karasu`nun ekolojik ve ekonomik geleceği

Transkript

KARASU’NUN
EKOLOJİK VE EKONOMİK GELECEĞİ
Karasu İlçesinin Vizyonunu ve Bölgesel Kalkınmadaki Rolünü Belirleme Çalıştayı
Karasu’nun Stratejik Çerçeve Raporu; 12 Mart 2011 tarihinde MARKA tarafından düzenlenen ‘Kentsel Strateji‘ çalıştayı sonuçlarını içermektedir.
Karasu’nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği Çalıştayı
12 Mart 2011
Carpediem Otel, Karasu
Açılış Konuşmaları
1. Oturum: Genel Toplantı / Karasu Nerede?
Yeni Kent Modelleri
Karasu’nun Potansiyelleri
10 Temel Sorun ve Fırsat
Beklenti Analizi
Ortak Vizyona Doğru
Temalar
2. Oturum: Tematik Gruplar / Karasu Nereye Gidiyor?
Stratejik Hedefler
Eylem Alanları
Stratejik Projeler
6E Analizi
6K Analizi
3. Oturum: Kapanış Toplantısı
Karasu’nun Geleceği İçin 10 Temel İlke
Çalıştay Katılımcıları
Kamu Sektörü
6
Mustafa Büyük Sakarya Valisi
Mehmet YILMAZ
Karasu Tarım İlçe Müdürlüğü
Zeki Toçoğlu Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanı
Tekin KAYA
İŞKUR
Fethi SARIOĞLU
Sakarya İl Genel Meclisi Başkanı
Engin BİLYAY
DLH İnşaat
Murat DURU
Karasu Kaymakamı
Y. Yaşar ÇAMBER
DSİ
Mehmet İSPİROĞLU
Karasu Belediye Başkanı
M. Sezgin AKGÜMÜŞ
BOTAŞ İstanbul
Mehmet ALEMDAR
Kurudere Belediye Başkanı
Ali OKTAR
Sakarya Büyükşehir Belediyesi
Sivil Sektör
Recep ÖREN
İsmail BİLGİÇLİ
Sakarya Üniversitesi
Zafer POYRAZ
Emrah DOĞAN
Fatih TURAN
Lütfi SALTABAŞ
Hilmi ERBATAN
Karasu Belediyesi
Özer UYGUN
Cevat EKŞİ
Karasu Belediyesi
Recep YILMAZ
Musa DERE
Karasu Belediyesi
Ali SEZER
Karasu Su Ürünleri Kooperatifi
Hasan FİLİZFİDANOĞLU
Karasu İl Genel Meclisi
Şükrü BAŞARIŞ
Karasu Halk Eğitimi Merkezi
Nuri HAŞMENOĞLU
Karasu İl Genel Meclisi
Enver ÇOŞKUN
Acarlar Longozu Derneği
Hamza UĞUR
Karasu İlçe Muhtarlar Derneği
Dilek HAZAR
ABİGEM
M. Fatih ŞAHİN
Kaynarca Belediyesi
Hüsnü GÜRPINAR
İnşaat Mühendisleri Odası
Hava Kan
Kurudere Belediyesi
Barbaros GÜNENÇGİL
TÜRÇEK
Gökhan DEMİRSAN
Karasu Meclisi
Osman DEMİREL
Çevre ve Orman Müdürü
Kemal ATAÇ
Karasu Gemlik Spor İlçe Müdürlüğü
Karasu’nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği
Özel Sektör
Hale GÜLBAZ
Planlama, Programlama ve Koordinasyon Birimi
M. Zeki KÖLEMEN
Karasu Liman Başkanlığı
Mehmet ÇATALBAŞ
KASİAD, Sanayi Sitesi Kooperatifi
Cem BAYRAK
Şakir ŞEN
KASİAD
Özgür HOCAOĞLU
İzleme, Değerlendirme Birimi Başkanı
Orhan KIRMACI
Tüm Sanayici ve İş Adamları Derneği
Muzaffer TATLI
KASİAD
Abdülkadir USLU
Sakarya Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü
Hüseyin Emanet
KASİAD
İbrahim PEHLİVAN
Sakarya Yatırım Destek Ofisi
İsmet ALTUNIŞIK
Karasu Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Muttalip PEKER
Sakarya Yatırım Destek Ofisi
Recep ÖZDEMİR
İş Adamları Derneği
Tolga ŞAHİN
Destek Hizmetleri Birim Başkanı
Haluk ERCEBER
Organik Kimya
Murat SADIK
Destek Hizmetleri Birimi
Kasım YAVUZYİĞİT
Avukat
Sermet ÖZKARAMAN
Destek Hizmetleri Birimi
Hakan ÖZYURT
Karasu Medya
Tanju SOYTEKİN
Destek Hizmetleri, Halkla İlişkiler Sorumlusu
Cihan ERSÖZ
Karasu Haber
Münir Ali NAMA
Kuzey Gazetesi
Doğu Marmara Kalkınma Ajansı
Erkan AYAN
Genel Sekreter
Ayhan TURHAN
Planlama, Programlama ve Koordinasyon Birimi Başkanı
Candan Umut ÖZDEN
Hüseyin UKUŞLU
Kentsel Strateji
A. Faruk Göksu
Şehir Plancısı, Çalıştay Yöneticisi
Sıla Akalp Şehir Plancısı
Eylem Gülcemal
Şehir Plancısı
7
İçindekiler
GİRİŞ................................................................................................................................................... 11
YÖNETİCİLERDEN MESAJLAR..............................................................................................................12
KENTSEL STRATEJİ ÇALIŞTAYI YÖNTEMİ..............................................................................................14
YENİ KENT MODELLERİ.......................................................................................................................15
Hub* Kentler..................................................................................................................................15
Kentsel Ağlar...................................................................................................................................15
Bölgesel Küme................................................................................................................................16
Akıllı Büyüme..................................................................................................................................16
Stratejik Planlama...........................................................................................................................16
A. KARASU NEREDE?............................................................................................................................18
10 TEMEL SORUN...............................................................................................................................20
10 TEMEL FIRSAT................................................................................................................................20
STRATEJİK ANALİZLER (B.E.K ANALİZİ)....................................................................................................23
BEKLENTİ ANALİZİ...............................................................................................................................23
6E ANALİZİ.......................................................................................................................................... 27
6K ANALİZİ..........................................................................................................................................34
B. KARASU NEREYE GİDİYOR?.............................................................................................................42
İŞBİRLİĞİ POTANSİYELLERİ..................................................................................................................42
1. KARADENİZ HAVZASI..................................................................................................................42
2. MARMARA BÖLGESİ...................................................................................................................43
3. 3K ALTIN ÜÇGENİ........................................................................................................................43
ORTAK VİZYONA DOĞRU........................................................................................................................44
ORTAK VİZYON ÖNERİLERİ..................................................................................................................44
ORTAK VİZYON....................................................................................................................................44
8
4 TEMA, 4 STRATEJİK HEDEF, 4 PROJE....................................................................................................45
TEMALAR............................................................................................................................................ 45
Tema 1. Ekonomi................................................................................................................................46
Stratejik Hedefler................................................................................................................................47
Tema 2. Ekoloji....................................................................................................................................48
Tema 3. Bütünleşme...........................................................................................................................50
Tema 4. Değerler................................................................................................................................52
C. Sonuç; 10 TEMEL İLKE.....................................................................................................................56
9
GİRİŞ
Karasu, ‘Kentsel Strateji’ Çalıştayı, kamu, özel ve sivil toplum örgüt temsilcilerinin
katılımı ile 12 Mart 2010 tarihinde Doğu Marmara Kalkınma Ajansı (MARKA)
tarafından organize edilmiştir.
Katılımcı ortamda gerçekleşen 1 günlük çalıştayda;
-
‘Karasu Nerede?’
-
‘Karasu Nereye Gidiyor?’
sorularının yanıtı aranmış ve Karasu’nun geleceğine ilişkin stratejiler
belirlenmiştir.
Çalıştay süresince tartışılan konuları ve sonuçları içeren Karasu Stratejik Çerçeve
Raporunun amacı; Karasu’nun değişime ve gelişime nasıl devam edeceği, bugünün
ve yarının koşullarına nasıl tepki vermesi gerektiği gibi kararları belirleyen ‘Stratejik
Yönünün’ tanımlanmasıdır.
Karasu Stratejik Çerçeve Raporunun;
-
Birinci bölümünde; Hub Kentler, Kentsel Ağlar, Bölgesel Kentler, Akıllı
Büyüme ve Stratejik Planlama olmak üzere yeni kent yaklaşımları ele
alınmış ve Karasu’nun geleceği için perspektif çizilmiştir.
-
İkinci bölümde ise Karasu Nerede? sorusunun yanıtlarını ortaya çıkaran 10
Temel Sorun ve 10 Temel Fırsat ile Beklenti, 6E ve 6K (B.E.K)analizi sonuçları
değerlendirilmiştir.
-
Üçüncü bölümü, Karasu Nereye Gidiyor? sorusunun yanıtını arandığı
potansiyelleri, ortak vizyonu, temaları ve stratejileri içermektedir.
-
Son bölüm ise Karasu’nun geleceğini belirleyen 10 Temel İlkeyi ele
almaktadır.
Karasu’nun ortak vizyonu, ekonomik ve ekolojik uyum üzerine oluşturulmuş
ve vizyona ulaşmak için Karasu’nun Gelecek stratejileri;
-
Ekonomi
-
Ekoloji
-
Bütünleşme
-
Değerler
temaları üzerine kurgulanmıştır.
100’ün üzerinde katılımcının tematik gruplar özelinde geliştirdiği fikirler, öneriler
ve tartışma konuları tüm katılımcılar tarafından ortak stratejik hedefler ve eylem
alanları haline getirilmiştir.
Karasu’nun stratejik çerçevesini raporunda ele alınan konular, stratejiler ve eylemler
Karasu Yol Haritası’nın önemli altlığını oluşturmaktadır. Bundan sonraki ikinci adım
ise Karasu Belediyesi tarafından yine katılımcı ortamda sorumluluk ve işbirlikleri ile
stratejik projelerin ele alınacağı Yol Haritası’nın hazırlanması olmalıdır.
11
YÖNETİCİLERDEN MESAJLAR
Sakarya’nın konumu ve potansiyelleri değerlendirilerek, ‘bölgesel değerleri’ ortaya çıkarmak için yapılan çalışmalar çok
değerlidir. MARKA, bu tür çalışmalara önemli katkılar sağlamaktadır.
Bölgesel Kalkınma Planı kapsamında, Sakarya incelendiğinde, doğal değerleri olan Acarlar Longozu, Sakarya Nehri, Gölleri,
Kumsalı, Orman Alanları ile ekonomik değerleri 2. Liman yatırımı, Adapazarı-Bartın Demiryolu Projesi, karayolu yatırımları, OSB
yatırımları ile Karasu Bölgesel Bir Güç olarak ortaya çıkmaktadır.
Karasu, komşu ilçeleri olan Kaynarca ve Kocaali ile bir arada değerlendirilmeli ve işbirlikleri kurgulanmalıdır. İşbirlikleri
kurgulanırken, çevresel değerleri dikkate alarak ekonomik gelişimi sağlamak, kurumlar arası uyum ve koordinasyon, kurumlar
arası katılım ve sorumluluk paylaşımı konuları dikkate alınmalıdır.
Sakarya Valisi, Sn. Mustafa Büyük
Teknolojik değişimlerle artan rekabet, hızlı değişim ve dönüşüm, fırsat ve sorunları beraberinde getirmektedir. Dünya kentleri,
devletler, toplumlar ve bireylerin birbirine yakınlaştığı bu yeni dünya düzeninde, değişimin ne demek olduğu anlaşılmalıdır.
Değişimi anlama ve yakalama sürecinde tüm kamu, sivil ve özel kuruluşlara önemli görevler düşmektedir. Çünkü değişim,
kentlerin korunması ve geliştirilmesi ya da ölmelerine neden olabilmektedir.
Kentlerin gelişip rekabete hazır olmaları için kamu ve özel sektörlerin bir arada çalıştığı çalıştaylar, gelecek yönünün belirlenmesi
açısından çok önemlidir. Çalıştayda ortaya konulan fikirler ve kararlar geleceğe yön vermelidir.
Sakarya ili, sanayileşme oranı çok yüksek olan bölgede, kavşak niteliğindedir. Yalnızca kültürel ve doğal değerlerin değil, sermaye
ve ürünlerin de birleşme noktasındadır. Konumu, liman ve demiryolu bağlantıları ile lojistik merkez olma potansiyeli ile Karasu,
Sakarya içinde ön plana çıkmaktadır. Turizm değerleri ve çevreye duyarlı sanayi potansiyelleri ile sürdürülebilir kalkınma ve
temiz enerji desteklenmelidir.
İmarlaşma, şehirleşme ve sanayi sektörleri bütün olarak değerlendirilmeli, kentin eksiklikleri ortak akılla tespit edilmelidir.
Bu kapsamda temel soru; ‘Karasu’yu gelecekte nerede görmek istiyoruz?’ olmalıdır. Çözüme yönelik adımlar, bütüncül
yaklaşımlarla atılmalıdır ve bilinçli kentleşme, çevreye duyarlı sanayileşme, sürdürülebilir kalkınma ve temiz enerji konuları ön
planda olmalıdır.
Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanı, Sn. Zeki Toçoğlu
Çevre Düzeni Planı çalışmalarının tamamlandığı Karasu’da, gelişimin temel yönü, sanayi ve turizm odaklıdır. Türkiye ve
dünya ölçeğinde hızla gelişmekte olan turizm sektörü, Karasu için de önemli dinamikler yaratmalıdır. Kocaeli, bugüne kadar
İstanbul’un sanayi çöplüğü olmuştur. Karasu, Kocaeli’nin bu imajını yıkarak, İstanbul’un yeşil bahçesi olmalıdır. Sanayi sektörünü
düşünürken, bildiğimiz kalıpların dışına çıkmalıyız, çünkü sanayi sektörü kent ekonomisinin lokomotifidir ve turizm sektörü
ile eşgüdümlü olarak ilerlemelidir. Sektörler arası eşgüdüm sağlanması sürecinde kurumlar arası koordinasyon, kalkınma
hareketinin başlangıcıdır.
Sakarya İl Genel Meclisi Başkanı, Sn. Fethi Sarıoğlu
12
İlçenin gelecekteki vizyonu ve ülkenin gelecekteki rolü dikkate alındığında, Karasu için alınan kararların önemi ortaya çıkmaktadır.
Çalıştayda alınan kararlar yalnızca Karasu’nun değil, tüm bölgenin geleceğini etkileyebilecek niteliktedir. Bölgesel kalkınmanın
sağlanması için bu kararlar tüm sektörler tarafından benimsenmeli ve uygulanmalıdır.
Marka, özel sektör sivil sektör ve kamu sektörü, alınan kararların uygulanmasında takipçi olmalıdır. Özellikle sivil toplum
kuruluşlarına ve özel sektör temsilcilerine önemli görevler düşmektedir. Kent yönetimleri geçici, Karasulular kalıcıdır. Halk,
alınan kararların takipçisi olmalıdır. Karasu’nun değerlerini ulusal ve uluslararası konumda nasıl değerlendirebileceğimizi, kendi
geleceğimizi düşünerek, Karasulular olarak daha fazla insiyatif almalıyız.
Karasu Kaymakamı, Sn. Murat Duru
Karasu’yu bölge içinde ön plana çıkaran birçok önemli değeri bulunmaktadır. Karasu’nun bölge için önemli bir güç olmasının
avantajları ise öncelikle Karasuluların faydası için kullanılmalıdır. Karasu halkının ekonomik refah seviyelerinin artırılması da
çok önemli bir hedef olmalıdır. Yaşam kalitesinin artırılması için, donatı alanlarının ve kamusal alanların artırılması gerektiği
unutulmamalıdır. En önemli değerlerden birisi olan Karasu kumsalının korunması ve kıyı kullanımının yeniden kazanılması
konusu geri planda turulmamalıdır.
Karasu Belediye Başkanı, Sn. Mehmet İspiroğlu
Önemli sanayi ve ulaşım yatırımlarının odağındaki Karasu, geleceğini kurgularken ihtisaslaşan ve geleceği olan sanayileri
tercih etmelidir. Karasuluların, sanayi sektörünün yarattığı katma değerden pay almaları için nitelikli iş gücününe sahip olmaları
gerekmektedir. Sanayi sektörünün Karasu’yu tercih etmesi için ise altyapı çalışmalarının hızlanması gerekmektedir.
Doğu Marmara Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri, Sn. Erkan Ayan
13
‘KENTSEL STRATEJİ’ ÇALIŞTAYI YÖNTEMİ
Kamu, özel ve sivil sektörlerin temsilcilerinin bir araya getirildiği katılımcı buluşma
ortamında gerçekleştirilen Karasu’nun Geleceği ‘Kentsel Strateji’ Çalıştayı,
Karasu’nun değerleri, sektörlerin beklentileri, potansiyeller ve fırsatlar dikkate
alınarak gelecek stratejilerinin ortaya konulmasını amaçlamaktadır.
12 Mart tarihinde gerçekleştirilen Karasu’nun Geleceği Kentsel Strateji Çalıştayı 3
oturumdan oluşmuştur.
Sakarya Valisi, Mustafa Büyük, Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanı Zeki Toçoğlu,
Sakarya İl Genel Meclisi Başkanı Sn. Fethi Sarıoğlu’nun açılış konuşmaları ile birinci
oturum başlamıştır.
‘Karasu Nerede?’ sorusunun yanıtının arandığı ilk oturumdaki tartışma konuları;
‐
Karasu’nun 10 Temel Sorunu ve Fırsatı
‐
Karasu’nun Değerleri ve Potansiyelleri
‐
Kamu, özel ve sivil sektörlerin birbirlerinden beklentileri
‐
Karadeniz Havzası, Bölge ve Altın Üçgen (3K) potansiyelleri
‐
Gelecek vizyonuna ilişkin anahtar kelimelerdir.
