Slayt 1 - Prof. Dr. Hilmi NAMLI

UYUŞTURUCU
MADDELER…….
UYUŞTURUCU MADDE NE
DEMEKTİR?
„
Yunanca uyku anlamında ki
"narke"den gelen ve
İngilizce'ye "narkotik"
olarak geçen uyuşturucu
sözcüğü, uyuşturma
özelliği olan, uyuşturan,
duymaz hale getiren
demektir.
„
Uyuşturucu madde kavramı genellikle,
uyuşturma özelliğine sahip maddeleri ifade
eder.Ancak, keyif veren, kışkırtan, yatıştıran,
uyanıklık sağlayan kimi maddeler içinde
kullanılmaktadır
„
Uyuşturucu maddeler; merkezi sinir
sistemini etkileyerek kullanan kişinin
ruhsal ve fiziksel dengesini bozan; bu
kişide fiziksel ve ruhsal bağımlılığa yol
açan; kişisel ve toplumsal yönden
ekonomik ve sosyal çöküntü oluşturan
maddelerdir.
UYUŞTURUCU MADDE
SUÇLARI
NELERDİR?
„ Uyuşturucu
madde suçları
Türk Ceza Kanunu’nun 403,
404, 405, 406, 407 ve
408. maddelerinde
düzenlenmiştir
Uyuşturucu madde suçlarını üç
başlık altında toplayabiliriz
„
„
„
„
A-Uyuşturucu madde temin etme suçları
B-Uyuşturucu madde kullanmak veya kullanmak
amacı ile
uyuşturucu madde bulundurmak suçu,
C-Sahte reçete ile uyuşturucu madde alma
suçu.
UYUŞTURUCU MADDELERİN
SINIFLANDIRILMASI
AFYON
KENEVİR
UYARICILAR
SENTETİKLER
BARBİTURATLAR
AFYON
„
Afyon, haşhaş kozasının çentiklenmek (çizilmek)
suretiyle akan süt gibi beyaz özsuyundan elde
edilmektedir. Hava ile temas ettikçe koyulaşır ve
kahverengi bir renk alır
„
Haşhaş; dallı-budaklı, her
sene tohumdan yetişen;
beyaz, pembe, kırmızı ve
mor renkte çiçek açan
bir bitkidir.Olgunlaşan
haşhaş bitkisinde, fındık
ve küçük portakal
büyüklüğünde bir
kapsül(koza) oluşur.
Kozanın kendisi bir
uyuşturucu madde
değildir.Afyon ve
türevlerinin elde edildiği
bir kaynaktır.
„
Haşhaş bitkisinin değeri elde edilen
morfinin yüzdesinin yüksekliğiyle ölçülür.
„
Afyonun keskin, hoş olmayan kokusu ve acı bir
tadı vardır.Bileşiminde takriben; % 10 morfin,
%5 kodein , %6 narkotin bulunabilmektedir.
Ayrıca afyonun içeriğinde şeker, protein,
kauçuk yağı gibi maddelerle birlikte sayıları
25'i geçen alkaloid denilen zehir mevcuttur.
Afyonun en önemli ve başlıca alkaloidi
morfindir.(Alkaloid:içeriğinde bulunan diğer
maddelerin genel adı.)
MORFİN
„
1805 yılında Almanya'nın Hannover kentinde çalışan
eczacı Friedrich Wilhelm Adam Serturner, amonyaklı
bir eriyik yardımıyla afyondan morfini ayırmış, hayvan
deneyleri sonucu bu maddenin uyku verdiğini bulmuş,
yunan mitolojisinde uyku tanrısının adından
esinlenerek bu maddeye morfin adını vermiştir.
Serturner morfinli yaptığı araştırmaların 1812 yılında
Afyonun Analizi adı altında yayınlamıştır.
„
Haşhaş bitkisinden çıkan
afyon somunundan elde
edilen morfin, morfin
hidro klorür yada morfin
sülfat tuzu olarak
kullanılır. Morfin
hidroklorür beyaz ince
uzun kristaller şeklinde
olup suda %25, alkol ve
gliserinde kolay erir.
