Bartın Üniversitesi Mühendislik ve Teknoloji Bilimleri Dergisi

Bartın Üniversitesi Mühendislik ve Teknoloji Bilimleri Dergisi

Bartın Üniversitesi Mühendislik ve Teknoloji Bilimleri Dergisi Cilt 4 Sayı 1 (2016), 14-18
Journal of Bartin University Engineering and Technological Sciences Vol. 4 Issue 1 (2016), 14-18
Bartın Üniversitesi
Mühendislik ve Teknoloji Bilimleri Dergisi
Eğitim Tipi CNC Freze Tezgâhı Prototip Tasarımı ve İmalatı
Fuat KARTAL
Kastamonu Üniversitesi, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Kastamonu / TÜRKİYE
Geliş Tarihi: 24.03.2016 Düzeltme Tarihi: 01.06.2016 Kabul Tarihi: 13.06.2016
Özet
Günümüz imalat sanayinde pek çok ürün CNC tezgâhları kullanılarak üretilmektedir. CNC tezgâhları, gelişerek ve gelişimini sürdürerek
imalat sektörünün vazgeçilmez bir parçası olmuştur. İmalat sanayi için çok önemli yer tutan CNC tezgâhlarını kullanabilecek operatörlerin
yetiştirilebilmesi için meslek liseleri, meslek yüksekokulları ve fakültelerde tezgâh kullanımı ile ilgili temel seviye tezgâh kullanım bilgisi,
tezgâhın programlanması gibi teorik dersler verilmektedir. Fakat bu bilgiler uygulamalı olarak çoğu mühendislik fakültelerinde maalesef
verilememektedir. Bunun sebebi ise yüksek maliyetli CNC tezgâhlarının eğitim kurumu tarafından alınamaması, servis hizmetlerinin
yetersiz olmasıdır. Bu çalışmada, CNC eğitimi alan öğrencilerin tek başına uygulama yapabilecekleri daha etkin öğrenme sağlayabilecek
düşük maliyetli bir eğitim seti tasarlanmış ve prototipi üretilerek uygulama yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Masaüstü CNC Tezgâhı, Eğitim Amaçlı CNC Tezgâhı Tasarımı, Mühendislik Eğitimi, Prototip Tasarım ve İmalatı
Educational Type CNC Milling Machine Prototype Designing and Manufacturing
Abstract
In today’s manufacturing industry, any products are manufactured by using CNC (Computer Numerical Control) machine. CNC machine
developed and sustained its improvement becoming an indispensable part of manufacturing sector. In order to educate operators that would
use CNC machine which have important role for manufacturing industry; theoretical courses such as basic level machine utilization,
machine programming is given at vocational schools, vocational high-schools and faculties. However; this information is not given
practically in most of the engineering faculty. The reason for this is not being able to purchase expensive CNC machine by faculty and
maintenance services being ineffective. In this study, low-cost education set that would enable more active learning in which students who
are taught CNC education can practice on their own was designed, its prototype was produced and application was done.
Keywords: Desktop CNC Lathe, CNC Machine Training for Design, Engineering Education, Prototype Design and Manufacturing
eğitim materyalinin eksikliğine değinerek kendisi eğitim amaçlı
1. Giriş
düşük maliyetli bir CNC torna tezgâhı üretmiştir [11]. Köbeloğlu,
Klasik talaşlı imalat teknolojilerinin 1940’lı yıllar itibariyle
yüksek lisans çalışmasında eğitim tipi CNC torna tezgâhı tasarımı
bilgisayar teknolojisi sayesinde nümerik programlamaya göre
ve prototipini gerçekleştirmiştir [12]. Alan (2012) Türkiye’deki
çalışan NC tezgâhlar geliştirilmiştir [1]. Geçmişten günümüze NC
CNC eğitimi, CNC’nin mesleki eğitim ve sanayi açısından önemini
kontrollü tezgâhların yapısı bilgisayara bütünleşik olması ile CNC
vurgulayarak CNC derslerinde kullanılması için CNC eğitim seti
kullanım yaygınlaşmıştır. Klasik tezgâhlar sanayide bir rekabet
tasarımı yapılmıştır [13]. Göloğlu ve arkadaşı makalelerinde;
gücü oluşturamaması, imalat sanayindeki girişimcilerin rekabet
doğrusal hareket mekanizmalarının verimlilikleri üzerinde
edebilecekleri CNC tezgâhları almaya ve kullanacak teknik elemana
çalışmışlardır [14]. Uyanık ve arkadaşları; üç eksenli yüzey işleme
ihtiyaç duymuştur [1-3]. Günümüz sanayinde CNC tezgâhları çok
tezgâhının CNC ile kontrollü hale gelmesi için dönüşüm çalışması
önemli bir yer tutar. Bu yüzden Mühendislik eğitimi müfredatında
yapmışlardır [15]. Toroğlu ve arkadaşı üç boyutlu animasyon
CNC eğitimi önemli bir yere sahiptir [2,3]. Buna karşın eğitim
tekniklerinin teknoloji eğitiminde kullanılması çalışmasında
kurumalarında yüksek maliyetli olan CNC tezgâhlarının
bulunmuşlardır [16]. Kaygısız ve Çetinkaya CNC freze eğitim seti
alınamaması bu tezgâhların çalışması ve kullanımı ile ilgili
tasarımı ve uygulaması ile ilgili bir çalışma yapmışlardır [17].
