avrupa seyahat pazarında türkiye`nin yeri ve analizi

Transkript

AVRUPA SEYAHAT
PAZARINDA
TÜRKİYE TURİZMİNİN
YERİ VE ANALİZİ
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
2
İmtiyaz Sahibi
AKTOB Adına
Yusuf Hacısüleyman
1. AVRUPA SEYAHAT PAZARININ
DURUMU VE TÜRKİYE’NİN POZİSYONU
3
Yayın Kurulu
Erkan Yağcı, Kaan K. Kavaloğlu,
Erol Karabulut
Avrupa’da turizme yaklaşım değişiyor
Türkiye açısından Avrupa’nın anlamı
Büyümenin merkezleri
Farklı açıdan Türkiye’nin pazarları
Avrupa gecelemeleri ve Türkiye
Liderler ve Türkiye’nin pozisyonu
Uzun vadeli eğilimler
Avrupa’da Yurtdışı harcamalar
Paket turlarla bakış
5
8
8
10
11
13
14
14
16
2. AVRUPA ÜLKELERİNİN YURTDIŞINDA
YAPTIKLARI GECELEMELER TEMELİNDE
TÜRKİYE’NİN PAYI ANALİZİ
17
Almanya
İngiltere
Fransa
Hollanda
Belçika
Rusya
18
19
20
21
22
23
3. TÜRKİYE’DE YAPILAN GECELEMELER
AÇISINDAN AVRUPA VE RUSYA PAZARI
25
Türkiye’de geceleme eğilimleri
Tesislerde gecelemelerin yarısı 5 pazardan
sağlanıyor
Yabancı ziyaretçilerin geceleme eğilimleri
Ülkeler ve paket tur pazarı
Çocuklar ve paket turlar
26
27
4. GÖSTERGELERLE AVRUPA
TURİZMİNDE TÜRKİYE’NİN YERİ
33
Avrupa’da yatak sayısı ve Türkiye’nin yeri
Avrupa’da turizm istihdamı ve Türkiye
Konaklama istihdamında Türkiye ve rakipleri
Avrupa’da satınalma gücü ve Türkiye
Reel iktisadi büyümede Avrupa’nın durumu
34
35
36
37
38
AKTOB
YÖNETİM KURULU
Yusuf Hacısüleyman
Erkan Yağcı
Tolga Cömertoğlu
Kaan Kaşif Kavaloğlu
Ece Tonbul Kilit
Aslı Ulukapı
Yeliz Gül Ege
Nihat Vural
Adnan Soyaslan
Mehmet Tümbül
Zafer Alkaya
Emir Demirci
Selçuk Akıltopu
Ahmet Çevik
Fikret Demirtürk
İLETİŞİM
Adres:Gebizli Mah.Termessos
Bulvarı. Güngör Ahmet Yitmen
İş Merkezi No: 73/ A 07300
Muratpaşa ANTALYA
Tel: 90 242 321 39 94 / 95
Fax: 90 242 321 59 26 / 27
www.aktob.org.tr
[email protected]
[email protected]
Aralık, 2014
Baskı:
Retma Matbaa
T: 0242 322 21 11
F: 0242 322 21 12
www.retma.com.tr
27
31
32
Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB)
AV R U PA PA Z A R I N D A T Ü R K İ Y E T U R İ Z M İ N İ N Y E R İ V E A N A L İ Z İ
Editör /Araştırma
Erol Karabulut
AKTOB Ar-ge
1
2
GİRİŞ
Son yıllarda Avrupa ve Akdeniz bölgesinde yaşanan önemli olaylar, başta turizm
olmak üzere pek çok sektörde dengeleri değiştirdi.
Bu gelişmeler bir yandan turizm pazarındaki trafiğin yön değiştirmesine, kısmen
durağanlaşmasına yol açarken, diğer yandan rekabet eden ülke gruplarında
farklılaşmaya yol açtı.
Son yıllara bakıldığında, gerek turist sayısı gerekse turistik altyapı ve diğer stok
değerler açısından, Türkiye’nin ana rakiplerinin artık İspanya, İtalya ve Fransa
olduğu ortaya çıkıyor.
Bu durum aynı zamanda Türkiye’nin turizm politika ve hedeflerini yeniden
şekillendirmesi gerekliliğini de öne çıkarıyor.
Bu koşular altında, bazı Avrupa pazarlarında doygunluğa ulaşan Türkiye, Rusya
merkezli gelişimine ne kadar devam edebilecek, Rusya ve BDT ülkelerinde baş
gösteren ekonomik ve sosyal krizlere karşı nasıl bir yöntem ortaya koyacaktır.
Öte yandan büyüme potansiyeli olan diğer pazarlarda Türkiye nasıl bir politika
izleyecektir. Talep yapıları oldukça farklı olan bu pazarlarda öncelikler neler
olacaktır.
Diğer yandan, Türkiye, her şey dahil ürününde sağladığı hizmet avantajını
koruyabilecek mi. Özellikle Avrupa pazarlarından bu yolla sağlanan gelişmenin
sınırlarına gelindi mi. Yeniden ve farklı ürünlerle satış gücü toparlanabilir mi.
Türkiye, değişen talep yapısına paralel olarak ürün ve pazar çeşitlendirmesinde
nerede, neler yapılmalı?
Türkiye, tanıtım ve pazarlamada, hangi unsurları öne çıkarmalı, nasıl
güçlendirmeli, trend yaratabilecek yeni konseptleri nasıl oluşturmalı?
Turoperatörlüğünde Türkiye’nin eski gücüne yeniden kavuşması gerekli mi, yolları
ve modelleri neler olmalı?
Yatırımların çeşitlendirilmesi ve talep profili değişimini nasıl senkronize etmeli.
Türkiye, orijinal yeni satış kanalları aramalı mı, varolan kanalları nasıl kullanmalı.
Artan tesis ve turist sayısı karşısında artan kalifiye insan gücünü ihtiyacını hangi
yöntemlerle karşılamalı, onları nasıl donatmalıdır?
Bu araştırmada, Türkiye turizmini yeni rakipleri karşısında yukarı çekecek ve
büyümesini sürdürülebilir kılacak bu soruların cevapları aranmaktadır.
AVRUPA SEYAHAT PAZARININ DURUMU
VE TÜRKİYE’NİN POZİSYONU
3
BÖLÜM 1
4
Türkiye turizminin en büyük pazarları olan Almanya ve Rusya’nın
başını çektiği, Avrupa ve BDT pazarlarında önemli değişimler
yaşanıyor.
Gerek zaman zaman krizlerle sarsılan küresel ekonomik durum,
siyasi gerginlik ve istikrarsızlıklar, gerekse değişen tüketici
eğilimleri, ürün bileşenleri, teknolojik ilerlemeler, Türkiye
turizminin talep yapısından yatırımlarına kadar bir çok değişkeni
yakından etkilemektedir.
Turizm pazarlarında, yeni aktörlerin ortaya çıkması, ürün
çeşitliliğinin artması veya varolanların şekil değiştirmesi
ile rekabetin farklı boyutlar kazanması, tüketicilerin farklı
deneyimlerin peşinde olması gibi eğilimler gelecekte Türkiye
turizminin yönünü de belirleyecektir.
Belirtilen ana unsurlardan dolayı, bugün dünyada en fazla yabancı
ziyaretçi ve turist çeken 6. ülke konumunda bulunan ülkemiz,
varolan turizm pazarları ve uluslar arası rekabette öne çıkmak için
yeni politikalar oluşturmak durumuyla karşı karşıyadır.
Bu araştırmada, tüm bu gelişmeler ışığında, Türkiye’nin ana
pazarları analiz edilecek, Avrupa, Akdeniz ve BDT gibi pazarlardaki
yapısal değişimler ala alınarak, nasıl bir yol izlenmesi gerektiği tespit
edilmeye çalışılacaktır.
Avrupa’da turizme yaklaşım değişiyor
Son yıllarda 500 milyondan fazla ziyaretçiden 490 milyar Dolar
düzeyinde gelir elde eden dünyanın en büyük turizm pazarı olan
Avrupa’da 2000 yılından bu yana turizme bakış radikal biçimde
değişmektedir.
Özellikle son 5 yılda küresel ve bölgesel krizlerin ardından
ekonomileri daralan veya durgunluğa giren Avrupa içinde, turizmin
önemine daha fazla vurgu yapılmaktadır.
