Ulucami (The Grand Mosque) and A Scene from Bursa

Transkript

Ulucami (The Grand Mosque) and A Scene from Bursa
BİR DÖNEMİN
BURSA KARTPOSTALLARI
BURSA POSTCARDS IN
A PERIOD
Yazar
Dr. Murat KUTER
Written by
Dr. Murat KUTER
Yayına Hazırlayan
Kuter Yayıncılık ve Tanıtım Hizmetleri Ltd. Şti.
BUTTİM C-4 1207 Osmangazi / BURSA
Tel: 0.224 211 11 62
Faks: 0.224 211 11 82
www.kuterpr.com
Prepared for publishing by
Kuter Yayıncılık ve Tanıtım Hizmetleri Ltd. Şti.
BUTTİM C-4 1207 Osmangazi / BURSA
Phone: 0.224 211 11 62
Fax: 0.224 211 11 82
www.kuterpr.com
Grafik Tasarım
Sadettin Kaçmaz
Design
Sadettin Kaçmaz
Çeviri
Yusuf Öztürk / Seray Tanyer
Translation
Yusuf Öztürk / Seray Tanyer
Baskı
Rota Ofset Matbaacılık ve Ambalaj San. A.Ş.
Barışçı İş Merkezi, Mudanya Yolu, Fethiye Mah.
Sanayi Cad. No: 317 16140 Nilüfer / BURSA
Tel: 0.224. 242 72 00 Faks: 0.224. 241 91 06
www.rotaofset.com.tr
Edition
Rota Ofset Matbaacılık ve Ambalaj San. A.Ş.
Barışçı İş Merkezi, Mudanya Yolu, Fethiye Mah.
Sanayi Cad. No: 317 16140 Nilüfer / BURSA
Tel: 0.224. 242 72 00 Faks: 0.224. 241 91 06
www.rotaofset.com.tr
Koleksiyonlar
Mehmet Erbak Koleksiyonu
(Nuri Erbak Eğitim Kültür ve Sanat Vakfı)
Cüneyt Pekman Koleksiyonu
Dr. Murat Kuter Koleksiyonu
Collections
Mehmet Erbak Koleksiyonu
(Nuri Erbak Eğitim Kültür ve Sanat Vakfı)
Cüneyt Pekman Koleksiyonu
Dr. Murat Kuter Koleksiyonu
I. Baskı 2012, Bursa
I. Edition 2012, Bursa
Bu kitap ESC Tekstil Sanat ve Kültür yayınıdır. Satılamaz.
Kaynak gösterilerek içindeki bilgilerden
alıntı yapılabilinir.
This book is a publication of ESC Textile Art and Culture Series. Not
for sale. The knowledge inside can be used
as a source of information.
ISBN
ISBN
ESC Tekstil
ESC Textile
İÇİNDEKİLER
CONTENS
Yazarın Önsözü.....................................................4
Author’s Preface ..................................................4
Önsöz....................................................................5
Foreword..............................................................5
Dünyada Kartpostal..............................................9
Postcards In The World........................................9
Osmanlı ve Bursa’da Kartpostal.........................11
Postcards In The Ottoman Empire And Bursa...11
Bursa Genel Görünüş..........................................13
General View of Bursa........................................13
Bursa Cadde ve Sokaklar....................................35
Streets And Roads of Bursa.................................35
Camii ve Türbeler...............................................55
Mosques and Tombs............................................55
Kaplıcalar..........................................................123
Thermal Baths...................................................123
Köprüler............................................................137
Bridges..............................................................137
Okullar..............................................................144
Schools..............................................................144
Tarihi Bina ve Mekanlar...................................154
Historical Buildings and Places.......................154
Tahşidat Kartı....................................................168
Tahşidat Card...................................................168
İlçeler................................................................169
Districts.............................................................169
Kaynaklar..........................................................179
References.........................................................179
İndeks................................................................180
Index..................................................................180
Yazar Hakkında................................................181
About the Author...............................................181
3
Yazarın Önsözü
Author’s Preface
Yaklaşık 2 bin 500 yıl önce Efes’te doğan Herakleitos’un dediği gibi
değişmeyen tek şey değişimin kendisi. Uygarlık tarihi boyunca insanoğlu iletişimini çeşitli araçlar kullanarak yaptı.
As Herakleitos who was born in Efes nearly two and a half thousand
years ago says, the only thing that does not change is the change itself.
Throughout the history of civilisation, people have used various means
to communicate.
Ondozuncu yüzyılın son çeyreğinde yaşantımıza giren kartpostallar ise
siyah beyazından renklisine, kokulusundan seslisine kadar geniş bir
yelpaze içinde birkaç kuşağın ekonomik ve önemli bir iletişim aracı
oldu.
Having been introduced to our lives in the last quarter of the 19th century, postcards have been an important means of communication for a
few generations in a wide range from blackwhite, redolent to coloured
and voice cards.
Hızına bir türlü yetişilemeyen teknolojik gelişmeler her geçen gün artan iletişim araç çeşitliliği mektup ve kartpostalın önemini yitirmesine
neden oldu.
The technological advents, which nothing can keep pace with, have
caused letters and postcards to lose their importance.
Bir dönemlerin bu önemli ve özel iletişim aracı yaklaşık 150 yıllık süreç içerisinde son çeyrek yüzyılda sadece turistler ve koleksiyonerlerin
tercih ettiği bir nesne haline geldi.
This special and important communication mean of the previous decades has become an object that is only preferred by tourists and collectors in the last quarter century.
Çocukluğumda dedemin özel koleksiyonu içerisinde tanıdığım kartpostallar, hep ilgi alanımın içinde oldu. Bursa’ya yerleştikten sonraki
süreç içinde de bu değerli koleksiyona Bursa kartpostallarını katmaya
başladım.
Postcards that I got acquainted with my grandfather’s collection in my
childhood have always attracted me. After I moved to Bursa, I started
to add postcards related to Bursa to his valuable collection.
With the permission and contribution of my honourable friends Mehmet
Erbak and Cüneyt Pekman, a considerable collection has been compiled in particular to Bursa.
Değerli koleksiyoner büyüklerim Mehmet Erbak ve Cüneyt Pekman’ın
izin ve katkılarıyla Bursa kartpostalları özelinde ciddi sayılabilecek bir
koleksiyon oluştu.
I have been thinking to publish this collection as a book for a long time.
Uzunca bir süredir bu çalışmayı kitaplaştırmayı düşünüyordum.
Finally, with the compliments of Günal Baylar, ESC Textile chairman
of the board of directors, “Bursa Postcards in the Past” that you are
holding in your hands has come out.
Sonuçta ESC Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı Günal Baylan’ın katkıları ile elinizde bulunan “Bir Dönem Bursa Kartpostalları” doğdu.
Ondokuzuncu yüzyılın son yıllarıyla, yirminci yüzyılın ilk yıllarına
rastlayan dönemdeki 160 Bursa kartpostalını bu çalışma içerisinde değerlendirdik.
In this work, we have used 160 Bursa postcards that belong to late 19th
century and early 20th century period.
We have tried to categorize all the postcards thematically.
Çalışmada kartpostalların sınıflandırmasını tematik bir çerçeve içerisinde gerçekleştirmeye çalıştık.
I would like to thank Günal Baylar, ESC Textile chairman, for making
this project real, and Mehmet Erbak and Cüneyt Pekman for making
their valuable collections available to me.
Bu projenin hayata geçmesine olanak sağlayan ESC Tekstil Yönetim
Kurulu Başkanı Günal Baylan’a, bana çok değerli koleksiyonlarını
açan büyüklerim Mehmet Erbak ve Cüneyt Pekman’a teşekkürü bir
borç bilirim.
Dr. Murat KUTER
Dr. Murat KUTER
4
Önsöz
Foreword
Bursa, 6 bin yıldır çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapmış , yedi yüz
yıldır önce Osmanlı , ardından da Türkiye Cumhuriyeti’yle değişerek
ve gelişerek günümüze kadar gelen bir kenttir.
Having hosted various civilizations for six thousand years, Bursa has
come to date with a continuous change and development firstly with
the Ottomans seven hundred years ago and then with the Republic of
Turkey.
