Vaka analizi - Trafikte Gençlik Hareketi

6.Örnek Olay Çalışması
Yaya Sürücü İlişkisi:
Sürücü yayanın halinden anlamaz!
•
•
•
•
Tartışma Soruları:
Olay nerede, ne zaman, hangi şartlarda
oluşmuştur?
Sorunun nedenlerini açıklayınız? Fark
edilen tehlike faktörleri hangileridir?
Bu tehlikelerden korunmak, olayı
engellemek için olay kişilerine düşen
sorumluluklar nelerdir?
Bu olayda hangi trafik güvenliği kuralının
kaza ve kayıplardan koruyucu olacağını
belirtiniz.
Zonguldak'ın Ereğli ilçesinde spastik engelli bir gence karşıdan
karşıya geçerken araba çarptı. Kazada yaralanan genç olay yerine
gelen ambulansla hastaneye kaldırıldı.
Solak köyü Yeşiltepe mevkiinde oturan Veli Ö, 26 yaşındaki spastik
engelli oğlu Ali Ö. ile hem gezmek hem de alışveriş yapmak için ilçe
merkezine geldi. Oğlu ile alışverişlerini tamamladıktan sonra biraz
dinlenmek için bir çay ocağına oturdular. Veli Ö. bir süre sonra yolun
karşı tarafındaki ekmek fırınından ekmek almak için oğlunu beraber
oturdukları arkadaşlarına bırakarak karşıya geçti.
Babasının fırına gitmesinin ardından Ali Ö, beraber oturduğu
kişilerin dalgınlarından da faydalanarak çay ocağından kalktı ve
babasının yanına gitmek istedi. Ancak Ali Ö, yola çıktığı anda
araçların arasında kaldı. İlk araçtan kurtulan spastik engelli genç,
ikinci araçtan kurtulamadı ve aracın çarpması sonucu yere düştü.
Olay yerine gelen ambulansla hastaneye kaldırılan gencin sol
ayağında kırık tespit edildi.
Kazaya sebep olan sürücü Sabri K, ifadesi alınmak üzere polis
karakoluna götürüldü.
Örnek olay konusu
Örnek olayın içeriği
Müfredata göre ilgili kazanım
numarası
Sağlayacağı kazanım
6-Yaya-sürücü ilişkisi
Sürücü ve yayaların uyması
gereken kurallar
Öncelik hakları
21
- Sürücü ve yayaların okul,
demir yolu ve yaya
geçitlerinden geçerken dikkat
etmesi gereken kuralları
açıklar
Duyarlılık kazandırılması gereken kavramlar
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), düşük ve orta sosyoekonomik
düzeye sahip ülkelerde trafik kazalarına bağlı ölümlerle baş
etmek için aşağıdaki faktörlere odaklanılmasını önermektedir:
- Hız
- Alkol
- Emniyet kemeri ve çocuk güvenlik koltukları
- Kask
- Görünürlük
- Kolay zarar görebilen/kendi kendine yetemeyen kişiler
Trafik ve birey
• Kendi kendine yetemeyen/zorlanan birey
- Çocuklar
- Engelliler
- Yaşlılar
• Kendi kendine yetebilen birey
-Taşıt sürücüleri
- Bisikletliler
- Motosikletliler
- Yayalar
- Yolcular
Trafikte bulunmak, herkes ancak özellikle çocuklar,
yaşlılar ve engelli bireyler için oldukça tehlikelidir
• Bu tehlike, yaya olarak trafikte bulunulduğunda ve
caddelerden karşıdan karşıya geçişlerde daha da
artar
• Yayalar her ne kadar öncelikli olsalar da, buna özen
göstermeyen sürücüler olabilir. Kişilerin dikkatlerini
toplayarak seri biçimde karşıdan karşıya geçmeleri
gerekir
• İlköğretim öğrencileri yaşları gereği, ortaöğretim
öğrencileri ise çevre ve arkadaşlarıyla diyalogları
gereği bu yoğun konsantrasyonu sıklıkla
sağlayamazlar
• Yapılan özel uyarı ve bilgilendirmenin sıklığı güvenli
davranışların kazandırılması için gereklidir
Karşıya geçerken
asla dikkatinizi dağıtmayınız
Kara yolunda
karşıya geçmek isteyen yayalar için
• Tehlike kaynakları nelerdir?
- Riskler nelerdir?
- Hata ve ihlal davranışları neler olabilir?
- Tehlikeden korunmak için neler yapılmalıdır?
- Engellenmesi gereken kritik davranışlar neler olabilir?
- Hangi durumlar kıl payı atlatılan kaza tanımı içine girer?
- Ne yapmalı?