Bugün Avrupa hasılasının % 9’unu üreten turizm ve seyahat
sektörü, aynı zamanda bu kıtada istihdamın % 10’luk bir kısmını
oluşturmaktadır.
Diğer yandan finans kesimi dışında kalan reel ekonomide, faaliyet
gösteren her 7 işletmeden biri turizmle ilgili bir yapısal özellik
göstermektedir. Öyle ki, turizmde çalışanların sayısı, hizmetler
sektörnün % 30’una yakın bir hacim oluşturmaktadır.
2013 yılında 563 milyon ziyaretçi ve 489 milyar Dolar’lık gelir ile
birinci konumda bulunan Avrupa, turist trafiğinde dünya pazarının
% 52’sine, gelirlerde de % 42’sine sahiptir. Diğer yandan turizme
yönelik harcamaların da % 38’i Avrupa ve AB ülkeleri tarafından
yapılmaktadır.
5
6
Dünya ziyaretçi trafiği ve turizm geliri, 2013
Bölgeler
Ziyaretçi sayısı
Milyon
563.4
248.0
167.9
51.5
55.8
1.086
Avrupa
Asya-Pasifik
Amerika
Orta Doğu
Afrika
Dünya
Turizm geliri
Milyar Dolar
489.2
358.9
229.1
47.2
34.2
1.158
Dünya’da en çok turist çeken 15 ülkenin değişimi
1970
1990
2000
2010
2013
İTALYA
FRANSA
FRANSA
FRANSA
FRANSA
KANADA
İSPANYA
ABD
ABD
ABD
FRANSA
ABD
İSPANYA
İSPANYA
İSPANYA
İSPANYA
İTALYA
İTALYA
ÇİN
ÇİN
ABD
MACARİSTAN
ÇİN
İTALYA
İTALYA
AVUSTURYA
AVUSTURYA
İNGİLTERE
İNGİLTERE
TÜRKİYE
ALMANYA
İNGİLTERE
RUSYA
TÜRKİYE
ALMANYA
İSVİÇRE
MEKSİKA
KANADA
ALMANYA
İNGİLTERE
YUGOSLAVYA
ALMANYA
MEKSİKA
UKRAYNA
RUSYA
İNGİLTERE
KANADA
ALMANYA
AVUSTURYA
TAYLAND
MACARİSTAN
İSVİÇRE
POLONYA
MALEZYA
MALAYSIA
ÇEKOSLAVAKYA
ÇİN
AVUSTURYA
RUSYA
HONG KONG
BELÇİKA
YUNANİSTAN
MACARİSTAN
KANADA
AVUSTURYA
BULGARİSTAN
PORTEKİZ
HONG KONG
HONG KONG
UKRAYNA
ROMANYA
MALEZYA
YUNANİSTAN
YUNANİSTAN
MEXICO
Kaynak: UNWTO verilerinden derlendi.
2025 yılına yönelik yapılan ziyaretçi projeksiyonlarda Avrupa
trafiğinin her yıl ortalama % 2,1 büyüyeceği öngörülmektedir.
Büyüme eğilimi geçmiş 15 yılda ise % 2,4 dolayında idi. Bu tahmine
bakıldığında Avrupa’da büyümenin yavaşlayacağı görülmektedir.
Bu düşüşün ardında, başta Asya, BDT, Türkiye ve Mısır gibi hızlı
yükselen ülkelerin pazara getirdikleri ivme, rekabette yaşanan
değişim, ürün bileşenlerinin farklılaşması ve tüketici eğilimlerinin
değişmesi gibi nedenler bulunmaktadır.
Yükselen yeni pazarlardan kaynaklanan Avrupa’nın görece güç
kaybetmesinin yanında bazı yapısal sorunların da öne çıktığı
görülmektedir. Yaşlanan nüfus, Avro bölgesi krizi, küreselleşme
ve özellikle genç nüfus içinde artan işsizlik, dijital donanımlarla
farklı şekilde aktif hale gelen yeni kuşak tatilcilere yönelik politika
eksikliği gibi unsurlar başlıcalarıdır.
Diğer yandan Avrupa’nın, değişimlere ayak uydurmakta geç kalan
sıkı yasal ve piyasa yapılanması başka bir zorluk da yaratmaktadır.
Vize ve vergiler gibi bir çok alanda, şirketlerin elastikiyetini azaltan
zorlayıcı yasal zeminler, mali yaptırımlar, bu açıdan Avrupa imajının
zayıflaması, tanıtım ve pazarlama kaynaklarının yetersizliği ve diğer
destinasyonlardan gelen rekabetçi sıkıştırmalar kıtanın gelecek 15
yıllık projeksiyonlarını kötümserleştirmektedir.
Son 10 yılda Avrupa turizminin karşılaştığı bu sorunlar, beraberinde
talebin AB ve ülkeler içindeki turistik faaliyetlerin de artmasına
neden oluyor. Yapılan tahminlere göre Avrupa içindeki ülkelerde
gerçekleşen harcamaların % 70’lik kısmı iç pazarlara yöneliktir.
7
8
Türkiye açısından Avrupa’nın anlamı
Türkiye’nin gelişimine katkı veren turist kaynağı pazarları açısından
bakıldığında Avrupa’nın yıllardır ilk sırada olduğu görülüyor.
Avrupa’nın bu önemi, hem tarihsel olarak turizmde açılan
ilk pazar oluşundan, hem de coğrafi, siyasi bazı önceliklerden
kaynaklanmaktadır.
Türkiye’nin, yatırım-odaklı büyümenin hakim olduğu, özellikle
kitle turizmine adım attığı dönemler olan 1980 ve 1990’larda en
büyük müşterisi Avrupa olmuştur. Bu dönemlerde Avrupa’nın
toplam girişlerden aldığı pay % 70-80’lere kadar yükselmişti.
Öte yandan 2000’li yıllarla birlikte dağılan SSCB’nin ardından
ortaya çıkan BDT pazarının yükselişi beraberinde Avrupa’nın payını
% 50’lere kadar düşürdü. BDT’nin payı da % 1’den % 25’e kadar
yükseldi.
Büyüme 3 merkezde toplandı
1980’den bu yana Türkiye turizminin büyümesinde başlangıçta 2,
90’lardan sonra 3 kaynak pazarın öne çıktığı görülüyor.
Başını Almanya’nın çektiği Batı Avrupa ile Arap ve Körfez ülkeleri
1990’lara kadar büyümede esas pazarlardı. Başta Rusya olmak üzere
BDT ülkelerinin öne çıktığı son 20 yılda ise büyümenin kaynağı bu 3
ana blok olarak karşımıza çıkmaktadır.
Özellikle Rusya pazarının Antalya gibi destinasyonlarda sağladığı
büyüme, dünyada eşine az rastlanır bir örnek teşkil etmektedir.
Öyle ki Rusya bugün Antalya’nın geleneksel pazarı olan Almanya’yı,
yüksek sezonda geride bırakmış durumdadır.
Bu özet değerlendirmeden de görüleceği gibi, Türkiye turizminin
gelecek vizyonunda yalnızca Batı Avrupa değil, BDT ve Rusya ile
Körfez ve Arap ülkeleri de söz sahibi olacaktır.
Avrupa ve BDT’nin Türkiye’deki payı,%
Yıllar
1984
1994
2004
2010
2011
2012
2013
Avrupa
55,5
71,1
70,2
58,1
58,0
57,9
54,4
BDT
0,8
27,9
15,9
21,2
21,2
22,8
24,7
Yabancı ziyaretçi trafiğinde blokların payı, %
Diğer
21%
BDT
25%
Avrupa
54%
Kaynak: T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerinden derlendi.
9
10
Farklı açıdan Türkiye’nin pazarları
Dünya ve Avrupa’da turizmin ekonomik ve sosyal etkilerinin
değerlendirmesinde ölçüm aygıtları ve yöntemleri de değişti.
Geçmişte yalnızca sınırdan giren yabancı ziyaretçilerin dikkate
alındığı yaklaşımların yanında; gecelemeler, harcamalar ve bunların
niteliklerini ölçen göstergeler eklendi.
Günübirlik ziyaretlerin yoğun olduğu Avrupa içinde ve bazı dünya
ülkelerinde turizmin gerçek etkisini ölçmede, artık gecelemeler
ve diğer harcamalar da esas alınıyor. Öte yandan uzun süreli
gecelemeler ve bunların gerçekleşme yerleri de (oteller, evler vb)
hesaplamalara dahil ediliyor.
