RobotOkulu e-Dergisi Sayı 12

RobotOkulu Dergisi
w w w. r o b o t o k u l u . c o m
e-
aylık
robot
eylül
teknolojileri
`08
dergisi
sayı-12
ROBOTLAR ALEMİNDEN HABERLER
TEKERLEKLİ BADİ
YÜRÜME YARIŞI
M A D E N TA R A M A
CYBOR G SINEKLER
UÇAN DENIZANASI
ROBOTLAR İNSAN AVINDA
UÇAN LAZER
eylül 08
www.RobotOkulu.com
sayı-12
ROBOTLAR ALEMİNDEN HABERLER
TEKERLEKLİ BADİ
safeyi yürüyebilmek. Bunun için de üzerinde çalışılan
en önemli değerlerden biri yürürken harcanan enerji.
Bu değerin birimi Enerji / (yürünen mesafe x taşınan
ağırlık). Yani ne kadar az enerjiyle ne kadar çok
ağırlık taşıyor ve çok yol gidiyorsanız be değer o kadar azalıyor. Karşılaştırmak için bakarsak normal bir
insanda bu değer 0,2.
Bu konuda en verimli olan robot Collins Robotu. Tam
da insan kadar, yani 0,2 değerinde enerji harcıyor.
Fakat mesafeye gelince rekor 9,07 km ile Cornell
Amerikan deniz kuvvetleri ve SAIC firmasının
Ranger’da.
geliştirdiği bu robot askere gidenlerin yakından bildiği
‘Badi’ sisteminin robotlu versiyonu. Badi sisteminde
her askerin bir ya da iki Badisi yani eşi olur. Bu badiler birbirinden sorumludur ve her zaman beraber
hareket ederler, birbirlerini korurlar.
Eğer badi olarak bir robotunuz varsa, işiniz daha
kolay. Badinize bütün eşyalarınızı taşıtabilir, tehlikeli yerlere önce onu gönderebilir, ekstra yiyecek
ve içecek de yükleyebilirsiniz. Gerektiğinde sizin için
koruma ateşi bile sağlayabilir, hatta ateş altında iken
arkasına saklanabilirsiniz.
Şu anda deneme aşamasında olan bu robot bildiğimiz
bir Segway platformu ile yapılmış. Üzerinde asker badisine yardımcı olmak için GPS, silah, radar,
haberleşme cihazları ve hareket algılayıcıları var.
Şimdilik askerin BigDog’a bebek bakıcılığı yapması
gerekiyor fakat ileride onu tehlikelere karşı koruyacak
ve hareketlerini anlamlandırıp tepki verebilecek.
YÜRÜME YARIŞI
Robot çalışmalarında iki bacaklı yürüme ayrı bir alan.
Özellikle bu konuda çalışan gruplar var. “E zaten iki
bacaklı robotlar çoktan beri var” diyebilirsiniz. Fakat
bu grupların artık sadece yürüme ile değil, yürümenin kalitesi ile ilgili çalışıyorlar. Örneğin en büyük
amaçlarından biri tekrar şarj edilmeden en fazla me-
eylül 08
http://ruina.tam.cornell.edu/research/topics/locomotion_and_
robotics/papers/CornellRanger/index.html
http://ruina.tam.cornell.edu/research/topics/locomotion_and_
robotics/papers/CornellRanger/Ranger2006.html
http://ruina.tam.cornell.edu/research/topics/locomotion_and_
robotics/papers/efficient_bipedal_robots/bipedal_walking_robot_cornell.pdf
http://ruina.tam.cornell.edu/research/topics/locomotion_and_
robotics/papers/CornellRanger/CornellRangerKarssen_v22.
pdf
www.RobotOkulu.com
sayı-12
MADEN TARAMA
Yapılan çalışmada 3D-R1 3,5 günde madenin içindeki
inişli çıkışlı ve engebeli yollarda 2,2km yol kat etti, günde
80 tarama yaparak 99,36 milyon noktayı kaydetti. Bu
bilginin toplamı yaklaşık 5 Gigabayt ediyor. Daha sonra
da bu ham bilgiler bilgisayar modeline dönüştürüldü. Ve
müşteriye teslim edildi.
Geçtiğimiz aylarda tanıtımı yapılan 3D-R1 isimli lazer-tarama robotu ilk görevini başarıyla tamamladı.
İngiltere’deki Jobling Purser şirketi, 3D Lazer Mapping
ve Exeter Üniversitesine bağlı Camborne Maden Okulunun birlikte geliştirdiği bu cihaz temel olarak madenlerin
içinde girip 3 boyutlu haritasının çıkarılmasına yarıyor.
