Spor Turizmi OAP - Türkiye Sanayi Sevk ve İdare Enstitüsü

Transkript

Türkiye Sanayi Sevk ve İdare Enstitüsü
T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
Jeotermal Seracılık Stratejilerinin Belirlenmesi Projesi
Ortak Akıl Platformu® Toplantısı
Çalışma Raporu
TASLAK
15-16 Eylül 2015
İZMİR
Hizm e t e Öze l
[Bu sayfa boş bırakılmıştır.]
Hizm e t e Öze l
Jeotermal Seracılık Stratejilerinin Belirlenmesi
Ortak Akıl Platformu® Çalıştayı
15-16 Eylül 2015
İÇİNDEKİLER
Sunuş .....................................................................................................................................1
1. Mevcut Durum Analizi .........................................................................................................4
2. Stratejik Amaç Geliştirme Çalışması .................................................................................8
3. Öneri Geliştirme Çalışması...............................................................................................11
4. Eylem/Proje Detaylandırma Çalışması............................................................................18
EKLER
Ek 1. Mevcut Durum Analizi – Önceliklendirmede Elenen Olumsuz İfadeler .....................36
Ek 2. Mevcut Durum Analizi – Önceliklendirmede Elenen Olumlu İfadeler ........................39
Ek 3. Mevcut Durum Analizi – Konsolidasyonda Elenen Olumsuz İfadeler .......................42
Ek 4. Mevcut Durum Analizi – Konsolidasyonda Elenen Olumlu İfadeler ..........................44
Ek 5. Çalışma Programı........................................................................................................47
Ek 6. Kapanış ........................................................................................................................48
Hizm e t e Öze l
i
15-16 Eylül 2015
TABLOLAR
Tablo 1. Seçilen Olumsuz İfadeler..........................................................................................6
Tablo 2. Seçilen Olumlu İfadeler ............................................................................................7
Tablo 3. Stratejik Amaçlar.......................................................................................................9
Tablo 4. Grup 1 Öneri Geliştirme Çalışması ........................................................................12
Tablo 8: Grup 1 Proje / Faaliyet Planı ..................................................................................19
Tablo 9: Grup 1 Proje / Faaliyet Planı ..................................................................................20
Tablo 10: Grup 1 Proje / Faaliyet Planı ................................................................................21
Hizm e t e Öze l
ii
15-16 Eylül 2015
Sunuş
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın koordinasyonunda Jeotermal Seracılık alanında önde
gelen paydaşlardan (kamu kurum/kuruluş temsilcileri, akademisyenler, sivil toplum yetkilileri, özel
sektör temsilcileri) oluşan çalışma grubuyla yapılan ortak akıl platformu toplantısındaki amaç;
Jeotermal Seracılık Stratejilerinin oluşturulmasında farklı paydaş gruplarının görüşlerinin temsil
edilmesi, farklı ortamlarda gelişmiş olan görüş açıları ve boyutlarının sonuç belgesine yansımasını
sağlamaktır.
İki (2) günlük çalışma; “Mevzuat Hazırlama (onay, karar vb.), Destek Sağlama, Temsil ve Teşvik,
Rekabet Etme, Malzeme Sağlama, Üretim Gücü, Saha, Teknoloji ve Bilgi Sağlama ” temaları göz
önünde bulundurularak; Jeotermal Seracılık alanındaki olumlu ve olumsuz durumlar ile
gereksinimler çerçevesinde yürütülmüştür.
Bu kapsamda paydaşların, Jeotermal Seracılık sektörüne yönelik güçlü ve gelişmeye açık alan
algılamalarını, çevredeki fırsatlara ve tehditlere ilişkin düşüncelerini ve ileriki dönemde sorunlu
alanlara ilişkin öncelikli olarak ele alınması gereken hususlar ile ilgili önerilerini almak
amaçlanmıştır.
Çalışma programı, TÜBİTAK Türkiye Sanayi Sevk ve İdare Enstitüsü
(TÜSSİDE)’nün yürütücülüğünde 15-16 Eylül 2015 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. Kaya İzmir
Thermal & Convention’da yapılan çalışmaya konularında uzman kişiler, kamu kurum ve kuruluşları,
üniversiteler, dernek ve birlik temsilcileri, 42 kişi katılım göstermiştir.
Programlarda gerçekleştirilen çalışmalar şöyledir:
1. Mevcut Durum Analizi Çalışmaları
2. Stratejik Amaç Geliştirme Çalışması
3. Öneri Geliştirme Çalışması
4. Eylem/Proje Detaylandırma Çalışması
Çalışma “kürsüden anlatma ve toplu dinleme konferansı” şeklinde değil, yaratıcı fikir oluşturma
yöntem ve teknikleri kullanılarak, tüm katılımcıların tüm çalışmalara başından sonuna kadar aktif
katılımı ile yazılı bilgi ve belge üretmeye yönelik olarak gerçekleştirilmiştir.
Bu rapor, çalışma programında oluşturulan veri ve bilgileri içermektedir. Raporda sunulan sonuçlar;
çalışma esnasında katılımcıların tartışıp görüş birliğine vardığı çıktıların son hali olup, TÜSSİDE
tarafından üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmamıştır.
