türkiye şeker fabrikaları anonim şirketi 2012 yılı faaliyet raporu

Transkript

TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI
ANONİM ŞİRKETİ
2012 YILI
FAALİYET RAPORU
İÇİNDEKİLER
1-
SERMAYE YAPISI, MİSYON-VİZYON,
YÖNETİM KURULU BAŞKAN VE ÜYELERİ ÖZGEÇMİŞLERİ ...........................1-10
2-
DÜNYA ŞEKER DURUMU ...........................................................................................11-16
3-
TARIMSAL FAALİYETLER ..........................................................................................17-43
4-
FABRİKALARIMIZIN İŞLETME-TEKNOLOJİK FAALİYETLERİ
A.ŞEKER ÜRETİMİ ........................................................................................................44-53
B. DİĞER ÜRETİMLER .................................................................................................54-55
C. BAKIM-ONARIM VE ENERJİ FAALİYETLERİ...................................................56-63
5-
MAKİNE FABRİKALARI VE EMAF, BİLGİ İŞLEM,
ŞEKER ENSTİTÜSÜ FAALİYETLERİ .........................................................................64-80
6-
EĞİTİM FAALİYETLERİ..............................................................................................81-92
7-
ARAŞTIRMA, PLANLAMA VE KOORDİNASYON FAALİYETLERİ ..................92-99
8-
PERSONEL VE SOSYAL İŞLER FAALİYETLERİ ......................................................100-125
9-
PAZARLAMA-SATIŞ VE SATINALMA FAALİYETLERİ
9.1-2- PAZAR ARAŞTIRMALARI VE SATIŞ İŞLERİ ............................................126-136
9.3-
SATINALMA İŞLERİ .......................................................................................137-140
10- YATIRIMLARIMIZ .........................................................................................................141-150
11- MALİ DURUM ................................................................................................................151-157
12- BİLANÇO .........................................................................................................................158-181
13- GELİR TABLOSU-KAR ZARAR HESABI ..................................................................182-197
TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş.
Sermaye Yapısı
Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. 6 Temmuz 1935 tarihinde T.C. Ziraat Bankası , Sümerbank
ve T.İş Bankası’nın eşit oranda iştirakiyle ve o tarihte mevcut 4 Adet Şeker Şirketini devir almak
suretiyle Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre 22 Milyon Lira sermayeli bir Anonim Şirket
olarak kurulmuştur.
Özelleştirme İdaresi Başkanlığının 16.04.2010 tarih ve 327 sayılı Olurlarına istinaden
Şirketimiz nominal sermayesi 2.117.996.728.00,-TL’ye yükseltilmiş olup, sermaye değişikliği
Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin 27.04.2010 tarih ve 7551 sayılı nüshasında yayınlanmıştır.
Şirketimizin Yönetim Kurulu; 17.12.2007 tarih ve 6959 sayılı Ticaret sicilinde yayımlanarak
yürürlüğe giren Ana Sözleşmemizin 11. Maddesine göre 7 (Yedi) üyeden oluşmuş ve 2012 yılında
teşekkül eden Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerimizin isimleri aşağıda gösterilmiştir.
Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu 2012
Atama
Tarihi
Yönetim Kurulu Bşk. ve
Genel Müdür
Mehmet Azmi AKSU
Görevden
Ayrılma Tarihi
26.12.2002
-
Yönetim Kurulu Başkan V. Celalettin OKÇU
15.12.2011
-
Yönetim Kurulu Üyesi
Özer KONTOĞLU
15.07.2011
-
Dr. Ali Kemal SAYIN
14.01.2011
14.01.2012
İsmail TEKKOYUN
04.01.2012
-
Hasan KARAÇAM
15.04.2011
-
Veysel TEKELİOĞLU
14.02.2011
-
Nihat TOSUN
25.01.2012
-
Denetim Kurulu Üyesi
Mustafa YURDABAK
15.12.2011
-
1
MİSYON-VİZYON
Türkşeker’in şeker üretim politikasının esası; öncelikle yurtiçi tüketimini karşılayacak seviyede,
standartlara uygun kalitede, asgari maliyet ve azami katma değer yaratacak şekilde üretim
yapmaktır.
Misyonumuz:
Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Genel Müdürlüğü, Kalite Politikası (vizyon) doğrultusunda hizmet
vermeyi taahhüt ederken, hizmet verdiği kişi ve kuruluşlar ile çalışanlarının mevcut ve geleceğe
yönelik beklentilerini tespit eder ve bunları karşılamaya çalışır. Yürütülen hizmetlerde bir misyon
oluşturarak, öncelikli sırada müşteri memnuniyetini sağlamak için;
x
Uygunluk,
x
Teslim zamanı,
x
Ürün / hizmet güvenliği,
x
Sorumluluk gibi beklentileri
karşılamaya özen gösterir.
Vizyonumuz:
Müşterilere, taşra teşkilatına ve pancar üreticilerine verdiğimiz hizmetlerimizi;
x
Mevzuat hükümlerine uygun olarak,
x
Verimlilik ve karlılık ilkeleri doğrultusunda,
x
Hatasız ve mümkün olan en kısa sürede yapmak.
x
Kalite Yönetim Sisteminin etkinliği ile yeterliliğinin devamlılığı ve sürekli iyileştirme
çalışmaları doğrultusunda,
x
Müşterilerin ve pancar üreticilerinin memnuniyetini sağlayarak,
x
Çevreye saygıyı, iş sağlığı ve güvenliğini ön plana alarak, çalışanların motivasyonunu
sağlayıp, gıda güvenliği kuralları çerçevesinde şeker üretimini gerçekleştirmek.
HUKUKİ STATÜ
Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. faaliyetlerini; 4634 sayılı Şeker Kanunu, 233 Sayılı KHK ve Şirket
Ana Statüsüne göre yürütmekte olan, sermayesinin tamamı devlete ait bir İKTİSADİ DEVLET
TEŞEKKÜLÜ olup, Özelleştirme Yüksek Kurulunun 08/10/2007 tarih, 2007/57 sayılı kararı ile
kamu hisselerinin özelleştirme programına alınmasına karar verilmiştir. Böylece Türkiye Şeker
Fabrikaları A.Ş., 08/10/2007 tarihi itibariyle 4046 sayılı Özelleştirme Kanununa da tabi olmuştur.
2
BAKANLIĞI
KİT,BAĞLI ORTAKLIK,İŞTİRAK VEYA
KURULUŞUN ADI
KURULUŞDAKİ GÖREV ÜNVANI
GÖREVE BAŞLAMA
VE BİTİŞ TARİHİ
TEMSİL ETTİĞİ BAKANLIK VEYA
KURULUŞ
BAŞBAKANLIK
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
GENEL MÜDÜR VE YÖNETİM KURULU
BAŞKANI
27.12.2002
HALEN BULUNDUĞU ASLİ GÖREV
ÜNVANI
ADI VE SOYADI
MEHMET AZMİ AKSU
DOĞUM YERİ VE YILI
DİYARBAKIR
1948
BABA VE ANNE ADI
MUZAFFER
VEDİA
ÖĞRENİM DURUMU VE MESLEĞİ
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ
ZİRAAT YÜKSEK MÜHENDİSİ
EV ADRESİ VE TELEFON
ŞEKER FABRİKASI LOJMANLARI ETİMESGUT / ANKARA
0312 2449055
DAHA ÖNCE BULUNDUĞU GÖREVLER :
DEVLET SU İŞLERİ ETÜT PLAN.- (SİGORTALI)
01.01.1968
30.08.1968
ANKARA TAVUKCULUK ENSTİTÜSÜ-ZİRAAT YÜKSEK MÜHENDİSİ
06.05.1974
08.08.1975
TÜRKİYE SÜT ENDÜSTRİSİ KURUMU- ZİRAAT YÜKSEK MÜHENDİSİ
08.08.1975
24.11.1976
YEM SANAYİİ T.A.Ş.- ZİRAAT YÜKSEK MÜHENDİSİ
24.11.1976
23.06.1977
TÜRKİYE ZİRAİ DONATIM KURUMU- BÖLGE MÜDÜR YARDIMCISI
23.06.1977
08.07.1988
TÜRKİYE ZİRAİ DONATIM KURUMU- BÖLGE MÜDÜRÜ
08.07.1988
08.08.1996
TÜRKİYE ZİRAİ DONATIM KURUMU- GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
08.08.1996
23.05.1997
T.İ.G.E.M.- GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
23.05.1997
27.06.1997
27.06.1997
03.11.1997
TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI- A.P.K. UZMANI
03.11.1997
02.04.1998
02.04.1998
27.12.2002
TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş.- GENEL MÜDÜR VE YÖN.KUR.BAŞKANI
27.12.2002
DEVAM EDİYOR
3
BAKANLIĞI
KURULUŞUN ADI
BAŞBAKANLIK
YÖNETİM KURULU BAŞKAN VEKİLİ
GÖREVE BAŞLAMA
KURULUŞ
15.12.2011
BAŞBAKANLIK
ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI
ÜNVANI
BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI
PROJE GRUP BAŞKANI
ADI VE SOYADI
CELALETTİN OKCU
SİVRİHİSAR
25.03.1964
BABA VE ANNE ADI
CELALETTİN
NAZENİ
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLAR FAKÜLTESİ
TODAİE-YÜKSEK LİSANS
ÖĞRETMENLER CAD.TÜĞSAŞ LOJ.A BLOK D.9 ÇUKURAMBAR/ ANKARA
14.12.2013
Ekim-1986
1987
ASKERLİK(ASTEĞMEN)
1987
1988
SÜMERBANK HOLDİNG A.Ş. MERKEZ ŞUBESİ-SÖZLEŞMELİ PERS.
1988
1991
SÜMER HOLDİNG A.Ş. ÖZELLEŞTİRME MÜDÜRLÜĞÜ-UZMAN
1991
1995
ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI GEÇİCİ GÖREVLİ UZMAN
Şubat-1995
Ekim-1995
ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI-UZMAN
Kasım-1995
Eylül-2003
ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI-PROJE GRUP BAŞKAN VEKİLİ
Eylül-2003
Mart-2004
ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI-PROJE GRUP BAŞKANI
Nisan-2004
DEVAM EDİYOR
SÜMERBANK HOLDİNG A.Ş. MERKEZ ŞUBESİ-SÖZLEŞMELİ PERS.
4
BAKANLIĞI
KURULUŞUN ADI
BAŞBAKANLIK
YÖNETİM KURULU ÜYESİ
GÖREVE BAŞLAMA
KURULUŞ
15.07.2011
BAŞBAKANLIK
ÜNVANI
BAŞBAKANLIK MÜSTEŞAR YARDIMCISI
ADI VE SOYADI
ÖZER KONTOĞLU
KARABÜK
BABA VE ANNE ADI
ŞERAFETTİN
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ SİYASAL BİLGİLER FAKÜLTESİ
KAMU YÖNETİMİ
SEDAT SİMAVİ SOKAK NO:4/6 ÇANKAYA/ ANKARA
14.08.2013
30.08.1968
FATMA
DİYARBAKIR KAYMAKAM ADAYI
SİVAS GÖLOVA KAYMAKAMI
ERZURUM ÇAT KAYMAKAMI
KARAMAN VALİ YARDIMCISI
TOKAT VALİ YARDIMCISI
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI HUKUK MÜŞAVİRİ
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI DIŞ İLİŞKİLER VE AVRUPA BİRLİĞİ KOOR. DAİRESİ BAŞKAN YRD.
BAŞBAKANLIK İDAREYİ GELİŞTİRME BAŞKANI
BAŞBAKANLIK MÜSTEŞAR YARDIMCISI
5
1990
1994
1996
1998
2000
2002
2003
2007
2009
DEVAM EDİYOR
BAKANLIĞI
KURULUŞUN ADI
BAŞBAKANLIK
GÖREVE BAŞLAMA
KURULUŞ
14.01.2011
BAŞBAKANLIK
ÜNVANI
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI
ÇALIŞMA GENEL MÜDÜRÜ
ADI VE SOYADI
DR.ALİ KEMAL SAYIN
OF
BABA VE ANNE ADI
ABDULLAH
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ
ÜNİVERSİTE (DOKTORA)
BAHÇELİEVLER 17.SOKAK NO:94/8 BAKANLIK LOJMANLARI BAHÇELİEVLER/ANKARA
14.01.2012
10.02.1964
AYŞE
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ - ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ - ÖĞRETİM GÖREVLİSİ
6
BAKANLIĞI
KURULUŞUN ADI
BAŞBAKANLIK
GÖREVE BAŞLAMA
KURULUŞ
04.01.2012
BAŞBAKANLIK
ÜNVANI
GELİR İDARESİ DAİRE BAŞKANI
ADI VE SOYADI
İSMAİL TEKKOYUN
TAVAS
02.01.1974
BABA VE ANNE ADI
MUSTAFA
HERDEM
A.Ü.SİYASAL BİLGİLER FAKÜLTESİ - İŞLETME
BİLDİĞİ YABANCI DİLLER
İNGİLİZCE
KONUTKENT MAH. 2495 CAD. NO:45/33 YENİMAHALLE/ANKARA
14.01.2013
HESAP UZMANLARI KURULU BAŞKANLIĞI - HESAP UZMANI
NİSAN-1998
EYLÜL-2009
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI - GRUP BAŞKANI
EYLÜL-2009
DEVAM EDİYOR
AĞUSTOS-2011
MALİYE BAKANLIĞI - BAKAN DANIŞMANI
7
BAKANLIĞI
KURULUŞUN ADI
BAŞBAKANLIK
GÖREVE BAŞLAMA
KURULUŞ
15.04.2011
BAŞBAKANLIK
ÜNVANI
MALİYE BAKANLIĞI GELİR İDARESİ BAŞKAN YARDIMCISI
ADI VE SOYADI
HASAN KARAÇAM
ÇANKIRI
15.05.1972
BABA VE ANNE ADI
HÜSEYİN
SARE
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ SİYASAL BİLGİLER FAKÜLTESİ MALİYE BÖLÜMÜ
ABD İLLİNOİS ÜNİVERSİTESİ EKONOMİ YÜKSEK LİSANS
İNGİLİZCE
ÇAYYOLU MAH.E-3 BLOK NO:25 KONUTKENT/ANKARA
14.04.2013
KAYMAKAM ADAYLIĞI HAZİNE KONTROLÖRLÜĞÜ
1993
1995
HESAP UZMAN YARDIMCILIĞI
1995
1999
HESAP UZMANI
OCAK-1999
ARALIK-2005
BAŞ HESAP UZMANI
ARALIK-2005
2007
2007
GELİR POLİTİKALARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DAİRE BAŞKANI
NİSAN-2007
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI GRUP BAŞKANI
UYGULAMA VE VERİ YÖNETİMİ DAİRE BAŞKANLIĞI
DENETİM VE UYUM YÖNETİMİ DAİRE BAŞKANLIĞI
09.12.2010
STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI
09.12.2010
GELİR İDARESİ BAŞKAN YARDIMCISI
8
DEVAM EDİYOR
BAKANLIĞI
KURULUŞUN ADI
BAŞBAKANLIK
GÖREVE BAŞLAMA
KURULUŞ
14.02.2011
BAŞBAKANLIK
ÜNVANI
ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTİHDAM DAİRESİ BAŞKANI
ADI VE SOYADI
VEYSEL TEKELİOĞLU
YENİYAYLA-KONYA
BABA VE ANNE ADI
ÖMER
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ İŞLETME YÖNETİMİ
KUZGUN SOKAK NO:87/19 AŞAĞIAYRANCI/ANKARA
14.02.2013
02.04.1957
NACİYE
BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI-UZMAN
13.12.1981
14.05.1984
08.10.1987
16.10.1987
31.01.1991
16.01.1995
21.03.1996
01.08.1996
10.09.1997
BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI-İSTİHDAM DAİRESİ BAŞKANI
09.06.2003
ASKERLİK
ÇALIŞMA VE SOS.GÜV.BAK.İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI-MÜFETTİŞ YARD.
ÇALIŞMA VE SOS.GÜV.BAK.İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI-İŞ MÜFETTİŞİ
TOPLU KONUT VE KAMU ORT.İDARESİ BAŞKANLIĞI-UZMAN
KAMU ORTAKLIĞI İDARESİ BAŞKANLIĞI- UZMAN
BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI-PROJE GRUP BAŞKANI
BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI-UZMAN
BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI-PROJE GRUP BAŞKANI
9
31.03.1983
08.10.1987
16.10.1987
31.01.1991
16.01.1995
21.03.1996
01.08.1996
10.09.1997
09.06.2003
DEVAM EDİYOR
BAKANLIĞI
KURULUŞUN ADI
BAŞBAKANLIK
GÖREVE BAŞLAMA
KURULUŞ
25.01.2012
BAŞBAKANLIK
ÜNVANI
T.C.SAĞLIK BAKANLIĞI MÜSTEŞARI
ADI VE SOYADI
PROF.DR.NİHAT TOSUN
MAÇKA
28.07.1959
BABA VE ANNE ADI
KAZIM
ŞÜKRAN
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ - PROF.DOKTOR
İNGİLİZCE
KIZILIRMAK MAHALLESİ 44.CAD.457 SOKAK 6/30 ANKARA
14.02.2013
ELBİSTAN SSK DİSPANSERİ - PRATİSYEN HEKİM
1984
1987
ATATÜRK ÜNİ.TIP.FAK.ORTAPEDİ VE TRAVMATOLOJİ BÖL.-UZMANLIK EĞİTİMİ
1987
1992
YOZGAT DEVLET HASTANESİ ORTAPEDİ VE TRAVMATOLOJİ UZMANI
1992
1993
YÜZÜNCÜ YIL ÜNİ.TIP FAK.ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ KLİNİĞİ-YARDIMCI DOÇENT
1993
1997
YÜZÜNCÜ YIL ÜNİ.TIP FAK.ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ KLİNİĞİ-DOÇENT
1997
2003
İZZET BAYSAL ÜNİ.TIP FAK.ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ KLİNİĞİ-PROF.DOKTOR
2003
2005
ATATÜRK EĞ.VE ARAŞ.HAST.1.ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ KLİNİĞİ ŞEFİ VE BAŞHEKİM
2005
2007
T.C.SAĞLIK BAKANLIĞI MÜSTEŞAR YARDIMCISI
21.05.2007
02.12.2008
T.C.SAĞLIK BAKANLIĞI MÜSTEŞARI
02.12.2008
DEVAM EDİYOR
10
2. DÜNYA ŞEKER DURUMU
2012 yılında dünya şeker fazlalığının önemli miktarlara ulaşmasından dolayı dünya
şeker fiyatlarında bir gerileme görülmüştür. Bunun nedeni ise, 2008/2009 ve 2009/2010
dönemlerinde dünyada önemli miktarlarda şeker açığının ortaya çıkmasından dolayı yükselen
şeker fiyatlarına bir tepki olarak ekim alanlarının genişletilmesi sonucunda dünya şeker
piyasasında görülen şeker fazlalığının fiyatlara baskı yapmasıdır.
Öte yandan, iyi giden hava koşullarında beklenmedik olumsuzluklar yaşanmadığı
sürece 2012/2013 döneminde de dünya şeker üretiminin artmaya devam edeceği tahmin
edilmektedir. Global ekonomilerde orta vadede bir iyileşme görülmeyeceğinin anlaşılmış
olması da dikkate alındığında, dünya şeker fiyatlarının önümüzdeki dönem daha da düşeceği
tahmin edilmektedir.
Beyaz şekerin Londra Beyaz Şeker Borsasında vadeli ilk ay fiyatlarının 2012 yılı
ortalaması 587,59 $/ton olurken, New York Borsasında ham şeker fiyatlarının 2012 yılı
ortalaması 476,89 $/ton olmuştur.
DÜNYA ŞEKER ÜRETİMİ
2011/2012 döneminde dünya şeker üretiminin ham değer olarak 175,9 milyon ton
olduğu tahmin edilmektedir. Dünya şeker üretimi bir önceki döneme göre yaklaşık 11 milyon
ton artmıştır. Geçtiğimiz son üç dönemde ise kümülatif artış 24,1 milyon tona ulaşmıştır.
2011/2012 döneminde dünya pancar şekeri üretiminin 39,1 milyon ton olduğu tahmin
edilmektedir. Söz konusu dönemde pancar şekeri üretiminin Avrupa Birliği’nde 18,3 milyon
ton, Rusya’da 5,4 milyon ton, Türkiye’de 2,4 milyon ton, Ukrayna’da 2,4 milyon ton,
ABD’de 4,3 milyon ton, Çin’de 1,1 milyon ton ve Japonya’da 600.000 ton olduğu tahmin
edilmektedir.
2011/2012 döneminde dünya kamış şekeri üretiminin 136,8 milyon ton olduğu
tahmin edilmektedir. 2011/2012 döneminde kamış şekeri üretiminin bir önceki döneme göre
Hindistan’da 2,1 milyon ton, Pakistan’da 0,7 milyon ton, Tayland’da 0,6 milyon ve Çin’de
0,6 milyon ton artış gösterdiği, Brezilya’da ise 3,4 milyon ton azaldığı tahmin edilmektedir.
11
DÜNYA ŞEKER TÜKETİMİ
2011/2012 döneminde dünya şeker tüketiminin 164,8 milyon ton olduğu tahmin
edilmektedir. Bu rakam bir önceki dönem için 159,9 milyon ton olarak tahmin edilmişti.
Dünya nüfusunun artmasına, gelirlerdeki artışlara ve ayrıca şeker ve alternatif
tatlandırıcıların fiyatlarına bağlı olarak dünya şeker tüketiminde uzun yıllardan beri istikrarlı
bir artış görülmekteydi. 2008 yılında yaşanan global ekonomik krizden önceki son 10 yılda
dünya şeker tüketiminin yıllık ortalama artışı % 2,5 olmuştur. 2008 yılındaki global ekonomik
krizden sonra dünya şeker tüketiminin yıllık ortalama artışı düşme sürecine girmiştir.
Ancak, dünyada üretilen toplam şekerin yaklaşık dörtte birini tüketen Hindistan ve
Çin’de kriz döneminde gerçekleştirilen hızlı büyümeye bağlı olarak bu ülkelerin şeker
tüketimlerinde görülen artışlar, söz konusu düşme sürecinde dengeleyici bir unsur
oluşturmuştur.
Önümüzdeki dönemde dünya şeker fazlalığının daha da artması sonucunda dünya
şeker fiyatlarının düşmesi ile birlikte dünya şeker tüketimindeki yıllık artış oranının tekrar
%2,5 seviyelerine çıkacağı beklenmektedir.
TAHMİNİ
DÜNYA ŞEKER BİLANÇOSU
Ekim/Eylül (1000 Ton Ham Değer)
Şeker
Açılış Stokları
Üretim
İthalatlar
Tüketim
İhracatlar
Kapanış Stokları
+/- Üretim
+/- %
+/- Tüketim
+/- %
Tüketim %'si
olarak stoklar
Global şeker
fazlalığı/açığı
2012/2013
68.926,2
177.266,2
54.399,0
167.676,8
59.103,5
73.811,1
2011/2012
62.109,2
175.925,1
56.445,1
164.849,4
60.703,8
68.926,2
2010/2011 2009/2010
59.708,7 62.934,6
164.931,9 159.011,2
58.083,1 60.492,2
159.969,0 160.011,3
60.645,5 62.718,0
62.109,2 59.708,7
1.341,1
0,76
2.827,4
1,72
44,02
10.993,2
6,67
4.880,4
3,05
41,81
5.920,7
3,72
-42,3
-0,03
38,83
7.218,8
4,76
70,3
0,04
37,32
-14.783,8
-8,88
505,6
0,32
39,35
4.884,9
6.817,0
2.400,5
-3.225,9
-11.453,9
Not: Kayıt dışı tüketim dahil edilmemiştir.
Kaynak : F.O.LICHT - World Sugar Balances (01.11.2012)
12
2008/2009
74.388,5
151.792,4
52.970,5
159.158,5
56.275,8
62.934,6
2011/2012 DÖNEMİ
DÜNYA ŞEKER ÜRETİMİ
DÜNYA ŞEKER TÜKETİMİ
(Miktar 1000 Ton, Ham Değer)
(Miktar 1000 Ton, Ham Değer)
ÜLKELER
ÜLKELER
BREZİLYA
35.290,9 HİNDİSTAN
24.200,0
HİNDİSTAN
28.632,2 AB
18.763,3
AB
18.335,0 ÇİN
15.300,0
ÇİN
12.519,0 BREZİLYA
12.839,7
TAYLAND
10.569,0 ABD
10.346,0
ABD
7.620,0 RUSYA
5.869,5
RUSYA
5.445,8 ENDONEZYA
5.630,4
MEKSİKA
5.258,0 PAKİSTAN
4.565,0
PAKİSTAN
5.163,0 MEKSİKA
4.428,3
AVUSTRALYA
4.589,6 MISIR
3.059,7
GUATEMALA
2.665,0 TAYLAND
2.793,6
ENDONEZYA
2.598,4 İRAN
2.550,0
TÜRKİYE
2.448,8 TÜRKİYE
2.408,1
UKRAYNA
2.440,5 FİLİPİNLER
2.192,7
FİLİPİNLER
2.380,7 JAPONYA
2.080,0
KOLOMBİYA
2.245,4 UKRAYNA
2.017,0
GÜNEY AFRİKA
2.199,8
ARJANTİN
2.024,5
DİĞER ÜLKELER
23.499,5 DİĞER ÜLKELER
45.806,4
DÜNYA TOPLAMI
175.925,1 DÜNYA TOPLAMI
164.849,4
(Dünyada üretilen toplam şekerin 39,1 milyon tonu şeker pancarından elde edilmiştir.)
(Üretimi ve tüketimi 2 milyon ton ve üzeri olan ülkeler baz alınmıştır.)
Dipnot: Ham şekerin 0,92’si beyaz şekerdir.
13
2011/2012 DÖNEMİ
KİŞİ BAŞINA ŞEKER TÜKETİMİ (Miktar Kg. Ham Değer)
ÜLKELER
ÜLKELER
AB
37,38
SİNGAPUR
56,74
İSVİÇRE
56,17
İSRAİL
73,46
RUSYA
42,51
SURİYE
38,84
UKRAYNA
44,97
İRAN
32,33
TÜRKİYE
30,20
PAKİSTAN
23,99
JAPONYA
16,33
AVRUPA
ORTALAMASI
38,15
HİNDİSTAN
20,08
TUNUS
34,53
ÇİN
11,39
MISIR
36,56
ASYA
SUDAN
30,17
ORTALAMASI
18,02
G.AFRİKA
36,01
AVUSTRALYA
61,47
YENİ ZELANDA
53,67
AFRİKA
ORTALAMASI
15,55
OKYANUSYA
KÜBA
64,11
ORTALAMASI
MEKSİKA
38.52
KANADA
36,59
ABD
32,97
DÜNYA ORTALAMASI
KUZEY /ORTA
AMERİKA ORTALAMASI
35,97
BREZİLYA
62,41
ARJANTİN
45,67
URUGUAY
40,17
GÜNEY AMERİKA
ORTALAMASI
51,82
14
47,97
23,47
2011/2012 DÖNEMİ
EN BÜYÜK 10
ŞEKER ÜRETİCİSİ ÜLKE
EN BÜYÜK 10
ŞEKER TÜKETİCİSİ ÜLKE
(Bin ton, ham değer)
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
Brezilya
Hindistan
AB
Çin
Tayland
ABD
Rusya
Meksika
Pakistan
Avustralya
(Bin ton, ham değer)
35.290,9
28.632,2
18.335,0
12.519,0
10.569,0
7.620,0
5.445,8
5.258,0
5.163,0
4.589,6
1) Hindistan 24.200,0
2) AB
18.763,3
3) Çin
15.300,0
4) Brezilya 12.839,7
5) ABD
10.346,0
6) Rusya
5.869,5
7) Endonezya 5.630,4
8) Pakistan
4.565,0
9) Meksika
4.428,3
10) Mısır
3.059,7
EN BÜYÜK 10 PANCAR
ŞEKERİ ÜRETİCİSİ ÜLKE
EN BÜYÜK 10 KAMIŞ
ŞEKERİ ÜRETİCİSİ ÜLKE
( Bin ton, ham değer )
1) AB
2) Rusya
3) ABD
4) Türkiye
5) Ukrayna
6) Çin
7) Mısır
8) İran
9) Belarus
10) Japonya
18.335,0
5.445,8
4.309,0
2.448,8
2.440,5
1.095,0
975,0
675,0
648,0
604,0
1) Brezilya
2) Hindistan
3) Çin
4) Tayland
5) Meksika
6) Pakistan
7) Avustralya
8) ABD
9) Guatemala
10) Endonezya
EN BÜYÜK 10
35.290,9
28.632,2
11.424,0
10.569.0
5.258,0
5.163,0
4.589,6
3.311,0
2.665,0
2.598,4
EN BÜYÜK 10
İHRACATÇI ÜLKE
İTHALATÇI ÜLKE
1) Brezilya
22.297,7
2) AB
7.944,8
3) Tayland
7.260,4
4) Hindistan
3.500,0
5) Avustralya
2.997,5
6) B.A.E.
1.736,0
7) Guatemala
1.597,0
8) Meksika
1.058,6
9) Kolombiya
931,4
10) Swaziland
656,2
Dünya toplam ihracatı 60.703,8
(%57’si ham şeker ihracatıdır)
1) AB
9.767,5
2) Çin .
4.292,8
3) ABD
3.400,0
4) Endonezya
2.638,3
5) B.A.E.
1.955,0
6) Malezya
1.905,8
7) Güney Kore 1.702,5
8) Mısır
1.527,8
9) Nijerya
1.490,7
10) S.Arabistan
1.460,5
Dünya toplam ithalatı 56.445,1
(% 60’ı ham şeker ithalatıdır)
15
DÜNYA ŞEKER BORSASI FİYATLARI
(YILLIK ORTALAMA)
(Fob Avrupa Limanları US$/ M TON)
YILLAR
LONDRA
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Londra Beyaz Şeker Borsasında 30 Haziran 2006
422,03
309,48
356,10
485,46
615,38
704,57
587,59
itibariyle spot fiyat belirlenmesine son
verilmiş olup; bu tarihten önceki yıllık ortalamalar spot fiyatlara göre, sonraki ortalamalar
Londra Beyaz Şeker Borsası vadeli ilk ay fiyatları dikkate alınarak hesaplanmıştır.
2011 VE 2012 YILLARI LONDRA BEYAZ ŞEKER BORSASI SPOT
FİYATLARI (AYLIK) MUKAYESESİ
(FOB Avrupa Limanları TON/ US$)
2011
AYLAR
2012
EN
EN
ORT.
EN
EN
YÜKSEK
DÜŞÜK
OCAK
824,50
748,20
784,05
657,50
602,00
627,31
ŞUBAT
844,50
702,60
754,71
671,10
616,70
644,02
MART
763,10
667,10
717,07
670,00
625,50
647,99
NİSAN
722,30
615,10
665,50
643,90
574,60
608,59
MAYIS
672,00
582,00
617,68
577,50
550,70
561,97
HAZİRAN
766,70
664,60
719,80
614,60
553,50
583,12
TEMMUZ
876,30
750,30
792,63
658,20
611,30
636,65
AĞUSTOS
800,50
710,50
758,44
621,50
547,10
573,38
EYLÜL
773,70
631,50
706,87
576,50
545,90
564,26
EKİM
728,50
641,70
688,03
598,30
541,00
563,90
KASIM
685,80
598,20
642,30
541,40
509,30
524,05
ARALIK
625,40
596,30
607,81
523,70
499,80
515,86
876,30
582,00
704,57
671,10
499,80
587,59
13 Temmuz
6 Mayıs
YÜKSEK DÜŞÜK
27 Şubat 13 Aralık
Kaynak : Reuters
16
ORT.
3- TARIMSAL FAALİYETLER
3.1-ÜRETİM FAALİYETLERİ
3.1.1-TAAHHÜT VE EKİM DURUMU
2012 yılında 10.200.000 ton pancar üretim iş programına karşılık 2.807 köyde 94.173 üretici
ile 10.060.700 ton pancar üretim sözleşmesi yapılmıştır. Ekimlere zamanında başlanarak hızlı bir
ekim gerçekleştirilmiş ve toplam 170.067,5 hektar sahada pancar ekimi yapılmıştır.
Taahhüt ve ekim durumu fabrikalar itibariyle aşağıda gösterilmiştir.
Tahsis
Taahhüde Giren
Edilen
Alınan
Kota
Köy
Üretici Taahhüt
Fabrika Adı
(Ton)
(Adet) (Adet)
(Ton)
759.000
141
6.281
759.000
Afyon
90.000
38
886
75.000
Ağrı
65.000
101
1.336
63.000
Alpullu
573.000
139
3.370
573.000
Ankara
413.000
62
2.964
413.000
Bor
608.000
217
9.286
608.000
Burdur
5.000
9
136
3.400
Çarşamba
496.000
169
3.661
496.000
Çorum
86.000
55
1.070
80.000
Elazığ
475.000
70
3.296
475.000
Elbistan
230.000
72
2.268
230.000
Erciş
861.000
90
6.355
861.000
Ereğli
190.000
88
2.025
180.000
Erzincan
313.000
121
3.874
291.000
Erzurum
905.000
175
5.753
905.000
Eskişehir
1.039.000
135
8.431
1.039.000
Ilgın
40.000
13
369
36.000
Kars
222.000
166
3.488
222.000
Kastamonu
645.000
111
3.044
645.000
Kırşehir
225.000
92
1.074
225.000
Malatya
520.000
116
7.352
450.000
Muş
119.000
80
1.076
119.000
Susurluk
633.000
268
9.877
633.000
Turhal
200.000
108
2.960
200.000
Uşak
488.000
171
3.941
479.300
Yozgat
TOPLAM
10.200.000
2.807
94.173
Ekim
(Ton)
740.000
40.000
50.000
530.000
380.000
520.000
3.000
410.000
55.000
440.000
180.000
861.000
150.000
240.000
870.000
1.000.000
25.000
170.000
575.000
170.000
380.000
100.000
540.000
191.000
430.000
Köy Üretici
(Hektar) (Adet) (Adet)
13.870,0
141
6.178
1.123,0
38
774
861,0
101
1.264
9.061,0
139
3.348
7.130,0
62
2.959
10.181,0
217
9.241
61,0
9
133
8.200,0
169
3.589
1.144,0
55
1.038
6.910,0
70
3.216
4.615,0
72
2.197
13.910,0
90
6.333
2.965,0
88
1.979
5.610,0
121
3.874
14.760,0
175
5.744
17.480,0
135
8.413
600,0
13
339
4.342,0
166
3.476
9.750,0
111
3.029
3.620,0
92
1.027
10.040,0
116
7.190
1.270,0
79
987
11.173,5
268
9.797
3.551,0
106
2.870
7.840,0
171
3.924
10.060.700 9.050.000 170.067,5
17
Pancar Eken
2.804
92.919
3.1.2- ZİRAİ MÜCADELE DURUMU
Ekimde kullanılan tohumların tamamı toprak altı haşerelerine karşı ilaçlanmıştır. Şeker
pancarında büyük ölçüde verim ve şeker kaybına neden olan Cercospora hastalığına karşı 6.788,2
hektar alan ilaçlanmış olup, kullanılan ilaç bedelinin tamamı Şirketimizce karşılanmıştır.
Şeker pancarına zarar veren haşerelere karşı üreticiler tarafından 4.351,7 hektar sahada
mücadele yapılmıştır. 2012 yılında hastalık ve haşerelerden dolayı herhangi bir tahribat meydana
gelmemiştir.
Mücadele durumu fabrikalar itibariyle aşağıda gösterilmiştir.
Fabrika Adı
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
TOPLAM
Hastalıklara Karşı Mücadele
Haşerelere Karşı Mücadele
İlaçlama
İlaç
Üreticiler
Şirket Taraf.
Masrafı
Yapılan Alan
Taraf. Yapılan
Yapılan
(Hektar)
(TL/hektar)
(Hektar)
(Hektar)
753,6
37,41
11,7
120,0
120,0
30,0
750,0
1.900,0
1.154,5
18,66
221,9
15,36
70,0
300,0
1.214,6
59,87
1.050,0
3.023,4
32,36
420,2
8,21
6.788,2
33,46
18
4.351,7
-
3.1.3- ÜRÜN TAŞIYAN SAHA
2012 yılında 170.067,5 hektar sahada pancar ekimi yapılmış olup, intaş noksanlığı, rüzgar
erozyonu, dolu, sel ve feyezan nedenleriyle ekilen sahanın 2.645,2 hektarı tahrip olmuştur. Tahrip
olan bu sahanın 2.241,9 hektarı mükerrer olarak ekilmiş, 403,3 hektarı ise ekilememiştir. Hasat
edilen toplam saha 169.664,2 hektar olmuştur.
Tahrip olan, mükerrer ekilen ve hasat edilen saha miktarları fabrikalar itibariyle aşağıda
gösterilmiştir.
Fabrika Adı
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
TOPLAM
Tahrip Olan
Saha
(Hektar)
75,0
338,0
266,0
830,0
5,0
79,0
129,5
34,0
72,5
816,2
Mükerrer
Ekilen Saha
(Hektar)
75,0
338,0
830,0
79,0
34,0
72,5
813,4
2.645,2
2.241,9
19
Tahrip Olup
Mükerrer
Ekilemeyen
Saha
(Hektar)
266,0
5,0
129,5
2,8
Hasat
Edilen
Saha
(Hektar)
13.870,0
1.123,0
861,0
9.061,0
7.130,0
10.181,0
61,0
8.200,0
1.144,0
6.910,0
4.349,0
13.910,0
2.965,0
5.610,0
14.760,0
17.480,0
600,0
4.337,0
9.750,0
3.620,0
9.910,5
1.270,0
11.173,5
3.551,0
7.837,2
403,3
169.664,2
3.1.4- REKOLTE DURUMU
2012 yılında pancar ekimi zamanında yapılmış, ancak Nisan ayında yağışların uzun yıllık
ortalamanın altında olması ve sıcaklıkların ise uzun yıllık ortalamanın üzerinde seyretmesi sonucu
bazı fabrikalarımızda yeterli tarla çıkışı sağlanamamış, pancarlar kademeli olarak intaş etmiştir.
Bakım ve sulama işlerinin zamanında yapılmasına rağmen, iklim seyrinin pancarın gelişme
döneminde sıcak ve kurak geçmesi, pancar kök verimini olumsuz etkilemiş, bir önceki yıl 51,17
ton/ha olan pancar verimi bu yıl 49,67 ton/ha olmuş ve rekolte 8.426.792 ton olarak gerçekleşmiştir.
Fabrikalar üzerinden pancar teslim eden üretici sayıları ile rekolte miktarları aşağıda gösterilmiştir.
Pancar Tesl.
Eden Üretici
(Adet)
Fabrika Adı
6.159
Afyon
759
Ağrı
1.186
Alpullu
3.332
Ankara
2.955
Bor
9.195
Burdur
129
Çarşamba
3.524
Çorum
1.027
Elazığ
3.182
Elbistan
2.102
Erciş
6.320
Ereğli
1.973
Erzincan
3.799
Erzurum
5.719
Eskişehir
8.375
Ilgın
338
Kars
3.431
Kastamonu
3.027
Kırşehir
1.007
Malatya
6.715
Muş
960
Susurluk
9.694
Turhal
2.855
Uşak
3.906
Yozgat
TOPLAM
91.669
Rekolte (Ton)
A Kotası
B Kotası
C Pancarı
Toplam
700.890
31.338
33.818
521.192
366.585
487.983
1.721
355.407
49.151
374.276
153.760
811.008
151.177
195.041
823.263
980.840
20.250
158.601
614.481
155.921
302.342
92.355
457.405
156.405
394.578
-
2.229
1
29
2.421
693
2.044
4
637
15
600
85
11.860
371
175
3.608
6.573
1
247
2.624
342
389
353
795
409
499
703.119
31.339
33.847
523.613
367.278
490.027
1.725
356.044
49.166
374.876
153.845
822.868
151.548
195.216
826.871
987.413
20.251
158.848
617.105
156.263
302.731
92.708
458.200
156.814
395.077
8.389.788
-
37.004
8.426.792
20
3.1.5- FABRİKALAR ARASI PANCAR NAKİLLERİ
Fabrikaların rekolte durumları ile hedef pancar işleme kapasiteleri gözönüne alınarak en
ekonomik işlemeyi sağlamak amacıyla fabrikalar arası pancar nakilleri yapılmaktadır. 2012
yılında toplam işlenen 8.130.000 ton pancarın 429.600 tonunun (% 5,28) fabrikalar arası nakli
yapılmıştır.
Fabrikalar arasında yapılan pancar nakilleri aşağıda gösterilmiştir.
İşlenen
Gönderen
Fabrika Adı
Alan
Fabrika Adı
Pancara Göre
Nakledilen Pancar
(Ton)
Ankara
Çorum
28.500
Çarşamba
Çorum
1.700
Elbistan
Malatya
21.700
Erciş
Ağrı
14.000
Erzurum
Kars
6.300
Ilgın
Afyon
65.000
Kırşehir
Çorum
124.000
Malatya
Elbistan
Muş
Ağrı
34.000
Susurluk
Eskişehir
86.000
Yozgat
Çorum
48.000
400
TOPLAM
429.600
21
3.2- KAMPANYA FAALİYETLERİ
3.2.1- İŞLENEN PANCAR
Fabrikaların 2012 yılında kendi sahasında üretilen ve fiilen işlenen pancar miktarları aşağıda
gösterilmiştir.
İşlenen Olarak
Fabrika Adı
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
TOPLAM
Kendi Sahasında
Üretilen Pancar
(Ton)
694.000
28.000
29.000
504.000
355.000
474.000
1.700
346.000
47.600
363.300
143.000
822.000
142.600
177.300
788.000
960.000
17.300
153.400
611.900
146.400
251.500
86.000
445.000
152.000
391.000
8.130.000
22
Fiilen İşlenen
Pancar
(Ton)
759.000
76.000
29.000
475.500
355.000
474.000
548.200
47.600
342.000
129.000
822.000
142.600
171.000
874.000
895.000
23.600
153.400
487.900
167.700
217.500
445.000
152.000
343.000
8.130.000
3.2.2- PANCAR TAŞIMALARI
Taşra kantarlarında yükleme ve boşaltma esnasında meydana gelen zayiatlar ile silo firelerini
azaltmak ve fabrikalarımızın tam kapasite ile çalışmalarını temin gayesiyle, 1988 yılında
başlatılan üreticilerin pancarlarını doğrudan fabrika merkezlerine teslim etme uygulamasına bu
yıl da devam edilmiştir. Bu kapsamda pancarlarını doğrudan fabrika merkezine teslim eden
üreticilere; pancar nakliye ihalesinde bağlı bulundukları kantar için oluşan nakliye ücreti ve
nakliye ücretinin % 15 fazlası ile nakliye tazminatı ve teşvik primi ödemesi uygulamaları
yapılarak üreticilerin pancarlarını doğrudan fabrika merkezine teslim etmeleri teşvik edilmiştir.
Üreticiler tarafından fabrika merkezine taşınan pancarın toplam taşınan pancara oranı 2011 yılı
kampanya döneminde % 59,08 iken, 2012 yılı kampanya döneminde % 61,85 olarak
gerçekleşmiştir.
2012 yılında, müteahhit nakliyeci ve üreticiler tarafından fabrika merkezlerine taşınan pancar
miktarları aşağıda gösterilmiştir.
Fabrika Merkezine Taşınan Pancar
(Ton)
(%)
a) Üreticiler Tarafından Taşınan
x Merkez Kantarına Bağlı
Üreticiler Tarafından Taşınan Pancar
x Taşra Kantarına Bağlı Üreticiler
Tarafından Taşınan Pancar
1.112.140
12,28
4.489.932
49,57
Merkez ve Taşra Kantarına Bağlı
Üreticiler Tarafından Taşınan Toplam Pancar
5.602.072
61,85
b) Müteahhit Nakliyeciler
Tarafından Taşınan Pancar
3.455.984
38,15
______________________________________________________________________
TOPLAM
9.058.056
23
100,00
3.2.3- KAMPANYA SONUÇLARI
3.2.3.1- FİRELER
Fabrikaların 2012/2013 kampanya döneminde kendi sahasında üretilen pancara göre, tesellüm
edilen-bedeli ödenen, tesellüm edilen-işlenen, bedeli ödenen-işlenen ve fabrika tartısı-işlenen
pancar miktarları arasındaki fark yüzde (%) olarak aşağıda gösterilmiştir.
Tesellüm Edilen
İle Bedeli Ödenen Tesellüm Edilen Bedeli Ödenen İle Fabrika Tartısı
Pancar
İle İşlenen Pancar İşlenen Pancar İle İşlenen Pancar
Arasındaki Fark Arasındaki Fark Arasındaki Fark Arasındaki Fark
Fabrika Adı
(%)
(%)
(%)
(%)
7,30
8,50
1,30
7,99
Afyon
7,23
17,12
10,65
16,05
Ağrı
6,59
19,96
14,32
16,78
Alpullu
7,29
10,76
3,75
9,86
Ankara
8,46
11,52
3,34
10,67
Bor
6,47
9,53
3,27
8,79
Burdur
6,96
8,31
1,45
7,36
Çarşamba
8,44
11,03
2,82
10,52
Çorum
9,77
12,64
3,19
12,19
Elazığ
9,81
12,60
3,09
12,50
Elbistan
7,00
13,56
7,05
12,74
Erciş
7,44
7,54
0,11
6,48
Ereğli
8,56
13,96
5,90
12,96
Erzincan
7,64
16,12
9,18
13,94
Erzurum
6,64
11,03
4,70
10,33
Eskişehir
8,47
11,02
2,78
10,59
Ilgın
7,46
20,95
14,57
18,81
Kars
6,75
9,95
3,43
9,15
Kastamonu
8,03
8,80
0,84
8,53
Kırşehir
9,11
14,84
6,31
14,74
Malatya
7,64
23,27
16,92
21,99
Muş
7,15
13,86
7,24
11,25
Susurluk
7,39
10,06
2,88
9,16
Turhal
7,03
9,89
3,07
8,62
Uşak
8,35
9,29
1,03
9,02
Yozgat
ORTALAMA
7,73
10,98
3,52
24
10,25
3.2.3.2- BEDELE ESAS POLAR ŞEKER VARLIĞI, FABRİKA DİGESTİONU VE RANDIMAN
DEĞERLERİ
Fabrikaların 2012/2013 kampanya döneminde, bedele esas polar şeker varlığı, fabrika
digestionu ve randıman değerleri yüzde (%) olarak aşağıda gösterilmiştir.
Fabrika Adı
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
Bedele Esas Polar
Şeker Varlığı
(%)
18,18
16,65
14,34
16,59
16,57
17,04
16,64
16,65
15,19
15,56
17,29
16,94
16,45
18,37
17,57
17,35
18,53
16,89
17,40
15,43
16,87
13,91
17,36
17,53
17,03
Fabrika
Digestionu
(%)
17,78
16,07
13,15
16,33
16,46
16,66
16,85
14,85
15,40
17,21
16,71
16,33
17,83
16,96
17,10
18,05
16,49
17,20
15,52
16,28
16,54
17,46
16,91
Fabrika
Randımanı
(%)
15,36
14,18
10,00
13,51
13,96
14,12
14,36
12,22
13,06
15,05
14,31
14,06
15,73
14,24
14,80
15,43
14,12
15,02
13,03
14,25
14,32
14,91
14,88
ORTALAMA
17,07
16,80
14,39
25
3.2.3.3- PANCAR VE ŞEKER VERİMLERİ
Fabrikaların 2012/2013 kampanya döneminde bedeli ödenen pancar miktarı üzerinden hektara
pancar verimi ile bedele esas polar şeker varlığı ve randımana göre hektara şeker verimleri
aşağıda gösterilmiştir.
Bedeli Ödenene
Göre Pancar
Verimi
(Ton/hektar)
Polar Şeker
Varlığına
Göre Şeker Verimi
(Ton/hektar)
Randımana Göre
Şeker
Verimi
(Ton/hektar)
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
50,694
27,907
39,311
57,788
51,512
48,132
28,274
43,420
42,977
54,251
35,375
59,157
51,112
34,798
56,021
56,488
33,752
36,626
63,293
43,167
30,546
72,998
41,008
44,161
50,410
9,216
4,646
5,637
9,587
8,535
8,202
4,705
7,229
6,528
8,441
6,116
10,021
8,408
6,392
9,843
9,801
6,254
6,186
11,013
6,661
5,153
10,154
7,119
7,741
8,585
7,787
3,957
3,931
7,807
7,191
6,796
6,235
5,252
7,085
5,324
8,465
7,186
5,474
7,977
8,360
5,208
5,172
9,507
5,625
4,353
5,872
6,584
7,501
ORTALAMA
49,667
8,478
7,147
Fabrika Adı
26
3.3- ÜRETİCİ DESTEKLERİ
Pancar tarımında birim alandan elde edilecek kök ve şeker verimini arttırmak gayesiyle,
üreticilere tarımsal işlerini zamanında ve tekniğine uygun olarak yapabilmeleri için ayni ve nakdi
yardım yapılmasına bu yıl da devam edilmiştir.
3.3.1- KİMYASAL GÜBRE DAĞITIMI
2012 yılı üretim dönemi için pancar üreticisinin ihtiyacı olan kimyasal gübrelerin temin ve
dağıtım hizmetleri Yönetim Kurulumuzun 24/11/2011 tarih ve 2693/18-1 sayılı kararı ile
Pankobirlik’e devredilmiştir. Yıl içinde pancar üretimi için dağıtımı yapılan kimyasal gübrelerin
cins ve miktarları aşağıya çıkarılmıştır.
ÜRE
(%46N)
1- Ticari İsimlerine Göre (Ton)
KOMPOZE
(12N-30P2O5-12K2O)
46.700
2- Saf Bitki Besin Maddelerine
56.458
AZOT
FOSFOR
28.257
16.937
AZOT
FOSFOR
16,615
9,959
POTAS
6.775
Göre (Ton)
3- Dekara Verilen Saf Bitki Besin
POTAS
3,984
Maddesi (kg)
3.3.2- ŞEKER PANCARI TOHUMU
2012 yılı pancar ekimlerinde, sertifikalı genetik monogerm şeker pancarı tohumu
kullanılmıştır. Kullanılan tohum ile hektara sarf edilen miktarlar aşağıya çıkarılmıştır.
1- Sarf edilen pancar tohumu (kg)
:
326.271
2- Hektara atılan pancar tohumu
(Mükerrer ekim dahil) (kg)
:
3,41
27
3.3.3- EKİM MAKİNELERİ
2012 yılı pancar ekimlerinde Şirketimize ait 3.825 adet mekanik hassas ekim makinesi ile
96.002,0 hektar (% 56,4), üreticilere ait 1.512 adet pnömatik hassas ekim makineleri ile de
74.065,5 hektar (% 43,6) olmak üzere toplam 170.067,5 hektar pancar ekimi gerçekleştirilmiştir.
Sıra üzeri mesafeye göre ekim durumu aşağıda gösterilmiştir.
Sıra Üzeri
Ekim Mesafesi
İlk Ekim
(Hektar)
(%)
8 cm
134.317,5
78,98
17 cm
35.750,0
21,02
170.067,5
100,00
Toplam
3.3.4- SEYYAR PANCAR BOŞALTMA-TEMİZLEME VE YÜKLEME MAKİNELERİ
2012 yılında 25’i merkez kantarı, 139’u taşra kantarı olmak üzere toplam 164 kantarda 241
adet makine çalıştırılmış ve 6.977.164 ton üretici, 503.758 ton da yüklenici tarafından taşınan
pancar olmak üzere toplam 7.480.922 ton pancar boşaltılmıştır. Boşaltılan pancarlardan ton
başına 1,90 TL bedel alınmıştır. 2012 yılında mevcut 241 adet makinenin 120 adedi personel
yetersizliği nedeniyle yüklenici eliyle çalıştırılmıştır.
Makinelerin son 5 yıllık çalışma durumları aşağıya çıkarılmıştır.
Makine
Sabit
Makine İle İşçi Taşınması
Bulunan
Kantarda Seyyar Pancar Boşaltma
Boşaltması
Önlenen
Makinesi ile Boşaltılan
Arasındaki
Toprağın
Pancar Miktarı
Fire
Tesellüm
Çalışan Edilen
Makine Pancar
Üretici
Yüklenici
Pan.Boş.
