amasya t ü rk ü ler i

Transkript

amasya t ü rk ü ler i
AMASYA TÜRKÜLERİ
AMASYA BELEDİYESİ KÜLTÜR YAYINLARI
AMASYA
TÜRKÜLERİ
Burhan ÖZBAKIR - Sadettin Tahir SÜNBÜL
2007
İSTANBUL
1
AMASYA TÜRKÜLERİ
ISBN :
Yayınlayan:
T.C.
AMASYA BELEDİYESİ
AMASYA VAKFI
YAYIN KURULU TARAFINDAN HAZIRLANMIŞTIR
(Türküler, mahalli sanatçılardan ve TRT arşivinden derlenmiştir)
Nota yazıları
Zeki YILMAZ
Kapak:
Hüseyin MENÇ
BİRİNCİ BASKI
1988
İKİNCİ BASKI
2007
Amasya İrtibat:
Amasya Belediyesi Santral: 0 358 218 80 00
Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü : 0 358 218 80 20
Faks: 0 358 218 32 86
Veb Site: www. amasya.bel.tr.
Vakıf İrtibat:
Amasya Sosyal Yardımlaşma, Dayanışma Ve Tanıtma Vakfı
MERKEZ: Hasanpaşa, Hacı Necip Usta Sokak No:3 KADIKÖY-İSTANBUL
Tlf : 0 216 330 31 96 - 0 216 346 27 45 - Faks: 0.216.336 05 95
Şube: Mustafa Kemâlpaşa Bulvarı No:30/1 AMASYA
Tlf: 0.358 212 37 32
Mail: [email protected] - Veb site: www.amasyavakfi.org
Matbaa-cilt:
ANADOLU MATBAA SANAYİ TİC. LTD. ŞTİ..
Yüzyıl mah. Veysel Karani cad. 10 sokak No:36 Bağcılar-ISTANBUL
2
AMASYA TÜRKÜLERİ
AMASYA
TÜRKÜLERİ
3
AMASYA TÜRKÜLERİ
4
AMASYA TÜRKÜLERİ
“Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir”
“Eğer mevzu-i bahs olan hayat insan
Hayatı ise, mûsıkî behemehal vardır.
Mûsıkîsiz hayat zaten mevcut olamaz.
Mûsıkî hayatın neş’esi, ruhu, süruru ve
her şeyidir”
Mustafa Kemâl ATATÜRK
5
AMASYA TÜRKÜLERİ
6
AMASYA TÜRKÜLERİ
Sunuş
“Amasya Türküleri”
Amasya mûsıkî tarihine önemli bir kayıt;
Türk’ün neşesini, kederini ve özlemlerini dile getiren türkülerimiz.
Çocukluğumuzdan itibaren TRT mikrofonlarından duyarak aşina olduğumuz memleket
havaları veya “Yurttan Sesler” anonslarıyla dinlediğimiz, gönül telimizi titretmeye
devam eden türkülerimiz…
Kültür ilmeğimizin en önemli motiflerini bir araya getiren gönül bağının, saz ile
sözün birleştiği noktada türkülerimizin, Amasya’dan çıkan nağmeleriyle daha da
güçlendiğini görebiliyoruz. Her evden olmasa bile, sayısı hiç de azımsanamayacak
sayıdaki müzisyenlerin seslendirdikleri türkülerimiz gönüllerimizi coşturmaktadır.
Gönül tellerinden süzülen türküleri dinlerken, daldığımız duygu seli içinde kalırız.
Eğer bu duygu seli bir Amasya türküsü ile zirve yapıyorsa, tarifi imkânsız bir özlem ve
hasret kucaklaşmış demektir… İşte bu hasret, özlem ve memleket havasını kitap
sayfalarına sığdırmağa çalışanların elinde, değişmeyen ve değiştirilemeyecek kültür
değerimize damga vurulmuş olduğunu görmekteyiz.
Kültür Yayınlarımızın adedini çoğaltıyoruz
Amasya Belediyesi olarak kültür ve kültür eserlerine oldukça önem vermekteyiz. Bu
itibarla Amasya tarihini ilk defa kaleme alan merhum Abdizade Hüseyin Hüsameddin
Efendi’nin 12 ciltlik muazzam eserinin basımını gerçekleştiriyoruz. Yine kültür
yayınlarımız arasında Ali Tuzcu’nun “Seyahatnamelerde AMASYA”, Hüseyin
MENÇ’in hazırladığı “1850’den 1950’ye Amasya Albümü” ve “Milli Mücadele
Yıllarında AMASYA” kitaplarının basımını gerçekleştirdik. Çocuklarımızı da ihmal
etmedik. Bahattin ATAK’ın resimlediği, çocuklarımızın büyük zevkle okudukları bol
resimli “Küçük Gezgin Amasya’da” kitabını minik yavrularımıza hediye ettik. Şimdi de
ilk baskısının 1988 yılında Amasya Belediyesi tarafından yapılan “Amasya Türküleri”
kitabının genişletilmiş ikinci baskısını Amasya kültürüne kazandırmanın gururunu
yaşıyoruz.
Bu kitap ile Amasya türkülerinin geleceğe taşınan tarihî bir belge niteliğinde
olacağına inanıyorum. Çünkü dilden dile aktarılan türkü nağmeleri, notalarla perçinlenip
“Amasya Yöresi” namı ile tescil edilmiş olacaktır.
Amasya kültür tarihine bu kıymetli eseri kazandıran, müzisyen ailenin müzisyen
temsilcisi Sayın Burhan ÖZBAKIR’a, “Amasya Türküleri” adı altında notaların
kitaplaşmasında büyük emek sarfeden Amasya Vakfı Onursal Başkanı Sadettin Tahir
Sünbül’e, kitabın basımını üstlenen, Amasya mûsıkî tarihine önemli bir kayıt düşen
Amasya Vakfı Yönetim Kuruluna teşekkür ederim.
İsmet ÖZARSLAN
Amasya Belediye Başkanı
7
AMASYA TÜRKÜLERİ
ÖNSÖZ
Amasya Türküleri’nin bir kitap hâline getirilmesine radyolarda,
sahnelerde ve diğer etkinliklerde türkülerimizin yöre isimlerinin yanlış
veya eksik ifade edilmesi nedeniyle karar verdik.
Özellikle, okunan türkülerimizi çocukluğumuzdan beri terennüm
ettiğimiz için, bize ait olanlarını biliyordum. Ne var ki, zaman içerisinde
pek çok türkümüzün başka yörelere mâl edildiğine üzülerek şâhit oldum.
Amasya Türküleri, uzun bir araştırma ve çalışma neticesinde,
özellikle hayatta olan kaynak kişilerin de yardımıyla ve sıhhatli bir
şekilde ortaya çıkartılmış; mahallî okunuşa dikkat edilerek nota yazımları
yapılmıştır.
Amasya Mûsıkî Cemiyeti 1920’li yıllarda, Başkan Hulusi Tiryaki ve
o günlerde Amasya’da olan bestekâr, giriftzen Âsım Beyin fahri
başkanlığında büyük gayret ve emekle kurulmuştur.
Büyük Atatürk’ün Amasya’yı ziyaretleri sırasında cemiyetin verdiği
konserde Giriftzen Asım Bey’in “cânâ rakîbi handan edersin” isimli
meşhûr şarkısı kendilerinin isteği üzerine defâlarca okunmuştur. Cemiyet
bu tarihten sonra halk ve klâsik mûsıkî dallarında ve diğer şubeleriyle
gelişmiş ve varlığını sürdürmüştür.
Ben ve Amasyalı arkadaşlarım çocukluğumuzdan itibaren bu
cemiyetten feyz aldık. Buradan yola çıkarak, daha sonraki yıllarda
geldiğim İstanbul’da “Amasya Vakfı” nın kurulmasına öncülük ettim. Bu
vakıf ile özellikle pek çok Amasyalı gencin yüksek tahsil yapmalarına
yardımcı olduk.
Amasya Türküleri Kitabı Vakfımızın gerçekleştirdiği bir hizmet olup;
türkülerimizin otantik şive, üslup ve usûl ile okunması yönünde güzel bir
kaynak olacağı inancındayım.
Kitabın gerçekleştirilmesi fikrini ortaya koyan ve derlemeleriyle bize
destek olan Sayın Burhan Özbakır kardeşime ve emeği geçenlere
Amasya’lılar, şahsım ve Vakıf adına teşekkür ederim.
Sadettin Tahir SÜNBÜL
Amasya Vakfı Onursal Başkanı
8
AMASYA TÜRKÜLERİ
Muammer Ülker
Amasya Vakfı Başkanı
AMASYA ÜZERİNE
Yeşilırmak vadisinde, yeşillikler içinde meyve, sebze bağ ve bahçeleri ile bezenmiş olan Amasya şehri
tarihînin Hititler dönemine kadar uzandığı, çevresinde bulunmuş olan değerli Hitit eserleriyle
kanıtlanmıştır. Eski çağlardan beri önemli bir yerleşim yeri olan Amasya Pontus krallığının başkenti,
Roma devletinin önemli şehirlerinden biri, bir pis-koposluk merkezi idi. Bizans döneminde de önemini
devam ettirdi.
Danişmend’liler Amasya’yı Türklüğe kazandırmışlardır. Anadolu Selçukluları devrinde, özellikle II.
Kılıçaslan ve Sultan Mes’ud dönemlerinde en önemli kentlerden biriydi. Yıldırım Bayezid tarafından
Osmanlı devleti topraklarına katılmıştır. XVI. yy. ortalarına kadar, saltanata namzet şehzadelerin bilgi,
kültür ve idarî tecrübe kazanmaları için gönderildikleri il oldu. Şehzadeler burada Osmanlı saray terbiyesi
ile yetiştiriliyor, onları yetiştirmek üzere seçilen ve gönderilen ilim ve sanat erbabı günde bir kaç saat
şehzade ile meşgul oluyorlar; onun dışında Amasya halkı ile iç içe yaşıyorlar; ilim, irfan, bilgi, kültür ve
sanat öğretiyor ve yayıyorlardı. İstanbul saraylarındaki şiir, edebiyat, mûsıkî ve diğer güzel sanatlar
Amasya’da yayılıyor; halk da bilgili, bilinçli, zevk-i selim sahibi insanlar hâline geliyordu. Bu bakımdan
Amasya’da çevre illerle kıyaslanamayacak bir mûsıkî, edebiyat ve bediî sanatlar zevki gelişti. Her evden
mûsıkî sesleri geldiği, hatta Selçuk devri şifa evlerinden“Bîmarhâne’de akıl hastalarının mûsıkî ile tedavi
edildikleri söylenilmektedir.
Çelebi Sultan Mehmed, Amasya’da doğmuş olan II. Murad, Fatih Sultan Mehmed, II. Murad’ın diğer
oğlu şehzade Alâeddin, Fatih’in oğlu II. Bayezid ve onun oğlu şehzade Ahmed, Kanunî Sultan
Süleyman’ın şehzadeleri Mustafa ve Bayezıd, Amasya’ da sancak beyi olarak bulundular. Yine
Amasya’da doğmuş bulunan Yavuz Sultan Selim Han, Çaldıran zaferi sonunda burada kışlamıştır. Kanunî
Sultan Süleyman’da Nahcivan seferi dönüşünde uzun müddet burada ikamet etmiş, İran ile yapılan
Amasya Antlaşması burada imzalanmıştır. Padişahların ikamet ettiği Amasya saraylarında nefis has
bahçeler, ilim, şiir ve mûsıkî meclisleri mevcuttu. Dolayısıyla, halk bu etkinlikleri yakından izliyordu.
XV. yy. dan itibâren, özellikle XVI. yy. da pek çok ilim adamı, şair, edip, musikişinas Amasya’dan
eserler yayıyorlardı. Birçokları da Vardakosta Seyyid Ahmet Ağa gibi burada yetişip mûsıkî eserlerini
İstanbul’da sanat âlemine sunuyorlardı. Bu âdet ve anane Osmanlı devletinin son zamanlarına kadar
devam etti ve Amasya önemini hiç kaybetmedi. Semtlerde mûsıkî meclisleri kuruluyor; şehirde Türk
Mûsıkîsi, kasaba ve köylerde Halk Mûsıkîsi eserleri icra ediliyordu.
Amasya‘da mûsıkînin gelişmesinde büyük bir şans da Osmanlı döneminde binbaşı rütbeli, mûsıkî
üstadı, bestekâr ve Giriftzen Asım Bey’in siyâsi nedenlerle burada ikamete memûr edilmesi ile oldu. Bu
zat-ı muhterem yirmi dört yıl gibi uzun bir zaman birçok Amasya’lıya mûsıkî zevki aşıladı, mûsıkî dersleri
dersleri verdi. Kendisi ve değerli sanatkâr çocuklar halka mükemmel mûsıkî ziyafetleri lütfettiler.
Bestelerinden Uşşak makamındaki “Cânâ rakibi handan edersin” Rast makamındaki “Hâbgâh-ı yâre
girdim” Hicaz makamındaki “Her zahm-ı ciğersüza aranılmaz” şarkıları özellikle de ünlü Rast Peşrevi
muhtemelen Amasya mahsulleridir.
Bu zatın önde gelen öğrencileri Amasyalı merhum neyzen ve hattat Mustafa Saçlı,
Neyzen Kemeroğlu Mehmed Efendi, onun oğlu Neyzen Âsım Kemeroğlu ve Mehmed
Efendi’ nin değerli öğrencisi Neyzen Şâzi Zeren mûsıkîmizi hakkîyle icrâ eden
sanatkârlar olmuşlardır. Pek çok udî, kemanî, kanunî Amasya’da yetişmiştir. Bunların
arasında gayr-i müslim hemşerilerimiz de anılmağa değer hakikî Türk Mûsıkîsi icracıları
olarak yer almışlardır. Son yıllarda Türkiye Radyo ve Televizyonlarında, sahnelerde
besteleriyle ve icralarıyla ün kazanmış Özbakırlar, Payaslılar ve halk mûsıkîsinde nice
Amasyalı sanatçılar hâlen icra-ı ahenk etmektedirler. Söylenildiğine göre Dar ül talim-i
mûsıkî, ilk olarak Istanbul’da, ikinci olarak da Amasya’da kurulmuş ve pek çok öğrenci
burada yetişmiştir.
Sevgili Burhan Özbakır’ın yıllar süren değerli emekleriyle toplanmış olan bu kitaptaki
eserler, Vakfımızın kurucusu ve onursal başkanı değerli hoca Sadettin Sünbül’ün
gayretleriyle kitap haline getirilmiştir.
Kitabımızın herkese faydalı olmasını diliyor, emeği geçenlere sonsuz teşekkürler
ediyorum.
9
AMASYA TÜRKÜLERİ
AMASYA TAMÎMİ
(22 Haziran 1919)
Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir. İstanbul’daki
Hükümet, üzerine aldığı sorumluluğun gereklerini yerine
getirememektedir. Bu durum milletimizi yok olmuş gibi göstermektedir.
Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.
Milletin durumunu ve davranışını göz önünde tutmak ve haklarını dile
getirip bütün dünyaya duyurmak için her türlü etkiden ve denetimden
kurtulmuş ulusal bir kurulun varlığı çok gereklidir. Anadolu’nun her
yönden en güvenli yeri olan Sivas’ta ulusal bir kongrenin tez elden
toplanması kararlaştırılmıştır.
Bunun için bütün illerin her sancağından, halkın güvenini kazanmış üç
delegenin olabildiğince çabuk yetişmek üzere hemen yola çıkarılması
gerekmektedir. Her olasılığa karşı bu iş, ulusal bir sır gibi tutulmalı ve
delegeler gereken yerlere kimliklerini gizleyerek gelmelidirler.
Doğu illeri adına 10 Temmuz’da Erzurum’da toplanması gereken kongre
için sözü geçen vilâyetlerin Müdâfaa-i Hukuk ve Redd-i İlhâk
Cemiyetlerinden seçilmiş üyeler zaten Erzurum’a doğru yola
çıkarılmışlardır. O vakte kadar diğer vilâyetlerimizin temsilcileri de
Sivas’a geleceklerinden; Erzurum Kongresi’nin üyeleri, belirlenecek
zamanda, genel toplantıya katılmak üzere Sivas’a hareket edecektir.
