B.3 - Atatürk Üniversitesi

6th International Computer & Instructional Technologies Symposium, October 4th - 6th 2012 Gaziantep
University, GAZIANTEP- TURKEY
AÇIK DERS MALZEMELERİ İLE GERÇEKLEŞTİRİLEN BİR
DERS DENEYİMİNİN DİNAMİKLERİNİN İNCELENMESİ:
MITX’İN DEVRELER VE ELEKTRONİK DERSİ ÖRNEĞİ
INVESTIGATING DYNAMICS OF AN OPEN PILOT COURSE
EXPERIMENT: THE CASE OF MITX’ CIRCUITS &
ELECTRONICS COURSE
Yiğit Emrah TURGUT
Atatürk Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Bölümü, [email protected]
Engin KURŞUN
Atatürk Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Bölümü, [email protected]
ÖZET
Massachusetts Institute of Technology (MIT) üniversitesinin 12 sene önce başlatmış olduğu Açık Ders
Malzemeleri (ADM) hareketi, MITx projesi ile yeni bir boyut kazanmıştır. Bu kapsamda tamamen
ücretsiz olan Devreler & Elektronik (Circuits&Electronics) dersi, tüm dünyadan öğrencilerin kayıt olması
için Mart itibariyle açılıp Haziran 2012’de sona ermiştir. Dersi başarıyla bitirenlere MITx sertifikası
verildiği bu pilot açık ders denemesine toplam 154,763 öğrenci kaydolmuş ve 7,157 öğrenci sertifika
almaya hak kazanmıştır. Bu açık ders denemesi ilk olması, çok geniş bir kitleye hitap ediyor olması,
ücretsiz ve sonunda sertifika veriyor olması nedeniyle ADM’nin, dolayısıyla eğitimin geleceği konusunda
önemli bir deneyimdi. Bu çalışma kapsamında, ADM hareketinin yeni bir ivme kazandığı, şu ana kadar
örneğini görmediğimiz bu deneyimin dinamikleri incelenerek, geleceğine yönelik uygulamaları
tartışılmıştır. Bu doğrultuda özellikle bu açık ders sistemini oluşturan temel bileşenler, öğretim elemanıöğrenci, öğrenci-öğrenci ve öğrenci-içerik etkileşiminde kullanılan çevrimiçi araçlar, sunulan içeriğin
özellikleri ve ölçme-değerlendirme boyutları incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Açık Ders Malzemeleri (ADM), MITx. MOOC, Açık Ders, Açık Eğitim Kaynakları
(AEK)
ABSTRACT
Open Course Ware (OCW) movement, initiated by Massachusetts Institute of Technology (MIT) 12 years
ago, has gained a new dimension with MITx project. In this context, Circuits & Electronics course has
been provided in March for students from all over the world to freely register and has ended in July, 2012.
A total of 154,763 students enrolled in this pilot open course trial in which MITx certificates were given
to whom completed the course successfully and 7,157 students achieved to take the certificate. Since this
massive open course trial was the first, servicing a very broad audience freely and providing a certificate
at the end, it was an important experience for OCW movement and consequently for the future of
education. In this study, implications of MITx experience for the future have been discussed by
examining the dynamics of the experience. In this respect, the core components of this open course
system, online tools that were used in instructor-student, student-student and student-content interactions,
features of the content and assessment and evaluation dimensions have been investigated.
Key Words: OpenCourseWare (OCW), MITx, MOOC, Open Course, Open Educational Resources
(OER)
GİRİŞ
Bilim ve teknoloji, insanoğlunun paylaşmış olduğu bilgilere dayalı olarak gelişmeye devam etmektedir.
