PDF Indir

Aile şirkcı.lcri, daha hızlı ve esnek karar alma, uzun vadeli düşünme gibi
kend ile rine özgü nitelikleriyle e konominin isim siz kahramaoları o larak ta nımlanıyor. PWC'nin yaptıgı bir araştır­
maya göre, Türkiye'de milli gelirin yüzde 7S'inin üsründe bir bölümü aile şir­
ketleri tarafından yaraulıyor. Bu da 580
milyar dolarlık bir büyüklüge tekabül
ediyor.
Bu 580 milyar doların önemli bir
kısmını "Anadolu Kaplanları" yaratı­
yor. Anadolu'daki aile şirketlerinin
ekonomideki payı gün geçtikçe de artıyor. Çünkü 1980'1i yı llarda Kayseri,
Gaziantep, Konya, Eskişehir gibi yeni sanay i mekanlarında kurulmaya
başlayan bu şirketler artık Türkiye'de
sanayinin en önemli dinamikleri haline geldiler.
Hem ihracat h em de istihdam alarunda hızlı büyümeleriyle dikkaL çeken
ve yi.lzde 99'u aile şirketi o lan Anadolu
Kapla nları'ru Ekonomist d ergisi olarak
Anadolu'nun 56 büyük grubunun
D
1
Şirket
Abdio~ulları Plastik
Arbel
1J
Aynes
' Balpet
Bereket Enerji
1Yurtdışı
1Bilkent
1Yeditepe
1Bo~aziçi
1Koç
1Di~er
1Sabancı
titizlikle takip ediyoruz. Her yıl yayın­
ladıgı mız "Anadolu'nun En Büyük SOO
Şirketi" araştırmasıyla bu şirketlerin büyümelcıini net b ir şekilde gözler önüne seriyonız.
Bu araştırınalanma sayesinde görüyünız ki; Anadolu Kaplanlan içinde
kurucu kuşak ya de~işti ya da degiş­
mek üzere. Hatta üçüncü ya da dördüncü kuşaga devir için hazırlanan şirpatronları
BaJkan
Bekir Sütçü
Mahmut Arslan
Nevzat Serin
Selahattin Balkan
Ceyhan
ketler bile var. Kısacası Anadolu SOO'de
yer alan şirketlerin birçoğu nda, bir yandan s ürdüriilebilir büyüme planları yapılırken, b ir yandan da halefiyer planIarnası gündemde. Kimi şirkette gelecekte yönetime gelecek kuşaktan bir
kişi var, kimi şirkette ise birden fazla.
Ekonomist olarak Anadolu SOO'de
bir tarama yaparak to plam 133 milyar
liraya ul aşa n ciroyu ve 270 bin kişilik
istihdamı yönetecek veliaht adaylannın
kimler olduğunu araştırdık Araştırınayı
yaparken yönetici kuşaktan sonra gelen ve şi rkette hali hazırda görev almış
bulunan sonraki kuşaktaki kişileri dikkate aldık. Tablomuzcia yer a lan
Anado lu SOO'deki S6 büyi.ik şirketteki
veliaht adayları üzerinden de bir analiz yaptık.
Sandanlı
ve
işe hazırladıkları
genç
TÜRKIYE'DE OKUDULAR
Anadolu'daki biiyük şirketlerin
temellerini atan kuıucu kuşa k, çogunlukla e rken yaşta çalışmaya başlamış
kuşakları
Vetıahtlar
Merve Sütçü
Gülçin Arslan Hazar
Ayse Arslan Altındere
Mehmet Serin
Mazlum Balkan
Eyyup Balkan
ldris Balkan
Zehra Balkan
Cihan Balkan
Nesli Ya~lı
Aslı Ya~lı
Fehmi Sandanlı
Baran Sandanlı
BEST AŞ
ll
:
D
li
Bifa
Yırcalı
_Yılmaz Babao~lu
Boydak Holding
Ha cı
Çilek Mobilya
Durak Fındık
Mustafa Çilek
Hasan Basri Durak
m Dardanel
Boydak
Do~uş Çay
Niyazi önen
Mehmet Zeki Taşçı
Erol Diren
Süleyman Karakan
Ekici Peynir
Mustafa Ekici
m
Dilek Ecza
W Dimes
ll
Rona
Sırrı Yırcalı
Sinan Yırcalı
Necati Babao~lu
Nermin Nadide Babao!)lu Ayhan
Sami Boydak
Erol Boydak
Deniz Boyçiak
llyas Boydak
Mehmet Emin Boydak
lbrahim Boydak
Mahmut Sami Boydak
Talha Çilek
Emine Durak Ülker
Zeynep Durak
Mehmet önen
Burak Taşçı
Ozan Diren
Harika Karakan
Güçlü Karakan
Elçin Ekici öztürk
Burçin Ekici
Görevleri
Muhasebe Uzmanı
Genel Müdür Yrd.
