Kompakt ve sessiz. Siemens Ulafl›m

22_23CPSIEM
10/22/07
2:45 PM
Page 3
Bir bilgisayar simülasyon program› bütün ses kaynaklar›n› toplayarak tesisin yayd›¤› toplam sesi ölçebiliyor. Ennes, “Hesaplama, tesisin boyutu ve karmafl›kl›¤›na ba¤l›
olarak iki gün kadar sürebilir” diyor. Ama sonunda fabrika ve çevredeki binalarda renk
kodlu ses çizgilerinin halka fleklini ald›¤› bir
“ses haritas›” ç›kar›yor.
Ayn› akustikteki yerler ayn› rengi al›yor.
Renkler çok gürültülü yerler için koyu k›rm›z›dan çok sessiz yerler için aç›k yeflile kadar
uzan›yor. Parametreler, yak›ndaki evlerde
insanlar›n geceleri rahat bir flekilde uyumalar› için, yerleflim yerleri yeflil olacak flekilde
ayarlan›yor.
Alman Fraunhofer Yap›sal Dayan›kl›l›k
Enstitüsü’ne göre (LBF), Avrupa’da yaklafl›k
100 milyondan fazla insan gürültüden etkile-
malar›ndan, yüksek sesli kampana frenlerin
yerine disk frenleri ve ses izolasyonlu kapsüllü motor bölmesinin kullan›lmas›ndan kaynaklan›yor.
Avrupa’n›n en yeni ve en h›zl› seri üretim
rayl› yolcu tafl›t› olan elektrikli Velaro, Madrid-Barselona aras›ndaki 625 km.lik yeni bölümü 350 km ile alarak atalar›n›n 4 saatte ald›¤› yolu 2.5 saate indirdi. Ses emisyonlar› da
yine TS çal›flanlar› taraf›ndan düflürüldü.
Normal olarak yüksek h›zlarda her çatlak
ve köfle, ›sl›k gibi sesler ç›kar›r. Bu nedenle
tavan›, pantograf›yla beraber aerodinamik
biçimli, dümdüzdür. Dahas›, alttak›mlarla
raylar aras›na ve flase üzerindeki tekerlere
rüzgâr sesini azaltan koruyucu metal kapaklar yerlefltirilmifl, trenin süspansiyonlar› da
modifiye edilmifltir. Amortisörler, 5 ile 400
Hertz aras› alçak frekans aral›¤›nda araç gövdesinin sal›n›m›n› da en düflük seviyede tutarak tren içinde maksimum konfor sa¤l›yor.
Moninger, amortisörlerin dikkate de¤er
potansiyelleri sundu¤una inan›yor ve “E¤ilim, ak›ll› sistemlerin yönünde” diye konufluyor. “Yaw” ad› verilen amortisörler virajlarda artan sal›n›mlar› mekanik olarak bast›rarak virajlarda trenin performans›n› art›r›yor.
Sensörlerden ve elektrik sisteminden gelen
verileri kullanan ve virajlarda kendili¤inden
sal›n›mlara ayak uyduran, böylece sesi bast›ran aktif yaw amortisörleri gelifltiriliyor. Bu
aletler virajlardaki zorlanmay›, özellikle a¤›r
lokomotifler söz konusu oldu¤unda, daha iyi
kontrol edebilmeyi mümkün hale getirecek
ve motor gücünü raylara optimal olarak
transfer edebilecek.
Kompakt ve sessiz. Siemens Ulafl›m
niyor. En büyük suçlu trafik. Onu gürültülü
komflular, uçaklar, trenler, endüstri ve ifl yerleri takip ediyor. Buna çare bulmaya yard›mc› olmak için LBF’den Prof. Holger Hanselka,
Darmstadt Teknik Üniversitesi ortakl›¤›nda
2004 y›l›nda bir ses azaltma projesi bafllatt›. 3
milyon 334 bin Euro bütçeli proje, daha sessiz makine, araba, uçak ve tren yapmak için
yeni materyaller gelifltiriyor. Siemens Ulafl›m
Sistemleri (TS) inovasyon uzman› Friedrich
Moninger, “Trenleri daha sessiz yapmak için
uzun zamand›r çal›fl›yoruz” diyor. Örneklerden biri, 2002 y›l›nda kullan›lmaya bafllanan
alçak sesli Eurorunner lokomotifi. Bugün
yaklafl›k 180 birim kullan›mda. 80 tonluk 2
megavat dizel lokomotif, yayl› tafl›tlarda izin
verilen en yüksek sesten önemli ölçüde düflük ses yap›yor. Bu düflüklük yan duvarlar›n
ince, sertlefltirilmifl çelik levha yerine alüminyum peteklerin üst üste konarak oluflturulmas›ndan, büyük fanlar›n düflük h›zda çal›fl-
Daha sessiz araçlar. Velaro elektrikli h›zl› tren
(üstte) çok aerodinamiktir, di¤er trenlerden
daha sessiz çal›fl›r. Tipik dizel motorlarda ise
piezo enjeksiyon (altta) gürültü seviyelerinin
düflmesine yard›mc› olur.
Sistemleri tren raylar›ndaki ses azalt›lmas›na
en son katk›s› olan Syntegra sistemi, ilk kez
flase, sürücü sistemi ve frenleri geleneksel flaselerden daha küçük, daha kompakt ve daha
hafif bir birim içinde birlefltiriyor. Syntegra
trenleri, Münih metro sistemine bu y›l kat›l›yor. Yeni tasar›m, flanz›man› elemeyi mümkün k›l›yor çünkü tekerlekler do¤rudan senkronize bir motor taraf›ndan döndürülüyor.
Traction motor fan› da, ses seviyesini daha
da düflürmek amac›yla ç›kar›lm›fl.
Siemens VDO otomotiv, yeni bir sürüfl sistemi gelifltirmeyi planlayarak benzer bir ses
azaltma yoluna girdi. “eCorner” ad› verilen
projede çal›flan uzmanlar, motor, frenler ve
direksiyon sistemini tamamen elektrikli olan
“hub motor” içinde birlefltiriyor.
Yanmal› motorlar bile son y›llarda oldukça geliflti. Örne¤in, tipik dizel vurma sesi
flimdi sadece eski arabalarda duyuluyor. Bu
da yüksek bas›nçl› piezo enjeksiyon sistemlerinden kaynaklan›yor. Piezo teknolojisinde
daha fazla yak›t enjeksiyonu kullan›labiliyor.
Sonuç olarak yanma s›ras›nda silindirlerdeki
bas›nç yavaflça art›yor ve ses seviyeleri düflüyor. Siemens VDO’dan Dr. Klaus Wenzlawski,
“Bizim için bir sonraki ad›m yanma yönetim
sistemlerini, toplam 11 olas› enjeksiyon içinden, gerçekte tam olarak yerlefltirilebilen 7
ayr› enjetsiyonu seçmek için kullanmak olacak” diye konufluyor. Bu yolla, rahats›z eden
sesleri ad›m ad›m, desibel desibel azaltmak
ve böylece herkes için hayat› daha sessiz k›lmak mümkün olacak.
Gelecek&Trendler
23