Özellikle teknoloji dünyasında meydana gelen değişiklikler toplumun her alanını olduğu gibi eğitim
alanını da ciddi bir şekilde etkilemektedir. Bilgi ve İletişim Teknolojilerinde 1990’lı yıllarda başlayan,
özellikle de internet alanında meydana gelen gelişmeler, kaynak paylaşımını kolaylaştırmış ve insanların
zengin bilgi kaynaklarına ücretsiz erişimini mümkün kılmıştır. Şimdiye kadar mümkün olmayan bir bilgi
paylaşımı söz konusu olmuş, bu da içinde bulunduğumuz yüzyılda bilgi birikiminde önemli bir artışı
beraberinde getirerek, bilgi toplumu olarak adlandıracağımız yeni bir yüzyılın kapılarını bizlere
aralamıştır. Diğer taraftan bilgi toplumlarında yeni teknolojilerin sürekli gelişerek kısa sürede güncelliğini
B3
6th International Computer & Instructional Technologies Symposium, October 4th - 6th 2012 Gaziantep
University, GAZIANTEP- TURKEY
yitirdiği bilinen bir olgudur (Keser, 2005). Bu olguyla yetişen nesil, gelişimi yaşamın bir parçası olarak
kabul etmek durumundadır. Çünkü bu yüzyılın en önemli dinamizmi hızlı değişimdir. Bireyler değişime
ayak uydurmak için ihtiyacı olan nitelikli bilgi, beceri ve tutumu kaliteli ve sürekli bir eğitimle
karşılayabilirler (Cerit, 2001). Artan nitelikli eğitim ihtiyacını karşılanmasında işe koşulan eğitim
teknolojilerinden biri de uzaktan eğitimdir (Alkan, 2005). Uzaktan eğitim yer, zaman, yaş, sağlık
sorunları gibi sınırlılıkları aşarak eğitimde fırsat eşitliği sağlama, öğrenciye zengin bir eğitim ortamı
sunma, alan uzmanlarından daha fazla kişinin faydalanmasını sağlama, eğitimde maliyeti düşürme ve
bireye öğrenme sorumluluğu kazandırma noktasında yarar sağlamaktadır (Uşun, 2006; Kaya, 2002).
İnternet teknolojilerinin gelişimiyle birlikte uzaktan eğitimin kullanımı yaygınlaşmıştır. Ancak bu durum
sunulan içeriğin ve materyalin yasal kullanımı, bilgiye erişim ve eğitsel içeriğin kalitesi noktasında çeşitli
sorunları doğurmuştur (Hylén, 2005). Yaşanan sorunların aşılmasında Açık Eğitim Kaynakları (AEK)
hareketi işe koşulmaktadır. UNESCO (2002) üniversite ve yüksekokul öğrencilerinin müfredat ve
pedagojik gereksinimlerine göre geliştirilen AEK’yi; ücretsiz ve herkesin kullanımına açık olan, belirli
lisans koşulları altında erişime açık, işlemeye ve yeniden yayınlama olanağına sahip evrensel bir eğitim
kaynağı olarak tanımlanmaktadır. Temeli 1990’lı yılların sonlarına dayansa da, 2001 yılında MIT’nin
başlatmış olduğu Açık Ders Malzemeleri (ADM) modeli, MIT’nin lisans ve lisansüstü seviyesindeki
yaklaşık 1800 dersinin materyallerini herkesin erişimine açık bir şekilde paylaşması AEK hareketine
önemli bir ivme kazandırmıştır (Atkins, Brown, & Hammond, 2007; Sclater, 2009). MIT ADM projesinin
amacı dünyanın her yerinden eğitimciler, öğrenciler ve bireysel öğrenenler için MIT’nin ders
materyallerine sanal olarak ücretsiz erişim sağlamak ve açık ders malzemeleri kavramının etkisini ve
alanını genişletmeyi amaçlamaktadır (Massachusetts Institute of Technology OpenCourseWare [MIT
OCW], 2005). Bu amaçla 2002 yılında 50 ders ile pilot çalışmaya başlanılan ADM projesi her yıl ders
sayısını artırarak ve ders materyallerinin farklı dillerde çevirilerini ekleyerek 2010 yılında 2000 ders
yayınlama ve 100 milyon ziyaretçi rakamlarına ulaşmıştır (MIT OCW, 2012).