Finans Müdürü
Ihracat Müdürü
Satış ve Paz. Departman Sorumlusu
Finans Yetkilisi
Finans Müdür Yrd.
Şirket Avukatı
Destek Asistan ı
ve Tasarım Bölümü
Elektronik Mühendisi
Enerji Ticareti Ekibinde
Proje Finansmanı Ekibinde
YK Başkan Vekili
YK Üyesi
YKB Vekili
Satış
Iletişim
çalışa nı
Satış Departmanı
lstikbal Genel Müdür Yardımcısı
Boyçelik Genel Müdür
Boyteks Pazarlama Müdürü
Boytaş Genel Müdür Yrd.
Bepaş Pazarlama AŞ Pazarlama Mdr.
Form Sünger Genel Müdür Yrd.
Boydak Dış Ticaret Müşteri Tem.
YK Üyesi
Pazarlama Departmanı Şefi
Üretim Mühendisi
Yönetim Kurulu Üyesi
Genel Müdür Yrd.
Dimes Genel Müdürü
Satış-Pazarlama Direktörü
Satış- Pazarlama Yöneticisi
Pazarlama Iletişimi Sorumlusu
Lojistik Direktörü
KAPAK KONUSU
BILKENTLI VELiAHTLAR
gelen kişilerden
oluşuyor. Üretim b ilg isi ve ticaret kabiliyetiyle şirketlerini belirli bir büyüklüge getiren bu kuşak , iş hayatında
egitimin eksikligini gördüğü için çocuklanrun mutlaka iyi egitim alması­
na özen gösteriyor.
ve
işin mutfagından
Anadolu'nun 56 büyük grubunun
Bunu 56 büyük şirketin veliah tlarının eği tim duruml arını incelerken
gördük. Veliahtların tamamına ya kı­
nı üniversite mezunu. Büyük çogunluğu Türkiye'deki özel üniversitelerde egitim alınayı rtercih etmiş bulunupatronları
1
lafkan
~ Erbak
Mehmet H. Erbak
Şlıtet
Erbakır
1
1
fl)
Abalıo!;Jiu
Erdemoğlu
Yusuf Ömer Özkaya
Gökşin
Gökhan Tekstil
Ahmet
Helvacızade Gıda
Tahir Büyükhelvacıgil
Işıksoy Tekstil
Ertğurul I şık
Vehbi
1'"0'""
Varl ı k
Inci Holding
Perihan Inci
Karsu Tekstil
Metin Molu
' Kardemir
işe hazırladıkları
genç
Ve6ohtlar
M. Ali
E•demoQI" Hold;og lbrahim
Gürteks Iplik
ve
Metullah Yolbulan
Kı l ıç Deniz
Orhan
Keskinoğ l u
Fevzi
Kılıç
Keskinoı;ılu
O!;Juz Abalrıo!;ılu
Cafer Sadık Abalıo!;Jiu
Ahmet Nuri Erikoı;ı l u
ömer Kız ıl
Ceylin Erbak
Mehmet Erdemoı;ılu
Mehmet Özkaya
Sedat Özk<ıya
Ufuk Özkaya
Gökhan Gökşin
Fahri Gökşin
Kadir BüyCıkhelvacıgil
Serhat Büyükhelvacıg i l
Kadir Taha Büyükhelvacıgil
Arzu I şık
Vahdet Ernre Varlık
Esra Altay
Neşe Gök
Cihan Elbirlik
Onur Eren
Arif Molu
Gamze !çöz
Sına Azra Seyok
Nevzat Seyok
Mustafa Yolbulan
Burak Yolbulan
Ayşe Kılıç IBozan
Ersin Kı lı ç Kızıltan
Keskin Ke!:kinoı;ı l u
Esin Keskinoğlu
!smail Keskino!;Jiu
Harnit Keskino!;Jiu
yor. Mezun olunan okullara bakıldı­
ğında ilk sırada Bilkent Üniversitesi'n in yer a ldığı görülü yor. Onu
Yeditepe ve Boğaziçi takip ediyor.
Veliahtların yüzele 25'i ise yurtdışın­
cia üniversite okumayı tercih etmiş durumda. Genellikle de Amerika'daki
kuşakları
Görevleri
YK Üyesi
YK üyesi
YK Üyesi
Satıştan Sorumlu Genel M d. Yrd.
