2 Puan, 5 yıl süre ile
Gelir Vergisi Stopaj Desteği
Sadece 6. Bölge Yatırımlar için 10 yıl
Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği (Destek Süresi)
Sadece 6. Bölge Yatırımlar için 10 yıl
10 | S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ
S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ | 1 1
5. ÖNCELİKLİ YATIRIMLAR
SORU 26: Yatırım teşvik mevzuatında geçen öncelikli
yatırım nedir?
Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen bazı alanlarda yatırım
yapılması halinde Türkiye’nin neresinde olursa olsun 5. bölgede
uygulanan teşviklerin uygulanacağı düzenlenmiştir. Bu yatırımlar
6. bölgede ise bu bölgeye özgü daha avantajlı teşviklerin
uygulanacağı ayrıca belirtilmiştir. Böylelikle gelişmesi istenen
yatırım alanlarında bölge şartı aranmadan arttırılmış teşviklerin
uygulama imkânı getirilmiştir.
SORU 27: Öncelikli yatırım konuları nelerdir?
Bakanlar Kurulu Kararı ile aşağıdaki konularda yapılacak yatırımlar
öncelikli yatırımlar olarak belirlenmiştir.
•Deniz yolu ile yük ve yolcu taşımacılığı,
•Özel sektör tarafından yapılacak şehir içi ve şehirlerarası
demiryolu ile yük, şehir içi yolcu taşımacılığı,
•Test merkezleri, rüzgar tüneli (otomotiv, uzay veya savunma
sanayine yönelik ve bu mahiyetteki yatırımlar)
•Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde yapılacak
turizm yatırımlarından bölgesel desteklerden yararlanabilecek
nitelikteki turizm konaklama yatırımları,
•Asgari 50.000 m2 kapalı alana sahip uluslararası fuar
yatırımları,
•Asgari 20.000.000 TL tutarındaki biyoteknolojik ilaç, onkoloji
ilaçları ve kan ürünleri üretimine yönelik yatırımlar,
•Asgari 20.000.000 TL tutarındaki savunma, havacılık ve uzay
alanındaki yatırımlar,
•Maden istihraç ve/veya işleme yatırımları,
•Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan ilk, orta ve lise
eğitim yatırımları,
•Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde geliştirilen ürünlerin üretimine
yönelik yatırımlar.
6. BİR ALT BÖLGE DESTEĞİNDEN YARARLANACAK YATIRIMLAR
SORU 28: Bir alt bölge desteğinden yararlanmanın şartları
nelerdir?
Yeni teşvik siteminin amaçlarından biri olan yatırımlarda
kümelenmeyi gerçekleştirmek için, artırılmış destek unsurları
oluşturulmuştur. Bunlardan yararlanmak için;
•Yatırımın organize sanayi bölgesinde gerçekleştirilmesi veya
•Yatırımın ayni şekilde faaliyet gösteren en az 5 gerçek
veya tüzel kişinin ortağı olduğu yatırımcı tarafından
gerçekleştirilmesi ve ortak faaliyet gösterilen alanda
entegrasyonu sağlayacak bir yatırım olması gerekmektedir.
SORU 29: Artırılmış bir alt bölge desteğinden hangi destek
unsurları açısından yararlanılır?
Büyük ölçekli ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında
yatırım teşvik belgesine sahip yatırımcılar, yalnızca vergi indirimi
ve sigorta primi işveren hissesi desteğinden yatırım yapılan ilin
ait olduğu bölgenin bir alt bölgesine sağlanan artırılmış destek
oran ve sürelerinden yararlanabilirler.
SORU 30: Yatırım, 6. bölgede bulunan bir organize sanayi
bölgesinde gerçekleştirilse, bir alt bölge olmadığından
herhangi bir artırılmış destek unsurundan yararlanmak
mümkün müdür?
6. bölgede bir alt bölge desteğinden yararlanma niteliklerine
sahip yatırımlara; sigorta primi işveren hissesi desteğine 6.
bölgede geçerli olan süreye 2 yıl, yatırım katkı oranına ise 5
puan ilave etmek üzere artırılmış teşvik uygulanmaktadır. Buna
göre örneğin 6. bölgede organize sanayi bölgesinde 31.12.2013
tarihine kadar başlanacak bir yatırım için, sigorta primi işveren
hissesi desteği 12 yıl, yatırım katkı oranı ise %95 olarak
uygulanacaktır.
7. AR-GE ve ÇEVRE YATIRIMLARI
SORU 31: Ar-Ge ve çevre yatırımı nedir?
Ar-Ge yatırımı, yeni bir ürün geliştirilmesi, ürün kalite ve
standardının yükseltilmesi, maliyet düşürücü ve standart
yükseltici yeni bir teknolojinin ülke şartlarına uyumunun
sağlanması amacıyla bilimsel esaslara uygun olarak yapılan ve
her aşaması belirlenmiş araştırma ve geliştirme çalışmaları için
gerçekleştirilecek yatırımlardır.
Çevre yatırımı ise; doğrudan ticari mal üretimine yönelik
olmayan, mevcut veya gerçekleştirilecek tesislerin katı, sıvı
veya gaz gibi atıkların temizlenmesine veya yok edilmesine
yönelik yatırımları ifade etmektedir.
SORU 32: Ar-Ge ve çevre yatırımlara tanınan teşvik
unsurları nelerdir?
Ar-Ge ve çevre yatırımları KDV istisnası, gümrük vergisi
muafiyeti ve faiz desteğinden yararlandırılır.
Söz konusu yatırımların, 6. bölgede gerçekleştirilmesi halinde
gelir vergisi stopajı ve sigorta primi desteğinden de yararlanılır.
12 | S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ
III - Teşvik ve Destek Unsurları
S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ | 1 3
1. GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ ve KDV İSTİSNASI
unsurları olan Gümrük Vergisi Muafiyeti ve KDV istisnasından
yararlandırılır.
SORU 33: Tüm yatırım konuları gümrük vergisi muafiyeti
ve KDV istisnasından yararlanabilir mi?
SORU 38: Teşvik belgesi kapsamında ithal edilen makine
ve teçhizatın istenilen ve taahhüt edilen kriterlerde
olmamasından dolayı iade edilmesi durumunda, gelen
yenisi için de destek unsurlarından yararlanılacak mıdır?
Teşvik edilmeyecek yatırım konuları ile şarta bağlı olup aranan
şartları sağlamayan konuları hariç olmak üzere; asgari sabit
yatırım tutarının üzerindeki tüm yatırımlar, Gümrük Vergisi
muafiyeti ve Katma Değer Vergisi istisnasından yararlanabilir.
SORU 34: Hangi tür yatırım malları gümrük vergisi
muafiyeti kapsamındadır?
Teşvik belgesi kapsamındaki; makine ve teçhizat, otomotiv ve
hafif ticari araç yatırımlarında monte edilmemiş haldeki (CKD)
aksam ve parçaları ile gemi ve elli metrenin üzerindeki yat inşa
yatırımlarında tekne kabuğu ithali gümrük vergisinden muaftır.
SORU 35: Yatırım teşvik belgesi kapsamında ithalatına
başlanmış olunan makine ve teçhizatın, yatırım
teşvik belgesinde belirtilen süre içinde ithalatının
gerçekleştirilememesi durumunda, destek unsurlarından
yararlanmak mümkün olacak mıdır?
Şayet ithalat işlemlerine yatırım süresi içerisinde başlanmış
ve ilgili kambiyo mevzuatında yer alan ödeme şekillerinden
herhangi biri kullanılmış ve bedeli kısmen veya tamamen
ödenmiş ise; ithal edilmek istenen makine ve teçhizatın yatırım
süresi bitiş tarihinden itibaren 4 ay içerisinde belge kapsamında
destek unsurlarından yararlandırılarak ithalatı gerçekleştirilebilir.
Bu durumda ilgili yatırımcı Gümrük Vergisi muafiyetinden ve
Katma Değer Vergisi istisnasından yararlanabilecektir.
SORU 36: Teşvik belgesi almak için başvurup henüz
belgeye bağlanmayan yatırımlara ilişkin makine ve
teçhizat ithalinde teşvik uygulaması var mıdır?
Teşvik belgesi almak üzere müracaat edilmiş, ancak teşvik
belgesine bağlanmamış yatırımlara ilişkin makine ve teçhizatın
ithaline, Gümrük Vergisi ve Katma Değer Vergisinin toplam
tutarı kadar teminat alınmak suretiyle ithaline izin verilir.
“Teminatla ithalat” olarak adlandırılan bu uygulamada bir defada
verilecek teminat süresi en fazla altı aydır. Bu süre içinde teşvik
belgesi düzenlenemezse, süre uzatımı için Gümrük ve Ticaret
Bakanlığı’na müracaat edilir. Teminat süresi içerisinde teşvik
belgesi ile birlikte ilgili Bakanlığa başvurularak teminat çözülür.
SORU 37: Yatırım teşvik belgesi kapsamında ithal olunan
makinenin kullanım esnasında arızalanması durumunda,
söz konusu makinenin garanti kapsamında yurt dışına
gönderilip tamir ettirilmesi veya yenisinin getirilmesi
durumlarında ithalat sırasında destek unsurlarından tekrar
yararlanılacak mıdır?