Tartışmalar sonucunda, Karasu’nun Geleceğini etkileyecek 4 önemli Tema
1. EKONOMİ
2. EKOLOJİ
3. BÜTÜNLEŞME
4. DEĞERLER
olarak önerilmiştir.
14
‘Karasu Nereye Gidiyor?’ sorusunun yanıtının arandığı ikinci oturumda, 4 Tema
kapsamında tematik gruplar belirlenmiş, 4 Temel Stratejik Hedef ve Projeler ortaya
konmuştur. İkinci oturumun tartışma konuları;
‐
Stratejik Hedefler
‐
Vizyon Projeleri
‐
Stratejik Analizler
‐
6K Analizi (Kimlik, Kapasite, Kaynak, Kalite, Katılım ve Kurgu)
‐
6E Analizi (Ekoloji, Ekonomi, Eşitlik, Entegrasyon, Etkin Olma, Elde
Edilebilirlik)
Son oturumda ise ‘Karasu’nun Geleceği İçin 10 Temel’ İlke belirlenmiştir.
Çalıştay süresince tartışılan konuları ve sonuçları içeren Karasu Stratejik Çerçeve
Raporunun amacı, Karasu’nun değişime ve gelişime nasıl devam edeceği, bugünün
ve yarının koşullarına nasıl tepki vermesi gerektiği gibi kararları belirleyen ‘Stratejik
Yönünün’ tanımlanmasıdır.
Kentteki birçok paydaşın görüşlerini sürece katması, uygulamaya yönelik stratejileri
tanımlaması ve sorumluluk paylaşımı hakkında fikir vermesi açısından önemli bir
doküman olan Stratejik Çerçeve çalışması, kentin yapısal planları, Stratejik Planları
ve Yol Haritası çalışmaları için yol gösterici olmalıdır.
YENİ KENT MODELLERİ
Hub* Kentler
Kentsel Ağlar
Hub Kentler; bölge içindeki konumları ve ulaşım avantajları nedeniyle; enerji,
lojistik ve bilgi konularındaki ekonomik taleplere verimli biçimde yanıt vermek
için minimum yatırım, zaman ve çabanın harcandığı, bölgesel bağlantı noktası
ve ekonomik odak niteliğindeki kentlerdir. “Hub Kentler” iş gücü ve ekonomik
aktiviteyi tetikler, gelişim için; doğru planlama kararları, akıllı büyüme stratejileri,
yerel iş gücü, ekonomik gelişim ve hizmet verme kapasitesi önemli rol oynar.
Kentler arasında kurulan ağlar çeşitli
amaçlara hizmet edebilmektedir. Bu
ağlar;
Kentler arasındaki dengesiz kalkınmayı
ortadan kaldırmak ve özellikle orta
ölçekli
kentlerin
ekonomilerini
kurtarmak amaçlı, kentlerin birbirleriyle
bölgesel ve uluslararası ittifaklar kurma,
kaynaklarını birleştirme, birbirlerini
tamamlayıcı fonksiyonları geliştirme,
bu olanak ve hizmetleri paylaşmaları
yaklaşımıdır.
Kara, deniz ve demir yolu ulaşım bağlantıları ve 3K (Kaynarca, Karasu, Kocaali)
içindeki dinamikler, Karasu’yu bölgesel ölçekte ekonomik bağlantı odağı olarak ön
plana çıkarmaktadır.
• Çok merkezli ağlar
• Uzmanlaşmış kentler ağı
• Kamu projelerinin kentler arası
dağılımı
Karasu, sınır ötesi, bölgesi ve
yakın çevresi ile işbirlikleri ve güç
birlikleri kurduğu durumda gelişimi
tetiklenecektir.
1. Fiziksel Bağlantılar (Stratejik konum, entegre ve güçlü ulaşım, ticari terminaller)
2. Toplumsal Bağlantılar (Farklı bölgeler, sosyal dokular ve yönetim alanlarının
kesişimi, komşularla sosyal ve ekonomik bağlar)
• Esnek mal ve hizmet değişimi
• Ekonomik veya kültürel kentler
ağı olabilmektedir.
3. Enformatik Bağlantılar (Bilgi akışı, üniversiteler, teknoloji alanları, enstitüler,
telekomünikasyon bağlantıları ya da bilgi merkezleri için bölgesel bir odak)
* HUB: en kısa zamanda ve minimum enerji
kaybı ile ulaşılabilen bağlantı odağı
ERİVAN
IĞDIR
SİVAS
DOĞUBEYAZIT
DİVRİĞİ
NAHÇIVAN
TUNCELİ
ERCİŞ
BİNGÖL
KAYSERİ
ELAZIĞ
AHLAT
MUŞ
VAN
TATVAN
ERGANİ
MALATYA
AFŞİN
SİLVAN
ELBİSTAN
HUB
KENT
DİYARBAKIR
ADIYAMAN
KOZAN
SİVEREK
KAHRAMANMARAŞ
BATMAN
YÜKSEKOVA
HASANKEYF
ŞANLIURFA
HAKKARİ
ŞIRNAK
MARDİN
BOZOVA
OSMANİYE
ŞİRVAN
SİİRT
HİLVAN
PAZARCIK
ADANA
TEBRİZ
BİTLİS
MİDYAT
VİRANŞEHİR
HSALBAH
CİZRE
SİLOPİ
NUSAYBİN
SURUÇ
CEYHAN
KİLİS
GAZİANTEP
KARKAMIŞ
AKÇAKALE
HARRAN
CEYLANPINAR
HSALBAH
NAKADEH
DOHUK
İSKENDERUN
HASEKE
HATAY
MUSUL
REYHANLI
HALEP
RAKKA
ERBİL
15
Akıllı Büyüme
Bölgesel
kümelenme
kuvveti,
kabiliyetli, yaratıcı ve üretici insanların
bir arada yaşaması ile artmaktadır.
Mekan ve yaşam kalitesinin yüksek
olduğu alanlar, bölgesel kümelenmede
avantajlı konumdadırlar.
Kentsel
gelişmenin
kontrolsüzce
yayılmasını
önleyerek,
artan
büyümenin
kent
merkezine
odaklanmasını sağlayan bir kent ve
ulaşım planlama teorisidir.
Bölgesel rekabetin ortaya çıkması için;
•
•
Bilgi
Akıllı alt yapı
• Bağlantı
Karasu’nun İstanbul’un sanayi çöplüğü
yerine yeşil bahçesi olması için akıllı
büyüme yaklaşımı benimsenmelidir.
İstanbul ve Kocaeli birbirini olumsuz
etkileyen
kentler
olmamalı,
işbirliği ile beraber gelişen kentlere
dönüşmelidirler.
Akıllı büyüme kriterleri
• Kompakt komşuluk birimleri
•
Toplu
edilmesi
•
Ulaşım çeşitliliği
•
Yürünebilir kentler
•
Mahalle okulları
•
Karma kullanım
•
Konut çeşitliliği
• Üreticilik
• Sosyal uyum gereklidir.
Bilgi temelli ekonominin ana bileşenleri:
• Kabiliyet
• Yenilikçilik
• Yaratıcılıktır
taşımanın
Temel Analizler
Temel Sorunlar
Temel Fırsatlar
- 6E (Kimlik, Kapasite, Kaynak, Kalite,
Stratejik Analizler
Katılım ve Kurgu)
- 6E (Ekoloji, Ekonomi, Eşitlik,
Entegrasyon, Etkin Olma, Elde
Edilebilirlik)
- Farklılık ve Farkındalık Yaratma
- Bölgenin Potansiyellerini Harakete
Geçirme
- Bölgesel Altın Üçgen
- Kentsel Altın Üçgen
-Yerel ve bölgesel sorunların
çözümü
-İstenilen sonuçların ve stratejik
konuların geniş ifadesi
-Uygulama planları
teşvik
6E Analizi
6K Analizi
Beklenti Analizi
Açık ve
korunması
•
Tarihi alanların korunması
•
İşbirlikleri
alanların
Temalar
Farklılık Yaratan Temalar Nelerdir?
Stratejik Köprüler
-Rapor (yıllık)
3
Nasıl?
Nasıl?
Kişiler ve Kurumlar Arası Köprüler
Stratejik Hedefler
Neyi başarmak istiyoruz?
-Önerilen sonuçları üretmek için
- Fikir Projeleri
Performans Ölçümü
-Kurumsal plandaki sonuçlarla ilgili
Nereye
Nereye Gidiyor?
Gidiyor?
Ortak Vizyon
Öncelikli Uygulamalar Nelerdir?
Uygulama Stratejileri
2
Nerede?
Kurumlar Arası Ortak Akıl
Stratejik Uygulamalar
Tasarım İlkeleri
Şanlıurfa
Nerede?
Stratejik Yön
Eylem Alanları
Stratejik Proje Alanlarının
Belirlenmesi
1
Kentin Gelecek Yönü
Ürünleri nasıl başaracağız?
-Sonuçlara ulaşmak için Eylem
Alanları
- Öncelikli Uygulamaların Belirlenmesi
•
yeşil
- 10 Temel Sorun ve Fırsat
- Farklılık Yaratan Değerler
- Kapasite Analizi
STRATEJİK TASARIM
ÇALIŞTAYI
Karasu’nun kendine özgü çok önemli
değerleri bulunmaktadır. Bu nedenle,
rekabetçi farklılıklarını ön plana
çıkarmalıdır.
Stratejik Planlama
KENTSEL STRATEJİ ÇALIŞTAYI
Bölgesel Küme
Başarılı olduğumuzu nasıl biliyoruz?
İzleme ve Takip
4
Gelişimi
Gelişmimizi
nasıl
Nasıl
ölçüyoruz?
Ölçüyoruz?
Performansı nasıl ölçüyoruz?
Kaynak: Kentsel Strateji
16
1. Bölüm
Karasu
Nerede?
TEMEL ANALİZLER
Nüfus: Karasu’nun 54.000 kişi olan
kış nüfusu, yaz aylarında yaklaşık
250.000’dir. İlçenin kentleşme oranı
%52, 2023 yılı nüfus projeksiyonu
90.000’dir.
Doğal Değerler: İlçede 3 adet Göl
bulunmaktadır. Ekolojik değere sahip
Karadeniz Sahili, Maden Deresi, Küçük
Boğaz Gölü, Yenimahalle, Acarlar
Longozu (Longoz, Dereler, Göller, Balık
Çeşitleri, Mersin Balığı, Su ürünleri,
Sakarya Nehri) da ilçede yer alan diğer
doğal değerlerdir.
Turizm: Karasu ilçesinde farklı turizm
potansiyelleri bulunmaktadır. Yaz
aylarında ilçenin sahip olduğu nüfusun
yaklaşık 5 katına kadar nüfus çekmesini
sağlayan kıyı turizmi ve yılın her ayında
turist çekme özelliği olan Acarlar
Longozu ilçenin sahip olduğu en önemli
turizm değerlerindendir. Karasu’nun
başlıca turistik değerleri; Karadeniz
Sahili, Maden Deresi, Küçük Boğaz Gölü,
Yenimahalle ve Acarlar Longozu’dur.
Ayrıca Karasu Fındık Festivali 30 yıldan
beri yer yıl düzenlenmektedir ve bunun
dışında Kızılcık Yayla Şenliği ve Tın Tın
Şenliği de her yıl düzenlenmektedir.
Karasu’da 12 otel, 23 pansiyon
bulunmaktadır.
Bununla
birlikte
öğrenci yurtları yazın pansiyon
olarak kullanılmaktadır. Ayrıca aile
pansiyonculuğu da yapılmaktadır.
18
Acarlar Longozu: 1,5 ha büyüklüğünde
olup, dünyanın tek parça halindeki
en büyük longozudur. 1998 yılında
1.derece doğal sit alanı ilan edilmiştir.
Longoz koruma alanı içindeki Liman,
1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni
Planında ‘ Hüküm Bölgesi’ olarak
belirlenmiştir. Longoz için Sulak Alan
Yönetim Planı, envanter çalışması ve
Bilinçlendirme Projeleri hazırlanmalıdır.
İlçenin çevresi ile birlikte değeri:
Karasu ilçesi ile Kocaali ve Kaynarca
ilçeleri ile birlikte gelişmeye açık
ve birbirlerini tamamlayan üç ilçe
konumundadırlar. Bu üç ilçe, stratejik
konumları ve mevcut durumları gereği
bölge kalkınmasına hizmet edebilecek
niteliktedirler. Karasu’nun ve içinde
bulunduğu bölgenin kalkınması, sayılan
üç ilçenin birlikte hareket etmesiyle çok
daha sağlıklı ve sürdürülebilir olacaktır.
Kıyı Erozyonu: Kıyı aşınmasının en
önemli nedeni mevcut liman olarak
işaret edilmektedir. Sakarya Nehri
tarafından taşınan alüvyonlu topraklar,
limanın kum geçişini engellemesi
nedeniyle kıyıda birikememektedir
ve aşınma meydana gelmektedir. Kıyı
aşınması, limanın 3 km. doğusuna
kadar etkili olabilmektedir.
Kıyı aşınmasının engellenmesi amacıyla
3 adet mahmuz inşa edilmiştir. 24
adet mahmuz daha inşa edilecektir.
Dalgakıran ihaleleri DLH tarafından
yapılmaktadır ve kıyı aşınmasının
bir an önce durdurulması için tüm
mahmuzlar hızla inşa edilmelidir.
Organize Sanayi Bölgesi (OSB)
Projesi: Kuzuluk Mahallesinde 436
dönüm büyüklüğündeki Organize
Sanayi Bölgesi (OSB) alanı yatırıma
hazır vaziyettedir. OSB Projesi, kentin
istihdam oranını oldukça artıracak
önemli bir potansiyeldir.
‘’Adapazarı-Bartın Demiryolu Projesi’’
ile Bartın, Zonguldak Filyos, Ereğli ve
Karasu limanlarının yanı sıra Türkiye’nin
en önemli ağır sanayilerinden Ereğli
ve Karabük Demir Çelik fabrikalarının,
Adapazarı üzerinden demiryolu ağına
bağlantısı sağlanacaktır.
Ulaşım Projeleri: 1990’larda inşa
edilen mevcut limanın 13 km.
batısında yeni bir liman inşa edilmesi
gündemdedir. Liman olarak faaliyet
gösterecek olan alan, Acarlar Longozu
Koruma Sınırı ve Kıyı Kenar Çizgisi
içinde kalmaktadır. Liman Projesinin
ÇED raporu alınmıştır, alanın 1/25.000
ölçekli planı hazırlanmaktadır.
Adapazarı-Karasu arasında yapılacak
57 km.’lik demiryolu hattı ile de ulusal
demiryolu şebekesine bağlanması
planlanan Karasu Limanı, birkaç
yıl sonra faaliyetine son verilmesi
planlanan
Haydarpaşa
limanına
alternatif limanlardan biri olacaktır.
Böylece Karadeniz ülkeleri ile yapılacak
olan ticarette Karasu limanı ön plana
çıkacaktır.
Mevcut liman, Karasu’nun Karadeniz
ile işbirliği potansiyelini artırmayı
hedeflemektedir. Özellikle Haydarpaşa
Limanı’nın kapatılmasından sonra,
İstanbul ile Karadeniz ülkeleri arasındaki
ihracat trafiği Karasu Limanı üzerinden
sağlanacaktır.
Böylece,
İstanbul
Boğazı üzerindeki lojistik akışı Karasu
Limanı’na yönlenecek, Adapazarı –
Bartın Demiryolu bağlantısı ile aktarımı
yapılacaktır.
İlçenin ulaşılabilirliğini artıracak önemli
projeler ilçe, il ve bölge sınırlarında
yer almaktadır. Bunlar demiryolu hattı,
Marmaray Projesi, Kuzey Marmara
Otoyolu Projesi, İzmir-Bursa-İstanbul
Otoyol Projesi, Karasu Limanı, Cengiz
Topel Havaalanının kargo taşımacılığına
açılması ve ilçeden Bartın’a demiryolu
bağlantısı yapılması olarak sıralanabilir.
Plan Yetkisi: Sakarya Nehri ile Zonguldak
arasındaki kıyı bandı, Kültür ve Turizm
Bakanlığı’na bağlıdır ve alanın ‘Turizm
Planı’, bakanlık tarafından hazırlanacak
ve onaylanacaktır. Mevcut planlarda
bölünmeye yol açacak bu durum
nedeniyle nazım imar planlarının da
yenilenmesi söz konusudur.
Sanayi ve liman yatırımları nedeniyle,
göç nedenli nüfus artışı potansiyeli çok
yüksektir. Bu nedenle kent, mevcut
altyapısını ve üst yapısını hazırlamalıdır.
Yıllık konut üretimi yaklaşık 2.500’dür.
19
Çalıştay katılımcılarının, Karasu’nun temel sorun ve fırsatlarına ilişkin görüşlerinin alınması amacıyla, dağıtılan 20 sorun ve 20 fırsat arasından en önemli
olduğunu düşündükleri 10 Temel Sorun ve 10 Temel Fırsatı belirlemişlerdir. Katılımcıların seçimlerine göre temel sorun ve fırsatlar işaretlenmiştir.
10 Temel Sorun
Ekoloji – Ekonomi Çatışması
Tarımın Arazilerinin Kısıtlı Olması
Yaşam Kalitesi
OSB Yer Seçimi
Kıyı Erozyonu
İçme Suyu Altyapısı
Mekan ve Yapı Kalitesi
Kentsel Gelişim Yönü
Acarlar Longozu - Kuruma Tehdidi
Yüksek Enerji Kullanımı
Sosyal Donatı Eksikliği
İkinci Konutlar
İşsizlik
Yasal Sorunlar (Özel Hüküm Bölgesi)
Eğitim Düzeyi
Çevre Bilinci
İnsan Kaynağı
Bölge İle Bütünleşememe
Sanayi Altyapısı Eksikliği
Kıyı Kullanımı
Diğer;
Karasu’nun en önemli 10 sorununu işaretleyiniz.
