ODTU-Enerji Komisyonu-2014
Transkript
ODTU-Enerji Komisyonu-2014
Petrol fiyatları üzerine sohbet ODTÜ Mezunlar Derneği Enerji Komisyonu 18 Kasım 2014 Dünya Birincil Enerji Tüketimi Kaynaklar Bazında (%), 2013 sonu 3 fosil yakıt: % 86.7 Petrol+Gaz: % 56.6 Nükleer % 4.4 Kömür %30.1 Gaz % 23.7 Hidro % 6.7 Diğer yenilenebilirler % 2.2 Petrol % 32.9 Tüketim:~ 12,7 milyar ton petrol eşdeğeri Kaynak: BP Statistical World Review of Energy, June 2014 Dünya İspatlanmış (Üretilebilir) Petrol Rezervleri 2013 sonu, (milyar varil) Eski SSCB 131,8; %7,8 229,6; % 13,6 6,8; % 0,4 93.0; % 5.5 44,2; % 2,6 Venezuella 298,3; % 17,7 329,6; % 19,5 18.1; % 1.1 S. Arabistan 265,9; % 15,8 130.3; % 7.7 5.7; % 0.3 42,1; % 2,5 808,5; % 47,9 Rezerv, milyar varil Toplam rezervin %’si Dünya Üretilebilir Petrol Rezervi: 1.688 milyar varil (İspatlanmış) Rezerv Ömrü: 53,3 yıl (Rezerv/Üretim) (+) Kanada petrollü kumları: 167,8; Venezuella (Orinoco): 220,5 Kaynak: BP Statistical Review of World Energy, June 2014 Million tons oil equivalent 2011 31.4% 29% 2035 Oil 26.8% Coal 25.5% Gas 23.7% 21.3% Biomass 9.9% 5.2% 2.3% 0.9% Nuclear 10.6% 6.4% 4.1% 2.9% Other renewables Hydro 2035 Demand for natural gas increases more than all other fuels in the New Policies Scenario. Constituting a very small share of the energy mix today (13% in 2011), global demand for renewable energy increases strongly to 2035 by around 75% in the NPS. Sıvı yakıtlar, arz maliyetleri ($/varil) Üretim Maliyetleri Dolar/varil, 2012 Kuzey Kutbu Diğer EOR Çok ağır petrol, Bitümen Diğer Konvan-Konvan siyonel Üretilmiş O. Doğu, K. Afrika Çok Derin Denizler Kerojen LTO CO2 EOR Gazdan Sıvı Yakıt Light Tight Oil Kömürden Sıvı Yakıt Kalan teknik olarak üretilebilecek petrol rezervleri (milyar varil) Kaynak: World Energy Outlook 2013, IEA Üretim “başa baş” maliyetleri - bütçenin denkliği için gereken fiyatlar - ticari olarak cazip fiyatlar (Belli üreticiler için; 2011 ortası) $/varil Kuveyt Katar BAE Suudi Arabistan Cezayir Bütçe denkleştirme için gereken fiyat BütçeBaşabaş Ticari olarak cazip Rusya Feder. Başabaş maliyet Dev Şirketler Saha geliştirme maliyetleri Oil production (million barrels/day Kaynak: International Energy Agency, WEO 2011, November 2011 Ham Petrol Fiyatları: Başlıca Etkenler • Arz Tarafı • Enerji fiyatları • OPEC arz (üretim) kapasitesi • Yedek üretim (spare (spare)) kapasitesi • OPEC Dışı arz kapasitesi • Jeopolitik ortam • Hava koşulları • Arama Arama--Üretim maliyetleri • Arama Arama--Üretim Yatırımları • Teknolojik Gelişmeler • Stokların durumu • Petrolün kalitesi (ağır(ağır-hafif, kükürtlükükürtlü-kükürtsüz kükürtsüz,, vb.) http://www.eia.gov/finance/markets/ Ham Petrol Fiyatları: Başlıca Etkenler • Talep Tarafı • OPEC arz kapasitesi • Ekonomik büyüme • Sanayi üretimi • Jeopolitik ortam • Hava koşulları • Mal taşımacılığı • İnsan taşımacılığı • Tüketici davranışları • Vergiler • Enerji tüketiminde kullanılan ekipmanla ilgili teknolojik gelişmeler http://www.eia.gov/finance/markets/; Pamir Ham Petrol Fiyatları: Başlıca Etkenler Ekonomik Etkenler • Üretim Üretim--Tüketim Dengesi (Arz(Arz-Talep) • Taşıma maliyetleri • Diğer yatırım maliyetleri • Yatırımlarda gecikme • Doların düşük değerdeki seyri • Politik Etkenler • Piyasa düzenlemeleri (Yasal düzenlemeler, regülasyonlar) • Ambargolar, siyasi riskler, işgal ve çatışmalar • Kartellerin politikaları (OPEC, Şirketler, vb..) • Vergiler (Yatırım maliyetlerini etkileyen) • Çevre kirliliği düzenlemeleri • Yatırım yapılan ülkelerdeki yatırım ortamı, koşullar • Ham Petrol Fiyatları: Başlıca Etkenler Coğrafi etkenler • Rezervlerin homojen olmayan dağılımı • Tanker (ya da ihraç yolu) sağlayabilme olanağı • Hava durumu, mevsimsel etkenler, kasırgalar • Diğer • Diğer Etkenler • Ürünlerin kalitesi, Piyasanın tercihleri • Alternatif ürünlerin varlığı/yokluğu • Rafinaj kısıtlamaları; taşıma kısıtlamaları/riskleri/artan maliyetleri • Politik, jeopolitik etkenler (işgal, grev, lokavt, vb vb…) …) • Borsa spekülasyonları (Şirketler, alımalım-satım kuruluşları, vb..) • Diğer • Petrol Piyasasının Başlıca Oyuncuları • • • • • • • • • • • • OPEC (Özellikle S. Arabistan) OPEC Dışı Üreticiler (Rusya F., Meksika, Norveç, vb..) Uluslararası Enerji Ajansı (IEA/OECD (IEA/OECD)) ABD Suudi Arabistan Rusya Federasyonu Büyük Petrol Şirketleri Uluslararası Borsalar (NYMEX, IPE, ..) Finans Piyasaları/ “Savunma” Sanayi Uluslararası yayınlar (Platts (Platts,, Bloomberg, WTRG, ..) Petrol Alım Satım Şirketleri Diğer Petrol fiyatlarını etkileyen jeopolitik olaylar 12: OPEC cuts production targets 4.2 mmbpd 1: US spare capacity exhausted 11: Global financial collapse 2: Arab Oil Embargo 4: Iran-Iraq War 10: Low spare capacity 6: Iraq invades Kuwait 5: Saudis abandon swing producer role 9: 9-11 attacks 3: Iranian Revolution 8: OPEC cuts production 7: Asian financial crisistargets 1.7 mmbpd 2014 yılı petrol fiyatı gelişimi http://www.dw.de/the-ruble-tumbles-with-the-oil-price/a-18058437 OPEC Ek Üretim Kapasitesi ve Fiyat İlişkisi EK ÜRETİM KAPASİTESİ, milyon varil/gün Fiyat $/varil 140 120 100 80 60 Suudi üretiminde artış/azalış milyon varil/gün) WTI Petrol Fiyatı From 2005 to 2008, economic growth remained strong while oil production capacity grew slowly and even declined in some quarters. The tight market conditions put upward pressure on oil prices. • • • • • Fiyatların Seyri; Nedenler (Klasik) Brent fiyatları 1 Ekim ile 31 Ekim 2014 arasında 95 dolar/varilden 84 dolara geriledi. Nedenler arasında; Küresel ekonomik büyüme ve petrol talep artışı beklentilerindeki düşüş, Libya üretimindeki kesintinin normale dönmesi, ABD «tight «tight oil oil» » üretimindeki artış öne çıkıyor. Fiyatların Seyri; Nedenler ABD Enerji Bakanlığı, 2015 yılında Brent ortalama fiyatını 83 dolar olarak öngörüyor. • Bu tahmin, bir ay önceki tahmine göre, 18 dolar daha düşük. • Belirsiz görünen etkenler arasında; OPEC (özellikle Suudi) üretimi ve yeni fiyat ortamında rekabet olanağı tartışılan ABD «tight oil oil» » üretimi var. • Short--Term Energy Outlook Short Release Date: November 12, 2014 http://www.eia.gov/forecasts/steo/ Petrol fiyatlarında (son dönem) düşme nedenleri (Klasik) «Piyasa dinamikleri» açısından, arz ve talep denkleminde öne çıkan iki temel olgu var: • 1. 2. Avrupa başta olmak üzere bazı gelişmekte olan ülkelerdeki ekonomik durgunluk ve buna bağlı enerji (petrol) talep düşüşü, Özellikle ABD’deki petrollü killerden (shale (shale oil oil)) yapılan petrol üretimindeki artış (2013 yılında 7.5 milyon v/g olan ABD ham petrol üretimi, 2014’de 8.6 milyon v/g, 2015’te 9.4 milyon v/g) http://www.dw.de/oil-prices-expected-to-fall-further-in-2015/a-18063636 Petrol fiyatları 2015’te daha da düşebilir Çin’de azalan talep, ABD’de artan “shale “shale oil oil”” üretimi, petrol fiyatlarının kısa sürede yükselmesini