bilgilerin yalnızca teorik ve resimlerinin gösterilerek anlatılması ile
eğitim verilmektedir [4,5]. CNC olan eğitim kurumlarında ise
2. Materyal ve Metot
tezgâhın bozulma ve arızalanma endişesi ile öğrencinin kendi başına
2.1. Tezgâhın Genel Özellikleri
birebir eğitim görme olanağını ortadan kaldırmasına neden
olmaktadır [6]. Ayrıca CNC tezgâhına sahip eğitim kurumlarında
Bu tezgâhın tasarımı yapılırken, ilk önce en ekonomikliği göz
yaşanan diğer bir durum ise eğitim görevlisinin etrafında toplanan
önünde bulundurulmuştur. Bundan dolayı masaüstü CNC tezgâhın
yirmiden fazla öğrencinin eğitimcinin anlattığı önemli noktaları
kasası hem mukavemetli hemde ekonomik malzemeden olması için
kaçırmasına belki dikkatini sınıftaki kalabalıktan dolayı
literatürde ki yapılmış çalışmalara bakılmıştır. Literatürde genellikle
vermemesine ve motivasyonunun bozulmasına neden olmaktadır,
tezgâhlar, alüminyum plakalar, çelik konstrüksiyon ve MDF
bu durum eğitimin kalitesini olumsuz etkileyebilmektedir [7,8]. Bu
(Medium Density Fiberboard) ahşap malzemeler kullanılmıştır.
çalışmada Mühendislik eğitimi veren kurumların sınırlı olanaklarını
Ayrıca montaj esnasında meydana gelebilecek aksaklıklar nedeniyle
kullanarak ihtiyaçları olan CNC tezgâhlarını imal edebilecekleri bir
kolay bulunabilir bir malzeme olan MDF bu çalışmadaki CNC
tezgâh ve uygulamasını kapsamaktadır.
tezgâhın mekanik aksamında kullanılmıştır. Kolay şekil verilebilir
ve vidalama kabiliyeti iyi olduğu ve ayrıca estetik bir görünüme
Eğitim amaçlı CNC tezgâhı ile ilgili bazı önemli çalışmalar
sahip olduğu için MDF kullanılmıştır. CAD programında prototipin
özetlenecek olunursa; Tseng ve arkadaşları, çalışmalarında eğitim
katı modellemesi gerçekleştirilmiş ve daha sonra katı modele uygun
amaçlı masaüstü üç eksenli bir CNC freze tezgâhı tasarlamışlar ve
ölçülerde hazırlanan MDF parçaları ile tüm sabit ve hareketli
prototipini üretmişlerdir [9]. Özdeveci, Türkiye’ye ithal edilen
parçaların montajı tamamlanmıştır (Şekil 1). Tezgâhın ebatları
eğitim için üretilmiş CNC’leri incelemiş ve çok pahalı olduklarının
450x450x450 mm olarak tasarlanarak imal edilmiştir. Tezgâhın
kanaatine varmıştır [10]. Kim ve arkadaşları, CNC eğitiminde
işleme alanı 250 mm x ekseni 200 mm y ekseni olarak ölçülmüştür.
