Özel Sektör Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri

Transkript

Özel Sektör
Ar-Ge ve
Tasarım Merkezleri
Başvuru, İzleme ve Değerlendirme
Mevzuat El Kitabı
T.C.
BİLİM, SANAYİ ve TEKNOLOJİ BAKANLIĞI
Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü
Global
Danışmanlık’ın katkılarıyla
Özel Sektör
Ar-Ge ve
Tasarım Merkezleri
Başvuru, İzleme ve Değerlendirme Mevzuat El Kitabı
T.C.
Sunuş
Türkiye’nin gelişmiş ülkelerle arasındaki farkı kapatmasını sağlayacak en önemli husus,
bilim ve teknolojide sağlayacağımız ilerlemedir. Bilhassa özel sektörün Ar-Ge ve inovasyon
kültürünü, becerisini ve kapasitesini artırması,
ekonomik ve sosyal hedeflerimize ulaşmamızda kilit bir rol üstlenecektir. Kamu olarak, özel
sektörün bu alanlardaki yetkinliğini artırmak
için değişik destek programlarını ve mekanizmalarını geliştiriyor, uyguluyor; bunları
da sürekli güncelleyerek iyileştiriyoruz.
Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla geliştirdiğimiz önemli mekanizmalardan
birisi de Özel Sektör Ar-ge Merkezleri’dir. Bu yapılar ile; tekno¬lojik bilgi üretim kapasitemizi güçlendirmeyi, yüksek kalite ve standartlarda ürünler geliştirmeyi, ArGe personeli ve nitelikli işgücü istihdamını artırmayı hedefliyoruz. Ar-Ge Merkezi
kuran firmalarımıza önemli destek ve muafiyetler sağlıyoruz.
26 Şubat 2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yasalaşan Ar-Ge Reform
Paketiyle Ar-Ge ve yenilik ekosistemini geliştirecek pek çok yeni düzenleme getirdik. Bunların içinde, elbette Ar-Ge Merkezlerimizin etkinliğini artıracak olan düzenlemeler de bulunuyor. Bu düzenlemelerin başında tasarım faaliyetlerinin de Ar-Ge
faaliyetleri gibi des¬tek kapsamına alınması geliyor. Yine bu kanun kapsamında
getirdiğimiz; Tasarım Merkezleri, siparişe göre Ar-Ge ve tasarım faaliyetleri, rekabet öncesi işbirliği projelerinin desteklenmesi ve tasarım tescil desteği gibi yeni
uygulamalar, birçok önemli fırsatı beraberinde getiriyor.
Özel sektörümüzün, bu düzenlemelerin oluşturduğu fırsatlardan etkin ve hızlı bir
şekilde faydalanmalarını arzu ediyoruz. Bu nedenle, firmalarımızın ilgili mevzuat
hükümlerini ayrıntılı olarak değerlendirmelerine ve uygulama süreçlerini ti¬tizlikle
gerçekleştirmelerine büyük önem veriyoruz.
Bu amaçla hazırladığımız Özel Sektör Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri Başvuru İzleme
ve Değerlendirme Mevzuat El Kitabı, Ar-Ge veya Tasarım Merkezi Belgesi almak
isteyen firmalar için, başvuru, izleme ve değerlendirme süreçleri ile ilgili mevzuat
ve uygulama hususlarını içeriyor.
İlgili tüm taraflar için, Ar-Ge, yenilik ve tasarım desteklerine erişimle ilgili güncel
bilgi ve kolaylık sağlayacağına inandığım bu kitabın hazırlanmasında emeği geçen
herkese teşekkür ediyor, kitabın muhatapları için faydalı olmasını diliyorum.
Dr. Faruk ÖZLÜ
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı
Giriş
Kamunun ekonomi ile ilgili en önemli fonksiyonlarından biri, ulusal ve uluslararası
rekabet gücünün korunması ve geliştirilmesidir. Ülkelerin rekabet edebilirliğini arttırmak ise insan kaynağının niteliğini yükseltmekten ve araştırma altyapısını geliştirmekten geçmektedir. Böylelikle katma değeri yüksek ve ileri teknolojili ürünleri
geliştirip üreten bir toplum haline gelinebilecektir.
Bu kapsamda 5746 sayılı Ar-Ge Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkındaki Kanun
12 Mart 2008 tarihinde çıkartılmış, Kanunun Uygulama Yönetmeliği ise 1 Ağustos
2008 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. İlgili Ar-Ge teşvik destek alt yapısının güncel şartlara uyarlanması, tabana yaygınlaştırılması ile kapsam ve etkisinin genişletilmesi amacıyla Bakanlığımız tarafından ilgili tüm paydaş kurumların
katılımıyla çalışmalar, araştırmalar ve çalıştaylar yapılmıştır. Nihayetinde “Ar-Ge
Reform Paketi” olarak isimlendirilen 6676 sayılı “Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 26/02/2016 tarihli Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Ayrıca Kanuna ilişkin Uygulama Yönetmeliği de
10/08/2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
5746 sayılı Kanun ve ikincil mevzuatında ortaya konan bu değişiklikler ile özellikle Ar-Ge faaliyetleri kapsamında yeni uygulamalar da hayatımıza girmiştir. Bu
uygulamaların etkin bir şekilde gerçekleştirilmesine yönelik olarak Sistem Global
Danışmanlık firmasının katkıları ile hazırladığımız bu mevzuat ve uygulama kılavuzunun siz kullanıcılara yol göstereceğini umarak, ülkemizin Ar-Ge seviyesinin
yükselmesine katkıda bulunan tüm paydaşlarımıza teşekkürlerimizi sunuyoruz.
İçindekiler
A. Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri 10
1. Tanımlar10
2. Başvuru ve Onay Süreçleri14
2.1. Başvuru Şartları14
2.2. Tam Zaman Eşdeğer Ar-Ge veya Tasarım Personel Sayısı
Hesabına İlişkin Hususlar
16
2.3. Başvuru, İzleme ve Denetim17
3. Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri ile Tasarım Faaliyetlerinin Kapsamı18
3.1. Ar-Ge ve Yenilik Sayılmayan Faaliyetler18
3.2. Tasarım Sayılmayan Faaliyetler19
4. Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri ile Tasarım Faaliyetleri Kapsamında
Yapılan Harcamalar20
4.1. İlk Madde ve Malzeme Giderleri20
4.2. Amortismanlar20
4.3. Personel Giderleri20
4.4. Genel Giderler21
4.5. Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler22
4.6. Vergi, Resim ve Harçlar22
5. Hibe Şeklinde Nakdi Desteklerin İzlenmesi22
6. Sağlanan Destek ve Teşvikler24
6.1. Ar-Ge ve Tasarım İndirimi24
6.1.1. Uygulama Esasları26
6.1.2. Uygulamada İzlenecek Yöntem27
6.2. Gelir Vergisi Stopajı Teşviki28
6.3. Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği31
6.4. Damga Vergisi İstisnası34
6.5. Gümrük Vergisi İstisnası36
6.6. Temel Bilimler Desteği36
7. Siparişe Dayalı Olarak Yürütülen Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri İle
Tasarım Faaliyetlerine İlişkin İndirim, İstisna, Destek ve
Teşvik Unsurları38
8. Öğretim Elemanlarının Ar-Ge veya Tasarım Merkezlerinde
Görevlendirilmeleri39
9. Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinin Denetimine İlişkin Hususlar41
10. Ar- Ge ve Tasarım Merkezlerindeki Değişiklikler ve
Mücbir Sebepler44
B. Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri45
1. Kapsam45
2. Başvuru Şekli ve Destek Süresi46
3. İzleme ve Destek Ödemesi47
4. Uygulama Süreci47
C. İşletmelerin Özkaynakları ile Gerçekleştirdikleri
Ar-Ge Harcamalarının Ar-Ge İndirimine Konu Edilmesi49
EK. 5746 Sayılı Kanuna İlişkin Mevzuat
53
1. Kanun53
2. Bakanlar Kurulu Kararları
66
2.1. Ar-Ge Merkezlerinde İstihdam Edilecek
Ar-Ge Personeli Sayısının Tespiti Hakkında Karar 66
2.2. Tasarım Faaliyeti Alanları Hakkında Karar 67
2.3. Ar-Ge veya Tasarım Merkezleri ile Teknoloji Geliştirme
Bölgelerinde Çalışan Ar-Ge veya Tasarım Personelinin
Merkez ya da Bölge Dışındaki Faaliyetlerine İlişkin
Ücretlerin Gelir Vergisi Stopajı Teşviki Kapsamında
Değerlendirilmesi Hakkında Karar 68
2.4. Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Harcamalarının Kazancın Tespitinde İndirim Konusu Yapılması Hakkında Karar
70
3. Yönetmelik 71
4. Tebliğ
109
1 Seri No’lu 5746 Sayılı Kanun Genel Tebliği 2 Seri No’lu 5746 Sayılı Kanun Genel Tebliği
3 Seri No’lu 5746 Sayılı Kanun Genel Tebliği 5. İlgili Kanun Maddeleri
109
116
119
124
SUNUM
Ar-Ge Reform Paketi ve İkincil Mevzuatı
127
KANUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR
Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesine ilişkin kanuni düzenleme ilk olarak 12 Mart
2008 tarih ve 26814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5746 sayılı Araştırma ve
Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ile gerçekleştirilmiştir. Bu
kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelik ise ilk olarak 31 Temmuz 2008 tarih ve
26953 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Süreç içerisinde oluşan ihtiyaçlara göre güncellenen mevzuat da son olarak 26 Şubat 2016 tarih ve 29636 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanan 6676 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmündeki Kararnamelerde
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’dur. Bu kapsamda 5746 sayılı Kanunun adı Araştırma Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun olarak
değiştirilmiş ve Kanun 1 Mart 2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu kanuna ilişkin
Uygulama Yönetmeliği ise 10 Ağustos 2016 tarih ve 29797 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanmıştır.
5746 sayılı Kanun ve Uygulama Yönetmeliği;
- Türkiye’deki özel sektör tarafından kurulan Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri,
- Ulusal ve uluslararası kurumlarca desteklenen Ar-Ge projeleri,
- Rekabet öncesi işbirliği projeleri,
- Teknogirişim sermayesi desteği,
- Tasarım tescil desteği,
- Herhangi bir kamu kurumundan destek alınmadan özkaynaklarla geliştirilen Ar-Ge projeleri
kapsamında gerçekleştirilen faaliyetlere ilişkin indirim, istisna, destek ve teşvikleri
kapsamaktadır.
A.
Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri
1) Tanımlar
Kanun ve yönetmelik kapsamında kullanılan kavramlara ilişkin tanımlamalar aşağıda verilmiştir:
a) Araştırma ve geliştirme faaliyeti (Ar-Ge): Araştırma ve geliştirme, kültür,
insan ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bunun yeni
süreç, sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmaları, çevre uyumlu ürün tasarımı veya yazılım faaliyetleri ile alanında bilimsel ve teknolojik gelişme sağlayan, bilimsel ve teknolojik
bir belirsizliğe odaklanan, çıktıları özgün, deneysel, bilimsel ve teknik içerik taşıyan
faaliyetleri,
b) Ar-Ge merkezi: Ar-Ge ve yenilik projelerini veya sözleşme çerçevesinde siparişe
dayalı olarak yürütülen Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kurulan ve dar mükellef kurumların Türkiye’deki işyerleri dâhil, kanunî veya iş merkezi
Türkiye’de bulunan sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim
şeklinde örgütlenmiş, münhasıran yurt içinde araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunan ve en az 50 1 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden, yeterli
Ar-Ge birikimi ve yeteneği olan birimleri,
c) Ar-Ge personeli: Ar-Ge faaliyetlerinde doğrudan görevli araştırmacı ve teknisyenleri,
ç) Araştırmacı: Ar-Ge faaliyetleri ile yenilik tanımı kapsamındaki projelerde, yeni
bilgi, ürün, süreç, yöntem ve sistemlerin tasarım veya oluşturulması ve ilgili projelerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan en az lisans mezunu uzmanları,
d) Ar-Ge projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik tanımı, süresi, bütçesi, özel şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak aynî ve/veya nakdî
destek tutarları, sonuçta doğacak fikrî mülkiyet haklarının paylaşım esasları tespit edilmiş ve Ar-Ge faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel
esaslar çerçevesinde gerçekleştirilen ve araştırmacı tarafından yürütülen projeyi,
e) Bakanlık: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını,
1
12
01/08/2016 tarih ve 2016/9093 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen sektörler haricinde tüm sektörlerdeki TZE Ar-Ge personeli sayısı 15’e indirilmiştir. (sf. 66)
T.C.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
f) Değerlendirme ve Denetim Komisyonu: Ar-Ge Merkezi, Tasarım Merkezi ve
Rekabet Öncesi İşbirliği Projelerinin değerlendirme ve denetimini yapmak üzere
oluşturulan ve sekretaryasını Bakanlığın yürüteceği Değerlendirme ve Denetim
Komisyonunu,
g) Destek personeli: Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerine katılan veya bu
faaliyetlerle doğrudan ilişkili yönetici, teknik eleman, laborant, sekreter, işçi ve
benzeri personeli,
ğ) Genel Müdürlük: Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğünü,
h) Girişimci: Teknogirişim sermayesi desteğinden faydalanmak üzere başvuran
kişileri,
ı) İşletme: 3624 sayılı Kanun kapsamında desteklenen teknoloji geliştirme merkezleri ile 5746 sayılı Kanun kapsamındaki destek ve teşvik unsurlarından yararlanabilecek gerçek ve tüzel kişileri,
i) İzleyici: Ar-Ge Merkezi, Tasarım Merkezi ve Rekabet Öncesi İşbirliği Proje desteğinden yararlanan işletmelerin başvuru veya faaliyetlerinin izlenmesi, denetimi
ve raporlanması amacıyla Bakanlıkça görevlendirilen alanında uzman kişileri veya
akademisyenleri,
j) Kamu kurum ve kuruluşları: Kuruluş kanunlarında Ar-Ge ve yenilik veya tasarım
faaliyetlerini destekleme görevi verilen ve yılı bütçelerinde bu amaçla konulmuş
ödeneği bulunan kurum ve kuruluşları,
k) Kamu personeli: Kamu personeline ait özlük haklarına sahip olmayanlardan
geçici olarak ve proje süresiyle sınırlı olarak istihdam edilenler hariç olmak üzere,
10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki
I, II, III ve IV sayılı cetvellerde yer alan kamu idarelerinde, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı kuruluşlarda, üyelerinin tamamı köylerden oluşan birlikler
dışındaki mahallî idare birliklerinde, döner sermayeli kuruluşlarda, kanunla kurulan
fonlarda, kefalet sandıklarında, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları ile
sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait kuruluşlarda, 5018 sayılı Kanun kapsamı dışındaki özel bütçeli kamu idarelerinde çalışan memurlar ile diğer kamu görevlileri ve diğer personeli,
l) Kanun: 5746 sayılı Kanunu
m) KOSGEB: Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi
Başkanlığını,
13
n) Rekabet öncesi işbirliği projeleri: Birden fazla kuruluşun; ölçek ekonomisinden
yararlanmak suretiyle yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlayarak verimliliği artırmak ve mevcut duruma göre daha yüksek katma değer sağlamak üzere, rekabet
öncesinde ortak parça veya sistem geliştirmek ya da platform kurabilmek amacıyla
yürütecekleri, Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerine yönelik olarak yapılan işbirliği anlaşması kapsamındaki, bilimsel ve teknolojik niteliği olan projeleri,
o) Tasarım faaliyeti: Sanayi alanında ve Bakanlar Kurulunun uygun göreceği diğer
alanlarda2 katma değer ve rekabet avantajı yaratma potansiyelini haiz, ürün veya
ürünlerin işlevselliğini artırma, geliştirme, iyileştirme ve farklılaştırmaya yönelik
yenilikçi faaliyetlerin tümünü,
ö) Tasarım merkezi: Tasarım projelerini veya sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen tasarım faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kurulan ve dar
mükellef kurumların Türkiye’deki iş yerleri dâhil, kanuni veya iş merkezi Türkiye’de
bulunan sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde
örgütlenmiş, münhasıran yurtiçinde tasarım faaliyetlerinde bulunan ve en az on
tam zaman eşdeğer tasarım personeli istihdam eden, yeterli tasarım birikimi ve
yeteneği olan birimleri,
p) Tasarım personeli: Tasarım faaliyetlerinde doğrudan görevli tasarımcı ve teknisyenleri,
r) Tasarımcı: Tasarım faaliyetleri kapsamındaki projelerin gerçekleştirilmesi ve ilgili
projelerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan, üniversitelerin; mühendislik, mimarlık
veya tasarım ile ilgili bölümlerinden mezun en az lisans derecesine sahip kişiler
ile tasarım alanlarından herhangi birinde en az lisansüstü eğitim derecesine sahip
diğer kişileri,
s) Tasarım projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik tanımı, süresi, bütçesi, özel
şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak aynî veya nakdî
destek tutarları, sonuçta doğacak fikri mülkiyet haklarının paylaşım esasları tespit
edilmiş ve tasarım faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel
esaslar çerçevesinde tasarımcı tarafından yürütülen projeyi,
ş) Teknisyen: Meslek lisesi veya meslek yüksekokullarının tasarım, teknik, fen
veya sağlık bölümlerinden mezun, teknik bilgi ve deneyim sahibi kişileri,
t) Temel bilimler: Yükseköğretim kurumlarının matematik, fizik, kimya ve biyoloji
lisans programlarını,
2
14
01/08/2016 tarih ve 2016/9094 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (sf.67)
T.C.
u) Teknogirişim sermayesi: Örgün öğrenim veren üniversitelerin herhangi bir lisans programından bir yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrenci, yüksek lisans veya doktora öğrencisi ya da lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden birini ön başvuru tarihinden en çok 10 yıl önce almış kişilerin, teknoloji ve yenilik
odaklı iş fikirlerini, desteği veren merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri
tarafından desteklenmesi uygun bulunan bir iş planı çerçevesinde, katma değer
ve nitelikli istihdam yaratma potansiyeli yüksek teşebbüslere dönüştürebilmelerini
teşvik etmek için yapılan sermaye desteğini,
ü) Teknoloji merkezleri (Teknoloji merkezi işletmeleri): 3624 sayılı Kanun kapsamında üniversite ve araştırma merkezlerinin imkânlarından yararlanarak yeni ve
ileri teknolojiye dayalı bilgilerin derlendiği, değerlendirildiği, geliştirildiği ve uygulamaya yönelik üretime hazır hâle getirilerek işletmelerin kullanımına sunulmak
için kurulan veya kurdurulan Ar-Ge ve yenilik projesi sahibi işletmelerin, KOSGEB
teknoloji geliştirme ve yenilik destekleri kapsamında desteklendiği teknoloji geliştirme merkezlerini (TEKMER),
v) Tek pencere sistemi: 20/3/2012 tarihli ve 28239 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2012/6 sayılı Başbakanlık Genelgesi çerçevesinde gümrük işlemlerine konu
olan eşyaya ilişkin olarak farklı kurumlarca düzenlenmesi gereken izin, onay ve belgelere ilişkin başvuruların tek bir noktaya yapılarak (e-başvuru) ilgili kuruma iletildiği ve ilgili kurumca düzenlenen belgelerin doğrudan gümrük işlemlerinde kullanılmak üzere elektronik ortamda (e-belge) gönderildiği, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
tarafından kurulan ve yürütülen sistemi,
y) TÜBİTAK: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunu,
15
z) Yenilik: Sosyal ve ekonomik ihtiyaçlara cevap verebilen, mevcut pazarlara başarıyla sunulabilecek ya da yeni pazarlar yaratabilecek; yeni bir ürün, hizmet, uygulama, yöntem veya iş modeli fikriyle oluşturulan süreçleri ve süreçlerin neticelerini,
ifade etmektedir.
2) Başvuru ve Onay Süreçleri
2.1 Başvuru Şartları
5746 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliği’nde açıklandığı üzere Ar-Ge Merkezi
Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi almak için asgari başvuru şartları aşağıdaki
gibidir (Yönetmelik Madde 20) :
1. Ar-Ge merkezlerinde en az 50 ya da Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen sayıda Tam Zaman Eşdeğer (TZE) Ar-Ge personeli istihdam edilmesi3,
2. Tasarım merkezlerinde en az 10 ya da Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen sayıda TZE tasarım personeli istihdam edilmesi4,
3. Ar-Ge merkezleri ve tasarım merkezlerinin Kanun kapsamındaki Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerini yurt içinde gerçekleştirmesi5,
4. Başvuru yapan işletmenin; yeterli Ar-Ge veya tasarım yönetimi ile teknolojik
varlıkları, insan kaynakları, fikrî haklar, proje ve bilgi kaynakları yönetim yeteneği ve kapasitesinin bulunması,
5. Ar-Ge merkezi ve tasarım merkezlerinde çalışan personelin, bu merkezlerde çalıştığının fiziki kontrolünü yapacak mekanizmaların bulunması,
6. Ar-Ge veya tasarım merkezlerinin konusu, süresi, bütçesi ve personel ihtiyacı
tanımlanmış program ve projelerinin bulunması,
7. Ar-Ge veya tasarım merkezlerinin ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş ve tek bir
yerleşke veya fiziki mekân içinde yer alması6,
3
Sektörler itibariyle değişiklik gösteren Ar-Ge Merkezi personel sayısı için 01/08/2016 tarih ve 2016/9093
sayılı Bakanlar Kurulu Kararına bakınız (sf.66).
4
6676 sayılı Kanun ile 1 Mart 2016 tarihinden itibaren 10 kişi olarak uygulanmaktadır.
5
Münhasıran Ar-Ge veya tasarım faaliyetinde bulunmak üzere Ar-Ge merkezi veya tasarım merkezi kuracak
işletmeler için Türkiye’de ayrıca üretim ya da ticaretle iştigal eden bir işyerinin olması şartı aranmaz.
6
İşletmelerin, organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş birden fazla Ar-Ge veya tasarım
merkezinin bulunması durumunda, her Ar-Ge veya tasarım merkezi için ayrı başvuru yapılır.
16
T.C.
Ar-Ge Merkezleri veya Tasarım Merkezlerinde,
27/2/2003 tarihli ve 4817 sayılı Yabancıların Çalışma
İzinleri Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat hükümleri
çerçevesinde, yabancı uyruklu Ar-Ge veya tasarım
personeli çalıştırılabilir. Bu kapsamda çalışacak
yabancıların çalışma izni başvuruları, bu kişileri
çalıştıracak işletmelerce Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığına yapılır ve Bakanlığın uygun görüşü
doğrultusunda karara bağlanır.
Ar-Ge veya Tasarım Merkezlerinin Teknoloji Geliştirme
Bölgeleri (Teknoparklar) içerisinde kurulması halinde,
bu merkezlerde yürütülen faaliyetlere ilişkin olarak
sadece 5746 sayılı Kanun’da yer alan destek ve teşvik
hükümleri uygulanır.
17
2.2 Tam Zaman Eşdeğer Ar-Ge veya Tasarım Personel Sayısı Hesabına İlişkin
Hususlar
5746 sayılı Kanun’un ilgili maddelerine dayalı olarak çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararı ile;
- Ar-Ge Merkezi kurulabilmesi için gerekli TZE Ar-Ge personeli sayısı 15 olarak
belirlenmiştir. Söz konusu sayı, Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin
İstatistiki Sınıflaması (NACE Rev.2)’na göre imalat başlığı altında yer alan
bazı sektörler için 30 olarak uygulanır (Bkz. sf. 66).
- Tasarım merkezleri için ise TZE tasarım personeli sayısı 10 olarak belirlenmiştir.
Kanun’un ilgili yönetmeliğinde ise TZE Ar-Ge veya Tasarım personeli için aşağıdaki
ifadeler geçmektedir (Yönetmelik Madde 23) :
1. Ar-Ge veya tasarım merkezinde çalışan TZE Ar-Ge veya tasarım personeli
sayısı; çalışan personelin, çalışma sürelerine göre üçer aylık dönemler itibarıyla toplam çalışma süresinin, bir kişinin üç aylık tam zamanlı çalışma
süresine bölünmesi suretiyle hesaplanır. Haftada 45 saatin üzerindeki ve
ek çalışma süreleri bu hesaplamada dikkate alınmaz. Üçer aylık dönemler,
Ar-Ge veya tasarım merkezini bünyesinde bulunduran işletmenin geçici vergilendirme dönemleridir.
2. Ar-Ge veya tasarım merkezleri dışında geçirilen ve gelir vergisi stopajı teşvikine konu olan süreler ile öğretim elemanlarından Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde tam zamanlı görevlendirilenlerin geçirdikleri süreler, TZE Ar-Ge veya
tasarım personeli sayısı hesaplamasında dikkate alınır.
3. Ar-Ge merkezi bulunan işletmeler, bu merkezlerde çalışan personel listesini
her bir ay bazında ayrı ayrı olmak üzere, geçici vergilendirme dönemlerini izleyen ayın sonuna kadar bağlı bulundukları vergi dairesine ve ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine verirler.
4. Herhangi bir üç aylık dönemde asgari Ar-Ge veya tasarım personeli çalıştırma
şartını ihlal eden işletmeler, şartların ihlal edildiği tarihten tekrar sağlandığı
tarihe kadar Kanun kapsamında sağlanan destek ve teşviklerden yararlanamazlar.
18
T.C.
2.3.Başvuru, İzleme ve Denetim
Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri için aynı başvuru süreçleri takip edilmektedir. Başvurular Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü7
tarafından incelenmektedir. Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi
almak için başvuru süreçleri aşağıdaki gibidir (Yönetmelik Madde 21) :
1. Destek ve teşviklerden yararlanmak isteyen işletmeler, başvurularını yazılı
veya elektronik8 ortamda Bakanlığa yapar.
2. Bakanlık başvuru dosyasını herhangi bir eksikliğin olup olmadığı bakımından 5
iş günü içinde inceler. Başvuru dosyasında eksiklik tespit edilmesi halinde bu
eksiklikler işletmeye bildirilir ve bildirim tarihinden itibaren en geç 15 iş günü
içinde işletme tarafından bu eksikliklerin tamamlanması istenir. Süresi içerisinde eksikliği giderilmeyen Ar-Ge veya tasarım merkezi başvurusu Bakanlıkça
reddedilir.
3. Bakanlık incelemesi sonucunda herhangi bir eksiklik tespit edilmeyen veya yapılan bildirim sonucu işletme tarafından eksiklikleri giderilen başvuru dosyası,
Değerlendirme ve Denetim Komisyonuna sunulur.
4. Başvuru, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından; en geç 30 iş günü
içinde değerlendirilip karara bağlanır. Kararın olumlu olması hâlinde düzenlenen karar tutanağı, Bakanlık tarafından Gelir İdaresi Başkanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ve başvuru sahibi işletmeye 5 iş günü içinde bildirilir.
Kararın olumsuz olması hâlinde ise sonuç, işletmeye yazılı olarak bildirilir.
5. Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından Ar-Ge veya tasarım merkezi başvurusu olumlu olarak değerlendirilen işletmenin Ar-Ge Merkezi Belgesi
veya Tasarım Merkezi Belgesi Bakanlık tarafından verilir.
6. Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi almaya hak kazanan
işletme, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu karar tutanağının düzenlendiği tarihten itibaren Kanun kapsamında sağlanan destek ve teşviklerden
yararlanır.
7. Ar-Ge Merkezlerinde veya tasarım merkezlerinde, yürütülen faaliyetlere ilişkin
faaliyet raporu, takvim yılını kapsayacak şekilde ve takip eden yılın en geç
Mayıs ayı içinde Bakanlığa yazılı veya elektronik ortamda sunulur.
7
btgm.sanayi.gov.tr- 0.312.201.50.00
8https://biltek.sanayi.gov.tr/
19
3) Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri ile Tasarım Faaliyetlerinin Kapsamı
Ar-Ge ve yenilik faaliyeti ile tasarım faaliyetlerini belirleme sürecinde bu faaliyetler
kapsamına girmeyen faaliyetlerin belirlenmesi esas alınmıştır.
3.1. Ar-Ge ve Yenilik Sayılmayan Faaliyetler
Aşağıda sayılan faaliyetler, ilgili yönetmeliğin uygulanmasında Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamında değerlendirilmez (Yönetmelik Madde 5) :
a) Pazarlama faaliyetleri, piyasa taramaları, pazar araştırması ya da satış promosyonu,
b) Kalite kontrol,
c) Sosyal bilimlerdeki araştırmalar,
ç) Petrol, doğalgaz, maden rezervleri arama ve sondaj faaliyetleri,
d) İlaç üretim izni öncesinde en az 2 aşaması yurt içinde gerçekleştirilmeyen
klinik çalışmalar ile üretim izni sonrasında gerçekleştirilen klinik çalışmalar,
e) Bir Ar-Ge projesi kapsamında olmaksızın icat edilmiş ya da mevcut geliştirilmiş süreçlerin kullanımı,
f) Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine yönelik olmayan şekil, renk, dekorasyon ve
benzeri estetik ve görsel değişiklikleri içeren biçimsel değişiklikler,
g) Programlama dilleri ile işletim sistemleri hariç olmak üzere, internet sitelerinin ve benzerlerinin hazırlanmasına yardımcı mevcut yazılımların kullanılması suretiyle yapılan yazılım geliştirme faaliyetleri,
ğ) Yazılımlara ilişkin, bilimsel veya teknolojik ilerlemeler veya teknolojik belirsizliklerin çözülmesini içermeyen olağan ve tekrarlanan faaliyetler,
h) Kuruluş ve örgütlenmeyle ilgili araştırma giderleri,
ı) Üretim ve üretim altyapısına yönelik yapılan yatırım faaliyetleri, ticari üretimin planlanması ve seri üretim sürecine ilişkin harcamalar,
i) Numune verilmek amacıyla prototiplerden kopyalar çıkarılıp dağıtılması ve
reklam amaçlı tüketici testleri,
j) Bir Ar-Ge projesi kapsamında olmaksızın yeni süreç, sistem veya ürün ortaya
konulmasına hizmet etmeyen doğrudan veya gömülü teknoloji transferi,
20
T.C.
k) Ar-Ge ve yenilik faaliyetleriyle geliştirilen ürüne veya sürece ilişkin fikrî mülkiyet haklarının edinimi dışında bu hakların korunmasına yönelik faaliyetler.
3.2. Tasarım Sayılmayan Faaliyetler
Aşağıda sayılan faaliyetler, ilgili yönetmeliğin uygulanmasında tasarım faaliyeti
kapsamında değerlendirilmez (Yönetmelik Madde 6) :
b) Kalite kontrol,
c) Bir tasarım projesi kapsamında olmaksızın icat edilmiş ya da mevcut geliştirilmiş süreçlerin kullanımı,
ç) Kuruluş ve örgütlenmeyle ilgili araştırma giderleri,
d) Üretim ve üretim altyapısına yönelik yapılan yatırım faaliyetleri, ticari üretimin planlanması ve seri üretim sürecine ilişkin harcamalar,
e) Numune verilmek amacıyla prototiplerden kopyalar çıkarılıp dağıtılması ve
reklam amaçlı tüketici testleri,
f) Bir tasarım projesi kapsamında olmaksızın yeni süreç, sistem veya ürün ortaya
g) Tasarım faaliyetleriyle geliştirilen ürüne veya sürece ilişkin fikrî mülkiyet haklarının edinimi dışında bu hakların korunmasına yönelik faaliyetler,
ğ) Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi kapsamında yer alan hükümranlık alametleri ile bu kapsam dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren,
dini, tarihi ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş ve ilgili mercilerin
tescil izni vermediği işaretlerin, armaların, amblemlerin, nişanların veya adlandırmaların uygunsuz kullanımını içeren tasarım faaliyetleri,
h) Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı tasarım faaliyetleri.
21
4) Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri ile Tasarım Faaliyetleri Kapsamında
Yapılan Harcamalar
5746 sayılı Kanun kapsamında işletmelere sağlanan imkânlardan biri de Ar-Ge ve
Tasarım indirimidir.9 Bu indirim kapsamında sadece Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile
tasarım faaliyetleri kapsamında yapılan harcamalar esas alınmaktadır. Bu noktada
Kanun’un ilgili yönetmeliğinde Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım faaliyetleri
kapsamında değerlendirilebilecek harcamalar aşağıdaki gibi sıralanmıştır (Yönetmelik Madde 7) :
4.1. İlk Madde ve Malzeme Giderleri
-
Her türlü doğrudan ilk madde, yardımcı madde, işletme malzemesi, ara mamul, yedek parça, prototip ve benzeri giderler ile 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı
Vergi Usul Kanununa göre amortismana tabi tutulması mümkün olmayan
maddi kıymetlerin iktisabına ilişkin giderleri kapsar.