Askerî ve sivil kuruluşlar hiçbir surette kaldırılmayacaktır. Kumanda
hiçbir sûrette terk ve başkasına verilmeyecektir. Vatanın herhangi bir
tarafında yeniden yapılacak düşman işgâl hareketleri bütün orduyu
ilgilendirecek ve meydâna gelen duruma göre memleketin savunmasına
birlikte girişilecektir. Bu sebeple, komutanlar derhâl birbirlerini haberdar
edeceklerdir. Silâh ve savaş malzemesi kesinlikle elden çıkarılmayacaktır.
MUSTAFA KEMÂL
10
AMASYA TÜRKÜLERİ
AMASYA TAMÎMİ MARŞI
Güfte: HARUN YÖRGÜÇ
Beste: BURHAN ÖZBAKIR
Ulusal Kurtuluş’un ilk yazılı belgesi
Yazıldı Amasya’da, bir haziran gecesi.
Yaşlısı, kocasıyla; hacısı, hocasıyla
Görülmemiş coşkuyla, karşıladı cümlesi.
Paşam! Biz emrindeyiz, bütünleşmiş kitleyiz
Ve de hep izindeyiz; yaşanmadı böylesi.
Hoca Kâmil Efendi hutbede: Vatan! Dedi
Bütün cami inledi, kurtuluştu ötesi.
Hemşehrim samimîdir, vatan’ın hadimidir
Amasya Tamîmi’dir özgürlüğün belgesi.
On İki Haziran’da, zaman durdu o anda
Şimşek çaktı vatan’da, işte Millet’in sesi.
11
AMASYA TÜRKÜLERİ
MUSTAFA KEMAL PAŞA AMASYA’DA (24 Eylül 1924)
MUSTAFA KEMÂL PAŞA’nın
12–26 Haziran 1919 tarihleri arasında Amasya’da kaldığı ve Milli Mücadelenin ilk yazılı
beyannamesinin kaleme alındığı yer; Saraydüzü Kışlası
12
AMASYA TÜRKÜLERİ
Türkülere konu olan bir sevda masalımız
Doğan SOFRACIOĞLU
FERHAT ile ŞİRİN Anadolu’da SAF ve TEMİZ bir aşkın,
entrikalarla savaşma öyküsüdür... Her zaman nice FERHAT’lar
SAFLIK timsâli ŞİRİN’ler olmuştur!
Bizim FERHAT’ımız sadece bir MASAL değildir: O vardır, O bir
gerçektir...
FERHAT bir taş ustasıdır. Nakkaştır, iyi bir sanatkârdır.
ŞİRİN ise saray kızı, Amasya Sultanı, Mehmene Banu’nun kız
kardeşidir.
FERHAT ile ŞİRİN aşkı, bir saraylı kız ile bir taş ustasının
öyküsüdür.
Böylesi hikâyeler benzer şekilde bütün kültürlerde vardır.
Fakat FERHAT ile ŞİRİN’de bir başka güzellik görülür...
ŞİRİN adına bakar mısınız? Çok unvanlı; PRENSES ŞİRİN,
Sultanlar Sultanı güzel ŞİRİN değil, sadece ŞİRİN...
İsmiyle bile, bir güzellik, bir asalet, bir sadelik vardır anlatımda.
Anadolu halkının yalın özlemi vardır. Şatafata, iltifata itibar
etmeyen ANADOLU’ nun sadeliği vardır. O, ŞİRİN’dir. Yalındır,
ama güzellik, yücelik ifade eder...
FERHAT da öyledir. O, bir Anadolu yiğidi, asaletin, gücün ve
güzelliğin ifadesidir... Şirin’e kavuşmak amacıyla, dağdan
Amasya’ya, sadece keski ve külünk kullanarak 8 kilometrelik su
kanalı açmıştır...
AMASYA’yı hiç aklınızdan çıkarmayınız...
ŞİRİN ile FERHAT güzel AMASYA’dır...
13
AMASYA TÜRKÜLERİ
KİTABI HAZIRLAYANLAR HAKKINDA
Sadettin SÜNBÜL
07 Mayıs 1924 tarihinde Amasya’da, Gümüşlü Mahallesi’ndeki evimizde dünyaya
gelmişim. Babam, Sünbülzâde Tahir Efendi’nin oğlu Osman Nuri, annem Huriye
Sünbül Hanımdır. İlk ve ortaokulu Amasya’da, liseyi ise çeşitli illerde okudum. Samsun
Lisesi’nden mezun oldum. Lise yıllarında basketbol, voleybol ve atletizm sporları ile
meşgul oldum. 1942 yılında İstanbul’da gülle atma yarışmasında birinci oldum.
Basketbolu Samsun halkına sevdirmek için öncülük yaptım.
Gazi Eğitim Enstitüsü Beden Eğitimi Bölümü’nden mezun oldum. Mezun olduğum yıl
Ankara bisiklet 100 km. kros yarışmasına katıldım ve ikinci oldum. Askerlik görevinden
sonra çeşitli il ve ilçelerde beden eğitimi öğretmenliği yaptım.
Amasya’da bulunduğum çocukluk yıllarımda (1933–1934) mûsıkîye olan sevgim ve
yeteneğim sayesinde bağlama çalarak “Amasya Türk Mûsıkîsi Yurdu”na devam ettim.
Bu dernek 1940 yılında kapandı. 1954 yılında şahsî gayretimle bu defa “Amasya Mûsıkî
Derneği”ni kurdum. Amasya türkülerini derleyerek Ankara Radyosunda bir konser
verdik. Rahmetli Muzaffer Sarısözen’in bu türküleri “şahsa değil, yöreye mal edelim”
önerisi üzerine türkülerimiz radyo repertuarına alındı.
Çeşitli radyo konserlerinin yanı sıra TRT televizyonunda da konserlerimiz yayınlandı.
1976 yılında öğretmenlikten ayrıldıktan sonra İstanbul’a yerleştim. Amasya’ya olan
sevgim nedeni ile İstanbul’daki Amasya’lıları bir çatı altında toplamaya gayret ettim. Bu
amaçla 1988 yılında arkadaşlarımla “Amasyalılar Derneği”ni kurduk. Üç yılın sonunda:
Amasya Sosyal Yardımlaşma, Dayanışma ve Tanıtma Vakfı olarak faaliyetimize
devama başladık. Bugün faaliyet gösterdiğimiz vakıf binasının arsasını 1983 yılında
aldık ve 1999 yılında kendi binamıza kavuştuk.
Vakıf çalışmalarımız hâlen devam etmekte olup, yüksek öğrenimde okuyan pek çok
Amasyalı gence her ay burs vermekteyiz.
14
AMASYA TÜRKÜLERİ
15
AMASYA TÜRKÜLERİ
AMASYA MÛSIKÎ CEMİYETİ HAKKINDA
Yaradılışta mûsıkî vardı… Hep var olacak…
Mûsıkî, Amasya’da hep vardı… Ve hep var olacak…
Amasya Mûsıkî Cemiyeti, Amasya’ya gelen Bestekâr ve Griftzen Asım Bey’in fahrî ve Ûdî Hulûsi
Tiryâki’nin resmi başkanlığında 1920 yılında kurulmuştur.
Kurucu üyeler ise, Nısfiye Dede Samî, Udî Ama Mehmet Kemeroğlu, Udî Tahsîldar Mustafa Efendi,
Kemânî Ahmet Çağan, Kemânî Bedri Tuncer, Kemânî Âlî Çaycı, Kemânî Alişan Efendi, Kemânî Nişân
Efendi, Kânûnî Karavaiz İsmâil Efendi, Hânende Çuhacıoğlu Terzi Sabri Efendi, Hânende Hâfız Memdûh
Tuna ve aynı zamanda cemiyet sözcüsü de olan Topuzu Büyük Hânende Mustafa Saçlı’dır.
Cemiyet, kuruluşundan itibaren düzenli olarak çalışmalarına devam etmiş ve sonradan Şevket Bey
Sineması olan merkez binasında halk konserleri düzenlemiştir. Atatürk’ün Amasya’ya üçüncü gelişlerinde
düzenlenen tarihî gecede; cemiyet, Griftzen Asım Bey idaresinde başarılı bir konser vermiş; güftesi ve
bestesi Asım Bey’e ait olan “Cânâ rakîbi handân edersin” mısrâı ile başlayan uşşâk makamında ve
curcuna usûlündeki bu eser kendilerinin isteği üzerine, o gece dört defa üst üste okunmuştur.
Amasya Mûsıkî Yurdu Üyeleri
Ayaktakiler soldan sağa: ? Reşad Tuncel, Ali Erdal, Yusuf Altınol, Cemâl Bey,
Necmi Öktem, Naci Gürses, Tahsin İstanbullu, Terzi Süfyan Efendi, Ferîd Türker, Âdil Mesci,
Nureddin Bey.
Oturanlar soldan sağa: İrfan Koçak, Sadettin Sünbül,
Nasiboğlu Kemâl Altunişler, Amasya Milletvekili Zeki Tarhan, Emniyet Âmiri
Lütfü Türker, Cemiyet Reisi Nuri Sünbül, Kemâl Saraçoğlu, Ekrem Malatyalı ve Ahmet Ünsal.
16
AMASYA TÜRKÜLERİ
Amasya Mûsıkî Yurdu Üyeleri
Ayaktakiler soldan sağa: ? ? ? Kemâl Saraçoğlu, Terzi Cemâl Taner, Müezzin Tahsîn Efendi,
Hamdi Güntürkün, Hakkı Bey, Ortak Mustafa, Kemânî Âsım İstanbullu, Klârnet Nûri Efendi,
Mustafâ Efendi, Necmi Öktem, Şoför Sâlim Efendi, Hâfız
Memduh Tuna, Mürettib Niyazi Bey, Nasîboğlu Kemâl Altunişler, ? Mahmûd Efendi, Yusuf Altınel.
Oturanlar soldan sağa: Ahmet Ünsal, İsmail Karavan, Hilmi Mörek, Hakkı Bey, Nuri Sünbül,
Lütfü Türker, ? Amasya Mal Müdürü, Eczacı Kadir Hasîb Bey
Griftzen Asım Bey’in Amasya’dan ayrılmasından sonraki döneminde, değişen şartlar ve
birtakım ihtiyaçlar sonucu; cemiyet, mûsıkînin yanı sıra spor, temsil ve bando faaliyetlerini de
bünyesine dâhil ederek, adını “Amasya Türk Mûsıkîsi Yurdu” olarak değiştirmiştir.
O yıllarda cemiyette halk mûsıkîsi faaliyeti mevcut olmadığından, halk mûsıkîsine gönül
verenler kendi gayretleriyle münferit çalışırlardı. “Halk Şairleri” nin bir şubesi olan “âşık” lar
şehre geldiklerinde “saz” ları ile çalar, söyler; cemiyetin verdiği konserlerin veya temsil kolunun
sahnelediği oyunların perde aralarında icra-ı sanat ederlerdi.
1932 yılında Türk Ocakları kapatılıp yerine Halkevleri açılınca, otuzlu yılların ortalarında
cemiyet binası satılmış; temsil kolu ile bando Halkevine bağlanmış, Albayrak Spor Kulübü ayrı
bir binaya taşınmıştır. Halkevleri Klâsik Türk Mûsıkîsi çalışmalarına yer vermediğinden,
Amasya Türk Mûsıkîsi Yurdu’nun mûsıkî bölümü de, daha sonra yıkılacak olan, Sinan Hamamı
karşısındaki İhsan Demirel’e ait iş yerinin üst katındaki bir odaya nakledilmiştir.
17
AMASYA TÜRKÜLERİ
Amasya Mûsıkî Yurdu Bando Ekibi
Ayaktakiler soldan sağa: ? ? Reşâd Efendi, Berber Cemâl Efendi, Mehdî Doğanay,
Cemiyet Reisi Nuri Sünbül.
Oturanlar soldan sağa: Terzi Cemâl Efendi, İsmâil Efendi, Öğretmen Hikmet Bey, Terzi Süfyan
Efendi, Süleymân Efendi, Hasan Efendi
1944 yılı Şubat ayında, komşu vilâyet Çorum’da verilen konser
Ayaktakiler soldan sağa: Şirvanlı Zekeriya Demiray, Sabahattin Bey;
Oturanlar soldan sağa: Rasim İstanbullu, Mustafa Türköver, Muhlis Orçun, Bestekâr İrfan Özbakır,
Abdullah Çakırer, Ahmet Ünsal, Udî Mehmet Kasımoğlu, Neyzen Necmi Öktem;
Alt sıra: İsmail Acardağ, Hakkı Dilek ve Şeref Tayyar
18
AMASYA TÜRKÜLERİ
Amasya Mûsıkî Cemiyeti Klâsik Türk Mûsıkîsi İcra Heyeti
Klâsik Türk Mûsıkîsi İcra Heyeti toplu hâlde
19
AMASYA TÜRKÜLERİ
Klâsik Türk Mûsıkîsi sazendeleri ( 1938 )
Kemânî Mustafâ Türközü, Neyzen Nedim Öktem, “Amasya’nın Dağları” türküsünü
repertuarımıza kazandıran Hanende Abdullah Çakırer, Bestekâr İrfân Özbakır’ın
babaları Ziyâ Özbakır ve Ûdî Muhlis Orçun (kemanı ile)
Amasya Mûsıkî Cemiyeti Fasıl İcra Heyeti
Ayaktakiler soldan sağa: Terzi Sabri Efendi’nin oğlu, Hanende Cemâl Altunişler, Namık Şentin,
Memdûh Harmandalı, Mustafâ Doğançay.
Oturanlar soldan sağa: Muhlis Orçun, Serhanende Burhan Bey, Asım Kemeroğlu, Kayhan Şentin
20
AMASYA TÜRKÜLERİ
Kuruluşundan 1940 yılına kadar cemiyete hizmet veren bu “değerli insanları” saygı ve
şükranla anıyor; aramızdan ayrılanlara Hakk’tan rahmet; hayatta olanlara ise sağlık ve huzur
diliyoruz.
Şimdi, hatırlayalım; kimdir bu değerli insanlar?
Cemiyet Başkanları: Griftzen Asım Bey, Hulusi Tiryaki, Lütfü Türker ve Nuri Sünbül. Üyeler:
Nafiz Yetkin, Milletvekili Zeki Tarhan, Terzi Nasiboğlu Kemâl Altunişler, Kemâl Saraçoğlu,
Ahmet Ünsal, Karavaiz İsmail Efendi, Hilmi Mörek, Tahsîn İstanbullu, Ahmet Çağan, Rasim
İstanbullu, Hafız Memdûh Tuna, Gazelhân Muhyîddîn Hâfız, Eczâcı Kadir Hasîb Bey, Ziraat
Bankası Müdürü Hakkı Bey, Ekrem Malatyalı, Ferid Türker, Necmi Öktem, Yusuf Altınel, Terzi
Cemâl Taner, Naci Gürses, Terzi Süfyan Efendi, Adil Mesci, Nureddin Efendi, Müezzin Tahsîn
Efendi, Bando Şefi Öğretmen Hikmet Bey, Reşad Efendi, Alî Erbakkal, Hamdi Güntürkün,
Klarnet Nuri Efendi, Mustafâ Efendi, Şoför Salim Efendi, Davulcu Süleyman Efendi, İrfan
Koçak, Sadettin Sünbül, Memduh Harmandalı, Udi Muhlis Orçun, Abdullah Çakırer, Udi
Mehmet Burhanoğlu, Neyzen Asım Kemeroğlu…
Aynı zamanda bir konser salonu olarak da kullandığı merkez binasından mahrum kalan
Amasya Türk Mûsıkîsi Yurdu, İkinci Cihan Savaşı’nın ağırlaştırdığı olumsuz şartlar ve maddî
imkânsızlıklar sonucu kapılarını artık 1954 yılına kadar kapatacaktır.
Amasya Mûsıkî Cemiyeti, komşu vilâyet Çorum’da Veremliler Derneği
yararına verdiği bir konserde toplu hâlde ( 1944 )
21
AMASYA TÜRKÜLERİ
(
8
Ağustos 1950 )
İnci Gazinosunda Veremli Hastalar Yararına Verilen Konserde
Sadettin Sünbül, İsmail Acardağ, Alâeddin Palandöken ve Mehmet Göknur
(
30 Ağustos 1950 )
İnci Gazinosunda Gençlik Kulübü yararına verilen konserde
İsmail Acardağ, Alâeddin Palandöken, Sadettin Sünbül ve Hakkı Dilek
22
AMASYA TÜRKÜLERİ
Amasya Mûsıkî Cemiyeti Halk Mûsıkîsi Hey’eti
( 8 Ocak 1955 )
Ayaktakiler soldan sağa: Mahir Kırat, Nesîb Özmen, Orhan Bey, Fahri Kınay.