Morfin sülfat, beyaz
kuştüyü gibi yumuşak olup
suda %15, alkol ve eterde
daha düşük oranda erir.
„
Morfin afyonun içinde doğal olarak bulunan bir
alkoloiddir. Afyonun üretildiği bölgeye,
özelliklerine ve niteliklerine bağlı olarak içinde
%8-20 arasında morfin bulunabilir. Genel
olarak %14-15 arasında morfin içeren afyonun
iyi ve beğenilen nitelikte olduğu kabul
edilmiştir.
KODEİN
„
Afyondan elde edilen kodeinin kimyasal yapısı
metilmorfindir. Renksiz beyaz kristaller yada toz
şeklinde bulunur. Suda %1 oranında, alkol ve
klaroformda daha yüksek oranda erir.
„
Kodein ilk olarak 1833 yılında Fransa'da,
Bobliquet tarafından afyondan ayrıştırılmıştır.
Kodeinle ilk klinik araştırmayı 1834 yılında
yapan Barbier, 65-130 miligram arasında
değişen miktarlarında uyuşturucu ve uyku
verici etkisi olduğunu göstermiş, buna keyif
hali ve rahatlık veren etkileri de eklemiştir.
METADON
„
Metadon, içerisinde afyon içeren tıp alanında
kullanılan tıbbi bir ilaçtır.Yanlış kullanımlarında
bağımlılık yapması kaçınılmazdır. Bu ilacın doktor
kontrolü dışında kullanılması insanlar üzerinde
ciddi tehlikeler oluşturur.
EROİN
„
Eroin morfinin yarı sentetik bir türevi olup
kimyasal yapısı diasetil morfin hidrokloriddir.
Beyaz renkli, suda kolay eriyen bir tozdur.
Morfinden daha güçlü analjezik etkisi vardır
„
Eroin ilk olarak
Almanya'da
Bayer
fabrikalarında
çalışan kimyacı
Dresser
tarafından elde
edilmiştir.
„
Beyaz toz eroin saf olarak satılmaz,
satıcıların "katkı" adını verdikleri
maddelerle karıştırılarak satışa hazır hale
getirilir. Bu katkılı halinden sonra
kahverengi tonlarında olur.
KENEVİR VE TÜREVLERİ
„
Esrar, dünyanın hemen tüm coğrafi
kesimlerinde yetişebilen kenevir bitkisinden
elde edilmektedir. Bitkinin özsuyunda bulunan
uyuşturcu aktif maddesi Tetra Hydro
Cannabinol’ü haşhaş bitkisinde olduğu gibi
kolayca elde etmek mümkün değildir. Ancak,
bitkinin kendisinin çeşitli yollarla işlenmesi
sonucunda içindeki özsuyunu muhafaza etmesi
sağlanarak kullanımı mümkün olmaktadır. Bir de
bitkinin gövde ve yaprak bölümlerinde bulunan
aktif maddenin değişik oranlarda olması
nedeniyle bikinin değişik bölümlerinden ayrı
esrar üretim yapılması esrar maddesinin
çeşitlerin daha da arttırmaktadır.
TOZ ESRAR
„
Kenevir bitkisinin yapraklarının
toplanarak kurutulması sağlandıktan
sonra elekten geçirmek suretiyle elde
edilen esrara “toz esrar” denir.
PRES ESRAR
Kenevir bitkisinden
elde edilen maddenin
nakliyesini
kolaylaştırma
amacıyla çeşitle
şekillerde
preslenmesi sonucu
oluşan esrara; “pres
esrar” denir.
GONCA ESRAR
Kenevir bitkisi
içerisindeki aktif
maddenin fazlaca
bulunduğu üst
yapraklardan elde
edilen esrara
“Gonca esrar”
denir.
SIVI ESRAR
Kenevir bitkisinden elde edilen esrarın
damıtılmasıyla likit esrar elde edilir.
UYARICILAR
AMFETAMİN
Amfetaminler; ruhsal yaşantıyı uyaran ilaçlar arasında yer alır.
