şikayet no _ :02.2013.331 karar tarihi

ŞİKAYET NO _ :02.2013.331
KARAR TARİHİ : 21/01/2014
RET KARARI
ŞİKAYET EDİLEN İDARE
: Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı ANKARA
ŞİKAYETİN KONUSU
: Şikayet, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi
arafından 21/7/2013 tarihinde teknik öğretmenler için
yapılan Mühendislik Tamamlama Programlan Giriş
Sınavına başvuru koşulları arasından "teknik
öğretmen" unvanını kazanmış olmak koşulunun
çıkartılması ve mezun olabilecek durumda olanların
da sınava başvuru yapabilmesinin sağlanması talebi
hakkındadır.
ŞİKAYET BAŞVURU TARİHİ
: 24/07/2013
I. USÛL
A. Şikayet Başvuru Süreci
1) Şikayet başvurusu 24/07/2013 tarihinde Kurumumuzun elektronik sistemi aracılığıyla ve
25/07/2013 tarih ve 5159 sayı ile kayıt altına alınan şikayet dilekçesi ile şikayetçi ................... tarafından
yapılmıştır. Şikayet başvurusunun karara bağlanması için 28/3/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı
Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve
Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 41/1-a maddesi ve İmza Yetkileri Yönergesinin 7 inci maddesinin
birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca, şikayetin incelenmesine ve araştırmasına geçilmiş 02.2013.331
şikayet no.lu Ret önerisiyle Kamu Başdenetçisine sunulmuştur.
B. Ön İnceleme Süreci
2)
Şikâyet başvurusunun ön incelemesi sonucunda gerekli şartları taşıdığı anlaşıldığından şikâyet
dosyasının inceleme ve araştırılmasına engel bir eksikliğin bulunmadığı tespit edilmiş, Mühendislik
Tamamlama Programlarına açılması, bu programlara katılma şart ve usulleri ile şikayete konu bu
mühendislik tamamlama programları giriş sınavına başvuru şartı olan teknik öğretmen unvanının
kazanmış olma şartının, 3795 sayılı Kanun'un 4. Maddesi gereğince hazırlanan ve 07/08/1992 tarih ve
21308 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Teknik Öğretmenler İçin Düzenlenecek Mühendislik
Programlarının Uygulama Esas ve Usulleri Yönetmeliğinde yer alması ve anılan yönetmeliğin Yüksek
Öğretim Kurulu Başkanı tarafından yürütülmesi karşısında şikayet edilen kurum olarak kabul edilmiştir.
II. OLAY VE OLGULAR
A.
Şikâyetçinin
Konu Hakkındaki Açıklamaları ve İddiaları
3) Şikâyetçi, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından 21/7/2013 tarihinde teknik öğretmenler
için yapılan Mühendislik Tamamlama Programlan Giriş Sınavına son başvuru tarihi olan 17/06/2013
tarihi itibarıyla "teknik öğretmen" unvanını kazanmış olanların başvuru yapabildiğini, kendisinin ise
eğitim öğretim gördüğü Fırat Üniversitesi'nin akademik takvimi nedeniyle geç mezun olduğunu, bu
nedenle sınava başvuramadığını, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi'nin yapmış olduğu YGS, LYS,
KPSS gibi diğer sınavlarda mezuniyet şartı aramadığı halde teknik öğretmenler için yapılan Mühendislik
Tamamlama Programları Giriş Sınavının başvuru koşulları arasına "teknik öğretmen" unvanını kazanmış
olmak koşulunu getirdiğini belirterek, bu yıl mezun olabilecek durumda olmasına rağmen sınava başvuru
yapamadığını ve mağdur edildiğini iddia etmektedir.
B.