-
Hammadde ve diğer malzeme stoklarından Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerinde fiilen kullanılan kısma ilişkin maliyetler; Ar-Ge, yenilik ve tasarım
harcaması kapsamındadır. Bu nedenle, henüz Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerinde kullanılmamış olan hammadde ve diğer malzemelere ilişkin maliyet tutarlarının stok hesaplarında; kullanılan, satılan ya da elden çıkarılanların
da stok hesaplarından mahsup edilmek suretiyle izlenmesi gerekir.
4.2.Amortismanlar
-
Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla iktisap edilen
amortismana tabi iktisadi kıymetler için ayrılan amortismanlardan oluşur.
-
Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyeti dışında başka faaliyetlerde de kullanılan
makine ve teçhizata ilişkin amortismanlar; bunların Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinde kullanıldığı gün sayısına göre hesaplanır.
4.3.Personel Giderleri
-
Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla çalıştırılan
Ar-Ge veya tasarım personeliyle ilgili olarak tahakkuk ettirilen ve gelir vergisi stopajı teşviki uygulaması kapsamında bulunan ücretler ile bu mahiyetteki
giderlerdir.
9 6. Sağlanan Destek ve Teşvikler bölümünde açıklanmaktadır (sf.24).
22
T.C.
-
Ar-Ge veya tasarım merkezleri alanı dışında geçirilen süreye isabet eden ve
Bakanlar Kurulunca belirlenen sınırlar 10 dâhilinde gelir vergisi stopajı teşviki
kapsamında değerlendirilen ücretler de Ar-Ge ve tasarım indirimine konu edilir.
Ar-Ge veya tasarım merkezleri alanı dışında geçirilen süreye ilişkin
olarak; gerçek yol giderleri dâhil olmak üzere yol, konaklama, gündelik gibi adlar altında gider karşılığı olarak yapılan ödemeler ile sağlanan menfaatler Ar-Ge ve tasarım indirimine konu edilemez.
TZE Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının %10’unu aşmamak üzere, Ar-Ge,
yenilik veya tasarım faaliyetlerine katılan ve bu faaliyetlerle doğrudan ilişkili
destek personelinin gelir vergisi stopajı teşviki uygulaması kapsamında bulunan ücretleri ile bu mahiyetteki giderler de personel gideri kapsamındadır.
Kısmi çalışma hâlinde, personelin Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ayırdığı zamanın toplam çalışma zamanına oranı dikkate
alınmak suretiyle bulunan ücret tutarları; Ar-Ge, yenilik veya tasarım harcaması olarak dikkate alınır.
4.4.Genel Giderler
-
Ar-Ge veya tasarım merkezlerinin kira, su, enerji, bakım-onarım, haberleşme, nakliye giderleri ile bu merkezlerde kullanılan makine ve teçhizata ilişkin
bakım ve onarım giderleri gibi bu merkezlerde yürütülen faaliyetin devamlılığını sağlamak için yapılan giderleri kapsar.
-
Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ilişkin sigorta giderleri, kitap, dergi
ve benzeri bilimsel yayınlara ait giderler de bu kapsamdadır. Ancak, büro ve
kırtasiye gibi sarf malzemelerine ilişkin giderler bu kapsamda değerlendirilmez.
10
01/08/2016 tarih ve 2016/9091 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (sf.68).
23
Ar-Ge veya tasarım merkezlerine ilişkin olarak kira veya amortisman,
su ve enerji giderleri hariç olmak üzere çeşitli kıstaslara göre ortak
genel işletme giderleri üzerinden hesaplanacak paylar, genel giderler
kapsamında değerlendirilmez.
4.5.Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler
-
Normal bakım ve onarım giderleri hariç olmak üzere, Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetleriyle ilgili olarak işletme dışında yerli veya yabancı diğer kurum
ve kuruluşlardan alınan; mesleki veya teknik destek, test, laboratuvar ve
analiz hizmetleri ile bu mahiyetteki diğer hizmet alımları kapsamında yapılan ödemelerdir.
Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetlere ilişkin harcamalar, proje kapsamında gerçekleştirilen toplam harcama tutarının %50’sini geçemez.
4.6.Vergi, Resim ve Harçlar
-
Doğrudan Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerine ilişkin olan ve gelir veya
kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınabilen vergi,
resim ve harçları kapsar.
-
Doğrudan Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinin yürütüldüğü taşınmazlar için ödenen vergiler ile benzeri vergi, resim ve harçlar bu kapsamdadır.
5) Hibe Şeklinde Nakdi Desteklerin İzlenmesi
5746 sayılı Kanun kapsamında sağlanan nakdi desteklerin esasları Kanun’un
3.Maddesi, 7.Fıkrasında ve Yönetmeliğin 33. Maddesinde aşağıdaki şekilde açıklanmıştır:
-
24
Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerinde bulunanların, kamu kurum ve
kuruluşları, kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları
T.C.
kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından
Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar ile
uluslararası fonlardan aldıkları hibe destekler, desteğin tabi olduğu mevzuat
hükümlerine uygun olarak özel bir fonda izlenir.
-
Bu fonda yer alan tutarlar, Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanununa göre vergiye tabi kazancın tespitinde gelir, Ar-Ge ve tasarım indirimi tutarının tespitinde Ar-Ge, yenilik ve tasarım harcaması olarak dikkate alınmaz.
-
Bu fonun elde edildiği hesap dönemini izleyen 5 yıl içinde sermayeye ilave
dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden
çekilmesi hâlinde, zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler vergi ziyaı cezası ve gecikme faiziyle birlikte işletmeden tahsil edilir.
-
Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerinde bulunanların, kamu kurum ve
kuruluşları, kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları
kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından
Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar ile
uluslararası fonlardan aldıkları geri dönüşlü destekler bu kapsamda değerlendirilmez.
25
6) Sağlanan Destek ve Teşvikler
Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinin faydalandığı destek ve teşvikler Kanunun
3. Maddesi’nde aşağıdaki şekilde sınıflandırılmıştır:
Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerine
Sağlanan İndirim, İstisna, Destek ve Teşvikler
Ar-Ge ve
Tasarım
İndirimi
Gelir
Vergisi
Stopajı
Teşviki
Sigorta
Primi
İşveren
Hissesi
Desteği
Damga
Vergisi
İstisnası
Gümrük
Vergisi
İstisnası
Temel
Bilimler
Desteği
6.1. Ar-Ge ve Tasarım İndirimi
Kanunun 3/1 Maddesinde ve Yönetmeliğin 8. Maddesinde Ar-Ge ve tasarım indiriminin uygulanması ve izlenecek yöntemler aşağıda açıklanmıştır:
Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri, proje faaliyetleri kapsamında
yaptıkları harcamaların %100’ünü Kurumlar Vergisi matrahından
indirebilmektedir.
26
T.C.
6.1.1. Uygulama Esasları
1. Ar-Ge Merkezleri ve Tasarım Merkezlerinde gerçekleştirilen Ar-Ge ve tasarım harcamalarının tamamı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesine
göre kurum kazancının ve Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesi uyarınca
ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılır.
2. Bakanlar Kurulunca belirlenen kriterleri11 haiz Ar-Ge veya Tasarım Merkezlerinde ayrıca o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik veya tasarım harcamalarının bir
önceki yıla göre artışının yüzde ellisine kadarı yukarıdaki esaslar dâhilinde
indirim konusu yapılabilir. Bu indirimden yararlanacak işletmelerin, Bakanlar
Kurulunca belirlenen kriterler doğrultusunda faaliyet raporu ve ekinde Bakanlıkça istenen belgeleri ibraz etmeleri esastır.
3. Kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili hesap döneminde indirim konusu yapılamayan tutar, sonraki hesap dönemlerine devredilir. Devredilen tutarlar,
takip eden yıllarda Vergi Usul Kanununa göre her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınır.
4. Hesaplanan Ar-Ge ve Tasarım İndirimi, yıllık gelir ya da kurumlar vergisi beyannameleri ile geçici vergi beyannamelerinin ilgili satırına yazılır.
5. Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının %100’ü, bu kapsamdaki projelerin
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Ar-Ge ve yenilik projesi
olarak değerlendirilmesi şartıyla, 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi
ve 193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca kazancın tespitinde indirim konusu yapılır.
6. Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyeti kapsamındaki harcamalar ayrıca, Vergi
Usul Kanununa göre aktifleştirilmek suretiyle amortisman yoluyla itfa edilir.
7. Projelerin tamamlanmasına zorunlu nedenlerle imkân kalmaması veya projenin başarısızlıkla sonuçlanması nedeniyle iktisadi kıymet oluşmaması
hâllerinde, Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyeti kapsamında yapılan ve önceki
yıllarda aktifleştirilmiş olan tutarlar doğrudan gider yazılır.
8. Tamamlanmamış Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesinin devredilmesi hâlinde,
devri gerçekleştiren işletmelerce aktifleştirilen tutarlar kazanç tutarının tespitinde maliyet unsuru olarak dikkate alınır. Ar-Ge, yenilik veya tasarım pro11
28
Bu kriterler, 01/08/2016 tarih ve 2016/9092 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmiştir (sf.70).
T.C.
jesini devralan işletmelerce devir tarihinden sonra proje kapsamında yapılan
harcamalar Ar-Ge ve Tasarım İndirimine konu olur. Projenin devri için ayrıca bir
bedel ödenmişse, bu bedel Ar-Ge ve Tasarım İndirimine konu edilemez.
9. Tamamlanmış bir Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesinin devredilmesi durumunda, Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesini devralan işletme Ar-Ge ve tasarım indiriminden yararlanamaz.
10. Ar-Ge, yenilik ve tasarım harcamalarının, işletmelerin diğer faaliyetlerine ilişkin harcamalarından ayrılarak, Ar-Ge ve tasarım indiriminin doğru hesaplanmasına imkân verecek şekilde muhasebeleştirilmesi zorunludur.
6.1.2. Uygulamada İzlenecek Yöntem
İlgili Kanunun Uygulama Yönetmeliği’nde Yönetmeliğinde Ar-Ge ve tasarım indiriminin uygulamasında izlenecek yöntem aşağıdaki gibi açıklanmıştır (Yönetmelik
Madde 9):
(1) Ar-Ge ve tasarım indiriminden yararlanacak işletmeler, yıllık gelir veya kurumlar vergisi
beyannamesi ekinde aşağıda belirtilen belgeleri bağlı bulunulan vergi dairesine verirler.
a) Kanun kapsamında ilk defa Ar-Ge ve tasarım indiriminden yararlanacak
olan Ar-Ge merkezlerinden “Ar-Ge Merkezi Belgesi”, tasarım merkezlerinden
“Tasarım Merkezi Belgesi”, proje esaslı Ar-Ge ve Tasarım indiriminden yararlanacak olanlardan ise teknik kuruluşlarca düzenlenmiş olan “Ar-Ge ve Yenilik
Projesi Değerlendirme Raporu”, “Tasarım Projesi Değerlendirme Raporu” veya
“Rekabet Öncesi İşbirliği Projesi Değerlendirme ve Denetim Komisyonu Kararı” veya proje sözleşmesi, (bu belgeleri daha önce vergi dairesine vermiş olup
aynı kapsamda Ar-Ge ve Tasarım indirimine devam eden işletmelerden, izleyen
vergilendirme dönemlerinde bu belgelerin yeniden ibrazı istenmez.)
b) Ar-Ge ve yenilik projeleri, tasarım projeleri ile rekabet öncesi işbirliği projelerinin, teknogirişim sermayesinden yararlanan işletmeler için desteği veren
merkezî yönetim kapsamındaki kamu idaresince imzalanmış proje sözleşmesi
ve eki iş planının, Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri ile teknoloji merkezi işletmelerinde yürütülen Ar-Ge, yenilik veya tasarım projelerinin hangi aşamada
bulunduğu, bu projelerin veya iş planının uygulama durumuna ilişkin belgeler,
c) Ar-Ge ve Tasarım indirimine konu olan harcamaların ana gruplar itibarıyla
yıllık tutarları ve ayrıntılı dökümünü gösteren liste,
29
ç) Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri, teknoloji merkezi işletmeleri, Ar-Ge ve
yenilik projeleri, tasarım projeleri ile rekabet öncesi işbirliği projeleri ve teknogirişim sermaye desteğinden yararlanan işletmelerde çalışanların projeler itibarıyla
sayıları ve nitelikleri, bu personelin projelerde görev aldığı süreler, ücretleri, gelir
vergisi stopaj teşvikine konu edilen vergi tutarlarını gösteren liste ile temel bilimler mezunlarının sayıları ve nitelikleri ile bu personele sağlanan desteğe ilişkin
bilgi ve belgeler,
d) Dışarıdan alınan test, laboratuvar, analiz danışmanlık, ekspertiz ve benzeri
hizmetlere ilişkin olarak, hizmet sağlayan kişi/kurum adı, T.C. kimlik no/vergi
kimlik numarası, alınan hizmetin mahiyeti, fatura tarihi ve numarası, tutarı,
stopaj ve KDV tutarına ilişkin liste,
e) Sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge, yenilik veya
tasarım faaliyetlerine ilişkin Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerince verilecek Ar-Ge
ve Tasarım indirimi tutarlarını gösteren liste.
(2) Türkiye’nin antlaşmalarla taraf olduğu ikili ya da çok taraflı uluslararası Ar-Ge
veya tasarım işbirliği programları fonlarından malî olarak desteklenen Ar-Ge, yenilik veya tasarım projelerinin TÜBİTAK tarafından onaylanmış olması gerekir.
(3) Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri ve rekabet öncesi işbirliği projelerinde Ar-Ge
ve Tasarım indiriminin uygulanabilmesi için birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen belgeleri
de içeren yeminli malî müşavir tasdik raporunun ilgili mevzuatta belirtilen süre içinde
bağlı bulunulan vergi dairesine verilmesi zorunlu olup, Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri ve rekabet öncesiişbirliği projeleri için yukarıda sayılan belgelerin beyannameyle
birlikte ayrıca verilmesi istenilmez. Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri ve rekabet
öncesi işbirliği projeleri haricinde kalan projeler ve Kanun kapsamında destek ve teşviklerden yararlananlar için ayrıca yeminli malî müşavir tasdik raporu aranmaz.
(4) Ar-Ge ve Tasarım indirimine ilişkin birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen belgelere
tam tasdik raporu ekinde yer verilmiş olması durumunda, Ar-Ge ve Tasarım indirimine ilişkin olarak ayrıca tasdik raporu düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.
6.2. Gelir Vergisi Stopajı Teşviki
Kanun kapsamındaki Ar-Ge, destek ve tasarım personelleri için gelir vergisi stopajı
teşvik oranları aşağıdaki gibi belirlenmiştir:
a) Doktoralı olanlar veya Temel Bilimlerden (Matematik, Fizik, Kimya ve Biyoloji)
birinde en az yüksek lisans derecesine sahip olanlar için %95
30
T.C.
b) Yüksek lisanslı olanlar ile temel bilimler alanlarından birinde lisans derecesine
sahip olanlar için %90
c) Diğerleri için % 80
Gelir Vergisi Stopajı Teşviki ile ilgili Kanunun 3/2 Maddesinde ve Yönetmeliğin
10. Maddesine göre Ar-Ge, tasarım ve destek personelleri için gelir vergisi stopaj teşviki hesaplamalarında aşağıdaki hususların dikkate alınması gerekmektedir.
1. Hak kazanılmış hafta tatili ve yıllık ücretli izin süreleri teşvik kapsamında değerlendirilir.
2. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunda belirtilen tatil günlerine
isabet eden ücretler teşvik kapsamında değerlendirilir.
3. Haftalık kırk beş saatin üzerindeki ve ek çalışma sürelerine ilişkin ücretler
bu istisnadan faydalanamaz.
4. Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde yürütülen proje kapsamındaki ve Bakanlar
Kurulu Kararınca belirlenen faaliyetlerin Ar-Ge veya Tasarım Merkezi dışında
yürütülmesinin zorunlu olduğu durumlarda, ücretin Bakanlar Kurulunca belirlenecek kısmı12 teşvik kapsamında değerlendirilir.
5. Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde en az bir yıl süreyle çalışan Ar-Ge veya Tasarım personelinin yüksek lisans yapanlar için bir buçuk yılı, doktora yapanlar
için iki yılı geçmemek üzere merkez dışında geçirdiği sürelere ilişkin ücretlerin
yüzde yüzünü aşmamak şartıyla Bakanlar Kurulunca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmı gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir.
Gelir vergisi stopaj teşviki kapsamında değerlendirilecek ücretler için dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıdaki gibidir:
a) Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen Ar-Ge, Tasarım ve destek personelinin ücretlerine ilişkin teşvik, Gelir Vergisi Kanununun geçici 75 inci
maddesinde yer alan düzenlemeye göre, 31/12/2023 tarihine kadar vergiden
müstesna tutulması yerine, muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden
vergiden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra terkin edilerek uygulanır.
12
1/8/2016 tarih ve 2016/9091 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile % 100 olarak belirlenmiştir (sf. 68).
31
Bakanlar kurulunca tespit edilecek faaliyetler kapsamında Ar-Ge
veya Tasarım Merkezi dışında geçirilecek sürelerin proje kapsamında ve zorunlu olduğunun tevsiki ve sorumluluğu, Ar-Ge veya Tasarım
Merkezi yönetimine aittir. Bu kapsamda teşvikten yararlanmış olan
Ar-Ge veya Tasarım personeline ilişkin liste projeler itibarıyla Bakanlığa sunulan yıllık faaliyet raporlarında bildirilir.
Lisansüstü eğitimde geçirilecek süre, üniversiteden onaylı ders
programı dikkate alınarak ilgili Ar-Ge veya Tasarım Merkezinin onayı ile hesaplanır. Bu hesaplamalarda lisansüstü eğitimde alınan
dersler kapsamında yapılacak araştırmalar da değerlendirilir.
Yüksek lisans yapanlar için bir buçuk yıllık, doktora yapanlar için iki
yıllık sürelerin uygulamasında kayıt dondurma kapsamında geçen
süreler dikkate alınmaz.
b) Bu madde kapsamında Ar-Ge veya Tasarım merkezleri alanı dışında gerçekleştirilen faaliyetler ile lisansüstü eğitim kapsamında dışarıda geçirilen süreler,
bu Yönetmelik kapsamında sağlanan indirim, destek ve teşvik unsurlarından
da yararlandırılır.
c) Bu madde kapsamında Ar-Ge veya tasarım merkezleri alanı dışında gerçekleştirilen faaliyetler ile lisansüstü eğitim kapsamında dışarıda geçirilen sürelere ilişkin ücretlerden; gerçek yol giderleri dâhil olmak üzere yol, konaklama,
gündelik gibi adlar altında gider karşılığı olarak yapılan ödemeler ile sağlanan
menfaatler destek ve teşvik kapsamında değerlendirilmez.
d) Gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanacak olan destek personelinin tam
zaman eşdeğeri sayısı, toplam TZE Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının %10’unu aşamaz. Küsuratlı sayılar tama iblağ edilir. Destek personelinin toplam TZE Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının yüzde onunu aşması
32
T.C.
hâlinde, brüt ücreti en az olan destek personelinin ücretinden başlamak üzere teşvik uygulanır. Brüt ücretlerin aynı olması hâlinde, ücretine gelir vergisi
teşviki uygulanacak destek personeli işverence belirlenir. Ar-Ge merkezi veya
tasarım merkezi yöneticisi, görev tanımı ve niteliğine göre Ar-Ge personeli,
tasarım personeli veya destek personeli olarak dikkate alınır.
e) Birinci fıkra kapsamında belirtilen projelerde görev alan veya işletmelerde çalışan kamu personeli belirtilen teşvikten yararlanamaz.
f) Muhtasar beyanname üzerinde terkin edilecek tutara ilişkin hesaplamanın, Ar-Ge
veya tasarım personeli ile destek personelinin her biri için ayrı ayrı yapılması gerekmektedir. Bu hesaplamaya ilişkin bilgiler, Maliye Bakanlığınca belirlenen bildirim
tablosunda gösterilir ve muhtasar beyanname ekinde ilgili vergi dairesine verilir.
6.3. Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
Kanunun 3/3 Maddesinde ve Yönetmeliğin 11. Maddesinde Sigorta Primi Desteği
aşağıdaki gibi açıklanmıştır:
1. Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinde, çalışan Ar-Ge personeli ile destek personelinin; tasarım merkezlerinde çalışan tasarım ve destek personelinin, Kanun
kapsamındaki faaliyetleri karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı; Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.
2. Sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanacak olan destek personelinin tam zaman eşdeğer sayısı toplam TZE Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının yüzde onunu aşamaz. Küsuratlı sayılar tama iblağ edilir. Destek
personelinin toplam TZE Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının yüzde onunu
aşması hâlinde, brüt ücreti en az olan destek personelinin ücretinden başlamak üzere sigorta primi işveren hissesi teşviki uygulanır. Brüt ücretlerin
aynı olması hâlinde, sigorta primi işveren hissesi teşviki uygulanacak destek
personeli işverence belirlenir.
3. Sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanılabilmesi için Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri Bakanlıktan alacakları belgeyle işyerinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine yazılı
olarak müracaat etmeleri şarttır.
4. Sigorta primi işveren hissesi desteğinden, Kanunda aranılan şartların taşındığına ve bu Yönetmeliğin ilgili maddeleri gereğince destekten yararlanmaya
33
hak kazanıldığına ilişkin ilgili kurum, kuruluş veya denetimle görevli şirket tarafından düzenlenen belgenin alındığı tarihi takip eden ay başından itibaren yararlanılır.
5. İşverenlerin, sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanabilmeleri için kapsama giren sigortalıların çalışmalarına ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerini yasal süresi içinde Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine
vermeleri zorunludur. Söz konusu belgenin yasal süresi dışında verilmesi hâlinde,
Kanunda belirtilen sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanılamaz.
6. Kapsama giren sigortalılara ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içinde verilmesi hâlinde, tahakkuk eden sigorta primi işveren hissesinin
yarısı ile sigortalı hissesinin işverenlerce ödenip ödenmediğine bakılmaksızın,
sigorta primi işveren hissesinin diğer yarısı Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.
Sigorta primi işveren hissesi desteği uygulamasında, bu kapsamdaki personelin Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ayırdıkları zamanın, toplam çalışma zamanına oranı dikkate alınır.
Kapsama giren personelin Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetleriyle ilgili çalışmalarının haftalık 45 saati doldurması hâlinde çalışılan haftaya ilişkin hafta tatili, sigorta pirimi işveren hissesi desteği
uygulamasında dikkate alınır. Kapsama giren personelin ay içindeki çalışmalarının tamamının Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetleriyle ilgili olması hâlinde yıllık ücretli izin süreleri ile 2429 sayılı
Kanunda belirtilen tatil günlerine isabet eden ücretler de bu destek
kapsamında değerlendirilir.
7. Sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanan işyerlerinin, sigorta primi
işveren hissesi desteğinden yararlanabilmek için gerekli şartları taşımadıklarının anlaşılması hâlinde, daha önce Maliye Bakanlığınca karşılanmış olan sigorta primi işveren hissesi tutarları, sosyal güvenlik mevzuatının ilgili hükümleri
gereğince hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte işverenlerden tahsil edilir.
34
T.C.
8. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun geçici 2 nci maddesi uyarınca ücreti
gelir vergisinden istisna tutulmuş personelin ücretleri üzerinden hesaplanan
sigorta primi işveren hissesi desteği uygulamasında, Yönetmeliğin bu maddesi dışındaki diğer şartlar aranmaz. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde çalışan
ve ücreti gelir vergisinden istisna olan personelin Kanun kapsamında bölge
dışında gerçekleştirilen faaliyetler ile lisansüstü eğitim kapsamında dışarıda
geçirilen sürelere ilişkin Bakanlar Kurulunca belirlenen oran karşılığı ücretleri
de bu madde kapsamında değerlendirilir. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamındaki yönetici şirketler bu destekten yararlanan işverenlerin ilgili
mevzuata göre gerekli şartları taşıyıp taşımadığını denetlemek, şartların taşınmadığının tespiti hâlinde durumu işyerinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik
İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine 10 iş günü içinde bildirmekle
yükümlüdür.
9. Birinci fıkra kapsamına giren işverenlerin Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetleriyle ilgili birden fazla işyerinin olması durumunda, kapsama giren her bir işyeri
için ayrı başvuru yapılır ve her bir işyeri ayrı ayrı değerlendirilir. İşyerlerinin, aynı
organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş birden fazla ArGe veya tasarım merkezinin bulunması durumunda, her bir Ar-Ge veya tasarım
merkezi için yeni işyeri dosyası tescil edilmek suretiyle ayrı başvuru yapılır.
10. Tamamlanmamış bir Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesinin devredilmesi durumunda, Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesini devralan işletme, gerekli şartları taşıması hâlinde sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanır. Buna
karşın, tamamlanmış bir Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesinin devredilmesi durumunda, Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesini devralan işletme,
sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanamaz.
11. Hizmetleri ve ücretleri daha önce Kanuna göre bildirilmiş olan sigortalılara, işverenlerince, toplu iş sözleşmelerine istinaden ücret farkı ödenmesine karar
verilmesi ve Ar-Geve yenilik veya tasarım faaliyetleriyle ilgili çalışmalara ait
ücret farklarına ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin toplu iş
sözleşmesinin imzalandığı ayı takip eden ayın sonuna kadar Kuruma verilmesi
hâlinde, sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanılabilir.
12. Birinci fıkra kapsamında belirtilen projelerde görev alan veya işletmelerde çalışan kamu personeli, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar, 5/6/1986
tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ve
işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile staja tabi tutulan öğrenciler
ve yurtdışında çalışanlar için, sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanılamaz.
35
13. Kanun kapsamına giren sigortalılara ücret dışında yapılan ödemeler, Kanun
kapsamında düzenlenen aylık prim ve hizmet belgesinde yer alan prime esas
kazanca dâhil edilmez. Bu ödemeler, destek kapsamına girmeyen aylık prim ve
hizmet belgesiyle Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilir.
14. Kanun kapsamında düzenlenen aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı tahakkuk eden işsizlik sigortası primleri hakkında sigorta primi işveren hissesi
desteği uygulanmaz.
15. Yukarıdaki hükümler çerçevesinde doğan sigorta prim desteği tutarları, takvim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından
Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğüne bildirilir.
6.4. Damga Vergisi İstisnası
Kanunun 3/4 Maddesinde ve Yönetmeliğin 12. Maddesinde Damga Vergisi İstisnası
aşağıdaki şekilde açıklanmıştır:
Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri için bu Kanun kapsamındaki her türlü
Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen kağıtlardan damga vergisi alınmaz.
1. Kanun kapsamındaki her türlü Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden müstesnadır.
2. Damga vergisi istisnasının uygulanabilmesi için; Ar-Ge merkezleri, tasarım
merkezleri, rekabet öncesi işbirliği ile Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projeleri
için başvuru yapılan ve desteği veren kamu kurumundan veya Kanunda belirtilen vakıflardan, teknoloji merkezi işletmeleri için TEKMER müdürlüğünden,
uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge
ve yenilik veya tasarım projeleri için TÜBİTAK’tan alınan veya bunlar tarafından onaylanan; kâğıda konu işlemin Kanun kapsamında Ar-Ge ve yenilik veya
tasarım faaliyetleri ile ilgili olduğunu gösteren proje öneri bilgileri formu veya
destek karar yazısı ya da proje sözleşmesi veya bu mahiyetteki belgenin işlem
esnasında noter, resmî daireler, diğer kamu kurum ve kuruluşları gibi işlem yapan kurum ve kuruluşlara ibraz edilmesi yeterli olup, işlem yapan kurum veya
kuruluşlarca başka belge aranmaz.
36
T.C.
3. İşlem esnasında, söz konusu belgelerin herhangi bir sebeple ibraz edilememesi
durumunda, kâğıtlara ilişkin damga vergisi ilgililerce ödenir.
4. Kanun kapsamında Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerinde istihdam edilen personele münhasıran bu görevleri ile ilgili olarak yapılan ücret ödemeleri
nedeniyle düzenlenen kâğıtlar ile Kanun kapsamına giren sigortalılar için düzenlenecek aylık prim ve hizmet belgeleri için damga vergisi alınmaz.
5. Destek ve teşvik unsurlarının amacı dışında kullanılması, şartların ihlali veya
projelere yönelik değerlendirme raporlarının olumsuz olmasının tespit edilmesi
hâlinde, istisna uygulamasına konu olan damga vergisi 34 üncü madde kapsamında işletmelerden tahsil edilir. İşlem esnasında istisna uygulanırken, söz
konusu belgelerin ibraz edilmiş olması bu uygulamayı etkilemez.
6. Kanun kapsamında damga vergisi istisnası uygulamak suretiyle işlem yapan
kurum ve kuruluşlar, istisna sebebiyle ilgililerine ödettirilmeyen veya ödeme
sırasında tevkif edilmeyen damga vergisine ilişkin olarak içeriği Maliye Bakanlığınca belirlenen bildirimi, işlemin yapıldığı tarihi izleyen 1 ay içinde ilgililerin
gelir ve kurumlar vergisi bakımından bağlı bulunduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar.
7. Ar-Ge ve yenilik faaliyetleriyle, tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen
ve istisnaya konu olan kâğıtlar ile istisnanın uygulanmasına dayanak teşkil
eden belgeler, kâğıtların düzenlendiği tarihi takip eden yılın başından itibaren
5 yıl muhafaza edilir ve gerektiğinde ilgili kişi ve kurumlara ibraz edilir.
6.5. Gümrük Vergisi İstisnası
Kanunun 3/8 Maddesinde ve Yönetmeliğin 13.Maddesinde Gümrük Vergisi İstisnası
1. Kanun kapsamında yürütülen Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri ile ilgili
araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşya, gümrük vergisi ve her
türlü fondan, bu kapsamda düzenlenen kâğıtlar ve yapılan işlemler damga
vergisi ve harçtan istisnadır.
2. Ar-Ge Merkezi veya Tasarım Merkezi Belgesine sahip işletmeler ile destek
kapsamına alınmış olan rekabet öncesi işbirliği projeleri kapsamında ithal edilen eşya; Ar-Ge, yenilik veya tasarım ile ilgili faaliyetlerde kullanılmak üzere
Bakanlığın uygun göreceği eşyalardan oluşur.
37
3. Bu istisnadan yararlanacak ikinci fıkra kapsamındaki işletmeler, başvurularını
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Tek Pencere Sistemi E-Başvuru Uygulaması üzerinden Genel Müdürlüğe gönderir.
4. Genel Müdürlük başvuruyu değerlendirir, uygun bulması halinde söz konusu
başvuruyu aynı iş günü içinde onaylayarak gümrük işlemlerinde kullanılmak
üzere Tek Pencere Sistemi üzerinden Gümrük ve Ticaret Bakanlığına bildirir.
Genel Müdürlük gerekli görmesi halinde başvuru hakkında görüş almak üzere
konusunda uzman en az bir izleyici görevlendirebilir
5. İkinci fıkrada belirtilmeyen ancak Kanun kapsamındaki Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri sahibi işletmeler, desteği veren kurum veya kuruluşa ya da Kanunda belirtilen vakıflara, uluslararası fonlar tarafından desteklenen Ar-Ge,
yenilik ve tasarım projeleri için ise TÜBİTAK’a başvuru yapar. İşletmeler, başvuru yaptıkları kurum veya kuruluşun belirleyeceği uygulama süreçlerine göre
bu istisnadan yararlandırılır.
Tek Pencere Sistemi: 20/3/2012 tarihli ve 28239 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan 2012/6 sayılı Başbakanlık Genelgesi çerçevesinde gümrük işlemlerine konu olan eşyaya ilişkin olarak farklı kurumlarca düzenlenmesi gereken izin, onay ve belgelere ilişkin başvuruların tek bir noktaya yapılarak (e-başvuru) ilgili kuruma iletildiği ve
ilgili kurumca düzenlenen belgelerin doğrudan gümrük işlemlerinde
kullanılmak üzere elektronik ortamda (e-belge) gönderildiği, Gümrük
ve Ticaret Bakanlığı tarafından kurulan ve yürütülen sistemi ifade etmektedir.
6.6. Temel Bilimler Desteği
Kanunun 3/10 Maddesinde ve Yönetmeliğin 15. Maddesinde Temel Bilimler Desteği
1. Temel bilimler alanlarında en az lisans derecesine sahip Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge merkezlerine, bu personelin her birine ödedikleri aylık ücretin
o yıl için uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarı kadarlık kısmı, kamu personeli hariç olmak üzere iki yıl süreyle, Bakanlık bütçesine konulacak ödenekten
karşılanır.
38
T.C.
2. Bu kapsamda; her bir Ar-Ge merkezinde destekten yararlanacak personel
sayısı, ilgili ayda Ar-Ge merkezinde istihdam edilen toplam personel sayısının %10’unu geçemez. Bu sayının küsuratlı çıkması halinde sayı tama
iblağ edilir.
3. Bu destekten yararlanılabilmesi için istihdam edilecek personelin 1/3/2016
(dahil) tarihinden sonra işe alınması ve ilgili işletmede ilk kez istihdam
edilmesi esastır.