önleyen etkenler. • (Libya üretiminde yeniden artış; halen 810,000 v/g) • Uluslararası Enerji Ajansı: 2015’te (en azından yılın ilk yarısında) fiyatlar daha da düşebilir. Haziran’dan bu yana, petrol fiyatları % 30 düştü. • http://www.dw.de/oil-prices-expected-to-fall-further-in-2015/a-18063636 Oil shale economics • Only about 4 % of U.S. shale oil production needs prices above $80 for drillers to break even, the IEA said today in its monthly oil market report. • “Prices aren’t low enough to put these projects at risk,” said Matthew Jurecky Jurecky,, from GlobalData “The profit margin on most commercial unconventional oil plays will support prices as low as $50, many below that even.” http://www.bloomberg.com/news/2014-10-14/u-s-shale-oil-output-growing-even-as-prices-drop-eia.html Libya petrol üretimi Libya petrol üretimi, varil/gün ŞUBAT 2011 KADDAFİ KARŞITI GÖSTERİLER BAŞLADI EKİM 2011 KADDAFİ ÖLDÜRÜLDÜ AĞUSTOS 2014 TRABLUS MİLİTANLARA GEÇTİ HAZİRAN 2013 – TEMMUZ 2014 DOĞU LİMANLARI BLOKE Jeopolitik Nedenler Petrol fiyatlarında (son dönem) düşme nedenleri (Jeopolitik) • • • • • Düşüşten en çok etkilenen ülkeler: Rusya, İran, Irak ve Venezuella Venezuella.. Rusya: Ukrayna krizi, Kırım ve diğer bölgelere yönelik gelişmeler İran: Nükleer konusu, İsrail’in güvenliği; İran’ın Suriye ve Irak politikaları Venezuella:: ABD ve Batı karşıtı politikalar Venezuella Irak: Hidrokarbon Yasası’nın henüz Parlamento’da onaylanmamış olması Petrol fiyatları ve Bazı Ülkelerin Bütçe Dengeleri Petrol fiyatı $/varil Bütçeyi denkleştirmek için gereken petrol fiyat aralığı 125$ Brent petrolü fiyatı 100$ Kaynak: ABD Enerji Bakanlığı, Deutsche Bank Rusya’nın etkilenmesi • • Deutsche Bank raporuna göre; Rusya bütçesinin % 45’i enerji kaynakları ihracatından. Rus Rusya’nın ya’nın,, bütçesini denkleştirmek için, 100 $/varil fiyata ihtiyacı olduğu öne sürülüyor (78 euro). euro). (Not: Pravda’ya göre, Rusya’nın ihracat gelirlerinin % 70’i petrol ve gaz ihracından…) http://english.pravda.ru/world/asia/03-04 http://english.pravda.ru/world/asia/0304--2014/127254 2014/127254-saudi_arabia_russia_obama--0/ saudi_arabia_russia_obama • Buna, Rusya’da büyüme oranının «sıfır» olduğunu ve ambargoları da eklersek, Rusya’nın ciddi oranda etkileneceği düşünülüyor. Rusya ve Venezuella’nın etkilenmesi • • • • International Business Times’a göre; petrol fiyatında varil başına her 10 dolarlık düşüş, Rusya’ya 12,2 ile 14,6 milyar dolar arasında kaybettiriyor (Kaynak: Alfa Bank). Düşük petrol fiyatları nedeniyle, zaten % 25 değer kaybeden rublenin daha fazla değer kaybedebileceği öngörülüyor Venezuella’nın Venezuel la’nın ise 120 dolarlık fiyata gereksinim duyduğu (bugüne göre % 50 fazla). Her 1 dolarlık düşüş, 500 milyon dolar ihracat kaybı. Rusya’nın etkilenmesi Putin, petrol fiyatlarındaki düşüşün, ekonomiyi olumsuz etkileyeceğini kabul etmekle birlikte; 421 milyar dolarlık (uluslar arası) rezervi olan Rusya’nın bu durumun üstesinden kolayca geleceğini açıkladı. • Rusya ve Venezuella Venezuella,, ortaklaşa alabilecekleri tedbirleri görüşüyorlar. • «Komplo Teorileri» • • • 03.04.2014 U.S. President Barack Obama tried to convince the King of Saudi Arabia to coordinate actions in the oil market to reduce world oil prices, the main source of Russia's export revenues, and "punish its behavior" in Crimea. Experts estimate that if the prices are reduced by as little as 12 