İdarenin
Şikâyete İlişkin Açıklamaları
4) Teknik Öğretmenler İçin Mühendislik Tamamlama Programları Giriş Sınavının uygulayıcısı olan
Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı'ndan konuya ilişkin bilgi ve belgeler istenilmiş, ilgili
idarece Kurumumuza gönderilen 12/12//2013 tarihli ve 32077 sayılı yazıyla, Ölçme, Seçme ve
Yerleştirme Merkezi Başkanlığı Hukuk Müşavirliği'nin şikayet konusuna ilişkin hukuki
değerlendirmesi, Teknik Öğretmenler İçin Mühendislik Tamamlama Programları Giriş Sınavının
Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi'nin internet sayfasındaki 07/06/2013 tarihli duyurusu, Teknik
Öğretmenler İçin Düzenlenecek Mühendislik Programlarının Uygulama Esas ve Usulleri Yönetmeliği,
2013 Teknik Öğretmenler İçin Mühendislik Tamamlama Programları Giriş Sınavı Kılavuzu,
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nın Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı'na yazmış
olduğu Mühendislik Tamamlama konulu, 13/06/2013 tarihli ve 3937 sayılı yazının bir örneği
gönderilmiştir.
İdare, konunun hukuki boyutlarına ilişkin olarak, Teknik Öğretmenler İçin Mühendislik Tamamlama
Programları Giriş Sınavının 3795 sayılı Kanun'un 4. Maddesi gereğince hazırlanan ve 07/08/1992 tarih
ve 21308 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Teknik Öğretmenler İçin Düzenlenecek Mühendislik
Programlarının Uygulama Esas ve Usulleri Yönetmeliği uyarınca alınan Yükseköğretim Kurulu kararı
doğrultusunda lise üstü dört yıl süreyle yüksek teknik öğretim gören erkek teknik öğretmen okulu,
yüksek teknik öğretmen okulu, yüksek öğretmen okulu ve mesleki eğitim fakültesinin teknik eğitim
veren bölümlerinden mezun olarak "teknik öğretmen" unvanını kazanmış olanlar için uygulandığını
belirtmiştir.
C Olaylar
5) Şikâyet başvuru dilekçesindeki olaylar özetle şöyledir:
a)
Yükseköğretim
Genel Kurulu'nun 06/06/2013 tarihli toplantısında
"Mühendislik Tamamlama" ile ilgili alınan kararlar doğrultusunda Ölçme, Seçme ve Yerleştirme
Merkezi tarafından başvuru tarihleri 10/06/2013-17/06/2013 olan Teknik Öğretmenler İçin Mühendislik
Tamamlama Programlan Giriş Sınavı 21/7/2013 tarihinde Ankara'da gerçekleştirilmiştir.
b)Şikâyetçi, Teknik Öğretmenler İçin Mühendislik Tamamlama Programları Giriş Sınavının son
başvuru tarihi olan 17/06/2013 itibarıyla, Fırat Üniversitesi'nin akademik takvimi nedeniyle başvuru
tarihinden sonra mezun olduğundan bahisle söz konusu sınava katılamadığını belirtmiştir.
c)
Şikâyetçi, 17/06/2013 tarihinde Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'na, Ölçme, Seçme ve
Yerleştirme Merkezince yapılan duyuruda yer alan ve başvuru koşullarından biri olan "teknik öğretmen
unvanını kazanmış olanlar" koşulunun kanunda ve yönetmelikte yer almadığını ve Anayasa'daki eşitlik
ilkesine aykırı olduğunu belirten ve mağduriyetinin giderilmesi talebini içeren bir başvuru yapmıştır.
d) Şikayetçinin, şikayet konusuyla ilgili olarak 17/06/2013 tarihinde Yükseköğretim Kurulu
Başkanlığı'na başvurmuş, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı da, 01/07/2013 tarih ve 4495 sayılı yazıyla
şikayetçinin talebini karşılamayan, olumsuz mahiyette bir cevap vermiştir.
III- HUKUKİ DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A.
İlgili Mevzuat
6) Şikâyet Konusuna ilişkin mevzuat hükümleri aşağıda sıralanmıştır.