Bu güzel kent, doğumum dan günümüze kadar yaşadığım her güne
şahit olmuş üzüntülerimle, sevinçlerimle, aile ve iş yaşamımın şekillenmesine katkıda bulunmuştur.
This beautiful city witnessed every single day full of happiness or sadness I have lived since my birth and also contributed my family and
business life being shaped.
Yeşil Bursa , tabiatın verdiği tüm doğal güzellikliyle ve sanayinin gelişmesi ile her geçen gün göç alarak büyümüştür.
Having more immigrants from all around the country day by day, the
Green Bursa has grown larger with its natural beauties and developing
industry.
1960 yılı sonrası büyümenin , kente kattığı olumluluklar yanında, yeşil
dokusu ve kendine özgün mimarisinin zamanla değişmesi olumsuzluk
olarak kabul edebilir. Ben bu konuda hangisinin doğruluğu konusunda
neticeye varmak istemiyorum. Her dönem de alınan kararlarda birer
vatandaş olarak hepimizin sorumlulukları olduğuna inanıyorum.
The development after 1960’s, along with the positive aspects, can also
be regarded as a negative change because of the consequent damage in
the city’s green areas and unique architecture. I don’t want to make a
conclusion on which one is right. I believe that as the citizens, all of us
have a responsibility on the decisions taken in every period.
Bugün, kentin eski yerleşim alanlarında dolaşırken, bazen görüntü,
bazen de kalabalık ve gürültü, bizlerin eskiye özlemimizin artmasına
neden olur.
Today, when walking around the old settlements of the city, the view
or sometimes the crowd and the noise cause a more intense feeling of
longing the old inside us.
Bende bu ortak özlemimize katkıda bulunmak ve güzel şehrime karşı duyduğum sorumluluk ile üç değerli koleksiyondan seçilmiş 1890
- 1910 yılları arasında çeşitli editörlerce basılmış olan kartpostalların
derlenmesi ile hazırlanan kitabı sizlerle buluşturmak istedim.
To contribute this common feeling and because of my responsibility to
the city that I live in, I wanted to introduce you with this book compiled
from the postcards selected from three valuable collections and printed
by various editors between the years 1890-1910.
Çalışmanın oluşumu aşamasında koleksiyonlarını açarak projemizin
gelişimine destek veren Mehmet Erbak ve Cüneyt Pekman’a ve de projemizin editörlüğünü yapan Dr. Murat Kuter’e teşekkür ederim.
I thank Mehmet Erbak and Cuneyt Pekman for supporting this project
by sharing their collections, and Dr. Murat Kuter, the editor of our
project.
Kurumumuz çeşitli sosyal sorumluluk projelere imza atarken, şu an
elinizde bulunan bu kitap ile de geleneksel hale getirmeyi düşündüğü
ESC Sanat ve Kültür Yayınları’nın ilkini gerçekleştirmenin mutluluğunu yaşamaktadır.
Attending various social responsibility projects, our company is proud
to publish this book as the first work of the ESC Art and Culture Publications which is planned to be a tradition of our company.
Gelecek yıllarda yeni bir projede buluşmak dileğiyle...
Wish to meet you with a new project in the coming years…
Günal BAYLAN
Günal BAYLAN
ESC Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı
ESC Textile Chairman
5
Bursa Hakkında
About Bursa
Marmara Bölgesi’nin güneyinde yer alan Bursa, İstanbul, Ankara ve İzmir üçgenin merkezi konumundadır. Bursa’da günümüzde bilinen ilk insan izlerine
Orhaneli Yolu’ndaki Şahinkaya Mağarası’nda rastlanır. Bulgular Paleolitik
Çağa(M.Ö.100.000-40.000) aittir. Bursa’daki ilk yerleşim alanı ile ilgili bulgular da Akçalar Köyü Aktopraklık Höyüğü’ndeki buluntular ile Geç Noelitik
Çağ’a (M.Ö.6000) kadar uzanmaktadır.
M.Ö. 2000’li yıllarda “Bitiniler” Trakya’dan gelip, Bursa ve civarına yerleşerek Bitinya Krallığı’nı kurarlar. Bitinya kralı Prosyas, M.Ö. 1500 senelerinde
Bursa’yı kurmuş, şehre Prosa (Prussa) denir.
Lidya kralı Krezüs, Bitinya topraklarını ele geçirir, Persler Lidya’yı yenerek
200 sene valilik (satraplık)olarak idare eder. Persleri, Makedonya Kralı İskender yenerek bu bölgeye hakim olur. İskender’in ölümü üzerine imparatorluk
kumandanlar arasında taksim edilince, bu bölge “Antiyon”un hissesine düşer.
Böylece bölge, Roma İmparatorluğu’na dahil edilir ve Roma’nın M.S. 395’te
Doğu ve Batı olarak bölünmesinde Bursa ve çevresi Doğu Roma’nın (Bizans’ın)
hissesine kalır. Bizans devrindeyken İran Sasani hükümdarı Hüsrev Perviz, Bizans İmparatoru Herakliyüs’ü yenerek Bursa’yı ele geçirir, Trakya’dan gelen
Türkler Bizanslılar’a yardım ederek şehrin geri alınmasını sağlar.
1071 Malazgirt Zaferinden sonra Bursa civarı Türkler’in eline geçer. 1097’de
Türkler Bursa’yı fetheter, fakat bu kısa süre. Selçuklu Sultanı Melikşah, Kutalmışoğlu Süleyman Şahı Bursa fethine gönderir. İznik alınır. Kılıçarslan, ilk
Haçlı seferini İznik önünde geri çevirir. Oğuz Türkleri’nin Kayıhan boyundan
Karakeçeli aşiretinin lideri Ertuğrul Gazi, Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubat zamanında (1210-1236) Söğüt ve Domaniç civarında yerleşir. Oğlu Osman Bey, Osmanlı Devletini kurar. Osmanlı Devletinin ilk fethettiği yer Bursa
İnegöl’e 5 km uzaklıkta bir köy olan Kulacahisar’dır.
Orhan Gazi Mudanya, Gemlik ve Atronos’u (Orhaniye) fethettikten sonra, Bursa güneyinde Pınarbaşı’nda karargahını kurar. Bursa’yı kuşatmıştır. Uzun süren
kuşatmanın ardından Bursa 6 Nisan 1326 Cumartesi günü Türkler tarafından
fethedilir. Orhan Gazi, Bursa’yı Osmanlı Devletinin başkenti yapar. Birinci
Murad (Hüdavendigar) 1365’te Osmanlı başkentini Edirne’ye nakleder. Fakat
tahta çıkmalar, cenaze törenleri ve gömülmeler Bursa’da olur. İstanbul’un fethine kadar Bursa sembolik başkent olarak devam eder. 1841’den sonra Anadolu Beylerbeyi Bursa’da oturur.
I.Dünya Savaşı sonrası 8 Temmuz 1920’de Bursa işgal edilir. 26 Ağustos
1922’de büyük taarruzun ardından işgal kuvvetleri 11 Eylül 1922’de Bursa’yı
terk eder. 29 Ekim 1923’te de Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşları tarafından
Türkiye Cumhuriyeti ilan edilir.
Bugünün Bursa’nın modern Türkiye’nin dördüncü büyük kenti ve İstanbul sonrasındaki en büyük sanayi ve ihracat kenti konumundadır. 2.5 milyonu aşan
nüfusuyla Bursa Türk otomotiv sektörünün başkenti ve tekstil sektörünün de
kalbidir. Üç üniversitenin bulunduğu kentte, 18 müze vardır.
Located in the south of the Marmara Region, Bursa is at the center of Istanbul, Ankara and Izmir triangle. Bursa has its first known human traces in the
Sahinkaya Cave on Orhaneli Road, which dates back to the Paleolithic era
(100.000-40.000 B.C.). As for the first settlement area in Bursa, the findings go
back to the late Neolithic period (6.000 B.C.) with the ruins in the Aktopraklik
Mound in Akcalar Village.
Coming from Thrace around 2.000 B.C., Bithynis settled in the region surrounding Bursa and founded the Kingdom of Bithynia. Around 1.500 B.C.,
Prusias, the king of Bithynia, built the city Bursa, which was once called Prusa
(Prusia).