Sorumlu Yazar: Kartal F., +903662802951, [email protected]
Kartal F. / B.Ü., MUTEB, 4 (1), 2016
15
Kartal F. / BUJETS, 4 (1), 2016
Şekil 1. Eğitim amaçlı CNC tezgâhının; (a) üç boyutlu tasarım görünümü, (b) mekanik aksamın montajı yapılmış görüntüsü
Tezgâhın kasası imal edildikten sonra eksen yataklamaları ve
üç eksenin hareket ve iletim organlarının seçimi için Piyasada
yaygın olarak kullanılan vidalı mil çalışma prensibi esas alınmıştır.
Literatürde oldukça yaygın kullanılan vidalı mil ve somunun
çalışma prensibi göz önüne alınmıştır. Maliyetinin yüksek olması
nedeniyle rulmanlı yataklar kullanılmamıştır, bunun yerine 8mm
vidalı mil kullanılmıştır. Şekil 2’de bu çalışmada alternatif olarak
kullanılan 8 mm vidalı mil görülmektedir.
Şekil 3’te solda ticari CNC tezgâhlarında kullanılan eksen
yataklama amaçlı kullanılan lineer kızak ray ve alternatifi düşünülen
ekonomik olarak elde edilebilen teleskobik çekmece rayı
görülmektedir. Prototip imalatında alternatif olarak kullanılan
parçaların işlevini yerine getirip getiremeyeceği çok sayıda
tekrarlanan denemelerle test edilmiştir.
Şekil 2. Piyasada kullanılan 8 mm vidalı milin CNC tezgahta kullanımı gösterimi
Şekil 3. (a) ticari lineer kızak ray (b) alternatif eksen yataklama için çekmece rayı [18,19].
Kartal F. / B.Ü., MUTEB, 4 (1), 2016
Bu çalışmanın amacında belirtildiği üzere tezgâhın en
ekonomik ve işlevsel olabilmesi için geleneksel olmayan alternatif
çözümlerle piyasada ticari olarak üretilen tezgâhlarla aynı işlevi
yapabilmesi bu tezgâhın öne çıkan özelliklerindendir. Tezgâhın iş
mili 20000 dev/dak çevresel hızla dönebilen avuç içi taşlama
seçilmiştir. Piyasada kullanılan tezgâhlarda ise 30000 dev/dak
çevresel hızına sahip kalıpçı taşlama makinesi kullanılmıştır.
Matkabın seçilmesini amacı daha ekonomik olması ve 1 – 13 mm
aralığına sahip her türlü uç takılabilmesidir. Kalıpçı taşlama
tezgâhlarının uçları yalnızca 6mm olan uçlar bağlanması ile
sınırlılık getirmektedir.
16
Kartal F. / BUJETS, 4 (1), 2016
Eğitim amaçlı geliştirilen tezgâh üç eksenli olduğu için x,y ve
eksenleri üç adet step motoru ile hareket ettirilmiştir. Step
motorunun sürücü devresi ve CAM (Computer Aided
Manufacturing) programından elde edilen G kodların step motoruna
sinyallerinin gönderilmesi için TB6560AQH model sürücü entegresi
ve kullanıcı ara yüzü kartı alınmıştır. Sürücü kartının ihtiyacı olan
elektrik enerji kaynağı olarak piyasada çok bulunan aydınlatma güç
kaynağı seçilmiştir. Sürücü kartının aşırı ısınması önlemek için fan
soğutucu yerleştirilmiştir. Şekil’5te TB 6560 AQH model sürücü
kartı devresi ve tezgâha olan elektrik bağlantı ve soğutma sitemi
görülmektedir.
Şekil 4. (a) yaygın kullanılan iş mili motoru (b) alternatif avuç içi taşlama iş motoru [20].
