SERT AYAK BAŞ PARMAĞI (HALLUKS RİJİDUS)

SERT AYAK BAŞ PARMAĞI (HALLUKS RİGİDUS)
Ayakta eklem bozulmalarını ( artritlerinin) temeli; büyük çoğunlukla baş parmaktan
kaynaklanır. Bu ekleme metatarsofalengeal (MTFE) eklem adı verilir.
Her adım attığımızda bükülen bu eklem; bu nedenle önem arz eder.eklem
sertleşmeye başladığında yürümek ağrılı ve zor bir hale gelebilir.
MTF Eklemin de diğer eklemlerde olduğu gibi kemik yüzeyi düz artikuler kartilaj
(eklem kıkırdağı) ile kaplanmıştır. Artikuler yüzeyde meydana gelen hasar; sağlıklı
kemiğin yüzeye sürtmesine neden olabilir. Kemik spuru (çıkıntı-diken) ya da aşırı
büyümesi kemiğin üst kısmında meydana gelebilir. Kemik spur un aşırı büyümesi
parmağın yürürken yeterince bükülmesine engel olur, bunun sonucunda Halluks
Rigidus meydana gelir.
Halluks Rigidus genellikle 30-60 yaşları arasında ortaya çıkar, kesin nedeni
bilinememektedir ,ayaktaki strese ve travmalara bağlı kartilaj (kıkırdak) hasarının
bunun nedeni olabileceği düşünülmektedir.
Belirtiler-Bulgular
Aktifken eklemde ağrı olması özellikle ayak yerden kalkarken
Eklem etrafında şişlik olması
Eklem üzerinde hörgüce benzer bunyon kallus gelişmesi
Parmakta sertlik ve hareket kısıtlılığı
Problemin ortaya konması
Parmağınızı aşağı ve yukarı oynatmakta zorluk çekiyor ve yürürken ağrı nedeniyle
ayağınızın dış tarafına basıyorsanız doktorunuzla görüşmeniz gerekir.
Erken yakalandığında Halluks Rigidusun tedavisi daha kolaydır.
Parmağınızın üzerinde bir şişlik görene kadar beklemişseniz tedavi de o denli zor
olacaktır.
Doktorunuz muayene esnasında parmağınızı aşağı ve yukarı oynatacak kemik
büyümesi açısından grafinizi (röntgen filminizi) çekecektir, grafide eklem
dejenerasyonu ve kemik spurunu gösterecektir.
Cerrahi dışı tedavi seçenekleri
Ağrı kesici ilaçlar, antiinflamatuvarlar şişlik ve ağrıyı dindirebilir, buz uygulaması ve
kontrast banyolar inflamasyonu azaltıp belirtilerin kısa süreli kontrolünde faydalı
olabilir, fakat bütün bunlar sürecin durdurulmasında yeterli değildir, geniş ve topuksuz
ayakkabı giymek faydalı olacaktır, doktorunuz size sert tabanlı ayakkabı ,sandal taban
tasarımlı ve belki de çelikten bir yapı barındıran metal aksamlı tabanlıklı ayakkabılar
önerebilir. Bu ayakkabılar yürürken baş parmağının bükülmesini azaltacak şekilde
dizayn edilmiştir. Kontrast banyoları soğuk ve sıcak suyla yapılır ve inflamasyonun
azalmasına yardımcı olur, bir kovaya sıcak ,bir kovaya soğuk su koyun .önce ayağınızı
soğuk suya sokup 30 sn bekletin hemen ardından sıcak suya sokun.5 dk boyunca
buna devam edin ve soğuk suya sokarak bitirin.bunun günde 3 kez yapın.
Cerrahi seçenekler
Çelyektomi:; bu seçenek genellikle hasar orta derecede olduğunda tavsiye edilir,
kemik spurun alınarak parmağa daha fazla hareket alanı bırakılmış olur. Ameliyat
kesisi parmağın üst kısmından yapılır, ameliyat yerindeki şişlik operasyondan sonra
aylarca devam edebilir, ameliyattan sonra 2 hafta boyunca özel tabanlı ayakkabılar
giyilmesi gerekir.,bir çok hasta uzun dönemde bu operasyondan büyük fayda görürler.
Artrodez:; kemikleri birbirine kaynaştırma eklem kartilaj (kıkırdak) hasarı şiddetli
olduğunda önerilir, hasarlı kartilaj çıkarılır vidalar vb ile kalıcı olarak fikse (tesbit)
edilir, kemikler birlikte büyümeye devam eder, böylece parmak bir daha bükülemez
fakat şikayetlerin geçmesinde en etkili yöntemdir. Ameliyattan sonra 6 hafta boyunca
ayak alçıda kalır ve sonrasında 6 hafta da koltuk değneği kullanmanız gerekir.topuklu
ayakkabı giyemezsiniz.
Osteotomiler: Gerek başparmak ekleminin gerisindeki tarak kemiğinden, gerekse
eklemin ilerisindeki parmak kemiğinden özel tekniklerle kesilerek yapılacak
ameliyatlar, uygun vakalarda hareket serbestliği vererek ve eklemi koruyarak etkili
olurlar.
Artroplasti:(Protez); Fonksiyonel beklentisi olan yaşlı hastalar replasman (yerine
koyma) operasyonundan fayda görürler, eklem yüzleri komple çıkarılır ve yapay eklem
implante edilir, bu prosedür ağrıyı dindirir ve eklem hareketini korur