Hizm e t e Öze l
3
15-16 Eylül 2015
1. Mevcut Durum Analizi
Mevcut Durum Analizi geniş katılımlı iç ve dış durum analizinin yapılarak Jeotermal Seracılık
Ekosistemi’nin iç çevresi, yakın çevresi ve dış çevresinde bulunan taraflar ve unsurlar odağında
kapasitenin ortaya çıkarılmasını ve geleceğe yönelik stratejiler geliştirilmesini sağlamaktadır.
Şekil 1’de mevcut durum analizinin genel yapısı verilmiştir. Mevcut durum analizinde olumlu ve
olumsuz
değerlendirmeler
iki
ayrı
boyutta
düşünülebilir.
Birinci
kısım
olan
olumlu
değerlendirmelerde Jeotermal Seracılık alanında güçlü yönler ve ilgili ekosistemdeki avantaj
yaratan fırsatlar belirlenirken; olumsuz değerlendirmelerde zayıf yönler ile sektörün kendini
geliştirmesinde karşılaştığı engeller, sorunlar ve tehditler belirlenir.
JEOTERMAL
SERACILIK
OLUMLU
OLUMSUZ
Güçlü
Gelişmeye
Alanları
Açık Alanları
Fırsatları
Tehditleri
Şekil 1. Mevcut Durum Analizi
Mevcut durum analizi çalışmasında katılımcılar, Jeotermal Seracılık alanının mevcut durumuna
yönelik toplamda 14 grup olarak çalışmıştır. İlk aşamada Grup 1 ve 3 olumsuz değerlendirmeler;
Grup 2 ve 4 ise olumlu değerlendirmelerde bulunmuştur. İlk aşamada her grubun bireyleri grubun
konusuna ilişkin bireysel fikir üretmiş, üretilen fikirler gruba okunarak konsolide edilmiştir. İkinci
aşamada her gruba ilişkin oluşturulan fikirler diğer gruplar ile paylaşılarak, diğer grupların da farklı
konularda fikirleri alınmıştır. Son aşamada olumlu ve olumsuz konularda hazırlanan fikirler grup
katılımcıları tarafından oylanmıştır.
Mevcut Durum Analizi aşamasında gruplar tarafından önceliklendirilmiş ifadeler, Tablo 1 ve Tablo
2’de paylaşılmıştır.
Hizm e t e Öze l
4
15-16 Eylül 2015
Çalışma; “Mevzuat Hazırlama (onay, karar vb.), Destek Sağlama, Temsil ve Teşvik, Rekabet Etme,
Malzeme Sağlama, Üretim Gücü, Saha, Teknoloji ve Bilgi Sağlama ” temaları göz önünde
bulundurularak; Jeotermal Seracılık alanındaki olumlu ve olumsuz durumlar ile gereksinimler
çerçevesinde yürütülmüştür.
Şekil 2: Temalar
Hizm e t e Öze l
5
15-16 Eylül 2015
Tablo 1. Seçilen Olumsuz İfadeler
Grup
No
Grup
1
Grup
3
Olumsuz Alan Mevcut Durum Tespit İfadesi
Puan
Ruhsat sahipleri ile seracılık yapacak yatırımcıların farklı olması
7
Jeotermal çalışmaların çevreye ve tarım alanlarına olan etkileri ile ilgili
çalışmalar yapılmaması
7
Jeotermal seracılıkta önceliklendirme bölgelerinin bulunmaması
6
Devletin başlangıçtan itibaren bir planının ve öngörüsünün olmaması
6
Jeotermal seracılığa uygun sahaların tespit edilmemesi
6
Jeotermal seracılığın imar mevzuatında bulunmaması
5
“Çantacı” olarak tabir edilen fırsatçılar
5
Jeotermal sahaların tek elden yönetim planının olmaması
5
Yatırım aşamasında çok sayıda bürokratik işlemin olması
14
5686 sayılı kanun ve uygulama yönetmeliği hükümlerinden kaynaklanan
uygulama sorunları
10
Mülkiyet sorunları (Kuyular-işletim hakları vb.)
9
Jeotermal alanlarda sera yapılacak büyüklükte arazilerin çok parçalı olması
9
Çevreye verilebilecek zararların önlenebilmesi için alınması gereken
tedbirlerin yetersizliği
8
Nitelikli eleman sıkıntısının olması
6
Jeotermal suyun kullanım hakkının sadece “saha sahibine” verilmesi
6
Hizm e t e Öze l
6
15-16 Eylül 2015
Tablo 2. Seçilen Olumlu İfadeler
Grup
No
Olumlu Alan Mevcut Durum Tespit İfadesi
Puan
Jeotermal enerjili sera alanlarının artırılabilir olması
10
Jeotermal seracılığın Bölgesel İstihdama olanak sağlaması
9
Jeotermal kaynağın entegre kullanımının teorik olarak mümkün olsa da
pratikte uygulanmaması ve uygun olmaması
Jeotermal seracılıkta organize bölgelerin kurulmasında üreticilere teşvik
verilmesi
Grup
Özel sektörün jeotermal kullanarak seracılık yapmaya yönelik ilgisinin artması
2
Termalin tarımda kullanılması bilincinin tüm Türkiye’ye yayılmış olması, olmaz
denilen yerlerde, jeotermal ısıtmalı seralar kurulması ve işletilmesi (Ağrı,
Diyadin, Kırşehir, Nevşehir, Afyon vb.)