İşçi ile
Makine ile
Mak.ile
Boşaltmada
Boşaltılan
Nakliye Boşaltma Alınan
Farkı
Tutarı
Ücreti
Üretici
Ücret Maliyet
Pancarı
%
Bin Ton
Ton
%
Bin TL
6.610
80,19
590
81.483
2,43
1.308
3,50-4,50
1,65
1,36
1.616
9.613
7.571
78,76
564
100.071 2,64
1.570
3,50-4,50
1,65
1,47
2.017
234
10.172
8.049
79,13
647
106.542 2,73
1.664
3,50-4,50
1,75
1,53
2.044
2011
239
9.162
7.246
79,09
642
96.767
2,87
1.684
4,50-5,00
1,80
1,62
1.799
2012
241
8.745
6.977
79,78
504
90.824
2,9
1.691
5,00-5,50
1,90
1,79
1.754
Yıl
Adet
Bin Ton Bin Ton
2008
232
8.243
2009
232
2010
28
TL/Ton TL/Ton TL/Ton Bin Ton
2012 yılında tesellüm edilen toplam 9.132.625 ton pancarın 6.977.164 tonu (% 76,40) seyyar,
1.754.314 tonu (% 19,21) sabit olmak üzere toplam 8.731.478 tonu (% 95,61) boşaltma
makineleri ile boşaltılmıştır.
3.3.5- SONDAJ FAALİYETLERİ
Şirketimiz sondaj ekiplerince 2012 yılında Ankara, Burdur, Erciş ve Malatya Şeker
Fabrikalarında işletme kuyularının bakım ve onarımları ile Muş Şeker Fabrikasında 1 adet
derinkuyu açılmıştır. Şirketimizin yaptığı çalışmalar aşağıda gösterilmiştir.
Şirketimiz
Kontrolünde
Özel Sondaj
Ekiplerine
Açtırılan
Şirket Sondaj Ekipleri Tarafından Açılan
Yıllar
Üretici Kuyuları
İşletme Kuyuları
Ekim
Sahalarında
Açılan
Toplam
Kuyu
(Adet)
Toplam
Debi
(l/sn)
Toplam
Kuyu
(Adet)
1964-2010
893
24.131
409
9.466
35.372
379.090
36.265
403.221
403.221
2011
-
-
4
90
-
-
-
-
-
2012
-
-
1
30
-
-
-
-
-
893
24.131
414
9.586
35.372
379.090
36.265
403.221
403.221
TOPLAM
Toplam Toplam Toplam Toplam Toplam Sulanabilecek
Debi
Kuyu
Debi
Kuyu
Debi
Toplam Saha
(l/sn)
(Adet)
(l/sn)
(Adet)
(l/sn)
(Hektar)
3.3.6-BEDELLİ ŞEKER
Her yıl olduğu gibi 2012 yılında da bedelli şeker tevziatına devam edilmiş ve üreticilere
pancar bedeline mahsuben 39.263 ton şeker verilmiştir.
3.3.7-AVANS ÖDEMELERİ
2012 yılında pancar üreticilerine toplam 575.924.000 TL avans ödemesi yapılmıştır. Ödenen
bu avansın 120.828.000 TL’si (% 20,98) ayni olarak, 455.096.000 TL’si (% 79,02) ise nakdi
olarak ödenmiştir. Bu şekilde üreticilere pancar bedel ödemeleri başlamadan önce toplam pancar
bedelinin % 47,49’u ayni ve nakdi avans olarak ödenmiştir.
29
3.3.8-YAŞ PANCAR POSASI DAĞITIMI
Kampanya döneminde fabrikalarımızda yan ürün olarak üretilmekte olan yaş pancar posası
dağıtımı ve satışı her yıl Şirketimiz ile üreticiler arasında aktedilen “Şeker Pancarı Üretim
Sözleşmesi” ile “Yaş Pancar Posası Bedelsiz Dağıtımı ve Satışı Yönergesi” esaslarına uygun
olarak yapılmaktadır.
Bu çerçevede, Şirketimiz fabrikalarında 2012/2013 kampanya döneminde sözleşme gereği
talep eden pancar üreticilerine, teslim ettikleri firesiz pancarın %20’sine kadar bedelsiz olarak
prese edilmiş yaş pancar posası verilmiştir.
Fabrikalarımızda üretilen istihkak fazlası yaş pancar posası ise Şirketimiz tarafından piyasa
şartlarına göre tespit edilen fiyat ile öncelikle ihtiyacı olan pancar üreticilerine, daha sonra da
sütçülük ve besicilik yapanlara satılmıştır.
2012/2013 kampanya döneminde üretilen toplam 2.486.088 ton yaş pancar posasının
1.664.224 tonu bedelsiz olarak üreticilere dağıtılmış, 821.864 tonu ise bedelli olarak satılmıştır.
3.3.9-MELAS SATIŞI
2012 yılında hayvan yemi olarak 3.044 üreticiye 2.846 ton melas satışı yapılmıştır.
3.4-PANCAR FİYATLARI
3.4.1- PANCAR ALIM FİYATLARI
4634 sayılı Şeker Kanunu ve bu kanuna istinaden çıkarılmış olan “Hammadde ve Şeker
Fiyatları Yönetmeliği” gereğince; şeker pancarı fiyatları her yıl, şeker fabrikası işleten gerçek ve
tüzel kişiler ile üreticiler ve/veya temsilcileri arasında varılan mutabakata göre belirlenmektedir.
Buna göre, Yönetim Kurulumuzun 11/10/2012 tarih ve 2711/16-11 sayılı kararı ile 2012
yılında üretici tarafından teslimi taahhüt edilen % 16 polar şeker ihtiva eden, net (firesi
düşürülmüş) bir ton A kotası şeker pancarı baz alım kesin fiyatı 135,00 TL olarak tespit
edilmiştir.
Ayrıca, Yönetim Kurulumuzun 11/10/2012 tarih ve 2711/16-12 sayılı kararı ile 2012 yılı net
(firesi düşürülmüş) bir ton C pancarı alım fiyatı 70,00 TL olarak tespit edilmiştir.
30
3.4.2- SON 5 YILLIK PANCAR ALIM FİYATLARI VE TÜFE İLE İLİŞKİSİ
Sabit fiyatlarla son 5 yıllık Pancar Fiyatı - TÜFE ilişkisi aşağıda gösterilmiştir (2008 yılı 100
olarak kabul edilmiştir).
Yıllar
A Kotası
Pancar Alım
Fiyatı
(TL/ton)
TÜFE
Pancar Fiyatındaki
Kümülatif Değişim
2008
108,00
100
100
2009
115,00
106
106
2010
118,00
115
109
2011
125,00
123
116
2012
135,00
134
125
31
3.5- PANCAR BEDELİ ÖDEMELERİ
Fabrikalar itibariyle 2012 yılı toplam pancar bedeli, ödenen avanslar ve üreticiye ödenecek
bakiye pancar bedeli miktarları aşağıda gösterilmiştir.
Prim ve Tazminatlar
Dahil Toplam Pancar
Fabrikalar
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
TOPLAM
Bedeli
(Bin TL)
108.240,84
4.413,69
4.097,20
73.310,59
51.514,58
70.288,12
241,68
49.899,16
6.340,40
49.454,84
22.591,96
117.191,22
21.038,91
30.198,60
121.706,17
143.423,08
3.168,66
22.667,63
90.986,61
20.458,20
43.069,59
10.868,08
67.004,89
23.304,26
57.123,93
1.212.602,89
Ayni ve Nakdi
Avans Toplamı
(Bin TL)
48.848,00
3.346,00
3.164,00
33.283,00
22.057,00
36.740,00
158,00
26.994,00
3.966,00
25.329,00
11.694,00
49.608,00
11.092,00
17.110,00
52.790,00
56.513,00
2.407,00
13.734,00
34.780,00
11.545,00
25.544,00
6.602,00
40.754,00
12.798,00
25.068,00
Üreticiye Ödenecek
Bakiye Pancar Bedeli
(Bin TL)
59.392,84
1.067,69
933,20
40.027,59
29.457,58
33.548,12
83,68
22.905,16
2.374,40
24.125,84
10.897,96
67.583,22
9.946,91
13.088,60
68.916,17
86.910,08
761,66
8.933,63
56.206,61
8.913,20
17.525,59
4.266,08
26.250,89
10.506,26
32.055,93
575.924,00
636.678,89
32
Bakiye pancar bedelinin tamamı en geç 30 Nisan 2013 tarihi itibariyle üreticilere ödenecektir.
2012 yılında, hektara ve pancar teslim eden üretici başına isabet eden ortalama brüt gelir
durumu 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
Ortalama Brüt Gelir
2011
Hasat Sahasına Göre
(TL/ hektar)
6.692,98
Pancar Teslim Eden
Üretici Başına
(TL)
10.029,77
2012
7.147,08
13.228,06
Fark
454,10
3.198,29
Yılı
Ortalama brüt gelir; 2012 yılında bir önceki yıla göre hektar başına % 6,78 oranında, pancar
teslim eden üretici başına ise % 31,89 oranında artmıştır.
33
3.6. TARIMSAL ETÜT VE PROJEYE İLİŞKİN ÇALIŞMALAR
3.6.1. TARIMSAL ORGANİZASYONDAKİ GELİŞMELER
Ülkemiz şeker sektöründeki gelişmelerin etkisi ile pancar üretim miktarı ve şartlarında
ortaya çıkan değişiklikler, fabrikalarımızda yapılan yatırımlar ve üretici imkânlarının artması gibi
hususlar gözönünde bulundurularak pancar tarımının organizasyonunda bazı değişiklikler
yapılarak, üreticiye Şirketimizce sağlanan hizmetlerin daha etkili ve en ekonomik biçimde
verilmesi sağlanmıştır.
3.6.2. PANCAR POTANSİYELİ ETÜT ÇALIŞMALARI
Ülkemiz şeker ihtiyacının artması durumunda ihtiyacın karşılanabilmesi, mevcut kurulu
pancar işleme kapasitemize yeterli ve emniyetli pancar üretiminin yapılabilmesi için potansiyel
pancar ekim sahalarının belirlenmesi, gerek tarım sektöründe, gerekse diğer sektörlerde meydana
gelen değişikliklerin pancar üretimi üzerindeki etkilerinin takibi açısından periyodik olarak sonu
sıfır ve beş rakamıyla biten yıllarda köy bazından başlayarak kantar, bölge ve fabrika seviyesinde
pancar potansiyeli etütleri yapılmaktadır.
2010 yılında bütün fabrikalarımızda 2011 – 2015 yılları arası pancar potansiyeli etütleri
yapılmıştır. Yapılan bu pancar potansiyeli etütleri sonuçlarına göre; Şirketimize bağlı 25 şeker
fabrikasında pancar ekimi yapılabilecek toplam arazi miktarı 3 milyon 150 bin hektar, 4 yıllık
münavebe sistemine göre yıllar itibariyle ekim sahası 430 – 450 bin hektar, üretilebilecek pancar
miktarı ise 19 - 21 milyon ton arasında değişmektedir.
3.6.3. BÖLGE ŞEFLİĞİ VE KANTARLA İLGİLİ ÇALIŞMALAR
Fabrika Meydan Tesisleri Takviye ve Modernizasyon Projesi çerçevesinde fabrika
merkezlerine yapılan yatırımlar neticesi merkeze tesellümün artması, kota uygulaması ve bazı
üretim sahalarında rakip ürünlerin ekiminin artması dolayısıyla, ekonomik olma özellikleri
ortadan kalkan Ziraat Bölge Şeflikleri ve kantarların Türkiye Büyük Millet Meclisi, Kamu
İktisadi Teşebbüsleri Komisyonun 28.04.2000 tarih ve A.01.1 KİT 689 sayılı yazısı, Başbakanlık
Yüksek Denetleme Kurulunun Teşekkülümüzle ilgili olarak hazırladığı 1998-2009 yılları
arasındaki denetim raporları ile T.C. Sayıştay Başkanlığı’nın 2010 Yılı raporunda yer alan
“Küçük Ziraat Bölge Şefliklerinin ve taşra kantarlarının durumunun gözden geçirilmesi”
temennileri ile 2004/8 sayılı “Kaynakları Etkin Kullanma ve Maliyetleri Düşürme” konulu
34
Başbakanlık Genelgesi dikkate alınarak Teşekkülümüz bünyesinde yapılan çalışmalar ve
değerlendirmeler sonucunda; 2002-2012 yılları arasında Yönetim Kurulu Kararları ile 61 Ziraat
Bölge Şefliği ve 206 kantar kapatılmıştır.
Şirketimiz 132 Ziraat Bölge Şefliği ve 251 kantar (2 adedi kiralık) ile faaliyetlerini
sürdürmektedir.
3.6.4. PANCAR VE RAKİP ÜRÜNLER MALİYET ETÜTLERİ
4634 sayılı Şeker Kanunu ve bu kanuna istinaden çıkarılmış olan “Hammadde ve Şeker
Fiyatları Yönetmeliği” uyarınca şeker pancarı fiyatları, şeker fabrikası işleten gerçek ve tüzel
kişiler ile üreticiler veya temsilcileri arasında varılan mutabakata göre belirlenmektedir. Bu
durum, üretici maliyetlerinin doğru biçimde belirlenmesinin önemini artırmaktadır. Şeker pancarı
ve rakip ürünlerin üretici maliyetlerinin belirlenmesi için Ziraat Bölge Şefliklerimizce, bölgeyi
temsil edecek özellikte, bir pancar ve yeterli sayıda rakip ürün tarlasında tarımsal üretim için
yapılan harcamalar takip edilerek değerlendirilmektedir.
Bu amaçla; 2012 yılında Ziraat Bölge Şefliklerimizce 130 şeker pancarı, 59 buğday, 20 arpa, 5
ayçiçeği, 10 patates ve 49 adet yöresel olarak yetiştirilen diğer ürünlere ait maliyet etütleri
yapılmış ve değerlendirilmiştir.
2012 yılı maliyet etütleri değerlendirme sonuçları “Şeker Pancarı, Buğday ve Ayçiçeğine Ait
Üretici Masrafları” (Tablo 1), “Fabrikalar İtibariyle Şeker Pancarı ve Rakip Ürünlere Ait
Bilgiler” (Tablo 2) ve “Şeker Pancarı Çiftçi Masrafları ve Net Gelirleri Tablosu” (Tablo 3)
başlıkları altında verilmiştir.
35
3.7. TARIMSAL YATIRIM VE TESİSLERLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR
3.7.1 . TARIMSAL YATIRIMLAR
1999 C 01 00 40 Numaralı Fabrika Meydan Tesisleri Takviye ve Modernizasyonu Projesi:
Fabrika merkezine yakın kantarlar ile küçük ölçekli kantarların kapatılarak kantar sayısının
azaltılması, merkezde tesellümün arttırılması, sağlıklı fire tespiti ile bedeli ödenen, işlenen pancar
arasındaki farkın düşürülmesi amacıyla, fabrika meydanlarındaki tartma, boşaltma, silolama ve
yan ürünlerin verilmesinde kolaylık sağlanması için takviye ve modernizasyon yatırımlarının
yapıldığı projeye 2012 yılında 5.075.000 TL ödenek tefriki yapılmıştır. Bu ödenekten 4.747.000
TL harcanarak % 94 gerçekleşme sağlanmıştır.
Söz konusu proje kapsamında 2012 yılı içinde fabrika merkezlerindeki boşaltma ve silolama
sistemlerini hızlandırmak, topraksız pancar alımı sağlamak üzere; Ankara ve Muş Şeker
Fabrikalarına beton yer silo sahası yapılması, Burdur Şeker Fabrikasına meydan sahası parke
kaplama tadilatı ve betonlanması ve Afyon Şeker Fabrikasına küspe kamyonları peronu yapılması
tamamlanmıştır. Afyon ve Bor Şeker Fabrikalarına birer adet, Ankara ve Ereğli Şeker
Fabrikalarına dörder adet ve Muş Şeker Fabrikasına iki adet çukursuz 60 tonluk elektronik kantar
tesisi, Elbistan Şeker Fabrikasına kameralı kontrol sistemi ve Turhal Fabrikasına bir adet trafo
tesisi kurulup hizmete sunulmuştur. Ayrıca Ağrı, Bor, Çorum ve Yozgat Şeker Fabrikaları için
birer adet 60 tonluk tek platformlu pancar boşaltma ve temizleme makinesi imalatı ile Elbistan
Fabrikasının bir adet pancar boşaltma ve temizleme makinesinin tadilatı tamamlanmıştır.
2012 A 02 02 30 numaralı İdame, Yenileme ve Tamamlama Projesi:
2012 yılı Türkşeker Tarım Sektörü Yatırımları 2012 A 02 02 30 numaralı İdame Yenileme ve
Tamamlama Projesi için 1.000.000 TL ödenek tefrik edilmiştir. Bu ödenekten 981.000 TL
harcanarak % 98 gerçekleşme sağlanmıştır.
Söz konusu projenin Makine-Teçhizat alt bölümünde, 4 kantara 60 tonluk çukursuz elektronik
kantar tesisi nakliye ve montajı yapılmış ayrıca mekanik olan 2 kantar tesisi elektro mekaniğe
dönüştürülmüştür. Bir kantarımıza enerji nakil hattı ve trafo tesisi yaptırılmış ve Şeker
Enstitüsüne bir adet Betaliser Analiz sistemi alınmıştır. Üç bölgemizde kalorifer kazanı
yenilenmesi ve 1 bölgemizde de kalorifer kazanının doğalgaza dönüştürülmesi işlemi yapılmıştır.
36
Bu bölümdeki 653.000 TL ödeneğin 646.000 TL’si kullanılmış olup gerçekleşme oranı % 99
olmuştur.
İnşaat alt bölümünde ise 1 kantarda silo kaldırımı tadilatı, 4 kantarda 60 tonluk çukursuz
kantar temeli yaptırılmış ayrıca 14 adet bölge şefliği ofis ve lojmanları ile 3 adet kantarın kapı ve
pencereleri PVC ile yenilenmiştir. Bu bölümündeki 347.000 TL ödeneğin, 335.000 TL’sı
harcanmıştır. Gerçekleşme oranı % 97 olmuştur.
3.7.2. TARIMSAL TESİSLER
Şirketimiz 31/12/2012 tarihi itibariyle 132 Ziraat Bölge Şefliği ve 251 kantar (2 adedi kiralık)
ile faaliyetlerini sürdürmektedir. Ziraat Bölge Şefliklerimizin bedeli ödenen pancar miktarlarına
göre sınıflandırılması Tablo 4’te, kantarlarımızın bedeli ödenen pancar miktarlarına göre
sınıflandırılması ise Tablo 5’te verilmiştir.
37
38
5,21
4,62
2,19
183,43
98,25
28,55
54,06
2,57
3-TOHUM BEDELİ
4-MÜCADELE İLACI
5-MİBZER KİRASI
6-İŞGÜCÜ TOPLAMI
a)Çapa Tekleme
b)Sulama
c)Hasat
d)Diğer (Ek.,Mü.,Güb.,Yan Ürün.)
42,44
8,53
e)Hasat
f)Diğer (Müc.,Güb.,Yan Ürün.)
639,68
126,49
6,44
10,32
1,69
8,39
10,63
1,65
1,78
9,67
33,81
0,51
10,69
5,65
19,43
36,27
0,43
0,91
1,03
16,75
20,52
TL / Ton
100,00
5,09
8,16
1,33
6,63
8,41
1,31
1,41
7,64
26,73
0,40
8,45
4,46
15,36
28,68
0,34
0,72
0,81
13,24
16,22
Toplam
Masraftaki
% Payı
237,09
2,10
5,75
22,58
18,47
7,19
0,00
9,11
41,19
98,54
4,51
4,04
3,78
0,00
12,34
3,05
23,80
40,94
50,58
TL / da
705,62
6,25
17,11
67,20
54,97
21,40
0,00
27,11
122,59
293,27
13,42
12,02
11,25
0,00
36,72
9,07
70,83
121,84
150,52
TL / Ton
BUĞDAY
100,00
0,89
2,43
9,52
7,79
3,03
0,00
3,84
17,37
41,56
1,90
1,70
1,59
0,00
5,20
1,29
10,04
17,27
21,33
Toplam
Masraftaki
% Payı
Not: 1 Ton'a isabet eden masrafların hesaplanmasında; maliyet etütlerindeki verim değerleri (Şeker Pancarı : 5 057 kg/da, Buğday: 336 kg/da, Ayçiçeği: 255 kg/da) kullanılmıştır.
GENEL TOPLAM
32,59
53,77
d)Sulama
9-DİĞER (Su bedeli vb.)
8,36
c)Çapa Tekleme
52,21
8,99
b)Ekim
8-NAKLİYE BEDELİ
48,88
a)Tarla Hazırlığı
170,97
84,70
2-GÜBRE BEDELİ
7-ÇEKİ GÜCÜ TOPLAMI
103,76
TL / da
1-TARLA KİRASI
MASRAF UNSURLARI
ŞEKER PANCARI
306,84
12,79
4,25
12,97
13,29
5,29
16,57
8,22
56,11
112,45
0,58
0,36
3,79
15,63
20,36
8,48
17,20
36,31
95,00
TL / da
1.203,29
50,16
16,67
50,86
52,12
20,75
64,98
32,24
220,04
440,98
2,27
1,41
14,86
61,29
79,84
33,25
67,45
142,39
372,55
TL / Ton
AYÇİÇEĞİ
TABLO : 1 - ŞEKER PANCARI, BUĞDAY ve AYÇİÇEĞİ'NE AİT ÇİFTÇİ MASRAFLARI
( 2012 YILI )
100,00
4,17
1,39
4,23
4,33
1,72
5,40
2,68
18,29
36,65
0,19
0,12
1,24
5,09
6,64
2,76
5,61
11,83
30,96
Toplam
Masraftaki
% Payı
39
Şeker Pancarı
Anason
Arpa (Genel)
Arpa (Sulu)
Arpa (Susuz)
Ayçiçeği
Buğday (Genel)
Buğday (Sulu)
Buğday (Susuz)
Çeltik
Çer.Ayçiçeği
Domates
K.Fasulye
Haşhaş
Havuç
Karpuz
Kavun
Mısır
Silajlık Mısır
Ot
Pamuk
Patates
Sarımsak
Soğan
Taze Fasulye
Tur.Hıyar
Tütün
Nohut
Tohumluk Mısır
Yonca
ÜRÜN
ADI
ETÜT
SAYISI
130
1
20
5
15
5
59
25
34
7
2
3
2
4
2
1
2
5
3
1
2
10
1
6
1
1
2
1
1
1
TOPLAM
ÜRETİM
MASRAFLARI
( TL / da )
[1]
639,68
433,80
188,39
198,53
183,91
306,84
237,09
266,46
221,08
784,16
311,85
1.851,38
424,48
531,92
1.140,50
506,50
362,53
486,80
483,60
90,00
621,35
959,70
2.207,10
1.072,54
1.304,89
1.936,92
1.036,43
227,88
447,90
249,70
VERİM
( ton / da )
[2]
5,057
0,105
0,260
0,324
0,250
0,255
0,336
0,379
0,302
0,742
0,200
7,567
0,235
0,100
4,600
5,000
1,940
1,055
4,750
0,300
0,450
3,286
0,750
3,958
1,700
2,600
0,150
0,080
0,300
0,550
MALİYET
( TL / ton )
[3] = [1] / [2]
126,49
4.131,43
724,58
612,75
735,64
1.203,29
705,63
703,06
732,05
1.056,82
1.559,25
244,66
1.806,30
5.319,20
247,93
101,30
186,87
461,42
101,81
300,00
1.380,78
292,06
2.942,80
270,98
767,58
744,97
6.909,53
2.848,50
1.493,00
454,00
ÜRÜN
FİYATI
( TL / ton )
[4]
144,03
6.000,00
594,00
608,00
587,00
1.540,00
642,00
649,00
636,00
1.095,00
2.400,00
365,00
3.750,00
2.758,00
425,00
250,00
185,00
570,00
135,00
600,00
1.760,00
340,00
4.000,00
376,00
1.000,00
900,00
11.750,00
3.500,00
2.380,00
1.000,00
NET GELİR
( TL / ton )
( TL / da )
[5] = [4] - [3]
[6] =( [2]*[4] )-[1]
17,54
88,68
1.868,57
196,20
-130,58
-33,95
-4,75
-1,54
-148,64
-37,16
336,71
85,86
-63,63
-21,38
-54,06
-20,49
-96,05
-29,01
38,18
28,33
840,75
168,15
120,34
910,58
1.943,70
456,77
-2.561,20
-256,12
177,07
814,50
148,70
743,50
-1,87
-3,63
108,58
114,55
33,19
157,65
300,00
90,00
379,22
170,65
47,94
157,54
1.057,20
792,90
105,02
415,67
232,42
395,11
155,03
403,08
4.840,47
726,07
651,50
52,12
887,00
266,10
546,00
300,30
TABLO : 2 - FABRİKALAR İTİBARİYLE ŞEKER PANCARI ve RAKİP ÜRÜNLERE AİT BİLGİLER
( 2012 YILI )
40
ORTALAMA
FABRİKA
ADI
AFYON
AĞRI
ALPULLU
ANKARA
BOR
BURDUR
ÇARŞAMBA
ÇORUM
ELAZIĞ
ELBİSTAN
ERCİŞ
EREĞLİ
ERZİNCAN
ERZURUM
ESKİŞEHİR
ILGIN
KARS
KASTAMONU
KIRŞEHİR
MALATYA
MUŞ
SUSURLUK
TURHAL
UŞAK
YOZGAT
130
ETÜT
SAYISI
7
3
6
7
4
8
1
7
2
4
4
3
4
6
8
5
3
6
5
6
4
8
9
4
6
639,68
ÇİFTÇİ
MASRAFLARI
TOPLAMI
(TL/da)
[1]
730,35
432,33
717,66
615,16
717,89
637,04
520,94
666,60
688,57
626,32
491,23
642,03
599,73
521,60
670,23
704,43
612,65
570,54
678,61
551,58
517,83
874,32
606,00
647,90
607,14
5,057
FİRESİZ
PANCAR
VERİMİ
(ton/da)
[2]
5,299
3,045
4,233
5,803
5,359
5,037
3,063
4,538
4,623
4,799
3,555
6,051
4,504
3,287
5,901
5,778
3,144
3,837
6,404
4,411
3,501
5,981
4,063
4,351
5,096
17,07
DİGESTİON
%
[3]
18,18
16,65
14,34
16,59
16,57
17,04
16,64
16,65
15,19
15,56
17,29
16,94
16,45
18,37
17,57
17,35
18,53
16,89
17,40
15,43
16,87
13,91
17,36
17,53
17,03
144,03
ŞEKER
PANCARI
FİYATI
(TL/ton)
[4]
153,39
140,48
120,99
139,98
139,81
143,78
140,40
140,48
128,17
131,29
145,88
142,93
138,80
155,00
148,25
146,39
156,35
142,51
146,81
130,19
142,34
117,37
146,48
147,91
143,69
728,37
BRÜT
GELİR
(TL/da)
[5] = [4] * [2]
812,86
427,74
512,20
812,32
749,20
724,25
430,02
637,52
592,55
630,01
518,66
864,81
625,11
509,51
874,82
845,89
491,61
546,78
940,18
574,32
498,36
701,95
595,07
643,54
732,18
(Düzeltilmiş Maliyet Etütlerine Göre)
88,70
17,54
NET GELİR
(TL/da)
(TL/Ton)
[6] = [5] - [1]
[7] = ([6] / [2])
82,51
15,57
-4,59
-1,51
-205,46
-48,53
197,16
33,97
31,31
5,84
87,20
17,31
-90,92
-29,69
-29,08
-6,41
-96,02
-20,77
3,69
0,77
27,42
7,71
222,77
36,82
25,39
5,64
-12,10
-3,68
204,59
34,67
141,46
24,48
-121,04
-38,49
-23,76
-6,19
261,57
40,84
22,74
5,16
-19,47
-5,56
-172,37
-28,82
-10,93
-2,69
-4,36
-1,00
125,04
24,54
TABLO : 3 - 2012 YILI ŞEKER PANCARI ÇİFTÇİ MASRAFLARI ve NET GELİRLERİ TABLOSU
3
KULLAN.
İŞÇİ
SAYISI
(Adet/da)
4
5
6
5
1
2
6
4
5
4
4
2
5
4
3
2
4
3
2
4
4
5
5
5
6
41
1
1.725
1
1
Erzurum
11.408
2
0,55
14
10,77
1,18
99.596
9,23
2,20
185.197
18.881
12.886
14.844
NOT: Çarşamba Merkez Bölge ile Boyabat Bölgesi pancar ekiminden vazgeçmişlerdir.
13,08
46.116
6.553
12
%
17
1
1
1
TOPLAM
4.035
5.054
1
1
1
Yozgat
Uşak
Turhal
5.828
4.037
10,00
13
1
3
3,87
326.432
22.356
72.692
13,85
18
2
1
2
1
1
8,58
722.957
80.960
47.657
66.982
43.772
45.125
77.301
1
1
20,77
27
1
4
1
4
20.492
2
2
1
18.928
1
26.490
49.568
Susurluk
1
19.233
1
1
1
1
Muş
13.255
1
17.859
15.537
41.685
36.388
2
2
9.351
1
1
1
1
2
3.105
1
8.799
26.777
28.171
2
1
1.477
1
1
1
27.129
4
1
2
2
Malatya
1
Kastamonu
2.392
2.734
6.109
28.933
13.910
12.778
1
76.278
30.266
81.357
45.618
22,64
1.908.123
98.569
261.573
97.246
120.975
141.330
63.170
52.415
118.578
99.649
98.135
123.446
263.852
92.090
124.280
152.815
50001-100000 Ton
Toplam
Adet
Üretim
Kırşehir
2
Kars
Ilgın
Eskişehir
1
Erzincan
1
2
Erciş
4.105
1
Ereğli
1
17.531
Elbistan
2
Elazığ
Çorum
Çarşamba
28.339
29.891
1
1
1
2
6.237
21.801
Burdur
1
5.094
21.613
1
30001-50000 Ton
Toplam
Adet
Üretim
Bor
Ankara
1
3
1
4.444
3
12.234
1
22.294
20001-30000 Ton
Toplam
Adet
Üretim
Alpullu
10001-20000 Ton
Toplam
Adet
Üretim
Ağrı
5001-10000 Ton
Toplam
Adet
Üretim
1
0001-5000 Ton
Toplam
Adet
Üretim
Afyon
Fabrika
Adı
22,31
29
2
1
1
3
5
4
3
2
1
1
2
1
3
60,98
5.138.371
272.880
111.049
157.676
475.775
987.413
670.665
822.868
332.795
176.530
121.558
244.922
281.848
482.392
100001 ve üzeri Ton
Toplam
Adet
Üretim
TABLO : 4 - BÖLGELERİN BEDELİ ÖDENEN PANCAR MİKTARINA GÖRE SINIFLANDIRILMASI (2012)
100,00
130
6
4
9
8
4
6
5
6
3
5
8
6
4
3
4
4
2
7
1
8
4
7
6
3
7
Adet
100,00
8.426.792
395.077
156.814
458.200
92.708
302.731
156.263
617.105
158.848
20.251
987.413
826.871
195.216
151.548
822.868
153.845
374.876
49.166
356.044
1.725
490.027
367.278
523.613
33.847
31.339
703.119
Üretim
Toplam
42
8
1
687
2.242
113.202
23.153
Üretim
Toplam
2
1
2
Adet
2
1.247
5,28
0,08
17,07
1,26
105.922
3.778
13.328
5.524
14.340
6.255
14,23
35
1
6
2
2,99
252.321
7.174
43.093
17.960
5.614
18,29
45
4
2
6
4
1
2
1
1
1
7
1
8,00
673.927
62.980
33.700
88.069
59.161
10.841
28.380
17.859
18.992
17.918
108.881
19.994
1
4
1
2
3
13,01
32
1
2
Not:1- Akyumak, Boyabat, Yenice, Bafra, Çetinkaya ve Çarşamba Merkez Fabrika Kantarında 2012 yılında taahhüt alınmamıştır.
Not:2- Gökçeağaç Kantarı 31.05.2012 tarihinde kapatılmış olmasına rağmen kantarda pancar alımı yapılmıştır.
%
42
TOPLAM
7.085
1
Yozgat
13
2
5
Uşak
Susurluk
Turhal
6
Muş
1
16.029
21.538
21.870
6.109
1
1
2
2
Malatya
4.391
2
3
3
1
17.804
1
2
5.230
1.386
4.406
6.528
4.105
11.471
25.543
12.778
14.672
Kırşehir
3
1
1.006
Kars
Kastamonu
1
Ilgın
2
3
Erzurum
Eskişehir
1
Erzincan
2
1
1
Erciş
Ereğli
2
1
Elbistan
21.758
42.063
29.218
1
3
6
4
8.424
2
Adet
Elazığ
Çorum
Çarşamba
1.175
1.868
1
Üretim
Toplam
9,61
810.035
28.568
51.816
76.126
29.883
53.024
21.989
103.508
24.432
50.146
24.193
28.171
167.369
24.456
51.070
21.801
53.483
Üretim
Toplam
20001-30000 Ton
7
1
8.950
22.416
Adet
10001-20000 Ton
1
1
9
3
Üretim
Toplam
5001-10000 Ton
Burdur
550
3.007
Adet
1001-5000 Ton
Bor
1
4
Alpullu
Ankara
3
Ağrı
588
Üretim
Afyon
Toplam
Adı
Adet
Fabrika
0001-1000 Ton
11,38
28
2
2
1
2
1
4
6
1
1
1
1
3
1
2
Adet
12,57
1.059.458
86.044
75.424
42.419
62.947
48.515
144.621
226.670
32.818
38.224
36.388
44.223
109.044
45.636
66.485
Üretim
Toplam
30001-50000 Ton
14,63
36
3
1
3
3
1
1
6
5
1
2
1
1
2
3
2
1
Adet
29,32
2.470.326
206.533
57.970
169.964
243.216
77.840
60.694
422.132
311.148
71.194
111.486
98.135
75.583
123.170
233.778
120.478
87.005
Üretim
Toplam
50001-100000 Ton
6,10
15
1
1
2
1
5
1
2
1
1
Adet
36,17
3.047.718
116.375
423.294
375.273
146.089
673.158
321.162
244.031
275.343
472.993
Üretim
Toplam
100001 ve üzeri Ton
TABLO : 5 - KANTARLARIN BEDELİ ÖDENEN PANCAR MİKTARINA GÖRE SINIFLANDIRILMASI (2012)
100,00
246
12
10
22
14
7
5
6
9
4
15
20
16
6
8
6
4
2
7
2
24
7
11
14
7
8
Adet
100,00
8.426.792
395.077
156.814
458.200
92.708
302.731
156.263
617.105
158.848
20.251
987.413
826.871
195.216
151.548
822.868
153.845
374.876
49.166
356.044
1.725
490.027
367.278
523.613
33.847
31.339
703.119
Üretim
Toplam
3.8- TOHUM İŞLEME FABRİKASI ÇALIŞMALARI
Tohum İşleme Fabrikasınca; pancar üretim iş programına uygun olarak, ihale edilmek
suretiyle temin edilen genetik monogerm ham tohumlar işlenmekte ve her türlü teknik
kontrolü, ilaçlaması ve laboratuvar analizleri yapılarak ekime hazır halde fabrikalara sevk
edilmektedir.
İşlenmiş tohumların ilaçlanması; ileri teknolojik özelliklerdeki tohum ilaçlama ünitesinde
insan sağlığı ve çevre kirliliğine meydan verilmeden hastalık, toprak altı zararlıları ve bitkinin
genç döneminde etkili olan haşerelere karşı yapılmaktadır.
1- İşlemeye Alınan Ham Tohum Miktarı (Ton)
: 404,107
2- İşlenen Tohum Miktarı (Ton)
: 321,900
3- Randıman (%)
: 79,66
4- 2012 Yılı Ortalama İşlenmiş Tohum Maliyeti (TL/kg)
: 28,95
43
4 - FABRİKALARIMIZIN İŞLETME VE TEKNOLOJİK FAALİYETLERİ
A - ŞEKER ÜRETİMİ
4.1 - KAMPANYA FAALİYETLERİMİZ
Sanayimizde bu yılki kampanya döneminde
23 fabrikada günde ortalama 101.644 ton
pancar işlenmiştir.
4.1.1 - ÜRETİM DEĞERLERİ
2012/2013 Kampanya döneminde Şirketimize ait fabrikalarda üretilen şeker miktarı,
geçen dönemlerle karşılaştırmalı olarak aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.
ŞEKER ÜRETİMİ, Ton
44
2012 kampanyasında, fabrikalarımızda 8 130 000 ton pancar işlenerek 1 169 900 ton
şeker ve 321 600 ton melas elde edilmiştir.
2012 kampanya dışı dönemde küp şeker üretimi yapılmamış olup, pancar kampanyası
içinde ise 78 ton küp şeker üretilmiştir.
2012 yılında Eskişehir Alkol Fabrikamızda, 15 334 ton melas işlenerek 5 200 000 litre
alkol üretilmiştir.
4.1.2 – 2012 KAMPANYASI ŞEKER FABRİKASI FAALİYETLERİ ÖZETİ
2012 kampanya başlama tarihleri, her yıl olduğu gibi pancar rekoltesi, pancarın
vegetasyon seyri, geçmiş yıllardaki randıman değerleri ve şeker stok durumuna bağlı
kalınarak ilgili servislerle görüş birliği içerisinde tespit edilmiştir.
Yönetim Kurulumuzun 31.05.2012 tarih ve 2 sayılı kararı ile Çarşamba ve Susurluk
Şeker Fabrikaları ekim alanlarında üretilen pancarların 2012/13 kampanya döneminde Çorum
ve Eskişehir Şeker Fabrikalarında işlenmesi kararlaştırılmıştır.
45
4.1.3 - TEKNOLOJİK DEĞERLER
Fabrikalarımıza ait son beş yıllık teknolojik sonuçlar karşılaştırmalı olarak aşağıda
gösterilmiştir.
Toplam
Melasta
Pancardaki
Kayıplar Kalan Şeker Randıman Randıman
Yıllar
Şeker Varlığı % % p.g.
% p.g.
% p.ş.g.
% p.g.
2008
16,57
0,43
1,96
14,18
85,57
2009
17,18
0,43
1,97
14,78
86,01
2010
15,61
0,46
2,05
13,10
83,96
2011
16,68
0,45
2,04
14,19
85,11
2012
16,80
0,43
1,98
14,39
85,66
2012 yılında fabrikalarımızca elde edilen teknolojik değerler aşağıda gösterilmiştir.
Toplam
Melasta
Pancardaki
Kayıplar Kalan Şeker Randıman Randıman
Fabrikalar Şeker Varlığı % % p.g.
% p.g.
% p.ş.g.
% p.g.
Afyon
17,78
0,50
1,92
15,36
86,38
Ağrı
16,07
0,27
1,62
14,18
88,20
Alpullu
13,15
0,56
2,59
10,00
76,02
Ankara
16,33
0,45
2,37
13,51
82,73
Bor
16,46
0,51
1,99
13,96
84,82
Burdur
16,66
0,50
2,04
14,12
84,73
Çarşamba
Çorum
16,85
0,39
2,10
14,36
85,24
Elazığ
14,85
0,49
2,14
12,22
82,25
Elbistan
15,40
0,37
1,97
13,06
84,83
Erciş
17,21
0,49
1,67
15,05
87,47
Ereğli
16,71
0,38
2,02
14,31
85,66
Erzincan
16,33
0,41
1,86
14,06
86,08
Erzurum
17,83
0,30
1,80
15,73
88,20
Eskişehir
16,96
0,57
2,15
14,24
83,94
Ilgın
17,10
0,35
1,95
14,80
86,57
Kars
18,05
0,60
2,02
15,43
85,48
Kastamonu
16,49
0,46
1,91
14,12
85,62
Kırşehir
17,20
0,37
1,81
15,02
87,34
Malatya
15,52
0,46
2,03
13,03
83,92
Muş
16,28
0,38
1,65
14,25
87,54
Susurluk
Turhal
16,54
0,41
1,81
14,32
86,58
Uşak
17,46
0,46
2,09
14,91
85,43
Yozgat
16,91
0,32
1,71
14,88
87,98
Ortalama
16,80
0,43
1,98
14,39
85,66
46
4.2- İŞLENEN PANCAR VE ŞEKER ÜRETİMİ
4.2.1- PANCAR İŞLEME KAPASİTESİ
23 Şeker fabrikamızın toplam pancar işleme kapasitesi 2012 kampanyasında 101.644
t/gün olarak gerçekleşmiştir. Tüm fabrikalarımız itibariyle son beş yıla ait değerler aşağıda
verilmiştir.
Pancar işleme kapasitesi
Fabrikalar
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
Toplam
Kurulu
Ton/gün
6.000
3.000
4.000
3.000
3.000
4.800
3.000
6.000
1.500
3.000
1.500
6.000
1.500
3.000
6.000
6.000
1.500
3.000
3.000
3.000
3.000
7.000
7.000
1.500
3.000
93.300
Hedef
Ton/gün
7.000
3.200
3.700
3.800
3.800
5.200
7.300
1.800
3.800
2.000
8.500
1.850
3.300
7.200
7.000
1.750
3.800
4.000
3.600
3.600
7.200
1.800
3.800
99.000
Ortalama İşlenen Pancar Miktarı, Ton/Gün
2008
6.557
3.448
3.941
3.740
4.066
5.196
2.720
6.355
1.910
4.050
2.480
8.465
2.004
3.242
7.111
6.887
1.740
3.667
3.345
3.772
3.674
6.683
7.200
1.748
3.885
107.886
47
2009
2010
6.402
7.126
3.281
3.175
3.702
3.692
3.726
3.780
4.202
3.861
4.960
5.086
2.885
2.185
6.335
7.397
1.675
1.952
4.194
4.091
2.312
2.262
8.765
7.718
1.891
1.841
3.303
3.261
7.501
7.268
7.184
7.436
1.585
1.764
3.785
3.944
3.214
3.140
3.732
3.623
3.462
3.750
6.922
5.249
7.114
7.311
1.906
1.896
3.810
3.849
107.848 106.657
2011
6.548
1.949
2.764
4.080
3.829
5.204
7.930
1.850
4.112
1.802
8.535
1.842
3.058
6.906
7.416
1.871
3.798
4.200
3.456
3.342
7.311
1.835
4.058
97.696
2012
7.229
3.341
3.135
3.890
3.944
4.740
8.101
1.867
3.857
2.186
9.133
1.828
3.257
7.106
7.749
1.716
3.631
4.405
3.666
3.718
7.607
1.820
3.718
101.644
4.2.2- KAMPANYA SÜRELERİ
Kampanyalarımız 14.09.2012 tarihinde Elbistan şeker fabrikası ile başlamış ve
26.01.2013 tarihinde Kırşehir şeker fabrikası ile bitmiştir. Kampanya faaliyetlerimiz 134 gün
sürmüştür.
Fabrikalarımızın 2012 pancar kampanyası başlangıç ve bitiş tarihleri ile rafineri
kampanyası bitiş tarihleri ve kampanya süreleri aşağıda gösterilmiştir.
Pancar Kampanyası
Fabrikalar
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
Başlangıç
Tarihi
19.09.12
17.10.12
13.10.12
21.09.12
01.10.12
04.10.12
02.10.12
19.10.12
14.09.12
12.10.12
28.09.12
05.10.12
05.10.12
21.09.12
28.09.12
15.10.12
15.10.12
05.10.12
10.10.12
05.10.12
08.10.12
21.09.12
01.10.12
Rafineri Kamp.
Bitiş
Tarihi
02.01.13
09.11.12
22.10.12
21.01.13
30.12.12
12.01.13
08.12.12
13.11.12
11.12.12
10.12.12
27.12.12
22.12.12
26.11.12
22.01.13
21.01.13
29.10.12
26.11.12
24.01.13
25.11.12
02.12.12
05.12.12
13.12.12
01.01.13
Bitiş
Tarihi
04.01.13
11.11.12
24.10.12
23.01.13
01.01.13
15.01.13
11.12.12
15.11.12
14.12.12
11.12.12
29.12.12
24.12.12
28.11.12
24.01.13
24.01.13
31.10.12
28.11.12
26.01.13
27.11.12
05.12.12
07.12.12
15.12.12
04.01.13
48
Kampanya Süresi
(gün)
Pancar
Kamp.
105,00
22,75
9,25
122,25
90,00
100,00
67,67
25,50
88,67
59,00
90,00
78,00
52,50
123,00
115,50
13,75
42,25
110,75
45,75
58,50
58,50
83,50
92,25
Toplam
Raf. Dahil
107,00
25,25
11,25
124,00
92,00
103,00
70,00
27,00
91,00
60,50
92,00
80,00
54,00
125,00
118,00
15,75
44,25
113,00
48,00
61,00
60,50
85,00
95,00
4.2.3- İŞLENEN PANCAR VE ÜRETİLEN TOPLAM ŞEKER
Son beş yılda fabrikalarımızda kampanyada üretilen kristal, küp, rafine ve ihraç şeker
miktarları aşağıda gösterilmiştir.
Üretilen Şeker, Ton
Yıllar
2008
2009
2010
2011
2012
Kristal
1.160.167,0
1.369.386,0
1.259.650,0
1.214.500,0
1.169.822,0
Küp
533,0
287,0
78,0
Rafine
-
İhraç
-
Toplam
1.160.700,0
1.369.673,0
1.259.650,0
1.214.500,0
1.169.900,0
2012 kampanyasında fabrikalar itibariyle dağılım aşağıdadır.
İşlenen Pancar
Fabrikalar
(Ton)
Afyon
759.000
Ağrı
76.000
Alpullu
29.000
Ankara
475.500
Bor
355.000
Burdur
474.000
Çarşamba
Çorum
548.200
Elazığ
47.600
Elbistan
342.000
Erciş
129.000
Ereğli
822.000
Erzincan
142.600
Erzurum
171.000
Eskişehir
874.000
Ilgın
895.000
Kars
23.600
Kastamonu
153.400
Kırşehir
487.900
Malatya
167.700
Muş
217.500
Susurluk
Turhal
445.000
Uşak
152.000
Yozgat
343.000
Toplam
8.130.000
Üretilen Şeker, Ton
Kristal
116.560,0
10.775,0
2.900,0
64.220,0
49.550,0
66.906,0
78.735,0
5.815,0
44.670,0
19.415,0
117.630,0
20.050,0
26.817,0
124.420,0
132.500,0
3.641,5
21.664,0
73.273,5
21.850,0
31.000,0
63.720,0
22.670,0
51.040,0
1.169.822,0
Küp
78,0
-
49
Rafine
İhraç
-
-
Toplam
116.560,0
10.775,0
2.900,0
64.220,0
49.550,0
66.906,0
78.735,0
5.815,0
44.670,0
19.415,0
117.630,0
20.050,0
26.895,0
124.420,0
132.500,0
3.641,5
21.664,0
73.273,5
21.850,0
31.000,0
63.720,0
22.670,0
51.040,0
1.169.900,0
4.2.3.1- İŞLENEN PANCAR
Son beş yılda fabrikalarımızda işlenen pancar miktarları mukayeseli olarak aşağıda
gösterilmiştir.
İşlenen Pancar, Ton
Fabrikalar
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
Toplam
2008
647.000
150.000
166.500
336.600
310.000
417.000
137.800
384.500
112.200
202.500
109.100
1.061.000
163.000
201.000
707.500
867.800
54.800
224.600
332.000
205.600
237.000
274.000
505.800
140.700
237.000
8.185.000
2009
701.000
122.500
152.700
421.000
385.500
434.000
95.200
448.200
71.200
216.000
138.700
1.238.000
182.000
197.100
992.000
1.012.900
21.000
282.000
421.000
248.200
271.800
266.500
546.000
121.000
284.500
9.270.000
2010
734.000
163.500
108.000
404.500
374.500
534.000
82.300
646.000
89.800
360.000
194.500
1.057.300
211.700
275.000
765.000
818.000
36.600
331.300
414.500
288.000
312.500
248.000
647.000
172.500
344.500
9.613.000
50
2011
615.500
137.400
60.800
434.500
365.000
538.600
567.000
88.200
381.000
100.000
917.500
192.500
237.000
842.500
862.100
47.400
226.000
365.400
216.000
244.000
605.000
189.000
324.600
8.557.000
2012
759.000
76.000
29.000
475.500
355.000
474.000
548.200
47.600
342.000
129.000
822.000
142.600
171.000
874.000
895.000
23.600
153.400
487.900
167.700
217.500
445.000
152.000
343.000
8.130.000
4.2.3.2- ÜRETİLEN TOPLAM ŞEKER
Son beş yılda fabrikalarımızda üretilen toplam şeker miktarları aşağıda gösterilmiştir.
Şeker Üretimi, Ton
Fabrikalar
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
Toplam
2008
98.000
19.329
21.900
45.250
42.430
63.254
14.330
57.625
14.730
27.820
16.340
151.360
23.946
32.600
103.680
127.483
7.470
31.348
48.525
25.060
35.400
27.510
67.660
20.650
37.000
1.160.700
2009
110.000
16.233
16.465
62.550
55.750
64.835
11.176
69.050
8.870
31.313
21.485
183.570
28.275
32.434
152.724
156.100
3.363
42.900
59.870
32.600
39.900
27.070
80.500
17.950
44.690
1.369.673
2010
105.125
20.175
10.550
49.130
49.550
73.100
6.895
88.000
10.970
46.664
28.570
138.681
28.310
41.905
95.910
114.200
5.600
39.160
55.500
31.950
43.000
18.710
86.230
24.020
47.745
1.259.650
51
2011
92.936
18.543
6.711
58.030
50.180
77.630
80.230
11.730
51.888
14.000
129.800
28.115
37.595
113.650
126.198
7.534
32.274
53.400
26.080
33.510
87.050
28.200
49.216
1.214.500
2012
116.560
10.775
2.900
64.220
49.550
66.906
78.735
5.815
44.670
19.415
117.630
20.050
26.895
124.420
132.500
3.641,5
21.664
73.273,5
21.850
31.000
63.720
22.670
51.040
1.169.900
4.2.4 - KÜP ŞEKER
Piyasanın talebi doğrultusunda kristal şekerden küp şeker üretimi yapılmakta olup
2012 yılında kampanya içinde 78 ton küp şeker üretilmiştir.
Son beş yılda üretilen, toplam küp şeker miktarları aşağıda gösterilmiştir.
Yıllar
2008
2009
2010
2011
2012
Pancar
Kampanyasında
533,0
287,0
78,0
Küp Şeker Üretimi, Ton
Pancar Kampanyası
Dışında
1.703,0
761,8
261,0
410,0
-
Toplam
2.236,0
1.048,8
261,0
410,0
78,0
2012 yılında Erzurum Şeker Fabrikasında üretilen küp şeker miktarı aşağıdadır.
Fabrikalar
Erzurum
Toplam
Küp Şeker Üretimi, Ton
Pancar
Pancar Kampanyası
Kampanyasında
Dışında
78,0
78,0
-
52
Toplam
78,0
78,0
4.3 - YAN ÜRÜNLER
4.3.1- MELAS
Son beş yılda fabrikalarımızda üretilen melas miktarları mukayeseli olarak aşağıda
gösterilmiştir.
Melas Üretimi, Ton
Fabrikalar
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
Toplam
2008
25.684
6.012
6.526
15.520
11.500
17.854
6.360
15.416
5.050
7.374
3.630
39.798
5.579
7.740
26.956
31.115
2.141
9.228
13.585
8.244
9.400
13.020
19.672
6.030
8.066
321.500
2009
29.980
4.822
6.619
17.720
14.673
17.248
3.974
19.038
3.130
7.784
4.510
50.352
6.090
6.550
37.170
34.163
893
10.302
18.560
9.658
12.368
13.280
22.495
4.345
9.986
365.710
2010
28.335
7.394
4.532
17.740
15.320
22.225
4.136
27.490
3.860
13.860
6.370
47.568
7.384
9.078
31.954
31.900
1.470
13.140
18.480
12.166
13.032
12.340
24.700
6.790
12.986
394.250
53
2011
24.110
6.679
3.020
20.000
15.739
22.830
23.242
3.634
15.004
3.400
39.550
7.290
8.270
36.855
34.260
1.983
7.817
14.800
8.985
11.010
23.200
7.700
10.222
349.600
2012
29.100
2.464
1.502
22.500
14.100
19.333
23.000
2.042
13.442
4.310
33.140
5.314
6.164
37.610
34.902
952
5.851
17.689
6.806
7.178
16.130
6.340
11.731
321.600
B - DİĞER ÜRETİMLER
2012 yılında alkol fabrikalarımızda toplam 5.200.000 litre alkol üretilmiştir.