Krezus, the Lydian king, captured Bithynia, followed by Persians defeating
Lydia and ruling the city as a satrapy for 200 years. The Macedonian king Alexander defeated the Persians and possessed the region. After his death when
the commanders shared the empire, this region was given to Antiyon. Then,
the region was joined to the Roman Empire and after its separation, to the
Byzantines. In the Byzantine period, the Sasanian emperor Husrev Perviz beat
Herakliyus, the Byzantine emperor, and captured Bursa. However, the Turks
coming from Thrace helped the Byzantines to take the city back.
After the Malazgirt victory in 1071, Bursa was ruled by the Turks. In 1097, they
conquered Bursa, and after a while, the Seljuk Sultan Meliksah sent Kutalmisoglu Suleman Shah to Bursa. Iznik was also captured. Kilicarslan beat of the
first Christian crusade in Iznik. Ertugrul Gazi, the leader of the Karakeceli family from the Kayihan tribe of Oghuz Turks settled around Sogut and Domanic
during the period of Seljuk Sultan Alaeddin Keykubat (1210-1236). His son,
Osman Bey, founded the Ottoman State. The first conquest of the Ottomans was
Kulacahisar village that was 5 km far from Inegol, a district of Bursa.
Conquering Mudanya, Gemlik and Atronos (Orhaniye), Orhan Gazi set up his
military base in Pinarbasi. He then surrounded Bursa. After the long siege,
Bursa was conquered by Turks on 6th November, 1326. Orhan Gazi made the
city the capital of the Ottoman State. Murad I. changed the capital to Edirne in
1365. However, enthronement ceremonies, funurals and burials were done in
Bursa as being the symbol capital till the conquest of Istanbul.
During the World War I, Bursa was occupied on 8th June, 1920. After the
Battle of Dumlupinar, the occupying troops left Bursa on 26th August, 1922.
The Republic of Turkey was then proclaimed by Mustafa Kemal Ataturk and his
friends on 29th October, 1923.
Today, Bursa is the forth-biggest city of modern Turkey and the most important
city in industry and export following Istanbul. With its population of more than
2.5 million people, Bursa is the center of Turkish automotive and textile industry. Having three universities, the city also has 18 museums.
6
DÜNYADA
KARTPOSTAL
POSTCARDS IN THE WORLD
7
Dünyada Kartpostal
Postcards In The World
Önce işaretleşme ile başlayan insanlar arasındaki iletişim, süreçte dumandan, davula uzanan bir biçimde iletişim tarihi içinde yerini aldı.
M.Ö. 3200 yıllarında Sümerler’in yazıyı buluşu ile son beş bin yıldır,
insanoğlu yazmaya başladı. Böylece yazının bulunuşu ile uygarlık tarihinde önemli bir paradigma değişimi yaşandı. Yazılı tarih adını verdiğimiz ve öncesi döneme tarih öncesi dediğimiz, tarih başladı.
The communication among humankind firstly starting with sign language, placed in history by reaching from smoke to drum in time. In
3200 BC, with the Sumerians’ developing a writing system, the humandkind has been writing for the last five thousand years. Thus, via
the development of writing system, a critical paradigm shift has occurred in civilization history. The history that we call as “recorded”
and the period before it we call as pre-history started.
Yazının bulunuşunun ardından mektup çeşitli formatlarda insanoğlunun yaşantısına girdi. Mektuptan yüzyıllar sonra ise 19. yüzyılın son
yarısında karşımıza Fransızca carte postale denilen genellikle dikdörtgen biçiminde ince kartondan yapılmış, bir yüzü resimli, zarflı veya
zarfsız gönderilen posta kartı, kartpostal karşımıza çıktı.
The letter walked into the humankind’s life soon after the development
of writing system. The ages after letter, in the second half or the 19th
century, poscards which is called in France as carte postale, usually
made of a thin rectangle cardboard, with a picture on one side, sent
inside an envelop or not, appeared
Kartpostalın tarihsel sürecine göz attığımızda 19. yüzyılın ortalarında
Avrupa ve Amerika’da kullanılan ilk kartvizitlerin, bugünkü kartpostalların atası olarak karşımıza çıktığını görmekteyiz. Çoğunlukla arkadaş ziyaretlerinde ve özel günlerde kullanılan bu kartvizitin yaratıcısı
Parisli portre sanatçısı Andre Disderi idi.
When we take a look into the historical process of postcards, we face
with the first personal cards used in Europe and the USA in mid-19th
century as the father of today’s postcards. The creator of this postcard,
used mostly in friend visitations and special days, was Andre Disderi
who was a portraitist from Paris.
Mektuplaşma çok daha eski olmasına karşılık, kartpostal ilk kez
Fransa’da 19. yüzyılın başlarında çıkarılan bir kanunla posta idaresinde kullanıma alınmıştır. İlk yıllarda sadece posta idaresi kartpostalları
basabiliyorken, 1877’den sonra özel sektör tarafından da basılmaya ve
giderek yaygınlaşmaya başlamıştır.
Although correspondence is an old tradition, postcards started to be
used at postal services with a law introduced at the beginning of 19th
Century in France. In the first years, while postal services printed them,
after 1877, they started to be printed by private sector as well and become more widespread.
Victoria döneminde ise kartvizit amblemleri ortaya çıkmıştır. Amerikan Savaşı sırasında büyük bir pazara dönen kartvizitlerin boyutları büyüyerek kartpostala dönüşmüştür. Birdenbire benimsenen kartpostallar,
süreçte büyük bir hızla tüm dünyaya yayılmaya başlamıştır.
In Victorain Age, on the other hand, card emblems emerged. During
the American War, the dimensions of cards, which became a big market, extended and they turned into postcards. The postcards, accepted
instantly, started to get rapidly globalized.
Dünya kartpostal tarihi uzun bir geçmişe dayanmaktadır. Ancak büyük
ölçüde yaygınlaşması, Osmanlı Devleti’nin de katılımcı olduğu 1893
Chicago Dünya Sergisi’yle başlamıştır.
The world’s postcard history dates back to old times. However, its becoming widespread occurred with the Chicago World’s Fair in 1893 in
which one of the attendee was Ottoman Empire.
Amerikan Hükümeti, sergi sonrasında ABD posta teşkilatı aracılığıyla, yayıncılara ilk kez 1 sentlik kartpostallar (Penny Postcard) bastırma
izni vermiştir.
After the fair, The USA Parliament let the publishers firstly to publish
Penny Postcards via USA postal services.
Kartların arkasında ise mektuplaşan kişinin yazısı için yer ayrılmıştır.
Böylelikle kartpostallar, yalnızca bir iletişim aracı olmakla kalmamış,
bazı siyasi olayların geniş kitlelere duyurulmasında ve gündem yaratılmasında rol oynamıştır. Öte yandan, kartla gerçekleştirilen mektuplaşmalar, dönemin yaşam öykülerine de ışık tutmaktadır.
The backside of the postcards was for correspondents’ words. Thus,
postcards were not only a communication tool but also they played a
role in announcing some political issues to large mass of people and
for the existence of a new agenda. On the other hand, correspondences
with postcards shed light to the life experiences, too.
8
OSMANLI VE BURSA’DA
KARTPOSTAL
POSTCARDS IN THE OTTOMAN EMPIRE
AND BURSA
9
Osmanlı ve Bursa’da
Kartpostal
Postcards In the Ottoman
Empire And Bursa
Osmanlı’da kartpostalın tarihsel süreci Osmanlı Bankası Arşiv ve
Araştırma Merkezi’nde “Oryantalizmin Bir Diğer Aracı: Kartpostallar” başlıklı makalede şöyle anlatılmaktadır.:
The historical process of postcards in Ottoman Empire was told in the
article with the title “One Another Tool of Orientalism: Postcards” in
Ottoman Bank Archive and Research Center.
“Osmanlı’da kartpostalın yaygınlaşması, Max Fruchterman sayesinde
oldu. Max Fruchterman İstanbul’a, uyruğu olduğu Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’ndan 1867’de geldi.1869 yılında Yüksekkaldırım’da
bir çerçeveci dükkanı açtı.