Yatırım süresi içinde bu şekilde makine ve teçhizatın
gönderilmesi işlemi Gümrük Mevzuatında “mahrece iade“
olarak adlandırılır ve bu işlemler Gümrük Mevzuatı çerçevesinde
yürütülür. Mahrece iade işlemine konu yatırım mallarının yurt
dışı edilmesinden itibaren bir yıl içerisinde aynısı veya yenisinin
yurda giriş işlemleri, Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye
Genel Müdürlüğü’nün herhangi bir iznine tabi olmaksızın destek
Mahrece iade sistemi bu tür durumlar için de geçerlidir. Yatırım
dönemi içerisinde tekrar yurt dışı edilen makine ve teçhizatın
yenisinin bir yıl içerisinde ithal edilmesi halinde, Gümrük Vergisi
Muafiyeti ve KDV istisnası tekrar uygulanır.
SORU 39: Yatırım teşvik belgesi kapsamında yurt dışından
kullanılmış makine ve teçhizat ithal edilebilir mi?
Teşvik belgesi kapsamında kullanılmış makine ve teçhizat ithali
mümkündür. Ancak bazı sınırlamalar bulunmaktadır. Buna göre;
• İthalat Rejimi Kararı’nın 7. maddesi uyarınca ithaline izin
verilen makine ve teçhizat ile
• İthalat Rejimi Kararı uyarınca yayımlanmış “Kullanılmış ve
Yenileştirilmiş Olarak İthal Edilebilecek Bazı Maddelere İlişkin
Tebliğ” hükümleri uyarınca karayolu nakil vasıtaları hariç ithali
mümkün olan makine ve teçhizat
Teşvik belgesi kapsamında ithal edilebilecektir.
SORU 40: Başka bir ülkede yer alan bir fabrikanın olduğu
gibi yatırım teşvik belgesi kapsamında Türkiye’ye ithali
mümkün müdür?
Teşvik mevzuatında bu durum “kullanılmış komple tesis”
olarak adlandırılmaktadır. Kullanılmış komple tesisin ithalinde,
yatırım teşvik belgesi kapsamında destek unsurlarından
yararlanabilmek için Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye
Genel Müdürlüğü’nden özel izin alınması gerekmektedir.
Genel Müdürlük talebi, proje bazında değerlendirir. Bakanlıkça
görevlendirilecek personeller tarafından yerinde ekspertiz yapılır
ve uygun görülmesi halinde teşvik kapsamında ithaline izin
verilir.
SORU 41: Serbest bölgede yer alan komple bir tesis, olduğu
gibi Türkiye’ye teşvik kapsamında ithal edilebilir mi?
Mevcut tesisin Ekonomi Bakanlığı’nın “Serbest Bölgeler, Yurt
Dışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürlüğü”nden alınmış
faaliyet ruhsatı ve tesisin ithaline Serbest Bölge mevzuatı
açısından bir sakınca olmadığına ilişkin uygunluk yazısı ile
beraber Teşvik Uygulamaları Genel Müdürlüğü’ne başvurulur.
Komple tesisin, Serbest Bölgede Bakanlık tarafından yapılacak
ekspertiz neticesinde düzenlenecek rapora istinaden teşvik
belgesi kapsamında ithaline izin verilebilir.
SORU 42: Kullanılmış makine ve teçhizatları farklı
firmalardan satın alarak oluşturulmuş bir tesis, komple
tesis kapsamında destek unsurlarından yararlandırılarak
ithal edilebilir mi?
Farklı firmalardan temin edilen münferit makine ve teçhizat ile
tesis oluşturulamayacağı veya bu şekilde tesis oluşturan ve
revizyon ve ticareti ile ilgilenen firmalardan bu tesislerin teşvik
belgesi kapsamında ithal edilemeyeceği, Teşvik Mevzuatı’nda
özellikle belirtilmiştir.
14 | S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ
SORU 43: Yatırım teşvik belgesi kapsamında kullanılmış
olarak ithal edilen makine ve teçhizatın, bazı ekonomik
nedenlerle teşvik belgesinde belirtilen amaçları dışında
kullanılması halinde cezai müeyyide var mıdır?
Şayet kullanılmış olarak ithal edilen makine ve teçhizatın,
Teşvik Mevzuatı’nın izin verdiği şekilde satış, devir, ihraç ve
kiralama yapılmadan amacı dışında kullanılması halinde teşvik
kapsamında sağlanan tüm destekler geri alınır.
S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ | 1 5
Ayrıca, söz konusu makine ve teçhizat kullanılmış komple
tesis kapsamında ithal edilmişse, dört ay içerisinde
ihraç edilmek suretiyle ülkeden çıkarılır. Bu ihracat
sırasında gerçekleştirilen gümrük dahil tüm masraflar
yatırımcı tarafından karşılanmak zorundadır. Şayet ihracat
gerçekleştirilemezse yine tüm masraflar yatırımcı tarafından
karşılanmak üzere ithal edilen makine ve teçhizat gümrüklere
teslim edilmek suretiyle tasfiye edilir.
2. SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ
SORU 44: Sigorta primi işveren hissesi desteği hangi
çalışanlar için uygulanabilir?
SORU 48: Sigorta primi işveren hissesi desteğinin
uygulanma süresi nedir?
Yatırım teşvik belgesinde kayıtlı istihdamı aşmamak kaydıyla
komple yeni yatırımlarda teşvik belgesi kapsamında istihdam
edilen tüm çalışanlar için, diğer yatırımlar cinslerinde ise
yatırıma başlama tarihinden önceki son 6 aylık dönemde
Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) bildirilen ortalama
işçi sayısına yatırım nedeniyle ilave edilen çalışanlar için
uygulanacaktır.
Büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel teşvik uygulamaları
kapsamında desteklenen yatırımlarda destek süreleri
aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
SORU 45: Sigorta primi işveren hissesi desteğinden ne
zamandan itibaren yararlanılabilir?
Yatırım teşvik belgesi kapsamında desteklenen yatırımların
tamamlama vizesinin SGK’ya bildirilmesini takip eden aydan
itibaren yararlanılabilecektir.
Yalnızca genel teşvik kapsamında desteklenen tersanelerin
gemi inşa yatırımlarında tamamlama vizesi şartı aranmaksızın
belge konusu geminin yapımında istihdam edilen işçiler için
en fazla 18 ay süreyle yararlanılabilir. Yat, yüzer tesis ve deniz
araçlarının inşasına yönelik istihdam edilen işçiler de bu
kapsamda değerlendirilir.
SORU 46: Sigorta primi işveren hissesi desteği tutarı ne
kadardır? Nasıl hesaplanır?
Sigorta primi işveren hissesi desteği 16 yaşından büyükler
için uygulanan asgari ücret tutarı üzerinden hesaplanan tutar
kadardır. Yatırım teşvik belgesinde belirtilen kayıtlı istihdamı
aşmamak üzere ilave sağlanan istihdam üzerinden ve
belirtilen asgari ücret tutarı dikkate alınarak hesaplanan üst
sınırı geçmeyecek şekilde hesaplanır.
SORU 47: Sigorta primi işveren hissesi desteği hangi
yatırım türlerine uygulanır?
Genel, bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik yatırımlardan
oluşan tüm yatırım türlerine, teşvik mevzuatında belirlenen
süre ve oranlarda uygulanır.
Bölgeler
31.12.2013
Tarihine Kadar
Başlanacak
Yatırımlar (Yıl)
01.01.2014
Tarihinden
Sonra Başlanacak
Yatırımlar (Yıl)
I
2
-
II
3
-
III
5
3
IV
6
5
V
7
6
VI
10
7
Stratejik yatırımlarda ise bu süre, yatırımın başlama tarihine
göre farklılaştırma yapılmaksızın 6. bölge için 10 yıl, diğer
bölgelerde ise 7 yıl olarak uygulanır.
SORU 49: Yararlanılabilecek sigorta primi işveren hissesi
desteğinde üst sınır nedir?
Yararlanılabilecek destek tutarına sabit yatırım tutarının belli
bir oranı kadar üst sınır getirilmiştir. Bölgeler itibariyle söz
konusu üst sınır aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
SORU 50: Ödenmemiş sigorta primi borcu bulunması
halinde sigorta primi işveren hissesi desteğinden
yararlanılabilir mi?
Bu destek unsurundan yararlanılabilmesi için işverenlerin
çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak 5510 sayılı kanun
uyarınca aylık prim ve hizmet belgelerini yasal süreleri
içerisinde SGK’ya vermesi, sigortalıların tamamına ait
primlerin sigortalı hissesi ve Bakanlıkça karşılanmayan
işveren hissesi dahil ödenmesi gerekmektedir. Geç ödenmesi
durumunda Bakanlıkça SGK’ya ödenecek işveren hissesi
de geç ödenecektir. Geç ödemeden kaynaklanan gecikme
zammı ise işverenden tahsil edilecektir.
SORU 51: SGK ile önceki dönemlerdeki borçları
nedeniyle borç yapılandırması gerçekleştiren yatırımcı,
sigorta primi işveren desteğinden yararlanabilir mi?
Şayet yatırımcı borçlarını tecil ve/veya taksitlendirmiş ya
da ilgili kanunlar uyarınca borçlarını yeniden yapılandırmış
ise; tecil, taksitlendirme veya yapılandırma anlaşmalarını
bozmadığı ve ödemelerini zamanında yaptığı sürece bu
destek unsurlarından yararlanabilecektir.
SORU 52: Sigorta primi işveren hissesi desteği ne zaman
ve nasıl başlatılır?
SORU 53: Yatırımcılar aracıları vasıtasıyla fason olarak
istihdam ettiği sigortalılar için de sigorta primi işveren
hissesi desteğinden yararlanabilir mi?
Şayet söz konusu aracılar vasıtasıyla kullanılan sigortalılar,
işverenin sosyal güvenlik işyeri numarası altında ilgili mevzuat
hükümlerine göre istihdam ediliyorlar ise, yatırımcılar bu
destek unsurundan yararlanabilir.