Oturanlar soldan sağa: Hikmet Ergün, Burhan Özbakır, İsmail Acardağ,
Sadettin Sünbül ve Haldun Kılıç
Amasya Elma Gecesi ( 1957 )
Burhan Özbakır, İsmail Acardağ ve Sadettin Sünbül
23
AMASYA TÜRKÜLERİ
Sıkıntı ve mahrumiyetle geçen hârb yıllarında Klâsik Türk Mûsıkîsi çalışmaları küçük
topluluklarla münferiden devam ettirilirken; aynı zamanda Sadettin Sünbül, İsmail Acardağ,
Alâeddin Palandöken, Burhan Özbakır ve Şerafettin Tayyar gibi isimler tarafından Türk Halk
Mûsıkîsi çalışmaları da yapılmağa başlanılmıştır.
Nihayet, 8 Temmuz 1954 tarihinde Amasya Mûsıkî Cemiyeti kurucu üyeler Sadettin Sünbül,
Nâmık Şentin, İsmâil Acardağ, Cemâl Altunişler, Cemâl Önal, Rûhi Kanak, Mustafâ Doğançay,
Salâhaddîn Tozanlı ve Kemâl Arpacıoğlu tarafından tekrar ve resmen kurularak ihyâ edilmiştir.
1954’de yeniden kurulan Amasya Mûsıkî Cemiyeti Yönetim Kurulu
Ayaktakiler soldan sağa: Mustafa Doğançay, İsmail Acardağ, Sadettin Sünbül,
Cemâl Altunişler, Cemâl Önal;
Oturanlar soldan sağa: Seyfeddin Yeğenoğlu, Kemâl Arpacıoğlu, Muhlis Arat ve
Namık Şentin
Artık, cemiyet bünyesinde; Klâsik Türk Mûsıkîsi, Hafif Batı Müziği ve Tiyatro bölümleri
yanında bir de Türk Halk Mûsıkîsi Bölümü vardır. Cemiyetin bu bölümü de Klâsik Türk
Mûsıkîsi Bölümü gibi, sonraki yıllarda san’at dünyasına ve radyolara sanatkâr yetiştiren bir okul
hâline gelecektir. Yaşar Topçam, Arif Meşhur, Seyit Al, Cemal Yıldız, Kemâl Yıldız, Necmettin
Kuba gibi isimler 1966 senesi için Türk Halk Mûsıkîsi dalında ilk akla gelenlerdir.
Cemiyet ilk televizyon konserini de Amasya Tamimi’nin elli altıncı yıl dönümü
münasebetiyle 12 Haziran 1975 tarihinde gerçekleştirmiştir. Amasya Mûsıkî Cemiyeti de diğer
dernekler gibi 980 sonrası münfesih sayılmış; aynı ismi hukuken kullanamadığından:
Amasya Mûsıkî Yurdu Derneği adını alarak; Nafiz Yetkin başkanlığında, Sadettin Sünbül,
Asım Kemeroğlu, Burhan Özbakır, Fahreddin Kayalar ve Orhan Saçlı tarafından, 1984 yılında
tedricen tekrar kurulmuştur. Son olarak kurulan bu derneğin Türk Halk Mûsıkîsi Bölümünü
Burhan Özbakır idame ettirmiş; bölgede yapılan müsabakalarda korosu ile pek çok defa derece
almıştır.
24
AMASYA TÜRKÜLERİ
Amasya Mûsıkî Cemiyeti üyeleri ( 1958 )
Amasya Mûsıkî Cemiyeti Halk Mûsıkîsi Toplu Heyeti
12 Haziran 1975 tarihinde TRT’de “Amasya Türküleri” ni icra ederken
Yöneten Sadettin Sünbül
İstanbul Dâr’üt Talîm-i Mûsıkî Cemiyetinden sonra ülkemizdeki ikinci resmi mûsıkî
cemiyetini kurma gururuna ve ayrıcalığına sâhip olan vilâyetimizin bu gün artık bir
“Konservatuârı” vardır. Gerek Türk Halk Mûsıkîsi ve gerekse Klâsik Türk Mûsıkîsi alanında
daha akademik ve daha başarılı çalışmalar gerçekleştirileceğinden eminiz.
25
AMASYA TÜRKÜLERİ
26
AMASYA TÜRKÜLERİ
Burhan ÖZBAKIR
1935 yılında Amasya’da doğdum. Aile çevremiz mûsıkî ile iç içeydi. Ağabeyim İrfan
Özbakır 1942 yılında İstanbul’a gitti. Ben ise, İstanbul saz sanatçılarından Alâeddin
Palandöken ağabeyimizin teşvikiyle 6 Şubat 1952’de on iki lira yetmiş beş kuruşa bir
saz satın aldım. Türk Halk Mûsıkîsine başlamam böyle oldu. 1954’de kurulan Mûsıkî
Cemiyeti’nde İsmail Acardağ ve Sadettin Sünbül hocalarımızın korolarında çaldım.
Hocalarımın bana Türk Halk Mûsıkîsinde çok emekleri olmuştur. Hatta merhum Âşık
Veysel Amasya’ya geldiğinde onunla tanışmama vesile oldular. Hocalarımın
Amasya’da Halk Mûsıkîmizi canlandırdığına inanıyorum. Ayrıca halk mûsıkîsinde,
Amasya Türkülerimizin derlenmesinde de kendilerinden oldukça tecrübe edindiğimi
ifade etmek isterim.
1985’de, Bursa-Karacabey’de açılan seminere katılarak derleme ve seçici kurul
üyeliği sertifikası aldım.
Amasya Belediyesi Kültür Yayınları tarafından, ilk derleme kitabım “Amasya
Türküleri” adı ile yayınlandı. Radyo ve televizyon dışında birçok mahallî sanatçı
yetiştirdim.
Gamlı tellerinde dertli naleler,
İnlerde ah u zar edersin sâzım;
Gözünden dökülen çeşm-i jaleler
İle yanıp yanıp tütersin sazım.
Senin de bilmem ki nedir vebalin?
Hilkatin kahriyle perişan hâlin,
Viran ormanlardan kesilmiş dalın;
Bundan, dertli dertli ötersin sazım.
İSMAİL ACARDAĞ
İsmail ACARDAĞ
Kafkasya’nın Acara vilâyetinde, babam Osman Remzi Acardağ gümrük hudut subayı
iken, 93 Harbi nedeni ile diğer Türk aileleri ile birlikte Trabzon vilayetine sürgün
edilmişiz. Babamın Tekel Müdürlüğü’ne tayininin yapılması nedeniyle 1937 yılına
kadar Trabzon’da kaldık. Oradan, babamın İnhisarlar Başmüdürlüğü’ne tayini ile
İzmir’e gittik. İki yıl orada görev yapan babam, buradan 1939 yılında emekli oldu.
Daha önce Amasya’ya göç etmiş olan akrabalarımızın yanına 1939 yılının Eylül
ayında giderek yerleştik. Babam, rüyasında gördüğü bilginler şehri Amasya’yı
27
AMASYA TÜRKÜLERİ
gökyüzünde uçarak seyrettiğinden, büyük bir sevinçle, temelli olarak, burada kalan
ömrünü yaşamaya karar verdi.
Ben ortaokulu Amasya’da okudum. Askerlik görevinden sonra Gökhöyük Devlet
Üretme Çiftliği’nde muhasebeci olarak işe başladım. Ziraî Donatım Kurumu Amasya
Bölge Müdürü olarak görev yaptığım sırada (1959), çocuklarımın yüksek tahsili
nedeniyle isteğim üzerine Ankara’ya tayin oldum.
On yaşında çalmaya başladığım bağlama sazı nedeniyle halk mûsıkîsini çok sevdim.
O yaşlarımda Marangoz Vahram Usta bana İstanbul’dan dört yüz yetmiş beş kuruşa
bir bağlama getirmişti. Böylece başladığım bağlamayı hiç bırakmadım. Benim gibi
sâza meraklı olan arkadaşlarım Sadettin Sünbül, Şeref Tayyar, Hakkı Dilek ve daha
sonra aramıza katılan Ziyâ Palandöken ve kardeşi Alâeddin Palandöken ve Burhan
Özbakır’la Amasya’da bağlamanın sesini duyurmaya başladık.
Bu arkadaşlarımla kurduğumuz “Amasya Mûsıkî Cemiyeti”nde dersler, konserler
verdik. Yetişen gençlerden Ankara, İstanbul Radyoları’na sanatçı olarak girenler
oldu. Ankara Radyosu’nda ve daha sonra TRT Televizyonu’nda konserler verdik. Bu
konserlerde Amasya türkülerini seslendirdik.
Sadettin Sünbül ile çocukluktan bu yana Amasya için çalıştık. İkimiz de 1950 yılında
bizi hayat boyu destekleyecek güzel hanımlarla evlendik. Bu vefalı arkadaşlık ikimizi
de Amasya için yaptığımız hizmetlerde başarıya ulaştırmıştır. Sadettin kardeşim
İstanbul’da kurmuş olduğu Amasya Vakfı ile çok hayırlı, bir büyük işi başarmış;
böylece Amasya’lıların gururu olmuştur.
ATATÜRK
Azminle kurtuldu düşmanlardan bu vatan,
O mağrur zaferinle utandı Sen’den cihan,
Cengin doğuya misal, batıya bir ders oldu,
Tanrı bile sevindi, Sen’i yarattığından.
AMASYA İÇİN
Taşında okunur efsanelerin,
Ölmez hatırası ey güzel diyar;
Doğar ne ilahi nağmeyle fecrin,
Okunurken, hazin hazin ezanlar.
O hazin seslere bir nağme katar
Seherde ötüşen şeyda bülbüller,
Her dağında ki, bir evliya yatar
Muradını diler senden gönüller.
Şimdi Yeşilırmak hülya içinde
Salkım söğütlere dert yanıp akar;
Sanki bir sevdalı rüya içinde,
Her akşam güzeller seyrine çıkar.
Siyah tüller inip, diner her sadâ,
Tatlı bir hülyaya düşer nergisler,
Sevdalı akşamlar doğar ufukta,
Her dalın gölgesi bir aşkı gizler.
Bir garip duası var bu beldenin
Muhabbet ordadır, firkat ordadır;
Deldi şu dağları, bir Şirin için
Orada bir kuş var, kanadı kırık
Hicranlı bir feryad ağlar sesinde,
Düşmüş yuvasından, yüreği yanık,
28
AMASYA TÜRKÜLERİ
Vuslatsız can veren Ferhat ordadır.
Ne bahar kalmış, ne gül hevesinde.
Mavi gecelerde mehtaba karşı
Sustu mu eşini çağıran sesin?
Aradım, sordum ben hep dağı taşı
Ey güzel, garip kuş! Şimdi nerdesin?
Ayırmış yuvadan gülmeden bahtı,
Kırılmış kanadı; mahzun, mükedder;
Hâlâ hicran ile her seher vakti
Öter gönlümde, o garip kuş öter.
Amasya, 1955
SAZ ŞAİRLERİNE
Vergidir bu derd-i gam bize Allah’ımızdan
Neler çekmedik ki bu aşkı günahımızdan
Girye-i elem duyar şu mağrur sıra dağlar
Her gamlı telimizden, her ah u vahımızdan
Bir gönül çilesi ki, pür mihnettir âşıklık
Okunur mihnetimiz derdi nigâhımızdan
İnledi leyl ü nehâr yürekten, dertli dertli
Bahs açarsak Kerem, Veysel, Emrah’ımızdan
Sinemiz gam-ı aşktan ateş dolu hâsılı
Nâr alır geçen rüzgâr nefes-i ahımızdan.
İSMAİL ACARDAĞ
GİDİP AMASYA’YA DÜĞÜN EDELİM
Leylâklar mor açtı, gözlerin gibi
Yalıboyu tenha, gizlerim gibi
İçimde bir his var, özlerim gibi
Gidip Amasya’ya düğün edelim.
Bu bahar Amasya bir başka güzel
Her evde Ud sesi, bağlarda gazel
Kiraz dallarında adımız yazar
Gidip Amasya’ya düğün edelim.
Yâr fesini yıkmış, kaşın üstüne;
İşareti, koymuş taşın üstüne,
Selâmını, aldım başım üstüne,
Gidip Amasya’ya düğün edelim.
Çakallar’dan kuşbakışı bakarız,
Pir İlyas’a tam yedi mum yakarız,
Mart dokuzu biz Kırklar’a çıkarız,
Gidip Amasya’ya düğün edelim.
Alçak Köprü, Tahta Köprü, Kuş Köprü
Senin için şu gariban dört döndü,
Bak, gökyüzünün de feneri söndü,
Gidip Amasya’ya düğün edelim.
Mustafa Bey Hamamı’nda yıkandım,
Bedesten’in çarşısında donandım,
Aynalı Mağara’ya varıp tarandım
Gidip Amasya’ya düğün edelim.
Müdür Emmi yüzüğümüzü takar,
Kadir Gardaş kınalarını yakar,
Foto Abdi resimlerini çeker,
Gidip Amasya’ya düğün edelim.
Hakkı Usta çörek yapar has undan,
Pazar günü keşkek gelir fırından,
Bekleme, tezin yok gayrı yarından,
Gidip Amasya’ya düğün edelim.
Harun Yörgüç, 1991
29
AMASYA TÜRKÜLERİ
AMASYA MÂNİLERİ
Amasya inci misin?
Yarışta öncü müsün?
Cennet ikiye gelmiş
Sense birinci misin?
Çaybağı’nın üzümü,
Bal eyledi sözümü
Al misket elmasından
Ayıramam gözümü.
Kazan koydum maltıza
Toyka çevrilsin diye
Haber saldım Çil Kıza
Gelsin de yesin diye.
Herek koyun eline
Bol cevizli batına
Keşkeğin lezzetine
Doymadım diye diye.
Meydan Köprü taçtandır
Yangınlığım baştandır
Benim Mecnun oluşum
Hilâl gibi kaştandır.
Alçak Köprü yüksekti
Yârin ayağı sekti
Kız senin şu cilvenden
Bu garîb neler çekti.
Bakla dolması sardım
Soğanı dörde yardım
O yâre haber saldım
Tez elden gelsin diye.
Çeltiğim bersânidir
Kazanım helvânidir
Dertlerin dermanıdır
Sundum yiyesin diye.
Kargababuç Düldül’de
Büyülü ses bülbülde
Yetmiş üç il dolaştım
Gözlerim hâlâ bu ilde.
Narindir Yeşilırmak
Yolu efsunlu, ırak
Yârin gözyaşı düşmüş
Akmıyor artık berrak.
Patlıcanlar közlendi
İşkefeler ıslandı
Ümmühan’ ın süslendi
Gelip göresin diye.
Kırk yıl ocak başında
Sevgi pişti aşımda
Yazsın mezar taşımda
Yedide öldü diye.
Helvacı’ da bir cadı
Telef etti Ferhat’ı
Anam bile duymadı
Şu bendeki feryadı.
Cilânbolu sihirli
Köşk Kayası kahirli
Yollarını gözledim
Trenler hep tehirli.
Semaverler kaynasın
Gençler “Sinsin” oynasın
A kız senin cilvene
Bu can nasıl dayansın?
Hasuda sermedin mi?
Göz ettim görmedin mi?
Beni bin kez öldürdün
Sen hâlâ ölmedin mi?
Amasya’nın elması
Hoştur bâde sunması
Kadehle olmaz bu iş
Doldur şu bakır tası.
Irmakta çimen güzel
Düşüme giren güzel
Ya mendil salla, ya el
Hakk’cası yanıma gel.
30
AMASYA TÜRKÜLERİ
Kuzular meleşiyor
Gün tepeden aşıyor
Kapıp kaçarım seni
Aklım çatallaşıyor.
Irmaktan geçemiyom
Güzeli seçemiyom
Üç beş dostu görünce
İçmeden edemiyom.
İşkefen pek yumuşak
Gerdanın pamuktan ak
Ne hâldeyim bir bilsen
Şu yanan sineme bak.
