Via Ferrata İle Tanışma - Amatörler İçin Dolomitler

Transkript

Haldun Aydıngün tarafından yazıldı
Cuma, 22 Ağustos 2008 22:34 - Son Güncelleme Pazar, 07 Eylül 2008 20:46
"Bazen bir kitabı okursunuz, bütün kelimeleri anlarsınız ama kitabın ne dediğini kaçırırsınız.
Çünkü ne dediğini anlayabilmek için yaşamla ilgili deneyimleriniz yetersiz kalır. Çok felsefi bir
şey diyormuşum gibi oldu ama başıma gelen aynen böyle bir şeydi. (...)" Haldun Aydıngün,
Dolomitler'de "Via Ferrata"ları kullanarak gerçekleştirdikleri tırmanışı bizlerle paylaşıyor.
Dolomitler / foto: Haldun Aydıngün
Çelik tel kayanın ardında gözden kayboluyordu. Kendimi emniyetli bir yere almış Sarven’in telin
1/9
ucundan bir anda çıkmasını bekliyordum. Aşağıdaki futbol sahası şimdiden uçaktan
bakılıyormuş gibi görünüyordu. Arkama baktığımda ise dağın yüzeyi sanki sonsuza kadar
yükseliyor gibiydi. Yani birkaç saat içinde top sahasına daha da dik açılarla bakacaktık.
Yerimden kımıldamadan kendimi ortamın sükunetine bıraktım. Sarven kaya tırmanışında az
deneyimliydi ama genel sporculuğuna güvendiğim için nedense telaşlanmak aklıma gelmiyordu.
Sonunda dostum Amerikan aksiyon filmlerindeki abartılı yüz ifadelerini hatırlatır bir şekilde
göründü. Karabinalarını açıp kaparken çıkardığı şıkırtıdan işlerin kötü gitmediğini
düşünüyordum. Yanıma gelirken “İki kez düştüm, teli havada yakaladım” diyebildi.
Tırmandığımız bölümdeki çelik teller 7-8 metre aralıklarla kayaya sabitlenmişlerdi. Düştüğünüz
zaman çelik tele taktığınız karabin sizi alttaki çelik sikkeye kadar tutmuyor ve biraz biçimsiz bir
düşüşte ciddi yaralanma riskleri oluyordu. Tepemizden sürekli geçen helikopterleri düşündüm.
Umarım hepsi de paralı turistleri gezdiriyorlardır. Ama Avrupa’daki önemli dağcılık
merkezlerinde çoğunlukla kurtarmalarda kullanıldıklarını biliyordum. Kısacası küçük bir ters
hareket ile o helikopterlerden birine misafir olabilirdik.
Maceramız 2007 Aralık ayı sonunda dağcı dostum Cihan Çetinel’in beni arayıp “İtalya
Dolomitlere gidip Via Ferrata çıkalım mı? Demesi ile başlamıştı. 2007 Temmuz’unda onunla
Fransa’nın Ecrin kütlesinin en yüksek zirvesi olan Barre des Ecrins’e (4102 m) gitmiştik. Kalan
günlerimizde de Briançon bölgesinde yeni açılmış, daha okside bile olmamış üç via ferrata
rotasına girmiş, müthiş etkilenmiştik. “Bir gün mutlaka gene gelelim, bu bizi kesmedi” diye
ayrılırken, o günün hemen bir sene sonra gelmesi gerektiğini pek aklıma getirmemiştim. Ne de
olsa Alpler Avrupa’da ve de oralara tırmanmaya gitmek çok ciddi maddi ve manevi kaynakları
seferber edilmesini gerektiriyor. Cihan telefonda konuşurken aklıma sulu zırtlak türkülerimizden
“Bas bas paraları Leyla’ya,
Bir daha mı gelecez Dünya’ya?”
dizesi geliyordu. Leyla konusunda türküye katılmamakla birlikte ikinci mısra ile tamamen aynı