SORU 54: Yatırımın destek süreleri dolmadan başka
yatırımcıya devredilmesi halinde yeni yatırımcı sigorta
primi işveren hissesi desteğinden yararlanabilir mi?
Yatırımın devri halinde sigorta primi işveren hissesi
desteğinden devir tarihine kadar devreden, devir tarihinden
sonra ise aynı koşulları yerine getirmek kaydıyla kalan süre için
devralan yararlanır.
Yatırımcı tarafından tamamlama vizesi alındıktan sonra
Genel Müdürlük firma adını, teşvik belgesi tarih ve sayısını,
3. SİGORTA PRİMİ İŞÇİ HİSSESİ DESTEĞİ
SORU 55:Tüm yatırım teşvik belgeleri için sigorta primi
işçi hissesi desteği uygulanabilir mi?
tamamlama vizesinin yapılmasını takip eden aydan başlamak
üzer 10 yıl süreyle uygulanır.
Yalnızca 6. bölgede gerçekleştirilecek büyük ölçekli, stratejik
ve bölgesel yatırımlar için alınmış yatırım teşvik belgeleri
kapsamında sigorta primi işçi payı teşviki uygulanabilir. Bu
desteğin diğer bölgeler için alınan teşvik belgeleri kapsamında
uygulanması mümkün bulunmamaktadır.
Destekten yararlanılabilmesi için; aylık prim ve hizmet
belgelerinin yasal süresi içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na
verilmesi ve devletçe karşılanmayan işçi hissesine ait tutarın
yasal süresi içinde ödenmiş olması şarttır.
SORU 56: Sigorta primi desteğinin kapsamı, süresi ve şartları nedir?
Teşvik belgesi kapsamındaki yatırımlarla sağlanan ilave
istihdam için işveren tarafından ödenmesi gereken sigorta
primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı,
Bölgeler
Bölgesel Yatırımlar
(%)
I
10
Büyük
Ölçekli Yatırımlar
(%)
3
II
15
5
4. VERGİ İNDİRİMİ
III
20
8
SORU 58: Vergi indirimi teşviki nedir?
IV
25
10
V
35
11
VI
50
15
Stratejik yatırımlar için üst sınır oranı, bölge ayrımı
gözetmeksizin sabit yatırım tutarının % 15’i olarak
belirlenmiştir.
yatırım yerini ve adresini, SGK işyeri sicil numarasını, yatırımın
cinsini, mevcut ve ilave istihdamı, vergi daire ve numarasını,
destekten yararlanma süresini ve azami destek tutarını
SGK’ya bildirir. SGK ise yatırımcının gerek SGK’ya gerekse
Maliye Bakanlığı’na borcu olup olmadığını araştırdıktan sonra
destek süresini başlatır.
Yatırımcıların normal koşullarda ödemeleri gereken gelir veya
kurumlar vergilerine, yatırım teşvik belgesine bağlanmış
yatırımları için Bakanlar Kurulunca belirlenmiş yatırım katkı
tutarlarına ulaşıncaya kadar uygulanacak indirimdir.
SORU 57: Yararlanılabilecek sigorta primi işçi hissesi
desteğinde üst sınır var mıdır?
Sigorta primi işveren hissesine desteğine getirilen ve sabit
yatırım tutarının belli bir oran şeklinde belirlenen üst sınır, bu
teşvik uygulamasında yoktur.
SORU 59: Yatırım katkı tutarı ve oranı nedir? Nasıl
belirlenmiştir?
İndirimli gelir ve Kurumlar Vergisi uygulanmak suretiyle
tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların devletçe
karşılanacak tutarına yatırım katkı tutarı, bu tutarın yapılan
toplam yatırıma bölünmesi suretiyle bulunacak orana ise
yatırım katkı oranı denmektedir. Yatırımlardan sağlanan
kazanca uygulanacak vergi oranları ile yatırıma katkı oranları,
Bakanlar Kurulu tarafından belirlenmektedir.
16 | S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ
SORU 60: Hangi tür yatırımlar vergi indirimi teşvik
kapsamındadır?
Vergi indirimi, teşvik belgesine bağlı büyük ölçekli, bölgesel
ve stratejik yatırımlar için uygulanacaktır.
SORU 61: Büyük ölçekli yatırımlara uygulanacak vergi
indirimi ve yatırıma katkı oranları nedir?
Oranlar bölgelere ve yatırıma başlama tarihlerine göre
farklılaştırılmıştır. Söz konusu ve indirimli vergi, yatırıma katkı
oranları aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIMLAR
Bölgeler
31.12.2013
Tarihine Kadar Yatırıma
Başlanması Halinde
01.01.2014
Tarihinden Sonra Yatırıma
Başlanması Halinde
Yatırım
Katkı
Oranı (%)
İndirimli
Vergi
Oranı (%)
Yatırım
Katkı
Oranı(%)
İndirimli
Vergi
Oranı (%)
I
25
50
20
30
II
30
55
25
40
III
35
60
30
50
IV
40
70
35
60
V
50
80
40
70
VI
60
90
45
90
Bu tabloya göre örneğin 1. bölgede 31.12.2013 tarihine kadar
yapılacak büyük ölçekli teşviklerden yararlanabilecek 200
milyon TL tutarındaki bir yatırımda, bu yatırımın %25’i yani 50
milyon liralık kısmı devlet tarafından karşılanacaktır. Devlet bu
tutarı, alacağı vergiden vazgeçerek indirimli vergi oranı (%20
yerine %10) uygulamak suretiyle karşılayacaktır. Vazgeçilen
vergi tutarı yatırım katkı tutarı olan 50 milyon TL’ye ulaşıncaya
kadar, bu yatırımdan elde edilen kazanca %10 indirimli
kurumlar vergisi uygulanmaya devam edilecektir.
SORU 62: Bölgesel teşvik kapsamında vergi indirim ve
yatırım katkı oranları nedir?
Bölgesel teşvik kapsamında yatırımlara uygulanacak oranlar
aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
BÖLGESEL TEŞVİK KAPSAMINDAKİ YATIRIMLAR
Bölgeler
31.12.2013
Tarihine Kadar Yatırıma
Başlanması Halinde
01.01.2014
Tarihinden Sonra Yatırıma
Başlanması Halinde
Yatırım
Katkı
Oranı (%)
İndirimli
Vergi
Oranı (%)
Yatırım
Katkı
Oranı (%)
İndirimli
Vergi
Oranı (%)
I
15
50
10
30
II
20
55
15
40
III
25
60
20
50
IV
30
70
25
60
V
40
80
30
70
VI
50
90
35
90
SORU 63: Organize sanayi bölgelerinde yapılan
yatırımlarda indirimli oran uygulaması nasıldır?
Bölgesel teşvik ve büyük ölçekli yatırım uygulamaları
kapsamında organize sanayi bölgelerinde gerçekleştirilen
S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ | 1 7
yatırımlarda, kendi bulunduğu bölgenin bir alt bölgesine
sağlanan oranlarda vergi indirimi uygulanacaktır. Örneğin
2. bölgede organize sanayi bölgesinde gerçekleştirilecek
bölgesel teşvik kapsamındaki bir yatırıma, daha avantajlı olan
3. bölge için tanınan oranlarda vergi indirimi uygulanacaktır.
Yatırımın 6. bölgede gerçekleştirilmesi durumumda ise, bölge
için sağlanan yatırım katkı oranına beş puan ilave edilerek,
%95 olarak uygulanacaktır.
SORU 64: Stratejik yatırımlar için vergi indirim oranları
ile yatırıma katkı oranı nedir?
Stratejik yatırımlar için tüm bölgelerde uygulanacak vergi
indirimi oranı %90 ve yatırıma katkı oranı %50’dir.
SORU 65: Vergi indirimi yatırımlara ait kazançlar
dışındaki işletmenin diğer faaliyetlerinden elde edilen
kazançlara da uygulanabilir mi?
Vergi indirimi teşviki, önceki teşvik uygulamalarda sadece
teşvik belgesine bağlanmış yatırımlardan elde edilen
kazançlara uygulanmakta idi. Ancak yeni düzenlemede
YATIRIM DÖNEMİ boyunca, yatırıma katkı tutarına
mahsuben, ancak yatırım katkı tutarının aşağıda belirtilen
oranlarını ve gerçekleştirilen yatırım harcama tutarını da
aşmamak kaydıyla yatırımcının diğer faaliyetlerden elde
edilen kazancına da indirimli oran uygulanabilecektir. Bu
uygulamadan büyük ölçekli ve stratejik yatırımlar ile bölgesel
Bölgeler
Büyük Ölçekli
ve Bölgesel
Yatırımlar (%)
Stratejik Yatırımlar
(%)
I
0
50
II
10
50
III
20
50
IV
30
50
V
50
50
VI
80
80
teşvik kapsamındaki yatırımlar yararlanabilecektir.
Bu tabloya göre örneğin; 1. bölgede yapılacak yatırımlarda
- stratejik yatırımlar hariç –Bakanlar Kurulu herhangi bir
belirleme yapmadığı için yatırımcılar diğer faaliyetlerden elde
edilen kazançları nedeniyle vergi indirimi uygulamasından
yatırım döneminde hiçbir şekilde faydalanamayacaktır.
Bununla birlikte örneğin 6. bölgede yapılacak bir yatırımda,
yatırımın devletçe karşılanacak kısmının büyük bir kısmı,
(%80) yatırım döneminde de diğer faaliyetlerden elde edilen
kazanca uygulanabilecektir.
