Kullanma Kılavuzu

ROC SERÝSÝ AÞIRI AKIM RÖLELERÝ
Mýcro Controller teknolojisi sayesinde, rölenin performansýnda artýþ, boyutlarýnda ise küçülme saðlanmýþtýr.
þebekelerinde yaygýn olarak kullanýlmaktadýr. Extremely
Inverse eðrisi genelde Redresör vb. elektronik cihazlarýn
korunmasý için uygundur.Long Time eðrisi Very Inverse'e
çok benzer, ancak zamanlar 10 kat daha uzundur. Bu tip
eðri geçici rejimi uzun olan motorlarýn korunmasý için
uygundur.
ROC Serisi aþýrý akým rölelerinin hepside 8 ayrý
akým-zaman karakteristiðine sahiptir.
ROC Serisi aþýrý akým röle ailesi kapsamýndaki tipler aþaðýda sýralanmýþtýr;
ROC Serisi aþýrý akým röleleri, elektrik üretim iletim
ve daðýtým tesislerinde, trafo, hat, motor ve benzeri teçhizatýn, arýzalara karþý korunmasý için kullanýlýrlar.
Bunlar IEC-255 ve BS-142'ye göre:
ROC-121 2 Faz+1 Toprak aþýrý akým rölesi
a-Normal Inverse
ROC-130 3 Faz aþýrý akým rölesi
b-Very Inverse
ROC-131 3 Faz+1 Toprak aþýrý akým rölesi
c-Extremely Inverse
ROC-110 Monofaze aþýrý akým rölesi
d-Long Time
ROC-101 Monofaze toprak rölesi
e-Sabit Zamanlý 1
Bu tiplerin hepside ana hatlarýyla birbirine çok
benzemektedir. Bu nedenle anlatýmda 3 Faz+1 Toprak
modeli üzerinde durulacaktýr.
f-Sabit Zamanlý 2
g-Sabit Zamanlý 3
YAPISI VE ÇALIÞMA PRENSÝBÝ:
h-Sabit Zamanlý 4
AKIM
TRAFOLARI
Rölenin basite indirgenmiþ blok diyagramý Þekil 1
'de görülmektedir.
AKIM AYARI
I>
A FAZI
Faz
Açma
B FAZI
ANALOG
C FAZI
A/D
CONVERTER
DEVRELER
Toprak
Açma
MICRO CONTROLLER
Sinyaller
X
X
X
X
TOPRAK
TEST
RESET
DC
BESLEME
MODE
Þekil: 1
ANI
AÇMA
ZAMAN
ÇARPANI
I>>
Bu 8 Akým-Zaman karakteristiðinden istenilen herhangi biri röle ön panelinde bulunan ''MODE" dip switchleri vasýtasýyla seçilir.
Röle ana hatlarýyla 6 üniteye sahiptir:
Standart olarak üretimi yapýlan bu 8 adet Akým-Zaman karakteristiðinin dýþýnda isteðe uygun akým-zaman
karakteristikli röle imal etmek mümkündür.
b) Analog devreler
Grafik 1'de standart Akým-Zaman eðrileri görülmektedir. Normal Inverse ve Very Inverse eðrileri elektrik
d) Ayar elemanlarý
a) Akým devresi
c) Micro Controller
-1-
2) Ani açma akým ayarý:
e) Açma ve sinyaller
Ani açma veya kýsa devre akým ayarý 3 Faz ve Toprak için ortak olup, gecikmeli açma akým deðerinin 2 katý
ile 17 katý arasýnda istenilen bir deðere ayarlanabilmektedir. Gerektiðinde "MODE" dip-swýcth'deki ∞ (sonsuz)
konumuna alýnýp iptal edilebilmektedir.
f) Yardýmcý DC besleme
a) Akým Devresi:
Röle içinde bulunan yardýmcý akým trafolarý, ana
akým trafolarýndan aldýklarý akým bilgisini elektronik devrelere aktarmaktadýr.Yardýmcý akým trafolarýnýn sekonderinde bulunan akým ayar devresi ile rölenin gecikmeli
açma akým ayarý "Is >" yapýlmaktadýr.Akým ayarý yapan
"DÝP SWITCH" ler röle ön panelinde bulunmakta olup,
her faz ve toprak arýzalarý için birbirinden baðýmsýz akým
ayarý yapma olanaðý vardýr.
2
+1
+2
+4
+8
I>>=[2+(1+4)]xIs
I>>=7 Is
3) Zaman çarpaný: "xt"
b) Analog Devreler:
Akým devresi çýkýþýndaki arýza akýmýyla orantýlý AC
gerilim analog devrelerde iþlenerek A/D Converterda digital bilgiye dönüþtürülüp Micro Controller'e iletilir.
