Ekonomik birli i Te kilat `n n (E T) Gelece i

Transkript

Raport No: 108, February 2012
THE FUTURE OF THE ECONOMIC
COOPERATION ORGANIZATION (ECO)
ECO WILL HAVE A BRIGHT FUTURE
WHEN IT GAINS DYNAMISM, VISIBILITY AND EFFICIENCY
EKONOMİK İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI’NIN
(EİT) GELECEĞİ
EİT DİNAMİZM, GÖRÜNÜRLÜK VE VERİMLİLİK
KAZANDIĞINDA PARLAK BİR GELECEĞE SAHİP OLACAKTIR
ORTADOĞU
STRATEJİK
ARAŞTIRMALAR
Ortadoğu
Stratejik
Araştırmalar MERKEZİ
Merkezi
CENTER
FORfor
MIDDLE
EASTERN
STRATEGIC
Center
Mıddle
Eastern
Strategıc STUDIES
Studıes
‫مركز الشرق األوسط للدراسات االستراتيجية‬
ORSAM
CENTER FOR MIDDLE EASTERN STRATEGIC STUDIES
Kazakhstan
Uzbekistan
Turkey
Azerbajjan
Kyrgyzstan
Turkmenistan
Iran
Tajikistan
Afghanistan
Pakistan
ECO Will Have a Bright Future
When It Gains Dynamism, Visibility and Efficiency
ORSAM Report No: 108
February 2012
ISBN: 978-605-4615-03-2
Ankara - TURKEY
ORSAM © 2012
Content of this report is copyrighted to ORSAM. Except reasonable and partial quotation and exploitation under the Act No.
5846, Law on Intellectual and Artistic Works, via proper citation, may not be used or re-published without prior permission by
ORSAM. Assessments expressed in this report reflect only the opinions of its authors and do not represent the instiutional
opinion of ORSAM.
ORSAM
Strategıc Informatıon Management and
Indepentdent Thought Productıon
center for mıddle eastern strategıc studıes
History
In Turkey, the shortage of research on the Middle East grew more conspicuous than ever during
the early 90’s. Center for Middle Eastern Strategic Studies (ORSAM) was established in January 1, 2009 in order to provide relevant information to the general public and to the foreign
policy community. The institute underwent an intensive structuring process, beginning to concentrate exclusively on Middle affairs.
Outlook on the Middle Eastern World
It is certain that the Middle East harbors a variety of interconnected problems. However, neither the Middle East nor its people ought to be stigmatized by images with negative connotations. Given the strength of their populations, Middle Eastern states possess the potential to
activate their inner dynamics in order to begen peaceful mobilizations for development. Respect
for people’s willingness to live together, respect for the sovereign right of states and respect
for basic human rights and individual freedoms are the prerequisities for assuring peace and
tranquility, both domesticalhly and internationally. In this context, Turkey must continue to
make constructive contributions to the establishment of regional stability and prosperity in its
vicinity.
ORSAM’s Think-Tank Research
ORSAM, provides the general public and decision-making organizations with enlightening information about international politics in order to promote a healtier understanding of international policy issues and to help them to adopt appropriate positions. In order to present effective
solutions, ORSAM supports high quality research by intellectuals and researchers that are competent in a variety of disciplines. ORSAM’s strong publishing capacity türansmits meticulous
analyses of regional developments and trends to the interested parties. With its web site, its
books, reports, and periodicals, ORSAM supports the development of Middle Eastern literature
on a national and international scale. ORSAM supports the development of Middle Eastern
literature on a national and international scala. ORSAM facilitates the sharing of knowledge
and ideas with the Turkish and international communities by inviting statesmen, bureaucrats,
academics, strategicts, businessmen, journalists, and NGO representatives to Turkey.
www.orsam.org.tr
Ambassador (R) Numan Hazar
Born in 1945 in Tarsus, Turkey. Graduated in 1966 from the Diplomatic Section of the
Faculty of Political Science, Ankara University. Entered in 1967 Ministry of Foreign Affairs. Served in various diplomatic posts abroad: Second Secretary in Ottawa, Canada;
First Secretary, in Nicosia,Cyprus; Counselor and First Counselor, in Washington,D.C.,
USA for two terms (seven years) ; Deputy Chief of Mission in New Delhi, India; Minister-Counselor, in Bonn,Germany; In Ankara, he served at the Office of the President
of the Turkish Republic as well as Policy Planning, Cultural Affairs, Council of Europe
Departments, Director General for Africa, East Asia and Pacific/Islamic Conference
Organization (Ministry of Foreign Affairs). He was Ambassador to Lagos, Nigeria, Ambassador/Permanent Representative to the Council of Europe in Strasbourg and later
to UNESCO in Paris. He served as Ambassador/Diplomatic Adviser to the Minister of
National Defense and later as Acting Chairman of the Inspection Board of the Ministry
of Foreign Affairs. Retired in 2010. Appointed by Turkey in 2011 as Turkish Member for
the ECO Eminent Persons Group (EPG) and elected as Chairman of the EPG. He is the
author of two books in Turkish on “Turkish- African Relations”, “International Politics
and Civilizations”, as well as various printed articles in Turkish, English, French and
German on different international issues. He speaks French, German and English.
Content
Presentation ............................................................................................................................................5
Executive Summary ...............................................................................................................................7
1. Establishment and Development of ECO .........................................................................................8
2. Basic Advantages of ECO ......................................................................................................................9
3. Organizational Structure of ECO .......................................................................................................10
4. The Search for a New ECO: Eminent Persons Group’s Studies....................................................11
Concluding Remarks ..................................................................................................................................16
Appendix: Economic and Social Datas of ECO Region ....................................................................18
4
ORSAM
Report No: 108, February 2012
ORSAM
PRESENTATION
The Economic Cooperation Organization (ECO), whose foundations were laid by Turkey, Iran,
and Pakistan, has been operating for nearly half-century. Despite the fact that in early 1980’s the
functions of the Organization were periodically reduced; especially in early 1990’s, an historical
opportunity was taken in terms of the cooperation potential upon the accession of Central Asian Republics as well as Azerbaijan, and Afghanistan. It was such that in 1992, the Organization
covered an area of 7 million square kilometers, and its total population reached 400 million.
The Organization, which has an extraordinary geopolitical and geoeconomic hinterland through
the connection with Central Asia, Caucasus, Middle East, and even with Europe, is currently
facing a pressure more than ever at the point of meeting the expectations. The fact that the Organization continued its existence even in the hardest times, and that it has carried on cherishing
great hopes until today shows the fact that regional cooperation processes have really needed the
Organization.
One of the most effective ways of avoiding negative effects of globalization, which yields revolutionary gains in terms of welfare levels, comforts and freedoms of societies, on national
economies and local values is to assess the regional cooperation potentials as accurate as possible. While achievements of many regionalization and integration movements, which have been
developing in parallel with globalization and even progressing more rapidly than that, and the
opportunities they have presented to their stakeholders are obvious; the fact that there has not
been any distinguished integration in the Economic Cooperation Organization’s geography has
taken place yet requires thinking it through carefully.
The fact that the Organization set a new agenda in 2005 entitled, “ECO 2015 Vision”, and on
the other hand, the fact that the desired preparations could not have been completed within the
period of 7 years led to just concerns among the ones who wanted the success of the Organization. Therefore, recommendations to be prepared by the Eminent Persons Group, which was
created for accelerating the works, and the approach of the member states towards the aforesaid
preparation are extremely important. Recommendations to be handled in this mid-year will be
concluded during the summit meeting to be held at the end of the year.
After all, what will carry the Organization to future is the common political will of the member
states.
While publishing this valuable work of Mr. Numan Hazar as ORSAM; on the one hand we would
like to contribute to the visibility of the Organization even if just a bit, on the other hand we
would like to draw attention to will, vision and caution necessity required for reform. Because it
is necessary to believe in order to achieve.
Hoping that the year 2012 leaves its mark in the next half-century of the Organization,
Hasan Kanbolat
ORSAM Director
ORSAM
5
ORSAM
ORSAM Report No: 108 , February 2012
ORSAM
By:
Numan HAZAR
Ambassador (R)
Turkey’s Representative and Chairman
of the ECO Eminent Persons Group
COOPERATION ORGANIZATION (ECO)*
ECO Will Have a Bright Future When It Gains
Dynamism, Visibility and Efficiency
Executive Summary
* The Economic Cooperation Organization (ECO) countries in geographical terms, cover a
vast area. This is geographically a contiguous territory with seven million square kilometers.
They have, in total, a significant population of 350 million people. This population is predominantly Moslem.
* The ECO region is located in a strategically important part of the world, with access to the
Persian Gulf, the Indian Ocean, the Black Sea and the Mediterranean Sea. Proximity to major
powers such as Russia, China and the European Union is another significant feature.
* There is an affinity and very close cultural interaction among member states. Historical
ties are also significant. There exists thousands of common words even with those which are
linguistically different.
* There exists transport linkages especially through cross-country railroad networks and
highways in most of the member states.
* There is a great potentiality for the success of the organization. In today’s world, however,
it is not possible to make a satisfactory assesment in view of and as compared to the high potentiality of member states which could carry out more in their cooperation in all fields where
the ECO might have important stakes.
* ECO can do, no doubt, much better. When the Organization is much more active, this will
serve best interests of all member countries. Nevertheless, it is observed that it lacks a dynamism.
* As we see it, there is a great potential for the member states to take benefit from the opportunities offfered by the ECO on the way of cooperation and integration. Despite this positive ground, we can easily say that a strong political will is required to achieve the targets
enshrined in the ECO Vision 2015.
* One should emphasize, hovever, the fact that everything will depend on the political will of
the member states to implement all necessary measures for a better functioning organization.
But, we should always keep in mind the fact that, when the ECO functions in the future as an
efficient, dynamic and visible international organization, this will serve, undoubtedly, only
for best interests of all the member states.
* Views expressed in the article belong to its author. They should not be perceived as reflecting official policy of Turkey.
ORSAM
7
ORSAM
1. Establihment and Development of ECO
Economic Cooperation Organization (ECO)
was established to promote economic integration as well as technical and cultural cooperation among member states.
Originally, Iran, Pakistan and Turkey created
in 1964 the organization of “Regional Cooperation for Development’’ (RCD). Indeed,
RCD realized some economic, technical and
cultural projects. During the cold war period
in the bipolar era, the leaders of these coun-
8
ORSAM
tries believed that historical, cultural, geographical and religious bonds will be enough
to realize close cooperation among the member countries to contribute to their efforts to
ensure economic development and to raise
their living standards. This plan was supported by the West in general and by the US
in particular in order to prevent Soviet influence in a strategically important region. Nevertheless, in 1979 after the Islamic Revolution
in Iran all activities of the organization were
suspended. RCD as an international organization was dissolved in 1980.
THE FUTURE OF THE ECONOMIC COOPERATION ORGANIZATION (ECO)
In 1985, founders of the organization, aware
of the importance of the regional cooperation
and integration, decided to reactivate RCD,
but they changed the name of the organizaton as Economic Cooperation Organization
(ECO). This new organization became active in 1990 when foreign ministers of three
founding members signed in Islamabad during an extraordinary meeting an Amendment
Protocol to the original Izmir Treaty. In 1992,
Central Asian Republics (Kazakhstan, Uzbekistan, Kyrgzystan, Tajikistan and Turkmenistan) as well as Afghanistan and Azerbaijan joined the Organization. ECO which
thus became an organization with 10 members, acquired international recognition and
prestige.1
After this historical introduction, I intend to
dwell on the basic advantages of the organization which led the leaders of the member
countries to create such a formation.
ORSAM
2. Basic Advantages of ECO
The ECO countries in geographical terms,
cover a vast area. This is geographically a contiguous territory with seven million square
kilometers.
They have, in total, a significant population
of 350 million people. This population is predominantly Moslem.
The ECO region is located in a strategically
important part of the world, with access to
the Persian Gulf, the Indian Ocean, the Black
Sea and the Mediterranean Sea.
There is an affinity and very close cultural interaction among member states. Historical
ties are also significant. There exists thousands of common words even with those
which are linguistically different. As Professor Halil İnalcık, the dean of the living Turk-
Kazakhstan
Uzbekistan
Turkey
Azerbajjan
Turkmenistan
Iran
Kyrgyzstan
Tajikistan
Afghanistan
Pakistan
Economic Cooperation Organization Region
ORSAM
9
ORSAM
ish historians, indicates, historical researches
confirm the fact that cultural affinity between
Turkey, Iran and Pakistan is much closer and
stronger than cultural affinity of Turks with
Arabs.2 Obviously, when we take into consideration all member states of ECO this fact becomes more apparent.
On the other hand, American political scientist Professor Samuel P. Huntington, while
explaining his infamous thesis of the clash of
civilizations, he refers to regional economic
organizations as an indicator of civilisations’
strenghtening against nation-state and claims
that the precondition of economic integration is cultural affinity. Among various cases,
he mentions in details the ECO. He underlines the fact that “the success of these efforts
has depended overwhelmingly on the cultural
homogeneity of the states involved.”3
Although I do not personally share his thesis
highly criticized from various vantage points,
I mention this only for the sake of his recognition that the ECO represents an organization
based on cultural affinity.
Member states of the ECO are rich in natural
resources and energy. They possess a positive
economic variety which can help a flourishing
future based on economic and social development.
Proximity to major powers such as Russia,
China and the European Union is another
significant feature.
There exists transport linkages especially
through cross-country railroad networks and
highways in most of the member states.
All these indicate that there is a great potentiality for the success of the organization. On
the other hand, the global propensity toward
adopting a development model based on mar-
10
ORSAM
ket economy and expansion of exports has induced ECO member states to pay much more
attention to liberalizing their economies and
to impart an increasingly more important
role to the private sector in their countries. 4
I must also add that basically the ECO is a
technical organization not a political one,
aimed at realising close economic and technical cooperation and integration among member states. Indeed, from the very beginning,
the Organization has been able to bring about
and to complete many significant projects.
3. Organizational Structure of ECO
ECO’s headquarters is located in Tehran, Iran.
Main organs of the Organization are as follows:5
1- Summit Meetings: Heads of State or
Governments hold Summit Meetings every two years (biennially) or more often if
considered necessary by Member States .
These meetings give opportunity for consultations at highest level as well as general
guidelines.
2- Council of Ministers (COM): This is the
highest policy and decision-making and
executive body of the organization. Foreign Ministers of Member States participate in these meetings which are held at
least once a year or when it is deemed necessary (extraordinary meetings).
3- Council of Permanent Representatives
(CPR): The Council is composed of Ambassadors of Member States resident in
Tehran accredited to the ECO as well as a
Director General in charge at the Foreign
Ministry of Iran. It is responsible on behalf of the Council of Ministers for carrying out its policies, for formulating issues
requiring decisions by Member States and
for taking appropriate steps on matters
connected with the implementation of the
decisions of the Council of Ministers.
4- Regional Planning Council (RPC): This
body comprises the heads of the Planning
Organizations and/or such other representatives of corresponding authority. The
RPC meets at least once a year prior to the
annual meeting of the Council of Ministers
to evolve programmes of action along with
a review of past programmes and evaluation of results achieved to be submitted to
the Council of Ministers.
5- Secretariat: The Secretariat is headed by
the Secretary General. It also comprises 3
Deputy Secretary Generals and such staff
as the Organization may require. The role
of the Secretariat is to initiate, coordinate
and monitor the implementation of ECO
activities and to service the meetings of
the Oganization.
6- Specialized Agencies and Regional Institutions: They are in specific fields of
cooperation. The number, nature and objectives of the agencies and institutions
are determined by the Council of Ministers. Specialized agencies include Cultural
Institute, Science Foundation and Educational Institute. There are also various regional institutions such as ECO Shipping
Company, Chamber of Commerce and Industry (Turkey proposed to host its headquarters in Istanbul, one of the major finance centers in the world), Trade and Development Bank, Reinsurance Company,
Consultancy and Engineering Company
etc.
The ECO used to have seven committees to
carry out expert investigations. They submit
their reports to the Regional Planning Coun-
ORSAM
cil (RPC). If adopted the reports are presented to the Council of Ministers. These committees are as follows: Economic and Trade
Committee, Transport and Communications
Committee, Agricultural Committee, Scentific, Educational and Cultural Committee,
Energy Committee, Infrastructure Committee in Relation to Public Affairs (Health and
Environment Committee) and Committee for
Fighting Abuse of Narcotics Drugs.
The ECO realized various agreements to promote economic cooperation and integration.
ECO Trade Agreement (ECOTA): Adopted in
2003 aimed at reducing tariffs. Afghanistan,
Iran, Pakistan, Tajikistan and Turkey signed
the Agreement.
The Transit Transport Framework Agreement:
According to this Agreement a Transit Coordination Council was established. The Council has four committees: Insurance Committee, Railways Committee, Roadways Committee and Legal Committee.
There are also various agreements formulated
by the ECO such as Encouraging and Protecting Investments, Cooperation among Cooperative Sectors, Establishment of ECO Smuggling and Customs Offences Data Bank, Reinsurance Company of ECO, Agreement on facilitating the issuance of visas for merchants
and businessmen of the Member States, ECO
Trade and Development Bank which became
operational in 2006 ( its headquarters is located in Istanbul, Turkey) etc.
4. The Search for a New ECO:
Eminent Persons Group’s Studies
In view of the slow progress of the ECO towards achieving its aims and objectives the
ORSAM
11
ORSAM
Council of Ministers decided in 2003 to set
up an Eminent Persons Group ( EPG) among
the member states with specific mandate to
submit its recommendations, in collaboration
with the Secretary General, to the Council of
Ministers.
The EPG agreed that the ECO should have a
vision strategy for the next decade considering the experiences of other economic organizations and the priorities of UN Millenium
Development Goals.
In 11th ECO Summit Meeting, which was held in İstanbul on December 23rd 2010, important decisions were
taken on the future of Organization.
The EPG suggested that a Senior Officials
Meeting ( SOM ) may be held in between the
two Council of Ministers’ Meetings to closely
monitor the status of implementation of various ECO projects. It also mentioned that, to
energize the role of the member states in
the ECO activities, ECO focal points in the
Ministries of the Foreign Affairs as well as in
other Ministries/organizations of the member states should be strenghtened. Member
states are also encouraged to post officer (s)
specializing in ECO affairs in their respective
missions in Tehran to assist their Permanent
Representatives to ECO.
12
ORSAM
The EPG report also said that the the decision-making process as prescribed in the
Izmir Treaty should be maintained for the
time being. However, while adhering to this
article, the member states may be encouraged
to take decisions on the basis of simple majority in the case of non-vital issues (according
to the Izmir Treaty the decisions are taken in
principle on the basis of unanimity).
Another important step taken by the Organization is the Document of ECO Vision 2015
adopted by the Ministers of Foreign Affairs
of Member States in their meeting in Astana,
Kazakhstan on 1 October 2005. 6
In this Document Foreign Ministers declared
that they wish to adopt a Vision of ECO taking into account the opportunities and challenges of the globalization process, the rapid
social, economic, political and technological
developments in the world and prospects
in the decades ahead which need to be addressed adequately through a common and
collective approach.
They also emphasized that sustained and intensified efforts are needed within the framework of ECO to implement social, economic,
legal and administrative reforms and to provide for the efficient functioning of the market.
ORSAM
- A commitment towards establishing interconnection of electric power systems by
2015 in the ECO region to achieve better
patterns of production exchange and trade
of electricity, facilitating development of
oil and gas pipeline networks to meet the
entire region’s energy requirements as well
as to provide outlets for access to international markets.
- Harmonization of the financial and monetary policies of member states.
- Importance of economic and project research.
In the ECO Vision 2015 Document Foreign
Ministers agreed, inter allia, on the following:
- Acceleration of the pace of industrial development of member countries.