a) T.C. Anayasasının ” Kanun Önünde Eşitlik" başlıklı 10 uncu maddesinde;" Herkes, dil, ırk, renk,
cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun
önünde eşittir. ... Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz. Devlet organları ve idare
makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar.",
b) 3795 sayılı Bazı Lise, Okul ve Fakülte Mezunlarına Unvan Verilmesi Hakkında Kanunun "Kapsam"
başlıklı 2. Maddesinde: "Bu Kanun, endüstriyel mesleki teknik öğretim veren yükseköğretim
kurumlarından mezun olanlar ile endüstri meslek lisesi, kız meslek lisesi, teknik lise ve kız teknik lisesi
mezunlarının ve bu okullara denk mülga okul mezunlarının unvan, yetki ve sorumlulukları ile ilgili
esasları kapsar." ve "Tamamlama Programlarına Giriş" başlıklı 4. Maddesinde de: "Teknik öğretmenler
için düzenlenecek mühendislik programlarının uygulama esas ve usulleri, Yükseköğretim Kurulunca
çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.",
c) 7/8/1992 tarih ve 21308 sayılı Teknik Öğretmenler için Düzenlenecek Mühendislik Programlarının
Uygulama Esas ve Usulleri Yönetmeliğin "Kapsam ve Dayanak" başlığı altındaki 2. Maddesinde: "3795
sayılı Kanun'un 4. maddesi gereğince hazırlanmış olan bu Yönetmelik, lise üstü dört yıl süreyle yüksek
teknik öğretim gören erkek teknik öğretmen okulu, yüksek teknik öğretmen okulu ve yüksek öğretmen
okulu ve mesleki eğitim fakültesinin teknik eğitim veren bölümlerinden mezun olarak "teknik öğretmen
" unvanını kazanmış olanları kapsar. " ve "Tamamlama Programlarına Giriş" başlıklı 6. Maddesinde de:
"Tamamlama programına girebilmek için adayların, Üniversitelerarası Kurul tarafından ilgili
mühendislik fakültelerine hazırlatılan ve her yıl bir defa merkezi olarak düzenlenen Yeterlik Sınavında
(100) tam not üzerinden en az (50) not alan adaylar arasında en yüksek not alan adaydan başlamak
suretiyle kontenjan sayısı kadar aday programı aday programa girmeye hak kazanır" hükümleri yer
almaktadır.
B. Hukuka ve Hakkaniyete Uygunluk Yönünden Değerlendirme ve Gerekçe
7) 3795 sayılı Bazı Lise, Okul ve Fakülte Mezunlarına Unvan Verilmesi Hakkında Kanunun "Kapsam"
başlıklı 2. Maddesinde: "Bu Kanun, endüstriyel mesleki teknik öğretim veren yükseköğretim
kurumlarından mezun olanlar ile endüstri meslek lisesi, kız meslek lisesi, teknik lise ve kız teknik lisesi
mezunlarının ve bu okullara denk mülga okul mezunlarının unvan, yetki ve sorumlulukları ile ilgili
esasları kapsar." hükmü yer alırken yine aynı kanunun "Tamamlama Programlarına Giriş" başlıklı 4.
maddesinde: "Teknik öğretmenler için düzenlenecek mühendislik programlarının uygulama esas ve
usulleri, Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir." denilerek Yükseköğretim
Kuruluna verilen düzenleme yapma yetkisi hüküm altına alınmıştır.
Yükseköğretim Kurulu da kanun koyucunun kendisine vermiş olduğu bu yetkiyi kullanarak 7/8/1992
tarih ve 21308 sayılı Teknik Öğretmenler için Düzenlenecek Mühendislik Programlarının Uygulama
Esas ve Usulleri Yönetmeliğini çıkarmış, "Kapsam ve Dayanak" başlığı altındaki 2. Maddesinde: "3795
sayılı Kanun'un 4. maddesi gereğince hazırlanmış olan bu Yönetmelik, lise üstü dört yıl süreyle yüksek
teknik öğretim gören erkek teknik öğretmen okulu, yüksek teknik öğretmen okulu ve yüksek öğretmen
okulu ve mesleki eğitim fakültesinin teknik eğitim veren bölümlerinden "mezun olarak teknik öğretmen
unvanını kazanmış olanları kapsar” hükmüne yer verilmiştir.
8) Ölçme, Seçme Yerleştirme Merkezi Başkanlığı, 6114 Sayılı Ölçme, Seçme Ve Yerleştirme Merkezi
Başkanlığının Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanunun "Kuruluş, görev ve yetkiler" başlıklı 3.