fikirdeydim.
2/9
Gitmeliydik… Gidecektik.
Via Ferrata İtalyanca “demirden yol” anlamına geliyor. Birinci Dünya savaşında Dolomitlerde İtalyan ve A
Cihan ile konuşmamızdan hemen sonra dağcılık kitapları yayınlayan Cicerone’dan bulabildiğim İngilizce
3/9
Via Ferrata üzerinde yükseliş / foto: Haldun Aydıngün
Bazen bir kitabı okursunuz, bütün kelimeleri anlarsınız ama kitabın ne dediğini kaçırırsınız.
Çünkü ne dediğini anlayabilmek için yaşamla ilgili deneyimleriniz yetersiz kalır. Çok felsefi bir
şey diyormuşum gibi oldu ama başıma gelen aynen böyle bir şeydi. Kitapta yanınıza kazma,
krampon alın. Bazı rotalarda emniyet ipi kullanın gibi öneriler vardı. İpi aldım, kazma ile
krampon’a “Hadi canım” dedim. Biz oraya buz tırmanmaya değil, sıfır riskte (biz öyle
sanıyorduk), zorlu fiziksel aktiviteler yapmaya gidiyorduk.
Yola çıkmamıza günler kala Cihan Çetinel’e İtalyan konsolosluğundan küçük bir engel çıktı.
Başvurduğu vizeyi verdiler ama bizimle dağa çıkmasına yetecek kadar uzun tutmadılar. Aynı
günlerde bize göre genç sayılan dostlarımızdan Sarven Sıradağ “Ben de gelebilir miyim?” dedi.
Avrupa’da dağcılık yapacaksanız bir ana kamp yaratmak zorundasınız. Bu kamp ya bir otel
olabilir. Bir haftalığına odayı tutar, bütün eşyalarınızı oraya yığarsınız ve de çıkışlara giderken
sadece uygun olanları yanınızda götürürsünüz, ya da bizim gibi araba kiralarsınız. Sonra da
kampinglerde kalıp kendi yemeğinizi yaparak hayatta kalırsınız. Her ikisini de yapmazsanız
koca bir geziyi batırırsınız (Bir tane batırdığım için nasıl bir duygu olduğunu iyi biliyorum).
Uçaktan inip kiralama şirketinin en ucuz aracını tutup Dolomitlerin en önemli merkezi sayılan
Cortina’ya geldik. Kasabanın birkaç km kuzeyindeki Olimpia Kamp alanına çadırı kurduk. Daha
öğlen olmamıştı. Tekrar kasaba merkezine dönüp öncelikle ikimize de Via Ferratalar için özel
tasarlanmış bir emniyet düzeneği almamız gerekiyordu. Geçen sene kırk yıllık dağcı aklımla
düşünüp “Aman canım, ne olacak? Bi o tele takıyorsun, bi bu tele takıyorsun” deyip kendim
perlonlar ve karabinlerle bir şeyler yapmıştım, Via Ferrata’nın görevlisi “İntihar mı etmek
istiyorsunuz?” deyip bizi rotaya sokmamıştı. Aslında işin mantığı tamamen farklıydı. Bizler
dağda son derece esneyen dağ iplerine güveniyoruz. Her türlü düşüşte bu ipler şokun büyük bir
bölümünü alıyorlar. Via Ferrata’da ise dağ iplerinin yerlerini sabit çelik teller var ve sistemin
kendi esnemesi yok. Eğer siz de hiç esnemeyen perlonlarla kendinizi bu tellere bağlarsanız. İlk
düşüşte ya beliniz kırılıyor, ya da emniyet kemeri, perlon ya da karabinden biri parçalanıp sizi
boşluğa gönderiyor. Aldığımız ilginç düzeneğe bakarken elden geldiğince esneklik sağlanmış
4/9
olduğunu görüyordum ama gene de hiç düşmesek daha iyi olacaktı.
