İçindekiler İkinci Baskıya Önsöz 5 Birinci Baskıya Önsöz 7
Transkript
İçindekiler İkinci Baskıya Önsöz 5 Birinci Baskıya Önsöz 7
İçindekiler İkinci Baskıya Önsöz 5 Birinci Baskıya Önsöz 7 Kısaltmalar 17 I. GİRİŞ 23 II. İNSAN HAKLARI KAVRAMI, ÖNEMİ VE FELSEFİ TEMELLERİ ....28 A. İnsan Hakları Kavramı 28 1. Tanım 28 2. Nitelikleri 30 B. İnsan Haklarının Kısa Tarihi Gelişimi 32 1. Uluslararası Hukuktaki Tarihi Gelişim 35 2. Ulusal Hukuktaki Tarihi Gelişim 52 C. İnsan Haklarının Korunmasının Önemi 54 D. İnsan Hak ve Özgürlüklerin Felsefi Temelleri 58 1. Doğal Hukuk Anlayışı 59 2. Pozitif Hukuk Anlayışı 61 E. İnsan Haklarının Yakın Kavramlarla İlişkisi 61 III. İNSAN HAKLARININ TÜRLERİ 64 A. Koruyucu Haklar, İsteme Hakları ve Katılma Hakları Ayırımı 64 B. Birinci, İkinci ve Üçüncü Kuşak Haklar Ayırımı 66 C. Kişisel, Sosyal, Ekonomik, Siyasal ve Kültürel Haklar Ayırımı 67 D. Bireysel Haklar-Kolektif Haklar Ayırımı 68 E. Şekli Haklar-Gerçek Haklar Ayırımı 68 insan Hakları El K i t a b ı 10 F. İnsan Hakları-Yurttaş Hakları Ayırımı 6 9 IV. İNSAN HAKLARI HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ İLE BAŞLICA HAK VE ÖZGÜRLÜK KONULARI 70 A . İnsan Hakları Hukukunun Temel İlkeleri 70 B. Başlıca Hak ve Özgürlük Konuları 75 1. Yaşama Hakkı (AİHS m. 2, AİHS'e Ek 6. ve 13. Protokol, MvSHS m. 6, Anayasa m.17, ABA m. II-2) 77 2. İşkence Yasağı (Anayasa m. 17, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi m. 5, AİHS m. 3, ABA m, II-3, 4) 108 3. Kölelik, Angarya ve Zorla Çalıştırma Yasağı (AİHS m. 4, Anayasa m. 18, ABA m. 11-5) 141 4. Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği Hakkı (AİHS m. 5, Anayasa m.19, AİHS'e Ek 4. Protokol m. 3, ABA m. II-6) 144 5. Adil Yargılanma Hakkı (AİHS m.6, Anayasa m. 36-38, ABA m. II- 47, 48) 169 a. Bir Yargı Yerine Başvurma Hakkı 174 b. Davanın Hakkaniyete Uygun Dinlenmesini istemek Hakkı 177 c. Duruşmanın Halka Açıklığı 179 d. Makul Sürede Yargılanma Hakkı 180 e. Tarafsız ve Bağımsız Bir Mahkeme Önünde Yargılanma Hakkı 182 f. AİHS m. 6'da Ayrıca Şüpheli/Sanık Bakımından da Önemli Bazı Güvencelere Yer Verilmiştir 18* g. Savunma Hazırlamada Zaman ve Kolaylık Sağlama 188 6. Suç ve Cezada Kanunilik (AİHS m. 7, AY. m. 38, ABA m. 11-49) 193 7. Özel Hayatın ve Aile Hayatının Korunması (Anayasa m. 20 vd., AİHS m. 8, ABA m. 11-7, 8, 9, 11) 19? 8. Konut Dokunulmazlığı Hakkı (Anayasa m. 21, AİHS m. 8, ABAm.ll-7) 210 9. Vicdan ve Din/İnanç Özgürlüğü (Anayasa m. 24, 25, AİHS m. 9, ABA m. 11-10, 22) 213 10. İfade Özgürlüğü (Anayasa m. 25, 26, AİHS m. 10) 228 1 1 . Haberleşme Özgürlüğü (Anayasa m. 22, AİHS m. 8, ABA m. 11-11) 251 içindekiler 12. Basın ve Kitle İletişim Özgürlüğü (Anayasa m. 28 vd., AİHS m. 10, ABA m. 11-11) 11 254 13. Örgütlenme Özgürlüğü (Dernek Kurma Özgürlüğü, Sendika Hakkı) (Anayasa m. 33, 52, AİHS m.11, ABA m. 11-12, 28) 275 a. Dernek Kurma Özgürlüğü 275 b. Sendika Özgürlüğü 277 14. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı (AİHS m. 11, Anayasa m. 34) 278 15. Etkili Başvuru Hakkı/Hak Arama Özgürlüğü (AİHS m.13, Anayasa m. 36, ABA m. II-47) 281 16. Dilekçe Hakkı (Anayasa m. 74, ABA m. II-44) 282 17. Ayrımcılık Yasağı (AİHS m.14, AİHS'e Ek 12. Protokol m.1, ABA m. 11-21) 18. Mülkiyet Hakkı (AİHS Ek 1. Protokol m. 1, Anayasa m. 35, ABA m. 11-17) 284 290 19. Eğitim ve Öğrenim Hakkı (AİHS Ek 1. Protokol m. 2, Anayasa m. 42, ABA m. 11-14) 20. Seçme, Seçilme ve Siyasi Faaliyette Bulunma Hakkı (Anayasa m. 67, AİHS Ek 1. Protokol m. 3, ABA m. II-39, 40) 298 309 2 1 . Yerleşme ve Seyahat Özgürlüğü (Anayasa m. 23, AİHS Ek 4. Protokol m. 2, 3, ABA m. II- 4/1) 22. Bilim ve Sanat Özgürlüğü (Anayasa m. 27, ABA m. 11-13) 310 311 23. Çalışma ve Sözleşme Özgürlüğü (Anayasa m. 48 vd, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmeleri, ABA m. 11-15, 16, 27 vd.) 312 24. Toplu İş Sözleşmesi Hakkı (Anayasa m. 53) 313 25. Grev ve Lokavt Hakkı (Anayasa m. 54) 314 26. Sağlık Hakkı ve Hasta Hakları (Anayasa m. 56, ABA m. II-35) 314 27. Çevre Hakkı (Anayasa m. 56, ABA m. II-37) 328 28. Sosyal Güvenlik Hakkı (Anayasa m. 60, ABA m. II-34) 331 29. Vatandaşlık Hakkı 332 30. Çocuk Hakları 333 3 1 . Kadın Hakları 340 32. Engelli Hakları 347 insan Hakları El K i t a b ı 12 33. Bilgi Edinme Hakkı 35 1 34. Azınlık Hakları 355 35. Kültürel Haklar 358 36. Özgürlüğünden Mahrum Bırakılan Grupların Hakları 359 37. Mülteci Hakları 362 V. TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN NİTELİĞİ VE SINIRLANMASI REJİMİ 366 A. Temel Hak ve Özgürlüklerin Niteliği 366 B. Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlanması veya Durdurulması 366 C. Olağanüstü Yönetim Usulleri 367 1. Olağanüstü Hal Kavramını Açıklayan Görüşler a. Zaruret Hali Teorisi 368 368 b. Meşru Müdafaa Teorisi 368 c. Siyasi Teori 368 d. Anayasa Geleneği Teorisi 368 2. Olağanüstü Yönetim Usulü Olarak Olağanüstü Hal ilanı Kararının Hukuki Tahlili 369 a. Yetkili Makam 369 b. Şekil Unsuru 369 c. Sebep Unsuru 369 aa. Doğal Afet ve Ağır Ekonomik Bunalım Sebebiyle Olağanüstü Hal İlânı.... 369 bb. Şiddet Olaylarının Yaygınlaşması ve Kamu Düzeninin Ciddî Şekilde Bozulması Sebepleriyle Olağanüstü Hal ilânı 370 d. Konu Unsuru 370 e. Amaç Unsuru 370 3. Olağanüstü Yönetim Usulü Olarak Sıkıyönetim, Seferberlik ve Savaş Hali Kararının Hukuki Tahlili 370 a. Yetkili Makam 372 b. Şekil Unsuru 372 c. Sebep Unsuru 372 d. Konu Unsuru 373 e. Amaç Unsuru 373 içindekiler 1 3 D. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine Göre Olağanüstü Hal Uygulamaları 373 1. Genel Sınırlama Rejimi 373 2. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 15. Maddesi Hükmü ve Değerlendirmesi 376 a. Savaş Hali-Kamusal Tehlike Şartı 377 b. Ölçülülük İlkesi 377 c. Uluslararası Hukuktan Doğan Yükümlülüklere Ters Düşmeme 378 d. Dokunulmaz Haklar 378 e. Usule İlişkin Koşul 378 3. Olağanüstü Halde İç Hukuk Yollarının Tüketilmesi 378 4. Olağanüstü Hal Açısından Türkiye'nin Yükümlülük Azaltma Beyanları ..380 5. AİHM Kararlarından Örnekler E. Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlanmasının Sınırları 381 385 1. Hakkın Özüne Dokunmama 385 2. Ölçülülük İlkesi 386 3. Demokratik Toplum Düzeninin Gereklerine Uygun Olma 387 4. Sınırlamanın Yasayla Olması 387 F. İnsan Haklarının Korunmasında Terörle Mücadele 389 1. Terör Kavramı 389 2. Terörle Mücadele Kanunu ve CMK'da Öngörülen Tedbirler 392 a. 3713 s. Terörle Mücadele Kanunu 392 b. CMK'da Öngörülen Tedbirler aa. Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan iletişimin Denetlenmesi bb. Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi cc. Teknik Araçlarla İzleme dd. Tanıkların Korunması 408 408 413 415 418 VI. İNSAN HAKLARI İLE İLGİLİ ULUSAL VE ULUSLARARASI RESMÎ KURUM VE KURULUŞLAR 420 A. İnsan Hakları Başkanlığı 420 B. İl ve İlçe İnsan Hakları Kurulları 420 C. İnsan Hakları Üst Kurulu 426 insan Hakları El K i t a b ı D. İnsan Hakları Danışma Kurulu 427 E. İnsan Hakları Eğitimi On Yılı Ulusal Komitesi 428 F. İnsan Hakları İhlâl İddialarını İnceleme Heyetleri 429 G. T B M M İnsan Hakları İnceleme Komisyonu 43G H. Avrupa İnsan Hakları M a h k e m e s i (AİHM) 431 I. Uluslararası Ceza Divanı 436 İ. Birleşmiş Milletler Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslar arası Sözleşmesi ile Kurulan İnsan Hakları Komitesi 443 VII. İNSAN HAKLARINI KORUYAN DİĞER KURUL VE KOMİSYONLARDAN ÖRNEKLER 448 A. Tüketici Hakları Kurulları 448 B. Cezaevi İzleme Kurulları 449 C. T B M M İnsan Hakları İnceleme Komisyonu 449 D. Dilekçe Komisyonu 450 E. Düzenleyici ve Denetleyici Kurullar 450 F. Terörle M ü c a d e l e Yüksek Kurulu 451 G. Kamu Denetçisi ( O m b u d s m a n ) 452 H. Reklam Kurulu 454 I. İnternet Kurulu 454 İ. Kamu Görevlileri Etik Kurulu 454 J. Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu 456 K. Terör ve Terörle M ü c a d e l e d e n Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun Gereğince Oluşturulan Zarar Tespit Komisyonları 458 VIII. İNSAN HAKLARI KURULLARI KANALIYLA HAK ARAMA YOLLARI 462 A. Hak İhlâllerine Karşı Hak A r a m a Yolları 463 B. İnsan Hakları Kurullarında Başvurunun Alınması ve Değerlendirilmesi 464 içindekiler C. Delil Toplama 1. İddia ile İlgili Bilgi ve Belgeleri Toplama 15 468 473 2. Taraflar (Mağdur ve Suçlanan) ve Tanıkların Dinlenmesi ile, Bunların Dinlenirken Psikolojilerinin Dikkate Alınması 3. Zamanaşımı Sürelerinin Göz Önüne Alınması 474 475 D. Kurulda Görüşme ve Kanaate Ulaşma 475 E. Yönlendirme 480 F. Süreci İzleme 481 G. Başvurana Bilgi Verme 482 H. Kamuoyuna Bilgi Verme 482 I. İhlâle Meydan Veren Etkenleri Ortadan Kaldırmaya Yönelik Tedbirler...482 İ. R e s e n Harekete Geçerek İhlalleri İnceleme 483 IX. İNSAN HAKLARI KONUSUNDA BİLGİLENDİRME, BİLİNÇLENDİRME VE EĞİTİM 484 A. Bilgilendirme 484 1. Yargısal Yollar Konusunda Bilgilendirme 485 2. Yargı Dışı Yollar Konusunda Bilgilendirme 487 B. Bilinçlendirme 488 C. Eğitim 491 X. ARAŞTIRMA VE İZLEME 494 XI. HALKLA İLİŞKİLER VE İLETİŞİM 496 EKLER- BAŞLICA İLETİŞİM BİLGİLERİ VE İNTERNET ADRESLERİ 500 A. Merkezi İdarenin İnsan Hakları ile İlgili Birimleri 500 B. Akademik Kurumlar 500 C. Baro ve Sendikalar 501 — ' illggnjHakları El Kitabı D. Birleşmiş Milletler Bünyesi İçinde, İnsan Hakları İ h i â | | Bildirim/Şikayet Mekanizmaları eri i ) e j, ... " ^ g E . Faydalı Kurumlar 5 Q 2 F. Diğer Kurum ve Kuruluşlar 510 Kaynakça (Türkçe) 5 Kavram Dizini 1 3 Kavram Dizini A n a y a s a M a h k e m e s i , 99, 172, 188 A n a y a s a Yargısı, 172 Açık Sayım ve Döküm, 309 Açık ve Mevcut Tehlike, 234 Açlık Grevcilerine Yönelik Zorunlu Tıbbî Müdahale, 140 A r a m a , 6 7 , 76, 210, 407, 450, 4 6 2 , 4 6 3 , 4 6 9 , 481 A r k e o l o j i k Mirasın K o r u n m a s ı n a ilişkin Valetta (Malta) S ö z l e ş m e s i , 328 Açlık Grevleri, 315, 316, 317 A s g a r i Ü c r e t , 6 0 , 66, 331 Ad Seçme, 201 A s k e r Kişiler, 9 7 , 264, 271 Adalı/Türkiye Kararı, 105 A s k e r i M a h k e m e , 373 Adil ve Dürüst Çalışma Koşulları A s k e r l i k H i z m e t i , 142, 264 Hakkı, 42 Adil Yargılanma ilkesi, 169, 189 Adlî Kolluk, 149 Adli Kontrol, 310 Adlî Soruşturma ve Kovuşturmaya İlişkin Bilgi veya Belgeler, 353 Adli Yardım, 175, 463, 466, 478 AGİK insani Boyut Konferansı Kopenhag Toplantısı Nihai Senedi, 230 Aile, 76 Aile Kurma Hakkı, 76 Aile Yaşamı ve Mesleki Yaşamın Bağdaştırılması,, 42 Aile Yaşamına Saygı, 71 Aile Yaşamına Saygı Gösterilmesi Hakkı, 71 Akıl Hastalarının Haklan Beyannamesi, 348 Akılcı Özgürlük, 61 Akkoç/Türkiye Kararı, 86 Aksoy Davası, 121 Aksoy Kararı, 381, 382, 383 Aktif Statü Hakları, 329 Alo insan Hakları Projesi, 466 Amaçsal Yorum Yöntemi, 137 Amsterdam Bildirgesi, 315 Anayasa Geleneği Nazariyesi, 368 A t a d , 203 A u t o - L i m i t a t i o n , 368 A v r u p a Birliği A n a y a s a s ı , 4 1 , 309 A v r u p a Cezaevi Kuralları, 361 A v r u p a Hasta Haklarının G e l i ş t i r i l m e s i B i l d i r g e s i , 315 A v r u p a K o n s e y i , 23, 24, 26, 2 7 , 33, 4 3 , 49, 5 0 , 53, 112, 114, 335, 3 4 6 , 355, 357, 374, 377, 378, 3 8 0 , 3 8 1 , 437, 503, 507, 508, 510 A v r u p a K o n s e y i Bakanlar K o m i t e s i , 50 A v r u p a Konseyi Parlamenterler Meclisi, 24 Avrupa Konvansiyonu, 41 Avrupa Ombudsmanı, 42 A v r u p a Ortak A n a y a s a l D ü z e n i , 169 A v r u p a P a r l a m e n t o s u , 4 2 , 283 A v r u p a Toplulukları Adalet Divanı, 437 A v u k a t l ı k Ü c r e t i , 175, 189 A y d ı n K a r a r ı , 121 A y ı r ı m c ı l ı k , 2 8 4 , 3 3 3 , 338 Ayrım Yapmama, 42 A y r ı m c ı l ı k Y a s a ğ ı , 5 0 , 139, 273, 2 8 4 , 2 8 5 , 286, 357, 359, 4 0 6 , 4 3 5 Azınlık H a k l a r ı , 4 1 , 355, 357, 3 5 8 , 493 542 insan Hakları El Kitabı B Bağdaşmazlık, 433 Bağdaştırıcı Çözümler, 61 Bakanlar K o m i t e s i , 51 Bali Bildirgesi, 315 