10 Temel Fırsat
Turizm Çeşitliliği Potansiyeli
Karadeniz ile İşbirliği Potansiyeli
Tarımsal Üretim
AB Projeleri Geliştirme
İstihdam
Su Ürünleri
Hayvancılık Geliştirme Çalışmaları
Temiz – Yeşil Sanayi Potansiyeli
Ulaşım Projeleri
MARKA
Adapazarı-Bartın Demiryolu Projesi
Rüzgar Enerjisi Potansiyeli
Acarlar Longozu
Sanayi Yatırımları
Sanayi – Turizm Ortaklığı Potansiyeli
Cazibe Merkezi Projeleri
Yeni Liman Projesi
Eğitim ve Bilinçlendirme
Sakarya Nehri Taşımacılık Potansiyeli
Üniversite - Meslek Yüksek Okulu
Diğer;
20
Karasu’nun en önemli 10 fırsatını işaretleyiniz.
10 TEMEL SORUN
10 TEMEL FIRSAT
1. Kıyı Erozyonu
1. Turizm Çeşitliliği Potansiyeli
2. Ekoloji – Ekonomi Çatışması
2. Acarlar Longozu
3. İşsizlik
3. Ulaşım Projeleri
4. OSB’nin Yer Seçimi
4. Üniversite ve Meslek Yüksek Okulu
5. Kıyı Kullanımı
5. Adapazarı-Bartın Demiryolu Projesi
6. Mekan ve Yapı Kalitesi
6. Temiz – Yeşil Sanayi Potansiyeli
7. Sanayi Altyapısı Eksikliği
7. Su Ürünleri
8. İçme Suyu Altyapısı
8. Sakarya Nehri Taşımacılık Potansiyeli
9. Çevre Bilinci Olmaması
9. Sanayi-Turizm Ortaklığı Potansiyeli
10. Eğitim Düzeyinin Düşük Olması
10 temel soruna ek olarak, plansız yapılaşmaya ilişkin sorunlar birçok
katılımcı tarafından belirtilmiş, planlı ve bütüncül gelişme sağlanmasının
önemi vurgulanmıştır. Planlamaya ilişkin sorunlar; 2B alanları çalışmalarının
yeniden yapılması, mekan ve yaşam kalitesinin yükseltilmesi için sosyal
donatı alanlarının artırılması, ilçeye ilişkin kararların bütünlük içinde
alınması, kıyı şeridindeki kaçak yapıların kaldırılması, çarpık yapılaşmaların
önlenmesi olarak belirtilmiştir. Bu nedenlerle, öncelikle bilimsel çalışmalar
(mastır plan, uygulama planı, eylem planı, yol haritası) yapılması ve uygulama
mekanizmalarının güçlendirilmesi gerekliliği katılımcılar tarafından dile
getirilmiştir.
10.Sanayi Yatırımları
Birçok katılımcı, fındık üretimi ve fındığa dayalı sanayi potansiyelini
vurgulamış, alternatif tarım yöntemlerinin kullanılarak tarımsal üretim
kapasitesinin artırılması fırsatını belirtmiştir. Karasu’nun en önemli fırsatı, çok
yönlü ekonomik gelişme potansiyeli olarak belirtilmiş, örnek bir sürdürülebilir
gelişim modeli oluşturabileceği de belirtilmiştir.
21
KARASU’NUN FARKLILIĞI
22
STRATEJİK ANALİZLER (B.E.K. ANALİZİ)
Kamu, özel ve sivil sektör temsilcilerinden oluşan katılımcılar; Beklenti, 6E ve 6K
(B.E.K.) Stratejik Analizlerini yapmışlardır.
1- BEKLENTİ ANALİZİ
Çalıştaya katılımcıları sektörel bazda;
Kamu Sektörünün Beklentisi
Karasu Valiliği, İl Özel İdaresi, Milli Eğitim Müdürlüğü, Devlet Hava Limanı, Sakarya
Belediyesi, Karasu Belediyesi temsilcilerinden oluşan kamu temsilcileri kendisinin
diğer taraflardan beklentilerini dile getirmişlerdir.
Kamu Sektörünün Özel Sektörden Beklentileri
1. Karasu’daki yatırımların gerçekleşmesi (özellikle Yat Limanı ve Marina gibi,
Karasu’ya değer katan yatırımlar)
-
Kendisinin diğer taraflardan,
2. Yaratılan değerin Karasu ile paylaşılması
-
Diğer tarafların kendisinden beklentilerini ortaya koymuşlardır.
3. İşsizlik sorununa çözüm olacak yatırımlar yapılması
4. İnsan kapasitesinin geliştirilmesi için eğitim ve bilinçlendirme desteği
5. Sosyal, kültürel ve kamusal alanlar yaratılması
6. Planlama çalışmalarına katılım
7. Kamu sektörü ile daha güçlü işbirlikleri oluşturulması
8. Küçük ve orta ölçekli KOBİ’ler için OSB kurulması
9. Yatırımlarda yenilikçi teknolojilerin araştırılması, zaman, maliyet ve doğal
alanların kaybının minimuma indirilmesi, tüm yatırımlarda çevreye duyarlı
olunması
Kamu Sektörünün Sivil Sektörden Beklentileri
1. Çözüm ortağı olmaları
2. Karar alma süreçlerinde daha aktif ve bilgi sahibi olmaları için İl Genel
Meclisine katılmaları
3. Global perspektifle hareket ederek, yerelleşme – küreselleşme dengesini
korumaları
4. İlçenin mevcut ve gelecekteki ihtiyaçlarını değerlendirmeleri
5. Yaşam kalitesini ve mekan kalitesini artırmaya yönelik çalışmalar yapmaları
(kamusal alanlar, spor alanları, meydanlar, park ve bahçeler)
6. Sorunlara tarafsız yaklaşmaları, gerçekçi, rasyonel ve etkili çözüm önerileri
geliştirmeleri
23
Özel Sektörün Beklentisi
Karasu’da yatırım yapan ve yapmak isteyen özel sektör katılımcılarının da kamu ve
sivil sektörlerden beklentileri farklı boyutlarda olmuştur.
Özel Sektörün Kamu Sektöründen Beklentileri
1. Arsa, altyapı ve karar süreçlerinde yatırımcıları yönlendirmeleri
2. Kamu ve özel sektör yöneticileri arasında güçlü iletişim ve bilgilendirme
sağlanması
3. Özel ve sivil sektörler ile koordinasyon içinde çalışmaları
4. Sorunlara yapıcı çözüm önerileri getirmeleri, alınan kararların zamanında
ve hızla gerçekleşmesi
5. Kurumsal yapılanmalar içinde bilgi ve deneyim sahibi kişilerin aynı kurumda
sürekliliğinin sağlanması, kurum içi yetki karmaşasının çözümlenmesi
6. Kamu çalışanlarının daha özverili ve çözüm odaklı çalışmaları
7. Karasu’da nitelikli işgücü yaratılması için eğitim programları düzenlenmesi
8. Planlama çalışmalarının hızla tamamlanması ve yer seçim kararlarının
bütünlük içinde alınması (altyapı ve sanayi alanları entegrasyonu)
9. Temiz enerji ve yeşil sanayinin desteklenmesi, yatırım teşvikleri verilmesi
10. Bilimsel ve yönlendirici ‘Yol Haritaları’ hazırlayarak, karar süreçlerinde
kamu desteği vermeleri
Özel Sektörün Sivil Sektörden Beklentileri
1. Çözüm önerileri geliştirirken tarafsız olmaları
2. Özel sektör ile işbirlikleri kurmaları (insan kaynağı sağlanması, eğitim ve
bilinçlendirme çalışmaları gibi)
3. Kamu sektörü ile işbirlikleri kurmaları
4. Sahip oldukları bilgi ve deneyimleri özel sektör ile paylaşmaları
5. Çözüm ortağı olmaları
24
Sivil Sektörün Beklentisi
Kentsel Strateji çalıştayına katılan çok sayıdaki sivil toplum örgüt temsilcilerinin
kamu ve özel sektörden beklentileri özellikle Karasunun ekolojik geleceği, katılım
ve şeffaflık konularında yoğunlaşmıştır.
Sivil Sektörün Kamu Sektöründen Beklentileri
1. Tüm tarafların bir araya geldikleri çalışma ve karar alma ortamları yaratılması
2. Bilgilendirme süreçlerinde şeffaflık ve açıklık sağlanması
3. Kurumlar arası koordinasyon ve bilgi paylaşımı sağlanması
4. Daha iyi plan, proje ve finansman çözümleri sunmaları
5. Kamu çalışanlarının çözüm odaklı olmaları
6. İzleme ve denetim mekanizmalarının güçlendirilmesi
7. Projelerde işbirliği ve uzlaşma sağlanması
8. Yaşayan insanların görüş ve önerilerinin önemsenmesi
Sivil Sektörün Özel Sektörden Beklentileri
1. Bilgilendirme
2. Yerel yatırımcıların örgütlenmesi
3. Karar alma süreçlerinde sivil sektörün ihtiyaçları ve potansiyellerinin
değerlendirilmesi
4. Yatırımlarla yöresel katma değer yaratılması
5. Yapılan yatırımlar karşılığında kamuya kamusal alan yaratılması(sanayi
sitesinin etrafının ağaçlandırılması gibi)
6. Sürdürülebilir yatırımlar yapılması
7. Kentsel çevre kalitesinin iyileştirilmesi
25
BEKLENTİ
ANALİZİ
BEKLENTİ
BEKLENTİ ANALİZİ
ANALİZİ
Özel Sektör
Sivil Sektör
Karasu’nun
Geleceği
Çalıştayı
Karasu’nun
Karasu’nun Geleceği
Geleceği Çalıştayı
Çalıştayı
Kamu
Sektörü
Kamu
KamuSektörü
Sektörü
Özel
ÖzelSektör
Sektör
Kamu Sektörünün Sivil Sektörden Beklentisi
Kamu
KamuSektörünün
SektörününSivil
SivilSektörden
SektördenBeklentisi
Beklentisi
Kamu
Sektörünün
Sivil
Sektörden
Beklentisi
2. İşsizlik sorununa çözüm geliştirme
2.2.
2.İşsizlik
İşsizlik
İşsizliksorununa
sorununa
sorununaçözüm
çözüm
çözümgeliştirme
geliştirme
geliştirme
2. Karar süreçlerinde aktif ve bilgi sahibi olma
2.2.
2.Karar
Karar
Kararsüreçlerinde
süreçlerinde
süreçlerindeaktif
aktif
aktifve
ve
vebilgi
bilgi
bilgisahibi
sahibi
sahibiolma
olma
olma
3.Kentsel kaliteyi artırmaya yardımcı olma
3.Kentsel
3.Kentsel
3.Kentselkaliteyi
kaliteyi
kaliteyiartırmaya
artırmaya
artırmayayardımcı
yardımcı
yardımcıolma
olma
olma
3.Yaşam kalitesini artırmaya Destek
3.Yaşam
3.Yaşam
3.Yaşamkalitesini
kalitesiniartırmaya
artırmayaDestek
Destek
kalitesini
artırmaya
Destek
4. Kapasite geliştirmede Destek sağlama
4.4.
4.Kapasite
Kapasite
Kapasitegeliştirmede
geliştirmede
geliştirmedeDestek
Destek
Desteksağlama
sağlama
sağlama
4.Gerçekçi, rasyonel ve etkili çözüm önerileri
4.Gerçekçi,
4.Gerçekçi,
4.Gerçekçi,rasyonel
rasyonel
rasyonelve
ve
veetkili
etkili
etkiliçözüm
çözüm
çözümönerileri
önerileri
önerileri
1. Değer katan yatırımlar yapılması
1.1.
1.Değer
Değer
Değerkatan
katan
katanyatırımlar
yatırımlar
yatırımlaryapılması
yapılması
yapılması
Kamu Sektörünün Beklentisi
Kamu
KamuSektörünün
SektörününBeklentisi
Beklentisi
Özel
Sektör
Özel
ÖzelSektör
Sektör
Özel Sektörün Kamu Sektöründen Beklentisi
Özel
Özel
ÖzelSektörün
SektörünKamu
KamuSektöründen
SektöründenBeklentisi
Beklentisi
Sektörün
Kamu
Sektöründen
Beklentisi
3. Kararları zamanında ve hızlı uygulama
3.3.
3.Kararları
Kararlarızamanında
zamanındave
vehızlı
hızlıuygulama
uygulama
Kararları
zamanında
ve
hızlı
uygulama
Sivil
Sektör
Sivil
SivilSektör
Sektör
Özel Sektörün Beklentisi
Özel
ÖzelSektörün
SektörünBeklentisi
Beklentisi
3. Tarafsız çözüm önerileri geliştirme
3.3.
3.Tarafsız
Tarafsızçözüm
çözümönerileri
önerilerigeliştirme
geliştirme
Tarafsız
çözüm
önerileri
geliştirme
Sivil Sektörün Özel Sektörden Beklentisi
Sivil
Sivil
SivilSektörün
SektörünÖzel
ÖzelSektörden
Beklentisi
Sektörün
Özel
Sektörden
Beklentisi
1.Çevreye duyarlı yatırımlar
1.Çevreye
1.Çevreye
1.Çevreyeduyarlı
duyarlı
duyarlıyatırımlar
yatırımlar
yatırımlar
2. Koordinasyon ve şeffaf bilgi paylaşımı
2.2.
2.Koordinasyon
Koordinasyonve
veşeffaf
şeffafbilgi
bilgipaylaşımı
paylaşımı
Koordinasyon
ve
şeffaf
bilgi
paylaşımı
3. Projelerde işbirliği ve uzlaşma
3.3.
3.Projelerde
Projelerdeişbirliği
işbirliğive
veuzlaşma
uzlaşma
Projelerde
işbirliği
ve
uzlaşma
2. Yaratılan değerin paylaşılması
2.2.
2.Yaratılan
Yaratılandeğerin
değerinpaylaşılması
paylaşılması
Yaratılan
değerin
paylaşılması
3. Sürdürülebilir yatırımlar yapılması
3.3.
3.Sürdürülebilir
Sürdürülebiliryatırımlar
yatırımlaryapılması
yapılması
Sürdürülebilir
yatırımlar
yapılması
4. Güçlü İzleme ve Denetim mekanizmaları
4.4.
4.Güçlü
Güçlüİzleme
İzlemeve
veDenetim
Denetimmekanizmaları
mekanizmaları
Güçlü
İzleme
ve
Denetim
mekanizmaları
4. Kamusal alan yaratma
4.4.
4.Kamusal
Kamusalalan
alanyaratma
yaratma
Kamusal
alan
yaratma
2. Bilgi ve deneyimi paylaşma
2.2.
2.Bilgi
Bilgive
vedeneyimi
deneyimipaylaşma
paylaşma
Bilgi
ve
deneyimi
paylaşma
4. Halkı eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları
4.4.
4.Halkı
Halkıeğitim
eğitimve
vebilinçlendirme
bilinçlendirmeçalışmaları
çalışmaları
Halkı
eğitim
ve
bilinçlendirme
çalışmaları
1.Karar süreçlerine katılım
1.Karar
1.Karar
1.Kararsüreçlerine
süreçlerinekatılım
katılım
süreçlerine
katılım
Kendisinin Diğer Taraflardan Beklentisi
Kendisinin
KendisininDiğer
DiğerTaraflardan
TaraflardanBeklentisi
Beklentisi
Kendisinin
Diğer
Taraflardan
Beklentisi
26
1. İşbirliği
1.1.
1.İşbirliği
İşbirliği
İşbirliği
4. İşbirliği ve Koordinasyon
4.4.
4.İşbirliği
İşbirliğive
veKoordinasyon
Koordinasyon
İşbirliği
ve
Koordinasyon
Sivil Sektörün Kamu Sektöründen Beklentisi
Sivil
Sivil
SivilSektörün
SektörünKamu
KamuSektöründen
SektöründenBeklentisi
Beklentisi
Sektörün
Kamu
Sektöründen
Beklentisi
1. Çözüm ortağı olma
1.1.
1.Çözüm
Çözümortağı
ortağıolma
olma
Çözüm
ortağı
olma
Özel Sektörün Sivil Sektörden Beklentisi
Özel
Özel
ÖzelSektörün
SektörünSivil
SivilSektörden
Beklentisi
Sektörün
Sivil
Sektörden
Beklentisi
1. Altyapılı Arsa
1.1.
1.Altyapılı
AltyapılıArsa
Arsa
Altyapılı
Arsa
2. Yol Haritalarıyla yatırımları yönlendirme
2.2.
2.Yol
YolHaritalarıyla
Haritalarıylayatırımları
yatırımlarıyönlendirme
yönlendirme
Yol
Haritalarıyla
yatırımları
yönlendirme
Sivil
SivilSektör
Sektör
Kamu Sektörünün Özel Sektörden Beklentisi
Kamu
KamuSektörünün
SektörününÖzel
ÖzelSektörden
Beklentisi
Kamu
Sektörünün
Özel
Sektörden
Beklentisi
Sivil Sektörün Beklentisi
Sivil
SivilSektörün
SektörünBeklentisi
Beklentisi
Kaynak:
Kaynak:
Kaynak:Kentsel
KentselStrateji
Strateji
Kentsel
Strateji
Tarafların
Kendisinden
Beklentisi
Diğer
Diğer
Diğer
Tarafların
Tarafların
Kendisinden
Kendisinden
Beklentisi
Beklentisi
Diğer
Tarafların
Kendisinden
Beklentisi
Kamu Sektörü
Kamu
KamuSektörü
Sektörü
2- 6E ANALİZİ
Sürdürülebilir Kalkınma’nın 3 temel
ilkeleri
Ekoloji-Ekonomi-Eşitlik ile
Yapılabilir Kılma’nın 3 temel ilkeleri
olan Etkin Olma- Elde EdilebilirlikEntegrasyon, “Karasu’nun Gelecek
Stratejik Çerçevesi” ni oluşturacaktır.