Türkiye’nin ana pazarı olan Avrupa’ya bu pencereden bakmak,
gerçek etkinin değerlendirilmesinde çok önemli. Çünkü ülkemizde
yapılan gecelemelerde tesis dışı unsurların (evler, araçlar vb) payının
artmasına rağmen, konaklama tesisi yatırımları da hız kesmeden
artıyor.
Avrupa gecelemeleri ve Türkiye
Dünyanın turist çeken ve üreten en büyük pazarı olan Avrupalı’ların
yurtdışında yaptıkları gecelemeler ve Türkiye’nin bundan aldığı pay,
sınır girişlerinden daha tutarlı bir gösterge niteliğindedir.
Son bulgulara göre Avrupa ülkelerinden yurtdışına yapılan
seyahatlerde, yaklaşık 2,5 milyar geceleme yapılıyor. Toplam
gecelemelerden Türkiye’nin aldığı pay ise % 5 dolayında.
Diğer yandan Avrupalılar, yurtdışında tatil amaçlı 1,5 milyar
geceleme gerçekleştiriyor. Ülkemizin tatil amaçlı bu pazardan aldığı
pay da % 5’e yakın.
Kitle turizmi açısından bakıldığında, Avrupa’dan yurtdışına
olan seyahatlerde, özellikle sahil ülke ve şehirlerinde yapılan
gecelemelerin 750 milyon dolayında olduğu gözleniyor. Türkiye bu
pazardan da % 5’e yakın pay alabiliyor.
Bu hesaplama da gösteriyor ki ziyaretçi sayısı bakımından
Avrupa’dan en çok turist çekenler arasında ilk 5 ülke içinde yer alan
Türkiye, yapılan gecelemelere göre İspanya’nın arkasından ikinci
sıradadır.
Avrupa ülkelerinden yurtdışına çıkışlarda
yapılan toplam gecelemeler, 2013
Toplam geceleme
Tatil amaçlı gecelemeler
Sahillerde yapılan gecelemeler
2,5 milyar
1,5 milyar
750 milyon
Kaynak: AB Eurostat veri tabanından derlendi.
11
12
Avrupa’dan yapılan yurtdışı gecelemelerinde
ülkelerin payları, 2013, %
Ülkeler
İspanya
Türkiye
Fransa
İtalya
ABD
Pay,%
5,5
4,9
3,3
3,1
2,2
2013 yılında Avrupa ülkelerinden yurtdışına
yapılan geceleme sayısı, (milyon)
Ülkeler
Almanya
İngiltere
Fransa
Hollanda
İsviçre
İtalya
İspanya
Belçika
İsveç
Avusturya
Danimarka
Norveç
Finlandiya
İrlanda
Çek Cumhuriyeti
Polonya
Macaristan
Hırvatistan
Slovakya
Slovenya
Portekiz
Litvanya
G.Kıbrıs
Lüksemburg
Romanya
Letonya
Estonya
Yunanistan
Malta
Toplam
745,6
546,5
211,7
168,0
95,1
93,2
91,3
85,5
70,0
65,9
54,6
50,0
49,6
45,2
39,6
30,0
23,3
21,7
16,7
13,8
13,8
13,6
12,3
10,6
9,0
8,0
7,9
5,7
2,6
Tatil amaçlı
541,3
320,9
151,4
147,2
68,3
63,3
32,3
66,9
10,0
43,5
36,2
10,0
32,3
26,8
32,2
5,0
9,8
3,9
12,2
10,4
4,9
4,7
4,7
6,8
3,6
3,0
4,1
2,0
1,2
Liderler ve Türkiye
Avrupa’dan yapılan yurtdışı gecelemelerde esas pay Almanya ve
İngiltere’nin. AB’den yapılan toplam 2,6 milyar gecelemenin %
50’sine yakını bu iki ülke tarafından gerçekleştiriliyor.
Öte yandan bu iki ülke, yurtdışında tatil amaçlı olarak yapılan
gecelemelerin de % 52’sini elinde tutuyor. Buradan hareketle
denebilir ki Türkiye gibi tatil destinasyonlarının ana müşteriler de
bu ülkelerdir.
2013 yılında Türkiye’de gerçekleşen 272 milyon dolayındaki yabancı
gecelemelerin 26,7’sini Almanya ve İngiltere gerçekleştirdi. Tatil
amaçlı gecelemelerin ise % 27,5’sini yine bu iki ülke oluşturdu.
Diğer yandan son 10 yılda Türkiye’nin ana pazarı konumuna gelen
Rusya ise toplam gecelemelerde % 12, tatil amaçlı gecelemelerde ise
% 17 paya sahip.
Avrupa’dan yurtdışına yapılan gecelemelerin % 92,6’sını 15 ülke
gerçekleştiriyor.
Almanya, İngiltere, Fransa, Hollanda, İsviçre, İtalya, İspanya,
Belçika, İsveç, Avusturya, Danimarka, Norveç, Finlandiya, İrlanda
ve Çek Cumhuriyeti’nde oluşan bu ülkeler aynı zamanda Türkiye’de
gerçekleşen gecelemelerin de % 65-70’ini oluşturuyor.
En büyük pazarlarımızda gecelemelerin seyri, 2013
Avrupa
dışında
toplam
geceleme
payı,%
Almanya
İngiltere
Rusya
28,6
21,0
*
Avrupa
dışında
toplam
Tatil
geceleme
payı,%
32,6
19,3
*
Türkiye’de Türkiye’de
toplam
toplam
geceleme
Tatil
Payı, % geceleme,
Payı, %
20,1
7,5
11,8
18,7
8,1
16,3
Kaynak: AB Eurostat ve T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerinden derlendi.
13
14
Uzun vadeli eğilimler
Avrupa’dan yurtdışı çıkışlarda yapılan geceleme eğilimlerinde son
10 yıllık dönemde bir düşüş söz konusu.
Düşüş eğilimi, Avrupa’nın lider iki ülkesi olan Almanya ve İngiltere
örneği ile net biçimde gözlenebilir.
Son 10 yıllık dönemde Almanların yurtdışında yaptıkları
gecelemeler 885 milyondan 745 milyona geriledi. İngiltere’deki
gerileme ise 630 milyondan 542 milyona şeklinde oluştu.
Yurtdışı harcamalar
Yurtdışı çıkışlarda Türkiye gibi ülkelerin kaynak pazarları
konumunda bulunan Avrupa’nın önde gelen ülkeleri son 10 yılda,
yılda ortalama 200 milyar Avro’nun üzerinde seyahat harcaması
yapıyor. Bu seviye 2012-2013 döneminde 213-214 milyar Avro’ya
çıktı.
Yurtdışında yapılan seyahat harcamalarında 75-76 milyar Avro
ile Almanya ilk sırayı alırken, onu 30 milyar Avro’luk seviye ile
İngiltere, 25 milyar Avro ile Fransa, 13 milyar Avro ile Hollanda,
10 milyar Avro ile, Belçika takip ediyor. Bu ülkeler aynı zamanda
Türkiye’de de en fazla harcama yapan kaynak pazarlardır.
Yurtdışına yapılan gecelemeler, milyon
Almanlar
İngilizler*
2004
884,5
430,7
2005
806,0
440,9
2006
783,0
616,0
2007
694,9
613,5
2008
724,7
633,5
2009
690,9
557,8
2010
708,3
542,3
2011
708,8
544,4
2012
687,4
546,5
2013
745,6
542,5
Kaynak: Eurostat, Almanya ve İngiltere resmi istatistiklerinden derlendi
*(Araştırmada Birleşik Krallık yerine İngiltere kullanılmıştır)
15
Yıllar
Ülkeler
Toplam harcama
Tatil amaçlı
Almanya
34,7
33,6
İngiltere
12,1
12,7
Fransa
11,8
12,9
Hollanda
5,6
6,7
İsviçre
5,4
5,6
Belçika
4,8
5,3
Avusturya
4,4
4,0
İtalya
4,2
4,5
Finlandiya
3,5
3,3
İspanya
3,2
2,5
Danimarka
2,6
2,0
İrlanda
2,2
1,8
Çek Cumhuriyeti
1,1
1,3
Lüksemburg
0,6
0,5
Macaristan
0,6
0,5
Hırvatistan
0,6
0,2
Slovakya
0,5
0,6
G.Kıbrıs
0,5
0,3
Slovenya
0,4
0,3
Litvanya
0,4
0,3
Estonya
0,2
0,2
Portekiz
0,2
0,2
Letonya
0,2
0,2
Romanya
0,2
0,1
Malta
0,2
0,1
Yunanistan
0,1
0,1
Bulgaristan
0,1
0,1
Kaynak: Eurostat istatistiklerinden derlendi
Avrupa yurtdışı seyahat harcamalarının
ülkelere dağılımı,%
16
Paket turlarla bakış
Türkiye’nin Avrupa ve dünya pazarındaki gerçek yerini gösteren bir
diğer gösterge de paket turlarla çekilen turist sayısıdır.