SORU 66: Fiili olarak tamamlanan yatırım için Ekonomi
Bakanlığı’ndan henüz tamamlama vizesi alınmamış
olmasına rağmen vergi indiriminden yararlanmak
mümkün müdür?
Yatırımın kısmen veya tamamen işletilmeye başlanması
vergi indiriminden yararlanmak için yeterlidir. Vergi mevzuatı
uyarınca vergi indiriminden yararlanmak için tamamlama
vizesi şart koşulmamıştır. Filli durum yeterli olacaktır.
SORU 67: Var olan üretim hattına tevsi yatırımı
gerçekleştirilmesi ve yatırım sonucu elde edilen kazancın
ayrıştırılamaması durumunda vergi indirimi uygulaması
nasıl hesaplanacaktır?
5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A Maddesi
ile indirimli kurumlar vergisi uygulamasına yönelik tevsi
yatımlara ilişkin özel bir düzenleme getirilmiştir. Buna göre
tevsi yatırımlarda, elde edilen kazancın işletme bütünlüğü
çerçevesinde ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespit
edilebilmesi halinde, indirimli oran bu kazanca uygulanacaktır.
Şayet tevsi yatırımdan elde edilen kazanç ayrıştırılamıyorsa
o takdirde bilançoda yer alan sabit kıymet toplamını, tevsi
yatırım tutarına oranlayarak, elde edilen sonucu toplam
kazanca uygulamak gerekecektir. Bu şekilde indirimli vergi
uygulanacak kazanç tespit edilebilecektir.
SORU 68: Entegrasyon, ürün geliştirme ve
modernizasyon yatırımlarına da, bu yatırımlardan elde
edilen kazanç işletmenin toplam kazancı içerisinden
ayrıştırılamıyorsa, tevsi yatırımlarda uygulanan
oranlama yöntemi uygulanabilir mi?
Her ne kadar modernizasyon, ürün çeşitlendirmesi,
entegrasyon yatırımları için kanununda tevsi yatırımlarda
olduğu gibi özel bir düzenlemeye yer verilmemişse de; bu
tür yatırımlar için de tevsi yatırımlarda olduğu gibi kazancın
ayrıştırılamaması halinde oranlama yönteminin uygulanması
gerekir.
SORU 69: Vergi indirimi uygulamasında tüm yatırım
harcamaları toplam yatırım tutarı hesaplamasında
dikkate alınır mı?
Arazi, arsa, royalti, yedek parça ve amortismana tabi olmayan
diğer harcamalar vergi indiriminden faydalanamaz. Dolayısıyla bu harcamalar yatırım katkı tutarının hesabında
dikkate alınmazlar.
SORU 70: Hangi kurum ve yatırımlar vergi indirimi
teşvikinden yararlanamaz?
Aşağıdaki kurum ve yatırımlar, hiçbir şekilde indirimli vergi
uygulamasından faydalanamayacaklardır
• Finans ve sigortacılık sektöründe faaliyet gösteren kurumlar,
• İş ortaklıkları,
• Taahhüt işleri yapanlar,
• Yap-İşlet Modeli ile elektrik enerjisi üretim tesislerinin
kurulması, işletilmesi ve enerji satışı ile ilgili yatırımlar,
• Yap-İşlet-Devret Modeli çerçevesinde gerçekleştirilen
yatırımlar,
• Rödovans sözleşmelerine bağlı olarak yapılan yatırımlar.
SORU 71: Vergi indirimi geçici vergi dönemlerinde de
uygulanabilir mi?
İndirimli kurumlar vergisi uygulaması, dönem sonunu
beklemeye gerek olmaksızın geçici vergi dönemlerinde de
uygulanabilecektir.
SORU 72: Yatırımcının birden fazla ilde yatırım yapması
durumunda indirimli vergi oranı uygulaması nasıl
olacaktır?
Yatırımcının farklı bölgelerde birden fazla yatırım yapması
durumunda, yatırıma katkı oranı ve indirimli kurumlar vergisi
oranı her bir bölge için ayrı dikkate alınacaktır.
SORU 73: Teşvik belgesinin iptali halinde ya da
indirimli kurumlar vergisi uygulaması şartlarının
gerçekleşmemesi halinde yararlanılan indirimli orana
uygulanacak yaptırım nedir?
Bu durumda zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler
gecikme faizi ile birlikte tahsil edilecektir. Ancak, ayrıca bir
vergi ziyaı cezası uygulanmayacaktır.
5. GELİR VERGİSİ STOPAJ DESTEĞİ
SORU 74: Tüm yatırım teşvik belgeleri için gelir vergisi
stopaj desteği uygulanabilir mi?
SORU 76: Gelir vergisi stopaj teşviki uygulanma süresi
nedir? Nasıl uygulanır?
Yalnızca 6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için alınmış
yatırım teşvik belgeleri kapsamında gelir vergisi stopaj teşviki
uygulanabilir. Diğer bölgeler için alınan teşvik belgeleri
kapsamında yapılacak yatırımlarda türü ne olursa olsun bu
teşvikin uygulanması mümkün değildir.
Teşvik belgesinde kayıtlı istihdamı aşmamak üzere, ilave
istihdam için asgari ücrete tekabül eden gelir vergisi 10 yıl
süre ile verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk
edecek vergiden indirilir.
SORU 75: Gelir vergisi stopaj desteği yatırımın hangi
aşamasında uygulanabilir?
6. bölge için düzenlenecek teşvik belgeleri kapsamında
belgede kayıtlı istihdamı aşmamak kaydıyla gerçekleştirilen
ilave istihdam için, yatırımın kısmen veya tamamen
işletilmeye başlanmasından itibaren gelir vergisi stopaj
teşvikinden yararlanılabilir.
SORU 77: Yatırımın tamamlanmaması veya yatırım
teşvik belgesinin herhangi bir nedenle iptal edilmesi
durumunda yatırımcının cezai sorumluluğu var mıdır?
Gelir vergisi stopaj desteğinden yararlanılmış olunması
nedeniyle ödenmemiş olan gelir vergilerinin hesaplanarak
gecikme faizi ile birlikte ödenmesi gerekecektir. Ancak bu
durumlarda vergi ziyaı cezası uygulanmayacaktır.
18 | S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ
S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ | 1 9
SORU 78: Yatırımın tamamlanmadan devir edilmesi
durumunda devralan gelir vergisi stopaj desteğinden
yararlanabilecek midir?
SORU 79: Yatırımın kısmen veya tamamen
tamamlanmasından sonra devir edilmesi halinde, gelir
vergisi stopaj desteği nasıl uygulanır?
Yatırımın faaliyete geçmesinden önce devri halinde devralan
aynı koşulları yerine getirmek kaydıyla gelir vergisi stopaj
desteğinden yararlanabilir.
Gelir vergisi stopaj desteği uygulamasından devir tarihine
kadar devreden, devir tarihinden sonra ise devralan yararlanır.
6. KATMA DEĞER VERGİSİ İADESİ DESTEĞİ
SORU 80: Hangi tür yatırımlar için KDV iade desteği
vardır? Şartları nelerdir?
Sadece stratejik yatırımlar için öngörülmüş bir teşviktir. Buna
göre 500 milyon TL asgari yatırım tutarına sahip stratejik
yatırımlara, yatırımların tesisi sırasında gerçekleştirilen inşaat
işleri nedeniyle yüklenilen ve takvim yılı sonuna kadar indirim
yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergilerine iade olanağı
getirilmiştir.
7. FAİZ DESTEĞİ
SORU 81: Hangi tür yatırımlar için faiz desteği vardır?
Bölgesel ve stratejik yatırımlara, Ar-Ge ve çevre yatırımlarına
uygulanan teşvik kapsamında gerçekleştirilecek yatırımlar
için faiz desteğinden yararlanılabilir. Genel ve büyük ölçekli
yatırımlar için uygulanan teşvikte, destek unsuru olarak faiz
desteği bulunmamaktadır.
Stratejik yatırımlar için Bakanlar Kurulu bir süre sınırı
getirmiştir. Stratejik yatırımlarda faiz desteğinden
yararlanabilmek için 31.12.2013 tarihine kadar başvurmak
gerekmektedir. Bu tarihten sonra başvurulacak stratejik
yatırımlar için faiz desteğinden yararlanmak mümkün
bulunmamaktadır.
SORU 82: Faiz desteğinden yararlanmak için nereye
başvurulmalıdır?
Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’nün
protokol imzaladığı aracı kurumlar olan banka, leasing şirketi
gibi finansal şirketlere başvurulması gerekmektedir. Aracı
kurumlar gerekli değerlendirmeyi yaptıktan sonra yatırımcı
adına faiz desteği için Genel Müdürlüğe onay için başvururlar.
SORU 83: Yararlanılacak faiz desteği tutarı ve oranı
nedir?
Faiz desteği bölgesel yatırımlar (bölgelere göre farklılaştırma
vardır) ve stratejik yatırımlar için değişen oranlarda
uygulanmaktadır. Alınacak kredilerin sabit yatırım tutarının
%70’ine kadarki kısmı için ödenecek faizin ilk beş yılı için faiz
desteği öngörülmektedir.