Balistik Rapor i n c e l e m e s i , 78 Bankacılık D ü z e n l e m e ve D e n e t l e m e K u r u m u , 451 B a n k o v i ç ve Diğerleri Kararı, 72 Barış Hakkı, 66, 329 B i l i m Ö z g ü r l ü ğ ü , 3 1 1 , 312 Bilim ve Sanatı Ö ğ r e n m e Hakkı, 68 Bilirkişi, 1 7 1 , 178, 1 8 1 , 1 9 1 , 443, 468 Bili Of Rights, 36, 59 Bir işte Çalışma Hakkı, 42 Bir Yargı Y e r i n e B a ş v u r u Hakkı, 175 Bireycilik A n l a y ı ş ı , 58 Bireysel B a ş v u r u , 3 2 , 4 1 , 49, 5 4 , 148, 3 7 9 , 4 3 3 , 4 3 5 , 4 4 5 , 4 4 7 , 481 Bireysel Haklar, 68 Basın, 237 Bireysel S e ç i m Hakkı, 309 Basın Araçlarının K o r u n m a s ı , 256 Bireysel Ş i d d e t K ü l t ü r ü , 3 9 1 Basın K a n u n u , 25, 178, 197, 207, 258, 398, 471 Basın Ö z g ü r l ü ğ ü , 24, 52, 67, 204, 207, 216, 247, 248, 2 5 1 , 254, 255, 257, 258, 260, 262, 264, 266, 269, 270, 2 7 1 , 273 Basında T e k e l l e ş m e , 256, 270 Başbakanlık insan Hakları Başkanlığı, 420, 466, 4 8 2 , 4 8 3 , 4 9 1 , 4 9 4 , 499, 500 Başkalarının Ş ö h r e t ve Haklarının K o r u n m a s ı , 230, 239, 2 6 2 , 376 B a ş v u r u S ü r e s i , 436 B a ş v u r u n u n Açıkça Dayanaksız O l m a s ı , 433 B e d e n s e l Cezalar, 130 Belçika Dil Davası, 75 Belgelere Erişim Hakkı, 42 Beraat, 1 5 1 , 162, 1 7 1 , 179, 2 6 2 , 409 B e r k t a y / T ü r k i y e (1.3.2001) Kararı, 78 Beş T e k n i k , 122, 123 Beşinci C e n e v r e Birleşmiş M i l l e t l e r K o n g r e s i , 110 Bilgi E d i n m e Hakkı K a n u n u , 3 5 1 , 4 5 6 , 458 Bilgi v e D ü ş ü n c e y i E d i n m e Ö z g ü r l ü ğ ü , 232 Bilgi v e D ü ş ü n c e y i Y a y m a Ö z g ü r l ü ğ ü , 232 Birinci Kuşak insan Hakları, 66 B i r l e ş m i ş M i l l e t l e r Ç o c u k Ceza Adaleti Sisteminin Uygulanması Hakkında A s g a r i S t a n d a r t K u r a l l a r ı , 336 B i r l e ş m i ş Milletler Ç o c u k Hakları S ö z l e ş m e s i , 26, 3 3 3 , 337 B i r l e ş m i ş M i l l e t l e r Ç o c u k Hakları S ö z l e ş m e s i n i n S e ç i m l i k Ek Protokolü, 26 B i r l e ş m i ş M i l l e t l e r i n s a n Hakları E ğ i t i m i On Yılı E y l e m Planı, 4 2 8 , 429 Birleşmiş Milletler insani Gelişme R a p o r u , 289 Birleşmiş Milletler M i n i m u m Cezaevi S t a n d a r t Kuralları, 361 Birleşmiş Milletler Ö z g ü r l ü ğ ü n d e n Y o k s u n Bırakılan K ü ç ü k l e r i n K o r u n m a s ı , 336 B i y o l o j i k Çeşitlilik S ö z l e ş m e s i , 328 B m G e n e l K u r u l u , 3 6 , 39, 53, 109, 118, 124, 4 2 0 , 4 4 1 , 4 4 7 B o s n a - H e r s e k insan Hakları D a i r e s i , 44 B r o g a n v e D i ğ e r l e r i K a r a r ı , 383 c Calvelli ve C i g l i o / i t a l y a , 82 Kavram Dizini Ceza Davalarına ilişkin Uyuşmazlıklar, 172 Ceza infaz Kurumları ve Tutukevleri izleme Kurulları Kanunu, 449 Ceza Mahkumiyeti, 195 Ceza Muhakemesi Kanunu, 24, 148, 4 0 1 , 4 0 2 , 481 Ceza Sorumluluğunun Kişiselliği, 169 Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin infazı Hakkında Kanun, 24, 360, 402 Cezaevi izleme Kurulları, 449 Cezaevleri, 210 543 Ç e v r e n i n K o r u n m a s ı , 4 2 , 329 Ç e v r e s e l Etki D e ğ e r l e n d i r m e , 328 Ç e v r e y e Karşı Suçlar, 330 Ç o c u ğ u n K i m l i ğ i n i K o r u m a Hakkı, 333, 338 Ç o c u k Hakları, 25, 4 2 , 333, 334, 3 3 6 , 3 3 7 , 3 3 8 , 340, 4 2 5 , 4 7 1 , 4 9 2 , 510 Ç o c u k Hakları K o m i t e s i , 334, 336, 3 3 7 , 510 Ç o c u k i s t i s m a r ı n ı n Ö n l e n m e s i , 333, 338 Çocukları Ana-Babadan Ayırma Y a s a ğ ı , 3 3 3 , 338 Cezai Kovuşturmada Aynı Suçtan Ötürü iki Kez Yargılanmama ya da Cezalandırılmama Hakkı, 42 Ç o c u k l a r ı n Çalıştırılmasının Cinsel Şiddet, 344, 346, 498 Ç o ğ u l c u l u k , 213, 223, 233, 267, Cinsellik Hakkı, 346 Yasaklanması, 42 Çoğulcu Demokrasi, 3 1 , 49 3 0 1 , 497 Cinsiyet Ayrımcılığı Sözleşmesi, 285 Costello-Roberts Kararı, 70 Cumhuriyetin Temel Niteliklerinin Korunması, 256 D Dağıtıcı A d a l e t , 60 Dar Y o r u m , 95, 2 3 7 , 264 Davanın Hakkaniyete Uygun ç D i n l e n m e s i n i i s t e m e k Hakkı, 177 D a y a n ı ş m a G r e v v e L o k a v t ı , 314 Çakmak ve Diğerleri-Türkiye Kararı, 180 Dayton Sözleşmesi, 44 Çalışanların işte Bilgi Alma ve Danışma Hakkı, 42 Çalışma ve Sosyal Güvenlik D e m i r v e D i ğ e r l e r i Kararı, 383 Bakanlığı, 347, 426, 500 Çapraz Sorgu Hakkı, 336, 442 Çekince, 166, 341 Çekinme Yükümlülüğü, 66 Çetin ve Diğerleri Kararı, 383 Çevre Alanında Bilgiye Ulaşma, Kamunun Karar Sürecine Katılımı ve Yargısal Başvuru Yollarına ilişkin Aarhus Sözleşmesi, 329 Çevre Hakkı, 66, 328, 329, 464, 492 De B e c k e r / B e l ç i k a , 265 Demiray/Türkiye Davası, 87 D e m o k r a s i , 233 Demokratik T o p l u m Düzeninin G e r e k l e r i n e U y g u n O l m a , 387 D e n e t i m M e k a n i z m a s ı , 5 0 , 54, 340 Denetim Muhakemesine Başvurma Hakkı, 336 Denkleştirici Adalet, 60 D e r n e k K u r m a Ö z g ü r l ü ğ ü , 275, 4 3 5 D e v l e t B a ş v u r u s u , 54, 4 4 6 D e v l e t Sırrına ilişkin Bilgi v e y a B e l g e l e r , 352 insan Hakları El Kitabı 544 Devletin Ü ç ü n c ü M a d d e y e ilişkin E Usulî Y ü k ü m l ü l ü ğ ü , 116 Dışarı Çıkma Yasağı, 145 Dilekçe Hakkı, 26, 42, 5 2 , 65, 282, 3 5 1 , 433, 450 Dilekçe Hakkının Kullanılması Hakkında K a n u n , 282, 450 Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair K a n u n , 351 E ğ i t i m Hakkı, 4 2 , 6 6 , 68, 7 0 , 7 5 , 76, 3 0 1 , 3 1 1 , 338, 4 9 2 , 4 9 3 E k i n c i / T ü r k i y e , 89 E k o n o m i k Ş i d d e t , 343, 3 4 4 , 4 9 8 Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara ilişkin Uluslararası S ö z l e ş m e , , 25 Dilekçe K o m i s y o n u , 283, 450 Eleştirinin Sınırları, 207 Din Eğitimi, 302 E l k o y m a , 196 Din Ö z g ü r l ü ğ ü , 76 Dini inanç Ö z g ü r l ü ğ ü , 215 Dinsel ve Felsefi inancına Saygı G ö s t e r m e k Y ü k ü m l ü l ü ğ ü , 301 Diplomatik ve Konsüler Korunma