Via Ferrata'larda tırmanmaya gelmiştik ve de Dolomitler bu işin icad edildiği yerdi. İlk denememiz çok ke
Cortina D’Empezzo son derece şık bir dağ kasabası ama esas yaşadığı dönem kışın, kayak zamanı. T
5/9
İlk günkü 1-A rotamızdaki başarımıza güvenip 3-B'lik bir şey seçtik.... Boşluk duygusu olağan üstüydü. E
Akşam çadırda kitabı karıştırırken Sarven çok zevk aldığını ama biraz basit kaçtığını söyledi. Ona “2-B” b
Sonunda çelik teller bittiğinde
http://www.aydingun.com/H/Doga%20Sporlari/Dolomit2008/rota.jpg
artık yeniden göreceğimiz her hangi bir yükseklik kalmamıştı. Düzgün
)
bir p
6/9
Alplerde tırmanış yapacaksanız gün ağarmadan yola çıkmak gerekir, çünkü öğleden sonraları
hava patlar. Ben bu kuralın Atlantik Okyanusunun her türlü marazi etkisine açık Alplerin batısı
için geçerli sanırdım. Çarşamba gününe bir gün önceki zorlu tırmanışın rehaveti ile başladık.
7/9
Rio Gere denen noktadan Son Forca dağ evine çıkan lifte bindiğimizde saat 11:00’e gelmişti.
Oradan sonra bir lift daha alıp 3000 metredeki Lorenzi dağ evine çıkmamız gerekiyordu. Akşam
iniş için son lift 16:30’da olduğu için her şeyleri koşar gibi yapmalıydık. 3000 metredeki dağ
evine vardığımızda bizi üç bin metrelik bir dağ ortamı karşıladı. Öyle Fransa’da görüp
sevdiğimiz munis oyun parkı tadındaki via ferratadan burada iz yoktu. Hava da simsiyah
kararmıştı. Büyük bir ihmal örneği göstererek hava raporunu almadığımız aklıma geldi.
Tırmanıcı giysili bir bayana sordum. O sabah meteorolojiyi almış. Birlikte simsiyah bulutlara
bakarak, bana güven içinde havanın bugün yağmayacağını söyledi. “Umarım” deyip rotaya
girdik. Uzaklardan ilk top atışları başladı. Sarven ile iki yüz metre kadar gitmiştik ki. Yağmur
başladı. “Dönüyoruz” dedim. Dağ evinin yemek salonuna kendimizi attığımızda kıyamet
kopuyordu. Bütün rotayı gören bir masaya kurulup biraz sonra rotanın üzerine düşen bir şimşek
ve sayısız dolu tanesini biralarımızı içerken izledik. Tam teşekküllü bir elektrik fırtınasının içine
girmiştik ve de böyle bir durumda olmak isteyeceğiniz en son yer dağı boydan boya geçen bir
çelik tele bağlı olarak uçurumun kenarıydı. Geri dönmeye karar verdiğimizde liftlerin yıldırım
tehlikesi yüzünden çalışmadığını fark ettik. Biraz daha bekleyip ilk etapı yürüyerek indik. Yolda
Cihan Çetinel’i arayıp beş günlük hava raporuna bakmasını istedim. Biraz sonra kahkahalarla
gülerek bu bölge için sürekli yağmur verdiğini müjdeledi.
Bütün gece yağdı. Sabah ilk ışıkla kalkıp bir başka rotaya ulaşmaya çalıştık. Ancak yağmurun
etkisi ile daha tellere ulaşmadan kayalık patika o kadar kayıyordu ki, bir başka sefere havale
edip Cortina bölgesinin yüksek dağ patikalarında günü bitirmeye karar verdik. Güzel bir gün
oldu.
Cuma günü, tırmanışa ayıracağımız son gündü. 20 km kadar doğumuzdaki Misurina