Söz konusu oran ve tutarlar aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Faiz Desteği Tablosu
Bölgeler
TL
Döviz
Üst Sınır (TL)
I
-
-
-
II
-
-
-
III
3
1
500.000
IV
4
1
600.000
V
5
2
700.000
VI
7
2
900.000
Tablodan da görüleceği üzere 1. ve 2. bölgelerde, bölgesel
teşvik kapsamında faiz desteği uygulanmamakta olup;
daha az gelişmiş bölgelerde nisbeten artırılmış oranlarda ve
tutarlarda faiz desteği uygulanacaktır. Ayrıca bölge ayrımı
yapılmaksızın stratejik yatırımlar, Ar-Ge ve çevre yatırımları için
farklı faiz destek oran ve üst sınır tutarları belirlenmiştir. Buna
göre bu yatırımlarda TL cinsi kredilerde 5 puan, döviz cinsinde
ise 2 puan Bakanlık tarafından karşılanacaktır. Üst sınır ise
Ar-Ge ve çevre yatırımlarında 500.000 TL tutarını, stratejik
yatırımlarda ise yatırım tutarının %5’ini geçmemek üzere 50
milyon TL tutarını aşamayacaktır.
SORU 84: Kullanılmış makine ve teçhizat alımları için faiz
desteği var mıdır?
Kullanılmış makine ve teçhizat için kredi kullanımlarında, tüm
bölge ve yatırım türleri için faiz desteği öngörülmemiştir.
SORU 87: Teşvik belgesi kapsamındaki yatırımın bir
başka yatırımcıya devredilmesi halinde yeni yatırımcı var
olan faiz desteğinden yararlanmaya devam edebilir mi?
Şayet yeni yatırımcının yatırım teşvik belgesi varsa ve bu
belgede faiz desteği öngörülmüş ise; aracı kurumun kabul
etmesi halinde, kullanılan kredinin vade, miktar vb. şartlar
değiştirilmeksizin bakiye kredi için yeni yatırımcı adına
düzenlenecek yani itfa planına göre faiz desteğine devam
edilir. Aksi takdirde faiz desteği uygulaması durdurulur.
SORU 88: Faiz desteğine tabi kredinin teşvik belgesi
kapsamı dışında kullanılması halinde yaptırımlar
nelerdir?
8. YATIRIM YERİ TAHSİSİ
Stratejik yatırımlar haricinde protokol yapılmış aracı
kurumlardan yalnızca bir tanesinden kredi kullanılabilir. Birden
fazla aracı kurumdan kredi kullanılması durumunda, yalnızca
bir tanesi için faiz desteğinden yararlanılır. Bununla birlikte, bir
aracı kurumdan birden fazla kredi kullanmak mümkündür.
Yatırım yapılması düşünülen yerde;
Kullanılan kredilerin geri ödemelerinin yapılamadığı ilk
dönemde, aracı kurum Bakanlığa durumu hemen bildirmek
zorundadır. Ödemenin yapılmadığı süre boyunca, yatırımcı
faiz desteğinden yararlanamaz. Aracı kurum tarafından
ödemelerin tekrar yapıldığının bildirildiği dönemde faiz desteği
takip eden dönemden itibaren verilmeye devam eder.
Ancak faiz desteği için öngörülen süre değişmeyeceğinden,
yatırımcı ödenmeyen süre boyunca faiz desteğinden mahrum
kalmış olur. Ödemenin ikinci defa aksaması durumunda,
yapılan bildirim üzerine faiz desteği bir daha başlamamak
üzere tamamen iptal olunur.
SORU 89: Faiz destek oranının altındaki bir faiz
oranından kredi bulunması halinde uygulanacak faiz
desteği oranı nedir?
Banka ve finans kuruluşlarının uyguladıkları faiz ve kâr payı
oranları, bölgelere göre belirlenen faiz destek puanının altına
düştüğünde faiz desteği olarak düşük oran dikkate alınacaktır.
Kredinin amacı dışında kullanıldığının tespiti halinde, aracı
kurumlar ödenmiş olan toplam faiz desteği tutarına kendi
SORU 85: Yatırım teşvik belgesi kapsamında yatırımlar
için birden fazla kredi kuruluşundan kredi kullanmak
mümkün müdür?
SORU 86: Kredi ödemelerinin aksaması durumunda faiz
desteği kesilir veya iptal olur mu?
faiz oranlarını dikkate alarak hesaplayacakları faizi veya kâr
payını dahil ederek 5 işgünü içerisinde bütçeye gelir yazılmak
üzere muhasebe birimi hesabına yatırmak zorundadırlar.
Aksi takdirde TCMB’de bulunan karşılık hesaplarından tahsil
edilecektir.
SORU 90: Yatırım yeri tahsisi hangi koşullarda yapılır?
• Organize Sanayi Bölgeleri ve Endüstri Bölgelerinde yer
bulunmuyorsa,
• Yatırım toplam tutarı taşınmazın rayiç bedelinin eğitim ve
hayvancılık yatırımları için bir, turizm için iki, diğer yatırımlar
için üç katından fazla ise
49 yıllığına irtifak hakkı tesis edilebilir.
SORU 91:Tahsis edilen taşınmaz ile ilgili yatırımcıların
sorumlulukları nelerdir?
Yatırım yeri tahsisi gerçekleştikten sonra yatırımcı taşınmazın
emlak vergisi değerinin % 3’ü oranında ilk yıl bedelini
ödemek, yatırımı öngörülen zaman içerisinde tamamlamak,
yatırımın faaliyete geçmesinden itibaren 5 yıl boyunca yatırım
teşvik belgesinde belirlenen istihdam sayısını korumak
zorundadır.
SORU 92: Hazineye ait taşınmaz yatırım yeri için
doğrudan satın alınabilinir mi?
Tarım ve hayvancılık yatırımları hariç olmak üzere yatırım tutarı
50.000$ ve üstü ise, en az 100 kişiye istihdam sağlanacak
nitelikte bir yatırım ise ve satın alınmak istenen taşınmazın en
az 3 katı tutarında yatırım yapılacaksa Harçlar Kanunu’nun 63.
maddesinde yer alan harca esas değer üzerinden doğrudan
satın alınabilir.
SORU 93: Yatırım yeri kesinlikle tahsis edilmeyecek
yatırım konuları var mıdır?
• Finans ve sigortacılık konularında faaliyet gösteren
kurumların yatırımları,
• İş ortaklıklarının yatırımları,
• Yap-İşlet Modeli ile enerji üretim tesisi kurulması, işletilmesi
ve satılması ile ilgili yatırımları,
• Yap-İşlet-Devret modeli çerçevesinde yapılan yatırımlar,
• Rödovans yatırımları,
Yatırım yeri tahsisi desteğinin kapsamı dışındaki yatırım
konularıdır.
20 | S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ
S o ru v e C e va p l a r l a Y E
eN
n İ YAtirim
Yat ı r ı m T E
e ŞV
şvİK
k SİS
stem
TEMİ | 21
IV - Finansal Kiralama İşlemlerinde
Teşvik Uygulaması
SORU 94: Yatırım teşvik belgesi kapsamındaki makine ve
teçhizat finansal kiralama yolu ile temin edilebilir mi?
Yatırım teşvik belgesi kapsamında yer alan makine ve
teçhizatın tamamı veya bir kısmının finansal kiralama yoluyla
temin edilmesi mümkündür.
SORU 95: Finansal kiralama yoluyla gerçekleştirilecek
yatırım harcamalarında bir limit var mıdır?
Finansal kiralama yöntemi ile yapılacak yatırımlarda finansal
kiralamaya konu makine ve teçhizata ait toplam tutarın, her
bir finansal kiralama şirketi için ASGARİ 200.000 TL olması
gerekmektedir.
SORU 96: Finansal kiralama yolu ile temin edilecek
makine ve teçhizat ile ilgili gümrük muafiyeti ve KDV
istisnası desteklerinden kim yararlanacaktır?
Bu destek unsurlarından finansal kiralama şirketi yararlanır.
Fakat bunun için finansal kiralama şirketinin yatırım teşvik
belgesi sahibi yatırımcı ile sözleşme imzalamış olması ve
makine teçhizat listesinin ilgili merci tarafından onaylanmış
olması gerekmektedir.
SORU 97: Finansal kiralama yoluyla temin edilmiş
makine ve teçhizatın devir, satış veya ihraç edilmesi
mümkün müdür?
Mümkündür. Ancak bu işlem için finansal kiralama şirketi
ile yatırımcının ilgili mercie birlikte müracaat etmeleri
gerekmektedir.
SORU 98: Finansal kiralama yoluyla elde edilmiş
makine ve teçhizatın üçüncü şahıslara izinsiz satış veya
kiralanması durumunda sorumluluk kimde olacaktır?
Mülkiyet finansal kiralama şirketinde olduğu sürece her
türlü sorumluluk finansal kiralama şirketinde olacaktır. Bu
durumda faydalanılan destekler, ilgili mevzuat hükümleri
uyarınca finansal kiralama şirketinden geri alınacaktır. Ancak
mülkiyetin yatırımcıya geçmiş olması halinde, tüm sorumluluk
yatırımcıda olacaktır.
SORU 99: Finansal kiralama işlemine konu makine ve
teçhizatın başka yatırımcıya devri nasıl gerçekleştirilir?
Finansal kiralama işlemine konu makine ve teçhizatın başka
yatırımcıya devrinin talep edilmesi halinde, devralan ve
devreden yatırımcının birlikte finansal kiralama şirketine
başvurması üzerine yeni sözleşme düzenlenerek devir işlemi
yapılabilir. Bu durumda yatırımın bütünlüğünün bozulması
halinde söz konusu makine ve teçhizatın yeniden temin
edilmesi gerekir. Ayrıca yeni yatırımcının teşvik belgesinde
kayıtlı destek unsurlarının ilk yatırımcının yararlandığı
destek unsurlarından daha düşük olması veya hiç olmaması
durumunda fazladan yararlanılan destekler geri alınır.
SORU 100: Kullanılmış ithal makine ve teçhizat finansal
kiralama yoluyla temin edilebilir mi?