Jeotermal Kaynakların optimumum seviyede birbiriyle entegre olarak
kullanılması gerektiği (Konut ısıtma, elek. Üretim, tarımsal üretim, turizm ve
sağlık) bilincinin artmış olması
Jeotermal ve seracılıkla ilgili kurumların teşvik ve desteklerinin son yıllarda
artması
Grup
4
8
7
7
6
6
6
İşgücü açısından istihdama, özellikle kadın işçi istihdamına etkisi
14
Uygun teknolojiler kullanıldığı sürece doğaya en az hasarı veren enerji üretim
sistemi olması
12
Kaynağın uygun olması halinde jeotermal seracılıktan maliyet avantajı
11
Sera imalat sektörünün hızlı büyümesi
9
Yıl boyunca üretim yapabilmenin jeotermal seracılığı cazip kılması
7
Jeotermal Tarım Rekabet gücünü sağlaması
6
Jeotermal ve seracılık sektörü ve sağlanan destek ve hibelerim artması
6
Hizm e t e Öze l
7
15-16 Eylül 2015
2. Stratejik Amaç Geliştirme Çalışması
Stratejik amaçlar, belirli bir zaman diliminde kuruluşun ulaşmayı hedeflediği sonuçlardır. Stratejik
amaçlar ve hedefler, stratejik planlama sürecinde kuruluşun belirli bir periyotta “Nereye ulaşmak
istiyoruz?” sorusuna cevap verir.
Stratejik hedefler, ulaşılması öngörülen çıktı ve sonuçların tanımlanmış bir zaman dilimi içinde
nitelik ve nicelik olarak ifadesidir.
Stratejik amaçlar ve hedefler, genel ve kuruluş işlevini daha ileri bir noktaya götürecek nitelikte
olmalı, ama aynı zamanda gerçekçi ve ulaşılabilir bir özellik taşımalıdır. Jeotermal Seracılık
alanında önümüzdeki dönemde değerlendirebilecek stratejik amaçlar ve hedefler; 4 grup
tarafından yapılan beyin fırtınası yöntemiyle çalışılmış ve diğer katılımcılarla paylaşılmıştır.
Hizm e t e Öze l
8
15-16 Eylül 2015
Tablo 3. Stratejik Amaçlar
Grup
Kod
SA1.1
1
SA1.2
SA1.3
SA1.4
SA1.5
SA2.1
SA2.2
2
SA2.3
SA2.4
SA2.5
SA3.1
SA3.2
SA3.3
SA3.4
SA3.5
3
SA3.6
SA3.7
SA3.8
SA3.9
Stratejik Amaç İfadesi
Ulusal refahı artırmak (yerel ve bölgesel kalkınma ile birlikte istihdamı arttırarak
katma değeri yüksek ürün yetiştirmek)
Güvenilir, kaliteli, sürdürülebilir, izlenebilir ve sağlıklı gıda üretimini artırmak
Jeotermal enerji kaynaklarının seralardaki kullanım oranını artırmak
5 yıl sonunda 10.000 dekar jeotermalle ısıtılan seraya ulaşmak
Jeotermal ısıtmalı seralarda üretilen ürünler açısından en çok ihracat yapan ülke
durumuna gelmek
Jeotermal akışkanın fiziksel/kimyasal özellikleri ile tesisin teknik özelliklerine
uygun olarak; elektrik üretimi, ısıl amaçlı yararlanma, turizm ve sağlık
sektörlerinde kullanım ve tarımsal üretim ve su ürünleri üretiminde kullanılabilir
duruma gelinmiş olması
Jeotermal akışkanın fiziksel özelliklerinin elektrik üretimi ve başka amaçlarla
kullanımının uygun olmadığı jeotermal sahalarda TDİOSB (jeotermal seracılık)
kurulmuş veya kurulmasına ayrılmış olması
Jeotermal sahalarda arama ruhsatı alan girişimcilerle, işletme ruhsatı alma ve
işletme açma yaptırımları için kabul edilebilir en kısa sürelerin belirlenmiş ve
öngörülen yatırımların yapılmış olması
Türkiye’de var olan jeotermal sahalarda akışkanın sondajı ile ilgili olarak devletin
teşvik (hibe veya kredi) verir hale gelmesi
Jeotermal çalışmaların çevreye ve tarım alanlarına olan etkileri ile ilgili
çalışmalara bir an önce başlanıp, çalışmalara hız verilmesi
Jeotermal sera yatırımlarının kolaylaştırılması
Türkiye’de jeotermal seracılık ile ilgili uzman bir teknik kadronun oluşması
Jeotermal seracılığın tek elden yürütülmesi
Jeotermal seracılığa elverişli alanların envanterinin çıkarılması ve entegre
kullanıma/seraya uygun alanların belirlenmesi
Jeotermal kaynakların korunması, çevreye zararının en aza indirilmesi ve
sürdürülebilirliğinin sağlanması
Jeotermal kaynağın tekniğine uygun şekilde aranması korunması ve işletilmesinin
sağlanması
Jeotermal seracılık ile ilgili mevzuatın düzenlenmesi