Tüm çubuklar sað tarafa doðru itildiklerinde xt deðeri sýfýr olmaz, bunun yerine 0.05 deðerini alýr. Zaman
çarpaný ayarý ile set edilen sayý Tablo 1'deki zaman gecikme deðerleri ile çarpýlarak rölenin hangi akým deðerinde ne kadar zaman gecikmesi sonunda açacaðý bulunur.
c) Micro Controller:
0.05
Micro Controller A/D Converter'den aldýðý, arýza
akýmýyla orantýlý digital gerilim bilgisini set edilen akým
deðeri ile karþýlaþtýrýr. Eðer set edilen deðerin üzerinde
ise ön paneldeki "PICK-UP" led'ini yakar ve ayný anda
Micro Controller içindeki zaman sayýcýya start verir. Zaman sayýcý seçilen akým-zaman karakteristiðine uygun
olarak açmasý gereken zaman gecikmesinin sonunda
çýkýþtaki açma yardýmcý rölesini enerjiler.
+ 0.1
+ 0.2
+ 0.3
+ 0.4
xt=0.1+0.3+0.4
xt=0.8
4) Mode:
Mode dip-swicth'i dört elemanlý olup bunlardan
birincisi ile ani açma devre dýþý yapýlmakta yada devreye alýnmaktadýr. Dip-switch'i ∞ (sonsuz) yazýlý bölüme
itmekle ani açma iptal edilir. Diðer 3 elemanýn muhtelif
pozisyonlarýyla 8 adet akým-zaman karakteristiðinden
istenilen seçilir. Dip switch pozisyonlarý ve ilgili akýmzaman karakteristikleri aþaðýda liste halinde verilmiþtir:
Eðer arýza akýmý ile orantýlý digital gerilim bilgisi set
edilen ani açma akým deðerinden "I >>" büyük ise röle
zaman sayýcýnýn zamanýný doldurmasýný beklemeden gecikmesiz olarak açma yapacaktýr.
d) Ayar Elemanlarý:
1)Gecikmeli açma akým ayarý:
A B C
Röle ön panelinde 3'ü Faz ve 1'i Toprak olmak
üzere 4 adet gecikmeli açma akým ayarýný yapan dipswitch bulunmaktadýr.
¥
Dip-swicth' ler yardýmý ile rölenin akým ayarýnýn
nasýl yapýldýðýný örnek üzerinde açýklayalým:
Mode
Akým ayar dip-swicth'i 6 kademeli olup, her kademenin sabit bir deðeri vardýr. Dip-switch'ler üzerindeki
hareketli çubuklar,deðerlerin yazýlý bulunduðu yöne doðru
itildiðinde yanýnda yazan deðer toplama eklenýr.Aksi yöne
itildiðinde ise o deðer toplamdan çýkarýlýr. ( 0 konumu )
Tüm çubuklar 0 konumuna alýnsa bile rölenin çalýþma
akýmý sýfýr olmaz, bu durumda rölenin minimum çalýþma
akýmý seçilmiþ demektir.
1
+ 0.25
+ 0.5
+1
+2
+4
+8
ON
0
0
0
1
A 1
B 1
C 1
Normal Inverse
0 0 0
Very Inverse
0 0 1
Extremely Inverse 0
1 0
Long Time
0
1 1
Time Lag 1 (15 s)
1
0
Time Lag 2 (10 s)
1 0 1
Time Lag 3 (5 s)
1 1 0
Time Lag 4 (2.5 s) 1
0
1 1
e) Açma ve Sinyaller:
Micro Controller'den çýkan açma kararlarý optoizalatörler üzerinden açma yardýmcý rölesine iletilmektedir.
Topraktan izole arýzalarda sadece "Faz açma" rölesi
enerjilenmekte, toprak arýzalarýnda ise hem "Faz açma"
hemde "Toprak açma" rölesi enerjilenmektedir.Yardýmcý
rölenin kontaklarý üzerinden açma kararý kesiciye gönderilmektedir.
Is=1+(0.25+1+4)
Is= 6.25 A.
-2-
Ön paneldeki "TEST" butonu röleyi gerektiðinde
test etmek amacý ile konulmuþtur.Test butonuna basýldýðýnda ani açma iptal edilmemiþse röle ani açma yapacak
ve fazlara ait sinyaller ile beraber ani açma LED'i de yanacaktýr. Ani açma sonsuz (iptal) konumunda iken test
butonuna basýldýðýnda ise röle gecikmeli açma yapacaktýr."RESET" butonuna basýldýðýnda röle ön panelinde arýza ihbarý ile ilgili tüm sinyaller silinir. Eðer herhangi bir arýzadan sonra bu sinyallerin silinmesi unutulsa bile, yeni bir
arýza oluþtuðunda röle otomatik olarak eski sinyalleri siler
ve yenisini ihbar eder.