Şayet teşvik belgesinde söz konusu kullanılmış makine
ve teçhizatın ithaline izin veriliyorsa, bu yatırımlar finansal
kiralama yolu ile de temin edilebilir.
22 | S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ
S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ | 2 3
1. TEŞVİK BELGESİ ALMA PROSEDÜRÜ
V - Yatırım Teşvik Belgesi İşlemleri
SORU 101: Yatırım teşvik belgesi almak için nereye
müracaat edilmelidir?
Yatırım teşvik belgesi almak için Ekonomi Bakanlığı’nın
Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’ne
başvurulmalıdır. Ancak genel teşvik uygulamaları
Sektörün
US 97 KODU
15
17
18
19
20
21
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
kapsamında yer alan, sabit yatırım tutarı 10 milyon TL’yi
aşmayan ve Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında
Kararın Uygulanmasına ilişkin Tebliğ’in 4 numaralı ekinde
yer alan aşağıdaki tabloda belirtilen yatırımlar için (yerel
birimlerce teşvik belgesi düzenlenebilecek sektör ve konular
belirtilmiştir) yerel birimlere (kalkınma ajansları, sanayi odaları
ve Bakanlıkça belirlenen diğer odalar) de başvurulabilir.
YATIRIM KONULARI
Gıda ürünleri ve içecek imalatı
Tekstil ürünleri imalatı (yün ipliği hariç olmak üzere, tekstil elyafının hazırlanması ve eğirilmesi konusunda
sadece modernizasyon yatırımları ve halı, tafting, dokunmamış ve örülmemiş kumaş ile çuval hariç olmak
üzere tekstil dokumacılığı konusunda sadece modernizasyon yatırımları)
Giyim eşyası imalatı
Derinin tabaklanması ve işlenmesi
Ağaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) ; hasır ve buna benzer, örülerek yapılan maddelerin imalatı
Kâğıt ve kâğıt ürünleri imalatı
Rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıt imalatı (madencilik yatırımları hariç)
Kimyasal madde ve ürünlerin imalatı
Plastik ve kauçuk ürünleri imalatı
Metalik olmayan diğer mineral ürünlerin imalatı
Ana metal sanayii (2710 demir çelik ana sanayii hariç)
Metal eşya sanayii
B.y.s. makine ve teçhizat imalatı
Büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri imalatı
B.y.s. elektrikli makine ve cihazların imalatı
Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı
Tıbbi aletler, hassas ve optik aletler ile saat imalatı
Motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork imalatı
Diğer ulaşım araçlarının imalatı (gemi ve yat inşa yatırımları hariç)
Mobilya imalatı; b.y.s. diğer imalat
Ürün paketleme hizmeti yatırımları
Belediye ve il özel idarelerinin hizmet ve altyapı yatırımları
SORU 102: Yatırım teşvik belgesi almak için ödenmesi
gereken bir tutar var mıdır?
Yatırımcının teşvik belgesi almak için ödemesi gereken tutar
400 TL’dir. Müracaat edilen birimin döner sermaye işletme
hesabına bu tutar yatırılır. Müracaat yerel birime yapılıyor ise,
300 TL döner sermaye hesabına, kalan 100 TL ise ilgili yerel
birimin hesabına yatırılır.
SORU 103: Yatırım teşvik belgesini alabilmek için
müracaatta aranacak belgeler nelerdir?
1. Müracaat dilekçesi
2. İmza Sirküleri veya İmza Beyannamesi
3. Yatırım Bilgi Formu ve Taahhütname (2012/1 sayılı Tebliğin 1 nolu ekinde yer almaktadır)
4. Makine ve Teçhizat Listeleri
5. 400 TL Müracaat Bedelinin Yatırıldığına Dair Belge
6. Ortaklık durumunu gösteren Ticaret Sicil Gazetesi
7. Sosyal Güvenlik Kurumu’na borcun bulunmadığına dair
yazı veya elektronik ortamdan alınmış barkodlu çıktı
8. Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan alınan “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı” veya “Çevresel
Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı” şartı
aranması gereken yatırım konuları için, Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı’ndan alınan Karar ve/veya Karara ilişkin yazı
9. Stratejik Yatırımlar için Fizibilite Raporu
10. Teşvik uygulamalarına bağlı olarak talep edilebilecek
diğer bilgi ve belgeler
SORU 104: Yatırım teşvik belgesi başvurularının
değerlendirme süreci nasıl olmaktadır?
Ekonomi Bakanlığı’na doğrudan yapılan ve yerel birimlerce
onay vermesi için gönderilen başvurularda yer alan yatırım
projeleri; makro ekonomik politikalar, arz talep dengesi,
sektörel, mali ve teknik yönden değerlendirilir ve gerekirse
ilgili diğer kurum ve kuruluşlardan alınacak görüşler
sonucunda uygun bulunması halinde, Yatırım Teşvik belgesi
verilir.
SORU 105: Yatırım Teşvik Belgesi müracaatı ne kadar
süre içerisinde sonuçlandırılır?
Müracaat sırasında istenen tüm bilgi ve belgelerin
tamamlanması kabulü ile yetkili birimler azami iki ay içerisinde
müracaatları sonuçlandırmakla yükümlüdür.
24 | S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ
S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ | 2 5
2. İTHAL ve YERLİ MAKİNE / TEÇHİZAT LİSTE DEĞİŞİKLİĞİ ve BELGE REVİZESİ
SORU 106: Yatırım teşvik belgesine ekli listede belirtilen
ithal ve yerli makine ve teçhizat listesinde değişiklik
yapılabilir mi?
Yatırımın gerçekleştirilmesine hizmet edecek ve gerekli
olduğuna inanılan makine ve teçhizat değişiklikleri
mümkündür. Bu değişiklikler yatırım teşvik belgesi
düzenlenmesi için müracaat edilen merci tarafından
sonuçlandırılır. Yalnızca kullanılmış komple tesislerin teşvik
belgesine dahil edilmesine ilişkin başvuruların Ekonomi
Bakanlığı’na yapılması zorunludur.
SORU 107: Yatırım teşvik belgesinde yer alan makine
ve teçhizat listesinde belirtilen fiyatlardan piyasa
dalgalanmaları nedeniyle önemli sayılabilecek artış ve
azalışlar meydana geldiğinde listeyi güncellemek gerekir
mi?
SORU 108: Yatırımın gerçekleşmesi sırasında ihtiyaç
duyulan fakat yatırım teşvik belgesine ekli makine ve
teçhizat listesinde yer almayan makine ve teçhizat
alımları için teşvikten yararlanılabilinir mi?
SORU 114: Yatırım teşvik belgesi kapsamında makine
ve teçhizatın beş yıl süre dolmadan ve izinsiz olarak
satılması durumunda yatırımcının maruz kalacağı
yaptırımlar nelerdir?
Yatırıma başlama tarihinden sonra temin edilen ve makine
ve teçhizat listelerinde yer almayan makine ve teçhizat; proje
ile uyumlu olması kaydıyla, teşvik belgesi kapsamına dahil
edilerek destek unsurlarından yararlandırılabilir.
Bu durumda izinsiz satışı gerçekleştirilen makine ve teçhizatla
ilgili;
SORU 109: Yatırım teşvik belgesi revizesi hangi koşullar
altında yapılabilir?
Yatırım teşvik belgesinde yer alan sabit yatırım tutarının
%50’si üzerindeki artış veya azalışlar ile belgede kayıtlı diğer
bilgilerde değişiklik olması durumunda yatırımcılar teşvik
belgesini düzenleyen mercie başvurarak teşvik belgesinin
revizesi talebinde bulunabilirler.
İthal ve yerli makine ve teçhizat listelerinde yer alan fiyatların,
her bir makine ve teçhizat itibariyle %100’e kadar artış veya
%50’ye kadar azalışlarında liste güncellemesi yapılmaksızın
doğrudan işlem yapılabilir.
Yatırımın öngörülen sürede gerçekleştirilememesi halinde,
yatırım harcaması yapılmış olması kaydıyla yetkili mercie
süre uzatımı talebinde bulunabilinir. Bu durumda yetkili merci
(Bakanlık, Sanayi Odalar veya Kalkınma Ajansları) teşvik
belgesinde kayıtlı ilk sürenin yarısı kadar ek süre verebilir, ek
süre en az bir yıl olarak uygulanır.
SORU 111: Yatırım konusunda değişiklik yapılması
mümkün müdür?
Yatırım konusu değişiklik talepleri için, öncelikle yetkili mercie
başvuruda bulunulması gerekmektedir. Yürürlükteki mevzuat
hükümleri çerçevesinde bölgesel ve sektörel kısıtlamalar
da dikkate alınarak teşvik belgesi üzerinde yatırım konusuna
ilişkin değişiklik yapılabilir. Değişikliğin uygun bulunması
halinde, yatırım konusu değişikliğinden önce satın alınmış
ancak yeni yatırım konusu ile ilgili olmayan makine ve teçhizat
için uygulanan destekler, ilgili mevzuat çerçevesinde geri alınır.
4. DEVİR, SATIŞ, İHRAÇ, KİRALAMA ve NAKİL
SORU 112: Yatırım tamamlama vizesi yapılmış teşvik
belgesi kapsamındaki makine ve teçhizat devir veya satış
konusu edilebilir mi?
Tamamlama vizesine bakılmaksızın yatırım teşvik belgesi
kapsamındaki temin edilen makine ve teçhizatın beş yılın
doldurmadan devri, satışı, ihracı ve kiralanması Genel
Müdürlüğün iznine tabidir. Tamamlanma vizesi alınmak
kaydıyla beş yılın sonunda satış, devir, ihraç ve kiralanması ise
serbesttir.