2013 yılı verilerinde göre Türkiye paket tur sayısında İspanya’nın
arkasından yine 2.sırada bulunmaktadır.
2013 yılında İspanya 60,6 milyon, Türkiye ise 34 milyon dolayında
ziyaretçi çekti. Ziyaretçi farkı 25 milyon dolayında gerçekleşti. Paket
turlar açısından ise Türkiye 16 milyon İspanya da 18 milyon dolayına ulaştı. Bu ölçümle fark 2 milyon dolayındadır. Paket tur açısından
fark 2014 yılında 2 milyonun da altına inmektedir.
Türkiye ve İspanya rekabeti
Ziyaretçi sayısı ve paket turlarda fark, milyon.
Yıllar
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Yabancı ziyaretçi sayısı farkı
38,5
39,1
36,8
34,9
34,8
39,5
35,9
30,9
25,2
24,0
25,2
27,0
26,4
Paket tur sayısı farkı
19,0
17,9
16,0
13,6
9,8
11,7
9,4
5,6
0,8
1,2
1,3
2,6
1,8
Kaynak: Türkiye ve İspanya Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerinden derlendi.
AVRUPA ÜLKELERİNİN
YURTDIŞINDA YAPTIKLARI
GECELEMELER TEMELİNDE
TÜRKİYE’NİN PAYI ANALİZİ
17
BÖLÜM 2
18
Almanya
Yapılan toplam gecelemeler
bazında 1 milyardan fazla
seviye ile Avrupa’da ilk
sırada yer alan Almanya’da,
yurtdışında yapılan
gecelemeler ise % 58’lik paya
sahip.
Yurtdışında yapılan
gecelemelerde en popüler
ülke ise İspanya. Onu, İtalya,
Avusturya, Türkiye ve
Fransa izliyor.
Almanya’dan yapılan yurtdışı
gecelemelerde ülkelerin payları,%
Ülkeler
İspanya
İtalya
Avusturya
Türkiye
Fransa
Hollanda
ABD
İngiltere
Yunanistan
Mısır *
Hırvatistan
Polonya
Diğer
Pay,%
14,7
11,5
8,6
7,6
5,4
3,7
3,7
3,3
3,0
2,8
2,8
2,0
30,9
*Bazı Afrika ülkeleri ile beraber
Almanya'dan yurtdışı gecelemelerde ülkelerin payları,%
İspanya
15%
İtalya
11%
Diğer
52%
Fransa
5%
Avusturya
9%
Türkiye
8%
İngiltere’den yapılan
yurtdışı gecelemelerde
ülkelerin payları,%
Avrupa seyahat pazarında,
yurtdışı gecelemeleri en yüksek
ikinci ülke olan İngiltere’de yılda
500 milyondan fazla geceleme,
aralarında Türkiye’nin de yer
aldığı turistik destinasyonlarda
gerçekleşiyor.
Yurtdışında yapılan gecelemelerde,
ilk sıraları, İspanya, Fransa,
İtalya, Yunanistan, Portekiz ve
Türkiye alıyor. Türkiye bu pazarda
yükselirken, Yunanistan, G.Kıbrıs
ve İspanya’nın geçmiş 10 yıla göre
önemli miktarda pay kaybettiği
gözleniyor.
Ülkeler
İspanya
Fransa
İtalya
Yunanistan
Portekiz
Türkiye
G.Kıbrıs
Malta
Mısır
Fas
Tunus
Diğer
Pay,%
17,6
10,3
3,6
3,2
3,2
2,7
1,3
0,9
0,8
0,8
0,7
54,8
İngiltere'den yurtdışı gecelemelerde ülkelerin payları,%
İspanya
18%
Fransa
10%
İtalya
4%
Diğer
59%
Yunanistan
3%
Portekiz
3%
Türkiye
3%
19
İngiltere
20
Fransa
Fransa’dan yapılan yurtdışı
Yurtdışında yapılan
gecelemelerde üçüncü sırada
bulunan Fransızlar, 200
milyondan fazla geceleme
gerçekleştiriyor.
Fransa’dan en fazla payı
alan ülkeler içinde İspanya
ilk sırada yer alırken onu,
Avrupa içinde İtalya, Portekiz,
Türkiye ve Yunanistan izliyor.
Diğer yandan Avrupa dışından
ABD, Fas, Tunus, Kanada da
en fazla gecelemelerin yapıldığı
ülkeler konumunda bulunuyor.
Ülkeler
İspanya
İtalya
ABD
Portekiz
Fas
Tunus
Türkiye
Kanada
Belçika +
Lüksemburg
Yunanistan
İskandinavya
İsviçre
Hırvatistan
Diğer
Pay,%
18,5
9,9
6,1
5,6
4,8
3,8
2,9
2,7
2,6
2,4
2,1
2,0
1,4
35,2
Fransa'dan yurtdışı gecelemelerde ülkelerin payları,%
Diğer
48%
İspanya
18%
İtalya
10%
Türkiye
3%
Tunus
4%
Fas
5%
Portekiz
6%
ABD
6%
Avrupa’da yurtdışı seyahatleri
en yüksek olan ülkelerden
Hollanda’da, seyahat edenler
yurtdışında 160 milyon
dolayında geceleme yapıyor.
Turistik bölge ve
destinasyonlarda en çok
geceleme yapılan ülkeler
içinde ilk sıraları Fransa,
İtalya, Türkiye ve Yunanistan
alırken, Almanya, ABD,
Avusturya, Belçika ve Afrika
gecelemesi yüksek diğer ülkeleri
oluşturuyor.
Hollanda’dan yapılan yurtdışı
gecelemelerde ülkelerin
payları,%
Ülkeler
Pay,%
Fransa
15,8
İspanya
11,8
Almanya
10,7
İtalya
6,5
Avusturya
6,0
Türkiye
5,6
Belçika
4,1
ABD
4,0
Yunanistan
3,7
Afrika
3,7
İngiltere
3,5
Portekiz
2,7
İsviçre
1,6
Mısır *
1,8
Hırvatistan
1,3
Diğer
17,2
*Bazı Afrika ülkeleri ile beraber
Hollanda'dan yurtdışı gecelemelerde ülkelerin payları,%
Fransa
16%
Diğer
44%
İspanya
12%
Almanya
11%
Türkiye
5%
Avusturya
6%
İtalya
6%
21
Hollanda
22
Belçika
Belçika’dan yapılan yurtdışı
Nüfusuna oranla en
fazla yurtdışı seyahatin
gerçekleştiği ülkelerden olan
Belçika pazarından, yılda 8590 milyon dolayında geceleme
yapılıyor.
Belçika’dan yurtdışında
gerçekleşen gecelemelerde
ilk sıraları, Fransa, İspanya,
İtalya ve Türkiye alırken,
Mağrip ülkeleri, Almanya,
Mısır, Hollanda ve Avusturya
gecelemeleri yüksek olan
ülkeler içinde yer alıyor.
Ülkeler
Fransa
İspanya
İtalya
Mağrip
Türkiye
Almanya
Mısır
Hollanda
Avusturya
Portekiz
Yunanistan
İngiltere
ABD
İsviçre
Hırvatistan
Diğer
Pay,%
30,9
12,6
7,8
5,3
4,7
3,3
3,3
2,8
2,8
2,8
2,5
1,9
1,9
1,4
1,3
14,5
Belçika'dan yurtdışı gecelemelerde ülkelerin payları,%
Fransa
31%
Diğer
38%
İtalya
8%
Türkiye
5%
Mağrip
5%
İspanya
13%
Rusya’dan tatil amaçlı yurtdışı
çıkışlar, 2013 yılında % 19
artarak 18,3 milyon olurken,
Türkiye 3 milyon kişi ile ve
% 16,8 Pazar payı ile lider
konumda.