Keşkek’i vur fırına
Pişiversin yarına
Yalnız yeme sevdiğim
Haber et dostlarına.
Temekten hopla da gel
Bohçanı topla da gel
Gelinlik atlas aldım
Yorganı kapla da gel.
Mal, davar düzü aştı
Gayrı sabırım taştı
Bende akıl komayan
Sendeki hilâl kaştı.
Helkiler boş geliyor
Sesin bi hoş geliyor
Seni gavurun kızı
Gözün taşı deliyor.
Elma, bamya, kozası
Dolması, pasudası
İşlerin en güzeli
Nazlı yâri sarması.
Harun YÖRGÜÇ
31
AMASYA TÜRKÜLERİ
AMASYA
T Ü R K Ü LE R İ
32
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 5)
TEK KAPIDAN ÇIKTIM YÜZÜM PEÇELİ
AMASYA
Kimden alındığı:
CEMİL KURTOĞLU
Derleyen:
SADETTİN SÜNBÜL
1952
Süre
Notaya alan:
NİDA TÜFEKÇİ
66
33
AMASYA TÜRKÜLERİ
TEK KAPIDAN ÇIKTIM YÜZÜM PEÇELİ
-2-
Tek kapıdan çıktım yüzüm peçeli
Ahbâblar oturmuş iki geçeli vay vay
Hulusi’mde alnı sıra perçemli
Neyleyim dünyada dünya malını vay vay
Gönül arzu ediyor eski hâlini vay vay…
Dağdan yuvarlandı kayalarımız
Gam ile yoğruldu mayalarımız vay vay
N’ola taş doğraydı analarımız
Neyleyim dünyada dünya malını vay vay
Gönül arzu ediyor eski hâlini vay vay…
Mezarımı Helvacı’ya eşşinler
Al yeşili üzerime örtsünler vay vay
Gelen geçen yazık olmuş desinler
Neyleyim dünyada dünya malını vay vay
Gönül arzu ediyor eski hâlini vay vay…
34
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 1029)
FELEK ŞÂD OLACAK GÜNÜN
AMASYA-MERZİFON
Derleyen ve notaya alan:
MUZAFFER SARISÖZEN
14.10.1943
Kimden alındığı:
ÂŞIK MUSA ASLAN
Felek şad olacak günün görmedim
Garip gönlüm bir efkâra düşürdün
El uzadıp gonca gülün dermedim
Bülbül gibi intizara düşürdün.
Bir zülfü siyahım elimden aldın
Günahım neyidi hey zalim, n’oldun
Âhırında beni gurbete saldın
Akıl ermez bir diyara düşürdün.
Akıl ermez şu feleğin işine
Doyulur mu cünbüşüne, cûşuna
Âhırında ağu kattı aşıma
Eyûb’a dert verip yara düşürdün.
35
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 1893)
ZİLHA GELİN
(Kızılırmak)
AMASYA
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
Kimden alındığı:
M.HULÛSİ ER
Süre
= 52
Notaya alan:
ATEŞ KÖYOĞLU
36
AMASYA TÜRKÜLERİ
ZİLHA GELİN
(Kızılırmak)
-2-
Allah Allah dedik ata bindirdik, leyli can
Hayır duayıla yola gönderdik
Gıble tarafında elden aldırdık, leyli can
Nettin Kızılırmak allı gelini
Ah! Zilha Gelini.
Ey! Martin getir şu gartalı vuralım
Dalgıç getir şu gelini bulalım
Biz gelinsiz nasıl köye varalım
Nettin Kızılırmak Zilha Gelini
Anam anam gülümü.
Ey! Kızılırmak bırakmamış huyunu
Kurban ettik sürüleri, koyunu
Göremedim güveyinin boyunu
Nettin Kızılırmak Zilha Gelini
Anam anam gülümü.
37
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 2135)
EVLERİNE VARDIM KAPI SÜRGÜLÜ
AMASYA
Derleyenler:
SADETTİN SÜNBÜL
İSMAİL ACARDAĞ
Kimden alındığı:
YÖRE EKİBİ
Süre
YÜCEL PAŞMAKÇI
21.8.1982
100
38
AMASYA TÜRKÜLERİ
EVLERİNE VARDIM KAPI SÜRGÜLÜ
-2-
SON
Evlerine vardım kapı sürgülü
Siyah saçlar sırma ile örgülü, a leylim, bir tanem gel
Benim yârim annesinden görgülü
Hadi yosmam beyhude cilvelenme, a leylim, bir tanem gel.
Uzun olur Amasya’nın selvisi
Ben de bilmem benim yârim hangisi, a leylim, bir tanem gel
İnce belli, fidan boylu kendisi
Hadi yosmam beyhude cilvelenme, a leylim, bir tanem gel.
39
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 2731)
SABAHTAN UĞRADIM
AMASYA
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
1958
Kimden alındığı:
AŞUR SİRKE
Süre
Notaya alan:
İSMET AKYOL
120
40
AMASYA TÜRKÜLERİ
SABAHTAN UĞRADIM
-2-
Sabahtan uğradım pir dîvânına
Pir divanı güldür, gül
Oturmuş taht-ı sarayına
Taht-ı sarayı güldür, gül.
Bülbül bir garip kuştur
Seher ötüşü ne hoştur
Ben bülbülü gınamam
Ayrılık çetin iştir.
Gülden terezi yaptılar
Gülü, gülnen darttılar
Gül aldılar, gül sattılar
Çarşı, pazar gülden, gül.
BAĞLANTI
Bülbülüyem can gülü, yar
Tatlı tatlı sevgiliyem
Daldaki bülbülüyem
Bülbülümüz, gülümüz
Efkârımız pirimiz
Suna bülbül, can bülbül
Şu bülbül nası bülbül
Galemler gaşı bülbül
Seher vakti ötünce
Ağladır daşı bülbül.
41
AMASYA TÜRKÜLERİ
ELİNDE SU TESTİSİ
AMASYA
Derleyen ve notaya alan:
BURHAN ÖZBAKIR
1958
Kimden alındığı:
AMASYA MÛSIKÎ CEMİYETİ
Benim bir tek ceylanım
Neşelidir her anım
Ne derlerse desinler
Yine canımsın, canım
Aman güzelim yandım
Benim olursun sandım.
Elinde su testisi
Gönlümün tek perisi
Bırak artık gideyim
Olmuş gece yarısı
Aman güzelim yandım
Benim olursun sandım.
42
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 949)
BANA CEVREYLEYİP GEYİP DOKUNMA
AMASYA
GÜMÜŞHACIKÖY/AKPINAR KÖYÜ
Kimden alındığı:
BEKTAŞ YILDIZ-AŞIR CEYLAN
Süre
Derleyen ve notaya alan:
MUZAFFER SARISÖZEN
58
Bana cevreyleyip, geyip dokunma
Naz ederken hatırıma dokunma
Gül yerine dikenleri takınma
Sana has bahçada gonca güller var
Ağam da gel gel, paşam da gel gel, gülüm de gel gel.
Neylersin de elin gülün ararsın
Sana has bahçada gonca güller var
Eğilip de ser çeşmeden su içme
Sana ab-ı hayat bunca göller var
Ağam da gel gel, paşam da gel gel, gülüm de gel gel.
43
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 1222)
ANADAN BABADAN AYRI
AMASYA
Kimden alındığı:
OSMAN KÂHYAOĞLU
Süre
Derleyen ve notaya alan:
BURHAN ÖZBAKIR
30.5.1965
70
Anadan, babadan ayrı
Kardeşten, bacıdan ayrı
Yardan ayrı düştüm gayrı
Yıkılsın şu viran dağlar.
Yolum uzun gideyim ben
Derdim çoktur nideyim ben
Başım alıp gideyim ben
Yıkılsın şu viran dağlar.
Amasya’nın dağlarından
Ayvasıl’da bağlarından
Ayrı düştüm nazlı yardan
Yıkılsın şu viran dağlar.
44
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 2266)
ÇIKTIM YAYLALARI GEZDİM
AMASYA
Kimden alındığı:
FERYÂDÎ HAKKI
Derleyen ve notaya alan:
NİDÂ TÜFEKÇİ
Çıktım yaylaları gezdim
Lalelerden mercan dizdim
Ben o gülden çoktan bezdim
Yandım dolana, fırlana
Gülüm serhoş, ben divana.
Çıktım yayla obasına
Düştüm ahu sevdasına
Yandım yârin edasına
Yandım dolana, fırlana
Gülüm serhoş, ben divana.
45
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 4143)
BULGURU KAYNATIRLAR
AMASYA
“Kenan’ım”
Derleyen ve notaya alan:
İSMAİL ACARDAĞ
SADETTİN SÜNBÜL
1952
Kimden alındığı:
YÖRE EKİBİ
Süre
= 112
46
AMASYA TÜRKÜLERİ
BULGURU KAYNATIRLAR
“Kenan’ım”
-2-
Bulguru kaynatırlar
Güzeli ağlatırlar
Şu Amasya Gençleri
Sin sin’i oynatırlar
Hey gidi Kenan’ım
Açma yorganım
Üşür her yanım
Sarıl a canım, doldur imanım.
Köşe başında durdular
Müşavere kurdular
Onbeş yiğit içinde
Kenan’ımı vurdular
Hey gidi Kenan’ım
Açma yorganım
Üşür her yanım
Sarıl a canım, doldur imanım.
Tozanlı düzde kaldı
Gözlerim izde kaldı
Oğlanı bir dert aldı
Dermanı kızda kaldı
Hey gidi Kenan’ım
Açma yorganım
Üşür her yanım
Sarıl a canım, doldur imanım.
47
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 2706)
DEDEM BENİ BİR BAHÇIYA GÖNDERDİ
AMASYA
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
Kimden alındığı:
RÜSTEM COŞAR
Süre
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ.
Notaya alan:
İSMET AKYOL
44
48
AMASYA TÜRKÜLERİ
DEDEM BENİ BİR BAHÇIYA GÖNDERDİ
-2-
Dedem beni bir bahçıya gönderdi
Vardım, o bahçanın gülleri bir hoş
Yel eser de üğrünü, üğrünü üğrünü
Üğrünür, selvinin dalları bir hoş.
Eğer o bahçanın bağbanı varsa
Gülünü derdirmiş gerçek er ise
Eğer o bahçanın ismi dil ise
Sultan serhoş olmuş, dilleri bir hoş.
49
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 1885)
İNCE ÇAYIR BİÇİLMEZ
AMASYA/UYGUR KÖYÜ
Derleyen :
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
5.7.1943
Kimden alındığı :
HÜSEYİN KILIÇ
Süre
Notaya alan :
ATEŞ KÖYOĞLU
100
İnce çayır biçilmez de
Su bulanık içilmez de
Su bulanık içilmez
Bana yardan geç derler de
Yâr datlıdır geçilmez de
Yâr datlıdır geçilmez.
Elif üstünde mimler de
Bülbül gafeste inler de
Bülbül gafeste inler
Benim galbimde sensin de
Senin galbinde kimler de
Senin galbinde kimler?
50
Suya giden yorulmaz da
Su yolunda durulmaz da
Su yolunda durulmaz
Gel beraber gezelim de
Annen baban darılmaz da
Annen baban darılmaz.
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 1878)
DOSTUN BAHÇASINA GİRSEM
AMASYA
Derleyen :
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ.
9.7.1943
Notaya alan:
ATEŞ KÖYOĞLU
MERZİFON-GILTACI KÖYÜ
Kimden alındığı:
ÂŞUR SİRKE
Süre
63
Dostun bahçasına girsem
Tomurcuk güllerin dersem
El göğüste selâm versem
Durur da nazlanı nazlanı.
Bak şu dilberin nazına
Sürmeler çekmiş gözüne
Ziliflerin yüzüne
Döker de nazlanı nazlanı
Dönmeli nazlanı nazlanı.
51
Benim yârim merdane
Güller içinde bir dane
Ziliflerin gerdâne
Döker de nazlanı nazlanı
Dönmeli nazlanı nazlanı.
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 1902)
HAY EDÜBEN MEYDAN
(Köroğlu)
AMASYA-MERZİFON
Derleyen
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
8.7.1943
Kimden alındığı:
ÂŞIK MUSA ASLAN
Notaya alan:
ATEŞ KÖYOĞLU
52
AMASYA TÜRKÜLERİ
HAY EDÜBEN MEYDAN
-2-
Hey! Hay edüben meydan, harman başında duran cânan, bir duran
Ağalar ağası yanımda gerek
Bir eliynen yedi aman geyim nal gıran
Böğün Demircioğlu yanımda gerek.
Hey! Padişah bakışlı, aman, eli baratlu cânan, baratlu
Demir aslan huylu, gablan sufatlu
Cintıya kılıçlı, aman, golu kuvvatlu cânan, guvvatlu
Böğün Köse Kenan yanımda gerek.
Hey! Köroğlu’yum adım İrûşen Ali
Ayvaz’ı görmesem olurum deli
Hezeran galkanlı, aman, eli cidalı cânan, cidalı
Böğün Esebali yanımda gerek.
53
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 1872)
TOKAT’IN MEZERLİĞİ
AMASYA-GÜMÜŞHACIKÖY
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
8.7.1943
Notaya alan :
ATEŞ KÖYOĞLU
Kimden alındığı:
BEKTAŞ YILDIZ
Süre
76
Ah Tokat’ın Mezerliği’de
Top biter üzerliği
Dünya güzeline benzer
Yârimin güzelliği.
Vay Tokat’a varacağım da
İfade vereceğim
Dünyâ da güzelle dolsa
Gız seni alacağım.
BAĞLANTI
Hoptina ninanay tombul gelin
Hoptina ninanay şu kimin yâri
Hoptina ninanay sen gel beri.
54
Armudun dibi guyuda
Uyu sevdiğim uyu
Adam sarhoş mu olur da
İçdiğin üzüm suyu.
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 1875)
GİDİYOM DEME BANA
AMASYA-UYGUR KÖYÜ
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
5.7.1943
Kimden alındığı:
Hüseyin KILIÇ
Süre
Notaya alan :
ATEŞ KÖYOĞLU
99
Gidiyom deme bana da
Galır hatırım sana
Altı ayın üç gecesi de
Misafirim ben sana.
Erzurum, Van dolaştı da
Bülbül dala dolaştı
Murâd alacak sırada
Gahbe felek ulaştı.
BAĞLANTI
Haydin esmerim haydi de
Bakışın beni baydı
Dal boyun beni baydı
İlin nazlı yârine de
Nasıl diyelim haydi.
55
İnceldim hilâl oldum da
Bilmedim ne hâl oldum
Gündüz hayalîn ile de
Gece uykudan oldum.
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 2710)
DEM BE DEM
AMASYA-MERZİFON
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
8.6.1973
Kimden alındığı:
ÂŞIK MUSA ASLAN
Süre
Notaya alan:
İSMET AKYOL
72
56
AMASYA TÜRKÜLERİ
DEM BE DEM
-2-
Dem be dem garşıma gelen bülbül, bülbül bülbül bülbül
Aklımı başımdan alan bülbül
Serimi sevdaya salan ey bülbül, bülbül bülbül bülbül
Gözü gaşı gara bülbül.
Yâri gördüm otağında bülbül, bülbül bülbül bülbül
Severim hûblan çağında bülbül
Cennetin Firdevs bağında ey bülbül, bülbül bülbül bülbül
Var, gülünü ara bülbül.
57
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 1873)
MEYREM SUYA GİDİYOR
AMASYA-GÜMÜŞHACIKÖY
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ.
9.7.1943
Kimden alındığı:
KAZIM AYGÜL
Süre
Notaya alan:
ATEŞ KÖYOĞLU
90
Meyrem suya gidiyor
Saçları gel gel ediyor
Gız Meyrem, Meyrem Meyrem
Gözleri yaşlı Meyrem
Rastıklı kaşlı Meyrem.
Meyrem inek sağıyor
Saçları yere değiyor.
Gız Meyrem, Meyrem Meyrem
Gözleri yaşlı Meyrem
Rastıklı kaşlı Meyrem.
Garşıdadır evleri
Yayılır develeri
Gız Meyrem, Meyrem Meyrem
Gözleri yaşlı Meyrem
Rastıklı kaşlı Meyrem.