Yaya olarak uyulması gereken kurallar
• Cadde ve sokaklarda her zaman yaya kaldırımında yürümeliyiz.
• Karşı kaldırıma ancak yaya geçitlerinden, alt ve üst geçitlerden
geçmeliyiz. Kaldırımdan inerken, karşıdan karşıya geçerken önce
sola, sonra sağa yine sola bakıp öyle geçmeliyiz. Karşıdan karşıya
geçerken zikzaklar çizmemeliyiz.
• Duran bir taşıtın hemen önünden ve arkasından geçmemeliyiz.
• Yaya kaldırımı olmayan yerlerde yolun solundan yürümeliyiz.
• Trafik polislerinin işaretlerine uymalıyız.
Trafik polisinin olmadığı yerlerde trafik işaretlerine dikkat etmeliyiz.
• Trafik lambası kırmızı yanarken kesin olarak karşıya geçmemeliyiz.
• Taşıt araçlarından inerken taşıtın tam olarak durmasını
beklemeliyiz.
• Taşıt araçlarına binerken sıramızı beklemeliyiz.
• Taşıt aracından iner inmez hemen karşıya geçmemeliyiz.
• Taşıtlara hiçbir nedenle asılmamalıyız.
• Yolda gruplar oluşturup geçişe engel olmamalıyız.
07-17 yaş grubunun özellikle
bilmesi gereken trafik işaretleri
• Yaya Geçidi işareti: Karşıdan karşıya geçişlerde kullanabileceğiniz yaya geçidini
belirtir.
• Alt Geçit işareti: Karşıdan karşıya geçişlerde kullanabileceğiniz alt geçidin yerini
gösterir.
• Üst Geçit işareti: Karşıdan karşıya geçişlerde kullanabileceğiniz üst geçidin yerini
gösterir
• Taşıt Trafiğine Kapalı Yol işareti: Araçların kullanamayacakları ya da giremeyecekleri
sokakları, yol kesimlerini belirtir. Dikkatli olmanız gereken bir nokta, eğer fiziksel
önlemlerle sokağın giriş ve çıkışı kapatılmadıysa, bu yolun yine de izinli ve izinsiz
olarak kullanıldığıdır. Bu izin, bazı durumlarda işaretin altına asılan panellerde yer
alan saat aralıklarıyla belirtilir. Bazen işinizi daha da karmaşıklaştıran şekillerde, bu
panellerde “Resmi araçlar hariç” gibi ifadeler yer alabilir. Bu durumda bazı araçlara
özel giriş izinleri veriliyor demektir ve bu yol kesimi tümüyle yayalara ayrılan bir “yaya
bölgesi” değildir.
• Kavşak işareti: İki ya da daha fazla yolun birbiriyle kesiştiklerini belirtir bilgi levhası.
• Sinyalizasyon işareti: Yaklaşılan geçit ya da kavşakta sinyalizasyon bulunduğunu
belirten bilgi levhası.
• Bisiklet Yolu işareti: Bisikletlilerin geçebileceği, kullanabileceği kesimi belirtir bilgi
levhası.
• Dikkat işareti: Özellikle sürücülerin dikkatini çekmek ve özel bir durumu belirtmek
için kullanılır. Yangın, polis veya hastane gibi...
07-17 yaş grubunun özellikle
bilmesi gereken trafik işaretleri
Karşıdan karşıya geçmek için
• Yapılması gereken en uygun davranış yaya geçidinin
kullanılmasıdır. Ancak bazen yaya geçidinin işaretlerle
belirlenmediği bir kesimden karşıya geçmek gerekebilir.
Eğer yakında trafik ışıklarıyla kontrollü yaya geçidi ya da
alt-üst geçitler bulunmuyorsa, herhangi bir yer yerine yaya
geçidinden geçmek daha güvenlidir.
• Geçişe başlamadan önce trafik sağ ve sola bakılarak
kontrol edilmeli, geçişin güvenli olacağına kanaat getirilirse
yola çıkılmalıdır.
• Yaklaşan araçların uzaklıkları ve hızları doğru tahmin
edilerek, hızlı (ancak acele ederek ve koşarak değil)
adımlarla karşıya geçilmelidir. Özellikle 07-12 yaş
öğrencilerinin bu tahmin ve değerlendirme becerisinin
yeterince gelişmemiş olabileceği bilinmelidir.
Hava şartlarına dikkat
• Karlı ve yağmurlu havalar, sürücülere olduğu kadar yayalara da
olumsuz, trafik güvenliğini azaltıcı ortamlar hazırlar. Görüşün
kısıtlanması tehlikeler yaratır.