- A commitment to reduce tariffs to the extent already agreed in ECO Trade Agreement (ECOTA) and remove para tariffs
and non-tariff barriers in trade among the
ECO member states by the year 2015.
- Adoption of policies and strategies for the
promotion and attraction of Foreign Direct Investment.
- A recognition that intergovernmental dialogue and programmes on technical cooperation in various fields.
- A more active and important role to be reserved to private sectors.
- The reiteration of the vital role of the banks
and financial institutions in the ECO region in financing and accelerating economic growth as well as promoting privatization process and structural reforms.
- Promotion of investment in the ECO region particularly in the priority areas of
trade, transport and energy.
- The importance of transport and communications infrastructure in promoting regional economic growth and cooperation.
- Cooperation in the fields of agriculture
and environment.
- Taking necessary measures for the development of human resources and to improve social, educational and health standards of the ECO peoples.
-Measures on drug control, organized
crimes and related matters.
- Promotion of tourism in the ECO region.
The ECO Vision 2015, also emphasized a vital
role to be played in all relevant international
fora to project and advance ECO’s common
views and interests, envisioning to intensify
ECO’s relationship with relevant international and regional organizations as well as financial institutions.
ORSAM
13
ORSAM
Undeniably, the ECO realized until now a significant progress. In today’s world, however,
it is not possible to make a satisfactory assesment in view of and as compared to the high
potentiality of member states which could
carry out more in their cooperation in all
fields where the ECO might have important
stakes. Since, at present, in the process of globalization, interactions worldwide are complicated and some countries including many
developing ones benefit a lot, some countries,
however, are loosers or do not benefit enough
from this state of affairs.
ECO can do, no doubt, much better. When
the Organization is much more active, this
will serve best interests of all member countries. Nevertheless, it is observed that it lacks
a dynamism.
The Secretary General of the ECO Mr Yahya
Maroofi, in an interview for the First issue of
ECO Chronicle magazine, he underlined, inter allia, the following:7
“I am personally satisfied with the current
progress and status of the organization in that
considering all the challenges confronting the
Organization, we have managed to run a regional organization for over two decades.
Nevertheless we have not ben able to live
up to expectations of our people. The region
deserves more tangible progress the effects
of which can trickle down to promise better
future for the people of the region. There is
no denying the fact that the ECO membership comprising ten countries of the region,
throughout their history, have always had
good cultural and trade relations with one another and today still enjoy rich mineral and industrial resources and potentials which could
be utilized to fulfill the needs and demands
of each other within the region. Besides, the
region, in the past has made tremendous contributions to the advancement of science and
14
ORSAM
technology. The vast potential of the region
in terms of human as well as material resources should be harnessed to the mutual benefit
of member states. Towards that end, we have
to sustain our efforts through the platform of
ECO to reach our common destiny.”
As we see it, there is a great potential for the
member states to take benefit from the opportunities offfered by the ECO on the way
of cooperation and integration. Despite this
positive ground, we can easily say that a
strong political will is required to achieve the
targets enshrined in the ECO Vision 2015.
As a matter of fact, during the 11th Summit
Meeting of ECO held in Istanbul on 23 December 2010 the President of the Republic
of Turkey and the Chairman of the Summit
Abdullah Gül announced that an Eminent
Persons Group, comprising experts from the
member states would be established shortly
to make in-depth study/ review of the ECO
Vision 2015.
President Gül, in his statement, referring to
the fact that member states have set certain
targets to be achieved until 2015 in order to
strengthen cooperation among themselves
in a wide range of areas from trade and investment to transport and communication,
energy and environment to agriculture and
industry, he said that the entry into force of
the ECO Trade Agreement ( ECOTA ) will
assist member states in passing over a critical
threshold toward the economic integration.
One of the objectives of the ECO Vision 2015
Document has been to increase intra-trade in
the ECO region which was 6% in 2005 to 20%
by 2015. It is, however, observed that as of
2010, the intra-trade has remained at a ratio
of 7% , registering only a slight increase of 1%.
President Gül also added the following:
“Therefore, we have to admit that the 7% intra-trade is a failure for all of us. If we make a
comparison, the intra-trade in the European
Union equals to 65% of the total trade volume
of the EU. Low performance recorded in this
respect sets forth the absolute necessity for
signing and implementing the ECOTA by all
member states.”
President Gül expressed his pleasure for the
approval of his proposal regarding the establishment of an “Eminent Persons Group” to
conduct a comprehensive study with a view
to adjusting ECO to the changing global circumstances and for more efficient implementation of the ECO vision 2015 as well as its
possible revision.
ORSAM
In other words, the leaders of the ECO member states expressed their political will at
the highest level and they put emphasis on
recommendations by the Eminent Persons
Group to enhance, I highglight these three
words, the dynamism, efficiency and visibility
of the ECO.
In 2011 member states appointed their representatives in the Eminent Pesons Group
(EPG). The distinguished members of EPG
are qualified personalities with an invaluable
international or diplomatic experience.
Indeed, Istanbul Declaration, issued after the
Summit Meeting, referred to the mission of
the Eminent Persons Group ( EPG ) in following words, thus defining the mandate given to
it:
The First Meeting of the EPG was held, upon
the invitaion of Turkey as Chairman in Office, in Ankara on 25-26 July,2011. This inaugural meeting made possible a preliminary
exchange of view among participating EPG
members in the light of the mandate given by
the Istanbul Summit. The Secretary General
Maaroufi made also an introductory presentation. In this meeting. it was agreed on the
schedule of the next meetings.
The Heads of State/Government… “welcomed the initiative by Turkey to establish an
Eminent Persons Group ( EPG ) to study and
review the work of the Organization including the ECO Vision 2015 in order to enhance
the dynamism, efficiency and visibility of the
Organization and provide recommendations
to be submitted to the Council of Ministers.”
In the Second Meeting held in Tehran on
3-4 0ctober 2011, the EPG adopted its Work
Programme. During the Meeting the EPG
made a review and evaluation of the overall
performance of the Organization in terms of
achieving its aims and objectives in different
sectors during the last two decades. Views
were expressed also on follow-up mecha-
In case suggestions to be prepared by Eminent Persons Group is put into practice, ECO could be a much more
functional organization.
ORSAM
15
ORSAM
nism to monitor and evaluate the overall
performance of the Organization, underlining the need to establish a Troika mechanism
comprising the current, previous and future
Chairman of the ECO. The EPG also agreed
to take benefit of the experiences of other
international organizations. It was also discussed issues related to the coordination and
follow-up of decisions, the efficiency of communication between the Secretariat and the
Member States as well as an increased level
of participation of the Member States in the
ECO’s Meetings. EPG’s scope of work also included to examine all ECO’s basic and regulatory documents as well as sectoral strategies,
programs and action plans, an analysis of
institutional capacity, consideration of sufficiency of the available financial resources for
implementation of envisaged plans and activities, a study of basic documentation of the
ECO regional institutions/specialized agencies and their performance with the view to
their better functioning.
The Third Meeting of the EPG took place in
Tehran on 22-24 November, 2011 in Tehran.
On this occasion the Secretariat made a detailed presentation on the current recruitment policy and practices of the Organization. The Secretariat expressed also its views
on the current Organizational Chart as well
as on a revised Organizational Chart it proposed. The briefing by the Secretariat was
followed by an in-depth exchange of views
among participants. EPG members also reviewed decision-making mechanism and considered solutions to this issue which blocks
sometimes the decisions, thus functioning of
the Organization.
During these meetings the EPG reached also
some decisions. At this stage, they are not revealed since its work is confidential.
16
ORSAM
Concluding Remarks
The EPG will continue to work during this
year and prepare its report that will contain
its recommendations aimed at enhancing efficiency, dynamism and visibility of the Organization. The report will be submitted by
the EPG to the Council of Ministers prior to
the ECO Summit Meeting. The Meeting of
the Council of Ministers as well as the Summit Meeting are planned to take place in the
course of 2012 in June if not possible later in
the year in Baku, Capital City of Azerbaijan.
There will be in the months ahead an intensive working schedule for the EPG to study
and to reach conclusions.
One should emphasize, hovever, the fact that
everything will depend on the political will of
the member states to implement all necessary
measures for a better functioning organization. . But, we should always keep in mind
the fact that, when the ECO functions in the
future as an efficient, dynamic and visible international organization, this will serve, undoubtedly, only for best interests of all the
member states.
ORSAM
ENDNOTES
1
2
3
4
5
6
7
Elaheh Koolaee and Hormoz Davarpanah, The Economic Cooperation Organization
(ECO) Achievements and Prospects, Tehran, University of Tehran, 2010, pp.2-8.
Halil İnalcık, Rönesans Avrupası Türkiye’nin Bati Medeniyetiyle Özdeşleşme Süreci,
İstanbul, Türkiye İş Bankası Yayınları, 2011, p.351.
Samuel P. Huntington, The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order, London, Simon and Schuster UK Ltd, 1996, pp.133-134.
Koolaee and Davarpanah, op.cit. page 1.
Economic Cooperation Organization Treaty of Izmir ECO Vision 2015, Tehran 2009.
Economic Cooperation Organization Traty of Izmir ECO Vision 2015, Tehran 2009,
pp.21-32.
ECO Chronicle, August-September 2001, Issue 1, Tehran, pp.12-13.
ORSAM
17
ORSAM
APPENDIX: Economic and Social Datas of ECO Region*
Table-1: Population (Thousand people)
Country
Afghanistan
Azerbaijan
Iran
Kazakhstan
Kyrgyzstan
Pakistan
Tajikistan
Turkey
Turkmenistan
Uzbekistan
ECO Region
World Total
ECO Share in
World Total
(%)
2000
NA
8048.6
63663
14883.6
4915
137500
6188
67420
5285
24650.4
353964.5
6070581
2001
21410.9
8111.2
65264
14858.3
4955
140500
6312.8
68365
5505
24964.4
360246.6
6134790
2002
21797.8
8172.0
65540
14858.9
4993
146000
6441
69302
5788
25271.8
368164.5
6210505
2003
22191.4
8234.1
66480
14909.0
5039
146800
6573
70231
6120
25567.7
372145.2
6286477
2004
23177.7
8306.5
67477
15013.0
5093
149700
6710
71152
6250
25864.4
378743.6
6361888
2005
23591.9
8391.9
68467
15147.0
5144
152500
6850
72065
6544
26167
384867.8
6437682
5.83
5.87
5.92
5.91
5.95
5.97
Table-2: Population Growth Rate (%)
Country
Afghanistan
Azerbaijan
Iran
Kazakhstan
Kyrgyzstan
Pakistan
Tajikistan
Turkey
Turkmenistan
Uzbekistan
ECO Region
World
2000
NA
0.8
1.46
-0.2
0.8
2.15
2.1
1.41
3.7
1.4
1.9
1.3
2001
1.92
0.7
1.35
-0.1
0.8
2.07
2.1
1.40
4.16
1.3
1.55
1.05
2002
1.92
0.8
1.56
0.1
0.8
2.02
2.1
1.37
5.14
1.2
2.28
1.23
2003
1.92
0.8
1.43
0.6
1.1
1.96
2.1
1.34
5.73
1.2
0.96
1.22
2004
2.03
1.0
1.49
0.8
1.1
1.91
2.1
1.31
2.12
1.2
1.50
1.19
2005
2.03
1.1
1.46
1.0
0.9
1.86
2.1
1.28
4.7
1.2
1.53
1.19
* Elaheh Koolaee and Hormoz Davarpanah, The Economic Cooperation Organization (ECO) Achievements and Prospects, Tehran,
University of Tehran Press, 2010, pp.170-178.
18
ORSAM
ORSAM
Table-3: Adult Literacy Rate (%)
Country
Afghanistan
Azerbaijan
Iran
Kazakhstan
Kyrgyzstan
Pakistan
Tajikistan
Turkey
Turkmenistan
Uzbekistan
2000
36.9
98.8
76.26
99.5
98.7
47.1
99.5
86.5
98.0
99.2
2001
NA
98.8
77.53
99.5
98.7
49.0
99.8
86.3
98.0
99.2
2002
NA
98.8
78.79
99.5
98.7
50.5
99.8
87.5
98.0
99.2
2003
NA
98.8
80.94
99.5
98.7
51.6
99.8
88.3
98.0
99.2
2002
7707
3777.5
37200
7399.7
1976.6
43012
1904
23818
2244
9367.8
138406.6
2003
7856.5
3801.4
38100
7657.3
2017.2
43879
1932
23640
2320
9621.2
140824.6
2004
28.1
98.8
81.71
99.5
98.7
53.0
99.8
87.4
98.0
99.2
2005
29
98.8
82.33
99.5
98.7
53.0
99
88.1
99
NA
Table-4: Total Labor Force (Thousand people)
Country
Afghanistan
Azerbaijan
Iran
Kazakhstan
Kyrgyzstan
Pakistan
Tajikistan
Turkey
Turkmenistan
Uzbekistan
ECO Region
2000
7416.6
3748.2
37190
7107.4
1912.7
40385
1794
23078
2120
9018.4
133770.3
2001
7560.2
3763.4
37190
7479.1
1939.0
41236
1872
23491
2179
9173.5
135883.2
2004
8231
3865.0
38600
7840.6
2065.5
45946
2130
24289
NA
9945.5
142912.6
2005
NA
3906.5
40830
7901.7
2116.5
46819
NA
24565
NA
10224.0
136362.7
2004
3.6
1.4
10.3
8.4
2.8
7.69
2.0
10.3
NA
0.4
2005
NA
1.4
11.5
8.1
3.3
7.69
2.1
10.3
NA
0.3
Table-5: Unemployment Rate (%)
Country
Afghanistan
Azerbaijan
Iran
Kazakhstan
Kyrgyzstan
Pakistan
Tajikistan
Turkey
Turkmenistan
Uzbekistan
2000
NA
1.2
14.3
12.8
3.0
7.82
2.7
6.5
2.4
0.4
2001
3.9
1.3
14.2
10.4
3.1
7.82
2.3
8.4
2.6
0.4
2002
3.9
1.3
12.8
9.3
3.1
8.27
2.5
10.3
2.5
0.4
2003
3.8
1.4
11.8
8.8
2.8
8.27
2.4
10.5
2.5
0.3
ORSAM
19
ORSAM
Table-6: GDP Per Capita ($US)
Country
Afghanistan
Azerbaijan
Iran
Kazakhstan
Kyrgyzstan
Pakistan
Tajikistan
Turkey
Turkmenistan
Uzbekistan
ECO Region
2000
665
1238
1229
278
537
158
2941
950
556.46
1126
2001
90
714
1409
1491
309
513
171
2146
1259
465.94
1008
2002
201
775
1776
1658
323
506
190
2622
1503
382.12
1166
2003
215
897
2130
2068
384
568
237
3412
1867
396.16
1440
2004
247
1060
2520
2874
436
655
310
4187
2271
463.99
1740
2005
290
1518
3330
3703
478
727
337
5016
2624
579.43
2117
2001
-20
9.9
5.38
13.5
5.3
2.0
9.6
-7.5
20.4
4.2
1.1
2002
28.6
10.6
7.83
9.8
0.0
3.10
10.8
7.9
15.8
4.0
7.3
2003
14.3
11.2
8.03
9.3
7.0
4.7
11.0
5.8
17.1
4.2
6.9
2004
9.4
10.2
6.5
9.6
7.0
7.5
10.3
8.9
14.7
7.7
8.0
2005
14.5
26.4
5.4
9.4
-0.2
8.6
6.7
7.4
9.6
7.0
7.6
2006
220.55
3790.7
2007
NA
4442.4
2008
346.00
3844.8
10566.70
335.60
3520.00
385.2
19982.00
731.00
164.00
17578.80
324.00
5140.00
388.4
22795.00
799.00
721.00
6500
481.00
3621.00
481.0
20471.00
820.00
969.60
Table-7: GDP Growth Rate (%)
Country
Afghanistan
Azerbaijan
Iran
Kazakhstan
Kyrgyzstan
Pakistan
Tajikistan
Turkey
Turkmenistan
Uzbekistan
ECO Region
2000
NA
11.1
5.93
9.8
5.4
3.91
8.3
7.4
18.6
3.8
6.2
Table-8: Total Foreign Direct Investment (mln US $)
Country
Afghanistan
Azerbaijan
Iran
Kazakhstan
Kyrgyzstan
Pakistan
Tajikistan
Turkey
Turkmenistan
Uzbekistan
20
ORSAM
2003
136.5
3017.8
482
2213.3
147.0
798.0
31.6
1253
100
70
2004
235.4
4192
99.6
5391.5
175.6
949.0
22.4
1978
-15.3
1.17
2005
173.7
4161.5
30
1721.1
210.3
1524.0
54.5
8638
61.5
45.4
ORSAM