ADM projesinin yaptığı atılımın eğitim çevrelerince takdir edilmesi ve kabullenilmesi sonucu dünyanın
çeşitli yerlerinden 250 üniversite ve kurumun katılımıyla birlikte Açık Ders Malzemeleri Konsorsiyumu
(OCWC) 2008 yılında kurulmuştur. Kar amacı gütmeyen bu konsorsiyumun amacı; açık yüksek kaliteli
eğitim materyallerinin dünya çapında paylaşımı ve kullanımını sağlamaktır. Bu amaçla ADM
konsorsiyum üyeleri 20 dilde 13.000’den fazla ders materyali yayınlamışlardır (MIT OCW, 2009). ADM
projesinin ders malzemelerindeki artışla birlikte ziyaretçi potansiyeli de artmıştır. Ziyaretçilerin %45’ini
öğrenciler, % 42’sini bireysel öğrenenler ve %9’unu da eğitimciler oluşturmaktadır (MIT OCW, 2011).
MIT’nin 12 sene önce başlatmış olduğu ADM hareketi, MITx projesi ile yeni bir boyut kazanmıştır. Bu
kapsamda tamamen ücretsiz olan Devreler & Elektronik (Circuits&Electronics) dersi, tüm dünyadan
öğrencilerin kayıt olması için Mart itibariyle açılıp Haziran 2012’de sona ermiştir. Dersi başarıyla
bitirenlere MITx sertifikası verildiği bu pilot açık ders denemesine toplam 154,763 öğrenci kaydolmuş ve
7,157 öğrenci sertifika almaya hak kazanmıştır. Bu açık ders denemesi ilk olması, çok geniş bir kitleye
hitap ediyor olması, ücretsiz ve sonunda sertifika veriyor olması nedeniyle ADM’nin, dolayısıyla eğitimin
geleceği konusunda önemli bir deneyimdi. Bu çalışma kapsamında, ADM hareketinin yeni bir ivme
kazandığı, şu ana kadar örneğini görmediğimiz bu deneyimin dinamikleri incelenerek, geleceğine yönelik
uygulamaları tartışılacaktır. Bu doğrultuda çalışmanın ana problemini, “MITx açık ders deneyiminin
dinamikleri nelerdir?” sorusu temsil ederken çalışmanın alt problemleri de şunlardır:
• MITx açık ders deneyiminde öğretim elemanı-öğrenci, öğrenci-öğrenci ve öğrenci-içerik
etkileşimi nasıl sağlanmaktadır?
• MITx açık ders deneyiminde ölçme-değerlendirme nasıl yapılmaktadır?
YÖNTEM
Araştırılan konunun doğası gereği nitel özellik taşıyan bu çalışmada nitel araştırma desenlerinden “durum
çalışması” benimsenmiştir. Durum çalışmalarında bir duruma ilişkin etmenler (ortam, olaylar, süreçler,
vb.) bütüncül bir yaklaşımla ele alınarak ilgili durum derinlemesine incelenir (Yıldırım & Şimşek, 2008;
Woodside, 2010).
Verilerin Toplanma-Analiz Süreci
Araştırmada, veri toplama yöntemi olarak doküman incelemesi kullanılmıştır. Doküman incelemesi,
araştırmacının çalıştığı konuyla ilgili kişi veya kurumlara doğrudan ulaşamayacağı durumlarda önemli bir
bilgi toplama yöntemidir (Yıldırım & Şimşek, 2008). Bu bağlamda araştırmada doküman incelemesinde
Forster (1995)’in belirttiği adımlar takip edilmiştir. Bunlar sırasıyla; dokümanlara (projeyle ilgili videolar,
e-kitaplar ve internet sayfaları) ulaşma, orijinalliğini kontrol etme, dokümanları anlama, verileri analiz
6th International Computer & Instructional Technologies Symposium, October 4th - 6th 2012 Gaziantep
University, GAZIANTEP- TURKEY
etme ve verileri kullanmadır. Elde edilen veriler geliştirilen kategoriler altında içerik analizi edilmiştir.