Bu çerçevede, çalıştay sürecinde
oluşturulan 4 tematik çalışma grubu 6E
analizi yapmıştır.
E
KOLOJİ
Günümüzde kentlerin geleceğinin
kurgulanmasında ekolojik değerlerin
korunması , temel ilkelerden birisi
olarak kabul edilmektedir. Kentsel
gelişmenin doğa ve ekoloji ile çatışma
değil uyum içinde sürdürülmesi,
mekansal
stratejilerinin
temel
bileşenleri haline gelmiştir. Bu
çerçevede,
mimari ve kentsel
tasarımda ortaya çıkan yeşil enerji,
yeşil bina gibi yenilikçi kavramlar,
Avrupa’nın yanı sıra ülkemizde de hızla
benimsenmeye başlamıştır.
‘Ekoloji’ başlığı altında ele alınan
konular;
-
Farklılık Yaratan Ekolojik Değerler
-
Ekolojik Riskler
-
Fırsatlar
olarak sınıflandırılmıştır.
FARKLILIK
DEĞERLER
YARATAN
EKOLOJİK
Ekolojik değerler, bir yandan korunması
gereken bir yandan da Karasu’nun
geleceğini kurgularken Karasu’yu
farklılaştıracak potansiyeller olarak ele
alınmıştır. Karasu’nun ekolojik yönden
çeşitliliği ve zenginliği;
-
Sakarya Nehri
-
Acarlar Longozu
-
Mersin Balığı
-
Maden Deresi
FIRSATLAR
-
Göller
-
Kumsal ve Deniz
-
Balık çeşitliliği
-
Bitki örtüsü
-
Büyük Akgöl Sulak Alanı olarak
ortaya konulmuştur.
Ekolojik risklere karşın, bazı yenilikçi
ve bütüncül yaklaşımlarla sorunların
çözülebileceği
ve
değerlerin
yeni
fırsatlara
çevrilebileceği
katılımcıların ortaklaştığı bir bakış
açısıdır. Bu çerçevede, özellikle
tarımda çeşitlenme,
tarım-sanayi
bütünleşmesi, Karasu’nun çeşitli su
kaynaklarının temizlenerek kentle
bütünleşmesi önerileri yer almaktadır.
Katılımcılar ekolojik fırsatlar ile ilgili
aşağıdaki önerileri sunmuşlardır;
EKOLOJİK RİSKLER
Karasu’nun
ekolojik
zenginliğine
rağmen, aşağıdaki nedenlerden dolayı
ekosistemler risk altındadır.
-
Kirlenme
-
Sanayi-ekoloji çatışması
-
Bilinçsiz sanayileşme
-
Karadeniz sahili kıyı aşınması
-
Acarlar Longozunun
degredasyonu
-
2B sorunu (orman arazilerin tarım
arazilerine dönüştürülmesi)
-
Maden alanlarının doğaya verdiği
tahribat
-
Bütüncül koruma planı olmaması
-
Atık yönetimi (80 ton/gün)
-
Yer altı suyu kapasite ve kalitesi
-
Organik & sürdürülebilir tarım
-
Tarımda kullanılan ilaçların AB
normlarına uyarlanmasıTarımda
çeşitlilik
-
Kumsalın korunması ve
geliştirilmesi
-
Yeni bir mekansal kurgu
-
Ekolojik bilincin oluşturulması
-
Deniz suyu kalitesinin
denetlenmesi
-
Sakarya nehrinin temizliğinin
sürekli denetlenmesi
-
Sakarya nehri ağzının yeniden
düzenlenmesi.
-
Bilinçsiz sanayileşmenin
önlenmesi
27
E
KONOMİ
Kentlerin ekonomilerini canlandırmak
için yenililik ve yaratıcılık teşvik
edilmekte, katma değeri yüksek
bilgi teknolojileri yaygınlaştırılmakta
ve kaynak yaratma stratejileri
geliştirilmektedir. Ayrıca,
çeşitlilik
yönetimi, fırsat alanları kavramları
gibi yeni kavramlar planlama-ekonomi
ilişkisini şekillendirmektedir. İşsizlik
vb. sorunlarının çözümü için kent
ekonomisinin potansiyel ve fırsatları
iyi analiz edilmeli ve stratejiler
geliştirilmelidir.
‘Ekonomi’ ilkesi çerçevesinde;
-
Sektörel Çeşitlilik
-
Sektörel Stratejiler
-
Ekonomik Gelişme
stratejileri ele alınmıştır.
SEKTÖREL ÇEŞİTLİLİK
SEKTÖREL STRATEJİLER
Sanayi
Karasu, ekonomik yönden farklı
yönlerde gelişme eğilimine sahiptir. Bir
yandan, doğal ve ekolojik değerleri ile
turizm sektörü için bir potansiyel iken,
diğer yandan, son yıllarda gelişmesini
en fazla sanayi alanında yaşamış ve
sanayi kenti olmaya doğru adım atmıştır.
Tarım alanlarının verimliliği ve fındık
üretme kapasitesi oldukça yüksektir.
Mevcut ekonomik yapıyı oluşturan bir
diğer sektör ise balıkçılıktır.
Karasu’nun, ekonomik çeşitliliğine
rağmen, temel sektörlerde yenilikçilik
yakalanmadığı ve sektörler arası
ilişkiler kurulmadığı için kent ekonomisi
canlanamamaktadır.
-
Sanayi yer seçiminin ekolojik
dengeyi tehdit etmemesi
-
Potansiyel sektörlerin iyi
yönlendirilmesi (ör. Otomotiv)
-
OSB’nin ekonomiye katkısından
faydalanılması
-
İhtisaslaşmış OSB’lerin kurulması
-
Endüstri Bölgesi oluşturulması
Bu temel sektörlerin yanı sıra;
-
Otomotiv
-
Enerji (rüzgar enerjisi)
-
Ulaşım
Çalıştayda önerilen sektörler için ele
alınan konular, Karasu’nun ekonomik
yönü için önemli ipuçları vermektedir.
Tartışılan konular,
sınıflandırılmıştır.
sektörel
bazda
Tarım
Balıkçılık
-
Bölgede yetişen tarım ürünlerinin
işleyecek sanayi tesislerinin
kurulması
-
Su ürünleri potansiyelinin iyi
değerlendirilmesi
Tarıma dayalı sanayi ve OSB’nin
geliştirilmesi
-
Balık çeşitliliğinin korunması
-
Balık hali kurulması
-
Su ürünleri işleme tesislerinin
açılması
-
Eğitim
-
-
Ticaret
-
Alternatif tarımın yapılması
-
Hizmet
-
Tarımda çeşitliliğin sağlanması
-
Fındığa dayalı sanayinin
geliştirilmesi
-
Tarımın modernizasyonu
sektörleri potansiyeller taşımaktadır.
Eğitim
Turizm
-
28
Turizm yatırımlarının
çeşitlendirilmesi ve yıl boyu
kullanılabilmesi
-
Alternatif turizmin geliştirilmesi
-
Sakarya Nehri’nin kullanılması
-
Butik otellerin yapılması
-
Restoran vb. turistik tesislerin
yapılması
-
Marina yapılması
-
Bölgenin bir eğitim şehri
olmasıÜniversite kurulması
-
Kalkınma amaçlı mikro ölçekli
sosyal projeler uygulanması
-
Kalifiye eleman yetiştirilmesi
Enerji ve Ulaşım
-
Rüzgar enerjisine yatırım
yapılması
-
Sakarya nehri taşıma projesinin
gerçekleşmesi
Ticaret-Hizmet
-
Hizmet sektörünün gelişimi
-
Kent merkezindeki ticaretin
canlandırılması
EKONOMİK GELİŞME STRATEJİLERİ
Ekonominin gelişmesi için kamu ve özel
sektör yatırımları entegre olmalıdır.
Ayrıca özellikle tarım sektöründe
yeni ve yaratıcı yatırımlar ile verimin
artırılması beklenilmektedir. Ekonomik
gelişmenin önemli ayaklarından birisi
olan ‘kalifiye işgücü’nün yanı sıra;
E
ŞİTLİK
Kent için yaratılan fırsatlara toplumun
eşit erişiminin sağlanması, farklı
bölgeler arasında eşit hizmet dağılımı,
kaynaklara eşit erişim, farklı güçler
arası denge, sorumluluk paylaşımı
sürdürülebilir kalkınmanın üçüncü
ilkesi olan eşitlik kavramının temel
konularıdır. Eşitlik ilkesi çerçevesinde;
-
Eşit Erişim
-
Katılım
-
Destek
-
Yatırım-Koruma Dengesi
-
Sektörlerde yenilik, AR-GE
çalışmalarının arttırılması
-
Yatırımların koordinasyonu ve
bütünlüğü
konuları ele alınmıştır.
-
Yeni işgücü
EŞİT ERİŞİM
-
Öz kaynaklı yatırım
-
Bütçe yaratılması
Kamusal alanlara ve hizmetlere ‘eşit
erişim’
ve kıyının, kamusal alan
olarak etkin kullanılmaması önemli bir
tartışma konusu olmuştur.
Katılımcılar;
DESTEK
-
Karasu kıyı bandından eşit
yararlanılmalı
-
Kamu hizmetleri herkese eşit ve
tarafsız ulaştırılmalı
Toplum içinde sosyal ve ekonomik
eşitliğin sağlanabilmesi için kamu
sektöründen beklentiler;
-
‘Kıyılar kamunun / halkın malıdır’
ilkesi uygulanmalı
KATILIM
Karar alma süreçlerine halkın ve
sivil toplum örgütlerinin katılımının
arttırılması
ve
mekanizmaların
oluşturulması gerekliliğinin yanı sıra;
-
Siyasi otorite ve sivil toplum
örgütlerinin iletişimi
-
Kurumlar arası sorumluluk
paylaşımı konularında öneriler
sunulmuştur.
-
Gelir düzeyinin artırılması
-
Eşit gelir dağılımı
-
Sosyal güvenlikte eşitlik
-
Girişimcilik projelerinin
desteklenmesi olarak ifade
edilmiştir.
YATIRIM - KORUMA DENGESİ
Karasu’ya bir yandan yatırım yapılması,
ancak bir yandan da doğanın korunması
ve sosyal hayata da eşit önem verilmesi
beklenilmektedir.
Doğayı
tahrip
eden bir yatırım, ekonomi – doğa
eşitliğini zedeleyecektir. Benzer şekilde
yatırımların sadece ekonomik alanda
değil, sosyal alanda da olması, bir başka
deyişle kaynakların dağılımında eşitlik
talep edilmektedir.
29
E
TKİN OLMA
30
SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI
ÜNİVERSİTELERİN ROLLERİ
VE
Kentlilerin karar süreçlerinde söz sahibi
olmaları ve uygulamada sorumluluk
üstlenmeleri, öncü ve önder olmaları
önemlidir.
Sosyal gelişme ve bilimsel katkı için
daha fazla etkin olması beklenen
iki örgütsel grup vardır; STK’lar ve
Üniversiteler.
Kentin gelişimi yalnızca kamu sektörün
sorumluğunda algılanmamalı, özel ve
sivil sektör yeterince etkin ve önder
olmalıdır. Yerel halk ise örgütlenme
yoluyla etkinliklerini artırmalıdırlar.
Etkin olmanın araçları arasında işbirliği,
ortaklıklar, örgütlenme ve paylaşım
kavramlarının yanı sıra;
Bu iki kurumun uzmanlık alanında katkı
sağlamaları ve özellikle üniversitelerin
Karasu’nun gelişimi için gerekli bilimsel
desteği sağlamaları önemsenmektedir.
Bu doğrultuda;
-
STK ve Üniversitelerin Rolleri
-
Kaynak Yaratabilme
-
İşbirlikleri ve Katılım konuları ön
plana çıkmıştır.
-
-
STK’ların uzmanlıkları ile karar
sürecine katılmaları
Üniversitelerin bölgede bilimsel
çalışmalarında toplum katkısı
alması
-
STK’ların etkin olması
-
Sivil insiyatifin geliştirilmesi
-
Farkındalık eğitimleri konuları ele
alınmıştır.
KAYNAK YARATABİLME
Kamunun
finansman
sağlamada
daha etkin olması, merkezi, yerel ve
öz kaynakların yanı sıra, uluslararası
fonları da araştırması ve kaynak
çeşitliliğini artırması beklenilmektedir.
Beklentiler aşağıdaki gibidir;
Mevcut olan bu yapılanmanın daha
etkin çalışması beklenmektedir. Katılım
ve işbirliği konusunda aşağıdaki konular
ele alınmıştır.
-
Karar alma süreçlerine katılım
-
Kent konseyin yeniden
yapılandırılması
-
Uluslararası
kaynaklardan
faydalanma (Dünya Bankası vb.)
-
Komisyon toplantıları
-
AB
fonlarında
yararlanma
için proje üretilmesi ve ARGE
çalışmaları yapılması
-
Halk Meclisinin etkin görev alması
-
Halkın bilgilendirilmesi
-
TCDD’nin ve diğer kurumların
etkin katılımı
-
Kurumların projelerini tanıtması
-
Eylem birlikteliği
-
Kamu - özel - sivil işbirliği
-
Kurumların şeffaf olması
İŞBİRLİKLERİ VE KATILIM
Etkin olmanın önde gelen koşulları
olan işbirliği ve katılım konuları
çalıştay katılımcılarının büyük kısmı
tarafından
ortaya
konulmuştur.
Halkın kent konseyleri yoluyla katılımı
önemsenmektedir.
E
LDE EDİLEBİLİRLİK
Kentlerin gelecek stratejileri için
kamusal
alanların,
finansman
kaynaklarının,
kaybolan
ekolojik
değerlerin vb. yeniden üretilmesi, bir
başka ifadeyle elde edilmesi önemli bir
konudur. Kentsel arazinin bir yatırım
aracı olarak değerinin artmasına
paralel olarak, kamusal alanların
nasıl yaratılacağı önemli bir strateji
alanı haline gelmiştir. Yatırımlar için
finansman elde edilmesine yönelik,
işbirliğine ve uzlaşmaya dayanan
yenilikçi
finansman
stratejileri
geliştirilmelidir. Elde Edilebilirlik başlığı
altındaki konular;
-Kamusal Alanların Elde Edilmesi
-Kaybolan Değerlerin Geri Kazanımı
-Değer Yaratmadır.
KAMUSAL ALAN ELDE EDİLMESİ
Karasu açık kamusal alanlar ve
sosyal donatılar bakımından yetersiz
görülmektedir. Bu çerçevede kıyı
başta olmak üzere kamusal alanların
yaratılması için;Kıyı kenar çizgisi içinde
yer alan arazi ve yapıların kamuya
kazandırılması
-
Hazine arazilerinin kamunun
kullanımına
sunulması
(toplumsal hizmetlere tahsis
edilmesi)
-
Projelerde üstün kamu yararlı
ilkesinin gözetilmesi
-
İmar planlarının revize edilmesi
KAYBOLAN
KAZANIMI
DEĞERLERİN
GERİ
Zaman içinde, yanlış uygulamalardan
dolayı kaybedilen orman, kıyı, biyolojik
çeşitlilik, Mersin Balığı gibi değerlerin
yeniden kazanılması beklenilmektedir.
-
Sakarya nehrinde kaybedilen
biyolojik
çeşitliliğin
geri
kazanılması
-
2B
Kanunu’nun
eksik
uygulanmasından dolayı fındık
üreticilerinin
mağduriyetinin
giderilmesi
-
2B
Arazilerinin
dönüşümü
veya
verilmesi
ormana
sahibine
-
Kıyı içinde yer alan yapıların ortak
çözümlerle karara bağlanması
-
Kumsalın yeniden kazanılması
-
TİGEM arazisinin yeniden elde
edilmesi
-
Mersin balığı sayısının artırılması
DEĞER YARATMA
Değer yaratmanın ön temel koşulu
kalitenin arttırılmasıdır. Kentsel mekan
kalitesinden işgücü kalitesine kadar
birçok konuyu kapsayan Değer yaratma
stratejisi Karasu’ya yaratıcı sınıflar,
turistler, yatırımcıları çekecektir.