4.4 - ALKOL ÜRETİMİ
Son beş yılda işlenen melas ve üretilen alkolün cins ve miktarları aşağıda
gösterilmiştir.
Üretilen Alkol (x 1000 Litre)
Yıllar
2008
2009
2010
2011
2012
İşlenen Melas
(%50P) Ton
20.930
13.266
20.924
16.086
15.334
Ham
-
Saf
6.560
4.200
6.560
5.190
5.200
Toplam
6.560
4.200
6.560
5.190
5.200
(x 1000 kg)
Kons. Potasyum Bioetanol
Füzel, lt Şlempe Sülfat (x 1000 Litre)
2.400
7.497
160
5.900
8.900
1.420
6.710
1.500
8.500
-
2012 yılında alkol fabrikalarımızda işlenen melas ve üretilen alkolün cins ve miktarları
aşağıdadır.
Üretilen Alkol (x 1000 Litre)
İşlenen Melas
Fabrikalar (%50P) Ton
Erzurum
Eskişehir
15.334
Malatya
Turhal
Toplam
Ham
-
15.334
-
(x 1000 kg)
Kons. Potasyum Bioetanol
Saf
Toplam Füzel, lt Şlempe
Sülfat (x 1000 Litre)
5.200
5.200
1.500
8.500
5.200
5.200
1.500
8.500
-
-
4.5 - YAKIT DURUMU
Fabrika yakıt ihtiyaçları, güncel işlenecek pancar miktarları ve asgari stok dikkate
alınarak siparişe bağlanan tahsislerde mümkün olan revizeler yapılmak suretiyle
karşılanmıştır. Fabrikalarımızın pancar kampanyasındaki
gösterilmiştir.
54
yakıt
tüketimleri
aşağıda
TOPLAM YAKIT ( 7000 kCal/kg, Fireli ) ( ŞEKER FABRİKASI İÇİN )
YAKIT TÜKETİMİ ( Ton )
Ort.
Fabrikalar 2008 2009 2010 2011 2012
3Yıl
Afyon
33.168 39.745 35.211 30.668 37.300 34.637
Ağrı
6.584 5.389 7.261 8.087 3.852 6.875
Alpullu
8.120 7.594 4.714 3.370 1.701 3.859
Ankara
13.040 16.388 15.753 16.869 18.520 17.123
Bor
12.998 16.147 17.068 19.674 15.975 17.583
Burdur
20.079 21.694 25.420 27.558 21.366 24.922
Çarşamba
7.379 5.306 4.932
4.932
Çorum
15.177 17.238 22.765 18.682 17.683 19.869
Elazığ
5.280 3.382 3.934 4.001 2.184 3.591
Elbistan
9.672 10.255 17.036 18.746 18.420 18.075
Erciş
3.741 5.161 7.552 4.003 4.964 5.925
Ereğli
57.107 59.286 65.219 31.409 27.068 42.915
Erzıncan
6.446 7.492 8.637 8.322 5.888 7.809
Erzurum
9.840 9.895 13.453 12.807 8.665 12.030
Eskişehir
28.644 38.696 30.280 35.255 33.334 33.045
Ilgın
44.411 50.436 40.687 36.435 34.290 37.040
Kars
2.496
947 1.635 2.346 1.182 1.849
Kastamonu 10.487 11.966 14.460 9.140 6.921 11.141
Kırşehir
17.579 19.816 20.732 13.515 15.627 16.687
Malatya
8.410 10.133 11.796 9.020 6.776 9.650
Muş
8.937 10.477 11.215 9.568 7.773 9.729
Susurluk
11.530 11.779 13.353
13.353
Turhal
24.416 23.958 28.225 26.566 19.951 25.464
Uşak
6.360 4.898 7.356 9.251 6.826 7.897
Yozgat
10.426 12.529 16.316 14.076 15.406 15.289
Toplam 382.327 420.608 445.010 369.369 331.672 401.288
55
YAKIT TÜKETİMİ (% pg) Ort.
2008
5,13
4,39
4,88
3,87
4,19
4,82
5,35
3,95
4,71
4,78
3,43
5,38
3,95
4,90
4,05
5,12
4,55
4,67
5,29
4,09
3,77
4,21
4,83
4,52
4,40
4,67
2009
5,67
4,40
4,97
3,89
4,19
5,00
5,57
3,85
4,75
4,75
3,72
4,79
4,12
5,02
3,90
4,98
4,51
4,24
4,71
4,08
3,85
4,42
4,39
4,05
4,40
4,54
2010
4,80
4,44
4,36
3,89
4,56
4,76
5,99
3,52
4,38
4,73
3,88
6,17
4,08
4,89
3,96
4,97
4,47
4,36
5,00
4,10
3,59
5,38
4,36
4,26
4,74
4,63
2011
4,98
5,89
5,54
3,88
5,39
5,12
3,29
4,54
4,92
4,00
3,42
4,32
5,40
4,18
4,23
4,95
4,04
3,70
4,18
3,92
4,39
4,89
4,34
4,32
2012
4,91
5,07
5,87
3,89
4,50
4,51
3,23
4,59
5,39
3,85
3,29
4,13
5,07
3,81
3,83
5,01
4,51
3,20
4,04
3,57
4,48
4,49
4,49
4,08
3Yıl
4,89
5,09
4,95
3,89
4,82
4,81
5,99
3,36
4,49
5,00
3,90
4,42
4,18
5,11
3,98
4,33
4,80
4,29
3,93
4,11
3,69
5,38
4,40
4,56
4,53
4,36
C- BAKIM ONARIM VE ENERJİ FAALİYETLERİ
Şeker Fabrikalarımızın Bakım-Onarım faaliyetleri ile Enerji Üretim ve Tüketim
Faaliyetleri uygun politika ve stratejiler belirlenerek yürütülmüştür. Pancar işleme kampanya
döneminde fabrikalarımız günlük takip edilerek meydana gelen arızaların giderilmesinde,
gerekli önlemler alınmış, uygun çözümler üretilmiş ve meydana gelebilecek muhtemel
arızalara ışık tutması açısından bu arızaların istatistikleri de tutularak gerekli değerlendirmeler
yapılmıştır.
Pancar
İşleme
Kampanyası
içerisinde
ve
revizyon
döneminde,
Şeker
Fabrikalarımızdan, öncelikle arıza nedeniyle uzun duruşları olan fabrikalar olmak üzere
ziyaret edilerek, problemler yerinde tespit edilip, gerekli çözümler üretilmiştir.
Fabrikalarımızın 2012 yılı bakım onarım masrafları(makine ve tesisler), 2012/2013
pancar işleme kampanyasındaki buhar, elektrik, yakıt sarfiyatlarının % pancara ve şekere göre
değerlendirmeleri Ek-1, Ek-2, Ek-3, Ek-4 ve Ek-5’de sunulmuştur.
A- BAKIM ONARIM FAALİYETLERİ
● 2012/2013 Pancar İşleme Kampanyasında fabrikalarımızın kritik ünitelerinden olan;
buhar kazanlarına ait işletme raporları, buhar türbinlerine ait işletme değerlendirme
formları, aylık enerji tüketim listeleri ve arıza bildirim formları kampanya süresince
takip edilmiş ve istatistikleri tutulmuştur. Ayrıca, fabrikalarımızdan gelen kesikli
santrifüj sepetleri kontrol föyleri (Föy1 – Föy2) gerekli değerlendirmeye tabi
tutulmaktadır.
● Fabrikalarımızın revizyon dönemlerine ait revizyon yüzdeleri aylara göre takip
edilerek hedeflenen tarihteki pancar işleme kampanyasına sorunsuz girmeleri için
gerekli olan destek ve yönlendirmeler yapılmaktadır.
● Fabrikalarımızın ihtiyaç duydukları malzemelerin dahili ve harici siparişlerinin
takibi, kontrol ve değerlendirilmesi yapılarak sipariş edilmesine karar verilen
malzemelerin teknik şartnameleri güncellenerek ihale yolu ile temin edilmiştir. Teknik
şartnameye uygunluğu belirlenerek satın alınan ve merkez ambarına teslim edilen
malzemelerin gerekli muayene ve kontrolleri yapılarak kabul gören malzemeler
fabrikalarımıza dağıtılmıştır.
● Ayrıca Şeker Fabrikalarımızın Makine Fabrikalarımıza yapmış olduğu siparişler
incelenmiş, uygun görülenlerin Makine İmalat Dairesi Başkanlığı vasıtasıyla ilgili
Makine Fabrikalarına siparişleri yapılmıştır.
56
● Bazı fabrikalarımızda kullanma yeri olup, ihtiyaç fazlası olarak bulunan
malzemelerin, ihtiyaç duyulan diğer fabrikalarımızda değerlendirilmesi sağlanmıştır.
(Dişli kutusu, pompa, tesis yedekleri, elektrik motoru ve bunlara ait parçalar v.s.)
● Genel Müdürlük binamızda bulunan; dizel jeneratör grubunun, telefon santralinin,
kalorifer kazanları yakma sistemlerinin, asansörlerin, kamera güvenlik sisteminin, kart
basma ve personel geçiş turnikelerinin, faks cihazlarının, fotokopi makinelerinin,
klimaların, bariyer ve kesintisiz güç kaynaklarının periyodik bakımları ile arıza
durumundaki
bakım-onarımları,
kalite
sistem
prosedürüne
uygun
olarak
gerçekleştirilmiştir.
● Titreşim analizi ölçüm cihazı ve grafik analizi programı bulunan bazı
fabrikalarımızda ve Başkanlığımız bünyesinde, geleneksel periyodik bakımın yanı sıra
planlı bakım çalışmalarının bir kolu olan kestirimci bakım tekniği uygulanmaktadır.
Başkanlığımız teknik elemanları tarafından, 2012–2013 kampanyasında Afyon,
Ankara, Bor, Burdur, Çorum, Elazığ, Elbistan, Erciş, Ereğli, Erzincan, Erzurum, Ilgın,
Kırşehir, Malatya, Muş ve Yozgat Şeker Fabrikalarının kritik ünitelerinde (Turbo generatör
grupları, buhar kazanı baca aspiratörleri, taze hava vantilatörleri, difüzyon dişli kutuları v.b.)
titreşim ölçümleri yapılmıştır. Değerlendirme raporları ilgili fabrikalarına gönderilmekte ve
analiz raporları doğrultusunda gerekli bakım-onarım çalışmaları yapılmaktadır.
Termal kamera ile elektrik dağıtım hatlarında, elektrik panolarında, elektrik bağlantı
devreleri ve şalterlerde, buhar kazanlarında, izolasyonlu buhar dağıtım hatlarında vb. ısı
yığılması olan noktaların tespiti ile nedenlerinin araştırılması çalışmaları 2004-2005
kampanyasında başlanmış olup, 2012–2013 kampanyasında da devam edilmiştir.
B- ENERJİ FAALİYETLERİ
x Burdur Şeker Fabrikasına 2011’de montajı yapılan Siemens marka T-5982 no’lu
6,3 kV – 4800 kW gücündeki turbo generatör grubu 2011-2012 kampanya döneminde
devreye alınmıştır. Kurulu gücün değişmesi sebebiyle de EPDK’ya lisans tadili müracaatı
yapılması gerekmiştir.
Ancak müracaat için gerekli olan projelerin ve ÇED raporunun
gecikmesi nedeniyle, EPDK’ya lisans tadili başvurusu 3 Ağustos 2012 tarihinde
yapılabilmiştir. Ayrıca bu süreçte buhar kazanlarındaki yakıt sisteminde doğalgaza geçilmesi
sebebiyle değişiklik olmuş, bunun üzerine 10 Ekim 2012 tarihinde bu değişikliğin de lisans
tadili başvurumuz kapsamına alınması için EPDK’ya yeniden müracaat edilmiştir. Her iki
57
başvurumuzla ilgili EPDK’nın incelemesi ve yazışmalar devam etmektedir. Lisans tadili
yapıldıktan sonra Enerji Bakanlığından proje onayı ve kabul işlemlerinin yapılması
gerekmekte olup, Enerji Bakanlığı ve EPDK nezdindeki işlemler, Proje ve Yeni Tesisler
Başkanlığı ile Başkanlığımız tarafından takip edilmektedir.
x 2011 yılı içinde kazan yakıt sistemi Linyit-Fuel Oil’den Doğalgaz-Fuel Oil’e
dönüştürülen ve lisans tadili için EPDK’ya müracaatını yaptığımız Ereğli ve Kırşehir Şeker
Fabrikalarımızın Otoprodüktör Lisans tadil işlemleri tamamlanmış olup, yenilenen lisanslar
fabrikalarına gönderilmiştir.
x 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’na dayanılarak hazırlanan Elektrik Piyasası
Serbest Tüketici Yönetmeliği’ne göre Serbest Tüketici kapsamına giren (2011 yılı için 30.000
kWh ve üstü elektrik tüketimi olan) ve bu vesileyle tedarikçisini seçme serbestisine sahip olan
Genel Müdürlük binamız için bir yıllık Elektrik Enerjisi Alımı ihalesi yapılmış olup, ihaleyi
kazanan firmayla 01.07.2012 tarihinden başlamak üzere bir yıllığına elektrik enerjisi alımı
sözleşmesi yapılmıştır.
Ayrıca yine serbest tüketici kapsamında olan 25 şeker fabrikamız
için de bilgi amaçlı örnek teknik şartname hazırlanmış ve fabrikalara gönderilmiştir.
Fabrikalarımız örnek şartnamede kendi teknik ve özel durumlarına göre gerekli düzenleme ve
değişiklikleri yaptıktan sonra ihaleye çıkmaya başlamışlardır.
(Not: Serbest tüketici limiti, EPDK tarafından 2012 yılı için 25.000 kWh, 2013 yılı için 5.000
kWh olarak belirlenmiştir.)
x Elbistan Şeker Fabrikasında, özellikle son birkaç kampanyada türbinlerin devreden
çıkmasına ve üretimde aksamaya neden olan generatörlerde reaktif enerji paylaşımını yapan
ikaz sisteminin yenilenmesi (Simoreg’den Digureg sistemine dönüştürülmesi) için, 2012 yılı
yatırım
programından
ödenek
çıkarılmış,
ancak
2012-2013
kampanya
dönemine
yetiştirilememiştir. Söz konusu ödenek 2013 yılına aktarılmış olup, sipariş çalışmalarımız
başlamış bulunmaktadır.
x Afyon ve Uşak Şeker Fabrikalarında geçmiş yıllara nispeten türbin generatör sargı
sıcaklıklarında yükselme olduğu görülmüş, fabrikalarıyla ve EMAF’la görüşülerek, generatör
stator ve rotorlarının revizyon döneminde EMAF’ta bakım ve temizliklerinin yapılması temin
edilmiştir. 2012-2013 kampanyasında yapılan gözlemlerde, sargı sıcaklıklarında düşüşler
olduğu tespit edilmiştir.
58
59
3,00
3,50
4,00
4,50
5,00
5,50
6,00
6,50
AFYON
AĞRI
ALPULLU
ANKARA
BOR
BURDUR
ÇARŞAMBA
ÇORUM
YAKIT TÜKETİMİ (7000 kCal/kg, %PG.)
ELAZIĞ
ELBİSTAN
ERCİŞ
EREĞLİ
ERZİNCAN
ERZURUM
ESKİŞEHİR
ILGIN
KARS
KASTAMONU
KIRŞEHİR
MALATYA
MUŞ
2010
SUSURLUK
TURHAL
2011
UŞAK
2012
EK-1
YOZGAT
60
TON(%PG)
20
25
30
35
40
45
50
55
60
AFYON
AĞRI
ALPULLU
ANKARA
BOR
BURDUR
ÇARŞAMBA
ÇORUM
ELAZIĞ
BUHAR TÜKETİMİ (%PG.)
ELBİSTAN
ERCİŞ
EREĞLİ
ERZİNCAN
ERZURUM
ESKİŞEHİR
ILGIN
KARS
KASTAMONU
KIRŞEHİR
MALATYA
MUŞ
2010
SUSURLUK
TURHAL
2011
UŞAK
2012
EK-2
YOZGAT
61
kWh(%PG)
2000
2500
3000
3500
4000
4500
5207
AFYON
AĞRI
ALPULLU
ANKARA
BOR
BURDUR
ÇARŞAMBA
ÇORUM
ELAZIĞ
ELEKTRİK TÜKETİMİ
ELBİSTAN
ERCİŞ
EREĞLİ
ERZİNCAN
ERZURUM
ESKİŞEHİR
ILGIN
KARS
KASTAMONU
KIRŞEHİR
MALATYA
MUŞ
2010
SUSURLUK
TURHAL
2011
UŞAK
2012
EK-3
YOZGAT
62
BİN TL.
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
10000
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
FABRİKALARIN BAKIM ONARIM MASRAFLARI (BİN TL.)
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
2010
Susurluk
Turhal
2011
2012
EK-4
Uşak
Yozgat
EK-5
Türbinlerin Toplam
Üretimi (kWh)
Şeker Fabrikasında
Tüketilen Toplam
Elektrik (kWh)
Toplam Yakıt
(7000kcal/kg göre ton)
% Pancara Yakıt
116560
320.000
24.088.320
23.794.992
37.300
4,91
Ağrı Şeker
26
76,0
10775
37.700
2.784.600
2.645.370
3.852
Alpullu Şeker
12
29,0
2900
13.775
1.024.500
870.825
1.701
Ankara Şeker
124
475,5
64220
232.470
14.741.690
14.325.251
18.520
Bor Şeker
92
355,0
49550
158.210
11.605.032
11.289.372
Burdur Şeker
103
474,0
66906
199.450
14.381.953
Çorum Şeker
70
548,2
78735
193.850
Elazığ Şeker
27
47,6
5815
Elbistan Şeker
91
342,0
Erciş Şeker
61
Ereğli Şeker
Erzincan Şeker
1 ton şeker için
tüketilen buhar (ton)
Üretilen Buhar (ton)
759,0
1 ton pancar için
tüketilen buhar (ton)
Üretilen Kristal Şeker
(Ton)
107
1 ton pancar için
tüketilen
elektrik(kWh)
1 ton şeker için
tüketilen
elektrik(kWh)
İşlenen Pancar
(bin ton)
Afyon Şeker
Fabrikalar
Kampanya gün
2012/2013 Pancar Kampanyasında Enerji Kullanım Oranları (Değerler teknik raporlardan alınmıştır.)
31,35
204,14
0,3481 2,2666
5,07
34,81
245,51
0,4392 3,0981
5,87
30,03
300,28
0,4276 4,2759
3,89
30,13
223,07
0,3887 2,8779
15.975
4,50
31,80
227,84
0,3752 2,6880
14.821.354
21.366
4,51
31,27
221,53
0,3952 2,7997
13.646.736
13.279.272
17.683
3,23
24,22
168,66
0,3195 2,2248
22.800
1.682.200
1.728.500
2.184
4,59
36,31
297,25
0,4105 3,3601
44670
138.140
11.892.096
11.535.333
18.420
5,39
33,73
258,23
0,3785 2,8978
129,0
19415
57.150
4.505.976
4.163.051
4.964
3,85
32,27
214,42
0,3438 2,2843
92
822,0
117630
253.200
19.306.800
17.829.564
27.068
3,29
21,69
151,57
0,3021 2,1114
80
142,6
20050
83.500
4.909.100
4.561.257
5.888
4,13
31,99
227,49
0,3464 2,4636
Erzurum Şeker
54
171,0
26895
89.200
5.848.700
5.322.317
8.665
5,07
31,12
197,89
0,4023 2,5579
Eskişehir Şeker
125
874,0
124420
338.675
27.595.104
25.644.592
33.334
3,81
29,34
206,11
0,3349 2,3525
Ilgın Şeker
118
895,0
132500
319.700
24.573.744
23.940.476
34.290
3,83
26,75
180,68
0,2713 1,8325
Kars Şeker
16
23,6
3641,5
11.900
1.072.710
1.020.000
1.182
5,01
43,22
280,10
0,4642 3,0084
Kastamonu Şeker
45
153,4
21665
67.250
4.805.904
4.646.079
6.921
4,51
30,29
214,45
0,3468 2,4558
Kırşehir Şeker
113
487,9
73273,5
170.800
13.393.620
11.368.961
15.627
3,20
23,30
155,16
0,2901 1,9318
Malatya Şeker
48
167,7
21850
85.350
5.696.500
5.544.500
6.776
4,04
33,06
253,75
0,3843 2,9495
Muş Şeker
61
217,5
31000
87.000
7.224.120
7.007.396
7.773
3,57
32,22
226,05
0,3573 2,5066
Turhal Şeker
61
445,0
63720
186.000
12.763.200
12.711.745
19.951
4,48
28,57
199,49
0,3667 2,5612
Uşak Şeker
85
152,0
22670
63.990
3.449.040
4.169.408
6.826
4,49
27,43
183,92
0,3843 2,5767
Yozgat Şeker
95
343,0
51040
153.400
10.989.990
11.065.046
15.406
4,49
32,26
216,79
0,3514 2,3615
3.283.510
241.981.635
233.284.661
331.672
4,08
28,69
199,40
0,3414 2,3727
Çarşamba Şeker
Susurluk Şeker
Toplam
8.130,0 1.169.901
En Kötü Değer
En İyi Değer
63
5- MAKİNA FABRİKALARI VE EMAF FAALİYETLERİ
2012 yılında Makina Fabrikaları ve Elektromekanik Aygıtlar Fabrikasında; modernize
edilen Şeker Fabrikalarının ihtiyacı makina ve tesisler ile tüm Şeker Fabrikalarının bakım ve
onarımı için gerekli yedek parçaların imalat ve tamiratları gerçekleştirilmiş olup ayrıca bazı resmi
ve özel kuruluşlara da makina tesis ve yedek parça imalatı yapılmıştır
2012 Yılında yapılan toplam imalat bedeli bir yıl öncesine göre % 5,95 artarak
92.736.591,32 TL olarak gerçekleşmiştir.
2012 yılında Makina Fabrikaları ile Elektromekanik Aygıtlar Fabrikasında yapılan işlerin
dağılımı aşağıda gösterilmiştir. Tabloda gösterilen değerler 2011 yılından devreden miktarı
çıkartmak ve 2013 yılına devreden miktarı ilave etmek suretiyle hesaplanmıştır. Yedek, Tamirat ve
Yatırım harcamaları ile ilgili üretim değerlerine dönem giderleri, kıdem tazminatları ve
sosyal yardımlar dahil edilmiştir.
YAPILAN İMALAT ( TL )
Fabrika
Yıl
Adı
Şeker Fabrikaları
Harice
Yapılan
56.437,83
Toplam
Faaliyet
Net
İmalat
Kar / Zarar Kar/Zarar
6.354.456,31
10.104,96 -631.022,52
Yedek
5.598.018,48
Yatırım
700.000,00
2012 5.667.674,55
2011 24.442.275,69
650.000,00
556.000,00
1.344,17 6.319.018,72
-730.392,94
1.228.367,21 26.226.642,90 -417.099,28 -2.471.512,14
2012 24.349.164,32
2011 24.462.846,87
1.703.000,00
2.012.000,00
1.703.040,39 27.755.204,71 -2.228.342,67 -3.126.216,98
1.167.024,00 27.641.870,87
87.450,69 -1.323.760,55
2012 27.775.768,66
2011 6.484.362,93
2.776.000,00
-
1.365.636,00 31.917.404,66
4.355,70 6.488.718,63
2011
AFYON
ANKARA
ESKİŞEHİR
101.326,52 -3.186.939,89
- -617.975,72
ERZİNCAN
2012
4.798.615,07
5.895.554,73
270.000,00
52.898,99
6.505.463,65
2011 11.377.204,53
13.903,22
2.595.904,3
2012 9.402.235,82
2011 78.260.263,23
4.445.117,41
5.916.803,29
1.294.732,52 15.142.085,75 -1.380.160,23 -4.420.821,11
3.346.368,57 87.523.435,09 -528.299,49 -9.947.112,75
2012 78.498.922,07
9.858.020,63
4.379.648,62 92.736.591,32 -3.981.293,54 -12.770.345,0
2011
1.867,80
46.359,99
5.070.482,87 -475.773,59 -996.753,61
5.994.813,71 -300.178,12 -300.178,12
TURHAL
2012
EMAF
13.027,74 6.532.394,61
843.823,84 14.816.932,67
1.656,43 -309.220,47
91.422,26 -4.602.663,70
TOPLAM
64
KAR ve ZARAR DURUMU
Makina Fabrikaları ve Elektromekanik Aygıtlar Fabrikasının Son 5 Yıllık Satış değeri üzerinden
Toplam üretim Kar - Zarar durumu aşağıda gösterilmiştir
Satışı Yapılan (Kapanan)
İşlerin Kıymet Tutarı
TL
Yıllar
2008
2009
Ciro
Zarar
Kar
TL
TL
TL
72.139.287,00
65.125.469,71 -4.382.898,00
77.695.790,00
75.217.559,00 -5.998.633,59
78.022.651,33
76.248.836,07 -6.853.176,24
85.171.255,71
81.550.153,00 -9.947.112,75
-
-
2010
2011
88.407.232,94
2012
82.187.493,00 -12.770.345,0
Not: Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Şeker Fabrikaları'na yapılan imalatlardan kâr alınmamıştır.
2012 yılı Makina Fabrikaları üretim faaliyetleri ( Ton )
Döküm*
Makina
Fabrikası
Pik
Çelik
Sfero
Çelik* Talaşlı* Kauçuk
D. Dışı Konstr. İmalat
İmalat
Net
İmalat
Afyon
280
258
517
Ankara
682
342
1024
Eskişehir
376
185
38
265
726
Erzincan
128
2
13
22
162
181
Turhal
76,4
16,2
184
75
350
Toplam
580,4
67,2
1433
1563
187
105
1330
105
3402
2011
2012
* Brüt değerler.
Son 5 yıllık Üretim değerleri
Ton
2008
2009
Yıllar
2010
4329
3885
3449
65
3792
3402
ARAŞTIRMA GELİŞTİRME FAALİYETLERİ
MAKİNA FABRİKALARI ve EMAF
1- ANKARA MAKİNA FABRİKASI
a) Tambur tipi Pülp Tutucunun alternatifi olarak ,ham şerbet tutulmasında etkin olan AMF Tipi
Pülp Tutucunun projelendirilmesi tamamlanmış olup, prototip imalatı devam etmektedir.
b ) K1100 Sürekli Santrifüjlerinin yataklama grublarında yapılan iyileştirme çalışmaları olumlu
neticelenmiş olup Şeker Fabrikalarındaki bütün K1100 Santrifüjlerine uygulanmasına devam
edilmektedir.
2 - ELEKTROMEKANİK AYGITLAR FABRİKASI :
a) Afyon Şeker Fabrikası Rafineri Otomasyonun DCS(SİEMENS) işletim sistemi ile ilgili
proje geliştirme çalışmaları ve uygulaması yapıldı.
b) Eskişehir Şeker Fabrikası Rafine Otomasyonun DCS(ABB) işletim sistemi ile ilgili ,proje
geliştirme çalışmaları ve uygulaması yapıldı,
c) Elektro–Pnömatik Konumlayıcıların Mikro Ventil Sistemleri,yeni nesil (VUVG) serisi ile
değiştirildi.Elektronik devrede ve şasi üzerinde yeni düzenlemeler yapıldı.
d) Yıkamalı tip Basınç Transmiterleri ile Refrijerant Seviyelerinin ölçümü uygulaması yapıldı.
e) Microişlemci Denetimli, Elektronik Konumlayıcı prototipi üretildi,deneme çalışmları
yapıldı.
f) Proses Refraktrometre ile kristalizasyon çalışmalarına devam edildi.
g) Kamyon kantarlarında ,Kameralı Plaka tanıtma çalışmaları yapıldı.
h) 60 Tonluk Seyyar Pancar Boşaltma Makinası için Toprak sıyırma Ünitesi İmalat çalışması
yapıldı.
i) K1100
sürekli Santrifüj Motorları Yıldız /Üçgen Yol Verme Sistemlerinin ,Yumuşak
Kalkışlı sistem haline getirilmesi çalışması yapıldı.
3 -ESKİŞEHİR MAKİNA FABRİKASI:
Farklı çalışma ortamlarında ihtiyaca cevap verecek değişik tipte pompaların üretim
portföyümüze kazandırılması amacıyla araştırma ve proje çalışmaları devam etmektedir.
Vizkozitesi yüksek ve katı partikül içeren akışkanların tranferi için Peristaltik (0,022 lt/devir)
ve Loplu Pompa (36 m³/h) ) prototipleri imal edilmiş olup yapılan deneme çalışmalarından olumlu
netice elde edilmiştir.
LP pompadaki sızdırmazlık sorunları nedeniyle, LAP 150 Çorum şeker Fabrikasında
kullanılmış olup olumlu netice elde edilmiştir
66
BİLGİ İŞLEM DAİRESİ BAŞKANLIĞI FAALİYETLERİ
-
Genel Müdürlük ile Fabrikalar arasında bulunan NETWORK trafiği sürekli açık
tutulmuş veri aktarımı ve Network üzerinden yapılan işler aksatılmadan yürütülmüştür.
-
Kurumun istekleri doğrultusunda Programlama faaliyetleri aksatılmadan yürütülmüş,
daha önce farklı teknolojilerle yapılan işler tespit edilerek, tarafımızdan yazılan
programlarla yapılmaya başlanmıştır. Bu sayede hem zamandan tasarruf edilmiş hem de
mükerrer ve yanlış bilgi akışı önlenmiştir.
-
Atak önleme sistemi güncel tutularak, içeriden ve dışarıdan gelecek zararlı ataklar
engellenmiştir.
-
5651 sayılı yasa gereği Network ağ güvenliği en üst seviyeye çıkartılmış, URL
filtreleme, virüs ve anti virüs programları sürekli güncel tutulmuştur.
-
Genel Müdürlüğümüz Network altyapısı yenilenmiştir.
-
Yeni yedekleme sistemi olan Tekilleştirme ile Kurum bilgilerinin yedekleri daha güncel
tutulmaya başlanmıştır.
-
Gelişen teknolojiler doğrultusunda, ödeneklerde dikkate alınarak yeni bilgisayar ve
yazıcı talepleri karşılanmıştır.
67
ŞEKER ENSTİTÜSÜ AR-GE FAALİYETLERİ
Şeker Enstitüsü bünyesinde bulunan Tarımsal ve Teknolojik Araştırmalar Müdürlüklerinin
araştırma ve teknik yardım faaliyetleri;
Araştırma ve Geliştirme Çalışmaları,
Danışmanlık, Teknik Yardım ve Rutin Çalışmalar,
Eğitim,
Uluslararası Araştırma Kurumları ile İşbirliği,
Yurt içi Üniversite ve Diğer Kurumlarla İşbirliği,
Kongreye Katılma ve İnceleme Gezileri,
Araştırmaya Yönelik Üretim Faaliyetleri
başlıkları altında verilmiştir.
ARAŞTIRMA ve GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI
1.1. Yeni Başlanan ve Devam Eden Araştırma-Geliştirme Çalışmaları:
Tarımsal Araştırmalar Müdürlüğüne bağlı Şubelerce; şeker pancarı ekim alanlarımızda ekilecek
şeker pancarı çeşitlerini seçebilmek amacıyla; 2012 yılında da Cercospora ve Rhizomania’ya
dayanıklı çeşitlerle; Çarşamba, Karacabey, Çorum, Kırşehir ve Ilgın’da çiftçi tarlaları ile Eskişehir
ve Hasankale Deneme İstasyonlarında, nematoda toleranslı çeşitlerle; Eskişehir, Etimesgut ve
Hasankale Deneme İstasyonları ile Akşehir ve Altınekin çiftçi tarlalarında ve Curly top hastalığına
dayanıklı çeşitlerle; Şereflikoçhisar’da çiftçi tarlasında, Ilgın ve Etimesgut Deneme İstasyonlarında
verim kontrol denemeleri yapılmıştır. Deneme sonuçlarına göre; Cercospora ile Rhizomania’ya
dayanıklı çeşitler, nematoda toleranslı çeşitler ve Curly Top’a dayanıklı iyi performans gösteren
çeşitler belirlenmiştir. Bu denemeler aynı zamanda T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na
üretim izni ve tescil için başvurulan çeşitlerin Resmi Tescil denemesi olarak yürütülmüştür.
Genetik monogerm hibrid şeker pancarı çeşit ıslahı çalışmaları çerçevesinde, elde edilen genetik
monogerm hatlardan anaç pancar seleksiyonu, kenevir izolasyonunda tohum üretimleri ve
melezlemeler, familyalarda O-tip bitki testi yapılmış, bunlardan fide üretilmiş ve genetik
monogerm familyalar ve melezleri verim kontrol denemelerine alınmıştır. Multigerm tetraploid ve
diploid tozlayıcıları ıslah etmek amacıyla melezlemeler yapılmış, seçilen bitkiler kenevir
izolasyonunda erkek kısırlarla melezlenerek tohum üretilmiştir.
Rhizomania ve Cercospora hastalıklarına toleranslı monogerm şeker pancarı popülasyonu
geliştirme
çalışmaları
yürütülmüştür.
Pancar
kist
nematoduna
sürdürülmüştür. Çeşit geliştirme çalışmalarına devam edilmiştir.
68
dayanıklılık
çalışmaları
T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü
adına “Farklılık, Yeknesaklık ve Durulmuşluk” denemesi Etimesgut Deneme İstasyonunda
yürütülmüştür.
“Şeker Pancarı Tarımında Ekilen Çeşitlerin Farklı Partilerine Ait Tohumların Tarla İntaş Gücünün
Tespiti”, “Ticari Diploid Hibrid Çeşitlerden Yararlanarak Cercospora, Rhizomania ve hem
Cercospora’ya hem de
Rhizomania’ ya Dayanıklı Anaç Monogerm Şeker Pancarı
Popülasyonlarının Geliştirilmesi”, “Geri Melezleme Yoluyla Elde Edilen Cercospora ve
Rhizomania’ya Dayanıklı Monogerm ve Multigerm Familyaların Farklı Lokasyonlarda Güncel
Çeşitlerle Karşılaştırılması”, “Hibrid Genetik Monogerm Şeker Pancarı Çeşidi Islahı”, “Rutin
Toprak Analiz Metotlarının Kontrol, Adaptasyon ve Modifikasyonu”, “Şeker Pancarı
Yetiştirilmesinde Üretim Seyri, Maliyet ve İklim Değişkenleri Arasındaki İlişkilerin Araştırılması”,
“Doğu Anadolu Bölgesi Şartlarında Çıplak ve Kaplanmış Şeker Pancarı Tohumunun Değişik Ekim
Mesafelerinin Şeker Pancarının Verim ve Kalitesine Etkisi”, “Şeker Pancarı Yetiştiriciliğinde
Sulamanın Vejetasyon Seyrine Etkisi”, “Şeker Pancarı Tepe Kıvırcıklığı Hastalığına Dayanıklı
Şeker Pancarı Çeşitlerinin Verim ve Kalite Performanslarının Belirlenmesi”, “Türkiye’de Şeker
Pancarı Üretim Alanlarında Enfeksiyon Oluşturan Beet necrotic yellow vein virus (BNYVV)’ün
Moleküler ve Patojenik Varyantlarının ve Beet black scorh virus (BBSV)’ün Araştırılması”, “Şeker
Pancarında Sarılık Hastalığına Yol Açan Virüslerin Belirlenmesi” ve “Rhizomania Hastalığına
Karşı Çift Dayanıklı Gen İçeren Çeşitlerin Performansları” konulu araştırma çalışmalarına 2012
yılında devam edilmiştir.
Teknolojik Araştırmalar Müdürlüğüne bağlı şubelerce; “Ankara Şeker Fabrikası Difüzyon ve
Arıtım Üniteleri ile Buharlaştırıcı İstasyonunda 316L, 304L, Nikel Kaplı St37.2 ve St37.2
Çeliklerinin Korozyon Davranışlarının İncelenmesi” konulu proje kapsamında, belirli zaman
aralıklarında arıtım basamakları ve buharlaştırıcı kademelerinden alınan şerbet numunelerinde
korozyon
analizleri
ile
bu
çeliklerden
hazırlanmış
kuponların
şerbet
numunelerinde
elektrokimyasal yöntemlerle (Empedans, Tafel ve Lineer Polarizasyon) korozyon ölçümleri
alınmış, 304L ve St 37.2 kalite çelik malzemeden yapılmış kuponlarda oluşan korozyon SEM
(Taramalı Elektron Mikroskobu) cihazı ile incelenerek fotoğrafları çekilmiştir. Osman Gazi
Üniversitesi ile ortaklaşa yürütülen bu proje, difüzyon ünitesinden son kademe buharlaştırıcıya
kadar olan ünitelerde St 37.2 malzeme ve 304L malzeme açısından maliyet hesabı çıkarılarak
tamamlanacaktır.
“Ham Şerbet Arıtımında I. Karbonatlama Kademesinde Optimal Çökme Noktasının Otomatik
Olarak Tayini ve Proses Kontrolünün Otomasyonunun Gerçekleştirilmesi” konulu proje için
69
gerekli olan karbonatlama kazanı Ankara Makine Fabrikasına yaptırılmış ve kazan Ankara Şeker
Fabrikasına monte edilmiştir. Sistemin otomasyonu EMAF tarafından sağlandıktan sonra işletme
denemelerine geçilmiştir. Elde edilen ilk veriler Ankara Şeker Fabrikası Laboratuvarında elde
edilen verilerle uyumluluk göstermiştir. Sistemde optimal çökme noktasına ilişkin elde edilen
bilginin proses kontrolünde kullanılması 2013-2014 Kampanyasında gerçekleştirilecektir.
“Fabrikaya Gelen Pancar ile Fabrikada İşlenen Pancar Arasındaki Beyaz Şeker Randımanı ve
Melas Şekeri Farkının İncelenmesi” konulu çalışmada Pancar Analiz Laboratuvarı ve fabrika kıyım
bandından alınan numunelerde Na, K, α-amino azotu ve invert şeker analizleri yapılarak geçmiş
yıllarda Şeker Enstitüsünde geliştirilen bir eşitlikle melasa giden şeker oranları hesaplanıp
karşılaştırılmıştır. Elde edilen ilk sonuçlar değerlendirildiğinde mevcut eşitliğin tekrar gözden
geçirilmesi gereği ortaya çıkmaktadır.
Ayrıca EMAF ile “Rafineride Şeker Pişiriminin Vakum Kazanlarında Aşırı Doygunluğun Takip
Edilmesi Yoluyla Kontrolü ve Otomasyonu” konulu proje ile “Şeker Fabrikası Şerbetlerinde (Ham
Şerbet, Sulu Şerbet, Koyu Şerbet ve Melas) Azotlu Bileşiklerin Seyri” konulu çalışma devam
etmektedir.
Tekdüzen Şeker Analiz Metotları Uluslararası Komisyonu (ICUMSA) ile ortak yürütülen
çalışmalar kapsamında “Ham Şeker”, “Beyaz Şeker”, “Özel Şekerler”, “Melas”, “Pancar”, “Pancar
Şekeri Fabrikasyonu”, “Oligosakaritler ve Polisakaritler”, “Şekerler ve Şekerdışı Maddeler için
Kromatografik Teknikler”, “Mikrobiyoloji”, “İndirgen Şekerler” konularında çalışmalara devam
edilmektedir.
1.2. Sonuçlanan Araştırma Geliştirme Çalışmaları:
“Şekerpancarı Tohumunda Farklı Kaplama Kalınlıklarının Tarla Çıkışına Etkisi”, “Hububatta
Yabancıot Kontrolünde Kullanılan Bazı Sulfonylurea Grubu Herbisitlerin Kalıntı Seviyeleri ile
Müteakip Şeker Pancarına Etkileri”, “Şeker Pancarı Çıplak Tohumuna Uygulanan Sistemik
İlaçların Farklı Dozlarının, Zararlılar Üzerindeki Etkisi” ve “Organik Şeker Pancarı ve Şeker
Üretimi” konulu araştırma çalışmaları 2012 yılında sonuçlandırılmış, raporları hazırlık
aşamasındadır.
“Beyaz Şekerde Kötü Kokuya Neden Olan Uçucu Yağ Asitlerinin Tespit Edilmesi ve Kötü
Kokuların Giderilmesi Amacıyla Çeşitli İyileştirme Yöntemlerinin Araştırılması”, “Kömürde
Uçucu Madde Miktarının Tayininde Isıtma Hızının Önemi ve Değişik Isıtma Hızlarında Kömür
Sıcaklığı İle Kömürden Ayrılan Uçucu Madde Miktarı Arasındaki İlişki”, “Ankara Şeker
Fabrikasında BMA Filtrelerinin Yerine Kullanmak Üzere Konulan Yeni Tip Koyu Şerbet
70
Filtrelerinde Karşılaşılan Sorunların İncelenmesi”, “Ankara Şeker Fabrikası Bölgelerinin
Pancarlarında Beyaz Şeker Veriminin Hesaplanması” konulu araştırma projeleri 2012 yılında
tamamlanmış sonuç raporları hazırlanmaktadır.
DANIŞMANLIK, TEKNİK YARDIM ve RUTİN ÇALIŞMALAR
Enstitümüze bağlı 4 deneme istasyonu ile Cercospora ve Rhizomania hastalık alanlarında,
Tarımsal Araştırmalar Müdürlüğüne bağlı şubelerce şeker pancarının agronomi, bitki besleme,
bitki ıslahı, sulama, hastalıklar ve zararlılar ile tarımsal mekanizasyon konularında projelendirilmiş
59 tarla denemesi, 5350 parsel olarak kurulmuş ve her parselin verim ve kalite analizleri
yapıldıktan sonra elde edilen verilerin istatistikî analizleri tamamlanarak ilgili araştırıcılara
verilmiştir.
Şeker
pancarının
destekleme
alım
fiyatının
tespitine
esas
olacak
133 adet şeker pancarı ve 147 adet rakip ürünlere ait maliyet etüdünün değerlendirilmesi yapılarak
sonuçlar Genel Müdürlüğe iletilmiştir.
Gübreleme tavsiyelerine esas teşkil edecek şekilde, araştırma ve diğer amaçlar için alınan
30 toprak numunesinin organik madde, bitkilerce alınabilir fosfor ve potasyum analizleri
yapılmıştır. Alınan su numunelerinde sulamaya uygunluk için gerekli analizler yapılmış, sonuçlar
ilgililere gönderilmiştir. Şirketimizce çiftçilere dağıtılmak üzere mübayaa edilen gübrelerden alınan
ve diğer kurumlardan gelen 125 adet kimyasal gübre örneklerinin standartlara uygunluğu ve kalite
kontrolleri ile 42 adet şeker, 50 adet melas ve 2 adet ham şerbet numunesinde ağır metal analizleri
yapılmıştır.
Ekim alanlarımızda görülen zararlılarla mücadelede kullanılacak tarımsal ilaçlar ve bunların
kullanılması hakkındaki teknik yardıma devam edilmiştir.
Ekim alanlarımızda yürütülmekte olan Cercospora mücadelesi, fabrikalarımız Ziraat Teşkilatı
elemanları ile birlikte takip edilmiş ve danışmanlık hizmeti sürdürülmüştür. Fabrikalarımızın 2013
yılı Cercospora ilaçlama programları hazırlanarak ilaç ihtiyaçları belirlenmiştir. Hastalık teşhisi
konularında; Ankara, Çarşamba, Afyon, Elbistan ve Yozgat, Cercospora ilaçlama zarar eşiğinin
tespitinde; Çarşamba ve Susurluk, tohuma kalkma konusunda Ilgın Şeker Fabrikalarına teknik
yardımda bulunulmuştur.
Tohum İşleme Fabrikası’nın üçlü karışım (imidacloprid veya thiamethoxam + thiram + hymexazol
+ yapıştırıcı madde) tohum ilaçlarını satın almasına esas teknik şartnameler güncellenmiştir.
71
Yürütülen Cercospora-Rhizomania, Rhizomania ve Nematod ile Şeker pancarı tepe kıvırcıklığıRhizomania hastalıklarına dayanıklı çeşit denemeleri sonuçları değerlendirilerek
bir kitapçık
hazırlanmıştır.
Ankara Şeker Fabrikası’nın Polatlı bölgelerinde herbisit zararı incelenmiş ve hazırlanan rapor ilgili
birimlere gönderilmiştir.
2012 yılında Türkşeker’e ait fabrikalara dağıtılacak tohumların ilaçlanmasında kullanılacak ilaçlar
ve ilaçlama konusunda Tohum İşleme Fabrikası’na teknik yardım ve danışmanlık hizmeti
verilmiştir.
2013 yılında Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.’in fabrikalarına dağıtılacak ve ekilecek tohumlarının
ilaçlanmasında kullanılacak üçlü ilaç karışım numunelerinin çimlenme test denemeleri yapılmış ve
sonuç raporu Genel Müdürlüğe gönderilmiştir.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı’nın yanıtlaması istemiyle Şeker pancarı araştırmaları ile ilgili
TBMM’ne verilen soru önergesine hazırlanan cevap Genel Müdürlüğe iletilmiştir.
“Melasın Sebze ve Meyve Ağaçlarında Bitki Besleme Ürünü Olarak Kullanabilirliği” hakkında
görüşümüzü içeren bir rapor hazırlanmış, Bağyurdu Yaş Sebze ve Meyve Pazarlama Kooperatif
Başkanlığına gönderilmiştir.
Rus yapısı seyyar pancar boşaltma-temizleme ve yükleme makinelerinin yedek parça ihtiyacını
karşılamak için farklı kalemlerdeki malzemelerin teknik şartnamesi hazırlanmış ve imalatı
tamamlananların teknik kontrol ve tesellümleri yapılmıştır. Rus tipi seyyar pancar boşaltmatemizleme ve yükleme makinelerine ait 6 adet Rus dizel motor, 4 adet yakıt pompası revizyonu
yapılmıştır. Ayrıca 1 adet 80 BG’ deki Tümosan dizel motora turbo adaptasyonu yapılarak turbo
motora dönüştürülmüştür.
Hassas ekim makinesi yedek parçalarından “Ekici Tekerlek” ihtiyacının karşılanması için; 815 adet
3.5x4.5x90 (8 cm) delik ölçüsünde, 385 adet 3.5x4.5x38 (17 cm) Ham Ekici Teker delik
ölçüsünde işlenmiştir.
Fabrikalarımıza bağlı kantarlarda bulunan seyyar pancar boşaltma, temizleme ve yükleme
makinelerinde meydana gelen arızalar giderilerek yıllık bakım-onarımları ve revizyonları teknik
elemanlarımız tarafından yapılmıştır.
72
Turhal Şeker Fabrikası tarafından 40 ton kapasiteli seyyar pancar boşaltma makinesi için
geliştirilen “toprak ayırıcı disk (roolen-rost) temizleme sistemi” yerinde incelenmiş, sistemin tüm
makineler için projelenip kurulmasının gerekliliğine karar verilmiştir. Genel Müdürlüğün onayı ile
seyyar pancar boşaltma makinasında; temizleme sistemi, EMAF tarafından Ankara Şeker
Fabrikasında projelendirilerek 2012-2013 kampanya döneminde kullanılmaya başlanmıştır.
T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi tarafından
yılda 2 defa düzenlenen “Üretim İzni” ve 1 defa düzenlenen “Tescil” toplantılarına Enstitümüzden
ilgililerin katılımıyla denemelerde gerekli şartları sağlayan şeker pancarı çeşitlerinin üretim izni
alması veya tescil edilmesine karar verilmiştir.
Şeker pancarı gelişim seyri boyunca 30’ ar günlük periyotlar halinde pancar gelişim seyrini takip
etmek, geçmiş yıllarla karşılaştırmak, eldeki verilere dayanarak bu yıl için verim ve kalite
tahmininde bulunmak amacıyla Haziran-Ekim ayları arasında “Vejetasyon Seyri Raporu”
hazırlanarak fabrikalarımıza ve Genel Müdürlüğe gönderilmiştir.
T.Ş.F.A.Ş. Genel Müdürlüğünce satın alınan çeşitli işletme malzemelerinin ihalelerine esas
numunelerin analizleri yapılarak değerlendirilmiştir. Ayrıca gelen her parti malzemenin analizi
yapılarak tesellümleri sağlanmış, fabrikalarımızdan, çeşitli kişi ve kuruluşlardan değişik tarihlerde
gelen çeşitli numunelerin analizleri yapılarak raporları ilgili birimlere gönderilmiştir.
Fabrikalarımızın 2011/2012 kampanyası ortalama melas ve beyaz şeker numunelerinin kalite
analizleri yapılarak raporları hazırlanmış, Fabrika Müdür Yardımcıları Toplantısında katılımcılara
dağıtılmıştır. Ayrıca fabrikalarımızın 2011/2012 kampanyası sırasında ürettikleri beyaz şeker
numunelerinin mikrobiyolojik analizleri yapılarak raporları ilgili birimlere gönderilmiştir.
Genel Müdürlüğümüz tarafından fabrikalarımızın 2012/2013 kampanyası için açılan satın alma
ihalesine esas olmak üzere gelen taş önleyici, difüzyon ve arıtım sistemi için köpük kesici, pancar
yıkama ve yüzdürme suyu için köpük kesici, perlit, GP ve BMA filtre torbası, pres filtre bezi,
çamur koyulaştırma bezi gibi çeşitli işletme malzemelerinin analizleri yapılarak, gerektiğinde dış
kuruluşlarda yaptırılarak değerlendirilmiştir. Hazırlanan değerlendirme raporları çeşitli tarihlerde
ilgili birimlere gönderilmiştir. Ayrıca Merkez Ambarına gelen yukarıda adı geçen her parti
malzemenin analizleri yapılarak tesellümleri sağlanmıştır.
Çeşitli kuruluşlar, Genel Müdürlük ve fabrikalarımızdan gelen beyaz, küp şeker, kömür, melas, taş
önleyici, köpük kesici, perlit gibi birçok malzemenin analizleri ile Ankara Şeker Fabrikası’nın
73
sosyal tesisleri ve işyerlerinde kullanılan içme suyu çeşitli fabrikalarımızın su/atıksu
numunelerinde mikrobiyolojik analizler yapılarak raporları ilgili birimlere iletilmiştir.
Bor Şeker Fabrikasında 2012-2013 Kampanya başlangıcında kazanlarda yaşanan kömür ile ilgili
problemler konusunda, fabrika tarafından gönderilen kömür küllerinin elemental analizleri
yaptırılmış, bu analiz sonuçlarına göre kömürlerin kazan kirletme özellikleri hesaplanmış,
kazanlarda yakılan kömürlerin kül ergime sıcaklıklarına ilişkin kamera görüntüleri incelenerek
hazırlanan araştırma raporu ilgili fabrikaya ve Genel Müdürlüğümüze gönderilmiştir.
Eskişehir Şeker Fabrikası yönetiminin sözlü talebi üzerine, yüksek seyreden difüzyon kaybı ve
bilinmeyen kayıplar üzerine yapılan incelemeye ait hazırlanan rapor ilgili fabrikaya ve Şeker
Üretim Dairesi Başkanlığına gönderilmiştir.
Fabrikalarımızda 2011-2012 kampanyasında kullanılan BMA filtre torbalarının tedarikçisi
Kabaklarlı A.Ş.’ nin İstanbul’daki tesislerine gidilerek filtre torbası üretimi yerinde incelenmiş,
incelemeye ilişkin hazırlanan rapor Genel Müdürlüğümüze gönderilmiştir. BMA filtre torbaları ile
ilgili olarak TÜBİTAK Bursa Test ve Analiz Laboratuvarı’ na imalatçı firma ile birlikte gidilerek
karşılaştırmalı Hava Geçirgenliği ölçümleri yaptırılmıştır. Ayrıca ithalatçı NKS Dış Ticaret Firması
tarafından gönderilen BMA ve GP filtre torbası numunelerinin şartnamelerimize uygunluk
analizleri yapılarak raporları Genel Müdürlüğümüze gönderilmiştir.