58
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 41610)
HER GÜN ÇEŞME BAŞINA
AMASYA-ZİYERE KÖYÜ
Derleyen:
BURHAN ÖZBAKIR
27.6.1965
Kimden alındığı:
İHSAN SAKINOĞLU
Her gün çeşme başına
Çift testiyle gelirsin
Yanık yanık sesinle
Bana türkü söylersin.
Kirpiklerin, gözlerin
Ne tatlıdır sözlerin
Bana gelen yollarda
Yorulur mu dizlerin?
Elindeki mızrâb mı?
Kirpiklerin mızrak mı?
Konuşmamız ırak mı?
Yaktı beni sözlerin.
59
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 1871)
GİDERSEN GÖNDÜREYİM
AMASYA
MERZİFON-SARIKÖY
(Eser Yel)
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
7.7.1943
Kimden alındığı:
RASİM OLGUN
Süre
Notaya alan:
ATEŞ KÖYOĞLU
100
60
AMASYA TÜRKÜLERİ
GİDERSEN GÖNDÜREYİM
-2-
Gidersen göndüreyim eser yel
Pabucun döndüreyim yâr yâr
Yâr, beni bile götür eser yel
Ya kendim öldüreyim yâr yâr.
Gidiyom Suvaz’a ben eser yel
Dayanamam naza ben yâr yâr
Yeni yeni vuruldum eser yel
Gerdanı beyaza ben yâr yâr.
Eser yel ettin beni yâr yâr
İnce tel ettin beni yâr yâr
Sevip de alamadım eser yel
İrezil ettin beni yâr yâr.
Eser yel ettin beni yâr yâr
İnce tel ettin beni yâr yâr
Sevip de alamadım eser yel
İrezil ettin beni yâr yâr.
Gidiyom söz olmasın eser yel
Mangalda köz olmasın yâr yâr
Su serpeyim yoluna yâr yâr
Fistanım toz olmasın eser yel.
Eser yel ettin beni yâr yâr
İnce tel ettin beni yâr yâr
Sevip de alamadım eser yel
İrezil ettin beni yâr yâr.
61
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 2721)
GELMİŞ İKEN BU ELLERİ GEZERİM
AMASYA-MERZİFON
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
Kimden alındığı:
AŞIK MUSA ASLAN
Süre
Notaya alan:
İSMET AKYOL
52
62
AMASYA TÜRKÜLERİ
GELMİŞ İKEN BU ELLERİ GEZERİM
-2-
63
AMASYA TÜRKÜLERİ
GELMİŞ İKEN BU ELLERİ GEZERİM
-3-
Gelmiş iken bu elleri gezerim
Ölümünen ayrılığın elinden, efendim ey ey
Dertli yok ki şu derdimi yazayım
Ölümünen ayrılığın elinden, efendim ey ey
Ölüm yolu üstümüze uğratdı
Ciğerimi doğuz doğuz doğratdı, efendim ey ey
Ayrılık da yaşın yaşın ağlattı
Ölümünen ayrılığın elinden, efendim ey ey.
64
AMASYA TÜRKÜLERİ
DOST ELİNDEN
AMASYA
Kimden alındığı :
AŞIK VELÎ
AMASYA ŞEHİR
KÜTÜPHANESİNDEN
Nereden gelişin böyle?
Dost elinden gelen sâil;
Gül yüzlümden haber söyle
Dost elinden gelen sâil.
Uğradın mı Amasya’ya
Yüz sürdün mü karşı yaya;
Vakıf oldun mu her şeye?
Dost elinden gelen sâil.
Sultan Bayezıd’a vardın mı?
Cuma namazı kıldın mı?
Sevdiğimi gördün mü?
Dost elinden gelen sâil.
Ben usandım geze geze
Ciğer yandı, döndü köze;
Bir hayırlı haber bize
Dost elinden gelen sâil.
Veli’m eydir arttı sâzem
Dünür günü intizarım;
Amasya’da kaldı yârim
Dost elinden gelen sâil.
65
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 1079)
GÖKYÜZÜNDE BÖLÜK BÖLÜK DURNALAR
AMASYA-MERZİFON
Derleyen ve notaya alan:
MUZAFFER SARISÖZEN
8.10.1946
Kimden alındığı:
ÂŞIK MUSA ASLAN
Süre
= 96
66
AMASYA TÜRKÜLERİ
GÖKYÜZÜNDE BÖLÜK BÖLÜK DURNALAR
-2-
Gökyüzünde bölük bölük durnalar, leyli leyli durnalar
Durnalar, ey durnalar, ey durnalar, ey !
Nerededir meskeniniz, eliniz, eliniz eliniz
Bir nâme yazayım yâre götürün, leyli leyli götürün
Götürün ey, götürün ey, götürün ey !
Dost eline uğrar m’ola yolunuz, yolunuz…
Telli durnam gökyüzünün gülüdür, leyli leyli gülüdür
Gülüdür ey, gülüdür ey, gülüdür ey !
Esip konducağın Bağdat elidir, elidir
Gözüm yaşı mahramalar çürüdür, leyli leyli çürüdür
Çürüdür ey, çürüdür ey, çürüdür ey !
Aşamazsan telli durnam dön geri, dön geri…
67
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 4306)
ÇAKALLAR’DAN İNER DE
AMASYA
Derleyen :
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
Kimden alındığı:
ABDULLAH ÇAKIRER
MUHLİS ORÇUN
Süre
Notaya alan:
ALTAN DEMİREL
66
Çakallar’dan iner de vermiş kömürü
Mevlâm versin Nâfiye’me ömürü
Anama da, babama da versin gafil ölümü
Aman da beyim gezdir beni, dolaştır
Ben yangınam, Nâfiye’me ulaştır
Nâfiye’min bakışları ilaçtır.
68
Çakallar’dan kesmişler de üzümü
Bana göster Nâfiye’min yüzünü
Karar verdim, almam artık sözümü
Aman da beyim gezdir beni, dolaştır
Ben yangınam, Nâfiye’me ulaştır
Nâfiye’min bakışları ilaçtır.
AMASYA TÜRKÜLERİ
KOYUN GELİYOR
ANONİM
AMASYA
Koyun geliyor, koyun da
Yavrum Kayabaşı’ndan beri de
Yavrum Kayabaşı’ndan beri.
Ben o yâri seviyom da
Yavrum on üç yaşından beri de
Yavrum on üç yaşından beri.
Delırmağın sazları da
Yavrum sarı sarı sazları da
Yavrum sarı sarı sazları.
Her kocayı beğenmez de
Yavrum şu Zuday’ın Kızları da
Yavrum şu Zuday’ın Kızları.
69
AMASYA TÜRKÜLERİ
ESMER GÜZELLERİ
AMASYA
Kimden alındığı:
AŞIK DEMİ
Derleyen ve notaya alan:
ALTAN DEMİREL
Esmer güzelleri gelip, geçerken
Taşlar inler, toprak inler, yol inler
Uzanıp ağacın dalın tutarken
Ağaç inler, yaprak inler, dal inler.
Yaz gelip de kıra çıkıp hoplarken
Bağlara varıp da çiçek toplarken
Eğilip bahçeden güller koklarken
Nergis inler, sünbül inler, gül inler.
Kalkıp göç eyledim dostun ilinden
Yine kurtulmadım elin dilinden
Kara gözlü güzel senin elinden
Dostu inler, Demî inler, kul inler.
70
AMASYA TÜRKÜLERİ
BAHÇELERDE BAMİYE
AMASYA
Kimden alındığı:
İHSAN ŞABANOĞLU
Süre
Derleyen:
BURHAN ÖZBAKIR
92
KIZ
Bahçelerde bamiye
Bayılıyom yemiye
Kız ben seni seviyom/hazediyom
Utanıyom demiye.
ERKEK
Yastık başı kırmalı
Niye bekâr durmalı
Bekâr duran gençleri/kızları
Teker teker vurmalı.
71
AMASYA TÜRKÜLERİ
BİR DEFİM VAR DERİDEN
AMASYA
Kimden alındığı:
OSMAN KEÇELİ
Derleyen ve notaya alan:
BURHAN ÖZBAKIR
Kız saçların iki kat
Bi katını bana sat
Kız anandan izin al
Bi gecede bizde yat.
Bir defim var deriden
Gel beriden, beriden
Senin derdin değil mi
Beni böyle eriden?
Çapa vurdum terledim
Çıktım seyran eyledim
Dediler yârin geldi
Koçu kurban eyledim.
72
AMASYA TÜRKÜLERİ
YAR ELMAYI TAŞLADIN MI
AMASYA-KÖYCİEZ KÖYÜ
Derleyen ve notaya alan:
BURHAN ÖZBAKIR
1985
Kimden alındığı:
MEHMET OZAN
ERKEK
KADIN
Yar elmayı taşladın mı oy oy
Düşenleri dişledin mi oy oy
Sana dünürcü yolladım yar oy
İşlemeler işledin mi oy oy…
İşlemeler tel tel oldu yar oy
Cehiz sandığıma doldu oy oy
Seni bekleyi bekleyi yar oy
Bak bende sabır mı kaldı oy oy...
Elma dalında kızarır yar oy
Bekâr oğlanlar kız alır oy oy
Seni nasıl alacağım yar oy
Baban başlığı yüz alır oy oy…
Yüz bin başlığı nederim yar oy
Kaçırırsan ben giderim oy oy
Ben seni görmediğimde yar oy
Gün günü artar kederim oy oy…
Bu Mehmet aşkınla ölür yar oy
Kaçırırsam baban bulur oy oy
Ben babanı biliyorum yar oy
Vallahi beni vurdurur oy oy…
73
AMASYA TÜRKÜLERİ
AMASYA’DA ÜZÜM VAR
AMASYA
Derleyen:
BURHAN ÖZBAKIR
Kimden alındığı:
HÜSEYİN BAKIR
Notaya alan:
ALTAN DEMİREL
Amasya’da üzüm var
Ocağında közüm var
Seni eğlemek için yâr yâr
Dokuz telli sazım var.
Ocaktaki aşından
Lokma lokma alayım
Birazıcık fazlacık yar yâr
Yanında da kalayım.
Terazinin dirhemi
Ata vururlar gemi
Seni istiyorum ben yar yar
Buna evet de emi.
74
AMASYA TÜRKÜLERİ
ACI BADEM DALLARI
AMASYA
Kimden alındığı:
NECMETTİN KUBA
Derleyen:
NECMETTİN KUBA
Acı badem dalları
Çiçek açmış kolları
Kız nereden geleyim
Annen tutmuş yolları.
Benim acı bademim
Acı değil, bal deyim
Sen bana el etmesen
Ben kimlere gideyim.
Acı badem acısın
Bu canın ilâcısın
Sen bana acımazsan
Söyle kimler acısın.
NAKARAT
Yâr yar gelişine
Tatlı tatlı gülüşüne
Ben de vallah del’oldum
Dün kapıdan geçişine.
75
Altun yüzük elinde
Sırma kemer belinde
Akşam olmuş geziyor
Yeşilırmak boyunda.
AMASYA TÜRKÜLERİ
NE SORARSIN DERDİM BANA
AMASYA
Derleyen:
BURHAN ÖZBAKIR
Kimden alındığı:
MEHMET TANRIVERDİ
Notaya alan:
ALTAN DEMİREL
Ne sorarsın derdim bana
Sana derdim dökemem ki
Kök salmış da dört bir yana
Sök desen de sökemem ki.
Haram oldu gülmek bana
Sevemedim kana kana
Bir hayırsız yâr uğruna
Gözyaşımı dökemem ki.
76
Mevlâm beni var eylemiş
Yaşamamı zor eylemiş
Talihsizlik kâr eylemiş
Yeter artık çekemem ki.
AMASYA TÜRKÜLERİ
KAR KALMADI AMASYA’NIN DAĞINDA
AMASYA
Derleyen:
BURHAN ÖZBAKIR
Kimden alındığı:
AHMET ERGÜNEŞ
Notaya alan:
ALTAN DEMİREL
Kar kalmadı Amasya’nın dağında
Top top oldu kirazları dalında
Güzelleri on üç on dört çağında.
Güldükçe güller açar al yanağında
Güldükçe ballar akar bal dudağında.
Baharda bülbülü öter neşeden
Gamzeli güzeli bakar köşeden
Bağından geçilmez mor menekşeden.
Güldükçe güller açar al yanağında
Güldükçe ballar akar bal dudağında.
77
AMASYA TÜRKÜLERİ
KINALI GELİN
AMASYA
Derleyen ve notaya alan:
BURHAN ÖZBAKIR
25.8.1985
Kimden alındığı:
HARUN YÖRGÜÇ
Kınalı gelin gel bana
Bu can kurbandır sana
Derdimi döktüm ummana
Umman taştı taşacak.
Kınalı gelin sırmalı
Kâkülleri burmalı
Bindallı kesip, sarmalı
Ceylân kaçtı kaçacak.
Kınalı gelin kop da gel
Mor bohçeni kap da gel
Bana baygın bak da gel
Sazım coştu coşacak.
78
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 52)
HALAY ÇEKİN DÜZÜLSÜN
AMASYA
Derleyen ve notaya alan:
YÜCEL PAŞMAKÇI
5.8.1972
Kimden alındığı:
HANİFE KARABIYIK
Süre
44
Halay çekin düzülsün
Sürmeli gözleri süzülsün
Haleye girmeyenin
Vurun boynundan üzülsün.
İndim nane biçmeğe
Eğildim su içmeğe
Baktım ki yâr geliyor
Kanetlendim uçmağa.
Yemenisi çatmalı
İçine gül katmalı
Yâr orada, ben burada
Nasıl yalunuz yatmalı?
.
79
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 1901)
MAİL OLDUM HÛB CEMALE
AMASYA-MERZİFON
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
8.7.1943
Kimden alındığı:
YÖRE EKİBİ
Süre
Notaya alan:
ATEŞ KÖYOĞLU
88
80
AMASYA TÜRKÜLERİ
MAİL OLDUM HÛB CEMALE
-2-
Mail oldum hûb cemale bakmıya
Şu dertli sinemi doğrar giderim
Hasiret eyleyip, mihnet çekmeden
Varıp dost eline, uğrar giderim.
Çok cahdettim, yâr hâlimden bilmedi
Niçin arzuhâlim gabul olmadı
Gusurum çok elde, vadem dolmadı
Ol sebepten gülmez, ağlar gezerim.
81
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 3800)
KİLO KİLO ELMALAR
AMASYA
Kimden alındığı:
NECMETTİN KUBA
Süre
Derleyen ve notaya alan:
NECMETTİN KUBA
208
Kilo kilo elmalar
Pazarlarda satarlar
Amasya’nın Gençleri, ley ley ley Leyla’m
Yürekleri yakarlar vay/hem okur, hem yazarlar vay.
Bahçelere kar gelir
Kilo kilo nar gelir
Amasya’nın Gençleri, ley ley ley Leyla’m
Akşam eve zor gelir vay/akşam eve er gelir vay.
Amasya’nın Bar Dağı
Bir olmazsa bir dağı
Mehmet’iyle şan dolu, ley ley ley Leyla’m
Carcurum er yatağı vay.
Penceresi perdeli
Oldum ben de bir deli
Yârim/yâre küsmüş gidiyor, ley ley ley Leyla’m
Mecnun oldum dön geri vay.
82
AMASYA TÜRKÜLERİ
BAMİYEYİ EKERİM
AMASYA
Derleyen ve notaya alan:
BURHAN ÖZBAKIR
3.4.1965
Kimden alındığı:
ZİYERE KÖYÜ FOLKLOR EKİBİ
Bamiyeyi ekerim
Sensin benim şekerim
Bu gece on ikide
Elmalıkta beklerim.
Taşı taşa vurunca
Karpuz gölde durunca
Dünyalar benim olur
O yâr bana gelince.
Amasya’da bardak var
Kız evinde çardak var
O kız benim olunca
Evliyaya adak var.
83
AMASYA TÜRKÜLERİ
BONCUK GÖZLÜ GÜZELLER
AMASYA
Derleyen ve notaya alan:
BURHAN ÖZBAKIR
16.11.1967
Kimden alındığı:
ADİL SÖZKESER
Kınalıda pabuç giyerler
Ziyere güzelleri
Uzun fistan içinde.
Boncuk gözlü güzeller
Bir arada gezerler
Yüreğimi ezerler.
Pencereyi gıynaşdu
Gözlerini oynaşdu
Mevlâm bizi gavuşdu.