Jeotermal seracılık konusunda etkin ve sürdürülebilir teşvik/destek/hibe ortaya
konması
Jeotermal seracılık ile uluslararası tarım ürünleri ticaretinde rekabet avantajı
yakalamak
Hizm e t e Öze l
9
15-16 Eylül 2015
Tablo 3. Stratejik Amaçlar (Devam)
Grup
Kod
SA4.1
SA4.2
SA4.3
SA4.4
SA4.5
SA4.6
SA4.7
SA4.8
4
SA4.9
SA4.10
SA4.11
SA4.12
SA4.13
SA4.14
SA4.15
Stratejik Amaç İfadesi
Sera kurulumunda tip onayı mantığı oluşturulmalı, 5 yıl içerisinde bu konuda
sertifika yada ruhsat veren test kuruluşları oluşturmak
Seracılıkta kimyasal ilaç kullanımı bitmiş, biyolojik mücadeleye geçilmiş
Jeotermal seracılıkta ve sera üretiminde dünya know-how merkezi olmak
5 Adet jeotermal seracılık OSB kurulmuş olması
10.000 Dekar jeotermal seraya sahip olmak
Jeotermal seracılıkta 45 ton/dekar üretim gerçekleştirmek
Seracılıkta büyük oranda yerli tohum kullanmak
Jeotermal kaynakların bölgesel kullanımını da kapsayan bir ulusal jeotermal
stratejisine sahip olmak
Jeotermal enerjinin ısıtmanın yanında soğutma sistemlerinde yaygınlaştırılmalı bu
amaçla teknoloji geliştirilmeli
Jeotermal işleri genel müdürlüğünün kurulması (bürokrasinin azalması)
Jeotermal seracılık konusunda uygun alanların tespit edilip yatırımcıların
bilgilendirilmesi (Örn: URFA)
Jeotermal seracılık konusunda teknik kalifiye eleman yetiştirilmesi (Eğitim
merkezi)
Jeotermal seracılığın her aşamasını kapsayan destek mekanizmasının kurulmuş
olması
Açıkları kapatılmış, diğer kanun ve yönetmeliklerle uyumlu tıkır tıkır işleyen bir
jeotermal kanununa sahip olmak
Jeotermal kaynakların çevreci ve sürdürülebilir kullanılmasını sağlayacak denetim
mekanizmasının kurulmuş olması
Hizm e t e Öze l
10
15-16 Eylül 2015
3. Öneri Geliştirme Çalışması
Öneriler, mevcut potansiyelden faydalanmak için hayata geçirilmesi gerekenler, olumsuz alanların
etkisinin azaltılması veya ortadan kaldırılması için öngörülen vadede tamamlanması beklenen ve
ilgili kurum/kuruluşların eşgüdümünde gerçekleştirilecek olan çalışmalardır. Olumsuz alanların
etkisinin azaltılması veya ortadan kaldırılması için öngörülen çalışmalar olabileceği gibi olumlu
tarafların daha da iyileştirilmesi için çözüm önerilerini içerir.
Çalışmanın bu aşamasında katılımcılardan, 4 grup halinde, mevcut durum analizi çalışmasında
saptanan
öncelikli
hususlar
doğrultusunda
hayata
geçirilmesi
gereken
proje,
faaliyet,
organizasyonel değişiklik vb. önerileri geliştirmeleri istenmiştir. Geliştirilen öneriler grup üyeleri
tarafından oylanmıştır.
Katılımcıların grup bazında geliştirmiş oldukları öneri ifadeleri Tablo 4, 5, 6 ve 7’de verilmiştir.
Hizm e t e Öze l
11
15-16 Eylül 2015
Tablo 4. Grup 1 Öneri Geliştirme Çalışması
İlgili
Kodlar
SA1.3
SA2.1
SA3.5
SA4.1
SA1.3
SA1.4
SA3.5
SA2.5
SA4.5
SA1.4
SA1.4
SA1.2
SA3.2
SA3.3
SA4.3
-
Önem
Puanı
Öneri İfadesi
Jeotermal seranın ekonomik ömrü (amortisman süresi) süresince sürekli ve gerekli
akışkanın sağlanması için düzenli (periyodik) ve tekniğine uygun olarak kuyularda
test ve ölçümlerin yapılması, kayıt altına alınması, değerlerin simülasyon
(modelleme) ile ileriki yılların tahminlerinin doğru yapılması
Sürdürülebilirliğin arttırılması için yatırımlar yapılmadan önce sahada modelleme
çalışması yapılmalı, saha kapasitesi net bir şekilde ortaya koyulmalı, doğru
noktalardan üretim ve reenjeksiyon yapılmalı
Jeotermal seracılık Master Planın hazırlaması
30
26
22
Tarım Bakanlığı ve Gümrük Bakanlığı yaş sebze meyve ihracatını sıkı denetime
alarak kalıntı ve düşük kalite ürünlerin ihracatını engellemesi
Seracılık konusunda deneyimli bir üniversitede modern seracılık Yüksek Lisans
programının açılması
Ülkemizdeki jeotermal sera ve üretim teknikleri tespit edilip, bize özgü standartlar
getirilmelidir. (Üretim, konstrüksiyon, ısıtma vs.)