Asistan Marka Müdürü
Enerji Şirketi Genel Müdürü
Pazarlama Direktörü
Üretimde çalışıyor
Üretimde çalışıyor
Üretimden Sorumlu YKÜ
Üretimden Sorumlu YKÜ
Satış ve Pazarlamadan Sorumlu GMY
Satış ve Pazar. Sorumlu GMY Asistan ı
Zade Vital Kilit Müdürü
Genel Müdür Yardımcisı
Fabrika Genel Müdürü
Satış Müdürü
YK Üyesi
Inci lojistik YK Ba şkanı
Sekizgen Kurucu Ortagı
YKB Vekili
YK Üyesi
Finans Müdürü
Genel Müdür
YK üyesi
YK Üyesi
Yönetim Kurulu Ba ş. Yrd.
Finans ve Turizmden Sorumlu Başk. Yard.
Pazarlama Grup Başkanı
IK Koordinatörü
Canlı Faaliyetler Koordinatörü
Satış Planlama ve Operasyon Koord.
YAŞ
Veliaht seçiminde en çok yapıla ghata
En büyük erkek
çocugun do~al
devralacak kişi
olarak kabul edilmesi
veya kurucu girişimci
tarafından öyle
görülmesi.
l
2
çalışarak kazanacağı
deneyime bakılmadan
işin başına getirilmesi.
4
hoşnutsuzluk
7
.t
iş-aile ilişkilerini
birbirine
Sürecin yıkıcı bir
menf aat
Bu. ailenin
ça tış masına
d<ığılmasına, aile
]
5
arasında
karıştırmak.
üyelerinin birbirine
dönüştürülmesi.
htısumetine,
d~ırgınlığa, kızgınlığa
Adayların bir bütün olarak tüm deneyimleri,
veı itibar kaybettirici
kişisel ba şarı ları ve kişisel özellikleri ile
detaylı degertendirilememeleri.
a~; ıyor.
Süreci tüm aile üyelerinin desteğini
alacak ve katılımını sağlayacak
şekilde yürütememek.
1
1
başka sonuçlara yol
Diğerveliah tların ve
destekley icilerinin haksızlıga
8
Anadolu'nun 56 büyük grubunun
9
uğradıklarını düşünmesi.
patronları
ve i
.
ı
..
Sirket
Boşluııı
Ve&ahtb
Görevleri
Sanko Holding
Abdülkad ir Konuko~lu
Tarım,
Söke Un
Leyla Canan Fıran
Sönmez Hold ing
Celal Sönmez
Sami Konuko~lu
Cengi:z Konuko~lu
Turgut Konuko~lu
Felekşan Onar
Şeyda Zeynep Akdurak
Ceyla Borovalı
Alican Sönmez
Osman Sönmez
Cemil Sönmez
1
mSun Holding
Şükrü Ünlütürk
Ayşe ~)nlütürk
~~ Suna r Grup
Nuri Çomu
~ Şö l e n
ı smail Çoban
Hüse}lln Çomu
M ehmet Çomu
Emre ıÇoban
Mehtap Şi ri n
~~ Tasyalı Holding
1
Fuat Tasya l ı
Şe ri f Tasya lı
Şeyda Toprak
Şerafettin Memiş
l!i) Teksüt
m
Un
mUlusoy
Üstünberk Holding
~~ Yarış Kabin
Cevdet Arınık
Fahrettin Ulusoy
Umur Üstünberk
Nazmi Yarı ş
Tuba l'v1emiş
Veysell Memiş
Filiz Memiş
Pı nar .fl.rınık Aksaray
Günhan Ulusoy
Hakan üstünberk
Umut Sabri Yarış
~~ Yıldız Entegre
Fehmi
Tat Bakiiyat
Ferhaıt Yarış
Y ıldız
Hasan
Yıldız
Hakkı Yıldız
~~ Yolbulan
Al i lhsan Yolbu lan
Adil Okan
Aslı Bozda~
•
ise
30'1arda bulunuyor. En genç veliaht
Oba Makarna Yönelim Kurulu
Başkanı Musa Özgüçlü'nün oğlu
Hakan Özgüçlü. 18 yaşında olan
Ilakan Özgüçlü, hali hazırda şirkette
stajyer o larak çalışıyor.
