amasya t ü rk ü ler i
Transkript
amasya t ü rk ü ler i
AMASYA TÜRKÜLERİ AMASYA BELEDİYESİ KÜLTÜR YAYINLARI AMASYA TÜRKÜLERİ Burhan ÖZBAKIR - Sadettin Tahir SÜNBÜL 2007 İSTANBUL 1 AMASYA TÜRKÜLERİ ISBN : Yayınlayan: T.C. AMASYA BELEDİYESİ AMASYA VAKFI YAYIN KURULU TARAFINDAN HAZIRLANMIŞTIR (Türküler, mahalli sanatçılardan ve TRT arşivinden derlenmiştir) Nota yazıları Zeki YILMAZ Kapak: Hüseyin MENÇ BİRİNCİ BASKI 1988 İKİNCİ BASKI 2007 Amasya İrtibat: Amasya Belediyesi Santral: 0 358 218 80 00 Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü : 0 358 218 80 20 Faks: 0 358 218 32 86 Veb Site: www. amasya.bel.tr. Vakıf İrtibat: Amasya Sosyal Yardımlaşma, Dayanışma Ve Tanıtma Vakfı MERKEZ: Hasanpaşa, Hacı Necip Usta Sokak No:3 KADIKÖY-İSTANBUL Tlf : 0 216 330 31 96 - 0 216 346 27 45 - Faks: 0.216.336 05 95 Şube: Mustafa Kemâlpaşa Bulvarı No:30/1 AMASYA Tlf: 0.358 212 37 32 Mail: [email protected] - Veb site: www.amasyavakfi.org Matbaa-cilt: ANADOLU MATBAA SANAYİ TİC. LTD. ŞTİ.. Yüzyıl mah. Veysel Karani cad. 10 sokak No:36 Bağcılar-ISTANBUL 2 AMASYA TÜRKÜLERİ AMASYA TÜRKÜLERİ 3 AMASYA TÜRKÜLERİ 4 AMASYA TÜRKÜLERİ “Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir” “Eğer mevzu-i bahs olan hayat insan Hayatı ise, mûsıkî behemehal vardır. Mûsıkîsiz hayat zaten mevcut olamaz. Mûsıkî hayatın neş’esi, ruhu, süruru ve her şeyidir” Mustafa Kemâl ATATÜRK 5 AMASYA TÜRKÜLERİ 6 AMASYA TÜRKÜLERİ Sunuş “Amasya Türküleri” Amasya mûsıkî tarihine önemli bir kayıt; Türk’ün neşesini, kederini ve özlemlerini dile getiren türkülerimiz. Çocukluğumuzdan itibaren TRT mikrofonlarından duyarak aşina olduğumuz memleket havaları veya “Yurttan Sesler” anonslarıyla dinlediğimiz, gönül telimizi titretmeye devam eden türkülerimiz… Kültür ilmeğimizin en önemli motiflerini bir araya getiren gönül bağının, saz ile sözün birleştiği noktada türkülerimizin, Amasya’dan çıkan nağmeleriyle daha da güçlendiğini görebiliyoruz. Her evden olmasa bile, sayısı hiç de azımsanamayacak sayıdaki müzisyenlerin seslendirdikleri türkülerimiz gönüllerimizi coşturmaktadır. Gönül tellerinden süzülen türküleri dinlerken, daldığımız duygu seli içinde kalırız. Eğer bu duygu seli bir Amasya türküsü ile zirve yapıyorsa, tarifi imkânsız bir özlem ve hasret kucaklaşmış demektir… İşte bu hasret, özlem ve memleket havasını kitap sayfalarına sığdırmağa çalışanların elinde, değişmeyen ve değiştirilemeyecek kültür değerimize damga vurulmuş olduğunu görmekteyiz. Kültür Yayınlarımızın adedini çoğaltıyoruz Amasya Belediyesi olarak kültür ve kültür eserlerine oldukça önem vermekteyiz. Bu itibarla Amasya tarihini ilk defa kaleme alan merhum Abdizade Hüseyin Hüsameddin Efendi’nin 12 ciltlik muazzam eserinin basımını gerçekleştiriyoruz. Yine kültür yayınlarımız arasında Ali Tuzcu’nun “Seyahatnamelerde AMASYA”, Hüseyin MENÇ’in hazırladığı “1850’den 1950’ye Amasya Albümü” ve “Milli Mücadele Yıllarında AMASYA” kitaplarının basımını gerçekleştirdik. Çocuklarımızı da ihmal etmedik. Bahattin ATAK’ın resimlediği, çocuklarımızın büyük zevkle okudukları bol resimli “Küçük Gezgin Amasya’da” kitabını minik yavrularımıza hediye ettik. Şimdi de ilk baskısının 1988 yılında Amasya Belediyesi tarafından yapılan “Amasya Türküleri” kitabının genişletilmiş ikinci baskısını Amasya kültürüne kazandırmanın gururunu yaşıyoruz. Bu kitap ile Amasya türkülerinin geleceğe taşınan tarihî bir belge niteliğinde olacağına inanıyorum. Çünkü dilden dile aktarılan türkü nağmeleri, notalarla perçinlenip “Amasya Yöresi” namı ile tescil edilmiş olacaktır. Amasya kültür tarihine bu kıymetli eseri kazandıran, müzisyen ailenin müzisyen temsilcisi Sayın Burhan ÖZBAKIR’a, “Amasya Türküleri” adı altında notaların kitaplaşmasında büyük emek sarfeden Amasya Vakfı Onursal Başkanı Sadettin Tahir Sünbül’e, kitabın basımını üstlenen, Amasya mûsıkî tarihine önemli bir kayıt düşen Amasya Vakfı Yönetim Kuruluna teşekkür ederim. İsmet ÖZARSLAN Amasya Belediye Başkanı 7 AMASYA TÜRKÜLERİ ÖNSÖZ Amasya Türküleri’nin bir kitap hâline getirilmesine radyolarda, sahnelerde ve diğer etkinliklerde türkülerimizin yöre isimlerinin yanlış veya eksik ifade edilmesi nedeniyle karar verdik. Özellikle, okunan türkülerimizi çocukluğumuzdan beri terennüm ettiğimiz için, bize ait olanlarını biliyordum. Ne var ki, zaman içerisinde pek çok türkümüzün başka yörelere mâl edildiğine üzülerek şâhit oldum. Amasya Türküleri, uzun bir araştırma ve çalışma neticesinde, özellikle hayatta olan kaynak kişilerin de yardımıyla ve sıhhatli bir şekilde ortaya çıkartılmış; mahallî okunuşa dikkat edilerek nota yazımları yapılmıştır. Amasya Mûsıkî Cemiyeti 1920’li yıllarda, Başkan Hulusi Tiryaki ve o günlerde Amasya’da olan bestekâr, giriftzen Âsım Beyin fahri başkanlığında büyük gayret ve emekle kurulmuştur. Büyük Atatürk’ün Amasya’yı ziyaretleri sırasında cemiyetin verdiği konserde Giriftzen Asım Bey’in “cânâ rakîbi handan edersin” isimli meşhûr şarkısı kendilerinin isteği üzerine defâlarca okunmuştur. Cemiyet bu tarihten sonra halk ve klâsik mûsıkî dallarında ve diğer şubeleriyle gelişmiş ve varlığını sürdürmüştür. Ben ve Amasyalı arkadaşlarım çocukluğumuzdan itibaren bu cemiyetten feyz aldık. Buradan yola çıkarak, daha sonraki yıllarda geldiğim İstanbul’da “Amasya Vakfı” nın kurulmasına öncülük ettim. Bu vakıf ile özellikle pek çok Amasyalı gencin yüksek tahsil yapmalarına yardımcı olduk. Amasya Türküleri Kitabı Vakfımızın gerçekleştirdiği bir hizmet olup; türkülerimizin otantik şive, üslup ve usûl ile okunması yönünde güzel bir kaynak olacağı inancındayım. Kitabın gerçekleştirilmesi fikrini ortaya koyan ve derlemeleriyle bize destek olan Sayın Burhan Özbakır kardeşime ve emeği geçenlere Amasya’lılar, şahsım ve Vakıf adına teşekkür ederim. Sadettin Tahir SÜNBÜL Amasya Vakfı Onursal Başkanı 8 AMASYA TÜRKÜLERİ Muammer Ülker Amasya Vakfı Başkanı AMASYA ÜZERİNE Yeşilırmak vadisinde, yeşillikler içinde meyve, sebze bağ ve bahçeleri ile bezenmiş olan Amasya şehri tarihînin Hititler dönemine kadar uzandığı, çevresinde bulunmuş olan değerli Hitit eserleriyle kanıtlanmıştır. Eski çağlardan beri önemli bir yerleşim yeri olan Amasya Pontus krallığının başkenti, Roma devletinin önemli şehirlerinden biri, bir pis-koposluk merkezi idi. Bizans döneminde de önemini devam ettirdi. Danişmend’liler Amasya’yı Türklüğe kazandırmışlardır. Anadolu Selçukluları devrinde, özellikle II. Kılıçaslan ve Sultan Mes’ud dönemlerinde en önemli kentlerden biriydi. Yıldırım Bayezid tarafından Osmanlı devleti topraklarına katılmıştır. XVI. yy. ortalarına kadar, saltanata namzet şehzadelerin bilgi, kültür ve idarî tecrübe kazanmaları için gönderildikleri il oldu. Şehzadeler burada Osmanlı saray terbiyesi ile yetiştiriliyor, onları yetiştirmek üzere seçilen ve gönderilen ilim ve sanat erbabı günde bir kaç saat şehzade ile meşgul oluyorlar; onun dışında Amasya halkı ile iç içe yaşıyorlar; ilim, irfan, bilgi, kültür ve sanat öğretiyor ve yayıyorlardı. İstanbul saraylarındaki şiir, edebiyat, mûsıkî ve diğer güzel sanatlar Amasya’da yayılıyor; halk da bilgili, bilinçli, zevk-i selim sahibi insanlar hâline geliyordu. Bu bakımdan Amasya’da çevre illerle kıyaslanamayacak bir mûsıkî, edebiyat ve bediî sanatlar zevki gelişti. Her evden mûsıkî sesleri geldiği, hatta Selçuk devri şifa evlerinden“Bîmarhâne’de akıl hastalarının mûsıkî ile tedavi edildikleri söylenilmektedir. Çelebi Sultan Mehmed, Amasya’da doğmuş olan II. Murad, Fatih Sultan Mehmed, II. Murad’ın diğer oğlu şehzade Alâeddin, Fatih’in oğlu II. Bayezid ve onun oğlu şehzade Ahmed, Kanunî Sultan Süleyman’ın şehzadeleri Mustafa ve Bayezıd, Amasya’ da sancak beyi olarak bulundular. Yine Amasya’da doğmuş bulunan Yavuz Sultan Selim Han, Çaldıran zaferi sonunda burada kışlamıştır. Kanunî Sultan Süleyman’da Nahcivan seferi dönüşünde uzun müddet burada ikamet etmiş, İran ile yapılan Amasya Antlaşması burada imzalanmıştır. Padişahların ikamet ettiği Amasya saraylarında nefis has bahçeler, ilim, şiir ve mûsıkî meclisleri mevcuttu. Dolayısıyla, halk bu etkinlikleri yakından izliyordu. XV. yy. dan itibâren, özellikle XVI. yy. da pek çok ilim adamı, şair, edip, musikişinas Amasya’dan eserler yayıyorlardı. Birçokları da Vardakosta Seyyid Ahmet Ağa gibi burada yetişip mûsıkî eserlerini İstanbul’da sanat âlemine sunuyorlardı. Bu âdet ve anane Osmanlı devletinin son zamanlarına kadar devam etti ve Amasya önemini hiç kaybetmedi. Semtlerde mûsıkî meclisleri kuruluyor; şehirde Türk Mûsıkîsi, kasaba ve köylerde Halk Mûsıkîsi eserleri icra ediliyordu. Amasya‘da mûsıkînin gelişmesinde büyük bir şans da Osmanlı döneminde binbaşı rütbeli, mûsıkî üstadı, bestekâr ve Giriftzen Asım Bey’in siyâsi nedenlerle burada ikamete memûr edilmesi ile oldu. Bu zat-ı muhterem yirmi dört yıl gibi uzun bir zaman birçok Amasya’lıya mûsıkî zevki aşıladı, mûsıkî dersleri dersleri verdi. Kendisi ve değerli sanatkâr çocuklar halka mükemmel mûsıkî ziyafetleri lütfettiler. Bestelerinden Uşşak makamındaki “Cânâ rakibi handan edersin” Rast makamındaki “Hâbgâh-ı yâre girdim” Hicaz makamındaki “Her zahm-ı ciğersüza aranılmaz” şarkıları özellikle de ünlü Rast Peşrevi muhtemelen Amasya mahsulleridir. Bu zatın önde gelen öğrencileri Amasyalı merhum neyzen ve hattat Mustafa Saçlı, Neyzen Kemeroğlu Mehmed Efendi, onun oğlu Neyzen Âsım Kemeroğlu ve Mehmed Efendi’ nin değerli öğrencisi Neyzen Şâzi Zeren mûsıkîmizi hakkîyle icrâ eden sanatkârlar olmuşlardır. Pek çok udî, kemanî, kanunî Amasya’da yetişmiştir. Bunların arasında gayr-i müslim hemşerilerimiz de anılmağa değer hakikî Türk Mûsıkîsi icracıları olarak yer almışlardır. Son yıllarda Türkiye Radyo ve Televizyonlarında, sahnelerde besteleriyle ve icralarıyla ün kazanmış Özbakırlar, Payaslılar ve halk mûsıkîsinde nice Amasyalı sanatçılar hâlen icra-ı ahenk etmektedirler. Söylenildiğine göre Dar ül talim-i mûsıkî, ilk olarak Istanbul’da, ikinci olarak da Amasya’da kurulmuş ve pek çok öğrenci burada yetişmiştir. Sevgili Burhan Özbakır’ın yıllar süren değerli emekleriyle toplanmış olan bu kitaptaki eserler, Vakfımızın kurucusu ve onursal başkanı değerli hoca Sadettin Sünbül’ün gayretleriyle kitap haline getirilmiştir. Kitabımızın herkese faydalı olmasını diliyor, emeği geçenlere sonsuz teşekkürler ediyorum. 9 AMASYA TÜRKÜLERİ AMASYA TAMÎMİ (22 Haziran 1919) Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir. İstanbul’daki Hükümet, üzerine aldığı sorumluluğun gereklerini yerine getirememektedir. Bu durum milletimizi yok olmuş gibi göstermektedir. Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. Milletin durumunu ve davranışını göz önünde tutmak ve haklarını dile getirip bütün dünyaya duyurmak için her türlü etkiden ve denetimden kurtulmuş ulusal bir kurulun varlığı çok gereklidir. Anadolu’nun her yönden en güvenli yeri olan Sivas’ta ulusal bir kongrenin tez elden toplanması kararlaştırılmıştır. Bunun için bütün illerin her sancağından, halkın güvenini kazanmış üç delegenin olabildiğince çabuk yetişmek üzere hemen yola çıkarılması gerekmektedir. Her olasılığa karşı bu iş, ulusal bir sır gibi tutulmalı ve delegeler gereken yerlere kimliklerini gizleyerek gelmelidirler. Doğu illeri adına 10 Temmuz’da Erzurum’da toplanması gereken kongre için sözü geçen vilâyetlerin Müdâfaa-i Hukuk ve Redd-i İlhâk Cemiyetlerinden seçilmiş üyeler zaten Erzurum’a doğru yola çıkarılmışlardır. O vakte kadar diğer vilâyetlerimizin temsilcileri de Sivas’a geleceklerinden; Erzurum Kongresi’nin üyeleri, belirlenecek zamanda, genel toplantıya katılmak üzere Sivas’a hareket edecektir. Askerî ve sivil kuruluşlar hiçbir surette kaldırılmayacaktır. Kumanda hiçbir sûrette terk ve başkasına verilmeyecektir. Vatanın herhangi bir tarafında yeniden yapılacak düşman işgâl hareketleri bütün orduyu ilgilendirecek ve meydâna gelen duruma göre memleketin savunmasına birlikte girişilecektir. Bu sebeple, komutanlar derhâl birbirlerini haberdar edeceklerdir. Silâh ve savaş malzemesi kesinlikle elden çıkarılmayacaktır. MUSTAFA KEMÂL 10 AMASYA TÜRKÜLERİ AMASYA TAMÎMİ MARŞI Güfte: HARUN YÖRGÜÇ Beste: BURHAN ÖZBAKIR Ulusal Kurtuluş’un ilk yazılı belgesi Yazıldı Amasya’da, bir haziran gecesi. Yaşlısı, kocasıyla; hacısı, hocasıyla Görülmemiş coşkuyla, karşıladı cümlesi. Paşam! Biz emrindeyiz, bütünleşmiş kitleyiz Ve de hep izindeyiz; yaşanmadı böylesi. Hoca Kâmil Efendi hutbede: Vatan! Dedi Bütün cami inledi, kurtuluştu ötesi. Hemşehrim samimîdir, vatan’ın hadimidir Amasya Tamîmi’dir özgürlüğün belgesi. On İki Haziran’da, zaman durdu o anda Şimşek çaktı vatan’da, işte Millet’in sesi. 11 AMASYA TÜRKÜLERİ MUSTAFA KEMAL PAŞA AMASYA’DA (24 Eylül 1924) MUSTAFA KEMÂL PAŞA’nın 12–26 Haziran 1919 tarihleri arasında Amasya’da kaldığı ve Milli Mücadelenin ilk yazılı beyannamesinin kaleme alındığı yer; Saraydüzü Kışlası 12 AMASYA TÜRKÜLERİ Türkülere konu olan bir sevda masalımız Doğan SOFRACIOĞLU FERHAT ile ŞİRİN Anadolu’da SAF ve TEMİZ bir aşkın, entrikalarla savaşma öyküsüdür... Her zaman nice FERHAT’lar SAFLIK timsâli ŞİRİN’ler olmuştur! Bizim FERHAT’ımız sadece bir MASAL değildir: O vardır, O bir gerçektir... FERHAT bir taş ustasıdır. Nakkaştır, iyi bir sanatkârdır. ŞİRİN ise saray kızı, Amasya Sultanı, Mehmene Banu’nun kız kardeşidir. FERHAT ile ŞİRİN aşkı, bir saraylı kız ile bir taş ustasının öyküsüdür. Böylesi hikâyeler benzer şekilde bütün kültürlerde vardır. Fakat FERHAT ile ŞİRİN’de bir başka güzellik görülür... ŞİRİN adına bakar mısınız? Çok unvanlı; PRENSES ŞİRİN, Sultanlar Sultanı güzel ŞİRİN değil, sadece ŞİRİN... İsmiyle bile, bir güzellik, bir asalet, bir sadelik vardır anlatımda. Anadolu halkının yalın özlemi vardır. Şatafata, iltifata itibar etmeyen ANADOLU’ nun sadeliği vardır. O, ŞİRİN’dir. Yalındır, ama güzellik, yücelik ifade eder... FERHAT da öyledir. O, bir Anadolu yiğidi, asaletin, gücün ve güzelliğin ifadesidir... Şirin’e kavuşmak amacıyla, dağdan Amasya’ya, sadece keski ve külünk kullanarak 8 kilometrelik su kanalı açmıştır... AMASYA’yı hiç aklınızdan çıkarmayınız... ŞİRİN ile FERHAT güzel AMASYA’dır... 13 AMASYA TÜRKÜLERİ KİTABI HAZIRLAYANLAR HAKKINDA Sadettin SÜNBÜL 07 Mayıs 1924 tarihinde Amasya’da, Gümüşlü Mahallesi’ndeki evimizde dünyaya gelmişim. Babam, Sünbülzâde Tahir Efendi’nin oğlu Osman Nuri, annem Huriye Sünbül Hanımdır. İlk ve ortaokulu Amasya’da, liseyi ise çeşitli illerde okudum. Samsun Lisesi’nden mezun oldum. Lise yıllarında basketbol, voleybol ve atletizm sporları ile meşgul oldum. 1942 yılında İstanbul’da gülle atma yarışmasında birinci oldum. Basketbolu Samsun halkına sevdirmek için öncülük yaptım. Gazi Eğitim Enstitüsü Beden Eğitimi Bölümü’nden mezun oldum. Mezun olduğum yıl Ankara bisiklet 100 km. kros yarışmasına katıldım ve ikinci oldum. Askerlik görevinden sonra çeşitli il ve ilçelerde beden eğitimi öğretmenliği yaptım. Amasya’da bulunduğum çocukluk yıllarımda (1933–1934) mûsıkîye olan sevgim ve yeteneğim sayesinde bağlama çalarak “Amasya Türk Mûsıkîsi Yurdu”na devam ettim. Bu dernek 1940 yılında kapandı. 1954 yılında şahsî gayretimle bu defa “Amasya Mûsıkî Derneği”ni kurdum. Amasya türkülerini derleyerek Ankara Radyosunda bir konser verdik. Rahmetli Muzaffer Sarısözen’in bu türküleri “şahsa değil, yöreye mal edelim” önerisi üzerine türkülerimiz radyo repertuarına alındı. Çeşitli radyo konserlerinin yanı sıra TRT televizyonunda da konserlerimiz yayınlandı. 1976 yılında öğretmenlikten ayrıldıktan sonra İstanbul’a yerleştim. Amasya’ya olan sevgim nedeni ile İstanbul’daki Amasya’lıları bir çatı altında toplamaya gayret ettim. Bu amaçla 1988 yılında arkadaşlarımla “Amasyalılar Derneği”ni kurduk. Üç yılın sonunda: Amasya Sosyal Yardımlaşma, Dayanışma ve Tanıtma Vakfı olarak faaliyetimize devama başladık. Bugün faaliyet gösterdiğimiz vakıf binasının arsasını 1983 yılında aldık ve 1999 yılında kendi binamıza kavuştuk. Vakıf çalışmalarımız hâlen devam etmekte olup, yüksek öğrenimde okuyan pek çok Amasyalı gence her ay burs vermekteyiz. 14 AMASYA TÜRKÜLERİ 15 AMASYA TÜRKÜLERİ AMASYA MÛSIKÎ CEMİYETİ HAKKINDA Yaradılışta mûsıkî vardı… Hep var olacak… Mûsıkî, Amasya’da hep vardı… Ve hep var olacak… Amasya Mûsıkî Cemiyeti, Amasya’ya gelen Bestekâr ve Griftzen Asım Bey’in fahrî ve Ûdî Hulûsi Tiryâki’nin resmi başkanlığında 1920 yılında kurulmuştur. Kurucu üyeler ise, Nısfiye Dede Samî, Udî Ama Mehmet Kemeroğlu, Udî Tahsîldar Mustafa Efendi, Kemânî Ahmet Çağan, Kemânî Bedri Tuncer, Kemânî Âlî Çaycı, Kemânî Alişan Efendi, Kemânî Nişân Efendi, Kânûnî Karavaiz İsmâil Efendi, Hânende Çuhacıoğlu Terzi Sabri Efendi, Hânende Hâfız Memdûh Tuna ve aynı zamanda cemiyet sözcüsü de olan Topuzu Büyük Hânende Mustafa Saçlı’dır. Cemiyet, kuruluşundan itibaren düzenli olarak çalışmalarına devam etmiş ve sonradan Şevket Bey Sineması olan merkez binasında halk konserleri düzenlemiştir. Atatürk’ün Amasya’ya üçüncü gelişlerinde düzenlenen tarihî gecede; cemiyet, Griftzen Asım Bey idaresinde başarılı bir konser vermiş; güftesi ve bestesi Asım Bey’e ait olan “Cânâ rakîbi handân edersin” mısrâı ile başlayan uşşâk makamında ve curcuna usûlündeki bu eser kendilerinin isteği üzerine, o gece dört defa üst üste okunmuştur. Amasya Mûsıkî Yurdu Üyeleri Ayaktakiler soldan sağa: ? Reşad Tuncel, Ali Erdal, Yusuf Altınol, Cemâl Bey, Necmi Öktem, Naci Gürses, Tahsin İstanbullu, Terzi Süfyan Efendi, Ferîd Türker, Âdil Mesci, Nureddin Bey. Oturanlar soldan sağa: İrfan Koçak, Sadettin Sünbül, Nasiboğlu Kemâl Altunişler, Amasya Milletvekili Zeki Tarhan, Emniyet Âmiri Lütfü Türker, Cemiyet Reisi Nuri Sünbül, Kemâl Saraçoğlu, Ekrem Malatyalı ve Ahmet Ünsal. 16 AMASYA TÜRKÜLERİ Amasya Mûsıkî Yurdu Üyeleri Ayaktakiler soldan sağa: ? ? ? Kemâl Saraçoğlu, Terzi Cemâl Taner, Müezzin Tahsîn Efendi, Hamdi Güntürkün, Hakkı Bey, Ortak Mustafa, Kemânî Âsım İstanbullu, Klârnet Nûri Efendi, Mustafâ Efendi, Necmi Öktem, Şoför Sâlim Efendi, Hâfız Memduh Tuna, Mürettib Niyazi Bey, Nasîboğlu Kemâl Altunişler, ? Mahmûd Efendi, Yusuf Altınel. Oturanlar soldan sağa: Ahmet Ünsal, İsmail Karavan, Hilmi Mörek, Hakkı Bey, Nuri Sünbül, Lütfü Türker, ? Amasya Mal Müdürü, Eczacı Kadir Hasîb Bey Griftzen Asım Bey’in Amasya’dan ayrılmasından sonraki döneminde, değişen şartlar ve birtakım ihtiyaçlar sonucu; cemiyet, mûsıkînin yanı sıra spor, temsil ve bando faaliyetlerini de bünyesine dâhil ederek, adını “Amasya Türk Mûsıkîsi Yurdu” olarak değiştirmiştir. O yıllarda cemiyette halk mûsıkîsi faaliyeti mevcut olmadığından, halk mûsıkîsine gönül verenler kendi gayretleriyle münferit çalışırlardı. “Halk Şairleri” nin bir şubesi olan “âşık” lar şehre geldiklerinde “saz” ları ile çalar, söyler; cemiyetin verdiği konserlerin veya temsil kolunun sahnelediği oyunların perde aralarında icra-ı sanat ederlerdi. 1932 yılında Türk Ocakları kapatılıp yerine Halkevleri açılınca, otuzlu yılların ortalarında cemiyet binası satılmış; temsil kolu ile bando Halkevine bağlanmış, Albayrak Spor Kulübü ayrı bir binaya taşınmıştır. Halkevleri Klâsik Türk Mûsıkîsi çalışmalarına yer vermediğinden, Amasya Türk Mûsıkîsi Yurdu’nun mûsıkî bölümü de, daha sonra yıkılacak olan, Sinan Hamamı karşısındaki İhsan Demirel’e ait iş yerinin üst katındaki bir odaya nakledilmiştir. 17 AMASYA TÜRKÜLERİ Amasya Mûsıkî Yurdu Bando Ekibi Ayaktakiler soldan sağa: ? ? Reşâd Efendi, Berber Cemâl Efendi, Mehdî Doğanay, Cemiyet Reisi Nuri Sünbül. Oturanlar soldan sağa: Terzi Cemâl Efendi, İsmâil Efendi, Öğretmen Hikmet Bey, Terzi Süfyan Efendi, Süleymân Efendi, Hasan Efendi 1944 yılı Şubat ayında, komşu vilâyet Çorum’da verilen konser Ayaktakiler soldan sağa: Şirvanlı Zekeriya Demiray, Sabahattin Bey; Oturanlar soldan sağa: Rasim İstanbullu, Mustafa Türköver, Muhlis Orçun, Bestekâr İrfan Özbakır, Abdullah Çakırer, Ahmet Ünsal, Udî Mehmet Kasımoğlu, Neyzen Necmi Öktem; Alt sıra: İsmail Acardağ, Hakkı Dilek ve Şeref Tayyar 18 AMASYA TÜRKÜLERİ Amasya Mûsıkî Cemiyeti Klâsik Türk Mûsıkîsi İcra Heyeti Klâsik Türk Mûsıkîsi İcra Heyeti toplu hâlde 19 AMASYA TÜRKÜLERİ Klâsik Türk Mûsıkîsi sazendeleri ( 1938 ) Kemânî Mustafâ Türközü, Neyzen Nedim Öktem, “Amasya’nın Dağları” türküsünü repertuarımıza kazandıran Hanende Abdullah Çakırer, Bestekâr İrfân Özbakır’ın babaları Ziyâ Özbakır ve Ûdî Muhlis Orçun (kemanı ile) Amasya Mûsıkî Cemiyeti Fasıl İcra Heyeti Ayaktakiler soldan sağa: Terzi Sabri Efendi’nin oğlu, Hanende Cemâl Altunişler, Namık Şentin, Memdûh Harmandalı, Mustafâ Doğançay. Oturanlar soldan sağa: Muhlis Orçun, Serhanende Burhan Bey, Asım Kemeroğlu, Kayhan Şentin 20 AMASYA TÜRKÜLERİ Kuruluşundan 1940 yılına kadar cemiyete hizmet veren bu “değerli insanları” saygı ve şükranla anıyor; aramızdan ayrılanlara Hakk’tan rahmet; hayatta olanlara ise sağlık ve huzur diliyoruz. Şimdi, hatırlayalım; kimdir bu değerli insanlar? Cemiyet Başkanları: Griftzen Asım Bey, Hulusi Tiryaki, Lütfü Türker ve Nuri Sünbül. Üyeler: Nafiz Yetkin, Milletvekili Zeki Tarhan, Terzi Nasiboğlu Kemâl Altunişler, Kemâl Saraçoğlu, Ahmet Ünsal, Karavaiz İsmail Efendi, Hilmi Mörek, Tahsîn İstanbullu, Ahmet Çağan, Rasim İstanbullu, Hafız Memdûh Tuna, Gazelhân Muhyîddîn Hâfız, Eczâcı Kadir Hasîb Bey, Ziraat Bankası Müdürü Hakkı Bey, Ekrem Malatyalı, Ferid Türker, Necmi Öktem, Yusuf Altınel, Terzi Cemâl Taner, Naci Gürses, Terzi Süfyan Efendi, Adil Mesci, Nureddin Efendi, Müezzin Tahsîn Efendi, Bando Şefi Öğretmen Hikmet Bey, Reşad Efendi, Alî Erbakkal, Hamdi Güntürkün, Klarnet Nuri Efendi, Mustafâ Efendi, Şoför Salim Efendi, Davulcu Süleyman Efendi, İrfan Koçak, Sadettin Sünbül, Memduh Harmandalı, Udi Muhlis Orçun, Abdullah Çakırer, Udi Mehmet Burhanoğlu, Neyzen Asım Kemeroğlu… Aynı zamanda bir konser salonu olarak da kullandığı merkez binasından mahrum kalan Amasya Türk Mûsıkîsi Yurdu, İkinci Cihan Savaşı’nın ağırlaştırdığı olumsuz şartlar ve maddî imkânsızlıklar sonucu kapılarını artık 1954 yılına kadar kapatacaktır. Amasya Mûsıkî Cemiyeti, komşu vilâyet Çorum’da Veremliler Derneği yararına verdiği bir konserde toplu hâlde ( 1944 ) 21 AMASYA TÜRKÜLERİ ( 8 Ağustos 1950 ) İnci Gazinosunda Veremli Hastalar Yararına Verilen Konserde Sadettin Sünbül, İsmail Acardağ, Alâeddin Palandöken ve Mehmet Göknur ( 30 Ağustos 1950 ) İnci Gazinosunda Gençlik Kulübü yararına verilen konserde İsmail Acardağ, Alâeddin Palandöken, Sadettin Sünbül ve Hakkı Dilek 22 AMASYA TÜRKÜLERİ Amasya Mûsıkî Cemiyeti Halk Mûsıkîsi Hey’eti ( 8 Ocak 1955 ) Ayaktakiler soldan sağa: Mahir Kırat, Nesîb Özmen, Orhan Bey, Fahri Kınay. Oturanlar soldan sağa: Hikmet Ergün, Burhan Özbakır, İsmail Acardağ, Sadettin Sünbül ve Haldun Kılıç Amasya Elma Gecesi ( 1957 ) Burhan Özbakır, İsmail Acardağ ve Sadettin Sünbül 23 AMASYA TÜRKÜLERİ Sıkıntı ve mahrumiyetle geçen hârb yıllarında Klâsik Türk Mûsıkîsi çalışmaları küçük topluluklarla münferiden devam ettirilirken; aynı zamanda Sadettin Sünbül, İsmail Acardağ, Alâeddin Palandöken, Burhan Özbakır ve Şerafettin Tayyar gibi isimler tarafından Türk Halk Mûsıkîsi çalışmaları da yapılmağa başlanılmıştır. Nihayet, 8 Temmuz 1954 tarihinde Amasya Mûsıkî Cemiyeti kurucu üyeler Sadettin Sünbül, Nâmık Şentin, İsmâil Acardağ, Cemâl Altunişler, Cemâl Önal, Rûhi Kanak, Mustafâ Doğançay, Salâhaddîn Tozanlı ve Kemâl Arpacıoğlu tarafından tekrar ve resmen kurularak ihyâ edilmiştir. 