2013’te hızlı yükselen
Yunanistan ise ilk defa 1
milyon bandını aşarak 3. sıraya
yükseldi. 2012 yılını tekrar eden
Mısır ise 2. sırada yer aldı.
Tayland’ın arkasından, 1 milyon
bandını aşan diğer tatil ülkesi
İspanya da % 27 büyüme ve %
5,5 pazar payı ile ilk 10 sırada
yükselmeye devam etti.
Rusya’dan çıkışlarda büyük
hacimli pazarlardan yalnızca
Çin gerileme yaşadı.
Rusya’dan çıkışlarda son 15
yılın büyüme eğilimlerine
bakılırsa Avrupa’nın öne geçtiği
görülüyor.
2009 yılına kadar, Rusya’daki
büyümenin, % 45-50’sini
Türkiye ve Mısır alıyordu.
Avrupa destinasyonları ise
gelişmeden % 10-15 pay
alabiliyordu.
2010 yılıyla birlikte, başta
Mısır’da yaşananlar, yeni
ülkelerin atakları ve Avrupa’ya
yöneliş 2013 tamamlandığında
eğilimleri adeta tersine çevirdi.
2010-2013 döneminde Rusya’dan
çıkışlardaki büyümenin % 65’ini
Avrupa alırken, Türkiye % 12,5
pay alabildi ki geçmiş dönemde
bu pay % 20-22 dolaylarında
idi. Mısır ise Arap Baharı’nın
ardından pazarın büyümesinden
pay alamadı.
Rusya’dan çıkışlardaki büyümeden alınan pay, %
Ülkeler
Türkiye
Mısır
Avrupa
Diğer
2000-2009
20,0
21
14
45
2010-2013
12,5
*
65
22,5
Rusya’dan çıkışların ülkelere göre dağılımı (000)
Ülkeler
Türkiye
Mısır
Avrupa
Diğer
2000
567
114
2.241
935
2013
3.079
1.909
7.765
5.547
Kaynak: Rossstat verilerinden derlendi.
23
Rusya
24
Rusya’dan tatil amaçlı çıkışlar
Yıllar
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Çıkış-Turistik
3.857.000
3.972.000
4.768.000
5.678.447
6.557.116
6.784.695
7.752.847
9.368.968
11.313.697
9.542.107
12.605.053
14.495.900
15.332.136
18.300.000
Rusya’dan çıkışlardan ülkelerin aldıkları paylar,%
Ülkeler
Türkiye
Mısır
Çin
Tayland
İspanya
Almanya
Yunanistan
İtalya
BAE
Finlandiya
G. Kıbrıs
Bulgaristan
Çek Cumh.
Fransa
Avusturya
İsrail
Tunus
İsviçre
İngiltere
Diğer
Kaynak: Rossstat verilerinden derlendi.
Pay 2005
23,0
10,3
17,0
1,0
3,2
3,4
2,2
3,0
2,5
5,8
1,6
1,8
1,8
2,6
0,7
0,4
1,3
0,6
1,1
16,7
Pay 2013
16,8
10,4
5,8
5,7
5,5
4,5
6,4
4,0
3,6
4,9
3,2
2,7
2,6
2,0
1,5
1,3
1,5
1,1
1,0
15,3
TÜRKİYE’DE YAPILAN
GECELEMELER AÇISINDAN
AVRUPA VE RUSYA PAZARI
25
BÖLÜM 3
26
Türkiye, 2013 yılında yabancı ve vatandaş ziyaretçilerden oluşan
39,3 milyonluk ziyaretçi trafiğine ulaştı. Bu ziyaretlerden 32,3 milyar
Dolar gelir elde edildi.
2013’te yabancı ziyaretçi sayısı % 9,8 artışla 34,9 milyona çıktı.
Yabancı ziyaretçiler 2013’te 25,3 milyar Dolar harcamada bulundu.
Turizmden elde edilen gelir; ihracat gelirlerinin % 21,2’sine
ulaşırken, gelirin GSMH’ya oranı da % 4’e yükseldi.
272 milyonu yabancı ziyaretçiler olmak üzere 2013 yılında
Türkiye’de 380 milyon dolayında geceleme yapıldı.
Yabancı ziyaretçiler tarafından yapılan gecelemelerin % 53,8’i
konaklama tesislerinde, % 36,6’sı evlerde gerçekleşti. Geri kalan %
10’luk bölüm ise ulaştırma araçları gibi yerlerde yapıldı.
Yabancı gecelemelerin dağılımı,%
Tesisler
Evler
Diğer
Kaynak: TÜİK, turizm veri tabanından derlendi.
Pay, %
53,8
36,6
9,6
2013 yılında, yabancı ziyaretçilerin konaklama tesislerinde yaptıkları
gecelemeler 146 milyonu aştı.
Yapılan gecelemelerin % 50’sini; Almanya, Rusya, İngiltere, Hollanda
ve Fransa pazarları sağladı. Bu pazarlar, aynı zamanda Avrupa’dan
yurtdışına en fazla turist hareketi yaratan niteliğe sahiptir.
Diğer yandan tesislerdeki gecelemelerde, Avrupa ülkelerinin
payı % 50,7 olarak gerçekleşirken, BDT’nin payı da % 24,5 oldu.
Gecelemelerin % 12,3’ü Ortadoğu ve Afrika’dan % 2,5’i Asya ve
Uzak Doğu’dan , % 2,6’sı Amerika ülkelerinden elde edildi.
Öte yandan son 10 yılda yabancıların konut alımları, kiralamalar
ve akraba, ardaş evlerinde yaptıkları gecelemelerde de ciddi artışlar
yaşandı. Bugün ülkemizde yapılan her 10 gecelemenin neredeyse 4’ü
bu yerlerde gerçekleşir hale geldi.
Evlerde 100 milyona yakın geceleme yapan yabancı ziyaretçiler
içinde ilk sıraları; Avusturya, İngiltere, İsviçre, İspanya ve Fransa
almaktadır.
Yabancı ziyaretçilerin geceleme eğilimleri
- Ruslar, gecelemelerinin % 90’ını konaklama tesislerinde yapıyor.
Almanya’da bu oran % 60, İngiltere’de % 70 dolayında
- Konaklama tesislerinde geceleme eğilimleri en düşük pazarlar;
% 4 ile Gürcistan, % 12 ile Azerbaycan, % 42 ile İran ve % 44 ile
Bulgaristan pazarlarıdır. Bu pazarlar, Türkiye’ye gelen yabancı
ziyaretçiler içinde % 15 dolayında pay almaktadır.
- Evlerde yapılan geceleme eğilimleri en yüksek pazarlar; % 81
ile Azerbaycan, % 60 ile Avusturya, % 51 ile İran ve % 47 ile
Gürcistan pazarlarıdır. Bu pazarların yanında, Bulgaristan, İsviçre,
Fransa, Hollanda gibi bazı pazarlarda da ev gecelemeleri yüksek
seviyelerdedir.
- Tesis ve evlerin dışında, bir ulaştırma aracı vb. yerlerde yapılan
gecelemelerin neredeyse tamamı, Gürcistan, İran ve Azerbaycan’dan
gelen ziyaretçilerce yapılmaktadır.
- Tesislerde gerçekleşen ortalama kalış süresine (OKS) göre, en
yüksek değerler; Rusya, Almanya, İngiltere, Hollanda, Belçika,
Danimarka ve Avusturya pazarlarında elde edildi.
27
Tesislerde gecelemelerin yarısı 5 pazardan sağlanıyor
28
Tesisler yapılan yabancı gecelemelerinin dağılımı,%
Bloklar
Avrupa
BDT
Ortadoğu, Afrika
Amerika
Asya, Uzakdoğu
Diğer
Pay,%
50,7
24,5
12,3
2,6
2,5
7,0
Konaklama tesislerinde yapılan
gecelemelerin pazarlara dağılımı, %
Ülkeler
Almanya
Rusya Fed.
İngiltere
Hollanda
Fransa
İran
Pay,%
18,7
16,2
8,1
4,1
2,9
2,9
Bulgaristan
Ukrayna
İsveç
Belçika
A.B.D.
Danimarka
Gürcistan
İtalya
Yunanistan
Avusturya
İsviçre
Diğer
2,4
2,3
2,2
2,0
1,6
1,5
1,4
1,4
1,3
1,2
1,0
29,7
Geliş amaçları ve tesislerde gecelemeler
Amaçlar
Gezi, eğlence, sportif ve kültürel faaliyetler
Dini
İş amaçlı(konferans, toplantı, görev vb.)