ROC Serisi aþýrý akým rölelerinin hepsinde de ortak
olarak bulunan 3 adet sinyal LED'i (Hazýr,Pýck-up,Ani) ve
faz sayýsý kadar arýza ihbar LED'i bulunmaktadýr. Örnek
olarak 3 Faz+1 Toprak aþýrý akým rölesinin sinyallerini
inceleyelim:
1-A Fazý Açma Ýhbar LED'i
2-B Fazý Açma Ýhbar LED'i
BAÐLANTI VE ÝÞLETMEYE ALMA:
ROC Serisi aþýrý akým rölelerinin deðiþik tiplerinin
baðlantý þemalarý Þekil 2 'de görülmektedir.
Baðlantýda dikkat edilecek noktalar:
1) Akým trafolarýnýn polaritelerinde bir hata yapýldýðý
taktirde tesis yüklendiðinde toprak rölesinin akým bobininden yükle orantýlý bir akým geçeceðinden röle sürekli
olarak yanlýþ açma yapacaktýr. Polariteler kontrol edilerek durum düzeltilir.
2) Rölenin DC besleme geriliminin, tesisin DC
besleme gerilimi ile ayný olup olmadýðý kontrol edilmelidir.
3) Röleye DC besleme gerilimi uygulandýðýnda ön
paneldeki "HAZIR" LED'i yanacaktýr. Eðer yanmýyorsa ya
DC besleme geriliminin +, - uçlarý ters baðlanmýþtýr yada baþka bir sorun vardýr.
4) Rölenin ayar elamanlarý doðru ayarlanmalýdýr.
Aksi takdirde röle ya yanlýþ açma yapacaktýr, yada açmasý gerektiði halde açmayacaktýr.
3-C Fazý Açma Ýhbar LED'i
4-Toprak Açma Ýhbar LED'i
5) Mümkünse bir aþýrý akým test cihazýyla rölenin
kullanýlmakta olan ayar deðerleri test edilmeli ve beklenen deðerlerde çalýþtýðý görülmelidir.Bu testler sýrasýnda
açýlan baðlantýlar var ise tekrar baðlanmalýdýr. Herþey
olumlu ise röle kullanýlacaðý tesisi korumaya hazýrdýr.
5-Ani Açma Ýhbar LED'i
6-Hazýr LED'i
7-Pýck-up LED'i
Ýlk 5 ihbar LED'i arýzanýn hangi fazda yada fazlardan
geldiðini, rölenin ani mi yoksa zamanlý mý açma yaptýðý
konusunda bize bilgi vermektedir.
Hazýr LED'i rölenin DC beslemesinin dogru baðlandýðýný ve Micro Controller'in faaliyette olduðunu gösterir. Eðer Hazýr LED'i yanmýyor ise röle görev yapmayacaktýr.
Rölenin herhangi bir fazýndan yada topraktan geçen akým Is > dip-switch'leri ile set edilen akým deðerinin
üzerine çýktýðýnda Pýck-up LED'i yanar. Pýck-up LED'i
yandýðýnda ayar edilen zaman gecikmesinin sonunda
arýza halen devam ediyorsa, röle açma yapacaktýr.
f) Yardýmcý DC Besleme:
ROC Serisi aþýrý akým röleleri 24V,48V,110V,
220V DC gerilimlerinden biriyle çalýþýlabilecek þekilde
imal edilmektedir. Hangi DC besleme gerilimine uygun
olarak imal edildiði arka etiket üzerinde belirtilmiþtir.
Yardýmcý DC Besleme devresi,rölenin imal edildiði DC
Besleme deðerinin -%15 ile +%15 deðiþmelerinde rölenin
saðlýklý bir þekilde çalýþmasýný saðlamaktadýr.