Jeotermal enerji santrallerine sera ısıtma yapmaları halinde ek teşvik verilmesi
(Yatırım + 5 yıl dönemi işletme)
Kamu - özel sektör ortak şirket kurularak kar ve sürdürülebilirlik amaçlı kaynakları
yönetilecek
Santral dışı jeotermal sera ısı yatırımlarında yatırımın %25 inin devlet tarafından
karşılanması
Ekonomi ve Tarım Bakanlığı’nın teşviklerinin uygulandığına dair tespitlerin devamlı
yapılması, cezaların kesilmesi
Mevcutta verilen hibeden faydalanan yatırımcı teşvikten faydalanmaktadır. Bu
durum iyileştirilmelidir. Teşvikle hibe birlikte değerlendirilmeli
Modern seracılık ile ilgili eğitim materyali hazırlanması (Türkçe)
Sera yatırımına m 2 bağılı olarak Bakanlık tescili uygulanmalı
Yatırım planlarını düzenleyen teknik personellerin 5686 sayılı konuya hakim olması
gerekir. Aksi takdirde firmalara 5686 hükümleri kapsamında idari cezalar
uygulamaktadır.
20
19
18
17
15
15
14
14
13
10
8
SA5.3
SA3.4
SA3.5
Devletin Jeotermal ısıtma ile ilgili bir birim kurulmalı bu birim kaynakları tespit etmeli
ve projelendirmelidir. Yatırımcılara buna göre izin verilmelidir.
8
-
Modern seracılık konusunda kurulan uzman ekibin belli aralar ile eğitim
düzenlemesi
8
Hizm e t e Öze l
12
15-16 Eylül 2015
Kodlar
SA2.3
-
SA4.2
-
-
-
-
SA1.2
Önem
Puanı
Öneri İfadesi
Jeotermal saha için ruhsat almış girişimcinin en fazla üç yıl içerisinde yatırım
yapması için hukuksal düzenleme yapılması. Bu durum ruhsatlı sahanın atıl
kalmasının, yatırım yapılmamasının önüne geçmeyi sağlayacaktır.
Jeotermal kaynaktan yararlanılan bütün alanların tek bir kurumdan yönetilebileceği,
kullanım alanlarına yöre birimlerin oluşturulması uzman personellerin
yetiştirilebileceği bir Genel Müdürlüğün kurulması. Kredi ve teşvik gibi yardımların
Genel Müdürlük Bakanlık aracığıyla sağlanması
İlgili mevzuatlardaki yatırımların uygulanabilirliği sağlanmalı
Enerji Bakanlığı ile Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı mutlaka koordineli çalışmalı
TDİ DSB’de üretim ve ihracat (özellikle) yapacak firmalara da destek verilmelidir
5686 sayılı kanun ve uygulama yönetmeliği hükümlerinden kaynaklanan sorunların
çözülmesi amacı ile tüm paydaşların katılımı ile kanun ve yönetmelik
çalışmalarında bulunulması
Jeotermal seracılık ile ilgili uzman bir teknik kadronun oluşturulması konusunda
öncelikle uzman eğitimlerinin gerçekleştirilmesi
Jeotermal çalışmaların çevreye ve tarım alanlarına olan etkileri ile ilgili üniversiteler
tarafından bilimsel çalışmalara acilen başlanması
Jeotermal akışkanın yüksek debi ve yüksek ısı derecesine göre sadece birinci
enerji olarak kullanılmayarak, yatırımcı tarafından 2., 3. etap kullanımlarını yapmak
zorunludur. (yönetmelik maddesi)
Jeotermal seracılık ile ilgili avantajların (doğa dostu olması, karlı olması vs.) kamu
spotları, TV programları ile aktarılarak halkın bilinçlendirilmesi
Devlet sondaj menhiyatını karşılamak için ruhsat sahibi veya yatırımcıya mevhiyetin
% 50 sini hibe olarak verir. Hibeyi kullanan yatırımcı yatırımı belirlenen sürede
tamamlamak zorundadır. (yönetmelik maddesi)
Küçük çiftçilerin de jeotermal seralar kurabilmesi ya da bu alanlarda üretim
yapabilmesi için kooperatifler kurulmalıdır
Jeotermal seracılık ile ilgili uzmanların yılda, en az 3 kez biraya gelmesi (periyodik
toplantıların yapılması)
Jeotermal kaynağın bulunduğu bölgelerde; konunun önemini vurgulamak, seracılık
ve jeotermal konularında uzmanlar tarafından öncelikle (mahalle) bölge
eğitimlerinin yapılması (Gece eğitimleri vb. ile çiftçilerin ve halkın bilinçlendirilmesi)
TARİŞ gibi birlikler kurulup, ürünleri kalitesine göre satın almayı taahhüt etmeli ve
iç/dış piyasalarda ürünlerin pazarlamasını yapmalı
İlgili konuda; arazi sahiplerinin kendi tapulu arazilerinde jeotermal seracılık
yapmalarına olanak ve öncelik sağlayacak şekilde düzenleme yapmak
Jeotermal seracılığa uygun bölgelerde teknik kalifiye eleman yetiştirmek amacıyla
jeotermal seracılık kursları düzenlemek
Hal kayıt sistemi geliştirilmeli ve izlenebilirlik pazarcı seviyesine ulaştırılmalı.
Danışmanlar akredite olmalı ve üretici/yatırımcıyı yanlış yönlendirirse canı yanmalı.