-
Değer yaratma
kalitenin artması
için
görsel
-
İş olanakları, mesleki eğitim
-
Yaratıcı sınıf
-
Çözüm ortaklıkları
31
En
te
gr
as
y
on
El
Ed de
ile
bi
lir
lik
O
Et
lm kin
a
Eş
itl
ik
Ek
on
om
i
Ek
ol
oj
i
Karasu’nun Geleceği Çalıştayı
1. Ekolojik Değerler (longoz, dere, nehir, mersin balığı, göller)
5. Sakarya Nehri ağzının düzenlenmesi
2. Sanayi-Ekoloji çatışması
6. Bütüncül Koruma Planı
3. Acarlar Longozu Kuruma Riski
7. Organik & Sürdürülebilir Tarım
4. Karadeniz Sahili Kıyı Aşınması
8. Büyük Akgöl Sulak Alanı
1. Sektörel Çeşitlilik (turizm, tarım, sanayi,balıkçılık)
5. Sakarya Nehri Taşıma Projesi
2. Yeni Liman Yatırımı
6. Alternatif Tarım &Alternatif Turizm
3. OSB
7. Su ürünleri potansiyeli ve kapasitesi
4. Fındık üretme kapasitesi
8. Yenilik ve AR-GE çalışmaları
1. Kıyı Bandına Eşit Erişim
5. Kaynakların dağılımında eşitlik
2. Kamu Hizmetlerine Eşit Erişim
6. Yatırım-Koruma dengesi
3. Karar Alma Süreçlerine Katılım
7. Gelir düzeyinin arttırılması
4.Girişimcilik projelerinin desteklenmesi
8. Sosyal güvenlikte eşitlik
1. Kurumlar arası işbirlikleri
5. Halk Meclisinin Etkinleştirilmesi
2. Kalkınma Ajansı
6. Komisyon Toplantıları
3. STK’lar ve Üniversiteler
7. Kaynak Araştırma
4. Kent Konseyinin Yeniden Yapılandırılması
8. Sivil İnisiyatifin Geliştirilmesi
1. Kıyı Kenar Çizgisi İçinde Yer Alan Yapılar
5. TİGEM Arazisi
2. Sakarya Nehri Biyolojik Çeşitliliğin Geri Kazanımı
6. Kumun Yeniden Kazanımı
3. 2B Arazilerinin Yeniden Ormana Dönüşümü
7. Değer Elde Etme
4. Mersin Balığı Popülasyonu Arttırma
8.Kamusal ve Sosyal Alanlar
1. Adapazarı-Karasu-Bartın Demiryolu Projesi
5. Ekonomi-ekoloji entegrasyonu
2. Karadeniz’e kıyısı olan kentler ile entegrasyon
6. Tarım-turizm & tarım- sanayi entegrasyonu
3. Karasu, Kocaali, Kaynarca (3K) Entegrasyonu
7. Liman & Nehir Taşımacılığı
4. Bölge ile Entegrasyon
8. Kent-kıyı entegrasyonu
6E ANALİZİ
Ekoloji
Ekolojik Denge, Risk ve Fırsatlar
Kültürel Ekoloji
Kentsel Ekoloji
Kırsal Ekoloji
Bölge Ekosistemi
Kent Peyzajı
Ekonomi
Temel - Yenilikçi Sektörler
Yatırım Fırsatları
Fırsat Alanları
Değer Döngüsü
Çeşitlilik Yönetimi
İstihdam Artışı
Kaynaklara Eşit Erişim
Eşit Paylaşım
Güçler Arası Denge
Sorumluluk Paylaşımı
Eşitlik
Kamu - Özel - Sivil İşbirlikleri / Ortaklıklar
Örgütlenme
Liderlik
Taraflar Arası Buluşmalar
Kentler Arası Paylaşım
Kişi ve Kurumlar Arası
Ortak Akıl
Etkin Olma
Kamusal Alan Elde Etme
Kaynak Elde Etme
Yaratıcılık
Değer Elde Etme/Yaratma
Çözüm Ortaklığı
Elde Edilebilirlik
Kent Bölge Entegrasyonu
Kentsel - Bölgesel Ağlar
Mavi-Yeşil Entegrasyonu
Sosyal Entegrasyon
Mekansal Entegrasyon
Entegrasyon
32
E
NTEGRASYON
Entegrasyon,
kentsel
gelişmenin
toplumsal, mekansal ve ekonomik
stratejilerin temel bir bileşenidir. Bu
çerçevede kent-bölge, mavi-yeşil, kentkentli buluşmaları;
-
Mekansal Entegrasyon
-
3K Altın Üçgeni İçinde Ekonomik
Entegrasyon
-
Ekonomi-Ekoloji Entegrasyonu
-
Sektörler arası Entegrasyon
-
Kararların Entegrasyonu
-
Ulaşım Yatırımları
3K ALTIN ÜÇGENİ İÇİNDE EKONOMİK
ENTEGRASYON
-
Turizm - Tarım
-
Tarım-Sanayi
Karasu’nun
doğusunda
bulunan
Kocaali ve batısında bulunan Kaynarca
ilçeleri ile kuracağı işbirliğinin, bir güce
dönüşerek her üç ilçe için de ekonomik,
ekolojik ve sosyal alanda yeni fırsatlar
yaratacağı
düşünülmektedir.
Bu
düşünce üst ölçek çevre düzeni
planlarına da yansımıştır.
-
Sanayi -Ticaret
EKONOMİ-EKOLOJİ ENTEGRASYONU
başlıkları altında özetlenmiştir.
Ekonomi ve ekoloji dengesinin oldukça
hassas olduğu Karasu, bir yandan
ekolojik özellikli doğal alanları bir
yandan yine bu alanlar için tehdit
oluşturabilecek sanayi ve yapılaşma
gelişimlerinin karşı karşıya olduğu bir
süreçtedir.
MEKANSAL
SEKTÖRLER ARASI ENTEGRASYON
ENTEGRASYON
Karasu’nun çevre ilçeler, bölgesi
ve özellikle Karadeniz’e kıyısı olan
kentlerle mekansal bağlantılarının
güçlendirilmesi beklenilmektedir.
-
Kent ve kıyı entegrasyonu
-
Üniversite-kent-kentli
entegrasyonu
-
İlçeler arası entegrasyon
-
Bölge içinde entegrasyon
-
Uluslararası entegrasyon
KARARLARIN ENTEGRASYONU
Karasu
ilçesinin
gelişmesi
ve
Karasu’da yaşayan, yatırım yapan tüm
kişi ve kurumlar tarafından karar
alma süreçlerinde etkili olmaları
beklenilmektedir. Bu nedenle farklı
kurumsal çabaların entegrasyonunun
sağlanarak, ortak bir amaç çerçevesinde
hareket edilmesi beklenilmektedir.
ULAŞIM YATIRIMLARININ
ENTEGRASYONU
Bu ulaşım yatırımlarının hem birbirleri
hem de kentsel gelişim ile uyumlu
olması beklenilmektedir. Karasu’nun
çevresi ve bölgesi ile entegrasyonunun
sağlanması
için,
çeşitli
ulaşım
yatırımlarının iyi entegre edilmesi
katılımcılar tarafından vurgulanmıştır.
Ulaşım alt yapısı entegrasyonu (
karayolu, demiryolu, nehir, deniz
ulaşımı)
-
Deniz aşırı (Karadeniz kıyısı) olan
limanlarla entegrasyon Deniz
yolu taşımacılığı entegrasyonu
-
Liman projesinin uygulama
planları ile entegrasyonu
-
Bölgeye havaalanı
gerekliliği
yapılması
Karasu ve bölgesinde demiryolu
yatırımları, liman, nehir taşımacılığı
Karadeniz sahil yolu pek çok yatırım söz
konusudur.
Ekonomik sektörlerde yaratılan katma
değerin artırılması için sektörler arası
bir etkileşim yaratılması ve piyasaya
yeni ürünlerin sunulması gerekliliği
ortaya
konulmuştur.
Özellikle
üretim kapasitesi en yüksek olan
fındığın, sanayide farklı ürünlerinin
geliştirilerek üretilmesi vurgulanmıştır.
Benzer şekilde tarımın da turizm
alanında bir girdi olarak kullanılması
önerilmektedir.
Sektörler
arası
etkileşimle yenilikçi ve değer yaratan
bir ekonomi yaratılacağı ortak bir
düşüncedir. Katılımcılar tarafından
aşağıdaki sektörlerde entegrasyonun
önemini vurgulamışlardır.
33
3- 6K ANALİZİ
Karasu’nun geleceğini yönlendirecek
temel temalar 6K’dan oluşmalıdır.
Bu çerçevede;
1. Kimlik: Karasu’nun kimliği ve kentsel
imajı ne olmalıdır?
2. Kapasite: Bölgesel ve kentsel
kapasiteler nasıl artırılabilir?
3. Kalite: Karasu’nun özellikle kentsel
yaşamla ilgili kalite düzeyi nasıl
kullanılabilir?
4. Katılım: Sosyal, ekonomik ve
mekansal gelişime tarafların katılımı ve
katkıları nasıl sağlanır?
K
İMLİK
Günümüz kentleri,
farklılaşan
kimlikleri ve özellikli temalarla
geleceğini kurgulamaktadır. Kimliğin
belirlenmesinde kentin ve içinde
bulunduğu
bölgenin
dinamikleri
önemlidir. Kimliğin yeni fırsatlar
yaratması açısından, kimlik ile kentsel
gelişme ilişkisinin kurulması, kimliğin
yerel ve küresel düzeyde tanıtılması
önemlidir.
sorularının
yanıtları
Karasu’nun
Geleceği’ni belirleyecektir.
Karasu’nun potansiyellerine, konumsal
avantajlarına ve farklılaşan değerlerine
bağlı olarak kent kimliği önerileri
yapılmıştır. Bu öneriler turizm, ekokent ile sanayi kenti arasında geniş bir
çerçevede yer almaktadır.
o Mavi ile yeşilin buluştuğu
kent
-
o Sahil kenti
o Nehir kent
o Kumsal
-Kent Kimliği Eksikliği
o Longoz
-Kent Kimliği Önerileri
-Somut Olmayan
Değerler
TURİZM KENTİ
o Şifalı kum kenti
o Kıyı kenti
Kültürel
o Rota kent
o Mersin balığı
tartışılmıştır.
KENT KİMLİĞİ EKSİKLİĞİ
Karasu’nun öne çıkan bir kent kimliği
olmaması, Karasu’da yaşayanların
kendilerini kentle özdeşleştirmediği;
-
Kentlilik bilinci eksikliği,
-
Kentsel mekanların kalitesizliği,
ifadeleri ile ortaya konulmuştur.
34
o Turizm ve tarıma dayalı kimlik
Bu çerçevede;
5. Kaynak: Bölgesel ve yerel kaynaklar
nasıl değerlendirilebilir?
6. Kurgu: Yeni mekansal kurgu nasıl
tasarlanmalıdır?
KENT KİMLİĞİ ÖNERİLERİ
-
EKO KENT
-
CAZİBE MERKEZİ
-
HUB KENT
-
LOJİSTİK KENTİ
-
LİMAN KENTİ
-
SANAYİ KENTİ
-
SPOR KENTİ
SOMUT
OLMAYAN
DEĞERLER
KÜLTÜREL
Karasu’ya özgü, halkoyunları ve mutfak
kültürü gibi, somut olmayan kültürel
değerlerin
yaşatılmasının
kimlik
yaratmada önemli bir rolü olduğu,
bu değerlerin korunması yaşatılması
gerekliliğinin altı çizilmiştir.
K
APASİTE
Kapasite,
insanların,
kurumların,
örgütlerin, hedeflerine ulaşabilmek için
sahip oldukları yetilerini ve olanaklarını
tanımlayan bir kavramdır. Karasu’nun
gelecek hedeflerine ulaşmak için
özellikle bölgesel, kentsel ve yerel
kapasiteleri iyi analiz edilmelidir.
MEKANSAL KAPASİTE
-
Konumsal avantajı
Karasu’da, yerel halkın ihtiyaç duyduğu,
açık yeşil alan, okul, hastane vb. sosyal
donatı alanları ile ve turizm çekici kültür
kongre merkezi, otel, kaliteli kentsel
çevre vb. kullanımların kapasitelerinin
yetersiz olduğu düşünülmektedir.
-
Doğal değerler ve sit alanları
-
Hayvancılık potansiyeli şeklinde
özetlenmiştir.
YATIRIM
ÇEKME
ARTTIRMA
KAPASİTESİNİ
K
ALİTE
Kalite, geçmişte yalnızca mal ve
hizmetlerin belli standartlara uygun
olarak üretilmiş olması çerçevesinde
ele alınan bir kavram iken, günümüzde,
mimari, kentsel tasarım, mekan, yaşam
gibi, kent ile ilgili öğelerle birlikte de
sıkça anılmaya başlamıştır.
-
İnsan Kapasitesi
-
Mekansal Kapasite
-
Ekonomik Potansiyeller
Mevcut
potansiyellerin
fırsata
dönüştürülmesi için bazı kapasitelerin
arttırılması gerekmektedir. Bunlar
tesis vb. altyapılardan oluşan somut
kapasiteler olduğu kadar, birlikte iş
yapabilme ve katılımcı yönetim gibi
soyut kapasiteleri de kapsamaktadır.
Katılımcılar
aşağıdaki
görüşleri
belirtilmiştir.
-
Yatırım Çekme Kapasitesi
-
Su ürünlerini işleme tesislerinin
kapasitelerinin arttırılması
-
Konaklama tesislerinin sayı ve
niteliklerinin arttırılması
-
İşbirliği kapasitesinin geliştirilmesi
-Doğal Çevre Kalitesi
-
Yönetişim kapasitelerinin
arttırılması
-Yaşam Kalitesi
Kapasite başlığı altında ele alınan
konular;
başlıkları altında özetlenebilir.
İNSAN KAPASİTESİ
Gelişmekte olan sektörlerde doğacak
yüksek eğitimli işgücü talebini
karşılayacak insan kapasitesinin yeterli
olmadığı, iş alanları yetersiz olduğu için
işsizlik sorunu bulunduğu vurgulanan
bir konu olmuştur.
Bu çerçevede, bir yandan yerel istihdam
politikaları ile yeni iş yatırımlarının,
hem de eğitim altyapısı ile nitelikli
işgücünün
Karasu’ya
çekilmesi
beklentisi;
-
İşgücü kapasitesinin arttırılması
-
Nitelikli insan gücü sorunu
-
İşsizlik
-
Endüstri meslek liselerinin
arttırılması gerekliliği önerileri ile
ortaya konulmuştur.
EKONOMİK POTANSİYELLER
Karasu, hem kırsal üretim, hem eşsiz
doğal değerler ve konumu açısından
gerekli potansiyellere sahiptir. Bu
potansiyellerin iyi değerlendirilerek
ekonomik fırsata dönüştürülmesi
beklenilmektedir.
Ekonomik
gelişmeyi
tetikleyecek
potansiyeller ve avantajlar katılımcılar
tarafından;
-
Turizm potansiyeli
-
Tarımsal kapasite (fındık: 28.000
ton/yıl)
-
Doğa, iklim, coğrafya potansiyeli
-
Su ürünleri kapasitesi
-
Kaynak kapasitesinin harekete
geçirilmesi
-
Bilgi ve güvene dayalı şirketleşme
sağlanması
İnsanların bir kentte yaşamasını
tercih etmelerini etkileyen faktörlerin
arasında, iş olanakları olduğu kadar o
kentteki yaşam ve çevre kalite düzeyi
de ön sıralara yerleşmeye başlamıştır.
Kalitenin yükseltilmesi pek çok fayda
sağlamaktadır. Bunlar arasında sosyal,
ekonomik boyutta ‘değer’ yaratmak,
sosyal çeşitlilik sağlamak, insan ve
yatırım çekmek, güvenlik sağlamak
sayılabilir.
Katılımcıların görüşlerini;
-Kentsel Kalite
-Gelişme için Kalite
olarak sınıflandırabiliriz.
35
DOĞAL ÇEVRE KALİTESİ
KENTSEL KALİTE
Karasu’nun sahip olduğu zengin
doğal çevrenin, özellikle su ve toprak
kalitesinin
sürdürülebilirliğinin
sağlanması, kirlilik tehdidi oluşturan
unsurlara karşı tedbirler alınması
gerekliliği;
Karasu’da ‘yanlış yatırımlar’ ve ‘plansız
şehirleşme’ sonucu yapı ve kentsel
doku kalitesinin düşük olduğu, nehir vb.
önemli kentsel peyzaj potansiyellerinin
kentsel tasarımda yerini bulmadığı,
halkın günlük kamusal yaşamını
geçirebileceği meydan, park vb.
alanların eksik olduğu ifade edilmiştir.
Ayrıca, turizm çekecek kaliteli kentsel
altyapının eksikliği vurgulanmıştır.
Planların bütüncül ele alınması ve Kent
Estetiği Birimi kurulması gibi öneriler
de sunulmuştur.
-
Su ürünleri kalitesinin
sürdürülmesi
ATILIM
Bir kenti güçlü, kimlikli, yaşanabilir,
gelişmiş ve zengin bir kent haline
getirmek tüm kentlinin sorumluluğu
olmalıdır. Karasu’da yaşayan, çalışan,
üreten, çeşitli faaliyetlerde bulunan
tüm kişi, kurum ve örgütler bu
hedeflere ulaşmada kentsel paydaşlar
haline gelmelidir. Ortak bir hedefe
yönelik birlikte atılan adımlar,
daha uzun soluklu ve etkili olacağı
gibi, kentsel kimlik oluşumunu da
destekleyecek ve ‘Karasulu’ olma
kültürünü körükleyecektir.
-
Sakarya Nehrinde oluşan kirliliğin
geri dönüşümünün sağlanması
-
Doğal kaynakların kalitesinin
sürdürülebilir kılınması
-
Kıyı bandının kullanılarak
korunması
Katılım başlığı altında;
-
İşbirliği
-
Koruma-kullanma dengesinin
sağlanması
-
Paylaşım
-
Su kalitesinin korunması
-
Üretim temaları öne çıkmıştır.
-
Çevre bilincinin arttırılması olarak
ifade edilmiştir.
YAŞAM KALİTESİ
Kalite kapsamında öne çıkan bir diğer
konu ‘yaşam kalitesi’ olmuştur. Bu
çerçevede beklentiler aşağıdaki gibidir;
36
K
-
Yaşam kalitesinin arttırılması
-
Sosyal donatı alanlarının nüfusla
paralel bir şekilde planlanması
-
Eğitimde kalitenin arttırılması
-
Kapasite arttırma programları ile
nüfusun niteliklerinin arttırılması
İŞBİRLİĞİ
GELİŞİM İÇİN KALİTE
Gelişmenin sağlanması için pek çok
alanda ‘kalitenin arttırılması gerekliliği;
-
Ürün çeşitliliği ve kalitesi
-
Kurumlar ve kişiler arası iletişim
kalitesi
-
Hizmet sektöründe kalite artırımı
-
Yatırım kalitesi
-
Kaynakların kaliteli kullanımı
konuları ile özetlenmiştir.
Kamu-özel ve sivil sektörler arasında
işbirliklerinin geliştirilmesi ve ortak
vizyon ve hedefler çerçevesinde
sorumlulukların paylaşımı, katılım
konusunda vurgulanan konulardan
birisidir. Bu çerçevede özellikle
planlama sürecine özel ve sivil
sektörün katılımının teşvik edilmesinin,
yerel beklentilerle örtüşen ve daha
uygulanabilir bir süreç için gerekli
olduğu ifade edilmiştir.