Hakkı, 42 Disiplin Cezası, 217, 271 D o ğ a l Haklar Ö ğ r e t i s i , 3 1 , 3 6 D o ğ a l Hakları, 3 1 , 5 2 D o ğ a l Hukuk A n l a y ı ş ı , 3 0 , 59 D o ğ u r g a n l ı k Hakkı, 345 D o k u n u l m a z Haklar, 378 D o s t a n e Ç ö z ü m , 162, 2 0 4 , 247, 384, 445 Du Roy ve M a l a u r i e / F r a n s a , 265 D u r u m u n G e r e k t i r d i ğ i Ö l ç ü , 367, 3 7 7 , 3 8 2 , 388 D u r u ş m a d a Ş a h s e n Hazır B u l u n m a Hakkı, 178 D u r u ş m a l a r ı n Açık ve Kararların Gerekçeli O l m a s ı , 169 D u r u ş m a n ı n Halka Açıklığı, 179 D ü n y a T a b i p l e r Birliği Hasta H a k l a n B i l d i r g e s i , 315 D ü ş ü n c e , Din v e V i c d a n Ö z g ü r l ü ğ ü , 213 D ü ş ü n c e y i A ç ı k l a m a Ö z g ü r l ü ğ ü , 76, 174, 193, 227, 228, 2 3 3 , 234, 235, 237, 247, 254, 258, 278, 3 1 2 , 316, 4 3 5 Emniyet Örgütü Disiplin T ü z ü ğ ü , 98 Enerji Piyasası D ü z e n l e m e K u r u m u , 451 Engelli Hakları, 347 Engellilerin E ğ i t i m Hakkı, 301 Engellilik A y r ı m c ı l ı ğ ı S ö z l e ş m e s i , 285 Eski Hale G e t i r m e , 174 Eski Y u g o s l a v y a Uluslararası Ceza M a h k e m e s i , 4 3 , 437 Esnek Çalışma S a a t l e r i , 285 Eşcinsel Evlilik, 203 Eşit Ü c r e t S ö z l e ş m e s i , 285 Eşitlik ilkesi, 56, 6 7 , 197, 2 4 0 , 2 8 5 , 359 Etkili B a ş v u r u Hakkı, 116, 175, 281 Etkili B a ş v u r u Y o l l a r ı , 281 Etkin/Fiilî D e n e t i m , 72 Etnik T e m i z l i k , 43 Evlat E d i n i l m e Hakkı, 3 3 3 , 3 3 8 Evlat E d i n m e , 3 3 2 , 339 Evlenme ve Aile Kurma Hakkı, 42, 7 6 , 203 Evlilik Dışı Ç o c u k , 339 Evlilik ilişkisi, 204 E v r e n s e l R u h , 61 E v r e n s e l l i k İlkesi, 4 3 9 F F i n u c a n e / B i r l e ş i k Krallık D a v a s ı , 88 K a v r a m Dizini Fiziksel Olmayan İşkence, 118 Fransız insan ve Kişi Hakları Bildirgesi, 59 Fransız insan ve Yurttaş Haklan Bildirgesi, 36 Fuentos/ispanya, 265 G G e c i k m e d e Sakınca, 410, 413 G e ç i c i Koalisyon Yönetimi, 431 GeiHstreerde Press/Hollanda, 270 G e n ç l e r i n işyerinde Korunması, 42 G e n e l Ekonomik Çıkara ilişkin Hizmetlere Erişim, 42 G e n e l Grev ve Lokavt, 314 G e n e l Müsadere Yasağı, 169 G e n e l ve Gizli Oy, 309 G e n e t i k Şifre, 29 G e o r g e s Jellinek, 64 G e r ç e k Haklar, 69 Gerekçeli Karar, 197 G e r i Verme, 152, 203 Gizli Dinleme, 251 G o l d e r Davası, 75 Goodvvin/Birleşik Krallık, 260 G ö ç e Zorlama, 210 G ö r ü ş Sahibi Olma Özgürlüğü, 232 Gözaltı Süreleri, 148, 149 Gözaltı Süresi, 132, 148, 149, 154, 1 6 1 , 163, 165, 383, 401 Gözaltına Alma, 87, 105, 149, 154, 161 Gözaltında Bulunan Kimselerin Kaybolması, 136 Grabher-Möyer, 258 G r e v Hakkı, 65,314 G r e v ve Lokavt Hakkı, 314 Groppera Radio Ag/isviçre Kararı, 268 Gül/Türkiye Kararı, 96 Güvenlik, 43 545 Güvenlik Konseyi, 43, 44, 4 3 1 , 440 G ü v e n l i k T e d b i r i , 172 H H a b e a s C o r p u s A c t , 36, 5 9 Haber Alma Özgürlüğü, 42 H a b e r K a y n a ğ ı n ı n Gizliliğinin Korunması, 260 H a b e r l e ş m e O l g u s u , 254 H a b e r l e ş m e Ö z g ü r l ü ğ ü , 65, 76, 197, 2 2 7 , 2 3 0 , 2 5 1 , 265, 408 Haberleşme Özgürlüğüne Saygı, 76 Habitants De Leeuw S t . P i e r r e / B e l ç i k a , 233 Hak A r a m a Ö z g ü r l ü ğ ü , 65, 281 H a k a r e t S u ç u , 258 H a k i m Kararı, 148, 210, 4 0 3 Hakkaniyet, 60, 327 Hakkın Ö z ü n e D o k u n m a m a , 255, 3 8 5 , 387 Haksız Bir Y a k a l a m a v e T u t u k l a m a , 148 Haksız işten Çıkarma D u r u m u n d a K o r u n m a Hakkı, 4 2 H a n d y s i d e Kararı, 273 Hapishane Üniforması Giyme Z o r u n l u l u ğ u , 127 H a r e k e t Ö z g ü r l ü ğ ü , 144, 383 Hasta H a k l a r ı , 3 1 4 , 3 1 5 , 3 2 6 Hasta Hakları Y ö n e t m e l i ğ i , 3 1 5 , 326 Havana Kuralları, 336 H e k i m için i h b a r Y ü k ü m l ü l ü ğ ü , 324 Her T ü r l ü Irk A y r ı m c ı l ı ğ ı n ı n O r t a d a n K a l d ı r ı l m a s ı n a ilişkin U l u s l a r a r a s ı S ö z l e ş m e , 25 Herkesin işkenceye ve Diğer Z a l i m a n e , insanlık Dışı v e y a O n u r Kırıcı M u a m e l e y e v e y a Cezaya Karşı K o r u n m a s ı n a Dair B i l d i r i , 109 Hizmet Kusuru, 477, 478 546 insan Hakları El Kitabı H u g h Jordan/Birleşik Krallık Kararı, 88 ikinci Kuşak insan Hakları, 6 6 , 358 Hukuka U y g u n Delillerden Y a r a r l a n m a Y ü k ü m l ü l ü ğ ü , 178 Hükümlü ve Tutukluların Beslenmesinin Engellenmesi, 321 İkrar, 1 1 1 , 3 3 7 , 4 6 8 H ü k ü m l ü , Özürlü v e T e r ö r M a ğ d u r u Çalıştırma Z o r u n l u l u ğ u , 360 H ü r r i y e t i Bağlayıcı Ceza, 124 I llijkov, 317 ikinci M e ş r u t i y e t , 52 il ve İlçe insan Hakları K u r u l l a r ı , 420, 4 2 1 , 422, 426, 462, 475, 4 8 0 , 4 8 2 , 497 il ve ilçe insan Hakları K u r u l l a r ı n ı n K u r u l u ş , G ö r e v v e Çalışma Esasları Hakkında Y ö n e t m e l i ğ i , 422 iltica, 3 6 2 , 363, 364 infaza ilişkin Kurallar, 194 insan Hakları B a ş v u r u K u t u l a r ı , 4 2 2 , 4 2 4 , 465 International C r i m i n a l C o u r t , 436 insan Hakları Ç o c u k M e c l i s i , 426 Irkçılık, 258, 259, 288, 428, 492 insan Hakları D a n ı ş m a K u r u l u , 4 2 7 , 428, 464 insan H a k l a n D a n ı ş m a K u r u l u ' n u n K u r u l u ş , G ö r e v ve işleyişi ile ilgili Usul ve Esaslar H a k k ı n d a k i Yönetmelik, 428 insan Hakları D a n ı ş m a v e B a ş v u r u M a s a s ı , 421 Irksal ilişkiler S ö z l e ş m e s i , 285 I iç B a ş v u r u Yollarının T ü k e t i l m e s i , 379, 433 i d a m Cezasının Kaldırılmasına ilişkin Ek 6 No.Lu P r o t o k o l , 24 idarenin S o r u m l u l u ğ u , 478 İdari D e n e t i m , 4 8 8 idarî S o r u ş t u r m a y a ilişkin Bilgi v e y a Belgeler, 353 idari Uyuşmazlıklar, 172, 486 idari Y a r g ı , 172, 224, 3 5 3 , 4 6 4 , 4 7 7 , 4 7 9 , 4 8 6 , 487 idari Yargılama U s u l ü K a n u n u , 353, 487 iddia Tanıklarına S o r u S o r m a