Kırtasiye malzemeleri

OKULDA KİMYA
KIRTASİYE MALZEMELERİ
Kırtasiye malzemeleri olarak kâğıt, kalemler, silgiler, mürekkepler, tebeşirler
ve yapıştırıcılar üzerinde durulacaktır.
Kâğıt
Kâğıdın ana ham maddesi ağaçtır. Ancak ağaçtan oluşturulan kâğıt hamurunun içine
ağartıcılar veya renkli kâğıtlar için renklendiriciler, kâğıdı dayanıklı hale getirmek için ve
oluşan karışımı birbirine yapıştırmak için reçine kullanılır. Görüldüğü gibi kâğıdın yapısını
oluşturan bir çok bileşen vardır. Bu bileşenler zamanla kimyasal değişime uğrayarak
bozulabilir. Bunun sonucunda da sağlık açısından zararlı bozunma ürünleri oluşabilir.
Kalemler
Özellikle boya kalemleri ve keçeli kalemler renklendiriciler, çözücüler ve bağlayıcılar
içerir. Bu kalemlerin yapısında bulunan bileşenlerden bazıları triklorometan, formaldehit,
ksilol, etanol, bütanoldür. Bu maddeler alerji başta olmak üzere baş ağrısı, kanser ve
zehirlenme gibi yan etkiler gösterebilir.
Silgiler
Öğrenci silgilerinin ana ham maddesi kauçuk veya polivinilklorürdür. Bu maddelerin
genel olarak insan sağlığına zararlı bir etkisi yoktur. Ancak silgilerin güzel görünmesi ve
güzel kokması için yapısına katılan bileşenler insan sağlığı için tehdit oluşturabilir.
Mürekkepler
Mürekkep; renklendiriciler, bağlayıcılar, taşıyıcı maddeler ve katkı maddelerinden
oluşan akışkan bir maddedir. Mürekkep; yazma amaçlı mürekkep ve baskı amaçlı mürekkep
olmak üzere ikiye ayrılır. Yazma amaçlı mürekkep dolma kalem ve tükenmez kalemlerde
kullanılan mürekkep olup demirsülfat ve az miktarda asit içerir. Yazma amaçlı mürekkep
sağlık açısından fazla bir sakınca teşkil etmez. Baskı amaçlı mürekkep ise kitap, gazete,
paket, kutu, para, afiş, pul ve broşür üzerindeki yazı ve resimleri basmada kullanılan
mürekkeptir. Baskı amaçlı mürekkepte kuruma işlemini çabuklaştırmak için kobalt, kurşun ve
mangan bileşikleri bulunur. Bu elementlerde ağır metaller olup toksik etki gösterirler.
Tebeşir
Tebeşirler genel olarak kalsiyum karbonat (CaCO3) ve kalsiyum sülfat (CaSO4)tan
yapılır. Genel olarak CaCO3 sağlık için bir sakınca oluşturmazken CaSO4 alerji, astım ve
bronşite neden olabilir.
Yapıştırıcılar
Yapıştırıcılar, yapısında bir çok madde bulunan ve maddeleri birbirine yapıştırmak için
üretilen maddelerdir.
Yapıştırıcılar çözücüsüne göre su bazlı ve solvent bazlı olmak üzere sınıflandırılabilir.
Su bazlı yapıştırıcılar çözücü olarak su içeren ve genel olarak polimer bir madde ve
uygun bir reçine bulunduran yapıştırıcılardır. Su buharlaştıktan sonra kuruyarak maddeleri
birbirine yapıştırırlar. Su bazlı yapıştırıcılar çevre ve insan sağlığı için en az zararlı
yapıştırıcılar olarak kabul edilirler.
Solvent bazlı yapıştırıcılar çözücü olarak solvent içeren yapıştırıcılardır. Solvent
olarak aseton, hekzan, toluen, etil asetat, triklor etan vs kullanılır. Bu solventler insan sağlığı
ve çevre için zararlı olmasına rağmen yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu solventlerden
bazıları bağımlılık, solunum yolu hastalıkları ve kansere yol açabilen etkiye sahiptir.