4. İşletme, bu destek kapsamında istihdam ettiği personelin işe alınması ve işten ayrılması durumları ile ilgili hususları Bakanlığa yazılı veya elektronik ortamda bildirmekle yükümlüdür.
5.
Bu desteğe ilişkin yapılacak ödemeler, destek kapsamındaki personele ilişkin
sigorta prim gün sayısı dikkate alınarak Bakanlıkça aylık dönemler halinde gerçekleştirilir.
6. Bu madde kapsamında ödemelerin yapılabilmesi için, yukarıdaki şartların sağlandığını ve işletme tarafından ilgili personele dönem ücretlerinin ödendiğini gösteren raporun Bakanlığa sunulması gerekir. Bakanlıkça uygun görülen
tutar, raporun teslim edildiği tarihi takip eden ayın sonuna kadar işletmenin
bildirdiği banka hesabına ödeme yapılır.
7.
Bu desteğe ilişkin tanzim edilecek raporda bulunması gereken asgari bilgiler
ile diğer hususlar, Bakanlıkça belirlenir.
8.
Bakanlık tarafından ödenen destek tutarı, işletme açısından özel fon uygulamasına tabi tutulur.
Temel bilimler alanlarında en az lisans derecesine sahip Ar-Ge
personeli istihdam eden Ar-Ge merkezlerine, bu personelin her
birine ödedikleri aylık ücretin o yıl için uygulanan asgari ücretin
aylık brüt tutarı kadarlık kısmı, iki yıl süreyle, Bilim, Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.
Ancak bu kapsamda her bir Ar-Ge merkezine sağlanacak destek,
ilgili ayda Ar-Ge merkezinde istihdam edilen toplam personel
sayısının %10’unu geçemez.
39
7) Siparişe Dayalı Olarak Yürütülen Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri
İle Tasarım Faaliyetlerine İlişkin İndirim, İstisna, Destek ve
Teşvik Unsurları
Kanunun 3/9 Maddesinde ve Yönetmeliğin 14. Maddesinde Siparişe Dayalı Olarak
Yürütülen Ar-Ge Desteği aşağıdaki şekilde açıklanmıştır:
1. Kanun kapsamında Ar-Ge merkezlerinin sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı
olarak yürüttükleri Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım merkezlerinin sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürüttükleri tasarım faaliyetleri Kanunda belirtilen indirim, istisna, destek ve teşvik unsurlarından yararlanabilir.
2. Ar-Ge veya tasarım merkezleri tarafından siparişe dayalı olarak yürütülen
Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak yapılan harcamaların sadece yüzde ellisi bu merkezler tarafından, bu harcamaların kalan yüzde ellisi
ise siparişi veren gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, Ar-Ge
ve Tasarım indirimi olarak dikkate alınabilir.
3. Bu uygulama, 1/3/2016 tarihinden sonra verilen siparişler dolayısıyla ortaya
çıkacak Ar-Ge ve Tasarım indirimleri için geçerlidir.
40
T.C.
4. Sipariş verenin gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyetinin olmaması halinde ArGe veya tasarım harcamasının tamamı Ar-Ge veya tasarım merkezi tarafından indirilebilir. Bu kapsamda, Türkiye’de verilen gelir veya kurumlar vergisi
beyannamesi üzerinde Ar-Ge ve Tasarım İndirim hakkına sahip olmayan
kişilerce verilen sipariş üzerine yapılan projelerde, indirim hakkının tamamı Ar-Ge veya tasarım merkezi tarafından kullanılır. Sipariş verenler, Ar-Ge
ve Tasarım İndirimi ile sipariş verilmesine ilişkin kâğıtlara ait damga vergisi
istisnası dışında kalan bu Kanun kapsamındaki diğer teşvik ve destek unsurlarından yararlanamaz.
5. Her bir geçici vergilendirme ve hesap dönemi itibarıyla yararlanılabilecek toplam Ar-Ge ve Tasarım İndirimi tutarının yarısı, Ar-Ge merkezi veya tasarım
merkezi tarafından beyanname verme sürelerinin başlangıcından önce siparişi
verene yazılı olarak bildirilir.
8) Öğretim Elemanlarının Ar-Ge veya Tasarım Merkezlerinde
Görevlendirilmeleri
Kanunun 3/11 Maddesinde ve Yönetmeliğin 18. Maddesinde Öğretim elemanlarının Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinde çalışmalarına ilişkin kapsam aşağıdaki şekilde
açıklanmıştır:
-
Öğretim elemanlarından Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde gerçekleştirilen
faaliyetlerde araştırmacı, tasarımcı ya da idari personel olarak hizmetine ihtiyaç duyulanlar, üniversite yönetim kurullarının izniyle tam zamanlı veya yarı
zamanlı olarak görevlendirilebilirler.
-
Tam zamanlı görevlendirme için herhangi bir üniversitede altı yıllık tam zamanlı olarak çalışmak gerekmekte olup, görevlendirme süresi her altı yıl
sonrasında bir yıldır.
41
-
Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde tam zamanlı görevlendirilenlerin geçirdikleri süreler, TZE Ar-Ge veya tasarım personeli hesaplamasında dikkate
alınır.
-
Yarı zamanlı görev alan öğretim elemanlarının bu hizmetleri karşılığı elde
edecekleri gelirler, üniversite döner sermaye kapsamı dışında tutulur.
-
Tam zamanlı olarak görevlendirilecek personele kurumlarınca aylıksız izin
verilir ve kadroları ile ilişkileri devam eder. Bu şekilde aylıksız izne ayrılanlardan, önceki görevleri sebebiyle 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendi veya geçici 4 üncü maddesi kapsamında sigortalı veyahut iştirakçi sayılanların aylıksız izne ayrıldığı tarihi takip eden on beş
gün içerisinde talepte bulunmaları halinde; aylıksız izinli sayıldıkları ve buralarda çalıştırıldıkları sürece aynı kapsamdaki sigortalılık veya iştirakçilik
ilişkisi devam eder. Bu şekilde aylıksız izne ayrılanlardan;
a) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için önceki kadroları için tespit edilen sigorta primine
esas kazanç unsurları esas alınmak suretiyle ilgili aya ilişkin olarak hesaplanacak sigorta primi çalışan hissesi ile genel sağlık sigortası primi çalışan hissesi
tutarı kendilerince, sigorta primi işveren hissesi ile genel sağlık sigortası primi
işveren hisseleri görev yaptıkları işverenleri tarafından,
b) 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında iştirakçi sayılanlar
için önceki kadroları için tespit edilen emekli keseneğine esas aylık unsurları
esas alınmak suretiyle ilgili aya ilişkin olarak hesaplanacak kişi keseneği kendilerince, kurum karşılıkları ile genel sağlık sigortası primlerinin tamamı görev
yaptıkları işverenleri tarafından ödenir. Prim ödeme yükümlülüğü görevlendirildikleri işverene aittir. İlgililerin bu şekilde aylıksız izinde geçirdikleri süreler
önceki kadro unvanları esas alınmak suretiyle emekli keseneğine esas aylık
unsurlarının veya sigorta primine esas kazanç unsurlarının tespitinde dikkate
alınır.
-
42
Bunlara aylıksız izin dönemindeki söz konusu çalışma süreleri için görev yaptıkları işveren tarafından kıdem tazminatı ödenmez ve bu süreler emekli ikramiyesinin hesabında dikkate alınır. 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 36 ncı maddesinin bu maddede yer alan düzenlemelere aykırı
hükümleri uygulanmaz.
T.C.
9) Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinin Denetimine İlişkin Hususlar
Kanun kapsamında gerçekleştirilen Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerine ilişkin
yerindelik ve uygunluk denetimleri, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından
gerçekleştirilir.
Kanunun 4/8. Maddesinde ve Yönetmeliğin 19. Maddesinde konuya ilişkin açıklamalar aşağıdaki gibidir:
1. Ar-Ge ve Tasarım merkezlerinin değerlendirme ve denetimi, Değerlendirme ve
Denetim Komisyonu tarafından yapılır.
2. Değerlendirme ve Denetim Komisyonu aşağıda belirtilen 5 üyeden oluşur.
a) Bilim ve Teknoloji Genel Müdürü ya da ilgili Daire Başkanı,
b) Maliye Bakanlığı tarafından belirlenecek bir üye,
c) Alanlarında uzmanlığı bulunan öğretim üyeleri arasından, başvurusu değerlendirilecek veya denetimi yapılacak merkezin ya da rekabet öncesi işbirliği
projesinin ilgili olduğu konuya göre Bakanlık tarafından seçilecek iki üye,
43
ç) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) meclis veya sektör temsilcileri,
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) meclis veya sektör temsilcileri, Organize
Sanayi Bölgeleri, Endüstri Bölgeleri, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ile kanunla
kurulan vakıflar veya meslek odalarının yönetici veya temsilcileri arasından
başvurusu değerlendirilecek veya denetimi yapılacak merkezin ya da rekabet
öncesi işbirliği projesinin ilgili olduğu konuya göre Bakanlıkça görevlendirilecek bir üye.
3. Bakanlıkça, Ar-Ge merkezi, tasarım merkezi veya rekabet öncesi işbirliği projesi ile ilgili başvuru, izleme ya da denetim faaliyetleri için alanında uzmanlığı olan en az iki kişi izleyici olarak görevlendirilir. Başvuruların incelenmesi
amacıyla görevlendirilen izleyiciler başvurunun kabul edildiği yılı takip eden
yılın sonuna kadar, aynı merkezin faaliyetlerinin ya da projenin izlenmesi ve
denetlenmesinde görevlendirilemezler.
4.
Rekabet öncesi işbirliği projesi başvuruları ile Ar-Ge merkezi ve tasarım
merkezi başvurularının incelenmesi ya da faaliyetlerinin izlenmesi ile görevlendirilen izleyiciler, yerinde fiili inceleme ve denetlemeler yaparak hazırladıkları raporu Değerlendirme ve Denetim Komisyonuna sunarlar.
5.
Ar-Ge Merkezleri ve Tasarım Merkezlerinde yürütülen her bir Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesi, Değerlendirme ve Denetim Komisyonuna sunulmak
üzere görevlendirilen izleyiciler tarafından yerinde incelenerek raporlanır.
6.
Değerlendirme ve Denetim Komisyonu Ar-Ge merkezi veya tasarım merkezine ilişkin kararını bu merkezlerde yürütülen faaliyetlerin tamamını; rekabet öncesi işbirliği projesine ilişkin kararını ise proje kapsamındaki faaliyetleri dikkate alarak verir.
7.
Değerlendirme ve Denetim Komisyonu, Bilim ve Teknoloji Genel Müdürü ya
da ilgili Daire Başkanı başkanlığında en az dört üyenin katılımıyla toplanır ve
üç üyenin aynı yöndeki oyuyla karar alır.
Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinin denetimine ilişkin Uygulama Yönetmeliğinin 21.
Maddesinde yer alan hususlar aşağıdaki gibidir:
1. Bakanlık, faaliyet raporunun şekil ve içeriği açısından ön incelemesini yapar,
eksik bilgi ve evrak bulunması hâlinde, tespit edilen eksiklikler işletme tarafından tamamlanarak en geç 10 iş günü içinde Bakanlığa yazılı veya elektronik ortamda sunulur.
44
T.C.
2. Ar-Ge merkezleri veya tasarım merkezlerinin izleme faaliyetine ilişkin işlemler
her yıl için takip eden yılın Haziran ayından takvim yılı sonuna kadarki süre
içerisinde tamamlanır.
3. Ar-Ge merkezleri ile tasarım merkezleri Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından en geç 2 yılda bir denetlenir.
4. Ar-Ge merkezlerinde veya tasarım merkezlerinde Değerlendirme ve Denetim
Komisyonu değerlendirmesi sonucunda, denetimde tespit edilen eksiklik ve
ihlalin ölçüsüne göre Ar-Ge Merkezi belgesi veya tasarım merkezi belgesi Bakanlık tarafından iptal edilir veya eksikliklerin giderilmesi için 3 ayı geçmemek
üzere ilgili işletmeye süre verilir. Bu süre içinde işletme, sağlanan destek ve
teşviklerden yararlanamaz.
5. Ar-Ge Merkezlerinde veya tasarım merkezlerinde tespit edilen eksiklikler verilen
süre içinde giderilmediği takdirde işletmeye verilen Ar-Ge Merkezi Belgesi veya
Tasarım Merkezi Belgesi Bakanlık tarafından iptal edilir. İşletme, şartların ihlal
edildiği tarihten itibaren Kanunda öngörülen destek ve teşviklerden yararlanamaz. Ancak, verilen süre içinde eksikliklerin giderilmesi halinde; Değerlendirme
ve Denetim Komisyonunun verilen süre içerisinde toplanarak olumlu karar vermesi durumunda, kararın verildiği tarihten; Komisyonun verilen süre içerisinde
toplanamaması ve daha sonraki bir zamanda toplanarak olumlu karar alması durumunda ise eksikliklerin giderilmesi için verilen sürenin bittiği tarihten itibaren
işletmeler, Kanunla sağlanan destek ve teşviklerden yararlanmaya devam eder.
6. Ar-Ge veya tasarım merkezinin sahip olması gereken temel şartları yitirdiğinin
tespit edilmesi hâlinde Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi
Bakanlık tarafından iptal edilir.
7. Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi iptal edilen işletmeler
belgenin iptalini müteakip en erken 1 yıl sonra Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi başvurusu yapabilirler.
8. Kurulan birimlerin Ar-Ge veya tasarım merkezi olma şartını kaybetmeleri, bu Yönetmelikte belirtilen şartları ihlal etmeleri veya destek ve teşviklerin amacı dışında kullanılması hâlinde, şartların kaybedildiği, ihlalin gerçekleştiği veya destek ve
teşviklerin amacı dışında kullanıldığı tarihten itibaren işletmeler Kanunla Ar-Ge
veya tasarım merkezlerine sağlanan destek ve teşviklerden yararlanamazlar.
9. Ar-Ge merkezleri ve tasarım merkezlerine ilişkin başvuru, izleme ve denetimler, Bakanlıkça belirlenen formlar 13 kullanılarak ve inceleme kriterleri esas alınarak yapılır.
13
Bu formlara https://biltek.sanayi.gov.tr/ adresinden ulaşılabilmektedir.
45
10) Ar- Ge ve Tasarım Merkezlerindeki Değişiklikler ve Mücbir Sebepler
Kanunun ilgili yönetmeliğinde konu aşağıdaki şekilde açıklanmıştır (Yönetmelik
Madde 22) :
1. Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesine sahip işletmelerin, tür
veya unvan değişikliği, devir, birleşme, tam bölünme, kısmi bölünme işlemleri
ile adres değişikliği ve ek fiziki alan taleplerine ilişkin bilgiler, işletme tarafından Bakanlığa bildirilir.
a) Bakanlıkça gerekli görülmesi halinde, yukarıda belirtilen değişikliklerle ilgili
olarak yerinde inceleme yapmak üzere en az bir izleyici görevlendirilebilir.
b) Yukarıda belirtilen değişikliklere ilişkin bildirimde bulunan işletme, organizasyon yapısı içinde Ar-Ge veya Tasarım Merkezi Belgesi sahibi olmak için
belirtilen şartları sağlaması ve devam ettirmesi koşuluyla Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi için yeniden başvuru yapmaksızın Kanun
kapsamında sağlanan destek ve teşviklerden, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu onayı esas alınarak yararlanmaya devam eder. Tür veya unvan değişikliklerinde karar Bakanlıkça verilir.
2. Mücbir sebep olarak kabul edilebilecek hallerin ortaya çıkması durumunda, bu
haller sona erinceye kadar Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi sahibi işletme, Kanunla sağlanan destek ve teşviklerden yararlanamaz.
Bu hallerin sona erdiğinin işletme tarafından bildirilmesini müteakip, Bakanlık
tarafından yerinde yaptırılacak denetim sonucunda Değerlendirme ve Denetim Komisyonu onayı esas alınarak işletme, Ar-Ge veya tasarım merkezi için
yeniden başvuru yapmaksızın, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu kararının alındığı tarihten itibaren Kanunla sağlanan destek ve teşviklerden yararlanmaya devam eder.
46
T.C.
B.
Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri
Rekabet Öncesi İşbirliği Projesi; birden fazla kuruluşun; ölçek ekonomisinden yararlanmak suretiyle yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlayarak verimliliği
artırmak ve mevcut duruma göre daha yüksek katma değer sağlamak üzere, rekabet öncesinde ortak parça veya sistem geliştirmek ya da platform kurabilmek
amacıyla yürütecekleri, Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine yönelik olarak yapılan
işbirliği anlaşması kapsamındaki bilimsel ve teknolojik niteliği olan projeleri ifade
etmektedir.
Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri kapsamında sağlanacak vergisel
destekler aşağıdaki gibidir :
1. Proje kapsamında yapılan faaliyetlere ilişkin;
• Ar-Ge İndirimi
• Gelir Vergisi Stopajı Desteği
• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
• Damga Vergisi İstisnası
• Gümrük Vergisi İstisnası
2. Proje bütçesinin % 50’sine kadarlık kısmının Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından karşılanması
1) Kapsam
Bu kapsamda değerlendirilecek projelerle ilgili hususlar aşağıdaki gibidir (Yönetmelik Madde 24) :
a) Bakanlıkça ilan edilen teknoloji alanlarında yer alan rekabet öncesi işbirliği projeleri destek kapsamında değerlendirilir.
b) Rekabet öncesi işbirliği projelerinde birden fazla kuruluşun yer alması zorunludur. İşbirliği anlaşmasında yer alan proje ortaklarından birisi yürütücü olarak
belirlenir.
c) Her bir rekabet öncesi işbirliği proje bütçesinin en fazla yüzde ellisine kadarlık
kısmı, Bakanlık bütçesine konulan ödenekle sınırlı olmak üzere geri ödemesiz
olarak desteklenebilir.
47
2) Başvuru Şekli ve Destek Süresi
Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri kapsamında değerlendirilecek projeler için yapılacak başvurularda ve sonrasındaki destek sürecinde dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıdaki gibidir (Yönetmelik Madde 25) :
a) Rekabet öncesi işbirliği proje başvuruları Bakanlıkça ilan edilen çağrı dönemlerinde yapılır.
b)
Başvurusu değerlendirilecek projelerin teknoloji alanları, bütçeleri ve destek
oranları gibi hususlar her çağrı dönemi için Bakanlıkça ilan edilir.
c) Başvurular proje yürütücüsü tarafından yazılı veya elektronik ortamda Bakanlığa yapılır.
d) Bakanlık, başvuru dosyasının şekil ve içeriği açısından 5 iş günü içinde ön incelemesini yapar. Başvuru dosyasında eksiklik tespit edilmesi halinde bu eksiklikler
proje yürütücüsüne bildirilir ve bildirim tarihinden itibaren 15 iş günü içerisinde
eksikliklerin tamamlanması istenilir. Süresi içerisinde eksikliği giderilmeyen rekabet öncesi işbirliği proje başvurusu Bakanlık tarafından reddedilir.
e) Bakanlık incelemesi sonucunda herhangi bir eksiklik tespit edilmeyen veya yapılan bildirim sonucu proje yürütücüsü tarafından eksiklikleri giderilen başvuru
dosyası, Değerlendirme ve Denetim Komisyonuna sunulur.
f) Eksiklikleri giderilen veya eksikliği bulunmayan başvurular, Değerlendirme ve
Denetim Komisyonu tarafından değerlendirilip karara bağlanır ve karar 5 iş
günü içerisinde proje yürütücüsüne yazılı olarak bildirilir. Kararın olumlu olması
hâlinde, bildirim tarihinden itibaren 30 iş günü içerisinde işbirliği anlaşmasında yer alan proje ortakları ile Bakanlık arasında sözleşme imzalanır. Sözleşme
tarihinden itibaren işletmeler, Kanun kapsamında sağlanan destek ve teşvik
unsurlarından yararlanır.
g) Kararın bildirim tarihinden itibaren 30 iş günü içerisinde sözleşmesi yapılmayan projeler iptal edilmiş sayılır.
h) Desteklenmesi uygun bulunan ve sözleşme yapılan projeler için durum Bakanlık tarafından, Gelir İdaresi Başkanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumuna sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 5 iş günü içerisinde bildirilir.
i)
48
Rekabet öncesi işbirliği projelerinin destek süresi en fazla 36 aydır. Ancak proje yürütücüsü tarafından ek süre talep edilmesi ve Bakanlıkça uygun görülmesi halinde en fazla 6 ay ek süre verilebilir.
T.C.
3) İzleme ve Destek Ödemesi
Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri kapsamındaki projelerin izleme ve destek ödeme
süreçleri hususunda dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıdaki gibidir (Yönetmelik
Madde 26) :
a) Sözleşme tarihinden itibaren projenin izleme süreci başlar. İzleme süreci başlayan projelerde, proje yürütücüsü tarafından takvim yılının altı aylık dönemleri
halinde hazırlanan gelişme raporları dönemin bitimini takip eden ay içerisinde
Bakanlığa sunulur.
b) Gelişme raporu doğrultusunda projenin dönemsel izlenmesine ilişkin izleme
raporu; konusunda uzmanlığı olan ve Bakanlıkça görevlendirilen en az iki izleyici tarafından hazırlanır ve Değerlendirme ve Denetim Komisyonuna sunulur.
c) Desteklenmesi uygun bulunan projelerin sonuçlandırılması, durdurulması veya
iptal edilmesi kararı, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından verilir.
Değerlendirme ve Denetim Komisyonu, izleme raporlarını en fazla 20 iş günü
içinde inceleyerek projenin devamı ya da iptali yönünde karar verir.
d) Değerlendirme ve Denetim Komisyonu değerlendirmesi sonucunda, projenin
rekabet öncesi işbirliği niteliğini kaybettiğinin tespit edilmesi hâlinde, proje
sözleşmesi Bakanlık tarafından iptal edilir.
e)
Proje kapsamında yapılan harcamalara ilişkin Bakanlıkça gerçekleştirilecek
ödemeler, dönemsel izlemeyi müteakip dönemlerde yapılır.
4) Uygulama Süreci
Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri desteğinden faydalanan projelerin uygulama sürecinde dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıdaki gibidir (Yönetmelik Madde 27) :
a) Rekabet öncesi işbirliği proje faaliyetlerine ilişkin yerindelik ve uygunluk denetimleri Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından gerçekleştirilir.
b) Rekabet öncesi işbirliği projelerinin başvuru, değerlendirme, izleme ve denetim, ödeme, sonuçlandırma süreçleri ile destek kalemleri, sözleşmede yer alacak hususlar ve uygulamaya ilişkin iş ve işlemler, Bakanlıkça hazırlanan Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri Uygulama Usul ve Esaslarında
belirtilir.
49
c)
Rekabet öncesi işbirliği projelerinde, işbirliğini oluşturan işletmelerin bu işbirliğine yaptıkları katkılar, işbirliği anlaşmasında belirtilen ortak özel bir hesapta
izlenir.
d)
Ortak özel hesaba aktarılan tutarlar, başka bir amaç için kullanılamaz. Proje
hesabında toplanan tutarlar, özel hesabı açan işletmenin kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınmaz.
e)
Bakanlık tarafından ödenecek destek tutarı, işbirliğini oluşturan işletmeler
açısından projeye katkıları oranında özel fon uygulamasına tabi tutulur.
50
T.C.
C.
İşletmelerin Özkaynakları ile Gerçekleştirdikleri Ar-Ge Harcamalarının Ar-Ge İndirimine Konu Edilmesi
09.08.2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacı İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda yer alan 60. Madde ile Ar-Ge indirimde yeniden düzenleme yapılmıştır. Böylece gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin işletmeleri bünyesinde
gerçekleştirdikleri araştırma ve geliştirme faaliyetlerine ilişkin harcamaların %100
ünün kazancın tespitinde indirim konusu yapılmasına ilişkin olarak, 193 sayılı Gelir
Vergisi Kanunu ve 5520 sayılı kurumlar Vergisi Kanununa yer alan düzenlemeler,
mevzuatta sadeliğin sağlanması ve bu indirim uygulamasındaki farklılıkların giderilmesi amaçlanmıştır. Bu değişiklik ile 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin
birinci fıkrasının (a) bendi yürürlükten kaldırılmış ve 5746 sayılı Kanuna aşağıdaki
3/A maddesi eklenmiştir.
Diğer teşvik unsurları
MADDE 3/A- (1) Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, işletmeleri bünyesinde
gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının %100’ü, bu kapsamdaki projelerin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Ar-Ge ve yenilik projesi olarak
değerlendirilmesi şartıyla, 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi ve 193 sayılı
Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca kazancın tespitinde indirim konusu yapılır.
Ayrıca bu harcamalar, 213 sayılı Kanuna göre aktifleştirilmek suretiyle amortisman yoluyla itfa edilir, bir iktisadi kıymet oluşmaması hâlinde ise doğrudan gider
yazılır.
(2) Kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili vergilendirme döneminde indirim konusu yapılamayan tutar, sonraki vergilendirme dönemlerine devredilir. Devredilen
tutar, takip eden yıllarda 213 sayılı Kanuna göre her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınır.
(3) Araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile doğrudan ilişkili olmayan giderlerden
Ar-Ge indirimi hesaplanmaz. Ar-Ge indirimi tutarının hesabında tamamen araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılan amortismana tabi iktisadi kıymetler için hesaplanan amortismanlar ile başka faaliyetlerde de kullanılan makine ve
teçhizat için hesaplanan amortismanların bu kıymetlerin araştırma ve geliştirme
faaliyetlerinde kullanıldıkları gün sayısına isabet eden kısmı dikkate alınabilir. Bu
madde kapsamında Ar-Ge indiriminden yararlanılacak harcamaların kapsamını ve
51
uygulamadan yararlanılabilmesi için gerekli belgeler ile usulleri belirlemeye Maliye
Bakanlığı ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı müştereken yetkilidir.
Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri araştırma ve geliştirme faaliyetlerine ilişkin harcamaların
%100’ünü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın onayıyla kazancın
tespitinde indirim konusu yapabileceklerdir.
52
T.C.
MEVZUAT
53
T.C.
EK.
5746 Sayılı Kanuna İlişkin Mevzuat
1) Kanun
Kanun Adı: ARAŞTIRMA, GELİŞTİRME VE TASARIM FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN 1
Kanun No: 5746
Kabul Tarihi: 28.2.2008
Resmi Gazete Sayısı: 26814
Resmi Gazete Tarihi: 12.3.2008
Amaç ve kapsam2
MADDE 1 – (1) Bu Kanunun amacı; Ar-Ge, yenilik ve tasarım yoluyla ülke ekonomisinin uluslararası düzeyde rekabet edebilir bir yapıya kavuşturulması için teknolojik
bilgi üretilmesini, üründe ve üretim süreçlerinde yenilik yapılmasını, ürün kalitesi ve
standardının yükseltilmesini, verimliliğin artırılmasını, üretim maliyetlerinin düşürülmesini, teknolojik bilginin ticarileştirilmesini, rekabet öncesi işbirliklerinin geliştirilmesini, teknoloji yoğun üretim, girişimcilik ve bu alanlara yönelik yatırımlar ile ArGe’ye, yeniliğe ve tasarıma yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ülkeye
girişinin hızlandırılmasını, Ar-Ge ve Tasarım personeli ve nitelikli işgücü istihdamının
artırılmasını desteklemek ve teşvik etmektir.(2)
(2) Bu Kanun; Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi
Başkanlığı tarafından 12/4/1990 tarihli ve 3624 sayılı Kanuna göre oluşturulan teknoloji merkezleri (teknoloji merkezi işletmeleri), Türkiye’deki Ar-Ge merkezleri ile
tasarım merkezleri, Ar-Ge projeleri, tasarım projeleri, rekabet öncesi işbirliği projeleri ve teknogirişim sermayesine ilişkin destek ve teşvikleri kapsar.(2)
1
Bu Kanunun adı “Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun” iken, 16/2/2016
tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 25 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
2
16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 26 ncı maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “Ar-Ge
ve yenilik” ibaresi “Ar-Ge, yenilik ve tasarım” şeklinde, “Ar-Ge’ye ve yeniliğe” ibaresi “Ar-Ge’ye, yeniliğe ve
tasarıma” şeklinde, “Ar-Ge personeli” ibaresi “Ar-Ge ve Tasarım personeli” şeklinde; ikinci fıkrasında yer
alan “Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı” ibaresi “Küçük ve Orta
Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı” şeklinde, “(teknoloji merkezi işletmeleri)
ile Türkiye’deki Ar-Ge merkezleri, Ar-Ge projeleri ve” ibaresi “(teknoloji merkezi işletmeleri), Türkiye’deki
Ar-Ge merkezleri ile tasarım merkezleri, Ar-Ge projeleri, tasarım projeleri,” şeklinde değiştirilmiştir.
55
Tanımlar(1)
MADDE 2 – (1) Bu Kanunun uygulamasında;
a) Araştırma ve geliştirme faaliyeti (Ar-Ge): Araştırma ve geliştirme, kültür, insan
ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bunun yeni süreç,
sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde
yürütülen yaratıcı çalışmaları, çevre uyumlu ürün tasarımı veya yazılım faaliyetleri ile alanında bilimsel ve teknolojik gelişme sağlayan, bilimsel ve teknolojik bir
belirsizliğe odaklanan, çıktıları özgün, deneysel, bilimsel ve teknik içerik taşıyan
faaliyetleri,
b) Yenilik: Sosyal ve ekonomik ihtiyaçlara cevap verebilen, mevcut pazarlara başarıyla sunulabilecek ya da yeni pazarlar yaratabilecek; yeni bir ürün, hizmet, uygulama, yöntem veya iş modeli fikri ile oluşturulan süreçleri ve süreçlerin neticelerini,
c) Ar-Ge merkezi: Ar-Ge ve yenilik projelerini veya sözleşme çerçevesinde siparişe
dayalı olarak yürütülen Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kurulan ve dar mükellef kurumların Türkiye’deki işyerleri dahil, kanuni veya iş merkezi
şeklinde örgütlenmiş, münhasıran yurtiçinde araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunan ve en az elli tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden, yeterli
Ar-Ge birikimi ve yeteneği olan birimleri,(1)
ç) Ar-Ge projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik tanımı, süresi, bütçesi, özel şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak aynî ve/veya nakdî
destek tutarları, sonuçta doğacak fikri mülkiyet haklarının paylaşım esasları tespit edilmiş ve Ar-Ge faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel
esaslar çerçevesinde gerçekleştirilen ve araştırmacı tarafından yürütülen projeyi,(1)
d) Rekabet öncesi işbirliği projeleri: Birden fazla kuruluşun; ölçek ekonomisinden
yararlanmak suretiyle yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlayarak verimliliği
artırmak ve mevcut duruma göre daha yüksek katma değer sağlamak üzere, rekabet öncesinde ortak parça veya sistem geliştirmek ya da platform kurabilmek
amacıyla yürütecekleri, Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine yönelik olarak yapılan işbirliği anlaşması kapsamındaki bilimsel ve teknolojik niteliği olan projeleri,(1)
1
56
16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde yer
alan “Dar” ibaresi “Ar-Ge ve yenilik projelerini veya sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kurulan ve dar” şeklinde, (ç) bendinde yer alan
“hazırlanan” ibaresi “gerçekleştirilen ve araştırmacı tarafından yürütülen” şeklinde, (d) bendinde yer alan
“Ar-Ge faaliyetlerine yönelik olarak yapılan ve fizibiliteye dayanan işbirliği anlaşması kapsamında,” ibaresi
“Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine yönelik olarak yapılan işbirliği anlaşması kapsamındaki” şeklinde, (e)
bendinde yer alan “beş” ibaresi “on” şeklinde değiştirilmiştir.