Aslında bir operatör tarafından kumanda ile kontrol ediliyor, fakat adettendir, biz kendisine robot diyoruz. Zaten
isminde de Yıldız Savaşlarının ünlü robotu R2-D2’dan
bir esinlenme var.
3D-R1’in üzerindeki lazer tarayıcı Riegl LMS-Z basit
olarak gönderdiği lazer ışınının yansıma süresine bakarak etrafını haritalıyor. Bunun için robotun operatörü
önündeki kumanda ile robotu tarama yerine götürüyor,
robot duruyor, tarama işlemi yapılıyor ve yine kumandayla sonraki tarama yerine gidiyor. Kumanda 500m’ye
kadar çalışabiliyor.
http://www.3dlasermapping.com/uk/industrial/applications/robotics.htm
http://www.3dlasermapping.com/uk/industrial/brochure/3DR1.pdf
Meksika’daki bir maden şirketi olan Arian Silver,
http://www.vector1media.com/top-stories/toolbox/laser-scan-
kullanılmış bir madendeki durumu görmek ve biraz daha
ning-robot-used-to-map-mexican-silver-mine/
kullanabilmek için 3D-R1’den madenin haritalanmasını
eylül 08
www.RobotOkulu.com
sayı-12
CYBORG SİNEKLER
yoruz. Bu eklemelerin etrafında oluşacak yeni doku,
biyoelektronik iç yüzeyi daha uzun ömürlü ve emniyetli
hale getirecek. Diğer deyişle, kanatlı böceklere henüz
pupa evresindeyken bazı elektrotlar naklediliyor. Gelişme
döneminde, vücutlarında parçalarla bütünleşen ‘cyborg’
böcekler, uzaktan kumandayla istenilen yere uçurulabiliyor.
Şu anki tablo, Pentagon’un bu çalışmayı sadece insansız
hava araçları kurmak amacıyla yürüttüğü. Ancak böylesine
bir projenin masum olduğuna inanmakta zorlananların
sayısı hayli fazla. Kontrol sistemleri sadece bir başlangıç
olabilir. Geçen yıl The Times yazarlarından Jonathan
Richards da, robot böceklerin silahlandırılmasının çok
Ya kolunuza konan sinek silahlıysa
Evinizdeki sineğin uzaktan kumandalı bir casus olduğunu,
ya da silahlandırıldığını düşünün. Pentagon´un üzerinde çalıştığı proje hayata geçerse, bu senaryo gerçeğe
dönüşecek.
Biyolojik silahların böcekler tarafından taşınması, en
vahşi bilimkurgu diyarlarından çıkan kâbus dolu bir senaryo gibi görünüyor. Ancak ABD Savunma Bakanlığı’nın
(Pentagon) üzerinde çalıştığı bir projenin hayata geçme-
uzak bir gelecekte olmadığını bildirmişti. Richards,
The Times’taki haberinde, Massachusetts Institute of
Technology’nin yapay zekâ laboratuvarı uzmanlarından
Rodney Brooks’un görüşlerine yer vermişti. Brooks
şöyle diyordu: Pentagon önümüzdeki yıllarda, insansız
hava araçlarını çok büyük ölçüde genişletmek ve robot
böcekler üretmek gayreti içinde. Hiç kuşku yok ki bu ürettikleri, silahlandırılmış olacak.
si halinde, bu senaryo gerçeğe dönüşebilir.
Araştırmacılar, hali hazırda içinde elektronik cihazlar
olan, uzaktan kumandalı böcekler geliştiriyor. Sorun şu
ki Amerikan ordusu günün birinde, üzerinde ses, görüntü
sensörleri ile kimyasal sensörler bulanan kanatlı bir
böcek filosu kurabilir. Bu robot böcekler, ABD’den çok
uzaktaki cephelerde, ücra yerlerdeki mağaralarda, casusluk ve keşif görevlerine çıkıp, bilgi yüklü olarak Amerikan askeri üslerine geri dönebilir.