Table-9: Composition of GDP By Sectors (%)
Country
Afghanistan
Azerbaijan
Iran
Kazakhstan
Kyrgyzstan
Pakistan
Tajikistan
Turkey
Turkmenistan
Uzbekistan
Sectors
2000
2001
2002
2003
2004
2005
Agriculture
57.0
53.3
44.5
45.1
40.7
38.9
Industry
23.2
24.7
19.5
18.3
22.8
24.4
Service
19.8
22
36
36.6
36.5
37.4
Agriculture
15.9
14.8
14.0
12.4
11.0
9.2
Industry
36.0
37.6
37.4
37.3
38.3
47.5
Service
48.1
47.6
48.6
50.3
50.7
43.3
Agriculture
11.7
11.2
11.3
10.8
9.8
8.1
Industry
39.8
36.8
39.2
38.5
40.1
48.1
Service
48.4
52.0
49.5
50.07
50.01
43.8
Agriculture
8.2
8.8
8.0
7.9
7.1
6.4
Industry
32.6
30.07
29.5
29.1
29.3
29.7
Service
53.5
54.7
56.9
57.7
59.5
60.1
Agriculture
34.2
34.5
34.4
33.6
29.9
28.5
Industry
25.0
23.1
17.9
17.3
19.2
17.3
Service
29.6
31.4
35.6
36.8
38.3
40.7
Agriculture
25.9
24.9
24.1
24.0
22.9
22
Industry
23.3
23.8
23.7
23.6
25.5
26
Service
50.7
51.3
52.1
52.4
51.6
51
Agriculture
25.1
23.8
22.2
24.2
19.2
21.4
Industry
23.3
23.8
23.7
23.6
25.5
26
Service
50.7
51.3
52.1
52.4
51.6
51
Agriculture
13.6
11.4
11.4
11.6
11.1
10.1
Industry
22.5
24.2
24.2
23.8
23.8
24.4
Service
63.8
64.4
64.4
64.6
65.1
65.6
Agriculture
23.00
23.8
20.08
25.0
28.5
NA
Industry
35.0
37.0
36.0
44.0
42.7
NA
Service
42.0
39.2
43.2
31.0
28.8
NA
Agriculture
30.1
30.0
30.01
28.6
26.4
25.0
Industry
14.2
14.1
14.5
15.8
17.5
20.7
Service
55.7
55.9
54.4
55.6
56.1
54.3
ORSAM
21
ORSAM
Table-10: Total Length of Railways (km)
Country
Afghanistan
Azerbaijan
Iran
Kazakhstan
Kyrgyzstan
Pakistan
Tajikistan
Turkey
Turkmenistan
Uzbekistan
2000
NA
2.1
6.7
14.5
0.4
7.8
0.94
8.7
2.5
3.5
2001
0
2.1
7.15
14.6
0.4
7.8
0.94
8.7
2.5
3.9
2002
0
2.1
7.26
14.6
0.4
7.8
0.94
8.7
2.5
4.0
2003
0
2.1
7.26
14.6
0.4
7.8
0.95
8.7
2.5
4.0
2004
0
2.1
7.58
15.1
0.4
7.8
0.95
8.7
2.5
4.0
2005
0
2.1
8.34
NA
0.4
7.8
NA
8.7
NA
4.0
Table-11: Net Ton- Kilometers Carried by Railways (mln.ton-km)
Country
2000
2001
2002
2003
2004
2005
Afghanistan
NA
0
0
0
0
0
Azerbaijan
5770000
6141000
6980000
7719000
7536000
9524000
Iran
14179000 14613000 15842000 18048000 18182.000 19127000
Kazakhstan
124983000 135653000 133088000 147672000 163454700 173814700
Kyrgyzstan
337900
331600
394600
561700
71400
661800
Pakistan
4370925
4519528
4572734
4819756
5336000
5532000
Tajikistan
1326200
1250000
1086200
1085500
1117500
1062600
Turkey
9895346
7561601
7224000
8669000
9417000
9152000
Turkmenistan 6303000
6437000
7476000
NA
NA
NA
Uzbekistan
15020500 15731900 18427900 18886600 18006900 18090000
Table-12: Total Length of Asphalted Roads (th.km)
Country
Afghanistan
Azerbaijan
Iran
Kazakhstan
Kyrgyzstan
Pakistan
Tajikistan
Turkey
Turkmenistan
Uzbekistan
22
ORSAM
2000
NA
7
101
11.9
17.2
138.2
12.6
138.6
12.2
42.1
2001
0.4
7
113.1
12.1
17.2
144.6
13
145.6
12.2
42.2
2002
0.4
7
118.2
12.3
17.2
148.8
12.2
150.9
12.2
42.3
2003
0.642
7
121.0
13.4
17.2
153.2
12
153.6
NA
42.3
2004
0.973
7
NA
14.5
17.2
158.5
11.9
152.3
NA
42.1
2005
2
6.6
124.6
NA
NA
162.8
NA
154.4
NA
41.6
ORSAM
Table-13: Total Production of Energy (thousand tons of oil equivalent)
Country
Afghanistan
Azerbaijan
Iran
Kazakhstan
Kyrgyzstan
Pakistan
Tajikistan
Turkey
Turkmenistan
Uzbekistan
2000
NA
1608
NA
117298.2
14931
26497
14247
26047
45968
4031.0
2001
NA
1631
240619
118279.7
13667
27344
14382
24576
50443
4125.3
2002
NA
1608
237981
132303.2
11922
29075
15302
24259
53645
4248.9
2003
NA
1830.5
272990
148186.6
14021
31142
16509
23783
58551
4192.5
2004
NA
1870
292073
157301.9
15141
36782
16491
24332
NA
4274.9
2005
NA
1946.9
317335
NA
14891
40226
17087
26898
NA
NA
Table-14: Total Consumption of Energy (thousand tons of oil equivalent)
Country
Afghanistan
Azerbaijan
Iran
Kazakhstan
Kyrgyzstan
Pakistan
Tajikistan
Turkey
Turkmenistan
Uzbekistan
2000
NA
1412
NA
66889.9
11918
25280
15580
80500
13885
4141.1
2001
597.6
1469
95266
67789.0
11543
25251
15731
75402
15309
4167.8
2002
592.2
1403
102170
81291.5
10044
25599
16087
78331
16606
4241.8
2003
741.2
1583
107556
85668.7
11748
26308
16518
83826
17203
4192.0
2004
623.4
1630
117439
88571.8
11865
28979
16835
87818
NA
4253.4
2005
691.1
1677
128894
NA
12230
32104
NA
91286
NA
NA
2002
NA
1340
12530
2944.1
1516.6
33400
1010
130060
NA
4260
2003
269.67
1575
17024
3073.2
1754.2
33352
1031
145220
NA
4249
2004
472.99
1588
23074
2732.7
1949.8
33307
822
162400
NA
4322
2005
558.6
1650
24491
1776.6
1882.2
34037
872
168080
1007
4133
Table-15: Total External Debt ($US mln)
Country
Afghanistan
Azerbaijan
Iran
Kazakhstan
Kyrgyzstan
Pakistan
Tajikistan
Turkey
Turkmenistan
Uzbekistan
2000
NA
1092
7953
3284.7
1386.1
32254
1226
118080
NA
4418
2001
NA
1366
9012
3262.1
1423.3
32144
1022
113190
NA
4279
ORSAM
23
ORSAM
Table-16: ECO Countries Total External Trade ($ US min)
Country
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Import
1176
1696
2452
2101
2177
2471
2744
9301
Afghanistan Export
137
68
100
144
305
384
416
2000
Balance -1039
-1628
-2352
-1957
-1872
-2087
-2328
-7301
Import 2917.3
3745
3832.9
5216.6
7131
8558
5267.6
5712.2
Export 2610.5
3487.9
3726
5123.5
7008
8096
6372.2
6058.4
Balance -306.8
-257.1
-106.9
-93.1
-123
-462
1104.6
346.2
Import 15086
18129
22036
29561
38199
40969
NA
NA
Export 28461
23904
28237
33991
43852
60012
NA
NA
Balance 13375
5775
6201
4430
5653
19043
NA
NA
Import
6446
6584
Azerbaijan
Iran
5040
8408.7 12781.2 17352.5 23676.9 32756.4
Kazakhstan Export 8812.2
8639.1
9670.3 12926.7 20096.2
Balance 3772.2
2193.1
3086.3
4518
7315
10496.5 14573.5 14998.9
Import 554.1
467.2
586.8
717
941
1101.3
1718.2
3201
Export
476.2
485.5
581.7
718.8
672
794.1
2011
Balance -49.6
9
-101.3
-135.3
-222.2
-429.3
-924.1
-1190
Import 10810
10209
11252
13037
17905
25331
30540
39966
Export
8913
9186
9874
11844
12954
15917
16976
19052
Balance -1897
-1023
-1378
-1193
-4951
-9414
-13564 -20914
Import
675
687.5
720.5
880.8
1191
1330
1725.4
2555
Export
784.3
651.5
736.9
797.2
915
909
1399
767
-36
16.4
-83.6
-276
-421
-325.6
-1788
Kyrgyzstan
Pakistan
Tajikistan
504.5
Balance 109.3
27849
38250.4 47755.3
Import 54502.8 41399.1 51553.8 69339.7 97539.8 116774 139576 170057
Turkey
Export 27774.9 31334.2 36059.1 47252.8 63167.2
73476
85535
107213
Balance -26727.9 -10064.9 -15494.7 -22086.9 -34372.6 -43298
-54041 -62844
Import
2349
2119.4
2512
2850
4364
2557.7
3780
Turkmenistan Export 2505.5
2620.2
2855.6
3632
4000
6174
7155.5
9114
Balance 720.5
271.2
736.2
1120
1150
1810
4597.8
5334
Import 2947.4
3136.9
2712
2964.2
3816
4091.3
4781.6
6736
Export 3264.7
3170.4
2988.4
3725
4853
5408.8
6389.8
8991
Balance 317.3
33.5
277.4
760.8
1037
1317.5
1608.2
2255
Uzbekistan
1785
Import 95493.6 88264.7 103849.4 134738 184531 222342.1 275187 343464.6
ECO Region Export 83767.6 83537.5 94732.8 120017.9 157869.2 198897.8 192088 240961.7
Balance -11726 -4727.2 -9116.6 -14720.1 -26661.8 -23444.3 -83099.4 102502.9
24
ORSAM
ORSAM
ORSAM ACADEMIC STAFF
Hasan Kanbolat
Prof. Dr. Hayati Aktaş
Assoc. Prof. Dr. Veysel Ayhan Assoc. Prof. Dr. Hasan Ali Karasar
Assoc. Prof. Dr. Tarık Oğuzlu
Asst. Prof. Dr. Mehmet Şahin
Assoc. Prof. Dr. Harun Öztürkler Assoc. Prof. Dr. Özlem Tür Habib Hürmüzlü
Asst. Prof. Dr. Serhat Erkmen Asst. Prof. Dr. Canat Mominkulov
Asst. Prof. Dr. Bayram Sinkaya
Dr. Abdullah Alshamri
Dr. Neslihan Kevser Çevik
Dr. Didem Danış
Dr. Jale Nur Ece Dr. İlyas Kamalov Dr. Yaşar Sarı
Dr. Bayram Sinkaya Dr. Süreyya Yiğit Att. Aslıhan Erbaş Açıkel (LL.M.) Hamburg
Fazıl Ahmet Burget
Volkan Çakır Esra Demir
Bilgay Duman Ogün Duru
Noyan Gürel
Selen Tonkuş Kareem
Oytun Orhan Sercan Doğan Nebahat Tanriverdi Uğur Çil Nazlı Ayhan Leyla Melike Koçgündüz Göknil Erbaş Aslı Değirmenci Ufuk Döngel
Jubjana Vila
Mavjuda Akramova
ORSAM Director
ORSAM Trabzon Represantative, Karadeniz Technical University Department of International Relations
ORSAM Advisor, Gulf of Basra - Abant Izzet Baysal University, Department of IR
ORSAM Advisor, ORSAM Eurasian Strategies Coordinator - Bilkent University
ORSAM Advisor, Middle East – Antalya International University Department of Political Science and IR
ORSAM Advisor, Middle East - Gazi University, Department of IR
ORSAM Advisor, Middle East Economies - Afyon Kocatepe University, Department of Economics
ORSAM Advisor, Middle East - METU, Department of IR
ORSAM Advisor, Middle East
ORSAM Advisor, Middle East -Ahi Evran University, Department of IR
ORSAM Researcher, Middle East – Al Farabi Kazakh National University
ORSAM Advisor, Middle East – Yıldırım Beyazıt University, Department of IR
ORSAM Advisor, Middle East – ORSAM Riyadh Representative
ORSAM Advisor, Middle East - METU, Department of IR
ORSAM Advisor, Middle East - Galatasaray University, Department of Sociology
ORSAM Advisor, Maritime Safety and Security
ORSAM Advisor, Eurasia
ORSAM Advisor, Eurasia - ORSAM Bishkek Represantative, Kyrgyzstan-Turkey Manas University
ORSAM Advisor, Middle East - Atatürk University
ORSAM Advisor, Eurasia
ORSAM Advisor, Energy-Maritime Law
ORSAM Advisor, Middle East - Afghanistan
ORSAM Advisor, Africa - ORSAM Antananarivo (Madagascar) Representative
ORSAM Researcher, Middle East
ORSAM Managing Editor
ORSAM İzmir Represatative
ORSAM Erbil (Iraq) Represantative
ORSAM Researcher, Middle East
ORSAM Research Assistant, Middle East
ORSAM Research Assistant, Middle East & Projects
ORSAM Research Assistant, Middle East & Projects
ORSAM Research Assistant, Black Sea
ORSAM Water Research Programme
Dr. Tuğba Evrim Maden Dr. Seyfi Kılıç Kamil Erdem Güler Çağlayan Arslan ORSAM Water Research Programme Hydropolitics Researcher
ORSAM Water Research Programme Hydropolitics Researcher
ORSAM Water Research Programme Research Assistant
ORSAM Water Research Programme Research Assistant
ORSAM ADVISORY BOARD
Dr. Ismet Abdulmecid Prof. Dr. Hayati Aktaş Dr. Abdullah Alshamri
Hasan Alsancak Prof. Dr. Meliha Benli Altunışık Prof. Dr. Ahat Andican Prof. Dorayd A. Noori Prof. Dr. Tayyar Arı Prof. Dr. Ali Arslan Başar Ay Prof. Dr. Mustafa Aydın Assoc. Prof. Dr. Ersel Aydınlı Assoc. Prof. Dr. Veysel Ayhan Prof. Dr. Hüseyin Bağcı Itır Bağdadi Prof. Dr. İdris Bal Assist. Prof. Dr. Ersan Başar Kemal Beyatlı Barbaros Binicioğlu Prof. Dr. Ali Birinci Assoc. Prof. Dr. Mustafa Budak Dr. Hasan Canpolat
Ret. (Air) Gen. Ergin Celasin Assoc. Prof. Dr. Mitat Çelikpala Prof. Dr. Gökhan Çetinsaya Dr. Didem Danış Esra Demir
Prof. Dr. Volkan Ediger Prof. Dr. Cezmi Eraslan Prof. Dr. Çağrı Erhan Asst. Prof. Dr. Serhat Erkmen Former President of Iraqi Council of State
ORSAM Trabzon Represantative, Karadeniz Technical University Department of International Relations
ORSAM Advisor, Middle East – ORSAM Riyadh Representative
BP & BTC Turkey, Energy Security Director
METU, Director of Institute of Social Sciences
Former Minister & Istanbul University
Vice-Undersecretary in Iraq’s Embassy in Ankara
Uludağ University, Head of Department of International Relations
Istanbul University, Department of History
General Secretary, Turkish Textile Employers’ Association
President of Kadir Has University
Vice-President of Bilkent University, Fulbright Executive Director
ORSAM Advisor, Middle East - Abant Izzet Baysal University, Department of IR
METU, Head of Department of International Relations
İzmir Economy University, Department of International Relations and European Union
Member of Parliament in the 24th Legislative Term of Grand National Assembly of Turkey
Karadeniz Techinical University, Maritime Transportation and Management Engineering
Head of Iraqi Turkman Press Council
ORSAM Advisor, Middle Eastern Economies
Police Academy
Deputy Director General in Prime Ministerial State Archives
Deputy Undersecretary of Turkish Ministry of Interior
23rd Commander of Air Forces
Kadir Has University, Head of Deparment of International Relations
President of The Council of Higher Education
ORSAM Advisor, Immigration Studies & Iraqi Refugees, Galatasary Uni., Dep. of Sociology
İzmir Economy University, Department of Economics
President of Atatürk Research Center, Istanbul University, Department of History
Ankara University, Faculty of Political Science, Department of IR & Director of ATAUM
ORSAM Middle East Advisor, Ahi Evran Uni., Head of the Dep. of Int. Relations
ORSAM
25
ORSAM
Dr. Amer Hasan Fayyadh Aslıhan Erbaş Açıkel (LL.M.) Hamburg) Cevat Gök
Mete Göknel Osman Göksel Timur Göksel Prof. Muhamad Al Hamdani Numan Hazar Habib Hürmüzlü Assoc. Prof. Dr. Pınar İpek Dr. Tuğrul İsmail Dr. İlyas Kamalov Assoc. Prof. Dr. Hasan Ali Karasar
Assoc.Prof.Dr. Şenol Kantarcı Selçuk Karaçay Assoc. Prof. Dr. Nilüfer Karacasulu İsmet Karalar
Prof.Dr. M. Lütfullah Karaman Asst.Prof. Dr. Şaban Kardaş Att. Tuncay Kılıç
Assoc. Prof. Dr. Elif Hatun Kılıçbeyli Prof. Dr. Aleksandr Knyazev Prof. Dr. Alexander Koleşnikov
Prof. Dr. Erol Kurubaş Prof. Dr. Talip Küçükcan
Arslan Kaya Dr. Hicran Kazancı İzzettin Kerküklü Assoc. Prof. Dr. Mustafa Kibaroğlu Dr. Max Georg Meier
Prof.Dr. Mosa Aziz Al-Mosawa Prof. Dr. Mahir Nakip Assoc.Prof.Dr. Tarık Oğuzlu
Prof.Dr. Çınar Özen Murat Özçelik Assoc. Prof. Harun Öztürkler Dr. Bahadır Pehlivantürk Prof. Dr. Victor Panin Assoc.Prof.Dr. Fırat Purtaş
Prof. Suphi Saatçi Ersan Sarıkaya Asst. Prof. Dr. Bayram Sinkaya
Assoc.Prof.Dr. İbrahim Sirkeci Dr. Aleksandr Sotnichenko Zaher Sultan
Dr. Irina Svistunova Asst. Prof. Dr. Mehmet Şahin Prof. Dr. Türel Yılmaz Şahin Mehmet Şüküroğlu
Assoc. Prof. Dr. Oktay Tanrısever Prof. Erol Taymaz Prof. Sabri Tekir Dr. Gönül Tol Asst. Prof. Dr. Özlem Tür Mehmet Üneş
M. Ragıp Vural Dr. Ermanno Visintainer Dr. Umut Uzer Prof. Dr. Vatanyar Yagya Dr. Süreyya Yiğit Baghdad University, Dean of Political Sciences Faculty (Iraq)
ORSAM Advisor, Energy-Maritime Law
Turkey Represantative of Iraqi Al Fırat TV
Former Director of Petroleum Pipeline Corporation (BOTAŞ)
BTC & NABUCCO Coordinator
Beirut American University (Lebanon)
Cultural Undersecretary in Iraq’s Embassy in Ankara
Retired Ambassador
ORSAM Middle East Advisor
Bilkent University, Department of International Relations
TOBB University of Economics & Technology, Department of International Relations
ORSAM Eurasia Advisor
Kırıkkale University, Department of International Relations
Deputy Director, Vodafone (Turkey)
Dokuz Eylül University, Department of International Relations
Advisor to Mayor of Edremit/Balıkesir
Fatih University, Head of the Department of International Relations
TOBB Economy and Technology University, Department of International Relations
Mayor of Edremit/Balıkesir
Çukurova University, Head of the Department of International Relations
Kyrgyz Slavic University (Bishkek)
Diplomat
Kırıkkale University, Head of the Department of International Relations
Director of Marmara University, Institute of Middle East Studies
KPMG, Sworn-in Certified Financial Accountant
Iraqi Turkman Front Turkey Representative
President of Kirkuk Foundation
Okan University, Head of Department of International Relations
Hanns Seidel Foundation, Projects Director (Bishkek)
President of Baghdad University (Iraq)
Erciyes University, Faculty of Economic and Administrative Sciences
ORSAM Advisor, Middle East–Antalya International Uni. Dep. of Pol. Science and IR
Ankara University, Faculty of Political Science, Department of International Relations
Undersecretary of Public Order and Security
ORSAM Middle East Economies Advisor, Afyon Kocatepe Uni., Dep. of Economics
TOBB Economy and Technology University, Department of International Relations
Pyatigorsk University (Pyatigorsk, Russian Federation)
Gazi University Department of Int. Relations, Deputy Secretary General of TÜRKSOY
Secretary-General of Kirkuk Foundation
Türkmeneli TV (Kirkuk, Iraq)
ORSAM Middle East Advisor – Yıldırım Beyazıt University
Reader in Demography and Marketing Regent’s College, (London, UK)
St. Petersburg University (Russian Federation)
President of Lebanese Turkish Association
Russia Strategic Research Center, Turkey-Middle East Studies Expert (Russian Fed.)