Alışveriş
Transit
Sağlık
Eğitim
Yakınları ziyaret
Diğer
Toplam
Tesis
73,7
71,7
64,2
58,5
37,8
27,5
21,0
3,2
2,9
40,2
Ev
25,4
25,8
34,1
33,7
5,8
67,5
62,7
96,1
41,2
52,8
Diğer
0,8
2,5
1,7
7,8
56,4
5,0
16,3
0,7
56,0
7,0
Kaynak: TÜİK turizm veri tabanı ve T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerinden derlendi.
Evlerde yapılan gecelemelerin
pazarlara dağılımı, %
Pay,%
21,9
17,9
8,9
5,1
4,9
4,6
4,3
3,6
2,8
2,8
2,1
1,6
1,5
1,3
1,3
1,2
0,7
0,7
12,6
Bazı pazarlarda tesislerde
ortalama kalış süresi (OKS)
Ülkeler
Rusya Fed.
Almanya
İngiltere
Hollanda
Belçika
Danimarka
Ukrayna
Avusturya
İsviçre
Azerbeycan
İsveç
Fransa
İran
İsrail
Kanada
İtalya
A.B.D.
İspanya
Avustralya
Bulgaristan
Yunanistan
Japonya
OKS
8,06
7,47
7,21
6,89
6,69
6,28
6,15
6,05
5,90
5,89
5,88
5,28
5,15
4,04
3,91
3,83
3,82
3,76
3,43
3,17
2,82
1,68
Ülkeler
Avusturya
İngiltere
İsviçre
İspanya
Fransa
Rusya Fed.
Gürcistan
Almanya
Yunanistan
A.B.D.
İsveç
Avustralya
Suriye
İtalya
Danimarka
Belçika
İran
Bulgaristan
Diğer
29
30
Paket turlar
Yabancı ziyaretçilerin yaklaşık % 44’ü, en az iki bileşenli, paket tur
satın alarak, ülkemizi ziyaret etti.
Türkiye’nin en büyük pazarı Almanya’dan gelenlerin % 64’ü paket
turları kullandı. Bu oran Rusya pazarında % 82 oldu.
Yurtdışında yaşayan vatandaş ziyaretçilerin paket tur kullanma
oranı ise % 4 gibi oldukça düşük seviyelerde seyretti.
Öte yandan en çok ziyaretçinin geldiği pazarlardan Gürcistan’da
paket kullanım oranı da % 1 dolayında kaldı.
İlk 10 Pazar içinde yer alan İngiltere’den gelişlerde % 60 dolayında
paket tur kullanıldı. Benzer oran Hollanda pazarında da yakalandı.
Paket kullanım oranı İskandinavya pazarında da % 70’lere yaklaştı.
Paket turda en yüksek seviye Japonya’da elde edildi. Bu ülkeden
gelenlerin % 85’i paket turları tercih etti.
Bazı pazarlardan gelişlerde
paket tur kullanım oranı, %
Pazarlar
Japonya
Rusya
Danimarka
Belçika
İsveç
İspanya
Almanya
Kanada
Ukrayna
İngiltere
Avustralya
Hollanda
İtalya
A.B.D.
İsrail
Avusturya
Fransa
Bulgaristan
İsviçre
Tunus
İran
Suriye
Azerbeycan
Türkiye
Gürcistan
Paketkullanım
oranı,%
85,5
82,0
73,6
66,0
65,4
65,1
63,9
62,5
62,1
60,4
59,3
58,3
56,3
55,4
54,0
46,2
45,8
44,9
42,2
34,0
19,4
12,5
5,4
4,3
1,3
Ülkeler ve paket tur pazarı
Türkiye’ye gelişlerde, en yüksek paya sahip olan Almanya ve Rusya,
paket tur sayının dağılımı açısından da ilk 2 sırada yer alıyor.
Tablodan da görüleceği gibi, iki ülke arasındaki azalan ziyaretçi
farkına paralel olarak paket tur pazarında da Rusya, Almanya’ya çok
yaklaşmıştır.
Paket tur pazarında sıralamasında bazı pazarlar
(Paket tur sayısı açısından Türkiye payları, %)
Pazarlar
Almanya
Rusya
İngiltere
Hollanda
A.B.D.
Fransa
İtalya
İsveç
Ukrayna
Belçika
Danimarka
İran
Avusturya
Türkiye
İspanya
İsviçre
Japonya
Kanada
İsrail
Türkiye
Paket tur
payı,%
15,4
14,4
6,8
3,4
2,4
2,3
2,1
2,1
2,1
1,8
1,5
1,2
1,1
1,1
1,0
0,8
0,8
0,7
0,4
Türkiye’ye
Gelişlerde
payı, %*
10,7
7,8
5,0
2,6
1,9
2,2
1,7
1,4
1,5
1,2
0,9
2,8
1,0
10,8
0,7
0,8
0,4
0,5
0,3
31
32
Çocuklar ve paket turlar
Aile paketlerinin en dinamik pazarı olan Türkiye, son 10 yılda
rakiplerini geride bırakmıştır.
Özellikle 0-14 yaş grubu çocukların ve ailelerinin en yoğun ziyaret
ettiği ülke olan Türkiye, çocuk ziyaretçilerinin sayısını 4 katına
çıkarmıştır.
Öte yandan yetişkin ve ailelerin sayısı da bu dönemde 2 kat artış
göstermiştir.
Bu özelliği ile aile ve çocuklar, Türkiye turizmindeki büyümenin de
esas ivmesi olmuştur.
2013 yılında Türkiye ziyaretçi artışının % 20’sini çocuklardan, %
55’ini de bu çocuklara sahip ailelerden sağladı.
Geçen yıl 0-14 yaş grubu çocukların sayısı 5,1 milyondan 5,6
milyona çıktı. Yetişkinlerin sayısı da 12,5 milyondan 13,7 milyona
yükseldi.
Diğer yandan çocukların toplam ziyaretçi sayısı içindeki payı da %
16-17 seyretmektedir.
Paket tur pazarının yaş gruplarına göre dağılımı, (milyon)
2003
2012
2013
2012/2013
artıştan aldığı pay,%
0-14
yaş
1.56
5.19
5.65
20,8
15-24
Yaş
1.78
3.58
3.80
10,2
25-44
Yaş
6.20
12.55
13.74
55,0
45-64
Yaş
3.56
8.25
8.57
14,3
65 ve
üzeri
0,58
2.06
2.05
*
AVRUPA TURİZMİNDE
TÜRKİYE’NİN YERİ
33
BÖLÜM 4
34
Avrupa’da yatak sayısı 14,5 milyona ulaştı
Türkiye pazardan % 9 pay alıyor
Avrupa içindeki 28 ülkede, otel vb konaklama tesislerindeki yatak
sayısı 10 yılda % 18 gelişme ile 12,2 milyondan 14,5 milyona çıktı.
Bu dönemde yatak arzında gerçekleşen 2,3 milyon artışın önemli bir
kısmını Türkiye ve İspanya sağladı.
Avrupa içinde Türkiye, 1,3 milyon yatak arzı ile 3.sırada yerini
alırken, 2004-2013 döneminde yatak arzı artışında % 48,4 ile en
yüksek büyümeyi gerçekleştirdi.
Yatak arzında 2.sırada bulunan İspanya ise % 23,6 artışla toplamda
1,8 milyon yatağa ulaştı.
2,2 milyon yatakla ilk sırada bulunan İtalya’da, son 10 yılda yatak
arzı % 11,7 büyüdü.
1,3 milyona yakın yatak ile 4.sıradaki Fransa, arzda % 1,4 gelişmeyi
yakalarken, beşinci sıradaki Yunanistan da % 15,7 yükselişle 773 bin
yatağa ulaştı.
Son 10 yıllık sürede, Türkiye’nin Avrupa yatak arzı içindeki payı %
7’den % 9 dolayına ulaştı. Bu dönemde İspanya’nın payı % 12,3’ten %
12,8’e çıkarken, İtalya, Fransa ve Yunanistan’ın payları ise geriledi
Ülkeler
İtalya
İspanya
Türkiye
Fransa
Yunanistan
AB 28
+Türkiye
Avrupa’da yatak arzı, milyon
2004
2013
Değişim,% Pay, 2004 Pay,2013
2,00
2,23
11,7
16,37
15,40
1,52
1,86
23,6
12,38
12,87
0,87
1,30
48,4
7,17
8,96
1,24
1,25
1,4
10,16
8,68
0,66
0,77
15,7
5,47
5,33
12,21
14,51
18,8
16,37
15,40
Kaynak: AB Eurostat, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve
T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerinden derlendi.