T.C.
e) Teknogirişim sermayesi: Örgün öğrenim veren üniversitelerin herhangi bir lisans
programından bir yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrenci, yüksek lisans veya
doktora öğrencisi ya da lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden birini ön
başvuru tarihinden en çok on yıl önce almış kişilerin, teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerini, desteği veren merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından desteklenmesi uygun bulunan bir iş planı çerçevesinde, katma değer ve nitelikli istihdam
yaratma potansiyeli yüksek teşebbüslere dönüştürebilmelerini teşvik etmek için yapılan sermaye desteğini,(1)17
f) Ar-Ge personeli: Ar-Ge faaliyetlerinde doğrudan görevli araştırmacı ve teknisyenleri,(2)
g) Araştırmacı: Ar-Ge faaliyetleri ile yenilik tanımı kapsamındaki projelerde, yeni bilgi, ürün, süreç, yöntem ve sistemlerin tasarım veya oluşturulması ve ilgili projelerin
yönetilmesi süreçlerinde yer alan en az lisans mezunu uzmanları,(2)
ğ) (Değişik: 16/2/2016-6676/27 md.) Teknisyen: Meslek lisesi veya meslek yüksekokullarının tasarım, teknik, fen veya sağlık bölümlerinden mezun, teknik bilgi ve
deneyim sahibi kişileri,(2)
h) Destek personeli: Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine katılan veya bu faaliyetlerle doğrudan ilişkili yönetici, teknik eleman, laborant, sekreter, işçi ve benzeri personeli,(2)
ı) (Ek: 16/6/2009-5904/27 md.) Kamu personeli: 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı
Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde
yer alan kamu idarelerinde, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı kuruluşlarda, üyelerinin tamamı köylerden oluşan birlikler dışındaki mahalli idare birliklerinde,
döner sermayeli kuruluşlarda, kanunla kurulan fonlarda, kefalet sandıklarında, kamu
iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları ile 5018 sayılı Kanun kapsamı dışındaki özel
bütçeli kamu idarelerinde çalışan memurlar ile diğer kamu görevlilerini ve diğer personeli (Bu kamu görevlilerinin ilgili mevzuat kapsamında sahip oldukları özlük haklarına sahip olmayanlardan geçici olarak ve proje süresiyle sınırlı olarak istihdam edilenler bu Kanun uygulamasında kamu personeli sayılmaz.), (2) (3)18
i) TÜBİTAK: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunu, (2)(3)
2
16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasının (f) bendinde
yer alan “teknisyenleri;” ibaresi “teknisyenleri,” şeklinde, (g) bendinde yer alan “Ar-Ge faaliyetlerine”
ibaresi “Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine” şeklinde değiştirilmiş, (f) bendinin (1) numaralı alt bendi (g)
bendi şeklinde yeniden düzenlenmiş ve (2) numaralı alt bendi (ğ) bendi olarak metne işlendiği şekilde
değiştirilmiş, mevcut (g), (ğ) ve (h) bentleri (h), (ı) ve (i) bentleri şeklinde teselsül ettirilmiştir.
3
16/6/2009 tarihli ve 5904 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle; bu Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasına
(g) bendinden sonra gelmeküzere aşağıdaki bent eklenmiş ve mevcut (ğ) bendi (h) bendi olarak teselsül
ettirilmiştir.Bu madde hükmü 3/7/2009 tarihini izleyen aybaşında yürürlüğe girecektir.
57
j) (Ek: 16/2/2016-6676/27 md.) Tasarım faaliyeti: Sanayi alanında ve Bakanlar Kurulunun uygun göreceği diğer alanlarda katma değer ve rekabet avantajı yaratma
potansiyelini haiz, ürün veya ürünlerin işlevselliğini artırma, geliştirme, iyileştirme
ve farklılaştırmaya yönelik yenilikçi faaliyetlerin tümünü,
k) (Ek: 16/2/2016-6676/27 md.) Tasarım merkezi: Tasarım projelerini veya sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen tasarım faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kurulan ve dar mükellef kurumların Türkiye’deki iş yerleri dâhil, kanuni
veya iş merkezi Türkiye’de bulunan sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş, münhasıran yurtiçinde tasarım faaliyetlerinde bulunan ve en az on tam zaman eşdeğer tasarım personeli istihdam eden,
yeterli tasarım birikimi ve yeteneği olan birimleri,
l) (Ek: 16/2/2016-6676/27 md.) Tasarım personeli: Tasarım faaliyetlerinde doğrudan görevli tasarımcı ve teknisyenleri,
m) (Ek: 16/2/2016-6676/27 md.) Tasarımcı: Tasarım faaliyetleri kapsamındaki
projelerin gerçekleştirilmesi ve ilgili projelerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan,
üniversitelerin; mühendislik, mimarlık veya tasarım ile ilgili bölümlerinden mezun
en az lisans derecesine sahip kişiler ile tasarım alanlarından herhangi birinde en az
lisansüstü eğitim derecesine sahip diğer kişileri,
n) (Ek: 16/2/2016-6676/27 md.) Tasarım projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik
tanımı, süresi, bütçesi, özel şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce
sağlanacak aynî veya nakdî destek tutarları, sonuçta doğacak fikri mülkiyet haklarının paylaşım esasları tespit edilmiş ve tasarım faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel esaslar çerçevesinde tasarımcı tarafından yürütülen
projeyi,
o) (Ek: 16/2/2016-6676/27 md.) Temel bilimler: Yükseköğretim kurumlarının matematik, fizik, kimya ve biyoloji lisans programlarını, ifade eder.
58
T.C.
İndirim, istisna, destek ve teşvik unsurları (1)(2))19
MADDE 3 – (1) Ar-Ge ve Tasarım İndirimi: Teknoloji merkezi işletmelerinde, ArGe merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji
geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu
kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi
kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik
projelerinde, rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlarca gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı
ile bu Kanun kapsamında yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde gerçekleştirilen münhasıran
tasarım harcamalarının tamamı (…) (2)), 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar
Vergisi Kanununun 10 uncu maddesine göre kurum kazancının ve 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesi uyarınca ticari kazancın
tespitinde indirim konusu yapılır. (Ek iki cümle: 16/2/2016-6676/28 md.) Bakanlar
Kurulunca belirlenen kriterleri haiz Ar-Ge merkezlerinde ayrıca o yıl yapılan Ar-Ge
ve yenilik harcamalarının bir önceki yıla göre artışının yüzde ellisine kadarı; Bakanlar Kurulunca belirlenen kriterleri haiz tasarım merkezlerinde ayrıca o yıl yapılan
tasarım harcamalarının bir önceki yıla göre artışının yüzde ellisine kadarı yukarıdaki
esaslar dâhilinde indirim konusu yapılabilir. Belirlenen kriterlere göre kanuni hadler
içerisinde oranları ayrı ayrı veya birlikte farklılaştırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Ayrıca bu harcamalar, 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre aktifleştirilmek suretiyle amortisman yoluyla itfa edilir, bir iktisadi kıymet oluşmaması
halinde ise doğrudan gider yazılır. Kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili hesap
döneminde indirim konusu yapılamayan tutar, sonraki hesap dönemlerine devredilir. Devredilen tutarlar, takip eden yıllarda 213 sayılı Kanuna göre her yıl belirlenen
yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınır.
(2) Gelir vergisi stopajı teşviki: Kamu personeli hariç olmak üzere teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla
1
2
16/6/2009 tarihli ve 5904 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle; bu maddenin birinci fıkrasının ilk cümlesinde, ikinci, üçüncü ve yedinci fıkralarında yer alan “kanunla kurulan vakıflar” ibareleri, “kanunla kurulan
veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum
ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar” şeklinde
değiştirilmiş ve metne işlenmiştir. Bu madde hükmü 3/7/2009 tarihini izleyen aybaşında yürürlüğe
girecektir.
16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “Ar-Ge
indirimi” ibaresi “Ar-Ge ve Tasarım indirimi” şeklinde, “Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı ile” ibaresi
“Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı ile bu Kanun kapsamında yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlar
tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde gerçekleştirilen münhasıran
tasarım harcamalarının tamamı” şeklinde değiştirilmiş, aynı fıkrada yer alan “500 ve üzerinde tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge merkezlerinde ayrıca o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik
harcamasının bir önceki yıla göre artışının yarısı” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
59
kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek
amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca
desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde,
teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde ve rekabet öncesi
işbirliği projelerinde çalışan Ar-Ge ve destek personeli ile bu Kanun kapsamında yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve
tasarım merkezlerinde çalışan tasarım ve destek personelinin; bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretlerinin doktoralı olanlar ile temel bilimler alanlarından
birinde en az yüksek lisans derecesine sahip olanlar için yüzde doksan beşi, yüksek
lisanslı olanlar ile temel bilimler alanlarından birinde lisans derecesine sahip olanlar
için yüzde doksanı ve diğerleri için yüzde sekseni gelir vergisinden müstesnadır. (Ek
cümleler: 16/2/2016-6676/28 md.) Hak kazanılmış hafta tatili ve yıllık ücretli izin
süreleri ile 17/3/1981 tarihli ve 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında
Kanunda belirtilen tatil günlerine isabet eden ücretler de bu istisna kapsamındadır. Haftalık kırk beş saatin üzerindeki ve ek çalışma sürelerine ilişkin ücretler bu
istisnadan faydalanamaz. Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde çalışan Ar-Ge veya
tasarım personelinin bu merkezlerde yürüttüğü projelerle doğrudan ilgili olmak
şartıyla, proje kapsamındaki faaliyetlerin bir kısmının Ar-Ge veya tasarım merkezi
dışında yürütülmesinin zorunlu olduğu durumlarda, Ar-Ge veya tasarım merkezi
yönetiminin onayının alınması ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının bilgilendirilmesi kaydıyla, merkez dışındaki bu faaliyetlere ilişkin ücretlerin yüzde yüzünü
aşmamak şartıyla Bakanlar Kurulunca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmı ile
Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde en az bir yıl süreyle çalışan Ar-Ge veya tasarım
personelinin yüksek lisans yapanlar için bir buçuk yılı, doktora yapanlar için iki yılı
geçmemek üzere merkez dışında geçirdiği sürelere ilişkin ücretlerin yüzde yüzünü
aşmamak şartıyla Bakanlar Kurulunca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmı gelir
vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir. (1)20
(3) Sigorta primi desteği: Kamu personeli hariç olmak üzere teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan
veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan
ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon
1
16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Ar-Ge ve destek personelinin; bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretlerinin doktoralı olanlar için yüzde doksanı, diğerleri için
yüzde sekseni gelir vergisinden müstesnadır.” ibaresi “Ar-Ge ve destek personeli ile bu Kanun kapsamında
yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde çalışan tasarım ve destek personelinin; bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretlerinin doktoralı
olanlar ile temel bilimler alanlarından birinde en az yüksek lisans derecesine sahip olanlar için yüzde doksan
beş , yüksek lisanslı olanlar ile temel bilimler alanlarından birinde lisans derecesine sahip olanlar için yüzde
doksanı ve diğerleri için yüzde sekseni gelir vergisinden müstesnadır.” şeklinde değiştirilmiştir.
T.C.
veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen yada
TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projeleri ile rekabet öncesi işbirliği
projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde çalışan Ar-Ge ve destek personeli, bu Kanun kapsamında yukarıda sayılan kurum ve
kuruluşlar tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde
çalışan tasarım ve destek personeli ile 26/6/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun geçici 2 nci maddesi uyarınca ücreti gelir vergisinden
istisna olan personelin; bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden
hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı, (…)(1) Maliye Bakanlığı bütçesine
konulacak ödenekten karşılanır.(1)(2)
(4) Damga vergisi istisnası: Bu Kanun kapsamındaki her türlü Ar-Ge ve yenilik
faaliyetleri ile tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen kağıtlardan damga
vergisi alınmaz. (3)23
(5) Teknogirişim sermayesi desteği: Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından bu Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendindeki koşulları taşıyanlara bir defaya mahsus olmak üzere teminat alınmaksızın 100.000 (…),(5)
Türk Lirasına kadar teknogirişim sermayesi desteği hibe olarak verilir. (Ek cümle:
16/2/2016-6676/28 md.) Bu tutarı; sektörler, iş kolları, Bölgeler veya teknoloji alanları itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte beş katına kadar artırmaya veya kanuni
tutarına kadar indirmeye Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı yetkilidir. Bu fıkra uyarınca yılı bütçesinde Ar-Ge projelerinin desteklenmesi amacıyla ödeneği bulunan
merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin tümü tarafından yapılan ödemelerin toplamı, her takvim yılı için 50.000.000 Türk Lirasını geçemez. Bu tutarlar, takip eden yıllarda 213 sayılı Kanuna göre her yıl belirlenen yeniden değerleme
oranında artırılmak suretiyle uygulanır. (Ek cümleler: 16/2/2016-6676/28 md.)
Teknogirişim sermayesi desteğinden faydalananlara, bu desteğe konu projelerinin
finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından
sağlanan sermaye desteklerinin beyan edilen gelirin veya kurum kazancının yüzde
onunu ve öz sermayenin yüzde yirmisini aşmayan kısmı 193 sayılı Kanunun 89 uncu
maddesi uyarınca beyan edilen gelirin ve 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesine
göre kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılır. İndirim konusu yapılacak
1
10/9/2014 tarihli ve 6552 sayılı Kanunun 144 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “her bir çalışan için beş
yıl süreyle” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.
2
16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Ar-Ge ve destek personeli” ibaresinden sonra gelmek üzere “, bu Kanun kapsamında yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlar
tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde çalışan tasarım ve destek personeli” ibaresi eklenmiştir.
3
16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ilgili” ibaresi “tasarım
faaliyetlerine ilişkin” şeklinde değiştirilmiştir.
61
tutar yıllık olarak 500.000 Türk lirasını aşamaz. Bu oranları ve parasal sınırı yarısına
kadar indirmeye veya dört katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Teknogirişim sermayesi desteğine konu projelerin finansmanında kullanılmak üzere
gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin
iki yıl içerisinde ilgili projenin finansmanında kullanılmayan kısmı için indirim dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler gecikme faizi ile birlikte tahsil
edilir. (4)(5)24
(6) Rekabet öncesi işbirliği projelerinde işbirliğini oluşturan kuruluşların bu işbirliğine yaptıkları katkılar, işbirliği anlaşmasında belirtilen ortak özel bir hesapta izlenir.
Özel hesaba aktarılan bu tutarlar, harcamanın yapıldığı dönemde katkı sağlayan
kuruluşların Ar-Ge ve Tasarım harcaması olarak kabul edilir ve proje dışında başka bir amaç için kullanılamaz. Proje hesabında toplanan tutarlar, proje özel hesabı açan kuruluşun kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınmaz. (Ek cümle:
16/2/2016-6676/28 md.) Rekabet öncesi işbirliği proje bütçesinin en fazla yüzde
ellisine kadarlık kısmı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine konulan ödenekle sınırlı olmak üzere geri ödemesiz olarak desteklenebilir. (6)2526
(7) Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım faaliyetlerinde bulunanların; kamu kurum ve kuruluşları, kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları
kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından ArGe ve yenilik projeleri ile tasarım projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi
kullanan vakıflar ile uluslararası fonlardan aldıkları destekler özel bir fon hesabında
tutulur. Bu fon, 193 sayılı Kanun ve 5520 sayılı Kanuna göre vergiye tabi kazancın
ve ilgili yılda yapılan Ar-Ge veya tasarım harcaması tutarının tespitinde dikkate
alınmaz. Bu fonun, elde edildiği hesap dönemini izleyen beş yıl içinde sermayeye
ilâve dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden
çekilmesi halinde, zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğratılmış sayılır. (7)
4
5
29/3/2011 tarihli ve 6215 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “10.000.000 Yeni Türk
Lirasını” ibaresi “50.000.000 Türk Lirasını” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Yeni” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
6
16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “protokolünde belirlenen
kuruluşlardan biri adına açılacak” ibaresi “anlaşmasında belirtilen ortak” şeklinde, “Ar-Ge harcaması” ibaresi “Ar-Ge ve tasarım harcaması” şeklinde değiştirilmiştir.
7
16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinde” ibaresi “Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım faaliyetlerinde” şeklinde, “Ar-Ge projelerini”
ibaresi “Ar-Ge ve yenilik projeleri ile tasarım projelerini” şeklinde, “Ar-Ge harcaması” ibaresi “Ar-Ge veya
tasarım harcaması” şeklinde değiştirilmiştir.
62
T.C.
(8) (Ek: 16/2/2016-6676/28 md.) Bu Kanun kapsamında yürütülen Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri ile ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşya,
gümrük vergisi ve her türlü fondan, bu kapsamda düzenlenen kâğıtlar ve yapılan
işlemler damga vergisi ve harçtan müstesnadır.
(9) (Ek: 16/2/2016-6676/28 md.) Bu Kanun kapsamında Ar-Ge merkezlerinin sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürüttükleri Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri
ile tasarım merkezlerinin sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürüttükleri tasarım faaliyetleri bu maddede belirtilen indirim, istisna, destek ve teşvik
unsurlarından yararlanabilir. Ancak Ar-Ge veya tasarım merkezleri tarafından siparişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak yapılan harcamaların sadece yüzde ellisi bu merkezler tarafından, bu harcamaların
kalan yüzde ellisi ise siparişi veren gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından
indirim olarak dikkate alınabilir. Bu oranları ayrı ayrı veya birlikte iki katına kadar
artırmaya veya kanuni oranlarına kadar indirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Sipariş verenin gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyetinin olmaması halinde Ar-Ge veya
tasarım harcamasının tamamı Ar-Ge veya tasarım merkezi tarafından indirilebilir.
Sipariş verenler, Ar-Ge veya tasarım indirimi ile sipariş verilmesine ilişkin kâğıtlara
ait damga vergisi istisnası dışındaki teşvik ve destek unsurlarından yararlanamaz.
(10) (Ek: 16/2/2016-6676/28 md.) Temel bilimler alanlarında en az lisans derecesine sahip Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge merkezlerine, bu personelin her
birine ödedikleri aylık ücretin o yıl için uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarı
kadarlık kısmı, iki yıl süreyle, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanır. Ancak bu kapsamda her bir Ar-Ge merkezine sağlanacak destek, ilgili ayda Ar-Ge merkezinde istihdam edilen toplam personel sayısının
yüzde onunu geçemez.
(11) (Ek: 16/2/2016-6676/28 md.) Öğretim elemanlarından Ar-Ge veya tasarım
merkezlerinde gerçekleştirilen faaliyetlerde araştırmacı, tasarımcı ya da idari personel olarak hizmetine ihtiyaç duyulanlar, üniversite yönetim kurullarının izniyle
tam zamanlı veya yarı zamanlı olarak görevlendirilebilirler. Tam zamanlı görevlendirme için herhangi bir üniversitede altı yıllık tam zamanlı olarak çalışmak gerekmekte olup, görevlendirme süresi her altı yıl sonrasında bir yıldır. Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde tam zamanlı görevlendirilenlerin geçirdikleri süreler, tam zaman
eşdeğer Ar-Ge veya tasarım personeli hesaplamasında dikkate alınır. Yarı zamanlı
görev alan öğretim elemanlarının bu hizmetleri karşılığı elde edecekleri gelirler,
üniversite döner sermaye kapsamı dışında tutulur. Tam zamanlı olarak görevlendirilecek personele kurumlarınca aylıksız izin verilir ve kadroları ile ilişkileri devam
eder. Bu şekilde aylıksız izne ayrılanlardan, önceki görevleri sebebiyle 31/5/2006
63
tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi veya geçici 4 üncü maddesi kapsamında sigortalı veyahut iştirakçi sayılanların aylıksız izne ayrıldığı tarihi takip eden on beş
gün içerisinde talepte bulunmaları halinde; aylıksız izinli sayıldıkları ve buralarda
çalıştırıldıkları sürece aynı kapsamdaki sigortalılık veya iştirakçilik ilişkisi devam
eder. Bu şekilde aylıksız izne ayrılanlardan;
a) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında
sigortalı sayılanlar için önceki kadroları için tespit edilen sigorta primine esas
kazanç unsurları esas alınmak suretiyle ilgili aya ilişkin olarak hesaplanacak sigorta primi çalışan hissesi ile genel sağlık sigortası primi çalışan hissesi tutarı
kendilerince, sigorta primi işveren hissesi ile genel sağlık sigortası primi işveren
hisseleri görev yaptıkları işverenleri tarafından,
b) 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında iştirakçi sayılanlar için
önceki kadroları için tespit edilen emekli keseneğine esas aylık unsurları esas
alınmak suretiyle ilgili aya ilişkin olarak hesaplanacak kişi keseneği kendilerince,
kurum karşılıkları ile genel sağlık sigortası primlerinin tamamı görev yaptıkları
işverenleri tarafından, ödenir. Prim ödeme yükümlülüğü görevlendirildikleri işverene aittir. İlgililerin bu şekilde aylıksız izinde geçirdikleri süreler önceki kadro
unvanları esas alınmak suretiyle emekli keseneğine esas aylık unsurlarının veya
sigorta primine esas kazanç unsurlarının tespitinde dikkate alınır. Bunlara aylıksız izin dönemindeki söz konusu çalışma süreleri için görev yaptıkları işveren
tarafından kıdem tazminatı ödenmez ve bu süreler emekli ikramiyesinin hesabında dikkate alınır. 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun
36 ncı maddesinin bu maddede yer alan düzenlemelere aykırı hükümleri uygulanmaz.
(12) (Ek: 16/2/2016-6676/28 md.) Türk Tasarım Danışma Konseyinin önerileri
doğrultusunda Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen kriterleri
haiz tasarım yarışmalarında sergilenen tasarımların tescil giderleri, Bilim, Sanayi
ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine konulacak ödenek imkânları çerçevesinde geri ödemesiz olarak desteklenebilir.
(6728 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesiyle eklenen fıkra Yürürlük; 09.08.2016)
Diğer teşvik unsurları
MADDE 3/A- (1) Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, işletmeleri bünyesinde
gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve
geliştirme harcamaları tutarının %100’ü, bu kapsamdaki projelerin Bilim, Sanayi ve
64
T.C.
Teknoloji Bakanlığı tarafından Ar-Ge ve yenilik projesi olarak değerlendirilmesi şartıyla, 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi ve 193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi
uyarınca kazancın tespitinde indirim konusu yapılır. Ayrıca bu harcamalar, 213 sayılı
Kanuna göre aktifleştirilmek suretiyle amortisman yoluyla itfa edilir, bir iktisadi
kıymet oluşmaması hâlinde ise doğrudan gider yazılır.
(2) Kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili vergilendirme döneminde indirim
konusu yapılamayan tutar, sonraki vergilendirme dönemlerine devredilir. Devredilen tutar, takip eden yıllarda 213 sayılı Kanuna göre her yıl belirlenen yeniden
değerleme oranında artırılarak dikkate alınır.
(3) Araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile doğrudan ilişkili olmayan giderlerden Ar-Ge indirimi hesaplanmaz. Ar-Ge indirimi tutarının hesabında tamamen
araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılan amortismana tabi iktisadi
kıymetler için hesaplanan amortismanlar ile başka faaliyetlerde de kullanılan
makine ve teçhizat için hesaplanan amortismanların bu kıymetlerin araştırma
ve geliştirme faaliyetlerinde kullanıldıkları gün sayısına isabet eden kısmı dikkate alınabilir. Bu madde kapsamında Ar-Ge indiriminden yararlanılacak harcamaların kapsamını ve uygulamadan yararlanılabilmesi için gerekli belgeler
ile usulleri belirlemeye Maliye Bakanlığı ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
müştereken yetkilidir.”
b) 4 üncü maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (9) ve (13) numaralı bentleri, 5520 sayılı Kanunun 10 uncu
maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (ğ) bentleri hükümleri ile” ibaresi “193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (13) numaralı bendi, 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendi hükümleri şeklinde değiştirilmiştir.
Uygulama ve denetim esasları (1)(2)
MADDE 4 – (1) Bu Kanun kapsamındaki destek ve teşvik unsurlarından yararlananların bu Kanunda öngörülen şartları taşıdıklarına ilişkin tespitler en geç iki yıllık
süreler itibarıyla yapılır.
(2) Bu Kanunun 3 üncü maddesinde belirtilen gelir vergisi stopajı ve sigorta primi
işveren hissesine ilişkin teşviklerden yararlanacak olan destek personelinin tam zaman eşdeğeri sayısı, toplam tam zamanlı Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının
yüzde onunu geçemez.(2)
65
(3) Asgari Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının hesabında fiilen ve tam zamanlı
olarak çalışan personelin üçer aylık dönemler itibarıyla ortalaması esas alınır.(2)
(4) Bu Kanunda öngörülen şartların ihlali veya teşvik ve destek unsurlarının amacı
dışında kullanılması halinde, zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler yönünden
vergi ziyaı doğmuş sayılır. Sağlanan vergi dışı destekler ise 21/7/1953 tarihli ve
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ve
gecikme zammı uygulanmak suretiyle tahsil edilir.
(5) (Değişik: 16/2/2016-6676/29 md.) Bu Kanun kapsamındaki indirim, istisna,
destek ve teşviklerden yararlananlar; 193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (13) numaralı benti, 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci
fıkrasının (ğ) benti hükümleri ile 4691 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesi hükümlerinden ayrıca yararlanamazlar.
(6) (Ek: 6/2/2014-6518/101 md.; Değişik: 16/2/2016-6676/29 md.) Bu Kanunun
2 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan elli tam zaman eşdeğer ArGe personeli sayısını on beşe kadar indirmeye, kanuni seviyesine kadar artırmaya
veya belirlenen sınırlar dâhilinde sektörler itibarıyla farklılaştırmaya, (k) bendinde
belirtilen on tam zaman eşdeğer tasarım personeli sayısını yarısına kadar indirmeye, kanuni seviyesine kadar artırmaya veya belirlenen sınırlar dâhilinde sektörler
itibarıyla farklılaştırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
(7) Bu Kanunun uygulamasına ve denetimine ilişkin usul ve esaslar, Maliye Bakanlığı ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından birlikte çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.(1)(2)27
(8) (Ek: 16/2/2016-6676/29 md.) Bu Kanun kapsamında gerçekleştirilen Ar-Ge,
yenilik ve tasarım faaliyetlerine ilişkin yerindelik ve uygunluk denetimleri, Bilim,
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından gerçekleştirilir.
Değiştirilen hükümler
MADDE 5 – (1) 193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (9) numaralı
bendi ile 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer
alan “araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının % 40’ı oranında” ibareleri “araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının %100’ü oranında” şeklinde değiştirilmiştir.
1
2
66
6/2/2014 tarihli ve 6518 sayılı Kanunun 101 inci maddesiyle bu maddeye beşinci fıkrasından sonra gelmek
üzere altıncı fıkra eklenmiş,takip eden fıkra buna göre teselsül ettirilmiştir.
16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle, bu maddenin ikinci fıkrasında yer alan “ArGe personeli” ibaresi “Ar-Ge veya tasarım personeli” şeklinde, üçüncü fıkrasında yer alan “Ar-Ge personeli”
ibaresi “Ar-Ge veya tasarım personeli” şeklinde, yedincifıkrasında yer alan “TÜBİTAK’ın görüşü alınmak
suretiyle Maliye Bakanlığı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı” ibaresi “Maliye Bakanlığıile Bilim, Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığı” şeklinde değiştirilmiştir.
T.C.
Yürürlük
MADDE 6 – (1) Bu Kanun 31/12/2023 tarihine kadar uygulanmak üzere, yayımını
takip eden ay başında yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 7 – (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
67
2) Bakanlar Kurulu Kararları
2.1. Ar-Ge Merkezlerinde İstihdam Edilecek Ar-Ge Personeli Sayısının Tespiti
Hakkında Karar
Ar-Ge merkezlerinde istihdam edilecek Ar-Ge personeli sayısının tespiti hakkındaki
ekli Kararın yürürlüğe konulması; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının 26/6/2016
tarihli ve 2951 sayılı yazısı üzerine, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım
Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 4 üncü maddesine göre, Bakanlar
Kurulu’nca 1/8/2016 tarihinde aşağıdaki şekilde kararlaştırılmıştır.
1/8/2016 TARİHLİ VE 2016/9093 SAYILI KARARNAMENİN EKİ
KARAR
MADDE 1- (1) 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım
Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında Ar-Ge merkezlerinde
istihdam edilecek en az tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli sayısı on beş olarak
belirlenmiştir. Söz konusu sayı, Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması (NACE Rev.2)’na göre aşağıda belirtilen sınıflarda yer alan sektörler için otuz olarak uygulanır.
a) C - İmalat başlığı altında yer alan:
29 - Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı bölümü altındaki tüm sınıflar
30 - Diğer ulaşım araçlarının imalatı bölümü altındaki aşağıdaki sınıflar
30.30 - Hava taşıtları ve uzay araçları ile bunlarla ilgi makinelerin imalatı
30.40 - Askeri savaş araçlarının imalatı
30.91 - Motosiklet imalatı
30.99 - Başka yerde sınıflandırılmamış diğer ulaşım ekipmanlarının imalatı
MADDE 2- (1) 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında Ar-Ge merkezlerinde istihdam edilecek en az
tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli sayısının tespiti hakkındaki 21/5/2014 tarihli
ve 2014/6400 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 3- (1) Bu Karar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 4- (1) Bu Karar hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
68
T.C.
2.2. Tasarım Faaliyeti Alanları Hakkında Karar
Tasarım faaliyeti alanları hakkındaki ekli Kararın yürürlüğe konulması; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının 26/6/2016 tarihli ve 2951 sayılı yazısı üzerine, 4691
sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun 3 üncü maddes ile 5746 sayılı
Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 2 nci maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 1/8/2016 tarihinde aşağıdaki
şekilde kararlaştırılmıştır.
KARAR
MADDE 1- (1) Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması
(NACE Rev.2)’na göre aşağıda belirtilen alanlarda, katma değer ve rekabet avantajı
yaratma potansiyelini haiz, ürün veya ürünlerin işlevselliğini artırma, geliştirme,
iyileştirme ve farklılaştırmaya yönelik yenilikçi faaliyetlerin tümü tasarım faaliyeti
olarak dikkate alınır.
a) J - Bilgi ve İletişim başlığı altında yer alan:
59.11 - Sinema Filmi, Video ve Televizyon Programları Yapım Faaliyetleri
59.12 - Sinema Filmi, Video ve Televizyon Programları Çekim Sonrası Faaliyetleri
b) M - Mesleki, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler başlığı altında yer alan:
74.10 - Uzmanlaşmış Tasarım Faaliyetleri (74.10.03 hariç)
c) R - Kültür, Sanat, Eğlence, Dinlence ve Spor başlığı altında yer alan:
90.02 - Gösteri Sanatlarını Destekleyici Faaliyetler
69
2.3. Ar-Ge veya Tasarım Merkezleri ile Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Çalışan
Ar-Ge veya Tasarım Personelinin Merkez ya da Bölge Dışındaki Faaliyetlerine İlişkin Ücretlerin Gelir Vergisi Stopajı Teşviki Kapsamında Değerlendirilmesi Hakkında Karar
Ar-Ge veya tasarım merkezleri ile teknoloji geliştirme bölgelerinde çalışan Ar-Ge
veya tasarım personelinin merkez ya da bölge dışındaki faaliyetlerine ilişkin ücretlerin gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilmesi hakkındaki ekli Kararın yürürlüğe konulması; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının 26/6/2016 tarihli
ve 2951 sayılı yazısı üzerine, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun
geçici 2 nci maddesi ile 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 3 üncü maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca
1/8/2016 tarihinde aşağıdaki şekilde kararlaştırılmıştır.
KARAR
Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında kurulan Ar-Ge veya
tasarım merkezlerinde çalışan Ar-Ge veya tasarım personelinin bu merkezlerde
yürüttüğü projelerle doğrudan ilgili olmak şartıyla, aşağıda belirtilen faaliyetlerin
Ar-Ge veya tasarım merkezi dışında yürütülmesinin zorunlu olduğu durumlarda,
Ar-Ge veya tasarım merkezi yönetiminin onayının alınması ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının bilgilendirilmesi kaydıyla, merkez dışındaki bu faaliyetlere ilişkin
ücretlerin yüzde yüzü gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir.
a) Laboratuvar, analiz, test ve deney çalışmaları.
b) Diğer Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde yapılan çalışmalar.
c) Saha araştırması.
ç) Prototip geliştirmeye yönelik faaliyetler.
d) Projelerde görev alan personel ile sınırlı olmak kaydıyla bilimsel içerikteki etkinlikler.
MADDE 2- (1) 26/6/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu
kapsamında kurulan teknoloji geliştirme bölgelerinde yer alan işletmelerde çalışan
Ar-Ge ve Tasarım personelinin bu bölgelerde yürüttüğü projelerle doğrudan ilgili olmak şartıyla, aşağıda belirtilen faaliyetlerin bölge dışında yürütülmesinin zorunlu
olduğu durumlarda, ilgili bölge yönetici şirketinin onayının alınması ve Bilim, Sanayi
70
T.C.
ve Teknoloji Bakanlığının bilgilendirilmesi kaydıyla, bölge dışındaki bu faaliyetlere
ilişkin ücretlerin yüzde yüzü gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir.
a) Laboratuvar, analiz, test ve deney çalışmaları.
b) Diğer Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde yapılan çalışmalar.
c) Saha araştırması.
ç) Prototip geliştirmeye yönelik faaliyetler.
d) Projelerde görev alan personel ile sınırlı olmak kaydıyla bilimsel içerikteki etkinlikler.