1954’de yeniden kurulan Amasya Mûsıkî Cemiyeti Yönetim Kurulu Ayaktakiler soldan sağa: Mustafa Doğançay, İsmail Acardağ, Sadettin Sünbül, Cemâl Altunişler, Cemâl Önal; Oturanlar soldan sağa: Seyfeddin Yeğenoğlu, Kemâl Arpacıoğlu, Muhlis Arat ve Namık Şentin Artık, cemiyet bünyesinde; Klâsik Türk Mûsıkîsi, Hafif Batı Müziği ve Tiyatro bölümleri yanında bir de Türk Halk Mûsıkîsi Bölümü vardır. Cemiyetin bu bölümü de Klâsik Türk Mûsıkîsi Bölümü gibi, sonraki yıllarda san’at dünyasına ve radyolara sanatkâr yetiştiren bir okul hâline gelecektir. Yaşar Topçam, Arif Meşhur, Seyit Al, Cemal Yıldız, Kemâl Yıldız, Necmettin Kuba gibi isimler 1966 senesi için Türk Halk Mûsıkîsi dalında ilk akla gelenlerdir. Cemiyet ilk televizyon konserini de Amasya Tamimi’nin elli altıncı yıl dönümü münasebetiyle 12 Haziran 1975 tarihinde gerçekleştirmiştir. Amasya Mûsıkî Cemiyeti de diğer dernekler gibi 980 sonrası münfesih sayılmış; aynı ismi hukuken kullanamadığından: Amasya Mûsıkî Yurdu Derneği adını alarak; Nafiz Yetkin başkanlığında, Sadettin Sünbül, Asım Kemeroğlu, Burhan Özbakır, Fahreddin Kayalar ve Orhan Saçlı tarafından, 1984 yılında tedricen tekrar kurulmuştur. Son olarak kurulan bu derneğin Türk Halk Mûsıkîsi Bölümünü Burhan Özbakır idame ettirmiş; bölgede yapılan müsabakalarda korosu ile pek çok defa derece almıştır. 24 AMASYA TÜRKÜLERİ Amasya Mûsıkî Cemiyeti üyeleri ( 1958 ) Amasya Mûsıkî Cemiyeti Halk Mûsıkîsi Toplu Heyeti 12 Haziran 1975 tarihinde TRT’de “Amasya Türküleri” ni icra ederken Yöneten Sadettin Sünbül İstanbul Dâr’üt Talîm-i Mûsıkî Cemiyetinden sonra ülkemizdeki ikinci resmi mûsıkî cemiyetini kurma gururuna ve ayrıcalığına sâhip olan vilâyetimizin bu gün artık bir “Konservatuârı” vardır. Gerek Türk Halk Mûsıkîsi ve gerekse Klâsik Türk Mûsıkîsi alanında daha akademik ve daha başarılı çalışmalar gerçekleştirileceğinden eminiz. 25 AMASYA TÜRKÜLERİ 26 AMASYA TÜRKÜLERİ Burhan ÖZBAKIR 1935 yılında Amasya’da doğdum. Aile çevremiz mûsıkî ile iç içeydi. Ağabeyim İrfan Özbakır 1942 yılında İstanbul’a gitti. Ben ise, İstanbul saz sanatçılarından Alâeddin Palandöken ağabeyimizin teşvikiyle 6 Şubat 1952’de on iki lira yetmiş beş kuruşa bir saz satın aldım. Türk Halk Mûsıkîsine başlamam böyle oldu. 1954’de kurulan Mûsıkî Cemiyeti’nde İsmail Acardağ ve Sadettin Sünbül hocalarımızın korolarında çaldım. Hocalarımın bana Türk Halk Mûsıkîsinde çok emekleri olmuştur. Hatta merhum Âşık Veysel Amasya’ya geldiğinde onunla tanışmama vesile oldular. Hocalarımın Amasya’da Halk Mûsıkîmizi canlandırdığına inanıyorum. Ayrıca halk mûsıkîsinde, Amasya Türkülerimizin derlenmesinde de kendilerinden oldukça tecrübe edindiğimi ifade etmek isterim. 1985’de, Bursa-Karacabey’de açılan seminere katılarak derleme ve seçici kurul üyeliği sertifikası aldım. Amasya Belediyesi Kültür Yayınları tarafından, ilk derleme kitabım “Amasya Türküleri” adı ile yayınlandı. Radyo ve televizyon dışında birçok mahallî sanatçı yetiştirdim. Gamlı tellerinde dertli naleler, İnlerde ah u zar edersin sâzım; Gözünden dökülen çeşm-i jaleler İle yanıp yanıp tütersin sazım. Senin de bilmem ki nedir vebalin? Hilkatin kahriyle perişan hâlin, Viran ormanlardan kesilmiş dalın; Bundan, dertli dertli ötersin sazım. İSMAİL ACARDAĞ İsmail ACARDAĞ Kafkasya’nın Acara vilâyetinde, babam Osman Remzi Acardağ gümrük hudut subayı iken, 93 Harbi nedeni ile diğer Türk aileleri ile birlikte Trabzon vilayetine sürgün edilmişiz. Babamın Tekel Müdürlüğü’ne tayininin yapılması nedeniyle 1937 yılına kadar Trabzon’da kaldık. Oradan, babamın İnhisarlar Başmüdürlüğü’ne tayini ile İzmir’e gittik. İki yıl orada görev yapan babam, buradan 1939 yılında emekli oldu. Daha önce Amasya’ya göç etmiş olan akrabalarımızın yanına 1939 yılının Eylül ayında giderek yerleştik. Babam, rüyasında gördüğü bilginler şehri Amasya’yı 27 AMASYA TÜRKÜLERİ gökyüzünde uçarak seyrettiğinden, büyük bir sevinçle, temelli olarak, burada kalan ömrünü yaşamaya karar verdi. Ben ortaokulu Amasya’da okudum. Askerlik görevinden sonra Gökhöyük Devlet Üretme Çiftliği’nde muhasebeci olarak işe başladım. Ziraî Donatım Kurumu Amasya Bölge Müdürü olarak görev yaptığım sırada (1959), çocuklarımın yüksek tahsili nedeniyle isteğim üzerine Ankara’ya tayin oldum. On yaşında çalmaya başladığım bağlama sazı nedeniyle halk mûsıkîsini çok sevdim. O yaşlarımda Marangoz Vahram Usta bana İstanbul’dan dört yüz yetmiş beş kuruşa bir bağlama getirmişti. Böylece başladığım bağlamayı hiç bırakmadım. Benim gibi sâza meraklı olan arkadaşlarım Sadettin Sünbül, Şeref Tayyar, Hakkı Dilek ve daha sonra aramıza katılan Ziyâ Palandöken ve kardeşi Alâeddin Palandöken ve Burhan Özbakır’la Amasya’da bağlamanın sesini duyurmaya başladık. Bu arkadaşlarımla kurduğumuz “Amasya Mûsıkî Cemiyeti”nde dersler, konserler verdik. Yetişen gençlerden Ankara, İstanbul Radyoları’na sanatçı olarak girenler oldu. Ankara Radyosu’nda ve daha sonra TRT Televizyonu’nda konserler verdik. Bu konserlerde Amasya türkülerini seslendirdik. Sadettin Sünbül ile çocukluktan bu yana Amasya için çalıştık. İkimiz de 1950 yılında bizi hayat boyu destekleyecek güzel hanımlarla evlendik. Bu vefalı arkadaşlık ikimizi de Amasya için yaptığımız hizmetlerde başarıya ulaştırmıştır. Sadettin kardeşim İstanbul’da kurmuş olduğu Amasya Vakfı ile çok hayırlı, bir büyük işi başarmış; böylece Amasya’lıların gururu olmuştur. ATATÜRK Azminle kurtuldu düşmanlardan bu vatan, O mağrur zaferinle utandı Sen’den cihan, Cengin doğuya misal, batıya bir ders oldu, Tanrı bile sevindi, Sen’i yarattığından. AMASYA İÇİN Taşında okunur efsanelerin, Ölmez hatırası ey güzel diyar; Doğar ne ilahi nağmeyle fecrin, Okunurken, hazin hazin ezanlar. O hazin seslere bir nağme katar Seherde ötüşen şeyda bülbüller, Her dağında ki, bir evliya yatar Muradını diler senden gönüller. Şimdi Yeşilırmak hülya içinde Salkım söğütlere dert yanıp akar; Sanki bir sevdalı rüya içinde, Her akşam güzeller seyrine çıkar. Siyah tüller inip, diner her sadâ, Tatlı bir hülyaya düşer nergisler, Sevdalı akşamlar doğar ufukta, Her dalın gölgesi bir aşkı gizler. Bir garip duası var bu beldenin Muhabbet ordadır, firkat ordadır; Deldi şu dağları, bir Şirin için Orada bir kuş var, kanadı kırık Hicranlı bir feryad ağlar sesinde, Düşmüş yuvasından, yüreği yanık, 28 AMASYA TÜRKÜLERİ Vuslatsız can veren Ferhat ordadır. Ne bahar kalmış, ne gül hevesinde. Mavi gecelerde mehtaba karşı Sustu mu eşini çağıran sesin? Aradım, sordum ben hep dağı taşı Ey güzel, garip kuş! Şimdi nerdesin? Ayırmış yuvadan gülmeden bahtı, Kırılmış kanadı; mahzun, mükedder; Hâlâ hicran ile her seher vakti Öter gönlümde, o garip kuş öter. Amasya, 1955 SAZ ŞAİRLERİNE Vergidir bu derd-i gam bize Allah’ımızdan Neler çekmedik ki bu aşkı günahımızdan Girye-i elem duyar şu mağrur sıra dağlar Her gamlı telimizden, her ah u vahımızdan Bir gönül çilesi ki, pür mihnettir âşıklık Okunur mihnetimiz derdi nigâhımızdan İnledi leyl ü nehâr yürekten, dertli dertli Bahs açarsak Kerem, Veysel, Emrah’ımızdan Sinemiz gam-ı aşktan ateş dolu hâsılı Nâr alır geçen rüzgâr nefes-i ahımızdan. İSMAİL ACARDAĞ GİDİP AMASYA’YA DÜĞÜN EDELİM Leylâklar mor açtı, gözlerin gibi Yalıboyu tenha, gizlerim gibi İçimde bir his var, özlerim gibi Gidip Amasya’ya düğün edelim. Bu bahar Amasya bir başka güzel Her evde Ud sesi, bağlarda gazel Kiraz dallarında adımız yazar Gidip Amasya’ya düğün edelim. Yâr fesini yıkmış, kaşın üstüne; İşareti, koymuş taşın üstüne, Selâmını, aldım başım üstüne, Gidip Amasya’ya düğün edelim. Çakallar’dan kuşbakışı bakarız, Pir İlyas’a tam yedi mum yakarız, Mart dokuzu biz Kırklar’a çıkarız, Gidip Amasya’ya düğün edelim. Alçak Köprü, Tahta Köprü, Kuş Köprü Senin için şu gariban dört döndü, Bak, gökyüzünün de feneri söndü, Gidip Amasya’ya düğün edelim. Mustafa Bey Hamamı’nda yıkandım, Bedesten’in çarşısında donandım, Aynalı Mağara’ya varıp tarandım Gidip Amasya’ya düğün edelim. Müdür Emmi yüzüğümüzü takar, Kadir Gardaş kınalarını yakar, Foto Abdi resimlerini çeker, Gidip Amasya’ya düğün edelim. Hakkı Usta çörek yapar has undan, Pazar günü keşkek gelir fırından, Bekleme, tezin yok gayrı yarından, Gidip Amasya’ya düğün edelim. Harun Yörgüç, 1991 29 AMASYA TÜRKÜLERİ AMASYA MÂNİLERİ Amasya inci misin? Yarışta öncü müsün? Cennet ikiye gelmiş Sense birinci misin? Çaybağı’nın üzümü, Bal eyledi sözümü Al misket elmasından Ayıramam gözümü. Kazan koydum maltıza Toyka çevrilsin diye Haber saldım Çil Kıza Gelsin de yesin diye. Herek koyun eline Bol cevizli batına Keşkeğin lezzetine Doymadım diye diye. Meydan Köprü taçtandır Yangınlığım baştandır Benim Mecnun oluşum Hilâl gibi kaştandır. Alçak Köprü yüksekti Yârin ayağı sekti Kız senin şu cilvenden Bu garîb neler çekti. Bakla dolması sardım Soğanı dörde yardım O yâre haber saldım Tez elden gelsin diye. Çeltiğim bersânidir Kazanım helvânidir Dertlerin dermanıdır Sundum yiyesin diye. Kargababuç Düldül’de Büyülü ses bülbülde Yetmiş üç il dolaştım Gözlerim hâlâ bu ilde. Narindir Yeşilırmak Yolu efsunlu, ırak Yârin gözyaşı düşmüş Akmıyor artık berrak. Patlıcanlar közlendi İşkefeler ıslandı Ümmühan’ ın süslendi Gelip göresin diye. Kırk yıl ocak başında Sevgi pişti aşımda Yazsın mezar taşımda Yedide öldü diye. Helvacı’ da bir cadı Telef etti Ferhat’ı Anam bile duymadı Şu bendeki feryadı. Cilânbolu sihirli Köşk Kayası kahirli Yollarını gözledim Trenler hep tehirli. Semaverler kaynasın Gençler “Sinsin” oynasın A kız senin cilvene Bu can nasıl dayansın? Hasuda sermedin mi? Göz ettim görmedin mi? Beni bin kez öldürdün Sen hâlâ ölmedin mi? Amasya’nın elması Hoştur bâde sunması Kadehle olmaz bu iş Doldur şu bakır tası. Irmakta çimen güzel Düşüme giren güzel Ya mendil salla, ya el Hakk’cası yanıma gel. 30 AMASYA TÜRKÜLERİ Kuzular meleşiyor Gün tepeden aşıyor Kapıp kaçarım seni Aklım çatallaşıyor. Irmaktan geçemiyom Güzeli seçemiyom Üç beş dostu görünce İçmeden edemiyom. İşkefen pek yumuşak Gerdanın pamuktan ak Ne hâldeyim bir bilsen Şu yanan sineme bak. Keşkek’i vur fırına Pişiversin yarına Yalnız yeme sevdiğim Haber et dostlarına. Temekten hopla da gel Bohçanı topla da gel Gelinlik atlas aldım Yorganı kapla da gel. Mal, davar düzü aştı Gayrı sabırım taştı Bende akıl komayan Sendeki hilâl kaştı. Helkiler boş geliyor Sesin bi hoş geliyor Seni gavurun kızı Gözün taşı deliyor. Elma, bamya, kozası Dolması, pasudası İşlerin en güzeli Nazlı yâri sarması. Harun YÖRGÜÇ 31 AMASYA TÜRKÜLERİ AMASYA T Ü R K Ü LE R İ 32 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 5) TEK KAPIDAN ÇIKTIM YÜZÜM PEÇELİ AMASYA Kimden alındığı: CEMİL KURTOĞLU Derleyen: SADETTİN SÜNBÜL 1952 Süre Notaya alan: NİDA TÜFEKÇİ 66 33 AMASYA TÜRKÜLERİ TEK KAPIDAN ÇIKTIM YÜZÜM PEÇELİ -2- Tek kapıdan çıktım yüzüm peçeli Ahbâblar oturmuş iki geçeli vay vay Hulusi’mde alnı sıra perçemli Neyleyim dünyada dünya malını vay vay Gönül arzu ediyor eski hâlini vay vay… Dağdan yuvarlandı kayalarımız Gam ile yoğruldu mayalarımız vay vay N’ola taş doğraydı analarımız Neyleyim dünyada dünya malını vay vay Gönül arzu ediyor eski hâlini vay vay… Mezarımı Helvacı’ya eşşinler Al yeşili üzerime örtsünler vay vay Gelen geçen yazık olmuş desinler Neyleyim dünyada dünya malını vay vay Gönül arzu ediyor eski hâlini vay vay… 34 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 1029) FELEK ŞÂD OLACAK GÜNÜN AMASYA-MERZİFON Derleyen ve notaya alan: MUZAFFER SARISÖZEN 14.10.1943 Kimden alındığı: ÂŞIK MUSA ASLAN Felek şad olacak günün görmedim Garip gönlüm bir efkâra düşürdün El uzadıp gonca gülün dermedim Bülbül gibi intizara düşürdün. Bir zülfü siyahım elimden aldın Günahım neyidi hey zalim, n’oldun Âhırında beni gurbete saldın Akıl ermez bir diyara düşürdün. Akıl ermez şu feleğin işine Doyulur mu cünbüşüne, cûşuna Âhırında ağu kattı aşıma Eyûb’a dert verip yara düşürdün. 35 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 1893) ZİLHA GELİN (Kızılırmak) AMASYA Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ Kimden alındığı: M.HULÛSİ ER Süre = 52 Notaya alan: ATEŞ KÖYOĞLU 36 AMASYA TÜRKÜLERİ ZİLHA GELİN (Kızılırmak) -2- Allah Allah dedik ata bindirdik, leyli can Hayır duayıla yola gönderdik Gıble tarafında elden aldırdık, leyli can Nettin Kızılırmak allı gelini Ah! Zilha Gelini. Ey! Martin getir şu gartalı vuralım Dalgıç getir şu gelini bulalım Biz gelinsiz nasıl köye varalım Nettin Kızılırmak Zilha Gelini Anam anam gülümü. Ey! Kızılırmak bırakmamış huyunu Kurban ettik sürüleri, koyunu Göremedim güveyinin boyunu Nettin Kızılırmak Zilha Gelini Anam anam gülümü. 