Avrupa’da turizm istihdamı 11,7 milyon
Türkiye’nin payı % 12
3 milyon dolayında kişinin konaklama hizmetlerinde çalıştığı
Avrupa’da konaklama ve yiyecek içecek hizmetlerinde çalışanların
sayısı da 11,7 milyona ulaştı.
Turistik destinasyonlar içinde en fazla istihdam; 1,4 milyon kişi ile
İspanya ve 1,3 milyon kişi ile Türkiye’de bulunuyor.
Öte yandan bu 2 ülkeden farklı bir turizm yapılanması olan
Almanya ve İngiltere’de toplam çalışan sayısı ülke başına 1,6 milyon
dolayında.
Konaklama sektöründe çalışan 3 milyon kişinin dağılımı ele
alındığında görülüyor ki, İspanya ve Türkiye, her biri 330 bini aşan
seviyelerle, yine başa baş bir konumda. Onları İtalya ve Fransa
izliyor. Bu kategoride, 528 bin kişi ile Almanya ve 366 bin kişi ile
İngiltere başı çekiyor.
2014 yılı verilerine göre Türkiye, Avrupa konaklama sektörü
istihdamından % 11,3, toplam turizm istihdamından da % 11,8 pay
alıyor.
Avrupa’da turizm istihdamı, bin*
Ülkeler
İspanya
Türkiye
İtalya
Fransa
Yunanistan
2004
332
330
241
214
82
2013
1.421
1.389
1.301
906
302
Değişim,% Pay, 2004 Pay,2013
11,4
12,1
15,40
11,3
11,8
12,87
8,3
11,0
8,96
7,3
7,7
8,68
2,8
2,6
5,33
*Eurostat ve SGK, TUİK verilerinden derlendi
Not: Almanya ve İngiltere dışında kalan turistik merkezlere göre sıralama
Kaynak: AB Eurostat, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve
T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerinden derlendi.
35
36
Konaklama istihdamında Türkiye ve rakipleri
Türkiye son 10 yılda, dünya sıralamasında Fransa, İspanya ve
İtalya’nın ardından Avrupa 4’üncülüğüne yerleşti.
Sektör karakteristikleri olarak Türkiye bu 3 rakip içinde en fazla
ispanya’ya benzerlik gösteriyor.
Turist kaynağı pazarlar, mevsimsellik, paket tur hacmi gibi alanların
yanı sıra, konaklama sektöründeki kapasite ve istihdamın nitelikleri
olarak da bu iki ülke oldukça yakın stok değerlerine sahip.
Konaklama sektöründe istihdam açısından Türkiye ve İspanya 330
bin dolayında çalışan sayısıyla çok yakın değerlere sahip. İki ülke
aynı zamanda, konaklamadaki istihdamın mevsimselliğinde de
paralel davranışlar gösteriyor.
Otellerde yıl boyunca çalışma, iş bulabilme oranı iki ülke için
de % 61-62 bandında bulunuyor. Bu aynı zamanda tatil talebinin
yoğunlaştığı yaz aylarında görülen benzerlikle de yakından ilgili.
Diğer yandan İspanya ve Türkiye, sezon içinde geçici olarak
çalışanlar açısından da benzer durumdalar. İki ülkede de geçici
olarak çalışanların sayısı 125-127 bin dolayında.
Konaklama sektörü istihdamın görülen bu ortak özellikler, toplam
yatak sayısı ve yabancı gecelemeler açısından da gözlenmektedir.
Ülkeler
İspanya
Türkiye
Fransa
İtalya
Yunanistan
Avrupa’da turizm istihdamı, bin*
Otellerde
Otellerde yıl
Otellerde
çalışan sayısı,
boyunca çalışma geçici çalışan
bin
oranı,%
sayısı, bin
332
61,7
127
330
62,1
125
214
62,6
80
241
39,8
145
82
36,6
52
Türkiye ve rakiplerinde yatak kapasitesi
2013-2014
Ülkeler
Otel vb yerlerde
bulunan yatak
sayısı, milyon
İspanya
1,86
Türkiye
1,39
Fransa
1,25
İtalya
2,23
Yunanistan
0,77
ve gecelemeler
Otel vb yerlerde
yabancı geceleme
sayısı ve milyon
185,3
146,8
73,6
126,3
57,0
Kaynak: AB Eurostat, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), TÜİK ve T.C.Kültür ve
Turizm Bakanlığı verilerinden derlendi.
Türkiye, AB’deki en ekonomik 11. ülke
Kişilerin bireysel tüketim düzeylerinin ülkeler itibariyle ne durumda
olduğunu gösteren fiyat düzeyi endeksine göre, 2013 yılında AB
içinde 100 Avro'ya alınabilecek bir mal ve hizmet sepeti Türkiye’de
58 Avro karşılığında alınabiliyor.
Bu seviye ile Türkiye AB içinde en ekonomik 11.ülke konumunda
bulunuyor. Türkiye'den daha ekonomik durumda olan ülkeler;
Macaristan, Polonya, Karadağ, Bosna-Hersek, Sırbistan, Romanya,
Arnavutluk, Bulgaristan ve Makedonya olarak sıralandı.
Eurostat verilerine göre AB içinde, kişisel satınalma gücü en yüksek
olan (veya diğerlerine göre en pahalı olan) ülkelerin başında;
Norveç, İsviçre, Danimarka, İsveç, Lüksemburg, Finlandiya, İrlanda,
Belçika, Hollanda, İngiltere, Avusturya ve Fransa geliyor.
AB’de 100 Avroluk mal ve hizmet sepeti,
ülkelerde kaça alınıyor
Ülkeler
2011
2012
2013
İspanya
97
94
93
Güney Kıbrıs
94
93
91
Hırvatistan
68
65
63
Türkiye
56
60
58
Macaristan
56
56
55
Polonya
Karadağ
Bosna-Hersek
Sırbistan
Romanya
Arnavutluk
Bulgaristan
Makedonya
55
50
51
50
49
45
45
43
53
50
50
46
47
45
44
42
53
51
49
49
48
44
44
42
Kaynak: AB Eurostat ve OECD veri tabanından derlendi.
37
Reel büyüme düşüyor
38
Türkiye’ye yönelik seyahat talebinin en önemli göstergelerinden biri
olan reel büyüme, son 10 yılda önemli oranda düşüş gösterdi.
Avrupa içindeki en büyük müşterimiz olan Avrupa’da % 1,52 aralığında seyreden büyüme 2008 küresel krizi ile birlikte
gerileyerek % 1’in de altına düştü. Bu dönemde Almanya başta
olmak üzere tüm ülkelerde görülen düşüşler 2013 ile birlikte yeniden
toparlanma eğilimine girse de bir önceki 10 yılın halen oldukça
gerisinde seyrediyor.
2013 tamamlandığında Avrupa içinde yalnızca İngiliz ve İsveç
ekonomilerinin reel anlamda belirgin bir büyüme sağladığı
görülüyor.
Diğer ülkelerin bir kısmında büyümeler durağanlık ile % 1’in altında
seyrederken, Hollanda, İtalya gibi bazı sürükleyici ekonomilerin hala
toparlanma aşamasına geçemediği gözleniyor.
2014 yılı sonlarına doğru AB ekonomileri % 0,3 reel büyüme
gösterdi. Nihai tüketim harcamalarında gelişme ise % 0,6 oldu.
Bölge içinde Avusturya ve İtalya hariç tüm ülkelerde % 0,2 -% 0,8
aralığında canlanma görüldü.