MADDE 3- (1) 5746 sayılı Kanun kapsamında kurulan Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde en az bir yıl süreyle çalışan Ar-Ge veya tasarım personelinin yüksek lisans
yapanlar için bir buçuk yılı, doktora yapanlar için iki yılı geçmemek üzere merkez dışında geçirdiği sürelere (aylık ders saati kadar) ilişkin ücretlerin yüzde yüzü, Ar-Ge
veya tasarım merkezi yönetiminin onayının alınması ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığının bilgilendirilmesi kaydıyla, gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir.
MADDE 4- (1) 4691 sayılı Kanun kapsamında kurulan teknoloji geliştirme bölgelerinde yer alan işletmelerde en az bir yıl süreyle çalışan Ar-Ge veya tasarım personelinin yüksek lisans yapanlar için bir buçuk yılı, doktora yapanlar için iki yılı geçmemek üzere bölge dışında geçirdiği sürelere ilişkin ücretlerin yüzde yüzü, ilgili
teknoloji geliştirme bölgesi yönetici şirketinin onayının alınması ve Bilim, Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığının bilgilendirilmesi kaydıyla, gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir.
MADDE 5- (1) Bu Karar yayımını takip eden aybaşında yürürlüğe girer.
71
2.4. Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Harcamalarının Kazancın Tespitinde İndirim Konusu Yapılması Hakkında Karar
Ar-Ge, yenilik ve tasarım harcamalarının kazancın tespitinde indirim konusu yapılması hakkındaki ekli Kararın yürürlüğe konulması; Bilim, Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığının 26/6/2016 tarihli ve 2951 sayılı yazısı üzerine, 5746 sayılı Araştırma,
Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 3 üncü
maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 1/8/2016 tarihinde aşağıdaki şekilde kararlaştırılmıştır.
KARAR
Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında kurulan ve aşağıda belirtilen göstergelerden herhangi birinde bir önceki yıla göre en az yüzde yirmi artış
sağlayan Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde, o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik veya tasarım harcamalarının bir önceki yıla göre artış tutarının yüzde ellisi, 31/12/2023 tarihine kadar, 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu
maddesine göre kurum kazancının ve 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi
Kanununun 89 uncu maddesi uyarınca ticari kazancın tespitinde indirim konusu
yapılır.
a) Ar-Ge veya tasarım harcamasının toplam ciro içindeki payı.
b) Tescil edilen ulusal veya uluslararası patent sayısı.
c) Uluslararası destekli proje sayısı.
ç) Lisansüstü dereceli araştırmacı sayısının toplam Ar-Ge personeli sayısına oranı.
d) Toplam araştırmacı sayısının toplam Ar-Ge personeli sayısına oranı.
e) Ar-Ge sonucu ortaya çıkan yeni ürünlerden elde edilen cironun toplam ciroya
oranı.
72
T.C.
3) Yönetmelik
Yönetmelik Adı: Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği
Resmi Gazete Sayısı: 29797
Resmi Gazete Tarihi: 10 Ağustos 2016
ARAŞTIRMA, GELİŞTİRME VE TASARIM FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİNE
İLİŞKİN UYGULAMA VE DENETİM YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 - (1) Bu Yönetmeliğin amacı, 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma,
Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun uygulamasına ve denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 12/4/1990 tarihli ve 3624 sayılı Küçük ve Orta Ölçekli
İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Kurulması Hakkında Kanuna göre kurulan teknoloji merkezleri (teknoloji merkezi işletmeleri), Türkiye’deki
Ar-Ge merkezleri ile tasarım merkezleri, Ar-Ge ve yenilik projeleri, tasarım projeleri,
rekabet öncesi işbirliği projeleri ve teknogirişim sermayesine ilişkin destek ve teşviklere yönelik uygulama ve denetim usul ve esaslarını kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 5746 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin yedinci fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
73
faaliyetleri,
b) Ar-Ge merkezi: Ar-Ge ve yenilik projelerini veya sözleşme çerçevesinde siparişe
dayalı olarak yürütülen Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kurulan ve dar mükellef kurumların Türkiye’deki işyerleri dâhil, kanunî veya iş merkezi
şeklinde örgütlenmiş, münhasıran yurt içinde araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunan ve en az 50 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden, yeterli
Ar-Ge birikimi ve yeteneği olan birimleri,
c) Ar-Ge personeli: Ar-Ge faaliyetlerinde doğrudan görevli araştırmacı ve teknisyenleri,
ç) Araştırmacı: Ar-Ge faaliyetleri ile yenilik tanımı kapsamındaki projelerde, yeni
d) Ar-Ge projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik tanımı, süresi, bütçesi, özel şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak aynî ve/veya nakdî
destek tutarları, sonuçta doğacak fikrî mülkiyet haklarının paylaşım esasları tespit edilmiş ve Ar-Ge faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel
esaslar çerçevesinde gerçekleştirilen ve araştırmacı tarafından yürütülen projeyi,
e) Bakanlık: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını,
f) Değerlendirme ve Denetim Komisyonu: Ar-Ge merkezi, tasarım merkezi ve rekabet öncesi işbirliği projelerinin değerlendirme ve denetimini yapmak üzere 19 uncu
maddeye göre oluşturulan ve sekretaryasını Bakanlığın yürüteceği Değerlendirme
ve Denetim Komisyonunu,
g) Destek personeli: Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerine katılan veya bu
faaliyetlerle doğrudan ilişkili yönetici, teknik eleman, laborant, sekreter, işçi ve
benzeri personeli,
ğ) Genel Müdürlük: Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğünü,
h) Girişimci: Teknogirişim sermayesi desteğinden faydalanmak üzere başvuran kişileri,
ı) İşletme 3624 sayılı Kanun kapsamında desteklenen teknoloji geliştirme merkez74
T.C.
leri ile 5746 sayılı Kanun kapsamındaki destek ve teşvik unsurlarından yararlanabilecek gerçek ve tüzel kişileri,
i) İzleyici: Ar-Ge merkezi, tasarım merkezi ve rekabet öncesi işbirliği proje desteğinden yararlanan işletmelerin başvuru veya faaliyetlerinin izlenmesi, denetimi
ve raporlanması amacıyla Bakanlıkça görevlendirilen alanında uzman kişileri veya
akademisyenleri,
j) Kamu kurum ve kuruluşları: Kuruluş kanunlarında Ar-Ge ve yenilik veya tasarım
faaliyetlerini destekleme görevi verilen ve yılı bütçelerinde bu amaçla konulmuş
ödeneği bulunan kurum ve kuruluşları,
k) Kamu personeli: Kamu personeline ait özlük haklarına sahip olmayanlardan geçici
olarak ve proje süresiyle sınırlı olarak istihdam edilenler hariç olmak üzere, 10/12/2003
tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki I, II, III ve IV sayılı
cetvellerde yer alan kamu idarelerinde, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı
kuruluşlarda, üyelerinin tamamı köylerden oluşan birlikler dışındaki mahallî idare birliklerinde, döner sermayeli kuruluşlarda, kanunla kurulan fonlarda, kefalet sandıklarında, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları ile sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait kuruluşlarda, 5018 sayılı Kanun kapsamı dışındaki özel bütçeli kamu
idarelerinde çalışan memurlar ile diğer kamu görevlileri ve diğer personeli,
l) Kanun: 5746 sayılı Kanunu,
m) KOSGEB: Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi
Başkanlığını,
n) Rekabet öncesi işbirliği projeleri: Birden fazla kuruluşun; ölçek ekonomisinden yararlanmak suretiyle yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlayarak verimliliği artırmak ve mevcut duruma göre daha yüksek katma değer sağlamak üzere, rekabet
öncesinde ortak parça veya sistem geliştirmek ya da platform kurabilmek amacıyla
yürütecekleri, Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerine yönelik olarak yapılan işbirliği anlaşması kapsamındaki, bilimsel ve teknolojik niteliği olan projeleri,
o) Tasarım faaliyeti: Sanayi alanında ve Bakanlar Kurulunun uygun göreceği diğer
alanlarda katma değer ve rekabet avantajı yaratma potansiyelini haiz, ürün veya
ürünlerin işlevselliğini artırma, geliştirme, iyileştirme ve farklılaştırmaya yönelik
yenilikçi faaliyetlerin tümünü,
ö) Tasarım merkezi: Tasarım projelerini veya sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen tasarım faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kurulan ve dar
mükellef kurumların Türkiye’deki iş yerleri dâhil, kanuni veya iş merkezi Türkiye’de
bulunan sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde
75
örgütlenmiş, münhasıran yurtiçinde tasarım faaliyetlerinde bulunan ve en az on
tam zaman eşdeğer tasarım personeli istihdam eden, yeterli tasarım birikimi ve
yeteneği olan birimleri,
p) Tasarım personeli: Tasarım faaliyetlerinde doğrudan görevli tasarımcı ve teknisyenleri,
r) Tasarımcı: Tasarım faaliyetleri kapsamındaki projelerin gerçekleştirilmesi ve ilgili
projelerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan, üniversitelerin; mühendislik, mimarlık
veya tasarım ile ilgili bölümlerinden mezun en az lisans derecesine sahip kişiler
ile tasarım alanlarından herhangi birinde en az lisansüstü eğitim derecesine sahip
diğer kişileri,
s) Tasarım projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik tanımı, süresi, bütçesi, özel
şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak aynî veya nakdî
destek tutarları, sonuçta doğacak fikri mülkiyet haklarının paylaşım esasları tespit
edilmiş ve tasarım faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel
esaslar çerçevesinde tasarımcı tarafından yürütülen projeyi,
ş) Teknisyen: Meslek lisesi veya meslek yüksekokullarının tasarım, teknik, fen veya
sağlık bölümlerinden mezun, teknik bilgi ve deneyim sahibi kişileri,
t) Temel bilimler: Yükseköğretim kurumlarının matematik, fizik, kimya ve biyoloji
lisans programlarını,
u) Teknogirişim sermayesi: Örgün öğrenim veren üniversitelerin herhangi bir lisans
programından bir yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrenci, yüksek lisans veya
doktora öğrencisi ya da lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden birini ön
başvuru tarihinden en çok 10 yıl önce almış kişilerin, teknoloji ve yenilik odaklı iş
fikirlerini, desteği veren merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından
desteklenmesi uygun bulunan bir iş planı çerçevesinde, katma değer ve nitelikli
istihdam yaratma potansiyeli yüksek teşebbüslere dönüştürebilmelerini teşvik etmek için yapılan sermaye desteğini,
ü) Teknoloji merkezleri (Teknoloji merkezi işletmeleri): 3624 sayılı Kanun kapsamında üniversite ve araştırma merkezlerinin imkânlarından yararlanarak yeni ve
ileri teknolojiye dayalı bilgilerin derlendiği, değerlendirildiği, geliştirildiği ve uygulamaya yönelik üretime hazır hâle getirilerek işletmelerin kullanımına sunulmak
için kurulan veya kurdurulan Ar-Ge ve yenilik projesi sahibi işletmelerin, KOSGEB
teknoloji geliştirme ve yenilik destekleri kapsamında desteklendiği teknoloji geliştirme merkezlerini (TEKMER),
76
T.C.
v) Tek Pencere Sistemi: 20/3/2012 tarihli ve 28239 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2012/6 sayılı Başbakanlık Genelgesi çerçevesinde gümrük işlemlerine konu
olan eşyaya ilişkin olarak farklı kurumlarca düzenlenmesi gereken izin, onay ve belgelere ilişkin başvuruların tek bir noktaya yapılarak (e-başvuru) ilgili kuruma iletildiği ve ilgili kurumca düzenlenen belgelerin doğrudan gümrük işlemlerinde kullanılmak üzere elektronik ortamda (e-belge) gönderildiği, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
tarafından kurulan ve yürütülen sistemi,
y) TÜBİTAK: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunu,
z) Yenilik: Sosyal ve ekonomik ihtiyaçlara cevap verebilen, mevcut pazarlara
başarıyla sunulabilecek ya da yeni pazarlar yaratabilecek; yeni bir ürün, hizmet,
uygulama, yöntem veya iş modeli fikriyle oluşturulan süreçleri ve süreçlerin neticelerini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri ile Tasarım Faaliyetlerine İlişkin
Hususlar
Ar-Ge ve yenilik sayılmayan faaliyetler
MADDE 5– (1) Aşağıda sayılan faaliyetler, bu Yönetmeliğin uygulanmasında Ar-Ge
ve yenilik faaliyeti kapsamında değerlendirilmez:
b) Kalite kontrol,
c) Sosyal bilimlerdeki araştırmalar,
ç) Petrol, doğalgaz, maden rezervleri arama ve sondaj faaliyetleri,
d) İlaç üretim izni öncesinde en az 2 aşaması yurt içinde gerçekleştirilmeyen klinik
çalışmalar ile üretim izni sonrasında gerçekleştirilen klinik çalışmalar,
e) Bir Ar-Ge projesi kapsamında olmaksızın icat edilmiş ya da mevcut geliştirilmiş
süreçlerin kullanımı,
f) Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine yönelik olmayan şekil, renk, dekorasyon ve benzeri
estetik ve görsel değişiklikleri içeren biçimsel değişiklikler,
77
g) Programlama dilleri ile işletim sistemleri hariç olmak üzere, internet sitelerinin
ve benzerlerinin hazırlanmasına yardımcı mevcut yazılımların kullanılması suretiyle yapılan yazılım geliştirme faaliyetleri,
ğ) Yazılımlara ilişkin, bilimsel veya teknolojik ilerlemeler veya teknolojik belirsizliklerin çözülmesini içermeyen olağan ve tekrarlanan faaliyetler,
h) Kuruluş ve örgütlenmeyle ilgili araştırma giderleri,
ı) Üretim ve üretim altyapısına yönelik yapılan yatırım faaliyetleri, ticari üretimin
planlanması ve seri üretim sürecine ilişkin harcamalar,
i) Numune verilmek amacıyla prototiplerden kopyalar çıkarılıp dağıtılması ve reklam amaçlı tüketici testleri,
j) Bir Ar-Ge projesi kapsamında olmaksızın yeni süreç, sistem veya ürün ortaya
k) Ar-Ge ve yenilik faaliyetleriyle geliştirilen ürüne veya sürece ilişkin fikrî mülkiyet
haklarının edinimi dışında bu hakların korunmasına yönelik faaliyetler.
Tasarım sayılmayan faaliyetler
MADDE 6 (1) Aşağıda sayılan faaliyetler, bu Yönetmeliğin uygulanmasında tasarım faaliyeti kapsamında değerlendirilmez:
b) Kalite kontrol,
c) Bir tasarım projesi kapsamında olmaksızın icat edilmiş ya da mevcut geliştirilmiş
süreçlerin kullanımı,
ç) Kuruluş ve örgütlenmeyle ilgili araştırma giderleri,
d) Üretim ve üretim altyapısına yönelik yapılan yatırım faaliyetleri, ticari üretimin
planlanması ve seri üretim sürecine ilişkin harcamalar,
e) Numune verilmek amacıyla prototiplerden kopyalar çıkarılıp dağıtılması ve reklam amaçlı tüketici testleri,
f) Bir tasarım projesi kapsamında olmaksızın yeni süreç, sistem veya ürün ortaya
g) Tasarım faaliyetleriyle geliştirilen ürüne veya sürece ilişkin fikrî mülkiyet haklarının edinimi dışında bu hakların korunmasına yönelik faaliyetler,
78
T.C.
ğ) Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi kapsamında yer alan hükümranlık alametleri ile bu kapsam dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, dini, tarihi
ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş ve ilgili mercilerin tescil izni vermediği işaretlerin, armaların, amblemlerin, nişanların veya adlandırmaların uygunsuz kullanımını içeren tasarım faaliyetleri,
h) Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı tasarım faaliyetleri.
Ar-Ge, yenilik ve tasarım harcamalarının kapsamı
MADDE 7 – (1) Ar-Ge ve yenilik faaliyeti ile tasarım faaliyeti kapsamında değerlendirilen harcamalar aşağıda yer almaktadır:
a) İlk madde ve malzeme giderleri:
1) Her türlü doğrudan ilk madde, yardımcı madde, işletme malzemesi, ara mamul,
yedek parça, prototip ve benzeri giderler ile 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul
Kanununa göre amortismana tabi tutulması mümkün olmayan maddi kıymetlerin
iktisabına ilişkin giderleri kapsar.
2) Hammadde ve diğer malzeme stoklarından Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerinde fiilen kullanılan kısma ilişkin maliyetler Ar-Ge, yenilik ve tasarım harcaması kapsamındadır. Bu nedenle, henüz Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerinde kullanılmamış olan hammadde ve diğer malzemelere ilişkin maliyet tutarlarının
stok hesaplarında; kullanılan, satılan ya da elden çıkarılanların da stok hesaplarından mahsup edilmek suretiyle izlenmesi gerekir.
b) Amortismanlar:
1) Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla iktisap edilen
amortismana tabi iktisadi kıymetler için ayrılan amortismanlardan oluşur.
2) Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyeti dışında başka faaliyetlerde de kullanılan
makine ve teçhizata ilişkin amortismanlar, bunların Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinde kullanıldığı gün sayısına göre hesaplanır.
c) Personel giderleri:
1) Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla çalıştırılan Ar-Ge
veya tasarım personeliyle ilgili olarak tahakkuk ettirilen ve gelir vergisi stopajı teşviki
uygulaması kapsamında bulunan ücretler ile bu mahiyetteki giderlerdir. Ar-Ge veya
tasarım merkezleri alanı dışında geçirilen süreye isabet eden ve Bakanlar Kurulunca belirlenen sınırlar dâhilinde gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendiri79
len ücretler de Ar-Ge ve Tasarım indirimine konu edilir. Ancak, Ar-Ge veya tasarım
merkezleri alanı dışında geçirilen süreye ilişkin olarak; gerçek yol giderleri dâhil olmak
üzere yol, konaklama, gündelik gibi adlar altında gider karşılığı olarak yapılan ödemeler ile sağlanan menfaatler Ar-Ge ve tasarım indirimine konu edilemez.
2) Tam zaman eşdeğer Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının yüzde onunu aşmamak üzere, Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine katılan ve bu faaliyetlerle
doğrudan ilişkili destek personelinin gelir vergisi stopajı teşviki uygulaması kapsamında bulunan ücretleri ile bu mahiyetteki giderler de personel gideri kapsamındadır.
3) Kısmi çalışma hâlinde, personelin Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ayırdığı zamanın toplam çalışma zamanına oranı dikkate alınmak suretiyle bulunan
ücret tutarları, Ar-Ge, yenilik veya tasarım harcaması olarak dikkate alınır.
ç) Genel giderler:
1) Ar-Ge veya tasarım merkezlerinin kira, su, enerji, bakım-onarım, haberleşme,
nakliye giderleri ile bu merkezlerde kullanılan makine ve teçhizata ilişkin bakım ve
onarım giderleri gibi bu merkezlerde yürütülen faaliyetin devamlılığını sağlamak
için yapılan giderleri kapsar.
2) Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ilişkin sigorta giderleri, kitap, dergi ve
benzeri bilimsel yayınlara ait giderler de bu kapsamdadır. Ancak, büro ve kırtasiye
gibi sarf malzemelerine ilişkin giderler bu kapsamda değerlendirilmez.
3) Ar-Ge veya tasarım merkezlerine ilişkin olarak hesaplanan kira veya amortisman, su ve enerji giderleri hariç olmak üzere çeşitli kıstaslara göre ortak genel işletme giderleri üzerinden hesaplanacak paylar bu kapsamda değerlendirilmez.
d) Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler: Normal bakım ve onarım giderleri hariç
olmak üzere, Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetleriyle ilgili olarak işletme dışında
yerli veya yabancı diğer kurum ve kuruluşlardan alınan; mesleki veya teknik destek,
test, laboratuvar ve analiz hizmetleri ile bu mahiyetteki diğer hizmet alımları kapsamında yapılan ödemelerdir. Bu şekilde alınan hizmetlere ilişkin harcamalar, proje
kapsamında gerçekleştirilen toplam harcama tutarının yüzde ellisini geçemez.
e) Vergi, resim ve harçlar: Doğrudan Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerine
ilişkin olan ve gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınabilen vergi, resim ve harçları kapsar. Doğrudan Ar-Ge, yenilik veya tasarım
faaliyetlerinin yürütüldüğü taşınmazlar için ödenen vergiler ile benzeri vergi, resim
ve harçlar bu kapsamdadır.
80
T.C.
(2) Ar-Ge merkezlerinde yapılan bir harcamanın Ar-Ge ve Tasarım indirimine konu
edilebilmesi için bu harcamanın Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyeti kapsamında;
tasarım merkezlerinde yapılan bir harcamanın indirime konu edilebilmesi için bu
harcamanın münhasıran tasarım faaliyeti kapsamında yapılmış olması esastır.
(3) Rekabet öncesi işbirliği projelerinde, işbirliğini oluşturan kuruluşlarca işbirliği
anlaşmasında belirtilen ortak özel hesaba aktarılan tutarlar, birinci fıkrada sayılan
harcamalar kapsamında olmak şartıyla, harcamanın yapıldığı dönemde, katkı sağlayan kuruluşların her biri için katkıları oranında, Ar-Ge, yenilik ve tasarım harcaması olarak kabul edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İndirim, İstisna, Destek ve Teşvik Unsurları
Ar-Ge ve Tasarım indirimi uygulama esasları
MADDE 8 – (1) Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları
kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge
projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya
uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlarca gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı ile Kanun kapsamında yukarıda
sayılan kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde gerçekleştirilen münhasıran tasarım harcamalarının tamamı
13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesine
göre kurum kazancının ve 31/12/2006 tarihli 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89
uncu maddesi uyarınca ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılır.
(2) Bakanlar Kurulunca belirlenen kriterleri haiz Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde ayrıca o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik veya tasarım harcamalarının bir önceki yıla göre artışının
yüzde ellisine kadarı yukarıdaki esaslar dâhilinde indirim konusu yapılabilir. Bu indirimden yararlanacak işletmelerin, Bakanlar Kurulunca belirlenen kriterler doğrultusunda
faaliyet raporu ve ekinde Bakanlıkça istenen belgeleri ibraz etmeleri esastır.
(3) Kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili hesap döneminde indirim konusu yapılamayan tutar, sonraki hesap dönemlerine devredilir. Devredilen tutarlar, takip
eden yıllarda Vergi Usul Kanununa göre her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınır.
81
(4) Hesaplanan Ar-Ge ve Tasarım indirimi, yıllık gelir ya da kurumlar vergisi beyannameleri ile geçici vergi beyannamelerinin ilgili satırına yazılır.
(5) Kanun kapsamında Ar-Ge ve Tasarım indiriminden yararlananlar, Gelir Vergisi
Kanununun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (9) ve (13) numaralı bentleri ile
Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (ğ) bentleri hükümleri ile 26/6/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun geçici 2 nci maddesi hükümlerinden ayrıca yararlanamazlar.
(6) Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyeti kapsamındaki harcamalar ayrıca, Vergi
Usul Kanununa göre aktifleştirilmek suretiyle amortisman yoluyla itfa edilir.
(7) Projelerin tamamlanmasına zorunlu nedenlerle imkân kalmaması veya projenin
başarısızlıkla sonuçlanması nedeniyle iktisadi kıymet oluşmaması hâllerinde, ArGe, yenilik veya tasarım faaliyeti kapsamında yapılan ve önceki yıllarda aktifleştirilmiş olan tutarlar doğrudan gider yazılır.
(8) Tamamlanmamış Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesinin devredilmesi hâlinde,
devri gerçekleştiren işletmelerce aktifleştirilen tutarlar kazanç tutarının tespitinde
maliyet unsuru olarak dikkate alınır. Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesini devralan
işletmelerce devir tarihinden sonra proje kapsamında yapılan harcamalar Ar-Ge ve
Tasarımindirimine konu olur. Projenin devri için ayrıca bir bedel ödenmişse, bu bedel Ar-Ge ve tasarım indirimine konu edilemez.
(9) Tamamlanmış bir Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesinin devredilmesi durumunda, Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesini devralan işletme Ar-Ge ve tasarım indiriminden yararlanamaz.
(10) Ar-Ge, yenilik ve tasarım harcamalarının, işletmelerin diğer faaliyetlerine ilişkin harcamalarından ayrılarak, Ar-Ge ve tasarım indiriminin doğru hesaplanmasına
imkân verecek şekilde muhasebeleştirilmesi zorunludur.
Ar-Ge ve tasarım indiriminin uygulamasında izlenecek yöntem
MADDE 9 – (1) Ar-Ge ve tasarım indiriminden yararlanacak işletmeler, yıllık gelir
veya kurumlar vergisi beyannamesi ekinde aşağıda belirtilen belgeleri bağlı bulunulan vergi dairesine verirler.
a) Kanun kapsamında ilk defa Ar-Ge ve tasarım indiriminden yararlanacak olan
Ar-Ge merkezlerinden “Ar-Ge Merkezi Belgesi”, tasarım merkezlerinden “Tasarım
Merkezi Belgesi”, proje esaslı Ar-Ge ve tasarım indiriminden yararlanacak olanlardan ise teknik kuruluşlarca düzenlenmiş olan “Ar-Ge ve Yenilik Projesi Değerlendirme Raporu”, “Tasarım Projesi Değerlendirme Raporu” veya “Rekabet Öncesi İşbirliği
82
T.C.
Projesi Değerlendirme ve Denetim Komisyonu Kararı” veyahut proje sözleşmesi,
(Ancak, bu belgeleri daha önce vergi dairesine vermiş olup aynı kapsamda Ar-Ge ve
tasarım indirimine devam eden işletmelerden, izleyen vergilendirme dönemlerinde
bu belgelerin yeniden ibrazı istenmez.)
b) Ar-Ge ve yenilik projeleri, tasarım projeleri ile rekabet öncesi işbirliği projelerinin, teknogirişim sermayesinden yararlanan işletmeler için desteği veren merkezî
yönetim kapsamındaki kamu idaresince imzalanmış proje sözleşmesi ve eki iş planının, Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri ile teknoloji merkezi işletmelerinde
yürütülen Ar-Ge, yenilik veya tasarım projelerinin hangi aşamada bulunduğu, bu
projelerin veya iş planının uygulama durumuna ilişkin belgeler,
c) Ar-Ge ve tasarım indirimine konu olan harcamaların ana gruplar itibarıyla yıllık
tutarları ve ayrıntılı dökümünü gösteren liste,
ç) Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri, teknoloji merkezi işletmeleri, Ar-Ge ve
yenilik projeleri, tasarım projeleri ile rekabet öncesi işbirliği projeleri ve teknogirişim sermaye desteğinden yararlanan işletmelerde çalışanların projeler itibarıyla
sayıları ve nitelikleri, bu personelin projelerde görev aldığı süreler, ücretleri, gelir
vergisi stopaj teşvikine konu edilen vergi tutarlarını gösteren liste ile temel bilimler
mezunlarının sayıları ve nitelikleri ile bu personele sağlanan desteğe ilişkin bilgi ve
belgeler,
d) Dışarıdan alınan test, laboratuvar, analiz danışmanlık, ekspertiz ve benzeri hizmetlere ilişkin olarak, hizmet sağlayan kişi/kurum adı, T.C. kimlik no/vergi kimlik
numarası, alınan hizmetin mahiyeti, fatura tarihi ve numarası, tutarı, stopaj ve
KDV tutarına ilişkin liste,
e) Sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ilişkin Ar-Ge ve tasarım merkezlerince verilecek Ar-Ge ve tasarım
indirimi tutarlarını gösteren liste.
(2) Türkiye’nin antlaşmalarla taraf olduğu ikili ya da çok taraflı uluslararası Ar-Ge
veya tasarım işbirliği programları fonlarından malî olarak desteklenen Ar-Ge, yenilik veya tasarım projelerinin TÜBİTAK tarafından onaylanmış olması gerekir.
(3) Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri ve rekabet öncesi işbirliği projelerinde Ar-Ge
ve tasarım indiriminin uygulanabilmesi için birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen belgeleri
de içeren yeminli malî müşavir tasdik raporunun ilgili mevzuatta belirtilen süre içinde
bağlı bulunulan vergi dairesine verilmesi zorunlu olup, Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri ve rekabet öncesi işbirliği projeleri için yukarıda sayılan belgelerin beyannameyle birlikte ayrıca verilmesi istenilmez. Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri ve rekabet
83
öncesi işbirliği projeleri haricinde kalan projeler ve Kanun kapsamında destek ve teşviklerden yararlananlar için ayrıca yeminli malî müşavir tasdik raporu aranmaz.
(4) Ar-Ge ve tasarım indirimine ilişkin birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen belgelere
tam tasdik raporu ekinde yer verilmiş olması durumunda, Ar-Ge ve tasarım indirimine ilişkin olarak ayrıca tasdik raporu düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.
Gelir vergisi stopajı teşviki uygulaması
MADDE 10 – (1) Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları
kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge,
yenilik veya tasarım projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından
yürütülen Ar-Ge ve yenilik projeleri ile rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde çalışan Ar-Ge ve destek
personeli ile Kanun kapsamında yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlar tarafından
desteklenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde çalışan tasarım ve
destek personelinin; bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretlerinin doktoralı
olanlar ile temel bilimler alanlarından birinde en az yüksek lisans derecesine sahip
olanlar için yüzde doksan beşi, yüksek lisanslı olanlar ile temel bilimler alanlarından
birinde lisans derecesine sahip olanlar için yüzde doksanı ve diğerleri için yüzde sekseni gelir vergisinden müstesnadır.
(2) Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen Ar-Ge, tasarım ve destek
personelinin ücretlerine ilişkin teşvik, Gelir Vergisi Kanununun geçici 75 inci maddesinde yer alan düzenlemeye göre, 31/12/2023 tarihine kadar vergiden müstesna
tutulması yerine, muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden asgari
geçim indirimi uygulandıktan sonra terkin edilerek uygulanır.
(3) Gelir vergisi stopajı teşvikinin hesaplanmasında, bu kapsamdaki personelin
fiilen Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ayırdıkları zamanın toplam çalışma zamanına oranı dikkate alınır. Tam zamanlı olarak çalışanların hak kazanılmış
hafta tatili ve yıllık ücretli izin süreleri ile 17/3/1981 tarihli ve 2429 sayılı Ulusal
Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunda belirtilen tatil günlerine isabet eden
ücretler de bu teşvik kapsamında değerlendirilir. Haftalık kırkbeş saatin üzerindeki ve ek çalışma sürelerine ilişkin ücretler bu teşvikten faydalanamaz. Ar-Ge
ve yenilik veya tasarım faaliyetlerinde kısmi zamanlı olarak çalışan personelin
hak kazanılmış hafta tatili ve yıllık ücretli izin süreleri ile 2429 sayılı Kanunda
belirtilen tatil günlerine isabet eden ücretleri gelir vergisi stopaj teşvikinin uygulamasında dikkate alınmaz.
84
T.C.
(4) Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde çalışan Ar-Ge veya tasarım personelinin bu
merkezlerde yürüttüğü projelerle doğrudan ilgili olmak şartıyla, proje kapsamındaki faaliyetlerin bir kısmının Ar-Ge veya tasarım merkezi dışında yürütülmesinin
zorunlu olduğu durumlarda, Ar-Ge veya tasarım merkezi yönetiminin onayının alınması ve Bakanlığın bilgilendirilmesi kaydıyla, merkez dışındaki bu faaliyetlere ilişkin ücretlerin yüzde yüzünü aşmamak şartıyla Bakanlar Kurulunca belirlenen kısmı
ile Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde en az bir yıl süreyle çalışan Ar-Ge veya tasarım personelinin yüksek lisans yapanlar için bir buçuk yılı, doktora yapanlar için iki
yılı geçmemek üzere ve Bakanlığın onayının alınması şartıyla merkez dışında geçirdiği sürelere ilişkin ücretlerin yüzde yüzünü aşmamak şartıyla Bakanlar Kurulunca
belirlenen kısmı gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir.
a) Bakanlar kurulunca tespit edilecek faaliyetler kapsamında Ar-Ge veya tasarım
merkezi dışında geçirilecek sürelerin proje kapsamında ve zorunlu olduğunun tevsiki ve sorumluluğu, Ar-Ge veya tasarım merkezi yönetimine aittir. Bu kapsamda
teşvikten yararlanmış olan Ar-Ge veya tasarım personeline ilişkin liste projeler itibarıyla Bakanlığa sunulan yıllık faaliyet raporlarında bildirilir.
b) Lisansüstü eğitimde geçirilecek süre, üniversiteden onaylı ders programı dikkate alınarak ilgili Ar-Ge veya tasarım merkezinin onayı ile hesaplanır. Bu hesaplamalarda lisansüstü eğitimde alınan dersler kapsamında yapılacak araştırmalar da
değerlendirilir. Yüksek lisans yapanlar için bir buçuk yıllık, doktora yapanlar için iki
yıllık sürelerin uygulamasında kayıt dondurma kapsamında geçen süreler dikkate
alınmaz.
c) Bu madde kapsamında Ar-Ge veya tasarım merkezleri alanı dışında gerçekleştirilen faaliyetler ile lisansüstü eğitim kapsamında dışarıda geçirilen süreler, bu
Yönetmelik kapsamında sağlanan indirim, destek ve teşvik unsurlarından da yararlandırılır.