“Postcards’ getting widespread in Ottoman Empire was by means
of Max Fruchterman. Max Fruchterman came to the Istanbul from
Austria-Hungary in 1867. In 1869, he opened a frameshop in Yüksekkaldırım. Then, in 1895, he decided to print the first postcard series in
Breslau.”
Ardından 1895 yılında ilk Osmanlı kartpostal serisini Breslau’da bastırmaya karar verdi.”
Böylece, Osmanlı coğrafyasından panoramalar sunmanın ötesinde,
gündelik yaşam, insan portreleri ve siyasi olaylar hakkında ipuçları sunan birer belge niteliğindeki kartpostalların serüveni, 1918’deki ölümüne kadar devam etti.
Thus, the adventure of postcards, which were the documents presenting clues about the daily life, people portraits and political issues
beyond presenting just panoramas in Ottoman Empire, continued until
his death in 1918.
Levantenler tarafından Batılı ülkelere gönderilen fotoğraflar basılarak
tekrar Osmanlı’ya getiriliyordu. Osmanlı’da henüz basımın gelişmemiş
olması yabancılara bu yönde de avantaj sağlıyordu.
The photos sent by levanters to Europe were sent back to Ottoman
Empire after they were printed. That the printing was not developed in
Ottoman Empire provided advantage to foreigners in that field.
Osmanlı’daki diğer karpostal editörleri hakkında az bilgi sahibi olmamıza rağmen, Alex J. Svoboda, Bon Marché, Ludwingsohn Frères,
Römmler-Jonas, Mouradian, Rochat gibi isimlere rastlanmaktadır.
Although we have little information about the other postcard editors in
Ottoman Empire, we meet some names such as Alex J. Svoboda, Bon
Marché, Ludwingsohn Frères, Römmler-Jonas, Mouradian, Rochat.
1909 tarihli Şark Ticaret Yıllığı’nın resimli kartpostallar başlıklı bölümünde, Galata’da Jacques Ludvigsohn, M. Adler, N. S. Nicolaïwitsch,
Petro Michis; Pera’da A. Galanakis ve Şürekası, C. Valanos, G. Berggren, N. S. Nicolaïwitsch, Pierre Zakowsky, Stavro D. Drimikis;
Eminönü’nde Moïse Israilovitch, Şişli’de ise Missak Arabian kartpostal editörü olarak görünmektedir.
In picture postcards section of 1909 Eastern Trade Annual, Jacques
Ludvigsohn, M. Adler, N. S. Nicolaïwitsch, Petro Michis in Galata, A.
Galanakis ve Şürekası (A. Galanakis and his friends), C. Valanos, G.
Berggren, N. S. Nicolaïwitsch, Pierre Zakowsky, Stavro D. Drimikis in
Pera, Moïse Israilovitch is in Eminönü, Missak Arabian in Şişli were
seen as postcard editors.
İşte bu editörler, zaman zaman İstanbul dışına da çıkarak, çevre illerde
çektikleri fotoğraflar, o illerin panoramasını da kayıt altına alıyorlardı.
Bursa ile ilgili kartpostallar da bu şekilde yapılmaya başladı.
By leaving Istanbul from time to time, these editors took photographs
in the neighbouring cities and kept a record of their panoramic views.
So, the postcards about Bursa started to be made.
Bu çalışmanın bir bağlamda, bir dönemin Bursa kartpostallarını kayıt
altına alırken, diğer taraftan da Bursa belleğine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
While this work records Bursa postcards of a period, it would also
contribute to the memory of Bursa.
Kitapta Bursa kartpostalları konu içeriklerine göre sınıflandırmaya çalışılmıştır.
In the book, the postcards were classified referencing to their themes.
10
BURSA
GENEL GÖRÜNÜŞ
GENERAL VIEW OF BURSA
11
Bursa Genel Görünüş
General View of Bursa
◆ Kartpostal 1901 yılında yayımlanmıştır.
Postcard published in 1901.
Editör Max Fruchtermann
12
Bursa Genel Görünüş
General View of Bursa
◆ Kartpostal 1901 yılında yayımlanmıştır. ◆ Published in 1901.
Editör Max Fruchtermann
13
Bursa Genel Görünüş
General View of Bursa
14
Bursa Genel Görünüş
General View of Bursa
15
Bursa Genel Görünüş
General View of Bursa
◆ 1894 civarı. Uludağ yamaçlarından Gökdere, Ulucami, Muradiye Külliyesi ve mahalleler.
◆ Around 1894. Looking Gokdere, Ulucami, Muradiye Kulliye and the neighbourhoods from
the skirts of Mount Uludag
Editör-Editor Ludwigsohn Frères
16
Bursa Genel Görünüş
General View of Bursa
17
Bursa Genel Görünüş
General View of Bursa
18
Bursa Genel Görünüş
General View of Bursa
◆ Kartpostal 1898 yılında yayımlanmıştır. ◆ Published in 1898.
Editör Max Fruchtermann
19
Bursa Genel Görünüş
General View of Bursa
20
Bursa Genel Görünüş
General View of Bursa
21
Bursa Genel Görünüş
General View of Bursa
◆ Kartpostal 1906 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1906.
22
Bursa Genel Görünüş
General View of Bursa
◆ 1894 civarı. Uludağ yamaçlarından Gökdere, Ulucami, Muradiye Külliyesi ve mahalleler.
◆ Around 1894. Looking Gokdere, Ulucami, Muradiye Kulliye and the neighbourhoods from
the skirts of Mount Uludag
Editör Ludwigsohn Frères
23
Bursa Genel Görünüş
General View of Bursa
Editör P. Eugenidès
24
Bursa Genel Görünüş
General View of Bursa
25
Bursa Genel Görünüş
General View of Bursa
Editör Max Fruchtermann
26
Muradiye Mahallesi ve Muradiye Külliyesi
Muradiye Street and Muradiye Complex
◆ Kartpostal 1894 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1894.
27
Bursa Genel Görünüş
General View of Bursa
28
Temenna Mevkiinden (Temenyeri) Bursa
A View of Bursa from Temenna
Editör P. Eugenidès
29
Temenna Mevkiinden (Temenyeri) Bursa
A View of Bursa from Temenna
30
Saat Kuleli Bursa Posta Kartı
Postcard with Clock Tower
31
Bursa Temalı Çikolata Kartı
Bursa-themed Chocolate Card
32
BURSA
CADDE VE SOKAKLAR
STREETS AND ROADS OF BURSA
33
Yeni Mecidiye Çeşmesi
New Mecidiye Fountain
◆ Kartpostal 1900 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1900.
34
Yeni Kaplıca ve Mudanya Yolu
New Thermal Bath and the Road of Mudanya
◆ Kartpostal 1900 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1900.
35
Tatarlar Mahallesi
Tatars Street
◆ Kartpostal 1900 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1900.
Editör Max Fruchtermann
36
Yeni Hamidiye Caddesi
New Hamidiye Street
◆ Kartpostal 1900 civarında yayımlanmıştır. (Cumhuriyet Caddesi)
◆ Published around 1900. (Cumhuriyet Street)
37
Mudanya Yolu
The Road of Mudanya
◆ Kartpostal 1898 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1898.
Editör Max Fruchtermann
38
Boyacıkulluğu Köprüsü
The Bridge of Boyacıkulluğu
◆ Kartpostal 1910 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1910.
39
Tüccarlar, Nakliyeciler ve Köylüler
Merchants, Transporters and Villagers
◆ Kartpostal 1894 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1894.
40
Kükürtlü Banyoları
Kükürtlü Thermal Baths
41
Büyük Çarşı ve Esnaflar
Big Bazaar and Tradesmen
42
Bir Bayram Eğlencesi
A Feast
43
Ermeni Mahallesi ve Hünkar Köşkü
Armenian Street and Hünkar Mansion
◆ Kartpostal 1894 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1894.
44
Çekirge Caddesi I. Murad Hüdavendigar Camisi ve Eski Kaplıca
Çekirge Street, Hüdavendigar Camii (The Mosque of Murad Hüdavendigar I)
and Old Bath
1890 civarı, Selvili Cadde. Serviler Mezarlığı önünden geçen Çekirge yolu ikiye ayrılmakta, biri
Eski Kaplıca’ya, diğeri I. Murad Hüdavendigar Külliyesi’ne ulaşmaktadır. Yolun ikiye aryrıldığı
köşede Fehim Paşa Konağı olarak bilinen bina ve bu binaya ait limonluk göze çarpmaktadır.