Son yıllarda bazı fabrikalarımızın Kalite ve İşletme Kontrol Laboratuvarlarına temin edilen Çift
Yollu Spektrofotometre cihazı kullanılarak yapılabilen ve ICUMSA tarafından resmi metot olarak
kabul edilen ‘Şeker Pancarında Bakır Metodu İle α-Amino Azot Tayini Metodu (Alüminyum
Sülfat ya da Kurşun Asetat Temizleme Çözeltisi Kullanarak)’nun çevirisi yapılarak hazırlanan
analiz föyü fabrikalarımıza ve Genel Müdürlüğümüze gönderilmiştir. Ayrıca 2012/2013 kampanya
döneminde, bu metotla Ankara Şeker Fabrikasından alınan pancar kıyımı numuneleri ile
Enstitümüzde de çalışılmış ve halen kullanılmakta olan analiz metodu ile karşılaştırması
yapılmıştır.
Genel Müdürlüğümüz tarafından Enstitümüze gönderilen TS 10913/tst T1 Helva – Yaz Helvası
Standart Tadilatı ile Pak-Gıda Firması tarafından talep edilen “Melas için gıdada kullanılabilirlik”
konusunda görüş yazısı hazırlanarak ilgili yerlere gönderilmiştir.
Genel Müdürlüğümüzde 22.03.2012 tarihinde fuel-oil şartnamesinde yapılacak düzenlemeler
hakkındaki toplantıya katılınmış, fuel-oil teknik şartnamesinde yer alan viskozite parametresinin
74
limit değerinin TS 2177 fuel-oil standardında yer alan viskozite birimiyle daha uyumlu olması ile
ilgili olarak Şeker Üretim Dairesi Başkanlığı yetkilileri ile görüşülmüş ve şartnamede gerekli
değişiklik yapılmıştır.
Bor Şeker Fabrikasında fuel–oil analizinde parlama noktası değerinin tespitinde yaşanan sorunlarla
ilgili olarak ODTÜ Petrol Araştırma Laboratuvarına gidilerek çalışma yapılmış, laboratuvarlarında
kullandıkları otomatik parlama noktası cihazı ile fabrika laboratuvarlarımızda kullanılan manuel
cihazlar arasındaki farklılıklar ortaya konulmuş ve konu ilgili görüş alışverişinde bulunulmuştur.
2012-2013 Kampanya dönemi için satın alınan ve kömür yakan fabrikalarımızdan Enstitümüze
gönderilen çok sayıda ihale kömürü ile şartnamesi gereği 1. parti kömür numunelerinde ve çeşitli
fabrikaların gerekli gördükleri bazı parti kömürü numunelerinde kül ergime noktası ve uçucu
madde analizi yapılarak raporları ilgili fabrikalara gönderilmiştir.
Enstitümüz Teknolojik Araştırmalar Müdürlüğü Biyoteknoloji ve Çevre Sorunları Şubesi
Laboratuvarı ile yıllık sözleşmesi bulunan Afyon, Çorum, Erzurum, Ilgın, Kastamonu, Kırşehir,
Turhal, Yozgat Şeker Fabrikalarının ve özel kuruluşların arıtım tesisi çıkışı (endüstriyel/evsel
nitelikli) atıksu numunelerinde iç izlemeye esas akredite parametre analizleri (KOİ ve TAKM)
yapılmıştır.
Bor Şeker Fabrikasında kurulması planlanan atıksu arıtım tesisinin teknik şartnamesine esas olmak
üzere; Enstitümüzün elemanları ile Genel Müdürlük personeli ilgili fabrika da ölçümler yapmış,
hazırlanan rapor Genel Müdürlüğe ve ilgili fabrikaya gönderilmiştir.
Biyoteknoloji ve Çevre Sorunları Şubesi Laboratuvarının Yeterlik Belgesinin devamı çerçevesinde
yıl içinde yapmış olduğu faaliyetleri gösteren Faaliyet Raporları 4 ayda bir hazırlanarak T.C. Çevre
ve Şehircilik Bakanlığı, Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğüne
iletilmiştir.
Akredite olunan atıksu parametrelerine ilişkin Ölçüm Belirsizliği Hesaplama Talimatı yeniden
hesaplanmış, TÜRKAK tarafından yapılacak ana denetime hazırlık çalışmaları çerçevesinde
prosedürler, talimatlar ve formlarda revizyon yapılarak sistem dokümanları güncellenmiştir.
Akreditasyon çalışmaları çerçevesinde; Yeterlik Deneyleri için Aquacheck/İngiltere Firması ile
temasa geçilmiş, akredite parametrelerle ilgili olarak mart ve kasım aylarında yapılan ring testine
katılım sağlanarak başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Sertifikalı referans malzeme analizleri ve
75
fabrikalarla Müşteri Memnuniyeti Anketi yapılmış, kapsam içi atıksu parametrelerine yönelik her
yıl rutin olarak yapılması gereken sözleşmeler fabrikalarımızla mutabakat sağlanarak karşılıklı
imzalanmıştır. Üst Yönetim, Kalite Yöneticisi ve Numune Kabul Sorumlusu ile Laboratuvarın İç
Tetkiki 26.03.2012 tarihinde gerçekleştirilmiş, Yönetimin Gözden Geçirmesi Toplantısı 18.04.2012
tarihinde yapılmış ve raporları hazırlanmıştır. Şeker Enstitüsü Müdürü, Teknolojik Araştırmalar
Müdürü ve Kalite Yöneticisi’nin katılımı ile Şube Laboratuvarında TÜRKAK elemanlarınca 18-19
Eylül 2012 tarihinde Ana Denetim yapılmış ve TÜRKAK Baş Denetçisi ve Teknik Uzman’ın
talepleri üzerine Kalite Yöneticisi tarafından Uygunsuzluk ve Düzeltici Faaliyet Bildirim
Formlarına yazılan taahhütlerin süresi içinde yerine getirilmesini teminen çeşitli dokümanlarla
ilgili revizyon çalışmalarına başlanılmış, hazırlanan Uygunsuzluk ve Düzeltici Faaliyet Formları ile
ekleri 13 Aralık 2012 tarihinde TÜRKAK’a gönderilmiştir. Yine Akreditasyon çalışmaları ile ilgili
olarak; laboratuvarda kullanılan çeşitli cihaz ve malzemenin kalibrasyonu yaptırılarak sertifikaları
alınmış, “Mesleki Sorumluluk Sigortası” yaptırılmış, kapsam içi parametrelerle ilgili doğrulama
deneyleri her ay düzenli olarak yapılmış, cihazlar izlenmiş ve ilgili formları doldurulmuştur. Bu
çalışmalar Ana Denetimde yetkililere sunulmuştur.
Osman Gazi Üniversitesi ile ortaklaşa yürütülen proje kapsamında belirli zaman aralıklarında
arıtım basamakları ve buharlaştırıcı kademelerinden alınan şerbet numunelerinde pH, iletkenlik ve
Bx analizleri ile Empedans, Tafel ve Lineer Polarizasyon analizlerine ek olarak 304L ve St 37.2
kalite çelik malzemeden yapılmış kuponlar 60 gün süre ile sulu şerbet içerisinde bekletilerek belirli
zaman aralıklarında ODTÜ Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümünde SEM (Taramalı
Elektron Mikroskopu) cihazı ile oluşan korozyon 500 kat ve 1000 kat büyütülüp incelenerek
fotoğrafları çekilmiştir.
Eskişehir Şeker Fabrikasında 21-24 Şubat 2012 tarihleri arasında, Fabrikalarımızın Fabrika müdür
yardımcılarının katılımları ile gerçekleştirilen kampanya sonu değerlendirme toplantısına
katılınarak sorunların çözümüne katkı sağlanmıştır.
2012 yılında da ödeneği çıkan çeşitli demirbaş cihaz ve malzemelerin şartnameleri hazırlanarak
Enstitümüz tarafından temini yapılmıştır. Bu cihazların kullanımı ile ilgili olarak tedarikçi
firmalardan eğitimler alınmıştır. Kül ergime cihazı için bir yıllık bakım şartnamesi hazırlanmış ve
sözleşme imzalanan firma tarafından cihazla ilgili gerekli tüm periyodik bakım, yedek parça
değiştirilmesi işlemleri yapılmıştır.
76
İş Sağlığı ve Güvenliği çerçevesinde, laboratuvarlarımızda bulunan çeker ocakların tadilatı ve kül
fırınları için davlumbaz yapılması için çeşitli firmalarla görüşülmüş ve bir şartname hazırlanarak
ihaleye çıkılmış ve gerekli tadilatlar ve düzenleme yapılmıştır.
İş Sağlığı ve Güvenliği çerçevesinde, laboratuvarlarımızda bulunan çeşitli gaz tüplerinin bina
dışına taşınması için çeşitli firmalarla görüşülmüş “İdame, Tamamlama ve Yatırım” teklifi
hazırlanarak ödenek istenmiştir.
Fabrikalarımızın 2012 yılı demirbaş ihtiyaçları için Genel Müdürlüğümüz tarafından hazırlanan
şartnamelere katkıda bulunulmuştur.
Fabrika Müdür Yardımcıları (İşletme) Toplantısına hazırlık yapılmış, 2012 yılı içerisinde yeni
başlanan, halen devam eden ve biten araştırmalar hakkında sunum yapılmış, kazan boruları, kömür
ve diğer yakıtlar ile yakıt katkı maddeleri, çeşitli filtreler, korozyon, çeşitli işletme malzemeleri
gibi konularda bilgiler aktarılmıştır. 2011/2012 Kampanya dönemine ilişkin fabrikalarımızda
üretilen beyaz şeker ve melasa ait kampanya ortalaması numunelerinin analiz raporları ile
fabrikalarımızın spesifik elektrik ve spesifik ısı enerjisi değerlerini gösteren tablolar hazırlanarak
dağıtılmıştır.
Fabrika Müdürleri Toplantısı için 2012 yılı içerisinde çalışılan projeler, teknik yardım ile yapılan
analiz ve rutin işleri içeren doküman hazırlanmıştır.
EĞİTİM
Eğitim Dairesi Başkanlığı tarafından düzenlenen
“Verimlilik ve Zaman Yönetimi, Toplantı
Yönetimi, Planlı Çalışma” ve “İlkyardım”, Beta Ziraat A.Ş. nin düzenlediği “Şeker Pancarı Teknik
Bilgilendirme Toplantısı”na Tarımsal Araştırmalar Müdürlüğü’nün ilgili elemanları katılmışlardır.
Tarımsal Araştırmalar Müdürlüğü teknik elemanları; “Görevde Yükselme Eğitimi”, Şeker
Enstitüsü’nde çalışan işçilere “İş Sağlığı ve Güvenliği Temel Eğitimi”, M.E.B. Çıraklık ve Yaygın
Eğitim Genel Müdürlüğü ile imzalanan protokol gereği, Şeker Enstitüsü bünyesinde çalışan
Tarımsal Araştırmalar Laboratuvarları, tohum hazırlığı ve bitki ilaçlamasında çalışan personele,
“Tarım Makinelerinin Kullanımı”, Bor Şeker Fabrikasında “Seyyar Pancar Boşaltma Makinelerinin
İşletilmesinde Karşılaşılan Teknik Sorunlar” konulu tartışmalı toplantı, Gıda Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından talep edilen teorik
eğitim
kapsamında,
ilgili
genel
müdürlükçe
77
görevlendirilen
ziraat
mühendislerine
“Şekerpancarında İklim İsteği, Münavebe ve Şekerpancarı Yetiştiriciliği”, “Şeker Pancarı
Zararlıları”, “Önemli Şeker Pancarı Hastalıkları ve Mücadelesi” “Şeker Pancarı Mekanizasyonu”
ve “Şeker Pancarında Bitki Besleme” konularında teorik eğitim verilmiştir. Bereket TV’de canlı
olarak yayınlanan “Bitki Koruma Saati” adlı televizyon programında “Şeker Pancarı Hastalık ve
Zararlıları” konusunda çiftçilerimiz aydınlatılmıştır.
Teknolojik Araştırmalar Müdürlüğü teknik elamanları; Referans Kimya tarafından düzenlenen
“Elektrokimyasal Empedans Spektroskopisi” çalıştayına, Eğitim Dairesi Başkanlığında MCA (My
Consultant Academy) firması tarafından düzenlenen “NLP - Sinir Dilinin Programlanması”
hakkındaki eğitime, Merck Firması tarafından düzenlenen “Merck Millipore Laboratuar
Kimyasalları Eğitimi” seminerine, TSE tarafından düzenlenen “TS EN ISO/IEC 17025
Dokümantasyon Eğitimine”, Erdek’te düzenlenen “İş Gücünün Geliştirilmesi, Denetimi ve
Değerlendirilmesi” konusundaki eğitime, TÜBİTAK- JRC’nin ortak olarak yürüttüğü “Gıda
Güvenliği Çalıştayı” na, Terra Firmasının düzenlediği “GC-MS, GC-MS/MS ve ICP–MS” gibi
değişik ve teknolojik özellikleri gelişmiş cihazların tanıtımı, kullanım alanları ve çeşitli
üstünlükleri hakkında verilen eğitimine katılmışlardır.
TSE tarafından düzenlenen “TS EN ISO/IEC 17025 Ölçüm Belirsizliği Eğitimi”ne, “TS EN
ISO/IEC 17025 Temel Eğitimi”ne, “TS EN ISO/IEC 17025 Dokümantasyon ve İç Kalite Tetkiki
Eğitimlerine” Tarımsal ve Teknolojik Araştırmalar Müdürlüğü Teknik Elemanları katılmışlardır.
Teknolojik Araştırmalar Müdürlüğüne bağlı şubelerce, Şeker Ambar Şeflerine “Şekerin Stoklanma
Özellikleri ve İstiflenmesi”, İşletme Şeflerine “Şeker Üretiminde Verimlilik ve Kalitenin
Yükseltilmesi”, Kalite ve İşletme Kontrol Laboratuvar Uzmanı, Şefi ve Mühendislerine “Kalite ve
İşletme Kontrolü İle İlgili Analizler”, Kayseri ve Boğazlayan Şeker Fabrikaları Teknik Personeli ve
Ustalarına “Ham Fabrika ve Rafineride Madde ve Enerji Dengesi ile Kazan ve Yakıtlar” ve
“Kristalizasyon ve Su Soğutma Tesisi, Beyaz Şeker Kalitesi, Nişasta ve Sakaroz Bazlı Şekerler,
Sakarozun Fonksiyonel Önemi, Melasta Köpük Problemi, Giderilmesi ve Melas Kalitesi”
konularında eğitimler verilmiştir.
2012 Yılında çeşitli kurum ve kuruluşlarca düzenlenen çeşitli cihazlar hakkında eğitim, sunum,
konferans ve seminerlere ilgili personelimiz katılmıştır.
ULUSLARARASI ARAŞTIRMA KURUMLARI İLE İŞBİRLİĞİ
Uluslararası Şeker Pancarı Araştırma Enstitüsü (IIRB) ile işbirliğimiz devam etmektedir.
78
Tekdüzen Şeker Analiz Metotları Uluslararası Komisyonu (ICUMSA) ile 11 konuda araştırmacı
olarak laboratuvarlararası ortak çalışmalar yürütülmektedir.
Avrupa Şeker Teknolojisi Birliği-ESST ile ilişkiler sürdürülmektedir.
YURT İÇİ ÜNİVERSİTE ve DİĞER KURUMLARLA İŞBİRLİĞİ
“Organik Şeker Pancarı ve Şeker Üretimi” konulu araştırmada Gıda Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı TÜGEM Alternatif Tarımsal Üretim Teknikleri Daire Başkanlığı, Ege Üniversitesi Ziraat
Fakültesi ve Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi ile, “Azot Fikse Edici ve Fosfor Çözücü Bakteri
İzolatlarının Şeker Pancarının Verim ve Kalitesi Üzerine Etkisi” araştırmasında Atatürk
Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve Atatürk Üniversitesi Biyoteknoloji Uygulama ve Araştırma
Merkezi ile “Türkiye’de Şeker Pancarı Üretim Alanlarında Enfeksiyon Oluşturan Beet necrotic
yellow vein virus (BNYVV)’ün Moleküler ve Patojenik Varyantlarının ve Beet black scorh virus
(BBSV)’ün Araştırılması” konularında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma
Bölümü ile “Nematoda Toleranslı Şeker Pancarı Çeşitleri Verim Kontrol Denemesi”, “Curly Top
Hastalığına Dayanıklı Şeker Pancarı Çeşitleri Verim Kontrol Denemesi” ve “Cercospora ve
Rhizomaniaya Dayanıklı Çeşitler Verim Kontrol Denemeleri” konularında Gıda Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi ile çeşitli tarımsal konularda,
Abant İzzet Baysal Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi Biyoteknoloji Enstitüsü ile ortaklaşa
çalışılmaktadır.
“Ankara Şeker Fabrikası Difüzyon ve Arıtım Üniteleri ile Buharlaştırıcı İstasyonunda 316L, 304L,
Nikel Kaplı St37.2 ve St37.2 Çeliklerinin Korozyon Davranışlarının İncelenmesi” konulu projede
Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi ile, “Beyaz Şekerde Kötü Kokuya Neden Olan Uçucu Yağ
Asitlerinin Tespit Edilmesi ve Kötü Kokuların Giderilmesi Amacıyla Çeşitli İyileştirme
Yöntemlerinin Araştırılması” konulu projede Ankara Üniversitesi ile ortaklaşa çalışılmaktadır.
Ayrıca çeşitli konularda Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Akdeniz Üniversitesi, Tarım ve Köy İşleri
Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Maden Tetkik
Arama Genel Müdürlüğü, TÜRKAK, TSE, Tarım İl Müdürlükleri ve Türkiye Çimento
Müstahsilleri Birliği ile işbirliği yapılmaktadır.
Süleyman Demirel ve Akdeniz Üniversiteleri ile birlikte ortaklaşa yürütülen ve 2011 yılında
tamamlanmış olan proje çalışmasının bir bölümünü oluşturan “SSCP Profillerinin İstatistiksel
Değerlendirilmesinde Temel Bileşen Analizi: Atıksu Arıtma Tesisi Örneği” isimli çalışma hakemli
dergide yayımlanmıştır (N. A. Perendeci, F. Y. Ekinci, J. J. Godon, D. Süral, Çevre Bilim ve
Teknoloji, Cilt 3, Sayı: 4, Şubat 2012, ISSN−1302-5627, sayfa: 313−323).
79
KONGRELERE KATILMA ve İNCELEME GEZİLERİ
Erciyes
Üniversitesi
ile
Kayseri
Şeker
Fabrikası
A.Ş.
Genel
Müdürlüğü
tarafından
20-22 Eylül 2012 tarihleri arasında düzenlenen Uluslararası 1. Anadolu Şeker Pancarı
Sempozyumuna; “Şeker pancarı (Beta vulgaris L.) Genç Sürgünlerinden Transgenik Bitkilerin Elde
Edilmesi”, “Farklı Ploidi Seviyelerindeki Şeker Pancarı (Beta vulgaris L . ) Genotiplerinin
Vejetatif ve Generatif Gelişimi”, “Şeker Pancarı Biyoteknolojisi”, “Şeker Pancarında Tohum
İlaçlamasında Kullanılan Imidacloprid ve Thiamethoxam’ın Bazı Zararlılara Karşı Etki Süresinin
Araştırılması” “Şeker Pancarında Cercospora Yaprak Lekesi ve Mücadele Stratejileri”ve “Değişik
Sıra Üzeri Tohum Ekim Mesafelerinin Şeker Pancarının Verim ve Kalitesine Etkisi” konularında
sözlü bildiriler sunulmuştur.
İstanbul’da 09-13 Eylül 2012 tarihleri arasında Avrupa Korozyon Federasyonunun (European
Corrosion Federation, ECF) bir etkinliği olarak Türkiye Korozyon Derneği tarafından organize
edilen Avrupa Korozyon Kongresinde (EUROCORR 2012) “Pancar Şekeri Fabrikasyonu
Şerbetlerinde
Bazı
Çelik
Türlerinin
Korozyon
Davranışlarının
Zamana
Bağlı
Olarak
Elektrokimyasal Yöntemler ve SEM Yüzey Analizi Yöntemiyle Araştırılması” konulu bildiri
sunulmuştur.
İstanbul’ da 03-06 Eylül 2012 tarihleri arasında Koç Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya ve
Biyoloji Mühendisliği Bölümü tarafından düzenlenen 10. Ulusal Kimya Mühendisliği Kongresinde
“Kömürde Uçucu Madde Miktarı Tayininde Isıtma Hızının Etkisi ve Değişik Isıtma Hızlarında
Kömür Sıcaklığı İle Kömürden Ayrılan Yüzde Uçucu Madde Miktarı Arasındaki İlişki” isimli
bildiri sunulmuştur.
Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi tarafından 14-16 Kasım 2012 tarihleri arasında Orta
Doğu Teknik Üniversitesinde düzenlenen Türkiye 12. Enerji Kongresi ve Sergisine katılınmıştır.
ARAŞTIRMAYA YÖNELİK ÜRETİM FAALİYETLERİ
Deneme istasyonlarımızda 1693 ton pancar, 273 ton buğday, 52 ton arpa ve 211 ton yaş küspe
üretilmiş ve bunların satışından yan ürünleri ile birlikte toplam 366,596,76 TL elde edilmiştir.
Ayrıca ilaç, gübre, çeşit denemelerinden 483.376,31 TL ve kurum dışına yapılan analizlerden
43.150,78 TL. olmak üzere toplam 893.126,69 TLgelir sağlanmıştır.
80
6- EĞİTİM FAALİYETLERİ
Teşekkülümüzde çalışan personelin Hizmet İçi Eğitim yoluyla mesleki bilgi ve
becerilerini arttırmak, işe uyumlarını sağlamak, sanayi ile ilgili gelişmeleri, yenilikleri
aktarmak ve personelin davranışlarını olumlu yönde geliştirmek amacıyla eğitim programları
hazırlanmış ve uygulanmıştır.
Bu amaçla hazırlanan 2012 yılı Hizmet İçi Eğitim Planı doğrultusunda Teşkilatımız ve
Daire Başkanlıklarımızdan gelen teklifler göz önünde tutularak 76 konu ele alınmıştır.
Gerçekleşen 76 konuda yer alan eğitimlere 765 memur, 1103 işçi olmak üzere toplam 1868
elemanımız katılmıştır. Ayrıca planlı iş başı eğitimlerine 4320 işçi katılmıştır.
Hizmet İçi Eğitim Planımız dışında;
a) Teşekkülümüzce düzenlenen:
-
Basınçlı Hava ve Komprasör eğitimine Mühendis görevindeki 30 personel,
-
Yeni Türk Ticaret Kanunu eğitimine Müdür görevindeki 39 personel,
- Topraklamalar eğitimine Mühendis görevindeki 33 personel ,
- Rulmanlı Yataklar eğitimine Mühendis görevindeki 30 personel,
-
Doğalgaz İşletme Bilgisi eğitimine Mühendis, İşçi görevindeki 26 personel,
-
Hijyen eğitimine işçi görevindeki 200 personel katılmıştır.
b) Dış Kuruluşların düzenlediği:
-
Avrupa Uluslar arası Korozyon Kongresine Müdür görevindeki 2 personel,
-
Tehlikeli KimyasallarınYönetimi eğitimine Mühendis görevindeki 2 personel,
-
1. Uluslararası Anadolu Şeker Sempozyumuna Müdür, Teknik Şef, Mühendis
görevindeki 5 personel,
-
Dökümantasyon eğitimine Memur Görevinde ki 3 personel,
Ölçüm Belirsizliği eğitimine Müdür görevindeki 1 personel katılmıştır.
Teşekkülümüz için yarar görülen bu gibi kurs ve seminerlere 407 memur,283 işçi
olmak üzere 690 personelimiz iştirak etmiştir.
3308 sayılı Kanuna göre teşekkülümüzde 2012-2013 döneminde 799 meslek lisesi
Öğrencisine Mesleki Eğitim İmkanı sağlanmıştır.
Yüksekokul ve Üniversite Öğrencilerinden 712 kişiye Staj imkanı sağlanmıştır.
81
Sonuç olarak 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle gerek plan içi ve gerekse plan dışı kurs
ve seminerlere 1172 memur, 5706 işçi olmak üzere toplam 6878 kişi katılmıştır. Eğitimlere
katılan tüm personelin eğitimle ilgili kayıtlarının tutulmasına devam edilmiştir.
2012 yılında Eğitim Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanan sorular kullanılarak
yapılan İşçi Grup Terfi sınavlarına 1363 kişi katılmıştır.
Kayseri Şeker Fabrikası A.Ş. Genel Müdürlüğüne bağlı Kayseri ve Boğazlıyan Şeker
Fabrikalarında çalışan işçiler için, Eğitim Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanan sorular
kullanılarak yapılan Grup Terfi Sınavına 1 Sayılı Cetvelden 13 kişi, 2 Sayılı Cetvelden 264
kişi olmak üzere toplam 277 kişi katılmıştır.
1- 2012 YILI EĞİTİM BÜTÇESİ
470.000,00 TL
31.12.2012 Tarihi itibariyle eğitim masrafları tutarı 330.948.79 TL dir.
82
SON BEŞ YILLIK EĞİTİM ÇALIŞMALARI
YILLARA GÖRE EĞİTİM FAALİYETLERİ
2008
2009
2010
PLAN İÇİ
2589
6952
4842
PLAN DIŞI
700
1438
439
MESLEKİ EĞİTİM VE STAJ
1428
1791
1704
TOPLAM :
2011
5844
562
1693
2012
6188
690
1511
4717
10181
6985
8099
8389
2008
2009
2010
2011
2012
1526
1763
1428
4717
2222
6168
1791
10181
1018
4263
1704
6985
1163
5243
1693
8099
1172
5706
1511
8389
EĞİTİM KONULARINA GÖRE DAĞILIMI
2008
2009
2010
2011
2012
176
511
--1331
EĞİTİME KATILANLAR
MEMURLAR
İŞÇİLER
STAJYERLERLER
TOPLAM :
YÖNETİCİLİK
64
90
167
783
123
-906
508
242
686
--1854
64
1661
127
-3449
651
102
905
38
59
--613
29
--3492
863
110
916
111
245
--1197
----4254
89
169
845
---4320
325
--799
--393
742
13
28
423
886
31
--75
788
2
19
292
848
30
12
179
712
24
4717
10181
6985
8099
8389
2008
2009
2010
2011
2012
2999
9993
12992
2810
9482
12292
2068
10878
12946
1993
10684
12677
2103
9683
11786
YILLARA GÖRE EĞİTİM ORANLARI (%)
2008
2009
2010
2011
MEMURLAR
51
79
49
58
İŞÇİLER (DAİMİ)
18
65
49
39
TOPLAM :
25
68
41
51
2012
56
59
58
İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ
EĞİTİM VERME TEKNİKLERİ
BİLGİ BECERİ GELİŞTİRME
SOSYAL DAVRANIŞLAR
YABANCI DİL
İŞBAŞI EĞİTİMİ
MEVZ. VE STAND.UYUM
ÜST GÖREVE HAZIRLAMA
MESLEK EĞİT.(3308 Sy.Kn)
T.AFET.YANG.DUR.ALIN.GE
R.ÖNLEMLER
İLKYARDIM
YÜKSEKOKUL STAJLARI
BİLGİ İŞLEM EĞİTİM
TOPLAM :
----
ÇALIŞAN PERSONEL SAYISI
MEMURLAR
TOPLAM :
83
84
3503
1350
1590
1868
2010
2011
2012
26759
30690
19720
36736
Toplam
Kişi Saat
32330
PLAN İÇİ
Katılımcı
Sayısı
1683
2009
2008
YILLAR
690
562
439
1438
10047
11700
6435
39560
Toplam
Kişi Saat
27780
PLAN DIŞI
Katılımcı
Sayısı
700
EĞİTİLEN SAYISI VE EĞİTİM (KİŞİ-SAAT)
4320
4254
3492
3449
Katılımcı
Sayısı
906
43200
51050
50495
34490
Toplam
Kişi Saat
9060
İŞBAŞI EĞİTİMİ
6878
6406
5281
8390
Katılımcı
Sayısı
3289
80006
93440
76650
110786
Toplam
Kişi Saat
69170
GENEL TOPLAM
YILLARA GÖRE EĞİTİM FAALİYETLERİ
YILLAR
PLAN İÇİ
PLAN DIŞI
M.EĞİT., STAJ.
TOPLAM
2008
2589
700
1428
4717
2009
6952
1438
1791
10181
2010
4842
439
1704
6985
2011
5844
562
1693
8099
85
2012
6188
690
1511
8389
EĞİTİME KATILANLAR
MEMURLAR
İŞCİLER
STAJYERLER
TOPLAM
2008
1526
1763
1428
4717
2009
2222
6168
1791
10181
86
2010
1018
4263
1704
6985
2011
1163
5243
1693
8099
2012
1172
5706
1511
8389
ÇALIŞAN PERSONEL SAYISI
MEMURLAR
TOPLAM
2008
2999
9993
12992
2009
2810
9482
12292
87
2010
2068
10878
12946
2011
1993
10684
12677
2012
2103
9683
11786
YILLARA GÖRE EĞİTİM ORANLARI (%)
MEMURLAR
TOPLAM
2008
51
18
25
2009
79
65
68
88
2010
49
39
41
2011
58
49
51
2012
56
59
58
KONULARINA GÖRE EĞİTİMLERİN SAYISI
YILLAR
PLAN İÇİ
PLAN DIŞI
TOPLAM
2008
58
24
82
2009
60
32
92
2010
40
19
59
2011
58
29
87
89
2012
76
34
110
EĞİTİM GRUP SAYISI
YILLAR
PLAN İÇİ
PLAN DIŞI
TOPLAM
2008
162
26
188
2009
370
68
438
2010
277
24
301
2011
405
30
435
90
2012
441
36
477
YILLARA GÖRE EĞİTİM SÜRELERİ (Kişi-Saat)
TOPLAM
2008
69170
2009
110786
91
2010
76650
2011
93440
2012
80006
7-ARAŞTIRMA, PLANLAMA VE KOORDİNASYON FAALİYETLERİ
Mevzuata ve Teşekkül amaçlarına uygun olarak görüş, politika ve stratejiler belirlenerek,
yatırım politikaları en uygun şekilde tespit edilmiş, Teşekkülün karlılık ve verimlilik anlayışı
içinde çalışmasına yönelik tarımsal, teknik, ekonomik ve idari konular üzerinde alternatifler
oluşturulmuş ve alınması gerekli önlemlerin belirlenmesi sağlanmıştır.
7.1- TBMM
TBMM KİT Alt ve Üst Komisyon toplantıları ile mali yıl bütçe görüşmelerine katılım
sağlanmış, sunuşlar ve bilgiler hazırlanmıştır. Toplantılarda, Teşekkülümüze yöneltilen
sorulara ilişkin görüş oluşturulmasında katkı ve koordinasyon sağlanmıştır.
Milletvekillerinin Şeker Sanayiine ilişkin, Başbakan ve Bakanlar tarafından cevaplandırılması
istenen soru önergelerine, Teşekkülümüz görüşleri oluşturulmuştur.
7.2- DIŞ İLİŞKİLER VE AVRUPA BİRLİĞİ
Dünya şeker sektöründe; üretim, tüketim, stok durumu ile dünya şeker bilançosu, dünya
fiyatları, şeker ticareti ve AB şeker rejimi ile ilgili düzenlemeler izlenmekte, AB’ye uyum
sürecinde bu düzenlemelerin ülkemiz şeker sektörüne ve Teşekkülümüze muhtemel etkileri
değerlendirilmektedir.
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) yükümlülüklerimiz ve bu kapsamda devam etmekte olan İleri
Tarım Müzakerelerinde meydana gelen gelişmeler takip edilmektedir.
7.3- ÖZELLEŞTİRME
Yönetim Kurulumuzun 10.02.2005 tarihli toplantısında alınan 2543/3 sayılı kararla Araştırma
Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığı’na bağlı olarak Özelleştirme Müdürlüğü
kurulmuştur.
Şirket Bilgileri 3’er aylık dönemler halinde düzenli olarak Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na
gönderilmiştir.
92
Teşekkülümüze ait Bilanço, Gelir Tablosu ve Ek Performans Kriterleri 3’er aylık dönemler
halinde bir önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırmalı olarak, Özelleştirme İdaresi
Başkanlığı’na bildirilmiştir.
Fabrikalarımızla ilgili ayrıntılı bilgiler fabrika bazında periyodik olarak Özelleştirme İdaresi
Başkanlığı’na gönderilmiştir.
Türkşeker’in özelleştirilmesine dair Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ile Danışman Firmalar
arasında imzalanan Danışmanlık Hizmet Sözleşmesi gereğince talep edilen bilgi, doküman ve
raporlar hazırlanarak ilgili kuruluşa süresi içerisinde gönderilmiştir.
Teşekkülümüzün Bağlı Menkul Kıymet ve Kooperatiflerinin Taahhüt ve Ödenen Sermaye
durumları ile sahip olduğumuz Hisse Senetleri ve Muvakkat Hisse İlmühaberleri durumunu
gösteren tablolar 3’er aylık dönemler halinde hazırlanarak ilgili başkanlığa gönderilmiştir.
Özelleştirme
ile
ilgili
komisyonlarda,
devir
protokollerinin
hazırlanmasında
ve
koordinasyonun sağlanmasında her aşamada aktif bir şekilde görev üstlenilmiştir. ÖYK’ nun
01.12.2005 tarih ve 2005/130 Sayılı Kararı ile özelleştirme programına alınan ve ÖİB kararı
ile Sümer Holding A.Ş.’ye devredilen Bor, Ereğli ve Ilgın Şeker Fabrikaları Danıştay İdari
Kurulunun 05.04.2007 tarih ve YD. İtiraz No: 2007/87 Sayılı Yürütmenin durdurulması
kararının yerine getirilmesini teminen ÖYK’.nun 18.09.2007 tarih ve 2007/54 sayılı Kararı ile
Bor Şeker Fabrikası, Ereğli Şeker Fabrikası ve Ilgın Şeker Fabrikasının (tüm çalışanları ile
birlikte) eski statüsüne iade edilerek TÜRKŞEKER’e devredilmesine karar verilmiştir.
Teşekkülümüz 20.12.2000 tarih ve 2000/92 sayılı ÖYK kararı ile özelleştirme kapsamına
alınmıştır. ÖYK’ nun 08.10.2007 tarih ve 2007/57 sayılı kararı ile de özelleştirme programına
alınarak T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bağlanmıştır. Danıştay İ.D.D.
kurulunun 12.06.2008 tarih ve 2008/497 sayılı kararı ile yürütmenin durdurulması kararı
alınmış ve bu karar sonrasında ÖYK’.nun 12.08.2008 tarih ve 2008/50 sayılı kararı ile
Teşekkülümüz tekrar özelleştirme programına alınmıştır.10.08.2010 tarih ve 2010/64 sayılı
ÖYK kararı ile T.Ş.F.A.Ş.nin Özelleştirme süresinin 31.12.2011 tarihine kadar uzatılmasına
karar verilmiş olup, halen özelleştirme çalışmalarına devam edilmektedir.
93
18.08.2011 Tarih ve 2011/67 sayılı ÖYK kararı ile Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. ‘ nin
özelleştirme süresinin 31.12.2014 tarihine kadar tamamlanmasına karar verilmiştir.
29.11.2011 Tarihinde ihaleye çıkarılmış olan ; Portföy (B) ( Malatya, Erzincan, Elazığ,
Elbistan) Portföy
(C) (Kastamonu, Kırşehir, Turhal, Yozgat, Çorum, Çarşamba) Şeker
Fabrikalarının satış işlemi Özelleştirme yüksek Kurulunun 09/10/2012 tarih ve 2012/151
sayılı kararı ile iptal edilmiştir. Özelleştirme İdaresi Başkanlığına devredilen ve satılan
varlıklarla ilgili tablo ektedir.
94
95
Şeker Fabrikası A.Ş.
3,84
(3)
2004/129
31 Ekim-31
Kasım
07.01.2011
07.03.2011
07.03.2011
20.04.2011
Kastamonu Şeker Fabrikası Arazisi (4.919 m2)
Elbistan Şeker Fabrikası Arazisı ( 74.750 m2 )
Burdur/Acıpayam Ziraat Böl.Şefliği Arazisi ( 3.066 m2 )
Ağrı Şeker Fabrikası Arazisi
06.02.2012
23.03.2012
12.06.2012
12.06.2012
12.06.2012
12.06.2012
Ankara Şeker Fabrikası Arazisi (3.104 m2 )
Şeker Enstitüsü-Konya (348.350 m2)
Erciş Şeker Fabrikası Arazisi (17.235 m2)
Afyon Şeker Fabrikası Arazisi (4.294 m2 )
( 10.389.921 m2 )
2003/35
2003/40
27.06.2003
2003/40
27.06.2003
02.06.2003
2003/35
02.06.2003
2003
2011/14
2011/14
2011/14
2010/19
2010/19
2010-19
2010/19
2010/19
2010/17
2012/68
2012/67
2012/66
2012/65
2012/297
2012/25
2012/26
2011/56
2011/50
2011/43
2011/21
2011/19
2011/04
2010/96
2010/44
2010/30
2010/09
2010/96
2009/58
2009/04
2009/17
2009/41
2009/41
2009/52
2009/23
2008/11
2008/11
2008/11
2008/11
2008/32
2008/41
2008/07
2006/90
2006/39
2006/12
2005/62
2005/148
2004/63
2005/148
2004/16
2005/119
v e
2,750 Milyon TL
65,665 Milyon TL
910.913 TL
152.000 TL
67.000 TL
64.000 TL
425.000 TL
382.000 TL
66.000 TL
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
Bilabedel
1.250.000 $
45.750.000 $
23.820.000$
Tutarı
Satış
S a t ı ş
S.S. Adapazarı Pancar Ekicileri Kooperatifi
Torunlar Gıda Sanayi Tic. A.Ş.
Gerçekleştirilen İşlem
Teşekkülümüz veya ÖİB Tarafından
B i l g i l e r i
devir.(29.06.2005)
İşlt. Gn. Md.lüğüne Devir
)
Tigem'e Devir
Özel Başarı Eğiti Öğretim Gazetecilik San.ve Tic.A.Ş.
Çeşitli Kamu Kurumları, Belediyeler ve şahıslara
satılmıştır.
Mesut Kırat
Kargo 2000 Uluslararası Taşımacılık
Gürbüz Atalan
süleyman Ünver
Demireller Yakıt Nak.Tic.ve San.Ltd.Şti.
Mahmut Oruç
Murtazaoğlu Hafriyat İnş.Nak.Taah.Tic.Ltd.Şti.
Yapıray Demiryolu İnşaat Sistemleri San.ve Tic. A.Ş.
Sümer Holding A.Ş'ne. Devir
Van İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Van İl Özel İdaresi
İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü
Van İl Özel İdaresi
Ankara Doğal Elektrik Üretim Ticaret A.Ş.
T.C.Milli Eğitim Bakanlığı
Kırklareli İl Özel İdaresi
Ankara Büyükşehir Belediyesi ne Devir
Milli Eğitim Bakanlığına Devir
Sağlık Bakanlığına Devir
Ilgaz İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne devir
Alpu Belediye Başkanlığı
Denizli Valiliği İl Milli Eğitim Müd.
T.C.D.D.Y.
Toplu Konut İdaresi Başkanlığı
Elbistan Cumhuriyet Başsavcılığı
Milli Eğitim Bakanlığı
İbrahim Çeçen Üniversitesi
D.S.İ.Genel Müd.
Beylikova Belediye Başkanlığı
Uşak İl Tarım Müd.
Eskişehir Sanayi ve Tic.İl Müd.
Erzincan İl Özel İdaresi
Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü
Sağlık Bakanlığı
Diyanet İşleri Başkanlığı
Malatya Belediyesine Devir
Başbakanlık MİT Müsteşarlıığına
Kara Yolları Genel Müd.
Elazığ İl Milli Eğitim Müd.Tahsis
Maliye Hazinesine Devir
Sümer Holding A.Ş'ne. Devir
Şirket ile ilgili bilgi bulunamamıştır.
Elektrik Üretim A.Ş.'ye
Türkiye Köm. İşl. Kurumu'na devir (29.12.2005)
S.S. Amasya Pancar Ekicileri Kooperatifi
Türkiye Köm. İşl. Kurumu'na devir.( 29.12.2005 )
Tarım İşl. Genel Müdürlüğü'ne devir. ( 25.03.2005
D e v i r
(1)Tasfiye halinde Sanayi Nakliyat A.Ş.'nin Ankara Asliye Dokuzuncu Ticaret Mahkemesi Başkanlığı nezdinde Tasfiye Kurulu tarafın dan 23.12.2004 tarihinde açılan iflas davası neticelenmiş olup, aynı mahkemenin 29.05.2006 tarih
2006/271 esas 2006/233 karar no.'su ile iflasına
karar verilmiştir.
(2) Danıştay İdari Dava Dairesi Kurulu'nun 04.05.2006 tarih YD itiraz No:02006/190 sayılı kararı ile yürütmeyi durdurma kararı alınmıştır. Bu kez ÖYK nun10.05.2010 tarih ve 2010/30 sayılı kararı ile T.C.Devlet Demir Yolları İşletmesine
devir.
(3) Danıştay Onüçüncü Dairesi'nin 27.11.2006 tarih 2006/4210 E. Sayılı kararı ile yürütmenin durdurulması kararı alınmıştır.Bu kez ÖYK nun 04.02.2008 tarih ve 11 sayılı kararı
ile yukarıda belirtilen miktarlar dorultusunda Sağlık Bakanlığı,Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü,Malatya Belediyesi ve Diyanet İşleri Başkanlığına devredilmiştir.
Afyon ve Sarmısaklı Tarım
İşletmelerine Ait Sığırlar
( 847 Baş )
6-DEVREDİLEN DAMIZLIK HAYVANLAR
GAYRİMENKULLER
5-TÜRKŞEKER TARAFINDAN SATILAN
20.10.2011
17.12.2010
Muş Şeker Fabrikası Arazisi (4.127 m2)
Eskişehir Şeker Fabrikası Arazisi (3.323 m2)
17.12.2010
Erzurum Şeker Fabrikası Arazisi (2.188 m2)
20.10.2011
17.12.2010
Eregli Şeker Fabrikası Arazisi (7.900 m2)
20/1082011
17.12.2010
Eregli Şeker Fabrikası Arazisi (81.700 m2)
Alpullu Şeker Fabrikası Arazisi (2.931 m2)
17.12.2010
Alpullu Şeker Fabrikası Arazisi (6.808 m2)
Ağrı Şeker Fabrikası Arazisi (6.937 m2)
27.10.2010
Afyon Şeker Fabrikası Arazisi (10.863 m2)
( 589.321 m2 )
06.02.2012
Alpullu Şeker Fabrikası Arazisi (6.650 m2 )
Şeker Fabrikası Arsası
28.06.2011
Ankara Şeker Fabrikası Arazisi (1.989 m2 )
Sivas
20.05.2011
Muş Şeker Fabrikası Arazisi ( 32.000 m2)
2003/78
22.11.2010
Eskişehir Şeker Fabrikası Arazisi ( 1.230 m2 )
(1.041 m2 )
19.07.2010
Burdur Şeker Fabrikası Arazisi ( 1.710 m2 )
14.11.2003
03.03.2010
Şeker Fabrikası Çiftlik Arazisi ( 1.535.816 m2 ) (2)
10.05.2010
22.11.2010
( 94.746 m2 )
Elbistan Şeker Fabrikası Arazisı ( 22.371 m2 )
Ankara
14.10.2009
Erzurum Şeker Fabrikası Arazisi ( 8.243 m2 )
94,746
(1.465.367 m2 )
14.01.2009
30.04.2009
( 21.496 m2 )
Kars Şeker Fabrikasi Arazisi
04.02.2008
04.02.2008
04.02.2008
22.06.2009
30.11.2004
2005/73
22.06.2009
1465,367
13.06.2005
01.10.2009
64.892 m2 ) (3)
(198.515 m2) (3)
(
Eskişehir Şeker Fabrisası Arazisi ( 5.000 m2)
Arazisi
Arazisi
Arazisi ( 3.183 m2 )
Uşak Şeker Fabrikası Arazisi ( 3.268 m2 )
Şeker Fabrikası
Malatya
Eskişehir Şeker Fabrikası Arazisi ( 7.144 m2 )
Şeker Fabrikası
Malatya
04.02.2008
30.04.2009
Şeker Fabrikası
Malatya
306.517 m2 ) (3)
( 13.000 m2 )
Arazisi (
2005/73
10.11.2006
26.05.2006
21.02.2006
Erzincan Şeker Fabrikası Arazisi ( 5.819 m2 )
Şeker Fabrikası
Malatya
13.06.2005
06.12.2005
08.05.2008
13000
2005/73
2005/102
2005/66
2005/133
13.06.2005
26.12.2005
03.08.2004
26.12.2005
01.11.2004
11.10.2005
30.09.2004
Sayı
2004/93
ÖYK Kararı
Tarih
13.06.2005
26.08.2005
13.06.2005
01.12.2005
13.08.2003
13.08.2003
13.08.2003
13.08.2003
13.08.2003
13.08.2003
13.08.2003
13.08.2003
11.02.2005
13.08.2003
08.10.2007
Tarih
14.07.2008
7.000 m2 )
2200
2003/40
2003/40
2003/40
2003/40
2003/40
2003/40
2003/40
2003/40
2005/17
2003/40
2008/50
2007/57
ÖİB'ye
Devredildiği
Çorum Şeker Fabrikasi Arazisi ( 8.071 m2 )
Arazisi (
Taşınmazı( 8.230 m2)
27.06.2003
27.06.2003
27.06.2003
27.06.2003
27.06.2003
27.06.2003
27.06.2003
27.06.2003
31.01.2005
27.06.2003
12.08.2008
08.10.2007
Sayı
18.01.2008
Şeker Fabrikası
Böl. Şefliği
Alındığı
ÖYK Kararı
Programa
Tarih
Elazığ Şeker Fabrikası Arazisi ( 4.089 m2)
Malatya
Ankara / Ayaş Ziraat
Afyon Tarım İşletmesi Arazisi ( 2.200.000 m2)
Sarmısaklı Tarım İşletmesi Arazisi ( 17.619.347 m2)
17619,347
Tasfiye Halinde Sanayi Nakliyat A.Ş. (1)
4-ARSA VE ARAZİLER
12,5
Türk Arap Pazarlama
0,0000907
Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş.
10
0,0002883
Türkiye Elektromekanik San. A.Ş.
Kömür İşletmeleri A.Ş.
10
15
Kayseri
16
Şeker Fabrikası A.Ş.
Amasya
49,7
95,37
Yeni Çeltek Kömür ve Maden A.Ş.
Türkiye-Libya Ort. Tarım ve Hay. A.Ş.
3- İŞTİRAKLER
Adapazarı Şeker Fabrikası A.Ş.
Kütahya Şeker Fabrikası A.Ş.
56
100
2- BAĞLI ORTAKLIKLAR
100
%
Hisse Oranı
Devredilen
7.3- TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş.'NİN
ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI'NA DEVREDİLEN ve
ÖZELLEŞTİRME YÜKSEK KURULU KARARI'NA İSTİNADEN SATILAN VARLIKLARI
1-TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş.
7.3- Sermaye Kompozisyonu
PANCAR EKİCİLERİ KOOPERATİFLERİ ( 31 Adet )
Teşekkülün
Kooperatif Adı
Pankobirlik.
Taahhüt Edilen
Tahsil Edilen
Ortak
Sermaye
Sermaye
Bakiye
Ettiği
Sayısı
TL
TL
TL
TL
-
Taahüt
160.000,00
160.000,00
0,00
5000,00
Adapazarı
59.708
1.167.430,13
965.938,76
201.491,37
200,00
Afyon
34.296
1.887.968,36
1.865.783,53
22.184,83
400,00
Ağrı
57.938
619.114,18
598.979,05
20.135,13
200,00
Akşehir-Ilgın
56.767
959.251,25
794.689,30
164.561,95
200,00
Alpullu
94.652
1.359.674,64
1.173.312,60
186.362,04
300,00
Amasya
97.476
8.113.011,07
7.918.559,50
194.451,57
200,00
Ankara
55.307
930.858,07
751.695,91
179.162,16
200,00
Balıkesir-Bursa
50.138
6.853.548,12
6.808.200,54
45.347,58
200,00
Bor
45.501
1.743.895,60
1.599.605,89
144.289,71
200,00
Burdur-Isparta
77.472
929.027,10
883.496,20
45.530,90
200,00
Çorum
52.803
738.344,31
737.348,87
995,44
200,00
Dinar
59.366
1.128.338,12
1.039.435,50
88.902,62
200,00
Elazığ
37.812
260.783,77
189.875,40
70.908,37
200,00
Elbistan
50.969
735.451,75
645.642,39
89.809,36
200,00
Erciş
30.214
438.100,51
305.531,06
132.569,45
200,00
Ereğli
35.700
3.814.692,00
3.801.781,94
12.910,06
200,00
Erzincan
52.260
727.329,63
558.038,95
169.290,68
200,00
Erzurum
54.514
522.070,88
515.154,92
6.915,96
200,00
Eskişehir
82.891
1.887.888,49
1.790.995,26
96.893,23
200,00
Kastamonu
49.780
927.876,71
845.431,48
82.445,23
200,00
Kayseri
85.721
16.103.283,69
16.040.724,83 62.558,86
400,00
Kırşehir
25.362
779.019,40
725.480,75
Konya
56.221
10.187.996,89
10.182.771,87 5.225,02
Kütahya
45.564
539.709,00
527.036,03
12.672,97
200,00
Malatya
33.551
314.292,96
308.379,09
5.913,87
200,00
Muş
55.934
990.943,13
950.740,48
40.202,65
200,00
Samsun
36.442
653.479,73
622.643,93
30.835,80
200,00
Sivas
17.250
201.655,26
200.878,48
776,78
Turhal
78.617
1.051.356,67
809.365,60
241.991,07
200,00
Uşak
27.933
348.878,62
309.033,27
39.845,35
200,00
43.313
1.641.472
874.269,08
679.700,40
194.568,68
67.789.539,12
65.146.251,78 2.643.287,34
Yozgat
Toplam
96
53.538,65
200,00
11.100,00
7.4- YATIRIMLAR
14 Ocak 2012 tarih ve 28173 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2012 Yılı Yatırım
Programında Teşekkülümüze toplam 40 000 000 TL ödenek tahsis edilmiştir.
Teşekkülümüzün 2012 yılı Yatırım Programında;
İdame, Yenileme ve Tamamlama,
Fabrika Modernizasyonu ve Otomasyonu,
Atık Su Arıtımı,
Fabrika Meydan Tesisleri Takviye ve Modernizasyonu
Emisyon ve Hava Kalitesi İyileştirme
Muhtelif İşler
Projeleri bulunmaktadır.
2012 Yılı Yatırım Programı kapsamında yer alan projelere ilişkin olarak, Başkanlığımıza
intikal eden ödenek aktarım talepleri, “2012 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu
ve
İzlenmesine
Dair
2011/2303
sayılı
Bakanlar
Kurulu
Kararı”
doğrultusunda
değerlendirilerek sonuçlandırılmıştır.
Kalkınma Bakanlığının 19 Haziran 2012 tarih ve B.22.0.YPİ.0.01.00.00-602.07/3116 sayılı
yazısı gereğince 2013-2015 Dönemi Yatırım Programı Hazırlama Rehberi Taslağında
belirtilen esaslar çerçevesinde hazırlanan ve Yönetim Kurulumuzun 19/07/2012 tarih ve
2708/13 sayılı toplantısında uygun görülen Teşekkülümüzün “Beş Yıllık Faaliyet Programı
(2013-2017)” ile “2013-2015 Dönemi Yatırım Programı Yatırım Teklifleri” Özelleştirme
İdaresi Başkanlığı, Kalkınma Bakanlığı ile diğer ilgili kurum ve kuruluşlara gönderilmiştir.
28 Ağustos 2012 tarihinde Kalkınma Bakanlığında yapılan yatırım toplantısındaki görüşmeler
sonucunda ve 9 Ekim 2012 tarih ve 28436 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kalkınma
Bakanlığının 2012/1 sayılı Genelgesi doğrultusunda Teşekkülümüzün 2013 yılı yatırım
teklifleri revize edilerek 14 Aralık 2012 tarih ve 13659 sayılı yazımız ile Kalkınma
Bakanlığına gönderilmiştir.