Pentagon’un bu projeyle ilgili çalışan birimi DARPA
(Amerikan Savunma ve Araştırma Ajansı). Ajansın geçen
ağustosta yapılan yıllık sempozyumunda, HI-MEMS
adlı bu projenin program direktörü Amit Lal konuşma
yaptı. Cornell Üniversitesi’nde ders de veren Lal, projenin, böcekleri insansız hava araçlarına dönüştürmeyi
hedeflediğini anlattı. Lal çalışmasını şöyle özetledi:
Böceklerin içine elektronik malzeme koymayı hedefli-
eylül 08
Peki, robot böcekler nasıl silahlandırılabilir? Robert Michelson gayet net:Biyolojik silahlarla. Michelson yeni bir
tür robot böcek üretilmemesi durumunda etik sorun da
yaşanmayacağını düşünüyor. “Etik ve hukuki savaşın
yaşanacağı alan genetik mühendisliği, sibernetik değil”
diyor. Ama şunu unutmamak gerek, bu tür cihazları
geliştirenler her zaman, ‘bunları yasal ve barışçıl amaçlarla ürettiklerini’ söyleyeceklerdir. Bu tür gelişmelerin
www.RobotOkulu.com
sayı-12
suistimal edilmesi de onların hatası olmayacaktır. Yani
UÇAN DENİZANASI
Pentagon her ne kadar projenin geleceğine ilişkin keskin yorumlar yapmasa da, kafalarda silahlı böcekler
üretmeye çalıştığına ilişkin güçle bir şüphe var. ABD’de
bugün pek çok kişi elektronik postalarının ve cep telefonu görüşmelerinin Washington tarafından izlenmesinden korkuyor. Pentagon’un üzerinde çalıştığı bu projeyle
paranoya daha da artacak gibi görünüyor.
Son zamanlardaki kene salgını da böceklerin ne kadar
tehlikeli silahlara dönüşebileceklerinin bir örneği.
Festo her sene Almanya’daki Hannover Fuarında kendi
ürünleri ile yapılmış biyolojiden esinlenilen ilginç mekanizmalar tanıtıyor. Geçen yıllarda bir robot biyonik kol,
yüzen ve uçan birer kalkan balığı ve her türlü hareketi
yapabilen bir oyun sandalyesi tanıtmışlardı. Bu seneki
fuarın ürünü ise bir yüzen, bir de uçan tip denizanası.
Yüzeninin adına AquaJelly, uçana da AirJelly demişler.
İki denizanası da aynı mantıkla hareket ediyor. Aslında
basit görünse de yaptıkları hareketler önemli mekatronik
tasarım ve kontrol stratejileri gerektiriyor. Festo, bu tip robotlarda edindikleri tecrübeyi geleceğin fabrikalarındaki
sistemlerde kullanabileceklerini düşünüyor, bu yüzden
de, faydasız gibi algılansa da, bu çalışmalara önem veriyorlar.
http://www.technovelgy.com/ct/Science-Fiction-News.
asp?NewsNum=1420
http://www.haber7.com/haber.php?haber_id=315256
http://www.flightglobal.com/articles/2008/03/18/222271/cyborg-insects-born-in-darpa-project.html
eylül 08
www.RobotOkulu.com
sayı-12
İki tip denizanası da aslında aynı hareketleri yapıyor,
Aslında AquaJelly diğerinden biraz daha akıllı. Üzerine
fakat biri daha büyük ve içi helyum dolu olduğu için ha-
daha falza ağırlık yerleştirmek mümkün olduğu için sen-
vada uçabiliyor, diğeri daha küçük olduğundan suyun
sörleri ile etrafındaki engelleri ve diğer denizanalarını
içinde yüzüyor. İkisi de şarj edilebilir lityum-iyon pillerle
algılayabiliyor, şarjı bitiğinde istasyona yanaşabiliyor.
çalışıyor ve 3V’luk motor kullanıyorlar. Yuvarlak gövdelerinden çıkan 8 adet bacakları kapanıp açılarak robotları
hareket ettiriyor.
http://www.designnews.com/index.asp?layout=articlePri
Bu bacakların yapısı daha önceki robotlarda da
nt&articleID=CA6553745#_self
kullandıkları ve dergimizde de anlattığımız balık kılçığı
http://www.engadget.com/2008/04/28/festo-airjelly-flies-
“fin ray” şeklinde. İki yüzeyden biri gerilirken diğeri
through-the-air-with-the-greatest-of-ease/
gevşiyor ve bacaklar içe ve dışa bükülüyor.
http://www.google.com/translate?u=http%3A%2F%2Fw
Robotlar ilerlemeyi bu bacaklarla sağlarken yönlenmeyi
ww.festo.com%2Fcms%2Fde_de%2F5890_6041.htm%
de içlerindeki servo kontrollü bir sistemle ağırlık merke-
236040&langpair=de|en&hl=en&ie=UTF8
zlerini değiştirerek yapıyorlar.