dollars per barrel, the Russian Federation will lose $40 billion in revenue. There has been a precedent, because this is precisely how the USSR collapsed. However, after two weeks of discussions, U.S. analysts agreed that the effect of such actions will be shortshort-lived, and squandering suitable strategic reserves of the country was not a good idea because you never know what might happen. Another idea immediately followed - to convince Saudi Arabia to increase oil production. Steve LeVine spoke about it in detail. • He suggested adding a few million barrels from Saudi Arabia to the oil from the U.S. reserve, and because oil prices are determined by profitability, the cheap oil in the range of 22-3 million barrels per day could significantly derail the price. • Allegedly, Obama traveled to Riyadh to discuss this option on March 28, said the analyst. • http://english.pravda.ru/world/asia/03-04-2014/127254-saudi_arabia_russia_obama-0/ • • • There is a precedent of such joint action that caused the collapse of the USSR. In 1985, the Kingdom has dramatically increased oil production from 2 million to 10 million barrels per day, dropping the price from 32 to 10 dollars per barrel. USSR began selling some batches at an even lower price, about $6 per barrel. Saudi Arabia has not lost anything, because when prices fell by 3.5 times the production has increased fivefive-fold. The planned economy of the Soviet Union was not able to cope with falling export revenues, and this was one of the reasons for the collapse of the USSR. http://english.pravda.ru/world/asia/03-04-2014/127254-saudi_arabia_russia_obama-0/ • • For Russians, it's a nightmare come true: The oil price has plunged, falling around 30 percent in just a few months. It may come as a blessing for Western motorists and fuel oil buyers, but it's a tangible threat to the wellbeing of the more than 145 million inhabitants of the world's thirdthird-largest oil producer producer.. That's because crude oil is by far the biggest source of income for the Russian state. Despite the media spotlight on gas, it's much more important as a lubricant for investment and consumption. And gas, too, has become cheaper due to a stipulation in most of Gazprom's export contracts linking its price to that of oil. • • Oct 21 (Reuters) - Iran has accused fellow Muslim countries in the Middle East of plotting with the West to bring down oil prices as a tactic to further undermine its sanctionssanctions-hit economy. economy. With oil losing a quarter of its value since June, President Hassan Rouhani's administration has been scrambling for alternative sources of income to meet its forecast for revenue in the current budget based on an oil price of $100/barrel. http://www.reuters.com/article/2014/10/21/iran-oil-prices-idUSL6N0SG3PS20141021 • • Speaking to conservative Shi'ite Muslim clerics in their stronghold of Qom late on Monday, government spokesman Mohammad Baqer Nobakht said "some soso-called Islamic countries in the region are serving the interests of America and (other) arrogant powers in trying to squeeze the Islamic Republic." Republic." "They (the West) have forced our oil production from 4 million bpd to 1 million bpd, and this recent fall of oil prices is their latest gimmick," he was quoted as saying by the semisemi-official Mehr News. • • • Some OPEC members, including Saudi Arabia and Kuwait, have indicated that the group is unlikely to cut output to support prices when it meet on Nov. 27. 