SORU 113: Temininden itibaren beş yıl geçmemiş makine
ve teçhizat hangi şartlarda devir veya satış konusu
edilebilir?
Bu durumda en önemli şart, yatırımın bütünlüğünün
bozulmamasıdır. Tamamlama vizesi yapılıp yapılmadığına
bakılmaksızın, 5 yılını doldurmamış makine ve teçhizatın
yatırımın bütünlüğünün bozulmaması kaydıyla veya bütünü ile
birlikte;
• KDV,
• Varsa indirimli uygulan kurumlar veya gelir vergisi,
• Fazladan yararlanılan faiz desteği,
• Tahsil edilmeyen KKDF kesintisi
ilgili mevzuat uyarınca geri alınır ve yatırım teşvik belgesi iptal
edilebilir.
SORU 115: Yatırım teşvik belgesi kapsamında henüz
gerekli süreleri doldurmamış makine ve teçhizatın
yatırımcıların diğer borçları nedeniyle cebri icra veya
tasfiye sonucu satılması halinde herhangi bir yaptırım
var mıdır?
3. SÜRE UZATIMI ve YATIRIM KONUSU DEĞİŞİKLİĞİ
SORU 110: Yatırım teşvik belgesi kapsamında belirtilen
sürede yatırımın tamamlanamaması durumunda, ek süre
talebinde bulunabilinir mi?
• Gümrük Vergisi,
• Teşvik belgeli başka bir yatırımcıya devri
• Teşvik belgesi olmayan başka bir yatırımcıya satışı
• İhracı
• Kiralanması
Bakanlığın iznine tabidir.
Yatırımların bütün olarak devrinde, teşvik belgesi üzerinde
unvan değişikliği yapılmak suretiyle izin verilebilir.
Satış izni verilen makine ve teçhizatlara uygulanan KDV
istisnası, Gümrük Muafiyeti gibi destekler geri alınmaz. Ancak
yatırımcının teşvik belgesinin, belge kapsamında temin
edilmiş makine ve teçhizatın izin alınarak satışı sonrasında,
başka nedenlerle iptal edilmesi durumunda, satış konusu
edilen makine ve teçhizatın alımı sırasında uygulanan tüm
destekler, ilgili mevzuat çerçevesinde kısmen veya tamamen
geri alınır.
Şayet icra veya iflas organı tarafından satışın kesinleşme
tarihinden önce tamamlama vizesi yapılacak durumlar söz
konusu ise, teşvik belgesinin hemen tamamlama vizesi
yapılabilir. Ancak, makine ve teçhizatın teminini müteakip beş
yıllık süre dolmadan cebri icra veya tasfiye sonucu yatırım
teşvik belgesine bağlı bir makine ve teçhizatın satılması
halinde, yararlanılan tüm destekler ilgili mevzuat hükümleri
çerçevesinde geri alınır. Ayrıca yatırım teşvik belgesi iptal
edilebilir.
SORU 116: Yatırım teşvik belgesi kapsamındaki
yatırımların başka bir yere veya bölgeye nakli mümkün
müdür?
Büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel teşvik uygulamaları
kapsamında gerçekleştirilen yatırımların, işletmeye geçiş
tarihinden itibaren asgari beş yıl süre ile bulunduğu bölgede
faaliyette bulunması gerekir. Ancak Bakanlıktan izin alınması
ve yatırım konusunun taşınılacak bölgede de destek
kapsamına alınması şartıyla, yatırımın diğer bölgelere de
taşınması mümkündür.
SORU 117: Organize sanayi bölgesi içerisindeki bir
yatırımın bir bütün olarak OSB dışına veya bulunulan
bölgeden daha az destek alan başka bir bölgeye
taşınması mümkün müdür?
Yatırımın bulunulan bölgeden daha az destek alan bir başka
bölgeye veya aynı bölgede olsa bile OSB’den OSB dışına veya
ilgili yatırım konusunun desteklenmediği bölgelere taşınması
mümkündür. Ancak taşınılan bölgede bulunmayan desteklerin
tamamı ile taşındığı bölgenin yararlandığı desteği aşan kısmı
ilgili mevzuat çerçevesinde geri alınır.
5. TAMAMLAMA VİZESİ
SORU 118: Yatırım ile ilgili çalışmalar bittikten sonra ne
zaman ve nereye tamamlama vizesi için başvurulmalıdır?
SORU 120: Tamamlama vizesi yerel birimlerden alınabilir mi?
Yatırımcı öngörülen süre veya ek süre bitimini müteakip altı
ay içerisinde yatırımın tamamlama vizesinin yapılması için
yatırım teşvik belgesini düzenleyen yetkili mercie başvurması
gerekmektedir.
Bunun için yerel birimler veya Genel Müdürlüğün
yetkilendirdiği odalar, bankalar veya valilik personeli, ekspertiz
işlemlerini yatırımcının belirleyeceği YMM ile birlikte yapar.
İstenen diğer belgeler ile birlikte yetkili yerel merci, rapora
istinaden Genel Müdürlüğün olurunu da aldıktan sonra
tamamlama vizesini verir.
SORU 119: Tamamlama vizesini alabilmek için yapılması
gerekenler nelerdir?
Yatırım teşvik mevzuatında belirtilen belgeler ile birlikte (YTB
aslı, Makine ve Teçhizat Listesi, Yatırım Takip Formu, Kapasite
Raporu, Faturalar, Ruhsatlar, Vergi İndirimi ve Kur Farkı gibi
vb. konuları irdeleyen YMM Raporu vb.) Teşvik Uygulamaları
ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü ve Genel Müdürlüğün
görevlendirdiği mercilere (yerel birimler, odalar, bankalar veya
valilik) başvurulabilir. Genel Müdürlük ekspertiz yapmak üzere
iki veya üç personel görevlendirir. Ekspertiz Raporu sonucuna
göre Genel Müdürlük tamamlama vizesi şerhi koyar.
SORU 121: Ekspertiz işlemleri için görevlendirilecek
personele ücret ödenmesi gerekir mi?
Görevlendirilecek personelin her birine ekspertiz ücreti
olarak 100 TL ödenmesi gerekmektedir. Bu görevlendirmede
ekspertiz ücreti, yol ve konaklama giderleri yatırımcı tarafından
karşılanır. Yatırımcılardan başka hiçbir ad altında ilave ücret
talep edilemez.
26 | S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ
S o ru v e C e va p l a r l a Y e n İ Yat ı r ı m T e ş v İ k S İ stem İ | 2 7
6. MÜCBİR SEBEP, FEVKALADE HAL DURUMLARI NEDENİYLE YATIRIMLARIN AKSAMASI
SORU 122: Yatırım süresince kabul edilen mücbir
sebep ve fevkalade hal durumları nelerdir? Bunlar nasıl
belgelenir?
Teşvik belgesi düzenlenmesinden başlayarak tamamlama
işlemleri sonuçlanıncaya kadar devam eden süre içinde,
aşağıdaki haller mücbir sebep ve fevkalade durumları olarak
değerlendirilecektir.
• Tabii afetler ve yangın (ilgili resmi kurumlardan alınacak yazı
ile varsa sigorta hasar ekspertiz raporu ile belgelenir),
• Yatırımcının faaliyetlerinden kaynaklanmayan nedenlerle
kamu idarelerinin aldığı kararlar ve uygulamalar sonucu
yatırımcının faaliyetini ve/veya yatırımını yapamaz hale
gelmesi, (ilgili kamu kurumundan alınacak yazı ile belgelenir),
• Grev ve Lokavt (İl ve çalışma müdürlüklerinden alınacak yazı
ile belgelenir),
• Devletçe konulan yasaklar, savaş ve abluka hali,
• Yatırımın çoğunluk hissesi sahiplerinin ölümü (mahkeme
kararı ile belgelenir),
• Yatırım konusu makine ve teçhizatın yatırımcının iradesi ve
kusuru dışında çalınma vb. nedenlerle elden çıkması (resmi
kurumlardan alınacak yazı ile belgelenir).
SORU 123: Mücbir sebep ve fevkalade hal durumları
nedeniyle tamamlama vizesine ilişkin aranan belgelerin
ibraz edilememesi durumunda vize işlemleri nasıl
gerçekleştirilir?
Yatırım teşvik mevzuatı gereğince normal şartlarda istenen
belgeler yerine;
Teşvik belgesi veya eki belgelerin kaybolması nedeniyle
yatırımcı tarafından yeniden tasdikinin talep edilmesi
durumunda, mücbir sebep ve fevkalade hal durumları hariç
olmak üzere, tasdiki istenen her yatırım teşvik belgesi için 300
TL karşılığı çıkarılabilir.
SORU 125: Hangi durumlarda Yatırım Teşvik Belgesi iptal olabilir?
• Bakanlar Kurulu Kararı ile uygulama mevzuatında belirlenen
hükümlere aykırı davranan,
• Yatırım Teşvik Belgesine ilişkin kayıt ve koşulları yerine
getirmeyen,
• Hammadde, ara malı ve işletme malzemesi (Otomobil ve
hafif ticari yatırımlarında yatırım dönemi içerisinde kalmak
şartıyla CKD aksam ve parçaları, gemi ve 50 metrenin
üzerindeki yat inşa yatırımlarında tekne kabuğu hariç)
• Alımı gerçekleştirilen yerli makine ve teçhizata ait satıcı
firmalardan temin edilecek fatura nüshaları,
• Kullanılmış yerli makine ve teçhizatı
• Varsa diğer yatırım harcamalarına ait ilgili kurum ve
kuruluşlardan temin edilecek belgeler,
• Arsa bedeli için ilgili tapu dairesinden temin edilecek tapu
örneği,
• Bina ve inşaat harcamaları için belediyeden temin edilecek
yapı ruhsatı ve/veya yapı kullanma izin belgesi örneği,
• Mücbir sebep ve fevkalade hal durumunu tevsik eden ilgili
resmi kurumdan alınacak yazı
gerekmektedir.