ROBOTLAR İNSAN AVINDA
Başlık çok ürkütücü, fakat şimdilik düşündüğünüz gibi değil. Bahsettiğimiz robotlar savaş alanlarında zaten kullanılan kumandalı robotların bir benzeri. Bu
sefer sivil bir alanda, İngiltere gümrük noktalarında kullanılmaya başlanmış.
BAE Systems’in ürettiği, arama ışıkları ve yüksek çözünürlüklü kameralarla
donatılmış Hero, aslında bir gümrük memuru. Gerçek gümrük memurlarının
girmesinin zor olduğu yerlere girip ülkeye kaçak olarak girmeye çalışan
insanları arıyor.
Şu anda olmasa da ileride robotlara “kalp atışı algılayıcısı”, ya da biyolojik, kimyasal ya da radyoaktif algılayıcılar yerleştirilebilir. Böylece insanları
bulmanın yanında bazı kaçak malları da bulabilir.
Şu anda sadece bir bölgede deneme yapılmış olmasına rağmen İngiltere diğer
sınır noktalarına da bu robottan almayı planlıyor.
http://www.engadget.com/tag/baesystems
eylül 08
www.RobotOkulu.com
sayı-12
UÇAN LAZER
Lazer tabancası küçükken hepimizin kullandığı bir
silahtır. Uçak firması Boeing, hayal gücünü biraz daha
zorlayıp o zamanlar sadece sesini çıkarabildiğimiz bu
lazer tabancasının biraz büyüğünü ve uçanını yaptı ;
Uçan bir Lazer Topu.
Amerikan ordusu ile birlikte geliştirilen bu silahın iki tipi
var. Airborne Laser (ABL) daha çok havadan-havaya
kullanılmak için. Potansiyel hedefleri arasında füzeler,
uçaklar ve yere yakın uydular var. Megawatt mertebesinde güç üreten lazeri 600km’ye kadar etkili olabiliyor. Ateşlendiği birkaç saniye içinde uçan hedefinin
gövdesini eritip zayıflatarak uçuş dinamiğini bozuyor ve
parçalanmasını sağlıyor.
Advanced Tactical Laser (ATL) ismindeki diğer silah ise
kara hedeflerine yönelik. Yine megawatt mertebesinde
fakat farklı tip bir lazer kullanan bu uçak 12-15km menzilde ateş ediyor ve 5000-7000m irtifada uçuyor. Hedefleri
arasında kamyonlar, tanklar, radyo istasyonları gibi
bugün füze ile vurulan yerler var. Füzeler fırlatıldıktan
sonra hedefe gidene kadar başlarına birçok şey gelebiliyor; hedefi şaşıyorlar, vurulup düşürülebiliyorlar. Lazer
topu ise ışık hızında gidiyor ve vurulamıyor.
Bu iki uçakta da çok hassas hedef belirleme sistemleri kullanılıyor. Uçak 800km hızla uçarken hareketli bir
eylül 08
www.RobotOkulu.com
sayı-12
ROBOTOKULU.COM ’dan
hedefi hava türbülanslarından deforme olabilen bir lazer
ışını ile vurmaya çalışıyorlar.
FUTABA S3003 STANDART SERVO MOTOR
Bu motoru, standart bağlama parçaları da dahil, ister
servo olarak ister redüktörlü DC motor olarak temin
edebilirsiniz.
http://www.robotokulu.com/malzemeler.html
http://www.boeing.com/defense-space/military/abl/
http://www.primidi.com/2008/08/10.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Airborne_laser
http://en.wikipedia.org/wiki/Advanced_tactical_laser
ROBOMOBIL® KONTROL KARTI,
Hobi ve akademik amaçlarla çokça kullanılan Basic
Stamp yongasını içeriyor. 16 adet dijital giriş/çıkış
portu var ve bunları giriş ya da çıkış olarak istediğiniz
gibi ayarlayabiliyorsunuz.
http://www.robotokulu.com/malzemeler.html
SHARP IR MESAFE ALGILAYICILARI
Kızılötesi mesafe algılama yapan bu algılayıcılar
sumo robotlar için biçilmiş kaftan. Sumoların dışında
daha birçok robot projesinde kullanılabilir.
http://www.robotokulu.com/malzemeler.html
Ücretsizdir, basılabilir, çoğaltılabilir, dağıtılabilir. RobotOkulu
tarafından hazırlanan bu derginin tüm hakkı okuyucularına aittir.
haber göndermek, soru sormak veya diğer
istekleriniz için bize yazın.
[email protected]
[email protected]
eylül 08
www.RobotOkulu.com
sayı-12