Türkiye’nin en çok turist çektiği
ülkelerde reel iktisadi büyüme oranları,%
Ülkeler
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014*
AB 28
1,3
1,5
2,6
2,2
3,4
3,2
0,4
-4,5
2
1,6
-0,4
0,1
0,30
Almanya
0
-0,4
1,2
0,7
3,7
3,3
1,1
-5,1
4
3,3
0,7
0,4
0,26
İngiltere
2,3
3,9
3,2
3,2
2,8
3,4
-0,8
-5,2
1,7
1,1
0,3
1,7
0,76
Hollanda
0,1
0,3
2,2
2
3,4
3,9
1,8
-3,7
1,5
0,9
-1,2
-0,8
0,16
Fransa
0,9
0,9
2,5
1,8
2,5
2,3
-0,1
-3,1
1,7
2
0
0,2
0,06
İtalya
0,5
0
1,7
0,9
2,2
1,7
-1,2
-5,5
1,7
0,4
-2,4
-1,9
-0,10
Belçika
1,4
0,8
3,3
1,8
2,7
2,9
1
-2,8
2,3
1,8
-0,1
0,2
0,26
İsviçre
0,2
0
2,4
2,7
3,8
3,8
2,2
-1,9
3
1,8
1
1,9
0,43
Danimarka
0,5
0,4
2,3
2,4
3,4
1,6
-0,8
-5,7
1,4
1,1
-0,4
0,4
0,23
Finlandiya
1,8
2
4,1
2,9
4,4
5,3
0,3
-8,5
3,4
2,8
-1
-1,4
0,03
İsveç
2,5
2,3
4,2
3,2
4,3
3,3
-0,6
-5
6,6
2,9
0,9
1,6
0,33
Norveç
1,5
1
4
2,6
2,3
2,7
0,1
-1,6
0,5
1,3
2,9
0,6
0,70
1,7
0,9
2,6
2,4
3,7
3,7
1,4
-3,8
1,8
2,8
0,9
0,3
-0,06
Avusturya
*9 aylık
Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçiler (Ocak-Kasım)
2014
5 068 335
2014/2013
3,86
AVUSTURYA
499 311
491 132
-1,64
BELÇİKA
636 581
644 484
1,24
DANİMARKA
394 289
400 417
1,55
FİNLANDİYA
215 166
222 773
3,54
FRANSA
1 008 933
997 338
-1,15
HOLLANDA
1 280 906
1 270 761
-0,79
İNGİLTERE
2 472 257
2 560 940
3,59
110 347
102 499
-7,11
İRLANDA
İSPANYA
275 930
266 051
-3,58
İSVEÇ
677 373
652 464
-3,68
İSVİÇRE
368 032
381 837
3,75
İTALYA
696 500
655 736
-5,85
78,95
4 774
8 543
LÜKSEMBURG
İZLANDA
15 395
14 934
-2,99
PORTEKİZ
43 980
50 012
13,72
YUNANİSTAN
641 481
772 670
20,45
ÇEK CUM.
214 619
223 176
3,99
POLONYA
417 760
504 215
20,69
93 565
115 379
23,31
-21,10
MACARİSTAN
NORVEÇ
406 475
320 706
SLOVAKYA
125 889
134 892
7,15
15 479 720
15 859 294
2,45
-0,61
AVRUPA OECD
A.B.D.
754 867
750 255
AVUSTRALYA
185 012
195 249
5,53
JAPONYA
163 109
159 228
-2,38
KANADA
193 277
182 382
-5,64
29 838
32 030
7,35
YENİ ZELLANDA
MEKSİKA
35 002
40 528
15,79
G. KORE
173 119
231 781
33,89
17 013 944
17 450 747
2,57
47 589
54 043
13,56
TOPLAM OECD
ESTONYA
KARADAĞ
17 099
18 787
9,87
KOSOVA
74 091
81 194
9,59
MALTA
LİTVANYA
6 424
6 816
6,10
88 535
104 371
17,89
G. KIBRIS RUM YÖN.
13 744
15 480
12,63
LETONYA
53 719
57 581
7,19
15,90
BOSNA HERSEK
68 247
79 096
HIRVATİSTAN
41 100
42 690
3,87
SLOVENYA
36 125
39 876
10,38
SIRBİSTAN
159 881
179 685
12,39
MAKEDONYA
130 649
145 313
11,22
17,44
ARNAVUTLUK
60 638
71 211
BULGARİSTAN
1 463 714
1 565 542
6,96
376 070
407 179
8,27
3 001
2 960
-1,37
ROMANYA
DIĞER AVRUPA ÜLKELERI
18 120 346
18 731 118
3,37
AZERBAYCAN
TOPLAM AVRUPA
589 200
612 477
3,95
BELARUS (B. RUSYA)
198 243
221 225
11,59
67 801
63 579
-6,23
1 651 844
1 624 503
-1,66
KAZAKİSTAN
412 357
425 447
3,17
KIRGIZİSTAN
59 887
76 387
27,55
ERMENİSTAN
GÜRCİSTAN
39
2013
4 880 157
MİLLİYET
ALMANYA
Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçiler (Ocak-Kasım)
2014
106 708
125 550
17,66
ÖZBEKİSTAN
119 115
133 883
12,40
4 208 297
4 431 095
5,29
RUSYA FED.
TACİKİSTAN
TÜRKMENİSTAN
UKRAYNA
BDT
CEZAYİR
FAS
LİBYA
SUDAN
MISIR
TUNUS
2014/2013
25 250
32 523
28,80
137 231
166 697
21,47
-13,60
730 068
630 815
8 306 001
8 544 181
2,87
107 053
147 375
37,67
76 810
83 103
8,19
240 917
241 839
0,38
15,34
8 575
9 890
100 926
102 163
1,23
80 685
90 058
11,62
GÜNEY AFRİKA CUM.
42 817
40 592
-5,20
DIĞ.AFRIKA ÜLKELERI
82 007
100 385
22,41
10,22
739 790
815 405
B.A.EMİRLİĞİ
TOPLAM AFRİKA
45 395
45 643
0,55
BAHREYN
14 712
21 727
47,68
KATAR
17 267
27 921
61,70
KUVEYT
83 886
126 543
50,85
IRAK
676 230
797 745
17,97
LÜBNAN
135 367
150 772
11,38
ÜRDÜN
S.ARABİSTAN
98 201
125 160
27,45
223 690
329 287
47,21
K.K.T.C.
203 883
212 735
4,34
İSRAİL
155 592
180 562
16,05
YEMEN
16 072
24 175
50,42
-11,53
DIĞ.BATI ASYA ÜLKELERI
1 177 252
1 097 199
TOP. BATI ASYA
2 847 547
3 139 469
10,25
7 623
11 441
50,09
45,23
BANGLADEŞ
127 427
185 059
ENDONEZYA
ÇİN HALK CUM.
51 867
52 436
1,10
FİLİPİNLER
56 897
65 648
15,38
HİNDİSTAN
İRAN
88 331
111 455
26,18
1 118 098
1 496 001
33,80
MALEZYA
48 126
59 687
24,02
PAKİSTAN
31 220
44 717
43,23
SİNGAPUR
18 808
24 941
32,61
TAYLAND
19 003
23 425
23,27
80 846
99 447
23,01
TOP.GÜN.ASYA
DIĞ.GÜN.ASYA ÜLK.
1 648 246
2 174 257
31,91
TOPLAM ASYA
4 495 793
5 313 726
18,19
10 748
13 834
28,71
21,27
DİĞ. KUZEY AMERİKA ÜLK.
8 224
9 973
ARJANTİN
DİĞ. ORTA AMERİKA ÜLK.
45 422
42 862
-5,64
BREZİLYA
109 697
86 656
-21,00
KOLOMBİYA
20 721
21 891
5,65
ŞİLİ
15 605
16 973
8,77
-39,51
VENEZÜELLA
10 836
6 555
DİĞ.GÜN.AMERİKA ÜLK.
15 745
17 996
14,30
TOP.GÜN.AMERİKA
218 026
192 933
-11,51
TOPLAM AMERİKA
236 998
216 740
-8,55
450
656
45,78
33 501
44 580
33,07
33 467 103
35 257 859
5,35
OKYANUSYA
MİLLİYETSİZ
TOPLAM
MİLLİYET
40
2013
MOLDOVA CUM.

avrupa seyahat pazarında türkiye`nin yeri ve analizi

Transkript

Benzer belgeler

Turkçe Antetli Kağıt - Uludağ İhracatçı Birlikleri

Okulumuz Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik

Kamuoyu Duyurusu

Türkiye`de Turistik Ürün Çeşitlendirmesine Yönelik Bir Model Önerisi

Oğuz Benlioğlu - Management Akademi

İspanya Çalıştayı - BAHÇELİEVLER - Mustafa Nevzat Pısak Mesleki

Why did Spain win Euro 2008 Football Tournament?