Beş Yıllık Faaliyet Programı’nın ve Yatırım Tekliflerinin hazırlanmasında, işletmelerimizin
teknolojik düzeyi ve verimliliklerin artırılması, kalite ve çevre sorunlarına duyarlı olunması
göz önünde bulundurulmuştur. Dünyada ve Türkiye’de şeker sektörünün durumu; arz-talep
dengeleri, piyasa yapıları ile politika ve strateji açısından değerlendirilmiş.
97
7.5- ARAŞTIRMA VE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI
A ve C pancarı alım fiyatının belirlenmesine yönelik olarak; 4634 sayılı Şeker Kanunu
gereğince fiyat belirlenmesinde esas alınması gereken kriterler ile dünyada ve ülkemiz şeker
sektöründe yaşanan gelişmeler değerlendirilerek çalışmalar yapılmıştır.
Teşekkülümüz faaliyetlerinin mali ve ekonomik değerlendirmesi ve performansının ölçülmesi
amacıyla, yıllık faaliyet sonuçları, mali ve ekonomik göstergeler, finans yapısı gibi konular
incelenerek değerlendirmeler yapılmıştır.
Sanayiimizin ulusal ekonomiye yaptığı katma değer, fabrikalarımızdan alınan bilgiler
doğrultusunda hesaplanmıştır.
Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Bağlı Ortaklıklarının 2012 yılı Genel Yatırım ve Finansman
Programına ait ilke ve hedefleri 11/10/2011 tarih, 2011/2305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile
tespit edilmiş olup, “2012 Yılı Genel Yatırım ve Finansman Programının Uygulanmasına
İlişkin Usul ve Esasların Belirlenmesine Dair Tebliğ” 30/12/2011 tarih 28158 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanmıştır. İlgili Tebliğin Kurumsal verilerin yayımlanması başlıklı 18 inci
maddesi gereğince Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.’nin “2011 yılı Sektör Raporu”
hazırlanmıştır.
Dünya ve Türkiye Şeker Sektörü takip edilerek Türkşeker’in sektör içindeki yerinin analiz
edilebilmesi ve sektörel politikaların geliştirilmesine yardımcı olabilmesi amacıyla hazırlanan
raporda; Dünya’da ve Türkiye’de sektörün durumu, Türkiye Şeker Sektörünün tarihsel
gelişimi, sektörün bütününde gösterilen faaliyetler ile Türkşekerin gösterdiği faaliyetler,
özelleştirme, pazardaki etkinlik ve rekabet Teşekkülün içinde bulunduğu darboğazlar ele
alınmış, faaliyetler genellikle rakam ve grafiklerle yıllar itibariyle mukayeseli olarak
verilmiştir.
7.6- KALİTE
Genel Müdürlüğümüzde alt yapı çalışmaları bir yıllık sürede tamamlanarak 13.10.1999
tarihindeki adıyla K-Q TSE-ISO-EN- 9000 Kalite Sistem Belgesi’nin alınmasından sonra,
2003 yılında uluslar arası kalite standardında uygulamaya alınan yeni versiyon ile : TS:EN
ISO 9001-2000 Kalite Yönetim Sistemine geçilmiştir.
98
TS. EN ISO 9001-2000 Kalite yönetim sistemi 31.12.2010 yıl sonu itibariyle sona
ermiştir.2010 yılı içinde TS.EN ISO 9001-2008 Versiyonuna göre belge yenileme çalışmaları
tamamlanmış ve tüm kalite belgelerimiz yenilenmiştir. 2012 yılı içinde periyodik olarak
yapılan iç tetkikler tamamlanmış, hazırlanan rapor ve girdiler, Müşteri Memnuniyeti
Sonuçları, Üç Aylık Veri Analizleri ve 2013 Yılı Kalite Hedefleri Yönetimin Gözden
Geçirmesi toplantısında değerlendirilerek
faaliyet planının uygulanması karar altına
alınmıştır.
Kuruluşumuzda 26-27-28.12.2012 tarihlerinde TS EN ISO 9001.2008 standardı çerçevesinde
gerçekleştirilen DışGözetim Tetkikine ilişkin 28.12.2012 tarihli rapor TSE-KYS yürütme
komitesince 2013 yılında yapılacak toplantıda değerlendirilecektir.
Yapılan tetkikler neticesinde şirketimizce yapılan faaliyet ve çalışmalar başarılı bulunarak
TSE.EN. ISO 9001-2008 Standardına ait Kalite Sertifikası Artıbel Sistem Belgelendirme ve
Eğitim Hizmetleri iç ve dış Ticaret LTD. Şirketince düzenlenerek Şirketimize gönderilmiş,
dolayısıyla kalite sertifikamızın tarihi 2013 yılı sonuna kadar 1 (bir) yıl uzatılmıştır.
7.7- RAPORLAR VE BİLGİLENDİRME ÇALIŞMALARI
Teşekkülümüz ile ilgili çeşitli bilgiler haftalık, aylık, üç aylık, altı aylık ve yıllık raporlar
halinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Kalkınma Bakanlığı ve Şeker Kurumu’na
gönderilmiştir. Yurtiçi kuruluşların talepleri ile Sanayimizin tanıtımına yönelik olarak çeşitli
çalışmalar yapılmıştır. Şeker Sanayiinin, Teşekkülümüzün ve fabrikalarımızın tanıtıldığı;
brifing dosyaları, bilgi notları ile çeşitli açılış ve toplantılar için konuşmalar hazırlanmıştır.
Ekonomi Bakanlığınca uygulanmakta olan KİT İzleme Projesi kapsamında Başkanlığımızı
ilgilendiren hususlar günlük olarak elektronik ortamda izlenerek gerekli bilgi akışı
sağlanmıştır.
7.8- YAZIŞMALAR
2012 yılında, çoğunluğu dış kuruluşlardan olmak üzere Daire Başkanlığımıza intikal eden
1102 adet yazı; gerekli işlemleri süresi içinde tamamlanarak sonuçlandırılmıştır.
99
8- PERSONEL VE SOSYAL İŞLER DAİRESİ BAŞKANLIĞININ
FAALİYETLERİ
Yurdumuzun her köşesinde faaliyet gösteren Şeker Fabrikalarımız, diğer Teşkilat ve
Ünitelerimizde hizmet gören mensuplarımızın çağdaş personel yönetiminin gereklerine uygun
olarak istihdam olunması Şirketimizin personel politikasını teşkil etmektedir.
Sanayiimizin Şeker Fabrikalarının faaliyetlerinden dolayı, ihtiyacımız olan Makina ve
Tesislerin, Makina Fabrikalarımız ile Elektromekanik Aygıtlar Fabrikamızda imalat
çalışmaları sürdürülmektedir.
Özelleştirme Yüksek Kurulunun 8/10/2007-2007/57 ve 12/8/2008-50 sayılı Kararları
ile Özelleştirme Programına alınan ve 18.08.2011 tarih ve 2011/67 sayılı Kararı ile
31.12.2014 tarihine kadar özelleştirilmesinin tamamlanması kararlaştırılan Şirketimize, Kamu
İktisadi Teşebbüsleri ve Bağlı Ortaklıklarının 2012 yılına ait Genel Yatırım ve Finansman
Programı çerçevesinde 2012 yılında da personel istihdamı yapılamamıştır.
Teşekkülümüzün 2007 yılına ilişkin bilanço ve netice hesaplarının görüşüldüğü
TBMM KİT Komisyonunda; Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.’nin özelleştirme kapsam ve
programında olması dolayısıyla ihtiyacı olan personeli temin edemediği, dünyadaki finansal
krizin önümüzdeki süreçte fabrikaların hızlı bir şekilde özelleştirmesini de zorlayacağı göz
önünde bulundurularak zorunlu olan teknik ve idari personel ihtiyacının karşılanması
hususunda Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından özel düzenleme ile yetki verilmesi
hususunda tavsiye kararı alınması nedeniyle, Teşekkülümüzün özelleştirilmesinin öngörülen
sürede gerçekleşmemesi ve özelleştirme süreci tamamlanıncaya kadar Şeker Fabrikaları,
Makine Fabrikaları, Elektromekanik Aygıtlar Fabrikası, Tohum İşleme Fabrikası ve Şeker
Enstitüsü’nün faaliyetlerini sürdürebilmesi için acil olarak ihtiyaç duyduğu kadrolu
sözleşmeli personel statüsündeki nitelikli Teknik Personel ve işçilerle ilgili olarak
Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığına taleplerimiz iletilmiştir;
100
x Acil personel ihtiyacı ile ilgili ilk talebimiz; 30.09.2009 tarih ve 12785 sayılı yazı
muhteviyatında personel ihtiyacının bütün gerekçeleri gösterilerek ziraat, kimya,
elektrik, maden, çevre ve inşaat mühendisleri ile muhasebe ve personel birimlerinin
yüksek tahsilli personel, pancar tesellüm, atık su tesisleri, kampanya ve mevsimlik işçi
ihtiyacı için işçi ihtiyaçlarının açıktan veya satılacak fabrikalarımızdan temin edilmesi
önerilerimizle birlikte 151 teknik personel, 153 yüksek tahsilli idari personel, 818
kampanya ve mevsimlik işçi ve halen çalışmakta olan mevsimlik işçilerden 500
işçinin kadroya alınması konularını içeren yazımız Özelleştirme İdaresi Başkanlığına
gönderilmiştir.
x Personel talebiyle ilgili ikinci talebimiz; 21.04.2010 tarih ve 4543 sayılı yazı
muhteviyatında ilk talebimizdeki 151 teknik personel, 153 idari personelin açıktan
veya naklen, 818 işçinin açıktan, 500 mevsimlik işçinin ise kadroya alınmasına ilişkin
yazımızla talebimiz yinelenmiş, bunlara ilave olarak Hazine Müsteşarlığının 2010 yılı
Yatırım ve Finansman Programının Uygulamasına İlişkin Usul ve Esaslar Genelgesine
göre; 2009 yılında Şirketimizden ayrılan memur, sözleşmeli ve işçi olmak üzere
toplam 600 personel için %10 nispetindeki 60 adet personelin, ziraat, kimya, makine,
elektrik, elektrik-elektronik mühendisleri ile fakültelerin muhasebe ve işletme
bölümlerinden mezunlar için açıktan veya naklen atama yetkisinin 2009 yılındaki
personel talebimizden ayrı olarak değerlendirmeye alınması hususunda Özelleştirme
İdaresi Başkanlığına gönderilmiştir.
x Acil personel talebiyle ilgili üçüncü talebimiz ise; 239 teknik personel, 194 yüksek
tahsilli idari personel ile 2.318 mevsimlik işçilerin açıktan veya naklen atanmaları
konusunda Yönetim Kurulumuzdan 30.09.2010 tarih ve 2671/15 sayılı Karar istihsal
edilmiş, onay alınmak üzere Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığına
01.10.2010 tarih ve 11221 sayılı yazı ekinde gönderilmiş olup, bu konuda bir işlem
yapılamamıştır.
x Ayrıca Personel ihtiyacı hakkında; T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı
tarafından Şirketimize gönderilen 08.02.2011 tarih ve 1100 sayılı yazı ekinde yer alan;
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nca Sayıştay Başkanlığına iletilen 08.02.2011 tarih ve
1099 sayılı yazı ile verilen cevap; Türkşeker A.Ş.nin özelleştirme kapsam ve
101
programında olması nedeniyle, özelleştirme stratejileri belirlenen fabrikaların
özelleştirilmesi halinde özelleştirilen fabrikalarda çalışan personelin öncelikle ihtiyacı
olan fabrikalara nakillerinin yapılması suretiyle (kurum içi atamalarla) eleman açığının
kapatılacağı düşünülmektedir. Ayrıca Şirketin özelleştirme programında olması
nedeniyle, eleman ihtiyacının hizmet alımı yoluyla karşılanmasının uygun olacağı
düşünülmektedir” şeklindedir.
Personel ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığının 2012 yılı içindeki faaliyetlerinin bir
bölümü aşağıda gösterilmiştir.
8.1-PERSONEL MÜDÜRLÜĞÜ
8.1.1- AÇIKTAN ATAMA İŞLEMLERİ:
Şirketimiz Merkez ve Taşra Teşkilatına 2012 yılında; Genel Müdür Yardımcısı olarak
naklen atama yapılmış ve Mahkeme Kararı ile İç Hizmetler şefi göreve iade edilmiştir.
8.1.2- AYRILAN PERSONEL İŞLEMLERİ
Şirketimiz Merkez ve Taşra Teşkilatımızdan 2012 yılında emekli, istifa, vefat, kurum dışına
nakil olmak üzere toplam 61 personel ayrılmıştır.
I
II
III
Sayılı
Sayılı
Sayılı
Toplam
Cetvel
Cetvel
Cetvel
Adet
12
35
47
İstifa
9
9
Başka kuruluşa nakil
1
1
Ayrılma Sebebi
Emekli
Iş akti fesih
Vefat
1
3
4
Toplam
13
48
61
Başka Kuruluşlara nakil olarak gösterilen 1 personel, 4046 sayılı Kanunun 22. maddesi
hükümlerine göre istihdam fazlası olarak, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının onayı ile
Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığınca diğer kamu kurum ve kuruluşlarına atamaları
yapılmıştır.
102
8.1.3 FİİLİ PERSONEL HAREKETLERİ
Şirketimizin
1/1/2012-31.12.2012
tarihleri
arasında
fiili
personel
adetleri
aşağıda
gösterilmiştir.
I Sayılı Cetvel
II Sayılı Cetvel
III
Sayılı
Cetvel
Toplam
01.01.2012
Tarihi
İtibariyle
253
1884
1
Atama
1
1
-
2138
2
Statü
Statü
Değişikliği Değişikliği
Giren
Çıkan
11
11
11
Ayrılan
13
48
-
31.12.2012
Tarihi
İtibariyle
252
1826
1
61
2079
11
8.1.4 NORM KADRO HAREKETLERİ
Yönetim Kurulumuzun 29/12/2011 gün ve 2695/20-1 sayılı kararı ile uygun görülen
ve 1.1.2012–31.12.2012 tarihleri arasında Memur, Sözleşmeli, Yardımcı Hizmetler Sınıfı
Personelin norm kadro adetleri aşağıda gösterilmiştir.
Kadro
I Sayılı Cetvel
II Sayılı Cetvel
III Sayılı Cetvel
Toplam
1.1.2012 itibariyle
318
3148
1
3467
İhdas edilen kadro
1
-
-
-
4046.SK.iptal edilen
-
-
-
-
31.12.2012 itibariyle
319
3148
1
3468
III sayılı cetvele tabi 1 adet personel, 657 sayılı Kanuna göre aylık almakta olup, 399 sayılı
Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 3 üncü maddesine göre, bu kadrolar, ilgililerin I sayılı
cetveldeki kadroya atanmaları, kendi istekleri ile sözleşmeli statüye geçmeleri veya emeklilik,
istifa, ölüm ve benzeri sebeplerle boşalması halinde hiç bir işleme gerek kalmaksızın iptal
edilecektir.
103
8.1.5 PERSONEL,SİCİL ve BAŞARI DEĞERLENDİRME,EMEKLİLİK
İŞLEMLERİ:
Genel Müdürlük ile Taşra Teşkilatımız kadrolarında görev yapan sözleşmeli
personelin
2013 yılı sicil ve başarı değerlendirme işlemleri Ocak ayının ilk haftasında
tamamlanarak sonuçları fabrika ve teşkilatımıza bildirilmiştir. Yardımcı Hizmetli personelin
emeklilik onayları Fabrika ve Teşkilat Müdürleri tarafından yapılmakta, memurların emeklilik
onayları ise Genel Müdürlük Makamından alınarak Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına
resmi yazı ekinde gönderilmektedir. Emeklilik işlemleri sonuçlandırılan personelin hizmet
süreleri, bağlanan emekli aylığı ve ikramiye tutarları kontrol edildikten sonra hizmet
sürelerinde yanlışlık bulunanlar hakkında Sosyal Güvenlik Kurumu ile yazışma yapılmak
suretiyle aylıklarının düzeltilmesi sağlanmaktadır. Durumunda yanlışlık bulunmayanların
durumları ise emekliye ayrıldığı işyerlerimize bildirilmektedir.
8.1.6 ORGANİZASYON DEĞİŞİKLİĞİ:
Şirket kaynaklarının daha etkin kullanılması, verimliliğin artırılması ve fabrikaların
rekabet gücünün korunması için Çarşamba Şeker Fabrikasına bağlı Bafra Bölge Ziraat
Şefliğinin kapatılması Yönetim Kurulumuzun 31/05/2012 tarih ve 2705/10 sayılı Kararı ile
uygun görülmüştür.
8.1.7 KADRO VE POZİSYON İPTALİ:
4046 sayılı Kanunun 22. maddesi ve söz konusu Kanun çerçevesinde Nakledilecek
Personel Hakkındaki Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının Tebliği’ 10. maddesinde;
“Bu Tebliğ çerçevesinde, diğer kamu kurum ve kuruluşlarına yapılacak nakil sebebiyle
boşalan kadro ve pozisyonlar, 4046 sayılı Kanunun değişik 22 nci maddesi gereğince
boşaldıkları tarihten itibaren her hangi bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır.
İdare, özelleştirme programındaki kuruluşlarda nakil hakkı kapsamında yer alan kadro ve
pozisyonlardan boş bulunanları iptal etmeye, kadro ve pozisyonların yerini, aynı kuruluş
bünyesindeki şirketler veya işyerleri arasında değiştirmeye yetkilidir. Bu fıkra çerçevesinde
gerçekleşen kadro/pozisyon hareketleri gerçekleşmeyi müteakip en geç 15 gün içerisinde
Başkanlığa bildirilir .” hükmü gereği, 4046 sayılı Kanunun 22. Maddesine göre Şirketimizin
Özelleştirme Programına alınmış olduğu tarihten 1.12.2012 tarihine kadar 12 adet I sayılı
Cetvele tabi personel kadrosu ile 558 adet sözleşmeli personel kadrosu iptal edilmiş, 2012 yılı
içinde hiçbir personel istihdam fazlası olarak başka kuruluşlara nakledilmemiştir.
104
8.1.8-GÖREVDE YÜKSELME İŞLEMLERİ:
Şirketimiz Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği hükümleri dahilinde
2011 yılındaki boş kadrolar için açılmış bulunan ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 16
Temmuz 2011 tarihinde 168 kişi için sınav açılmış, bunlardan 143 kişi sınava girmiş ve 76
kişi başarılı, 67 kişi ise başarısız olmuştur. Başarılı olan personelin boş kadrolara atamaları
yapılmış, kadrolarımızın terfi, istifa, başka kuruluşlara nakil gibi sebeplerle boşalması
durumunda yedek olarak sınav kazanan personel atamalarına 2012 yılında da devam
edilmiştir.
8.1.9-ÖZLÜK HAKLARI İLE İLGİLİ İNTİBAK VE SİCİL İŞLEMLERİ
Çalışmakta iken bir üst öğrenimi bitiren personel ile geçmiş hizmetlerini belgeleyen
personelimizin intibak işlemleri 2011 yılı içerisinde de sürdürülmüştür. Yıl içerisinde talepte
bulunan personelimizin 87 nci maddeye tabi kurumlarda sigortasız olarak, yedek subay
okulunda öğrenci ve er olarak muvazzaf askerlikte geçen hizmetleri, stajda geçen hizmetleri
ile doğum sebebiyle ücretsiz izinli olarak geçen hizmetleri için, Sosyal Güvenlik Kurumuna
borçlandırılma ve hizmet değerlendirme işlemlerine devam edilmiştir.
8.1.10-YAN ÖDEMELER
2010/7 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 3 üncü maddesinde, 17/4/2006 tarihli ve
2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına
Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar ve eki cetvellerin 2012 yılında uygulanmasına
devam olunacağı hükme bağlandığından, 2012 yılında Devlet memurlarına verilecek zam ve
tazminatların belirlenmesine ilişkin olarak cetvellerin kontrol, onay, dağılım listelerinin
düzenlenmesi ve gönderilmesi işlemleri 2006/10344 sayılı Kararın 5 inci maddesinde yer alan
hükümler çerçevesinde Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının 30.03.2012 tarih ve 5881
sayılı yazıları ile vize ettirilmiştir.
8.1.11-SÖZLEŞMELİ PERSONEL TEMEL ÜCRET SKALASI
Teşekkülümüz Merkez ve Taşra Teşkilatında çalışan II sayılı cetvele tabi sözleşmeli
personele, Yönetim Kurulumuz Kararları ile Kabul edilmiş bulunan Temel Ücret
Skalasınındaki ücretlere, 21/10/2011 tarih ve 2011/T-20 sayılı Yüksek Planlama Kurulu
Kararı’na göre öngörülen zamlar ilave edilmek suretiyle uygulanmasına devam edilmiştir.
105
Sözleşmeli Personelin Temel ücretleri; Yüksek Planlama Kurulu Kararı doğrultusunda
Yönetim Kurulumuzun 12/01/2012 tarih ve 2696/1-7 Kararı ile 1/7/2011 tarihinden geçerli
olmak üzere yeniden düzenlenmiş ve uygulamaya konulmuş, Taşrada görev yapan
Teknikerlerin temel ücretleri, lise dengi idari şef temel ücreti esas alınarak yeniden
düzenlenmiş ve 1.1.2013 tarihinden geçerli olarak fabrikalara 28.1.2013 tarih ve 1242 sayılı
yazı ile bildirilmiştir.
8. 2 - İŞÇİ İŞVEREN İLİŞKİLERİ MÜDÜRLÜĞÜ
8. 2. 1 - TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ
Türkiye Şeker Sanayii İşverenleri Sendikası ile Türkiye Şeker Sanayii İşçileri Sendikası
(Şeker-İş) arasında işletme seviyesinde akdedilen ve 01.02.2011 tarihinde yürürlüğe girmiş
olan 24. Toplu İş Sözleşmesinin ücret zamları ile ilgili 40. maddesinin ikinci yıl birinci altı ay
ücret zammı başlıklı (C) fıkrasına istinaden, tüm işçilerimize ikinci yıl birinci altı ay ücret
zammı olarak 01.02.2012 tarihinde % 3 ücret zammı uygulanmıştır.
24. Toplu İş Sözleşmesinin ücret zamları ile ilgili 40. maddesinin ikinci yıl ikinci altı ay
ücret zammı başlıklı (D) fıkrasının birinci paragrafına istinaden tüm işçilerimize ikinci yıl
ikinci altı ay ücret zammı olarak 01.08.2012 tarihinde % 3 oranında zam yapılmıştır. Ancak,
ücret zammı ile ilgili 40. maddenin (C) fıkrasının ikinci paragrafında, T.C. Başbakanlık
Türkiye İstatistik Kurumunun 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Türkiye Geneli
Temmuz 2012 indeks sayısının Ocak 2012 indeks sayısına göre değişim oranının % 3’ü
aşması halinde, aşan kısmın tamamı ikinci yıl ikinci altı ay ücret zammı olan % 3 oranına
ilave edileceği belirtildiğinden ve değişim oranı % 3’ü aşmadığından işçilerimize herhangi bir
ilave zam yapılmamıştır.
24. Toplu İş Sözleşmesinin ücret zamları ile ilgili 40. maddesinin ikinci yıl ikinci altı ay
ücret zammı başlıklı (D) fıkrasının ikinci paragrafında “T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik
Kurumunun 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Türkiye Geneli Ocak 2013 indeks
sayısının Temmuz 2012 indeks sayısına göre değişim oranının % 3’ü aşması halinde, aşan
kısmın tamamı ikinci yıl ikinci altı ayın son günündeki ücreti takip eden ayın birinci gününden
geçerli olmak üzere ilave edilecektir.” hükmü bulunmaktadır. Bu hükmün uygulaması 2013
yılında yapılacaktır.
106
Toplu iş sözleşmesinin kapsamla ilgili 5. maddesinin 2. fıkrasında yer alan Şeker-İş
üyesi Kadrolu Daimi İşçilerin Haklarından Yararlanan Kadrosuz Sürekli İşçilerle (Eski Petlas
İşçileri), toplu iş sözleşmesinin kapsamla ilgili 5. maddesinin 3. ve 4. fıkrasında yer alan
Şeker-İş üyesi Sürekli İşçi kadrolarına geçirilenlerle, kampanya ve mevsimlik işçilerin çıplak
yevmiyelerine sözleşme döneminin ikinci yıl birinci ve ikinci ayları için toplu iş
sözleşmesinin 40. maddesinde belirtilen zam oranları aynı şekilde uygulanmıştır.
8. 2. 2 - MEVZUATLA İLGİLİ ÇALIŞMALAR
Şeker Fabrikalarımızda 2011-2012 kampanyası da geçmiş yıllarda olduğu gibi 3 vardiya
esasına göre düzenlenmiş, tüm işçiler 3 vardiya esasına göre çalıştırılmışlardır.
İşçilerin iş ve çalışma durumları ile hak, menfaat ve görevlerini tespit eden iş mevzuatı,
özellikle İş Kanunu, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, Sendikalar ve Toplu
İş Sözleşmesi Kanunu ve bu kanunlara ilişkin kararname, tüzük, yönetmelik hükümleri ile
Yargıtay içtihat kararları izlenerek, uygulama yürürlükteki Toplu İş Sözleşmesi ile mevzuat
hükümlerine uygun olarak yürütülmüştür.
8. 2. 3 - ÖZLÜK İŞLERİ
2012 yılında Şirketimiz daimi işçi kadrolarında çalıştırılmak üzere, 2828 ve 3413 sayılı
Kanun ve Korunmaya Muhtaç Çocukların İşe Yerleştirilmesine ilişkin Tüzük ve 4857 sayılı İş
Kanunu kapsamında T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Çocuk Hizmetleri Genel
Müdürlüğüne bağlı yetiştirme yurtlarından 15 kişi işe alınmıştır.
Şirketimizde geçici işçi olarak çalışmakta iken 5620 sayılı Kanuna istinaden sürekli işçi
kadrosuna geçirilmek için dava açan işçilerimizden 5 kişi mahkemeyi kazandıklarından, 2012
yılı içerisinde sürekli işçi kadrolarına geçirilmişlerdir. Mahkeme kararları ile sürekli işçi
kadrolarına geçirilenlerden, 5 kişi mahkeme kararlarının Danıştay’ca bozulması sonucu tekrar
geçici işçi statüsüne döndürülmüşlerdir. Ayrıca geçmiş yıllardan süregelen davalar hakkında
savunmaya esas görüş, bilgi ve belgeler hazırlanarak Hukuk Müşavirliğine ve gerekse
Mahkemelere gönderilme işlemlerine devam edilmiştir.
Diğer taraftan, işçilerin kadro, tayin, nakil, terfi, ceza, izin ve hastalıklarıyla ilgili özlük
işlemleri mevzuat hükümleri dairesinde yürütülmüştür.
107
8. 2. 4 – GEÇİCİ İŞ POZİSYONLARINA İLİŞKİN (ADAM/AY) İLE
FAZLA MESAİ HUSUSLARI
Şirketimize 2012 yılı için 29054 (Adam/Ay) tahsis edilmesi Başbakanlık, Özelleştirme
İdaresi Başkanlığının 22.12.2011 tarih ve 7397 sayılı yazıları ile uygun görülmüş,
Başbakanlık, Devlet Personel Başkanlığının 31.01.2012 tarih ve 24741 sayılı yazılarıyla
29054 (Adam/Ay) vizesi verilmiş olup, Şirketimiz tüm kampanya ve mevsimlik işçileri vize
edilen bu (Adam/Ay) sayısı çerçevesinde çalıştırılmışlardır.
Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Bağlı Ortaklıklarının, 2012 yılına ait Genel Yatırım ve
Finansman Programına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararının “Fazla Çalışma” başlıklı 9.
maddesinin (1) no’lu fıkrasında “Kamu Teşebbüsleri, 2012 yılında, Kamu İktisadi
Teşebbüsleri ve Bağlı Ortaklıklarının 2011 Yılına Ait Genel Yatırım ve Finansman
Programına ilişkin 12.10.2010 tarihli ve 2010/967 sayılı Kararnamenin eki karar’ın 9 uncu
maddesinin birinci ve üçüncü fıkraları kapsamında 2011 yılı için belirlenen fazla çalışma
tavanını (saat/yıl) aşmayacak şekilde fazla çalışma yaptırabilirler.” hükmüne istinaden, 2012
yılı için fazla mesai yetkimiz işçilerimiz için 2011 yılında fiilen kullanılan 1864 (Saat/Yıl)
olmuş olup, bu fazla mesai saatinin tamamı işçi statüsünde olup şoför olarak çalıştırılan
personelin yolda geçen sürelerinde kullandırılmıştır.
8.3 – ORGANİZASYON VE METOD MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMALARI
8.3.1 - PERSONEL DURUMLARI
T.C. Sayıştay Başkanlığınca 2012 yılı raporuna esas olacak şekilde istenilen personel
durumlarını belirten bilgiler toplanarak ilgililere sunulmak üzere rapor haline getirilmiştir.
Personel durumuna dayalı olarak yıl sonları için çıkarttığımız tablolar ektedir.
- Şirketimizde son beş yılın ( 2008-2012 ) norm kadro durumu (Tablo 1 )
- Şirketimizde çalışan personelin yıllar itibariyle fiili ortalamaları (Tablo2)
- Şirketimizde çalışan personelin adet ve yüzdeler olarak 2012 yıl sonu itibarıyla
öğrenim durumları (Tablo 3)
- Şirketimiz çalışan Personelinin adet ve yüzdeler olarak 2012 yıl sonu itibarıyla
statüleri (Tablo 4)
- Şirketimiz Personelinin 2012 yıl sonu itibarıyla yaş durumları (Tablo 5 )
- Şirketimiz Personelinin 2012 yıl sonu itibarıyla kıdem durumu (Tablo 6 )
108
- Şirketimiz Personelinin yüzde olarak yaş ve kıdem durumları (Tablo 7, 8 )
- Şirketimizde çalışan Personelin statüleri ve fabrikalar itibariyle 2012 yılı fiili
personel ortalamaları ( Tablo 9 )
- Şirketimizde son beş yılda ayrılan personel durumu (Tablo 10)
- Şirketimizde Çalışan Personelin kadın erkek durumları (Tablo 11)
8.3.2 - PERSONEL GİDERLERİ
Şeker Sanayisine ait 2012 yılı personel giderleri her ay, bir önceki ay ve bir önceki yıl
ile kıyaslanma yapabilecek şekilde aylık personel masraflarından oluşan aylık tablolar ve
özelleştirilecek fabrikalara ait detaylı inceleme soruları listeleri memur ve işçi adetlerine göre
haftalık ve üç aylık dönemlerde portföyler halinde düzenlenerek ilgili mercilere iletilmek
üzere Araştırma Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığına gönderilmektedir.
8.3.3 - PERSONEL HAREKATI
Memur, Yardımcı Hizmetli, Daimi İşçiler ve Geçici İşçilerimize ait Personel adetleri,
aylık tablolar halinde hazırlanarak gerekli birimlere ulaştırılmıştır.
8.3.4 - ORGANİZASYON ŞEMALARI
Organizasyon
şemaları
kadro
unvanlarında
yapılan
değişikliklere
göre
güncelleştirilerek takip edilmektedir.
8.3.5 - YÖNETMELİK VE TALİMAT ÇALIŞMALARI
Yönetmelik
ve
Talimatlarda
ihtiyaç
duyuldukça
güncelleştirme
çalışmaları
yapılmaktadır.
8.3.6 - İDARİ YARGI DAVALARI
Memur
ve
sözleşmeli
personelimizin;
Nakil,
İntibak,
Sicil
ve
Başarı
Değerlendirilmesi, Mali, Sosyal Haklar ve Yardımlar konusunda Şirketimiz aleyhine 2012
yılında 24 adet yeni idari dava açılmış olup, bu davalarla birlikte geçmiş yıllardan süregelen
davalar hakkında Başkanlığımızca savunmaya esas görüş, bilgi ve belgeler hazırlanarak gerek
Hukuk Müşavirliğine ve gerekse Mahkemelere gönderilme işlemlerine devam edilmiştir.
109
8.3.7 - DİSİPLİN İŞLERİ
28.06.2012 tarihli ve 28337 sayılı Resmi Gazetede Teşekkülümüz “ Personel
Yönetmeliğinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik” ile “Türkiye Şeker
Fabrikaları A.Ş Genel Müdürlüğü Memurları Disiplin Amirleri Yönetmeliği” ve
“Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş Genel Müdürlüğü Sözleşmeli Personeli Disiplin
Amirleri Yönetmeliği” yayımlanmıştır.
Şirketimiz Merkez ve Taşra Teşkilatında çalışmakta olan 657 Sayılı Devlet
Memurları Kanunu’na tabi personel ile 399 Sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel
Rejimi Hakkındaki Kanun Hükmündeki Kararnameler esaslarına göre istihdam olunan
Sözleşmeli Personelden; Şirket Hizmetlerinin gerektiği gibi yürütülmesini sağlamak
amacıyla, kanun, tüzük, yönetmelik, genelge talimat ve emirlerin öngördüğü ödevleri
yurt içinde veya yurtdışında yerine getirmeyen; uyulması zorunlu kıldığı hususlara
uymayan veya yasakladığı işleri yapan veya genel ahlak kurallarına aykırı fiil ve
hareketlerde bulunan veya üst ve amirlerine karşı her türlü saygısız davranışlarda
bulunanların fiillerine bakmak üzere söz konusu Disiplin Amirleri Yönetmelikleri ile
24.10.1982 Tarihli ve 17848 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Disiplin Kurulları ve
Disiplin Amirleri Hakkında Yönetmelik “ hükümlerine göre kurulan Türkiye Şeker
Fabrikaları A.Ş Genel Müdürlüğü Disiplin Kurulu İle Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.
Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulu’nun tüm raportörlük hizmetlerinin
yürütülmesi ile alman kararların ilgililere tebligatlarının yapılması işleri sürdürülmüştür.
8.3.8 - TEFTİŞ RAPORLARI
Teftiş Kurulu Yönetmeliği 42 nci maddesi esaslarına göre Şirketimiz Merkez ve
Taşra Teşkilatındaki Personel Birimlerinin cevaplı teftiş raporları yukarıdaki maddede tadat
edilen süreler içerisinde incelenmiş, raporlarda belirtilen hususlar talimat haline getirilerek,
teftiş edilen birimlere süresi içerisinde gönderilmiştir.
110
Tablo : 1
ÇALIŞAN PERSONELİN KADRO DURUMU
(Yıl Sonları İtibariyle)
2008
2009
2010
2011
2012
I Sayılı Cetvel (Memur)
372
257
254
253
252
II Sayılı Cetvel (Memur-Yrd.Hiz.)
4297
2292
1991
1884
1826
4
2
1
1
1
12177
11797
12377
11999
10605
16850
14348
14623
14137
12684
III Sayılı Cetvel (Memur-Yrd.Hiz.)
Daimi İşçi (Kadrolu
+Kad.Sür.İşçi)
T O P L A M
111
Tablo : 2
ÇALIŞAN PERSONELİN DURUMU
(Şeker Sanayii Fiili Ortalama)
2008 - 2012
Daimi
Sözleşmeli Memur Yrd.Hizmetli İşçi
Kad.Sür.İşçi Geçici İşçi TOPLAM
2008
2746
253
2
9789
206
2352
15348
2009
2552
258
2
9279
205
2243
14539
2010
2036
260
1
8865
174
2207
13543
2011
1932
255
1
8442
113
2107
12850
2012
1846
255
1
7902
95
1977
12076
112
113
8
73
1915
GEÇİCİ İŞÇİ
TOPLAM:
405
KADROSUZ SÜREKLİ İŞÇİ
DAİMİ İŞÇİ
2
252
MEMUR
YARDIMCI HİZMETLİ
1175
SÖZLEŞMELİ
2,37
9,52
5,45
1,35
100,00
69,98
5671
989
56
4170
42
414
26,85
66,67
56,07
28,38
24,66
%
Adeti
Adeti
%
Lise ve Dengi
Yüksek
2497
894
12
1425
78
88
Adeti
Ortaokul
28,99
14,29
19,16
52,70
5,24
%
2581
1125
8
1420
26
2
Adeti
İlkokul
36,48
9,52
19,09
17,57
0,12
%
20
3
17
Adeti
%
0,10
0,23
Okur- Yazar
ÇALIŞAN PERSONELİN ÖĞRENİM DURUMLARI
( 2012 Yılı Sonu İtibariyle )
12684
12684
3084
84
7437
148
252
1679
Adeti
TOPLAM
Tablo : 3
15
%
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
114
%
14,40
Sözleşmeli
Adet
1826
252
Memur
Adet
1,99
%
1
Yrd.Hiz.
Adet
0,01
%
7437
Daimi İşçi
Adet
58,63
%
84
K.S.İşçi
Adet
0,66
%
ÇALIŞAN PERSONELİN STATÜLERİ İTİBARİYLE DURUMU
(2012 Yıl Sonu İtibariyle)
3084
24,31
Geçici İşçi
Adet
%
12684
TOPLAM
Adeti
Tablo : 4
100
%
Tablo : 5
ÇALIŞAN PERSONELİN YAŞ DURUMU
( 2012 Yıl Sonu Adet )
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
65-61 60-56 55-51 50-46 45-41 40-36 35-31 30-26 25-21 20-18 TOPLAM
SÖZLEŞMELİ
36
149
375
364
256
211
233
MEMUR
38
104
55
28
19
6
2
YARD.HİZMETLİ
3
23
61
44
14
3
DAİMİ İŞÇİ
68
531 1350 2495 1682 1040
KAD. SÜREKLİ İŞÇİ
1
6
GEÇİCİ İŞÇİ
6
85
TOPLAM
152
8
39
25
430 1271 674
54
1
252
148
171
45
44
11
5
7437
84
522
85
9
2
898 2279 4241 2670 1787
491
108
47
115
1679
3084
11
12684
Tablo : 6
ÇALIŞAN PERSONELİN KIDEM DURUMU
( 2012 Yıl Sonu Adet )
SÖZLEŞMELİ
5 Yıla
6 - 10
Kadar
Yıl
36
284
MEMUR
11 - 15 16 - 20 21 - 25 26 Y ı l
ve
Yıl
Yıl
Y ı l Fazla T O P L A M
166
224
270
699
1679
4
25
27
196
252
5
37
106
148
2507
1891
1366
687
7437
80
4
YARD.HİZMETLİ
DAİMİ İŞÇİ
115
871
KAD. SÜREKLİ İŞÇİ
GEÇİCİ İŞÇİ
TOPLAM
84
778
2021
107
32
146
929
3176
2864
2181
1846
116
3084
1688
12684
Tablo : 7
ÇALIŞAN PERSONELİN YAŞ DURUMU
( 2012 Yıl Sonu itibariyle % olarak )
65-61 60-56 55-51 50-46 45-41 40-36
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
Yaş
SÖZLEŞMELİ
2,14
8,87
22,33 21,68 15,25 12,57
MEMUR
15,08 41,27 21,83 11,11
7,54
2,38
YARD.HİZMETLİ
2,03
15,54 41,22 29,73
9,46
2,03
DAİMİ İŞÇİ
0,91
7,14
18,15 33,55 22,62 13,98
KAD SÜREKLİ İŞÇİ
1,19
7,14
9,52
GEÇİCİ İŞÇİ
0,19
2,76
13,94 41,21 21,85 16,93
46,43 29,76
Yaş
35-31 30-26 25-21 20-18
Yaş
Yaş
Yaş
13,88
3,22
0,06
Yaş TOPLAM
100,00
0,79
100,00
100,00
2,30
0,61
0,59
0,15
5,95
2,76
0,29
0,06
ÇALIŞAN PERSONELİN KIDEM DURUMU
( 2012 Yıl Sonu İtibarıyle % Olarak )
5 Yıla 6 - 10 11- 15 16- 20 21- 25 26 Yıl
%
ve
Kadar Y ı l Y ı l Y ı l Y ı l Fazla TOPLAM
2,14 16,91 9,89 13,34 16,08 41,63
1,59 9,92 10,71 77,78
100,00
100,00
3,38 25,00 71,62
1,55 11,71 33,71 25,43 18,37 9,24
95,24 4,76
KAD.SÜREKLİ İŞÇİ
GEÇİCİ İŞÇİ
25,23 65,53 3,47 1,04 4,73
100,00
100,00
100,00
100,00
YARD.HİZMETLİ
DAİMİ İŞÇİ
117
100,00
100,00
Tablo : 8
SÖZLEŞMELİ
MEMUR
%
100,00
TÜRKİYE ŞEKER
FABRİKALARI A.Ş.
Tablo : 9
ŞEKER SANAYİİ 2012 YILI FİİLİ ORTALAMALARI
M E M U R
YARDIMCI
HİZMETLİ
İŞÇİLER
I
III
III
SAY.CET SAY.CET
SAY.CET
II
II
657
657
657
SAY.CET
SAY.CET
S.K.T
S.K.T
S.K.T
SÖZ.PERS
FABRİKASI SÖZ.PERS
DAİMİ K.S.İŞÇİ GEÇİCİ TOPLAM
Afyon
69
5
1
Ağrı
34
5
Alpullu
49
7
13
Ankara
108
10
10
Bor
53
5
5
Burdur
55
5
15
Çarşamba
44
4
3
Çorum
46
5
1
Elazığ
63
6
14
1
Elbistan
33
4
Erciş
43
5
6
Ereğli
40
6
14
Erzincan
70
4
4
Erzurum
45
5
1
Eskişehir
92
8
18
Ilgın
49
6
9
Kars
26
5
Kastamonu
43
5
12
Kırşehir
41
5
Malatya
76
8
2
Muş
46
5
2
Susurluk
38
6
3
Turhal
87
7
11
Uşak
45
6
8
Yozgat
34
5
TOPLAM
1329
142
152
1
Afyon Mak.
Ankara Mak.
35
5
Erzincan
Mak.
Eskişehir
36
5
1
Mak.
Turhal Mak.
EMAF
34
4
3
TOPLAM
105
14
4
Genel
Müdürlük
195
83
5
İstanbul
İrtibat
Bürosu
9
Tohum
İşl.Fab.
16
2
Şeker
Enstitüsü
31
14
TOPLAM
251
99
5
GENEL
TOPLAM
1685
255
161
1
Not: Memur, Sözleşmeli Personel ve Daimi İşçilerin ortalamaları yıllık kişi
ortalamaları ise 365 gün üzerinden
hesaplanmış olup küsürlu çıkan sayılarda 0,5 ve üzeri tama iblağ edilmiştir.
118
271
333
275
652
309
239
181
258
196
236
334
285
192
350
388
417
200
194
237
242
313
258
355
226
246
7187
42
133
11
5
78
1
95
79
105
44
25
73
105
62
46
80
134
114
169
59
71
86
100
35
76
23
63
123
119
70
65
51
1977
425
477
388
816
445
419
294
356
360
407
502
514
329
472
597
581
266
330
384
391
489
424
531
350
336
10883
42
173
54
54
206
50
97
582
248
50
138
705
18
301
1
10
44
62
70
133
115
488
7902
95
1977
12076
sayısı üzerinden geçici işçi fiili
119
AYRILAN
2009
AYRILAN
2010
3
24
30
291
2
926
1307
2898
9747
12645
İnşaat Y.Müh.
Ziraat Y.Müh.
Orta Ziraat
Y.Tah.İdari Prs.
Diğerleri
T O P L A M (A)
Top.Daimi İşçi (B)
Genel Toplam (A+B)
21
12
5
2
170
Mak.Elekt.Y.Müh.
2
172
766
625
141
109
28
4
9294
2551
1026
883
285
29
160
168
123 11845
30
93
35
48
2
5
3
2
2
0
533
447
86
60
18
2
2
2
2
794
831
275
27
158
161
8864
298 11110
37
261 2246
170
76
4
1
8
2
9
9
0
519
465
54
27
14
8
1
1
3
AYRILAN
2 0 11
8288
2138
710
822
269
25
155
157
10
10
0
617
578
39
24
7
4
1
1
2
104
31
73
62
2
4
1
2
2
Mevcut Ask. Emekli Sair
278 10426
22
256
191
57
2
1
1
4
Mevcut Ask. Emekli Sair Mevcut Ask. Emekli Sair Mevcut Ask. Emekli Sair
AYRILAN
2008
Kimya Y.Müh.
Sözleşmeli Personel
Memur
ŞEKER SANAYİNDEN AYRILAN PERSONEL
(Son Beş Yıl İçinde Yıl Sonları İtibariyle)
9600
7521
2079
646
850
262
21
150
150
6
6
0
814
763
51
25
13
6
2
2
3
29
19
10
1
2
3
4
Mevcut Ask. Emekli Sair
AYRILAN
2 0 12
Tablo: 10
Tablo : 11
KADIN ERKEK DURUMU
(2012 Yıl Sonu İtibariyle)
I Sayılı Cetvel (Memur)
II Sayılı Cetvel (Memur-Yrd.Hiz.)
KADIN
ERKEK
TOPLAM
9
243
252
344
1482
1826
1
1
III Sayılı Cetvel (Memur-Yrd.Hiz.)
Daimi ve Geçici İşçiler
213
10392
10605
T O P L A M
566
12118
12684
120
8.4 - MERKEZ PERSONEL MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMALARI
Genel Müdürlüğümüz bünyesinde 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 399 Sayılı
Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre görev ifa eden Memur, Sözleşmeli Personel,
Yardımcı Hizmetli Sınıfı Personeli, Şirketimiz Yönetim Kurulu Üyeleri ile 4857 Sayılı İş
Kanunu kapsamında çalışan personelin başta ücret tahakkukları, özlük ve sicil işlemleri olmak
üzere 2012 yılında takip ve sonuçlandırılan hizmetleri aşağıda başlıklar halinde sıralanmıştır.
31 Aralık 2012 tarihi itibariyle Genel Müdürlüğümüz bünyesindeki personelimizin
çalışma statülerine göre dağılımı;
Şirket Dışından Yönetim Kurulu Üyesi
6
Şirket Dışından Denetim Kurulu Üyesi
1
657 S.K. Tabi
I Sayılı Cetvel
81
399 S.K. Tabi
II Sayılı Cetvel
191
399 S.K. Tabi
II Sayılı Yardımcı Hizmetli
4
399 S.K. II Sayılı Cetvele Tabi Ücretsiz İzinli
T O P L A M
4
:
Kadrolu Daimi İşçi
287
16
Sürekli İşçi
1
İŞÇİ TOPLAMI :
G E N E L TO P L A M :
17
304
===
8.4.1 - KADRO ÇALIŞMALARI:
Genel Müdürlüğümüz personeline ait, 2012 Yılı Memur ve İşçi kadroları
isimlendirilerek takibi sağlanmıştır.
121
8.4.2 - PERSONEL HAREKET ONAYLARI
01.01.2012 – 31.12.2012 tarihleri arasında Memur, Sözleşmeli ve Yardımcı Hizmetli
Personelimizden terfi tarihlerine göre Derece yükselmesi veya Kademe ilerlemesine hak
kazananlar ile 2012 yılı içerisinde 243 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 37. ve 64.
Maddelerine göre derece ve kademe yükselmesine hak kazananların Personel Hareket
onayları hazırlanmış, ilgili makamlara onaylattırılarak, ilgililerin aylık ödemelerine
zamanında yansıtılmıştır.
8.4.3 - AYLIK MAAŞ - ÜCRET ÖDEMELERİ:
Şirketimiz Yönetim ve Denetim Kurulu ücretleri, Memur, Sözleşmeli ve Yardımcı
Hizmetli personelimizin aylık maaş, işçilerimizin
aylık ücret
ödemelerine esas tüm
değişiklikleri ve kesintileri süresi içerisinde bilgisayar ortamında maaş programlarına
işlenerek tahakkukları yapılmış olup, söz konusu ödemeler, ATM Programlarına aktarılarak email’le Türkiye İş Bankası Sistem Servisine - 01 Ağustos 2012 tarihi itibariyle de Akbank
Sistem Servisine gönderilmiştir. 2012 yılı içerisindeki bütün tahakkuklar (Maaş, İkramiye,
Asgari Geçim İndirimi, Aile-Çocuk Yardımı, Fark, Kıdem Tazminatı, Avans, Promosyon,
Sendika Aidatları vb.) gecikmesiz ve eksiksiz olarak yapılarak, zamanında ödemeleri
sağlanmıştır.
Genel Müdürlüğümüzde 01.01.2012 – 31.12.2012 tarihleri arasında Alt İşveren olarak
hizmet veren Temizlik Firması elemanlarının (Aylık Ücret Bordroları, SGK Kesintileri,
Vergi, İzin, İşe Giriş, İşten Ayrılış v.b.) tüm işlemleri aylık olarak kontrol edilerek, Satınalma
Dairesi Başkanlığına gönderilmektedir.
8.4.4 - DEVAM KONTROL SİSTEMİ :
19.02.2007 tarihinden itibaren, uygulanmasına başlanılan Genel Müdürlüğümüz
kadrolu personeli ile geçici görevlilerin devam durumları,
ana giriş kapımıza konulan
(TURNİKE) 3 terminal ve personelimize dağıtılan optik okuyucu kartların bu terminallere
kendileri tarafından okutturulması sonucu bilgisayar ortamında ve günlük listeler alınmak
suretiyle
takip edilmektedir. Müdürlüğümüzden alınan bir önceki günün devam durum
listeleri ilgili Genel Müdür Yardımcıları ve Bağımsız Daire Başkanlıklarına düzenli olarak
gönderilmektedir. Personelin devam durumlarının kontrolleri ilgili birim amirlerince
122
yapılarak, devamsız, geç gelen veya erken çıkan personelin isimleri hizalarına gerekli
açıklamalar birim amirlerince yapılarak paraflanmaktadır. Söz konusu listeler kontrollerine
müteakip Daire Başkanlarınca onaylandıktan sonra Müdürlüğümüze gönderilmektedir.
Devam kontrol kartını kaybeden veya yeni gelenlere optik okuyucu kart temin
edilmekte, ayrılanların kartları ise ilgililerden geri alınmaktadır
8.4.5- T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU İŞLEMLERİ :
5510 Sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin ( c ) bendi kapsamına tabi personelimizin
emekli şahıs kesenek ve şirket karşılıkları, aylık icmal ve ihbar fişleri, Merkez Muhasebe
Müdürlüğüne aylık olarak gönderilerek yasal süreleri içinde ödemeleri sağlanmıştır. Ayrıca;
5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin ( c ) bendi kapsamına tabi personelimizin maaş ve
sicil bilgileri, toplam hizmet süreleri, T.C Kimlik Bilgileri, Sigortalı toplam hizmet süreleri,
şahıs kesenek ve kurum karşılıkları, 2012 yılında da internet ortamında Sosyal Güvenlik
Kurumuna gönderilerek, güncel olarak takip edilmektedir.
4857 Sayılı İş Kanununa tabi çalışan işçilerimizin aylıklarından kesilen, İşçi sigorta
kolları ve İşsizlik Sigortası ile İşveren Hisseleri, süresi içerisinde, Sosyal Güvenlik Kurumu
( SGK) Ankara İl Müdürlüğüne yatırılmıştır. Söz konusu aylık bildirgeler, Sosyal Sigortalar
Kurumuna internet ortamında gönderilmektedir. Ayrıca; tüm işçilerimizin sicil bilgileri ile
aile fertlerinin bilgileri de internet ortamında, güncel olarak takip edilmektedir.
5434 ve 5510 sayılı Kanuna tabi olarak çalışanların SGK İşe Giriş-İşten Ayrılış
Bildirgesi Tescil İşlemlerinin (nakil, emekli, ücretsiz izin, re-sen emeklilik, ölüm, istifa vb.)
takibi yasal süreleri içinde yapılmıştır.
Bilindiği üzere, 08.06.1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli
Sandığı Kanunu hükümlerine tabi olarak görev yapmakta iken 5510 sayılı Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına tabi olan sigortalılar ile ilk defa 5510 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına tabi göreve giren
sigortalıların, hizmet başlangıcından itibaren tüm hizmet bilgileri ve intibaklarına ilişkin
olarak öğrenim durumu, unvan, askerlik diğer sigortalılık süresi, açık süresi, itibari hizmet
süresi bilgileri ile ek gösterge, makam, görev ve temsil tazminat bilgilerinin internet
123
üzerinden elektronik ortama aktarılması için “HİTAP” hizmet takip programı uygulamaya
konulmuştur.
Konuya ilişkin olarak hazırlanan “5510 Sayılı Kanunun 4 üncü Maddesinin Birinci
Fıkrasının (c) Bendi Kapsamında Sigortalı Sayılanların Hizmet Bilgilerinin Elektronik
Ortama Aktarılması Hakkında Tebiğ” 14.04.2012 tarihli ve 28264 sayılı Resmi Gazete de
yayınlanmıştır.
