Devamını okumak için tıklayınız

PEDAGOJİK WEB TABANLI TÜRKÇE ÖĞRETİMİ ÜZERİNE
ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR ve UYGULAMALAR
ÖZET: Bilgi teknolojilerinin gelişmesi ve yaygınlaşması ile birlikte dil öğretimi yöntemleri ve araçları da gelişmektedir. Çağımız insanının öğrenme ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik etkili, ucuz ve kolay yöntemlerin sunulması
açık kaynak kodlu yazılımlarla ve sistemlerle mümkün olmaktadır. Bu sistemlerden en yaygın olarak kullanılan Moodle ve Plone, öğretim yönetim sistemleri (LMS) olarak
tanınmakta ve sunduğu tekniklerle Türkçe öğretimi açısından yazının konusunu oluşturmaktadır.
Pedagojik yöntemler kullanılması sayesinde kişilere
sadece bilgi yüklemesi yapılmamakta; kişinin ilgi ve becerisine uygun öğrenme ortamları sağlanmaktadır. İnternet
veya dijital ortamda sunulması sebebiyle hem öğretim açısından hem de teknik destek avantajları bakımından çağımızın vazgeçilmez araçlarından sayılabilir.
Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 58
ABSTRACT : Development of information technology and language teaching methods and tools, along with
the expansion grows. Our age is effective to meet the learning needs of the people, it is possible with cheap and
easy method of the submission of open source software
and systems. This system is the most widely used Moodle
and Plone, teaching management system (LMS) with a well
known and is the subject of the type offered by the technical terms of the Turkish education.
Through the use of pedagogical methods only person to do the installation information; People’s interests
and skills are provided to appropriate learning environment. Due to be presented on the Internet or digital media
both in terms of technical support and training benefits in
terms of age, considered the indispensable tool.
dinamik içerik oluşturabilme (örneğin bir ögrencinin başarı oranına göre ön sınavlar oluşturup önerebilmesi);
me ortam ve imkânlarının sunulması
önemli bir rol oynamaktadır.
Pedagojik yöntemler kullanılması sayesinde kişilere sadece bilgi
yüklemesi yapılmamakta; kişinin ilgi
ve becerisine uygun öğrenme ortamları sağlanmaktadır. İnternet veya
dijital ortamda sunulması sebebiyle
hem öğretim açısından hem de teknik
destek avantajları bakımından çağımızın vazgeçilmez araçlarından olmaya
adaydır.
GİRİŞ
Bilgi teknolojilerinin gelişmesi
ve yaygınlaşması ile birlikte dil öğretimi yöntemleri ve araçları da gelişmektedir. Çağımız insanının öğrenme
ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik etkili,
ucuz ve kolay yöntemlerin sunulması
açık kaynak kodlu yazılımlarla ve sistemlerle kolayca mümkün olmaktadır.
Öğrencilerin günün her saatinde bilgiye ve öğretmene chat veya
forum araçlarıyla ulaşabilmesi, öğretmenlerin dönütleri her zaman alabilmesi ve öğrencilerin gelişimlerini
takip edebilmesi, takvim ve hatırlatıcı
araçlarla öğrenme ortamının önceden hazırlanması, ders materyallerinin
sesli ve görüntülü ortamlarla sunulabilmesi, internet TV ile materyallerin
zaman ve sınır kavramlarını ortadan
kaldırması, tercüme araçlarıyla metinlerin çoklu dillerde sunulabilmesi gibi
özellikler bu öğretim sistemlerinin
sunduğu bazı avantajlardır. Açık kaynak kodlu oluşu öğretim maliyetlerini
düşürmekte, sunduğu imkânlar öğretimi daha etkili kılmakta, uzak mesafe
kavramını ortadan kaldırmaktadır.
Veritabanları ile bütünleşik olarak çalışan ve yaygın olarak kullanılan
Moodle ve Plone, öğretim içeriği yönetim sistemleri (LMS) olarak tanınmaktadır. Sunduğu teknik imkânlar ve
pedagojik ortamlar sebebiyle Türkçe
öğretimi açısından yazının konusunu LMS sistemlerininde gözönünoluşturmaktadır.
de bulundurulması gereken ve bu sis
Türkçe öğretimi gerçekleştiri- temlerin içermesi beklenen özellikler
lirken yabancılar için başlangıç, orta şöyle özetlenebilir:
ve ileri seviyeler; Türkler için de okul
öncesinden başlayarak yetişkinlere kadar farklı seviyeler dikkate alınmıştır.