Maddesinin 2. Bendindeki; "... Yükseköğretim Kurulu kararlarına veya ilgili mevzuat hükümlerine
istinaden başta yükseköğretim kurumlarında ön lisans, lisans veya lisansüstü öğrenim görecek adayların
puan sıralamasına göre tespiti veya yerleştirilmesi ile yükseköğretim kurumlarında atama veya
yükselmelerde esas alınan sınavlar olmak üzere, ulusal ve uluslararası her türlü bilim, yetenek veya
yabancı dil sınavları ile gerektiğinde yerleştirme işlemlerini yapmak ve Sınav ölçme, değerlendirme ve
yerleştirme işlemlerine yönelik yıllık sınav takvimini belirlemek, kamuoyuna duyurmak ve bu Kanunda
belirlenen ilkelere göre yerine getirmek." Hükümlerine istinaden ve Yükseköğretim Kurulu'nun
06/06/2013 tarihli toplantısında aldığı kararlar doğrultusunda, Teknik Öğretmenler İçin Mühendislik
Tamamlama Programları Giriş Sınavını 07/06/2013 tarihinde ilan etmiştir. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme
Merkezince yapılan duyuruda ve hazırlanan kılavuzda yer alan ve başvuru koşullarından biri olan
"teknik öğretmen unvanını kazanmış olmak" koşulunun kanuna ve yönetmeliğe uygun olduğu
anlaşılmaktadır.
9) T.C. Anayasasının "Kanun Önünde Eşitlik" başlıklı 10 uncu maddesinde;" Herkes, dil, ırk, renk,
cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun
önünde eşittir. ... Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz. Devlet organları ve idare
makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar"
hükümlerine yer verilmekle beraber burada kastedilen bireyler arasında mutlak eşitlik değil hukuki
statüler anlamında eşitliktir. Burada "eşitlik ilkesi" nden anlaşılması gerekenleri Anayasa Mahkemesi
birçok kararında şöyle ifade etmiştir: "Anayasa'nın 10. maddesinde belirtilen "kanun önünde eşitlik
ilkesi" hukuksal durumları aynı olanlar için söz konusudur. Bu ilke ile eylemli değil, hukuksal eşitlik
öngörülmüştür. Eşitlik ilkesinin amacı, aynı durumda bulunanlar kişilerin kanunlar karşısında aynı
işleme bağlı tutulmalarını sağlamak, ayrım yapılmasını ve ayrıcalık tanınmasını önlemektir. Bu ilkeyle,
aynı durumda bulunan kimi kişi ve topluluklara ayrı kurallar uygulanarak kanun karşısında eşitliğin ihlâli
yasaklanmıştır. Kanun önünde eşitlik, herkesin her yönden aynı kurallara bağlı tutulacağı anlamına
gelmez. Durumlarındaki özellikler, kimi kişiler ya da topluluklar için değişik kuralları ve uygulamaları
gerektirebilir. Aynı hukuksal durumlar aynı, ayrı hukuksal durumlar farklı kurallara bağlı tutulursa
Anayasa'da öngörülen eşitlik ilkesi zedelenmez. Diğer bir anlatımla idarenin işlemlerinde, kamu yaran
ve kamu hizmeti kriterlerine aykırı olmamak kaydıyla her zaman için takdir, yetkisi olduğu kuşkusuzdur.
Bu durumda Yükseköğretim Genel Kurulu Kararı doğrultusunda Ölçme, Seçme ve Yerleştirme
Merkezince yapılan işlemlerde hukuka ve hakkaniyete aykırılık tespit edilmemiştir.
IV. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN YASAL MEVZUAT
A. Dava Açma Süresinin Yeniden Başlaması
10) 14/6/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 21 inci maddesinin birinci
fıkrası uyarınca, durmuş olan dava açma süresi gerekçeli ret kararının ilgiliye tebliğinden itibaren kaldığı
yerden işlemeye başlayacaktır.
B. Yargı Yolu
11) 2709 Sayılı 1982 Anayasası'nın Temel Hak ve Hürriyetlerin Korunması Başlıklı 40.maddesinin
ikinci fıkrasında, "Devlet, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını ve
sürelerini belirtmek zorundadır." hükmü yer almakta olup, 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu
Kanununun 20 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, Ankara İdare Mahkemesine yargı yolu açıktır.
V. KARAR
Açıklanan gerekçelerle;
Şikayetin REDDİNE,
Kararın şikayetçiye ve Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı'na tebliğine,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisi'nce karar verilmiştir.
M.Nihat ÖMEROĞLU
Kamu Başdenetçisi