“Sigortalıların
hizmet
başlangıcından
itibaren
hizmet
belgesinin
düzenlenmesine esas olan tüm bilgileri, kamu idareleri tarafından Kuruma internet ortamında
gönderilir” hükmüne istinaden, bu bilgiler yasal süreler içinde elektronik ortamda hizmet
takip programına aktarılmış olup, güncel olarak takip edilmektedir.
Genel Müdürlüğümüz Sağlık Servisinde çalışan; Doktor ve Diş Hekiminin, Sosyal
Güvenlik Kurumana ait “ Hekim Takip Sistemi ” aracılığı ile kurumda çalışan doktorlara ait
bilgi giriş (Sağlık Kuruluşları Tekil Tanımlayıcı ve Hekim Takip Sistemi Formu) işlemleri
yapılmıştır.
Hekimlerin, Tıbbı Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mesleki Mali Sorumluluk
Sigorta Poliçesi (Prim Tahsilat Makbuzu) poliçe tutarının yarısının, Kanunun ilgili
hükümlerine göre kişilere ödenmesi sağlanmıştır.
8.4.6 - YURTDIŞI - YURTİÇİ GEÇİCİ GÖREVLENDİRME VE
HARCIRAH İŞLEMLERİ :
Başbakanlığın 2007/3 Sayılı Genelgesi doğrultusunda zorunlu hallerde ve tasarruf
tedbirlerine azami riayet edilerek 2012 yılı içerisinde 1 personelimiz
toplam 1 sefer
yurtdışına gönderilmiştir. Söz konusu görevlendirmede; * Fransa / Paris şehrinde (21-23
Mayıs 2012) OECD Forum 2012 Bakanlar Konsey Toplantısına Türkiye İşverenleri Sendikası
Konfederasyonu heyetine Sendika Başkanı olarak temsilen iştirak etmiştir.
İlgilinin Yurtdışı seyahat öncesi görevlendirme ve izin onayı, işlemleri zamanında ve
eksiksiz tamamlanmıştır. Söz konusu personelin tüm masrafları Türkiye Şeker Sanayii
İşverenleri Sendikası tarafından karşılanmıştır.
124
Yurtiçi görevlendirmelerde, geçici görevli gönderilen personelin, geçici görev
tahakkukları 6245 sayılı Harcırah Kanunu Hükümlerine göre yapılarak, hak sahiplerine
zamanında ödemeleri sağlanmıştır.
8.4.7 - TEDAVİ YARDIMI - İZİN :
Personel Sağlık Hizmetleri Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği
esaslarına göre, (SUT- 15 Ocak 2010 tarihinden itibaren (SGK) Genel Sağlık Sigortasına
devredilmiştir.) 2012 yılında, Genel Müdürlüğümüzde 5510 Sayılı Kanunun 4/C kapsamında
çalışan personelin kendisi ve bakmakla yükümlü oldukları Aile Fertlerine ait hak
sahipliklerine ilişkin bilgileri, Sosyal Güvenlik Kurumunun Tescil ve Sağlık Aktivasyonları
sistemine giriş işlemleri istenilen süre içerisinde yapılmıştır. Ayrıca, çalışan personel ile
bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin Sağlık Provizyon Aktivasyon Sistemi SGK’nın
(SPAS) programında birleştirilmiş ve tüm genel sağlık sigortalıları ile bakmakla yükümlü
olduğu kişilerin sağlık aktivasyon provizyon işlemlerinin tek bir program üzerinden otomatik
olarak yürütülmesi sağlanmış olup, program Türkiye genelinde uygulamaya açılmış
olduğundan Kurumun (SGK) www.sgk.gov.tr İnternet sayfasından Sigortalılar ve hak
sahipleri sağlık yardımına müstehak olup olmadıklarını kontrol ederek, müstehaklığı
görülenler doğrudan sağlık hizmet sunucularına başvurabilmektedirler. Sistemde bilgileri
hatalı olanların (Tescil ve Sağlık Aktivasyonları) Sigortalı İşe Giriş ve İşten Ayrılış Bildirgesi
(Kamu Çalışanları) başlığı altında kayıt güncellemesi yapılarak düzeltilmiştir.
Genel Müdürlük personelimizin 2012 yılı yıllık ve mazeret izinleri ile rapor günleri
ilgililerin izin takip föylerine işlenerek özenle takipleri sağlanmıştır.
Şirketimizde hizmet yılını dolduran (Memurlar-20,25,30 yıl / İşçiler-20,30 yıl)
personellerimizin 2012 yılında da hizmet yılı armağan listeleri hazırlanarak, dağıtımı
yapılmıştır.
Yukarıda ana başlıklarla sıralamaya çalıştığımız genel işlevlerimiz dışında;
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Bakanlık ve ilgili kurumlara düzenli olarak gönderilen aylık
ve yıllık istatistiki bilgileri kapsayan dökümanlar ile personelimizin müracaatları halinde
isteğe bağlı belgeler ve hususi pasaport formları Müdürlüğümüz tarafından hazırlanmıştır.
125
9. PAZARLAMA-SATIŞ VE SATINALMA FAALİYETLERİ
9.1. PAZAR ARAŞTIRMALARI
Dünya şeker borsa fiyatları, şeker piyasalarındaki gelişmeler, üretim, tüketim ve stok
hareketleri ile ihaleler ve AB şeker politikası günlük olarak Reuters monitöründen izlenmiş,
elde edilen bilgiler ilgili merci ve birimlere iletilmiştir. Şekere ilaveten yan ürünlerimiz
(melas ve alkol) ile alternatif tatlandırıcılar hakkında dış piyasa hareketleri; yine Reuters
monitöründen günlük olarak izlenirken, ayrıca abonesi olduğumuz uluslararası araştırma
kuruluşu F.O.Licht’in periyodik yayınları ile büyük şeker kuruluşu ve tacirlerinin raporları
izlenip tercüme edilerek dikkate değer bilgiler ilgili merci ve birimlere sunulmuştur. Bu
konudaki bilgiler DÜNYA ŞEKER DURUMU bölümünde gösterilmiştir.
Ayrıca, AB üyeleri ile komşu ve diğer muhtelif ülkelerin pancar alım fiyatları, küp ve kristal
şeker perakende satış fiyatları ile etil alkolün ithal-ihraç fiyatları Büyükelçiliklerimizden
temin edilerek düzenlenen tablolar her ay değişen kurlara göre revize edilerek ilgili mercilere
iletilmiştir. Müşteri memnuniyeti anketi yapılmıştır.
126
9.2- SATIŞ İŞLERİ
9.2.1- ŞEKER SATIŞLARI
9.2.1.1.YURTİÇİ SATIŞLAR
2012 yılında fabrikalar itibariyle yurtiçine satılan şeker miktarları aşağıda gösterilmiştir.
SATIŞLAR ( TON )
İMALATÇIİHRACATÇILARA
FABRİKA ADI
AFYON
AĞRI
ALPULLU
ANKARA
BOR
BURDUR
ÇARŞAMBA
ÇORUM
ELAZIĞ
ELBİSTAN
ERCİŞ
EREĞLİ
ERZİNCAN
ERZURUM
ESKİŞEHİR
ILGIN
KARS
KASTAMONU
KIRŞEHİR
MALATYA
MUŞ
SUSURLUK
TURHAL
UŞAK
YOZGAT
TOPLAM
SATILAN
707,200
9.552,050
4.234,400
5.306,750
32.698,800
33.977,650
3.475,450
64.165,600
6,000
9.628,500
4,250
163.756,650
.
.
PİYASAYA
KRİSTAL
115.562,950
12.978,700
6.464,400
56.770,800
67.888,850
90.476,400
759,400
52.538,350
10.847,550
17.278,850
9.215,300
104.076,450
32.107,650
34.365,900
113.046,450
84.452,300
10.429,900
37.679,000
46.719,400
23.421,550
23.451,400
764,100
90.053,250
26.626,250
65.274,300
SATILAN
KÜP
1.133.249,450
94,300
127
94,300
TOPLAM
116.270,150
12.978,700
6.464,400
66.322,850
67.888,850
94.710,800
759,400
57.845,100
10.847,550
49.977,650
9.215,300
138.054,100
32.107,650
34.460,200
116.521,900
148.617,900
10.429,900
37.685,000
56.347,900
23.421,550
23.451,400
764,100
90.053,250
26.626,250
65.278,550
1.297.100,400
2012 YILI İŞ PROĞRAMI İLE ÖNGÖRÜLEN VE FİİLEN
GERÇEKLEŞEN YURTİÇİ ŞEKER SATIŞ MİKTARLARI :
CİNSİ
ŞEKER
İŞ PROĞRAMI
1.165.000,000 Ton
GERÇEKLEŞEN
1.297.100,400 Ton
GERÇEKLEŞME
ORANI (%)
111,34
2012 YILI ŞEKER SATIŞ FİYATLARI
(Fabrika teslim, KDV Hariç TL/Kg.)
01/01/2012 - 31/12/2012
ŞEKER CİNSİ
TARİHLERİ ARASI
KRİSTAL
50 Kg.Polipropilen Torba
1,97 (01.01.2012-21.08.2012 tarihleri arası)
2,12 (22.08.2012-31.12.2012 tarihleri arası)
KÜP
2,44 (01.01.2012-21.08.2012 tarihleri arası)
2,63 (22.08.2012-31.12.2012 tarihleri arası)
Aylar itibariyle son 5 yılda yurtiçine yapılan şeker satışları aşağıda gösterilmiştir.
YILLAR
.
2008
2009
2010
2011
2012
AYLAR
TON
TON
TON
TON
TON
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
MAYIS
HAZİRAN
TEMMUZ
AĞUSTOS
EYLÜL
EKİM
KASIM
ARALIK
TOPLAM
24.381
59.622
19.302
126.611
62.859
112.736
118.468
138.889
158.599
209.042
99.515
89.959
64.802
28.550
1.167.422
51.533
64.443
67.116
101.789
146.397
181.662
106.908
168.131
51.339
35.698
1.120.929
19.190
19.603
121.506
9.233
65.432
111.979
155.233
388.422
12.774
56.488
30.153
111.165
1.101.178
93.370
14.159
20.963
34.356
102.960
169.355
147.121
280.157
32.995
154.361
49.224
45.497
1.144.518
56.608
36.438
80.998
184.879
27.266
140.595
174.577
367.027
20.346
131.946
40.592
35.828
1.297.100
- Satış rakamlarına İmalatçı - İhracatçı Firmalara yapılan satışlar dahildir.
- Yurtiçi A Kotası satışlarımız 2012 yılında 2011 yılına göre % 20,52 oranında artmış,
İmalatçı- İhracatçı Firmalara yapılan C Şekeri satışları ise % 24,68 oranında azalmış olup,
yurtiçi şeker satışlarımız toplamda % 13,33 oranında artmıştır.
128
x
Şirketimizin takvim yılı itibariyle son beş yıllık şeker bilançosu
(Bin ton)
AÇIKLAMALAR
2008
2009
2010
2011
2012
Yılbaşı stoku
1 000
990
1 235
1 390
1 390
Üretim
1 161
1 370
1 260
1 214
1 170
Tüketim
1 167
1 121
1 101
1 195
1 297
4
19
1 390
1 390
İhracat
4
4
21
Sair Surette Tenziller
Yıl sonu stoku
990
Yılbaşı ile Yıl Sonu Farkı
- 10
245
155
Yılbaşından Müteakip Pazarlama Yılı
Başına Kadar Yurtiçi Satış (*)
757
891
912
4
3
4
229
341
474
İhraç
Müteakip Yılın Pazarlama Yılı başı stoku
(+) veya ithal ihtiyacı (-)
1 235
-
1 242
- 148
1.069
1 000
14
50
307
192
(*) : (01.01.2013-31.08.2013 Tarihleri arasındaki dönem için tahmini değerler alınmıştır. )
9.2.2- ETİL ALKOL SATIŞLARI
2012 yılında satılan etil alkol miktarı ile satış fiyatları aşağıda gösterilmiştir.
- MEY Alkollü İçkiler San. ve Tic. A.Ş.
5.579.446 Litre (KDV Hariç) TL/LT. 2,35
- M.K.E.K.Barut Fabrikası Müdürlüğü
T O P L A M ………….
44.799 Litre (KDV Hariç) TL/LT. 2,35
5.624.245 Litre
GERÇEKLEŞEN ALKOL SATIŞLARI :
CİNSİ
İŞ PROĞRAMI
ETİL ALKOL 6.000.000 LİTRE
GERÇEKLEŞEN
5.624.245 LİTRE
129
GERÇEKLEŞME ORANI (%)
93,74
9.2.3-MELAS SATIŞLARI
9.2.3.1-İç Satışlar
2012 yılında Maya ve Yem Sanayine 363.380 ton melas satışı yapılmıştır. Ayrıca etil alkol
imali için de 15.334 ton melas kullanılmıştır.
GERÇEKLEŞEN MELAS SATIŞ MİKTARI :
GERÇEKLEŞME
CİNSİ
İŞ PROĞRAMI
MELAS
360.000 Ton
GERÇEKLEŞEN
ORANI (%) .
378.714 Ton
105,20
(Etil Alkol İmalatı İçin Kullanılan Dahil)
SON 5 YILLIK MELAS SATIŞLARI
(TON)
CİNSİ
2008
YILI
2009
YILI
2010
YILI
2011
YILI
2012
YILI
MELAS
269.772
312.688
342.063
422.215
363.380
Not: Etil alkol imalinde kullanılan melas miktarı hariçtir.
130
AFYON
AĞRI
ALPULLU
2012 YILINDA UYGULANAN MELAS SATIŞ FİYATLARI
( KDV HARİÇ - TL / TON )
01.01.2012 09.01.2012 08.03.2012 14.09.2012
08.01.2012 07.03.2012 13.09.2012 31.12.2012
264,290,319,370,209,230,253,295,264,290,319,370,-
ANKARA
253,-
279,-
307,-
356,-
BOR
BURDUR
231,253,-
254,279,-
280,307,-
325,356,-
ÇARŞAMBA
231,-
254,-
280,-
325,-
ÇORUM
ELAZIĞ
ELBİSTAN
ERCİŞ
EREĞLİ
ERZİNCAN
231,231,231,209,209,231,-
254,254,254,230,230,254,-
280,280,280,253,253,280,-
325,325,325,295,295,325,-
ERZURUM
231,-
254,-
280,-
325,-
ESKİŞEHİR
264,-
290,-
319,-
370,-
ILGIN
KASTAMONU
253,253,-
279,279,-
307,307,-
356,356,-
KIRŞEHİR
209,-
230,-
253,-
295,-
KARS
MALATYA
209,231,-
230,254,-
253,280,-
295,325,-
MUŞ
209,-
230,-
253,-
295,-
SUSURLUK
264,-
290,-
319,-
370,-
TURHAL
231,-
254,-
280,-
325,-
UŞAK
YOZGAT
264,209,-
290,230,-
319,253,-
370,295,-
NOT: Bölgesel satış fiyatları Fabrikaların üretim-satış ve stok durumları göz önünde
bulundurularak zaman zaman değiştirilmektedir.
131
9.2.4-ŞLEMPE SATIŞLARI
2012 yılında ; 8.729,790 ton şlempe satılmıştır.
9.2.5- POTASYUM SÜLFAT SATIŞLARI
2012 yılında potasyum sülfat satışı yapılmamıştır.
Ürünlerimize ait satış miktarları bir önceki yıl ile mukayeseli olarak aşağıda
gösterilmiştir.
2011
2012
2011/2012 Yılları
ÜRÜN ADI
YILI
YILI
Artış - Azalış %
Kristal Şeker (Ton)
Küp Şeker (Ton)
Melas (Etil Alkol imaline verilen
dahil) (Ton)
Etil Alkol (Bin Litre)
Şlempe (Ton)
Potasyum Sülfat (Ton)
Füzel Yağı ( Bin Litre)
1.144.169
349
438.301
1.297.006
94
378.714
+ 13,36
- 73,07
- 13,60
6.263
8.730
7
5.624
8.500
-
- 10,20
- 2,63
-
2011 yılında 16.086 ton, 2012 yılında ise 15.334 ton melas etil alkol imalinde kullanılmıştır.
STOKLAR
31.12.2012 tarihi itibariyle ürünlerimize ait satılabilir stok miktarları aşağıda
gösterilmiştir.
CİNSİ
MİKTARI
Kristal Şeker ( Ton )
Küp Şeker
( Ton )
Melas
( Ton )
Etil Alkol (Bin Litre)
Şlempe
( Ton )
Potasyum Sülfat ( Ton )
Bioetanol (Bin Litre)
Füzel Yağı (Bin Litre)
1.241.823 (x)
54
124.547
659
226
160
2
(x) : Stoklara A ve B Kotası Şeker ile C Şekeri dahildir.
Not: Türk Kızılayına devredilen 50 bin ton şekerden halen teslim alınmayan 43.768 ton
şeker
stoklara dahil edilmemiş olup, bu şeker Afyon Şeker Fabrikası stoklarında
muhafaza edilmektedir.
132
2012 yılında 2.686.900.815,60
dağılımı aşağıda gösterilmiştir.
TL.ye ulaşan satış hacmimizin gruplar itibariyle değer
GENEL SATIŞ HACMİ
(TL.)
SATIŞ GRUPLARI
1- Şeker
-Yurtiçi Satışlar
-Yurtdışı Satışlar
2- Etil Alkol
3- Melas
4- Yaş Pancar Posası
5- Şlempe
6- Potasyum Sülfat Satışları
7- Hassas Pancar Tohumu(Şeker Ens.)
8- Atölyelerimizin ve Makine Fab.
yaptığı işler (Yurtiçi)
9- Yardımcı İstihsal Maddeleri Satışı
10-Diğer Satışlar (Malz., Hurda, Diğer)
TÜRKŞEKER
2.423.507.495,75
25.917.645,74
13.216.975,75
114.158.652,01
20.393.727,64
833.576,36
63.336.996,43
19.573.577,05
5.962.168,87
TOPLAM
2.686.900.815,60
133
9.2.3.2. YURTDIŞI SATIŞLAR
15.09.2011 tarih ve 28055 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2011/2200 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararında; Şirketimiz stoklarında bulunan yurtiçi tüketim fazlası 250.000 ton şekerin,
doğabilecek zarar Şirketimiz bünyesinde kalmak üzere, dünya piyasa fiyatları esas alınarak
ihraç ve/veya ihraç kaydıyla satışının 08/01/2002 tarih ve 4736 sayılı kanunun birinci
maddesinin birinci fıkrası hükmünden muaf olduğu belirtilmiştir. Bu karar ile stok fazlası
şekerin ihraç ve/veya ihraç kaydıyla satışı için yapılan yasal düzenleme kapsamında 2012
yılında da bu tür şeker satışlarına devam edilmiştir. İhraç kayıtlı olarak teslim edilen ve ihracı
gerçekleşen şeker miktarı 17.050 ton olup; 4.000 ton şeker de bedeli mukabilinde doğrudan
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ne ihraç edilmiştir.
2012 yılında ihraç edilen 21.050,000 ton şeker karşılığında 14.360.482,75 ABD $’ı gelir elde
edilmiş olup; ortalama teslim fiyatı ABD $/ton 682,21 olarak gerçekleşmiştir.
Son 5 yılda gerçekleştirilen şeker ihracıyla ilgili bilgiler aşağıda gösterilmiştir.
YILLAR
İHRAÇ KAYDIYLA
DOĞRUDAN İHRAÇ
TOPLAM
TESLİMAT/ TON
EDİLEN / TON
TON
2008
-------
4.000,000
4.000,000
2009
-------
3.820,050
3.820,050
2010
-------
4.000,000
4.000,000
2011
15.250,000
4.000,000
19.250,000
2012
17.050,000
4.000,000
21.050,000
Talepte bulunan bütün firmalara teklif gönderilmesine ve önceki yıllarda Şirketimizden
ihraç/ihraç kaydıyla şeker alan firmalar nezdinde yapılan görüşmelere rağmen, beklenen
miktarda ihraç/ihraç kaydıyla şeker satışı gerçekleştirilememiştir. Talep yetersizliğinin sebebi;
başlıca ihraç pazarımız olan komşu ülkelerde hem şeker işleyen rafinerilerin faaliyete
geçmesi, iç kargaşa ve Avrupa Birliğinde yaşanan finansal kriz nedeniyle Avrupalı şeker
tacirlerinin piyasadan çekilmesi sanılmaktadır.
134
İMALATÇI İHRACATÇI FİRMALARA ŞEKER SATIŞI:
T.C. Şeker Kurumu ile T.C. Dış Ticaret Müsteşarlığının yapmış oldukları düzenleme ile
21/12/2006
tarihinden
itibaren
şeker
ithali
için
Dahilde
İşleme
İzin
Belgesi
düzenlenmemekte, mamul ihracatı sonrası hak edilen şeker için Şeker Kurumunca Tahsisat
Belgesi düzenlenmektedir. Uygulama esasları 21/12/2006 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan
135/1 sayılı karar ile belirlenmiş olup, bu karar esasları dahilinde İmalatçı-İhracatçı firmalara
Tahsisat Belgesine istinaden şeker satışına 2012 yılında da devam edilmiştir.
Aynı zamanda 2008/13661 sayılı Bakanlar Kurulu kararına da dayandırılan bu türlü
satışlarda fiyat; İhracatçı Birliklerince
bildirilen ihracat dönemine göre T.C. Şeker
Kurumunca 10’ar günlük veya aylık borsa fiyatları ortalamasına ton başına 61,- ABD $’ı
ilavesiyle belirlenirken; 31.01.2012 tarih ve 28190 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 245/5 sayılı
Şeker Kurulu Kararı ile 10’ar günlük fiyat uygulamasına son verilerek “imalatçı ihracatçılara C şekeri
satışlarında uygulanacak fiyat; “temel fiyat” ile “navlun bedelinin” toplamından oluşturulmuştur.
Bilahare Şeker Kurumunca 05.07.2012 tarih ve 28344 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kararın 11.
maddesinde yapılan değişiklikle “2012 yılının Temmuz ayından itibaren yapılacak ihracatlara karşılık
sadece Temmuz 2012 ayının bitiminden itibaren “Baz Fiyat” belirleneceği yer almıştır. Bu nedenle
Tahsisat Belgesine istinaden Temmuz 2012 ayından itibaren C şekeri satış fiyatı; Şirketimiz Yönetim
Kurulu Kararıyla (19.07.2012-2708/13-2 sayılı) “Baz Fiyata ton başına 61,- ABD $ ilavesiyle”
yeniden belirlenmiştir.
2012 yılında bu şekilde 163.756,650 ton şeker satılmış olup, 109,12 milyon ABD.
Doları karşılığı satış geliri elde edilmiştir.
Satılan 163.756,650 ton şekerin ;
35.040,200 tonu C pancarından üretilen C şekeri,
140,000 tonu B şekerinden aktarılan C şekeri,
128.576,450 tonu kota aşımından dolayı A şekerinden aktarılan C şekeridir.
135
Önceki yıllarda Tahsisat Belgesine kayden yapılan satışa ait bilgiler aşağıda
belirtilmiştir.
YILLAR
MİKTAR/TON
2007
2008
2009
2010
2011
54.887,300
162.791,900
176.164,050
136.948,100
204.177,450
1997-2008 yılları arasında Dahilde İşleme İzin Belgesi’ne İstinaden satılan Şeker Miktarı ile
Taahhüt Hesabı Kapanan Belgelere ait bilgiler aşağıda gösterilmiştir.
YILLAR
DİİB’NE İSTİNADEN
TAAHHÜT HESABI KAPANAN
TESLİMAT/TON
MİKTAR/TON
1997
66.652,400
1.195,600
1998
95.757,500
29.555,850
1999
110.524,250
84.090,179
2000
90.996,900
59.607,450
2001
78.479,100
99.529,000
2002
97.586,450
89.327,150
2003
137.558,000
89.382,271
2004
113.569,614
129.083,600
2005
144.467,300
127.869,800
2006
131.424,950
127.528,350
2007
77.366,100
113.505,300
2008
537,250
69.816,350
2009
0,000
61.367,614
2010
0,000
25.633,000
2011
0,000
17.936,750
2012
0,000
600,000
1.144.919,814
1.126.028,264
-BELGE KAPSAMINDA HİÇ İHRACAT YAPILMAYIP
İPTAL EDİLEN BELGELER İSTİNADEN YAPILAN TESLİMAT
TOPLAM
İŞLEMLERİ DEVAM ETTİĞİ İÇİN TAAHHÜT HESABI
KAPANMAMIŞ BELGELER MİKTARI
136
17.991,550
1.144.019,814
900,000
9.3. SATINALMA İŞLERİ
9.3. YURTİÇİ SATINALMALAR
İş Programımızda yurtiçinden temini öngörülen malzemenin durumu aşağıda
belirtilmiştir.
Fabrikalarımızın 2011/2012 kampanya dönemi ihtiyacı çeşitli işletme malzemeleri,
yatırım malzemeleri ile idame, tamamlama ve bakım onarım malzemelerinin cins ve
miktarları ile bunların 31.12.2012 tarihi itibariyle durumları aşağıda gösterilmiştir.
Siparişe Bağlanan Miktarlardan
31.12.2012 tarihine kadar tesellüm edilen malzeme
ALINAN MALZEMENİN CİNSİ BİRİMİ
YAKITLAR
a-Kok Kömürü
b-Linyit Kömürü
c-Fuel-Oil (%1.0 Kükürtlü)
d-Doğalgaz
e-Mazot, benzin, petrol
f-Diğer yakıt
AMBALAJ MALZEMESİ:
Polipropilen Torba
Astarsız
MİKTARI
MAL BEDELİ
(KDV Hariç
Bin TL)
Ton
Ton
Ton
m3
29.609
445.869
40.770
151.004.565
20.567
72.543
66.959
110.484
4.018
761
Adet
21.897.537
11.789
189
DİĞER AMBALAJ MALZEMESİ
DİĞER İŞLETME MALZEMELERİ
Formalin, Soda, Perlit, Tuzruhu, Sülfürikasit, GP
Filtre Torbası, BMA Filtre Torbası, Filtre Bezleri,
Hidroklorikasit, Taş Önleyici, Köpük Önleyeci,
Manoflament GP ve Çamur Koyulaştırma Filtre
Torbası, Şlam Pres ve Mekanik Filtre Bezleri,
Pres Filtre Torba Bezi, Pancar Bıçağı ve Bileme
Frezesi, Kimyasal Madde, Lab. Cam Malz.,
Kimyasal Madde v.b.
ZİRAİ MÜCADELE İLACI:
TOHUM İLACI:
YATIRIM MALZEMESİ
DİĞER MUHTELİF MALZEME:
GENEL TOPLAM:
4.291
399
239
7.871
81.118
381.228
137
GENEL SATINALMA HACMİ
2012 yılı Yurtiçi ve Yurtdışı piyasalardan yapılan mübayalar grupları itibari ile
Yurt içi ve dışı firmalardan yapılan mübayaalar:
Şeker sanayi olarak 31.12.2012 tarihi itibari ile genel mübayaa hacmi 1.904.187 Bin
TL ye ulaşmış olup, ana gruplara göre detayı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
DIŞ (Bin TL)
İÇ (Bin TL)
TOPLAM (Bin TL)
a-Pancar Tohumu
8.001
8.001
b-Ambalaj Malzemesi
11.978
11.978
c-Yakıtlar
275.332
275.332
30
30
e-Yatırım Malzemesi
7.871
7.871
f-Diğer Muhtelif Malzemeler
81.118
81.118
1.519.857
1.519.857
1.759.212
1.769.902
2010 Yılı Genel Toplamı
1.782.316
1.782.316
1.847.959
1.847.959
1.904.187
1.904.187
d-Sun’i Gübre
g-İthal Şeker
h-Ham Şeker
ı-Pancar (Bed. Ve Tazminatı)
10.690
138
9.3.2. - YURTDIŞI SATINALMA
2012 yılında döviz satışı/transferi yapılarak, fiili ithali gerçekleştirilen malzeme
ve hizmet alımları 1 no’lu tabloda gösterilmiştir:
Tablo No: 1
2012 YILI FİİLİ İTHALAT TABLOSU
Bedeli
Malzeme Türü
(Bin $)
Miktar
Sevk Şekli
Malzeme / Hizmet Adı
1-Hammadde
-
-
-
-
2-Kimyevi Madde
-
-
-
-
3-Laboratuar Mlz.
-
-
-
-
4-Yakıtlar
-
-
-
-
I.HAMMADDE VE
ÜRETİM MLZ.
5-Diğer Muh.İşl.Mlz. 83,81
Muhtelif
Denizyolu
Santrifüj Süzgeçleri
6- Kristal Şeker
-
-
-
-
7- Ham Şeker
-
-
-
-
HAMMADDE VE
ÜRETİM TOPLAMI 83,81
II-ZİRAAT ALET VE
YEDEKLERİ
-
-
-
-
III-DEMİRBAŞ MLZ.
-
-
-
-
-
-
-
-
Muhtelif
Karayolu
Kristal Şeker
IV-YATIRIM MLZ.
1-Makina ve Tesis
2-Diğer Muh.Yat.Mlz. 562,29
Santrifüjleri ve
Yedekleri
YATIRIM MLZ.
TOPLAMI
VI-HİZMET
562,29
1,23
-
-
Rafine Şeker
Birliği Üyelik
Aidatı
GENEL TOPLAM :
647,33
139
140
C)
D)
E)
A)
B)
MUHTELİF HİZMET ALIMLARI
GENEL TOPLAM
VARLIKLARININ RİSK SİGORTASININ YAPTIRILMASI
-TEŞEKKÜLÜMÜZÜN EĞİTİM HİZMETLERİ
-GENEL MÜDÜRLÜĞÜMÜZCE YAPILAN DİĞER
KİREÇTAŞI
PANCAR (Müt.)
PANCAR (Çiftçi)
PANCAR TOPLAMI
ŞEKER (Yurtiçi)
PERSONEL TAŞIMA
KİRALIK VASITA
TOPLAM
-GENEL MÜDÜRLÜĞÜMÜZCE TEŞEKKÜLÜMÜZ
SEVK EDİLEN MALZEME
-
Karayolu
359.903
3.475.075
4.550.178
8.025.253
84.109
-
TON
ŞEKLİ
Karayolu
Karayolu
Karayolu
MİKTAR
SEVK
1.398.215
171.056.174
1.242.563
77.026
6.206.529
59.274.738
85.675.154
144.949.892
762.720
9.725.806
6.693.423
168.338.370
TUTARI(TL.)
NAKLİYE
9,07
-
17,24
17,06
18,83
(TON/TL)
ORTALAMA FİYAT
TEŞEKKÜLÜMÜZE AİT FABRİKALAR TOPLAMI
01.01.2012-31.12.2012 Tarihleri arasında Şirketimize ait nakliye ve muhtelif hizmet alımlarını gösterir tablo
ULAŞTIRMA MÜDÜRLÜĞÜ
SATINALMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI
10-YATIRIMLARIMIZ
10.1-YATIRIM FAALİYETLERİ
2012 Yılı Genel Yatırım Programı içerisinde yer alan Şirketimize devre başı yatırım
programından 40.000.000,- TL ödenek verilmiştir.
Programda yer alan projelerimizin genel durumu ve fiziki gerçekleşmeleri incelenerek
verilen ödeneğin proje bazında yeterli olamayacağı sonucuna varılmış olup, “2012 Yılı
Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair” 11.10.2011 tarih ve
2011/2303 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesine istinaden, T.C.Kalkınma Bakanlığı’na bilgi
verilmek kaydıyla, bağlı olduğumuz T.C.Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı
kanalıyla Maliye Bakanının onayı ile programın revizesiyle ilgili olarak muhtelif tarihlerde
yaptığımız talepler sonucunda toplam 10.762.000,- TL ödenek aynı proje veya projeler
arasında aktarılarak yatırımlarımız gerçekleştirilebilmiştir.
Şirketimizin proje bazındaki 2012 yılı yatırım programı ve gerçekleşme durumu ekli
tabloda detaylı olarak gösterilmiştir.
Tablonun incelenmesinden de anlaşılacağı üzere yatırım faaliyetlerimiz arasında
Fabrikaların Modernizasyonu ve Otomasyonu, Atık Su Arıtımı, Fabrikaların Meydan
Tesisleri Takviyesi ve Modernizasyonu, Emisyon ve Hava Kalitesi İyileştirme projeleri ile
Muhtelif İşler projesinin Makina-Teçhizat bölümü ağırlık taşımaktadır.
10.2-YATIRIM HARCAMA SEYRİ
Yatırım Harcamalarımızın 2008-2012 dönemine ait son 5 yıllık Revize Program ve
Gerçekleşme tutarları aşağıda gösterilmiştir.
141
TÜRKŞEKER A.Ş. YATIRIMLARI
(TL)
Yıllar
2008
2009
2010
2011
2012
Program
45.300.000
11.760.000
14.800.000
37.000.000
40.000.000
Revize Program
58.800.000
43.760.000
35.710.000
37.000.000
40.000.000
142
Gerçekleşme
30.288.000
25.649.000
24.131.000
30.116.000
26.542.000
Oran
%
52
59
68
81
66
10.2.1-YATIRIM GERÇEKLEŞME DURUMU
2012 yılı revize programında Şirketimiz yatırımlarına 40.000.000,- TL ödenek tefrik
edilmiştir.
Bu ödenekten 26.542.000,- TL harcanarak %66 oranında gerçekleşme sağlanmıştır.
Şirketimizin belli başlı yatırımları ile bunların 2012 yılı sonundaki durumları aşağıda
sektörler ve projeler itibariyle açıklanmıştır.
10.3-YATIRIM PROJELERİ
10.3.1-TARIM SEKTÖRÜ YATIRIMLARI
Yeni Projeler
2012’de Bitenler
2012 A 02 02 30 Numaralı İdame, Yenileme ve Tamamlama Projesi :
Projenin 2012 yılı ödeneğine göre gerçekleşme oranı İnşaat bölümünde %97’dir.
Projenin 2012 yılı ödeneğine göre gerçekleşme oranı Makina-Teçhizat bölümünde
%99’dur.
10.3.2-İMALAT SANAYİ SEKTÖRÜ YATIRIMLARI
A-GIDA SANAYİİ
Devam Eden Projeler
2012’den Sonraya Kalanlar
1994 C 01 00 40 Numaralı Fabrikaların Modernizasyonu ve Otomasyonu Projesi:
Bu projenin amacı fabrikalarımızı yeni teknolojiye uygun makina tesisler ile teçhiz
ederek, enerji ve personel tasarrufu sağlamak, daha kaliteli ürün elde etmek, kayıpları
azaltmak ve maliyetleri düşürmektir. 2012 yılı için bu projeye 1.860.000,- TL ödenek tefrik
edilmiştir.
143
1994 yılında uygulamaya konulan bu proje için verilen ödenekler o yıl için talep
edilenin çok altında kaldığından, fabrikaların modernizasyon ve otomasyon işleri planlanan
zaman içerisinde tamamlanamayarak ileri yıllara sarkmaktadır. Bu proje için 2012 yılında
verilen ödenekler ile Afyon Şeker Fabrikasının Rafineri Otomasyon Sistemine Ait Saha
Elemanlarının Yenilenmesi, Ağrı Şeker Fabrikasının 50 t/h Buhar Kazanı Otomasyon ve
Elektrik Sisteminin İyileştirilmesi, Çorum Şeker Fabrikasının 50 ton/saat Buhar Kazanları,
Su ve Buhar Sistemlerinin Otomasyonu ve Eskişehir Şeker Fabrikasının Rafineri Otomasyon
PLC-SCADA Sisteminin Güncellenmesi ve Saha Elemanlarının Yenilenmesi işleri
tamamlanmıştır.
Bu projede 2012 yılı ödeneğine göre %97 oranında gerçekleşme sağlanmış olup
söz konusu proje kapsamında yapılan yatırımlar Yönetim Kurulumuzun 24.01.2013 tarih
2716/2-1 sayılı kararı ile nihayete erdirilerek nakden ve fiziken gerçekleşenler ait oldukları
sabit kıymet gruplarına intikal ettirilmiştir.
1994 C 01 00 50 Numaralı Atık Su Arıtımı Projesi :
11.08.1983 tarih 18032 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2872 sayılı Çevre Kanunu
ve buna dayalı olarak çıkarılan Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği Şirketimize bağlı
fabrikalarda Atık Su Arıtım Tesisleri kurma ve işletme yükümlülüğü getirmektedir.
1994 yılında yatırım programına, 1995 yılında ise uygulamaya alınan Atık Su arıtımı
projesi ile öncelik sırasına göre tüm fabrikalarımıza Atık Su Arıtımı Tesisi yapılarak Çevre
Kanunu ve ilgili yönetmeliklere uyularak doğal çevrenin korunması amaçlanmıştır.
13.05.2006 tarih 26167 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Çevre Kanununda
Değişiklik Yapılmasına Dair 5491 sayılı Kanunun Geçici 4.maddesi gereği Atık Su Arıtım
Tesisi olmayan sanayi kuruluşlarına;
bu tesislerin kurulmasına ilişkin 2006/15 sayılı İş
Termin Planı Genelgesi çerçevesinde, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl
içinde T.C.Çevre ve Şehircilik Bakanlığına İş Termin Planı sunma ve Atık Su Arıtım
Tesislerini aynı Genelgede belirtilen süre içinde tamamlayarak işletmeye alma yükümlülüğü
getirilmiştir. Bu yükümlülük kapsamında tüm fabrikalarımız Mayıs 2007 tarihi itibariyle İş
Termin Programını T.C.Çevre ve Şehircilik Bakanlığına sunmuştur. Bu meyanda
fabrikalarımıza öncelik sırasına ve ödenek durumuna göre Atık Su Arıtım Tesisi kurulmasına
başlanmış olup çalışmalar devam etmektedir.
144
2000 yılında Ereğli, 2005 yılında Yozgat, 2006 yılında Kırşehir ve Turhal, 2008
yılında Afyon ve Çorum 2012 yılında Eskişehir ve Ankara Şeker Fabrikalarımızın Atık su
Arıtım Tesisleri kurularak devreye alınmıştır.
2012 yılı programımızda bu proje için 6.739.000,- TL ödenek tefrik edilmiştir.
Bu proje kapsamında;
Yapımı gerçekleştirilen Erzurum, Muş, Erzincan ve Malatya Şeker Fabrikaları Atıksu
Arıtım Tesislerinin geçici kabulleri; yapılmıştır. 2013 yılı Şubat ayında da Kastamonu, Ilgın
ve Burdur Şeker Fabrikaları Atıksu Arıtım Tesislerinin kesin kabulleri yapılacaktır.
Ilgın Şeker Fabrikasının Evsel Atıksu Arıtım Tesisi (Makine tesis, inşaat, montaj,
işletmeye alma dahil komple) iş kaleminde Makine Tesis ve İnşaat işleri tamamlanmış olup,
montajı devam etmektedir.
Malatya ve Muş Şeker Fabrikalarının Çamur Susuzlaştırma Ünitesinin Belt Pres
ilavesi yapım işleri tamamlanmış olup, geçici kabulleri yapılmıştır.
Muş Şeker Fabrikasının Deşarj Sularının Toplanıp Dengeleme Havuzuna Alınması
İçin Muhtelif İnşaat ve Makine Tesis işi tamamlanmıştır.
Bu projede 2012 yılı ödeneğine göre %52 oranında gerçekleşme sağlanmış olup
1999 C 01 00 40 Numaralı Fabrika Meydan Tesisleri Takviye ve Modernizasyonu
Projesi :
Küçük ölçekli ve fabrika merkezine yakın kantarların kapatılarak kantar sayısının
azaltılması, merkezde tesellümün arttırılması, sağlıklı fire tespiti ve bedeli ödenen ile işlenen
pancar arasındaki farkın düşürülmesi amacıyla, fabrika meydanlarındaki tartma, boşaltma,
silolama ve yan ürünlerin verilmesinde kolaylık sağlanması için takviye ve modernizasyon
yatırımlarının yapıldığı projeye 2012 yılında revize 5.075.000,- TL ödenek tefrik edilmiştir.
145
Söz konusu proje kapsamında; 2012 yılı içinde fabrika merkezlerindeki boşaltma ve
silolama sistemlerini hızlandırmak, topraksız pancar alımı sağlamak üzere, Ankara ve Muş
Şeker Fabrikalarına Beton Yer Silosu Sahası Yapılması, Burdur Şeker Fabrikasına Meydan
Sahası Parke Kaplama Tadilatı ve Betonlanması, Afyon Şeker Fabrikasına Küspe Kamyonları
Peronu Yapılması tamamlanmıştır. Afyon, Bor, Ankara, Ereğli, Muş Şeker Fabrikalarına
Çukursuz 60 tonluk Elektronik Kantar Tesisleri, Elbistan Şeker Fabrikasına Kameralı Kontrol
Sistemi ve Turhal Şeker Fabrikasına Trafo Tesisi kurulup hizmete sunulmuştur. Ayrıca,
Uşak, Bor, Çorum ve Yozgat Şeker Fabrikaları için 60 tonluk Tek Platformlu Pancar
Boşaltma ve Temizleme Makinesi İmalatı ile Elbistan Şeker Fabrikasının Pancar Boşaltma ve
Temizleme Makinesinin Tadilatı tamamlanmıştır.
Bu projede 2012 yılı ödeneğine göre %94 oranında gerçekleşme sağlanmış olup,
2008 C 01 00 40 Numaralı Emisyon ve Hava Kalitesi İyileştirme Projesi
22.07.2006 tarih 26236 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Endüstri
Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” doğrultusunda
fabrikalarımızdaki emisyon değerlerinin ve hava kalitesinin ölçülmesi ve çevre kirliliğinin
önlenmesi yönünde yapılması istenen çalışmalar kapsamında “Emisyon ve Hava Kalitesi
İyileştirme Projesi” talebimiz T.C.Kalkınma Bakanlığınca kabul edilerek, 2008 yılı yatırım
programımıza dahil edilmiştir. Yine Fabrikalarımız 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanan “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”nin Ek 5
listesinin 1.Grup Tesisler: Yakma Tesisleri maddesine tabidir. Bu yönetmeliğin 5.maddesine
göre hava emisyonu olan ve “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında
Yönetmelik” kapsamında yer alan şeker fabrikalarımızın çevre izninin alınması zorunlu
kılınmıştır. Bu doğrultuda fabrikalarımızdaki emisyon değerlerinin ve hava kalitesinin
ölçülmesi ve çevre kirliliğinin önlenmesi yönünde yapılması istenen çalışmalar kapsamında
fabrikalarımızda Baca Gazı ve Debi Ölçüm Cihazları ile Hava Kalitesi Ölçüm Cihazı, Buhar
Kazanlarının Doğalgaza Dönüşümü, Desülfürizasyon Tesisi Kurulması, Akışkan Yataklı
Kazan Kurulması ile Atık su Arıtım Tesislerinden çıkan Biyogazın değerlendirilmesi işlerinin
yıllara sari olarak yapılması planlanmaktadır.
2012 yılı için bu projeye revize 10.496.000,- TL ödenek tefrik edilmiştir.
146
2012 yılı içinde Burdur Şeker Fabrikasında Buhar Kazanlarının Doğalgaz kullanabilir
Hale Dönüştürülmesi için İç Tesisat Yapım İşi gerçekleştirilmiştir. Erzurum Şeker
Fabrikasına Buhar Kazanlarının Yakma Sistemlerinin Doğalgaza Dönüşümü kapsamında dış
tesisat (doğal gaz bağlantı hattı ve RM-B istasyonu) yapım işinin ihalesine çıkılmıştır.
Yüklenici ile sözleşme imzalanmış olup, Yüklenici malzeme teslimini yapmıştır. Mevsim
şartlarının düzelmesinden sonra montaj işlerine başlanacaktır. İç tesisat yapım işinde Proje,
Müşavirlik, Kontrol ve Denetleme Hizmet İşine ait ön/avan proje hazırlanmıştır. Hazırlanan
bu ön/avan projeyle de iç tesisat işinin yapım işi ihalesine çıkılmıştır. Yüklenici ile sözleşme
imzalanmıştır.
Afyon Şeker Fabrikasının Bacagazı Ölçüm Cihazı ve Gaz Şartlandırma Sistemi,
Ankara Şeker Fabrikasının 120.000 kcal/h Kalorifer Kazanı, Eskişehir Şeker Fabrikasının
Alakart Lokantası Doğal Gaz Dönüşümü Yapılması, Malatya Şeker Fabrikasının Doğalgaz
Hatlarının Müstakil Hale Getirilmesi ve İşçi Pansiyonuna Doğalgaz Boru Hattı Bağlanması,
Turhal Şeker Fabrikasının Sürekli Toz Ölçüm Sistemi (1 set) yapım işleri tamamlanmıştır.
Burdur Şeker Fabrikasının Sürekli Baca Gazı Ölçüm Cihazı (100 ton/saat kazan bacası
için) iş kaleminde malzeme teslimi ve montajı yapılmıştır.
Burdur Şeker Fabrikasının 100 ton/saat Kazan Ekonomizer Tadilatının Yapılması
(Makine tesis, demontaj, montaj, inşaat vb. dahil komple) işinin malzeme temini yapılmış
olup, 2013 yılında montajı tamamlanacaktır.
Bu projede 2012 yılı ödeneğine göre %48 oranında gerçekleşme sağlanmıştır.
Yeni Projeler
2012’de Bitenler
a) 2012 C 01 00 80 Numaralı Muhtelif İşler Projesi
a.1) İnşaat
Bu projeden 2012 yılı içinde ödenek tefrik edilen İnşaat işlerinden vazgeçilenlerin
dışındakilerin ihaleleri yapılarak inşaatlar tamamlanmıştır.
Bu projenin 2012 yılı ödeneğine göre gerçekleşme oranı %47’tir.
a.2) Makina ve Teçhizat
Proje kapsamında ana hatlar itibariyle;
Muhtelif Şeker Fabrikalarımıza; Kondense Suyu Soğutma Kuleleri, Yüzdürme Suyu
Titreşimli Pülp Tutucuları, Mikrodalga Yoğunluk Ölçerler, Elektrik Motorlarının Frekans
147
Sürücülü Sisteme Dönüştürülmesi, Çuval Ağzı Kıvırma ve Dikiş Makineleri, Kamera
Güvenlik Sistemleri, Fabrika İçerisine Kamera Kontrol Sistemi Kurulması, AMF (Ankara
Makine Fabrikası) Tipi 12 Elemanlı Koyu Şerbet Filtresi, 1750 kg/şarj kapasiteli Kristal şeker
Santrifüjü Devreye Alma Çalışmaları ile
Muhtelif Boru ve Yüzeylerin Paslanmaz
Malzemeye Dönüştürülmesi işleri yapılmıştır.
Afyon Şeker Fabrikasına PCB içeren 1250 kVA – 6,3/0,4kV Güç Transformatörlerinin
Demontajı, Nakliyesi ve Bertaraf Edilmesi, Yağlı Tip Güç Transformatörün Temini,
Nakliyesi, Montaj ve Devreye Alma İşlemlerinin Yapılması, Kazan Dairesi Su Hazırlama
Tesisinin İyileştirilmesi, Ankara Şeker Fabrikasına Kolonideki Elektrik İç Tesisatı Bezli
Kablo olan Binaların İç Tesisatlarının Yenilenmesi, Kondense Pompa Dairesi Boru, Armatür
ve Vinç Sistemi vb. İşler, Köprübaşı-Tohum Fabrikası 15 kV Havai Hattının Değiştirilmesi,
Şeker Fabrikası Açık Tip Şalt Tesisinde Metal Muhafazalı Modüler Hücrelerle Yenileme
Yapılması, Bor Şeker Fabrikasına Basınç Düşürme Ventili PN60 DN200 mm, Burdur Şeker
Fabrikası Hava Kompresörü ve Tesisatı, Şeker Ambarı İçin Yer Bandı ve Konveyör Bant,
Çorum Şeker Fabrikasına Derin Kuyu – Fabrika Arası Boru Hattı Değiştirilmesi, Elazığ Şeker
Fabrikasına Fuel-Oil Pompası, Kompresörlere Hava Kurutucu Şartlandırma Ünitesi, Çuval
Ağzı Dikiş Makinesi, Erciş Şeker Fabrikasına 31,5 kV Enerji Nakil Hattı Direk Tadilatı,
Fuel-Oil Ara Tankı, Tambur Tipi Taş Tutucu, Erzincan Şeker Fabrikasına Arıtım Tesisi
Buhar Sıcaklık ve Basınç Ayar Sistemi, 1 Ton Kapasiteli Elektrikli Monoray Vinç, Erzurum
Şeker Fabrikasına Tambur Tipi Taş Tutucu İçin Taş Çıkarıcı Konveyör, Aydınlatma
Direklerinin Yenilenmesi, Tesisatın Yer altına Alınması ve Meydan Tesislerine Projektör
Direği Konulması, Eskişehir Şeker Fabrikasına Güneş Enerji Sistemlerinin Kurulması, PCB
İçeren 1250 kVA – 6,3/0,4kV Güç Transformatörünün Demontajı, Nakliyesi ve Bertaraf
Edilmesi, Yağlı Tip Güç Transformatörü Temini, Nakliyesi, Montaj ve Devreye Alma
İşlemlerinin Yapılması, Fabrika Sahasına Kamera Kontrol Sistemi, Ilgın Şeker Fabrikasına
Kireç Ocağı Sabit Gaz Ölçüm İstasyonu, Arıtım Tesisi Buhar Basınç ve Sıcaklık Düşürme
İstasyonu, Lapa Brix Ölçüm Ünitesi, Rafineri Bilgisayarlarının Panoları ile İklimlendirilmiş
Ortama Taşınması, P Trafosu Kompanzasyon Panosu, Sabit Akımlı Kaynak Redresörü, Kars
Şeker Fabrikasına Telefon Santrali, Pancar Yüzdürme Silo Suyu Boru Hattının Yenilenmesi
ve Yer Üstüne Çıkarılması, Muş Şeker Fabrikasına Kristal Şeker Sarsağı, Lojmanların Yeraltı
Kalorifer Tesisatları ile Kalorifer Peteklerinin Değiştirilmesi, Uşak Şeker Fabrikasına Fabrika
Dış Aydınlatma Direk ve Elektrik Tesisatlarının Yenilenmesi ve Genel Müdürlüğümüzün
Geçiş ve Bilgi İşlem Ağı Projesinde Meydana Gelecek Eksiklerinin Tamamlanması işleri bu
proje kapsamında yapılmıştır.
Eskişehir Şeker Fabrikasının 1750 kg/şarj Kapasiteli Kristal Şeker Santrifüjü (MakineTesis, Elektrik, Mekanik, İnşaat, Montaj ve Devreye alma Dahil komple) işinin ihalesi
148
yapılarak sözleşmesi imzalanmış, akreditif açılmış olup, montajı 2013 yılı kampanya
öncesinde ve devreye alma işlemleri ise 2013-2014 yılı kampanyasında tamamlanacaktır.
Kırşehir Şeker Fabrikasının Doğalgaz Dönüşümü Yapılan Kazan Dairesinin Exproof
Malzemeler Kullanarak Aydınlatılmasının Yapılması, Arıtım Tesisi Atıksu Boru Hattının
Değiştirilmesi ve Dalgıç Pompa iş kalemlerinde ihaleler yapılarak sözleşmeleri imzalanmış
olup, montajları 2013 yılında yapılacaktır.
Projede yer alan makina ve tesislerin büyük bir bölümü tamamlanmış olup, 2012 yılı
ödeneğine göre gerçekleşme oranı %78’dir.
B-KİMYA SANAYİİ
Yeni Projeler
2012’de Bitenler
a) 2012 C 01 00 80 Numaralı Muhtelif İşler Projesi :
a.2) Makina-Teçhizat
Bu projede yer alan Eskişehir Alkol Fabrikasına Alkol Üretim Tesisi Soğutma Kulesi
işi yapılmıştır.
Bu projede 2012 yılı ödeneğine göre gerçekleşme oranı %77’dir.
C-ELEKTRİKSİZ MAKİNA İMALAT SANAYİİ
Yeni Projeler
2012’de Bitenler
a) 2012 C 01 00 80 Numaralı Muhtelif İşler Projesi :
Makina Teçhizat
Muhtelif İşler projesi kapsamında yer alan Makina ve Teçhizatların tümü mübayaa
edilmiş olup, mevcut 390.000,- TL’lik ödeneğe göre %74 oranında gerçekleşme sağlanmıştır.