Selvili Street, around 1890. The street passing by Serviler Graveyard splits into two, one going
to Old Bath and the other to the Mosque of Murad Hudevandigar I. At the corner where the sreet
splits, Fehim Pasha Mansion and its orangery can be seen.
45
Gökdere
Gokdere
46
Büyük Çarşı ve Esnaflar
Big Bazaar and Tradesmen
47
Gemlik Yolu’ndan Bursa ve Uludağ
Bursa and Uludağ through Gemlik Road
◆ Kartpostal 1890 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1890.
48
Gökdere
Gökdere (Skyriver)
49
Gökdere
Gökdere (Skyriver)
50
Gökdere
Gökdere (Skyriver)
51
Gökdere Üzerinde Meşin Köprü
Meşin Bridge on Gökdere (Skyriver)
◆ Kartpostal 1900 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1900.
52
CAMİİ VE
TÜRBELER
MOSQUES AND
TOMBS
53
Bursa’dan Görüntüler
Scenes of Bursa
54
Emirsultan ve Yıldırım Camiileri
Emirsultan Camii (The Emirsultan Mosque) and Yıldırım Camii
(The Yıldırım Mosque)
◆ Kartpostal 1900 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1900.
55
Emirsultan ve Yıldırım Camiileri
Emirsultan Camii (The Emirsultan Mosque) and Yıldırım Camii
(The Yıldırım Mosque)
◆ Kartpostal 1894 yılında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1894.
Editör Max Fruchtermann
56
Emirsultan Camii
Emirsultan Camii (The Emirsultan Mosque)
57
Hüdavendigar (I. Murad) Camii
Hüdavendigar Camii (The Hüdavendigar Mosque (Murad I.)
◆ 1900 civarı, I. Murad Hüdavendigar Camii ve Türbesinin Güneybatıdan görünümü.
◆ Around 1900, the view of Hudavendigar Mosque (Murad I.) and Tomb from southwest.
58
Hüdavendigar (I. Murad) Türbesi
Hüdavendigar Camii (The Hüdavendigar Mosque (Murad I.)
59
Hüdavendigar (I. Murad) Camii ve Türbesi
Hüdavendigar Camii (The Hüdavendigar Mosque) and
Tomb
◆ 1900 civarı, I. Murad Hüdavendigar Camii ve Türbesinin Güneybatıdan görünümü.
◆ Around 1900, the view of Hudavendigar Mosque (Murad I.) and Tomb from southwest.
60
Hüdavendigar (I. Murad) Camii ve Türbesi
Hüdavendigar Camii (The Hüdavendigar Mosque) and
Tomb
◆ Kartpostal 1900 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1900.
61
Hüdavendigar (I. Murad) Camii ve Türbesi
Hüdavendigar Camii (The Hüdavendigar Mosque) and
Tomb
◆ 1900 civarı, I. Murad Hüdavendigar Camisi, İmareti ve Türbesi’ne Güneydoğu köşesinden bakış.
◆ Around 1900, looking at the Mosque, Soup-Kitchen and Tomb of Murad Hüdavendigar I from its
southeast corner.
62
Hüdavendigar (I. Murad) Camii ve Türbesi
Hüdavendigar Camii (The Hüdavendigar Mosque) and
Tomb
◆ Kartpostal 1890 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1840.
63
Hüdavendigar (I. Murad) Türbesi
Hüdavendigar Türbesi (The Hüdavendigar Tomb) (Murad I.)
64
Hüdavendigar (I. Murad) Camii ve Türbesi
Hüdavendigar Camii (The Hüdavendigar Mosque) and
Tomb
◆ 1890 civarında Eski Kaplıca (Armutlu Hamamı) ayrıca Bursa ovası içinden geçen Mudanya
yolu üzerinde Abdal Köprüsü ve Çekirge’nin altındaki
Acemler mesiresinde köşk ve kameriyeler.
◆ Old Bath (Armutlu Bath) around 1890 and also the mansions and summer houses in Acemler, down the Abdal Bridge and Cekirge on Mudanya Road.
65
Hüdavendigar (I. Murad) Camii ve Türbesi
Hüdavendigar Camii (The Hüdavendigar Mosque) and
Tomb
◆ 1900 civarı, I. Murad Hüdavendigar Camii ve Türbesinin Güneybatıdan görünümü.
◆ Around 1900, the view the Mosque and Tomb of Murad Hudavendigar I from southwest
66
Muradiye (II. Murad) Camii
Muradiye Camii (The Muradiye Mosque) (Murad II.)
67
Muradiye (II. Murad) Camii ve Türbeler
Muradiye Camii (The Muradiye Mosque) (Murad II.) and Tombs
68
Cem Sultan Türbesi
Cem Sultan Tomb
69
Muradiye (II. Murad) Camii
Muradiye Camii (The Muradiye Mosque) (Murad II.)
70
Muradiye (II. Murad) Camii ve Türbeler
Muradiye Camii (The Muradiye Mosque) (Murad II.) and
Tombs
◆ Kartpostal 1880 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1880.
Editör Max Fruchtermann
71
Muradiye (II. Murad) Camii
Muradiye Camii (The Muradiye Mosque) (Murad II.)
72
Muradiye (II. Murad) Camii ve Türbeler
Muradiye Camii (The Muradiye Mosque) (Murad II.) and
Tombs
Editör P. Eugenidès
73
Şehzade Mustafa Türbesi
Şehzade Mustafa Tomb
74
Orhan Camii
Orhan Camii (The Orhan Mosque)
75
Orhan Camii
Orhan Camii (The Orhan Mosque)
◆ 1900’ civarında basılan kartpostalda Orhan Camisi’nin batı cephesi ve önünde göçmen olduğu sanılan bir grup insan eşyalarıyla birlilkte beklerken görülüyorlar.
◆ In the postcard published around 1900, west side of Orhan Mosque and a group of people
assumed to be immigrants waiting with their belongings are seen.
76
Ulucamii Kuzey Avlusunda Şadırvan
Şadırvan in North Yard of The Ulucami (The Grand Mosque)
◆ Kartpostal 1900 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1900.
77
Ulucami ve Bursa Genel Görünüş
Ulucami (The Grand Mosque) and A Scene from Bursa
78
Ulucamii ve Mecidiye Sokak
Ulucami (The Grand Mosque) and Mecidiye Street
79
Ulucamii İçi
Inside of Ulucami (The Grand Mosque)
80
Ulucami ve Bursa Genel Görünüş
Ulucami (The Grand Mosque) and A Scene from Bursa
S. H. Weis, E. Hedyrich successeur
81
Ulucamii ve Bursa’dan Genel Görünüş
Ulucami (The Grand Mosque) and A Scene from Bursa
◆ 1885 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1885.
82
Ulucamii Minberi
Minber of Ulucami (The Grand Mosque)
83
Ulucamii ve Bursa’dan Genel Görünüş
Ulucami (The Grand Mosque) and A Scene from Bursa
84
Ulucami Kuzey Avlusu ve Seyyar Satıcılar
Sellers in North Yard of Ulucami (The Grand Mosque)
85
Ulucami Çinili Çeşme
Tiled Fountain and Ulucami (The Grand Mosque)
◆ Kartpostal 1905 civarında yayımlanmıştır. (Çinili Çeşme 1903 yılında yapılmıştır.)
◆ Published around 1905. (Cinili Cesme had builded in 1903.)
86
Ulucami ve Bursa’dan Genel Görünüş
Ulucami (The Grand Mosque) and A Scene from Bursa
87
Ulucami ve Bursa’dan Genel Görünüş
Ulucami (The Grand Mosque) and A Scene from Bursa
88
Ulucami Şadırvan ve Mihrabı
Ulucami (The Grand Mosque) Şadırvan and Mihrabı
◆ Kartpostal 1894 civarında yayımlanmıştır. (Ulucami içerisinde 87 duvara yazılı, 105 levha
olmak üzere 192 yazı mevcuttur.)