• Yatırım teşvik belgesi ve diğer belgelerde tahrifat yapan,
• Sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyen
veya kullanan,
• Yanlış veya yanıltıcı bilgi veren,
• İcra ve İflas yoluyla yapılan işlemler de dahil, yatırım teşvik
belgesi kapsamındaki makine ve teçhizatı öngörülen
sürelerden önce satan veya satılmasına sebebiyet veren,
• Yatırım teşvik belgesinde öngörülen sürede yatırımı
tamamlamayan,
• Asgari yatırım tutarlarına uymayan,
yatırımcıların yatırım teşvik belgeleri iptal edilir.
8. TEŞVİKLERLE İLGİLİ DİĞER HUSUSLAR
SORU 126: Yatırım cinsleri nelerdir? Neden bunları ayrı
ayrı tanımlama gereği duyulmuştur?
Yatırım cinsleri, Bakanlar Kurulu Kararı’na istinaden çıkarılmış
Tebliğ’de Komple Yeni, Tevsi, Modernizasyon, Ürün
Geliştirme ve Entegrasyon olarak belirlenmiştir. Bu ayrımların
olması, uygulanacak teşviklerin hesaplanması açısından
önem arz etmektedir. Özellikle vergi indirimi desteğinin
hesaplanmasında kullanılacak yöntemi etkilemektedir. Ayrıca;
Öncelikle müracaat tarihinden evvel yapılmış harcamalar,
hiçbir şekilde teşvikten yararlanamaz. Ayrıca;
• İthal edilen makine ve teçhizat için gümrük idaresinden
temin edilecek Gümrük Giriş Beyannamelerinin onaylı
örnekleri,
7. BELGE ZAYİ ve İPTALİ
SORU 124: Yatırım teşvik belgesi zayi olduğunda yeniden çıkarılabilir mi?
SORU 127: Yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılan
tüm harcamalar nedeniyle destek unsurlarından
yararlanabilir mi?
• Entegrasyon harici diğer yatırım cinslerinin aynı işletmede
veya aynı organize sanayi bölgesinde olması zorunluluğu
vardır. Bu hüküm lehe olan korunmak kaydıyla eski teşvik
belgesi kapsamındaki yatırımlarda da uygulanır.
• Hazır giyim yatırımlarında makine teçhizat yönüyle kapasite
artışının %100’ü aşması durumunda komple yeni yatırım
olarak değerlendirilir.
• Karayolu nakil vasıtaları ve her türlü binek araçları (İstisnaları
var- madencilik ve hazır beton yatırımları vs.)
• Faaliyet konusu dışındaki yatırımlar için uçak ve helikopter
• Porselen, seramik ve camdan mamul sofra ve mutfak eşyası
• İnşaat malzemeleri
• Yatırım projesi bazında sektörel özellikler dikkate alınarak
projeye özgü genel müdürlükçe belirlenen bazı harcamalar
hiçbir şekilde teşvik belgesi kapsamına girmez.
SORU 128: Maddi olmayan duran varlıklar için (knowhow, lisans, marka) yapılacak harcamalar yatırım
harcaması olarak kabul edilebilir mi?
Söz konusu harcamaların cinsi yatırım teşvik belgesinde
belirtilmiş olması ve teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım
tutarının %50’sini aşmamak kaydıyla yatırım harcaması olarak
kabul edilir.
SORU 129: Yatırım teşvik belgesi için başvuruda
bulunulmuş olmakla beraber henüz sonuçlandırılmamış
müracaatlar yeni teşvik sisteminden yararlanabilir mi?
Bakanlar Kurulu Kararı’nın yayım tarihi olan 19.06.2012
tarihinden önce başvurulmuş fakat sonuçlandırılmamış
müracaatlar, başvuru tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat,
yani eski teşvik sistemi kapsamında değerlendirilecektir.
Fakat talep edilmesi halinde yeni sisteme göre
sonuçlandırılabilecektir.
SORU 130: Yeni teşvik sisteminden önce alınmış olan
yatırım teşvik belgeleri kapsamında bugün yapılan
yatırım harcamaları, yeni sistemdeki avantajlı destek ve
sürelerden yararlanabilir mi?
Eski sisteme göre alınmış yatırım teşvik belgesi kapsamında
yapılan yatırım harcamaları eski sistem mevzuatı uyarınca
geçerli olan destek unsurları, süre ve oranlardan yararlanmaya
devam edecektir. Ancak 01.01.2012 tarihinden sonra yapılan
müracaatlar sonucunda tasdik edilen yatırım teşvik belgeleri,
talep edilmesi halinde yeni teşvik sistemindeki lehe olan
hükümlerden faydalanabilir.
SORU 131: Bir yatırım teşvik belgesine bağlanmamış
ve henüz müracaatta bulunulmamış 01.01.2012
tarihinden sonra yapılan yatırım harcamaları için yeni
teşvik sistemi mevzuatına göre yatırım teşvik belgesi
alınması durumunda önce yapılan harcamalar destek
unsurlarından yararlanabilir mi?
Yatırım teşvik belgesi olmayan veya teşvik belgesi müracaatı
yapılmamış yatırımlara ait 01.01.2012 tarihinden Bakanlar
Kurulu Kararının yayımı tarihine kadar gerçekleştirilmiş yatırım
harcamaları hiçbir şekilde yeni teşvik sisteminin destek
unsurlarından yararlanamaz.
SORU 132: Eski teşvik sisteminde alınmış yatırım teşvik
belgesi kapsamındaki makine ve teçhizatın, yeni teşvik
sistemi mevzuatı uyarınca tasdiki yapılmış yatırım teşvik
belgesi sahibine devri durumunda, yeni teşvik sisteminin
destek unsurlarından yararlanabilir mi?
Eski teşvik sistemi uyarınca elde edilmiş makine ve
teçhizatların yeni sistemde alınmış yatırım teşvik belgesi
sahibi yatırımcıya devredilmesi durumunda, devralan yatırımcı
bu yatırım harcamaları için yeni teşvik sisteminin yalnızca
genel teşvik destek unsurlarından yararlanabilir. Bunun
dışındaki destek unsurlarından yararlanması mümkün değildir.
SORU 133: Yeni teşvik sistemi mevzuatı kapsamında
yatırım teşvik belgesine bağlı yatırım harcamaları için
yararlanılan destek unsurları dışında, diğer kamu kurum
ve kuruluşlarının desteklerinden yararlanabilir mi?
Yeni teşvik sistemi kapsamında destek unsurlarından
yararlanan yatırım harcamaları hiçbir şekilde diğer kamu
kurum ve kuruluşların desteklerinden yararlanamaz.
Şayet diğer kamu kurum ve kuruluşların desteklerinden
yararlanılıyorsa veya yararlanılacaksa, bu takdirde bu destek
unsurlarından yararlanılamaz. Aykırı davranılması durumunda
yararlanılan destek unsurları, ilgili mevzuat çerçevesinde geri
alınır.
SORU 134: Yatırım teşvik belgesi tasdiki yapılmış
yatırıma ne zaman başlanmış kabul edilir?
Genel olarak yatırımın başlangıç tarihi teşvik belgesi için
Bakanlığa veya ilgili yerel birime başvuru tarihidir. Ancak
yatırıma başlandığının kabul edilebilmesi için yatırımın resmi
başlangıç tarihinden sonra fiili olarak arazi-arsa, altyapı, binainşaat, makine teçhizat ile diğer harcamalara yönelik olarak
sabit yatırım tutarının en az % 10 oranında (50.000.000 TL
üzerindekiler için 5.000.000 TL) harcama yapılması gerekir.
İletişim:
Yetkin Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.
T: +90 216 681 91 00
F: +90 216 681 91 91
Abdulkadir Kahraman
Vergi Hizmetleri
Bölüm Başkanı, Şirket Ortağı
İstanbul, Türkiye
T: +90 216 681 90 04
E: [email protected]
kpmg.com.tr
kpmgvergi.com
Bu dokümanda yer alan bilgiler genel içeriklidir ve herhangi bir gerçek veya tüzel kişinin özel durumuna hitap
etmemektedir. Sürekli güncel ve doğru bilgi sunumuna özen gösterilmesine karşın bu bilgiler her zaman her
durumda doğru olmayabilir. Hiç kimse özel durumuna uygun bir uzman görüşü almaksızın , bu dokümanda yer
alan bilgilere dayanarak hareket etmemelidir. KPMG International Cooperative bir İsviçre kuruluşudur. KPMG
bağımsız şirketler ağının üye firmaları KPMG International Cooperative’e bağlıdır. KPMG International Cooperative
müşterilerine herhangi bir hizmet sunmamaktadır. Hiç bir üye firmanın KPMG International Cooperative’e veya bir
başka üye firmayı üçüncü şahıslar ile karşı karşıya getirecek zorlayıcı yada bağlayıcı hiçbir yetkisi yoktur.
© 2012 Yetkin Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş., KPMG International Cooperative’in üyesi bir Türk şirketidir. KPMG adı ve
KPMG logosu KPMG International Cooperative’in tescilli ticari markalarıdır. Türkiye’de basılmıştır.