ORSAM Advisor, Middle East, Gazi University, Department of International Relations
Gazi University, Department of International Relations
Energy Expert
METU, Department of International Relations
Vice President of the METU North Cyprus Campus (TRNC)
Dean of İzmir University, Faculty of Economics and Administrative Sciences
Director of Middle East Institute Turkish Studies (USA)
ORSAM Advisor, Middle East, METU, Department of International Relations
Kastamonu University
General Coordinator of 2023 (Magazine)
Director of Vox Populi (Rome,Italy)
Istanbul Technical University, Humanities and Social Sciences
St. Petersburg City Council Member, St. Petersburg University (Russian Federation)
ORSAM Eurasia Advisor
EDITIORIAL BOARD OF MIDDLE EAST STUDIES
Meliha Altunışık Bülent Aras Tayyar Arı İlker Aytürk Recep Boztemur Katerina Dalacoura
F. Gregory Gause Fawaz Gerges Ahmet K. Han Raymond Hinnebusch Rosemary Holiis Bahgat Korany Peter Mandaville Emma Murphy Middle East Technical University (Turkey)
Ministry of Turkish Foreign Affairs, Head of Center for Strategic Strategic Research
Uludağ University (Turkey)
Bilkent University (Turkey)
Middle East Technical University (Turkey)
London School of Economics (UK)
Vermont University (USA)
London School of Economics (UK)
Kadir Has University (Turkey)
St. Andrews University (UK)
City University (UK)
Durham University (UK)
George Mason University (USA)
Durham University (UK)
MIDDLE EAST ANALYSIS EDITORIAL BOARD
Prof. Dr. Meliha Altunışık Hasan Kanbolat Assoc. Prof. Dr. Hasan Ali Karasar Asst. Prof. Dr. Serhat Erkmen 26
ORSAM
Middle East Technical University , Director of Institute of Social Sciences
ORSAM Director
ORSAM Middle East Advisor, Ahi Evran Uni., Head of Dep. of International Relations
Rapor No: 108, Şubat 2012
(EİT) GELECEĞİ
EİT DİNAMİZM, GÖRÜNÜRLÜK VE VERİMLİLİK
KAZANDIĞINDA PARLAK BİR GELECEĞE SAHİP OLACAKTIR
ECO WILL HAVE A BRIGHT FUTURE
WHEN IT GAINS DYNAMISM, VISIBILITY AND EFFICIENCY
ORTADOĞU
STRATEJİK
ARAŞTIRMALAR
Ortadoğu
Stratejik
Araştırmalar MERKEZİ
Merkezi
CENTER
FORfor
MIDDLE
EASTERN
STRATEGIC
Center
Mıddle
Eastern
Strategıc STUDIES
Studıes
‫مركز الشرق األوسط للدراسات االستراتيجية‬
ORSAM
Kazakistan
Özbekistan
Türkiye
Azerbaycan
Kırgızistan
Türkmenistan
İran
Tacikistan
Afganistan
Pakistan
EKONOMİK İŞBİRLİĞİ
TEŞKİLATI’NIN (EİT) GELECEĞİ
EİT Dinamizm, Görünürlük ve Verimlilik
Kazandığında Parlak Bir Geleceğe Sahip Olacaktır
ORSAM Rapor No: 108
Şubat 2012
ISBN: 978-605-4615-03-2
Ankara - TÜRKİYE
ORSAM © 2012
Bu raporun içeriğinin telif hakları ORSAM’a ait olup, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca kaynak gösterilerek
kısmen yapılacak makul alıntılar ve yararlanma dışında, hiçbir şekilde önceden izin alınmaksızın kullanılamaz, yeniden yayımlanamaz. Bu raporda yer alan değerlendirmeler yazarına aittir; ORSAM’ın kurumsal görüşünü yansıtmamaktadır.
ORSAM
STRATEJİK BİLGİ YÖNETİMİ, ÖZGÜR DÜŞÜNCE ÜRETİMİ
ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ
Tarihçe
Türkiye’de eksikliği hissedilmeye başlayan Ortadoğu araştırmaları konusunda kamuoyunun
ve dış politika çevrelerinin ihtiyaçlarına yanıt verebilmek amacıyla, 1 Ocak 2009 tarihinde Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM) kurulmuştur. Kısa sürede yapılanan kurum,
çalışmalarını Ortadoğu özelinde yoğunlaştırmıştır.
Ortadoğu’ya Bakış
Ortadoğu’nun iç içe geçmiş birçok sorunu barındırdığı bir gerçektir. Ancak, ne Ortadoğu ne de
halkları, olumsuzluklarla özdeşleştirilmiş bir imaja mahkum edilmemelidir. Ortadoğu ülkeleri,
halklarından aldıkları güçle ve iç dinamiklerini seferber ederek barışçıl bir kalkınma seferberliği başlatacak potansiyele sahiptir. Bölge halklarının bir arada yaşama iradesine, devletlerin
egemenlik halklarına, bireylerin temel hak ve hürriyetlerine saygı, gerek ülkeler arasında gerek ulusal ölçekte kalıcı barışın ve huzurun temin edilmesinin ön şartıdır. Ortadoğu’daki sorunların kavranmasında adil ve gerçekçi çözümler üzerinde durulması, uzlaşmacı inisiyatifleri cesaretlendirecektir Sözkonusu çerçevede, Türkiye, yakın çevresinde bölgesel istikrar ve refahın
kök salması için yapıcı katkılarını sürdürmelidir. Cepheleşen eksenlere dâhil olmadan, taraflar
arasında diyalogun tesisini kolaylaştırmaya devam etmesi, tutarlı ve uzlaştırıcı politikalarıyla
sağladığı uluslararası desteği en etkili biçimde değerlendirebilmesi bölge devletlerinin ve halklarının ortak menfaatidir.
Bir Düşünce Kuruluşu Olarak ORSAM’ın Çalışmaları
ORSAM, Ortadoğu algalımasına uygun olarak, uluslararası politika konularının daha sağlıklı
kavranması ve uygun pozisyonların alınabilmesi amacıyla, kamuoyunu ve karar alma mekanizmalarına aydınlatıcı bilgiler sunar. Farklı hareket seçenekleri içeren fikirler üretir. Etkin
çözüm önerileri oluşturabilmek için farklı disiplinlerden gelen, alanında yetkin araştırmacıların ve entelektüellerin nitelikli çalışmalarını teşvik eder. ORSAM; bölgesel gelişmeleri ve trendleri titizlikle irdeleyerek ilgililere ulaştırabilen güçlü bir yayım kapasitesine sahiptir. ORSAM,
web sitesiyle, aylık Ortadoğu Analiz ve altı aylık Ortadoğu Etütleri dergileriyle, analizleriyle,
raporlarıyla ve kitaplarıyla, ulusal ve uluslararası ölçekte Ortadoğu literatürünün gelişimini desteklemektedir. Bölge ülkelerinden devlet adamlarının, bürokratların, akademisyenlerin,
stratejistlerin, gazetecilerin, işadamlarının ve STK temsilcilerinin Türkiye’de konuk edilmesini
kolaylaştırarak bilgi ve düşüncelerin gerek Türkiye gerek dünya kamuoyuyla paylaşılmasını
sağlamaktadır.
www.orsam.org.tr
Büyükelçi (E) Numan Hazar
1945 yılında Tarsus, Türkiye'de doğdu. 1966 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler
Fakültesi'nin Diplomasi ve Dış Münasebetler Bölümü'nden mezun oldu. 1967 yılında
Dışişleri Bakanlığı'nda çalışmaya başladıktan sonra yurtdışında çeşitli diplomatik görevlerde bulunmuştur: Ottawa, Kanada'da İkinci Kâtip; Lefkoşa, Kıbrıs'ta Başkâtip; iki
dönem (yedi yıl) süresince Washington D.C., ABD'de Müsteşar ve Birinci Müsteşar;
Yeni Delhi, Hindistan'da Misyon Şefi Yardımcısı; Bonn, Almanya'da Elçi-Müsteşar; ve
Ankara'da Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Özel Kaleminde görev almasının yanı
sıra, Dışişleri Bakanlığında Siyaset Planlama, Kültürel İlişkiler, Avrupa Konseyi Dairelerinde çalışmış, Afrika, Doğu Asya ve Pasifik/İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Müdürü görevinde bulunmuştur. Lagos, Nijerya'da Büyükelçi, Strasbourg'daki Avrupa Konseyi'nde
Büyükelçi/Daimi Temsilci, ve sonrasında da Paris'teki UNESCO’da Büyükelçi/ Daimi
Temsilci olarak görev yapmıştır. Millî Savunma Bakanı'na Büyükelçi/Dış Politika Danışmanı görevinde bulunduktan sonra Dışişleri Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanı olarak
atanmıştır. 2010 yılında emekli olduktan sonra 2011 yılında Türkiye tarafından ECO
Akil Adamlar Grubu (Eminent Persons Group) (EPG) Türk Üyesi olarak görevlendirildi ve EPG Başkanı seçildi. Farklı uluslararası konularda Türkçe, İngilizce, Fransızca ve
Almanca dillerindeki çeşitli makalelerinin yanı sıra, Türkçe olarak kaleme aldığı “Küreselleşme Sürecinde Afrika ve Türkiye-Afrika İlişkileri” ile “Uluslararası Politika ve
Uygarlıklar” adındaki iki kitabın da yazarıdır. Fransızca, Almanca ve İngilizce dillerini
konuşmaktadır.
İçindekiler
Takdim............................................................................................................................................................33
Özet ...............................................................................................................................................................35
1. EİT’in Kuruluşu ve Gelişimi..................................................................................................................36
2. EİT’in Temel Avantajları .......................................................................................................................37
3. EİT’in Kurumsal Yapısı ..........................................................................................................................38
4. Yeni Bir EİT İçin Arayışlar: Akil Adamlar Grubu’nun Çalışmaları..............................................39
Sonuç ..............................................................................................................................................................44
EK: EİT Bölgesine İlişkin Ekonomik ve Sosyal Veriler .......................................................................46
32
ORSAM
ORSAM
TAKDİM
Temelleri Türkiye, İran ve Pakistan tarafından atılan Ekonomik İşbirliği Teşkilatı yaklaşık yarım
asırdır faaliyetlerini sürdürüyor. 1980’lerin başında Teşkilatın işlevi dönemsel olarak azalmış olsa
da, özellikle 1990’ların başında Orta Asya Cumhuriyetlerinin ve Azerbaycan ile Afganistan’ın katılımıyla işbirliği potansiyeli açısından tarihi bir fırsat yakalanmıştı. Öyle ki 1992 yılında Teşkilat’ın
kapsadığı alan 7 milyon kilometre kareye, toplam nüfusu da 400 milyona ulaşmıştı.
Orta Asya, Kafkasya, Ortadoğu ve hatta Avrupa bağlantısı ile olağanüstü bir jeopolitik ve jeoekonomik hinterlanda sahip olan Teşkilat, beklentileri karşılaması noktasında günümüzde her
zamankinden daha büyük bir baskıyla karşı karşıyadır. Teşkilat’ın en zor zamanlarda dahi varlığını
sürdürmüş olması ve bugüne kadar büyük umutları beslemeye devam etmesi, bölgesel işbirliği
süreçleri açısından kendisine gerçekten ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir.
Toplumların refah düzeyleri, konforları ve özgürlükleri açısından devrimsel nitelikte kazanımlar
getiren küreselleşmenin, ulusal ekonomiler ve yerel değerler üzerinde oluşturduğu olumsuz etkilerden korunabilmenin en etkili yollarından biri bölgesel işbirliği potansiyellerinin olabildiğince
doğru biçimde değerlendirebilmesinden geçmektedir. Dünyada küreselleşmeye paralel olarak gelişen hatta daha hızlı seyreden bölgeselleşme ve entegrasyon hareketlerinin birçoğunun başarısı
ve paydaşlarına sundukları imkanlar ortadayken, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı coğrafyasında henüz
adından söz ettirecek bir bütünleşme hareketi görülememesi, üzerinde dikkatle düşünmeyi gerektirmektedir.
2005 yılında Teşkilat’ın “EİT 2015 Vizyonu” adı altında yeni bir gündem belirlemiş olması, buna
karşılık geride kalan 7 yıllık zaman zarfında arzu edilen hazırlıkların tamamlanamaması, Teşkilat’ın
başarını isteyenler için haklı kaygılara neden olmuştur. İşte bu nedenle, çalışmalara hız kazandırılması amacıyla oluşturulan Akil Adamlar Grubu’nun hazırlayacağı öneriler ve üye devletlerin
söz konusu hazırlığa yaklaşımı olağan üstü önemdedir. Bu yıl ortasında ele alınacak öneriler, yıl
sonundaki zirve toplantısında karara bağlanacaktır.
Neticede, Teşkilatı geleceğe taşıyacak olan şey üye devletlerin ortak siyasi iradesidir.
ORSAM olarak Sayın Numan Hazar’ın bu değerli çalışmasını yayınlarken bir taraftan Teşkilat’ın
görünürlüğüne küçük de olsa bir katkı yapabilmeyi, bir taraftan da reform için gerekli olan irade,
vizyon ve basiret ihtiyacına dikkat çekmek istiyoruz. Zira başarmak için önce inanmak gerekmektedir.
2012 yılının Teşkilat’ın sonraki yarım asrına damgasını vurması dileğiyle
Hasan Kanbolat
ORSAM Başkanı
ORSAM
33
ORSAM
ORSAM Rapor No: 108 , Şubat 2012
ORSAM
Hazırlayan: Numan HAZAR
Büyükelçi (E)
Türkiye Temsilcisi ve
EİT Akil Adamlar Grubu Başkanı
(EİT) GELECEĞİ
EİT Dinamizm, Görünürlük ve Verimlilik
Kazandığında Parlak Bir Geleceğe Sahip Olacaktır
Özet
* Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) ülkeleri coğrafi anlamda çok büyük bir alanı kaplar. Söz
konusu coğrafi alan yedi milyon kilometre karelik bitişik bölgedir. Toplamda 350 milyonluk
önemli bir nüfusa sahiptir. Bu nüfus büyük çoğunlukla Müslümanlardan oluşmaktadır.
* EİT bölgesi İran Körfezi, Hint Körfezi, Karadeniz ve Akdeniz’e erişimi ile stratejik olarak
dünyanın önemli bir bölgesinde yer almaktadır. Rusya, Çin ve Avrupa Birliği gibi büyük
güçlere coğrafi yakınlık ise bir başka önemli özelliktir.
* Üye ülkeler arasında çok yakın kültürel etkileşim ve benzerlikler vardır. Tarihsel bağlar
ayrıca kayda değerdir. Dilbilimsel olarak farklılık gösterenlerde dahi binlerce ortak kelime
vardır.
* Pek çok üye ülkede özellikle ülkeyi boydan boya geçen demir yolu ağları ve otoyollar
aracılığıyla ulaşım bağlantıları mevcuttur.
* Teşkilatın başarısı için çok büyük bir potansiyel vardır. Ne var ki günümüz dünyasında,
EİT’in önemli paylara sahip olabileceği alanlarda daha fazla işbirliği yürütebilecek üye
devletlerin yüksek potansiyeli dikkate alındığında, tatmin edici bir değerlendirme yapmak
mümkün değildir.
* Şüphesiz EİT daha iyisini yapabilir. Teşkilatın daha aktif olması tüm üye ülkelerin
faydasına hizmet edecektir. Buna rağmen bir dinamizm eksikliği olduğu görülmektedir.
* Gördüğümüz gibi, işbirliği ve entegrasyon yolunda EİT’in önerdiği fırsatlardan
yararlanmak için üye devletler adına çok büyük bir potansiyel vardır. Bu olumlu zemine
karşın, EİT 2015 Vizyonu’nda yüceltilen hedeflere ulaşmak için güçlü bir siyasi iradeye
ihtiyaç duyulduğunu kolaylıkla söyleyebiliriz.
* Daha iyi işleyen bir teşkilat için gerekli tüm önlemleri uygulamak amacıyla her şeyin
üye devletlerin politik iradesine bağlı olduğu gerçeği vurgulanmalıdır. Ancak her zaman
şu gerçeği aklımızda bulundurmalıyız ki EİT gelecekte verimli, dinamik ve görünür bir
teşkilat olarak işlerlik gösterebildiğinde şüphesiz bu durum münhasıran tüm üye devletlerin
çıkarlarına hizmet edecektir.
*Makalede belirtilen görüşler yazara aittir. Türkiye’nin resmi politikasını yansıttığı düşünülmemelidir. Bu metnin orijinali yazarı
tarafından İngilizce kaleme alınmış olup, Oytun Sevgili tarafından Türkçe’ye tercüme edilmiştir.
ORSAM
35
ORSAM
1. EİT’in Kuruluşu ve Gelişimi
Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) üye devletler arasında ekonomik entegrasyonun yanı
sıra teknik ve kültürel işbirliğini de desteklemek için kurulmuştur.
Başlangıçta İran, Pakistan ve Türkiye 1964 yılında ‘Kalkınma için Bölgesel İşbirliği (RCD)
teşkilatını oluşturmuşlardır. Gerçekten de
RCD bazı ekonomik, teknik ve kültürel projeler gerçekleştirmiştir. Soğuk Savaş boyunca iki kutuplu dönemde bu ülkelerin liderle-
36
ORSAM
ri, ekonomik gelişmenin teminatı ve yaşam
standartlarının yükseltilmesi çabalarına katkı sağlamak için tarihsel, kültürel, coğrafi
ve dini bağların üye ülkeler arasında yakın
işbirliği kurmaya yeterli olduğuna inanmıştır. Bu plan genel olarak Batı ve özellikle de
ABD tarafından stratejik bakımdan önemli
bir bölgede Sovyet nüfuzunu engellemek için
desteklenmiştir. Buna rağmen İran’daki İslam
Devrimi’nden sonra 1979’da teşkilatın tüm
faaliyetleri askıya alınmıştır. Uluslararası bir
teşkilat olan RCD 1980 yılında dağılmıştır.
EKONOMİK İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI’NIN (EİT) GELECEĞİ
1985 yılında bölgesel işbirliğinin ve entegrasyonun öneminin farkında olan Teşkilatın kurucuları, RCD’yi tekrar aktifleştirmeye karar
vermişler ancak teşkilatın ismini Ekonomik
İşbirliği Teşkilatı (EİT) olarak değiştirmişlerdir. Bu yeni organizasyon, üç kurucu üyenin
dışişleri bakanlarının İslamabad’da bir olağanüstü toplantı sırasında İzmir Antlaşması’nın
aslına ek olarak Değişiklik Protokolü’nü imzaladıkları 1990 yılında etkin hale gelmiştir.
1992’de Orta Asya Cumhuriyetlerinin (Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan, Tacikistan ve
Türkmenistan) yanı sıra Afganistan ve Azerbaycan da Teşkilata katılmışlardır. Böylece 10
üyeli bir teşkilat olan EİT, uluslararası tanınırlık ve saygınlık kazanmıştır.1
Tarihsel gelişim süreciyle ilgili bu girişin ardından, üye ülkelerin liderlerini böyle bir kuruluş oluşturmaya yönelten teşkilatın temel
avantajları üzerinde durmak istiyorum.
ORSAM
2. EİT’in Temel Avantajları
EİT ülkeleri coğrafi anlamda çok büyük bir
alanı kaplar. Söz konusu coğrafi alan yedi milyon kilometre karelik bitişik bölgedir.
Toplamda 350 milyonluk önemli bir nüfusa
sahiptir. Bu nüfus büyük çoğunlukla Müslümanlardan oluşmaktadır.
EİT bölgesi İran Körfezi, Hint Körfezi, Karadeniz ve Akdeniz’e erişimi ile stratejik olarak
dünyanın önemli bir bölgesinde yer almaktadır.
Üye ülkeler arasında çok yakın kültürel etkileşim ve benzerlikler vardır. Tarihsel bağlar
ayrıca kayda değerdir. Dilbilimsel olarak farklılık gösterenlerde dahi binlerce ortak kelime vardır. Yaşayan Türk tarihçilerin duayeni
Profesör Halil İnalcık’ın belirttiği gibi tarihsel
araştırmalar, Türkiye, İran ve Pakistan ara-
Kazakistan
Özbekistan
Türkiye
Azerbaycan
Türkmenistan
İran
Kırgızistan
Tacikistan
Afganistan
Pakistan
Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Bölgesi
ORSAM
37
ORSAM
sındaki kültürel ilişkinin, Araplar ve Türkler
arasındaki kültürel ilişkiden daha yakın ve daha güçlü olduğu gerçeğini doğrulamaktadır.2
Açıkçası EİT’in tüm üye ülkelerini göz önüne
aldığımızda bu gerçek daha da belirginleşmektedir.
Diğer taraftan Amerikan siyaset bilimcisi
Prof. Samuel P. Huntington, ünlü uygarlıklar
çatışması tezini açıklarken bölgesel ekonomik kuruluşlardan uygarlıkların ulus-devlete karşı güçlenmesinin bir göstergesi olarak
bahsetmekte ve ekonomik bütünleşmenin
önkoşulunun kültürel yakınlık olduğunu iddia etmektedir. Pek çok değişik örnek arasında EİT’den ayrıntılı biçimde bahsetmektedir.