PAYLAŞIM
Katılımın
önemli
bileşenlerinden
‘bilgi paylaşımı’ öne çıkan konulardan
birisidir. Bilgi paylaşımının kamu ve
yerel toplum arasında oluğu kadar
üniversiteler ve kamu arasında da
olması gerektiği belirtilmiştir. Bilginin
paylaşımında şeffaflık ve farklı
tarafların görüşlerinin karar süreçlerine
yansıtılması
önemsenmektedir.
Katılımın aşağıdan yukarı ve kurumsal
düzenlemeler gerektirdiği ifade edilen
görüşlerden ortaya çıkmaktadır. Bilgi
paylaşımı yoluyla katılım konusunda
aşağıdaki düşünceler ifade edilmiştir.
-
Halkın etkin bilgilendirilmesi
-
Kadınların, gençlerin ve
dezavantajlı sosyal grupların
katılımının artırılması
-
Halk toplantıları yapılması
-
Kent meclislerinin etkinleştirilmesi
-
STK’ların karar süreçlerine
katılımıKarar süreçlerinde
aşağıdan yukarı yapılanmanın
kurgulanması
-
Yatırım, planlama vb. konularda
toplum görüşü alınması
-
Gelecek projelerin katılımla
oluşturulması
-
Kurumların şeffaflığı
-
Uzlaşma yoluyla projelerin
gerçekleştirilmesi
-
-
K
AYNAK
Kentlerin gelişmesi için gelişmesi için
finans ve insan kaynağı önemlidir.
Kentlerin
yenilenmesi
sürecinde
ekonomik canlılığın sağlanması ve
bölgesel ölçekten yerel ölçeğe kadar
tüm seviyelerde kaynak yaratılması
için hem finansman, hem insan hem
de doğal kaynakları yeniden ele
alınmalıdır.
-
Bankacılık sektörü yoluyla kredi
ve destekler sağlanması
-
Bölge ölçeğindeki sınır ötesi
kaynaklardan faydalanılması
-
Yurt dışındaki sermayenin
Karasu’ya çekilmesi
-
-
Kaynak başlığı altında ifade edilenler;
AB fonları ve marka hibelerine
başvurulması
Ekonomik odaklara (İstanbul ve
Kocaeli) yakınlığın fırsatlarından
faydalanılması şeklindedir.
-
Kaynak Yaratma Stratejileri
KENDİNE YETERLİLİK-DEĞER YARATMA
-
Kendine Yeterlilik-Değer Yaratma
-
İnsan Kaynağı Geliştirme
Kurumlar arası “bilgi” paylaşımı
-
Doğal Kaynakları Koruma
Üniversite, kamu ve halk arasında
bilgi paylaşımı
konuları altında sınıflandırılmıştır.
Dış kaynaklı desteklerin yanı sıra,
kendine yeten, kendi kaynağını
yaratabilen, üretken bir Karasu
beklentisi aşağıdaki ifadelerde yer
almaktadır.
Kaynak yaratmada yerel, bölgesel ve
uluslararası boyuttaki strateji önerileri;
Karar
süreçlerinin
yanı
sıra
STK’ların kooperatiflere katılımı da
vurgulanmıştır.
Yerel kaynakların değer yaratması
ve kullanılması
-
Özel sektör yatırımlarının artması
-
Kamu yatırımlarının artması
-
Kooperatif ve birlikler kurulması
-
Yerel sermayenin istihdam
sağlaması
-
Mevcut kaynak potansiyelinin
harekete geçirilmesi
KAYNAK YARATMA STRATEJİLERİ
Finansman kaynağı yaratma, ekonomik
gelişmenin ön koşullarından birisi
olarak ortaya çıkmaktadır. Bu çerçevede
bir takım stratejilerin altı çizilerek,
mevcut sistemde işleyen eksikliklere
ve yeni fırsatlara vurgu yapılmıştır.
ÜRETİM
-
-
Bireysel yatırımdan ‘organize’
yatırıma dönüşüm gerekliliği
-
Girişimcilik ve ortaklık kültürünün
geliştirilmesi
-
Kamu-özel-sivil finansman
modellerinin geliştirilmesi
İNSAN KAYNAĞINI GELİŞTİRME
Beyaz ve yeşil yakalı insan kaynağının
geliştirilmesi, yeni yüzyıl kentlerinin
ekonomilerinin
temelinde
yer
almaktadır. Bu gereklilik öne çıkarılarak,
-
Karasu’da bu konuda olumlu
gelişmeler olduğu,
-
Nitelikli işgücünün hızlı değişimi,
-
Meslek Yüksek Okulu ile artan
akademisyen ve öğrenci nüfusunu
varlığı bunun göstergesi olarak
vurgulanmıştır.
DOĞAL KAYNAKLARI KORUMA
EĞ
Karasu ile ilgili en hassas ve önemli
görülen konulardan birisi Acarlar
Longozu,
kıyısı,
Mersin
Balığı,
Sakarya Nehri gibi bir çok doğal
kaynakların korunması ve yatırımların
bu
hassasiyetlere
göre
bilinçli
şekillenmesidir.
37
K
-
Vizyon sahibi yöneticiler
KORUMA-GELİŞME KURGUSU
-
“Bilimsel” temellere dayanan
kararlar
Yeşil kent
-
Paydaşlar arası işbirliği ve destek
-
Mekansal ve ekonomik gelişimin
bütüncül kurgusu
-
Adımların ve süreçlerin
kurgulanması
-
YATIRIM KURGUSU
Gelecek Kurgusu / Yeni Mekansal
Kurgu
Kent ve gelişme alanları ile
bütünleşme
Karasu’nun temel konularından birisi
koruma-gelişme, bir başka ifadeyle
ekonomi-ekoloji dengesidir. Bunun
sağlanması için aşağıda belirtilen
konuları içeren kapsamlı kurguya
ihtiyaç duyulmaktadır.. Ekonomiekoloji uyumu
-
Alt yapısı tam ve güçlü bir kent
-
Kent Yönetimi Kurgusu
-
-
Yatırım Kurgusu
İmar planlarının yeni mekansal
kurgu ile uyumu
-
Koruma –Gelişme Kurgusu
-
Yer seçimlerinin bilimsel ve bilinçli
yapılması
başlıkları altında özetlenmiştir.
-
GELECEK KURGUSU/ YENİ MEKANSAL
KURGU
Karasu’nun kongre merkezine
dönüştürülmesi
-
Geçmişin iyi değerlendirilmesi
-
Modern şehirleşme
-
Yaşanabilir mekanların yaratılması
URGU
Karasu’nun Gelecek kurgusu, çalıştay
süresinde tartışılan ekonomi-ekoloji
dengesi, mekansal bütünleşme, kimlik
yaratma vb. bir çok sonuca bağlı olarak
tartışılmıştır.
Tartışılan konular;
-
Karasu’nun
geleceğinin
kurgulanmasında yeni bir mekansal
kurguya
ihtiyaç
duyulduğu
düşünülmektedir.
Bu
çerçevede
bütüncül planlama, doğal ve mimari
değerlerin yeni mekansal yapıya
entegrasyonu, altyapının önemi vb.
görüşler aşağıda sunulmuştur;
38
-
Nehir – kent – deniz ilişkisi
-
Kentin köylerle bütünleşik
planlanması
-
Yeni mekansal kurgu için zemin ve
altyapının önemi
-
Canlandırma
-
Sakarya Nehri etrafı aktivite
alanları tasarlanması
-
Karadeniz mimarisinin yaşatılması
-
KENT YÖNETİMİ KURGUSU
Karasu’nun
Geleceği’nin
iyi
kurgulanması için kent yöneticilerin
ve karar alıcıların rollerinin oldukça
önemi
vurgulanmıştır.
Kent
yöneticilerin vizyon sahibi, katılımcı
ve rasyonel özelliklere sahip olmaları
beklenilmektedir. Kent yönetimi ve
yöneticilerinden beklentiler aşağıdaki
gibi ifade edilmiştir;
-
Uzlaşma sağlanmış projelerde
koordinasyon yetisi güçlü yönetim
Karasu’da gerçekleşecek yatırımların,
bir yandan bölgenin değerlerini ön
plana çıkaran, bir yandan fırsatları
ve potansiyelleri iyi değerlendiren
ve bir yandan da fizibilite yoluyla
uygulanabilirliği test edilmiş, rasyonel
bir şekilde kurgulanmalıdır.
-
Kıyı siluetine ve peyzajı ile uyumlu
yapılaşma
-
Acarlar Longozu, Maden Deresi ve
Akgöl’ün korunması
-
Koruma – kullanma dengesi
-
Kumsalın yeniden kazanılması
Ku
rg
u
Ka
yn
ak
Ka
tıl
ım
Ka
lit
e
Ka
pa
si
te
Ki
m
lik
Karasu’nun Geleceği Çalıştayı
1. Kent kimliği, kültürel kimlik, kıyı kent imajı
5. Sanayi Kenti
2. Turizm Kenti
6. Hub Kent
3. Eko-Kent
7.Lojistik Kent
4. Liman Kenti
8. Somut Olmayan Kültürel Değerler
1. İnsan kapasitesi
5. İşbirliği Kapasitesi
2. İstihdam kapasitesi /işsizlik
6. Yönetişim Kapasitesi
3. Altyapı Kapasitesi
7. Yatırım Çekme Kapasitesi
4. Sosyal Donatı Kapasitesi
8. Su ürünleri ve fındık üretme kapasitesi
1. Su ve su ürünleri kalitesi
5. Sakarya Nehri Kirliliği
2. Kentsel Kalite
6. Eğitim Kalitesi
3. Kentsel Peyzaj Potansiyelleri
7. Kent Estetiği
4. Yaşam Kalitesi
8. Turizm Altyapısı
1. Kamu - özel - sivil işbirliği
5. Bilgi Paylaşımı
2. Gelecek Çalıştayları
6. Aşağıdan yukarı örgütlenme
3. Ortak Vizyon
7. Üretime katılım
4. Kent Meclisleri
8. Uzlaşma
1. Yatırım potansiyelleri
5. Ekonomik Odaklara (İst.-Ank.) Yakınlık
2. AB ve diğer fonlar
6. Kooperatif ve Birlikler
3. Girişimcilik
7. Yerel Sermaye
4. Organize Yatırım
8. Doğal Kaynaklar
1. Gelecek Kurgusu
5. Karadeniz Havzası
2. Yeni Mekansal Kurgu
6. Ekonomi-ekoloji dengesi
3. Kıyı - kent ilişkisi
7. Bütünleşme
4. Su-kent ilişkisi
8. Altyapı
6K ANALİZİ
Kentsel Kimlik (Yoğunluk Odakları, Yollar,
Kent Girişleri, Kenarlar, Kamusal Alanlar)
Kültürel Miras
Bölgesel Kimlik
(Sanayi Kenti, Kıyı Kent, Eko Kent)
Kentsel İmaj
Kentsel Tasarım Kriterleri
Kimlik
Gelişim, Koruma, Dönüşüm Kapasitesi,
Sosyal Donatı Elde Etme Kapasitesi,
Ekonomi ve Finansman Kapasitesi,
Kamu Yatırım, Piyasa Yatırım Kapasitesi
İşbirliği Kapasitesi
Kapasite
Yaşam Kalitesi / Donatı Alanları, Kamu
Hizmet Alanları, Yeşil Alanlar, Kıyı Kullanımı
Mekan Kalitesi / Yeterli ve Erişilebilir
Kamusal Alanlar, Kentsel Çevre Kalitesi,
Yaşama ve Çalışma Alanları Kalitesi
Çevre Kalitesi
Kıyı Erişimi
Kalite
Kapsamlı Halk Katılımı
Kurumlar Arası Bilgi Paylaşımı
Kadın, genç ve çocukların katılımı
Yerel Liderler, Sivil Toplum Örgütleri, Kamu ile
İletişim ve İşbirliği Potansiyeli
Planlama Süreçlerine Katılım
Katılım
Bölgesel ve Yerel Kaynaklar
Kıt Kaynakların Etkin Kullanımı
Kamu- Özel - Sivil Finansman Modelleri
Yatırım Potansiyelleri
Kaynak Odaklı İşbirlikleri
Kaynak
Yeni Mekansal Kurgu
Mekansal Gelişim Strateji Çerçevesi
Kurgu
39
40
2. Bölüm
Karasu
Nereye Gidiyor?
B. KARASU NEREYE GİDİYOR?
Çalıştayın ikinci kısmında, Karasu’nun stratejik yönü, stratejik gelişme eksenleri (liman projesi, Acarlar Longozu, OSB projesi, ulaşım projeleri, farklılık yaratan temaları ve
ortak vizyonu tartışılmıştır.
İŞBİRLİĞİ POTANSİYELLERİ
Karasu, sınır ötesinde Karadeniz Havzası, Marmara Bölgesi’nde Kocaeli, İstanbul, Düzce, Zonguldak ve Bartın, yakın çevresi içinde Kaynarca ve Kocaali ilçeleri ile işbirlikleri
ve güç birlikleri kurmalıdır.
1. KARADENİZ HAVZASI
Sınır ötesinde, Karadeniz Havzasındaki liman kentleri,
ekonomik değer paylaşımını tetikleyecek fırsatlar
sunmaktadır. Karasu’nun Marmara Bölgesi ile güçlü
lojistik bağlantıları ve İstanbul, Kocaeli, Zonguldak ve
Bartın’ın sanayi üretimi kapasitesi dikkate alındığında,
Karasu, Karadeniz’e açılım noktası olarak ortaya
çıkmaktadır. Karadeniz’deki liman kentleri ile Karasu
arasındaki lojistik ilişkilerinin geliştirilmesi için sınır ötesi
işbirlikleri kurgulanmalıdır. Karadeniz Ekonomik İşbirliği,
tarım, hizmet sektörü, kültür, eğitim, enerji, çevre
koruma, bilgi ve iletişim, kurumsal iyileşme, yönetişim,
turizm, ticaret, ulaşım ve ekonomik gelişim konularında
paylaşım ve işbirlikleri sağlamaktadır.
Karadeniz Ekonomik İşbirliği
42
‐
Ermenistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Gürcistan,
Yunanistan, Moldova, Romanya, Arnavutluk,
Rusya, Türkiye, Ukrayna,Sırbistan..
‐
Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü;
‐
20 milyon m²’lik alanı 350 milyon kişi
‐
İhracat kapasitesi, yıllık 300 milyar $
‐
Petrol, doğal gaz kaynakları ve maden yatakları
‐
Avrupa’daki en önemli ulaşım ve enerji koridoru
C. NEREYE GĠDĠYOR?
Karadeniz Havzası
2. MARMARA BÖLGESİ
Marmara Bölgesi’nde Kocaeli, İstanbul, Düzce, Zonguldak ve Bartın ile tarım, sanayi
ve turizm sektörlerinde bütünleşme olanakları bulunmaktadır.
İstanbul Çevre Düzeni Planı’nda Karasu ile ilgili 3 konunun önemi vurgulanmıştır.
Bunlar,
Bartın
‐
Adapazarı ve Karasu aksının açılması ve Karasu Limanı ile bağlantı kurulması
‐
Adapazarı-Düzce-Karadeniz Ereğlisi noktalarını birbirilerine bağlayan
Karadeniz Sahili Demiryolu Projesi
‐
Zonguldak
İstanbul
İstanbul ve Karasu arasında, Sakarya Nehri ile nehir taşımacılığı
potansiyelidir.
Ereğli
Karasu
Şile
Kaynarca
Kocaali Akçakoca
Düzce
Kocaeli
Yalova
Bolu
Sakarya
Kuzey Marmara’nın gelişim eğilimleri de Karasu Limanı’nın Karadeniz’e
açılımdaki önemini ortaya koymaktadır.
3. 3K ALTIN ÜÇGENİ
Kaynarca, Karasu ve Kocaali arasında Ekonomik İşbirliği kurgusu yapılmalıdır.
İşbirliğinin en önemli konuları ise Tarım, Turizm, Taşımacılık ve Sanayi (3T1S)
olmalıdır.
Tarım: Tarım arazilerinin bölge içinde verimli kullanılabilmesi için bütünleşme,
üretim ve bilinçlendirme çalışmaları yapılması.
ni
Ye
Taşımacılık: İstanbul ve Samsun arasında, Karadeniz Havzası ölçeğinde hizmet
verebilecek bir liman olmaması, Karasu Limanının önemini artırmaktadır. Karasu
ile birlikte Kaynarca ve Kocaali de Karadeniz’e entegrasyonun avantajlarından
faydalanacaklardır. Karasu, bölgenin Karadeniz’e açılan kapısı olmalı, Kaynarca ve
Kocaali ise Karasu’nun yeni rolünü destekleyen fonksiyonlara sahip olmalıdır.
ar
ml
Kaynarca
S
tırı
i Ya
ay
n
a
ı-
B
OS
on
rL
ğe
Di
rla
a
Ac
ar
ml
rı
atı
rY
zu
go
Turizm: Kıyı bütünlüğü sağlanması, ekolojik yapının bütünlüğünün korunması.
an
Lim
B
OS
M
Karasu
ylı
Ra
ri
eh
N
rya
ka
an
im
tL
cu
ev
S
em
ist
zm
ri
Tu
oru
rid
Ko
Kocaali
Sa
Kaynarca, Karasu ve Kocaali’yi bütünleştiren en önemli değer, Sakarya Nehridir.
Taşımacılık ve turizm sektörlerinde önemli bir avantaj sunmaktadır.
Sanayi: Bölgede yaşayan kişilerin nitelikli iş gücüne dönüştürülmesi için tüm bölge
içinde eğitim çalışmaları yapılmalı, 3K kentleri kaynaklarını ve potansiyellerini
paylaşmalıdır.