Boncuk gözlü güzeller
Bir arada gezerler
Yüreğimi ezerler.
Yürüyüşte, duruşda
Oturuşta, kalkışda
Nazlı nazlı bakışta.
Boncuk gözlü güzeller
Bir arada gezerler
Yüreğimi ezerler.
84
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 2867)
KIZ PINAR BAŞINDA
AMASYA
(Höngül Höngül)
Kimden alındığı:
MUSTAFA SAÇLI
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
4.7.1943
Notaya alan:
AZİZE GÜRSES
EK BAĞLANTI :
Kız pınar başında testi de doldurur
Testinin kulpuna şahin kondurur
Kız senin yan bakışın insanı öldürür.
Kız pınar başında harmanın mı var?
Sırmanın telinden yorganın mı var?
Beni öldürmeye fermanın mı var?
BAĞLANTI
Lengo lengo, höngülde höngül
Dayanamıyom gayrı
Geceleri yalınız
Yatamıyorum gayrı.
85
AMASYA TÜRKÜLERİ
TRT: 18)
PENCEREDE PERDE BEN
AMASYA
Derleyen:
SADETTİN SÜNBÜL
1955
Kimden alındığı:
NİLÜFER GÖZTAŞ
Notaya alan:
NİDA TÜFEKÇİ
Süre
76
86
AMASYA TÜRKÜLERİ
PENCEREDE PERDE BEN
-2-
Pencerede perde ben
Yeni düştüm derde ben
Yardan evvel ölürsem baygın Hamide’m
Nasıl yatam yerde ben.
BAĞLANTI
Haydi de haydi, telleniver
Birazıcık eyleniver
Asker oldum gidiyom baygın Hamide’m
Kaderine sayıver.
Evleri görünüyor
Gönüldür yeriniyor
Çekilecek dert değil baygın Hamide’m
Mevlâm sabır veriyor.
(BAĞLANTI)
Küp içinde ireçel
İyi gün gelir geçer
Kötüye meyil verme baygın Hamide’m
Âh ile ömrün geçer.
(BAĞLANTI)
87
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 1891)
GELİN KAYNANA
AMASYA
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
6.7.1943
Notaya alan:
ATEŞ KÖYOĞLU
Kimden alındığı:
NACİYE PERİN
Süre
108
88
AMASYA TÜRKÜLERİ
GELİN KAYNANA
-2-
89
AMASYA TÜRKÜLERİ
GELİN KAYNANA
-3-
Sabah oldu gaynanam geldi
Bu ne hâlin gelin kızım dedi
Kaynanacım ciğeri kediler yedi
Oğlum gelsin, hâllesin dedi.
Öğlen dudu görümüm geldi
Nedir hâlin yenge hanım dedi
Görümcecim ciğeri kediler yedi
Âbim gelsin, görürsün dedi.
Akşam oldu kocam geldi
Getir hanım, ciğeri yiyelim dedi
Efendim ciğeri kediler yedi
Topla eşyaların, çık dışarı dedi.
Yatsıya da gaynatam geldi
Nedir halin gelin hanım dedi
Gaynatacım ciğeri kediler yedi
Çağırın, imam gelsin dedi.
Yatsıda sonu imam geldi
Bu ne hâlin gelin hanım dedi
İmam Efendi ciğeri kediler yedi
İki guruş, on para nikâhın dedi.
BAĞLANTI
Ah! O kediyi tutu tutuversem
Tüylerini yolu yoluversem
Sokağa, sokağa katıversem.
90
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 1870)
YAZI YAZDIM SOKUYA
(Küştahlı)
AMASYA-GÜMÜŞHACIKÖY
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
9.7.1943
Notaya alan:
ATEŞ KÖYOĞLU
Kimden alındığı:
KAZIM AYGÜL
Süre
118
Yazı yazdım sokuya
Gelen giden okuya
Ergen gezen güzeller
Halı, kilim dokuya
Hey Küştahlı, Küştahlı!
Oynamaya iştahlı.
Bahçanızda gül var mı?
Gül dibinde yol var mı?
Ben size geleceğim
Evinizde yer var mı?
Hey Küştahlı, Küştahlı!
Oynamaya iştahlı.
Elinde beyaz mendil
Galdır golların, galdır
Yâr yanına gelince
Sar boynuna dolandır
Hey Küştahlı, Küştahlı!
Oynamaya iştahlı.
91
AMASYA TÜRKÜLERİ
NİNNİ
AMASYA
Kimden alındığı:
ULVÎYE ÖZBAKIR
Derleyen ve notaya alan:
BURHAN ÖZBAKIR
İstanbul’da Yeşil Direk
Boyamışlar irenk irenk
Amasya’da şu Akbilek
Himmet etsin yavruma, ninni.
Gökyüzünde nûrdur, doğar
Berekettir, yere yağar
Hızırpaşa’da Kurtboğan
Himmet etsin yavruma, ninni.
Yeniayda göğe baktım
Ap ak olsun senin bahtın
Pîr İlyas’a üç mum yaktım
Himmet etsin yavruma, ninni.
Gurbetteyim her yer yalan
Bir a’sâm var, bir de abam
Büyük evliyâ Serçoban
Himmet etsin yavruma, ninni.
Duâ ettim Halkalı’ya
Hatim indirdim Kuba’ya
Gayri şefaat Hudâ’ya
Himmet etsin yavruma, ninni.
Yavrum gözleri kara
Kundak sardım dualarla
Camide Şeyh Zekeriyâ
Himmet etsin yavruma, ninni.
92
AMASYA TÜRKÜLERİ
SAMÂVER İLÂHÎSİ VE TÜRKÜSÜ
(Hüzzâm Türkü)
AMASYA
Derleyen ve notaya alan:
BURHAN ÖZBAKIR
1961
Kimden alındığı:
AMASYA FOLKLOR EKİBİ
Samâveri hâlleyleyin
Çay, şekeri bol eyleyin
Dil ü dudak bal eyleyin
Yan samâver, can samâver
Hüner senin ey samâver.
Samâveri alıştırın
Maşa ile karıştırın
Küskünleri barıştırın
Yan samâver, can samâver
Hüner senin ey samâver.
Samâverin musluğu var
İçenlerle dostluğu var
Çoban gibi ıslığı var
Yan samâver, can samâver
Hüner senin ey samâver.
93
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 4604)
YÜCE DAĞ BAŞINDA KOYUN GÜDERKEN
AMASYA
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
5.7.1943
Notaya alan:
ALTAN DEMİREL
Kimden alındığı:
DAVUT ASLAN
Süre
126
94
AMASYA TÜRKÜLERİ
YÜCE DAĞ BAŞINDA KOYUN GÜDERKEN
-2Süre
168
AMASYA TÜRKÜLERİ
YÜCE DAĞ BAŞINDA KOYUN GÜDERKEN
-3-
Yüce dağ başında koyun güderken
Salını salını suya giderken
Bülbül gül dalında sual ederken
Bir dilek diledim yar senin için.
Aşağıdan gelir yavrunun göçü
Gene nerden gelin canımın içi
Koynumda sakladım verdiğin saçı
Düşürdün dillere sevdiğim beni.
Yârin efkârından, yârin gamından
Bana bir acayip hâl oldu bugün
Benim bir derdimi bine getirdin
Yandı ciğerciğim kül oldu bugün.
Durnamın kanadı bir karış telden
Çekerim ayrılık, ne gelir elden
Garip bülbül gibi ayrıldım yardan
Bülbülüm gülmeden dur oldu bugün.
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 4595)
EVLERİ GÖRÜNÜYOR
AMASYA-BAĞLICA KÖYÜ
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ.
6.7.1943
Kimden alındığı:
MEHMET KEREMOĞLU
Notaya alan:
ALTAN DEMİREL
Süre
200
Evleri görünüyor
Gönüldür yeriniyor ey!
Çekilecek dert değil
Mevlâm sabır veriyor
Uyanamıyom anam
Dayanamıyom.
Yemenimin yeşili
Ben bulamam eşini ey!
Ayrılan kavuşmaz mı?
Sil gözünün yaşını
Uyanamıyom anam
Dayanamıyom.
Evleri yol üstüdür
Kemeri bel üstüdür ey!
Her gün gel, geç buradan
Koy desinler dostudur
Uyanamıyom anam
Dayanamıyom.
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 4602)
PINARIN BAŞINA TAŞ BEN OLAYIM
AMASYA
MERZİFON-SARIKÖY
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
7.7.1943
Kimden alındığı:
RASİM OLGUN
Notaya alan:
ALTAN DEMİREL
Süre
98
76
AMASYA TÜRKÜLERİ
PINARIN BAŞINA TAŞ BEN OLAYIM
-2Süre
100
YENNEME -YELDİRME
AMASYA TÜRKÜLERİ
PINARIN BAŞINA TAŞ BEN OLAYIM
-3-
AĞIRLAMA
Pınarın başına daş ben olayım
Ale göz üstüne gaş ben olayım
Yalınız yatana eş ben olayım
Öyl’olur, böyl’olur köylü güzeli
Al geyer, pul geyer akşamüzeri.
Galenin ardına ekeller darı
Ekeller, biçeller, edeller kârı
Yâr için saklarlar hayvayı, narı
Öyl’olur, böyl’olur iğdeli gelin
İğdesin aldırmış sevdalı gelin.
YENNEME / YELDİRME
Hey Gara Molla okuyalım, yazalım
Sırrımızı sır bilmeze düzelim
Bu yıllık da böyle yarsız gezelim.
Hey dallike dallike
Kız dallike dallike.
Dallike derler adıma
Doyamadım dadına
Dallike’nin babası
Çamura düşmüş abası
Gızın gönlü olunca
Ne halt eder babası?
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 4597)
BEN BİR ÇAKI BIÇAĞIM
AMASYA-UYGUR KÖYÜ
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
5.7.1943
Kimden alındığı:
HÜSEYİN KILIÇ
Notaya alan:
ALTAN DEMİREL
Süre
80
Ben bir çakı bıçağım
Yalan değil gerçeğim
Kim olsa sever beni
Ben bir cahil uşağım.
Sarısın seçemedim
Güzelsin geçemedim
Sevdan bir yeşil ipek
Dolaştı, açamadım.
Elma attım nar geldi
Dar sokaktan yâr geldi
İlişmeyin yârime
İki ayda bir geldi.
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 4603)
KAF U NUN HİTABI İZHÂR OLMADAN
AMASYA
Kimden alındığı:
DAVUT ASLAN
MEHMET İNAN
Süre
102
88
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
5.7.1943
Notaya alan:
ALTAN DEMİREL
AMASYA TÜRKÜLERİ
KAF U NUN HİTABI İZHÂR OLMADAN
-2-
AMASYA TÜRKÜLERİ
KAF U NUN HİTÂBI İZHÂR OLMADAN
-3-
Kaf u nun hitâbı izhâr olmadan
Biz bu kâinatın ibtidâsıyız
Kimseler vâsıl-ı dîdâr olmadan
Biz kabe kavseynin ev ednâsıyız.
Yok iken Âdem’le Hâvvâ âlemde
Hakk ile Hakk idik sırr-ı mübhemde
Bir gececik mihmân kaldık Meryem’de
Hazreti İsâ’nın öz babasıyız.
Küntü kenz sırrının olduk âgâhı
Ayn’el yakîn bildik Cemâlullahı
Ey hoca! Bizdedir sırr-ı ilâhî
Biz, Hacı Bektâş’ın fukârâsıyız.
Bize, peder dedi tıfl-ı mesîhâ
Rabbi er(i)nî diye çağırdı Mûsâ
Len terânî diyen idik Biz sana
Biz, Tûr-ı Sînâ’nın tecellâsıyız.
Zâhidâ! Aşinamız innâ fetehnâ
Harâbî kemteri serseri sanma
Bir, kılı kırk yaran kâmiliz amma
Pir Balım Sultân’ın budalasıyız.
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 4605)
GELDİĞİNİZ EVLER DOL’OLSUN NÛRDAN
(Kırklar Semâhı – Gönüller Semâhı)
AMASYA-MERZİFON
Kimden alındığı:
MUSA ASLAN
Süre
Notaya alan:
ALTAN DEMİREL
126
YÜRÜTME
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
7.7.1943
208
AMASYA TÜRKÜLERİ
GELDİĞİNİZ EVLER DOL’OLSUN NÛRDAN
(Kırklar Semâhı – Gönüller Semâhı)
-2-
AĞIRLAMA
126
AMASYA TÜRKÜLERİ
GELDİĞİNİZ EVLER DOL’OLSUN NÛRDAN
(Kırklar Semâhı – Gönüller Semâhı)
-3-
YÜRÜTME
208
AMASYA TÜRKÜLERİ
GELDİĞİNİZ EVLER DOL’OLSUN NÛRDAN
(Kırklar Semâhı – Gönüller Semâhı)
-4-
YELDİRME
88
AMASYA TÜRKÜLERİ
GELDİĞİNİZ EVLER DOL’OLSUN NURDAN
(Kırklar Semâhı – Gönüller Semâhı)
-5-
Geldiğiniz evler dol’olsun nurdan
Biz de böyle gördük uludan, pirden
Yardımcımız olsun ol şah-ı merdân
Gelsin hizmet ehli, semah eylesin.
Erenler önünde uyuyup, yattım
Güher dünyasında deryaya battım
Kırkların önünde bir semah tuttum
On iki imam şah-ı mardân önünde.
Ben de bilir idim kendi hâlimi
Şükür kokuladım cennet gülünü
Serdiler sofrayı, sundum elimi
On iki imam şâh-ı merdân önünde.
Semah eyleyenler haslar hasıdır
Semah eylemeyen Hakk’ın nesidir?
Abdal Pir Sultan’ım er nefesidir
Gelsin hizmet ehli, semah eylesin.
Ya Muhammed Mustafa
Ya Aliyel Murtaza
Hasan, Hüseyin aşkına
Yardım eyle düşküne
Zeynel Abidin aşkına
Gel derdime derman eyle.
Gel Hakk’tan dilek dile
Mehdî sahip zaman gele
Dedemoğlu secde kıla
Gel derdime derman eyle.
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 4599)
DEĞİRMEN ÖNÜNDE BİR BÖYÜK TARLA
AMASYA
Kimden alındığı:
DAVUT ASLAN
MEHMET İNAN
Süre
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ.
6.7.1943
Notaya alan:
ALTAN DEMİREL
72
Değirmen önünde bir böyük tarla
Baba ben ölüyom, parayı yolla
Gendin gelemezsen ememnen yolla
Gıyma Malik gıyma, nar danesiyim
Anamın babamın bir danesiyim.
Değirmen önünde bir sıra söğüt
Hiç ahbabım yoğmuş, vermedi öğüt
Babamın uğruna ölen bir yiğit
Gıyma Malik gıyma, nar danesiyim
Anamın babamın bir danesiyim.
AMASYA TÜRKÜLERİ
(AMASYA’NIN
ELMASI
AMASYA
Derleyen:
BURHAN ÖZBAKIR
1961
Kimden alındığı:
İSMAİL ACARDAĞ
SADETTİN SÜNBÜL
Notaya alan:
ALTAN DEMİREL
Amasya’nın elması
Elmaların en hası
Sen dururken neyleyim
Pırlantayı, elması.
Elmalıkta buluşak
Ak elleri yumuşak
Görünme gel annene
Gizli gizli konuşak.
Elmaları soyarım
Ben gönlüne uyarım
Beni kabul etmezsen
Gençliğime kıyarım.
111
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 4500)
AMASYALI, ZİLELİ
AMASYA-GÜMÜŞHACIKÖY
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
13.7.1943
Kimden alındığı:
ARİF ÇEVİK
Notaya alan:
ALTAN DEMİREL
Süre
112
92
Amasyalı, Zileli
Pınarları lüleli de, yâr yâr
Pınara bir kız gelmiş
Eli kolu kınalı da, yâr yâr.
Karatavuk kaçıyor
Kanadını açıyor da, yâr yâr
Bildir ki sevdiğim yâr
Bu yıl benden kaçıyor da, yâr yâr.
Altını bozdurayım
Sıraya dizdireyim de, yâr yâr
Elma armut değilsin
Cebimde gezdireyim de, yâr yâr.
Üzüm koydum sepete
Yar oturur tepede de, yâr yâr
Ben bir yeni yâr sevdim
Şan olsun memlekete de, yâr yâr.