Hakkı, 192 İfade A l m a , 107, 383, 4 4 3 , 472 ihlâlin Etkin Bir Şekilde Giderilmesini Talep Etme, 42, 282 ikamet Etme Özgürlüğü, 42 ikinci D ü n y a Savaşı, 23, 33, 3 4 , 35, 36, 49, 53, 66 insan H a k l a n E ğ i t i m i , 55, 5 7 , 4 2 7 , 428, 429, 4 9 1 , 492, 493, 502, 503, 5 0 5 , 506, 507 i n s a n Hakları E ğ i t i m i On Yılı Ulusal Komitesi, 427, 428, 429 i n s a n Hakları E v r e n s e l B i l d i r g e s i , 3 2 , 35, 36, 49, 53, 108, 2 2 9 , 3 3 4 , 492 i n s a n H a k l a n İhlâli iddialarını inceleme Heyetleri, 429, 470 insan Hakları ihlâli iddialarını inceleme Heyetlerinin Kuruluş, G ö r e v ve İşleyişi ile ilgili U s u l ve Esaslar H a k k ı n d a Y ö n e t m e l i ğ i , 429 i n s a n Hakları K o m i t e s i , 3 2 , 3 9 , 8 2 , 113, 126, 136, 138, 3 5 6 , 4 4 3 , 4 4 6 , 4 8 9 , 510 i n s a n Hakları Üst K u r u l u , 4 2 6 , 4 2 8 , 429, 430, 480 Kavram Dizini 547 i a n Haklarına Saygı, 4 1 , 5 1 , 53, 54, 55, 222, 423, 4 3 1 , 4 5 0 , 485 n s İnsan Haklarının Korunması, 3 1 , 35, 50, 54, 73, 389, 420, 422, 426, 463 insan Onuru, 30, 60, 64, 110, 111, 124,125, 140, 228, 3 3 1 , 334, 360, 387, 388, 474 Cezalandırmanın Yasaklanması, 42 i ş k e n c e y e v e Diğer Z a l i m a n e , Gayri insani veya Küçültücü Muamele v e y a Cezaya Karşı Bm S ö z l e ş m e s i , 25 i ş k e n c e y i Ö n l e m e K o m i t e s i , 510 işsizlik S i g o r t a s ı , 60, 331 insancıl Hukuk, 43, 4 4 , 6 1 , 6 2 insani Yardım Alma Hakkı, 66, 329 insanlığa Karşı Suçlar, 441 insanlık Dışı Muamele, 43, 83, 118, 119, 120, 123, 129, 130, 137, 138,141,143, 334 insanlık Onuru, 42 i ş y e r i Çalıştırma Ö z g ü r l ü ğ ü , 42 işyeri işgali, 314 itiraz H a l i n d e T e c a v ü z e U ğ r a m a , 344, 498 iyi Y ö n e t i m Hakkı, 4 2 J internet Kurulu, 454 İrlanda/Birleşik Krallık Davası, 122 ispat Hakkı, 65 J a n d a r m a Teşkilat, G ö r e v v e Yetkileri K a n u n u , 9 8 ispat Yükünün Aleyhine J a n d a r m a Teşkilat, G ö r e v v e Çevrilmemesi Hakkı, 442 Yetkileri Y ö n e t m e l i ğ i , 9 9 isteme Hakları, 64, 65, 331 istihbarata ilişkin Bilgi veya Belgeler, 353 İstihdam Haklan Sözle şmesi, 285, 289 J e r s i l d Kararı, 259 J o h n Locke, 59 J u s C o g e n s , 112 İstihdam Sözleşmesi, 285 istinaf Mahkemesi, 43,172, 273 '§ Bulma Hizmetine Erişme Hakkı, 42 K a b u l Edilebilirlik K o ş u l l a r ı , 4 3 4 , 1 Kanunu, 312, 360 446 !§Çİ Bulma Kurumu, 347 K a b u l Edilmezlik K a r a r ı , 125 !§' Yavaşlatma, 314 ' ^ e n c e , 33, 52, 57, 66, 70, 75, 78, . 108, 109, 110,111, 112, 113, 4 , 115, 117, 118, 120, 121, •>23,124,135, 138, 145,150, 281, 317, 319, 333, 338, 360, 361,373, 378, 387,388, 403, 8 2 1 1 işken i ' ' ' Çe ve Kötü Muameleye Maruz ^ ' m a m a Hakkı, 52 A S 4 3 5 6 M 6 9 4 7 5 n l ı k Dışı veya Muamelenin veya i n v e i n s a l ç a l t , c ı 4 K a b a h a t l e r K a n u n u , 170, 172, 330 K a b u l Edilebilirlik K a r a r ı , 4 4 6 5 0 1 K a ç m a n ı n Ö n l e n m e s i , 83, 131 Kadın Hakları, 289, 3 4 0 , 3 4 1 , 3 4 2 , 3 4 3 , 345, 346 Kadın Konuk Evleri, 345, 498 Kadın-Erkek Eşitliği, 4 2 , 2 8 9 , 341 Kadın-Erkek Eşitsizliği, 2 8 6 , 289 Kadınlara Karşı A y ı r ı m c ı l ı k , 346 K a d ı n l a r a Karşı A y r ı m c ı l ı ğ ı n Önlenmesi Komitesi, 23 Kadınlara Yönelik Şiddet, 343, 344, 498 548 K a m u Denetçisi, 4 5 2 , 488 K a m u Düzeni, 89, 98, 99, 100, 144, 179, 214, 215, 2 2 1 , 222, 223, 225, 235, 248, 2 5 2 , 258, 3 1 1 , 366, 369, 370, 373, 376, 384, 394 Kamu Görevi, 68 K a m u G ö r e v i ifa E t m e Hakkı, 68 K a m u G ö r e v l i l e r i , 8 4 , 88, 9 7 , 98, 215, 277, 314, 355, 397, 400, 4 2 1 , 4 2 2 , 426, 4 5 4 , 455, 473, 4 8 3 , 494 K a m u G ö r e v l i l e r i Etik K u r u l u , 4 5 4 , 455 K a m u G ö r e v l i l e r i Etik K u r u l u K u r u l m a s ı ve Bazı K a n u n l a r d a Değişiklik Yapılması Hakkında K a n u n , 455 K a m u G ö r e v l i l e r i Sendikaları Kanunu, 277, 314 K a m u H i z m e t l e r i n e G i r m e Hakkı, 6 5 K a m u H ü r r i y e t l e r i , 52 K a m u ihale K u r u m u , 451 K a m u Yararı, 58, 98, 119, 205, 206, 208, 258, 259, 260, 2 6 2 , 290, 2 9 1 , 354, 366, 370, 375, 376, 4 5 5 , 4 6 6 , 4 7 6 , 497 K a m u Yönetimine Katılma, 67 K a m u l a ş t ı r m a , 2 9 1 , 2 9 2 , 375, 384 K a m u l a ş t ı r m a B e d e l i n i n Geç Ö d e n m e s i , 2 9 1 , 375 K a m u l a ş t ı r m a B e d e l l e r i n i n Geç Ö d e n m e s i , 292 K a m u s a l T e h l i k e , 377 Kanunilik ilkesi, 193, 196, 388 Karar D ü z e l t m e , 487 Kararların Gerekçeli O l m a s ı , 178 Karel Varsak, 66 Karşılıklılık ilkesi, 35, 70, 282, 3 5 2 , 456 Katılan, 62, 97, 1 7 1 , 177, 230, 4 1 8 Katılma Hakları, 64, 65, 348 Kayıp Kişiler, 84 Kayıttan D ü ş m e , 139 insan Haklan El Kitabı K e e n a n Kararı, 121 K e n d i n i Suçlayıcı B e y a n d a B u l u n m a y a Z o r l a n m a m a Hakkı,, 442 Kesin H ü k ü m , 178, 4 3 3 Kıbrıs/Türkiye Kararı, 72 Kılıç/Türkiye (28.3.2000) Davası, 86 Kimliğini Kanıtlama Y ü k ü m l ü l ü ğ ü , 146 Kişi Ö z g ü r l ü ğ ü , 52, 7 0 , 76, 144, 145, 147, 152, 169, 2 8 1 , 4 3 5 Kişi Ö z g ü r l ü ğ ü v e G ü v e n l i ğ i , 76, 144, 147, 4 3 5 Kişinin B ü t ü n l ü k Hakkı, 42 Kişisel B a ş v u r u Hakkı, 65 Kişisel Bilgilerin K o r u n m a s ı , 42 Kişisel Hak ve Ö d e v l e r , 67 Kişisel Nitelikli V e r i l e r i n K o r u n m a s ı , 198 Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası S ö z l e ş m e s i , 3 1 , 39, 229, 4 4 3 Kitle H a b e r l e ş m e Ö z g ü r l ü ğ ü , 2 5 5 , 256, 2 5 7 , 265 Klasik i n s a n H a k l a r ı , 66, 68, 69 Klonlama, 29 K o k k i n a k i s K a r a r ı , 221 Kolektif Haklar, 68 K o n u t D o k u n u l m a z l ı ğ ı n ı n ihlâli S u ç u , 213 Konut Hakkı, 65 Konuta Yönelik Müdahaleler, 210 K o n u t u n Y a k ı l m a s ı , 210 Kopenhag Zirvesi, 41 K o r u m a T e d b i r i , 148, 150, 154 