Yabancılar kavramı da kendi içerisinde
sınıflandırılarak dil ve kültür unsurları
da gözetilerek ayrı ayrı değerlendirilmeli ve uygun öğrenme ortamları hazırlanmalıdır.
•
•
İçerik geliştirme ve eklemenin yönetilebilmesi için araçlar içerme;
•
Arşivleme ve dosya yönetimi gibi
içerik yönetim yetenekleri;
•
Gelişmiş arama ve üstbilgi saklama
yeteneği;
•
Diğer sistemlerle birlikte çalışabilirlik için XML kullanımı;
•
Endüstri standartlarına (AICC ve
SCORM gibi) uygunluk;
•
Diğer LMS’ler ile birlikte çalışabilirlik;
•
Dağıtım ortamının esnekliği ve
performansı;
•
Sistem gereksinimleri (Kış: 2007)
Açık Kaynak Kodlu
LMS Yazılımları
UNESCO’nun sitesinde yer alan
açık kaynak kodlu LMS yazılımlarının
sayısı 70 civarındadır. Bu yazılımlar
şöyle sıralanabilir:
•
Claroline (classroom online POPULAR
•
Dokeos - Open Source Learning &
Knowledge Management POPULAR
•
Öğrenme içeriğinin, “öğrenme
nesneleri” olarak nasıl düzenlendi- •
ği ve yapının nasıl oluşturulduğu;
•
Tekrar kullanılabilirlik seviyeleri;
•
Veritabanı desteği;
•
Birden çok çıktı türünde (e-learning, CD-ROM, çıktı tabanlı bilgi, •
EPSS biçimi, PALM Pilot, yardım
dosyaları gibi) içerik oluşturabil•
mek;
Etkili ve kolay yöntemler kullanarak Türkçe öğretimini sağlamanın
faydaları tartışma gerektirmeyecek
kadar açıktır. Bu yüzden günümüzde •
yaygınlaşan yeni öğretim teknolojilerini, kişi ve kurum bazında gerçek•
leştirilecek teşebbüslerle arttırmamız
gerekmektedir. Dünyada çok kullanılan dillerin yaygınlaşmasında, öğren•
•
Hızlı içerik yaratabilme, ekleyebilme ve yetkilendirme araçları;
•
İçerik oluşturmada kullanılan diğer araçlara (Dreamweaver, Flash, •
Word, PowerPoint gibi) destek;
dotLRN POPULAR
Knowledge
Environment
for
Web-based Learning (KEWL) POPULAR
MIT OpenCourseWare (OCW) POPULAR
Moodle - an open source learning
management system POPULAR
OLAT - Online Learning And Training POPULAR
Bazaar - The Next Generation Learning Management System
CamStudio - Free Open Source
Streaming Video Software
Uyarlanabilir öğrenme desteği ve
Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 59
•
ATutor
•
BELTS (Basic E-Learning Tool Set)
•
Centre - Student Information System
olarak yaygın kullanımı görülmektedir:
•
Pleksus Bilişim Teknolojileri
•
Bilsoft (Bilgi, Eğitim, Teknoloji)
•
Febau
Kayıtlı site
: 54049
Ülke sayısı
: 225
•
Element Eğitim Teknolojileri
•
ClaSS (ClaSS Student System)
Ders sayısı
: 7802040
•
İnfinity Teknoloji
•
COL Learning Object Repository
Kullanıcı sayısı : 69037498
•
5m (Fullearn)
•
Colloquia
Forum mesajları
: 139804132
şeklinde sıralanabilir (Doruk: 2007).
•
COSE is a Virtual Learning Environment (VLE)
Kaynaklar
: 70756235
•
CourseWork
Sınav soru sayısı
: 298002016
•
Coursework, Stanford University
•
•
•
•
Moodle php tabanlı açık kaynak kodlu online eğitim sistemidir.
Dersler modüller halinde kurulur. LiDocebo
nux, Unix, Windows ve Mac OS X işledocebo - FOSS e-learning platform tim sistemlerine destek verir. Online
with LMS and CMS
demosu ve online help sistemi mevcuttur. GPL lisansı ile birlikte kullanılır.