37 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 2135) EVLERİNE VARDIM KAPI SÜRGÜLÜ AMASYA Derleyenler: SADETTİN SÜNBÜL İSMAİL ACARDAĞ Kimden alındığı: YÖRE EKİBİ Süre YÜCEL PAŞMAKÇI 21.8.1982 100 38 AMASYA TÜRKÜLERİ EVLERİNE VARDIM KAPI SÜRGÜLÜ -2- SON Evlerine vardım kapı sürgülü Siyah saçlar sırma ile örgülü, a leylim, bir tanem gel Benim yârim annesinden görgülü Hadi yosmam beyhude cilvelenme, a leylim, bir tanem gel. Uzun olur Amasya’nın selvisi Ben de bilmem benim yârim hangisi, a leylim, bir tanem gel İnce belli, fidan boylu kendisi Hadi yosmam beyhude cilvelenme, a leylim, bir tanem gel. 39 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 2731) SABAHTAN UĞRADIM AMASYA Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 1958 Kimden alındığı: AŞUR SİRKE Süre Notaya alan: İSMET AKYOL 120 40 AMASYA TÜRKÜLERİ SABAHTAN UĞRADIM -2- Sabahtan uğradım pir dîvânına Pir divanı güldür, gül Oturmuş taht-ı sarayına Taht-ı sarayı güldür, gül. Bülbül bir garip kuştur Seher ötüşü ne hoştur Ben bülbülü gınamam Ayrılık çetin iştir. Gülden terezi yaptılar Gülü, gülnen darttılar Gül aldılar, gül sattılar Çarşı, pazar gülden, gül. BAĞLANTI Bülbülüyem can gülü, yar Tatlı tatlı sevgiliyem Daldaki bülbülüyem Bülbülümüz, gülümüz Efkârımız pirimiz Suna bülbül, can bülbül Şu bülbül nası bülbül Galemler gaşı bülbül Seher vakti ötünce Ağladır daşı bülbül. 41 AMASYA TÜRKÜLERİ ELİNDE SU TESTİSİ AMASYA Derleyen ve notaya alan: BURHAN ÖZBAKIR 1958 Kimden alındığı: AMASYA MÛSIKÎ CEMİYETİ Benim bir tek ceylanım Neşelidir her anım Ne derlerse desinler Yine canımsın, canım Aman güzelim yandım Benim olursun sandım. Elinde su testisi Gönlümün tek perisi Bırak artık gideyim Olmuş gece yarısı Aman güzelim yandım Benim olursun sandım. 42 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 949) BANA CEVREYLEYİP GEYİP DOKUNMA AMASYA GÜMÜŞHACIKÖY/AKPINAR KÖYÜ Kimden alındığı: BEKTAŞ YILDIZ-AŞIR CEYLAN Süre Derleyen ve notaya alan: MUZAFFER SARISÖZEN 58 Bana cevreyleyip, geyip dokunma Naz ederken hatırıma dokunma Gül yerine dikenleri takınma Sana has bahçada gonca güller var Ağam da gel gel, paşam da gel gel, gülüm de gel gel. Neylersin de elin gülün ararsın Sana has bahçada gonca güller var Eğilip de ser çeşmeden su içme Sana ab-ı hayat bunca göller var Ağam da gel gel, paşam da gel gel, gülüm de gel gel. 43 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 1222) ANADAN BABADAN AYRI AMASYA Kimden alındığı: OSMAN KÂHYAOĞLU Süre Derleyen ve notaya alan: BURHAN ÖZBAKIR 30.5.1965 70 Anadan, babadan ayrı Kardeşten, bacıdan ayrı Yardan ayrı düştüm gayrı Yıkılsın şu viran dağlar. Yolum uzun gideyim ben Derdim çoktur nideyim ben Başım alıp gideyim ben Yıkılsın şu viran dağlar. Amasya’nın dağlarından Ayvasıl’da bağlarından Ayrı düştüm nazlı yardan Yıkılsın şu viran dağlar. 44 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 2266) ÇIKTIM YAYLALARI GEZDİM AMASYA Kimden alındığı: FERYÂDÎ HAKKI Derleyen ve notaya alan: NİDÂ TÜFEKÇİ Çıktım yaylaları gezdim Lalelerden mercan dizdim Ben o gülden çoktan bezdim Yandım dolana, fırlana Gülüm serhoş, ben divana. Çıktım yayla obasına Düştüm ahu sevdasına Yandım yârin edasına Yandım dolana, fırlana Gülüm serhoş, ben divana. 45 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 4143) BULGURU KAYNATIRLAR AMASYA “Kenan’ım” Derleyen ve notaya alan: İSMAİL ACARDAĞ SADETTİN SÜNBÜL 1952 Kimden alındığı: YÖRE EKİBİ Süre = 112 46 AMASYA TÜRKÜLERİ BULGURU KAYNATIRLAR “Kenan’ım” -2- Bulguru kaynatırlar Güzeli ağlatırlar Şu Amasya Gençleri Sin sin’i oynatırlar Hey gidi Kenan’ım Açma yorganım Üşür her yanım Sarıl a canım, doldur imanım. Köşe başında durdular Müşavere kurdular Onbeş yiğit içinde Kenan’ımı vurdular Hey gidi Kenan’ım Açma yorganım Üşür her yanım Sarıl a canım, doldur imanım. Tozanlı düzde kaldı Gözlerim izde kaldı Oğlanı bir dert aldı Dermanı kızda kaldı Hey gidi Kenan’ım Açma yorganım Üşür her yanım Sarıl a canım, doldur imanım. 47 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 2706) DEDEM BENİ BİR BAHÇIYA GÖNDERDİ AMASYA Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN Kimden alındığı: RÜSTEM COŞAR Süre ANK. DEV. KON. ARŞİVİ. Notaya alan: İSMET AKYOL 44 48 AMASYA TÜRKÜLERİ DEDEM BENİ BİR BAHÇIYA GÖNDERDİ -2- Dedem beni bir bahçıya gönderdi Vardım, o bahçanın gülleri bir hoş Yel eser de üğrünü, üğrünü üğrünü Üğrünür, selvinin dalları bir hoş. Eğer o bahçanın bağbanı varsa Gülünü derdirmiş gerçek er ise Eğer o bahçanın ismi dil ise Sultan serhoş olmuş, dilleri bir hoş. 49 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 1885) İNCE ÇAYIR BİÇİLMEZ AMASYA/UYGUR KÖYÜ Derleyen : MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 5.7.1943 Kimden alındığı : HÜSEYİN KILIÇ Süre Notaya alan : ATEŞ KÖYOĞLU 100 İnce çayır biçilmez de Su bulanık içilmez de Su bulanık içilmez Bana yardan geç derler de Yâr datlıdır geçilmez de Yâr datlıdır geçilmez. Elif üstünde mimler de Bülbül gafeste inler de Bülbül gafeste inler Benim galbimde sensin de Senin galbinde kimler de Senin galbinde kimler? 50 Suya giden yorulmaz da Su yolunda durulmaz da Su yolunda durulmaz Gel beraber gezelim de Annen baban darılmaz da Annen baban darılmaz. AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 1878) DOSTUN BAHÇASINA GİRSEM AMASYA Derleyen : MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ. 9.7.1943 Notaya alan: ATEŞ KÖYOĞLU MERZİFON-GILTACI KÖYÜ Kimden alındığı: ÂŞUR SİRKE Süre 63 Dostun bahçasına girsem Tomurcuk güllerin dersem El göğüste selâm versem Durur da nazlanı nazlanı. Bak şu dilberin nazına Sürmeler çekmiş gözüne Ziliflerin yüzüne Döker de nazlanı nazlanı Dönmeli nazlanı nazlanı. 51 Benim yârim merdane Güller içinde bir dane Ziliflerin gerdâne Döker de nazlanı nazlanı Dönmeli nazlanı nazlanı. AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 1902) HAY EDÜBEN MEYDAN (Köroğlu) AMASYA-MERZİFON Derleyen MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 8.7.1943 Kimden alındığı: ÂŞIK MUSA ASLAN Notaya alan: ATEŞ KÖYOĞLU 52 AMASYA TÜRKÜLERİ HAY EDÜBEN MEYDAN -2- Hey! Hay edüben meydan, harman başında duran cânan, bir duran Ağalar ağası yanımda gerek Bir eliynen yedi aman geyim nal gıran Böğün Demircioğlu yanımda gerek. Hey! Padişah bakışlı, aman, eli baratlu cânan, baratlu Demir aslan huylu, gablan sufatlu Cintıya kılıçlı, aman, golu kuvvatlu cânan, guvvatlu Böğün Köse Kenan yanımda gerek. Hey! Köroğlu’yum adım İrûşen Ali Ayvaz’ı görmesem olurum deli Hezeran galkanlı, aman, eli cidalı cânan, cidalı Böğün Esebali yanımda gerek. 53 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 1872) TOKAT’IN MEZERLİĞİ AMASYA-GÜMÜŞHACIKÖY Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 8.7.1943 Notaya alan : ATEŞ KÖYOĞLU Kimden alındığı: BEKTAŞ YILDIZ Süre 76 Ah Tokat’ın Mezerliği’de Top biter üzerliği Dünya güzeline benzer Yârimin güzelliği. Vay Tokat’a varacağım da İfade vereceğim Dünyâ da güzelle dolsa Gız seni alacağım. BAĞLANTI Hoptina ninanay tombul gelin Hoptina ninanay şu kimin yâri Hoptina ninanay sen gel beri. 54 Armudun dibi guyuda Uyu sevdiğim uyu Adam sarhoş mu olur da İçdiğin üzüm suyu. AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 1875) GİDİYOM DEME BANA AMASYA-UYGUR KÖYÜ Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 5.7.1943 Kimden alındığı: Hüseyin KILIÇ Süre Notaya alan : ATEŞ KÖYOĞLU 99 Gidiyom deme bana da Galır hatırım sana Altı ayın üç gecesi de Misafirim ben sana. Erzurum, Van dolaştı da Bülbül dala dolaştı Murâd alacak sırada Gahbe felek ulaştı. BAĞLANTI Haydin esmerim haydi de Bakışın beni baydı Dal boyun beni baydı İlin nazlı yârine de Nasıl diyelim haydi. 55 İnceldim hilâl oldum da Bilmedim ne hâl oldum Gündüz hayalîn ile de Gece uykudan oldum. AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 2710) DEM BE DEM AMASYA-MERZİFON Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 8.6.1973 Kimden alındığı: ÂŞIK MUSA ASLAN Süre Notaya alan: İSMET AKYOL 72 56 AMASYA TÜRKÜLERİ DEM BE DEM -2- Dem be dem garşıma gelen bülbül, bülbül bülbül bülbül Aklımı başımdan alan bülbül Serimi sevdaya salan ey bülbül, bülbül bülbül bülbül Gözü gaşı gara bülbül. Yâri gördüm otağında bülbül, bülbül bülbül bülbül Severim hûblan çağında bülbül Cennetin Firdevs bağında ey bülbül, bülbül bülbül bülbül Var, gülünü ara bülbül. 57 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 1873) MEYREM SUYA GİDİYOR AMASYA-GÜMÜŞHACIKÖY Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ. 9.7.1943 Kimden alındığı: KAZIM AYGÜL Süre Notaya alan: ATEŞ KÖYOĞLU 90 Meyrem suya gidiyor Saçları gel gel ediyor Gız Meyrem, Meyrem Meyrem Gözleri yaşlı Meyrem Rastıklı kaşlı Meyrem. Meyrem inek sağıyor Saçları yere değiyor. Gız Meyrem, Meyrem Meyrem Gözleri yaşlı Meyrem Rastıklı kaşlı Meyrem. Garşıdadır evleri Yayılır develeri Gız Meyrem, Meyrem Meyrem Gözleri yaşlı Meyrem Rastıklı kaşlı Meyrem. 58 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 41610) HER GÜN ÇEŞME BAŞINA AMASYA-ZİYERE KÖYÜ Derleyen: BURHAN ÖZBAKIR 27.6.1965 Kimden alındığı: İHSAN SAKINOĞLU Her gün çeşme başına Çift testiyle gelirsin Yanık yanık sesinle Bana türkü söylersin. Kirpiklerin, gözlerin Ne tatlıdır sözlerin Bana gelen yollarda Yorulur mu dizlerin? Elindeki mızrâb mı? Kirpiklerin mızrak mı? Konuşmamız ırak mı? Yaktı beni sözlerin. 59 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 1871) GİDERSEN GÖNDÜREYİM AMASYA MERZİFON-SARIKÖY (Eser Yel) Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 7.7.1943 Kimden alındığı: RASİM OLGUN Süre Notaya alan: ATEŞ KÖYOĞLU 100 60 AMASYA TÜRKÜLERİ GİDERSEN GÖNDÜREYİM -2- Gidersen göndüreyim eser yel Pabucun döndüreyim yâr yâr Yâr, beni bile götür eser yel Ya kendim öldüreyim yâr yâr. Gidiyom Suvaz’a ben eser yel Dayanamam naza ben yâr yâr Yeni yeni vuruldum eser yel Gerdanı beyaza ben yâr yâr. Eser yel ettin beni yâr yâr İnce tel ettin beni yâr yâr Sevip de alamadım eser yel İrezil ettin beni yâr yâr. Eser yel ettin beni yâr yâr İnce tel ettin beni yâr yâr Sevip de alamadım eser yel İrezil ettin beni yâr yâr. Gidiyom söz olmasın eser yel Mangalda köz olmasın yâr yâr Su serpeyim yoluna yâr yâr Fistanım toz olmasın eser yel. Eser yel ettin beni yâr yâr İnce tel ettin beni yâr yâr Sevip de alamadım eser yel İrezil ettin beni yâr yâr. 61 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 2721) GELMİŞ İKEN BU ELLERİ GEZERİM AMASYA-MERZİFON Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ Kimden alındığı: AŞIK MUSA ASLAN Süre Notaya alan: İSMET AKYOL 52 62 AMASYA TÜRKÜLERİ GELMİŞ İKEN BU ELLERİ GEZERİM -2- 63 AMASYA TÜRKÜLERİ GELMİŞ İKEN BU ELLERİ GEZERİM -3- Gelmiş iken bu elleri gezerim Ölümünen ayrılığın elinden, efendim ey ey Dertli yok ki şu derdimi yazayım Ölümünen ayrılığın elinden, efendim ey ey Ölüm yolu üstümüze uğratdı Ciğerimi doğuz doğuz doğratdı, efendim ey ey Ayrılık da yaşın yaşın ağlattı Ölümünen ayrılığın elinden, efendim ey ey. 64 AMASYA TÜRKÜLERİ DOST ELİNDEN AMASYA Kimden alındığı : AŞIK VELÎ AMASYA ŞEHİR KÜTÜPHANESİNDEN Nereden gelişin böyle? Dost elinden gelen sâil; Gül yüzlümden haber söyle Dost elinden gelen sâil. Uğradın mı Amasya’ya Yüz sürdün mü karşı yaya; Vakıf oldun mu her şeye? Dost elinden gelen sâil. Sultan Bayezıd’a vardın mı? Cuma namazı kıldın mı? Sevdiğimi gördün mü? Dost elinden gelen sâil. Ben usandım geze geze Ciğer yandı, döndü köze; Bir hayırlı haber bize Dost elinden gelen sâil. Veli’m eydir arttı sâzem Dünür günü intizarım; Amasya’da kaldı yârim Dost elinden gelen sâil. 65 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 1079) GÖKYÜZÜNDE BÖLÜK BÖLÜK DURNALAR AMASYA-MERZİFON Derleyen ve notaya alan: MUZAFFER SARISÖZEN 8.10.1946 Kimden alındığı: ÂŞIK MUSA ASLAN Süre = 96 66 AMASYA TÜRKÜLERİ GÖKYÜZÜNDE BÖLÜK BÖLÜK DURNALAR -2- Gökyüzünde bölük bölük durnalar, leyli leyli durnalar Durnalar, ey durnalar, ey durnalar, ey ! Nerededir meskeniniz, eliniz, eliniz eliniz Bir nâme yazayım yâre götürün, leyli leyli götürün Götürün ey, götürün ey, götürün ey ! Dost eline uğrar m’ola yolunuz, yolunuz… Telli durnam gökyüzünün gülüdür, leyli leyli gülüdür Gülüdür ey, gülüdür ey, gülüdür ey ! Esip konducağın Bağdat elidir, elidir Gözüm yaşı mahramalar çürüdür, leyli leyli çürüdür Çürüdür ey, çürüdür ey, çürüdür ey ! Aşamazsan telli durnam dön geri, dön geri… 67 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 4306) ÇAKALLAR’DAN İNER DE AMASYA Derleyen : MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ Kimden alındığı: ABDULLAH ÇAKIRER MUHLİS ORÇUN Süre Notaya alan: ALTAN DEMİREL 66 Çakallar’dan iner de vermiş kömürü Mevlâm versin Nâfiye’me ömürü Anama da, babama da versin gafil ölümü Aman da beyim gezdir beni, dolaştır Ben yangınam, Nâfiye’me ulaştır Nâfiye’min bakışları ilaçtır. 