ç) Bu madde kapsamında Ar-Ge veya tasarım merkezleri alanı dışında gerçekleştirilen faaliyetler ile lisansüstü eğitim kapsamında dışarıda geçirilen sürelere ilişkin
ücretlerden; gerçek yol giderleri dâhil olmak üzere yol, konaklama, gündelik gibi
adlar altında gider karşılığı olarak yapılan ödemeler ile sağlanan menfaatler destek
ve teşvik kapsamında değerlendirilmez.
(5) Gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanacak olan destek personelinin tam zaman eşdeğeri sayısı, toplam tam zaman eşdeğer Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının yüzde onunu aşamaz. Küsuratlı sayılar tama iblağ edilir. Destek personelinin
toplam tam zaman eşdeğer Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının yüzde onunu
aşması hâlinde, brüt ücreti en az olan destek personelinin ücretinden başlamak
85
üzere teşvik uygulanır. Brüt ücretlerin aynı olması hâlinde, ücretine gelir vergisi
teşviki uygulanacak destek personeli işverence belirlenir. Ar-Ge merkezi veya tasarım merkezi yöneticisi, görev tanımı ve niteliğine göre Ar-Ge personeli, tasarım
personeli veya destek personeli olarak dikkate alınır.
(6) Birinci fıkra kapsamında belirtilen projelerde görev alan veya işletmelerde çalışan kamu personeli belirtilen teşvikten yararlanamaz.
(7) Muhtasar beyanname üzerinde terkin edilecek tutara ilişkin hesaplamanın, ArGe veya tasarım personeli ile destek personelinin her biri için ayrı ayrı yapılması gerekmektedir. Bu hesaplamaya ilişkin bilgiler, Maliye Bakanlığınca belirlenen bildirim
tablosunda gösterilir ve muhtasar beyanname ekinde ilgili vergi dairesine verilir.
Sigorta primi desteği uygulaması
MADDE 11– (1) Kamu personeli hariç olmak üzere, teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya
teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya
da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon
veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya
da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, rekabet öncesi
işbirliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde çalışan Ar-Ge personeli ile destek personelinin; Kanun kapsamında yukarıda
sayılan kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde çalışan tasarım ve destek personelinin, Kanun kapsamındaki
faaliyetleri karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı; 4691 sayılı Kanununun geçici ikinci maddesi uyarınca ücreti gelir vergisinden istisna tutulmuş personelin gelir vergisi istisnasının
uygulandığı sürece gelir vergisinden istisna tutulan ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı, Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak
ödenekten karşılanır.
(2) Sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanacak olan destek personelinin tam zaman eşdeğer sayısı toplam tam zaman eşdeğer Ar-Ge veya tasarım
personeli sayısının yüzde onunu aşamaz. Küsuratlı sayılar tama iblağ edilir. Destek
personelinin toplam tam zaman eşdeğer Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının
yüzde onunu aşması hâlinde, brüt ücreti en az olan destek personelinin ücretinden
başlamak üzere sigorta primi işveren hissesi teşviki uygulanır. Brüt ücretlerin aynı
olması hâlinde, sigorta primi işveren hissesi teşviki uygulanacak destek personeli
işverence belirlenir.
86
T.C.
(3) Sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanılabilmesi için teknoloji
merkezi işletmelerinin TEKMER müdürlüğünden, kamu kurum ve kuruluşları ile
kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından desteklenen ArGe ve yenilik veya tasarım projelerinde desteği veren kamu kurum/kuruluşu veya
yukarıda belirtilen vakıflardan, uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK
tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projeleri için TÜBİTAK’tan
alınan destek karar yazısı veya proje sözleşmesi, Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri ile rekabet öncesi işbirliği projeleri için Bakanlıktan, teknogirişim sermaye
desteği alan işletmeler için merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinden
alınan destek karar yazısı veya proje sözleşmesi, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında ücreti gelir vergisinden istisna tutulan personel çalıştıran işverenlerin, sigortalının bölgede fiilen çalışıp çalışmadığını denetlemekle
yükümlü yönetici şirketten alacakları belgeyle işyerinin bağlı bulunduğu Sosyal
Güvenlik İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine yazılı olarak müracaat
etmeleri şarttır.
(4) Sigorta primi işveren hissesi desteğinden, Kanunda aranılan şartların taşındığına ve bu Yönetmeliğin ilgili maddeleri gereğince destekten yararlanmaya hak
kazanıldığına ilişkin ilgili kurum, kuruluş veya denetimle görevli şirket tarafından
düzenlenen belgenin alındığı tarihi takip eden ay başından itibaren yararlanılır.
(5) İşverenlerin, sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanabilmeleri için
kapsama giren sigortalıların çalışmalarına ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerini
yasal süresi içinde Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine
vermeleri zorunludur. Söz konusu belgenin yasal süresi dışında verilmesi hâlinde,
Kanunda belirtilen sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanılamaz.
(6) Kapsama giren sigortalılara ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi
içinde verilmesi hâlinde, tahakkuk eden sigorta primi işveren hissesinin yarısı ile
sigortalı hissesinin işverenlerce ödenip ödenmediğine bakılmaksızın, sigorta primi işveren hissesinin diğer yarısı Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten
karşılanır.
(7) Sigorta primi işveren hissesi desteği uygulamasında, bu kapsamdaki personelin
Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ayırdıkları zamanın, toplam çalışma zamanına oranı dikkate alınır.
(8) Kapsama giren personelin Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetleriyle ilgili çalışmalarının haftalık 45 saati doldurması hâlinde çalışılan haftaya ilişkin hafta tatili,
87
sigorta pirimi işveren hissesi desteği uygulamasında dikkate alınır. Kapsama giren
personelin ay içindeki çalışmalarının tamamının Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetleriyle ilgili olması hâlinde yıllık ücretli izin süreleri ile 2429 sayılı Kanunda belirtilen tatil günlerine isabet eden ücretler de bu destek kapsamında değerlendirilir.
(9) Sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanan işyerlerinin, Kanunun 4
üncü maddesi gereğince yapılacak denetimler sonucunda ya da TEKMER müdürlüğünden, yönetici şirketlerden veya resmî kurum ve kuruluşlardan veya Kanunda
belirtilen vakıflardan alınacak belgelerden sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanabilmek için gerekli şartları taşımadıklarının anlaşılması hâlinde, daha
önce Maliye Bakanlığınca karşılanmış olan sigorta primi işveren hissesi tutarları,
sosyal güvenlik mevzuatının ilgili hükümleri gereğince hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte işverenlerden tahsil edilir.
(10) Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun geçici 2 nci maddesi uyarınca ücreti
gelir vergisinden istisna tutulmuş personelin ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesi desteği uygulamasında, Yönetmeliğin bu maddesi dışındaki diğer şartlar aranmaz. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde çalışan ve ücreti gelir
vergisinden istisna olan personelin Kanun kapsamında bölge dışında gerçekleştirilen faaliyetler ile lisansüstü eğitim kapsamında dışarıda geçirilen sürelere ilişkin
Bakanlar Kurulunca belirlenen oran karşılığı ücretleri de bu madde kapsamında değerlendirilir. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamındaki yönetici şirketler
bu destekten yararlanan işverenlerin ilgili mevzuata göre gerekli şartları taşıyıp
taşımadığını denetlemek, şartların taşınmadığının tespiti hâlinde durumu işyerinin
bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine
10 iş günü içinde bildirmekle yükümlüdür.
(11) Birinci fıkra kapsamına giren işverenlerin Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetleriyle ilgili birden fazla işyerinin olması durumunda, kapsama giren her bir işyeri
için ayrı başvuru yapılır ve her bir işyeri ayrı ayrı değerlendirilir. İşyerlerinin, aynı organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş birden fazla Ar-Ge veya
tasarım merkezinin bulunması durumunda, her bir Ar-Ge veya tasarım merkezi için
yeni işyeri dosyası tescil edilmek suretiyle ayrı başvuru yapılır.
(12) Tamamlanmamış bir Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesinin devredilmesi durumunda, Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesini devralan işletme, gerekli şartları
taşıması hâlinde sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanır. Buna karşın,
tamamlanmış bir Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesinin devredilmesi durumunda,
Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesini devralan işletme, sigorta primi işveren hissesi
desteğinden yararlanamaz.
88
T.C.
(13) Hizmetleri ve ücretleri daha önce 5746 sayılı Kanuna göre bildirilmiş olan sigortalılara, işverenlerince, toplu iş sözleşmelerine istinaden ücret farkı ödenmesine
karar verilmesi ve Ar-Geve yenilik veya tasarım faaliyetleriyle ilgili çalışmalara ait
ücret farklarına ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin toplu iş sözleşmesinin imzalandığı ayı takip eden ayın sonuna kadar Kuruma verilmesi hâlinde,
sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanılabilir.
(14) Birinci fıkra kapsamında belirtilen projelerde görev alan veya işletmelerde çalışan kamu personeli, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar, 5/6/1986 tarihli
ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde
mesleki eğitim gören öğrenciler ile staja tabi tutulan öğrenciler ve yurtdışında çalışanlar için, sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanılamaz.
(15) Kanun kapsamına giren sigortalılara ücret dışında yapılan ödemeler, Kanun
kapsamında düzenlenen aylık prim ve hizmet belgesinde yer alan prime esas kazanca dâhil edilmez. Bu ödemeler, destek kapsamına girmeyen aylık prim ve hizmet belgesiyle Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilir.
(16) Kanun kapsamında düzenlenen aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı tahakkuk eden işsizlik sigortası primleri hakkında sigorta primi işveren hissesi desteği uygulanmaz.
(17) Yukarıdaki hükümler çerçevesinde doğan sigorta prim desteği tutarları, takvim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğüne bildirilir.
Damga vergisi istisnası uygulaması
MADDE 12– (1) Kanun kapsamındaki her türlü Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım
faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden müstesnadır.
(2) Damga vergisi istisnasının uygulanabilmesi için; Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri, rekabet öncesi işbirliği ile Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projeleri için başvuru
yapılan ve desteği veren kamu kurumundan veya Kanunda belirtilen vakıflardan, teknoloji merkezi işletmeleri için TEKMER müdürlüğünden, uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projeleri için
TÜBİTAK’tan alınan veya bunlar tarafından onaylanan; kâğıda konu işlemin Kanun
kapsamında Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetleri ile ilgili olduğunu gösteren proje
öneri bilgileri formu veya destek karar yazısı ya da proje sözleşmesi veya bu mahiyetteki belgenin işlem esnasında noter, resmî daireler, diğer kamu kurum ve kuruluşları gibi
işlem yapan kurum ve kuruluşlara ibraz edilmesi yeterli olup, işlem yapan kurum veya
kuruluşlarca başka belge aranmaz.
89
(3) İşlem esnasında, söz konusu belgelerin herhangi bir sebeple ibraz edilememesi
durumunda, kâğıtlara ilişkin damga vergisi ilgililerce ödenir.
(4) Kanun kapsamında Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerinde istihdam edilen personele münhasıran bu görevleri ile ilgili olarak yapılan ücret ödemeleri nedeniyle düzenlenen kâğıtlar ile Kanun kapsamına giren sigortalılar için düzenlenecek
aylık prim ve hizmet belgeleri için damga vergisi alınmaz.
(5) Destek ve teşvik unsurlarının amacı dışında kullanılması, şartların ihlali veya
projelere yönelik değerlendirme raporlarının olumsuz olmasının tespit edilmesi
hâlinde, istisna uygulamasına konu olan damga vergisi 34 üncü madde kapsamında işletmelerden tahsil edilir. İşlem esnasında istisna uygulanırken, söz konusu belgelerin ibraz edilmiş olması bu uygulamayı etkilemez.
(6) Kanun kapsamında damga vergisi istisnası uygulamak suretiyle işlem yapan kurum ve kuruluşlar, istisna sebebiyle ilgililerine ödettirilmeyen veya ödeme sırasında
tevkif edilmeyen damga vergisine ilişkin olarak içeriği Maliye Bakanlığınca belirlenen
bildirimi, işlemin yapıldığı tarihi izleyen 1 ay içinde ilgililerin gelir ve kurumlar vergisi
bakımından bağlı bulunduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar.
(7) Ar-Ge ve yenilik faaliyetleriyle, tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen
ve istisnaya konu olan kâğıtlar ile istisnanın uygulanmasına dayanak teşkil eden
belgeler, kâğıtların düzenlendiği tarihi takip eden yılın başından itibaren 5 yıl muhafaza edilir ve gerektiğinde ilgili kişi ve kurumlara ibraz edilir.
Gümrük vergisi istisnası
MADDE 13 - (1) Kanun kapsamında yürütülen Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri ile ilgili
araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşya, gümrük vergisi ve her türlü fondan,
bu kapsamda düzenlenen kâğıtlar ve yapılan işlemler damga vergisi ve harçtan istisnadır.
(2) Ar-Ge Merkezi veya Tasarım Merkezi Belgesine sahip işletmeler ile destek kapsamına alınmış olan rekabet öncesi işbirliği projeleri kapsamında ithal edilen eşya;
Ar-Ge, yenilik veya tasarım ile ilgili faaliyetlerde kullanılmak üzere Bakanlığın uygun göreceği eşyalardan oluşur.
(3) Bu istisnadan yararlanacak ikinci fıkra kapsamındaki işletmeler, başvurularını
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Tek Pencere Sistemi E-Başvuru Uygulaması üzerinden
Genel Müdürlüğe gönderir.
(4) Genel Müdürlük başvuruyu değerlendirir, uygun bulması halinde söz konusu
başvuruyu aynı iş günü içinde onaylayarak gümrük işlemlerinde kullanılmak üzere
Tek Pencere Sistemi üzerinden Gümrük ve Ticaret Bakanlığına bildirir. Genel Mü90
T.C.
dürlük gerekli görmesi halinde başvuru hakkında görüş almak üzere konusunda
uzman en az bir izleyici görevlendirebilir.
(5) İkinci fıkrada belirtilmeyen ancak Kanun kapsamındaki Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri sahibi işletmeler, desteği veren kurum veya kuruluşa ya da Kanunda
belirtilen vakıflara, uluslararası fonlar tarafından desteklenen Ar-Ge, yenilik ve
tasarım projeleri için ise TÜBİTAK’a başvuru yapar. İşletmeler, başvuru yaptıkları
kurum veya kuruluşun belirleyeceği uygulama süreçlerine göre bu istisnadan yararlandırılır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Siparişe Dayalı Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Faaliyetleri, Temel Bilimler
Desteği, Tasarım Tescil Desteği, Destek ve Teşvikin Kapsamı ve Öğretim Elemanlarının Görevlendirilmeleri
Siparişe dayalı Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetleri
MADDE 14- (1) Kanun kapsamında Ar-Ge merkezlerinin sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürüttükleri Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım merkezlerinin sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürüttükleri tasarım faaliyetleri
Kanunda belirtilen indirim, istisna, destek ve teşvik unsurlarından yararlanabilir.
(2) Ar-Ge veya tasarım merkezleri tarafından siparişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge
veya tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak yapılan harcamaların sadece yüzde ellisi
bu merkezler tarafından, bu harcamaların kalan yüzde ellisi ise siparişi veren gelir
ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, Ar-Ge ve tasarım indirimi olarak dikkate alınabilir.
(3) Bu uygulama, 1/3/2016 tarihinden sonra verilen siparişler dolayısıyla ortaya çıkacak Ar-Ge ve tasarım indirimleri için geçerlidir.
(4) Sipariş verenin gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyetinin olmaması halinde ArGe veya tasarım harcamasının tamamı Ar-Ge veya tasarım merkezi tarafından indirilebilir. Bu kapsamda, Türkiye’de verilen gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi
üzerinde Ar-Ge ve tasarım indirim hakkına sahip olmayan kişilerce verilen sipariş
üzerine yapılan projelerde, indirim hakkının tamamı Ar-Ge veya tasarım merkezi
tarafından kullanılır. Sipariş verenler, Ar-Ge ve tasarım indirimi ile sipariş verilmesine ilişkin kâğıtlara ait damga vergisi istisnası dışında kalan bu Kanun kapsamındaki diğer teşvik ve destek unsurlarından yararlanamaz.
91
(5) Her bir geçici vergilendirme ve hesap dönemi itibarıyla yararlanılabilecek toplam Ar-Ge ve tasarım indirimi tutarının yarısı, Ar-Ge merkezi veya tasarım merkezi
tarafından beyanname verme sürelerinin başlangıcından önce siparişi verene yazılı
olarak bildirilir.
Temel bilimler desteği
MADDE 15 - (1) Temel bilimler alanlarında en az lisans derecesine sahip Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge merkezlerine, bu personelin her birine ödedikleri aylık
ücretin o yıl için uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarı kadarlık kısmı, kamu
personeli hariç olmak üzere iki yıl süreyle, Bakanlık bütçesine konulacak ödenekten
karşılanır.
(2) Bu kapsamda her bir Ar-Ge merkezinde destekten yararlanacak personel sayısı,
ilgili ayda Ar-Ge merkezinde istihdam edilen toplam personel sayısının yüzde onunu geçemez. Bu sayının küsuratlı çıkması halinde tama iblağ edilir.
(3) Bu destekten yararlanılabilmesi için istihdam edilecek personelin 1/3/2016 (dahil) tarihinden sonra işe alınması ve ilgili işletmede ilk kez istihdam edilmesi esastır.
(4) İşletme, bu destek kapsamında istihdam ettiği personelin işe alınması ve işten
ayrılması durumları ile ilgili hususları Bakanlığa yazılı veya elektronik ortamda bildirmekle yükümlüdür.
(5) Bu desteğe ilişkin yapılacak ödemeler, destek kapsamındaki personele ilişkin
sigorta prim gün sayısı dikkate alınarak Bakanlıkça aylık dönemler halinde gerçekleştirilir.
(6) Bu madde kapsamında ödemelerin yapılabilmesi için, yukarıdaki şartların sağlandığını ve işletme tarafından ilgili personele dönem ücretlerinin ödendiğini gösteren raporun Bakanlığa sunulması gerekir. Bakanlıkça uygun görülen tutar, raporun teslim edildiği tarihi takip eden ayın sonuna kadar işletmenin bildirdiği banka
hesabına ödeme yapılır.
(7) Bu desteğe ilişkin tanzim edilecek raporda bulunması gereken asgari bilgiler ile
diğer hususlar, Bakanlıkça belirlenir.
(8) Bakanlık tarafından ödenen destek tutarı, işletme açısından 33 üncü maddede
belirtilen özel fon uygulamasına tabi tutulur.
92
T.C.
Tasarım tescil desteği
MADDE 16 - (1) Türk Tasarım Danışma Konseyinin önerileri doğrultusunda Bakanlık
tarafından belirlenen kriterleri haiz tasarım yarışmalarında sergilenen tasarımların
tescil giderleri, Bakanlık bütçesine konulacak ödenek imkânları çerçevesinde geri
ödemesiz olarak desteklenebilir.
(2) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin hususlar Bakanlıkça hazırlanan Tasarım
Tescil Desteği Uygulama Usul ve Esaslarında belirtilir.
Destek ve teşvikin kapsamı
Madde 17- (1) Kanun kapsamındaki indirim, istisna, destek ve teşviklerden yararlananlar; Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (9) ve (13)
numaralı bentleri, Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (ğ) bentleri hükümleri ile Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun geçici
2 nci maddesi hükümlerinden ayrıca yararlanamazlar.
Öğretim elemanlarının görevlendirilmeleri
MADDE 18 –(1) Öğretim elemanlarından Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde gerçekleştirilen faaliyetlerde araştırmacı, tasarımcı ya da idari personel olarak hizmetine
ihtiyaç duyulanlar, üniversite yönetim kurullarının izniyle tam zamanlı veya yarı zamanlı olarak görevlendirilebilirler.
(2) Tam zamanlı görevlendirme için herhangi bir üniversitede altı yıllık tam zamanlı olarak çalışmak gerekmekte olup, görevlendirme süresi her altı yıl sonrasında bir yıldır.
(3) Yarı zamanlı görev alan öğretim elemanlarının bu hizmetleri karşılığı elde edecekleri gelirler, üniversite döner sermaye kapsamı dışında tutulur.
(4) Tam zamanlı olarak görevlendirilecek personele kurumlarınca aylıksız izin verilir ve kadroları ile ilişkileri devam eder. Bu şekilde aylıksız izne ayrılanlardan,
önceki görevleri sebebiyle 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve
Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi
veya geçici 4 üncü maddesi kapsamında sigortalı veyahut iştirakçi sayılanların
aylıksız izne ayrıldığı tarihi takip eden on beş gün içerisinde talepte bulunmaları halinde; aylıksız izinli sayıldıkları ve buralarda çalıştırıldıkları sürece aynı kapsamdaki sigortalılık veya iştirakçilik ilişkisi devam eder. Bu şekilde aylıksız izne
ayrılanlardan;
a) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında
sigortalı sayılanlar için önceki kadroları için tespit edilen sigorta primine esas ka93
zanç unsurları esas alınmak suretiyle ilgili aya ilişkin olarak hesaplanacak sigorta
primi çalışan hissesi ile genel sağlık sigortası primi çalışan hissesi tutarı kendilerince, sigorta primi işveren hissesi ile genel sağlık sigortası primi işveren hisseleri
görev yaptıkları işverenleri tarafından,
b) 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında iştirakçi sayılanlar için
önceki kadroları için tespit edilen emekli keseneğine esas aylık unsurları esas
alınmak suretiyle ilgili aya ilişkin olarak hesaplanacak kişi keseneği kendilerince,
kurum karşılıkları ile genel sağlık sigortası primlerinin tamamı görev yaptıkları
işverenleri tarafından, ödenir.
(5) Prim ödeme yükümlülüğü görevlendirildikleri işverene aittir. İlgililerin bu şekilde aylıksız izinde geçirdikleri süreler önceki kadro unvanları esas alınmak suretiyle
emekli, keseneğine esas aylık unsurlarının veya sigorta primine esas kazanç unsurlarının tespitinde dikkate alınır.
(6) Bunlara aylıksız izin dönemindeki söz konusu çalışma süreleri için görev yaptıkları işveren tarafından kıdem tazminatı ödenmez ve bu süreler emekli ikramiyesinin hesabında dikkate alınır. 2547 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin bu maddede
yer alan düzenlemelere aykırı hükümleri uygulanmaz.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Değerlendirme ve Denetim Komisyonu, Ar-Ge Merkezleri ve Tasarım
Merkezlerine İlişkin Hususlar
Değerlendirme ve Denetim Komisyonu
MADDE 19 – (1) Ar-Ge merkezi, tasarım merkezi ve rekabet öncesi işbirliği projelerinin
değerlendirme ve denetimi, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından yapılır.
(2) Değerlendirme ve Denetim Komisyonu aşağıda belirtilen beş üyeden oluşur.
a) Maliye Bakanlığı tarafından belirlenecek bir üye,
b) Bilim ve Teknoloji Genel Müdürü ya da ilgili daire başkanı.
c) Bakanlıkça alanlarında uzmanlığı bulunan öğretim üyeleri arasından, başvurusu değerlendirilecek veya denetimi yapılacak merkezin ya da rekabet öncesi
işbirliği projesinin ilgili olduğu konuya göre Bakanlık tarafından seçilecek iki
üye,
94
T.C.
ç) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) meclis veya sektör temsilcileri, Türkiye
İhracatçılar Meclisi (TİM) meclis veya sektör temsilcileri, Organize Sanayi Bölgeleri,
Endüstri Bölgeleri, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ile kanunla kurulan vakıflar veya
meslek odalarının yönetici veya temsilcileri arasından başvurusu değerlendirilecek
veya denetimi yapılacak merkezin ya da rekabet öncesi işbirliği projesinin ilgili olduğu konuya göre Bakanlıkça görevlendirilecek bir üye.
(3) Bakanlıkça, Ar-Ge merkezi, tasarım merkezi veya rekabet öncesi işbirliği projesi ile
ilgili başvuru, izleme ya da denetim faaliyetleri için alanında uzmanlığı olan en az iki
kişi izleyici olarak görevlendirilir. Başvuruların incelenmesi amacıyla görevlendirilen
izleyiciler başvurunun kabul edildiği yılı takip eden yılın sonuna kadar, aynı merkezin
faaliyetlerinin ya da projenin izlenmesi ve denetlenmesinde görevlendirilemezler.
(4) Rekabet öncesi işbirliği projesi başvuruları ile Ar-Ge merkezi ve tasarım merkezi
başvurularının incelenmesi ya da faaliyetlerinin izlenmesi ile görevlendirilen izleyiciler, yerinde fiili inceleme ve denetlemeler yaparak hazırladıkları raporu Değerlendirme ve Denetim Komisyonuna sunarlar.
(5) Ar-Ge Merkezleri ve Tasarım Merkezlerinde yürütülen her bir Ar-Ge, yenilik veya
tasarım projesi, Değerlendirme ve Denetim Komisyonuna sunulmak üzere görevlendirilen izleyiciler tarafından yerinde incelenerek raporlanır.
(6) Değerlendirme ve Denetim Komisyonu Ar-Ge merkezi veya tasarım merkezine
ilişkin kararını bu merkezlerde yürütülen faaliyetlerin tamamını; rekabet öncesi işbirliği projesine ilişkin kararını ise proje kapsamındaki faaliyetleri dikkate alarak verir.
(7) Değerlendirme ve Denetim Komisyonu, Bilim ve Teknoloji Genel Müdürü ya da
ilgili daire başkanı başkanlığında toplanır.
(8) Değerlendirme ve Denetim Komisyonu en az dört üyenin katılımıyla toplanır ve
üç üyenin aynı yöndeki oyuyla karar alır.
Ar-Ge merkezleri ve tasarım merkezleri
MADDE 20 – (1) Kanunda öngörülen destek ve teşviklerden yararlanmak üzere ArGe Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi almak için yapılan başvurularda
aşağıda belirtilen asgari şartlar aranır.
a) Ar-Ge merkezlerinde en az elli ya da Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen sayıda tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam edilmesi,
b)Tasarım merkezlerinde ise en az on ya da Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen
sayıda tam zaman eşdeğer tasarım personeli istihdam edilmesi,
95
c) Ar-Ge merkezleri ve tasarım merkezlerinin Kanun kapsamındaki Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerinin yurt içinde gerçekleştirilmesi,
ç) Başvuru yapan işletmenin; yeterli Ar-Ge veya tasarım yönetimi ile teknolojik
varlıkları, insan kaynakları, fikrî haklar, proje ve bilgi kaynakları yönetim yeteneği
ve kapasitesinin bulunması,
d) Ar-Ge merkezi ve tasarım merkezlerinde çalışan personelin, bu merkezlerde çalıştığının fiziki kontrolünü yapacak mekanizmaların bulunması,
e) Ar-Ge veya tasarım merkezlerinin konusu, süresi, bütçesi ve personel ihtiyacı
tanımlanmış program ve projelerinin bulunması,
f)Ar-Ge veya tasarım merkezlerinin ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş ve tek bir
yerleşke veya fiziki mekân içinde yer alması,
g) Ar-Ge veya tasarım merkezlerinin Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde kurulması
halinde, bu merkezlerde yürütülen faaliyetlere ilişkin olarak sadece 5746 sayılı Kanunda yer alan destek ve teşvik hükümleri uygulanır.
(2) İşletmelerin, organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş birden fazla Ar-Ge veya tasarım merkezinin bulunması durumunda, her Ar-Ge veya
tasarım merkezi için ayrı başvuru yapılır.
(3) Münhasıran Ar-Ge veya tasarım faaliyetinde bulunmak üzere Ar-Ge merkezi
veya tasarım merkezi kuracak işletmeler için Türkiye’de ayrıca üretim ya da ticaretle iştigal eden bir işyerinin olması şartı aranmaz.
4) Ar-Ge merkezleri veya tasarım merkezlerinde, 27/2/2003 tarihli ve 4817 sayılı
Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde, yabancı uyruklu Ar-Ge veya tasarım personeli çalıştırılabilir. Bu fıkra kapsamında çalışacak yabancıların çalışma izni başvuruları, bu kişileri çalıştıracak işletmelerce Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılır ve Bakanlığın uygun görüşü
doğrultusunda karara bağlanır.
Ar-Ge merkezi ve tasarım merkezlerinin başvuru, izleme ve denetimi
MADDE 21 – (1) Destek ve teşviklerden yararlanmak isteyen işletmeler, başvurularını yazılı veya elektronik ortamda Bakanlığa yapar.
(2) Bakanlık, başvuru formu ve ekinde aranılacak belgeler, bunların şekil ve içeriği
ile başvuruda izlenecek yöntemler ve diğer hususlarla ilgili olarak düzenleme yapmaya yetkilidir.
96
T.C.
(3) Bakanlık başvuru dosyasını herhangi bir eksikliğin olup olmadığı bakımından
5 iş günü içinde inceler. Başvuru dosyasında eksiklik tespit edilmesi halinde bu
eksiklikler işletmeye bildirilir ve bildirim tarihinden itibaren en geç 15 iş günü içinde işletme tarafından bu eksikliklerin tamamlanması istenir. Süresi içerisinde eksikliği giderilmeyen Ar-Ge veya tasarım merkezi başvurusu Bakanlıkça reddedilir.
(4) Bakanlık incelemesi sonucunda herhangi bir eksiklik tespit edilmeyen veya yapılan bildirim sonucu işletme tarafından eksiklikleri giderilen başvuru dosyası, Değerlendirme ve Denetim Komisyonuna sunulur.
(5) Başvuru, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından; en geç otuz iş
günü içinde değerlendirilip karara bağlanır. Kararın olumlu olması hâlinde düzenlenen karar tutanağı, Bakanlık tarafından Gelir İdaresi Başkanlığı, Sosyal Güvenlik
Kurumu Başkanlığı ve başvuru sahibi işletmeye 5 iş günü içinde bildirilir. Kararın
olumsuz olması hâlinde ise sonuç, işletmeye yazılı olarak bildirilir.
(6) Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından Ar-Ge veya tasarım merkezi başvurusu olumlu olarak değerlendirilen işletmenin Ar-Ge Merkezi Belgesi veya
Tasarım Merkezi Belgesi Bakanlık tarafından verilir.
(7) Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi almaya hak kazanan işletme, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu karar tutanağının düzenlendiği tarihten itibaren Kanun kapsamında sağlanan destek ve teşviklerden yararlanır.
(8) Ar-Ge Merkezlerinde veya tasarım merkezlerinde, yürütülen faaliyetlere ilişkin
faaliyet raporu, takvim yılını kapsayacak şekilde ve takip eden yılın en geç Mayıs
ayı içinde Bakanlığa yazılı veya elektronik ortamda sunulur.
(9) Bakanlık, faaliyet raporunun şekil ve içeriği açısından ön incelemesini yapar,
eksik bilgi ve evrak bulunması hâlinde, tespit edilen eksiklikler işletme tarafından
tamamlanarak en geç 10 iş günü içinde Bakanlığa yazılı veya elektronik ortamda
sunulur.
(10) Ar-Ge merkezleri veya tasarım merkezlerinin izleme faaliyetine ilişkin işlemler
her yıl için takip eden yılın Haziran ayından takvim yılı sonuna kadarki süre içerisinde tamamlanır.
(11) Ar-Ge merkezleri ile tasarım merkezleri Değerlendirme ve Denetim Komisyonu
tarafından en geç 2 yılda bir denetlenir.
(12) Ar-Ge merkezlerinde veya tasarım merkezlerinde Değerlendirme ve Denetim
Komisyonu değerlendirmesi sonucunda, denetimde tespit edilen eksiklik ve ihlalin
ölçüsüne göre Ar-Ge Merkezi belgesi veya tasarım merkezi belgesi Bakanlık ta97
rafından iptal edilir veya eksikliklerin giderilmesi için 3 ayı geçmemek üzere ilgili
işletmeye süre verilir. Bu süre içinde işletme, sağlanan destek ve teşviklerden yararlanamaz.
(13) Ar-Ge Merkezlerinde veya tasarım merkezlerinde tespit edilen eksiklikler verilen süre içinde giderilmediği takdirde işletmeye verilen Ar-Ge Merkezi Belgesi
veya Tasarım Merkezi Belgesi Bakanlık tarafından iptal edilir. İşletme, şartların
ihlal edildiği tarihten itibaren Kanunda öngörülen destek ve teşviklerden yararlanamaz. Ancak, verilen süre içinde eksikliklerin giderilmesi halinde; Değerlendirme
ve Denetim Komisyonunun verilen süre içerisinde toplanarak olumlu karar vermesi
durumunda, kararın verildiği tarihten; Komisyonun verilen süre içerisinde toplanamaması ve daha sonraki bir zamanda toplanarak olumlu karar alması durumunda
ise eksikliklerin giderilmesi için verilen sürenin bittiği tarihten itibaren işletmeler,
Kanunla sağlanan destek ve teşviklerden yararlanmaya devam eder.