‘’Bu çabaların başarısının büyük ölçüde, ilgili
devletlerin kültürel homojenliğine bağlı olduğu’’ gerçeğinin altını çizer.3 Kişisel olarak
onun değişik bakış noktalarından oldukça
eleştirilen teziyle aynı görüşü paylaşmamama rağmen, sadece EİT’in kültürel yakınlığa
dayalı bir kuruluşu temsil ettiğinin tanınması
açısından bundan bahsetmiş bulunmaktayım.
EİT üyesi ülkeler enerji ve doğal kaynaklar
açısından zengindirler. Ekonomik ve sosyal
kalkınmaya dayalı, gelişen bir geleceğe katkı
sağlayacak pozitif ekonomik çeşitliliğe sahiptirler.
Rusya, Çin ve Avrupa Birliği gibi büyük güçlere coğrafi yakınlık ise bir başka önemli özelliktir.
Pek çok üye ülkede özellikle ülkeyi boydan
boya geçen demir yolu ağları ve otoyollar aracılığıyla ulaşım bağlantıları mevcuttur.
Tüm bunlar gösteriyor ki teşkilatın başarısı
için çok büyük bir potansiyel vardır. Öte yandan, piyasa ekonomisine ve ihracatın büyümesine dayanan kalkınma modelini benimsemeye olan küresel eğilim, EİT üyesi devletleri
38
ORSAM
ekonomilerini liberalleştirmeye daha fazla
dikkat etmeye ve ülkelerindeki özel sektöre
gün geçtikçe önemi daha da artan roller yüklemeye sevk etmiştir.4
Ayrıca şunu da eklemeliyim ki EİT siyasi
bir kuruluş değil, temel olarak üye devletler
arasında yakın ekonomik ve teknik işbirliği
ile entegrasyonu gerçekleştirmeyi hedefleyen
teknik bir organizasyondur. Aslında en başından beri Teşkilat pek çok önemli projeyi beraberinde getirmiş ve tamamlamıştır.
3. EİT’in Kurumsal Yapısı
EİT’nin merkezi İran-Tahran’da bulunur.
Teşkilat’ın temel organları şu şekildedir:5
1- Zirve Toplantıları: Devlet ya da hükümet
başkanları, her iki yılda bir veya üye ülkeler
tarafından gerekli görülürse daha sık olmak üzere Zirve Toplantıları düzenlerler.
Bu toplantılar en yüksek seviyede danışmanlık ve genel rehberlik fırsatı sunmaktadır.
2- Bakanlar Konseyi: Teşkilatın en yüksek
politika, karar alma ve yürütme organıdır.
Üye ülkelerin dışişleri bakanları yılda bir
kez veya gerekli görüldüğünde (olağanüstü
toplantılar) yapılan toplantılara katılırlar.
3- Daimi Temsilciler Konseyi: Konsey,
Tahran’da ikamet eden EİT’ye bağlı üye
ülkelerin büyükelçilerinden ve İran’ın Dışişleri Bakanlığından sorumlu bir genel
müdürden oluşur. Bakanlar Konseyi adına
politikaların yürütülmesinden, üye devletlerin kararlarının gerektiği konuların açık
ve kesin bir biçimde ifade edilmesinden ve
Bakanlar Konseyi kararlarının yürütülmesiyle ilgili konularda uygun adımların atılmasından sorumludur.
4- Bölgesel Planlama Konseyi: Bu organ
Planlama Teşkilatının başkanlarından ve/
veya benzeri karşılık gelen otoritenin temsilcilerinden oluşur. BPK, geçmiş programların gözden geçirilmesi ve elde edilen
sonuçların Bakanlar Konseyine sunulmak
üzere değerlendirilmesi ile birlikte eylem
programlarının geliştirilmesi için Bakanlar
Konseyinin yıllık toplantısı öncesinde yılda en az bir kez toplanır.
5- Sekretarya: Sekretarya’ya Genel Sekreter
başkanlık eder. Sekretarya ayrıca 3 Genel
Sekreter Vekili ve Teşkilatın ihtiyaç duyabileceği benzeri personelden oluşur. Sekretaryanın görevi EİT faaliyetlerinin uygulanmasını başlatmak, koordinasyonunu
sağlamak, süreci izlemek ve Teşkilatın toplantıları için gerekli hizmetleri sunmaktır.
6- Özel Ajanslar ve Bölgesel Kurumlar:
İşbirliğinin belli alanlarında rol alırlar.
Ajansların ve kuruluşların sayısı, doğası
ve amaçları Bakanlar Konseyi tarafından
belirlenir. Özel Ajanslar; Kültür Enstitüsü,
Bilim Vakfı ve Eğitim Enstitüsü’nü kapsar.
Ayrıca EİT Gemicilik Şirketi, Ticaret ve
Sanayi Odası (Türkiye bu kuruluşun merkezinin dünyanın en önemli finans merkezlerinden biri olan İstanbul’da olması
için öneride bulunmuştur), Ticaret ve Kalkınma Bankası, Reasürans Şirketi, Danışmanlık ve Mühendislik Şirketi vb. gibi pek
çok bölgesel kuruluş vardır.
EİT’de uzman araştırmalarını yürütmek için
yedi komite vardır. Bu komiteler raporlarını Bölgesel Planlama Konseyi’ne sunarlar.
Raporlar kabul edilirse Bakanlar Konseyi’ne
sunulur. Bu komiteler şunlardır: Ekonomi ve
Ticaret Komitesi, Ulaştırma ve Haberleşme
Komitesi, Tarım Komitesi, Bilim Eğitim ve
Kültür Komitesi, Enerji Komitesi, Halkla İlişkilerle İlgili Altyapı Komitesi (Sağlık ve Çevre
Komitesi) ve Uyuşturucu ile Mücadele Komitesi.
ORSAM
EİT, ekonomik işbirliğini ve entegrasyonu
teşvik etmek için çeşitli anlaşmalar yapmıştır.
Gümrük Vergilerinin Azaltılmasını Amaçlayan EİT Ticaret Anlaşması (ECOTA): 2003
yılında kabul edilmiştir. Afganistan, İran, Pakistan, Tacikistan ve Türkiye bu anlaşmayı
imzalamışlardır.
Transit Taşıma Çerçeve Anlaşması: Bu anlaşmaya göre bir Transit Koordinasyon Konseyi
kurulmuştur. Konsey’in dört komitesi vardır:
Sigorta Komitesi, Demiryolları Komitesi, Karayolları Komitesi ve Hukuk Komitesi.
Ayrıca EİT tarafından hazırlanan çok çeşitli anlaşmalar vardır. Örneğin; Yatırımların
Teşvik Edilmesi ve Korunması, Kooperatif
Sektörler arasında İşbirliği, EİT Kaçakçılık ve
Gümrük Suçları Veri Bankasının Kurulması,
EİT Reasürans Şirketi, Üye Devletlerin İşadamları ve Tüccarları İçin Vize Verilmesinin
Kolaylaştırılması Anlaşması, 2006’da faaliyete
geçen EİT Ticaret ve Kalkınma Bankası (merkezi Türkiye-İstanbul’da bulunmaktadır.) vb.
4. Yeni Bir EİT İçin Arayışlar:
Akil Adamlar Grubu’nun Çalışmaları
EİT’in amaçlarına ve hedeflerine ulaşmada
yavaş ilerlediği düşüncesiyle, Bakanlar Konseyi 2003 yılında üye devletler arasından Genel Sekreter ve Bakanlar Konseyi ile işbirliği
içinde özel yetki ile öneriler sunması için bir
Akil Adamlar Grubu (AAG) kurulmasına karar vermiştir.
AAG, EİT’in diğer ekonomik kuruluşların deneyimlerini ve BM Milenyum (Binyıl) Kalkınma Hedeflerinin önceliklerini göz önüne alarak sonraki on yıl için bir vizyon stratejisine
sahip olması gerektiğini kararlaştırmıştır.
AAG, çeşitli EİT projelerinin işleyiş durumunu yakından denetlemek için iki Bakanlar
ORSAM
39
ORSAM
Konseyi Toplantısı arasında bir Üst Düzey
Görevliler Toplantısı yapılmasını önermiştir.
Ayrıca, üye devletlerin EİT faaliyetlerindeki
rollerini canlandırmak için üye devletlerin
dışişleri bakanlıklarındaki ve diğer bakanlıklarda/teşkilatlardaki EİT odak noktalarının
güçlendirilmesi gerekliliğinden bahsetmiştir.
Üye devletler aynı zamanda EİT Daimi Temsilcilerine yardımcı olmak amacıyla Tahran’da
ilgili hizmetlerde EİT konularında uzmanlaşmış görevli(ler) göndermeleri için de teşvik
edilmektedirler.
23 Aralık 2010’da İstanbul’da düzenlenen 11. EİT Zirve Toplantısı’nda Teşkilatın geleceğine ilişkin önemli
kararlar alındı.
40
AAG raporu ayrıca İzmir Antlaşması’nda belirtilen karar alma sürecinin Antlaşma’da tanımlandığı şekilde sürdürülmesi gerektiğini
belirtmiştir. Ne var ki bu maddeye bağlı kalarak, üye devletler hayati olmayan konularda
salt çoğunluğa dayanarak karar almaya teşvik
edilmiş olabilirler (İzmir Antlaşması’na göre
kararlar oy birliği ilkesine dayanılarak alınır.)
Bu belgede Dışişleri Bakanları dünyadaki hızlı
sosyal, ekonomik, politik ve teknolojik gelişmelerin; küreselleşme sürecinin zorluklarını
ve fırsatlarını ve önümüzdeki yıllarda genel
ve ortak yaklaşımlar aracılığıyla uygun bir şekilde hedeflenmesi gereken beklentileri göz
önüne alarak, bir EİT Vizyonu kabul etmeyi
umduğunu ilan etmiştir.
Teşkilat tarafından atılan başka bir önemli adım ise 1 Ekim 2005’te Kazakistan’da üye
devletlerin Dışişleri Bakanları tarafından Astana’daki toplantılarında kabul ettikleri EİT
2015 Vizyon Belgesi’dir.6
Buna ek olarak sosyal, ekonomik, hukuki ve
idari reformların yürütülmesi ve verimli işleyen bir piyasanın sağlanması için EİT çerçevesi içinde sürdürülen ve yoğunlaştırılan çabalara ihtiyaç duyulduğu vurgulanmıştır.
ORSAM
EİT 2015 Vizyon Belgesi’nde, Dışişleri Bakanları şu hususları kabul etmişlerdir:
- Önceden kabul edilmiş EİT Ticaret Anlaşması (ECOTA) kapsamında EİT üyesi devletler arasında 2015 yılına kadar gümrük
vergilerinin azaltılması ve tarife benzeri ve
tarife dışı engellerin kaldırılmasının taahhüt edilmesi,
- Hükümetler arası diyalog ve çeşitli alanlarda teknik işbirliği programlarının tanınması,
- Özel sektöre daha aktif ve önemli roller ayrılması,
- Özelleştirme sürecinin ve yapısal reformların teşvikinin yanı sıra ekonomik büyümenin hızlandırılmasında ve finanse edilmesinde EİT bölgesindeki finansal kuruluşların ve bankaların rollerinin öneminin
yinelenmesi,
- EİT bölgesindeki yatırımların; özellikle de
öncelikli ticaret, ulaştırma ve enerji alanlarındaki yatırımların desteklenmesi,
- Bölgesel ekonomik büyüme ve işbirliğinin
desteklenmesinde ulaştırma ve haberleşme altyapısının önemi,
ORSAM
- Ekonomi ve proje araştırmalarının önemi,
- Üye ülkelerin sanayi gelişimlerinin temposunu hızlandırmak,
- Doğrudan yabancı yatırımların desteklenmesi ve ilgi çekmesi için politikaların ve
stratejilerin benimsenmesi,
- Tarım ve çevre alanlarında işbirliği,
- EİT halklarının sosyal, eğitim ve sağlık
standartlarını geliştirmek ve insan kaynaklarının geliştirilmesi için gerekli önlemlerin alınması,
- Uyuşturucu kontrolü, organize suçlar ve
ilgili konularda önlemler,
- EİT bölgesinde turizmin desteklenmesi.
EİT 2015 Vizyonu ayrıca EİT’in ilgili uluslararası ve bölgesel kuruluşlarla ve finansal kuruluşlarla ilişkilerin güçlendirilmesini planlayarak, EİT’in ortak görüş ve çıkarlarını geliştirmek ve projelendirmek için ilgili uluslararası
forumlarda oynaması gereken rolün önemini
vurgulamıştır.
- Daha iyi üretim değişimi ve elektrik ticareti modellerine erişmek için EİT bölgesinde
2015’e kadar elektrik güç sistemleri bağlantılarının kurulmasının ve tüm bölgenin
enerji ihtiyacını karşılaması ve uluslararası
piyasalara erişmek için satış noktası sağlanması amacıyla petrol ve doğalgaz boru
hatları ağlarının gelişiminin kolaylaştırılmasının taahhüt edilmesi,
Bugüne kadar EİT yadsınamaz ölçüde önemli
bir gelişme gerçekleştirmiştir. Ne var ki günümüz dünyasında, EİT’in önemli paylara
sahip olabileceği alanlarda daha fazla işbirliği
yürütebilecek üye devletlerin yüksek potansiyeli dikkate alındığında, tatmin edici bir değerlendirme yapmak mümkün değildir. Şu an
küreselleşme süreci nedeniyle dünya çapında
etkileşimler oldukça karmaşıktır ve gelişmekte olanlar da dâhil olmak üzere bazı ülkeler
bundan oldukça faydalanırken, bazı ülkeler
kaybedenlerden olmuşlar ya da bu durumdan
yeterince faydalanamamışlardır.
- Üye devletlerin finans ve para politikalarının uyumlaştırılması,
Şüphesiz EİT daha iyisini yapabilir. Teşkilatın
daha aktif olması tüm üye ülkelerin çıkarları-
ORSAM
41
ORSAM
na hizmet edecektir. Buna rağmen bir dinamizm eksikliği olduğu görülmektedir.
EİT Genel Sekreteri Yahya Maroofi, ECO
Chronicle dergisinin ilk sayısında yer alan röportajında diğer konulara ek olarak şu hususların altını çizmiştir:7
“Teşkilatın karşılaştığı tüm zorluklara rağmen
bölgesel bir teşkilatı yirmi yılı aşkın bir süredir yürüttüğümüzü göz önüne alarak, ben kişisel olarak Teşkilatın bugünkü gelişiminden
ve durumundan memnunum. Bununla birlikte halklarımızın beklentilerine ulaşamadık.
Bu bölge, etkileri bölge halkına daha iyi bir
gelecek vaat eden daha elle tutulur gelişmeleri hak ediyor. Şu yadsınamaz bir gerçek ki,
bölgedeki on ülkeden oluşan EİT üyeleri tarih
boyunca birbirleriyle her zaman iyi kültürel
ve ticari ilişkilere sahip oldular ve bugün de
hâlâ zengin minerallerin ve endüstri kaynaklarının ve bölge içinde birbirlerinin taleplerini ve ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılabilinecek potansiyellerin tadını çıkarıyorlar.
Buna ek olarak, bu bölge geçmişte bilim ve
teknolojinin gelişmesine çok büyük katkılarda
bulunmuştur. İnsan ve hammadde kaynakları
bakımından bölgedeki büyük potansiyel üye
devletlerin karşılıklı çıkarları için kullanılmalıdır. Son olarak, ortak kaderimize ulaşmak
için EİT platformu aracılığıyla çabalarımızı
sürdürmeliyiz.”
Gördüğümüz gibi, işbirliği ve entegrasyon
yolunda EİT’in önerdiği fırsatlardan yararlanmak için üye devletler adına çok büyük bir
potansiyel vardır. Bu olumlu zemine karşın,
EİT 2015 Vizyonu’nda yüceltilen hedeflere
ulaşmak için güçlü bir siyasi iradeye ihtiyaç
duyulduğunu kolaylıkla söyleyebiliriz.
Nitekim, 23 Aralık 2010’da İstanbul’da düzenlenen 11. EİT Zirve Toplantısı sırasında Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve Zirve
42
ORSAM
Başkanı Abdullah Gül, EİT 2015 Vizyonu’nun
kısa bir süre içerisinde ayrıntılı bir çalışmasını/araştırmasını yapmak üzere üye devletlerin uzmanlarından oluşan bir Akil Adamlar
Grubu’nun kurulacağını duyurmuştur.
Cumhurbaşkanı Gül söz konusu açıklamasında, üye devletlerin ticaret ve yatırımdan ulaştırma ve haberleşmeye, enerji ve çevreden tarım ve endüstriye kadar çok geniş bir alanda
işbirliğini güçlendirmek için 2015 yılına kadar
gerçekleştirilmek üzere kesin hedefler koydukları gerçeğine işaret ederek, EİT Ticaret
Anlaşması’nın (ECOTA) uygulamaya girmesinin üye devletlere ekonomik entegrasyona
doğru kritik bir barajı aşmalarında yardımcı
olacağını söylemiştir.
EİT 2015 Vizyonu Belgesi’nin amaçlarından
biri de EİT bölgesi içindeki ticaretin payının,
(üye devletlerin toplam ticareti içerisinde)
2005’teki yüzde 6’lık düzeyinden 2015’e kadar yüzde 20 düzeyine çıkartılması olmuştur.
Ancak söz konusu oran 2010’da sadece yüzde 1’lik çok küçük bir artış göstererek bölge
içindeki oranının yüzde 7’de kaldığı gözlemlenmiştir.
Cumhurbaşkanı Gül ayrıca şunları eklemiştir: “Bu nedenle, yüzde 7’lik bölge içi ticaretin hepimiz için bir başarısızlık olduğunu itiraf etmeliyiz. Eğer bir karşılaştırma yapacak
olursak, Avrupa Birliği ülkelerinin kendi aralarındaki ticaretin payı, AB’nin toplam ticaret
hacminin yüzde 65’ine denk gelmektedir. Bu
bakımdan kaydedilen düşük performans, tüm
üye devletler tarafından ECOTA’nın imzalanmasını ve uygulanmasını mutlak bir gereklilik
olduğunu sergilemektedir.”
Cumhurbaşkanı Gül, EİT’in değişen küresel koşullara uyum göstermesi ve EİT 2015
Vizyonu’nun daha verimli uygulanması ve
olası düzeltmelerin yapılması düşüncesiyle
kapsamlı bir çalışma yürütmek için bir Akil
Adamlar Grubu’nun kurulması teklifinin kabul görmesi nedeniyle memnuniyetini ifade
etmiştir.
Aslında, Zirve Toplantısından sonra ortaya çıkan İstanbul Bildirgesi, Akil Adamlar
Grubu’nun (AAG) görevlerinden şu ifadelerle
söz ederek kendilerine verilen yetkiyi tanımlar:
…Hükümet/Devlet Başkanları, “Türkiye’nin
EİT 2015 Vizyonu’nu kapsayan, Teşkilatın işlerini inceleyerek gözden geçiren, Teşkilatın
dinamizmini, verimliliğini ve görünürlülüğünü pekiştirmek ve Bakanlar Konseyi’ne sunulmak üzere öneriler hazırlamak amacıyla bir
Akil Adamlar Grubu’nun kurulması teklifini
memnuniyetle karşılamıştır.”
Diğer bir deyişle, EİT üyesi devletlerin liderleri siyasi iradelerini en yüksek seviyede
göstermişler ve ilerleme kaydetmek için Akil
Adamlar Grubu’nun önerileri üzerinde durmuşlardır. Şu üç kelimenin altını çizmek istiyorum: EİT’in dinamizmini, verimliliğini ve
görünürlüğü pekiştirmek.
2011 yılında üye devletler Akil Adamlar
Grubu’na (AAG) temsilcilerini atamışlardır.
AAG’nin seçkin üyeleri, çok değerli uluslararası veya diplomatik tecrübelere sahip nitelikli şahsiyetlerdir.