-3-
R
S
T
10
11
T
10
11
15
8
16
9
_
14
R
FAZ AÇMA
15
S
16
T
17
TOPRAK AÇMA
6
17
+
12
7
2
+
13
DC YARDIMCI
BESLEME
R S
9
R
15
15
16
T
+
_
11
17
R
S
+
1
_
DC YARDIMCI
BESLEME
ROC-110 AÞIRI AKIM RÖLESÝ
T
16
15
AÇMA
14
17
10
11
+
_
17
R
2
ROC-130 3 FAZ AÞIRI AKIM RÖLESÝ
2
DC YARDIMCI
BESLEME
1
ROC-101 TOPRAK RÖLESÝ
ÞEKÝL: 2
-4-
AÇMA
14
10
AÇMA
S
6
7
16
AÇMA
8
1
T
14
11
DC YARDIMCI
BESLEME
ROC-131 3 FAZ 1 TOPRAK AÞIRI AKIM RÖLESÝ
T
10
2
_
12
1
ROC-121 2 FAZ 1 TOPRAK AÞIRI AKIM RÖLESÝ
S
T
TOPRAK AÇMA
13
R
S
FAZ AÇMA
R
6
7
R
14
2
1
DC YARDIMCI
BESLEME
TEKNÝK ÖZELLÝKLER:
Akým devresi:
Akým devresi
: In = 5 A (faz) 1 A (toprak)
Aþýrý yük akýmý
: Sürekli 2 In: 1 sn 100 In
Dinamik akýmý
: 250 In
Güç harcamasý
: 0.1 VA I = In
Akým ayarlarý:
Gecikmeli açma akým ayarý (faz)
: 1-16.75 A 0.25 A'lik adýmlarla
Gecikmeli açma akým ayarý (toprak)
: 0.2-3.35 A 0.05 A'lik adýmlarla
Ayar hatasý
:±5%
Ýstikrarlýlýk
:1%
Geriye dönüþ oraný
: 95 %
Ani açma ayarý
: 2-17 x Is Is'lik adýmlarla
Ayar hatasý
:±5%
Ýstikrarlýlýk
:1%
Ani açma zamaný
: 40 ms (ayar deðerinin 1.2 katýnda)
Zaman gecikme ayarlarý:
a)Ters zamanlý modunda: (N.Inverse, Very Inv., Extr.Inv, Long Time)
Zaman çarpaný
: 0.05-1.0 0.1'lik adýmlarla
Ayar hatasý
:±5%
Ýstikrarlýlýk
:1%
b)Sabit zamanlý modunda:
Zaman gecikme ayarý
: 0,125-2,5sn
Ayar hatasý
:±5%
Ýstikrarlýlýk
:1%
0,25-5sn
0.5-10sn
Kontaklar:
1 adet faz açma
: Normalde açýk
1 adet toprak açma
: Normalde açýk
Kontak kapasitesi
: 10 A kapama
Kesme gücü
: L/R = 40 ms indüktif yükte
110 VDC'de 120 W
24 VDC'de 300 W
Ortam sýcaklýðý
: -5 0C, +40 0C
Yardýmcý besleme
: 24,48,110,220 VDC
Çalýþma aralýðý
: % 85 - % 115
Test gerilimleri: (IEC 255'e göre)
a)Baðýmsýz devreler ve toprak arasý
: 2 kV AC 50 Hz 1 dakika
b)Baðýmsýz devreler arasý
: 2 kV AC 50 Hz 1 dakika
Impuls dayanýmý:
a)Baðýmsýz devreler ve toprak arasý
: 5 kV 1.2/50 mms 0.5 joule
b)Baðýmsýz devreler arasý
: 5 kV 1.2/50 mms 0.5 joule
Gürültü dayanýmý: (H.F.D.)
a)Logitudinal mod
: 2.5 kV 1 MHz ve 400 Hz 2 sn
b)Transversal mod
: 1 kV 1MHz ve 400 Hz 2 sn
Boyutlar:
En x Boy x Derinlik
: 144 x 171 x 110 mm
Aðýrlýk
: 2 Kg.
Pano pencere geniþliði
: 138 x 138 mm
-5-
0.75-15sn
v
138
v
A FAZI
TOPRAK
1
+ 0.25
+ 0.50
∑ + 1.0
0.2
+ 0.05
+ 0.1
∑ + 0.2
+ 0.4
+ 0.8
+ 2.0
+ 4.0
+ 8.0
+ 1.6
Is
i
+ 2.0
+ 4.0
+ 4.0
+ 8.0
+ 8.0
Is A > (A)
Is C > (A)
Is B > (A)
2
+1
+2
+4
138
∑
AN
PICK-UP
1
+ 0.25
+ 0.50
∑ + 1.0
150
HAZIR
> (A)
C FAZI
B FAZI
1
+ 0.25
+ 0.50
∑ + 1.0
+ 2.0
+8
I >> Is
+ 0.1
0.2
∑ ++ 0.3
+ 0.4
∞
0.05
xt
ON
1
A 1
B 1
C 1
0
0
0
Normal Inverse
Very
Inverse
A B C
0 0 0
0 0 1
Extremely Inverse
0
Long Týme
1 0
0 1 1
Týme Lag 1(15 sn)
1
Týme Lag 2(10 sn)
Týme Lag 3 (5 sn)
1 0 1
Týme Lag 4(2.5sn)
1
0 0
1 1 0
1 1
Reset
Test
Mode
ROC-131 3 Faz 1 Toprak Asýrý Akým Rölesi
v
v
v
PANO PENCERE GENÝÞLÝGÝ
118
v
v
110
v
v
137
150
171
v
v
v
v
-5-
v
v
v
144