(14) Ar-Ge veya tasarım merkezinin 20 nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen
temel şartları yitirdiğinin tespit edilmesi hâlinde ise Ar-Ge Merkezi Belgesi veya
Tasarım Merkezi Belgesi Bakanlık tarafından iptal edilir.
(15) Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi iptal edilen işletmeler
belgenin iptalini müteakip en erken 1 yıl sonra Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım
Merkezi Belgesi başvurusu yapabilirler.
(16) Bu denetimler sırasında gerekli şartları taşımadığı tespit edilen merkezlerin
durumu Bakanlık tarafından 10 iş günü içinde Gelir İdaresi Başkanlığına ve Sosyal
Güvenlik Kurumu Başkanlığına bildirilir.
(17) Kurulan birimlerin Ar-Ge veya tasarım merkezi olma şartını kaybetmeleri, bu
Yönetmelikte belirtilen şartları ihlal etmeleri veya destek ve teşviklerin amacı dışında kullanılması hâlinde, şartların kaybedildiği, ihlalin gerçekleştiği veya destek
ve teşviklerin amacı dışında kullanıldığı tarihten itibaren işletmeler Kanunla Ar-Ge
veya tasarım merkezlerine sağlanan destek ve teşviklerden yararlanamazlar.
(18) Ar-Ge merkezleri ve tasarım merkezlerine ilişkin başvuru, izleme ve denetimler, Bakanlıkça belirlenen formlar kullanılarak ve inceleme kriterleri esas alınarak
yapılır.
(19) Bakanlıkça gerekli görülmesi halinde Değerlendirme ve Denetim Komisyonunda görev verilen üyeler, Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri veya rekabet öncesi
işbirliği projelerinin başvuru veya faaliyetlerini yerinde değerlendirmek üzere görevlendirilebilir.
98
T.C.
Ar-Ge merkezi ve tasarım merkezlerindeki değişiklikler ve mücbir sebepler
MADDE 22 – (1) Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesine sahip işletmelerin, tür veya unvan değişikliği, devir, birleşme, tam bölünme, kısmi bölünme
işlemleri ile adres değişikliği ve ek fiziki alan taleplerine ilişkin bilgiler, işletme tarafından Bakanlığa bildirilir.
a) Bakanlıkça gerekli görülmesi halinde, yukarıda belirtilen değişikliklerle ilgili olarak yerinde inceleme yapmak üzere en az bir izleyici görevlendirilebilir.
b) Yukarıda belirtilen değişikliklere ilişkin bildirimde bulunan işletme, organizasyon
yapısı içinde 20 nci maddenin birinci fıkrası kapsamında belirtilen şartları sağlaması ve devam ettirmesi koşuluyla Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi
Belgesi için yeniden başvuru yapmaksızın Kanun kapsamında sağlanan destek ve
teşviklerden, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu onayı esas alınarak yararlanmaya devam eder. Tür veya unvan değişikliklerinde karar Bakanlıkça verilir.
(2) Mücbir sebep olarak kabul edilebilecek hallerin ortaya çıkması durumunda, bu
haller sona erinceye kadar Ar-Ge Merkezi Belgesi veya Tasarım Merkezi Belgesi sahibi işletme, Kanunla sağlanan destek ve teşviklerden yararlanamaz. Bu hallerin
sona erdiğinin işletme tarafından bildirilmesini müteakip, Bakanlık tarafından yerinde yaptırılacak denetim sonucunda Değerlendirme ve Denetim Komisyonu onayı
esas alınarak işletme, Ar-Ge veya tasarım merkezi için yeniden başvuru yapmaksızın, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu kararının alındığı tarihten itibaren Kanunla sağlanan destek ve teşviklerden yararlanmaya devam eder.
Tam zaman eşdeğer Ar-Ge veya tasarım personel sayısı hesabına ilişkin hususlar
MADDE 23 – (1) Ar-Ge veya tasarım merkezinde çalışan tam zaman eşdeğer ArGe veya tasarım personeli sayısı; çalışan personelin, çalışma sürelerine göre üçer
aylık dönemler itibarıyla toplam çalışma süresinin, bir kişinin üç aylık tam zamanlı
çalışma süresine bölünmesi suretiyle hesaplanır. Haftada 45 saatin üzerindeki ve
ek çalışma süreleri bu hesaplamada dikkate alınmaz. Üçer aylık dönemler, Ar-Ge
veya tasarım merkezini bünyesinde bulunduran işletmenin geçici vergilendirme
dönemleridir.
(2) Ar-Ge veya tasarım merkezleri dışında geçirilen ve gelir vergisi stopajı teşvikine
konu olan süreler ile öğretim elemanlarından Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde
tam zamanlı görevlendirilenlerin geçirdikleri süreler, tam zaman eşdeğer Ar-Ge
veya tasarım personeli sayısı hesaplamasında dikkate alınır.
99
(3) Ar-Ge merkezi bulunan işletmeler, bu merkezlerde çalışan personel listesini her
bir ay bazında ayrı ayrı olmak üzere, geçici vergilendirme dönemlerini izleyen ayın
sonuna kadar bağlı bulundukları vergi dairesine ve ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine verirler.
(4) Herhangi bir üç aylık dönemde asgari Ar-Ge veya tasarım personeli çalıştırma
şartını ihlal eden işletmeler, şartların ihlal edildiği tarihten tekrar sağlandığı tarihe
kadar Kanun kapsamında sağlanan destek ve teşviklerden yararlanamazlar.
ALTINCI BÖLÜM
Rekabet Öncesi İşbirliği Projelerine İlişkin Hususlar
Rekabet öncesi işbirliği projelerinin kapsamı
MADDE 24 – (1) Bakanlıkça ilan edilen teknoloji alanlarında yer alan rekabet öncesi
işbirliği projeleri destek kapsamında değerlendirilir.
(2) Rekabet öncesi işbirliği projelerinde birden fazla kuruluşun yer alması zorunludur.
İşbirliği anlaşmasında yer alan proje ortaklarından birisi yürütücü olarak belirlenir.
(3) Her bir rekabet öncesi işbirliği proje bütçesinin en fazla yüzde ellisine kadarlık
kısmı, Bakanlık bütçesine konulan ödenekle sınırlı olmak üzere geri ödemesiz olarak desteklenebilir.
Rekabet öncesi işbirliği projelerinin başvuru şekli ve destek süresi
MADDE 25 – (1) Rekabet öncesi işbirliği proje başvuruları Bakanlıkça ilan edilen
çağrı dönemlerinde yapılır.
(2) Başvurusu değerlendirilecek projelerin teknoloji alanları, bütçeleri ve destek
oranları gibi hususlar her çağrı dönemi için Bakanlıkça ilan edilir.
(3) Başvurular proje yürütücüsü tarafından yazılı veya elektronik ortamda Bakanlığa yapılır.
(4) Bakanlık, başvuru dosyasının şekil ve içeriği açısından 5 iş günü içinde ön incelemesini yapar. Başvuru dosyasında eksiklik tespit edilmesi halinde bu eksiklikler
proje yürütücüsüne bildirilir ve bildirim tarihinden itibaren 15 iş günü içerisinde eksikliklerin tamamlanması istenilir. Süresi içerisinde eksikliği giderilmeyen rekabet
öncesi işbirliği proje başvurusu Bakanlık tarafından reddedilir.
100
T.C.
(5) Bakanlık incelemesi sonucunda herhangi bir eksiklik tespit edilmeyen veya
yapılan bildirim sonucu proje yürütücüsü tarafından eksiklikleri giderilen başvuru
dosyası, Değerlendirme ve Denetim Komisyonuna sunulur.
(6) Eksiklikleri giderilen veya eksikliği bulunmayan başvurular, Değerlendirme ve
Denetim Komisyonu tarafından değerlendirilip karara bağlanır ve karar 5 iş günü
içerisinde proje yürütücüsüne yazılı olarak bildirilir. Kararın olumlu olması hâlinde,
bildirim tarihinden itibaren 30 iş günü içerisinde işbirliği anlaşmasında yer alan
proje ortakları ile Bakanlık arasında sözleşme imzalanır. Sözleşme tarihinden itibaren işletmeler, Kanun kapsamında sağlanan destek ve teşvik unsurlarından
yararlanır.
(7) Kararın bildirim tarihinden itibaren 30 iş günü içerisinde sözleşmesi yapılmayan
projeler iptal edilmiş sayılır.
(8) Desteklenmesi uygun bulunan ve sözleşme yapılan projeler için durum Bakanlık
tarafından, Gelir İdaresi Başkanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumuna sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 5 iş günü içerisinde bildirilir.
(9) Rekabet öncesi işbirliği projelerinin destek süresi en fazla 36 aydır. Ancak proje
yürütücüsü tarafından ek süre talep edilmesi ve Bakanlıkça uygun görülmesi halinde en fazla 6 ay ek süre verilebilir.
Rekabet öncesi işbirliği projelerinin izlenmesi ve destek ödemesi
MADDE 26 – (1) Sözleşme tarihinden itibaren projenin izleme süreci başlar. İzleme
süreci başlayan projelerde, proje yürütücüsü tarafından takvim yılının altı aylık dönemleri halinde hazırlanan gelişme raporları dönemin bitimini takip eden ay içerisinde Bakanlığa sunulur.
(2) Gelişme raporu doğrultusunda projenin dönemsel izlenmesine ilişkin izleme
raporu; konusunda uzmanlığı olan ve Bakanlıkça görevlendirilen en az iki izleyici
tarafından hazırlanır ve Değerlendirme ve Denetim Komisyonuna sunulur.
(3) Desteklenmesi uygun bulunan projelerin sonuçlandırılması, durdurulması veya
iptal edilmesi kararı, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından verilir. Değerlendirme ve Denetim Komisyonu, izleme raporlarını en fazla 20 iş günü içinde
inceleyerek projenin devamı ya da iptali yönünde karar verir.
(4) Değerlendirme ve Denetim Komisyonu değerlendirmesi sonucunda, projenin
rekabet öncesi işbirliği niteliğini kaybettiğinin tespit edilmesi hâlinde, proje sözleşmesi Bakanlık tarafından iptal edilir.
101
(5) Proje kapsamında yapılan harcamalara ilişkin Bakanlıkça gerçekleştirilecek ödemeler, dönemsel izlemeyi müteakip dönemlerde yapılır.
Rekabet öncesi işbirliği projelerinin uygulama süreci
MADDE 27 – (1) Rekabet öncesi işbirliği proje faaliyetlerine ilişkin yerindelik ve uygunluk denetimleri Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından gerçekleştirilir.
(2) Rekabet öncesi işbirliği projelerinin başvuru, değerlendirme, izleme ve denetim, ödeme, sonuçlandırma süreçleri ile destek kalemleri, sözleşmede yer alacak
hususlar ve uygulamaya ilişkin iş ve işlemler, Bakanlıkça hazırlanan Rekabet Öncesi
İşbirliği Projeleri Uygulama Usul ve Esaslarında belirtilir.
(3) Rekabet öncesi işbirliği projelerinde, işbirliğini oluşturan işletmelerin bu işbirliğine
yaptıkları katkılar, işbirliği anlaşmasında belirtilen ortak özel bir hesapta izlenir.
(4) Ortak özel hesaba aktarılan tutarlar, başka bir amaç için kullanılamaz. Proje hesabında toplanan tutarlar, özel hesabı açan işletmenin kazancının tespitinde gelir
olarak dikkate alınmaz.
(5) Bakanlık tarafından ödenecek destek tutarı, işbirliğini oluşturan işletmeler açısından projeye katkıları oranında, 33 üncü maddede belirtilen özel fon uygulamasına tabi tutulur.
YEDİNCİ BÖLÜM
Teknogirişim Sermayesi Desteği, Teknoloji Merkezleri ve Ar-Ge,
Yenilik ve Tasarım Projelerine İlişkin Hususlar
Teknogirişim sermayesi desteği
MADDE 28 – (1) Teknogirişim sermayesi desteğine, örgün öğrenim veren üniversitelerin herhangi bir lisans programından bir yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrenci,
yüksek lisans veya doktora öğrencisi ya da lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden birini ön başvuru tarihinden en çok on yıl önce almış kişiler başvurabilir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen “bir yıl içinde mezun olabilme” şartının; ilgili üniversitenin yetkili birimlerince teknogirişim sermayesi desteği için talepte bulunulan
merkezî yönetim kapsamındaki kamu idaresi adına düzenlenen bir yazıyla, “ön
başvuru tarihinden en çok on yıl önce alma” şartının ise ilgili üniversitelerce verilen
çıkış belgesiyle veya diplomayla tevsik edilmesi gerekir.
102
T.C.
(3)Destekten, merkezî yönetim kapsamındaki kamu idaresi tarafından kabul edilmiş iş planına uygun biçimde ve destek başvurusundan sonra ihdas edilmiş ve girişimcinin münferiden veya müştereken temsil ve ilzama yetkili olduğu işletme
yararlanabilir.
(4) Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerince, üçüncü fıkrada belirtilen
şartları taşıyan işletmelere bir defaya mahsus olmak üzere, teminat alınmaksızın
ve hibe olarak 5746 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen
tutara kadar teknogirişim sermayesi desteği verilebilir.
(5) Teknogirişim sermaye desteğinden yararlanan işletmelere ait Ar-Ge ve yenilik
projelerinin kamu kurum ve kuruluşlarınca ya da kanunla kurulan veya teknoloji
geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu
kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge, yenilik veya tasarım projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflarca desteklenmesi durumunda, teknogirişim
sermayesi olarak verilen destek tutarı, Ar-Ge ve yenilik projesi harcamalarından
veya desteğinden indirilmez.
(6) Destek kararını veren merkezî yönetim kapsamındaki kamu idaresi bir işletmeye verilecek hibe şeklindeki sermaye desteğini taksitlere bölebilir, destek ödemelerinin yapılması için çeşitli başarım ölçütlerinin yerine getirilmesini şart koşabilir,
öncelikli olarak destekleyeceği teknolojik alanlar belirleyebilir.
(7) Kanun kapsamında, yılı bütçesinde Ar-Ge ve yenilik harcamalarının desteklenmesi amacıyla hibe şeklinde ödeneği bulunan merkezî yönetim kapsamındaki
kamu idarelerinin tümü tarafından yapılan ödemelerin toplamı, her takvim yılı için
5746 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen tutarı aşamaz.
Bu husus merkezî yönetim bütçesinin hazırlanması ve uygulanması esnasında dikkate alınır ve izlenir.
(8) Dördüncü ve yedinci fıkralarda belirtilen maktu tutarlar, takip eden yıllarda Vergi Usul Kanununa göre her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak
suretiyle dikkate alınır.
(9) Teknogirişim sermayesi desteğinden faydalananlara, bu desteğe konu projelerinin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin beyan edilen gelirin veya kurum kazancının
yüzde onunu ve öz sermayenin yüzde yirmisini aşmayan kısmı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesi uyarınca beyan edilen gelirin ve Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesine göre kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılır.
İndirim konusu yapılacak tutar yıllık olarak 500.000 Türk Lirasını aşamaz. İndirim
uygulamasından geçici vergi dönemleri itibarıyla da yararlanılabilir.
103
(10) Gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteğinin, merkezî yönetim kapsamındaki kamu idaresi tarafından kabul edilmiş iş planına uygun biçimde ve destek başvurusundan sonra ihdas edilmiş ve girişimcinin
münferiden veya müştereken temsil ve ilzama yetkili olduğu işletmeye sermaye
desteğini sağlayan mükelleflerce kuruluşunda veya sonrasında ortak olmak ve sermaye koymak suretiyle sağlanması zorunludur.
(11) İndirim olarak dikkate alınabilecek tutar, gerçek kişiler açısından sermaye desteğinin sağlandığı takvim yılında elde edilen beyana tabi kazanç ve iratların toplam
tutarından geçmiş yıl zararları ve tüm indirim ve istisnalar düşüldükten sonra kalan
tutarın yüzde onu ile sınırlıdır. Kurumlar vergisi mükellefleri açısından ise sermaye desteğinin sağlandığı hesap dönemi başındaki öz sermayenin yüzde yirmisini
aşmamak koşuluyla kurum kazancının en fazla yüzde onu ile sınırlı olup indirim
tutarının tespitinde kurum kazancı olarak ticari bilanço kârı veya zararına kanunen
kabul edilmeyen giderler eklenmek ve geçmiş yıl zararları ile varsa tüm indirim ve
istisnalar düşülmek suretiyle bulunan tutar [Ticari bilanço kârı (zararı) + kanunen
kabul edilmeyen giderler - geçmiş yıl zararları - tüm indirim ve istisnalar] dikkate
alınacaktır.
(12) Teknogirişim sermayesi desteğine konu projelerin finansmanında kullanılmak
üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin iki yıl içerisinde ilgili projenin finansmanında kullanılmayan kısmı için indirim
dolayısıyla söz konusu mükellefler adına zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler
gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.
Teknogirişim sermayesi desteği uygulaması
MADDE 29 – (1) Teknogirişim sermaye desteği, merkezî yönetim kapsamındaki
kamu idareleri tarafından verilir.
(2) Teknogirişim sermayesi desteği veren merkezî yönetim kapsamındaki kamu
idareleri tarafından desteklenmek üzere belirlenen projelerin, başvuru sahipleri ve
bütçesini içeren listeyi Bakanlığa bildirir. Bu bilgiler, Bakanlıkça oluşturulacak teknogirişim sermayesi desteği bilgi kütüğünde tutulur.
(3) Teknogirişim sermayesi desteği veren merkezî yönetim kapsamındaki kamu
idareleri, işletmeyle imzalanan sözleşmeyi ve desteklenmeye uygun bulunan bütçeyi belirten karar yazısını, ödeneğin tahsis edildiği tarihten itibaren en geç 15 iş
günü içinde Gelir İdaresi Başkanlığı, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel
Müdürlüğü ve Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına bildirir.
104
T.C.
(4) Girişimciler teknogirişim sermayesi desteğinden, bir defaya mahsus olmak üzere yararlandırılır. Bu husus ilgili idarelerce teknogirişim sermayesi desteği bilgi kütüğünden araştırılır ve değerlendirme esnasında dikkate alınır.
(5) Teknogirişim sermaye desteğine ilişkin Usul ve Esaslar, desteği veren merkezî
yönetim kapsamındaki kamu idaresi tarafından hazırlanır. Usul ve Esaslarda asgari
aşağıdaki hususlar bulunur.
a) Destek süresi,
b) Kamudan alınan diğer geri ödemesiz desteklerin teknogirişim sermaye desteğinden düşülmesi,
c) İş planı dokümanının içeriği ve biçimi,
ç) İş planı başvuru değerlendirme usul ve esasları,
d)Değerlendirme Komisyonunun çalışmasına ilişkin usul ve esaslar,
e) Sözleşmeye ilişkin hususlar,
f) Destek verilen işletmenin izlenmesine ilişkin usul ve esaslar,
g) Malî belgelendirme, denetim ve ödeme işlemlerine ilişkin usul ve esaslar,
ğ) Haksız ve fazla ödemelerin tahsiline ilişkin usul ve esaslar,
h) Tarafların sorumlulukları,
ı) Etik şartlar,
i) Gizlilik, fikrî ve sınaî mülkiyet haklarına ilişkin hususlar,
j) Destekle ilgili belgelerin saklanması ve destek sonrası denetime ilişkin usul ve
esaslar.
(6) Teknogirişim sermayesi desteğinden yararlanan işletmeler, Kanun kapsamındaki destek ve teşvik unsurlarından proje sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren ve iş planının ilgili merkezî yönetim kapsamındaki kamu idaresi tarafından
desteklendiği süre boyunca yararlanır.
(7) Teknogirişim sermayesi desteğinin uygulanmasına ilişkin Usul ve Esaslar Bakanlık tarafından ya da Bakanlığın bir protokol kapsamında desteği vermesini
uygun gördüğü bağlı ya da ilgili kuruluşlarınca Bakanlığın görüşü alınarak düzenlenir.
105
Teknoloji merkezleri (teknoloji merkezi işletmeleri)
MADDE 30 – (1) İşletmeler, KOSGEB destek mevzuatı kapsamında sağlanan desteklerden yararlanmak üzere, Ar-Ge ve yenilik projeleri veya tasarım projeleriyle
teknoloji merkezlerine başvuru yaparlar.
(2) İşletme başvuruları, 24/4/2005 tarihli ve 25795 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı
(KOSGEB) Destekleri Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde inceleme ve değerlendirmeye tabi tutularak desteklenip desteklenmeyeceğine karar verilir.
(3) İlgili mevzuat uyarınca desteklenmesi uygun bulunan işletmeler, Kanunla sağlanan destek ve teşvik uygulamalarından, Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projesinin
onaylandığı tarihten itibaren ve proje süresince yararlanır.
(4) KOSGEB teknoloji merkezi işletmelerinde yürütülen projelerin herhangi bir sebeple sona ermesi veya projeye verilen desteğin son bulması hâllerinde, Ar-Ge ve
yenilik veya tasarım faaliyeti bitmiş sayılır ve bu tarihten itibaren Kanunla sağlanan destek ve teşvik unsurlarından yararlanılamaz. Bu durum, teknoloji merkez
kurullarınca 10 iş günü içinde işletmenin bağlı bulunduğu vergi dairesine ve Sosyal
Güvenlik İl Müdürlüğüne bildirilir.
Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri
MADDE 31 – (1) Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projeleri, başvuru yapılan kamu kurumu veya kuruluşu ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları
projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından kendi
mevzuatına göre değerlendirilir. Teknoloji merkezi işletmeleri ile Ar-Ge merkezleri
ve tasarım merkezlerinde yürütülen, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan
veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan
ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon
veya kredi kullanan vakıflar tarafından desteklenen veya TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projeleri yeniden incelemeye tabi tutulmaksızın, Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projelerine yönelik destek karar yazısının düzenlendiği veya proje sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Kanunla sağlanan
destek ve teşvik unsurlarından yararlanabilir.
(2) Birinci fıkraya girmeyen, Türkiye’nin antlaşmalarla taraf olduğu ikili ya da çok
taraflı uluslararası Ar-Ge işbirliği programları fonlarından malî olarak desteklenen
106
T.C.
Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projelerini yürüten işletmeler de Kanun kapsamındaki
destek ve teşviklerden söz konusu proje kapsamında ve proje destek süresince yararlanırlar. Uluslararası Ar-Ge işbirliği programlarınca desteklenen Ar-Ge ve yenilik
veya tasarım projelerinin Kanunla sağlanan destek ve teşvik unsurlarından yararlanabilmesi için uluslararası programa yapılan proje başvurusu, başvurulan programa ait bilgiler, destek yazısı veya sözleşmesi ve teşvikten yararlanacak işletmenin
projedeki katkısını içeren bilgilerle birlikte TÜBİTAK’ın incelemesine sunulur.
(3) İkinci fıkra kapsamında destek ve teşviklerden yararlanacak işletmeler,
TÜBİTAK’ın onay yazısının düzenlendiği tarih itibarıyla Kanunla sağlanan destek
ve teşviklerden yararlanırlar.
(4) Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında Teknoloji Geliştirme Bölgeleri içerisinde gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerine yönelik
olarak kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar
tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik veya tasarım
projeleri için Kanunla sağlanan destek ve teşviklerden bütün hâlinde yararlanılabilir. Bu durumda, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununa göre sağlanan destek ve
teşviklerden ayrıca yararlanılamaz.
(5) Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projelerinde, projenin herhangi bir sebeple sona
ermesi veya projeye verilen desteğin son bulması hâllerinde, Ar-Ge ve yenilik veya
tasarım faaliyeti bitmiş sayılır ve bu tarihten itibaren Kanunla sağlanan destek ve
teşvik unsurlarından yararlanılamaz.
Denetim
MADDE 32 – (1)Teknogirişim sermaye desteğinden yararlanan işletmelerin proje
izleme ve denetimleri, desteği veren merkezî yönetim kapsamındaki kamu idaresi
tarafından görevlendirilen alanında uzman kişiler veya akademisyenler veya Bakanlık tarafından yapılır.
(2) Kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından
Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından
desteklenen Ar-Ge ve yenilik veya tasarım projelerine ilişkin denetimler, destekle ilgili
mevzuat çerçevesinde, destek sağlayan kurum, kuruluş veya vakıf tarafından yapılır.
(3) Teknoloji merkezi işletmelerinin denetimi en geç 2 yıllık süreler itibarıyla KOSGEB tarafından gerçekleştirilir.
107
(4) TÜBİTAK tarafından yürütülen veya uluslararası fonlarca desteklenen projelerin denetimi TÜBİTAK tarafından yapılır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Nakit desteklerin izlenmesi
MADDE 33 – (1) Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerinde bulunanların, kamu
kurum ve kuruluşları, kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları
projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar ile uluslararası
fonlardan aldıkları hibe destekler, desteğin tabi olduğu mevzuat hükümlerine uygun olarak özel bir fonda izlenir.
(2) Bu fonda yer alan tutarlar, Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanununa
göre vergiye tabi kazancın tespitinde gelir, Ar-Ge ve tasarım indirimi tutarının tespitinde Ar-Ge, yenilik ve tasarım harcaması olarak dikkate alınmaz.
(3) Bu fonun elde edildiği hesap dönemini izleyen 5 yıl içinde sermayeye ilave dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi
hâlinde, zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler vergi ziyaı cezası ve gecikme
faiziyle birlikte işletmeden tahsil edilir.
(4) Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerinde bulunanların, kamu kurum ve kuruluşları, kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında
uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini
desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar ile uluslararası fonlardan
aldıkları geri dönüşlü destekler bu kapsamda değerlendirilmez.
Şartların ihlali ve destek ve teşviklerin amacı dışında kullanılması
MADDE 34 – (1) İşletme, Kanun ve bu Yönetmelik kapsamında verdiği tüm bilgi ve
belgelerin gerçeğe uygun olduğunu kabul ve taahhüt eder; bu kapsamda gerçeğe
uygun bilgi ve belge sunulmaması; projelerin, işletmelerin kasıt, kusur veya ihmali
sonucu iptal edilmesi Kanun hükümlerinin ihlali sayılır.
(2) Kanun hükümlerinin ihlali veya destek ve teşvik unsurlarının amacı dışında kullanılması durumunda, zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler yönünden vergi
ziyaı doğmuş sayılır ve ziyaa uğratılmış vergiler gecikme faizi ve vergi ziyaı cezasıyla birlikte tahsil edilir.
108
T.C.
(3) Sağlanan vergi dışı destekler ise 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ve gecikme zammı uygulanmak suretiyle tahsil edilir.
Komisyon üyeleri ve izleyici ödemeleri
MADDE 35 – (1) 3624 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı tarafından desteklenen
araştırma, geliştirme, tasarım ve yenilik faaliyetlerine ilişkin her türlü süreçte görev yapan öğretim elemanları ile kamu görevlisi olmayan alanında uzman diğer kişilere söz konusu Kanunun ek 1 inci maddesi,
(2) 635 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri çerçevesinde Bakanlık tarafından desteklenen programlar veya komite/komisyon/çalışma gruplarına ilişkin
hizmetlerde görevlendirilen öğretim elemanları ile kamu görevlisi olmayan alanında uzman diğer kişilere aynı Kanun Hükmünde Kararnamenin 8 inci maddesinin
üçüncü fıkrası,
uyarınca ilgili maddelerde belirtilen esaslar çerçevesinde ödemeler yapılır.
Gizlilik
MADDE 36 – (1) Destek ve teşvik uygulamalarına yönelik olarak yapılan başvuruların değerlendirme ve izleme süreçleri ile denetim faaliyetlerinde görev alan kişilere
sunulan bilgi ve belgeler, işletmeye ait “ticari gizli bilgi” veya “hizmete özel bilgi”
olarak kabul edilir ve üçüncü kişilere herhangi bir yolla aktarılmaz.
(2) 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Malî Müşavirlik ve Yeminli Malî
Müşavirlik Kanunu, 5/12/1951 tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve
diğer mevzuat hükümleri de saklı kalmak kaydıyla, gizlilik hükümlerine aykırı davranan kişi ve kuruluşlar, Kanunla getirilen destek ve teşviklerden yararlanamazlar,
destek ve teşvik kapsamına alınan projelerde hiçbir şekilde görev alamazlar.
Düzenleme ve denetim yetkisi
MADDE 37 – (1) Ar-Ge Merkezleri, Tasarım Merkezleri ve Rekabet Öncesi İşbirliği
Projeleri kapsamında yürütülen Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ilişkin yerindelik ve uygunluk denetimleri Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından
gerçekleştirilir.
(2) Uygulamayla ilgili olarak; vergisel konularda Gelir İdaresi Başkanlığı, başvuru,
izleme ve denetim konularında Bakanlık, sigorta prim desteğiyle ilgili hususlarda
ise Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı düzenleme yapmaya yetkilidir.
109
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 38 – (1) 31/7/2008 tarihli ve 26953 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 39 – (1) Bu Yönetmelik, 1/3/2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 40 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı ile
Maliye Bakanı birlikte yürütür.
110
T.C.
4. Tebliğ
1 Seri No’lu 5746 Sayılı Kanun Genel Tebliği
1. Giriş
Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen
ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, teknogirişim
sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde ve rekabet öncesi işbirliği projelerinde çalışan Ar-Ge ve destek personelinin çalışmaları karşılığında elde ettikleri
ücretleriyle ilgili olarak 28.02.2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme
Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunda(1) belirtilen gelir vergisi stopajı
teşviki uygulamasına ilişkin açıklamalar bu Tebliğin konusunu oluşturmaktadır.
28
2. Yasal Düzenleme
1.4.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe giren, 28.02.2008 tarihli
ve 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 3 ncü maddesinin ikinci fıkrası ile 4 üncü maddesi aşağıdaki gibidir:
“(2) Gelir vergisi stopajı teşviki: Kamu personeli hariç olmak üzere teknoloji merkezi
işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan
vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından
yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde ve rekabet öncesi işbirliği projelerinde çalışan Ar-Ge ve destek
personelinin; bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretlerinin doktoralı olanlar için
yüzde doksanı, diğerleri için yüzde sekseni gelir vergisinden müstesnadır.”
“MADDE 4 - (1) Bu Kanun kapsamındaki destek ve teşvik unsurlarından yararlananların bu Kanunda öngörülen şartları taşıdıklarına ilişkin tespitler en geç iki yıllık süreler itibarıyla yapılır.
(2) Bu Kanunun 3 üncü maddesinde belirtilen gelir vergisi stopajı ve sigorta primi işveren hissesine ilişkin teşviklerden yararlanacak olan destek personelinin tam zaman
eşdeğeri sayısı, toplam tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının yüzde onunu geçemez.
(3) Asgari Ar-Ge personeli sayısının hesabında fiilen ve tam zamanlı olarak çalışan
personelin üçer aylık dönemler itibarıyla ortalaması esas alınır.
1
12/03/2008 tarihli ve 26814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
111
(4) Bu Kanunda öngörülen şartların ihlali veya teşvik ve destek unsurlarının amacı dışında kullanılması halinde, zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler yönünden
vergi ziyaı doğmuş sayılır. Sağlanan vergi dışı destekler ise 21.7.1953 tarihli ve 6183
sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ve gecikme zammı uygulanmak suretiyle tahsil edilir.
(5) Bu Kanun kapsamındaki indirim, istisna, destek ve teşviklerden yararlananlar; 193
sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (9) numaralı bendi, 5520 sayılı
Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ve 29.1.2004 tarihli ve 5084
sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun aynı mahiyetteki hükümlerinden ayrıca yararlanamazlar.
(6) Bu Kanunun uygulamasına ve denetimine ilişkin usul ve esaslar, TÜBİTAK’ın görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından birlikte çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.”
Destek ve teşviklere yönelik uygulama ve denetim uygulama usul ve esasları
31.07.2008 tarihli ve 26953 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği ile
belirlenmiştir.
3.Gelir Vergisi Stopajı Teşviki Uygulaması
3.1. Uygulama Esasları
5746 sayılı Kanun uyarınca Ar-Ge Merkezi belgesi alabilmek için Ar-Ge merkezlerinde
en az 50 (elli) tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam edilmesi zorunludur. Bu
nedenle, gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanmak için Ar-Ge merkezlerinde en az
50 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam edilmesi gerekmektedir.
Ar-Ge merkezleri dışında, teknoloji merkezi işletmelerinde Ar-Ge ve yenilik projelerinde, teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde ve rekabet öncesi
işbirliği projelerinde gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanmak için personel sınırlaması bulunmamaktadır.