149
150
a) 2012' da Bitenler
Yeni Projeler
I-TARIM SEKTÖRÜ
Proje Adı
Tarım Sektörü Toplam ı:
63.206
Genel Toplam :
Arazi ve Arsalar
Transfer Harcam aları
63.206
0
İm alat Sanayi Toplam ı:
2012-2012
2012-2012
63.206
52.000
0
Muhtelif
Eskişehir
2012-2012
0
11.206
Dış
Elektriksiz Makina İm alat Sanayi Toplam ı:
Makine - Teçhizat
2012 C 01 00 80 Muhtelif İşler
Yeni Projeler
C - Elektriksiz Makina İm alat Sanayii
Makine - Teçhizat
Yeni Projeler
Kim ya Sanayi Toplam ı:
Makine - Teçhizat
B - Kim ya Sanayii
Muhtelif
Muhtelif
İnşaat
Gıda Sanayi Toplam ı:
2008 C 01 00 40 Emisyon ve Hava Kalitesi iyileştirme
2012-2012
2008-2014
1999 C 01 00 40 Fab.Meydan Tesisleri Takviye ve Modernizasyonu Muhtelif
Muhtelif
1999-2014
Muhtelif
Yeni Projeler
1994-2014
Muhtelif
1994 C 01 00 50 Atık su Arıtımı
1994-2014
2012-2012
2012-2012
Tarihi
0
547.137
546.137
390
390
0
545.747
8.590
3.470
81.490
64.047
240.168
147.982
1.000
450
550
Toplam
Proje Tutarı
Bitiş
1994 C 01 00 40 Fabrika Modernizasyonu ve Otomasyonu
b) 2012' dan Sonraya kalanlar
Devam Eden Projeler
A - Gıda Sanayii
II - İMALAT SANAYİİ
Muhtelif
Muhtelif
Makine - Teçhizat
Yeri
İnşaat
2012 A 02 02 30 İdame Yenileme ve Tamamlama
Proje no
İlk
İşin
Başlam a
0
1.000
653
347
Toplam
185
390
390
185
0
63.206 549.517
63.206 548.517
0
0
63.206 547.942
10.785
3.470
81.490
64.047
52.000 240.168
11.206 147.982
Dış
Proje Tutarı
Revize
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
40.000
39.000
390
390
0
38.610
8.590
3.470
10.200
3.600
11.400
1.350
1.000
450
550
Kredi Özkaynak Toplam
Dış
Devrebaşı Proğram ı
2012 Yılı
31.12.2012
1000 ¨
0
0
0
0
0
0
Kredi
Dış
0
0
0
0
0
0
347
40.000
39.000
390
390
185
185
38.425
10.785
3.470
10.496
5.075
6.739
1.860
1.000
653
0
0
0
0
0
0
8.584
8.584
0
0
8.584
405
7.971
208
0
335
202.186
201.205
287
287
143
143
200.775
8.413
1.636
14.001
38.046
102.265
36.414
981
646
Fiziki
%
97
0
37
37
74
74
77
77
37
78
47
17
59
43
25
98
99
2012 Yılı Fiili
Dış
335
197.789
196.808
287
287
143
143
196.378
7.514
1.636
11.808
38.046
100.960
36.414
981
646
0
0
0
0
0
0
405
405
0
0
405
405
0
335
26.542
25.561
287
287
143
143
25.131
8.413
1.636
5.029
4.747
3.507
1.799
981
646
%
0
66
66
74
74
77
77
65
78
47
48
94
52
97
98
99
97
Gerçekleşm e
Nakdi Harcam a Tutarı
Toplam ı Kredi Özkaynak Toplam
Gerçekleşm e Harcam a
Nakdi Harcam a
Başlangıçtan 31.12.2012 Sonuna Kadar
Özkaynak Toplam Kredi Özkaynak Toplam
Dış
Revize Proğram ı
2012 Yılı
2012 YILI YATIRIM VE TRANSFER HARCAMALARI TABLOSU
23.963
22.982
287
287
143
143
22.552
7.514
1.636
2.836
4.747
4.020
1.799
981
646
335
Harcam a
Fiziki
2012 Yılı
11-MALİ DU RUM
MALİ DURUM
(Bin TL)
Yıllar
2008
2009
2010
2011
2012
Yedekler
591.052
583.076
583.076
583.076
583.076
Ödenmiş Sermaye
2.039.741
2.048.041
2.117.997
2.117.997
2.117.997
151
Öz Kaynaklar
2.576.183
2.563.022
2.573.091
2.438.208
2.239.980
SABİT KIYMETLER
(Bin TL)
Yıllar
2008
2009
2010
2011
2012
Kayıtlı
Kıymetleri
1.958.960
1.972.747
1.981.551
2.004.420
2.024.050
152
Birikmiş
Amortismanları
1.270.173
1.306.444
1.337.532
1.370.479
1.405.766
11.1-MALİ BÜNYE ANALİZİ
Şirketimizin 2012 yılı itibariyle mali durumunu belirten bilanço özeti 2011 yılı ile
mukayeseli olarak aşağıya çıkarılmıştır.
AKTİF
I-DÖNEN VARLIKLAR
1- Hazır Değerler
2- Menkul kıymetler
3- Ticari alacaklar
4- Diğer alacaklar
a) Hazine
b) Diğer
5- Stoklar
a) Stoklar
b) Verilen sipariş avansları
6- Yıllara yaygın inşaat ve onar.maliyeti
7- Gelecek aylara ait gider ve gel.tahak.
8- Diğer dönen varlıklar
Toplam :
II-DURAN VARLIKLAR
1- Ticari alacaklar
2- Diğer alacaklar
a) Hazine
b) Diğer
3- Mali duran varlıklar
a) Bağlı menkul kıymetler
b) İştirakler
c) Bağlı Ortaklıklar
4- Maddi duran varlıklar
a) Maddi duran varlıklar
b) Maddi duran var.amortismanı
5-Gelecek yıllara ait gider ve gelir tahak.
6- Diğer duran varlıklar
a) Diğer duran varlıklar
b) Diğer duran varlık.amortismanı
Toplam :
Genel Toplam :
2011 Yılı
TL
%
2012 Yılı
TL
%
8.815.355,90
0,2
346.040.675,31
8,8
301.236.858,50
7,3
116.470.155,11
3,0
2.807.577,61
0,1
4.999.709,72
0,1
2.663.276.804,53
17.901,14
64,7
2.533.376.064,47
8.264,04
64,3
13.809.896,16
21.764.619,89
3.011.729.013,73
0,3
0,5
73,1
13.562.411,54
25.794.901,05
3.040.252.181,24
0,3
0,7
77,2
467.590.265,85
11,4
278.912.355,72
7,1
3.222.016,35
0,1
3.222.016,35
0,1
288.871,77
288.871,77
2.004.419.537,42 48,7
-1.370.478.690,03 -33,3
32.562,30
2.024.049.703,90 51,3
-1.405.766.387,76 -35,7
38.711,32
6.699.064,41
0,1
-5.697.235,68 -0,1
1.106.076.392,39 26,9
4.117.805.406,12 100,0
6.518.051,29
0,1
-5.834.826,34 -0,1
901.428.496,25 22,8
3.941.680.677,49 100,0
153
PASİF
I-KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
1- Mali Borçlar
2- Ticari borçlar
3- Diğer borçlar
4- Alınan avanslar
5- Yıllara yaygın inşaat ve onarım .maliyeti
6- Ödenecek vergi ve diğer yük.
7- Borç ve gider karşılıkları
8- Gelecek aylara ait gider ve gelir tahakkuk.
9- Diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar
Toplam :
II-UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
1- Mali Borçlar
2- Ticari borçlar
3- Diğer borçlar
4- Alınan avanslar
5- Borç ve gider karşılıkları
6- Gelecek yıllara ait gider ve gelir tahakkuk.
7- Diğer yabancı kaynaklar
Toplam :
Yabancı Kaynaklar Toplamı :
III-ÖZ KAYNAKLAR
1- Ödenmiş Sermaye
2- Sermaye yedekleri
- Yeniden değerleme artışı
- Diğer sermaye yedekleri
3- Kâr yedekleri
4- Geçmiş Yıl Zararı
5- Kâr ve Zarar
Toplam :
Genel Toplam :
2011 Yılı
TL
%
2012 Yılı
TL
%
805.025.000,00
704.900.858,83
2.950.908,46
7.763.575,15
19,6
17,1
0,1
0,2
850.000.000,00
725.370.196,14
3.517.304,23
5.250.265,97
21,6
18,4
0,1
0,1
58.323.253,95
76.343.027,44
1.942.757,52
1.620.732,53
1.658.870.113,88
1,4
1,9
29.991.710,10
63.567.146,99
238.179,82
772.476,03
1.678.707.279,28
0,8
1,6
40,3
778.370,92
7.131,80
942.454,02
4.858,80
2.400,53
21.996.650,79
47.401,73
42,6
19.905.318,33
36.258,60
0,5
20.727.079,65
1.679.597.193,53
0,5
40,8
22.993.765,87
1.701.701.045,15
0,6
43,2
2.117.996.728,00
51,4
2.117.996.728,00
53,7
583.075.512,12 14,2
-127.980.769,84 -3,1
-134.883.257,69 -3,3
2.438.208.212,59 59,2
4.117.805.406,12 100,0
0,6
583.075.512,12 14,8
-262.864.027,53 -6,7
-198.228.580,25 -5,0
2.239.979.632,34 56,8
3.941.680.677,49 100,0
Yukarıdaki bilanço tablosunun tetkikinden de anlaşılacağı gibi 2012 yılında toplam
kaynaklarımız 3.941.680.677,49 TL’dir. Bunun 2.239.979.632,34 TL’si öz, 1.701.701.045,15
TL’si yabancı kaynaklara aittir.
Yıl sonu itibariyle kaynaklarımızın, 3.040.252.181,24 TL’si dönen varlıklara,
901.428.496,25 TL’si ise duran varlıklara aittir.
154
11.2-MALİ ORANLAR
Mali durumumuzla ilgili bazı oranlar özet olarak aşağıda gösterilmiştir. Söz konusu
oranlar Şirketimizin kaynakları, varlıkları, likiditesi ve kârlılığı ile alâkalıdır.
MALİ ORANLAR (2012 Yılı)
A-Kaynaklarla İlgili Oranlar
1-Mali Yeterlilik (Finansman)
Öz Kaynaklar
Toplam Kaynaklar
2.239.979.632,34
=
3.941.680.677,49
% 56,83
Öz Kaynaklar
Yabancı Kaynaklar
2.239.979.632,34
=
1.701.701.045,15
% 131,63
583.075.512,12
=
2.117.996.728,00
% 27,53
618.283.316,14
=
3.941.680.677,49
% 15,69
2-İç Kaynaklar (Otofinansman)
Yedekler ve Özel Karşılıklar
Ödenmiş Sermaye
B- Varlıklarla İlgili Oranlar
Maddi Duran Varlıklar (Net)
Aktif Toplam
C- Likidite
Hazır Değerler(Para ve Kıymetli
Evrak)
Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
346.040.675,31 =
1.678.707.279,28
Dönen Varlıklar
Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
3.040.252.181,24
=
1.678.707.279,28
% 181,11
2.561.918.461,81
=
2.598.326.434,50
0,99
% 20,61
D-Stok Dönüş Hızı
Satışların Maliyeti
Ortalama Stoklar
155
11.3-HAZİNEDEN OLAN BORÇ VE ALACAKLARIMIZ
TL
10.3.1-HAZİNEYE OLAN BORÇLARIMIZ
Uzun ve Kısa Vadeli
a-Diğer
Borçlarımız Toplamı :
10.3.2-HAZİNEDEN OLAN ALACAKLARIMIZ
Görev Zararları
1- Yurtiçi satışları (Dahilde İşleme Rejimi kapsamında)
2- İhraç şekerleri
Alacaklarımız Toplamı :
-
823.053,94
2.398.962,41
3.222.016,35
11.4- SERMAYE DURUMU
Şirketimiz sermayesi 2.117.996.728,- TL olup, tamamı ödenmiştir.
11.5-GÖREV ZARARLARI TETKİKLERİ
11.5.1-İHRAÇ ŞEKERİ GÖREV ZARARI
10.06.1992 tarih 21254 sayılı mükerrer Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
8.6.1992 tarih ve 92/3114 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile, mamullerinde şeker kullanan
Dahilde İşleme Rejimi kapsamında belge almış imalatçı-ihracatçı firmalara, Dünya borsa
fiyatları baz alınarak satılan şekerler için Şirketimiz görevlendirilmiş olup, bu görevden
doğacak zararın da 233 sayılı K.H.K.’nin 35’inci maddesine göre Hazine tarafından
karşılanması kararlaştırılmıştır.
Söz konusu Bakanlar Kurulu kararına istinaden İmalatçı – ihracatçı firmalara 2003 ve
daha önceki yıllarda satılan şekerlerden 31.12.2012 tarihi itibariyle soruşturma ve dava
sonucuna göre işlem yapılacak 3.222.016,35 TL görev zararı alacağımız bulunmaktadır.
11.6- GENEL MALİ DURUM
2011 yılına göre;
2012 yılında maddi duran varlıklarımızda amortismanlar tenzil edildikten sonra
15.657.531,25 TL’lik bir azalış olmuştur.
Stoklarımız 129.900.740,06 TL azalarak 2.533.376.064,47 TL, Kısa ve uzun vadeli
yabancı kaynaklarımız toplamı ise 22.103.851,62 TL artarak 1.701.701.045,15 TL olmuştur.
156
11.7-FİNANSMAN DURUMU
233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile
Bağlı Ortaklıkları ve özelleştirme kapsam ve programındaki kuruluşların düzenledikleri Yıllık
Yatırım ve Finansman Programları, ilgili mercilerin tasvibinden geçtikten sonra Bakanlar
Kurulu Kararı ile yürürlüğe girmektedir. Bu doğrultuda 2013 Yılı Yatırım ve Finansman
Programımız 04.10.2012 tarih 2012/3839 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla kabul edilmiştir.
2012 yılında üreticiden satın alınan 8.426.791,769 ton pancar için 1.212.602.889,63
TL bedel tahakkuk ettirilmiş, tahakkuk ettirilen pancar bedelinin 555.415.624,62 TL’si ayni
ve nakdi avans olarak Aralık 2012 ayı sonuna kadar üreticilere ödenmiş olup, bakiye
657.187.265,01 TL’si ise 2013 yılında ödenecektir.
157
FİNANSAL TABLOLAR
Faaliyet Raporumuza ait finansal tablolar; Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanan
ve 28.08.2012 tarihli 28395 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Şirketlerin Yıllık Faaliyet
Raporunun Asgari İçeriğinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik”in Geçici 1.maddesi hükmü
doğrultusunda 6762 sayılı Mülga Türk Ticaret Kanunu uyarınca düzenlenmiştir.
12-BİLANÇO
Şirketimizin 2012 Yılı
Bilançosu 198.228.580,25
TL zararla kapanmıştır.
12.1-BİLANÇO TANZİM ESASLARI
Şirketimiz, Özelleştirme Yüksek Kurulunun 08.10.2007 tarih 2007/57 sayılı ve
12.08.2008 tarih 2008/50 sayılı kararları ile özelleştirme programına alınarak 4046 sayılı
Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun kapsamına dahil edilmiş ve ana sözleşmemiz,
4046 sayılı Kanunun 20/A maddesi gereğince bu Kanun hükümlerine uygun hale getirilmesi
amacıyla yeniden düzenlenmiştir.
Ana Sözleşmemiz, Ankara Ticaret Sicili Memurluğunca 13.12.2007 tarihinde tescil
edilmiş ve 17.12.2007 tarihli Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin 6959 sayılı nüshasının 297,
298 ve 299.sayfalarında yayımlanmıştır.
2012 yılı hesap dönemine ait bilanço ve gelir tablosu; Vergi Usul Kanunu, Kurumlar
Vergisi Kanunu, Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun, Türk Ticaret Kanunu ve diğer
ilgili mevzuat hükümlerine göre tanzim edilmiştir.
2012 yılı faaliyet dönemi 198.228.580,25 TL zararla kapanmış olup, 2012 yılı Bilançosu
ve Gelir Tablosunun hazırlanmasında aşağıda arz ve izah edilen esaslar dikkate alınmıştır.
1-2012 yılı faaliyet döneminde ticari bankalardan kullanılan kredilere ilişkin ödenen
kredi faizlerinden pancar tedarik maliyeti ile yatırımların maliyetine verilenler haricindeki
doğrudan gider yazılan faizler gelir tablosu hesaplarına finansman gideri olarak intikal
ettirilmiştir.
2-Genel kabul görmüş muhasebe prensipleri gereğince yan ürün olarak elde edilen
melas ve yaş pancar posası üretim değerleri ile gider karşılığı tahsil edilen paralar şeker
üretim maliyetinden düşülmüş, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulunun önceki yıllardaki
önerileri de dikkate alınarak faaliyet giderlerinden melasa isabet eden giderler şeker
maliyetine ilave edilmiştir. Ayrıca, 2012 yılında fabrikalarımızın tüm bölgelerinde pancar
üreticilerinin teslim ettikleri net pancarın %20’si nispetinde yaş pancar posası dağıtılarak
tutarı pancar maliyetine intikal ettirilmiştir.
3-2012 yılı faaliyet döneminde Alkol Fabrikaları ile Satış Mağazası ve Alakart
Lokantalarının 2012 yılı kâr ve zarar bakiyeleri dönem kâr ve zararına intikal ettirilmiştir.
158
12.2-AKTİF HESAPLAR (VARLIKLAR)
Şirketimizin Varlıkları 3.941.680.677,49
TL olup, bunun 3.040.252.181,24 TL’si
Dönen, 901.428.496,25 TL’si ise Duran
Varlıklarımıza aittir.
2012 yılı bilançomuzun Aktifinde yer alan değerler ile 2011 yılı değerleri ana gruplar
itibariyle karşılaştırmalı olarak aşağıda gösterilmiştir.
VARLIKLAR (NET)
I- DÖNEN VARLIKLAR
A- Hazır Değerler
B- Menkul Kıymetler
C- Ticari Alacaklar
D- Diğer Alacaklar
E- Stoklar
F- Yıllara Yaygın İnş.ve Onr.Maliyeti
G- Gelecek Aylara Ait Gid.ve Gel.Tah.
H- Diğer Dönen Varlıklar
Dönen Varlıklar Toplamı
II- DURAN VARLIKLAR
A- Ticari Alacaklar
B- Diğer Alacaklar
C- Mali Duran Varlıklar
D- Maddi Duran Varlıklar
E- Maddi Olmayan Duran Varlıklar
F-Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar
G- Gelecek Yıllara Ait Gid.ve Gel.Tah.
H- Diğer Duran Varlıklar
Duran Varlıklar Toplamı
Varlıklar Toplamı
2011 Yılı
TL
2012 Yılı
TL
8.815.355,90
346.040.675,31
301.236.858,50
2.807.577,61
2.663.294.705,67
116.470.155,11
4.999.709,72
2.533.384.328,51
13.809.896,16
21.764.619,89
3.011.729.013,73
13.562.411,54
25.794.901,05
3.040.252.181,24
467.590.265,85
3.222.016,35
288.871,77
633.940.847,39
0,08
326.914,36
32.562,30
674.914,29
1.106.076.392,39
4.117.805.406,12
278.912.355,72
3.222.016,35
288.871,77
618.283.316,14
0,08
215.721,00
38.711,32
467.503,87
901.428.496,25
3.941.680.677,49
Bilançomuzun varlıklar bölümünde yer alan hesaplarla ilgili açıklamalar aşağıda
sırasıyla belirtilmiştir.
159
12.2.1-DÖNEN VARLIKLAR
Bu grupta aşağıdaki hesaplarımız yer almaktadır.
A- Hazır değerler
B- Menkul kıymetler
C- Ticari alacaklar
D- Diğer alacaklar
E- Stoklar
F- Yıllara yaygın inşaat ve onarım maliyetleri
G- Gelecek aylara ait gider ve gelir tahakkukları
H- Diğer dönen varlıklar
12.2.1.1-HAZIR DEĞERLER
2012 yılı sonu itibariyle hazır değerlerin tamamı kasa ve bankalardaki paralar ile
yoldaki paralardan oluşmaktadır. Ayrıntılı olarak 2011 ve 2012 yılı hazır değerler mukayeseli
olarak aşağıda gösterilmiştir.
Hesaplar
Hazır Değerler
a- Kasalarda
b- Bankalarda
Diğer Hazır Değerler
Pul kasası
Yoldaki paralar
Toplam
2011 Yılı
TL
2012 Yılı
TL
158.960,37
149.728,14
8.655.636,10 345.890.808,38
759,43
138,79
8.815.355,90 346.040.675,31
12.2.1.2-TİCARİ VE DİĞER ALACAKLAR
2012 yılı bilançosunda kayıtlı olup, vadesi bir yıla kadar olan ticari alacaklarımız
tutarı 116.470.155,11 TL ile diğer alacaklarımız tutarı 4.999.709,72 TL olmak üzere toplam
alacaklarımız tutarı 121.469.864,83 TL’nin detayı 2011 yılı ile karşılaştırmalı olarak aşağıda
gösterilmiştir.
160
Hesabın Adı
Ticari Alacaklar
- Yurtiçi alıcıları
- Yurtdışı alıcıları
- Müteahhitler
- Verilen depozito ve teminatlar
- Diğer Ticari Alacaklar
- Şüpheli Ticari Alacaklar
2011 Yılı
TL
2012 Yılı
TL
293.140.048,00
-
106.744.129,45
-
6.354.338,04
1.742.472,46
17.784.687,66
4.786.595,26
4.939.430,40
18.661.915,75
Toplam
Şüpheli Ticari Alacak.Karşılığı (-)
319.021.546,16
17.784.687,66
135.132.070,86
18.661.915,75
Ticari Alacaklar Toplamı
Diğer Alacaklar
- Personelden alacaklar
- Diğer çeşitli alacaklar
- Şüpheli Diğer Alacaklar
301.236.858,50
116.470.155,11
1.560.257,37
1.247.320,24
107.606,04
1.205.938,86
3.793.770,86
106.921,70
2.915.183,65
107.606,04
5.106.631,42
106.921,70
2.807.577,61
4.999.709,72
304.044.436,11
121.469.864,83
Toplam
Şüpheli Diğer Alacak. Karşılığı (-)
Diğer Alacaklar Toplamı
Alacaklar Toplamı
12.2.1.2.1-YURTİÇİ ALICILARDAN ALACAKLAR
Şirketimizin yurtiçi alıcılardan olan 106.744.129,45 TL alacağının, 106.678.000,50
TL’si şeker alıcılarından olan alacakları (vadeli şeker bedeli), 33.521,00 TL’si makine
fabrikası imalatından olan alacakları, 32.607,95 TL’si ise kamu iktisadi teşebbüslerinden olan
alacakları (EÜAŞ ve M.K.E.Kurumundan olan alacaklar) ifade etmektedir.
12.2.1.2.2-YURTDIŞI ALICILARINDAN ALACAKLAR
Şirketimizin yurtdışından alacağı bulunmamaktadır.
12.2.1.2.3-VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR
Bu hesapta kayıtlı 4.786.595,26 TL’nin 15.608,45 TL fabrika ve teşkilatımızca bir
akdin karşılığı olarak üçüncü şahıslara verilmiş bulunan depozito ve teminat tutarlarını,
4.770.986,81 TL ise ihtirazi kayıtla yatırılan para ve teminatları ifade etmektedir.
161
12.2.1.2.4-DİĞER TİCARİ ALACAKLAR
Bu hesapta 2012 yılı sonu itibariyle kayıtlı alacaklarımız 4.939.430,40 TL olup, detayı
Açıklama
Sosyal Güvenlik Kurumundan Alacaklar
Kamu İşletmeleri ve Mahalli İdarelerden Alacaklar
Bütçe Dışı Fonlar
Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşları
Müteahhitlerden Alacaklar
Afet Nedeniyle Tahsili Geciken yada Ertelenen Alacaklar
Pancar Avansından Alacaklar
Toplamı :
Diğer Alacaklar
Muhtelif Kira ve Elektrik Bedelinden Alacaklar
Melas ve Yaş Küspe Bedelinden Alacaklar
Afet İl Müdürlüğünden Alacaklar
Yurtiçi Gerçek Kişilerden Muhtelif Alacaklar
Yurtiçi Tüzel Kişilerden Muhtelif Alacaklar
Toplamı :
Genel Toplam :
TL
21.588,20
3.987,71
42,10
2.578,17
535.843,20
3.725.593,03
330.840,21
4.620.472,62
14.188,11
210.939,30
33.640,65
22.827,46
37.362,26
318.957,78
4.939.430,40
12.2.1.2.5-PERSONELİMİZDEN ALACAKLAR
Bu hesaptaki 1.205.938,86 TL’nin tümü, merkez ve taşra teşkilatımızda çalışan
personelimizin maaş ve ücretlerinden kesilmek üzere çeşitli nedenlerle Şirketimize borçlanan
ve müteakip ayda tahsili gereken alacaklarımızı ifade etmektedir.
12.2.1.2.6-DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR
Bu hesapta 2012 yılı sonu itibariyle kayıtlı alacağımız 3.793.770,86 TL olup, detayı
Açıklama
Sosyal Güvenlik Kurumundan Alacaklar
Esgaz
Sözleşme ve Karar Damga Vergisinden Alacaklar
Mapfre Genel Sigorta A.Ş. - Yangın Hasar Bedelinden Alacaklar
Dahili Sigorta - Yangın Hasar Bedelinden Alacaklar
Ray Sigorta Hasar Bedelinden Alacaklar
Personelden Rücuen Alacak
Gerçek ve Tüzel Kişilerden Muhtelif Alacaklar
Diğer Kurum ve Kuruluşlardan Alacaklar
Toplam :
162
TL
1.973,91
2.290.464,00
63.044,63
391.043,13
27.876,48
832.239,92
134.909,32
51.709,47
510,00
3.793.770,86
12.2.1.3-STOKLAR
2012 yılı sonu itibariyle 2.533.384.328,51 TL tutarındaki stoklarımız 2011 yılı bilanço
değerleri ile birlikte aşağıda tabloda gösterilmiştir.
Miktarı
Ton
Stokların Detayı
1- İlk Madde ve Malzeme
A- Tohum Ambarı
- Pancar tohumu
- Diğer tohumlar
B- Malzeme Ambarı
- İşletme malzemesi
- Yardımcı malzeme
- Ambalaj malzemesi
- Yedekler
- Ziraat alet ve yedekleri
- Diğer malzeme
2011 Yılı
Tutarı
TL
Toplam :
Toplam :
İlk Madde ve Malzeme Toplamı :
2- Yarı Mamuller
- Ham şeker
- Mak.Fab.ile atölye yar.mamul.
Yarı Mamuller Toplamı :
3- Mamuller
- Normal kristal şeker
1.390.182,450
- Küp şeker
70,050
- Yan ürünler
- Melas
163.904,533
- Yaş küspe
144.192,409
- Konsantre şlempe
26,000
- Potasyum sülfat
- Alkol (Lt.)
1.083,559
- Füzel Yağı
4,050
- Bioetanol
160,000
- Diğer mamuller
- Makina Fab.ve atölye mamulleri
- İşlenmiş ve ilaçlanmış tohum
- Diğer tohumlar
Mamuller Toplamı :
4- Ticari Mallar
- İthal şekeri
- Sun'i gübre
- Kantin emtiası
- Melas
Ticari Mallar Toplamı :
5-Diğer Stoklar
- Yoldaki mallar
- Satın alınan mallar ve tedarik gider.
- Satılan mallar ve tedarik gider.
- Elden çıkarılacak stok ve hurda.
Diğer Stoklar Toplamı :
6-Verilen Sipariş Avansları
- Yurtiçi Sipariş Avansları
- Yurtdışı Sipariş Avansları
Verilen Sipariş Avansları Toplamı:
Stoklar Genel Toplamı:
Miktarı
Ton
2012 Yılı
Tutarı
TL
4.771.911,12
0,00
4.771.911,12
5.983.875,65
0,00
5.983.875,65
49.823.835,54
1.884.506,99
88.269.239,25
3.886.093,00
13.032.834,30
156.896.509,08
161.668.420,20
46.944.200,34
9.638,90
1.593.167,25
97.725.657,09
4.063.490,80
13.570.538,24
163.906.692,62
169.890.568,27
4.641.879,44
4.641.879,44
5.837.142,82
5.837.142,82
2.328.021.229,41
145.500,86
1.241.823,550
53,750
2.193.310.715,18
128.140,00
42.844.077,24
3.936.759,42
260,00
124.568,340
152.426,747
226,240
42.671.419,55
4.959.923,02
2.262,40
1.879.974,86
4.579,33
279.216,36
659.314,000
5,550
160,000
1.375.658,66
7.395,93
279.216,36
12.342.773,40
20.244.384,09
0,00
2.409.698.754,97
2.281.008.787,66
10.733,34
247.678,49
11.074,32
264.795,42
258.411,83
275.869,74
1.359.700,57
85.645.000,00
1.387.823,64
74.970.207,20
4.637,52
87.009.338,09
5.665,14
76.363.695,98
17.901,14
8.264,04
17.901,14
2.663.294.705,67
8.264,04
2.533.384.328,51
163
13.077.003,83
25.197.052,73
2011 yılına göre 2012 yılı stok değerleri %4,88 oranında azalmış olup, azalış tutarı
129.910.377,16 TL’dir.
Şirketimizin 31.12.2012 tarihi itibariyle şeker stokları 1.241.877,300 ton olup, şeker
cinslerine göre miktar ve dönem ağırlıklı ortalama maliyetleri üzerinden değerleri ve stok
harekatı aşağıda gösterilmiştir.
a) Şeker Stok Harekatı
Miktar
Ton
Yerli Şekerler
A- Devir Stok ve Girişler
1- 2011 yılından devreden
Yerli şekerler
Devir Toplamı
1.390.252,500
1.390.252,500
1.169.900,000
2- 2012 yılında pancardan üretilen
3- 2012 yılında Ham şekerden üretilen
4- 2012 yılında Geçmiş Yıl Küp tozundan Üretilen Küp Şeker
5- Envanter fazlası
6-Sair Girişler
Girenler Toplamı
1.169.900,000
Devir ve Girenler Toplamı
2.560.152,500
B- 2012 Yılı Yerli Şeker Satışı
1- Dahili satışlar
- Yerli şeker
1.297.100,400
- Ham şeker
2- Harici satışlar
Yerli şeker
21.050,000
Toplam
1.318.150,400
3- Sair Çıkışlar (x)
124,800
Çıkışlar Toplamı
1.318.275,200
2013 Yılına Devreden Stok
1.241.877,300
(x) Tasfiyeye tabi tutulan şeker - 88,000 ton, Sigortadan Tahsil Edilen Şeker -36,800
ton
164
b) Şeker Stok Miktar ve Değerleri
Miktar
Ton
Cinsi
Tutarı
TL
Yerli Şekerler
A Kotası kristal şeker
B Kotası kristal şeker
C Şekeri (üretimden)
C Şekeri (A'dan aktarılan)
Küp Şeker
Toplam
1.059.964,250
49.580,000
5.164,900
127.114,400
53,750
1.898.819.957,45
62.391.472,00
4.386.549,57
227.712.736,16
128.140,00
1.241.877,300
2.193.438.855,18
2012 yılı stoklarımızın değerleri ile artış ve azalışları ana gruplar itibariyle 2011 yılı
ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
Stok Grupları
İlk madde ve malzeme
2011 Yılı
2012 Yılı
Fark
TL
TL
TL
161.668.420,20
169.890.568,27
8.222.148,07
4.641.879,44
5.837.142,82
1.195.263,38
2.409.698.754,97
2.281.008.787,66
-128.689.967,31
Ticari mallar
258.411,83
275.869,74
17.457,91
Diğer stoklar
87.009.338,09
76.363.695,98
-10.645.642,11
17.901,14
8.264,04
-9.637,10
2.663.294.705,67
2.533.384.328,51
-129.910.377,16
Yarı mamuller
Mamuller
Verilen sipariş avansları
Toplam :
Ambarlardaki stoklarımızın sayımı yapılarak kayıtlarla fiili mevcutlar arasındaki eksik
ve fazlalıklar tespit edilmiş olup, bu farklılıklar her yıl olduğu gibi ilgili hesaplara intikal
ettirilmek suretiyle kayıtlarımız düzenlenmiştir.
12.2.1.3.1-VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI
31.12.2012 tarihi itibariyle 8.264,04 TL’ye ulaşan bu hesap kısa vadeli yurtiçi sipariş
avanslarını ifade etmektedir. Söz konusu hesabın detayı 2011 yılı bilanço rakamları ile
birlikte aşağıda gösterilmiştir.
165
Verilen Sipariş Avansların Detayı
A- Yurtiçi Sipariş Avansları
- Diğer avanstan borçlular
Toplam
B- Yurtdışı Sipariş Avansları
Genel Toplam
2011 Yılı
TL
17.901,14
17.901,14
17.901,14
2012 Yılı
TL
8.264,04
8.264,04
8.264,04
12.2.1.4-GELECEK AYLARA AİT GİDERLER VE GELİR
TAHAKKUKLARI
Bu bölümde yer alan 13.562.411,54 TL 2011 yılı bilanço değerleri üzerinden
karşılaştırmalı olarak aşağıda gösterilmiştir.
Açıklama
A-Gelecek Aylara Ait Giderler
Kira Giderleri
Vergi Resim ve Harç Giderleri
Memur ve Sözleşmeli Personel 14 Günlük İstihkakları
Değerleme Farkları
Önceki Kampanya İle İlgili Buhar Bedeli
Önceki Kampanya İle İlgili Elektrik Bedeli
Önceki Kampanya İle İlgili Su Bedeli
Fabrika Dışı Depolara Ait Stok Giderleri
Üreticilere Verilen Bedelli Şeker Giderleri
Maliyet Kesirleri
Zirai Faaliyetlere Ait Giderler
Bankamatikle Öd.Üzere Bankalara Yat.Pers.Ücr.ve Avans.
Diğer Gelecek Aylara Ait Giderler
Kantar Arsası Kirası
Fabrika Dışı Depolara Ait Stok Giderleri
Memur ve Sözleşmeli Personel 14 Günlük İstihkakları
Kampanyanın Ertesi Yıla Sirayeti Dolayısıyla Yapılan Gider.
Doğal Gaz Sözleşmesi 1/2 Damga Vergisi
Asfalt Katılım Payı
Diğer
Diğer Gelecek Aylara Ait Giderler Toplamı
Toplam
B-Gelir Tahakkukları
Elfa İle Pancar Boşaltma Ücreti
Pancar Boşaltma Makinası İle Boşaltma Ücreti
Pancar Kuyruğu Bedeli
Banka Faiz Gelirleri
Yaş Küspe Bedeli
Maliyet Bedel Farkı
Diğer Gelir Tahakkukları
Toplam
Genel Toplam
166
2011 Yılı
TL
2012 Yılı
TL
2.307,90
201.327,03
2.355.234,08
658.898,20
715.152,23
76.207,08
2.998,10
53.198,19
142.965,44
3.485.654,61
510,63
2.011.724,76
129.384,77
5.576,04
266,29
70.749,07
23.497,95
3.784,96
5.435.469,52
205.536,32
243,87
5.678.150,00
52.658,46
136.365,25
1.085.642,62
1.303.557,11
2.922,82
2.581.146,26
12.477.201,07
183.203,20
414.620,72
113.880,64
326,43
619.340,05
1.324,05
1.332.695,09
13.809.896,16
481.445,07
431.701,16
36.714,60
34.548,65
3.751,93
988.161,41
12.350.943,64
258.700,24
385.156,60
199.338,19
2.357,04
365.915,83
1.211.467,90
13.562.411,54
Gelecek aylara ait giderler, müteakip hesap döneminde ilgili gider hesaplarına borç
kaydedilecek cari dönemde yapılan peşin ödemeleri kapsamaktadır. Gelir tahakkukları
hesabında görülen 1.211.467,90 TL ise üçüncü şahıslardan tahsili veya bunlar hesabına kesin
borç kaydı hesap döneminden sonraki dönemde yapılacak cari döneme ait gelirleri ifade
etmektedir.
12.2.1.5-DİĞER DÖNEN VARLIKLAR
Bu gruba giren diğer dönen varlıkların tutarı 2011 yılı ile birlikte aşağıda gösterilmiştir.
Diğer Dönen Varlıklar
A- Devreden K.D.V.
B- Tecil Edilebilir K.D.V.
C-Geçici Kurumlar Vergisi
D- Tevkif Edilen Gelir Vergisi
E- İş Avansları
F- Personel Avansları
G- Sayım ve Tesellüm Noksanlıkları
H- Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar
Toplam :
I- Diğer Dönen Varlıklar Karşılığı (-)
Genel Toplam :
2011 Yılı
TL
16.475.581,48
1.620.722,25
2012 Yılı
TL
24.754.937,93
772.389,60
108.528,09
1.844.209,36
1.704.611,09
10.967,62
152.596,54
104.541,92
10.435,06
21.764.619,89 25.794.901,05
21.764.619,89 25.794.901,05
12.3-DURAN VARLIKLAR
12.3.1-TİCARİ ALACAKLAR
Vadesi 12 ayı aşan alacaklarımız 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
Alacaklar
Ticari Alacaklar
Yurtiçi alıcılar
Yurtdışı alıcılar
Verilen depozito ve teminatlar
Diğer ticari alacaklar
Sipariş avansları
Toplam :
Diğer Alacaklar
Hazineden Alacaklar
- Yurtiçi satışları görev zararı
- İhraç şekerleri görev zararı
Toplam :
Genel Toplam :
2011 Yılı
TL
2012 Yılı
TL
467.247.569,50 277.782.434,00
342.696,35
1.129.921,72
467.590.265,85 278.912.355,72
823.053,94
3.222.016,35
2.398.962,41
3.222.016,35
3.222.016,35
470.812.282,20 282.134.372,07
167
282.134.372,07 TL olan uzun vadeli alacaklarımızın 277.782.434,00 TL’si vadesi
1 yılı aşan vadeli şeker bedelinden alacakları, 1.129.921,72 TL olan Verilen Depozito ve
Teminatları bunun 245.731,53 TL’sı muhtelif şahıs ve firmalara verilen depozitoları,
884.181,15 TL’sı İhtirazi Kayıtla Yatırılan Para ve Teminatları, 9,04 TL ise bloke edilen arazi
ve arsa istimlak bedellerini, 3.222.016,35 TL ise yurtiçi satışları görev zararı ile ihraç
şekerleri görev zararı olarak Hazine Müsteşarlığından olan alacağımızı ifade etmektedir.
12.3.2-MALİ DURAN VARLIKLAR
12.3.2.1-BAĞLI MENKUL KIYMETLER
Bu hesapta görülen 288.871,77 TL iştiraklerimizdeki sermaye paylarımızı ifade
etmekte olup, bunun 19.731,38 TL’sı Pankobirlik, 269.140,39 TL ise Pancar Ekicileri İstihsal
Kooperatiflerindeki sermaye paylarımızı göstermektedir.
12.3.3-MADDİ DURAN VARLIKLAR
2012 yılı sonu itibariyle maddi duran varlıklar hesabında yer alan sabit
kıymetlerimizin kayıtlı kıymeti 2.024.049.703,90 TL olup, bu tutardan birikmiş
amortismanlar tutarı 1.405.766.387,76 TL’nin düşülmesi sonucu net değerleri 618.283.316,14
TL’dir. Birikmiş amortismanlar toplamı maddi duran varlıklarımızın %69,45’ine ulaşmış
bulunmaktadır. Cari hesap döneminde maddi duran varlıklar hesabına ilave edilen
181.946.331,37 TL ile yapılmakta olan yatırımlara ait harcamaların yılsonu bakiyesi
28.056.976,49 TL’nin ilavesi ile toplam 210.003.307,86 TL’nin sabit kıymet grupları
itibariyle bir önceki yıl ile birlikte dağılımı aşağıda gösterilmiştir.
168
Maddi Duran Varlık Grupları
A-Duran Varlıklara Yapılan İlaveler
1- Arazi ve arsalar
2- Yerüstü düzenleri
3- Yeraltı düzenleri
4- Binalar
5- Tesisler, makinalar ve cihazlar
6- Taşıt araç ve gereçleri
7- Döşeme ve Demirbaşlar
8- Haklar, kur gid.özel maliyet, diğer
Toplam
B- Nakdi ve Fiziki Yatırım Harcamaları
1- Etüd proje masrafları
2- Patent, know-how teknik yardım
5- Binalar
6- Makina ve tesisler
8- Döşeme ve demirbaşlar
9- Diğer maddi duran varlıklar
10-Taşıma ithalat ve gümrükleme giderleri
11-Montaj giderleri
12-Yatırım safhası faizleri
13-Yatırım safhası kur farkları
14-Tevzi edilecek müşterek giderler
15-Genel giderler
16-Beklenmeyen giderler
17-Yatırım programı dışı maddi ve maddi
olmayan duran varlık.aktarılacak harcamalar
Toplam
- Yatırım Stokları
Toplam
Genel Toplam
2011 Yılı
TL
2012 Yılı
TL
417.636,58
410.804,44
1.163.992,36 16.231.815,17
399.194,62
768.473,04
3.554.189,58
17.462.094,66 159.983.380,14
424.478,29
352.384,82
1.623.043,91
1.014.562,60
21.859.718,84 181.946.331,37
63.153,15
220.120,60
15.833,69
23.281.854,00
1.741.884,26
150.221.942,54
694.364,62
58.139,57
328.814,47
1.539.234,39
1.776,14
911.059,10
-
13.943,87
1.250.170,11
148,76
26.482.554,10
139.247,00
170.912,65
-
179.078.176,53 28.056.976,49
179.925,79
179.258.102,32 28.056.976,49
201.117.821,16 210.003.307,86
Projeler itibariyle 2012 yılı yatırım programı, nakdi harcama ve gerçekleşme durumu
hakkında faaliyet raporumuzun “Yatırımlar” bölümünde detaylı izahat verilmiştir. Yapılmakta
olan yatırımlarımız ile inşaat, tesis, tedarik ve montaj işleri tamamlanan yatırım projelerimiz
dahil olmak üzere (sair surette giriş ve çıkışlar dahil) maddi duran varlıklarımızdaki bir
önceki yıla göre gruplar itibariyle aşağıda gösterilen tutarlarda artışlar olduğu görülmektedir.
169
2012 yılına ait Maddi Duran Varlıklar ve Birikmiş Amortismanların 2011 yılı ile
mukayeseli olarak değerleri aşağıda gösterilmiştir.
Sabit Kıymet Grupları
1- Arazi ve arsalar
4- Binalar
5- Tesisler,makinalar ve cihazlar
8- Yapılmakta olan yatırımlar
Toplam
Amortismanlar
Sabit Kıymet Grupları
1- Arazi ve arsalar
4- Binalar
5- Tesisler,makinalar ve cihazlar
8- Yapılmakta olan yatırımlar
Toplam
2011 Yılı
2012 Yılı
Kayıtlı Kıymetler Kayıtlı Kıymetler
TL
TL
71.170.046,82
70.397.189,05
154.247.421,69
170.010.447,10
10.005.812,21
10.405.006,83
481.580.716,62
483.831.103,23
1.018.649.808,30
1.173.706.254,37
25.332.236,31
25.525.656,13
64.355.318,94
62.117.070,70
179.078.176,53
28.056.976,49
2.004.419.537,42
2.024.049.703,90
2011 Yılı
Birikmiş
Amortismanları
TL
136.477.319,36
9.840.609,55
196.475.599,93
891.573.978,09
24.281.877,25
59.811.423,70
52.017.882,15
1.370.478.690,03
2012 Yılı
Birikmiş
Amortismanları
TL
147.249.197,10
9.924.973,31
203.131.507,35
951.443.150,40
24.943.226,68
57.979.777,41
11.094.555,51
1.405.766.387,76
12.3.4-MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
Bilançomuzun “Maddi Olmayan Duran Varlıklar” bölümünde aşağıda görüldüğü gibi
2.103.814,10 TL’nin 370.172,91 TL’si Merkez ve işletmelerimiz lehine alınmış olan;
otoprodüktör lisans hakları, ihtira beratları, ruhsatnameler ve intifa gibi hakların iktisap
bedellerini, 1.733.641,19 TL’si ise diğer maddi olmayan duran varlıkları ihtiva etmekte olup,
Birikmiş amortismanlar tutarı 2.103.814,02 TL‘nin tenzilinden sonra net değer 0,08 TL
olmaktadır.
170
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
I- Haklar
II- Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri
III- Özel Maliyetler
IV- Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar
Maddi Olmayan Duran Varlıklar Toplamı :
V- Maddi Olmayan Duran Varlıklar Birikmiş
Amortismanı
a) Haklar amortismanı
b) Kuruluş giderleri amortismanı
c) Özel maliyet amortismanı
d) Diğer maddi olmayan duran varlık.amortis.
Toplam :
VI-Maddi Olmayan Duran Varlıklar Net Tutarı
a) Haklar
b) Kuruluş giderleri
c) Özel maliyetler
d) Diğer maddi olmayan duran varlıklar
Bakiye Net Değer
2011 Yılı
TL
370.172,91
2012 Yılı
TL
370.172,91
1.733.641,19 1.733.641,19
2.103.814,10 2.103.814,10
370.172,83
-
370.172,83
-
1.733.641,19 1.733.641,19
2.103.814,02 2.103.814,02
0,08
0,08
0,08
0,08
12.3.5-ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR
Bu bölümde yer alan değerlerin 9.477,56 TL’sı Şeker Fabrikalarımızın kireçtaşı
ocaklarına ait hazırlık masraflarını, 556.129,07 TL’sı ise mera vasıflı taşınmazların mera
vasfından çıkarılması nedeniyle kanun gereği ödenen ot bedellerini göstermektedir.
Özel tükenmeye tabi varlıklar 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar
1- Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar
a) Kireçtaşı Ocağı İhzar Masrafları
b) Diğer
Toplam :
2- Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar Amortismanı
a) Kireçtaşı Ocağı İhzar Masrafları Amortismanı
b) Diğer
Toplam :
Bakiye Toplam :
171
2011 Yılı
TL
2012 Yılı
TL
9.477,56
556.129,07
565.606,63
9.477,56
556.129,07
565.606,63
9.477,56
229.214,71
238.692,27
326.914,36
9.477,56
340.408,07
349.885,63
215.721,00
12.3.6-GELECEK YILLARA AİT GİDERLER
Gelecek yıllara ait giderler 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda belirtilmiştir.
Gelecek Yıllara Ait Giderler
1- Gelecek yıllara ait giderler
a) Kiralar
b) Zirai hazırlık giderleri
c) Diğerleri
2011 Yılı
2012 Yılı
TL
TL
6.098,90
11.706,99
Toplam :
26.463,40
32.562,30
27.004,33
38.711,32
Genel Toplam :
32.562,30
38.711,32
2- Gelir tahakkukları
12.3.7-DİĞER DURAN VARLIKLAR
Bilançomuzun bu bölümünde kayıtlı diğer duran varlıklar tevsii, modernizasyon, yeni
tesis vb. nedenlerle istimalden kaldırılarak itfasına devam edilmek üzere bu hesaba aktarılan
maddi duran varlıkları ifade etmekte olup, tutarı 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda
gösterilmiştir.
Diğer Duran Varlıklar
1- Elden çıkarılacak stok ve maddi duran varlıklar
2- Diğer çeşitli duran varlıklar (Yatırım stokları)
Toplam :
Birikmiş Amortismanlar (-)
Bakiye Toplam
172
2011 Yılı
2012 Yılı
TL
TL
3.849.717,89
3.848.630,56
179.925,79
4.029.643,68
3.848.630,56
3.354.729,39
3.381.126,69
674.914,29
467.503,87
12.4-PASİF HESAPLAR (KAYNAKLAR)
Bilançonun pasifinde yer alan 2012 yılına ait kaynaklarımız 2011 yılına ait değerleri
ile karşılaştırmalı olarak aşağıda gösterilmiştir.
Şirketimizin
tüm
kaynakları
3.941.680.677,49 TL olup, bunun
2.239.979.632,34 TL’si özkaynaklar
1.701.701.045,15 TL’si ise yabancı
kaynakları oluşturmaktadır.
KAYNAKLAR
I-KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
a-Mali Borçlar
b-Ticari Borçlar
c-Diğer Borçlar
d-Alınan Avanslar
e-Yıllara yaygın inşaat ve onar.hakediş.
f-Ödenecek vergi ve yükümlülükler
g-Diğer borç ve gider karşılıkları
h-Gelecek aylara ait gelir ve gider tahakkukları
ı-Diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar
Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Toplamı
II-UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
a-Mali Borçlar
b-Ticari Borçlar
c-Diğer Borçlar
d-Alınan Avanslar
e- Borç ve gider karşılıkları
f-Gelecek yıllara ait gelir ve gider tahakkukları
Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Toplamı
Yabancı Kaynaklar Toplamı
III-ÖZ KAYNAKLAR
a-Ödenmiş sermaye
b-Sermaye yedekleri
c-Kâr yedekleri
d-Geçmiş yıllar zararları
e-Dönem kârı veya zararı
Öz Kaynaklar Toplamı
Pasif (Kaynaklar) Genel Toplamı
2011 Yılı
TL
2012 Yılı
TL
805.025.000,00 850.000.000,00
704.900.858,83 725.370.196,14
2.950.908,46
3.517.304,23
7.763.575,15
5.250.265,97
58.323.253,95
29.991.710,10
76.343.027,44
63.567.146,99
1.942.757,52
238.179,82
1.620.732,53
772.476,03
1.658.870.113,88 1.678.707.279,28
778.370,92
942.454,02
7.131,80
4.858,80
2.400,53
19.905.318,33
21.996.650,79
36.258,60
47.401,73
20.727.079,65
22.993.765,87
1.679.597.193,53 1.701.701.045,15
2.117.996.728,00 2.117.996.728,00
583.075.512,12 583.075.512,12
127.980.769,84 262.864.027,53
-134.883.257,69 -198.228.580,25
2.438.208.212,59 2.239.979.632,34
4.117.805.406,12 3.941.680.677,49
12.4.1-KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
Bu bölümde yer alan hesaplar, vadeleri bir yılın altında olan borçlarımızı ifade
etmekte olup, ayrıntıları aşağıda gösterilmiştir.
173
12.4.1.1-MALİ BORÇLAR
Mali borçlarda görülen 850.000.000,00 TL’nin tamamı özel bankalardan kullanılan kısa
vadeli ticari kredilerden oluşmaktadır.
12.4.1.2-TİCARİ BORÇLAR
Şirketimizin ticari ilişkileri nedeniyle ortaya çıkan senetli ve senetsiz borçların
kaydedildiği hesaptır.
Şirketimizin 2012 yılı ticari borçları 725.370.196,14 TL’ye ulaşmış olup, borçların
gruplar itibariyle dağılımı 2011 yılı bilanço değerleri ile birlikte aşağıda gösterilmiştir.
Tablonun tetkikinden de anlaşılacağı üzere söz konusu borçlarımızın %91’ini teşkil eden
656.485.944,86 TL pancar bedeline aittir.
Ticari Borçlarımızın
Alacaklı Gruplara Göre Dağılımı
- Pancar bedel ve tazminatından borçlar
- Müteahhitlere borçlar
- Satınalmadan alacaklı firmalar
- Kamu İktisadi Teşebbüsüne borçlar
- Kamu kurum ve kuruluşlarına borçlar
-Yurtiçi diğer gerçek ve tüzel kişilere borçlar
Toplam
- Makina Fab. İş Emirleri Depozitosu
- İhale depozito ve teminatları
- Vadeli şeker depozito ve teminatları
- Melas depozito ve teminatları
- D.İ.İ.B depozito ve teminatları
- Diğer depozito ve teminatlar
Toplam
- İstenmemiş pancar bedelinden borçlar
- Çiftçi pancar nakliye prim ve tazminatları
- Bloke paralardan borçlar
- Yurtiçi diğer gerçek kişilere borçlar
- Yurtiçi diğer tüzel kişilere borçlar
- Diğer borçlar
Toplam
Ticari Borçlar Toplamı
2011 Yılı
TL
646.136.303,03
27.153.772,63
20.206.199,07
5.975.782,66
390.945,15
674.923,65
700.537.926,19
240.838,20
849.298,55
20.149,00
203.960,74
136.455,15
202.643,72
1.653.345,36
182.449,84
2.424.331,54
84.379,56
4.835,93
13.590,41
2012 Yılı
TL
656.485.944,86
29.192.787,77
21.382.574,64
12.826.611,45
623.352,35
298.806,14
720.810.077,21
324.960,69
1.933.704,87
10.031,74
358.063,10
292.906,07
182.475,46
3.102.141,93
175.383,25
1.032.160,36
237.517,14
6.122,17
6.794,08
2.709.587,28
704.900.858,83
1.457.977,00
725.370.196,14
Yukarıdaki tabloda görüleceği üzere 2012 yılı sonu itibariyle ticari borçlarımızda 2011
yılına göre 20.469.337,31 TL artış meydana gelmiştir.