Koruma Tedbirleri Nedeniyle T a z m i n a t , 146 K o r u y u c u D e v l e t , 115 K o r u y u c u Haklar, 6 4 , 6 5 , 6 8 Kölelik Y a s a ğ ı , 3 7 8 , 3 8 8 K ö t ü M u a m e l e , 7 1 , 112, 115, 118, 137, 138, 139, 149, 3 4 4 , 4 7 5 , 501 Kavram Dizini 549 Köy Yakma, 204, 292, 384 M a h m u t K a y a / T ü r k i y e Davası, 115 Kurt Kararı, 136 M a h p u s l a r ı n Kelepçelerle Kuvvet Kullanımı, 78, 88, 95, 96, 97, 100, 131,407 T a ş ı n m a s ı , 127 Makaratzis Kararı, 78 Kuvvet Kullanmada Zorunluluk, 96 M a k a r a t z i s / Y u n a n i s t a n , 97 Kuvvet Kullanmanın Sınırları, 95 Makul Süre içinde Yargılanmaya Küçük Düşürücü Muamele, 118, 119, 120, 121, 123, 124, 127, 138,317,319 Kültür, Din ve Dil Çeşitliliği, 42 Kültürel Haklar, 66, 67, 68, 3 1 1 , 334, 336, 358, 493, 510 Kürtaj, 343, 346 Kürtçe Eğitim, 359 L Laiklik, 221, 222, 223, 226 Lavvless Kararı, 147 Leb/Birleşik Krallık Davası, 81 Lehideux ve Isorni/Fransa, 265 Lekelenmeme Hakkı, 179, 185, 336 Leyla Şahin/Türkiye Kararı, 216 Lingens Kararı, 262 Lizbon Hasta Hakları Bildirgesi, 315 Loizidou/Türkiye Önkararı, 72 Lozan Barış Antlaşması, 356 M Maddeci Özgürlük Anlayışı, 61 Maddi ve Manevi Varlığını Geliştirme Hakkı, 228 Maddi Zarar, 162 Magna Carta Libertatum, 36, 58 Mahkeme, 49, 83, 151, 171, 175, 178 Hakkı, 154 M a k u l S ü r e d e Y a r g ı l a n m a , 180 M a k u l S ü r e d e Y a r g ı l a n m a Hakkı, 180, 4 4 2 M a k u l S ü r e d e Y a r g ı l a n m a Hakkı, D u r u ş m a d a Hazır B u l u n m a Hakkı, T e r c ü m a n d a n Yararlanma Hakkı, 442 M a k u l Ş ü p h e , 106 M a l D o k u n u l m a z l ı ğ ı , 291 M a n e v i Zarar, 26, 146, 162, 182, 2 0 1 , 243 M a r c k x Davası, 75 Marksist ideoloji, 49 Marksist Öğreti, 68 M a s u m l u k K a r i n e s i , 184, 186, 389 M c c a n n / B i r l e ş i k Krallık Kararı, 78 M e d e n i ve Siyasi Haklara ilişkin Uluslararası S ö z l e ş m e , 25, 26 M e d e n i ve Siyasi Haklara ilişkin Uluslararası S ö z l e ş m e n i n S e ç i m l i k Ek P r o t o k o l ü , 26 M e m u r i y e t e G i r m e Hakkı, 5 2 Meslek Seçme Özgürlüğü, 42 Meslekten Çıkarma, 98 Meşhut Suçların M u h a k e m e s i U s u l ü K a n u n u , 188 M e ş r u M ü d a f a a , 368 M e ş r u M ü d a f a a N a z a r i y e s i , 368 M e ş r u S a v u n m a , 83, 8 4 , 9 5 M i l i t a n D e m o k r a s i , 233 Milletler Cemiyeti Antlaşması, 36 Mahkeme Masrafları, 168 M i l l e t v e k i l i D o k u n u l m a z l ı ğ ı , 239 Mahkemelerin Bağımsızlığı, 169, M i l l i G ü v e n l i k K u r u l u , 3 6 9 , 372 182 Mahkumiyet Hükmünün Yerindeliği, 171 M ü d a f i ile G ö r ü ş m e Hakkı, 4 0 1 , 403 insan Hakları El Kitabı 550 M ü d a f i i n Dosyayı i n c e l e m e Yetkisi, 191 O n u r Kırıcı M u a m e l e , 109, 113, 1 3 1 , 435 M ü d a h i l , 88, 1 7 1 , 268 ö M ü e b b e t Hapis Cezası, 125, 397 M ü l k i y e t D o k u n u l m a z l ı ğ ı , 291 M ü l k i y e t Hakkı, 28, 4 2 , 52, 65, 6 7 , 68, 76, 2 4 1 , 273, 290, 2 9 1 , 292, 375, 435, 448, 463, 490 M ü l l e r ve Diğerleri/isviçre, 266 Müsadere, Angarya ve Cerime (Para Cezası) Yasağı, 52 N N a c h a r o v a / B u l g a r i s t a n , 97, 101 N a m u s Cinayetleri, 343, 344 Nasyonal Sosyalizmin Y a s a k l a n m a s ı Hakkındaki K a n u n , 258 N a t o , 72, 73 Necip Hablemitoğlu Olayı, 86 N e g a t i f Dernek Ö z g ü r l ü ğ ü , 275 Negatif Y ü k ü m l ü l ü k , 77 N e w s VVerlags G m b h v e C o k g / A v u s t u r y a , 265 Nihai Karar, 365 Nuri Özkan - T ü r k i y e Davası, 181 O Objektif Tarafsızlık, 183 O k ç u o ğ l u Kararı, 197 O l a ğ a n ü s t ü D ö n e m , 368, 373, 388 O l a ğ a n ü s t ü D u r u m , 53, 174, 196, 368, 376, 3 8 2 , 388 O l a ğ a n ü s t ü Hal, 53, 123, 1 4 1 , 148, 149, 154, 1 7 1 , 359, 367, 368, 3 6 9 , 370, 3 7 1 , 3 7 2 , 373, 375, 376, 378, 379, 380, 3 8 1 , 3 8 2 , 383, 384, 385, 388, 389, 435 O m b u d s m a n , 452, 488 Öcalan Kararı, 126, 129 Ö l ç ü l ü l ü k ilkesi, 366, 3 7 7 , 3 8 6 , 4 6 9 Ö l m e Hakkı, 8 1 Ö l ü m Bekleyişi O l g u s u , 129, 130 Ö l ü m Cezası, 2 4 , 26, 50, 8 2 , 83, 128, 129, 130, 166, 167, 168, 378 Ö l ü m Cezasının Kaldırılmasına İlişkin ikinci S e ç i m l i k P r o t o k o l , 26 Ö l ü m Cezasının Kaldırılmasını A m a ç l a y a n , M e d e n i v e Siyasi Haklara ilişkin Uluslararası S ö z l e ş m e y e Ek ikinci i h t i y a r i P r o t o k o l , 83 Ö l ü m K o r i d o r u (Bekleyişi) O l g u s u , 129 Ö l ü m O r u c u n a T e ş v i k , 321 Ö n S o r u ş t u r m a Dairesi, 4 3 7 , 4 4 0 , 442 Ö n l e y i c i Y a k l a ş ı m , 463 Ö t e n a z i , 315 Özel H u k u k Tüzel Kişileri, 172 Özel H u k u k U y u ş m a z l ı k l a r ı , 172 Özel Y a ş a m , 4 2 , 6 6 , 7 6 , 7 8 , 8 2 , 145, 179, 197, 198, 2 0 4 , 2 0 7 , 234, 272, 315, 324, 337, 358, 482 Özel Y a ş a m a v e A i l e Y a ş a m ı n a Saygı Hakkı, 42 Özel Y a ş a m ı n Gizliliği, 6 6 , 2 0 7 , 2 3 4 , 272, 324 Özel Y a ş a m ı n G i z l i l i ğ i n i n ihlâl Edilmesi, 324 Ö z g ü r G ü n d e m / T ü r k i y e , 265 Ö z g ü r l ü ğ ü Bağlayıcı Ceza, 170, 196 Ö z g ü r l ü k v e G ü v e n l i k Hakkı, 4 2 , 374, 432 Ö z g ü r l ü k ç ü D e m o k r a t i k D e v l e t , 226 551 Kavram Dizini Özgürlükten Yoksun Kılma, 144, R o m a S t a t ü s ü , 4 3 , 4 3 7 , 4 3 9 , 440 145 Özürlü Kişilerin T o p l u m a Kazandırılması, 42 R u a n d a Uluslararası Ceza R ö n e s a n s , 3 6 , 58 M a h k e m e s i , 4 3 , 437 Rücu, 478 P Pacta Sunt Servanda, 60 S Pakdemirli - Türkiye Davası, 239 S a d d a m H ü s e y i n Davası, 431 Para Cezası, 142, 172, 196, 248, Sadık A h m e t - Y u n a n i s t a n Kararı, 249, 259, 260, 262, 273, 398, 399, 400, 4 0 1 , 442, 454, 494 Paris ilkeleri, 420 Parlamento Çekincesi, 194 174 Sağlık v e A h l a k ı n K o r u n m a s ı , 256 Sağlıklı ve D e n g e l i Bir Ç e v r e d e Y a ş a m Hakkı, 3 2 9 Parmak izi, 107 Sakat Kişiler, 