Gelir vergisi stopajı teşvikinin hesaplanmasında kapsama giren personelin fiilen ArGe ve yenilik faaliyetlerine ayırdıkları zamanın, toplam çalışma zamanına oranı esas
alınacaktır. Kanun kapsamında faaliyette bulunan personelin, ay içindeki çalışmalarının tamamının Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile ilgili olması halinde hak kazanılmış
hafta tatili ve yıllık ücretli izin süreleri de 50 (elli) tam zaman eşdeğerin hesabında
bu kapsamda değerlendirilerek gelir vergisi stopajı teşviki uygulamasında dikkate
alınacaktır. Ancak, bir günde 8, haftada 45 saatin üzerindeki çalışma süreleri ile ek
çalışma süreleri 50 (elli) tam zaman eşdeğerin hesabında dikkate alınmaz.
112
T.C.
Kısmî çalışma halinde ise, personelin Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine ayırdığı zamanın toplam çalışma zamanına oranı dikkate alınmak suretiyle bulunan ücret tutarları
Ar-Ge ve yenilik harcaması olarak dikkate alınacaktır. Kısmî çalışan personelin hafta
tatili ve yıllık ücretli izin süreleri dikkate alınmaz.
Teşvik uygulamasında istisna, Ar-Ge ve destek personelinin Ar-Ge ve yenilik faaliyeti
kapsamında fazla mesai dahil çalıştığı süreye ilişkin ücret matrahına uygulanacaktır.
Ücret matrahına söz konusu istisnanın uygulanması sonucu vergiye tabi ücret ile bu
ücret üzerinden yapılan stopaj tutarı muhtasar beyannameye yansıtılacaktır.
Gelir vergisi stopajına ilişkin teşviklerden yararlanacak olan destek personelinin
tam zaman eşdeğeri sayısı, toplam tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının yüzde
onunu geçemez. Hesaplamalarda çıkan kesirler tama tamamlanır. Destek personelinin tam zaman eşdeğeri sayısı, toplam tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının
yüzde onunu geçmesi halinde brüt ücreti en az olan destek personelinin ücretinden
başlanılarak hangi personelin faydalanacağı belirlenir. Yararlanacaklar kapsamında
olanların ücretleri eşit ise işverenlerce belirleme yapılır.
Örnek 1: (X) Anonim Şirketine ait Ar-Ge merkezinde 70 tam zaman eşdeğer Ar-Ge
personeli ve 6 tam zaman eşdeğer destek personeli çalışmakta olup, Ar-Ge personelinin 9’u doktoralıdır. Doktoralı personel Bay (A)’ya, Ar-Ge faaliyeti kapsamındaki
çalışmasına ilişkin 2.000 YTL brüt ücret ödenmektedir.
(X) A.Ş.’nin bu kapsamda yapacağı ücret ödemelerinden Ar-Ge kapsamında çalıştırılan doktoralı ve bekar personel Bay (A)’ya ait istisna uygulaması aşağıdaki gibi
olacaktır.
113
-Brüt Ücret Tutarı
-Vergiye Tabi Ücret Matrahı [2.000-(2.000x % 15=)]
(SSK. Primi İşçi Payı %14 + İşsizlik Sig. Primi İşçi payı %1=%15)
-İstisna Edilen Vergi Matrahı Tutarı
(1.700YTL x 0.90 = )
-İstisna Dışı Ücret Matrahı
(1.700 - 1.530 =)
-Hesaplanan Vergi Tutarı
(170 YTLx%15=)
-Hesaplanan Asgari Geçim İndirimi
(265 Seri No’lu Tebliğe göre hesaplanan tutar)
-Vergi dairesine ödenecek tutar (25,5-45,63=) 2.000 YTL
1.700 YTL
1.530 YTL
170 YTL
25,5 YTL
45,63 YTL
-
Böylece Ar-Ge merkezinde çalışan Bay (A)’nın ücret gelirinden (1.530 YTL x %15=)
229,5 YTL tutarında vergi istisnaya tabi olacak, istisna dışında kalan ücret matrahından hesaplanan 25,5 YTL tutarındaki gelir vergisi ise asgari geçim indirimi uygulaması nedeniyle vergi dairesine ödenmeyecektir.
Söz konusu hesaplama, Ar-Ge kapsamında çalışan doktoralı ve diğer personelin
her biri için yapılarak, Ek:1 ve Ek:2’de yer alan “İstihdam Edilen Ücretlilere İlişkin
Bilgiler” ile “Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri Kapsamında Ücret Ödemeleri İstisnasına
İlişkin Bildirim” doldurulacak ve muhtasar beyanname ekinde verilecektir.
Örnek 2: Bir yıldan beri yürütülmekte olan iki adet Ar-Ge projesinden birisinin (M)
Kamu kurumu tarafından desteklenmesine karar verilmiş ve destek karar yazısı
01.07.2008 tarihi itibarıyla düzenlenmiştir. Bu projede çalışan araştırmacı ve bekar Bayan (B)›nin almış olduğu 3.000 YTL›lik brüt ücrete ilişkin istisna uygulaması
aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
Böylece Kamu kurumu tarafından desteklen Ar-Ge projesinde çalışan Bayan (B)’nin
01.07.2008 tarihinden itibaren ücret gelirinden dolayı (2.040 YTL x %15=) 306 YTL
114
T.C.
tutarında vergi istisnaya tabi olacak, istisna dışında kalan ücret matrahından hesaplanan 76,5 YTL tutarındaki gelir vergisinden ise 45,63 YTL tutarındaki asgari
geçim indiriminin mahsubu sonucu kalan 30,87 YTL muhtasar beyannameye dahil
edilerek vergi dairesine ödenecektir.
-Brüt Ücret Tutarı
-Ücret Matrahı 3.000 YTL
[3.000-(3.000x %15=)]
2.550 YTL
( SSK Primi İşçi Payı %14 + İşsizlik Sig. Primi İşçi payı %1=%15 )
-İstisna Edilen Tutar
(2.550YTL x 0.80 = )
-İstisna Dışı Ücret Matrahı
(2.550 - 2.040 =)
-Hesaplanan Vergi Tutarı (510 YTL x %15=)
-Hesaplanan Asgari Geçim İndirimi
(265 seri no.lu Tebliğe göre hesaplanan tutar)
-Vergi dairesine ödenecek tutar (76,5-45,63=) 2.040 YTL
510 YTL
76,5 YTL
45,63 YTL
30,87 YTL
3.2.Uygulamanın Başlangıcı
Gelir vergisi stopajı teşviki uygulaması 01.04.2008 tarihinden itibaren yürürlüğe
girmiştir. Teşvik uygulamasından bu Kanun uyarınca yayımlanan “ Araştırma ve
Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği “nde yer alan usul ve esaslar çerçevesinde yararlanılacaktır.
Bu nedenle anılan yönetmelikte yeralan hükümler çerçevesinde;
-Ar-Ge merkezlerinde, Ar-Ge merkezi belgesinin düzenlendiği, -Rekabet öncesi işbirliği projelerinde, proje sözleşmesinin yürürlüğe girdiği,
-Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge ve yenilik projesinin onaylandığı, -Teknogirişim sermaye desteklerinde, kamu idaresi tarafından iş planının onaylandığı,
115
-Kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve
yenilik projelerinde, destek karar yazısının düzenlendiği veya proje sözleşmesinin yürürlüğe girdiği, tarihten itibaren gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanılabilecektir.
Öte yandan, 5746 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce başlanılmış olan
Ar-Ge ve yenilik projelerinde;
-Kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik
projelerine ilişkin destek karar yazısı veya proje sözleşmesinin 01.04.2008 tarihinden önce yürürlüğe girmesi halinde 01/04/2008,
-Ar-Ge merkezlerinde yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, Ar-Ge merkezi belgesinin düzenlendiği,
tarih itibarıyla gelir vergisi stopajı teşviki hükümlerinden yararlanılacaktır. 4. Teşvik Uygulaması Dışında Kalan Ödemeler ve Teşviki Sona Erdiren Haller
4.1. Teşvik Uygulaması Dışında Kalan Ödemeler
5746 sayılı Kanunda belirtilen gelir vergisi stopajı teşvikinden kamu personeli hariç
olmak üzere teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum
ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca
desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde,
teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde ve rekabet öncesi
işbirliği projelerinde çalışan Ar-Ge ve destek personelinin yararlanacağı belirtilmiş
olup, aşağıda belirtilen ödemeler nedeniyle gelir vergisi stopajı teşviki uygulamasından yararlanılamayacaktır.
-Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamı dışındaki çalışmalara ait ücret ödemeleri, -Ar-Ge ve yenilik projelerinde görev alan ve/veya işletmelerde çalışan kamu personeline yapılan ücret ödemeleri,
-Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamında ay içinde kısmî zamanlı olarak çalışan personelin hak kazanılmış hafta tatili, yıllık ücretli izin ve mazeret izni gibi sürelere
isabet eden ücret ödemeleri.
116
T.C.
4.2.Teşvik Uygulamasının Sona Erdiği Haller
Aşağıda belirtilen hallerde gelir vergisi stopaj teşviki uygulanmaz:
-5746 sayılı Kanuna göre Ar-Ge merkezi olabilme niteliği, geçici verilendirme dönemini içeren üçer aylık dönemlerde en az 50 (elli) tam zaman eşdeğer personel istihdam şartına bağlanmıştır. Kanunda belirtilen sayıda personel istihdam şartının
ihlal edildiği geçici vergilendirme dönemi itibarıyla,
-Ar-Ge ve yenilik projelerinde, projenin herhangi bir nedenle sona ermesi veya projeye verilen desteğin son bulması hallerinde, Ar-Ge ve yenilik faaliyeti bitmiş sayılacağından bu tarihten itibaren,
-KOSGEB teknoloji merkezi işletmelerinde yürütülen projelerin herhangi bir nedenle sona ermesi veya projeye verilen desteğin son bulması hallerinde, Ar-Ge ve yenilik faaliyeti de son bulacağından bu tarihten itibaren,
-Rekabet öncesi işbirliği projesinde yer alan işletmeler, projenin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde bu tarihten itibaren, proje sözleşmesinin iptal edilmesi
halinde ise denetimin başlama tarihi itibarıyla,
gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanılamayacaktır.
5. Diğer Hususlar
Tamamlanmamış bir Ar-Ge ve yenilik projesinin devredilmesi durumunda, Ar-Ge
ve yenilik projesini devralan işletme, Tebliğin 3 üncü bölümünde belirtilen esaslar
çerçevesinde gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanır.
5746 sayılı Kanun kapsamında gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanan personel
için işverenler 5084 sayılı Kanun hükümlerinden aynı vergilendirme dönemi içinde
ayrıca yararlanamazlar. Ancak Ar-Ge ve destek personeli dışında kalan personel ile
tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının %10’unu aşan destek personeli için gerekli
şartların taşınması halinde, 5084 sayılı Kanunda öngörülen destek ve teşvik unsurlarından yararlanılabilir.
5746 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarih ile bu Tebliğin yayımlandığı tarih arasında, Kanun ve buna ilişkin yayımlanan yönetmelik hükümlerinde belirtilen şartları
yerine getirmiş olup da Tebliğin yayımlandığı tarihe kadar gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanmamış olanların talepte bulunmaları halinde, 213 sayılı Vergi Usul
Kanununun düzeltme hükümlerine göre gerekli düzeltme işlemleri yapılır.
Kanun kapsamında gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlananların, teşvikten yararlanma şartlarına haiz olmadıkları halde haksız yere yararlandıklarının tespiti ha117
linde, haksız yere yararlanılan teşvik tutarları 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ile 6183
sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde
gerekli müeyyideler uygulanarak tahsil edilir.
Tebliğ olunur.
1.Giriş
5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkındaki Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasına ilişkin olarak 5838 sayılı Kanunun 8 inci
maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa eklenen Geçici 75 inci madde uyarınca,
1 seri no.lu 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun Genel Tebliğin ilgili bölümlerinde 1.3.2009-31.12.2013 tarihleri arasında
geçerli olmak üzere aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır.
2. “2. Yasal Düzenleme” başlıklı bölümünün son paragrafından sonra gelmek
üzere aşağıdaki açıklama eklenmiştir.
“5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkındaki
Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasına ilişkin olarak 5838 sayılı Kanunun 8
inci maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa eklenen Geçici 75 inci maddede
ise; “31.12.2013 tarihine kadar, 28.2.2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci
fıkrasında belirtilen Ar-Ge ve destek personelinin, bu çalışmaları karşılığında elde
ettikleri ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan
gelir vergisinin; doktoralı olanlar için yüzde 90’ı, diğerleri için yüzde 80’i verilecek
muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilir. Bu süre içerisinde, anılan maddenin bu maddeye aykırı olan hükmü uygulanmaz.” hükmüne yer verilmiştir.”
3. “3. 1. Uygulama Esasları” başlıklı bölümünde yer alan 5 ve 6 ncı paragraflar ile
Örnek 1, Örnek 2 ve buna ilişkin açıklamalar aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“ Ar-Ge ve destek personelinin Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamında fazla mesai
dahil çalıştığı süreye ilişkin ücret üzerinden hesaplanan vergi tutarına öncelikle 265
Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde asgari geçim indirimi uygulanacak olup asgari geçim indirimi mahsubu yapıldıktan
sonra kalan gelir vergisi tutarının doktoralı olanlar için yüzde doksanı, diğerleri için
yüzde sekseni her bir işçi bazında tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkine konu edilecektir.
118
T.C.
Gelir vergisi stopajına ilişkin teşviklerden yararlanacak olan işverenin çalıştırdığı
destek personelinin tam zaman eşdeğeri sayısı, toplam tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının yüzde onunu geçemez. Hesaplamalarda çıkan kesirler tama tamamlanır. Destek personelinin tam zaman eşdeğeri sayısı, toplam tam zamanlı Ar-Ge
personeli sayısının yüzde onunu geçmesi halinde brüt ücreti en az olan destek
personelinin ücretinden başlanılarak hangi personel için teşvikten faydalanılacağı
belirlenir. Yararlanacaklar kapsamında olanların ücretleri eşit ise işverenlerce belirleme yapılır.
Örnek 1:
(X) Anonim Şirketine ait Ar-Ge merkezinde 70 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli
ve 6 tam zaman eşdeğer destek personeli çalışmakta olup, Ar-Ge personelinin 9’u
doktoralıdır. Doktoralı ve bekar personel Bay (A)’ya, Ar-Ge faaliyeti kapsamındaki
çalışmasına ilişkin olarak 2.000 TL brüt ücret ödenmektedir.
(X) A.Ş.’nin bu kapsamda yapacağı ücret ödemelerinden Ar-Ge kapsamında çalıştırılan doktoralı ve bekar personel Bay (A)’ya ait istisna uygulaması aşağıdaki gibi
olacaktır.
a
b
c
d
e
f
g
- Brüt Ücret Tutarı
2.000,00 TL
- Vergiye Tabi Ücret Matrahı [ a -( a x % 15=)]* 1.700,00 TL
- Ücretler Üzerinden Hesaplanan Gelir Vergisi Tutarı (b x %15=)
255,00 TL
- Mahsup Edilecek Asgari Geçim İndirimi Tutarı
49,95 TL
- Asgari Geçim İndiriminin Mahsubundan Sonra Kalan Tutar (c - d=)
205,05 TL
- Terkin Edilecek Tutar (e x % 90=)
184,55 TL
- Vergi Dairesine Ödenecek Tutar (e - f=)
20,50 TL
*(SSK. Primi İşçi Payı %14 + İşsizlik Sigortası Primi İşçi payı %1=%15)
Böylece Ar-Ge merkezinde çalışan Bay (A)’nın ücret gelirinden kesilen gelir vergisi
tutarından asgari geçim indirimi mahsup edildikten sonra kalan vergi tutarının %
90’ı olan 184,55 TL’sı terkine konu olacak, terkin sonrası kalan 20,50 TL tutarındaki
gelir vergisi ise vergi dairesine ödenecektir.
Örnek 2:
Bir yıldan beri yürütülmekte olan iki adet Ar-Ge projesinden birisinin (M) Kamu kurumu tarafından desteklenmesine karar verilmiş ve destek karar yazısı 1.3.2009
tarihi itibarıyla düzenlenmiştir. Bu projede çalışan araştırmacı ve bekar Bayan
(B)›nin almış olduğu 3.000 TL›lik brüt ücrete ilişkin istisna uygulaması aşağıdaki
şekilde hesaplanacaktır.
119
a
b
c
d
e
f
g
- Brüt Ücret Tutarı
3.000,00 TL
- Vergiye Tabi Ücret Matrahı [ a -( a x % 15=)] 2.550,00 TL
- Ücretler Üzerinden Hesaplanan Gelir Vergisi Tutarı (b x %15=)
382,50 TL
- Mahsup Edilecek Asgari Geçim İndirimi Tutarı
49,95 TL
- Asgari Geçim İndiriminin Mahsubundan Sonra Kalan Tutar (c - d=)
332,55 TL
- Terkin Edilecek Tutar (e x % 80=)
266,04 TL
- Vergi Dairesine Ödenecek Tutar (e - f=)
66,51 TL
Böylece Kamu kurumu tarafından desteklenen Ar-Ge projesinde çalışan Bayan
(B)’nin 1.3.2009 tarihinden itibaren ücret gelirinden asgari geçim indirimi mahsup
edildikten sonra kalan vergi tutarının % 80’i olan 266,04 TL terkine konu olacak, istisna dışında kalan gelir vergisi tutarı olan 66,51 TL ise vergi dairesine ödenecektir.
Terkin tutarına ilişkin hesaplama, Ar-Ge kapsamında çalışan doktoralı ve diğer personelin her biri için ayrı ayrı yapılarak Ek:1 “Ar-Ge Kapsamında Gelir Vergisi Stopajı
Teşvikine İlişkin Bildirim” tablosunda gösterilecek ve bu bildirimler muhtasar beyanname ekinde ilgili vergi dairesine verilecektir.
Mükellefler, Ek 1 “Ar-Ge Kapsamında Gelir Vergisi Stopajı Teşvikine İlişkin Bildirim”in
son sütununda yer alan “Terkine konu Edilecek Tutar” toplamını, verecekleri muhtasar beyannamenin Tablo-1 “Matrah ve Vergi Bildirimi” bölümünün (18/c) no’lu satırında (18/c-Ücret Ödemeleri Üzerinden Yapılan Tevkifatın 5746 sayılı Kanun Gereği Terkin Edilen Tutarı) göstereceklerdir. Bu tutar, (17/b) no’lu satırda gösterilen
gelir vergisi kesintisi toplamından indirilerek terkin sonrası kalan gelir vergisi tutarı,
(19) no’lu satırda gösterilecektir.”
4. “5. Diğer Hususlar” başlıklı bölümüne dördüncü paragraftan sonra gelmek
üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
“5838 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla 5746 sayılı
Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkındaki Kanunun 3 üncü
maddesinin ikinci fıkrasına ilişkin olarak 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen
Geçici 75 inci maddede yer alan hükümler 1.3.2009 tarihinden 31.12.2013 tarihine
kadar uygulanacaktır.”
120
T.C.
1. Giriş
Bu Tebliğin konusunu, 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunda(1) belirtilen damga vergisi istisnası
uygulamasına ilişkin usul ve esaslar oluşturmaktadır.29
2. Yasal Düzenleme
1/4/2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe giren 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin 1/a, 1/b, 1/f ve 1/g fıkraları, 3 üncü maddesinin dördüncü fıkrası ile 4 üncü
maddesinin dördüncü ve altıncı fıkraları aşağıdaki gibidir:
“Madde 2- (1) Bu Kanunun uygulamasında;
faaliyetleri,
b) Yenilik: Sosyal ve ekonomik ihtiyaçlara cevap verebilen, mevcut pazarlara başarıyla sunulabilecek ya da yeni pazarlar yaratabilecek; yeni bir ürün, hizmet, uygulama, yöntem veya iş modeli fikri ile oluşturulan süreçleri ve süreçlerin neticelerini,
...
f) Ar-Ge personeli: Ar-Ge faaliyetlerinde doğrudan görevli araştırmacı ve teknisyenleri;
1) Araştırmacı: Ar-Ge faaliyetleri ile yenilik tanımı kapsamındaki projelerde, yeni
2) Teknisyen: Mühendislik, fen ve sağlık bilimleri alanlarında yüksek öğrenim görmüş ya da meslek lisesi veya meslek yüksek okullarının teknik fen ve sağlık bölümlerinden mezun, teknik bilgi ve deneyim sahibi kişileri,
1
12/3/2008 tarihli ve 26814 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
121
g) Destek personeli: Ar-Ge faaliyetlerine katılan veya bu faaliyetlerle doğrudan ilişkili yönetici, teknik eleman, laborant, sekreter, işçi ve benzeri personeli,
ifade eder.”
“Madde 3...
(4) Damga vergisi istisnası: Bu Kanun kapsamındaki her türlü Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile ilgili olarak düzenlenen kağıtlardan damga vergisi alınmaz.”
“Madde 4...
(4) Bu Kanunda öngörülen şartların ihlali veya teşvik ve destek unsurlarının amacı
dışında kullanılması halinde, zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler yönünden
vergi ziyaı doğmuş sayılır. Sağlanan vergi dışı destekler ise 21/7/1953 tarihli ve
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ve
gecikme zammı uygulanmak suretiyle tahsil edilir.
...
(6) Bu Kanunun uygulamasına ve denetimine ilişkin usul ve esaslar, TÜBİTAK’ın görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından
birlikte çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.”
5746 sayılı Kanun kapsamındaki destek ve teşviklere yönelik uygulama ve denetim usul ve esasları 31/7/2008 tarihli ve 26953 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği ile belirlenmiştir.
3. Ar-Ge ve Yenilik Faaliyeti ile İlgili Damga Vergisi İstisnası Uygulaması
3.1. Uygulama Esasları
5746 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (4) numaralı fıkrası uyarınca, bu Kanun ve
ilgili yönetmelikte kapsam ve sınırları belirtilen Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile ilgili
olarak düzenlenen kağıtlar damga vergisinden müstesna olacaktır.
Bu çerçevede, Kanun ve yönetmelik kapsamındaki Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinde istihdam edilen personele münhasıran bu görevleri ile ilgili olarak yapılan ücret
ödemeleri nedeniyle düzenlenen kağıtlara da istisna uygulanacaktır.
Diğer taraftan, noter, resmi daireler, diğer kamu kurum ve kuruluşları gibi kurum
ve kuruluşlarca, 5746 sayılı Kanun kapsamında Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile
ilgili olarak düzenlenen kağıtlara damga vergisi istisnası uygulanabilmesi için,
122
T.C.
- Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamında yapılacak işlemleri belirten ve desteği
veren kamu kurum ve kuruluşu,
-
Ar-Ge merkezleri ile rekabet öncesi işbirliği projeleri için başvuru yapılan kamu
kurumu,
- Teknoloji merkezi işletmeleri için Teknoloji Geliştirme Merkezi (TEKMER) Müdürlüğü,
- Uluslararası fonlarca desteklenen ya da Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projeleri için
TÜBİTAK,
tarafından onaylı listenin, mükellef tarafından işlem esnasında bu işlemi yapacak
kurum ve kuruluşlara ibraz edilmesi yeterli olup söz konusu kurum ve kuruluşlarca
başkaca bir belge aranmayacaktır. Ancak, işleme konu edilecek kağıtların Ar-Ge ve
yenilik faaliyeti kapsamında olduğunun onaylı listeden anlaşılması gerekmektedir.
Onaylı listenin işlem esnasında ibraz edilmemesi halinde, işlem yapanlarca istisna
uygulanması mümkün bulunmamaktadır.
3.2. İstisna Uygulamasının Başlangıcı
1/4/2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe giren 5746 sayılı Kanun ve
bu Kanunun uygulama usul ve esaslarını düzenleyen ilgili yönetmelik çerçevesinde;
-
Ar-Ge merkezlerinde, Ar-Ge merkezi belgesinin düzenlendiği,
-
Rekabet öncesi işbirliği projelerinde, proje sözleşmesinin yürürlüğe girdiği,
-
Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge ve yenilik projesinin onaylandığı,
-
Kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından desteklenen
veya TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, bu projelere
yönelik destek karar yazısının düzenlendiği veya proje sözleşmesinin yürürlüğe girdiği,
- Uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projeleri için TÜBİTAK’ın
onay yazısının düzenlendiği,
-
Teknogirişim sermaye desteklerinde, kamu idaresi tarafından iş planının onaylandığı,
tarihten itibaren Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile ilgili olarak düzenlenen kağıtlara
damga vergisi istisnası uygulanabilecektir. Ancak, söz konusu kağıtların, noter,
123
Başvuru, İzleme, Değerlendirme ve Mevzuat El Kitabı
resmi daire, diğer kamu kurum ve kuruluşları gibi kurum ve kuruluşlar nezdinde
işlem görmesi durumunda, bu kurum ve kuruluşlarca damga vergisi istisnası uygulanabilmesi için onaylı listenin ibrazının aranılacağı tabiidir.
3.3. İstisna Uygulamasının Sona Erdiği Haller
5746 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelik hükümleri uyarınca,
-
Ar-Ge merkezi hüviyetini haiz işletmeler bakımından, Ar-Ge merkezi olma
şartlarının kaybedilmesi, şartların ihlal edilmesi veya destek ve teşviklerin
amacı dışında kullanılması halinde, şartların kaybedildiği, ihlalin gerçekleştiği
veya destek ve teşviklerin amacı dışında kullanıldığı tarihten,
- Rekabet öncesi işbirliği projesinde, projenin herhangi bir nedenle sona ermesi
halinde bu tarihten, proje sözleşmesinin iptal edilmesi halinde ise denetimin
başlama tarihinden,
-
KOSGEB teknoloji merkezi işletmelerinde yürütülen projelerin herhangi bir nedenle sona ermesi veya projeye verilen desteğin son bulması hallerinde, Ar-Ge
ve yenilik faaliyeti de son bulacağından bu tarihten,
- Ar-Ge ve yenilik projelerinde, projenin herhangi bir nedenle sona ermesi veya
projeye verilen desteğin son bulması hallerinde, Ar-Ge ve yenilik faaliyeti bitmiş sayılacağından bu tarihten,
- Teknogirişim sermaye desteklerinde, onaylanan iş planına kamu idaresi tarafından verilen desteğin son bulduğu tarihten,
itibaren damga vergisi istisnasından yararlanılamayacaktır.
4. İşlem Yapan Kurum ve Kuruluşların Sorumluluğu
Damga vergisi istisnası uygulayarak işlem yapan noter, resmi daireler, diğer kamu
kurum ve kuruluşları gibi kurum ve kuruluşların; Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen kağıtlarla ilgili olup istisna uygulanması sebebiyle ilgililerine
ödettirilmeyen veya ödeme sırasında
tevkif edilmeyen damga vergilerine ilişkin olarak vergiye tabi kağıdın düzenlendiği
tarihi takip eden
1 ay içinde bu Tebliğin ekinde yer alan “Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri ile İlgili Olarak
Damga Vergisi
İstisnasından Yararlananlara Ait Bildirim»i doldurmak suretiyle, ilgililerin gelir veya
kurumlar vergisi bakımından bağlı bulundukları vergi dairesine vermeleri zorunlu124
T.C.
dur. Damga vergisi istisnası uygulanan kağıtların, düzenlenme tarihinden itibaren 1
aylık sürenin geçirilmemesi kaydıyla, aynı
bildirim ile toplu olarak bildirilmesi mümkün bulunmaktadır.
5746 sayılı Kanun uyarınca gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında yer alan Ar-Ge ve
destek personeline yapılan ücret ödemeleri için gelir vergisi stopajı teşvikine ilişkin
bildirim verilmesi halinde, damga vergisi istisnası da uygulanan bu ücret ödemeleri nedeniyle düzenlenen kağıtlar için ayrıca bildirim verme yükümlülüğü bulunmamaktadır.
Ancak, gelir vergisi stopajı teşvikine ilişkin bildirime dahil edilmeyen personele ödenen
ücretlere dair kağıtlara damga vergisi istisnası uygulanması durumunda, bu kağıtlar
için muhtasar beyannamenin verildiği vergi dairesine ayrıca bildirim verilecektir.
5. Diğer Hususlar
5746 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarih ile bu Tebliğin yayımlandığı tarih arasında , anılan Kanun ve yönetmelik hükümleri çerçevesinde damga vergisi istisnası
uygulayarak işlem yapan kurum ve kuruluşlar tarafından, Ar-Ge ve yenilik faaliyeti
kapsamında düzenlenen bu kağıtlara ilişkin bildirim Tebliğin yayımlandığı tarihi takip eden 3 ay içinde verilecektir.
Destek ve teşvik unsurlarının amacı dışında kullanılması, şartların ihlali veya projelere yönelik değerlendirme raporlarının olumsuz olmasının tespit edilmesi halinde,
Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine ilişkin zamanında tahakkuk ettirilmemiş damga vergisi yönünden vergi ziyaı doğmuş sayılır ve ziyaa uğratılmış vergiler gecikme faizi
ve vergi ziyaı cezasıyla birlikte tahsil edilir.
Tebliğ olunur.
125
5. İlgili Kanun Maddeleri
I) Kurumlar Vergisi Kanunu Madde 10 Diğer İndirimler
10.1 Kurumlar vergisi matrahının tespitinde; kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından sırasıyla aşağıdaki indirimler
yapılır:
a) Mükelleflerin, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik (5746 sayılı kanunun 5 inci maddesiyle değişen
bent) araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının % 100’ü oranında hesaplanacak(1) “Ar-Ge indirimi”.30
a) Araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile doğrudan ilişkili olmayan giderlerden
ve tamamen araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılmayan amortismana
tâbi iktisadî kıymetler için hesaplanan amortisman tutarlarından verilen paylar
üzerinden Ar-Ge indirimi hesaplanmaz. Matrahın yetersiz olması nedeniyle ilgili
dönemde indirim konusu yapılamayan tutar, sonraki hesap dönemlerine devreder. Ar-Ge indiriminden yararlanılacak harcamaların kapsamını ve uygulamadan
yararlanılabilmesi için gerekli belgeler ile usûlleri belirlemeye Maliye Bakanlığı
yetkilidir.
II) Gelir Vergisi Kanunu Madde 89 Diğer İndirimler
Gelir vergisi matrahının tespitinde, gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden aşağıdaki indirimler yapılabilir:
89/9 Mükelleflerin, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik (5746 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle değişen
bent) araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının % 100’ü oranında hesaplanacak(1) “Ar-Ge indirimi”.
Araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile doğrudan ilişkili olmayan giderlerden ve tamamen araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılmayan amortismana tabi
iktisadi kıymetler için hesaplanan amortisman tutarlarından verilen paylar üzerinden Ar-Ge indirimi hesaplanmaz. Ar-Ge indiriminden yararlanılacak harcamaların
kapsamı ile uygulamadan yararlanılabilmesi için gerekli belgeleri ve usulleri belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.
1
126
(Değişmeden önceki şekli) araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının % 40’ı oranında hesaplanacak
T.C.
III) Gelir Vergisi Kanunu Geçici Madde 75
(5838 sayılı Kanunla eklenen madde Yürürlük; 01.03.2009) (6487 sayılı Kanunla değişen ibareYürürlük; 11.06.2013) 31/12/2023 (*) tarihine kadar, 28/2/2008
tarihli ve 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen Ar-Ge (6676 sayılı
Kanunun 1 inci maddesiyle değişen ibare Yürürlük; 01.03.2016) tasarım ve destek
personelinin (**), bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden asgari
geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisinin; (6676 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle değişen ibare Yürürlük; 01.03.2016) doktoralı olanlar ile 5746
sayılı Kanun kapsamındaki temel bilimler alanlarından birinde en az yüksek lisans
derecesine sahip olanlar için yüzde 95’i, yüksek lisanslı olanlar ile temel bilimler
alanlarından birinde lisans derecesine sahip olanlar için yüzde 90’ı ve diğerleri için
yüzde 80’i (***)verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden
indirilmek suretiyle terkin edilir. Bu süre içerisinde, anılan maddenin bu maddeye
aykırı olan hükmü uygulanmaz.31
*
**
***
6487 sayılı Kanunla değişmeden önceki şekli 31/12/2013
(6676 sayılı Kanunla değişmeden önceki şekli) ve destek personelinin
(6676 sayılı Kanunla değişmeden önceki şekli) doktoralı olanlar için yüzde 90’ı, diğerleri için yüzde 80’i
araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının %40’ı oranında hesaplanacak
127
T.C.
129
T.C.
T.C.
T.C.
T.C.
T.C.
T.C.
T.C.
T.C.
T.C.
T.C.
Yolunuz
Ar-Ge’den
Ayrılmasın!
T.C.

Özel Sektör Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri

Transkript

Benzer belgeler

İstanbul, 11.08.2016 Konu :6728 Sayılı Torba Kanun İle Ar

ISO 9001 Teknik Ressam Görev Tanımı

Sunumlarda İzlenmesi Gereken Esaslar

T.C. AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI Eğitim ve Yayın