Edubuntu
Online olarak farklı modullerine rahatlıkla erişilebilir.
eduCommons
•
Eledge Open Learning Manage- Raporlama ve anket ozellikleri
ment System
vardır. Üyelik rol tabanlıdır. Her kullanıcının serverda tek bir hesabı vardır
• eStudy
ve yetkilendirme bunun üstünden
yapılır. Portal mantığıyla yönetilir. SSL,
• eXe (e-Learning XHTML Editor)
TSL desteği verir. Belirli bir süre devam
etmeyen öğrenciler sistemden kendiliğinden atılır. Öğretmenler forum ve
anket içeriklerini istedikleri taktirde
Bu yazılımlar içinde Moodle,
mail olarak da görebilir. Plugin’ler mosunduğu zengin öğrenme ortamları
dül şeklinde yüklendiği için portal yöve araçları, etkileyici arayüzü tasarımı,
netimi yapmış kişiler için oldukça koçoklu dil desteği, sıkça güncellenmesi
lay bir sistemdir (Önal, Kaya, Draman:
gibi özellikleri bakımından en çok ter2006).
cih edilen yazılımdır.
Türkiye’deki resmî ve özel ku
Moodle’ın resmî sitesinde verumların yanında LMS yazılımlarıyla
rilen bilgilere göre, 193 ülkede 75 ayrı
öğrenme ortamı hazırlayan özel şirketdilde 500.000’den fazla kayıtlı kullanıler de bulunmaktadır. Bazıları:
cısı olan bir LMS yazılımıdır. İnternet
bağlantısı olan herhangi bir yerden • Enocta
yüklenerek kullanılabilir.
• İes Eğitim —≫ Sebit (Sbs) + Mobilsoft
Çok geniş katılımlı bir geliştirici
ekibi vardır. Tamamen gönüllülük esa• Kavrakoğlu
sına dayalı bu işbirliği sayesinde her
gün yeni araçlar ve teknikler pedago- • Meteksan
jik prensiplere uygun olarak geliştiril• Bilge Adam
mekte ve kullanıma sunulmaktadır.
MOODLE
11.04.2015 tarihi itibariyle Mo- •
odle istatistikleri incelendiğinde LMS •
Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 60
Koç System
Halıcı (Halsoft)
Yapısalcı Kuram Uyarınca Zihinsel Yapılandırma Nasıl Gerçekleşir?
Dışarıdan alınan bilgi, bireyin
daha önce öğrendiği bilgilerle çelişmiyorsa, bilgi belleğe kaydedilir.
Dışarıdan alınan bilgi zihindeki yapılara uymuyorsa, birey zihninde birtakım
yeni düzenlemeler yapar.
Genel özellikleri
•
Moodle Tamamıyla ücretsizdir.
•
Sistem hem Windows hem de Linux sistemleri altında çalışmaktadır.
•
Ölçeklenebilirlik: Sistem, 50.000
öğrencili ve binlerce kurslu örneklere sahiptir.
•
Tek başına ticari paketlerle (WebCT ve BlackBoard) yarışmakta olup
eğitim sektöründe büyük bir paya
sahiptir.
•
Geniş geliştirici kitlesi nedeniyle
ürün yaşam çevrimi çok hızlıdır.
Yani çok kısa sürede yeni sürümler
geliştirilmektedir.
Genel özellikleri
•
Çoğu son kullanıcı hiçbir programlama ve veri tabanı deneyimine sahip olmadan kullanmakta. Sorun
olduğunda sorunun giderilmesi
ticari sistemlerden daha hızlı olmaktadır.
•
Açık kaynak kodlu sistem olduğundan Güvenlik açıklarının kapatılması ticari sistemlere göre çok
daha hızlıdır.
Çevrim içi veya çevrim dışı ödevler
verilir ve aynı yolla ödevler teslim alınır
(MS Office, PDF, image, vb.).
Sohbet
Öğrencilerin yazı ile iletişim kurmalarına imkân verir.
Sınav
Öğretmenler tarafından kısa sınav
yapılır ve sonuçları öğrencilere gönderilir. Bu modül anket uygulamak için de
kullanılabilmektedir.
Veritabanı
•
Ücretsiz olduğundan test edici kitlesi çok geniştir.
• Sürekli olarak
çok miktarda yeni
özellik blok, filtre
ve modül geliştirilmekte ve ücretsiz
olarak kullanıma
sunulmaktadır.