27. Some analysts suggested Saudi Arabia was willing to absorb the impact of lower oil prices to help the West and weaken Moscow and Tehran position when negotiating over Ukrainian sovereignty or the Iranian nuclear deal. deal. Gulf oil sources dismissed the idea as pure fiction. İran: International Business Time’e göre, bütçe harcamalarını karşılamak için, 136 dolarlık petrol fiyatına (mevcudun % 70 üzeri) ihtiyacı var. • Nükleer faaliyetlerine yönelik ambargo nedeniyle, petrol ve gaz ihraç gelirleri % 50 azaldı. • Bu sürecin devamı halinde, İran’ın nükleer konusunda taviz vereceği düşünülüyor. • Jeopolitik gerilimleri dikkate alan IMF IMF,, ekonomik büyüme tahminlerini aşağı doğru revize etti • • Dünya Ekonomik Görünümü’nün son çeyrek değerlendirmesinde IMF; küresel büyüme tahminlerini , Nisan 2014 tahminine göre % 0.3 oranına düşürdü. Yeni tahmin, (2014 yılı için) % 3.4 AB bölgesi için yapılan tahminler fazla değişiklik göstermedi. Fransa ve İtalya için büyüme tahminleri azaltılırken, Almanya ve İspanya için, önceki tahminlere göre daha yüksek büyüme oranları öngörüldü. • Tüm jeopolitik gerilimlere karşın, 2015 büyüme tahminleri % 4 olarak belirlendi. • http://www.dw.de/imf-lowers-world-economic-outlook-amid-geopolitical-tensions/a-17807709 Kısa Dönem TahminiTahmini-ABD Enerji Bakanlığı • • • • • Küresel ham petrol üretim ve tüketimi arasındaki dengesizliğin yarattığı kaygı. Daha önce yaşanan petrol arzı kesintilerinde azalma. Kuzey Amerika’da yaşanan arz artışının, küresel petrol ürünleri talebinin düşüşüyle denk zamana rastlaması. OPEC üyelerinin olası politikaları Petrol üreten ülkelerdeki jeopolitik sorunlar Geleceğe dönük büyüme tahminlerinde belirsizlik • • • • • Kısa Dönem TahminiTahmini-ABD Enerji Bakanlığı 2013 yılında 7.5 milyon milyon v/g olan ABD ham petrol üretimi, 2014’de 8.6 milyon milyon v/g, 2015’te 9.4 milyon v/g. Yerli üretimdeki artış sayesinde, petrol ithalatı önemli ölçüde azaldı. Sıvı yakıt ithalatı, 2005’te % 60 seviyesinden 2013’te % 33’e geriledi. 2015 beklentisi: % 21. ABD «tight «tight oil oil» » üretimi, 2010 yılında 1 milyon v/g; 2013 yılı 2. çeyreğinde 3 milyon v/g. 2015 yılı WTI fiyatı tahmini: 78 $/ $/varil varil ABD Enerji Bakanlığı, kar marjı düşük olduğu için, bu fiyat koşullarında sondajlarda azalma bekliyor. Uluslar arası Enerji Ajansı Kasım 2014 Ayı Petrol Piyasası Raporu • • • • Küresel petrol arzı, Ekim 2014’te Global oil supply inched up by 35 000 varil/gün artışla, 94.2 million v/g oldu. Toplam arz, bir önceki yılın aynı ayına göre 2.7 milyon v/g arttı. Bu artışın 1.8 mv/g’lük mv/g’lük kısmı, OPEC dışı üreticilerden. OPEC, 30 milyon varil/gün olması beklenen kotasının 600,000 v/g üzerinde. Uluslar arası Enerji Ajansı Kasım 2014 Ayı Petrol Piyasası Raporu 2014 ve 2015 küresel petrol talebi, bir önceki ayın tahminleriyle aynı kaldı: 92.4 mv/g ve 93.6 mv/g. mv/g. • 2015 yılı talep artışı, son 5 yılın en düşük artış miktarı olan 2014 artışından (680,000 v/g) önemli oranda yüksek bekleniyor: 1.1 mv/g • Ekonomik ortamın 2015’te düzeleceği öngörülüyor. • Türkiye Türkiye Enerji Girdileri İthalatı (2009 – 2012) (Milyar USD) Ham Petrol ve Petrol Ürünleri 2009 2010 2011 2012 14,9 20,6 29,2 31,5 Doğal Gaz 11,6 14,1 20,2 23,2 Taş Kömürü 3,1 3,3 4,1 4,6 Toplam Enerji İthalatı 29,9 38,5 