• Ancak bu hava şartlarının getirdiği en önemli risk, yol yüzeyinin
ıslanması, kar ya da buzla kaplı olması nedeniyle fren mesafesinin
uzamasıdır. Daha da olumsuz koşullarda, araçların yayaların
beklemediği, ters manevralar, savrulmalar ve taklalar ile frenin hiç
etkili olamadığı kayma durumlarıdır.
• Bu tür havalarda, yaya olarak trafikte bulunurken, çok daha dikkatli ve
araçlardan gelebilecek riskleri dikkate alacak davranışlar içinde
olmamız gerekir. Araçlarla geçişlerde aramızda olacak mesafenin uzun
tutulması, ani hareketlerden kaçınılması ilk akla gelen önlemlerdir.
• Bu tür havalar, yayaların kendi hareketlerini de güçleştirir.
Beklenmedik kaymalar, düşmeler kaldırımda yürürken, karşıya
geçerken ve araçlara binip-inerken ilave tehlikeler yaratır. Koşullara
uygun ayakkabılar giyilmesi ve ani hareketlerden kaçınılması yararlı
olabilir.
Alt ve üst geçitleri kullanma
• Yaya olarak trafikte güvenle karşıdan karşıya geçmek istiyorsak
varsa, mutlaka alt ve üst geçitleri kullanmamız gerekir.
• Trafik ışıklarıyla kontrol edilen kavşaklar ve geçitler yakınınızda olsa
bile alt ve üst geçitler varsa, bunları tercih edin.
• Çoğu kez, hemen hepimize bu geçitleri kullanmak biraz zahmetli ve
zaman kaybettirici gelir. Bu doğrudur. Biraz zahmet çekersiniz, biraz
da zaman kaybedersiniz. Ancak kesinlikle güvende olursunuz. Size
ve yakınlarınıza onulmaz acılar verecek, yeri doldurulamaz can
kayıplarınızdan ya da sizleri sakat bırakacak yaralanmalardan
kurtulmuş olursunuz.
• Aileniz ve ülkeniz için yapacağınız en önemli şey, yaşamınızı sağlıklı
sürdürmenizdir. Bu nedenle, hiçbir zaman alt ve üst geçitlerde
geçecek birkaç fazla dakikayı, birkaç fazla merdiveni ya da
yürünecek birkaç metre fazla mesafeyi sorun yapmayın.
Trafik ışıklarının bulunduğu yaya geçitleri
• Trafik ışıklarının bulunduğu yaya geçitlerinde de, göz
kontağı sağlanması yararlı olabilir.
• Sürücülerin, bu tür yerlerde bile yaya güvenliğine
yeterince ve kurallar çerçevesinde özen gösterdikleri
söylenemez.
• Bu nedenle, sürücülere kendinizi göstermeniz ve
niyetinizi belli etmeniz gerekir. Bütün bunların kaldırım
üzerinde size ve sürücüye dikkat dağıtıcı olmadan
yapılması gerekir.
Kaldırımın olmayan alanlarda yürüme
•
•
•
Özelikle iki küçük yerleşim yeri arasındaki taşıt
yollarında bazen kaldırım olmaz ve yolun hemen
yanlarında dar banketler bulunabilir. Bazen şehir ya
da kasabanız içinde de böyle caddeler bulunabilir.
Bazen de sürücüler araçlarını kaldırım üzerine park
etmişler ve yayalara yürümek için çok sınırlı bir yer
bırakmışlardır.
Yolun her iki tarafında da yayalara ayrılan imkanlar
birbirinin aynı ise yani sağ soldan daha güvenli
değilse, yolun soluna geçin ve yolun sol tarafındaki
kaldırım ya da banketleri kullanın.
Böylece yürürken karşıdan gelen trafiği görme ve
olası tehlikelere biraz önlem alma şansınız
olacaktır.
Servise binmek için ya da servisten indikten sonra
karşıya geçmek
•
•
•
•
•
Hemen birçok şehirde, yerleşimlerin gelişimi ve trafiğin
artmasıyla, evden okula ya da okuldan eve gitmeniz için
okul servisleri çalıştırılmaya başlanmıştır. Belki de
birçoğunuz bu servisleri kullanıyorsunuz.
Genel olarak servis araçlarınızın her dört tarafından
yaklaşık 3’er metrelik mesafeler, araçla ilgili potansiyel
tehlike alanlarıdır.
Kaldırım üzerinde, güvenli bir yerde servisi bekliyorsunuz
ya da kötü şans, geç kaldınız. Evinizden servisinizin
kornasını duydunuz ya da pencereden gördünüz.
Hemen aşağıya iniyorsunuz. Çoğunlukla da servisi
yakalamak için hızla, dikkatsizce karşıya geçiyorsunuz.
O sırada aniden geçen bir başka aracın yaratacağı
tehlikeler çok açık.