ORSAM
Türkiye’nin Dönem Başkanı olarak yaptığı
davet üzerine 25-26 Temmuz 2011 tarihinde Ankara’da ilk AAG Toplantısı yapılmıştır.
Açılış toplantısı İstanbul Zirvesi’nde verilen yetkilerin ışığında, AAG üyeleri arasında
ön hazırlık niteliğinde bir görüş alış verişini
mümkün kılmıştır. Ayrıca Genel Sekreter
Maaroofi tanıtıcı bir sunuş yapmıştır. Bu toplantıda sonraki toplantıların programları üzerinde anlaşmaya varılmıştır.
3-4 Ekim 2011 tarihlerinde Tahran’da düzenlenen İkinci Toplantıda, AAG Çalışma
Programını kabul etmiştir. Toplantı boyunca
AAG son yirmi yıl zarfında Teşkilatın değişik
sektörlerdeki hedefleri ve amaçları bakımından genel performansını gözden geçirmiş
ve değerlendirmiştir. Ayrıca, EİT’in şimdiki,
geçmiş ve gelecek başkanlarından oluşan bir
Üçlü Başkanlık mekanizmasının (Troyka) kurulması gerekliliğinin altı çizilerek Teşkilatın
genel performansını değerlendirmek ve denetlemek için bir izleme mekanizması oluşturulması görüşü dile getirilmiştir. Buna ek
olarak AAG diğer uluslararası kuruluşların
tecrübelerinden yararlanılması konusunda
anlaşmıştır. Aynı zamanda koordinasyon ve
izleme kararları, Sekretarya ve üye devletler
arasındaki iletişimin verimliliği ve EİT toplantılarında üye devletlerin katılım düzeyinin artırılması ile ilgili konular tartışılmıştır.
Akil Adamlar Grubu’nun hazırlayacağı önerilerin hayata geçirilmesi halinde EİT’in çok daha işlevsel bir
örgüt olması mümkün.
ORSAM
43
ORSAM
Sektörel stratejiler, program ve eylem planları, kurumsal kapasite analizi, öngörülen
plan ve faaliyetlerin uygulanması için uygun
mali kaynakların yeterliliğinin göz önünde
bulundurulması, ve daha iyi bir işleyiş amacıyla EİT bölgesel kuruluş/uzman kurumları
ve performanslarına ilişkin temel belgelerin
incelenmesinin yanı sıra EİT’in tüm temel ve
düzenleyici belgelerini incelemek de AAG’nin
çalışma kapsamında yer almaktadır.
ayrıca karar alma mekanizmasını gözden geçirmiş ve zaman zaman kararları ve dolayısıyla Teşkilatın işleyişini engelleyen bu konu için
çözümleri incelemişlerdir.
Bu toplantılar sırasında AAG bazı kararlara
da ulaşmıştır. Bu aşamada çalışmalar gizli olduğu için kararlar açıklanamamaktadır.
Sonuç
AAG bu yıl boyunca çalışmaya ve Teşkilatın
verimliliğinin, dinamizminin ve görünürlülüğünün pekiştirilmesini hedefleyen önerilerini
kapsayan raporunu hazırlamaya devam edecektir. Rapor AAG tarafından EİT Zirve Toplantısı öncesi Bakanlar Konseyi’ne teslim edilecektir. Bakanlar Konseyi Toplantısı’nın ve
Zirve Toplantısı’nın Haziran 2012’de, bu tarih
mümkün olmazsa yılın daha sonraki aylarda Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de yapılması
planlanmaktadır.
Önümüzdeki aylarda AAG’nin çalışması ve
sonuçlara ulaşması için yoğun bir çalışma
programı olacaktır.
Üçüncü AAG Toplantısı 22-24 Kasım 2011’de
Tahran’da yapılmıştır. Bu toplantıda Sekretarya, Teşkilatın mevcut personel alımı ve uygulamaları üzerinde ayrıntılı bir sunuş yapmıştır. Sekretarya ayrıca mevcut Teşkilat Şeması
ve önerdiği gözen geçirilmiş Teşkilat Şeması
üzerindeki görüşlerini bildirmiştir. Sekretaryanın bilgilendirmesini katılımcıların detaylı
görüş alışverişi takip etmiştir. AAG üyeleri
44
ORSAM
Bununla birlikte, daha iyi işleyen bir teşkilat
için gerekli tüm önlemleri uygulamak amacıyla her şeyin üye devletlerin siyasi iradesine
bağlı olduğu gerçeği vurgulanmalıdır. Ancak
her zaman şu gerçeği aklımızda bulundurmalıyız ki EİT gelecekte verimli, dinamik ve
görünür bir teşkilat olarak işlerlik gösterebildiğinde şüphesiz bu durum münhasıran tüm
üye devletlerin çıkarılarına hizmet edecektir.
ORSAM
SONNOTLAR
1
2
3
4
5
6
7
Elaheh Koolaee ve Hormoz Davarpanah, The Economic Cooperation Organization
(ECO) Achievements and Prospects, Tahran, Tahran Üniversitesi, 2010, ss. 2-8.
Halil İnalcık, Rönesans Avrupası Türkiye’nin Batı Medeniyetiyle Özdeşleşme Süreci,
Türkiye İş Bankası Yayınları, Istanbul 2011, s. 351.
Samuel P. Huntington, The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order,
Simon and Schuster UK Ltd, London, 1996, ss.133-134.
Koolaee ve Davarpanah, op.cit. s. 1.
Economic Cooperation Organization Treaty of Izmir ECO Vision 2015, Tahran 2009.
Economic Cooperation Organization Treaty of Izmir ECO Vision 2015, Tahran 2009,
ss.21-32.
ECO Chronicle August-September 2001, Issue 1, Tahran, ss.12-13.
ORSAM
45
ORSAM
EK: EİT Bölgesine İlişkin Ekonomik ve Sosyal Veriler*
Tablo-1: Nüfus (bin kişi)
ÜLKE
2000
Afganistan
Veri Yok
Azerbaycan
8048.6
İran
63663
Kazakistan
14883.6
Kırgızistan
4915
Pakistan
137500
Tacikistan
6188
Türkiye
67420
Türkmenistan
5285
Özbekistan
24650.4
ECO Bölgesi
353964.5
Dünya
6070581
Toplamı
Toplam Dünya
Nüfusu İçinde
5.83
ECO (%)
2001
21410.9
8111.2
65264
14858.3
4955
140500
6312.8
68365
5505
24964.4
360246.6
2002
21797.8
8172.0
65540
14858.9
4993
146000
6441
69302
5788
25271.8
368164.5
2003
22191.4
8234.1
66480
14909.0
5039
146800
6573
70231
6120
25567.7
372145.2
2004
23177.7
8306.5
67477
15013.0
5093
149700
6710
71152
6250
25864.4
378743.6
2005
23591.9
8391.9
68467
15147.0
5144
152500
6850
72065
6544
26167
384867.8
6134790
6210505
6286477
6361888
6437682
5.87
5.92
5.91
5.95
5.97
Tablo-2: Nüfus Artış Oranı (%)
ÜLKE
Afganistan
Azerbaycan
İran
Kazakistan
Kırgızistan
Pakistan
Tacikistan
Türkiye
Türkmenistan
Özbekistan
ECO Bölgesi
Dünya
2000
Veri Yok
0.8
1.46
-0.2
0.8
2.15
2.1
1.41
3.7
1.4
1.9
1.3
2001
1.92
0.7
1.35
-0.1
0.8
2.07
2.1
1.40
4.16
1.3
1.55
1.05
2002
1.92
0.8
1.56
0.1
0.8
2.02
2.1
1.37
5.14
1.2
2.28
1.23
2003
1.92
0.8
1.43
0.6
1.1
1.96
2.1
1.34
5.73
1.2
0.96
1.22
2004
2.03
1.0
1.49
0.8
1.1
1.91
2.1
1.31
2.12
1.2
1.50
1.19
2005
2.03
1.1
1.46
1.0
0.9
1.86
2.1
1.28
4.7
1.2
1.53
1.19
*Elaheh Koolaee ve Hormoz Davarpanah, The Economic Cooperation Organization (ECO) Achievements and Prospects, Tahran, Tahran
Üniversitesi Yayınları, 2010, ss.170-178.
46
ORSAM
ORSAM
Tablo-3: Yetişkinlerin Okur Yazarlık Oranı (%)
ÜLKE
Afganistan
Azerbaycan
İran
Kazakistan
Kırgızistan
Pakistan
Tacikistan
Türkiye
Türkmenistan
Özbekistan
2000
36.9
98.8
76.26
99.5
98.7
47.1
99.5
86.5
98.0
99.2
2001
Veri Yok
98.8
77.53
99.5
98.7
49.0
99.8
86.3
98.0
99.2
2002
Veri Yok
98.8
78.79
99.5
98.7
50.5
99.8
87.5
98.0
99.2
2003
Veri Yok
98.8
80.94
99.5
98.7
51.6
99.8
88.3
98.0
99.2
2004
28.1
98.8
81.71
99.5
98.7
53.0
99.8
87.4
98.0
99.2
2005
29
98.8
82.33
99.5
98.7
53.0
99
88.1
99
Veri Yok
2002
7707
3777.5
37200
7399.7
1976.6
43012
1904
23818
2244
9367.8
138406.6
2003
7856.5
3801.4
38100
7657.3
2017.2
43879
1932
23640
2320
9621.2
140824.6
2004
8231
3865.0
38600
7840.6
2065.5
45946
2130
24289
Veri Yok
9945.5
142912.6
2005
Veri Yok
3906.5
40830
7901.7
2116.5
46819
Veri Yok
24565
Veri Yok
10224.0
136362.7
2004
3.6
1.4
10.3
8.4
2.8
7.69
2.0
10.3
Veri Yok
0.4
2005
Veri Yok
1.4
11.5
8.1
3.3
7.69
2.1
10.3
Veri Yok
0.3
Tablo-4: Toplam İşgücü (Bin Kişi)
ÜLKE
Afganistan
Azerbaycan
İran
Kazakistan
Kırgızistan
Pakistan
Tacikistan
Türkiye
Türkmenistan
Özbekistan
ECO Bölgesi
2000
7416.6
3748.2
37190
7107.4
1912.7
40385
1794
23078
2120
9018.4
133770.3
2001
7560.2
3763.4
37190
7479.1
1939.0
41236
1872
23491
2179
9173.5
135883.2
Tablo-5: İşsizlik Oranı (%)
ÜLKE
Afganistan
Azerbaycan
İran
Kazakistan
Kırgızistan
Pakistan
Tacikistan
Türkiye
Türkmenistan
Özbekistan
2000
Veri Yok
1.2
14.3
12.8
3.0
7.82
2.7
6.5
2.4
0.4
2001
3.9
1.3
14.2
10.4
3.1
7.82
2.3
8.4
2.6
0.4
2002
3.9
1.3
12.8
9.3
3.1
8.27
2.5
10.3
2.5
0.4
2003
3.8
1.4
11.8
8.8
2.8
8.27
2.4
10.5
2.5
0.3
ORSAM
47
ORSAM
Tablo-6: Kişi Başına GSYİH (Dolar)
ÜLKE
Afganistan
Azerbaycan
İran
Kazakistan
Kırgızistan
Pakistan
Tacikistan
Türkiye
Türkmenistan
Özbekistan
ECO bölgesi
2000
665
1238
1229
278
537
158
2941
950
556.46
1126
2001
90
714
1409
1491
309
513
171
2146
1259
465.94
1008
2002
201
775
1776
1658
323
506
190
2622
1503
382.12
1166
2003
215
897
2130
2068
384
568
237
3412
1867
396.16
1440
2002
28.6
10.6
7.83
9.8
0.0
3.10
10.8
7.9
15.8
4.0
7.3
2003
14.3
11.2
8.03
9.3
7.0
4.7
11.0
5.8
17.1
4.2
6.9
2004
247
1060
2520
2874
436
655
310
4187
2271
463.99
1740
2005
290
1518
3330
3703
478
727
337
5016
2624
579.43
2117
Tablo-7: GSYİH Büyüme Oranı (%)
ÜLKE
Afganistan
Azerbaycan
İran
Kazakistan
Kırgızistan
Pakistan
Tacikistan
Türkiye
Türkmenistan
Özbekistan
ECO bölgesi
2000
Veri Yok
11.1
5.93
9.8
5.4
3.91
8.3
7.4
18.6
3.8
6.2
2001
-20
9.9
5.38
13.5
5.3
2.0
9.6
-7.5
20.4
4.2
1.1
2004
9.4
10.2
6.5
9.6
7.0
7.5
10.3
8.9
14.7
7.7
8.0
2005
14.5
26.4
5.4
9.4
-0.2
8.6
6.7
7.4
9.6
7.0
7.6
2006
220.55
3790.7
2007
Veri Yok
4442.4
2008
346.00
3844.8
10566.70
335.60
3520.00
385.2
19982.00
731.00
164.00
17578.80
324.00
5140.00
388.4
22795.00
799.00
721.00
6500
481.00
3621.00
481.0
20471.00
820.00
969.60
Tablo-8: Toplam Yabancı Doğrudan Yatırımlar (Milyon Dolar)
ÜLKE
Afganistan
Azerbaycan
İran
Kazakistan
Kırgızistan
Pakistan
Tacikistan
Türkiye
Türkmenistan
Özbekistan
48
ORSAM
2003
136.5
3017.8
482
2213.3
147.0
798.0
31.6
1253
100
70
2004
235.4
4192
99.6
5391.5
175.6
949.0
22.4
1978
-15.3
1.17
2005
173.7
4161.5
30
1721.1
210.3
1524.0
54.5
8638
61.5
45.4
ORSAM
Tablo-9: GSYİH’nin Sektörlere Göre Dağılımı (%)
ÜLKE
Afganistan
Azerbaycan
İran
Kazakistan
Kırgızistan
Pakistan
Tacikistan
Türkiye
Türkmenistan
Özbekistan
Sektör
2000
2001
2002
2003
2004
2005
Tarım
57.0
53.3
44.5
45.1
40.7
38.9
Sanayi
23.2
24.7
19.5
18.3
22.8
24.4
Hizmet
19.8
22
36
36.6
36.5
37.4
Tarım
15.9
14.8
14.0
12.4
11.0
9.2
Sanayi
36.0
37.6
37.4
37.3
38.3
47.5
Hizmet
48.1
47.6
48.6
50.3
50.7
43.3
Tarım
11.7
11.2
11.3
10.8
9.8
8.1
Sanayi
39.8
36.8
39.2
38.5
40.1
48.1
Hizmet
48.4
52.0
49.5
50.07
50.01
43.8
Tarım
8.2
8.8
8.0
7.9
7.1
6.4
Sanayi
32.6
30.07
29.5
29.1
29.3
29.7
Hizmet
53.5
54.7
56.9
57.7
59.5
60.1
Tarım
34.2
34.5
34.4
33.6
29.9
28.5
Sanayi
25.0
23.1
17.9
17.3
19.2
17.3
Hizmet
29.6
31.4
35.6
36.8
38.3
40.7
Tarım
25.9
24.9
24.1
24.0
22.9
22
Sanayi
23.3
23.8
23.7
23.6
25.5
26
Hizmet
50.7
51.3
52.1
52.4
51.6
51
Tarım
25.1
23.8
22.2
24.2
19.2
21.4
Sanayi
23.3
23.8
23.7
23.6
25.5
26
Hizmet
50.7
51.3
52.1
52.4
51.6
51
Tarım
13.6
11.4
11.4
11.6
11.1
10.1
Sanayi
22.5
24.2
24.2
23.8
23.8
24.4
Hizmet
63.8
64.4
64.4
64.6
65.1
65.6
Tarım
23.00
23.8
20.08
25.0
28.5
Veri Yok
Sanayi
35.0
37.0
36.0
44.0
42.7
Veri Yok
Hizmet
42.0
39.2
43.2
31.0
28.8
Veri Yok
Tarım
30.1
30.0
30.01
28.6
26.4
25.0
Sanayi
14.2
14.1
14.5
15.8
17.5
20.7
Hizmet
55.7
55.9
54.4
55.6
56.1
54.3
ORSAM
49
ORSAM
Tablo-10: Demir Yollarının Toplam Uzunluğu (km)
ÜLKE
Afganistan
Azerbaycan
İran
Kazakistan
Kırgızistan
Pakistan
Tacikistan
Türkiye
Türkmenistan
Özbekistan
2000
Veri Yok
2.1
6.7
14.5
0.4
7.8
0.94
8.7
2.5
3.5
2001
0
2.1
7.15
14.6
0.4
7.8
0.94
8.7
2.5
3.9
2002
0
2.1
7.26
14.6
0.4
7.8
0.94
8.7
2.5
4.0
2003
0
2.1
7.26
14.6
0.4
7.8
0.95
8.7
2.5
4.0
2004
0
2.1
7.58
15.1
0.4
7.8
0.95
8.7
2.5
4.0
2005
0
2.1
8.34
Veri Yok
0.4
7.8
Veri Yok
8.7
Veri Yok
4.0
Tablo-11: Demir Yollarındaki Taşımacılık (milyon ton-km)
ÜLKE
2000
2001
2002
2003
2004
2005
Afganistan
Veri Yok
0
0
0
0
0
Azerbaycan
5770000
6141000
6980000
7719000
7536000
9524000
İran
14179000 14613000 15842000 18048000 18182.000 19127000
Kazakistan
124983000 135653000 133088000 147672000 163454700 173814700
Kırgızistan
337900
331600
394600
561700
71400
661800
Pakistan
4370925
4519528
4572734
4819756
5336000
5532000
Tacikistan
1326200
1250000
1086200
1085500
1117500
1062600
Türkiye
9895346
7561601
7224000
8669000
9417000
9152000
Türkmenistan 6303000
6437000
7476000
Veri Yok
Veri Yok
Veri Yok
Özbekistan
15020500 15731900 18427900 18886600 18006900 18090000
Tablo-12: Asfalt Yolların Toplam Uzunluğu (Km)
ÜLKE
Afganistan
Azerbaycan
İran
Kazakistan
Kırgızistan
Pakistan
Tacikistan
Türkiye
Türkmenistan
Özbekistan
50
ORSAM
2000
Veri Yok
7
101
11.9
17.2
138.2
12.6
138.6
12.2
42.1
2001
0.4
7
113.1
12.1
17.2
144.6
13
145.6
12.2
42.2
2002
0.4
7
118.2
12.3
17.2
148.8
12.2
150.9
12.2
42.3
2003
0.642
7
121.0
13.4
17.2
153.2
12
153.6
Veri Yok
42.3
2004
0.973
7
Veri Yok
14.5
17.2
158.5
11.9
152.3
Veri Yok
42.1
2005
2
6.6
124.6
Veri Yok
Veri Yok
162.8
Veri Yok
154.4
Veri Yok
41.6
ORSAM
Tablo-13: Toplam Enerji Üretimi (Bin Ton Eşdeğer Petrol)
ÜLKE
2000
Afganistan
Veri Yok
Azerbaycan
1608
İran
Veri Yok
Kazakistan
117298.2
Kırgızistan
14931
Pakistan
26497
Tacikistan
14247
Türkiye
26047
Türkmenistan
45968
Özbekistan
4031.0
2001
Veri Yok
1631
240619
118279.7
13667
27344
14382
24576
50443
4125.3
2002
Veri Yok
1608
237981
132303.2
11922
29075
15302
24259
53645
4248.9
2003
Veri Yok
1830.5
272990
148186.6
14021
31142
16509
23783
58551
4192.5
2004
Veri Yok
1870
292073
157301.9