Araştırmada kategori olarak MITx sitesinin modülleri (duyurular, ders notları, tartışma, wiki, öğrenci
profili, vb.) göz önüne alınmıştır. Yapılan analizler sonucunda elde edilen bulgular, düzyazı şeklinde
rapor edilmiştir.
BULGULAR
MITx projesi kapsamında elde edilen bulguların sunumunda araştırma soruları temel alınmış ve
bulguların daha anlaşılabilir olması amacıyla şekiller kullanılmıştır.
MITx Açık Ders Projesi
MITx açık ders projesinde dinamiklerinin geliştirilmesini, etkileşimin sağlanmasını ve ölçmedeğerlendirmenin yapılmasını bir çalışma ekibi organize etmektedir. Bu ekip 4 öğretim elemanı, 5
öğretim asistanı, 9 web sitesi geliştiricisi ve 3 laboratuvar asistanından oluşmaktadır.
MITx Açık Ders Deneyiminin Dinamikleri
Duyurular Modülü
Kurs hakkında duyuruların yapıldığı modüldür. Haftalık güncellemeler olduğu için öğrencilerin sürekli
takip etmesi gerekmektedir. Şekil 1’de görüldüğü gibi bu modülde sol tarafta duyurular, sağ tarafta kurs
ile ilgili bildirimler yer almaktadır. Bildirimler yeni kayıt olmuş bir öğrencinin merak edebileceği şu
bilgileri içermektedir: ders programı, akademik takvim, akademik ve teknik personel isim listesi,
sistemin, etkileşimli laboratuvarın ve soru-cevap formunun kullanım kılavuzu. Bunun yanında final ve ara
sınav sonrası sınav soruları ve çözümleri bildirimler başlığı altında yer almaktadır.
Şekil 1. Devreler ve elektronik dersi duyurular modülü
Ders Kitabı Modülü
Ders sürecinde takip edilecek kitabın bulunduğu modüldür. Şekil 2’de görüldüğü gibi kitabın bölüm
başlıklarının bulunduğu içindekiler kısmından öğrenci okumak istediği bölümü seçerek çevrimiçi olarak
okuyabilmektedir.
Şekil 2. Devreler ve elektronik dersi ders kitabı modülü
Kurs Modülü
Ders içeriğinin öğrencilere haftalık olarak sunulduğu modüldür. Şekil 3’te bu modülün her bir bölümü
farklı harfle nitelendirilmiştir. A ile gösterilen bölümde öğrenciler haftalık olarak takip etmeleri gereken
6th International Computer & Instructional Technologies Symposium, October 4th - 6th 2012 Gaziantep
University, GAZIANTEP- TURKEY
konulara, ödevlere, alıştırmalara ve laboratuvar uygulamalarına erişmektedir. B ile gösterilen bölüm,
öğrencilerin seçtiği haftanın konusunun içerik akışını gösteren ve sayfa değişmeden içeriğe erişmelerini
sağlayan bir menüdür.