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 41610)
DELİ GÖNÜL
Derleyenler:
HARUN YÖRGÜÇ
BURHAN ÖZBAKIR
1.11.1981
AMASYA
Bahtın kara olsa, sen kara olma
Kara defterleri açma, gel açma
Fanidir bu dünya bir gün duracak
Acele edip de uçma, gel uçma.
Bu hanın bulunur iki kapısı
Su, hava, at, toprak, taştan yapısı
Kimseye verilmez yüce tapusu
Sen de misafirsin kaçma, gel kaçma.
113
AMASYA TÜRKÜLERİ
TRT: 4600)
GELİNE BAKIN GELİNE
(Kına Havası)
AMASYA
Kimden alındığı:
NACİYE PERİN
114
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
6.7.1943
Notaya alan:
ALTAN DEMİREL
AMASYA TÜRKÜLERİ
GELİNE BAKIN GELİNE
(Kına Havası)
-2-
AMASYA TÜRKÜLERİ
GELİNE BAKIN GELİNE
(Kına Havası)
-3-
BAĞLANTI
Geline bakın, geline
Kınalar yakmış eline
Gören maşallah desin
Nazar değmesin geline.
Biner atın iyisine
Gider yolun kıyısına
Selâm edin dayısına
Kızım kınan kutlu olsun.
(BAĞLANTI)
Tuz kabını tuzsuz koyan
Anasını kızsız koyan
Koca evi ıssız koyan
Kızım kınan kutlu olsun.
(BAĞLANTI)
.
Kız anası, kız anası
Hani bunun öz anası
Bak kızın gelin oluyor
Gel ağla, kızın anası.
(BAĞLANTI)
AMASYA TÜRKÜLERİ
EY HIZARA HIZARA
AMASYA
Derleyen ve notaya alan:
BURHAN ÖZBAKIR
20.11.1965
Ey, hızara hızara!
Dalda kiraz kızara
Ana, çağım geçiyor
Durma, bana kız ara.
Şu dağda ot bitmez mi?
Süpürseler gitmez mi?
Bir yiğidin kazancı
On beş kıza yetmez mi?
Ay doğar, ara düşer
Keklikler tura düşer
Nerde güzel var ise
Güzel çirkine düşer.
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 4598)
ÂDEM HAVVA’YI YARATTI
(Kına Havası)
AMASYA
Kimden alındığı:
FATMA SAMSUN
Süre
= 208
Derleyen:
MUZAFFERSARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
4.7.1943
Notaya alan:
ALTAN DEMİREL
AMASYA TÜRKÜLERİ
ADEM HÂVVÂ’YI YARATTI
-2-
Âdem Havva’yı yarattı
Âdem Havva’ya el uzattı
Hak Teâlâ’dan nidâ erdi
Havva Ana’yı gelin ettiler
Cennette düğün ettiler.
Üç melek ortaya çıkarttılar
Yakut, mücevher taktılar
Yüzünün nikabını açtılar
Havva Ana’yı gelin ettiler
Cennette düğün ettiler.
Eline gına yaktılar
Gözüne sürme çekdiler
Yanağına keküller kestiler
Havva Ana’yı gelin ettiler
Cennette düğün ettiler.
İnci takdılar boynuna
Verdiler Âdem Ata’nın koynuna
Dünya gelmedi aynına
Havva Ana’yı gelin ettiler
Cennette düğün ettiler.
AMASYA TÜRKÜLERİ
KULLUK BENİM OLSUN
AMASYA-EBEMÜ KÖYÜ
Kimden alındığı:
ÂŞIK FEDAÎ
Derleyen:
NECMETTİN KUBA
1953
AMASYA TÜRKÜLERİ
KULLUK BENİM OLSUN
-2-
Gel gardaş seninle mansûb bölüşek
Kulluk benim olsun, sultanlık senin
Muhabbeti tatlı tatlı konuşak
Kulluk benim olsun, sultanlık senin.
Seyreyledim yedinci kat gökleri
Kış-borandan aşamadım belleri
Yurt, vatan edindim engin yerleri
Kulluk benim olsun, sultanlık senin.
Yüksek saraylara ıraktan bakarım
İçine girmem, düşem deyu korkarım
İlm-i ledün kitabını okurum
Kulluk benim olsun, sultanlık senin.
Bana bu dünyada dervişlik yeter
Gerçekler şal giyer, atlası atar
Her türlü mahsulât turâbda biter
Kulluk benim olsun, sultanlık senin.
Dünyada saltanat kaydın çekmeyiz
Dost bağında ham meyveyi dökmeyiz
Kusur tarlasına tohum ekmeyiz
Kulluk benim olsun, sultanlık senin.
Fedaî dünyada davâdan geçti
Bir pîrin elinden bâdeyi içti
Kur’a attım talihim fakîre düştü
Kulluk benim olsun, sultanlık senin.
121
AMASYA TÜRKÜLERİ
(TRT: 1816)
SELÂM VERDİK KADEM BASTIK
AMASYA-MERZİFON
Kimden alındığı:
ÂŞIK MUSA ASLAN
Süre
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
Notaya alan:
MUZAFFER SARISÖZEN
208
122
SELÂM VERDİK KADEM BASTIK
-2-
Ah aman! Selâm verdik, kadem bastık bu yere
Söyle âşık, bu kâmiller yeridir
Kurban olam yanındaki şu pîr’e
Söyle kardeş, bu kâmiller yeridir
Yâr yâr nâzenim
Yâr yâr güzelim
Yâr yâr, bir eylen eylen.
Ah aman! Cehteyle ki, kâmillere yetesin
Metaını kıymetiyle satasın
Erbabının nasîhatın tutasın
Söyle kardeş, bu kâmiller yeridir
Yâr yâr nâzenim
Yâr yâr güzelim
Yâr yâr, bir eylen eylen.
Ah aman! Osmanî’yim, pirden dolu içerim
Dört Kitab’ın manasını seçerim
Ağzımdan, dilimden cevher saçarım
Ben de bildim, bu kâmiller yeridir
Yâr yâr nâzenim
Yâr yâr güzelim
Yâr yâr, bir eylen eylen.
(TRT: 4250)
BUGÜN BENİM EFKÂRIM VAR
AMASYA
Derleyen:
SABÂHAT AKKİRAZ
Kimden alındığı:
ÂŞIK ÖZLEMİ
Notaya alanlar:
ERDEM ÇALIŞKANEL
ALTAN DEMİREL
BUGÜN BENİM EFKÂRIM VAR
-2-
BUGÜN BENİM EFKÂRIM VAR
-3-
Bugün benim efkârım var, zarım var
Değme felek, değme telime benim
Gülyüzlü cananı elden aldırdım
Ecel oku değdi gülüme benim
Değme felek, değme telime benim
Değme zalim, değme telime benim.
Lokman Hekim gelse sarmaz yarayı
Hilebaz dostunan açtım arayı
Ne köşkümü koydu, ne de sarayı
Baykuşlar tünedi dalıma benim
Değme felek, değme telime benim
Değme zalim, değme telime benim.
Özlemî’yem, başım dumanlı dağlar
Gözlerim yaşlı da, içim kan ağlar
Güz ayları geldi, bozuldu bağlar
Hazan yeli değdi gülüme benim
Değme felek, değme gülüme benim
Değme zalim, değme gülüme benim.
AMASYA’NIN ELMASI
AMASYA
Kaynak kişi:
BURHAN ÖZBAKIR
Derleyen:
NECMETTİN KUBA
1958
Amasya’nın elması
Elmaların en hası
Sen dururken neyleyim
Pırlantayı, elması.
Çakallar Bağı bizim
Bamyalar dizim dizim
Ne dedim de küstürdüm
Kurusun ağzım, dilim.
Geçtim Ferhat Dağı’ndan
Su aldım ırmağından
Kale’de karşılaştım
Ça y içtim bardağından.
Aman güzel, ben yandım
Benim olursun sandım
Aman güzel ben yandım.
Ben sana nasıl kandım. (nerden kandım)
TRT: 1900)
E’LEN SANA
(Sümmânî Ağzı)
AMASYA
MERZİFON-HAYRETTİN KÖYÜ
Kimden alındığı:
HÜSEYİN ONKAR
Süre
= 190
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
7.7.1943
Notaya alan:
ATEŞ KÖYOĞLU
E’LEN SANA
-2-
E’len sana bir nasihat ideyim
Hatırdan, gönülden geçici olma
Yiğidin başına bir hâl gelince
Hâlin nâdenlere açıcı olma.
Arif ol, mecliste kelâmı dinle
El ikin söylerse, sen birin söyle
Elinden geldikçe, sen eylik eyle
Darılıb da, başa gakıcı olma.
El ârifdir, gözedirler fendini
Dağıdırlar duzağını, bendini
Alçaklara otur, gözet kendini
Gatı, yükseklerden uçucu olma.
(TRT: 2701)
BAHÇIYA GETİRDİ
AMASYA-MERZİFON
Kimden alındığı:
ÂŞIK MUSA ASLAN
Süre
= 76
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
9.7.1943
Notaya alan:
İSMET AKYOL
BAHÇIYA GETİRDİ
-2-
Bahçıya getirdi bir cânân bizi
Gördüm, o bahçanın gülleri serhoş
Eser bâd-ı sabah, yağar yağmur
Salınır selvinin dalları, serhoş.
Böğün yâr geliyor, gör, bak üstüne
Hiç bakmıyor yârenine, dostuna
Yaz gelince çayır çimen üstüne
Çayırın, çimenin elleri serhoş.
(TRT: 1899)
BENDE ÇIKTIM FODULLU’NUN ÜSTÜNE
(Kız ile Oğlan)
AMASYA
MERZİFON-HAYRETTİN KÖYÜ
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
7.7.1943
Kimden alındığı:
HÜSEYİN ONKAR
Notaya alan:
ATEŞ KÖYOĞLU
Süre
= 200
BENDE ÇIKTIM FODULLU’NUN ÜSTÜNE
-2-
BENDE ÇIKTIM FODULLU’NUN ÜSTÜNE
-3-
ERKEK
KADIN
Bende çıkdım Fodullu’nun üstüne ey
Şahin gibi oturmuşdu postuna ey
Guşluk mehelleri punar üstüne ey
Bir su gönder gız, tasınan tasınan.
Var git oğlan, var git, deli olmuşsun
Deli değil, sen meylini bulmuşsun
El sözüne uymuş, buraya gelmişsin
Canım çıksa, suyu vermem tasınan.
ERKEK
KADIN
Çokdan beri at üstünde dururum ey
Ya suyu alır ya burada ölürüm ey
Çeker seni guburunan vururum
Bir su gönder gız, tasınan tasınan.
Hiç bu emanete hile olur mu?
Dost olan, dost gusuruna galur mu?
Oğlan! Çal bakalım, gubur alur mu?
Canım çıksa, suyu vermem tasınan.
ERKEK
KADIN
Acı demem, ben bu sudan içerim ey
Türkmen olur, yaylalara göçerim ey
Gız seni şimdi palaynan biçerim ey
Bir su gönder gız, tasınan tasınan.
Terzi olan türlü biçer libâyı
Oğlan başıma yığdın obayı
Su yerine şimdi içersin ağıyı
Canım çıksa, suyu vermem tasınan.
FARAVGA’NIN BÜKLERİ
AMASYA
TAŞOVA-ALPASLAN KASABASI
Kimden alındığı:
CAVİT MEŞHUR
Derleyen ve notaya alan:
ARİF MEŞHUR
Faravga’nın bükleri Gülüm kurutmam seni
Ayvam dalda ham kaldı
Ötüyor gügükleri de Suda çürütmem seni de
Benim burda nem kaldı da
Ötüyor gügükleri
Suda çürütmem seni
Benim burda nem kaldı
Ah, yine aklıma geldi
Ah, yedi yıl ayrı gezsek
Ah, şu benim garip gönül
O yârin dedikleri de Yine unutmam seni de
Yıkıldı viran kaldı da
O yârin dedikleri.
Yine unutmam seni.
Yıkıldı virân kaldı.
(TRT: 1804)
EŞİMDEN AYRILDIM YAMANDIR HÂLİM
AMASYA-MERZİFON
Kimden alındığı:
ÂŞIK HAYDAR ASLAN
Süre
69
Derleyen ve notaya alan:
NİDA TÜFEKÇİ
10.11.1959
EŞİMDEN AYRILDIM YAMANDIR HÂLİM
-2–
Eşimden ayrıldım yamandır hâlim
Âdettir, âşığın hâli böyl’olur
Yâr fikrimi çaldı, çevrildi yolum
Mecnun dedikleri deli böyl’olur.
Câna ilâc imiş aşkın zirâbı
Bülbül gül dalında çeker gülâbı
Beni mesteyledi aşkın şarabı
Dost elinden gelen dolu da böyl’olur.
Mürai olanlar bu sırra ermez
Göğsünde iman olan âşığa kıymaz
Yanına yaklaşan kokuna doymaz
Firdevs-i Âlâ’nın da gülü böyl’olur.
“Teslim Abdal’dan”
BADE KOYDUM FİNCANA
AMASYA
Kimden alındığı:
NECMETTİN KUBA
Derleyen:
NECMETTİN KUBA
BADE KOYDUM FİNCANA
-2-
Bade koydum fincana
Canlar kurban o cana
Ne ben öldüm kurtuldum
Ne sen geldin imana
(Ne sen geldin bu yana).
Fincana bade koydum
Yâr okudu, ben duydum
O yârin ninnisiyle
Kollarında uyudum
(Dizlerinde uyudum).
Fallar, fallar içinde
Yârim bu fal içinde
Bu can sana fedadır
(Neco’n sana kurbandır)
Şu Amasya içinde.
BAĞLANTI
Hey güllüm gel, kuş dillim gel
Ben buradan gidiyom
Düş peşime, sen de gel.
KÖPRÜBAŞININ GÜLLERİ
AMASYA
Derleyen:
NECMETTİN KUBA
1958
KÖPRÜBAŞININ GÜLLERİ
-2-
“Kuş Köprü” başının gülleri
Şak şak öter bülbülleri
Kızım senin yüzünden
Düşman ettim elleri.
“Üçler Köprü” de durma
Saçları burma burma/sırma sırma
Öldürürsen sen öldür
Yâr başkasına vurdurma.
“Alçak Köprü” bu mudur?
Altındaki su mudur?
Ben mektubum gönderdim
Son cevabın bu mudur?
“Tahta Köprü” yü sel aldı
Yârim karşıda kaldı
Koşup seni kurtaram
Aklım şelvende kaldı.
“Hükûmet Köprü” taşı
Kalemdir gözü kaşı
Kız ben sana gelecem
Karakol tutmuş başı.
“Çağlan Köprü” Çalan
Kendim Meydân Bağlı’yam
Bir kara göz yâriyem
Gidip kime ağlayam?
BAĞLANTI
Yağmur düştü kilime
Elim değdi eline
Gelburadan/berâber kaçalım
Düştük âlem diline.
Irmak/seller aldı götürdü
Helvacı’yı süpürdü
Sen karşıda, ben burda
Bu dert beni bitirdi.
(TRT: 1898)
AMASYA’NIN DAĞLARI
AMASYA
Kimden alındığı:
ABDULLAH ÇAKIRER
MUHLİS ORÇUN
Süre
73
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
4.7.1947
Notaya alan:
ATEŞ KÖYOĞLU
AMASYA’NIN DAĞLARI
-2-
BAĞLANTI
Amasya’nın dağları
Üzümlüdür bağları
Pek hoşuma gidiyor
Saçlarının bağları.
Haydi haydi cimdallı
Kızlar giyer bindallı
Gönül güzele bağlı
Şimdi kızlar ilvanlı.
Köşebaşı meyhâne
Asmadandır kapusu
Ben gözüme aldırdım
On beş sene mapusu.
(TRT: 675)
DAĞDAN KESTİM ÇINARI
AMASYA
TAŞOVA-ALPASLAN KÖYÜ
Kimden alındığı :
KADİR ÇAKIRTAŞ
Derleyen ve notaya alan:
ÂRİF MEŞHÛR
DAĞDAN KESTİM ÇINARI
-2-
Dağdan kestim çınarı
Yavrum çınarın dalı sarı
Ağlamaktan kurudu
Yavrum gözlerimin pınarı
Uyanamıyom yavrum, uyanamıyom
Bende bu gurbetliğe dayanamıyom.
