Aktif Örnekleme Çalışmaları - "Eskisehir ve Iskenderun`da Temiz

İSKENDERUN VE PAYAS’TA YAŞAYAN
İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN BTEX
MARUZİYETİNİN İNCELENMESİ
MATRA PROJESİ
EFTADE GAGA
GÜLÇİN DEMİREL
JOKE KONİNGS
Anadolu Üniversitesi, Çevre Müh. Böl.
Radboud University Nijmegen
z MATRA projesi
kapsamında ilköğretim
öğrencilerine solunum
fonksiyonu testi yanısıra;
seçilen 100 gönüllü
öğrenci ile BTEX
maruziyet çalışması da
yapılmıştır.
Motivasyonumuz
zEndüstriyel faaliyetlerin yoğun olduğu
İskenderun ve Payas’ta çocukların BTEX
bileşenlere maruziyetini araştırmak.
BTEX
z BTEX olarak kısaca adlandırılan Benzen, toluen,
etil benzen ve ksilenler VOC grubu içindedirler.
z Uçucu organik bileşikler(VOC) kent ortamında
bulunan en önemli hava
kirleticilerindendir.Yapılarında karbon ve hidrojen
içerirler.
BTEX neden önemlidir?
VOC’lerin
zKansere,
zÇocuklarda ve yeni doğanlarda gelişme
bozukluğuna,
zBaş ağrısı, koordinasyon kaybı,mide
bulantısı, karaciğer, böbrek ve merkezi
sinir sistemi üzerinde olumsuz etkileri
olduğu bilinmektedir.
BTEX grubu bileşiklerin kaynakları
nelerdir?
z Antropojenik
kaynaklar
(İnsan faaliyetleri sonucunda
meydana gelen kaynaklar)
z Doğal kaynaklar
Antropojenik kaynaklar
z Motorlu taşıtlar
z Endüstriyel tesisler
z Solventler
z Benzin taşıma ve
depolama
z Ham petrolün
taşınması sırasında
oluşan kaçaklar
Doğal kaynaklar
z Ağaçlar bazı bitkiler
z Volkanlar ve orman
yangınları
Boya
Spreyler
Tiner gibi çözücü
maddeler
AYRICA;
Vernik
Depolanmış
yakıtlar ve
otomotiv ürünleri
Temizleyici ve
dezenfektanlar
Hobi malzemeleri
Kuru temizlemeye
verilmiş giyisiler
Koku verici spreyler
Yapılan ön örnekleme çalışması ile Eskişehir
ve İskenderun kentlerinin kirlilik haritaları
çıkarılarak pasif NO2-SO2 ve ozon örnekleyicilerinin
takılacağı okullar belirlendi.
Seçilen okullarda yaklaşık 4000 öğrenciye anket uygulandı
Kirlilik haritaları yardımıyla ikisi temiz ve ikisi kirli olmak
üzere 4 okul seçildi
Her okuldan yaklaşık 25 öğrenci dağıtılan genel anketlere
göre belirlenerek öğrencilerin dağılımı yarı yarıya kız ve yarı
yarıya erkek olarak belirlendi
NELER YAPILDI?
Temiz bölge
Kirli bölge
1.okul
12 sigara
kullanan
2. okul
3.okul
4.okul
14 sigara 11 sigara 13 sigara
13 sigara 13 sigara 12 sigara
kullanan
kullanmayan kullanan kullanmayan kullanan kullanmayan
12 sigara
kullanmayan
z İkisi kirli ve ikisi temiz bölgede olmak üzere toplam 4 okul seçildi
z Seçilen 4 okuldan 50 tanesi ailesinde sigara kullanan birey olan 50 tanesi ise
olmayan toplam 100 öğrenci seçildi.
z Müdür ve öğretmenlerle görüşülerek her bir okulda veli toplantıları düzenlenerek
yürütülen çalışma hakkında veli ve öğrencilere bilgi verildi.
ORSA BADGES(DRAEGER) pasif
örnekleyiciler
Veli ve öğrencileri bilgilendirme toplantısı
Çocuklardan nefes örneğinin alınması
Nefes örneğinin alındığı odada aktif
örnekleme yapan pompalar
yardımıyla BTEX örneklemesi
yapıldı.
Belirlenen 4 noktada
kurulan istasyonlarda
çeşitli kirleticilerin yanısıra
atmosferik BTEX
örneklemesi de yapıldı.
Veliler evlerinde ziyaret edilerek çocukların yaşadıkları ortam ve günlük
alışkanlıkları hakkında bir anket uygulandı
Sırada ne var?
Öğrencilerin ve ailelerin doldurduğu anketler ACCESS
istatistik veri tabanına kaydedildi.
Toplanan örneklerin analizlerine başlandı.