Şekil 3. Devreler ve elektronik dersi kurs modülü
Ders içeriklerinin anlatıldığı videoların uzunluğu yaklaşık 8-10 dakikadır. Ana dili İngilizce olmayanlar
için videolarda D ile gösterilen konuşmayı hızlandırma/yavaşlatma özelliği vardır. Bunun yanında
videolardaki konuşmalar C ile gösterilen bölümde transkript edilmiştir. Transkript videolardaki konuşma
ile eş zamanlı olarak ilerlemektedir. Öğrenciler transkriptte istediği kelimeyi tıkladığında video o
kelimenin söylendiği yerden devam etmektedir. Bu özelliği ile MITx anadili İngilizce olmayanlar için
ciddi bir avantaj sağlamaktadır. Videonun hemen altında yer alan E bölümünde ise; videoda anlatılan
konu ile ilgili tartışma sayfasına, ders kitabının ilgili bölümüne ve videonun sunum haline erişim
imkânını sunan linkler vardır. Ayrıca bu modülde öğrencilerin öğrendiklerini pekiştirmeleri için
tasarlanan etkileşimli laboratuvar ve alıştırma uygulamalarının birer örneği Şekil 4’te görülmektedir. Şekil 4. Devreler ve elektronik dersi kurs modülündeki uygulama örnekleri
Tartışma Modülü
Öğrencilerin ders içerikleri veya merak ettikleri ile ilgili soru-cevap yoluyla etkileşimde bulunduğu
modüldür. Bu modülde tartışılan bir konunun ne kadar izlendiği, yorum aldığı ve oylandığı, en son ne
zaman ve kimin tarafından yorum yapıldığı gibi istatistiki bilgiler Şekil 5’te A ile gösterilen bölümde
bulunmaktadır. Bunun yanında B ile gösterilen bölümde öğrenciler soru sorabilmekte, açılmış konulardan
arama yapabilmekte, ilgilendiği ve engellemek istediği etiketleri eklemekte ve tartışma profilini
6th International Computer & Instructional Technologies Symposium, October 4th - 6th 2012 Gaziantep
University, GAZIANTEP- TURKEY
görebilmektedir. Tartışma profilinde öğrenciler aldığı oyları, işaretlediklerini ve yorumlarını
görebilmektedir.
Şekil 5. Devreler ve elektronik dersi tartışma modülü
Wiki Modülü
Kursla ilgili tüm makalelerin ve konularla ilgili bilinmesi gereken ek bilgilerin bulunduğu modüldür. Bu
modülde öğrenciler makale yazma ve olanların üzerinde düzenleme yapabilme imkânına sahiptir. Ayrıca
öğrenciler ders videolarının ve alıştırmaların kodlarını makale yazım sayfasına yazdıklarında ilgili ders
videosu veya alıştırma makalenin içinde görüntülenmektedir.
Profil Modülü
Öğrencilerin ödev ve laboratuvar uygulamalarından aldıkları puanları yani performanslarını haftalık
olarak görmelerini sağlayan modüldür. Ayrıca alınan puanlara göre şekillenen grafik gösterimi ile
öğrenciler performanslarındaki artışı/azalışı görebilmektedirler.
MITx Açık Ders Deneyiminde Etkileşim
Öğrenci-öğrenci etkileşimi
MITx açık ders sürecinde öğrenciler tartışma modülü sayesinde etkileşimde bulunmaktadırlar. Öğrenciler
merak ettikleri bir konu hakkında açtıkları tartışma başlıklarıyla ya da ders videoları ve alıştırma
sayfalarının alt kısımlarında yer alan tartışma linkleriyle diğer öğrencilerle fikir alışverişinde
bulunabilmektedirler. MITx öğrencilerin daha fazla etkileşimde bulunması için açtıkları sohbet odasının
kullanılmasını tavsiye etmektedir.
Öğretim elemanı-öğrenci etkileşimi
MITx açık ders sürecinde öğretim elemanlarının geleneksel eğitimde olduğu gibi öğrenciyle birebir
etkileşimi söz konusu değildir. Ancak öğrencilerin tartışma modülünde tartışıp bir sonuca varamadıkları
konularda kursu veren öğretim elemanları bu soruya yönelik olarak gerçekleştirdikleri yuvarlak masa
etkinliğinin videosunu web sitesinde yayınlayarak öğrencilerle etkileşime geçmektedirler.
Öğrenci-içerik etkileşimi
MITx projesinde öğrenciler laboratuvar uygulamaları, alıştırmalar ve ödevlerde içerikli etkileşim
içerisindedirler. Etkileşimli laboratuvarda öğrenciler devre elemanlarının bulunduğu bir simülasyon
ortamında devre elemanlarını sürükle-bırak, ekle-çıkar yaparak deneylerini hazırlayıp, uygulayıp
sonuçlarını görebilmektedirler. Alıştırmalarda ve ödevlerde ise öğrenciler soruları çözdükten sonra ilgili
kutucuğa cevapları girerek buldukları cevapları kontrol edebilmektedirler. Alıştırmalarda cevap
kutucuklarına öğrenciler istediği kadar cevap girip deneme imkânına sahiptir. Aynı durum ödevler içinde
geçerlidir.