Amfetaminlerin temel yapısını, fenilatilamin çekirdeği oluşturur. Kimyasal
yapılarına göre, uyarıcı etkileri birbirinden farklı, değişik amfetaminler
vardır;
-Amfetamin (benzedrin)
-Amfetamin (Dexedrine)
-Metamfetamin (Desokxyn)
-Metilfenidat (Ritalin)
-Fenmezatin (Preludin
Bunlar arasında bağımlılar tarafından yaygın
olarak kullanılan amfetamin(benzedrin) ve
D-Amfetamin (Dexedrine)’dir.
„
1940 yılından sonra değişik
hastalıkların tedavisi için oldukça geniş
uygulama alanı bulan amfetaminlerin
tedavi sınırları bağımlılık yapmaları ve yan
etkileri sebebiyle gittikçe daraltılmış
1970’li yıllardan sonra da belirli bir-iki
hastalığa indirilmiştir.
„
Bu ilaçlar ruhsal çöküntü durumların
tedavisinde, yalnız yada diğer
antidepresan ilaçlarla birlikte kullanılan
amfetaminlerin kaygı, tedirginlik, intihar
eğilimleri ve eylemlerini arttırdığı görülerek
bu tür uygulamalardan vazgeçilmiştir
KOKAİN
„
Güney Amerika kıtasının Kuzey
ve Kuzeybatısı boyunca uzanan
yüksek And dağlarındaki ılıman
iklim koşullarında yetişen ve
Erythoxylon Coca olarak
adlandırılan bitkinin
yapraklarından elde edilen bir
alkoloiddir.Merkezi sinir sistemi
üzerinde uyarıcı etkiye sahip
bir uyuşturucu maddedir. Baz
kokain beyaz kristalize bir
tozdur
„
İlk kez 1860 yılında Alman kimyacı Albert
Niemann tarafından koka yapraklarından
ayrılarak elde edilmiştir. Bir alkaloid olan
kokainin kimyasal yapısı ve etkisi atroponi
andırır, kokain beyaz bir toz olup suda erir.
KAFEİN
„
Kahve tohumunda bulunan
Kafein, kahvenin etkili
maddesi olup, merkezi sinir
sistemi üzerinde hafif bir
uyarıcı etkisi vardır. Kafein
laboratuarlarda sentez
yoluyla da elde edilir. Kafein
ve Kafein içeren ilaçlar tıp
alnında dolaşım ve solunum
sistemini güçlendirici olarak
kullanılır. Ancak ilaç olarak
kullanılan Kafeinin kötü
kullanımı ve bağımlılık
yapması söz konusu değildir.
„
Kafeine bağlı kötü kullanım ve bağımlılık Kafein
içeren kahve ve içecekler için söz konusudur. Az
miktarda alınan Kafein yorgunluğa karşı direnci
yükseltir. Kısa bir süre beden gücünü, zihin
çalışmasını, iş verimini artırır, uykuyu kaçırır, uzun
süre kullanılması sonucu ruhsal bağımlılık yapmasına
karşın fiziki bağımlılık yapmaz. Kimi kişilerde
kafeine karşı aşırı duyarlılık vardır çok az miktarda
alınsa bile kalp vurum sayısını artırır, baş dönmesi,
bulantı ve kusma yapabilir.
SENTETİKLER
„
Bu maddelerin temel özelliği; ruhsal
yaşantıyı bozmaları, değiştirmeleri ve
karıştırmalarıdır. Sentetik uyuşturucular
doğal uyuşturucuların karşılığı olarak,
çeşitli kimyasal yollarla üretilmiş olan suni
uyuşturuculardır.
„
Sentetik uyuşturucular insanların sinir
sisteminde yapmış oldukları etkilere
göre;Depresantlar,Stimulantlar,Halusinojen
ler gibi sınıflandırmaya tabi
tutulmuştur.Günümüzde, en az tabii
narkotikler kadar tehlikeli olan bu
maddelerin, kötüye kullanımındaki kolaylık
nedeniyle gün geçtikçe tehlikeli boyutlara
ulaşmaktadır.