54,1 60,1 Türkiye Toplam İthalatı 140,9 185,5 240,8 236,5 Petrol + Gaz İthalatının Toplam İthalatta Payı %18,8 %18,7 %20,5 %23,1 Enerji İthalatının Payı % 21,2 % 20,7 % 22,5 % 25,4 Kaynak:PETFORM Petrol fiyatları üzerine sohbet ODTÜ Mezunlar Derneği Enerji Komisyonu 18 Kasım 2014 Benzin fiyat oluşumu Eylül 2014 Benzin ve Motorin Fiyat Oluşumu Nihai Satış Fiyatı 4,94 TL/litre KDV 0,67 Toplam Vergi: 2,85 (% 58) ÖTV 2,18 Rafineri Çıkış 1,53 Nihai Satış Fiyatı 4,41 KDV 0,58 ÖTV 1,59 Toplam Vergi: 2,17 % 49 Rafineri Çıkış 1,61 Kaynak: EPDK ve Gelir İdaresi Başkanlığı NOT: Gelir payı ve EPDK payı grafikte görülemeyecek oranlardadır. Excell tablosunda değerleri yer almaktadır. TURKEY: The most expensive gasoline within OECD $/litre (2014, First Quarter Quarter)) Source: International Energy Agency Temmuz 2014 Kaynak: Most expensive within the OECD 1 US gallon = 3.78541178 liter 1 United States Dollar = 2.22659 Turkish Lira (3.51 * 2.27)/3.79 = 2,10 TL/litre Has Obama made a deal with King Abdullah? "No, I'm pretty sure he has not," Sergei Demidenko Demidenko,, an expert of the Institute of Strategic Studies and Analysis told Pravda.Ru.. "First of all, the situation in the 1980s and Pravda.Ru the current situation in the oil market and general political situation in the world are very different. • The Saudis are no longer dependent on the United States, they are relatively independent, they have their own groups of influence both in Congress and the State Department, and they can already influence the U.S. policy," said the expert. • "The global economic crisis has not been canceled, it continues to have a negative impact on the Persian Gulf, so Saudi Arabia is unlikely to do this," agreed Yelena Suponina Suponina,, head of the Center of Asia and the Middle East at RISS. • http://english.pravda.ru/world/asia/03-04-2014/127254-saudi_arabia_russia_obama-0/ Saudi Arabia has so far shown no inclination to stabilize the price of oil by reducing production. • On the contrary: the country slightly expanded production in September. • It has also refused a demand from Venezuela for a special meeting of the Organization of Petroleum Exporting Countries, OPEC. • So the oil glut will not be discussed until the regularly scheduled meeting in November. • Saudi Arabia, too, is suffering from the low price of oil. The Middle Eastern kingdom needs a price of about $99 per barrel to balance its budget. • But through the years of high prices, Saudi Arabia built up around $450 billion in reserves, giving the country a lot of breathing room. • • • ARZ Tarafı: OPEC; Ek üretim kapasitesi Crude oil production by the Organization of the Petroleum Exporting Countries (OPEC) is an important factor that affects oil prices. This organization seeks to actively manage oil production in its member countries by setting production targets. Historically, crude oil prices have seen increases in times when OPEC production targets are reduced. OPEC member countries produce about 40 percent of the world's crude oil. Equally important to global prices, OPEC's oil exports represent about 60 percent of the total petroleum traded internationally. Because of this market share, OPEC's actions can, and do, influence international oil prices. In particular, indications of changes in crude oil production from Saudi Arabia, OPEC's largest producer, frequently affect oil prices.