MITx Açık Ders Deneyiminde Ölçme-Değerlendirme
MITx projesinde sınav haftaları dışında her hafta öğrencilere öğrendikleri konularla ilgili ödev ve
laboratuvar uygulaması verilmektedir. Öğrenciler verildiği hafta içerisinde ödev ve laboratuvar
uygulamalarını yapmazlarsa puan alamamaktadırlar. Bunun yanında öğrenciler ödev ve laboratuvar
uygulamalarında sınırsız cevap verme hakkına sahip oldukları için sorulara doğru cevap verdikçe puanları
artmaktadır. Öğrencilerin ödev ve laboratuvar uygulamalarında ortaya koydukları performanslar bilgi
6th International Computer & Instructional Technologies Symposium, October 4th - 6th 2012 Gaziantep
University, GAZIANTEP- TURKEY
seviyelerinin ölçülmesinde önemli bir yere sahiptir. Çünkü genel değerlendirmede ödevler %15,
laboratuvar uygulamaları %15, ara sınav %30, final %40 etkiye sahiptir.
Öğrencilere ara sınav ve final online olarak yapılmaktadır. Sınav süresi öğrencilerin sınav sayfasına giriş
yapmasıyla başlayıp 24 saat sonra bitmektedir. Sınav sürecinde öğrencilerin hesap makinesi, ders
notlarını, interneti ve diğer faydalı materyalleri kullanması serbest bırakılırken diğer öğrencilerle iletişime
geçmelerine sıcak bakılmamaktadır. Bu nedenle ara sınavda işbirliği yaptıkları tespit edilen öğrencilerin
hesapları dondurulmuştur. Ayrıca sınavlarda öğrencilere sorulara 3 kere cevap verme hakkı tanınarak
öğrencilerin öğrendiklerini gösterebilmesi için destekleyici bir tutum sergilenmiştir. Öğrencilerin
sınavdan aldıkları puanlar sınav süresi bitiminde profil modülünde, sınav haftası bitiminde de sınav
soruları ve cevapları duyurular modülündeki bildirimler köşesinde görüntülenmektedir.
SONUÇ ve ÖNERİLER
Bu araştırmada MIT tarafından gerçekleştirilen MITx projesi kapsamındaki Devreler & Elektronik
dersinin dinamikleri incelenmiştir. Bu bağlamda Devreler & Elektronik dersinin dinamikleri: duyurular,
ders kitabı, kurs, tartışma, wiki ve profil modülleridir. Bu modüllerin uzaktan eğitimle sertifika veren bir
kurs programı için yeterli olduğu düşünülmektedir. Ancak kurs modülünde öğrenciler videoları izlerken
onları aktif edebilecek içeriklerin geliştirilmesi verilen eğitimin kalitesini artırabilir.
Ders sürecinde öğrencilerin tartışma modülünü ve sohbet odasını kullanarak etkileşimde bulunduğu
görülmüştür. Ayrıca forum sitelerinde sıkça kullanılan arkadaş ekleme ve özel mesaj yollama
özelliklerinin bu sistemde olması öğrencilerin etkileşimine katkı sağlayabilir. Simülasyon temelli
hazırlanan laboratuvar uygulamalarının öğrencilerin içerikle etkileşimi açısından etkili olduğu
düşünülmektedir. Bunun yanında ödevler ve alıştırmalarda öğrencilerin verdiği cevapların doğru veya
yanlış olduğunu gösteren dönütler verilmesi basit düzeyde bir öğrenci-içerik etkileşimi sağlamaktadır.
Ayrıca 154,763 kayıtlı öğrencisi olan bir kursta öğrencilerin tartışıp bir sonuca varamadıkları konularda
öğretim elemanlarının bir araya gelerek gerçekleştirdikleri yuvarlak masa etkinliğinin öğretim elemanıöğrenci etkileşimi noktasında faydalı olduğuna inanılmaktadır.