3 4 7 , 3 4 8 Pasaport Kanunu, 310, 362 Sakatlığın Ö n l e n m e s i v e Sakatların Pasif Seçim Hakkı, 309 R e h a b i l i t a s y o n u , 347 Peers/Yunanistan, 120,127 Saldırı S u ç u , 3 4 4 , 4 4 1 Pekin Kuralları, 336 S a n a t Eserleri, 2 3 0 , 2 3 2 , 354 Petition Of Ftights, 36, 58 S a n a t v e B i l i m Ö z g ü r l ü ğ ü , 4 2 , 312 Petros Kakoulli Kararı, 104 S a n ı ğ ı n K o n u ş t u ğ u ve A n l a d ı ğ ı Bir Polat Kararı, 248 Pozitif Ayrımcılık, 285, 286, 287, 288, 289 Pozitif Hukuk, 30, 3 1 , 33, 34, 59, 6 1 , 69 Pozitif Koruyucu Tedbirler, 198 Pozitif Tedbirler, 71 Pretty/Birleşik Krallık Karan, 81 R P-adio Abc/Avusturya, 266 Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, 451 Radyo ve Televizyon Yayınları, 359 Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun, 269 Raninen/Finlandiya Karan, 133 Rekabet Kurumu, 451 Reklam Kurulu, 454 Dilde K e n d i s i n e Y ö n e l t i l e n S u ç l a m a l a r ı Ö ğ r e n m e Hakkı, 442 Sanık, 1 1 1 , 134, 150, 153, 154, 1 6 1 , 1 7 1 , 184, 185, 186, 188, 189, 1 9 2 , 193, 196, 2 7 2 , 4 0 2 , 4 0 9 , 410, 417, 419, 426, 436, 442, 472, 494 Sanık Haklarının Etkin Bir Ş e k i l d e Uygulanmasını Sağlamaya Yönelik Araştırma ve inceleme Yapma, 472, 494 S a n ı k t a n Delile G i t m e A n l a y ı ş ı , 149 S a n s ü r , 237, 2 5 5 , 2 5 6 , 269, 271 S a v a ş , 383 S a v a ş H a l i , 5 0 , 6 2 , 3 7 0 , 3 7 1 , 372 Savaş H u k u k u , 82, 367 Savaş Suçları, 439, 441 S a v a ş - H a l i , 377 S a v u n m a , 188 S a v u n m a H a k k ı , 4 2 , 166, 1 9 1 , 2 4 1 , 3 0 1 , 402 552 S a v u n m a Tanıklarını Davet E t m e , 192, 193 S a v u n m a s ı n ı Hazırlamak için Yeterli Z a m a n v e İmkanlara Sahip O l m a Hakkı, 442 Saygın B i ç i m d e Ö l m e , 315, 325 Scialacqua/italya Kararı, 82 S e ç i m S i s t e m i , 309 S e ç i m l e r i n Yargı D e n e t i m i n d e Y a p ı l m a s ı , 309 S e l m o u n i / F r a n s a Davası, 120 Sendika Hakkı, 275, 4 6 4 S e n d i k a K u r m a , 65, 67, 275, 277 S e n d i k a Ö z g ü r l ü ğ ü , 277 S e r b e s t D o l a ş ı m Ö z g ü r l ü ğ ü , 311 S e r m a y e Piyasası K u r u l u , 451 insan Hakları El Kitabı S o e r i n g Davası, 116 S o m u t Tehlike S u ç u , 250 S o r g u , 150, 336 S o r g u T e k n i k ve Taktikleri, 150 Sosyal Adalet, 60, 66 S o s y a l G ü v e n l i k , 4 2 , 66, 6 7 , 3 3 1 , 348, 4 6 4 S o s y a l G ü v e n l i k Hakkı, 6 7 , 3 3 1 , 4 6 4 S o s y a l Haklar v e Ö d e v l e r , 6 7 Sosyal Hizmetler ve Çocuk E s i r g e m e K u r u m u n a Bağlı Kadın Konukevleri Yönetmeliği, 345, 498 S o s y a l Nitelikli insan Hakları, 68 Sosyal Yardım, 42, 3 3 1 , 4 7 1 , 472, 497 Sert Çekirdekli Hak, 373 S o s y a l Y a r d ı m Hakkı, 331 S ı ğ ı n m a Evleri, 345, 4 2 6 , 498 S o y k ı r ı m , 23, 3 3 , 4 3 , 249, 441 S ı ğ ı n m a Hakkı, 42 S ö z l e ş m e Hakkı, 6 8 S ı ğ ı n m a i s t e m i , 152 Sözlü D u r u ş m a ( M ü r a f a ) , 179 S ı k ı y ö n e t i m , 367, 370, 3 7 1 , 372, S t r a z b u r g A v r u p a Kentsel Ş a r t ı , 328 373, 388 Sınır Dışı E t m e , 138, 139, 152, 203, 311 Stres P o z i s y o n u , 122 Suç i s n a d ı , 172 Suç İ ş l e m e Ş ü p h e s i , 102 Sınırlı Tecrit U y g u l a m a s ı , 126 S u ç Ş ü p h e s i , 186 Silah K u l l a n m a , 25, 7 7 , 89, 97, 98, S u ç l a r ı n v e Cezaların M e ş r u l u ğ u v e 9 9 , 100, 4 0 6 , 441 Silah K u l l a n m a Yetkisi, 98, 99 Silahların Eşitliği ilkesi, 178 Silahlı K u v v e t l e r , 226, 375 Sivil T o p l u m K u r u l u ş l a r ı , 55, 329, 343, 4 2 1 , 423, 427, 428, 470, 4 8 4 , 4 8 5 , 490, 4 9 4 , 4 9 8 Siyasal Haklar, 31 Siyasî A m a ç l ı G r e v ve Lokavt, 314 Oranlılığı İlkeleri, 42 S u ç l u l a r ı n C e z a l a n d ı r ı l m a s ı , 110, 2 3 5 , 256 S u ç l u l a r ı n i a d e s i , 42 S u ç s u z l u k K a r i n e s i , 169 Suçun Hukuksal Niteliğinin D e ğ i ş m e s i , 186 S u ç u n T o p l u m d a infial U y a n d ı r m a s ı , 151 Siyasi Haklar, 66, 6 7 , 348, 389 S ü b j e k t i f Tarafsızlık, 183 Siyasi Haklar ve Ö d e v l e r , 6 7 , 389 S ü r e l i ve Süresiz Yayın Hakkı, 256 Siyasi M a f y a , 391 Siyasi Nazariye, 368 Siyasi Parti K u r m a , 275 ş Siyasi Parti K u r m a Ö z g ü r l ü ğ ü , 275 Şartla S a l ı v e r m e , 4 0 6 S o e r i n g , 114, 116, 129, 130 Şeffaf Y ö n e t i m , 3 5 1 , 4 5 6 Kavram Dizini Şekli Haklar, 68 Şiddet Eylemi, 389, 391, 392 Şikayetler Çalışma Grubu, 446 Şimşek ve Diğerleri Başvurusu, 102 Şüpheli, 24, 107, 137, 150, 151, 154, 161, 171, 184,185, 186, 188,189,196, 401,402, 403, 410, 412, 416, 417 T 553 T e l e f o n K o n u ş m a l a r ı , 199, 251 T e l e k o m ü n i k a s y o n K u r u m u , 451 T e l e k o m ü n i k a s y o n Yoluyla Yapılan i l e t i ş i m i n D i n l e n m e s i , 409 T e l e s y s t e m T y r o l / A v u s t u r y a , 266 T e m s i l i D e m o k r a s i , 309 T e m y i z i n c e l e m e s i , 179 T e m y i z M a h k e m e s i , 26, 172 T e r c ü m a n d a n Y a r a r l a n m a Hakkı, 193, 336 T e r m i n e l l o / C h i c a g o Kararı, 234 Tahkik Sistemi, 111 T e r ö r E y l e m i , 389, 390, 3 9 1 , 392 Tanık, 89, 103, 150, 171, 178,415, T e r ö r K a v r a m ı , 389 418,419, 443, 468, 474 Tanıkların Dinlenmesi, 239, 474 T e r ö r S u ç l a r ı , 3 4 , 393, 395, 396, 4 0 1 , 406, 408 Tanıkların Korunması, 415, 418, 419 T e r ö r S u ç u , 3 9 1 , 394, 395, 396, 397 Tanıklıktan Çekinme Hakkı, 409 Terör ve Terörle Mücadeleden Tanlı Kararı, 89 D o ğ a n Zararların Karşılanması Tanrıbilir Kararı, 87 H a k k ı n d a k i K a n u n , 25 Tanrıkulu/Türkiye Kararı, 87 T e r ö r i z m , 389, 390 Tanzimat, 23, 52 T e r ö r l e M ü c a d e l e , 25, 53, 99, 112, Tanzimat Fermanı, 23, 52 194, 197, 247, 2 5 1 , 367, 383, Taraf, 171 3 8 5 , 3 8 9 , 3 9 1 , 3 9 2 , 397, 400, Taraf Devletler Meclisi, 437, 438 Taraf Yargılaması, 171 