Başlangıç
Moodle modül ve bloklardan oluşan değişken bir
Öğretmen ve öğrencilerin yazı, ses ve görüntü kayapıya sahiptir. Bu eklentileri kursa eklemek ve kaldırmak yıtlarını kaydetmeleri ve görüntülemeleri için kullanılır.
da kolaydır:
1. Kurs sayfasından “Düzenlemeyi aç” düğmesi seçilir.
Forumlar
İşlenen konuların sunumu, öğrencilere hatırlatılma2. “Bir Etkinlik Ekle” menüsünden istenen eklenti seçilir ve sı
ve
duyurulması
gibi amaçlarla ve kullanılır. Öğrencilerin
kurulur.
bu tartışmalara katılmalarına imkân verir.
Kaynaklar menüsü, etiket, sayfa, bağlantı, dizin gibi KayÖğrenciler birbirleriyle bir konuyu tartışabilir.
nakları eklemektedir. The activity menu allows teachers to add assignments, lessons, and more.
Sözlük
KURS YÖNETIM ÖZELLIKLERI
MODÜLLER
Ödev
Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 61
Bir derste kelime, terim ve maddelerin açıklanması
için kullanılır. Liste, ansiklopedi, yardım ve sözlük gibi formatlarda sunulabilir.
Etiket
Kurs sayfasının herhangi bir yerinde resimlerle
açıklama eklemek için kullanılır. Ders
kurs sayfasında etkileşimli ders sunumu için sayfalar oluş-
Online anketler.
Çalıştay
An Öğrencilerin birbirlerinin projelerini değerlendirdiği
modül.
Moodle supports adding math expressions to a Resource
activity, using the built-in HTML editor.
Öğrenci Yönetim Özellikleri– Katılımcılar
Öğrencilerin bütün faaliyetleri ve profil bilgileri bir tuşa basılarak görülebilir, iletişim için bağlantı adresleri paylaşılabilir.
Resim 13
Öğrenciler sınıf içinde ödev veya proje
için gruplandırılabilir.
Kurs Yönetim Özellikleri - Bloklar
Sitenin aylık, günlük
ve saatlik erişim trafiğinin takibi.
Yaklaşan
Olaylar
bloklarında duyurulacak özel etkinlikler,
sınav başlangıç ve
bitiş tarihleri, anketler, ödevlerin tarihleri
site ve kullanıcı bazında farklı renklerle
yer alır.
turmayı sağlar. Her sayfa bir sınavla biter. Öğrenci doğru
cevap verirse başka bir soruya, yanlış cevap verirse açıklama sayfasına yönlendirilir.
Sınav
Öğrenci başarısını değerlendirmek için doğru-yanlış, çoktan seçmeli, kısa cevaplı, eşleştirmeli, cevabı soruya
gömülü, rastgele sorular yazı ve grafik desteği ile sorulur.
Öğretmen, hazırlamış olduğu sınav sorularını diğer sınavlara ekleyebilir,soru havuzu oluşturabilir.
Kaynak
Web sayfası, wiki, bağlantı gibi uygulamalar.
Anket
Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 62
ödevler yer alır.
Yaklaşan
Olaylar
bloklarında duyurulacak özel etkinlikler,
sınav başlangıç ve bitiş tarihleri, anketler,
Etkinliklerin gün ve saat olarak başlangıç ve bitiş tarihleri
duyurulur.
Öğrenci Yönetim Özellikleri Roller
•
Yönetici, sistemi yönetir, kursları hazırlayabilir, öğrenci
ve öğretmenlerin rollerini atayabilir.
•
Kurs hazırlayıcısı, kursları hazırlayabilir, öğrenci ve öğretmenlerin rollerini tanımlayabilir.
Yönetim Kontrol Paneli, öğrenci yönetim araçlarını barındırır. Öğrenciler ve öğretmenler kursa dahil edilir
veya çıkarılır. Kurs değerlendirmeleri yapılabilir. Yedekleme
ve geri yükleme işlemleri yapılabilir. Site genelindeki dosyalar yönetilebilir.
Öğrenci Yönetim Özellikleri– Ölçekler
Sınav, ödev, proje ve forum gibi etkinliklerin değerlendirme ölçekleri düzenlenebilir.
•
Öğretmenler, belirli bir kurs içinde yetkilidir.
•
Düzenleme yetkisi olmayan öğretmen, geçici olarak
Öğrenci Yönetim Özellikleri– Not Verme
ders verebilir.
Bütün etkinliklerin notları bir sayfada görüntülenebilir. Ölçeklere göre ağırlıklı değerlendirmeler hesaplatıla
Bloglar, kullanıcı temellidir. Yöneticiler site genelin- bilir.
de, öğretmenler ders düzeyinde, öğrenciler de kendi bloglarında etiketler hazırlayabilir. Yetki verilirse sayfalarını ya- Öğrenci Yönetim Özellikleri– Kayıtlar
yımlayabilir. Öğrenciler dosya ekleyebilir
Öğrencinin Monitor when and what course resourÖğrenci Yönetim Özellikleri– Bloglar
ces the learner has accessed. Moodle’s Logs provide detailed learner activity.