Bu açık ders denemesinin bitiminde sertifika verilmesi nedeniyle öğrencilerin performansları ölçmedeğerlendirmeye tabi tutulmuştur. Öğrenci performanslarını belirlemek için ödevler, laboratuvar
uygulamaları, ara sınav ve final puanları belirli yüzdelerde değerlendirmeyi etkilemiştir. Bu durum aynı
zamanda öğrencilerin derslere devamlılığını sağlamıştır. Elde edilen değerlendirme puanlarına göre 7,157
öğrenciye sertifika verilmiştir.
Son yıllarda internette öğrencilerin ödevlerini belli bir ücret karşılığı yapan web sitelerinin sayısı oldukça
artmıştır. Hatta bazı siteler öğrencilerin kayıt oldukları online kurslar için onların yerine tüm derslere
girme, testleri, ödevleri, projeleri yapma garantisi vermektedirler. Bu durum online eğitimlerde dersleri
alan öğrencilerin gerçekte kim olduğu şeklinde bir endişe yaratmaktadır. MITx projesinde buna benzer
durumların oluşmaması adına ödevler, laboratuvar uygulamaları ve sınavlarda öğrencilerin kimliklerinin
doğrulanabildiği bir sistem geliştirilmelidir.
KAYNAKÇA
Alkan, C. (2005). Eğitim teknolojisi [Educational technology] (8.Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
Atkins D.E., Brown J.S., & Hammond A.L. (2007). A review of the open educational resources (oer)
movement: achievements, challenges, and new opportunities. California: Hewlett Foundation.
Cerit, Y. (2001). Bilgi toplumunda ilköğretim okulu müdürlerinin rolleri (Doktora Tezi, Abant İzzet
Baysal Üniversitesi, Bolu, Türkiye). Retrieved from http://www.ktu.edu.tr/library/
Forster, N. (1995). The analysis of company documentation. In C. Cassell & G. Symon (Eds.),
Qualitative methods in organizational research: A practical guide. London: Sage.
Hylén, J. (2005, September). Open educational resources: opportunities and challenges. Paper presented
at the meeting of the Advancing the Effectiveness and Sustainability of Open Education Conference, Utah
State University, USA.
Kaya, Z. (2002). Uzaktan eğitim [Distance education] (1.Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Keser, H. (2005). İnsan-bilgisayar etkileşimi ve sağlığa etkisi [Human-Computer interaction and health
effects] (1.Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
Massachusetts Institute of Technology OpenCourseWare (2005). MIT OpenCourseWare 2005 program
evaluation findings. Retrieved from http://ocw.mit.edu/ans7870/global/05_Prog_Eval_Report_Final.pdf
Massachusetts Institute of Technology OpenCourseWare (2009). About the OpenCourseWare
Consortium. Retrieved from http://ocw.mit.edu/about/ocw-consortium/
6th International Computer & Instructional Technologies Symposium, October 4th - 6th 2012 Gaziantep
University, GAZIANTEP- TURKEY
Massachusetts Institute of Technology OpenCourseWare (2011). Site statistics. Retrieved from
http://ocw.mit.edu/about/site-statistics/11_Eval_Summary_112311_MITOCW.pdf
Massachusetts Institute of Technology OpenCourseWare (2012). Our History. Retrieved from
http://ocw.mit.edu/about/our-history/
Sclater, N. (2009). The organisational impact of open educational resources. In Ehlers, U. &
Schneckenberg, D. (Eds.), Changing Cultures in Higher Education: Moving Ahead to Future Learning.
London: Springer.
UNESCO (2002). Forum on the impact of Open Courseware for higher education in developing
countries final report. Retrieved from http://unesdoc.unesco.org/images/0012/001285/128515e.pdf.
Uşun, S. (2006). Uzaktan eğitim [Distance education] (1.Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
Woodside, A.G. (2010). Case study research: theory, methods and practice. Bingley: Emerald Group
Publishing.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri [Qualitative research
methods in social sciences] (6.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.