◆ Published in 1894. (Inside Ulucami, there are 192 pieces of written works, 87 on the walls
and 105 on plates.)
89
Ulucami ve Bursa’dan Genel Görünüş
Ulucami (The Grand Mosque) and A Scene from Bursa
90
Çinili Çeşme, Ulucami ve Mecidiye Sokak
Tiled Fountain, Ulucami (The Grand Mosque) and Mecidiye
Street
◆ Kartpostal 1910 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1910.
91
Hisar Yamaçlarından Ulucami ve Bursa
Ulucami (The Grand Mosque) and Bursa from the Slopes of
Hisar
◆ Kartpostal 1890 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1890.
92
Çinili Çeşme, Ulucami ve Mecidiye Sokak
Tiled Fountain, Ulucami (The Grand Mosque) and Mecidiye
Street
◆ Kartpostal 1910 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1910.
93
Hisar Yamaçlarından Ulucami ve Bursa
Ulucami (The Grand Mosque) and Bursa from the Slopes of
Hisar
◆ Kartpostal 1895 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1895.
94
Hisar Yamaçlarından Ulucami ve Bursa
Ulucami (The Grand Mosque) and Bursa from the Slopes of
Hisar
◆ Kartpostal 1906 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1906.
95
Hisar Yamaçlarından Ulucami ve Bursa
Ulucami (The Grand Mosque) and Bursa from the Slopes of
Hisar
96
Yeşil Camii
Yeşil Camii (The Green Mosque)
97
Yeşil Camii
Yeşil Camii (The Green Mosque)
98
Yeşil Mahallesi ve Yeşil Külliyesi
Yeşil (Green) Street and Yeşil (Green) Complex
◆ Kartpostal 1890 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1890.
99
Yeşil Camii Giriş Kapısı
Yeşil Camii (The Green Mosque) Enterance
100
Yeşil Mahallesi ve Yeşil Cami
Yeşil (Green) Street and Yeşil Camii (The Green Mosque)
◆ Kartpostal 1898 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1898.
101
Yeşil Camii ve Semti
Yeşil Camii (The Green Mosque) and Street
102
Yeşil Camii İçeriden Bir Görünüş
Yeşil Camii (The Green Mosque) Inside
103
Yeşil Camii
Yeşil Camii (The Green Mosque)
104
Yeşil Camii ve Bursa’dan Genel Görünüş
Yeşil Camii (The Green Mosque) and A Scene from Bursa
105
Yeşil Camii
Yeşil Camii (The Green Mosque)
106
Yeşil Camii ve Yeşil Medrese
Yeşil Camii (The Green Mosque) and
Yeşil (Green) Medrese
◆ Kartpostal 1890 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1890.
107
Yeşil Türbe
Yeşil Camii (The Green Mosque)
◆ Kartpostal 1898 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1898.
108
Yeşil Türbe
Yeşil Türbe (The Green Tomb)
◆ Kartpostal 1894 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1894.
109
Yeşil Türbe
Yeşil Türbe (The Green Tomb)
◆ Kartpostal 1900 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1900.
110
Yeşil Türbe
Yeşil Türbe (The Green Tomb)
111
Yeşil Türbe
Yeşil Türbe (The Green Tomb)
112
Yeşil Türbe
Yeşil Türbe (The Green Tomb)
◆ Kartpostal 1898 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1898.
113
Yıldırım Camii İçi
Inside of Yıldırım Camii (The Yıldırım Mosque)
114
Yıldırım Camii İçi
Inside of Yıldırım Camii (The Yıldırım Mosque)
115
Yıldırım Camii
Yıldırım Camii (The Yıldırım Mosque)
116
Yıldırım Camii İçi
Inside of Yıldırım Camii (The Yıldırım Mosque)
117
Şehadet Camii
Şehadet Camii (The Şehadet Mosque)
◆ Kale Sokaktan 1894’te çekilen fotoğrafta Şehadet Camisi’nin onarıldıktan sonraki durumu
görülmektedir. (1855 Büyük Bursa depreminde yıkılmıştır.)
◆ Looking from Kale Street, the picture taken in 1894 shows the view of Sehadet Mosque after
having been repaired. (It had collapsed in the great Bursa earthquake in 1855)
118
Namazgah
Namazgah
119
Namazgah
Namazgah
120
KAPLICALAR
THERMAL BATHS
121
Yeni Kaplıca
Yeni Kaplıca (New Thermal Bath)
◆ Kartpostal 1894 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1894.
122
Yeni Kaplıca
Yeni Kaplıca (New Thermal Bath)
◆ Kartpostal 1894 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1894.
123
Yeni Kaplıca
Yeni Kaplıca (New Thermal Bath)
◆ Kartpostal 1890 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1890.
S. H. Weis, E. Heydrich successeur
124
Karamustafapaşa Kaplıcası
Karamustafapaşa Kaplıcası
(Karamustafapaşa Thermal Baths)
◆ Kartpostal 1890 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1890.
125
Yeni Kaplıca
Yeni Kaplıca (New Thermal Bath)
◆ Kartpostal 1890 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1890.
126
Yeni Kaplıca
Yeni Kaplıca (New Thermal Bath)
◆ Kartpostal 1900 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1900.
127
Kükürtlü Kaplıcaları
Kükürtlü Kaplıcaları (Kükürtlü Thermal Baths)
◆ Kartpostal 1900 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1900.
128
Eski Kaplıca
Eski Kaplıca (Old Thermal Bath)
◆ Kartpostal 1890 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1890.
129
Yeni Kaplıca
Yeni Kaplıca (New Thermal Bath)
◆ Kartpostal 1906 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1906.
130
Kükürtlü ve Karamustafapaşa Kaplıcaları
Kükürtlü and Karamustafapaşa Thermal Baths
◆ Kartpostal 1898 civarında yayımlanmıştır. (Soldaki Türbe II.Bayezid’in kızı Hatice Sultan Türbesi.)
◆ Published around 1898. (The tomb on the left is the Tomb of Bayezid II’s daughter, Hatice Sultan.)
Editör Max Fruchtermann
131
Yeni Kaplıca
Yeni Kaplıca (New Thermal Bath)
◆ Kartpostal 1894 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1894.
132
Eski Kaplıca
Eski Kaplıca (Old Thermal Bath)
◆ Kartpostal 1900 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1900.
133
Yeni Kaplıca
Yeni Kaplıca (New Thermal Bath)
◆ Kartpostal 1894 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1894.
134
KÖPRÜLER
BRIDGES
135
Irgandı Köprüsü ve Fransız Konsolosluğu
Irgandı Bridge and French Embassy
◆ Kartpostal 1898 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1898.
136
Nilüfer Köprüsü (Abdal Köprüsü)
Nilüfer (Abdal) Bridge
◆ Kartpostal 1890 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1890.
137
Abdal Köprüsü
Abdal Bridge
◆ Kartpostal 1890 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1890.
138
Abdal Köprüsü
Abdal Bridge
◆ Kartpostal 1900 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1900.
139
Irgandı Köprüsü
Irgandı Bridge
◆ Kartpostal 1898 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1898.
Editör Max Fruchtermann
140
Abdal Köprüsü
Abdal Bridge
◆ Kartpostal 1890 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1890.
141
OKULLAR
SCHOOLS
142
Işıklar Askeri Lisesi
Işıklar Military High School
◆ Kartpostal 1910 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1910.
143
Hamidiye Medrese-i Muallimin (Hamidiye Öğretmen Okulu)
Hamidiye Teacher Training School
◆ Kartpostal 1910 civarında yayımlanmıştır. (Çelebi Mehmet Lisesi)
◆ Published around 1910. (Celebi Mehmet High School)
144
İpekçilik Okulu
Sericulture School
◆ Kartpostal 1900 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1900.
145
İpekçilik Okulu
Sericulture School
◆ Kartpostal 1906 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1906.
146
Bursa Ziraat Mektebi
Bursa School of Agriculture
◆ Kartpostal 1910 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1910.
147
Mekteb-i Sanayi (Tophane Endüstri Meslek Lisesi)
Industrial School (Tophane Industrial Vocational High School)
◆ Kartpostal 1910 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1910.