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, 451 Taş/Türkiye Kararı, 137 TBMM insan Hakları inceleme Komisyonu, 430, 449, 466, 500 Tecavüz Sonucu Evliliklere Zorlanma, 344, 498 Tecrit, 126, 127 Tedip (Uslandırma) Hakkı, 131 Tehlikeli Atıkların Sınırlarötesi Taşınımının ve Bertarafının Kontrolüne ilişkin Bazel Sözleşmesi, 328 Tek Dereceli Mahkemeler, 172 Tek Dereceli Seçim, 309 Tek Tip Elbise, 214 Telafi Edici Yaklaşım, 463 4 0 7 , 500 T e r ö r l e M ü c a d e l e K a n u n u , 25, 99, 194, 197, 247, 3 9 2 , 407 T e r s ilişkiye (Anal İlişki) Z o r l a n m a , 3 4 4 , 498 Thomasius, 60 T i c a r e t S e r b e s t i s i , 52 Ticarî Sır, 3 5 4 T o m a s i / F r a n s a Davası, 132 Toplantı Düzenleme ve D e r n e k l e ş m e Ö z g ü r l ü ğ ü , 4 2 , 278 T o p l a n t ı Ö z g ü r l ü ğ ü , 279 Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri H a k k ı n d a k i K a n u n , 490 T o p l u G ö r ü ş m e , 314 T o p l u iş G ö r ü ş m e s i ve Eylem Hakkı, 4 2 , 278 T o p l u iş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu, 314 T o p l u i ş S ö z l e ş m e s i Hakkı, 6 5 , 313 554 İnsan Hakları El Kitabı T o p l u Olarak işlenen Suçlar, 154 T o p l u S ö z l e ş m e ve Grev Hakkı, 67 T o p l u Suç, 148 T o p l u m a Kazandırma K a n u n u , 359 T o p l u m s a l Cinsiyet Eşitliği, 342 T ö r e Saiki, 344 T u t u k l a m a , 59, 133, 150, 152, 154, 1 6 1 , 310, 336, 407, 432, 502 T u t u k l u l u ğ u n M a k u l Süre D e v a m E t m e s i , 154 Tüketici Konseyi, 448 Tüketici Ö r g ü t l e r i , 448 Tüketici Sorunları H a k e m H e y e t i , 448 T ü k e t i c i n i n K o r u n m a s ı , 4 2 , 448, 454 T ü r b a n , 216, 226 T ü r k Ceza K a n u n u , 2 4 , 393, 396, 398 Türk M e d e n i K a n u n u , 25, 2 0 1 , 336, 341 Türk T a b i p l e r Birliği Merkez K o n s e y i , 317 T ü r k T a b i p l e r i Birliği Hekimlik M e s l e k Etiği K u r a l l a r ı , 327 T ü r k ç e Dışındaki Dil ve L e h ç e l e r d e E ğ i t i m v e Y a y ı n , 359 T ü r k i y e Barolar Birliği Kadın H u k u k u K o m i s y o n l a r ı A ğ ı , 343 Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü içkiler Piyasası D ü z e n l e m e K u r u m u , 451 u U l t i m a Ratio, 124 Ulusal Azınlıkların K o r u n m a s ı için Ç e r ç e v e S ö z l e ş m e , 355 Ulusal B a y r a m ve Genel Tatiller Hakkında K a n u n , 313 Ulusal E g e m e n l i k , 34 Ulusal G ü v e n l i k , 236, 248, 2 5 1 , 258, 3 1 1 , 376 Ulusal ya da Etnik, Dinsel ve Dilsel Azınlıklara M e n s u p Kişi Hakları B m B i l d i r g e s i , 355 Ulusal Yargı Y e t k i s i , 438 Uluslararası A d a l e t D i v a n ı , 4 3 7 Uluslararası A f Ö r g ü t ü , 3 6 2 , 505, 506, 512 Uluslararası Ceza D i v a n ı n ı , 4 3 , 438 Uluslararası D e n e t i m , 23, 3 1 , 4 8 8 Uluslararası H u k u k t a n D o ğ a n Yükümlülüklere Ters D ü ş m e m e , 378 Uluslararası insan Hakları K u r a l l a r ı , 34 Uluslararası S ü r e k l i A d a l e t D i v a n ı , 356 Usuli Y ü k ü m l ü l ü k , 7 8 Uyrukluk Konusunda Avrupa S ö z l e ş m e s i , 332 u Ücretli Hafta ve B a y r a m T a t i l i , 312 Ü c r e t l i Yıllık İzin, 312 Ücretsiz T e r c ü m a n d a n Y a r a r l a n m a Hakkı, 193 Ü ç ü n c ü Kuşak insan H a k l a r ı , 6 6 Ü l k e n i n E k o n o m i k Çıkarlarına İlişkin Bilgi v e y a Belgeler, 353 Ü l k e - T ü r k i y e K a r a r ı , 142 Üst M a k a m a B a ş v u r u , 4 8 8 V V. VVeekblad B l u f / H o l l a n d a , 266 Varoluşçu Özgürlük, 61 V a t a n H i z m e t i Hakkı, 6 5 V a t a n d a ş ı n S u ç N e d e n i y l e Başka Bir Ü l k e y e G e r i V e r i l m e s i Y a s a ğ ı , 169 V a t a n d a ş ı n Y u r t Dışına Ç ı k m a Özgürlüğü, 310 Kavram Dizini Vatandaşlık Hakları, 69 Veli veya Vasisinin Yanında Bulunma Hakkı, 336 Vereinigung Demokratischer Soldaten Österreich A n d Gubi/Avusturya Kararı, 264 Vergi Borcu, 310 Vergi Ödevi, 65 Vergi Yükümlülüğü, 146 Verim Düşürme, 314 Vgt Verein Gegen Trierfabriken/isviçre, 266 Vicdan Özgürlüğü, 65, 66, 213, 215, 216, 231, 360, 492 Vicdanî Delil Sistemi, 111 Vicdani Retçi, 142 Virginia Haklar Bildirgesi, 36 Vücudun Muayenesi, 140 Vücut Bütünlüğü, 101, 134, 327 W VVestphalia Antlaşmaları, 355 Yabancı Dil Eğitimi ve Öğretimi ile Türk Vatandaşlarının Günlük Yaşamlarında Geleneksel Olarak Kullandıkları Farklı Dil ve Lehçelerin Öğrenilmesi Hakkında Kanun, 359 Yahudi Sorunu, 68 Yakalama, 83,131,133, 135, 136, 144, 147, 148, 152, 154, 161, 162, 163, 336, 407, 466 Yakalama ve Tutuklama Nedenlerinin ve isnadın Sanığa 555 En Kısa Z a m a n d a B i l d i r i l m e s i , 152 Y a k a l a m a v e T u t u k l a m a n ı n Kanuna Uygunluğunun Denetimini S a ğ l a m a k için Yargı Y o l u n a B a ş v u r m a Hakkı, 161 Y a k a l a m a , Gözaltına A l m a v e ifade A l m a Y ö n e t m e l i ğ i , 135 Yakın A k r a b a Evliliği, 347 Y a r g ı Bağımsızlığı, 182 Y a r g ı Y e t k i s i , 23, 35, 54, 65, 7 1 , 73, 183, 4 3 8 , 439, 440, 4 4 1 , 4 4 6 , 468 Y a r g ı ç l ı k v e Savcılık G ü v e n c e s i , 169, 183 Y a r g ı l a m a n ı n Y e n i l e n m e s i , 24, 27, 4 8 1 , 487 Y a r g ı n ı n Tarafsızlığı, 182, 274 Yasadışı G ö s t e r i , 4 9 0 Yasalar Ö n ü n d e Eşitlik, 42 Yasallık ilkesi, 169 Y a s a m a O r g a n ı , 27, 3 8 6 , 4 3 5 , 452 Y a s a y l a Ö n g ö r ü l m e , 218 Y a ş a / T ü r k i y e (2.9.1998) Kararı, 78 Y a ş a m Hakkı, 28, 4 2 , 68, 7 0 , 75, 77, 7 8 , 79, 8 1 , 8 2 , 83, 85, 86, 87, 89, 9 7 , 98, 99, 100, 102, 104, 106, 136, 3 1 7 , 319, 3 2 6 , 333, 334, 3 3 8 , 346, 367, 378, 384, 388, 3 9 0 , 4 3 2 , 4 3 5 , 463, 492 Yaşamı Yok Etme Yasağı, 77 Yaşlıların Hakları, 42 Yazılı O l m a y a n H u k u k , 194, 219, 245 Y i y e c e k Hakkı, 66, 329 Y ö n e t i m d e Açıklık ilkeleri, 497 Y u n a n D a v a s ı , 118, 120 Y u r t t a ş H a k l a r ı , 52, 6 9 Y ü k ü m l ü l ü k A z a l t m a B e y a n l a r ı , 380