43
ORTAK VİZYONA DOĞRU
Vizyona İlişkin Anahtar Kelimeler
Çalıştay katılımcıları tarafından Karasu’nun gelecek vizyonuna ilişkin anahtar
kelimeler ve öneriler belirtilmiştir. Çalıştayda belirtilen vizyon tanımları ve
kurumların stratejik vizyonları ‘Ortak Vizyon’a dönüştürülmeli, kamu, özel ve sivil
sektörler tarafından benimsenmelidir.
• Koruma-Kullanım Dengesi
Karasu’nun Stratejik Vizyonu, Karadeniz Havzasını kapsayan, sınır ötesi işbirlikleri
kapsamında, Bölgesel Vizyonu ise Marmara Bölgesi içindeki diğer iller ile
belirlenmelidir.
ORTAK VİZYON ÖNERİLERİ
• Ekonomik Değer
• Akılcı Yönetim
• Karadeniz’e Açılan Kapı (en yakın Karadeniz Karasu)
• Yeşil-Mavi buluşması
• Kum-Kumsal Değeri
“Sanayileşmiş kentlerin ortasında olan Karasu, turizm alternatifleri, tarım ve
hayvancılık potansiyeli, ulaşım ve lojistik avantajları ile çok önemli ve özel bir
konumdadır.”
“Sanayi üretimi ile kalkınan Marmara Bölgesi’nin Karadeniz’e giriş kapısı niteliğindeki
Karasu için en önemli konu, ekolojik ve ekonomik dengenin sağlanması olmalıdır.”
“Turizm ve tarım altyapılarının tamamlandığı, İstanbul ve Kocaeli’de üretilen
ürünlerin ihracatının yapıldığı lojistik ve ulaşım merkezi.”
“Sosyal donatıların ve sosyal yaşantının olduğu, yaşam kalitesi yüksek Karasu.”
“Ulaşım ve altyapı sorununu çözmüş, turizmde kavşak noktası, Karasu.”
“Karasu’nun Stratejik Planı hazırlanma aşamasındadır. Ortak Vizyon belirlenirken
öncelikli konu yaşam kalitesinin artırılması olmalıdır. Halkın ekonomik durumunun
iyileştirilmesi, donatı alanlarının artırılması ve kaliteli kamusal alanlar yaratılması
çok önemlidir.”
“2023 yılında Türkiye’nin ihracat oranının 500 milyar $ olması hedefi
düşünüldüğünde, Karasu Limanı’nın bu değerden pay almasının gerekliliği ortaya
çıkmaktadır.”
“Geleneksel yapıyı korurken günümüz şartlarına uyum sağlayan, sürdürülebilir
çevre koşullarını sağlayan ve koruma-kullanma dengesini gözeten bir vizyon
belirlenmelidir.”
“Sakarya Nehri, Karasu’nun ekolojik kırmızı çizgisini oluşturmalı, nehrin doğu kısmı
yalnızca tarımsal üretim için kullanılmalıdır.”
44
ORTAK VİZYON
Karadeniz havzası ve bölge dinamiklerini
fırsata çeviren, ekonomik ve ekolojik
değerleri iyi yöneten kent; Karasu
4 TEMA, 4 STRATEJİK HEDEF, 4 PROJE
Çalıştay katılımcıları, 4 tema kapsamında çalışma gruplarına
ayrılmıştır. Kamu, özel ve sivil sektör temsilcilerinden oluşan
tematik gruplar, temalara ilişkin stratejik hedefler ve 4
stratejik proje belirlemişlerdir.
TEMALAR
İlk oturumda tartışılan temel sorunlar, fırsatlar, değerler,
potansiyeller ve beklentiler değerlendirilmiştir. Karasu’nun
Geleceğini şekillendirecek olan 4 tema;
- Ekonomi,
- Ekoloji,
- Bütünleşme
- Değerler
olarak belirlenmiştir.
Temaların temel konuları
1. EKONOMİ: Liman, marina, OSB gibi ekonomik gelişim
fırsatları
2. EKOLOJİ: Acarlar Longozu, Sakarya Nehri, Maden Deresi,
Kıyı Şeridi, Küçükboğaz Gölü, Karadeniz gibi özellikli ve
hassas bölgeler
3. BÜTÜNLEŞME: Yeni ulaşım projeleri ve Karadeniz
havzasının giriş kapısı niteliği, yani konum ile gelen
bütünleşme avantajları
4. DEĞERLER: Karasu’yu diğer kentlerden farklılaştıran
değerlerdir.
45
Tema 1. Ekonomi
Karasu’nun Tarım, Ulaşım, Turizm, Sanayi, Lojistik, Altyapı ve İnşaat sektörlerine
ilişkin sorunlar ve potansiyellerini tartışan çalışma grubu, Ekonomi temasına ilişkin
temel kararları denge, bütünleşme ve koruma başlıkları altında aktarmışlardır.
Denge: Öncelikle ekonomi ve ekoloji dengesi kurulmalı, yatırımlar, koruma ve
gelişme dengesini gözetmelidir. Tarım, sanayi ve turizm sektörlerinin potansiyelleri
ile ön plana çıkan Karasu, tek bir sektörde gelişim yerine, sektörler arası uyumlu ve
dengeli gelişim senaryosunu benimsenmelidir.
-
Ekonomi – Ekoloji
-
Kent – Kır
-
Geçmiş – Gelecek
-
Tarım – Turizm – Ticaret – Hizmet Sektörleri
arasında denge kurulmalıdır.
Bütünleşme: Sektörler arası bütünleşme için tüm sektörlerde yenilikçi teknolojiler
kullanılmalı ve çeşitlilik sağlanmalıdır. Özellikle tarımda teknoloji kullanımı ve
tarımsal sanayinin desteklenmesi, ürün çeşitliliği ve verimi artıracaktır. Benzer
işbirlikleri, turizm, lojistik, ticaret ve hizmet sektörleri arasında kurgulanabilir.
Yatırımların potansiyellerini kullanan Karasu, liman, lojistik ve ticaret kenti olmalıdır.
Karasu’nun köyler ile bütünleşmesi de sağlanmalı, yaratılan ekonomik değer köyler
ile paylaşılmalıdır.
Koruma: Tüm yatırımlar çevreye duyarlı olmalıdır. Doğa ile uyumlu sanayi teşvik
edilmeli, kentin mevcut problemleri de bu yolla çözümlenmelidir. Ayrıca, mevcut
ekonomik yapı da korunmalı, kendine yeten ekonomik yapı kurgusu yapılmalıdır.
46
Stratejik Hedefler
SH.1. Ulaşım ve Lojistik Altyapısının Tamamlanması
Stratejik Projeler
EA.1
Ulaşım Alternatiflerini Çeşitlendirmek
1. Üniversite Kurulması
EA.2
Bölgesel Ekonomiye Entegre Olmak
EA.3
Liman Ve Lojistik Altyapısını Tamamlamak
1. Sakarya Nehrinin Ulaşım ve Taşımacılık
Taşımacılığı (1. Etap Karasu Bölümü)
EA.4. Bölgeyi Kapsayan Lojistik Ağı Kurmak
Amacıyla Kullanılması; Nehir
2. Liman ve Demiryolu Yatırımları
SH.2. Sektörler Arası Çeşitlilik ve Eşgüdüm Sağlanması
EA.1
Havza Bazında Üretim Teşviklerinden Yararlanmak
EA.2
Tarım Ve Sanayi Eşgüdümü Sağlamak
EA.3 Tarım Ve Su Ürünlerinde Çeşitlilik YaratmakTarımda Yenilikçi
Teknolojiler Kullanmak
SH.3. Eğitim Sektörüne Yatırım Yapılması
EA.1 Eğitim Altyapısını KurmakNitelikli İş Gücü ve İnsan Kaynağını
Geliştirmek
EA.2
Sektör Odaklı Eğitimleri Artırmak
EA.3
Bölgesel Kümelenme Ekonomisinin Avantajlarından Yararlanmak
SH.4. Sektörler Arası Denge Kurulması
EA.1
Doğa İle Uyumlu Sanayi Yatırımları Yapmak
EA.2
Turizm Çeşitliliğini Desteklemek
EA.3
Teknopark Ve Bilgi Teknolojisi İçeren Yatırımları Teşvik Etmek
EA.4 Otomotiv, Tekstil (Dikim) Gibi Kirletici Olmayan Sanayileri
Desteklemek
47
Tema 2. Ekoloji
Stratejik Hedefler
Acarlar Longozu, Maden Deresi, Sakarya Nehri, Küçükboğaz Gölü ve Karadeniz
sahili, kumu ve kumsalı ile ekolojik anlamda çok hassas ve değerli olan Karasu
Bölgesi’nde ekonomi ve ekoloji dengesi ve bütünlüğü sağlanmalıdır. Bölgedeki tüm
projelerde ekolojik olarak ayırt edici özellikler vurgulanmalı, optimum kullanım
dengesi sağlanmalıdır.
SH.1. Karasu’nun Ekolojik Değerlerinin Farklılığının Tanımlanması
Karasu’nun ekolojik geleceğini olumlu ya da olumsuz olarak etkileyen proje
süreçlerine tarafların katılımını sağlamak, özellikle yer seçimi kararlarında
doğal eşikler, kıyı bandı ve hassas çevre gibi ekolojik kırmızı çizgileri aşmamak
gerekmektedir. Projelerin çevre üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak için temiz
ve yeşil projeler için bütçe ve finansman alternatifleri araştırılmalı, bu yatırımlar
teşvik edilmelidir.
Karasu’nun ekolojik değerlerinin tanıtımı ve turizmin geliştirilmesi için turizm
çeşitliliği yaratılmalıdır. Acarlar Longozu, Maden Deresi, trekking parkurlarının
tanıtılması, doğa turizminin geliştirilmesi, kumun sağlık turizmi amacıyla kullanılması
ve turizmin tüm yıla yayılması sağlanmalıdır. Bu amaçla turizm ve tanıtım turları
düzenlenmeli, tematik parklar oluşturulmalıdır.
EA.1
Ekolojik Değer Envanter Çalışmalarını Tamamlamak
EA.2
Ekolojik Kırmızı Çizgileri Belirlemek
EA.3
Ekoloji Bilinci Oluşturmak
EA.4
Ekolojik Değerlerin Tanıtımını Sağlamak Ve Markalaştırmak
SH.2. Sürdürülebilir, Katılımcı ve Kontrol Edilebilir Projeler
Üretilmesi
EA.1 Katılımcı Ortamlarda Ortak Akıl Doğrultusunda Sürdürülebilir Projeler
Üretmek
EA.2
Ekolojik Koruma Bilincini Geliştirmek
EA.3
Temiz Sanayi Ve Yeşil Enerji Uygulamalarını Teşvik Etmek
EA.4
Çevreyle İlgili Kontrol Ve Yaptırımları Ağırlaştırmak
SH.3. Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Yararlanılması
EA.1 Alternatif Enerji Potansiyellerini Araştırmak (Güneş, Rüzgar, Dalga
Enerjisi)
EA.2
Enerji Tasarrufu Bilinci Geliştirmek
EA.3
Enerji Dostu Mekansal Yapılanma İle Enerji Maliyetlerini Düşürmek
EA.4
Enerji Tasarrufu Kullanımı İçin Teşvikler Vermek
SH.4. Ekoloji ile Ekonomik Sektörlerin İlişkilerinin Güçlendirilmesi
48
EA.1
Organik Tarım Avantajını Kullanmak
EA.2
Alternatif Turizm – Ekoloji İşbirliği Kurmak
EA.3
Organik Ulaşım Sistemleri Kurgulamak
EA.4
Yeşil Enerji Kullanımını Desteklemek
Stratejik Projeler
1. Maden Deresi – Küçük Boğaz Gölü – Mevcut Kanal ve Sakarya Nehrinin
Birleştirilmesi
2. Sakarya Nehrinin Turizm Amacıyla Kullanılması; Nehir çevresinin rekreasyon
alanı olarak planlanması
3. Mersin Balığı Yetiştirme Projesi
4. Bölgede Fındık Üretimini Geliştirme Projeleri
Öneriler
- Yeni liman ve konut gelişiminin katılımcı ortamlarda, stratejik plan ile
hazırlanması,
- Planlama süreci teşvikler ve bilinçlendirme çalışmaları yapılması.
49
Tema 3. Bütünleşme
Stratejik Hedefler
Karasu’nun demiryolu, liman ve karayolu ulaşım avantajları, yük ve
yolcu taşımacılığı potansiyeli, Karadeniz Havzası, Marmara Bölgesi ve
3K Altın Üçgeni ile bütünleşmesini kolaylaştırmaktadır. Sınır ötesinde
özellikle turizm ve sanayi sektörlerinde bütünleşme potansiyeli
yüksektir. Marmara Bölgesi içinde ise Adapazarı-Karasu-AkçakocaEreğli-Zonguldak-Bartın ile tarım, sanayi ve turizm sektörlerinde
bütünleşme olanakları yüksektir. Sektörler arası bütünleşme ve denge,
ekoloji ve ekonomi uyumu sağlayacaktır.
SH.1. Bölge İle Bütünleşme Sağlanması
Karasu ve Kuyumcullu arasında kurulması planlanan Üniversitenin
kent üzerindeki olumlu etkilerinin artırılması için kent ve üniversite
bütünleşmesi sağlanmalıdır.
EA.1
Ekonomik Gelişim Ve İstihdam İçin Uluslararası İşbirlikleri Kurmak
EA.2 Ulaşım Altyapısının Avantajlarından Faydalanmak Lojistik Ve Kombine
Taşımacılığı Geliştirmek
EA.3
Ulaşım Türlerinin Entegrasyonunu Güçlendirmek
EA.4 Karasu’yu Karadeniz Kentleri İle Marmara Bölgesi Arasında Transfer Odağına
Dönüştürmek
SH.2. 3K Bütünleşmesi ile Kaynarca, Karasu, Kocaali Altın Üçgen
Fırsatlarının Ortaya Konulması
EA.1
Bütünleşik Kıyı Eylem Planı Hazırlamak
EA.2
Doğal Sit Alanlarının Entegre Yönetimini Sağlamak
EA.3
Tarım Arazileri Ve Hayvansal Üretim Bütünlüğü İçin İşbirlikleri Kurmak
EA.4
Kümelenme Analizleri Yapmak
SH.3. Mekansal Bütünleşme Sağlanması
EA.1
Kamusal Alanlarda Mekansal Kalite Sağlamak
EA.2
Liman Ve OSB Yer Seçim Kararlarını Yeniden Değerlendirmek
EA.3
Kent Ve Kıyı Bütünlüğünü Sağlamak
EA.4
Kıyı Boyunca Lineer Gelişen Kenti Yeniden Kurgulamak
SH.4. Sosyal Bütünleşme ve Eğitim
Kaynak: IMP,İstanbul Çevre Düzeni Planı
50
EA.1
Tarım Ve Sanayi Sektörlerinde Çalışabilecek İnsan Kapasitesini Geliştirmek
EA.2
Kadınların İşgücüne Aktif Katılımı İçin Projeler Geliştirmek
EA.3
Sosyal Donatı Alanlarını Artırmak
EA.4
Çocuklar İçin Eğitim ve Bilinçlendirme Programları Tasarlamak
Stratejik Projeler
1. Yeni bir üniversite kurulması
2. Lojistik ve ulaşım projesi
3. Doğal park projesi
Öneriler
- Karadeniz Havzası ile bütünleşme sağlanması
Nitelikli İşgücü istihdam edecek alanların oluşturulması
- Organize Tohum Sanayi Bölgesi
- Kongre ve Kültür Merkezleri
51
Tema 4. Değerler
Stratejik Hedefler
Karasu’yu farklılaştıran değerler dört grupta toplanmıştır.
SH.1. Karasu’nun Değerlerinin Farklılığının Ortaya Konulması ve
Farkındalık Yaratılması
Turizm Değerleri: Karadeniz, kum, Acarlar Longozu, Sakarya Nehri, Küçük Boğaz
Gölü, Maden Deresi, Orman, Yeraltı Mağaraları, Büyük Akgöl Sulak Alanı, Tarihi
Kaleler
Ekonomik Değerler: Fındık, sanayi, Hayvancılık, Su Ürünleri, Lojistik, Liman
Sosyal Değerler: Festivaller, Kültürel Miras
Jeopolitik Değerler: Liman, Ulaşım çeşitliliği, Özel ve Matematik Konum
Bu değerlerin bütünlük ve uyum içinde yönetimi sağlanmalıdır. Karasu ekolojik
değerlerinin yönetiminde en önemli konu Mavi - Yeşil uyumunun sağlanması
olmalıdır.