Ay doğar ayazlanır
Yavrum gün doğar beyazlanır
O yâr beni görünce
Yavrum hem güler, hem nazlanır
Yangın bacalar gibi yanıp tütmeli
Bu sevdanın elinden nere gitmeli.
Kapıdan dışa baktım
Yavrum bir bölük kuşa baktım
Ne hayırsız yâridir
Yavrum arkandan boşa baktım
Öyl’olsun da kömür gözlüm öyl’olsun
Heder etme, bu yıllık da böyl’olsun.
(TRT: 51)
KARŞIDADIR EVLERİ
AMASYA
Kimden alındığı:
YÖRE EKİBİ
Süre
60
Derleyen ve notaya alan:
YÜCEL PAŞMAKÇI
1972
KARŞIDADIR EVLERİ
-2Karşıdadır evleri hele yandım
Yayılır develeri, diley diley, sallan da gel.
Oturmuş inek sağar hele yandım
Terlemiş sineleri, diley diley, sallan da gel.
Köprüden geçemiyom hele yandım
Düş gördüm seçemiyom, diley diley, sallan da gel.
Sen benden geçtin amma hele yandım
Ben senden geçemiyom, diley diley, sallan da gel.
SABAH OLMUŞ
AMASYA
Sabah olmuş, karşı bele gün vurmuş
Ne uyursun güzel Hatçe’m, kalksana
Tere batmış tüm bedenim sel gibi
Şu ocağı bir an evvel yaksana.
Derleyen ve notaya alan:
HARUN YÖRGÜÇ
BURHAN ÖZBAKIR
10.1.1965
Var mı senden güzel bu köy içinde
Yoktur billâh ne Hind’inde, ne Çin’de
Mor bandiği bi yol daha giyin de
Ceylân gibi sen karşıma çıksana.
YEŞİL HIYAR
AMASYA
TAŞOVA-ALPASLAN KASABASI
Kimden alındığı:
AYAZ DURMUŞ KESKİN
Derleyen ve notaya alan:
ARİF MEŞHUR
Yeşil hıyar soyulmaz
Muhabbete doyulmaz
Güzel senin sadândan
Gece uyku uyunmaz.
Bahçede yeşil hıyar
Boyu boyuma uyar
Güzel geçme karşımdan
Korkarım, herkes duyar.
Elinde kısa nacak
Ot toplar kucak kucak
Gel yârim eylenelim
Dünya kime kalacak.
YEŞİL AKAR AMASYA’NIN IRMAĞI
AMASYA
Kimden alındığı:
NECATİ KARAÇALTI
Yeşil akar Amasya’nın ırmağı
Amasya’dır güzellerin oymağı
Emine’dir yaylaların kaymağı
Gel Emine’m gidelim yaylalara.
Derleyen ve notaya alan:
BURHAN ÖZBAKIR
11.10.1967
Yazı Bağı bağların en güzeli
Gızlar söyler bu bağlarda gazeli
Emine’dir yaylaların güzeli
Gel Emine’m gidelim yaylalara.
KEŞKEĞİ VUR FIRINA
AMASYA-TOKLUCA KÖYÜ
Derleyen:
BURHAN ÖZBAKIR
Kimden alındığı:
HARUN YÖRGÜÇ
Notaya alan:
ALTAN DEMİREL
Keşkeği vur fırına
Pişiversin yarına
Yalnız yeme Fadime’m
Haber et dostlarına.
İşkefen pek yumuşak
Gerdanın pamukdan ak
Ne hâldeyim bir bilsen
Şu yanan sîneme bak.
Hasuda sermedin mi ?
Göz ettim görmedin mi ?
Beni bin kez öldürdün
Sen hâlâ ölmedin mi ?
NEYLERSİN
AMASYA
Kimden alındığı:
NECMETTİN KUBA
Derleyen ve notaya alan:
NECMETTİN KUBA
Sana bir nasihat edeyim gönül
Sen seni ıslah et, eli neylersin
Aklını başına dereyim gönül
Havâ-i ser esen yeli neylersin.
Allâm’el esmanın kitabın oku
Bu ledün ilmini bilmez kör fakı
Bülbül olup vahdet bağında şakı
Fena dârındaki gülü neylersin.
Etme kimse ile her kez kîl ü kal
Serkeşlik eyleyip olma ber ü bal
Bir tarikata sülûk eyle, menzil al
Eğri büğrü giden yolu neylersin.
Gerçeğin nutkunu hak bilip hakla
Aldığın esrarı canında sakla
Her çaya uğrama, geçidin yokla
Dibi görünmedik gölü neylersin.
Ey Fedaî! Görür gerçeğin gözü
Erenler seçerler sıyrıyı, yüzü
Kendünde baldurur gerçeğin sözü
Arının verdiği balı neylersin.
(TRT: 670)
KIŞLANIN ÜSTÜNE KURDUM İSKELE
(Asker Ağıtı)
AMASYA-TAŞOVA
Kimden alındığı:
ALTAN DEMİROK
Derleyen ve notaya alan:
ŞENEL ÖNALDI
Kışlanın üstüne kurdum iskele
On sekiz yaşımda geldim askere
Üç yıl demeyince, vermez tezkere
Bu sebepten arz ederim ben de sılamı.
Anam ağlama, ciğer dağlama
Attın beni gurbete, mekân bağlama.
Kışlanın önünde bir pınar akar
Oturmuş askerler, çamaşır yıkar
Sılada sevdiğim yollara bakar
Bu sebepten arz ederim ben de sılamı.
Anam ağlama, ciğer dağlama
Attın beni gurbete, mekân bağlama.
(TRT: 4601)
ÇIKDIM GAVAK DALINA
AMASYA
MERZİFON-SARIKÖY
Derleyen:
MUZAFFER SARISÖZEN
ANK. DEV. KON. ARŞİVİ
7.7.1943
Kimden alındığı:
HAMDULLAH YILMAZ
Notaya alan:
Süre
ALTAN DEMİREL
96
Çıkdım gavak dalına
Dalını budakladım
Annesinin yanında
Kızını gucakladım.
Yaylanın çimeninde
Oğlaklar/koyunlar meleşiyor
Yârimin dudakları
Benimle söyleşiyor.
BAĞLANTI
Ey Sarıgız, Sarıgız!
Sen tavuk ol, ben horoz
Sen orada, ben burda
Duramıyom yalınız.
TURÂB OL GÖNÜL
AMASYA-EBEMÜ KÖYÜ
:
Deyiş:
ÂŞIK FEDAÎ
Derleyen
NECMETTİN KUBA
1964
Kimden alındığı:
NECMETTİN KUBA
Sana bir nasihat verem
Turâb ol gönül, turâb ol
Aklını başına derem
Turâb ol gönül, turâb ol.
Ko sana kötü desinler
Rızkını alıp yesinler
Ayaklarda çiğnesinler
Turâb ol gönül, turâb ol.
Ey Fedaî, Ol irşâd
Bu gidişin sonu berbâd
Bir harabe, külhanda yat
Turâb ol gönül, turâb ol.
AMASYA’DA BAHAR
(Hüseynî Türkü)
AMASYA
Güfte:
HARUN YÖRGÜÇ
Usûlü : Düyek
Beste:
KAYHAN ŞENTİN
AMASYA’DA BAHÂR
(Hüseynî Türkü)
-2-
Yeşilırmak ne akarsın boşuna
Seninde mi bahar vurdu başına
Ferhat yazmış büyük aşkı taşına
Şirin diye dağ seslenir bu ilde.
Kayasında kargapabuç bitiyor
Zarzalaklar dört bir yana yetiyor
Mis kokusu canlara can katıyor
Cennet yolları birleşir bu ilde.
Uzun olur Amasya’nın hazanı
Burhan döğer som bakırdan kazanı
Çil kekliği, ılganusu, sazanı
Ozan olup söyleşirler bu ilde.
Çakallar’da mor sünbüller açıyor
Menevcerle bir döşekte yatıyor
Karakiraz, dalbastıya çetiyor
Yılda iki ürün devşir bu ilde.
Mart dokuzu gel Kırklar’a çıkalım
Sevdalılar duasına bakalım
Abrul beşte kınasını yakalım
Hızır, İlyas’la hâlleşir bu ilde.
Badem gözlüm çok naz etme, gel beri
Şu Harun’u delirtme artık he’ri
Bağa varıp yakak semaverleri
Gönül feraha erişir bu ilde.
AMASYA TAMÎMİ MARŞI
(Hüseynî)
Güfte: HARUN YÖRGÜÇ
Beste: BURHAN ÖZBAKIR
Usûlü: Sofyan
Ulusal Kurtuluş’un ilk yazılı belgesi
Yazıldı Amasya’da, bir haziran gecesi.
Yaşlısı, kocasıyla; hacısı, hocasıyla
Görülmemiş coşkuyla, karşıladı cümlesi.
Paşam! Biz emrindeyiz, bütünleşmiş kitleyiz
Ve de hep izindeyiz; yaşanmadı böylesi.
Hoca Kâmil Efendi hutbede: Vatan! Dedi
Bütün câmi inledi, kurtuluştu ötesi.
Hemşehrim samimîdir, vatan’ın hâdimidir
Amasya Tamimi’dir özgürlüğün belgesi.
On İki Haziran’da, zaman durdu o anda
Şimşek çaktı vatan’da, işte Millet’in sesi.
AMASYA TAMÎMİ MARŞI
Güfte: HARUN YÖRGÜÇ
Beste: BURHAN ÖZBAKIR
Ulusal Kurtuluş’un ilk yazılı belgesi
Yazıldı Amasya’da, bir haziran gecesi.
Yaşlısı, kocasıyla; hacısı, hocasıyla
Görülmemiş coşkuyla, karşıladı cümlesi.
Paşam! Biz emrindeyiz, bütünleşmiş kitleyiz
Ve de hep izindeyiz; yaşanmadı böylesi.
Hoca Kâmil Efendi hutbede: Vatan! Dedi
Bütün cami inledi, kurtuluştu ötesi.
Hemşehrim samimîdir, vatan’ın hadimidir
Amasya Tamimi’dir özgürlüğün belgesi.
On İki Haziran’da, zaman durdu o anda
Şimşek çaktı vatan’da, işte Millet’in sesi.
(TRT: 470)
BABAYİĞİT OYUN HAVASI
AMASYA-MERZİFON
Kimden alındığı:
YÖRE EKİBİ
Süre
= 116
Notaya alan:
FERHAT DURMUŞ
20.11.1991
BABAYİĞİT OYUN HAVASI
-2-
85
(TRT: 135)
MERZİFON KARŞILAMASI
AMASYA-MERZİFON
Süre
86
104
Derleyen ve notaya alan:
NEJAD BUHARA
MERZİFON KARŞILAMASI
-2-
BİRİNCİLİK OYUN HAVASI
AMASYA
alan: Kimden alındığı:
YÖRE EKİBİ
Derleyen ve notaya
BURHAN ÖZBAKIR
10.10.1985
(TRT: 91)
BİLDİŞ OYUN HAVASI
AMASYA
Kimden alındığı:
CUMA NACAK
Derleyen ve notaya alan:
MUZAFFER SARISÖZEN
(TRT: 125)
PAÇALI
AMASYA
Kimden alındığı:
MUHARREM SORGU
SABRİ TINASTEPE
Derleyen ve notaya alan:
MUZAFFER SARISÖZEN
İÇİNDEKİLER
Âdem Havva’yı yarattı ........................................................................................... 128
Acı badem dalları .................................................................................................... 83
Amasya Tamîmi Marşı (hüseynî) ........................................................................... 168
Amasya Tamîmi Marşı ........................................................................................... 169
Amasya Tamîmi Marşı ........................................................................................... 123
Amasya’da bahar .................................................................................................. 166
Amasya’da üzüm var ............................................................................................... 82
Amasyalı, Zileli ...................................................................................................... 122
Amasya’nın dağları ................................................................................................ 152
Amasya’nın elması ................................................................................................ 121
Amasya’nın elması ................................................................................................ 137
Anadan babadan ayrı .............................................................................................. 52
Babayiğit Oyun Havası .......................................................................................... 170
Bade koydum fincana ............................................................................................ 148
Bahçelerde bamiye .................................................................................................. 79
Bahçıya getirdi ...................................................................................................... 140
Bamiyeyi ekerim ...................................................................................................... 93
Bana cevreyleyip ..................................................................................................... 51
Ben bir çakı bıçağım .............................................................................................. 111
Bende çıktım Fodullu’nun üstüne .......................................................................... 142
Bildiş Oyun Havası ................................................................................................ 175
Bir defim var deriden ............................................................................................... 80
Birincilik Oyun Havası ........................................................................................... 174
Boncuk gözlü güzeller ............................................................................................. 94
Bulguru kaynatırlar (Kenân’ım) ................................................................................ 60
Bugün benim efkârım var ...................................................................................... 134
Çakallar’dan iner de vermiş kömürü ........................................................................ 76
Çıkdım gavak dalına .............................................................................................. 164
Çıktım yaylaları gezdim ........................................................................................... 54
Dağdan kestim çınarı ............................................................................................ 154
Dedem beni bir bahçıya gönderdi ........................................................................... 56
Değirmen önünde bir böyük tarla .......................................................................... 120
Deli gönül .............................................................................................................. 123
Dem be dem ............................................................................................................ 64
Dost elinden gelen sâil ............................................................................................ 73
Dostun bahçasına girsem ........................................................................................ 59
Elen sana .............................................................................................................. 138
Elinde su testisi ....................................................................................................... 50
Esmer güzelleri ....................................................................................................... 78
Eşimden ayrıldım yamandır hâlim ......................................................................... 146
Evleri görünüyor .................................................................................................... 107
Evlerine vardım kapı sürgülü ................................................................................... 46
Ey hızara hızara .................................................................................................... 127
Faravga’nın bükleri ................................................................................................ 145
Felek şâd olacak günün görmedim ......................................................................... 43
Geldiğiniz evler dol’olsun nûrdan .......................................................................... 115
Gelin kaynana ......................................................................................................... 98
Geline bakın geline ................................................................................................ 124
Gelmiş iken bu elleri gezerim .................................................................................. 70
Gidersen göndüreyim .............................................................................................. 74
Gidiyom deme bana ................................................................................................ 68
Gökyüzünde bölük bölük durnalar ........................................................................... 74
Halay çekin düzülsün .............................................................................................. 89
Hay edüben meydân .............................................................................................. 60
Her gün çeşme başına ............................................................................................ 67
İnce çayır biçilmez ................................................................................................... 58
Kaf u nun hitabı izhâr olmadan .............................................................................. 112
Kar kalmadı Amasya’nın dağında ............................................................................ 87
Karşıdadır evleri .................................................................................................... 156
Keşkeği vur fırına .................................................................................................. 161
Kınalı gelin .............................................................................................................. 88
Kışlanın üstüne kurdum iskele .............................................................................. 163
Kız pınar başında .................................................................................................... 95
Kilo kilo elmalar ....................................................................................................... 92
Koyun geliyor .......................................................................................................... 77
Köprübaşının gülleri .............................................................................................. 150
Kulluk benim olsun ................................................................................................ 130
Mail oldum hûb cemâle ........................................................................................... 90
Merzifon Karşılaması ............................................................................................. 172
Meyrem suya gidiyor ............................................................................................... 66
Ne sorarsın derdim bana ......................................................................................... 86
Neylersin ............................................................................................................... 162
Ninni ...................................................................................................................... 102
Paçalı Oyun Havası ............................................................................................... 176
Pencerede perde ben .............................................................................................. 96
Pınarın başına taş ben olayım ............................................................................... 108
Sabah olmuş ......................................................................................................... 158
Sabahtan uğradım ................................................................................................... 48
Samâver İlâhîsi ..................................................................................................... 103
Selâm verdik, kadem bastık .................................................................................. 132
Tek kapıdan çıktım yüzüm peçeli ............................................................................ 84
Tokat’ın Mezerliği .................................................................................................... 62
Turâb ol gönül ....................................................................................................... 165
Yâr elmayı taşladın mı ............................................................................................. 81
Yazı yazdım sokuya (Küştahlı) .............................................................................. 101
Yeşil hıyar .............................................................................................................. 159
Yeşil akar .............................................................................................................. 160
Yüce dağ başında koyun güderken ....................................................................... 104
Zilha Gelin (Kızılırmak) ............................................................................................ 44

Benzer belgeler