68 Çakallar’dan kesmişler de üzümü Bana göster Nâfiye’min yüzünü Karar verdim, almam artık sözümü Aman da beyim gezdir beni, dolaştır Ben yangınam, Nâfiye’me ulaştır Nâfiye’min bakışları ilaçtır. AMASYA TÜRKÜLERİ KOYUN GELİYOR ANONİM AMASYA Koyun geliyor, koyun da Yavrum Kayabaşı’ndan beri de Yavrum Kayabaşı’ndan beri. Ben o yâri seviyom da Yavrum on üç yaşından beri de Yavrum on üç yaşından beri. Delırmağın sazları da Yavrum sarı sarı sazları da Yavrum sarı sarı sazları. Her kocayı beğenmez de Yavrum şu Zuday’ın Kızları da Yavrum şu Zuday’ın Kızları. 69 AMASYA TÜRKÜLERİ ESMER GÜZELLERİ AMASYA Kimden alındığı: AŞIK DEMİ Derleyen ve notaya alan: ALTAN DEMİREL Esmer güzelleri gelip, geçerken Taşlar inler, toprak inler, yol inler Uzanıp ağacın dalın tutarken Ağaç inler, yaprak inler, dal inler. Yaz gelip de kıra çıkıp hoplarken Bağlara varıp da çiçek toplarken Eğilip bahçeden güller koklarken Nergis inler, sünbül inler, gül inler. Kalkıp göç eyledim dostun ilinden Yine kurtulmadım elin dilinden Kara gözlü güzel senin elinden Dostu inler, Demî inler, kul inler. 70 AMASYA TÜRKÜLERİ BAHÇELERDE BAMİYE AMASYA Kimden alındığı: İHSAN ŞABANOĞLU Süre Derleyen: BURHAN ÖZBAKIR 92 KIZ Bahçelerde bamiye Bayılıyom yemiye Kız ben seni seviyom/hazediyom Utanıyom demiye. ERKEK Yastık başı kırmalı Niye bekâr durmalı Bekâr duran gençleri/kızları Teker teker vurmalı. 71 AMASYA TÜRKÜLERİ BİR DEFİM VAR DERİDEN AMASYA Kimden alındığı: OSMAN KEÇELİ Derleyen ve notaya alan: BURHAN ÖZBAKIR Kız saçların iki kat Bi katını bana sat Kız anandan izin al Bi gecede bizde yat. Bir defim var deriden Gel beriden, beriden Senin derdin değil mi Beni böyle eriden? Çapa vurdum terledim Çıktım seyran eyledim Dediler yârin geldi Koçu kurban eyledim. 72 AMASYA TÜRKÜLERİ YAR ELMAYI TAŞLADIN MI AMASYA-KÖYCİEZ KÖYÜ Derleyen ve notaya alan: BURHAN ÖZBAKIR 1985 Kimden alındığı: MEHMET OZAN ERKEK KADIN Yar elmayı taşladın mı oy oy Düşenleri dişledin mi oy oy Sana dünürcü yolladım yar oy İşlemeler işledin mi oy oy… İşlemeler tel tel oldu yar oy Cehiz sandığıma doldu oy oy Seni bekleyi bekleyi yar oy Bak bende sabır mı kaldı oy oy... Elma dalında kızarır yar oy Bekâr oğlanlar kız alır oy oy Seni nasıl alacağım yar oy Baban başlığı yüz alır oy oy… Yüz bin başlığı nederim yar oy Kaçırırsan ben giderim oy oy Ben seni görmediğimde yar oy Gün günü artar kederim oy oy… Bu Mehmet aşkınla ölür yar oy Kaçırırsam baban bulur oy oy Ben babanı biliyorum yar oy Vallahi beni vurdurur oy oy… 73 AMASYA TÜRKÜLERİ AMASYA’DA ÜZÜM VAR AMASYA Derleyen: BURHAN ÖZBAKIR Kimden alındığı: HÜSEYİN BAKIR Notaya alan: ALTAN DEMİREL Amasya’da üzüm var Ocağında közüm var Seni eğlemek için yâr yâr Dokuz telli sazım var. Ocaktaki aşından Lokma lokma alayım Birazıcık fazlacık yar yâr Yanında da kalayım. Terazinin dirhemi Ata vururlar gemi Seni istiyorum ben yar yar Buna evet de emi. 74 AMASYA TÜRKÜLERİ ACI BADEM DALLARI AMASYA Kimden alındığı: NECMETTİN KUBA Derleyen: NECMETTİN KUBA Acı badem dalları Çiçek açmış kolları Kız nereden geleyim Annen tutmuş yolları. Benim acı bademim Acı değil, bal deyim Sen bana el etmesen Ben kimlere gideyim. Acı badem acısın Bu canın ilâcısın Sen bana acımazsan Söyle kimler acısın. NAKARAT Yâr yar gelişine Tatlı tatlı gülüşüne Ben de vallah del’oldum Dün kapıdan geçişine. 75 Altun yüzük elinde Sırma kemer belinde Akşam olmuş geziyor Yeşilırmak boyunda. AMASYA TÜRKÜLERİ NE SORARSIN DERDİM BANA AMASYA Derleyen: BURHAN ÖZBAKIR Kimden alındığı: MEHMET TANRIVERDİ Notaya alan: ALTAN DEMİREL Ne sorarsın derdim bana Sana derdim dökemem ki Kök salmış da dört bir yana Sök desen de sökemem ki. Haram oldu gülmek bana Sevemedim kana kana Bir hayırsız yâr uğruna Gözyaşımı dökemem ki. 76 Mevlâm beni var eylemiş Yaşamamı zor eylemiş Talihsizlik kâr eylemiş Yeter artık çekemem ki. AMASYA TÜRKÜLERİ KAR KALMADI AMASYA’NIN DAĞINDA AMASYA Derleyen: BURHAN ÖZBAKIR Kimden alındığı: AHMET ERGÜNEŞ Notaya alan: ALTAN DEMİREL Kar kalmadı Amasya’nın dağında Top top oldu kirazları dalında Güzelleri on üç on dört çağında. Güldükçe güller açar al yanağında Güldükçe ballar akar bal dudağında. Baharda bülbülü öter neşeden Gamzeli güzeli bakar köşeden Bağından geçilmez mor menekşeden. Güldükçe güller açar al yanağında Güldükçe ballar akar bal dudağında. 77 AMASYA TÜRKÜLERİ KINALI GELİN AMASYA Derleyen ve notaya alan: BURHAN ÖZBAKIR 25.8.1985 Kimden alındığı: HARUN YÖRGÜÇ Kınalı gelin gel bana Bu can kurbandır sana Derdimi döktüm ummana Umman taştı taşacak. Kınalı gelin sırmalı Kâkülleri burmalı Bindallı kesip, sarmalı Ceylân kaçtı kaçacak. Kınalı gelin kop da gel Mor bohçeni kap da gel Bana baygın bak da gel Sazım coştu coşacak. 78 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 52) HALAY ÇEKİN DÜZÜLSÜN AMASYA Derleyen ve notaya alan: YÜCEL PAŞMAKÇI 5.8.1972 Kimden alındığı: HANİFE KARABIYIK Süre 44 Halay çekin düzülsün Sürmeli gözleri süzülsün Haleye girmeyenin Vurun boynundan üzülsün. İndim nane biçmeğe Eğildim su içmeğe Baktım ki yâr geliyor Kanetlendim uçmağa. Yemenisi çatmalı İçine gül katmalı Yâr orada, ben burada Nasıl yalunuz yatmalı? . 79 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 1901) MAİL OLDUM HÛB CEMALE AMASYA-MERZİFON Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 8.7.1943 Kimden alındığı: YÖRE EKİBİ Süre Notaya alan: ATEŞ KÖYOĞLU 88 80 AMASYA TÜRKÜLERİ MAİL OLDUM HÛB CEMALE -2- Mail oldum hûb cemale bakmıya Şu dertli sinemi doğrar giderim Hasiret eyleyip, mihnet çekmeden Varıp dost eline, uğrar giderim. Çok cahdettim, yâr hâlimden bilmedi Niçin arzuhâlim gabul olmadı Gusurum çok elde, vadem dolmadı Ol sebepten gülmez, ağlar gezerim. 81 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 3800) KİLO KİLO ELMALAR AMASYA Kimden alındığı: NECMETTİN KUBA Süre Derleyen ve notaya alan: NECMETTİN KUBA 208 Kilo kilo elmalar Pazarlarda satarlar Amasya’nın Gençleri, ley ley ley Leyla’m Yürekleri yakarlar vay/hem okur, hem yazarlar vay. Bahçelere kar gelir Kilo kilo nar gelir Amasya’nın Gençleri, ley ley ley Leyla’m Akşam eve zor gelir vay/akşam eve er gelir vay. Amasya’nın Bar Dağı Bir olmazsa bir dağı Mehmet’iyle şan dolu, ley ley ley Leyla’m Carcurum er yatağı vay. Penceresi perdeli Oldum ben de bir deli Yârim/yâre küsmüş gidiyor, ley ley ley Leyla’m Mecnun oldum dön geri vay. 82 AMASYA TÜRKÜLERİ BAMİYEYİ EKERİM AMASYA Derleyen ve notaya alan: BURHAN ÖZBAKIR 3.4.1965 Kimden alındığı: ZİYERE KÖYÜ FOLKLOR EKİBİ Bamiyeyi ekerim Sensin benim şekerim Bu gece on ikide Elmalıkta beklerim. Taşı taşa vurunca Karpuz gölde durunca Dünyalar benim olur O yâr bana gelince. Amasya’da bardak var Kız evinde çardak var O kız benim olunca Evliyaya adak var. 83 AMASYA TÜRKÜLERİ BONCUK GÖZLÜ GÜZELLER AMASYA Derleyen ve notaya alan: BURHAN ÖZBAKIR 16.11.1967 Kimden alındığı: ADİL SÖZKESER Kınalıda pabuç giyerler Ziyere güzelleri Uzun fistan içinde. Boncuk gözlü güzeller Bir arada gezerler Yüreğimi ezerler. Pencereyi gıynaşdu Gözlerini oynaşdu Mevlâm bizi gavuşdu. Boncuk gözlü güzeller Bir arada gezerler Yüreğimi ezerler. Yürüyüşte, duruşda Oturuşta, kalkışda Nazlı nazlı bakışta. Boncuk gözlü güzeller Bir arada gezerler Yüreğimi ezerler. 84 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 2867) KIZ PINAR BAŞINDA AMASYA (Höngül Höngül) Kimden alındığı: MUSTAFA SAÇLI Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 4.7.1943 Notaya alan: AZİZE GÜRSES EK BAĞLANTI : Kız pınar başında testi de doldurur Testinin kulpuna şahin kondurur Kız senin yan bakışın insanı öldürür. Kız pınar başında harmanın mı var? Sırmanın telinden yorganın mı var? Beni öldürmeye fermanın mı var? BAĞLANTI Lengo lengo, höngülde höngül Dayanamıyom gayrı Geceleri yalınız Yatamıyorum gayrı. 85 AMASYA TÜRKÜLERİ TRT: 18) PENCEREDE PERDE BEN AMASYA Derleyen: SADETTİN SÜNBÜL 1955 Kimden alındığı: NİLÜFER GÖZTAŞ Notaya alan: NİDA TÜFEKÇİ Süre 76 86 AMASYA TÜRKÜLERİ PENCEREDE PERDE BEN -2- Pencerede perde ben Yeni düştüm derde ben Yardan evvel ölürsem baygın Hamide’m Nasıl yatam yerde ben. BAĞLANTI Haydi de haydi, telleniver Birazıcık eyleniver Asker oldum gidiyom baygın Hamide’m Kaderine sayıver. Evleri görünüyor Gönüldür yeriniyor Çekilecek dert değil baygın Hamide’m Mevlâm sabır veriyor. (BAĞLANTI) Küp içinde ireçel İyi gün gelir geçer Kötüye meyil verme baygın Hamide’m Âh ile ömrün geçer. (BAĞLANTI) 87 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 1891) GELİN KAYNANA AMASYA Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 6.7.1943 Notaya alan: ATEŞ KÖYOĞLU Kimden alındığı: NACİYE PERİN Süre 108 88 AMASYA TÜRKÜLERİ GELİN KAYNANA -2- 89 AMASYA TÜRKÜLERİ GELİN KAYNANA -3- Sabah oldu gaynanam geldi Bu ne hâlin gelin kızım dedi Kaynanacım ciğeri kediler yedi Oğlum gelsin, hâllesin dedi. Öğlen dudu görümüm geldi Nedir hâlin yenge hanım dedi Görümcecim ciğeri kediler yedi Âbim gelsin, görürsün dedi. Akşam oldu kocam geldi Getir hanım, ciğeri yiyelim dedi Efendim ciğeri kediler yedi Topla eşyaların, çık dışarı dedi. Yatsıya da gaynatam geldi Nedir halin gelin hanım dedi Gaynatacım ciğeri kediler yedi Çağırın, imam gelsin dedi. Yatsıda sonu imam geldi Bu ne hâlin gelin hanım dedi İmam Efendi ciğeri kediler yedi İki guruş, on para nikâhın dedi. BAĞLANTI Ah! O kediyi tutu tutuversem Tüylerini yolu yoluversem Sokağa, sokağa katıversem. 90 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 1870) YAZI YAZDIM SOKUYA (Küştahlı) AMASYA-GÜMÜŞHACIKÖY Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 9.7.1943 Notaya alan: ATEŞ KÖYOĞLU Kimden alındığı: KAZIM AYGÜL Süre 118 Yazı yazdım sokuya Gelen giden okuya Ergen gezen güzeller Halı, kilim dokuya Hey Küştahlı, Küştahlı! Oynamaya iştahlı. Bahçanızda gül var mı? Gül dibinde yol var mı? Ben size geleceğim Evinizde yer var mı? Hey Küştahlı, Küştahlı! Oynamaya iştahlı. Elinde beyaz mendil Galdır golların, galdır Yâr yanına gelince Sar boynuna dolandır Hey Küştahlı, Küştahlı! Oynamaya iştahlı. 91 AMASYA TÜRKÜLERİ NİNNİ AMASYA Kimden alındığı: ULVÎYE ÖZBAKIR Derleyen ve notaya alan: BURHAN ÖZBAKIR İstanbul’da Yeşil Direk Boyamışlar irenk irenk Amasya’da şu Akbilek Himmet etsin yavruma, ninni. Gökyüzünde nûrdur, doğar Berekettir, yere yağar Hızırpaşa’da Kurtboğan Himmet etsin yavruma, ninni. Yeniayda göğe baktım Ap ak olsun senin bahtın Pîr İlyas’a üç mum yaktım Himmet etsin yavruma, ninni. Gurbetteyim her yer yalan Bir a’sâm var, bir de abam Büyük evliyâ Serçoban Himmet etsin yavruma, ninni. Duâ ettim Halkalı’ya Hatim indirdim Kuba’ya Gayri şefaat Hudâ’ya Himmet etsin yavruma, ninni. Yavrum gözleri kara Kundak sardım dualarla Camide Şeyh Zekeriyâ Himmet etsin yavruma, ninni. 