Halcilerin işleri daha iyi takip edilmeli
Hizm e t e Öze l
13
30
27
26
25
22
21
20
19
18
16
16
15
15
15
14
14
13
13
15-16 Eylül 2015
Tablo 5. Grup 2 Öneri Geliştirme Çalışması (Devam)
Kodlar
-
Önem
Puanı
Öneri İfadesi
Türkiye’de ürünler çıkmadan tahlilleri yapılmalı ve Türkiye’nin marka değeri korunup
güçlendirilmeli
Jeotermal enerji konusunda, ısıl uygulamalarda öncelik sağlayacak şekilde
düzenlemeler yapmak
Seralardaki işlerin taşere edilmesi desteklenmeli, teşvik edilmeli
Jeotermal kaynakların bulunduğu alanlarda jeotermal sera kuracak müteşebbislere
sera alan temin edilmeli (belirli kapasite düzeyinde)
Hizm e t e Öze l
14
12
9
5
3
15-16 Eylül 2015
Kodlar
Öneri İfadesi
Önem
Puanı
SA3.5
Jeotermal kaynağın hem çevresel etki hem de sürdürülebilirliğe yönelik
denetimlerin daha iyi yapılabilmesi için İl Özel İdareleri ve YİKOB’a nitelikli uzman
personel alınması
24
SA3.1
SA4.3
SA3.3
Jeotermal sera yatırımlarının yönlendirebilecek çok disiplinli bir kurumun veya
birliğin kurulması
24
SA3.2
SA4.3
SA1.3
SA1.4
SA2.1
SA4.3
SA3.1
SA2.1
-
SA4.2
SA2.4
SA1.2
SA1.5
SA1.3
SA4.5
SA3.2
SA4.4
TMMOB, Üniversite vs. ortak, standart bir jeotermal eğitim programı hazırlayarak
sınavlı, sertifikalı, periyodik olarak güncellenen bir hak getirilmeli
Kaynak özellikleri ve bölgelerin iklimsel koşullara göre yapılması uygun sera tipleri
konusunda yönlendirecek bir Kılavuz kitap hazırlanması
Jeotermal arama çalışmalarına sondaj öncesi jeolojik çalışmaları da kapsayacak
şekilde hibe, kredi desteği verilmeli
YEK kamu çerçevesinde, jeotermal ve atık ısı kaynaklı elektrik üretimi
gerçekleştirilen tesislerde, 20 dönüm besin üretilen elektrik enerjisini 1$ saat/kw
başına destekleme verilmesi
Modern sera yatırımlarının ruhsata tabi olmaması
Jeotermal kaynağın sürdürülebilirliğini sağlayacak ve çevreye olan etkilerini
azaltacak teknik bilginin belirlenmesine yönelik çalışmaların yapılması için bir proje
hazırlanması (Türkiye genelinde) (ilk aşamada mevcut durumumuz)
ÇBS tabanlı bir “Jeotermal Bilgi Sistemi” yapılandırılarak, bilgi toplama-üretmepaylaşma sağlanmalı
Mevzuat değişimi kapsamında Kırsal Kalkınma Yatırımlarının desteklenmesi
program 2015/6 tebliğindeki 16.madde 10.fıkra değiştirilerek jeotermal ruhsat
dışındaki parsellerde sera yatırımına destek sağlanmalı
5686 sayılı kanun ve uygulama yönetmeliğinde jeotermal seracılığın
desteklenmesine yönelik (teşvik/hibe) daha uygulanabilir düzenlemeler yapılması
Gıda güvenliği belgelendirme analiz zorunluluğu ve biyolojik mücadele
uygulamalarının zorunlu hale getirilmesi
Ortadoğu pazarına ulaşmak, hızlı ekonomik lojistik desteği ve zincirini kurmak
Jeotermal seralarda reenjeksiyon kuyusu için de teşvik, hibe sağlanmalı
Jeotermal kaynak kullanım alternatifleri için bölgeye ve uygulamaya göre değişecek
oranlarda teşvik verilmesi
Gıda Tar. Hay. Bak. Tarım Danışmanlarının topraksız sera üretiminde getirilerek bir
işletmelere üretim danışmanlığı hizmeti verilmesi, danışmalığın takibi
Sera alanları seçilirken Tarım alanlarına veya çevreye verebilecek zararlarla ilgili bir
heyet kurulması ve Bilimsel Araştırmaların yapılması gerekir
Valilik (İl) düzeyinde Jeotermal sera kullanımının geliştirilmesi teknik ve fizibilite
çalışmaları yapacak bir birim kurulması. Bu yandaki kurumların çalışmalarını
yönlendirmek
Örtü altı yetiştiricilik konusunda iyi düzeyde yabancı dil bilgisine sahip eleman
yetiştirmek için 4 yıllık ve 2 yıllık özgün lisans programlarının oluşturulması
Hizm e t e Öze l
15
22
20
20
18
18
18
17
17
17
16
12
11
11
10
9
8
8
15-16 Eylül 2015
Tablo 6. Grup 3 Öneri Geliştirme Çalışması (Devam)
Kodlar
SA3.2
SA3.3
SA3.1
SA1.4
SA1.3
SA1.4
SA3.1
SA4.3
SA2.3
SA2.4
SA4.2
SA4.2
SA2.1
SA4.4
SA4.4
SA3.2
SA1.5
-
Önem
Puanı
Öneri İfadesi
Modern seralarda topraksız üretim yapıldığından, bu tür seraların tarım dışı
arazilerde yapılması teşvik edilmeli, teşvik edilmesi gerekiyorsa, bu tür arazilerde
arazi teşviki verilmesi