EA.1
Envanter Çalışmaları Yapmak
EA.2
Yerel Halkı Değerler İle İlgili Bilinçlendirmek
EA.3
Değerlerin Kullanımı Konusunda Çalışma ve Planlama Yapmak
EA.4
Ulusal Ve Uluslararası Alanlarda Değerleri Tanıtmak
SH.2. Değer Çeşitliliğinin Ortak Akıl ile Yönetilmesi
EA.1 Değer Yönetimi Konusunda Bölge Ve Sınır Ötesinde İşbirlikleri
Sağlamak
Mavi: Karadeniz Sahili, Küçükboğaz Gölü, Sakarya Nehri, Yeni Mahalle, Maden
Deresi, Akgöl Sulak Alanı, Acarlar Longozu
EA.2 Değer Yönetimi Konusunda Ulusal Ve Uluslararası Kuruluşlardan
Destek Almak
Yeşil: Acarlar Longozu, Çam Dağı, Yayladere Şelalesi, Maden Deresi Trekking
Alanları, Kızılcık Tepe, Yassıgeçit, Alabalık Deresi
EA.3
Yerel Yönetimler Ve STK’lar Arasında Platformlar Kurmak
EA.4
Değer Yönetiminde Sürdürülebilirliği Sağlamak
SH.3. Koruma-Kullanımda
Sağlanması
Değerlerin
Sürdürülebilirliğinin
EA.1
Bölgesel Üretim Planlaması Yapmak
EA.2
Kıt Kaynakların Etkin Yönetimini Sağlamak
EA.3
Eğitim ve Bilinçlendirme Çalışmaları Yapmak
EA.4
Ekolojik Koruma Teşvikleri Vermek
SH.4. Kaynakların Ekonomik Değerlere Dönüştürülmesi
52
EA.1
Tarım Ürünlerini Karadeniz Havzasına Açmak
EA.2
Su Ürünlerinin Ekonomik Değerini Daha Etkin Kullanmak
EA.3
Turizm Alternatiflerini Çeşitlendirmek
EA.4
Yöresel Katma Değer Yaratmak
Stratejik Projeler
1. Sakarya Nehri’nin Turizm Amaçlı Kullanımı (Nehir
Temizliği ve Çevre Düzenlemesi)
2. Acarlar Longozu Projesi
3. Karadeniz Sahilinin Geri Kazanılması Projesi
4. Tarıma Dayalı Sanayinin Geliştirilmesi
Öneriler: Tarım arazilerinin su altında kalmaması
53
54
Sonuç
Karasu’nun
Geleceği İçin
10 Temel İlke
Karasu’nun Geleceği İçin
10 Temel İlke
Çalıştayın son oturumunda, çalıştay süresince ortaya konulan görüş ve öneriler
kapsamında hazırlanan ‘Karasu’nun Geleceği İçin 10 Temel İlke’ katılımcılara
sunulmuştur.
1 Stratejik Yön 2 Bölgesel
İşbirlikleri 3 Bütünleşme 4
Kümelenme 5 Gelişim Kurgusu
6Kentsel Kimlik, Kalite 7 KamuÖzel Sivil İşbirliği 8Halk ile
Paylaşım 9 Koruma Stratejileri
10Kapasite Geliştirme
56
1
Stratejik Yön
‘Karasu nereye gidiyor?’ sorusunun cevabı, kentin stratejik yönünü
belirtmektedir. Ulaşım, sanayi ve altyapı yatırımları ile hızlı bir değişim ve
gelişim sürecinin başlangıcında olan Karasu, gelişimini doğru planlamak
zorundadır. Bu nedenle, ekonomik, sosyal, çevresel konularda, gelecekte
hangi yönde ilerleyeceği, yani stratejik yönü net olarak belirlenmelidir.
Ekolojik ve ekonomik değerlerin odağındaki Karasu, koruma ve gelişme
dengesini kurmalıdır. Ekoloji ve ekonomi çatışması yerini ekoloji ve ekonomi
uyumuna bırakmalıdır.
Çalıştay süresince yapılan tartışmalar, yatırımların ve ekolojik
değerlerin odağındaki Karasu’nun geleceğinin tek bir gelişme ekseni ile
sınırlandırılamayacağını göstermiştir. Karasu, farklı sektörler arasında
denge, uyum ve bütünlük sağlarken, ekolojik korumayı ön planda tutmalıdır.
2
Bölgesel
İşbirlikleri
Karasu’nun geleceği Karadeniz Havzası, Marmara Bölgesi ve 3K Altın
Üçgeni’nden ayrı düşünülmemelidir. Bu bölgeler içindeki kentlerin sınır
ötesi potansiyelleri değerlendirilmeli, tüm kentler tarafından benimsenen
‘ortak vizyon’ ortaya konulmalıdır. Bu vizyona hizmet eden işbirlikleri,
bölgesel düzeyde kurgulanmalıdır.
Bölgesel işbirlikleri, kentteki tüm aktörler arasındaki ilişkilerin
güçlendirilmesini destekleyen mekanizmalardır. Bölgesel işbirlikleri,
sınırları aşan amaçlar için çalışırlar. Bu amaçlar, doğal alanların korunması,
çevre kirliliğinin azaltılması, ticaret ilişkilerinin artırılması ya da turizmin
geliştirilmesi olabilmektedir. Bölgesel İşbirlikleri, Karasu ile Karadeniz’e
kıyısı olan diğer liman kentleri arasında geliştirilebilir.
Ekoloji ve ekonomi çatışması, bölgesel ve uluslararası işbirliği potansiyelleri
ve yerine yenisi konulamayacak kadar değerli doğal kaynakların bulunduğu
Karasu’da;
3
Bütünleşme
Karasu, ekolojik ve ekonomik değerlerini bölge ve sınır ötesi kentlerle
paylaşarak tanıtmalı, değerlendirmeli, geliştirmeli ve markalaştırmalıdır.
Sınır ötesinde, Karadeniz Havzasındaki liman kentleri, ekonomik değer
paylaşımını tetikleyecek fırsatlar sunmaktadır. Karasu’nun Marmara
Bölgesi ile güçlü lojistik bağlantıları ve İstanbul, Kocaeli, Zonguldak ve
Bartın’ın sanayi üretimi kapasitesi dikkate alındığında, Karasu, Karadeniz’e
açılım noktası olarak ortaya çıkmaktadır.
Sakarya İlinin Karadeniz kıyısını oluşturan Kaynarca, Karasu ve Kocaali (3K),
bölgenin Altın Üçgenini oluşturmaktadır. 3K kentleri, turizm, tarım, sanayi,
lojistik, ulaşım sektörleri ve ekolojik değerler ile birbirlerine sıkı sıkıya
bağlıdırlar. Bu nedenle 3K içinde;
‐
Kıyı Bütünlüğü sağlanması için Bütünleşik Kıyı Eylem Planı
hazırlanmalı,
‐
Karasu ve Kaynarca’nın ortak değeri olan Acarlar Longozunun
korunmasına yönelik ortak işbirlikleri ve programlar geliştirilmeli,
‐
3K içinde tarım arazileri ve hayvansal üretim bütünlüğü için
işbirlikleri kurulmalı,
İşbirlikleri, kurumlar ya da kentler arasında iletişimin güçlenmesi ve deneyim
paylaşımı sağlamanın yanı sıra, karşılıklı güven ortamını güçlendirmektedir.
‐
Sanayi sektörü yatırımları sonrasındaki ihtiyaç analizleri dikkate
alınarak, insan kaynağının ortak programlarla geliştirilmeli,
İşbirliklerinin başarılı olabilmesi için, kurumlar arasında stratejik tasarım,
süreçler ve uygulamaların da ortak amaç doğrultusunda işbirliği ile
hazırlanması gerekmektedir.
‐
Ortak değer Sakarya Nehri’nin taşımacılık ve turizm amacıyla
kullanılması için kent yönetimleri, sivil sektör ve özel sektör
işbirliği ile projeler üretilmelidir.
‐
Uluslararası İşbirliği (Ekonomik Gelişim ve İstihdam)
‐
Bölgesel Kıyı İşbirliği (Bütünleşik Kıyı Yönetim Planı)
‐
Doğal Alanların Bütünleşik Yönetimi (Sulak Alan Yönetim Planı)
57
4
Kümelenme
5
Gelişim
Kurgusu
Kümelenme ekonomisi aynı sektör içindeki işletme, kurum ve kişilerin,
mekansal avantajları da kullanarak işbirlikleri kurmaları ve rekabet
güçlerini artırmalarıdır. Ulaşım avantajları ile bölgesel bir ekonomik odak
olan Karasu, bereketli topraklarının tarımsal verimini artırarak ve tüm
sektörlerde yenilikçiliği destekleyerek bölge ekonomisinin katma değerini
artırma potansiyeline sahiptir.
Ekolojik ve ekonomik çatışmanın merkezindeki Karasu’nun geleceği,
bölgesel ölçekte gelişim kurgusu ile belirlenmelidir. Bölgesel kurgu
yapılırken; bölge içindeki kentlerin farklılaşan potansiyelleri ve işbirliği
fırsatları belirlenmeli, mevcut ekonomik, sosyal ve mekansal durum verileri
değerlendirilmeli, liman, ulaşım sistemleri ve önemli yatırımlar arasında
entegrasyon sağlanmalıdır.
Özellikle yeni limanın inşa edilmesinden sonra, Karasu’nun bölge ve sınır
ötesindeki ihracat potansiyelinin ve rekabet gücünün artırılması için
kümelenme ekonomileri desteklenmelidir.
Bölgesel kurgu belirlenirken, su kenarlarına bölgesel müdahale stratejileri
tanımlanmalıdır.
Özellikle büyük sanayi yatırımlarının başlangıcında olan Karasu’da mevcut
sektör yapısının anlaşılması için Üniversitelerin de desteği ile kümelenme
analizi çalışmaları yapılmalı, gelecekteki yatırımlar en doğru şekilde
yönlendirilmelidir. Kümelenme çalışmaları temel olarak yüksek kalite
ve düşük maliyetli üretimi amaçlar. Böylece, KOBİ’lerin üretkenliği ve
verimliliğini artırarak, bilgi ve teknoloji ve deneyime ulaşmalarını teşvik
etmektedir. Tüm sektörler için, Üniversitelerin de desteği ile kümelenme
çalışmaları yapılmalıdır.
Karasu için önemli olan başka bir kavram ise ‘Bölgesel Kümelenme
Ekonomisi’ olmalıdır. Küresel değişimi yakalamak için, sürekli yeni
fikirlerin, kavramların, ürünlerin, süreçlerin, yaratıldığı, uygulandığı ve
bunlara ekonomik değerin yüklendiği kentler desteklenmelidir. Bu nedenle
kümelenme ekonomisi, yalnızca ürün ve hizmete dayalı olmamalı, bilgi
temelli ekonomiler desteklenmelidir.
Bu kapsamda, deniz kıyısı ve Sakarya Nehri kıyısı için yaklaşımlar
belirlenmelidir.
Karasu’nun Kentsel Kurgusu ise kent kimliği ile bir arada ele alınmalıdır. Kıyı
kenti olan Karasu’nun kıyı ile bütünleşememesi, çarpık kentleşme, sosyal
ve kültürel alanların eksikliği, yeşil alan kullanımının çok kısıtlı olması
gibi konular, Karasu’nun kent kimliğini ve kentsel kurgusunu etkileyen
en önemli sorunlardır. Kentsel gelişimin başındaki Karasu’nun etrafındaki
doğal alanlarla ilişkileri tanımlanmalı, gelişimin sınırları çizilmelidir. Doğu
– batı yönündeki mevcut lineer kentsel gelişimin yüksek maliyetli olması,
yeni bir mekansal kurgu ihtiyacını ortaya çıkarmaktadır. Özel Hüküm
Bölgesinin kaldırılması ve OSB yer seçiminin değiştirilmesi gerekliliği de
birçok katılımcı tarafından vurgulanmıştır.
Yeni gelişim ve dönüşüm sürecinin eşiğinde olan Karasu’daki büyük
yatırımlar ve kent arasında bütünlük sağlanmalıdır.
Kent içi bütünlük sağlanması için;
58
‐
Kent ve yeni Liman
‐
Kent ve OSB
‐
Kent ve kıyı arasındaki ilişkiler tanımlanmalıdır.
6
Kentsel Kimlik,
Kalite
Kimlikli kentler, yaşayanlar tarafından ‘benimsenen’ kentlerdir. Karasu halkı
için kaliteli mekanlar ve yüksek yaşam kalitesi yaratılması, kentin kimliğini
geliştirecektir.
Kentsel kimlik, tarihsel geçmiş, doğal yapı (topografya, ekolojik değerler),
sosyal, kültürel ve ekonomik faktörlerin etkileri ile şekillenmektedir.
Karasu’nun tarihsel, kültürel ve doğal izleri taşıyan ve kentin kimliğini
tanımlamaya yardımcı olan potansiyel alanları belirlenerek potansiyel
vizyon projeleri belirlenmelidir. Bu alanlar, etraflarındaki sosyal hayatı,
mekansal kaliteyi ve ekonomik aktiviteleri canlandıran alanlar olmalıdır.
Yaşam kalitesi, çalışma kalitesi, kaliteli hizmete erişim, yeterli ve erişilebilir
sosyal donatı alanları, rekreasyon, eğitim, sağlık ve istihdam gibi kentsel
ve sosyal hizmetlerden eşit yararlanma gibi kriterler ile tanımlanmaktadır.
Yaşanabilir kentler, yaşam ve mekan kalitesinin yüksek olduğu kentlerdir.
Karasu’daki yaşam kalitesinin yükseltilmesi için öncelikle sosyal ve fiziksel
altyapı sorunları çözülmelidir.
7
Kamu-Özel-Sivil
İşbirliği
Proje bazında kurumlar arasında geliştirilecek kamu, sivil ve özel sektör
ortaklıkları, kentin sorunlarını çözmek için önemli avantajlar sağlayacaktır.
Finansal kaynak ya da insan kaynağı geliştirilmesi amacıyla kurgulanabilen
işbirlikleri, ulusal ya da uluslararası düzeydeki kamu ve özel sektör finans
kuruluşları ya da organizasyonları arasında olabilmektedir.
Ekonomik sektörler ve kentler arası özel ortaklıklar ya da kamuözel ortaklıklarının yanı sıra, gelişme ortaklıkları, tanıtım ortaklıkları,
stratejik ortaklıklar, kaynak odaklı ortaklıklar ve koruma ortaklıkları da
kurgulanmalıdır.
Acarlar Longozunun kuruma tehdidi altında olması, kıyı kullanımını
engelleyen yapılar ve altyapı sorunları, kamu ve özel sektör işbirliği
modelleri ile çözümlenmeli, Sakarya Nehri’nin taşımacılık ve turizm
potansiyeli değerlendirilmelidir.
Sosyal yapı; eğitim altyapısının geliştirilmesi, insan kaynağının geliştirilmesi,
özellikle kadınlar ve çocukların ihtiyaçlarına yönelik sosyal programlara aktif
katılımlarının sağlanması ve eğitim seviyelerinin yükseltilmesi gereklidir.
Yaşam kalitesinin artırılması için, özellikle kıyı kullanımının güçlendirilmesi,
kamusal alanların çeşitlendirilmesi, eğitim, sağlık hizmetlerinin
iyileştirilmesi, sportif aktivitelerin artırılması gerekmektedir. Kurumlar
sosyal projelere daha fazla kaynak ayırmalı, sağlık, eğitim ve altyapı gibi
yaşam kalitesine ilişkin konularda yerel yönetimler ve sivil insiyatifler
arasında kentler arası işbirlikleri oluşturulmalıdır.
59
8
Halk ile Paylaşım
Yatırımlar, büyük projeler ve planlama süreçleri hakkında kentliler ve kent
arasında, şeffaf ve güçlü İletişim, bilgi paylaşımı sağlanmalıdır. Aktörler
arasında roller ve ilişkiler geliştirilirken en önemli konu, halkın kentsel
süreçlere aktif olarak katılımının sağlanmasıdır. Yerel katılımın sağlanması
için sivil örgütler ile paylaşım ortamları yaratılmalıdır. Kentsel gelişmeler,
mekânsal iyileştirmeler ve kamusal alanlar için işbirlikleri oluşturulmalı,
sivil insiyatifin planlama ve uygulama süreçlerine katılımı sağlanmalıdır.
Kentin değerlerinin öncelikle kentli ile paylaşılması ve kent yönetimlerinin
katılımcılığı benimsemeleri temel alınmalıdır.
9
Koruma
Stratejileri
Karasu’nun ekolojik ve ekonomik değerlerinin ne tür stratejiler ve
işbirlikleri ile korunacağı belirlenmelidir. Karadeniz kıyısı aynı zamanda
ekolojik koridor niteliğindedir. Bu nedenle Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetimi
planı hazırlanması gereklidir. Kıyı aşınması problemine yönelik çözüm
önerileri, katılım toplantıları aracılığıyla çözülmeli, uygulama stratejileri
belirlenmelidir.
Sakarya Nehri’nin 43 km’lik kısmı Karasu sınırları içindedir. Taşımacılık ve
turizm potansiyeli çok yüksek olan Sakarya Nehrinin bu avantajlarından
faydalanılmalıdır. Karasu’nun ve bölgesinin değerlerinin korunması için
Bütünleşik Havza Kalkınma Planı hazırlanmalı, doğal havzalar ve ekonomik
havzalar belirlenmelidir.
60
10
Kapasite
Geliştirme
Karasu’nun bölgesel ve yerel kapasiteleri geliştirilmeli, işbirliği kapasitesi
oluşturulmalı, kentsel gelişim ve dönüşüm kapasitesi arttırılmalı, bölgesel
ekonomik kapasiteden faydalanılmalıdır.
Karasu’nun kapasitesini etkin kullanması için öncelikle insan kaynağının
geliştirilmesi sağlanmalıdır. Kurulması planlanan Üniversite’nin insan
kapasitesinin gelişimi üzerindeki olumlu etkileri uzun sürelerde fark
edilecektir. İnsan kapasitesinin geliştirilmesi için hızla projeler ve
programlar üretilmeli, yatırımlar ile artacak olan nitelikli işgücü ihtiyacı
Karasu ve yakın bölge içinden karşılanmalıdır.
Karasu’nun altyapı kapasitesi geliştirilmeli, içme suyu, katı atık ve
kanalizasyon sorunları çözümlenmelidir. Sanayi yatırımlarının bölgede yer
seçmeleri için sanayi altyapısı geliştirilmelidir. Altyapının geliştirilmesi,
sanayinin çevre üzerindeki olumsuz etkilerini de azaltacaktır.
61
KARASU’NUN
GELECEĞİ
‘KENTSEL STRATEJİ’
ÇALIŞTAYI

karasu`nun ekolojik ve ekonomik geleceği

Transkript

Benzer belgeler

tc karasu / sakarya icra dairesi müdürlüğü taşınmazın açık artırma ilanı

Danone Yoğurtlarına DİKKAT!

268911-269408-269759

Kış - KANAT

Güz - Kanat

Atolye Davetiyesi

Özgeçmiş - İstanbul Arel Üniversitesi

karasu`nun genel durum değerlendirmesi ve swot analizi