Şekil 5. Eğitim amaçlı CNC freze tezgâhında kullanılan TB 6560 AQH model sürücü kartı devresi görüntüsü [21]
TB 6560 AQH model sürücü kartı devresi “Mixed Decay
Mode” özelliğine sahiptir. Bu özellik adım yumuşatma anlamına
gelir. Step motorunun adımlar arası geçişlerde yumuşatarak geçişi
kolaylıkla sağlanmasına yarayan bir özelliktir. Sürücü devresinde 1,
1/2, 1/8, 1/16 olmak üzere dört çeşit adım yumuşatma özelliği
mevcuttur. Her bir eksende 1,8° step motoru kullanılmıştır [22].
Sürücü devresinin bilgisayar tarafından kontrolünü sağlamak için
yorumlayıcı paket programı olarak Mach3 programı kullanılmıştır.
Herhangi bir CAM programında oluşturulan takım yolları dosyası
Mach3 yazılımında açılır. Oluşturulan bu takım yolları Mach3
yazılımında step(adım) ve dır (yön) komutu olarak step motoru
sürücü devresine iletilir [24].
3.
Kodların ve işlenecek olan parçanın geometri ekrana gelmektedir.
İşleme yapmadan önce tezgâhın x, y ve z koordinatların sıfırlanması
işlemi yapılır. İşleme öncesi tezgâha bağlanacak iş parçası tezgâh
işleme alanı içinde olmasına ve paralelliğine özen gösterilmiştir.
Şekil 6’da iş parçasının bağlanışı ve iş parçasının işleme anındaki
görüntüsü yer almaktadır.
Bulgular ve Tartışma
Eğitim amaçlı imal edilen tezgâhın çalışmasını ve imalat
kalitesini tespit edebilmek için örnek uygulamalar yapılmıştır.
Örnek uygulama için bilgisayar destekli çizim programında
oluşturulan iki boyutlu model takım yolu oluşturulması için DXF
(Drawing Interchange Format) uzantılı olarak kaydedilerek Mach3
ticari programı ile birlikte çalışan Lazycam programı ortamına
alınmıştır. Lazycam programında takım yolu zinciri oluşturulan
modelin G kodları çıktı olarak bir klasöre alınmıştır. Mach3
programı vasıtasıyla G kodlar ilgili klasörden okutularak G
Şekil 6. Eğitim amaçlı CNC freze tezgâhında (F) sembolü örnek
parça işleme görüntüsü.
17
Kartal F. / B.Ü., MUTEB, 4 (1), 2016
Kartal F. / BUJETS, 4 (1), 2016
İşlenen parçanın gerçek tasarım ölçüleri ile birebir olup
olmadığının tespiti için işlenen parça tezgâhtan sökülerek tasarım
ölçüleri ile karşılaştırılması yapılmıştır. Şekil 7’de bilgisayar
destekli programla oluşturulan model ölçüleri ve gerçek imalatı
yapılmış parçanın ölçümleri görülmektedir. Ölçümü yapmak için
0,001 mm hassasiyete sahip dijital kumpas kullanılmıştır.
Tablo 4. Y ekseni istatistik verileri
Ortalama değeri
Varyans
Standart sapma
Alt sınır
Üst sınır
Güven aralığı
4.
Şekil 7. (F) sembolü ve işlendikten sonra İmalat ölçülerinin
kontrolü görüntüsü
Ölçüm sonuçlarının kararlılığı için aynı iş parçası beş kez
imalatı yapılmıştır. Yapılan imalatın ölçüleri ayrı ayrı x, y ve z
eksenleri için alınarak bir tablo oluşturulmuştur. Eksenlerdeki
hataların tespit edilebilmesi için imalatı yapılan işin ölçüm değerleri
istatistiksel olarak analiz edilerek standart sapmaları hesaplanmıştır.
Standart sapma bir çalışma grubundaki her bir verinin ortalamaya
göre ne kadar uzakta olduğunu veya dağılımın ne yaygınlıkta
olduğunu göstermektedir [17].
Varyans 𝑣𝑣𝑣𝑣𝑣𝑣(𝑥𝑥) = ∑(([(𝑋𝑋_(İ − (𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜))])^2 ))/(𝑛𝑛 − 1)
olarak hesaplanır, veryansın karekökü standart sapmayı
vermektedir. X eksenine ait standart sapma hesabı Tablo 1’de x
eksenine ait istatistikî veriler Tablo 2’de verilmiştir [17].