15141
36782
16491
24332
Veri Yok
4274.9
2005
Veri Yok
1946.9
317335
Veri Yok
14891
40226
17087
26898
Veri Yok
Veri Yok
Tablo-14: Toplam Enerji Tüketimi (bin ton eşdeğer petrol)
ÜLKE
Afganistan
Azerbaycan
İran
Kazakistan
Kırgızistan
Pakistan
Tacikistan
Türkiye
Türkmenistan
Özbekistan
2000
Veri Yok
1412
Veri Yok
66889.9
11918
25280
15580
80500
13885
4141.1
2001
597.6
1469
95266
67789.0
11543
25251
15731
75402
15309
4167.8
2002
592.2
1403
102170
81291.5
10044
25599
16087
78331
16606
4241.8
2003
741.2
1583
107556
85668.7
11748
26308
16518
83826
17203
4192.0
2004
623.4
1630
117439
88571.8
11865
28979
16835
87818
Veri Yok
4253.4
2005
691.1
1677
128894
Veri Yok
12230
32104
Veri Yok
91286
Veri Yok
Veri Yok
2002
Veri Yok
1340
12530
2944.1
1516.6
33400
1010
130060
Veri Yok
4260
2003
269.67
1575
17024
3073.2
1754.2
33352
1031
145220
Veri Yok
4249
2004
472.99
1588
23074
2732.7
1949.8
33307
822
162400
Veri Yok
4322
2005
558.6
1650
24491
1776.6
1882.2
34037
872
168080
1007
4133
Tablo-15: Toplam Dış Borç (milyon dolar)
ÜLKE
Afganistan
Azerbaycan
İran
Kazakistan
Kırgızistan
Pakistan
Tacikistan
Türkiye
Türkmenistan
Özbekistan
2000
Veri Yok
1092
7953
3284.7
1386.1
32254
1226
118080
Veri Yok
4418
2001
Veri Yok
1366
9012
3262.1
1423.3
32144
1022
113190
Veri Yok
4279
ORSAM
51
ORSAM
Tablo-16: ECO Ülkelerinin Toplam Dış Ticareti (Milyon Dolar)
ÜLKE
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
İthalat
1176
1696
2452
2101
2177
2471
2744
9301
Afganistan İhracat
137
68
100
144
305
384
416
2000
Denge -1039
-1628
-2352
-1957
-1872
-2087
-2328
-7301
İthalat 2917.3
3745
3832.9
5216.6
7131
8558
5267.6
5712.2
Azerbaycan İhracat 2610.5
3487.9
3726
5123.5
7008
8096
6372.2
6058.4
Denge -306.8
-257.1
-106.9
-93.1
-123
-462
1104.6
346.2
İthalat 15086
18129
22036
29561
38199
40969 Veri Yok Veri Yok
İhracat 28461
23904
28237
33991
43852
Denge 13375
5775
6201
4430
5653
İthalat
6446
6584
İran
5040
8408.7 12781.2 17352.5 23676.9 32756.4
Kazakistan İhracat 8812.2
8639.1
9670.3 12926.7 20096.2
Denge 3772.2
2193.1
3086.3
4518
7315
10496.5 14573.5 14998.9
İthalat 554.1
467.2
586.8
717
941
1101.3
1718.2
3201
Kırgızistan İhracat 504.5
476.2
485.5
581.7
718.8
672
794.1
2011
9
-101.3
-135.3
-222.2
-429.3
-924.1
-1190
İthalat 10810
10209
11252
13037
17905
25331
30540
39966
İhracat 8913
9186
9874
11844
12954
15917
16976
19052
Denge -1897
-1023
-1378
-1193
-4951
-9414
-13564 -20914
İthalat
687.5
720.5
880.8
1191
1330
1725.4
2555
651.5
736.9
797.2
915
909
1399
767
-36
16.4
-83.6
-276
-421
-325.6
-1788
Denge
Pakistan
-49.6
675
Tacikistan İhracat 784.3
Denge
109.3
27849
38250.4 47755.3
İthalat 54502.8 41399.1 51553.8 69339.7 97539.8 116774 139576 170057
Türkiye
İhracat 27774.9 31334.2 36059.1 47252.8 63167.2
73476
85535
107213
Denge -26727.9 -10064.9 -15494.7 -22086.9 -34372.6 -43298
-54041 -62844
İthalat
1785
2349
2119.4
2512
2850
4364
2557.7
3780
2620.2
2855.6
3632
4000
6174
7155.5
9114
720.5
271.2
736.2
1120
1150
1810
4597.8
5334
İthalat 2947.4
3136.9
2712
2964.2
3816
4091.3
4781.6
6736
Özbekistan İhracat 3264.7
3170.4
2988.4
3725
4853
5408.8
6389.8
8991
33.5
277.4
760.8
1037
1317.5
1608.2
2255
Türkmenistan İhracat 2505.5
Denge
Denge
317.3
İthalat 95493.6 88264.7 103849.4 134738 184531 222342.1 275187 343464.6
ECO Bölgesi İhracat 83767.6 83537.5 94732.8 120017.9 157869.2 198897.8 192088 240961.7
Denge -11726 -4727.2 -9116.6 -14720.1 -26661.8 -23444.3 -83099.4 102502.9
52
ORSAM
ORSAM
ORSAM Su Araştırmaları Programı
RSAM
AKADEMİK KADRO
Hasan Kanbolat
Doç. Dr. Veysel Ayhan
Doç. Dr. Hasan Ali Karasar
Doç. Dr. Tarık Oğuzlu
Doç. Dr. Mehmet Şahin
Doç. Dr. Harun Öztürkler
Doç. Dr. Özlem Tür
Habib Hürmüzlü
Yrd. Doç. Dr. Serhat Erkmen
Yrd. Doç. Dr. Canat Mominkulov
Yrd. Doç. Dr. Bayram Sinkaya
Dr. Abdullah Alshamri
Dr. Neslihan Kevser Çevik
Dr. Didem Danış
Dr. Jale Nur Ece
Dr. İlyas Kamalov
Dr. Yaşar Sarı
Dr. Bayram Sinkaya
Dr. Süreyya Yiğit
Av. Aslıhan Erbaş Açıkel
Fazıl Ahmet Burget
Volkan Çakır
Esra Demir
Bilgay Duman
Ogün Duru
Noyan Gürel
Selen Tonkuş Kareem
Oytun Orhan
Sercan Doğan
Nebahat Tanriverdi
Uğur Çil
Nazlı Ayhan
Leyla Melike Koçgündüz
Ufuk Döngel
Göknil Erbaş
Aslı Değirmenci
Jubjana Vila
Mavjuda Akramova
ORSAM Başkanı
ORSAM Trabzon Temsilcisi, KTÜ Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı
ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - Abant İzzet Baysal Üniversitesi
ORSAM Danışmanı, ORSAM Avrasya Stratejileri Koordinatörü - Bilkent Üniversitesi
ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - Uluslararası Antalya Üniversitesi
ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - Gazi Üniversitesi
ORSAM Danışmanı, Ortadoğu Ekonomileri - Afyon Kocatepe Üniversitesi
ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - ODTÜ
ORSAM Danışmanı, Ortadoğu
ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - Ahi Evran Üniversitesi
ORSAM Uzmanı, Ortadoğu – El Farabi Kazak Milli Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü
ORSAM Danışmanı, Ortadoğu – Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - ORSAM Riyad Temsilcisi
ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - Galatasaray Üniversitesi
ORSAM Danışmanı, Deniz Emniyeti ve Güvenliği
ORSAM Danışmanı, Avrasya
ORSAM Danışmanı, Avrasya – ORSAM Bişkek Temsilcisi, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniv.
ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - Atatürk Üniversitesi
ORSAM Danışmanı, Avrasya
ORSAM Danışmanı, Enerji-Deniz Hukuku
ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - Afganistan
ORSAM Danışmanı, Afrika - ORSAM Antananarivo (Madagaskar) Temsilcisi
ORSAM Uzmanı, Ortadoğu
ORSAM Yönetici Editörü
ORSAM İzmir Temsilcisi
ORSAM Erbil (Irak) Temsilcisi
ORSAM Uzmanı, Ortadoğu
ORSAM Uzman Yardımcısı, Ortadoğu
ORSAM Uzman Yardımcısı, Ortadoğu & Projeler
ORSAM Uzman Yardımcısı, Ortadoğu & Projeler
ORSAM Uzman Yardımcısı, Karadeniz
ORSAM Su Araştırmaları Programı
Dr. Tuğba Evrim Maden
Dr. Seyfi Kılıç
Kamil Erdem Güler
Çağlayan Arslan
ORSAM Su Araştırmaları Programı Hidropolitik Uzmanı
ORSAM Su Araştırmaları Programı Hidropolitik Uzmanı
ORSAM Uzman Yardımcısı, ORSAM Su Araştırmaları Programı
ORSAM Uzman Yardımcısı, ORSAM Su Araştırmaları Programı
ORSAM DANIŞMA KURULU
Dr. İsmet Abdülmecid
Hasan Alsancak
Prof. Dr. Meliha Benli Altunışık
Prof. Dr. Ahat Andican
Prof. Dr. Dorayd A. Noori
Prof. Dr. Tayyar Arı
Prof. Dr. Ali Arslan
Başar Ay
Prof. Dr. Mustafa Aydın
Doç. Dr. Ersel Aydınlı
Doç. Dr. Veysel Ayhan
Prof. Dr. Hüseyin Bağcı
Itır Bağdadi
Prof. Dr. İdris Bal
Yrd. Doç. Dr. Ersan Başar
Kemal Beyatlı
Barbaros Binicioğlu
Prof. Dr. Ali Birinci
Doç. Dr. Mustafa Budak
Dr. Hasan Canpolat
E. Hava Orgeneral Ergin Celasin
Volkan Çakır
Doç. Dr. Mitat Çelikpala
Prof. Dr. Gökhan Çetinsaya
Dr. Didem Danış
Esra Demir
Prof. Dr. Volkan Ediger
Prof. Dr. Cezmi Eraslan
Prof. Dr. Çağrı Erhan
Yrd. Doç. Dr. Serhat Erkmen
Dr. Amer Hasan Fayyadh
Av. Aslıhan Erbaş Açıkel
Irak Danıştayı Eski Başkanı
ORSAM Trabzon Temsilcisi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı
BP & BTC Türkiye, Enerji Güvenliği Direktörü
ODTÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü
Devlet Eski Bakanı, İstanbul Üniversitesi
Irak’ın Ankara Büyükelçiliği Kültür Müsteşarı Yardımcısı
Uludağ Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı
İstanbul Üniversitesi, Tarih Bölümü
Türkiye Tekstil Sanayi İşveren Sendikası Genel Sekreteri
Kadir Has Üniversitesi Rektörü
Bilkent Üniversitesi Rektör Yardımcısı & Fulbright Genel Sekreteri
ORSAM Ortadoğu Danışmanı, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü
ODTÜ, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı
İzmir Ekonomi Üniversitesi Öğretim Görevlisi, Uluslararası İlişkiler ve Avrupa Birliği Bölümü
TBMM 24. Dönem Milletvekili
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Bölüm Başkanı
Irak Türkmen Basın Konseyi Başkanı
Ortadoğu Danışmanı
Polis Akademisi Öğretim Üyesi
Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdür Yardımcısı
İçişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı
23. Hava Kuvvetleri Komutanı
ORSAM Danışmanı, Afrika
Kadir Has Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı
YÖK Başkanı
ORSAM Ortadoğu Danışmanı, Galatasaray Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü
İzmir Ekonomi Üniversitesi, Ekonomi Bölümü
Başbakanlık Atatürk Araştırma Merkezi Başkanı
Ankara Üniversitesi ATAUM Müdürü, SBF Uluslararası İlişkiler Bölümü
ORSAM Ortadoğu Danışmanı, Ahi Evran Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı
Bağdat Üniversitesi, Siyaset Bilimi Fakültesi Dekanı
ORSAM Danışmanı, Enerji-Deniz Hukuku
ORSAM
18
ORSAM SU ARAŞTIRMALARI PROGRAMI
53
ORSAM
SINIRAŞAN
AKİFERLER
HUKUKU
TASLAK
MADDELERİ
ÜZERİNE
BİR
SINIRAŞAN
AKİFERLER
HUKUKU
MADDELERİ
ÜZERİNE
BİR DEĞERLENDİRME
SINIRAŞAN
AKİFERLER
HUKUKU
TASLAKTASLAK
MADDELERİ
ÜZERİNE
BİR DEĞERLENDİRME
DEĞERLENDİRME
Cevat
Cevat Gök
Cevat Gök
Gök
Mete
Mete Göknel
Mete Göknel
Göknel
Osman
Osman
Osman Göksel
Göksel Göksel
Timur
Timur Göksel
Timur Göksel
Göksel
Prof.
Muhamad
Al
Dr. Muhamad
Al Hamdani
Prof. Dr.
Dr.Prof.
Muhamad
Al Hamdani
Hamdani
Habib
Habib Hürmüzlü
Habib Hürmüzlü
Hürmüzlü
Numan
Hazar
Numan Numan
Hazar Hazar
Doç.
Pınar
Dr.İpek
Pınar İpek
Doç. Dr.
Dr.Doç.
Pınar
İpek
Dr.
Dr.İsmail
Tuğrul İsmail
Dr. Tuğrul
Tuğrul
İsmail
Dr.
Kamalov
İlyas Kamalov
Dr. İlyas
İlyasDr.
Kamalov
Doç.
Hasan
Karasar
Dr.Ali
Hasan
Ali Karasar
Doç. Dr.
Dr.Doç.
Hasan
Ali
Karasar
Doç.
Şenol
Dr.Kantarcı
Şenol Kantarcı
Doç. Dr.
Dr.Doç.
Şenol
Kantarcı
Selçuk
Selçuk Karaçay
Selçuk Karaçay
Karaçay
Doç.
Nilüfer
Dr. Karacasulu
Nilüfer Karacasulu
Doç. Dr.
Dr.Doç.
Nilüfer
Karacasulu
İsmet
İsmet Karalar
İsmet Karalar
Karalar
Dr.
Dr.Canpolat
Hasan Canpolat
Dr. Hasan
Hasan
Canpolat
Prof.
M.
Karaman
Dr. M. Lütfullah
Karaman
Prof. Dr.
Dr.Prof.
M. Lütfullah
Lütfullah
Karaman
Yrd.
Dr.
Şaban
Yrd.
Dr.Kardaş
Şaban Kardaş
Yrd. Doç.
Doç.
Dr.Doç.
Şaban
Kardaş
Av.
Kılıç
Av. Tuncay
Av. Tuncay
Tuncay
Kılıç Kılıç
Doç
Elif
Dr.
ElifKılıçbeyli
Hatun Kılıçbeyli
Doç Dr.
Dr.Doç
Elif Hatun
Hatun
Kılıçbeyli
Prof.
Aleksandr
Knyazev
Dr. Aleksandr
Prof. Dr.
Dr.Prof.
Aleksandr
KnyazevKnyazev
Prof.
Alexander
Koleşnikov
Dr. Alexander
Koleşnikov
Prof. Dr.
Dr.Prof.
Alexander
Koleşnikov
Prof.
Erol
Kurubaş
Erol Kurubaş
Prof. Dr.
Dr.Prof.
ErolDr.
Kurubaş
Prof.
Talip
Küçükcan
Talip Küçükcan
Prof. Dr.
Dr.Prof.
TalipDr.
Küçükcan
Arslan
Arslan Kaya
Arslan Kaya
Kaya
Dr.
Dr.Kazancı
Hicran Kazancı
Dr. Hicran
Hicran
Kazancı
İzzettin
İzzettin
Kerküklü
İzzettin Kerküklü
Kerküklü
Prof.
Mustafa
Kibaroğlu
Dr. Mustafa
Kibaroğlu
Prof. Dr.
Dr.Prof.
Mustafa
Kibaroğlu
Dr.
Georg
MaxMeier
Georg Meier
Dr. Max
MaxDr.
Georg
Meier
Prof.
Mosa
Al
Dr.Aziz
Mosa
Aziz Al Mosawa
Prof. Dr.
Dr.Prof.
Mosa
Aziz
Al Mosawa
Mosawa
Prof.
Mahir
Dr.Nakip
Mahir Nakip
Prof. Dr.
Dr.Prof.
Mahir
Nakip
Doç.
Tarık
Oğuzlu
Tarık Oğuzlu
Doç. Dr.
Dr.Doç.
TarıkDr.
Oğuzlu
Prof.
Çınar
Dr.Özen
Çınar Özen
Prof. Dr.
Dr.Prof.
Çınar
Özen
Murat
Murat Özçelik
Murat Özçelik
Özçelik
Doç.
Harun
Dr.Öztürkler
Harun Öztürkler
Doç. Dr.
Dr.Doç.
Harun
Öztürkler
Dr.
Pehlivantürk
Dr. Bahadır
Pehlivantürk
Dr. Bahadır
Bahadır
Pehlivantürk
Prof.
Victor
Dr.Panin
Victor Panin
Prof. Dr.
Dr.Prof.
Victor
Panin
Doç.
Fırat
Purtaş
Fırat Purtaş
Doç. Dr.
Dr.Doç.
FıratDr.
Purtaş
Prof.
Suphi
Dr.Saatçi
Suphi Saatçi
Prof. Dr.
Dr.Prof.
Suphi
Saatçi
Dr.
Dr.Sarı
Yaşar Sarı
Dr. Yaşar
Yaşar
Sarı
Ersan
Ersan Sarıkaya
Ersan Sarıkaya
Sarıkaya
Yrd.
Dr.
Bayram
Sinkaya
Yrd.
Dr. Bayram
Yrd. Doç.
Doç.
Dr.Doç.
Bayram
SinkayaSinkaya
Doç.
İbrahim
Sirkeci
Dr. İbrahim
Doç. Dr.
Dr.Doç.
İbrahim
Sirkeci Sirkeci
Dr.
Sotnichenko
Dr. Aleksandr
Sotnichenko
Dr. Aleksandr
Aleksandr
Sotnichenko
Zaher
Zaher Sultan
Zaher Sultan
Sultan
Dr.
Svistunova
Irina Svistunova
Dr. Irina
IrinaDr.
Svistunova
Doç.
Mehmet
Şahin
Dr. Mehmet
Doç. Dr.
Dr.Doç.
Mehmet
Şahin Şahin
Prof.
Türel
Yılmaz
Dr.
Türel Şahin
Yılmaz Şahin
Prof. Dr.
Dr.Prof.
Türel
Yılmaz
Şahin
Mehmet
Şüküroğlu
Şüküroğlu
MehmetMehmet
Şüküroğlu
Doç.
Oktay
Dr.Tanrısever
Oktay Tanrısever
Doç. Dr.
Dr.Doç.
Oktay
Tanrısever
Prof.
Erol
Taymaz
Erol Taymaz
Prof. Dr.
Dr.Prof.
ErolDr.
Taymaz
Prof.
Sabri
Dr.Tekir
Sabri Tekir
Prof. Dr.
Dr.Prof.
Sabri
Tekir
Dr.
Dr.Tol
Gönül Tol
Dr. Gönül
Gönül
Tol
Doç.
Özlem
Dr.Tür
Özlem Tür
Doç. Dr.
Dr.Doç.
Özlem
Tür
M.
M.Vural
Ragıp Vural
M. Ragıp
Ragıp
Vural
Dr.
Visintainer
Dr. Ermanno
Visintainer
Dr. Ermanno
Ermanno
Visintainer
Dr.
Dr.Uzer
Umut Uzer
Dr. Umut
Umut
Uzer
Prof.
Vatanyar
Yagya
Dr. Vatanyar
Prof. Dr.
Dr.Prof.
Vatanyar
Yagya Yagya
Dr.