A mştırmamı zı yaparke n farklı uygulamalarla da karşılaştık. Örneğin
Saray Halı'nın sahibi Necati Kurmel'in
üç kızı ve bir oğlu olmasına rağmen
hiçbirin in şirkette çalışmaması dikkat
çekici ö rneklerden biri olarak karşım ı­
<.a ç ıktı.
Yönetici ku şa kla velia htlardan
oluşa n kuşağın bir arada yer al clığı 50
şirkete aile anayasalarının olup olmadığın ı da sorduk. Gelen sonuçlar, şir­
ketle rin yüzd e 50'sinin anayasasının
olmad ıgın ı , yüzde 20'sinin bu. konuda h azırlık içinde oldugunu, yüzde
30'unda ise bir a nayasanın bulundu-
Diger veliahtlara,
destekleyiciterin
dogru r oller
_
içinde başarılı olma
seçenekleri
sunamamala rı.
bilgi donanımına,
devreden ile ortak
Aile üyeleri
ve güvensizlik
yaratmak.
-3
Yönetimi
devralacak aile
bireyinin gerekli
Yataş
Yavuz Altop
Nuri Ôztaşkın
Şükraıı Balçık
Nimet Eşeli9~lu
Serhall Altop
Aytül Kabakçı
Me rveı B alçık
ORTALAMASI 30
Veliahtla rın yaş ortalaması
Makine ve Ambalaj Grup Başkanı
Finans Grup Başkanı
Sanko Enerji Satış ve Pazarlama Grup Başkanı
YK üyesi
Genel Müdür
YK Üyesi
YK Üyesi
YK Üyesi
YK üyesi
Genel Müdür Asistanı
CEO
YK üyesi
M arka Müdürü
Iş Denetim Uzman Yrd.
Boru Fab. Üretimden Sorum. lcra Kur. üyesi
Hukuk Müşaviri
Genel Müdür
YK Üyesi
Pazarlama Müdürü
YK Başkan Yrd.
CEO
YK Üyesi
YK Üyesi
YK Üyesi
YK Üyesi
YK Üyesi
Istanbul Şube M üdürü
Ihracat E le man ı
YKB Yrd. ve Genel Müdür
YK Üyesi
YK Üyesi
Projeli Satışlar Grup Yöneticisi
Ma~azalar Satış Destek Uzmanı
CRM Uzman ı
rada mühendislik var. Üretim mühendisligi ve endüstri mühendisligi ise en
çok tercih edilen mühendislik bölümlerini oluştu ruyor.
Veliahtlarda yüksek lisans yapma
oranı ise çok düşük. Sadece yüzde
lO'u yüksek lisans yapmış bulunuyor.
Anadolu şirketlerindeki ikinci kuşağın egitimi kadar kariyer planlamaları
da ö nemli. nu konuda
Anadolu'daki aile şirketlerinin bir ilke ve kurallar bütününe sahip oldugun u söylemek yanlış olur.
•
ILK IŞ DENEYIMI
önde gelen üniversitelerin tercih eclildigi görülüyor. Patron çocuklannın
yüzde 1'lik kısmının orta ve lise egitimini de yurtdışında a ldıkları dikkar
çekiyor.
Bölüm tercihlerinde ise tahmin
edilecegi üzere açık ara işletme öne
çıkıyor. Veliahtların yüzde 70'i ~ler­
me cgitimi almış bulunuyor. tkinci sı-
Anadolu'nun 56 büyük grubunun
fD
ı
Şirket
Matlı Gıda
Melike Tekstil
Muratbey
Gıda
Anayasasını hazırlam ış kuru mlarda veliahtların birkaç yıl başka şirket­
lerde alt kademelerde çalıştıkran sonra aile şirketin de çalışmaya başlama­
sı uygu n kabul ed iliyor. Ancak
Anadolu'daki veliahtların büyük çogunlugunun iş hayatına bugün de görev yaptıklan aile şirketinde başladık­
ları görülüyor.