Jeotermal enerji kullanan sera üreticilerine, karbon salınımını azalttıkları için
“karbon” teşviki verilmesi (karbon izi)
Sertifikası/eğitimi olmayan elemanların istihdamına izin verilmemesi
TÜBİTAK ve GTHB Proje önceliklerinde sera ve teknolojileri tasarımına özel önem
verilmelidir (çağrılı projeler olmalı)
Sera alanları seçilirken 1.sınıf tarım arazilerinde yapılmaması, tarım niteliği az olan
tarım alanlarına yönlendirilmesi
Jeotermal seracılık çatı kuruluş tarafından kurulacak bir web sitesi ile paydaşlar
arası dinamik bir ilişki kurulması
Tarım Bakanlığı örtü altı üretimi dalında bir bölüm oluşturulmalı, uzman mühendis
ekibi oluşturulmalı
Jeotermal seracılık yatırım alanlarına, KDV, SGK ve enerji maliyetleri için de teşvik
verilmesi
8
7
7
7
6
5
5
5
Sera yatırımları için mevcut sıcak su kuyu tahsisinin, sadece yatırımcının yatırım
yapacağına (süreli) dair taahhüdü ile yapılması
4
Destek-teşvik-hibelerin etkinleştirilmesi
3
Mevzuatta iyileştirme ve kolaylık (İşlemlerin basitleştirilmesi)
3
Jeotermal seracılık ile ilgili yasal düzenlemelerin yeniden yapılandırılması için tüm
paydaşların olduğu bir komisyon kurulması
Jeotermal seraların yapı ruhsatlarının “Tarımsal Yapılar” bölümü mezunları
tarafından verilmesi
Entegre tesislerin kurulması
Akdeniz Üniversitesi, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile birlikte, Antalya’da
sera teknik – teknoloji eğitim merkezinin kurulması
Ziraat fakültelerinde özel örtü altı bölümünün oluşturulması
3
3
2
2
Jeotermal seracılık çatı kuruluşunun yurt dışı ticaret destek hizmeti vermesi (alım
talepleri vb.)
Jeotermal Seracılık konusunda çalışacak bir çatı Organizasyonun etkinleştirilmesi
(STK)
Hizm e t e Öze l
3
16
2
0
15-16 Eylül 2015
SA1.3
SA2.4
SA2.3
SA2.2
SA4.5
SA4.3
SA4.4
SA1.2
SA3.5
SA4.1
SA2.5
-
SA3.4
SA3.4
Önem
Puanı
24
Öneri İfadesi
Kodlar
Ruhsat sahiplerine, seralara su verme zorunluluğu yasalaşmalı
Jeotermal İşleri Genel Müdürlüğü kurulmalı
23
Jeotermal sera organizasyon bölgeleri oluşturulması ve çalışmasında gerekli hukuki
ve teknik yapının oluşturulması projesi
22
Serakent projeleri
21
Jeotermal kaynakların çevreye, insan ve hayvan sağlığına olumsuz etkilerinin olup
olmadığı belirlenmeli ve bu konuda toplum bilinçlendirilmeli
21
Ulusal sera standardı ve Tip Onay Prosedürü Geliştirme Projesi
Jeotermal Enerjinin ısıtma yanında soğutma için de kullanılmasını olanaklarının
araştırılması projesi
Jeotermal alanlarda arazi toplulaştırmasına yönelik araştırma projesi
Elektrik üretimi için yeterli olmayan sıcaklıktaki santral çıkışı jeotermal akışkanın
seracılık, ısıtma, kurutma, soğutma gibi alanlarda kullanılması için re-enjeksiyon
sıcaklığına belli bir sınır getirilmesi
5 yıllık geçmişi olan seralara, devlet destekli yeni mezun mühendislere bir yıl eğitim
çalışması yaptırılmalı (Avukatlık, Hekimlik Stajına benzer)
Mera alanlarında, mera tahsis amaç değişikliği talep edilen sera yapılacak
alanlarda, mera tahsis amacı değişikliği işlemlerinin hızlı sonuçlanması
Hizm e t e Öze l
17
21
20
19
18
18
17
15-16 Eylül 2015
4. Eylem/Proje Detaylandırma Çalışması
Çalışmanın bu kısmında katılımcılardan fikir üretme aşamasında ortaya konulan mevcut durum
tespitleriyle birlikte, geliştirilen ve önceliklendirilen önerilerin hayata geçirilmesi için yapılması
gereken stratejilerin proje / faaliyet planı formu üzerinde detaylandırılması beklenmiştir.
Tablo 8 - 21’e ilişkin açıklamalar:
İfade
Açıklama
Grup No
İfadeyi oluşturan grubun numarasıdır.
İlgili İfade No
Mevcut durum ifadesi ile çözülmesi amaçlanan sorunun ya da
hayata geçirilmesi beklenen potansiyelin ve ilgili stratejik amacın
kodudur.
Öneri Adı
Grup tarafından oluşturulan öneri ifadesidir.
Sorumlu Kurum/Kuruluşlar Öneriden sorumlu kurum / kuruluşları ifade etmektedir.
Katkı Sağlayacak Kurum/
Kuruluşlar
Temel adımlar/Faaliyetler
Kaynaklar
Önerinin gerçekleşmesinde katkı sağlayacak kurum/kuruluşlar
Önerinin gerçekleşmesinde izlenecek temel adımlar / faaliyetler /
aşamaları belirtir.