Yiğit
Dr. Süreyya
Dr. Süreyya
Süreyya
Yiğit Yiğit
ORSAM
OR
ORSAM
Irak
Türkiye
Müdürü
Irak TV
El
TV Türkiye
Irak El
El Fırat
Fırat
TVFırat
Türkiye
MüdürüMüdürü
BOTAŞ
BOTAŞ
EskiMüdürü
Genel Müdürü
BOTAŞ Eski
Eski Genel
Genel
Müdürü
BTC
Koordinatörü
BTC
ve NABUCCO
Koordinatörü
BTC ve
ve NABUCCO
NABUCCO
Koordinatörü
Beyrut
Üniversitesi
Öğretim
Üyesi
Beyrut Amerikan
Üniversitesi
Beyrut Amerikan
Amerikan
Üniversitesi
ÖğretimÖğretim
Üyesi Üyesi
Irak’ın
Kültür
Irak’ın Büyükelçiliği
Ankara
Büyükelçiliği
Kültür Müsteşarı
Irak’ın Ankara
Ankara
Büyükelçiliği
Kültür Müsteşarı
Müsteşarı
ORSAM
Ortadoğu
Danışmanı
Ortadoğu
Danışmanı
ORSAMORSAM
Ortadoğu
Danışmanı
Emekli
Emekli Büyükelçi
Emekli Büyükelçi
Büyükelçi
Bilkent
Uluslararası
İlişkiler
Bölümü
Bilkent
Üniversitesi,
Uluslararası
Bilkent Üniversitesi,
Üniversitesi,
Uluslararası
İlişkiler İlişkiler
BölümüBölümü
TOBB
ve
Üniversitesi,
Uluslararası
İlişkiler
Bölümü
TOBB Ekonomi
ve Teknoloji
Üniversitesi,
Uluslararası
TOBB Ekonomi
Ekonomi
ve Teknoloji
Teknoloji
Üniversitesi,
Uluslararası
BölümüBölümü
ORSAM
Avrasya
Danışmanı
Danışmanı
ORSAMORSAM
AvrasyaAvrasya
Danışmanı
ORSAM
Danışmanı,
ORSAM
Avrasya
Stratejileri
Koordinatörü
-- Bilkent
Danışmanı,
Stratejileri
Koordinatörü
Bilkent
Üniversitesi
ORSAMORSAM
Danışmanı,
ORSAMORSAM
AvrasyaAvrasya
Stratejileri
Koordinatörü
Bilkent- Üniversitesi
Üniversitesi
Kırıkkale
Üniversitesi,
Uluslararası
İlişkiler
Bölümü
Üniversitesi,
Uluslararası
KırıkkaleKırıkkale
Üniversitesi,
Uluslararası
BölümüBölümü
Vodafone
Genel
(Türkiye)
Vodafone
Genel Yardımcısı
Müdür Yardımcısı
(Türkiye)
Vodafone
Genel Müdür
Müdür
Yardımcısı
(Türkiye)
Dokuz
Üniversitesi,
Uluslararası
İlişkiler
Bölümü
Dokuz
Eylül Üniversitesi,
Uluslararası
Dokuz Eylül
Eylül
Üniversitesi,
Uluslararası
BölümüBölümü
Edremit
Belediye
Başkanı
Danışmanı
Danışmanı
EdremitEdremit
BelediyeBelediye
BaşkanıBaşkanı
Danışmanı
İçişleri
Müsteşar
Yardımcısı
İçişleri Bakanlığı
Müsteşar
Yardımcısı
İçişleri Bakanlığı
Bakanlığı
Müsteşar
Yardımcısı
Fatih
Uluslararası
İlişkiler
Bölüm
Fatih Üniversitesi,
Uluslararası
Bölüm Başkanı
Fatih Üniversitesi,
Üniversitesi,
Uluslararası
Bölüm Başkanı
Başkanı
TOBB
ve
Üniversitesi,
Uluslararası
İlişkiler
Bölümü
TOBB Ekonomi
ve Teknoloji
Üniversitesi,
Uluslararası
TOBB Ekonomi
Ekonomi
ve Teknoloji
Teknoloji
Üniversitesi,
Uluslararası
BölümüBölümü
Edremit
Belediye
Başkanı
EdremitEdremit
BelediyeBelediye
BaşkanıBaşkanı
Çukurova
Üniversitesi,
Uluslararası
İlişkiler
Bölüm
Çukurova
Üniversitesi,
Uluslararası
Bölüm Başkanı
Çukurova
Üniversitesi,
Uluslararası
Bölüm Başkanı
Başkanı
Rus-Slav
Üniversitesi
(Bişkek,
Kırgızistan)
Rus-Slav
Üniversitesi
Kırgızistan)
Rus-Slav
Üniversitesi
(Bişkek,(Bişkek,
Kırgızistan)
Diplomat
Diplomat
Diplomat
Kırıkkale
Üniversitesi,
Uluslararası
İlişkiler
Bölüm
Üniversitesi,
Uluslararası
Bölüm Başkanı
KırıkkaleKırıkkale
Üniversitesi,
Uluslararası
Bölüm Başkanı
Başkanı
Marmara
Üniversitesi,
Ortadoğu
Araştırmaları
Enstitüsü
Müdürü
Marmara
Üniversitesi,
Ortadoğu
Araştırmaları
Enstitüsü
Marmara
Üniversitesi,
Ortadoğu
Araştırmaları
Enstitüsü
MüdürüMüdürü
KPMG,
Mali
KPMG,
Mali Müşavir
KPMG, Yeminli
YeminliYeminli
Mali Müşavir
Müşavir
Irak
Cephesi
Türkiye
Temsilcisi
Irak Türkmen
Temsilcisi
Irak Türkmen
Türkmen
CephesiCephesi
TürkiyeTürkiye
Temsilcisi
Kerkük
Kerkük
Vakfı Başkanı
Kerkük Vakfı
Vakfı Başkanı
Başkanı
Okan
Uluslararası
İlişkiler
Bölüm
Okan Üniversitesi
Uluslararası
Bölüm Başkanı
Okan Üniversitesi
Üniversitesi
Uluslararası
Bölüm Başkanı
Başkanı
Hanns
Proje
(Bişkek)
HannsVakfı
Seidel
VakfıMüdürü
Proje Müdürü
Hanns Seidel
Seidel
Vakfı
Proje
Müdürü
(Bişkek)(Bişkek)
Bağdat
Rektörü
Bağdat
Üniversitesi
Bağdat Üniversitesi
Üniversitesi
RektörüRektörü
Erciyes
Üniversitesi
İİBF
Üyesi
Üniversitesi
İİBF Öğretim
Erciyes Erciyes
Üniversitesi
İİBF Öğretim
Öğretim
Üyesi Üyesi
ORSAM
Danışmanı,
Ortadoğu
-- Uluslararası
Antalya
Üniversitesi
Danışmanı,
Ortadoğu
- Uluslararası
Üniversitesi
ORSAMORSAM
Danışmanı,
Ortadoğu
Uluslararası
AntalyaAntalya
Üniversitesi
Ankara
SBF
İlişkiler
Bölümü
Ankara
Üniversitesi,
SBF Uluslararası
Ankara Üniversitesi,
Üniversitesi,
SBF Uluslararası
Uluslararası
BölümüBölümü
Kamu
Müsteşarı
Kamu ve
Düzeni
ve Güvenliği
Müsteşarı
Kamu Düzeni
Düzeni
ve Güvenliği
Güvenliği
Müsteşarı
ORSAM
Ortadoğu
Danışmanı,
Afyon
Üniversitesi
İktisat
Ortadoğu
Danışmanı,
Afyon Kocatepe
Üniversitesi
İktisat Bölümü
ORSAMORSAM
Ortadoğu
Danışmanı,
Afyon Kocatepe
Kocatepe
Üniversitesi
İktisat Bölümü
Bölümü
TOBB
ve
Üniversitesi,
Uluslararası
İlişkiler
Bölümü
TOBB Ekonomi
ve Teknoloji
Üniversitesi,
Uluslararası
TOBB Ekonomi
Ekonomi
ve Teknoloji
Teknoloji
Üniversitesi,
Uluslararası
BölümüBölümü
Pyatigorsk
Üniversitesi
(Pyatigorsk,
Rusya)
Pyatigorsk
Üniversitesi
(Pyatigorsk,
Pyatigorsk
Üniversitesi
(Pyatigorsk,
Rusya) Rusya)
Gazi
Uluslararası
İlişkiler
Bölümü,
TÜRKSOY
Genel
Yardımcısı
Gazi Üniversitesi
Uluslararası
TÜRKSOY
Genel Sekreter
Yardımcısı
Gazi Üniversitesi
Üniversitesi
Uluslararası
Bölümü,Bölümü,
TÜRKSOY
Genel Sekreter
Sekreter
Yardımcısı
Kerkük
Kerkük
VakfıSekreteri
Genel Sekreteri
Kerkük Vakfı
Vakfı Genel
Genel
Sekreteri
ORSAM
Danışmanı,
Avrasya
–– ORSAM
Bişkek
Kırgızistan-Türkiye
Manas
Danışmanı,
– ORSAM
Bişkek Temsilcisi,
Manas Üniv.
ORSAMORSAM
Danışmanı,
AvrasyaAvrasya
ORSAM
Bişkek Temsilcisi,
Temsilcisi,
Manas Üniv.
Üniv.
Türkmeneli
TV
Irak)
Türkmeneli
TV – (Kerkük,
Türkmeneli
TV –– (Kerkük,
(Kerkük,
Irak) Irak)
ORSAM
Ortadoğu
Danışmanı,
Yıldırım
Beyazıt
Ortadoğu
Danışmanı,
Beyazıt
Üniversitesi
ORSAMORSAM
Ortadoğu
Danışmanı,
YıldırımYıldırım
Beyazıt Üniversitesi
Üniversitesi
Regent’s
College
(Londra,
Birleşik
Krallık)
Regent’s
Regent’s
CollegeCollege
(Londra,(Londra,
BirleşikBirleşik
Krallık) Krallık)
St.
Üniversitesi
(Rusya
St. Petersburg
Üniversitesi
(Rusya
Federasyonu)
St. Petersburg
Petersburg
Üniversitesi
(Rusya Federasyonu)
Federasyonu)
Lübnan
Türk
Başkanı
Türk Cemiyeti
LübnanLübnan
Türk Cemiyeti
Cemiyeti
BaşkanıBaşkanı
Rusya
Merkezi,
Türkiye-Ortadoğu
Araştırmaları
Masası
Rusya Araştırmaları
Strateji
Araştırmaları
Türkiye-Ortadoğu
Araştırmaları
Masası
Rusya Strateji
Strateji
Araştırmaları
Merkezi,Merkezi,
Türkiye-Ortadoğu
Araştırmaları
Masası Uzmanı
UzmanıUzmanı
ORSAM
Ortadoğu
Danışmanı,
Gazi
Uluslararası
İlişkiler
Bölümü
Ortadoğu
Danışmanı,
Gazi Üniversitesi
Uluslararası
ORSAMORSAM
Ortadoğu
Danışmanı,
Gazi Üniversitesi
Üniversitesi
Uluslararası
BölümüBölümü
Gazi
Uluslararası
İlişkiler
Bölümü
Gazi Üniversitesi,
Uluslararası
Gazi Üniversitesi,
Üniversitesi,
Uluslararası
BölümüBölümü
Enerji
Enerji Uzmanı
Enerji Uzmanı
Uzmanı
ODTÜ,
İlişkiler
Bölümü
ODTÜ, Uluslararası
ODTÜ, Uluslararası
Uluslararası
BölümüBölümü
ODTÜ,
Rektör
(KKTC)
ODTÜ,Kıbrıs
KuzeyKampusü
Kıbrıs Kampusü
Rektör Yardımcısı
ODTÜ, Kuzey
Kuzey
Kıbrıs
Kampusü
Rektör Yardımcısı
Yardımcısı
(KKTC) (KKTC)
İzmir
İktisadi
İdari
Fakültesi
Dekanı
İzmir Üniversitesi,
İdari Bilimler
Fakültesi
İzmir Üniversitesi,
Üniversitesi,
İktisadi İktisadi
İdari Bilimler
Bilimler
Fakültesi
Dekanı Dekanı
Middle
Türkiye
Çalışmaları
Direktörü
(ABD)
Middle
East Institute
Çalışmaları
Direktörü
Middle East
East Institute
Institute
TürkiyeTürkiye
Çalışmaları
Direktörü
(ABD) (ABD)
ORSAM
Ortadoğu
Danışmanı,
ODTÜ
İlişkiler
Bölümü
Ortadoğu
Danışmanı,
ODTÜ Uluslararası
ORSAMORSAM
Ortadoğu
Danışmanı,
ODTÜ Uluslararası
Uluslararası
BölümüBölümü
2023
2023 Yayın
Dergisi
Yayın Koordinatörü
2023 Dergisi
Dergisi
Yayın Koordinatörü
Koordinatörü
Vox
(Roma-İtalya)
VoxDirektörü
Populi Direktörü
(Roma-İtalya)
Vox Populi
Populi
Direktörü
(Roma-İtalya)
İstanbul
Teknik
İnsan
Toplum
Bilimleri
Teknik Üniversitesi,
ve Toplum
İstanbulİstanbul
Teknik Üniversitesi,
Üniversitesi,
İnsan ve
veİnsan
Toplum
BilimleriBilimleri
St.
Şehir
Milletvekili,
St.
Üniversitesi
(Rusya
St. Petersburg
Şehir Parlamentosu
Milletvekili,
St. Petersburg
Üniversitesi
(Rusya
Federasyonu)
St. Petersburg
Petersburg
Şehir Parlamentosu
Parlamentosu
Milletvekili,
St. Petersburg
Petersburg
Üniversitesi
(Rusya Federasyonu)
Federasyonu)
ORSAM
Avrasya
Danışmanı
Danışmanı
ORSAMORSAM
AvrasyaAvrasya
Danışmanı
ORTADOĞU
ETÜTLERİ
YAYIN
KURULU
ORTADOĞU
ETÜTLERİ
YAYIN
KURULU
Meliha
Altunışık
Meliha
Benli Altunışık
Meliha Benli
Benli
Altunışık
Bülent
Bülent Aras
Bülent Aras
Aras
Tayyar
Tayyar Arı
Tayyar Arı
Arı
İlker
İlker Aytürk
İlker Aytürk
Aytürk
Recep
Recep Boztemur
Recep Boztemur
Boztemur
Katerina
Dalacoura
Dalacoura
KaterinaKaterina
Dalacoura
F.
Gause
F. Gregory
F. Gregory
Gregory
Gause Gause
Fawaz
Fawaz Gerges
Fawaz Gerges
Gerges
Ahmet
Han
Ahmet
Ahmet K.
K.
Han K. Han
Raymond
Hinnebusch
Raymond
Hinnebusch
Raymond
Hinnebusch
Rosemary
Hollis
Rosemary
Rosemary
Hollis Hollis
Bahgat
Bahgat Korany
Bahgat Korany
Korany
Peter
Peter Mandaville
Peter Mandaville
Mandaville
Emma
Emma Murphy
Emma Murphy
Murphy
Orta
Teknik
Orta
DoğuÜniversitesi
Teknik Üniversitesi
Orta Doğu
Doğu
Teknik
Üniversitesi
Dışişleri
Bakanlığı
Stratejik
Araştırmalar
Merkezi
Başkanı
Bakanlığı
Araştırmalar
DışişleriDışişleri
Bakanlığı
StratejikStratejik
Araştırmalar
MerkeziMerkezi
BaşkanıBaşkanı
Uludağ
Uludağ
Üniversitesi
Uludağ Üniversitesi
Üniversitesi
Bilkent
Bilkent Üniversitesi
Üniversitesi
Orta
Teknik
Orta
DoğuÜniversitesi
Teknik Üniversitesi
Orta Doğu
Doğu
Teknik
Üniversitesi
Londra
Üniversitesi
(Birleşik
Krallık)
Londra
Üniversitesi
Londra Ekonomi
EkonomiEkonomi
Üniversitesi
(Birleşik(Birleşik
Krallık) Krallık)
Vermont
Üniversitesi
(ABD)
Üniversitesi
VermontVermont
Üniversitesi
(ABD) (ABD)
Londra
Üniversitesi
(Birleşik
Krallık
Londra
Üniversitesi
Londra Ekonomi
EkonomiEkonomi
Üniversitesi
Krallık ))Krallık )
Kadir
Üniversitesi
Kadir
Has Üniversitesi
Kadir Has
Has
Üniversitesi
St.
Üniversitesi
(Birleşik
Krallık)
St. Andrews
Üniversitesi
St. Andrews
Andrews
Üniversitesi
Krallık) Krallık)
City
(Birleşik
Krallık)
City Üniversitesi
City Üniversitesi
Üniversitesi
Krallık) Krallık)
Durham
Üniversitesi
(Birleşik
Krallık)
Üniversitesi
DurhamDurham
Üniversitesi
Krallık) Krallık)
George
(ABD)
George
Mason Üniversitesi
George Mason
Mason Üniversitesi
Üniversitesi
(ABD) (ABD)
Durham
Üniversitesi
(Birleşik
Krallık)
Üniversitesi
DurhamDurham
Üniversitesi
Krallık) Krallık)
ORTADOĞU
ANALİZ
YAYIN
KURULU
ORTADOĞU
ANALİZ
YAYIN
KURULU
Prof.
Meliha
Altunışık
Dr.Benli
Meliha
Benli Altunışık
Prof. Dr.
Dr.Prof.
Meliha
Benli
Altunışık
Hasan
Hasan Kanbolat
Hasan Kanbolat
Kanbolat
Doç.
Hasan
Karasar
Dr.Ali
Hasan
Ali Karasar
Doç. Dr.
Dr.Doç.
Hasan
Ali
Karasar
Yrd.
Dr.
Serhat
Yrd.
Dr.Erkmen
Serhat Erkmen
Yrd. Doç.
Doç.
Dr.Doç.
Serhat
Erkmen
54
ORSAM
ODTÜ,
Enstitüsü
Müdürü
ODTÜ,Bilimler
Sosyal Bilimler
Enstitüsü
ODTÜ, Sosyal
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
MüdürüMüdürü
ORSAM
Başkanı
ORSAMORSAM
BaşkanıBaşkanı
ORSAM
Danışmanı,
ORSAM
Avrasya
Stratejileri
Koordinatörü
-- Bilkent
Danışmanı,
Stratejileri
Koordinatörü
ORSAMORSAM
Danışmanı,
ORSAMORSAM
AvrasyaAvrasya
Stratejileri
Koordinatörü
Bilkent- Üniversitesi
Üniversitesi
ORSAM
Danışmanı,
Ahi
Uluslararası
İlişkiler
Danışmanı,
AhiÜniversitesi
Evran Üniversitesi
Uluslararası
İlişkiler
Bölüm Başkanı
ORSAMORSAM
Danışmanı,
Ahi Evran
Evran
Üniversitesi
Uluslararası
İlişkiler Bölüm
Bölüm Başkanı
Başkanı
19 19
ORSAM
SU
PROGRAMI
ORSAM
SU ARAŞTIRMALARI
PROGRAMI
ORSAM
SU ARAŞTIRMALARI
ARAŞTIRMALARI
PROGRAMI
Rapor
12,
Şubat
Rapor
12,2012
Şubat 2012
Rapor No:
No:
12, No:
Şubat
2012
ORSAM
Mithatpaşa Caddesi 46/6 Kızılay-ANKARA/TURKEY
Phone: 0090 312 430 26 09 Fax: 0090 312 430 39 48
www.orsam.org.tr, [email protected]

Ekonomik birli i Te kilat `n n (E T) Gelece i

Transkript

Benzer belgeler

PDF ( 2 )

16 ubat 2013 SAYI 24

ORSAM Y netici zeti 24 ubat – 02 Mart 2014 SAYI 26

TÜRKİYE-RUSYA UÇAK KRİZİ BAĞLAMINDA ENERJİ BAĞIMLILIĞI

PowerPoint Sunusu

PROF.DR.ANIL ÇEÇEN - BÜYÜK ORTADOĞU ve KAFKASYA

“İran Uluslararası Topluma Dönerken: Gerginliğe Son Veren Barış

Yükle () - Ankara Üniversitesi