Tablo 1. X eksenine ait standart sapma hesabı
Ölçüm
no
1
2
3
4
5
Ölçüm
Gerçek ölçü
değeri
mm
(mm)
45
45,17
45
45,36
45
44,96
45
44,90
45
45,41
Ortalama
45,15
(ortalama) (ortalama)2
0,000100
0,011025
0,009025
0,015625
0,016900
Toplam
0,0000000
0,0001216
0,0000815
0,0002441
0,0002856
0,0007327
Çalışmadan elde edilen sonuçlar sıralanacak olursa;
• Bu çalışmada cüzi bir maliyete sahip kullanım ve çalışma
prensibi olarak endüstriyel CNC’lere fonksiyonel olarak benzer bir
tezgâh geliştirilmiştir.
• Yapılan ölçüm ve hesaplamalar ile X ekseninin standart
sapması 0,013534787, Y ekseninin standart sapması 0,068504017
olarak hesaplanmıştır. X ekseni standart sapmasının yüksek
olmasının nedeni bu eksendeki hareket milinin tornalama esnasında
bir miktar eksen kaçıklığı oluşmasıdır.
• CNC kanal açma, delik delme, oyma ve serbest yüzey işleme
gibi 2,5 ve 3 eksen işlem yapabilme kabiliyetine sahiptir.
• Okullarımızda okul olanakları ile bilgisayar laboratuvarları gibi
CNC laboratuvarları kurularak her öğrenciye bir CNC verme şansı
ve olanağı sunulabilir.
Kaynaklar
1.
2.
3.
45,15
0,00018319
0,01353478
45,10098
45,19902
45;10 45,19
4.
Y eksenine ait standart sapma hesabı Tablo 3’te, y eksenine ait
istatistiki veriler Tablo 4’de verilmiştir.
Tablo 3. Y eksenine ait standart sapma hesabı
Ölçüm
no
Gerçek ölçü
mm
1
2
3
4
5
70
70
70
70
70
Ortalama
Ölçüm
değeri
(mm)
70,57
70,36
69,96
69,50
69,41
69,96
5.
6.
(Ortalama) (Ortalama)2
0,093025
0,040000
0,000000
0,052900
0,075625
Toplam
0,0086537
0,0016000
0,0000000
0,0027984
0,0057191
0,0187712
Sonuç ve Öneriler
Bu çalışmada üç eksenli masa tipi CNC freze tezgâhı tasarım ve
İmalatı yapılmıştır. Tasarım ve imalatı yapılan tezgâhın yapımında
genellikle hazır alternatif malzemeler kullanılmıştır. Mekanik olarak
montajı yapılan CNC frezeye elektronik malzemelerin montajı
yapılmıştır. Üç eksenli masa üstü CNC freze tezgâhı, işleme alanı
olarak 250x200x100 mm bir hacme sahiptir. Talaş kaldırma
mukavemeti düşük olan malzemeler, demir olmayan metaller ve
endüstriyel plastikler işlenebilmektedir. Sonuç olarak, tasarımı ve
imalatı yapılan üç eksenli masa üstü CNC freze tezgâhı sorunsuz
olarak çalışmıştır. Ahşap ve MDF gibi malzemeler üzerine çeşitli
yazı ve şekiller işlenmiştir.
Tablo 2. X ekseni istatistik verileri
Ortalama değeri
Varyans
Standart sapma
Alt sınır
Üst sınır
Güven aralığı
69,9600
0,00460
0,06850
69,9023
70,0176
69,90 70,01
7.
8.
9.
Xu,X., Newman,S. Making, CNC Machine Tools More Open
Interoperable and a Review of The Technologies Computer in
Industry, 57, 141-152, 2006.
Newman,S., Nassehi,A., Xu,X., Rosso,R., Wang,L., Yusof,Y.,
Ali,L., Liu,R., Zheng,L., Kumar,S., Vichare,P., Dhokia,V.,
Strategic Advantages of Interoperability for Global
Manufacturing Using CNC Technology Robotic and
Computer-Integrated Manufacturing, 24, 699-708, 2008.
Şahin, M., Bilalis, N., Yaldız, S., Antoniadis, A., Ünsaçar, F.,
& Maravelakis, E. (2007, May). Revisiting CNC Training–a
Virtual Training Centre for CNC. In International Conference
on E-Portfolio Process in Vocational Education-EPVET,
Bucharest, Romania.