92 AMASYA TÜRKÜLERİ SAMÂVER İLÂHÎSİ VE TÜRKÜSÜ (Hüzzâm Türkü) AMASYA Derleyen ve notaya alan: BURHAN ÖZBAKIR 1961 Kimden alındığı: AMASYA FOLKLOR EKİBİ Samâveri hâlleyleyin Çay, şekeri bol eyleyin Dil ü dudak bal eyleyin Yan samâver, can samâver Hüner senin ey samâver. Samâveri alıştırın Maşa ile karıştırın Küskünleri barıştırın Yan samâver, can samâver Hüner senin ey samâver. Samâverin musluğu var İçenlerle dostluğu var Çoban gibi ıslığı var Yan samâver, can samâver Hüner senin ey samâver. 93 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 4604) YÜCE DAĞ BAŞINDA KOYUN GÜDERKEN AMASYA Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 5.7.1943 Notaya alan: ALTAN DEMİREL Kimden alındığı: DAVUT ASLAN Süre 126 94 AMASYA TÜRKÜLERİ YÜCE DAĞ BAŞINDA KOYUN GÜDERKEN -2Süre 168 AMASYA TÜRKÜLERİ YÜCE DAĞ BAŞINDA KOYUN GÜDERKEN -3- Yüce dağ başında koyun güderken Salını salını suya giderken Bülbül gül dalında sual ederken Bir dilek diledim yar senin için. Aşağıdan gelir yavrunun göçü Gene nerden gelin canımın içi Koynumda sakladım verdiğin saçı Düşürdün dillere sevdiğim beni. Yârin efkârından, yârin gamından Bana bir acayip hâl oldu bugün Benim bir derdimi bine getirdin Yandı ciğerciğim kül oldu bugün. Durnamın kanadı bir karış telden Çekerim ayrılık, ne gelir elden Garip bülbül gibi ayrıldım yardan Bülbülüm gülmeden dur oldu bugün. AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 4595) EVLERİ GÖRÜNÜYOR AMASYA-BAĞLICA KÖYÜ Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ. 6.7.1943 Kimden alındığı: MEHMET KEREMOĞLU Notaya alan: ALTAN DEMİREL Süre 200 Evleri görünüyor Gönüldür yeriniyor ey! Çekilecek dert değil Mevlâm sabır veriyor Uyanamıyom anam Dayanamıyom. Yemenimin yeşili Ben bulamam eşini ey! Ayrılan kavuşmaz mı? Sil gözünün yaşını Uyanamıyom anam Dayanamıyom. Evleri yol üstüdür Kemeri bel üstüdür ey! Her gün gel, geç buradan Koy desinler dostudur Uyanamıyom anam Dayanamıyom. AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 4602) PINARIN BAŞINA TAŞ BEN OLAYIM AMASYA MERZİFON-SARIKÖY Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 7.7.1943 Kimden alındığı: RASİM OLGUN Notaya alan: ALTAN DEMİREL Süre 98 76 AMASYA TÜRKÜLERİ PINARIN BAŞINA TAŞ BEN OLAYIM -2Süre 100 YENNEME -YELDİRME AMASYA TÜRKÜLERİ PINARIN BAŞINA TAŞ BEN OLAYIM -3- AĞIRLAMA Pınarın başına daş ben olayım Ale göz üstüne gaş ben olayım Yalınız yatana eş ben olayım Öyl’olur, böyl’olur köylü güzeli Al geyer, pul geyer akşamüzeri. Galenin ardına ekeller darı Ekeller, biçeller, edeller kârı Yâr için saklarlar hayvayı, narı Öyl’olur, böyl’olur iğdeli gelin İğdesin aldırmış sevdalı gelin. YENNEME / YELDİRME Hey Gara Molla okuyalım, yazalım Sırrımızı sır bilmeze düzelim Bu yıllık da böyle yarsız gezelim. Hey dallike dallike Kız dallike dallike. Dallike derler adıma Doyamadım dadına Dallike’nin babası Çamura düşmüş abası Gızın gönlü olunca Ne halt eder babası? AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 4597) BEN BİR ÇAKI BIÇAĞIM AMASYA-UYGUR KÖYÜ Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 5.7.1943 Kimden alındığı: HÜSEYİN KILIÇ Notaya alan: ALTAN DEMİREL Süre 80 Ben bir çakı bıçağım Yalan değil gerçeğim Kim olsa sever beni Ben bir cahil uşağım. Sarısın seçemedim Güzelsin geçemedim Sevdan bir yeşil ipek Dolaştı, açamadım. Elma attım nar geldi Dar sokaktan yâr geldi İlişmeyin yârime İki ayda bir geldi. AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 4603) KAF U NUN HİTABI İZHÂR OLMADAN AMASYA Kimden alındığı: DAVUT ASLAN MEHMET İNAN Süre 102 88 Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 5.7.1943 Notaya alan: ALTAN DEMİREL AMASYA TÜRKÜLERİ KAF U NUN HİTABI İZHÂR OLMADAN -2- AMASYA TÜRKÜLERİ KAF U NUN HİTÂBI İZHÂR OLMADAN -3- Kaf u nun hitâbı izhâr olmadan Biz bu kâinatın ibtidâsıyız Kimseler vâsıl-ı dîdâr olmadan Biz kabe kavseynin ev ednâsıyız. Yok iken Âdem’le Hâvvâ âlemde Hakk ile Hakk idik sırr-ı mübhemde Bir gececik mihmân kaldık Meryem’de Hazreti İsâ’nın öz babasıyız. Küntü kenz sırrının olduk âgâhı Ayn’el yakîn bildik Cemâlullahı Ey hoca! Bizdedir sırr-ı ilâhî Biz, Hacı Bektâş’ın fukârâsıyız. Bize, peder dedi tıfl-ı mesîhâ Rabbi er(i)nî diye çağırdı Mûsâ Len terânî diyen idik Biz sana Biz, Tûr-ı Sînâ’nın tecellâsıyız. Zâhidâ! Aşinamız innâ fetehnâ Harâbî kemteri serseri sanma Bir, kılı kırk yaran kâmiliz amma Pir Balım Sultân’ın budalasıyız. AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 4605) GELDİĞİNİZ EVLER DOL’OLSUN NÛRDAN (Kırklar Semâhı – Gönüller Semâhı) AMASYA-MERZİFON Kimden alındığı: MUSA ASLAN Süre Notaya alan: ALTAN DEMİREL 126 YÜRÜTME Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 7.7.1943 208 AMASYA TÜRKÜLERİ GELDİĞİNİZ EVLER DOL’OLSUN NÛRDAN (Kırklar Semâhı – Gönüller Semâhı) -2- AĞIRLAMA 126 AMASYA TÜRKÜLERİ GELDİĞİNİZ EVLER DOL’OLSUN NÛRDAN (Kırklar Semâhı – Gönüller Semâhı) -3- YÜRÜTME 208 AMASYA TÜRKÜLERİ GELDİĞİNİZ EVLER DOL’OLSUN NÛRDAN (Kırklar Semâhı – Gönüller Semâhı) -4- YELDİRME 88 AMASYA TÜRKÜLERİ GELDİĞİNİZ EVLER DOL’OLSUN NURDAN (Kırklar Semâhı – Gönüller Semâhı) -5- Geldiğiniz evler dol’olsun nurdan Biz de böyle gördük uludan, pirden Yardımcımız olsun ol şah-ı merdân Gelsin hizmet ehli, semah eylesin. Erenler önünde uyuyup, yattım Güher dünyasında deryaya battım Kırkların önünde bir semah tuttum On iki imam şah-ı mardân önünde. Ben de bilir idim kendi hâlimi Şükür kokuladım cennet gülünü Serdiler sofrayı, sundum elimi On iki imam şâh-ı merdân önünde. Semah eyleyenler haslar hasıdır Semah eylemeyen Hakk’ın nesidir? Abdal Pir Sultan’ım er nefesidir Gelsin hizmet ehli, semah eylesin. Ya Muhammed Mustafa Ya Aliyel Murtaza Hasan, Hüseyin aşkına Yardım eyle düşküne Zeynel Abidin aşkına Gel derdime derman eyle. Gel Hakk’tan dilek dile Mehdî sahip zaman gele Dedemoğlu secde kıla Gel derdime derman eyle. AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 4599) DEĞİRMEN ÖNÜNDE BİR BÖYÜK TARLA AMASYA Kimden alındığı: DAVUT ASLAN MEHMET İNAN Süre Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ. 6.7.1943 Notaya alan: ALTAN DEMİREL 72 Değirmen önünde bir böyük tarla Baba ben ölüyom, parayı yolla Gendin gelemezsen ememnen yolla Gıyma Malik gıyma, nar danesiyim Anamın babamın bir danesiyim. Değirmen önünde bir sıra söğüt Hiç ahbabım yoğmuş, vermedi öğüt Babamın uğruna ölen bir yiğit Gıyma Malik gıyma, nar danesiyim Anamın babamın bir danesiyim. AMASYA TÜRKÜLERİ (AMASYA’NIN ELMASI AMASYA Derleyen: BURHAN ÖZBAKIR 1961 Kimden alındığı: İSMAİL ACARDAĞ SADETTİN SÜNBÜL Notaya alan: ALTAN DEMİREL Amasya’nın elması Elmaların en hası Sen dururken neyleyim Pırlantayı, elması. Elmalıkta buluşak Ak elleri yumuşak Görünme gel annene Gizli gizli konuşak. Elmaları soyarım Ben gönlüne uyarım Beni kabul etmezsen Gençliğime kıyarım. 111 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 4500) AMASYALI, ZİLELİ AMASYA-GÜMÜŞHACIKÖY Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 13.7.1943 Kimden alındığı: ARİF ÇEVİK Notaya alan: ALTAN DEMİREL Süre 112 92 Amasyalı, Zileli Pınarları lüleli de, yâr yâr Pınara bir kız gelmiş Eli kolu kınalı da, yâr yâr. Karatavuk kaçıyor Kanadını açıyor da, yâr yâr Bildir ki sevdiğim yâr Bu yıl benden kaçıyor da, yâr yâr. Altını bozdurayım Sıraya dizdireyim de, yâr yâr Elma armut değilsin Cebimde gezdireyim de, yâr yâr. Üzüm koydum sepete Yar oturur tepede de, yâr yâr Ben bir yeni yâr sevdim Şan olsun memlekete de, yâr yâr. AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 41610) DELİ GÖNÜL Derleyenler: HARUN YÖRGÜÇ BURHAN ÖZBAKIR 1.11.1981 AMASYA Bahtın kara olsa, sen kara olma Kara defterleri açma, gel açma Fanidir bu dünya bir gün duracak Acele edip de uçma, gel uçma. Bu hanın bulunur iki kapısı Su, hava, at, toprak, taştan yapısı Kimseye verilmez yüce tapusu Sen de misafirsin kaçma, gel kaçma. 113 AMASYA TÜRKÜLERİ TRT: 4600) GELİNE BAKIN GELİNE (Kına Havası) AMASYA Kimden alındığı: NACİYE PERİN 114 Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 6.7.1943 Notaya alan: ALTAN DEMİREL AMASYA TÜRKÜLERİ GELİNE BAKIN GELİNE (Kına Havası) -2- AMASYA TÜRKÜLERİ GELİNE BAKIN GELİNE (Kına Havası) -3- BAĞLANTI Geline bakın, geline Kınalar yakmış eline Gören maşallah desin Nazar değmesin geline. Biner atın iyisine Gider yolun kıyısına Selâm edin dayısına Kızım kınan kutlu olsun. (BAĞLANTI) Tuz kabını tuzsuz koyan Anasını kızsız koyan Koca evi ıssız koyan Kızım kınan kutlu olsun. (BAĞLANTI) . Kız anası, kız anası Hani bunun öz anası Bak kızın gelin oluyor Gel ağla, kızın anası. (BAĞLANTI) AMASYA TÜRKÜLERİ EY HIZARA HIZARA AMASYA Derleyen ve notaya alan: BURHAN ÖZBAKIR 20.11.1965 Ey, hızara hızara! Dalda kiraz kızara Ana, çağım geçiyor Durma, bana kız ara. Şu dağda ot bitmez mi? Süpürseler gitmez mi? Bir yiğidin kazancı On beş kıza yetmez mi? Ay doğar, ara düşer Keklikler tura düşer Nerde güzel var ise Güzel çirkine düşer. AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 4598) ÂDEM HAVVA’YI YARATTI (Kına Havası) AMASYA Kimden alındığı: FATMA SAMSUN Süre = 208 Derleyen: MUZAFFERSARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 4.7.1943 Notaya alan: ALTAN DEMİREL AMASYA TÜRKÜLERİ ADEM HÂVVÂ’YI YARATTI -2- Âdem Havva’yı yarattı Âdem Havva’ya el uzattı Hak Teâlâ’dan nidâ erdi Havva Ana’yı gelin ettiler Cennette düğün ettiler. Üç melek ortaya çıkarttılar Yakut, mücevher taktılar Yüzünün nikabını açtılar Havva Ana’yı gelin ettiler Cennette düğün ettiler. Eline gına yaktılar Gözüne sürme çekdiler Yanağına keküller kestiler Havva Ana’yı gelin ettiler Cennette düğün ettiler. İnci takdılar boynuna Verdiler Âdem Ata’nın koynuna Dünya gelmedi aynına Havva Ana’yı gelin ettiler Cennette düğün ettiler. AMASYA TÜRKÜLERİ KULLUK BENİM OLSUN AMASYA-EBEMÜ KÖYÜ Kimden alındığı: ÂŞIK FEDAÎ Derleyen: NECMETTİN KUBA 1953 AMASYA TÜRKÜLERİ KULLUK BENİM OLSUN -2- Gel gardaş seninle mansûb bölüşek Kulluk benim olsun, sultanlık senin Muhabbeti tatlı tatlı konuşak Kulluk benim olsun, sultanlık senin. Seyreyledim yedinci kat gökleri Kış-borandan aşamadım belleri Yurt, vatan edindim engin yerleri Kulluk benim olsun, sultanlık senin. Yüksek saraylara ıraktan bakarım İçine girmem, düşem deyu korkarım İlm-i ledün kitabını okurum Kulluk benim olsun, sultanlık senin. Bana bu dünyada dervişlik yeter Gerçekler şal giyer, atlası atar Her türlü mahsulât turâbda biter Kulluk benim olsun, sultanlık senin. Dünyada saltanat kaydın çekmeyiz Dost bağında ham meyveyi dökmeyiz Kusur tarlasına tohum ekmeyiz Kulluk benim olsun, sultanlık senin. Fedaî dünyada davâdan geçti Bir pîrin elinden bâdeyi içti Kur’a attım talihim fakîre düştü Kulluk benim olsun, sultanlık senin. 