kasabasına gidip Auronzo Dağ Evine arabayı park edip Luca/Innerkofler rotasına girmek için
yürümeye başladık. Luca ve Innerkofler dönemlerinin en iyi dağcıları bu dağda savaşan iki
orduda karşı karşıya gelmişler. Rota her ikisine birden ithaf edilmiş. Bir süre yürüdükten sonra
Dolomitlerin en bilindik dağlarının görüntüsü karşımıza dikildi Tre Cime di Lavaredo. Her
açısından resimler çekerek altından geçtik ve 3 Cime Locatelli dağ evine vardık. Bunlara dağ
evi demek biraz yanlış gibi duruyor her biri neredeyse lüks dağ otelleri gibi. Her yaştan her
cinsten yürüyüşçü vardı. Biz ferratista’lar biraz azınlıkta kalıyorduk. Ama burada kendiliğinden
oluşan kast sistemine göre de sefil yürüyüşçülerden yukarıda, çok az rastlanan gerçek duvar
tırmanışçılarından ise aşağıdaydık. Buraya araba ile gelmek mümkün olmadığı için en aşağı
kast üyeleri (dokunulmazlar = untouchables), yani göbeklerini de yanlarına alıp bira içmeye
teşrif edenlerden eser yoktu. Biraz sonra Sarven ile güzel bir kavram kargaşası içinde
tırmanışımıza başlamıştık. Şöyle açıklayayım; kimse sorsanız dağ tırmanışı deyince,
yükseklikten, kayalardan, karlardan söz eder. Hiç kimsenin aklına tünel gelmez. Biz ise çelik
tele bağlanmış, savaşta kazılmış dik bir tüneli tırmanıyorduk. Sonunda geniş bir platformda
kendimizi bulduk. ABD Colorado’dan geldiklerini söyleyen çok sayıda bayan dağcının inmesini
bekledikten sonra rotaya girdik. Bugün bize bir şeyler olmuştu, Sarven ile neredeyse
koşuyorduk. Kayalık bir yerde tel bitti, neşemizden hiç kaybetmeden bir sonraki tele kadar
tırmanmaya devam ettik. Sonunda dağların üzerindeki patikalardan, tellerden geçerek
8/9
başladığımız yere kadar döndük. Tam havaya girmiştik ki gezi bitmişti. Esas şimdi ciddi bir
yerleri çıkacak kıvama gelmiştik. Lüks dağ evinde duruma iki yerel bira ile çare aradık. Çaresi
açıktı; gene gelmek zorundaydık.
SONUÇ
Dolomit dağlarını da Via Ferrata tırmanışlarını da yıllar önce duymuştum. Her ikisini de
küçümsediğimi itiraf etmeliyim. Dolomitlerin ne kadar yaygın bir silsile olduğunu ve ne kadar iyi
işlendiğini ancak görünce anladım. Via ferrata diye küçümsediğimiz tırmanış şekli ise sporculuk
ve zorluk olarak bizim Aladağlar’da dağcılık diye yaptığımız pek çok işten daha zorlu idi. Bir
başka özelliği de aslında hiçbir işe yaramayacak bir takım dağ yüzeylerini yüzlerce insanın
göreceli bir emniyet ortamı içinde tırmandıkları nefis rotalara dönüştürmüşlerdi. Toplumsal
sağlık ve gerçek kitle sporları adına oralardan öğreneceğimiz çok şeyler olduğuna inanıyorum.
9/9

Via Ferrata İle Tanışma - Amatörler İçin Dolomitler

Transkript

Benzer belgeler

Uzungöl bölgesi için 2008-2012 yılları arası yıllık ortalama min

Bursa Dağ Filmleri Festivali 11 Mart`ta başlıyor

Bursa Dağ Filmleri Festivali 20 Mart`ta başlıyor

Aziz Nesin i cümleleriyle özledik

Babalar ve Çocukları