174
Kamu İktisadi Teşebbüslerine olan 12.826.611,45 TL borcumuzun detayı aşağıdadır.
Açıklama
BOTAŞ - Doğalgaz Bedeli
ARAS ELEKTRİK DAĞ.AŞ.- Elektrik Bedeli
TEDAŞ - Elektrik Bedeli
MEDAŞ - Elektrik Bedeli
TÜRK TELEKOM - Telefon Kon.Ücreti
Et ve Balık Kurumu-Et Bedeli
Diğer
Toplam
Tutarı
TL
12.452.679,42
162.011,70
181.911,17
9.877,50
8.660,19
9.982,67
1.488,80
12.826.611,45
12.4.1.3-DİĞER BORÇLAR
Bu hesapta görülen 3.517.304,23 TL’nin detayı 2011 yılı ile mukayeseli olarak
Diğer Borçlarımızın
Alacaklı Gruplara Göre Dağılımı
2011 Yılı
TL
- Personele borçlar
- Diğer Çeşitli Borçlar
- Şeker Kurumuna Borçlar
- Mahalli İdarelere Borçlar
- Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Borçlar
- Avukatlık ücretinden borçlar
- Emekli personelden bloke edilen paralar
- Pancar ekicileri istihsal kooperatifleri
- Şeker-İş Sendikası
- Şekerspor Kulübü
- Sigorta Şirketleri
- Kefalet Sandığı
- Yurtiçi diğer gerçek kişilere borçlar
Diğer Çeşitli Borçlar Toplamı
Diğer Borçlar Toplamı
2012 Yılı
TL
107.805,04
78.114,73
208.050,07
167.631,36
255.505,60
1.278.574,09
44.651,29
77,43
1.327,91
113.752,74
591.291,98
27.853,50
154.387,45
2.843.103,42
2.950.908,46
375.313,64
153.838,10
247.242,45
1.412.891,84
18.086,89
382,26
0,00
65.771,98
430.018,63
27.853,50
707.790,21
3.439.189,50
3.517.304,23
2011 Yılı
TL
2012 Yılı
TL
6.273.700,13
1.416.078,17
528,15
72.695,12
7.763.001,57
5,43
568,15
7.763.575,15
2.470.284,44
1.870.715,64
24.741,55
282.388,97
6.970,07
4.655.100,67
594.597,15
568,15
5.250.265,97
12.4.1.4-ALINAN AVANSLAR
Alınan Sipariş Avansları
Yurtiçi Alıcılardan Alınan Avanslar
a) Şeker müşterileri
b) Melas müşterileri
c) Alkol müşterileri
d) Yaş küspe müşterileri
e) Diğer müşteriler
Toplam
Yurtdışı alıcılardan alınan avanslar
Diğer avanslar
Toplam
175
12.4.1.5-ÖDENECEK VERGİ VE YÜKÜMLÜLÜKLER
Şirketimizin gerek kendi tüzel kişiliği, gerekse personeli ve ilişkide bulunduğu
üçüncü şahıslar dolayısıyla ödemekle yükümlü bulunduğu Vergi, Resim, Harç ve Sosyal
Sigorta Primleri ile Emekli Sandığı kesenekleri, İcra kesintileri ve işçilerden kesilen cezalar
muhtelif teşekkül ve kurumlara ait aidat ve iştirak paylarına ait 29.991.710,10 TL tutarındaki
Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler hesabının detayı 2011 yılı ile karşılaştırmalı olarak
Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler
1- Ödenecek vergi ve fonlar
a) Gelir vergisi
b) Katma değer vergisi
c) Damga vergisi
d) Kurumlar Vergisi
e) Diğer vergiler
Toplam
2- Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri
a) Emekli San.(Emekli İkramiyesi ve makam tazm.)
b) S.S.Kurumu (İşçi ve işveren payı)
c) İşsizlik Sigortası (İşçi ve işveren payı)
Toplam
3- Vadesi geçmiş ertelenmiş veya taksitlendirilmiş
vergi ve diğer yasal yükümlülükler
4- Ödenecek diğer yükümlülükler
a) İcra kesintileri
b) Aidat ve Paylar
c) İhtiyati Tedbir Konulan Kesintiler
d) Bloke Edilen Kesintiler
Toplam
Ödenecek Vergi ve Yüküm.Toplamı
2011 Yılı
TL
2012 Yılı
TL
8.616.795,76 9.162.280,03
1.000.304,13 1.287.844,25
622.086,62
574.375,90
30.623,15
20.609,42
10.269.809,66 11.045.109,60
1.685.707,47
746.068,39
13.205.853,25 13.449.449,85
1.166.686,31 1.175.777,66
16.058.247,03 15.371.295,90
31.529.341,55
3.475.563,08
58.569,65
21.039,17
34.548,64
325.022,30
3.822,94
82.263,76
40.330,77
465.855,71
99.741,52
58.323.253,95 29.991.710,10
12.4.1.6-BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI
Bu hesap bilanço tarihinde belirgin olarak ortaya çıkan ancak tutarının ne olacağı
kesin olarak bilinmeyen veya tutarı bilinmekle birlikte ne zaman tahakkuk edeceği belli
olmayan giderlerin yıllık dönem içinde maliyet ve bilanço hesaplarına aktarılmasını
sağlamak üzere tesis edilen ve tediye ile sarfiyatın ertesi yıl yapılacak gider tahakkuklarını
göstermektedir. Söz konusu giderler 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
176
Borç ve Gider Karşılıkları
1- Kurumlar Vergisi
2- Gelir Vergisi
3- Sivil Savunma Fonu
4- Tabi Afetler Fonu
Toplam
5- Diğer Borç ve Gider Karşılıkları
a) Hammadde ve malzeme giderleri
b) Personel giderleri
c) Hariçten temin edilen hizmetler
d) Nakliye ve sigorta giderleri
e) Vergi, resim ve harç giderleri
f) Yatırım giderleri
g) Yatırım karşılıkları
i) Faiz Tahakkukları
h) Diğer muhtelif masraflar
i) Diğer Borç ve Gider Karşılıkları
Toplam
Toplam
Dönem Kârından Peşin Ödenen Vergi (-)
Genel Toplam
2011 Yılı
TL
2012 Yılı
TL
-
-
18.572.790,15
29.468.407,05
1.391.496,35
8.119.123,01
88.717,00
4.578.000,00
64.000,00
13.940.081,99
119.889,32
522,57
76.343.027,44
76.343.027,44
76.343.027,44
17.989.195,80
28.893.975,09
1.580.789,15
5.445.783,14
78.620,40
3.992.181,00
169.928,00
5.390.472,50
26.057,55
144,36
63.567.146,99
63.567.146,99
63.567.146,99
12.4.1.7-GELECEK AYLARA AİT GELİRLER VE GİDER
TAHAKKUKLARI
2012 yılı gelecek aylara ait gelirler ve gider tahakkukları hesabının tutarı 238.179,82
TL olup, detayı 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
Gelecek Aylara Ait
Gelirler ve Gider Tahakkukları
1-Gelecek Aylara Ait Gelirler
- Kira gelirleri
- Maliyet kesirleri
- Diğer gelirler
Toplam
2-Gider Tahakkukları
- Ödenecek personel istihkakları
- Belgesi gelmeyen mal ve hizmet borç.
Toplam
Genel Toplam
177
2011 Yılı
TL
2012 Yılı
TL
810,00
119.004,99
604,56
120.419,55
900,00
5.199,50
135,03
6.234,53
368.795,63
1.453.542,34
1.822.337,97
1.942.757,52
199.456,05
32.489,24
231.945,29
238.179,82
12.4.2-UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
Bu bölümde yer alan hesaplar bir yıldan sonra ödenecek borçlarımızı göstermekte
olup, ayrıntıları aşağıda gösterilmiştir.
12.4.2.1-TİCARİ BORÇLAR
2012 yılı Ticari borçlarımız 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
Ticari Borçlar
Satıcılar
Alınan depozito ve teminatlar
Toplam
2011 Yılı
TL
495,61
777.875,31
778.370,92
2012 Yılı
TL
0,00
942.454,02
942.454,02
12.4.2.2-DİĞER BORÇLAR
Diğer borçlarımızda görülen 4.858,80 TL’nin detayı 2011 yılı ile mukayeseli olarak
Diğer Borçlar
- Kamu Kurumlarına Borçlar
- Sosyal güvenlik kurumlarına borçlar
- Mahalli idarelere borçlar
- Kamu işletmelerine borçlar
- Yurtiçi diğer gerçek ve tüzel kişilere borçlar
Toplam
2011 Yılı
TL
2012 Yılı
TL
7.122,76
4.849,76
9,04
7.131,80
9,04
4.858,80
12.4.2.3-BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI
Bu hesapta görülen 21.996.650,79 TL’nin detayı 2011 yılı ile mukayeseli olarak
Borç ve Gider Karşılıkları
1- Kıdem Tazminatı Karşılığı
2011 Yılı
TL
31.105,36
2012 Yılı
TL
29.776,13
2- Dahili Sigorta Fonu Karşılığı
Toplam
19.874.212,97
19.905.318,33
21.966.874,66
21.996.650,79
12.4.2.4-GELECEK YILLARA AİT GELİRLER VE GİDER
TAHAKKUKLARI
Gelecek yıllara ait gelirler ve gider tahakkuklarında görülen 47.401,73 TL’nin
tamamı gelecek yıllara ait gelirlerden oluşmakta olup , bunun 29.126,93 TL’si kira bedelini,
18.274,80 TL’si ise tapu devir işlemleri yapılamayan gayrimenkullerin satış bedelini ifade
etmektedir.
178
12.4.3-ÖZ KAYNAKLAR
Şirketimizin Esas Sermayesi
2.117.996.728,00 TL’dir.
Öz kaynak kalemlerinden Şirketimiz ödenmiş sermayesine kâr yedeklerinin ilavesi ile
oluşan meblağdan geçmiş yıllar zararının ve 2012 yılı dönem zararının tenzili ile öz
kaynaklarımızın 31.12.2012 tarihi itibariyle toplamı 2.239.979.632,34 TL’ye baliğ olmuş ve
2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
Kaynaklar Detayı
A-Ödenmiş Sermaye
1- Esas Sermaye
2- Ödenmemiş sermaye (-)
3- Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları
Toplam
B-Sermaye Yedekleri
1- M.D.V.Yeniden Değerleme Artışı
2- İştirakler Yeniden Değer.Artışı
3- Diğer sermaye yedekleri
Toplam
C-Kâr Yedekleri
1- Yasal yedekler
2- Olağanüstü yedekler
3- Özel Fonlar
Toplam
D-Geçmiş Yıllar Kârları
E-Geçmiş Yıllar Zararları (-)
F-Dönem Net Kârı veya Zararı
Öz Kaynaklar Toplamı
2011 Yılı
TL
2012 Yılı
TL
Fark
TL
2.117.996.728,00
2.117.996.728,00
-
2.117.996.728,00
2.117.996.728,00
-
543.447.593,60
39.627.918,52
543.447.593,60
39.627.918,52
-
583.075.512,12
583.075.512,12
-
127.980.769,84
-134.883.257,69
2.438.208.212,59
262.864.027,53
-198.228.580,25
2.239.979.632,34
-134.883.257,69
-63.345.322,56
-198.228.580,25
Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi geçen yıla göre öz kaynaklarımızda 198.228.580,25
TL azalış meydana gelmiştir. Bu azalış 2012 yılı dönem zararından kaynaklanmaktadır.
Faaliyet Raporumuzun sonuna eklenmiş bulunan bilançoya göre 31.12.2012 tarihi
itibariyle kaynaklarımız 3.941.680.677,49 TL’ye ulaşmış olup, bu meblağın
1.701.701.045,15 TL’si yabancı kaynakları, bakiye 2.239.979.632,34 TL’si ise öz kaynakları
ifade etmektedir. Varlıklarımızın 3.040.252.181,24 TL’si dönen, 901.428.496,25 TL’si ise
duran varlıkları ifade etmektedir.
Öz kaynaklarımızda yer alan detaylı açıklamalar aşağıda belirtilmiştir.
179
12.4.3.1-ÖDENMİŞ SERMAYE
28.10.1984 tarih 18559 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Şirket
Ana Statüsünün 3/5 maddesi ile Şirketimizin esas sermayesinin tamamı Devlet’e ait olmak
üzere 170 milyar lira olarak tespit edilmiştir.
Daha sonra Yüksek Plânlama Kurulunun;
09.02.1989 tarih
89/1-9 sayılı kararı ile
500 milyar liraya
25.09.1990 tarih
90/T-80 sayılı kararı ile
1 trilyon liraya
15.06.1992 tarih
5 trilyon liraya
18.05.1994 tarih
10 trilyon liraya
09.08.1995 tarih
20 trilyon liraya
12.12.1997 tarih
60 trilyon liraya
18.08.1998 tarih
150 trilyon liraya
26.05.2002 tarih
300 trilyon liraya
27.10.2002 tarih
500 trilyon liraya
06.08.2003 tarih
850 trilyon liraya
09.09.2003 tarih
1 katrilyon liraya
24.12.2003 tarih
1 katrilyon 300 trilyon liraya
02.12.2005 tarih
1 milyar 600 milyon TL’ye,
02.05.2008 tarih
ÖİB-413 sayılı Olur ile
2 milyar 100 milyon TL’ye,
04.12.2009 tarih
2 milyar 104 milyon TL’ye
16.04.2010 tarih
2 milyar 118 milyon TL’ye
yükseltilmiştir. En son yapılan sermaye artışı, Ankara Ticaret Sicili Memurluğunca
24.04.2010 tarihinde tescil edilmiş ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin 27.04.2010 tarihli
7551 sayılı nüshasının 638.sayfasında yayımlanmıştır.
ŞİRKETİMİZİN SERMAYE KOMPOZİSYONU
(31.12.2012)
Esas Sermaye
Tutarı
TL
Açıklama
T.C.Başbakanlık
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı 2.117.996.728,00
Toplam
2.117.996.728,00
180
Ödenmiş
Sermaye Tutarı
TL
2.117.996.728,00
2.117.996.728,00
Ödenmemiş
Sermaye Tutarı
TL
-
12.4.3.2-KÂR YEDEKLERİ
2012 yılı sonu itibariyle 583.075.512,12 TL olan kâr yedeklerimizin, 543.447.593,60
TL’si yasal yedekler, 39.627.918,52 TL’si olağanüstü yedeklerden ibarettir.
Yedekler, Şirketimizin ileride doğabilecek muhtemel zararlarını karşılamak amacıyla
Türk Ticaret Kanunu ve Ana Sözleşmemiz gereğince dönem kârlarından ayrılan esas
sermayeye katılmaksızın Şirket öz kaynakları meyanında bırakılmış bulunan kârları
kapsamaktadır.
181
13-GELİR TABLOSU - KÂR ZARAR HESABI
Şirketimizin 2012 yılı satış hacmi
2.686.927.706,63 TL, dönem
zararımız ise 198.228.580,25 TL
olarak gerçekleşmiştir.
13.1-KÂR VE ZARAR
Raporumuzun sonunda yer alan 2012 yılına ait Gelir Tablosunun (Kâr ve Zarar
Hesabı) tetkikinden de anlaşılacağı üzere; Şeker Fabrikaları, Makina Fabrikaları, E.M.A.F,
Şeker Enstitüsü ve Alkol Fabrikalarımızın yıllık net satışları 2.686.067.239,24 TL olup, bu
meblağdan mal ve hizmet satışları maliyet tutarını teşkil eden 2.561.918.461,81 TL’nin
tenzilinden sonra 2012 yılı brüt satış kârımız 124.148.777,43 TL olarak gerçekleşmiştir. Brüt
satış kârından faaliyet giderleri 167.994.145,35 TL’nin tenzilinden sonra faaliyet zararımız
43.845.367,92 TL olmaktadır. Söz konusu zarara diğer olağan gelir ve kârlar tutarı
13.971.774,43 TL’nin ilavesi diğer olağan gider ve zararlar tutarı 4.018.927,93 TL ile
finansman giderleri tutarı 50.679.192,80 TL’nin tenzilinden sonra olağan zararımız
84.571.714,22 TL olmaktadır. Söz konusu zarara olağandışı gelir ve kârlar tutarı
10.594.266,19 TL’nin ilavesi, olağan dışı gider ve zararlar tutarı 124.251.132,22 TL’nin
tenzilinden sonra Şirketimizin dönem zararı 198.228.580,25 TL olarak gerçekleşmiştir.
13.2-DÖNEM KÂR VE ZARARLARI
Şirketimizin son beş yıla ait kâr ve zararının ödenmiş sermayeye oranları aşağıda
gösterilmiştir.
Yıllar
2008
2009
2010
2011
2012
Dönem Kârı
veya Zararı
TL
3.192.609,67
(-) 8.843.729,44
(-) 59.749.895,07
(-) 134.883.257,69
(-) 198.228.580,25
Ödenmiş Sermaye
TL
2.039.740.591,66
2.048.041.290,44
2.117.996.728,00
2.117.996.728,00
2.117.996.728,00
182
Ödenmiş
Sermayeye
Göre
%
0,16
0,43
2,82
6,37
9,35
13.3-GELİR TABLOSU
Raporumuzun sonunda yer alan Gelir Tablosuna (Kâr ve Zarar Cetveli) ait rakamlar
gelir ve gider kalemleri itibariyle 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
Gelir Tablosu
2011 Yılı
2012 Yılı
TL
TL
2.265.940.316,24 2.686.769.978,93
121.543,92
702.739,69
Gelir ve Gider Hesapları
Brüt satışlar
Satıştan İadeler
Satış indirimleri
Net satışlar
Satışların maliyeti
Brüt satış kârı veya zararı
Faaliyet giderleri
Faaliyet kârı veya zararı
Diğer olağan gelir ve kârlar
Diğer olağan gider ve zararlar
Finansman giderleri
Olağan kâr veya zarar
Olağandışı gelir ve kârlar
Olağandışı gider ve zararlar
Dönem Kârı veya Zararı
2.265.818.772,32 2.686.067.239,24
2.123.311.693,16 2.561.918.461,81
142.507.079,16
124.148.777,43
157.263.041,01
167.994.145,35
-14.755.961,85
-43.845.367,92
15.303.556,69
13.971.774,43
4.465.903,97
4.018.927,93
51.736.541,27
50.679.192,80
-55.654.850,40
-84.571.714,22
14.293.771,92
10.594.266,19
93.522.179,21
124.251.132,22
-134.883.257,69 -198.228.580,25
2012 yılı dönem zararımızı teşkil eden 198.228.580,25 TL’nin faaliyet nevileri
itibariyle detayı raporumuzun mali durum bölümünde yer alan gelir tablosunda ayrıca
gösterilmiştir.
13.4-DÖNEM KÂRI VE ZARARLARININ İŞLETMELERE GÖRE
DAĞILIMI
2012 yılı dönem zararımızı teşkil eden 198.228.580,25 TL’nin faaliyet konuları
itibariyle dağılımı 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
Açıklama
Şeker Fabrikaları Kârı veya Zararı
Alkol
"
"
Makina Fabrikaları Kârı veya Zararı
Diğer Kârlar Bakiyesi (*)
Toplam
2011 Yılı
2012 Yılı
Kâr veya Zarar Kâr veya Zarar
TL
TL
-126.379.217,10 -173.941.855,64
2.934.489,44
1.481.988,56
-8.397.936,39
-10.733.977,98
-3.040.593,64
-15.034.735,19
-134.883.257,69 -198.228.580,25
(*) 2012 yılı diğer kâr ve zararların detayı aşağıda gösterilmiştir.
183
Açıklama
Şeker Enstitüsü
İstanbul İrtibat Bürosu
Merkez
:
Kıdem Tazm.ve Emek.İkram.
Kambiyo Zararları
Kambiyo Kârları
Emekli Sand.Öd.Makam.Tazminat.
Diğer Kârlar
Diğer Zararlar
Merkez Toplamı :
Toplam :
(-)
(-)
Kâr veya Zarar
TL
2.192.907,12
35.703,96
(-)
(-)
576.946,85
45.328,40
47.459,20
1.532.649,67
34.799,31
10.733.457,70
12.806.124,11
15.034.735,19
13.5-ŞEKER SATIŞ KÂRI
Bilanço ve Gelir Tablosu, Vergi Usul Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu,
Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun ve Türk Ticaret Kanunu ve diğer ilgili mevzuat
hükümlerine göre düzenlenmiş, ayrıca 2012 yılı bilançosu ile gelir tablosunun tanziminde
aşağıda yazılı hususlar dikkate alınmıştır.
Şeker maliyeti 2011 yılında olduğu gibi dönem ağırlıklı ortalama maliyet yöntemine
göre hesaplanmış olup, Türkşeker Fabrikalarınca istihsal edilen şeker miktarı ve maliyet
masrafları ile devre başı stok miktarı ve tutarları birleştirilmek suretiyle A kotası, B kotası ve
C şekeri stok maliyetleri tespit edilmiştir.
Şeker maliyetleriyle ilgilendirilmekte olan kâr ve zarar hesaplarına intikal eden bazı
masraf ve gelirlerinden melas, yaş pancar posası ve gider karşılığı tahsil edilen paraların
dışında kalanlar 09.10.1986 tarih, 1822/38-1 sayılı Yönetim Kurulu kararına istinaden şeker
maliyetiyle ilgilendirilmeksizin dönem kâr veya zararı hesabına intikal ettirilmiştir.
13.6-İŞLETMELER İTİBARİYLE FAALİYET KÂR VEYA ZARARI
1-Şirketimiz dönem kârına esas olmak üzere 2012 yılında şeker fabrikalarımız ile
Şeker Enstitüsündeki işletme faaliyetlerinden 124.114.096,43 TL brüt satış kârı meydana
gelmiştir. Bu meblağdan faaliyet giderleri 161.872.261,12 TL’nin tenzili ile faaliyet zararı
37.758.164,69 TL’ye baliğ olmaktadır.
Söz konusu meblağa işletmelerimiz diğer olağan gelir ve kârlar yekünü 8.375.009,41
TL’nin ilavesi ve diğer olağan gider ve zararlar yekünü 2.366.898,64 TL ile finansman
giderleri 49.153.439,70 TL‘nin tenzili ile 80.903.493,62 TL olağan zarara, 10.537.924,69 TL
olağandışı gelir ve kârların ilavesi, 104.287.205,27 TL olağandışı gider ve zararların
tenzilinden sonra Şeker Fabrikaları ile Şeker Enstitüsü’nün bakiye zararı 174.652.774,20 TL
olarak gerçekleşmiş olup, detayı aşağıda gösterilmiştir.
184
İŞLETMELERİMİZ DÖNEM KÂRLARI VE ZARARLARI
Şeker Fabrikaları
Afyon
Ağrı
Alpullu
Ankara
Bor
Burdur
Çarşamba
Çorum
Elazığ
Elbistan
Erciş
Ereğli
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Ilgın
Kars
Kastamonu
Kırşehir
Malatya
Muş
Susurluk
Turhal
Uşak
Yozgat
Toplam
Şeker Enstitüsü
Genel Toplam
2011 Kâr veya Zararı
TL
2012 Kâr veya Zararı
TL
896.917,15
-5.065.701,94
-5.105.577,65
-3.367.795,92
-2.926.949,04
-2.799.204,86
-17.739.532,11
440.733,88
-6.578.346,77
-4.507.739,18
-5.378.886,20
-10.141.317,19
-2.478.121,44
-2.983.883,70
-1.902.010,89
-11.396.141,24
-4.691.652,48
451.323,26
-5.052.590,30
-5.096.734,66
-2.826.455,11
-23.854.873,62
4.340.184,15
-2.633.981,20
-3.046.390,60
151.290,35
-9.778.541,70
-6.337.107,24
-14.027.245,01
-1.866.177,96
304.008,69
-17.479.407,90
-5.304.125,96
-8.058.324,03
-13.963.893,85
-7.469.410,03
-21.612.602,09
-4.653.491,00
-5.224.068,82
-252.753,42
-32.165.608,63
-3.067.239,98
1.363.589,01
-4.959.882,78
-5.724.510,62
-8.231.998,59
-23.802.540,64
8.591.496,36
-3.418.823,21
14.527.501,97
-123.444.727,66
-1.721.664,93
-125.166.392,59
-172.459.867,08
-2.192.907,12
-174.652.774,20
2- Makina Fabrikalarımız ile E.M.A.F.’nın 2012 yılı faaliyetleri sonucu meydana
gelen 10.733.977,98 TL dönem zararı 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
Makina Fabrikaları
Ankara Makina Fabrikası
Eskişehir “
“
E.M.A.F
Toplam
2011 Yılı
Dönem Zararı
TL
-2.471.512,14
-1.323.760,55
-4.602.663,70
2012 Yılı
Dönem Zararı
TL
-3.126.216,98
-3.186.939,89
-4.420.821,11
-8.397.936,39
-10.733.977,98
185
3-Alkol Fabrikalarımızın işletme faaliyet kârları 1.481.988,56 TL olarak gerçekleşmiş
olup, 2011 yılı ile mukayeseli olarak aşağıda gösterilmiştir.
Alkol Fabrikası
Eskişehir
Toplam
2011 Yılı
Karı/Zararı
TL
2.934.489,44
2.934.489,44
2012Yılı
Karı/Zararı
TL
1.481.988,56
1.481.988,56
4-2012 yılı Gelir Tablosunun Diğer Olağan Gelir ve Kârlar bölümünde kayıtlı bulunan
13.971.774,43 TL’nin detayı aşağıda gösterilmiştir.
Diğer Olağan Gelir ve Kârlar
İştiraklerden Temettü Gelirleri
Faiz Gelirleri
Konusu Kalmayan Karşılıklar
Kambiyo Kârları
Toplam
- Gayrimenkul Kira Gelirleri
- Malzeme, Atık ve Hurda Satış Kârları
- Şartname Bedelleri
- Alakart Yemek Kârı
- Kantin Kârı
- Ambara İthal Edilen Hurda Eşya ve Malz.İz Bedeli
- Makina Fabrikaları Dönem Gider Hissesi
- Değerleme Farkları (Cari Dönem)
- Şeker Depolama Primi (Cari Yıl)
- Sun’i Gübre Katkı Payı
- Temerrüt ve Diğer Faiz Gelirleri
- Zirai Faaliyet Gelirleri Olumlu Farkları
- Bedelli Şeker Masrafları Olumlu Farkı
- Diğer Müteferrik Gelirler
Toplam
Genel Toplam
TL
0,00
1.017.077,47
286.860,02
57.450,36
1.361.387,85
543.238,29
929.586,56
1.681,07
381.848,49
61.695,40
42.027,94
5.882.254,45
131.109,96
1.059.737,92
2.341.254,52
477.748,49
0,00
181.925,83
576.277,66
12.610.386,58
13.971.774,43
5- 2012 yılı Gelir Tablosunun Diğer Olağan Gider ve Zararlar bölümünde kayıtlı
bulunan 4.018.927,93 TL’nin detayı aşağıda gösterilmiştir.
186
Diğer Olağan Gider ve Zararlar
Karşılık Giderleri
Kambiyo Zararları
Toplam
TL
1.180.141,56
45.661,58
1.225.803,14
Toplam
-İstimalden Kaldırılan Maddi duran Varlıkların Cari yıl Amortismanı
- Diğer
Toplam
Genel Toplam
81.368,00
1.122.053,80
1.532.649,67
1.751,42
4.688,00
6.558,35
1.774,80
2.750.844,04
36.513,67
5.767,08
42.280,75
4.018.927,93
Diğer Olağan Gider ve Zararlar
- Malzeme Atık Hurda Satış Zararları
- Tazminat Giderleri (Emeklilik Tazminatı)
- Emekli Sandığına Ödenen Makam Tazminatı
- Alakart Yemek Zararı
- Motorlu Taşıtlar Vergisi (I No.lu Tarife)
- Değerleme Farkları (Önceki Dönem Kâr Kaydedilen)
- Bedelli Şeker Masrafları Olumsuz Farkı
6-2012 yılı Gelir Tablosunun Olağan Dışı Gelir ve Kârlar bölümünde kayıtlı bulunan
10.594.266,19 TL’nin detayı aşağıda gösterilmiştir.
Olağandışı Gelir ve Kârlar
Önceki Dönem Gelir ve Kârları
Diğer Olağandışı Gelir ve Kârlar
- Tazminat ve Ceza Gelirleri
- Stok Sayım Fazlalıkları
-Üretim Yapmayan Fabrika Gelirleri
-Beş Yıl İçinde Talep Edilmeyen Personel İstihkakları
-On Yıl İçinde Talep Edilmeyen Mal ve Hizmet Bedelleri
-Vergi ve Muhtelif Küsurat Farkları
-Teminat Vasfını Kaybeden Teminat Tutarları
- İrad Kaydedilen Teminat Tutarları
-İlama Müstenit Yapılan Tahsilatlar
-Teftiş Kurulu Mucipnamesiyle Yapılan Tahsilatlar
TL
1.807.852,24
2.564.706,66
5.095.357,24
655.808,77
1.564,35
56.157,77
2.732,42
8.152,47
373.940,20
12.427,38
3.566,51
Toplam 8.774.413,77
-Geçmiş Yıllarda Banka Promosyonlarından kalan Bakiye
1.307,54
-Elektrik hat katılım payı tahsilatı
2.676,93
-Sigorta hasar bedeli tahsilatı
1.655,66
- Kapanan kantarlara ait elektrik depozitosu tahsilatı
2.110,79
- Diğer Olağandışı Gelir ve Kârlar
4.249,26
Toplam
12.000,18
Genel Toplam
10.594.266,19
7- 2012 yılı Gelir Tablosunun Olağan Dışı Gider ve Zararlar bölümünde kayıtlı
bulunan 124.251.132,22 TL’nin detayı aşağıda gösterilmiştir.
187
Olağandışı Gider ve Zararlar
Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları
Önceki Dönem Gider ve Zararları
Toplam
TL
33.882.799,95
74.227.304,57
108.110.104,52
Toplam
304.715,66
881.368,75
532,56
722.743,41
296.174,79
1.634.595,29
305.020,99
239,27
1.046.208,66
10.674.792,80
62.502,83
20,30
25.211,00
15.954.126,31
Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar
Maddi Duran Varlık Satış Zararları
Tazminat ve Ceza Giderleri
Sayım ve Tesellüm Noksanlıkları
İlama Müstenit Ödenen Tazminatlar
İş Kazası Tazminatları
Mahkeme Kararına İstinaden Yapılan Muhtelif Ödemeler
Yönetim Kurulu Kararına İstinaden Yapılan Ödemeler
Vergi ve Muhtelif Küsurat Farkları
Ö.Y.K Kararıyla Bedelsiz Devredilen Varlıklar
Kızılay Derneğine hibe Edilen Şeker Bedeli
Özel İletişim Vergisi
Noksan Ayrılan Amortisman
2012 Yılı İmhaları
Diğer
Asfalt Katılım Payı
34.548,64
Çulfa Kantar Tesislerinin Kayıtlı Kıymeti ile Birikmiş Amortismanı
Arasındaki Fark
Ağrı Belediyesi tarafından Uygulanan 3. Etap İmar Uygulaması Sonucu
Oluşan Zarar
Ecrimisil Bedeli
Yıkılan çiftlik Binası ve Müştemilatının Kayıtlı Kıymeti ile Birikmiş
Amortismanı arasındaki fark
Avarya Şeker Maliyet Bedel Farkı
Diğer
Toplam
Genel Toplam
51.952,22
58.411,79
3.310,54
35.271,53
2.888,80
517,87
186.901,39
124.251.132,22
Önceki bölümlerde arz ve izah edilen faaliyetlerimizin her safhasında görev alan ve
üstün bir gayret gösteren Sanayimizin tüm personeline teşekkürlerimi sunmayı mutlu bir
görev saymaktayım.
Her yıl olduğu gibi 2012 yılı faaliyet dönemimizde de karşılaştığımız çeşitli
problemlerimizin hallinde yakın alâka, yardım ve desteklerini esirgemeyen başta Özelleştirme
İdaresi
Başkanlığı
olmak
üzere
D.P.T.Müsteşarlığı
ve
T.C.Sayıştay
Başkanlığına
teşekkürlerimi saygıyla arzederim.
Yönetim Kurulu Başkanı
Genel Müdür
Mehmet Azmi AKSU
188
189
Mali İşler ve Muhasebe
Dairesi Başkanı
Hikmet UZUNOĞLU
BORÇ
I-ŞEKER SATIŞ ZARARLARI
II-ALKOL SATIŞ ZARARLARI
III-MAKİNA FABRİKALARI ZARARLARI
IV-DİĞER ZARARLAR
TOPLAM
DÖNEM KÂRI
GENEL TOPLAM
Genel Müdür Yardımcısı
Hasan ALKAN
TL
ALACAK
89.108.888,96 I-ŞEKER SATIŞ KÂRLARI
II-ALKOL SATIŞ KÂRLARI
191.407,49 III-MAKİNA FABRİKALARI KÂRLARI
347.141.691,87 IV-DİĞER KÂRLAR
436.441.988,32
TOPLAM
DÖNEM ZARARI
436.441.988,32
GENEL TOPLAM
2012 YILI KÂR-ZARAR TABLOSU
31.12.2012
Genel Müdür
Mehmet Azmi AKSU
TL
210.352.104,13
1.481.988,56
225.718,80
26.153.596,58
238.213.408,07
198.228.580,25
436.441.988,32 122.759.515,04 320.988.095,29
BAKİYE
KÂR TL
ZARAR TL
121.243.215,17
1.481.988,56
34.311,31
320.988.095,29
122.759.515,04 320.988.095,29
31.12.2012 TARİHLİ AYRINTILI BİLANÇO
AKTİF (VARLIKLAR)
DÖNEN VARLIKLAR
HAZIR DEĞERLER
Kasa
Alınan Çekler
Bankalar
Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri (-)
Diğer Hazır Değerler
MENKUL KIYMETLER
Hisse Senetleri
Özel Kesim Tahvil, Senet ve Bonoları
Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonoları
Diğer Menkul Kıymetler
Menkul Kıymet Değer Düşüş Karşılığı (-)
TİCARİ ALACAKLAR
Alıcılar
Alacak Senetleri
Alacak Senetleri Reeskontu (-)
Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri (-)
Verilen Depozito ve Teminatlar
Diğer Ticari Alacaklar
Şüpheli Ticari Alacaklar
Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı (-)
DİĞER ALACAKLAR
Ortaklardan Alacaklar
İştiraklerden Alacaklar
Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar
Personelden Alacaklar
Diğer Çeşitli Alacaklar
Diğer Alacak Senetleri Reeskontu (-)
Şüpheli Diğer Alacaklar
Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı (-)
STOKLAR
İlk Madde ve Malzeme
Yarı Mamüller
Mamüller
Ticari Mallar
Diğer Stoklar
Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı (-)
Verilen Sipariş Avansları
YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM MALİYETLERİ
Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyetleri
Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı
Taşeronlara Verilen Avanslar
GELECEK AYLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI
Gelecek Aylara Ait Giderler
Gelir Tahakkukları
DİĞER DÖNEN VARLIKLAR
Devreden Katma Değer Vergisi
İndirilecek Katma Değer Vergisi
Diğer Katma Değer Vergisi
Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar
İş Avansları
Personel Avansları
Sayım ve Tesellüm Noksanları
Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar
Diğer Dönen Varlıklar Karşılığı (-)
190
ÖNCEKİ DÖNEM
TL
3.011.729.013,73
8.815.355,90
158.960,37
0,00
8.655.636,10
0,00
759,43
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
301.236.858,50
293.140.048,00
0,00
0,00
0,00
6.354.338,04
1.742.472,46
17.784.687,66
17.784.687,66
2.807.577,61
0,00
0,00
0,00
1.560.257,37
1.247.320,24
0,00
107.606,04
107.606,04
2.663.294.705,67
161.668.420,20
4.641.879,44
2.409.698.754,97
258.411,83
87.009.338,09
0,00
17.901,14
0,00
0,00
0,00
0,00
13.809.896,16
12.477.201,07
1.332.695,09
21.764.619,89
16.475.581,48
0,00
1.620.722,25
108.528,09
1.844.209,36
1.704.611,09
10.967,62
0,00
0,00
CARİ DÖNEM
TL
3.040.252.181,24
346.040.675,31
149.728,14
0,00
345.890.808,38
0,00
138,79
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
116.470.155,11
106.744.129,45
0,00
0,00
0,00
4.786.595,26
4.939.430,40
18.661.915,75
18.661.915,75
4.999.709,72
0,00
0,00
0,00
1.205.938,86
3.793.770,86
0,00
106.921,70
106.921,70
2.533.384.328,51
169.890.568,27
5.837.142,82
2.281.008.787,66
275.869,74
76.363.695,98
0,00
8.264,04
0,00
0,00
0,00
0,00
13.562.411,54
12.350.943,64
1.211.467,90
25.794.901,05
24.754.937,93
0,00
772.389,60
152.596,54
0,00
104.541,92
10.435,06
0,00
0,00
DURAN VARLIKLAR
TİCARİ ALACAKLAR
Alıcılar
Alacak Senetleri
Alacak Senetleri Reeskontu (-)
Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri (-)
Verilen Depozito ve Teminatlar
Şüpheli Alacaklar Karşılığı (-)
DİĞER ALACAKLAR
Ortaklardan Alacaklar
İştiraklerden Alacaklar
Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar
Personelden Alacaklar
Diğer Çeşitli Alacaklar
Diğer Alacak Senetleri Reeskontu (-)
Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı (-)
MALİ DURAN VARLIKLAR
Bağlı Menkul Kıymetler
Bağlı Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı (-)
İştirakler
İştirakler Sermaye Taahhütleri (-)
İştiraklerden Sermaye Payları Değer Düşük.Karşılığı (-)
Bağlı Ortaklıklar
Bağlı Ortaklıklar Sermaye Taahhütleri (-)
Bağlı Ortaklıklar Sermaye Payları Değer Düşük. Karşılığı (-)
Diğer Mali Duran Varlıklar
Diğer Mali Duran Varlıklar Karşılığı (-)
MADDİ DURAN VARLIKLAR
Arazi ve Arsalar
Yer Altı ve Yer Üstü Düzenleri
Binalar
Tesis, Makina ve Cihazlar
Taşıtlar
Demirbaşlar
Diğer Maddi Duran Varlıklar
Yapılmakta Olan Yatırımlar
Verilen Avanslar
MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
Haklar
Şerefiye
Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri
Araştırma Geliştirme Giderleri
Özel Maliyetler
Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar
Verilen Avanslar
ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR
Arama Giderleri
Hazırlık ve Geliştirme Giderleri
Diğer Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar
Birikmiş Tükenme Payları (-)
Verilen Avanslar
GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAK.
Gelecek Yıllara Ait Giderler
Gelir Tahakkukları
DİĞER DURAN VARLIKLAR
Gelecek Yıllarda İndirilecek KDV
Gelecek Yıllar İhtiyacı Stoklar
Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar
Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar
Diğer Çeşitli Duran Varlıklar
Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı (-)
AKTİF (VARLIKLAR)TOPLAMI
191
1.106.076.392,39
467.590.265,85
467.247.569,50
0,00
0,00
0,00
342.696,35
0,00
3.222.016,35
3.222.016,35
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
288.871,77
288.871,77
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
633.940.847,39
71.170.046,82
164.253.233,90
481.580.716,62
1.018.649.808,30
25.332.236,31
64.355.318,94
0,00
1.370.478.690,03
179.078.176,53
0,00
0,08
370.172,91
0,00
0,00
0,00
0,00
1.733.641,19
2.103.814,02
0,00
326.914,36
0,00
0,00
565.606,63
238.692,27
0,00
32.562,30
32.562,30
0,00
674.914,29
0,00
0,00
0,00
3.849.717,89
0,00
179.925,79
0,00
3.354.729,39
4.117.805.406,12
901.428.496,25
278.912.355,72
277.782.434,00
0,00
0,00
0,00
1.129.921,72
0,00
3.222.016,35
3.222.016,35
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
288.871,77
288.871,77
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
618.283.316,14
70.397.189,05
180.415.453,93
483.831.103,23
1.173.706.254,37
25.525.656,13
62.117.070,70
0,00
1.405.766.387,76
28.056.976,49
0,00
0,08
370.172,91
0,00
0,00
0,00
0,00
1.733.641,19
2.103.814,02
0,00
215.721,00
0,00
0,00
565.606,63
349.885,63
0,00
38.711,32
38.711,32
0,00
467.503,87
0,00
0,00
0,00
3.848.630,56
0,00
0,00
0,00
3.381.126,69
3.941.680.677,49
PASİF (KAYNAKLAR)
KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
MALİ BORÇLAR
Banka Kredileri
Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar
Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyeti (-)
Uzun Vadeli Kredilerin Anapara Taksitleri ve Faizleri
Tahvil Anapara Borç Taksit ve Faizleri
Çıkarılmış Bonolar ve Senetler
Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler
Menkul Kıymetler İhraç Farkı (-)
Diğer Mali Borçlar
TİCARİ BORÇLAR
Satıcılar
Borç Senetleri
Borç Senetleri Reeskontu (-)
Alınan Depozito ve Teminatlar
Diğer Ticari Borçlar
DİĞER BORÇLAR
Ortaklara Borçlar
İştiraklere Borçlar
Bağlı Ortaklıklara Borçlar
Personele Borçlar
Diğer Çeşitli Borçlar
Diğer Borç Senetleri Reeskontu (-)
ALINAN AVANSLAR
Alınan Diğer Avanslar
YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM HAKEDİŞLERİ
Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Hakedişleri
Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı
ÖDENECEK VERGİ VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER
Ödenecek Vergi ve Fonlar
Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri
Vadesi Gelmiş Ertelenmiş veya Taksitlen.Vergi ve Diğ. Yük.
Ödenecek Diğer Yükümlülükler
BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI
Dönem Kârı Vergi ve Diğ.Yasal Yükümlülük Karşılıkları
Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri (-)
Kıdem Tazminatı Karşılığı
Diğer Borç ve Gider Karşılıkları
GELECEK AYLARA AİT GELİRLER VE GİDER TAHAKKUKLARI
Gelecek Aylara Ait Gelirler
Gider Tahakkuklları
DİĞER KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
Hesaplanan Katma Değer Vergisi
Sayım ve Tesellüm Fazlaları
Diğer Çeşitli Yabancı Kaynaklar
UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
192
0,00
1.658.870.113,88
805.025.000,00
805.025.000,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
704.900.858,83
700.537.926,19
0,00
0,00
1.653.345,36
2.709.587,28
2.950.908,46
0,00
0,00
0,00
107.805,04
2.843.103,42
0,00
7.763.575,15
7.763.007,00
568,15
0,00
0,00
0,00
58.323.253,95
10.269.809,66
16.058.247,03
31.529.341,55
465.855,71
76.343.027,44
0,00
0,00
0,00
76.343.027,44
1.942.757,52
120.419,55
1.822.337,97
1.620.732,53
0,00
1.620.722,25
10,28
0,00
20.727.079,65
0,00
1.678.707.279,28
850.000.000,00
850.000.000,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
725.370.196,14
720.810.077,21
0,00
0,00
3.102.141,93
1.457.977,00
3.517.304,23
0,00
0,00
0,00
78.114,73
3.439.189,50
0,00
5.250.265,97
5.249.697,82
568,15
0,00
0,00
0,00
29.991.710,10
11.045.109,60
15.371.295,90
3.475.563,08
99.741,52
63.567.146,99
0,00
0,00
0,00
63.567.146,99
238.179,82
6.234,53
231.945,29
772.476,03
0,00
772.389,60
86,43
0,00
22.993.765,87
MALİ BORÇLAR
Banka Kredileri
Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar
Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyetleri (-)
Hazine Kredileri
Çıkarılmış Tahviller
Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler
Menkul Kıymetler İhraç Farkı (-)
Diğer Mali Borçlar
TİCARİ BORÇLAR
Satıcılar
Borç Senetleri
Borç Senetleri Reeskontu (-)
Alınan Depozito ve Teminatlar
Diğer Ticari Borçlar
DİĞER BORÇLAR
Ortaklara Borçlar
İştiraklere Borçlar
Bağlı Ortaklıklara Borçlar
Diğer Çeşitli Borçlar
Diğer Borç Senetleri Reeskontu (-)
Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar
ALINAN AVANSLAR
Alınan Diğer Avanslar
BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI
Kıdem Tazminatı Karşılığı
Diğer Borç ve Gider Karşılıkları
GELECEK YILLARA AİT GELİRLER VE GİDER TAHAKKUKLARI
Gelecek Yıllara Ait Gelirler
Gider Tahakkukları
DİĞER UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
Gelecek Yıllara Ertelenen veya Terkin Edilecek KDV
Tesise Katılma Payları
Diğer Çeşitli Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar
ÖZ KAYNAKLAR
ÖDENMİŞ SERMAYE
Sermaye
Ödenmemiş Sermaye (-)
Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları
Sermaye Düzeltmesi Olumsuz Farkları (-)
SERMAYE YEDEKLERİ
Hisse Senedi İhraç Primleri
Hisse Senedi İptal Kârları
M.D.V. Yeniden Değerleme Artışları
İştirakler Yeniden Değerleme Artışları
Diğer Sermaye Yedekleri
KÂR YEDEKLERİ
Yasal Yedekler
Statü Yedekleri
Olağanüstü Yedekler
Diğer Kâr Yedekleri
Özel Fonlar
GEÇMİŞ YILLAR KÂRLARI
Geçmiş Yıllar Karları
GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI (-)
Geçmiş Yıllar Zararları (-)
DÖNEM NET KÂRI / ZARARI
Dönem Net Kârı(Zararı)
PASİF (KAYNAKLAR)TOPLAMI
Dairesi Başkanı
Hikmet UZUNOĞLU
Hasan ALKAN
193
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
778.370,92
495,61
0,00
0,00
777.875,31
0,00
7.131,80
0,00
0,00
0,00
7.131,80
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
19.905.318,33
31.105,36
19.874.212,97
36.258,60
36.258,60
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
2.438.208.212,59
2.117.996.728,00
2.117.996.728,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
583.075.512,12
543.447.593,60
0,00
39.627.918,52
0,00
0,00
0,00
0,00
127.980.769,84
127.980.769,84
-134.883.257,69
-134.883.257,69
4.117.805.406,12
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
942.454,02
0,00
0,00
0,00
942.454,02
0,00
4.858,80
0,00
0,00
0,00
4.858,80
0,00
0,00
2.400,53
2.400,53
0,00
21.996.650,79
29.776,13
21.966.874,66
47.401,73
47.401,73
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
2.239.979.632,34
2.117.996.728,00
2.117.996.728,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
583.075.512,12
543.447.593,60
0,00
39.627.918,52
0,00
0,00
0,00
0,00
262.864.027,53
262.864.027,53
-198.228.580,25
-198.228.580,25
3.941.680.677,49
Genel Müdür
Mehmet Azmi AKSU
31.12.2012 TARİHLİ AYRINTILI GELİR TABLOSU
ÖNCEKİ DÖNEM
TL
2.265.940.316,24
2.240.108.302,77
25.832.013,47
0,00
121.543,92
121.543,92
0,00
0,00
2.265.818.772,32
2.123.311.693,16
2.116.565.911,10
3.880.674,27
0,00
2.865.107,79
142.507.079,16
157.263.041,01
9.536.622,21
36.768.465,04
110.957.953,76
-14.755.961,85
15.303.556,69
483,89
0,00
715.094,33
0,00
609.025,51
0,00
336.960,23
0,00
0,00
13.641.992,73
4.465.903,97
0,00
2.079.415,91
0,00
61.531,88
0,00
0,00
2.324.956,18
51.736.541,27
51.736.541,27
0,00
-55.654.850,40
14.293.771,92
6.976.577,39
7.317.194,53
93.522.179,21
38.320.483,61
49.652.713,62
5.548.981,98
-134.883.257,69
0,00
-134.883.257,69
BRÜT SATIŞLAR
Yurt İçi Satışlar
Yurt Dışı Satışlar
Diğer Gelirler
SATIŞ İNDİRİMLERİ (-)
Satıştan İadeler (-)
Satış İskontoları (-)
Diğer İndirimler (-)
NET SATIŞLAR
SATIŞLARIN MALİYETİ (-)
Satılan Mamuller Maliyeti (-)
Satılan Ticari Mallar Maliyeti (-)
Satılan Hizmet Maliyeti (-)
Diğer Satışların Maliyeti (-)
BRÜT SATIŞ KÂRI VEYA ZARARI
FAALİYET GİDERLERİ(-)
Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-)
Pazarlama,Satış ve Dağıtım Giderleri (-)
Genel Yönetim Giderleri (-)
FAAALİYET KÂRI VEYA ZARARI
DİĞER OLAĞAN GELİR VE KÂRLAR
İştiraklerden Temettü Gelirleri
Bağlı Ortaklıklardan Temettü Gelirleri
Faiz Gelirleri
Komisyon Gelirleri
Konusu Kalmayan Karşılıklar
Menkul Kıymet Satış Kârları
Kambiyo Kârları
Reeskont Faiz Gelirleri
Enflasyon Düzeltmesi Karları
DİĞER OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR (-)
Komisyon Giderleri (-)
Karşılık Giderleri (-)
Menkul Kıymet Satış Zararları (-)
Kambiyo Zararları (-)
Reeskont Faiz Giderleri (-)
Enflasyon Düzeltmesi Zararları (-)
Diğer Olağan Gider ve Zararlar (-)
FİNANSMAN GİDERLERİ (-)
Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri (-)
Uzun Vadeli Borçlanma Giderleri (-)
OLAĞAN KÂR VEYA ZARAR
OLAĞANDIŞI GELİR VE KÂRLAR
Önceki Dönem Gelir ve Kârları
Diğer Olağandışı Gelir ve Kârlar
OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR (-)
Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları (-)
Önceki Dönem Gider ve Zararları (-)
Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar (-)
DÖNEM KÂRI VEYA ZARARI
D.KÂRI VERGİ VE DİĞ.YASAL YÜK.KARŞILIK.(-)
DÖNEM NET KÂRI VEYA ZARARI
Dairesi Başkanı
Hikmet UZUNOĞLU
Hasan ALKAN
194
CARİ DÖNEM
TL
2.686.769.978,93
2.660.852.333,19
25.917.645,74
0,00
702.739,69
702.739,69
0,00
0,00
2.686.067.239,24
2.561.918.461,81
2.556.164.047,32
3.140.069,67
0,00
2.614.344,82
124.148.777,43
167.994.145,35
10.432.686,73
38.383.887,29
119.177.571,33
-43.845.367,92
13.971.774,43
0,00
0,00
1.017.077,47
0,00
286.860,02
0,00
57.450,36
0,00
0,00
12.610.386,58
4.018.927,93
0,00
1.180.141,56
0,00
45.661,58
0,00
0,00
2.793.124,79
50.679.192,80
50.679.192,80
0,00
-84.571.714,22
10.594.266,19
1.807.852,24
8.786.413,95
124.251.132,22
33.882.799,95
74.227.304,57
16.141.027,70
-198.228.580,25
0,00
-198.228.580,25
Genel Müdür
Mehmet Azmi AKSU
195
196
197

türkiye şeker fabrikaları anonim şirketi 2012 yılı faaliyet raporu

Transkript

Benzer belgeler

Diabetes und Augen - Uebersetzung Tuerkisch

mert gıda giyim sanayi ve ticaret anonim şirketi

Candy KK - MucitPanda.com

glukometre kullanma talimatı

kur unkalem - İhlas Koleji

SELÜLOZİK ATIKLARDAN BİYO-YAKIT ÜRETİMİ (BİYO

N.3 Yağ ve tuz ya da şekeri azaltılmış pizza sosu ve tatlı kremanın