121 AMASYA TÜRKÜLERİ (TRT: 1816) SELÂM VERDİK KADEM BASTIK AMASYA-MERZİFON Kimden alındığı: ÂŞIK MUSA ASLAN Süre Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ Notaya alan: MUZAFFER SARISÖZEN 208 122 SELÂM VERDİK KADEM BASTIK -2- Ah aman! Selâm verdik, kadem bastık bu yere Söyle âşık, bu kâmiller yeridir Kurban olam yanındaki şu pîr’e Söyle kardeş, bu kâmiller yeridir Yâr yâr nâzenim Yâr yâr güzelim Yâr yâr, bir eylen eylen. Ah aman! Cehteyle ki, kâmillere yetesin Metaını kıymetiyle satasın Erbabının nasîhatın tutasın Söyle kardeş, bu kâmiller yeridir Yâr yâr nâzenim Yâr yâr güzelim Yâr yâr, bir eylen eylen. Ah aman! Osmanî’yim, pirden dolu içerim Dört Kitab’ın manasını seçerim Ağzımdan, dilimden cevher saçarım Ben de bildim, bu kâmiller yeridir Yâr yâr nâzenim Yâr yâr güzelim Yâr yâr, bir eylen eylen. (TRT: 4250) BUGÜN BENİM EFKÂRIM VAR AMASYA Derleyen: SABÂHAT AKKİRAZ Kimden alındığı: ÂŞIK ÖZLEMİ Notaya alanlar: ERDEM ÇALIŞKANEL ALTAN DEMİREL BUGÜN BENİM EFKÂRIM VAR -2- BUGÜN BENİM EFKÂRIM VAR -3- Bugün benim efkârım var, zarım var Değme felek, değme telime benim Gülyüzlü cananı elden aldırdım Ecel oku değdi gülüme benim Değme felek, değme telime benim Değme zalim, değme telime benim. Lokman Hekim gelse sarmaz yarayı Hilebaz dostunan açtım arayı Ne köşkümü koydu, ne de sarayı Baykuşlar tünedi dalıma benim Değme felek, değme telime benim Değme zalim, değme telime benim. Özlemî’yem, başım dumanlı dağlar Gözlerim yaşlı da, içim kan ağlar Güz ayları geldi, bozuldu bağlar Hazan yeli değdi gülüme benim Değme felek, değme gülüme benim Değme zalim, değme gülüme benim. AMASYA’NIN ELMASI AMASYA Kaynak kişi: BURHAN ÖZBAKIR Derleyen: NECMETTİN KUBA 1958 Amasya’nın elması Elmaların en hası Sen dururken neyleyim Pırlantayı, elması. Çakallar Bağı bizim Bamyalar dizim dizim Ne dedim de küstürdüm Kurusun ağzım, dilim. Geçtim Ferhat Dağı’ndan Su aldım ırmağından Kale’de karşılaştım Ça y içtim bardağından. Aman güzel, ben yandım Benim olursun sandım Aman güzel ben yandım. Ben sana nasıl kandım. (nerden kandım) TRT: 1900) E’LEN SANA (Sümmânî Ağzı) AMASYA MERZİFON-HAYRETTİN KÖYÜ Kimden alındığı: HÜSEYİN ONKAR Süre = 190 Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 7.7.1943 Notaya alan: ATEŞ KÖYOĞLU E’LEN SANA -2- E’len sana bir nasihat ideyim Hatırdan, gönülden geçici olma Yiğidin başına bir hâl gelince Hâlin nâdenlere açıcı olma. Arif ol, mecliste kelâmı dinle El ikin söylerse, sen birin söyle Elinden geldikçe, sen eylik eyle Darılıb da, başa gakıcı olma. El ârifdir, gözedirler fendini Dağıdırlar duzağını, bendini Alçaklara otur, gözet kendini Gatı, yükseklerden uçucu olma. (TRT: 2701) BAHÇIYA GETİRDİ AMASYA-MERZİFON Kimden alındığı: ÂŞIK MUSA ASLAN Süre = 76 Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 9.7.1943 Notaya alan: İSMET AKYOL BAHÇIYA GETİRDİ -2- Bahçıya getirdi bir cânân bizi Gördüm, o bahçanın gülleri serhoş Eser bâd-ı sabah, yağar yağmur Salınır selvinin dalları, serhoş. Böğün yâr geliyor, gör, bak üstüne Hiç bakmıyor yârenine, dostuna Yaz gelince çayır çimen üstüne Çayırın, çimenin elleri serhoş. (TRT: 1899) BENDE ÇIKTIM FODULLU’NUN ÜSTÜNE (Kız ile Oğlan) AMASYA MERZİFON-HAYRETTİN KÖYÜ Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 7.7.1943 Kimden alındığı: HÜSEYİN ONKAR Notaya alan: ATEŞ KÖYOĞLU Süre = 200 BENDE ÇIKTIM FODULLU’NUN ÜSTÜNE -2- BENDE ÇIKTIM FODULLU’NUN ÜSTÜNE -3- ERKEK KADIN Bende çıkdım Fodullu’nun üstüne ey Şahin gibi oturmuşdu postuna ey Guşluk mehelleri punar üstüne ey Bir su gönder gız, tasınan tasınan. Var git oğlan, var git, deli olmuşsun Deli değil, sen meylini bulmuşsun El sözüne uymuş, buraya gelmişsin Canım çıksa, suyu vermem tasınan. ERKEK KADIN Çokdan beri at üstünde dururum ey Ya suyu alır ya burada ölürüm ey Çeker seni guburunan vururum Bir su gönder gız, tasınan tasınan. Hiç bu emanete hile olur mu? Dost olan, dost gusuruna galur mu? Oğlan! Çal bakalım, gubur alur mu? Canım çıksa, suyu vermem tasınan. ERKEK KADIN Acı demem, ben bu sudan içerim ey Türkmen olur, yaylalara göçerim ey Gız seni şimdi palaynan biçerim ey Bir su gönder gız, tasınan tasınan. Terzi olan türlü biçer libâyı Oğlan başıma yığdın obayı Su yerine şimdi içersin ağıyı Canım çıksa, suyu vermem tasınan. FARAVGA’NIN BÜKLERİ AMASYA TAŞOVA-ALPASLAN KASABASI Kimden alındığı: CAVİT MEŞHUR Derleyen ve notaya alan: ARİF MEŞHUR Faravga’nın bükleri Gülüm kurutmam seni Ayvam dalda ham kaldı Ötüyor gügükleri de Suda çürütmem seni de Benim burda nem kaldı da Ötüyor gügükleri Suda çürütmem seni Benim burda nem kaldı Ah, yine aklıma geldi Ah, yedi yıl ayrı gezsek Ah, şu benim garip gönül O yârin dedikleri de Yine unutmam seni de Yıkıldı viran kaldı da O yârin dedikleri. Yine unutmam seni. Yıkıldı virân kaldı. (TRT: 1804) EŞİMDEN AYRILDIM YAMANDIR HÂLİM AMASYA-MERZİFON Kimden alındığı: ÂŞIK HAYDAR ASLAN Süre 69 Derleyen ve notaya alan: NİDA TÜFEKÇİ 10.11.1959 EŞİMDEN AYRILDIM YAMANDIR HÂLİM -2– Eşimden ayrıldım yamandır hâlim Âdettir, âşığın hâli böyl’olur Yâr fikrimi çaldı, çevrildi yolum Mecnun dedikleri deli böyl’olur. Câna ilâc imiş aşkın zirâbı Bülbül gül dalında çeker gülâbı Beni mesteyledi aşkın şarabı Dost elinden gelen dolu da böyl’olur. Mürai olanlar bu sırra ermez Göğsünde iman olan âşığa kıymaz Yanına yaklaşan kokuna doymaz Firdevs-i Âlâ’nın da gülü böyl’olur. “Teslim Abdal’dan” BADE KOYDUM FİNCANA AMASYA Kimden alındığı: NECMETTİN KUBA Derleyen: NECMETTİN KUBA BADE KOYDUM FİNCANA -2- Bade koydum fincana Canlar kurban o cana Ne ben öldüm kurtuldum Ne sen geldin imana (Ne sen geldin bu yana). Fincana bade koydum Yâr okudu, ben duydum O yârin ninnisiyle Kollarında uyudum (Dizlerinde uyudum). Fallar, fallar içinde Yârim bu fal içinde Bu can sana fedadır (Neco’n sana kurbandır) Şu Amasya içinde. BAĞLANTI Hey güllüm gel, kuş dillim gel Ben buradan gidiyom Düş peşime, sen de gel. KÖPRÜBAŞININ GÜLLERİ AMASYA Derleyen: NECMETTİN KUBA 1958 KÖPRÜBAŞININ GÜLLERİ -2- “Kuş Köprü” başının gülleri Şak şak öter bülbülleri Kızım senin yüzünden Düşman ettim elleri. “Üçler Köprü” de durma Saçları burma burma/sırma sırma Öldürürsen sen öldür Yâr başkasına vurdurma. “Alçak Köprü” bu mudur? Altındaki su mudur? Ben mektubum gönderdim Son cevabın bu mudur? “Tahta Köprü” yü sel aldı Yârim karşıda kaldı Koşup seni kurtaram Aklım şelvende kaldı. “Hükûmet Köprü” taşı Kalemdir gözü kaşı Kız ben sana gelecem Karakol tutmuş başı. “Çağlan Köprü” Çalan Kendim Meydân Bağlı’yam Bir kara göz yâriyem Gidip kime ağlayam? BAĞLANTI Yağmur düştü kilime Elim değdi eline Gelburadan/berâber kaçalım Düştük âlem diline. Irmak/seller aldı götürdü Helvacı’yı süpürdü Sen karşıda, ben burda Bu dert beni bitirdi. (TRT: 1898) AMASYA’NIN DAĞLARI AMASYA Kimden alındığı: ABDULLAH ÇAKIRER MUHLİS ORÇUN Süre 73 Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 4.7.1947 Notaya alan: ATEŞ KÖYOĞLU AMASYA’NIN DAĞLARI -2- BAĞLANTI Amasya’nın dağları Üzümlüdür bağları Pek hoşuma gidiyor Saçlarının bağları. Haydi haydi cimdallı Kızlar giyer bindallı Gönül güzele bağlı Şimdi kızlar ilvanlı. Köşebaşı meyhâne Asmadandır kapusu Ben gözüme aldırdım On beş sene mapusu. (TRT: 675) DAĞDAN KESTİM ÇINARI AMASYA TAŞOVA-ALPASLAN KÖYÜ Kimden alındığı : KADİR ÇAKIRTAŞ Derleyen ve notaya alan: ÂRİF MEŞHÛR DAĞDAN KESTİM ÇINARI -2- Dağdan kestim çınarı Yavrum çınarın dalı sarı Ağlamaktan kurudu Yavrum gözlerimin pınarı Uyanamıyom yavrum, uyanamıyom Bende bu gurbetliğe dayanamıyom. Ay doğar ayazlanır Yavrum gün doğar beyazlanır O yâr beni görünce Yavrum hem güler, hem nazlanır Yangın bacalar gibi yanıp tütmeli Bu sevdanın elinden nere gitmeli. Kapıdan dışa baktım Yavrum bir bölük kuşa baktım Ne hayırsız yâridir Yavrum arkandan boşa baktım Öyl’olsun da kömür gözlüm öyl’olsun Heder etme, bu yıllık da böyl’olsun. (TRT: 51) KARŞIDADIR EVLERİ AMASYA Kimden alındığı: YÖRE EKİBİ Süre 60 Derleyen ve notaya alan: YÜCEL PAŞMAKÇI 1972 KARŞIDADIR EVLERİ -2Karşıdadır evleri hele yandım Yayılır develeri, diley diley, sallan da gel. Oturmuş inek sağar hele yandım Terlemiş sineleri, diley diley, sallan da gel. Köprüden geçemiyom hele yandım Düş gördüm seçemiyom, diley diley, sallan da gel. Sen benden geçtin amma hele yandım Ben senden geçemiyom, diley diley, sallan da gel. SABAH OLMUŞ AMASYA Sabah olmuş, karşı bele gün vurmuş Ne uyursun güzel Hatçe’m, kalksana Tere batmış tüm bedenim sel gibi Şu ocağı bir an evvel yaksana. Derleyen ve notaya alan: HARUN YÖRGÜÇ BURHAN ÖZBAKIR 10.1.1965 Var mı senden güzel bu köy içinde Yoktur billâh ne Hind’inde, ne Çin’de Mor bandiği bi yol daha giyin de Ceylân gibi sen karşıma çıksana. YEŞİL HIYAR AMASYA TAŞOVA-ALPASLAN KASABASI Kimden alındığı: AYAZ DURMUŞ KESKİN Derleyen ve notaya alan: ARİF MEŞHUR Yeşil hıyar soyulmaz Muhabbete doyulmaz Güzel senin sadândan Gece uyku uyunmaz. Bahçede yeşil hıyar Boyu boyuma uyar Güzel geçme karşımdan Korkarım, herkes duyar. Elinde kısa nacak Ot toplar kucak kucak Gel yârim eylenelim Dünya kime kalacak. YEŞİL AKAR AMASYA’NIN IRMAĞI AMASYA Kimden alındığı: NECATİ KARAÇALTI Yeşil akar Amasya’nın ırmağı Amasya’dır güzellerin oymağı Emine’dir yaylaların kaymağı Gel Emine’m gidelim yaylalara. Derleyen ve notaya alan: BURHAN ÖZBAKIR 11.10.1967 Yazı Bağı bağların en güzeli Gızlar söyler bu bağlarda gazeli Emine’dir yaylaların güzeli Gel Emine’m gidelim yaylalara. KEŞKEĞİ VUR FIRINA AMASYA-TOKLUCA KÖYÜ Derleyen: BURHAN ÖZBAKIR Kimden alındığı: HARUN YÖRGÜÇ Notaya alan: ALTAN DEMİREL Keşkeği vur fırına Pişiversin yarına Yalnız yeme Fadime’m Haber et dostlarına. İşkefen pek yumuşak Gerdanın pamukdan ak Ne hâldeyim bir bilsen Şu yanan sîneme bak. Hasuda sermedin mi ? Göz ettim görmedin mi ? Beni bin kez öldürdün Sen hâlâ ölmedin mi ? NEYLERSİN AMASYA Kimden alındığı: NECMETTİN KUBA Derleyen ve notaya alan: NECMETTİN KUBA Sana bir nasihat edeyim gönül Sen seni ıslah et, eli neylersin Aklını başına dereyim gönül Havâ-i ser esen yeli neylersin. Allâm’el esmanın kitabın oku Bu ledün ilmini bilmez kör fakı Bülbül olup vahdet bağında şakı Fena dârındaki gülü neylersin. Etme kimse ile her kez kîl ü kal Serkeşlik eyleyip olma ber ü bal Bir tarikata sülûk eyle, menzil al Eğri büğrü giden yolu neylersin. Gerçeğin nutkunu hak bilip hakla Aldığın esrarı canında sakla Her çaya uğrama, geçidin yokla Dibi görünmedik gölü neylersin. Ey Fedaî! Görür gerçeğin gözü Erenler seçerler sıyrıyı, yüzü Kendünde baldurur gerçeğin sözü Arının verdiği balı neylersin. (TRT: 670) KIŞLANIN ÜSTÜNE KURDUM İSKELE (Asker Ağıtı) AMASYA-TAŞOVA Kimden alındığı: ALTAN DEMİROK Derleyen ve notaya alan: ŞENEL ÖNALDI Kışlanın üstüne kurdum iskele On sekiz yaşımda geldim askere Üç yıl demeyince, vermez tezkere Bu sebepten arz ederim ben de sılamı. Anam ağlama, ciğer dağlama Attın beni gurbete, mekân bağlama. Kışlanın önünde bir pınar akar Oturmuş askerler, çamaşır yıkar Sılada sevdiğim yollara bakar Bu sebepten arz ederim ben de sılamı. Anam ağlama, ciğer dağlama Attın beni gurbete, mekân bağlama. (TRT: 4601) ÇIKDIM GAVAK DALINA AMASYA MERZİFON-SARIKÖY Derleyen: MUZAFFER SARISÖZEN ANK. DEV. KON. ARŞİVİ 7.7.1943 Kimden alındığı: HAMDULLAH YILMAZ Notaya alan: Süre ALTAN DEMİREL 96 Çıkdım gavak dalına Dalını budakladım Annesinin yanında Kızını gucakladım. Yaylanın çimeninde Oğlaklar/koyunlar meleşiyor Yârimin dudakları Benimle söyleşiyor. BAĞLANTI Ey Sarıgız, Sarıgız! Sen tavuk ol, ben horoz Sen orada, ben burda Duramıyom yalınız. TURÂB OL GÖNÜL AMASYA-EBEMÜ KÖYÜ : Deyiş: ÂŞIK FEDAÎ Derleyen NECMETTİN KUBA 1964 Kimden alındığı: NECMETTİN KUBA Sana bir nasihat verem Turâb ol gönül, turâb ol Aklını başına derem Turâb ol gönül, turâb ol. Ko sana kötü desinler Rızkını alıp yesinler Ayaklarda çiğnesinler Turâb ol gönül, turâb ol. Ey Fedaî, Ol irşâd Bu gidişin sonu berbâd Bir harabe, külhanda yat Turâb ol gönül, turâb ol. AMASYA’DA BAHAR (Hüseynî Türkü) AMASYA Güfte: HARUN YÖRGÜÇ Usûlü : Düyek Beste: KAYHAN ŞENTİN AMASYA’DA BAHÂR (Hüseynî Türkü) -2- Yeşilırmak ne akarsın boşuna Seninde mi bahar vurdu başına Ferhat yazmış büyük aşkı taşına Şirin diye dağ seslenir bu ilde. Kayasında kargapabuç bitiyor Zarzalaklar dört bir yana yetiyor Mis kokusu canlara can katıyor Cennet yolları birleşir bu ilde. Uzun olur Amasya’nın hazanı Burhan döğer som bakırdan kazanı Çil kekliği, ılganusu, sazanı Ozan olup söyleşirler bu ilde. Çakallar’da mor sünbüller açıyor Menevcerle bir döşekte yatıyor Karakiraz, dalbastıya çetiyor Yılda iki ürün devşir bu ilde. Mart dokuzu gel Kırklar’a çıkalım Sevdalılar duasına bakalım Abrul beşte kınasını yakalım Hızır, İlyas’la hâlleşir bu ilde. Badem gözlüm çok naz etme, gel beri Şu Harun’u delirtme artık he’ri Bağa varıp yakak semaverleri Gönül feraha erişir bu ilde. AMASYA TAMÎMİ MARŞI (Hüseynî) Güfte: HARUN YÖRGÜÇ Beste: BURHAN ÖZBAKIR Usûlü: Sofyan Ulusal Kurtuluş’un ilk yazılı belgesi Yazıldı Amasya’da, bir haziran gecesi. Yaşlısı, kocasıyla; hacısı, hocasıyla Görülmemiş coşkuyla, karşıladı cümlesi. Paşam! Biz emrindeyiz, bütünleşmiş kitleyiz Ve de hep izindeyiz; yaşanmadı böylesi. Hoca Kâmil Efendi hutbede: Vatan! Dedi Bütün câmi inledi, kurtuluştu ötesi. Hemşehrim samimîdir, vatan’ın hâdimidir Amasya Tamimi’dir özgürlüğün belgesi. On İki Haziran’da, zaman durdu o anda Şimşek çaktı vatan’da, işte Millet’in sesi. AMASYA TAMÎMİ MARŞI Güfte: HARUN YÖRGÜÇ Beste: BURHAN ÖZBAKIR Ulusal Kurtuluş’un ilk yazılı belgesi Yazıldı Amasya’da, bir haziran gecesi. Yaşlısı, kocasıyla; hacısı, hocasıyla Görülmemiş coşkuyla, karşıladı cümlesi. Paşam! Biz emrindeyiz, bütünleşmiş kitleyiz Ve de hep izindeyiz; yaşanmadı böylesi. Hoca Kâmil Efendi hutbede: Vatan! Dedi Bütün cami inledi, kurtuluştu ötesi. Hemşehrim samimîdir, vatan’ın hadimidir Amasya Tamimi’dir özgürlüğün belgesi. On İki Haziran’da, zaman durdu o anda Şimşek çaktı vatan’da, işte Millet’in sesi. (TRT: 470) BABAYİĞİT OYUN HAVASI AMASYA-MERZİFON Kimden alındığı: YÖRE EKİBİ Süre = 116 Notaya alan: FERHAT DURMUŞ 20.11.1991 BABAYİĞİT OYUN HAVASI -2- 85 (TRT: 135) MERZİFON KARŞILAMASI AMASYA-MERZİFON Süre 86 104 Derleyen ve notaya alan: NEJAD BUHARA MERZİFON KARŞILAMASI -2- BİRİNCİLİK OYUN HAVASI AMASYA alan: Kimden alındığı: YÖRE EKİBİ Derleyen ve notaya BURHAN ÖZBAKIR 10.10.1985 (TRT: 91) BİLDİŞ OYUN HAVASI AMASYA Kimden alındığı: CUMA NACAK Derleyen ve notaya alan: MUZAFFER SARISÖZEN (TRT: 125) PAÇALI AMASYA Kimden alındığı: MUHARREM SORGU SABRİ TINASTEPE Derleyen ve notaya alan: MUZAFFER SARISÖZEN İÇİNDEKİLER Âdem Havva’yı yarattı ........................................................................................... 