patronları
la~an
Özer Matlı
Ömer Faruk Şimşek
Necmi Erol
Naksan Holding
Cahit Nakiboğlu
Nam et
Tarık
NG Kütahya Porselen
Nafi Güral
Nursan
llyas Keleş
Ob• M•k•m•
Musa Özgüçlü
Özdilek
Pakpen
Hüseyin Özdilek
Mehmet Tuza
1
~ Sad ı k Grubu
,,
Sarıgözo!}lu
'
Sarar
Kayar
Oktay Mersin
Hidrolik
Mustafa Sarıgözoğ l u
ve
işe hazırladıkları
Ve&ahtlar
Sevil Özkan
Mehmet Ali Şimşek
Ayşan Kübra Şimşek
Harnit Erol
Murat Erol
Taner Nakiboğlu
Bahaeddin Nak i boğlu
Emre Nakiboğlu
lbrahim Nakibo!}lu
Mehmet Nakibo!}lu
Nihai Kayar
Burak Kayar
Hediye Güral
Erkan Güral
Sema Güral
Gülden Güral
Sabri Keleş
Ramazan Keleş
Cihangir Keleş
Nazif Keleş
Alpaslan özgüçlü
Hakan Özgüçlü
Murat Özdilek
lbrahim Tuza
Fuat Tuza
Cihan Mersin
Canberk Mersin
Seda Sarıgözoğlu
Ipek Sarıgözo?) l u
lsmaii. Sarıgözo!)lu
Cemalettin Sarar
Emre Sarar
GözdeSarar
Emir Sarar
genç
•
Yüksek lisans yaptım
Yüksek !isan yapmadım
Üstelik Anadolu 'daki vel iah tların
aile şirketlerindeki işlerine pek alt kademelerden de başlamadıkları dikkati çekiyor. Genç yaşta yönetim kurulu üyesi, genel müdür ya da yönetim
kurulu başkan yardımcısı ünva nını
a lan ların sayısı azımsanmayacak kadar fazla . Anadolu'daki veliahtlarda
bir cinsiyet uçurumunun oldugu görülüyor. lOO'ün üzerindeki veliahrın
sadece 30'unu kad ınlar oluşturuyor.
kuşakları
Görevleri
Marka Yöneticisi
Genel Koordinatör
Kurumsal Finans Sorumlusu
Dış Ticaretten Sorumlu YKÜ
Yurtiçi Satıştan Sorumlu YKÜ
Hal ı Grubu YK Başkan ı
Teknoloji Grubu YKB
Genel Müdür Yrd.
Genel Müdür Yrd.
Satış Bölümü Çalışanı
Dış Ticaret Müdürü
Planlama Departmanı Elemanı
Turizm Grubu Başkanı
Kütahya Porselen Yön. Kur. Üyesi
Porselen Grubu Başkanı
Internet Grubu Başkanı
Genel Müdür
Genel Müdür Yrd.
Dış Ticaret Müdürü
Satış ve Pazarlama Müdürü
Genel Müdür
Stajyer
Yönetim Kurulu Bşk. Yrd.
YK Üyesi
YK Üyesi
YK Üyesi
YK Üyesi
YK üyesi
YK Üyesi
YK Üyesi
CEO
Sarar Kadın Bölüm Başkanı
Sarar Avru a O eras on Yöneticisi
ğunu ortaya koydu. Anayasa hazırla­
yanlar arasında hali hazırda genişlet­
me ve yenileme ça lışmaları yapanların da olduğunu beliıtelim.
YENI LIDER PLANI YOK
Pek çok aile şirketinde olduğu gibi Anadolu Kaplanları'nda da en üst
yönetirnde bulunan yöneticinin görevden ayrılma süresinin belli olmadığı, araştırmaınııda ortaya çıkan
bir başka sonuç oldu. Yani gelecekte yönetimi devralacak lider adayların kimler olacağı önceden saptanmı­
yor ya da saptanamıyor. Halefıyet
planlaması, Türkiye'nin önde gelen
pek çok büyük grubunda olduğu gibi Anadolu'daki aile şirketlerinin de
birçoğunda yok.
Farklı ülkelerde aile şirketlerine
kurumsallaşma desteği veren Family
Business .Advisors (Aile Şirketleri
Danışmanlığ ı) kurucusu Dr. Haluk
Alacaklıoğlu , bu noktada Türkiye
ekonomisini bekleyen en büyük telı­
ditin halefıyet planiamasının yapılma­
ması
olduğunu
söylüyor.
Alacaklıoğlu , konuyla ilgili olarak
şöyle konuşuyor: "Türkiye'de 70 ve
80 kuşağından kurucuların kurmuş
oldugu şirketler önümüzdeki 10 yıl
içinde bir sonraki kuşağa geçecek.
Ya da kurumsallaşma sorunları dolayısıyla geçemeyecek. Dünyada yüzlerce araştırma ile saptanan bir istatiksel gerçek, bir sonraki kuşağa geçiş oranının en iyimser tahrninle
yüzde 30'larda kaldığını gösteriyor.
Yani oranlarsak önümüzdeki 10 yıl­
da ulusal ekonomik birikiminıizin
406 milyar dolan yok olup gitme ya
da dağılma riski ile karşı karşıya. "