148
Hamidiye Sanat Okulu Marangozhanesi
Carenters’ Shop of Hamidiye Art School
◆ Kartpostal 1900 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1900.
149
Hamidiye Sanat Okulu
Hamidiye Art School
◆ Kartpostal 1900 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1900.
150
Rum Okulu
Rum(Greek) School
◆ Kartpostal 1903 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1903.
151
TARİHİ BİNA VE
MEKANLAR
HISTORICAL BUILDINGS AND
PLACES
152
Hotel D’Anatolie
Hotel Anatolian
◆ Kartpostal 1910 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1910.
153
Hotel D’Anatolie
Hotel Anatolian
◆ Kartpostal 1910 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1910.
154
Hükümet Konağı
Government House
◆ Kartpostal 1900 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1900.
155
Yeşil Cami’nin Kuzey Avlusunda Şadırvan
Şadırvan in North Yard of Yeşil Camii (The Green Mosque)
◆ Kartpostal 1890 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1890.
156
Saat Kulesi
The Clock Tower
157
Bursa Müzesi
Museum of Bursa
◆ Kartpostal 1920 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1920.
158
Bay Feres Kardeşlere Ait İpek Filatür Fabrikası İçi
Inside of Silk Filature Fabric of Mr. Feres Brothers
◆ Kartpostal 1898 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1898.
159
Kayan’da Kebapçı Dükkanı
Kebab Shop in Kayan
◆ Kartpostal 1894 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1894.
160
Tarihi Belediye Binası
Historical City Hall
◆ Kartpostal 1910 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1910.
161
Grand Otel
Grand Hotel
162
Splendide Otel Çekirge
◆ Kartpostal 1900 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1900.
Dimitri G. Kochaja
163
Uludağ Oteli
Uludağ Hotel
164
Çanak Çömlek Satıcıları
Sellers of Pottery
◆ Kartpostal 1894 civarında yayımlanmıştır. ◆ Published around 1894.
165
Tahşidat Kartı
Tahşidat Card
166
İLÇELER
DISTRICTS
167
Yenişehir’den Genel Görünüş
A Scene from Yenişehir
168
Yenişehir’den Genel Görünüş
A Scene from Yenişehir
169
Mudanya’dan Genel Görünüş
A Scene from Mudanya
170
Mudanya’dan Genel Görünüş
A Scene from Mudanya
171
Mudanya’dan Genel Görünüş
A Scene from Mudanya
172
İnegöl’den Genel Görünüş
A Scene from İnegöl
173
İnegöl’den Genel Görünüş
A Scene from İnegöl
174
İznik’teki İstanbul Kapısı
The Gate İstanbul in İznik
175
ESC Tekstil
ESC Textile
Bursa tekstil üretiminin, Osmanlı İmparatorluğunun kuruluş dönemlerine hatta Selçuklu dönemine kadar uzanması, Avrupa’ya ulaşan Türk
kumaşlarının büyük beğeni toplaması, Bursa’ya haklı bir şöhret sağlamış ve Bursa’yı ülkenin tekstil üretim merkezi haline getirmiştir.
Bursa which is the centre of the Turkish textile industry and boasts a
rich history of textile production dating back to early Ottoman Empire
era or even before that.
Our founder, has been involved in various branches of textile production since 1980, by considering the fact that textile production in this
city is typical and it is a main necessity for people and homes.
Günümüz insanı için, giyim ve ev tekstil ihtiyaçlarının vazgeçilmesi
olanaksız temel bir gereksinim olduğuna inanan kurucumuz, yaşadığı
şehre özgün meslek seçiminde hiç zorlanmayarak, 1980 yılından beri
tekstilin değişik kollarında üretim yapmıştır.
We focused the company’s production on the home textile sector since
1996, bringing together a talented, creative and skilled workforce,
which supplies, quality home textiles, carrying inspirations from Eastern and Western creations, in trendy designs and colours to many markets in 3 different continents, under the brand name RASS.
Üretim yelpazesinin içine; 1996’ da ev tekstilini de katan firmamız;
ipliği kumaşa, kumaşı sanata dönüştürürken; hünerli eller, batı ve doğunun ezgilerini, tasarımlarındaki şıklığı, sürdürülebilir kalite ile bütünleştirmiştir.
We hold BSCI and SMETA certificates in recognition of our comliance
with the European Union Adjustment and Human Rights Regulation.
Dünya renk ve desen trendlerine uygun kreatif tasarımları, müşteri
odaklı bir yaklaşımla RASS markası ile 3 kıtada sayısız noktaya, aynı
kalitede ve zamanda ulaştırmıştır.
E.S.C. Textile staff will be happy to welcome visitors to our factory in
Bursa, on the Silk Road.
Sosyal sorumluluk bilinciyle topluma katkı koyarken çalışanlarına yönelik olarak da Avrupa Birliği uyum yasaları ve insan haklarına gösterdiği saygıyı, BSCI ve SMETA ile belgelendirmiştir.
Also our showroom in Kalamis Istanbul gives retail service, under the
name; RASS KUMAS.
The companies in our Group are; E.S.C. TEKSTIL LTD., E.S.C. DOSEMELIK VE PERDELIK KUMAS LTD., and TOKBAY TEKSTIL Inc.
Yolunuz İpek Yolu üzerindeki Bursa’ya düşerse sizleri ESC TEKSTİL
çalışanlarının gülen yüzü karşılayacaktır.
Ayrıca ev tekstili ihtiyaçlarının tüm çeşitliliğini perakende hizmeti olarak veren İstanbul Kalamış’taki mağazamız RASS KUMAŞ adı altında
faaliyet göstermektedir.
ESC Tekstil Ltd. Şti., ESC Döşemelik ve Perdelik Ltd. Şti. TOKBAY
Tekstil AŞ, ESC Grup firmaları olarak çalışmaktadır.
176
KAYNAKLAR:
REFERENCES :
Aksiyon Dergisi: Tarihe zoom yapan kartpostallar.
Dostoğlu, Türkün Neslihan: “Osmanlı Döneminde Bursa” - “19.
Yüzyıl Ortalarından 20. Yüzyıla Bursa Fotoğrafları” Aralık 2001.
Dölen, Emre: Kartpostallarla Geçmişte Bursa. Tarih ve Toplum, sayı
153 (1996), s. 26-37.
Köker, Osman: Yadıgar-ı Hürriyet. Bir Zamanlar Yayıncılık. 2008
Kuter, Murat: İstiklal Marşı ve Mehmet Akif. 2007.
Oryantalizmin Bir Diğer Aracı: Kartpostallar: Osmanlı Bankası Arşiv
ve Araştırma Merkezi.
Sandalcı, Mert: “The Postcards of Max Fruchtermann” . 2000.
www.en.wikipedia.org
www.expoizmir.org.tr
www.forum.alexanderpalace.org
www.galeriebru.blogspot.com
www.hece.com.tr .Orhan Okay.