128 Acı badem dalları .................................................................................................... 83 Amasya Tamîmi Marşı (hüseynî) ........................................................................... 168 Amasya Tamîmi Marşı ........................................................................................... 169 Amasya Tamîmi Marşı ........................................................................................... 123 Amasya’da bahar .................................................................................................. 166 Amasya’da üzüm var ............................................................................................... 82 Amasyalı, Zileli ...................................................................................................... 122 Amasya’nın dağları ................................................................................................ 152 Amasya’nın elması ................................................................................................ 121 Amasya’nın elması ................................................................................................ 137 Anadan babadan ayrı .............................................................................................. 52 Babayiğit Oyun Havası .......................................................................................... 170 Bade koydum fincana ............................................................................................ 148 Bahçelerde bamiye .................................................................................................. 79 Bahçıya getirdi ...................................................................................................... 140 Bamiyeyi ekerim ...................................................................................................... 93 Bana cevreyleyip ..................................................................................................... 51 Ben bir çakı bıçağım .............................................................................................. 111 Bende çıktım Fodullu’nun üstüne .......................................................................... 142 Bildiş Oyun Havası ................................................................................................ 175 Bir defim var deriden ............................................................................................... 80 Birincilik Oyun Havası ........................................................................................... 174 Boncuk gözlü güzeller ............................................................................................. 94 Bulguru kaynatırlar (Kenân’ım) ................................................................................ 60 Bugün benim efkârım var ...................................................................................... 134 Çakallar’dan iner de vermiş kömürü ........................................................................ 76 Çıkdım gavak dalına .............................................................................................. 164 Çıktım yaylaları gezdim ........................................................................................... 54 Dağdan kestim çınarı ............................................................................................ 154 Dedem beni bir bahçıya gönderdi ........................................................................... 56 Değirmen önünde bir böyük tarla .......................................................................... 120 Deli gönül .............................................................................................................. 123 Dem be dem ............................................................................................................ 64 Dost elinden gelen sâil ............................................................................................ 73 Dostun bahçasına girsem ........................................................................................ 59 Elen sana .............................................................................................................. 138 Elinde su testisi ....................................................................................................... 50 Esmer güzelleri ....................................................................................................... 78 Eşimden ayrıldım yamandır hâlim ......................................................................... 146 Evleri görünüyor .................................................................................................... 107 Evlerine vardım kapı sürgülü ................................................................................... 46 Ey hızara hızara .................................................................................................... 127 Faravga’nın bükleri ................................................................................................ 145 Felek şâd olacak günün görmedim ......................................................................... 43 Geldiğiniz evler dol’olsun nûrdan .......................................................................... 115 Gelin kaynana ......................................................................................................... 98 Geline bakın geline ................................................................................................ 124 Gelmiş iken bu elleri gezerim .................................................................................. 70 Gidersen göndüreyim .............................................................................................. 74 Gidiyom deme bana ................................................................................................ 68 Gökyüzünde bölük bölük durnalar ........................................................................... 74 Halay çekin düzülsün .............................................................................................. 89 Hay edüben meydân .............................................................................................. 60 Her gün çeşme başına ............................................................................................ 67 İnce çayır biçilmez ................................................................................................... 58 Kaf u nun hitabı izhâr olmadan .............................................................................. 112 Kar kalmadı Amasya’nın dağında ............................................................................ 87 Karşıdadır evleri .................................................................................................... 156 Keşkeği vur fırına .................................................................................................. 161 Kınalı gelin .............................................................................................................. 88 Kışlanın üstüne kurdum iskele .............................................................................. 163 Kız pınar başında .................................................................................................... 95 Kilo kilo elmalar ....................................................................................................... 92 Koyun geliyor .......................................................................................................... 77 Köprübaşının gülleri .............................................................................................. 150 Kulluk benim olsun ................................................................................................ 130 Mail oldum hûb cemâle ........................................................................................... 90 Merzifon Karşılaması ............................................................................................. 172 Meyrem suya gidiyor ............................................................................................... 66 Ne sorarsın derdim bana ......................................................................................... 86 Neylersin ............................................................................................................... 162 Ninni ...................................................................................................................... 102 Paçalı Oyun Havası ............................................................................................... 176 Pencerede perde ben .............................................................................................. 96 Pınarın başına taş ben olayım ............................................................................... 108 Sabah olmuş ......................................................................................................... 158 Sabahtan uğradım ................................................................................................... 48 Samâver İlâhîsi ..................................................................................................... 103 Selâm verdik, kadem bastık .................................................................................. 132 Tek kapıdan çıktım yüzüm peçeli ............................................................................ 84 Tokat’ın Mezerliği .................................................................................................... 62 Turâb ol gönül ....................................................................................................... 165 Yâr elmayı taşladın mı ............................................................................................. 81 Yazı yazdım sokuya (Küştahlı) .............................................................................. 101 Yeşil hıyar .............................................................................................................. 159 Yeşil akar .............................................................................................................. 160 Yüce dağ başında koyun güderken ....................................................................... 104 Zilha Gelin (Kızılırmak) ............................................................................................ 44