Öğrenci Yönetim Özellikleri– Dosyalar
Site genelindeki bütün etkinlikler için gerekli olan
dosyaların yönetimi için kullanılır.
Öğrenci Yönetim Özellikleri– Yönetim Paneli
Öğrenci Yönetim Özellikleri– Yardım
Örnekleri verilen uygulamaların dışında eğitim
amaçlı kullanılabilecek 450 civarında eklenti vardır.
Moodle Yardım Dosyasına ulaşmak kolaylaştırılmıştır.
İlgili konu için Yardım dosyasına ulaşma düğmesidir.
Öğrenci Yönetim Özellikleri– Giriş
Öğrenciler, kurs sayfasına giriş için kayıt olabilir.
Kullanım amacına uygun olarak bunların seçilmesi
ve siteye eklenmesi yeterli olmaktadır. Sürekli güncellenen
ve geniş katılımcı desteği ile her geçen gün sayıları artan
bu uygulamalar eğitimin daha etkili ve eğlenceli bir şekilde
gerçekleşmesini sağlamaktadır.
EKLENTİLER
Ajax işaretleme, Yönetici uyarısı, Blog etiketleri, Katılımı değerlendirme, Tarayıcı özellikleri, Haber içerikleri,
Kredi hesaplama, Moodle Google, Aktif kullanıcılar, SMS
gönderme, Rastgele Sözcük, Geri besleme, Dimdim web
meeting, Bağlantılar, Flash video, Oyun, Harita, Medya, Zihin haritası, Nanogong sesli mesaj, OU blog, OU wiki, Hedefler, Ödüllendirme.
Eğer kurumlar desteğe ihtiyaç duyarlarsa ulaşabilecekleri siteler vardır.
Bu Moodle siteleri, forum ve bilgilendirme araçlarıyla yardımcı olmaktadır.
Kullanıcı Deneyimi – E-Mail Uyarısı
Öğrenciler bir foruma üye olduklarında bilgilendirme amaçlı mesajlar gönderilir. Ayrıca öğretmenler de bütün ders katılımcılarına tek komutla mesaj gönderebilir.
Kullanıcı Deneyimi – Etiketler
Moodle kullanırken kim yardım edecek?
Açık kaynak kodlu yazılım kullanıcılarının oluşturduğu topluluk, bilgi paylaşımı amacıyla yardımcı olmaktadır.
SONUÇ
Yabancı dil öğretimi veya
harmanlanmış öğretimde destek
olarak kullanılan MOODLE, yabancılara Türkçe öğretimi için de
kullanılabilecek öğretim yönetim
sistemlerinden biridir. Açık kaynak
oluşu sebebiyle geliştirilmeye uygunluğu ve ücretsiz kullanılabilmesi, dünya çapında yaygın olmasının
temel sebeplerinden biridir. Dil öğretiminin yanında diğer dersler için
de kullanılabilmektedir. Bu özellikleriyle, Türkçe öğretimi için eğitim
kurumları ve bireysel kullanıcılar
tarafından tercih edilebilir.
KAYNAKLAR
DORUK, Zehra (2006), Türkiye’de
e-learning, http://www.mmistanbul.com/soru-cevap/action/detail/
question/turkiyede-e-learning
KIŞ, Mehmet (2007) Öğrenme Yönetim Sistemleri (Learning Management Systems - LMS) http://
kodveus.blogspot.com/2006/05/
renme-ynetim-sistemleri-learning.
html
ÖNAL, Ata, KAYA, Ahmet, DRAMAN,
Seymen Ersen (2006), Açık Kaynak
Kodlu Çevrimiçi Eğitim Yazılımları,
http://ab.org.tr/ab06/bildiri/179.
pdf
http://www.unesco.org/webworld/portal_freesoft/
http://www.unesco-ci.org/cgi-bin/
portals/foss/page.cgi?d=1&g=18
http://snipurl.com/47p2l
Moodle Resmî sitesi, http://www.
moodle.org
Özel destek: http://moodle.com/
Moodle gösteri sitesi: http://demo.
moodle.org/
Moodle dokümanları: http://docs.
moodle.org/
Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 65