ECSTASY
„
ECSTASY-Metilen Dioksi Met Amfetamin(MDMA)
Merkezi sinir sistemini uyaran Ecstasy,
halusinasyonlara da sebep olabilen amfetamin
türevi bir sentetik uyuşturucudur. Tablet, kapsül,
toz veya sıvı şeklindedir.
„
İlk olarak "çeçe sineği"
gibi böcekler soktuğunda
insanları uyku halinden
kurtarmak için 1912
yılında üretildiği bilinen
ecstasy; uyuşturucu
olarak ilk defa 1985
yılında Hollanda'da rapor
edilmiştir. Sağlık
uzmanları, bu maddelerin
merkezi sinir sistemine
ve vücuda olan zararlarını
sürekli olarak
bildirmektedirler
CAPTAGON
„
Sentetik bir uyuşturucu türüdür.Önceleri Almanya’da
yasal olarak üretilen bu maddenin üretimi, kötüye
kullanımının artması üzerine
durdurulmuştur.Üretiminin durdurulmuş olması ile
birlikte yasal olmayan yollardan,yüksek kazanç elde
etmek için çeşitli ülkelerde kaçak olarak üretilmeye
başlanmıştır
„
Önceleri etkin maddesi fenetylline olarak üretilen ve
satılan captagonun, üretiminin yasaklanması
neticesinde yasadışı yollardan gizli laboratuarlarda
üretilmeye başlanması ile etkin maddesi ve içerisinde
ne olduğu tam olarak bilinmeyen, ancak hapların
üzerlerindeki captagon logolarından dolayı captagon
adı ile satışı yapılan, farklı özelliğe sahip haplarda
tespit edilmiştir.
LYSERGİC ASİD DİETHYLAMİD (LSD)
„
Çavdar mahmuzu (claviceps purpurea) genel
olarak arpa, buğday, çavdar ve mısır gibi tahıl
ürünleri üzerinde asalak olarak yaşayan zehirli
bir mantardır. Bu mantarın dışı koyu mor, içi açık
mor ya da pembe renktedir. Toprakta yetişen
beyaz ya da krem renginde olan türleri de vardır.
„
1938 yılında İsviçre'nin
Basel kentinde Sandoz
İlaç Firması
laboratuarlarında
çalışan Albert Hoffman
çavdar mahmuzundan
bulunan çeşitli
alkaloidlerden sentez
yoluyla LSD elde etmiş
bu maddeyle laboratuar
araştırmaları ve hayvan
deneyleri yapmıştır
„
Mürekkeple yazı yazıldığında fazla
mürekkebi emen kağıt gibi renkli, parlak,
çıkartma gibi veya emici kağıt
tabakalarında emdirilmiş olarak, renkli
tabletler veya emici kağıt şeklinde, su gibi
renksiz sıvı ve ince jelatin kareleri şeklinde
satılır.
„
30 gram LSD 300.000
doz için yeterlidir. Bir
toplu iğne başı kadar
LSD; kullanan şahsın
kendisinden geçmesini
sağlaması için
yeterlidir. Eğer bu
miktar biraz fazla
alınacak olursa insanı
çıldırtır bunun
devamında ise
intiharlar ve
cinayetlerin gelmesi
kaçınılmazdır
SAKİNLEŞTİRİCİLER
„
Bu maddeler morfin yerine geçen sentetik
maddelerdir. Bunlar beyaz tabletler şeklinde
hazırlanır, üzerlerine çeşitli renklerde tabakalar da
geçirildiği görülmüştür.
Günümüzde en az doğal uyuşturucular kadar tehlikeli
olan bu maddelerin suistimali gün geçtikçe tehlikeli
boyutlara ulaşmaktadır.
„
Ülkemizde Sağlık Bakanlığınca yürütülen yeşil
ve kırmızı reçete tatbikatı bu tür ilaçlar için
başarılı bir şekilde uygulanmaktadır. Sentetik
uyuşturuculardan sayılan bu ilaçlardan
uyarıcılar KIRMIZI REÇETE, uyuşturucular
ise YEŞİL REÇETE ile satılabilmektedir
Dinlediğiniz İçin Teşekkür
Ederiz.
DİLAY CAN ARAS
Danışman:
DOÇ. DR. HİLMİ NAMLI