Altintas, Y. (2012). Manufacturing automation: metal cutting
mechanics, machine tool vibrations, and CNC design.
Cambridge university press.
Çelik,Ş.A., Kayacan,M.C.,Aydoğan,T.,Çakır,A., Bilgisayar
Kontrollü Kumaş Kesme Makinası Tasarımı ve İmalatı
Politeknik Dergisi, 5, 173-.
Uyanık,S., Şimşek,İ., Aytan,N., Onat,M., Erdal,H., 3 Eksenli
Yüzey İşleme Tezgâhının Bilgisayar İle Kontorlü 5.
Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS’09),
Karabük/Türkiye 2009.
Čuboňová, N., & Kardoš, J. (2011). E-learning–new approach
in quality education of CNC machine programming. In
Proceedings
7th
Research/Expert
Conference with
International Participations, QUALITY (pp. 885-890).
Yea,X., Liua,H., Chena,L., Chenc, Z., Zhanga,X., Reverse
Innovative Design;an Integrated Product Design Methodology
Computer-Aided Design, 40, 812-827, 2008.
Tseng, S. P. Kolluri, P. Radhakrishnan, (1989) A CNC
Machining System For Education, Journal of Manufacturing
Systems, 8(3), 207-214,1989.
Kartal F. / B.Ü., MUTEB, 4 (1), 2016
10. Özdeveci, M., Eğitim Tipi CNC Frezesinin Tasarımı Ve
İmalatı, Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,
Yüksek Lisans Tezi, 2001.
11. Kim,J., Kim,M., A Study On The Design Of CNC Lathe For
Education And Application International Journal of
Production Economics, 25, 169-180, 1991.
12. Köbeloğlu A., Eğitim Amaçlı Masaüstü CNC Torna Tezgâhı
Tasarımı ve Prototipi, Karabük Üniversitesi, Fen Bilimleri
Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
13. Alan, S., “CNC Eğitim Seti Tasarımı” Selçuk Üniversitesi,
Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2006.
14. Göloğlu, C., Bunarbaşı, İ., Üç Eksenli Doğrusal Hareket
Mekanizması Tasarımı Ve İmalatı, Teknoloji, 7(3), 507-515,
2004.
15. Uyanık. A, Şimşek. İ, Aytan. İ, Onat. M, Erdal. H, 3 Eksenli
Yüzey İşleme Tezgâhının Bilgisayar İle Kontrolü, , IATS’09,
Karabük, 2009.
16. Toroğlu, A., İçingür, Y., Üç Boyutlu Bir Animasyon
Sisteminin Tasarımı ve Teknoloji Eğitiminde Kullanılması,
Politeknik Dergisi, 10 (3), 247-252, 2007.
18
Kartal F. / BUJETS, 4 (1), 2016
17. Kaygısız H. Çetinkaya K., CNC Freze Eğitim Seti Tasarımı
Ve Uygulaması, SDU İnternational Journal Of Technologic
Sciences, 3(2), 53-71, 2010.
18. İnternet:http://www.samet.com.tr/tr-TR/category/3/cekmecesistemleri
19. İnternet:http://sahinrulman.com/site/index.php/tr/ray-vearabalar/minyatur-shn-serisi.html
20. İnternet:http://www.probotsan.com.tr/?newUrun=1&Id=11611
35&CatId=bs571852&Fstate=
21. İnternet:https://toshiba.semicon-storage.com
22. Tokat A. , Hasar N. , “Masaüstü yarı profesyonel ve tam
profesyonel CNC frezelerin mekanik sistemleri, hassasiyetler
ve maliyet analizi karşılaştırılmaları”, Proje Tabanlı
Mekatronik Eğitim Çalıştayı, Çankırı-Ilgaz, 25-27 Mayıs
(2012).
23. Kabaş K., ve Çetinkaya K.; “Masaüstü CNC dik işleme
tezgahı tasarımı ve soğutma sıvısı uygulaması”, IATS’11,
Elazığ, 2011.
24. İnternet:
http://www.makinatek.com.tr/arsiv/yazi/148-uceksenli-masa-tipi-cnc-tezgahi-tasarim-ve-imalati.