www.msxlabs.org
www.obarsiv.com/dokumantasyon
www.postcards.turkishpostalhistory.com
www.guzinosmancikkfan.blogcu.com
177
İNDEKS
INDEX
Abdal Köprüsü 137, 138, 139, 141
Bay Feres Kardeşlere Ait İpek Filatür Fabrikası İç 159
Bir Bayram Eğlencesi 43
Boyacıkulluğu Köprüsü 39
Bursa Temalı Çikolata Kartı 32
Bursa’dan Genel Görünüş 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 28, 54
Bursa Müzesi 158
Büyük Çarşı ve Esnaflar 42, 47
Çanak Çömlek Satıcıları 165
Çekirge Caddesi I. Murad Hüdavendigar Camisi ve Eski Kaplıca 45
Çinili Çeşme, Ulucami ve Mecidiye Sokak 91, 93
Emirsultan Camii 55, 56, 57
Ermeni Mahallesi ve Hünkar Köşkü 44
Eski Kaplıca 129, 133
Fransız Konsolosluğu 136
Gemlik Yolu’ndan Bursa ve Uludağ 48
Gökdere 46, 49, 50, 51
Gökdere Üzerinde Meşin Köprü 52
Grand Otel 162
Hamidiye Medrese-i Muallimin (Hamidiye Öğretmen Okulu) 144
Hotel D’Anatolie 153, 154
Hamidiye Sanat Okulu Marangozhanesi 149
Hisar Yamaçlarından Ulucami ve Bursa 92, 94, 95, 96
Hamidiye Sanat Okulu 150
Hüdavendigar Nümune Çiftliği Ziraat Mektebi 147
Hüdavendigar (I. Murad) Camii 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66
Hükümet Konağı 155
Irgandı Köprüsü ve Fransız Konsolosluğu 136, 140
Işıklar Askeri Lisesi 143
İnegöl’den Genel Görünüş 173, 174
İpekçilik Okulu 145, 146
İznik’teki İstanbul Kapısı 175
Karamustafapaşa Kaplıcaları 131
Kayan’da Kebapçı Dükkanı 160
Kükürtlü Banyoları 41, 128, 131
Mekteb-i Sanayi (Tophane Endüstri Meslek Lisesi) 148
Mudanya Yolu 38
Mudanya’dan Genel Görünüş 170, 171, 172
Muradiye Mahallesi ve Muradiye Külliyesi 27, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74
Namazgah 119, 120
Orhan Cami 75, 76
Rum Okulu 151
Saat Kulesi Posta Kartı 31,
Saat Kulesi 157
Splendide Otel Çekirge 163
Şehadet Camii 118
Şehzade Mustafa Türbesi 74
Tahşidat Kartı 166
Tarihi Belediye Binası 161
Tatarlar Mahallesi 36
Temenna Mevkiinden (Temenyeri) Bursa 29, 30
Tüccarlar, Nakliyeciler ve Köylüler 40
Ulucamii 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 96
Uludağ Oteli 164
Yeni Hamidiye Caddesi 37
Yeni Kaplıca 35, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 130, 132, 134
Yeni Mecidiye Çeşmesi 34
Yenişehir’den Genel Görünüş 168, 169
Yeşil Cami ve Yeşil Türbe 36, 108, 109, 110, 111, 112, 113,
Yeşil Cami’nin Kuzey Avlusunda Şadırvan 1156
Yıldırım Cami 55, 56, 97, 98, 99, 100, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107, 114, 115, 116, 117
Abdal Bridge 154, 155, 158
Inside of Silk Filature Fabric of Mr. Feres Brothers 177
A Feast 53
The Bridge of Boyacıkulluğu 49
Chocolate Card with Bursa-Themed 42
General View of Bursa 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 38, 64
Museum of Bursa 176
Big Bazaar and and Tradesmen 52, 57
Sellers of Pottery 183
Çekirge Street, Mosque of Murad Hüdavendigar I and Old Bath 55
Tiled Fountain, Ulucami and Mecidiye Street 101, 103
Emir Sultan Mosque 65, 66, 67
The Fountain in Emir Sultan Street 113
Armenian Street and Hünkar Pavillion 54
Old Bath 146, 150
French Embassy 153
Bursa and Uludağ through Gemlik Road 58
Gökdere 56, 59, 60, 61, 62
Grand Otel 180
Hamidiye Teacher Trainig School 161
Hotel Anatolian 170, 171
Carenters’ Shop of Hamidiye Art School 166
Ulucami and Bursa from the Slopes of Hisar 102, 104, 105
Hamidiye Art School 167
Hüdavendigar Nümune Farm School of Agriculture 164
Hüdavendigar Mosque (Murad I.) 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76
Government House 172
Irgandı Bridge and French Embassy 153, 157
Işıklar Airforce High School 160
A Scene from İnegöl 136, 137
Sericulture School 162, 163
The İznik Gate 174
Karamustafapaşa Thermal Baths 142, 148
Kebab Shop in Kayan 178
Kükürtlü Thermal Baths 51, 145, 148
Industrial School (Tophane Industrial Vocational High School) 165
Meşin Bridge (Gökdere) 62
The Road of Mudanya 48, 149
A Scene from Mudanya 133, 134, 135
Muradiye Street and Muradiye Complex 37, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84
Namazgah 128, 129
Orhan Mosque 85, 86
Rum (Greek) School 168
The Clock Tower Post Card 41,
The Clock Tower 175
Splendide Otel Çekirge 181
Şehadat Mosque 127
Şehzade Mustafa Tomb 84
Tahşidat Card 184
Historical City Hall 179
From Temenna Sorrounding (Temenyeri) Bursa 39, 40
Merchants, Transporters and Villagers 50
Ulucamii 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 100, 106
Uludağ Hotel 182
New Hamidiye Street 47
New Thermal Bath 45, 139, 140, 141, 143, 144, 147, 149, 151
New Mecidiye Fountain 44
A Scene from Yenişehir 131, 132
Yeşil (Green) Mosque and Yeşil ( Green) Tomb 46, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116,
117, 118, 119, 120, 121, 122
Şadırvan in North Yard of Yeşil(Green) Mosque 173
Yıldırım Mosques 65, 66, 123, 124, 125, 126
178
YAZAR HAKKINDA
ABOUT THE AUTHOR
Dr. Murat Kuter, 1957 yılında İstanbul’da doğdu. İlk ve ortaokulu İstanbul’da bitirdi. 1972 yılında babasının işi nedeniyle
Bursa’ya yerleşti. Bursa Erkek Lisesi’ni bitirdi. Ardından Anadoluhisarı Spor Akademisi’nden mezun oldu.
Dr. Murat Kuter was born in Istanbul in 1957. He finished the primary and middle school in Istanbul. Then because of his father’s job he
moved to Bursa in 1972. He completed his high school education at Bursa Boys’ High School (Bursa Erkek Lisesi). Later, he graduated from the
Anadoluhisarı Sports Academy (Anadolu Hisarı Spor Akademisi).
Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nde Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri üzerine ”Isınmanın anaerobik ölçümler
üzerine etkisi” teziyle master ve “Farklı yoğunluktaki karbonhidratlı sıvı alımının kan şeker düzeyi, insülin ve aerobik güce
etkisi” konulu teziyle de doktora yaptı.
After that he did a master’s and doctorate in Marmara University Institute of Health Sciences (Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü). The title of his master’s thesis was “The Effect of Warm-Up on
Anaerobic Measurements” and doctorate thesis “The Effect of Carbohydrate Liquids Intake with Different Densities to the Level of Blood Sugar,
Insulin, and Aerobic Power”.
17 bilimsel makalesi bulunan Dr. Murat Kuter’in yayınlanmış
10’u bilimsel, 17 kitabı bulunmaktadır.
Having 17 scientific articles Dr. Murat Kuter has 17 books, 10 of which
are scientific.
1975 yılında Bursa’da öğrencilik yaptığı dönemde gazeteciliğe
başlayan Dr. Murat Kuter, sırasıyla, Haber, Doğru Hakimiyet,
Bursa Hakimiyet, Bursa Haber, Olay ve Bursa Hakimiyet gazetelerinde çalıştı.
He has worked as a journalist since the year 1975 and worked for the
Haber, Doğru Hakimiyet, Bursa Hakimiyet, Bursa Haber, Olay and Bursa Hakimiyet newspapers respectively.
Dr. Murat Kuter, who is a columnist of Bursa Hakimiyet newspaper at
present, is the General Manager of KUTER Publishing and Presentation
Services Limited Company at the same time which he founded with his
wife, Prof. Füsun Öztürk Kuter. Kuter is the communication consultant of
BUSİAD (Bursa Industrialists and Businessmen Association), BUTTİM
(Bursa International Textile and Trade Centre) and MADSİAD.
Şu anda Bursa Hakimiyet gazetesinde köşe yazarlığı yapan Dr.
Murat Kuter, aynı zamanda eşi Prof. Dr. Füsun Öztürk Kuter
ile birlikte kurduğu KUTER Yayıncılık ve Tanıtım Hizmetleri
Ltd. Şti’nin Genel Müdürlüğü’nü yapmaktadır. Kuter, BUSİAD,
BUTTİM ve MADSİAD’ın iletişim danışmanlığını da yapmaktadır.
Dr. Murat Kuter is also the representative of Lean Institute in Bursa.
Dr. Murat Kuter, aynı zamanda Yalın Enstitü Derneği Bursa
Temsilcisi’dir.
179

Benzer belgeler