Önerinin gerçekleşmesinde gerekli olan kaynak ihtiyaçlarını
belirtir.
Gerçekleşme Zamanı
Projenin / faaliyetin tahmini süresini belirtir.
Riskler
Önerinin gerçekleşmesinde ortaya çıkabilecek engelleri / riskleri
belirtir.
Hizm e t e Öze l
18
15-16 Eylül 2015
Tablo 8: Grup 1 Proje / Faaliyet Planı
Stratejik Amaç
İlgili İfade No: Grup 1
Kodu
Olumlu İfade Kodu
Olumsuz İfade Kodu
SA1.4-SA1.1SA1.2-SA1.5
Öneri Adı:
Yaş sebze ve meyve ihracatının artması için denetimlerin
sıkılaştırılması
Öneriden sorumlu
kurum/kuruluşları yazınız.
Gümrük Bakanlığı
Önerinin
gerçekleştirilmesinde katkı
sağlayacak kurum/kuruluş
yazınız
İlçe Tarım Müdürlükleri
Gümrük Müdürlükleri
Önerinin gerçekleşmesinde izlenecek temel adımlar / faaliyetler / aşamaları yazınız.
Seralarda yapılan kalıntı analizlerinin takibi, yetkili müdürlüklerin insan kaynaklarının
yetersizliği dolayısıyla mümkün olmuyor. Sınır kapılarında yapılacak olan rastgele metodlu
kalıntı ve zararlı analizleri ile ihracat kalitesinde sürdürülebilirlik sağlanabilir. Kalite problemi
tespiti olan ürünlerin yerinde imhası ile de iç pazara arz edilmesi engellenecektir. İmha
ücretinin de kabahatli üreticiden alınması gerekmektedir.
Önerinin gerçekleşmesinde gerekli olan kaynak ihtiyaçlarını yazınız. (Mali, Beşeri vb.)
Laboratuvar analizlerinin hızlı yapılması, ürünün sınır kapısında bayatlamaması/bozulmaması
için esastır. Laboratuvar kapasitesinin artırılması, antrepo alanının genişletilmesi, bilişim
tabanı ile sık ihlal yapanların takibi işleri için mali kaynaklar gerekecektir.
Önerinin gerçekleşme zamanını işaretleyiniz.
Kısa Vadeli (1-2 Yıl)
x
Orta Vadeli (3-4 Yıl)
Uzun Vadeli (5-7 Yıl)
Önerinin gerçekleşmesinde ortaya çıkabilecek riskleri yazınız.
İlk etapta kabahatli üreticiler finansal kayıplar yaşayacaktır. Politik ve istihdam riskleri olabilir.
Ancak uzun vadede Türk tarımının kalitesi ve ihracat kapasitesi artacaktır, ihracata yönelen
firmaların “Aile Çiftçileri + İhracatçı Aracılar” formülünden “Profesyonel Kobiler” e dönüştüğü
görülecektir.
Hizm e t e Öze l
19
15-16 Eylül 2015
Stratejik Amaç
Kodu
Olumlu İfade Kodu
Olumsuz İfade Kodu
SA3.5
Öneri Adı:
Jeotermal Master Plan Hazırlanması
Öneriden sorumlu
Tarım Bakanlığı – Enerji Bakanlığı
Önerinin
yazınız
İller Bankası-MTA-Enerji bakanlığı-Tarım Bakanlığı-Yerel
İdolar-Çevre Bakanlığı-Kültür Tarım Bakanlığı
Öncelikle bir muhatap birim oluşturulmalı, daha sonra bu birim araştırmalar yapıp projeler
hazırlamalı eldeki enerji ve yatırım yerleri belirlenmelidir.
En sonunda bir master plan yapılmalıdır.
Gerekliliğinin anlaşılması ve anlatılması kaynak ihtiyacı daha sonra belirlenebilir.
Eksik yapılırsa doğal kaynaklarımızın gerektiği gibi kullanılmaması
Hizm e t e Öze l
20
15-16 Eylül 2015
Stratejik Amaç
Olumlu İfade Kodu
Olumsuz İfade Kodu
Kodu
Öneri Adı:
Jeotermal
Seraya
Enerji
sürdürülebilirliğinin sağlaması
Öneriden sorumlu
YİKOB-Özel İdare
Önerinin
yazınız
MTA-MİGEM-İller Bankası-Belediye ve İlgili Bakanlıklar
Sağlayan
Kaynakların
Jeotermal seranın ekonomik ömrünü, süresini, sürekliliğini ve gerekli akışkanı sağlayabilmek
için; sahada teknik çalışmaların yapılması (jeolojik-jeofizik), sahanın kapasitesinin net bir
şeklide ortaya konulması, ideal üretim ve re enjeksiyon lokasyonlarının belirlenmesi, işleme
sistemlerinin kurularak kuyular arası etkileşimin, kuyuya ait üretim-re enjeksiyon sıcaklıkları
ile debi değerlerinin sürekli işlenmesi, 6-12 ay süre içerisinde mevcut kuyularda test ölçüm
çalışmalarının gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Projenin oluşturulması sonucunda ihtiyaç duyulan finans belirtilebilir.
Uzman personel
X
Yeterli mali destek sağlanmadığı, uzman personel olmadığı takdirde öneri sonuçlanmamış
olacaktır.
Hizm e t e Öze l
21
15-16 Eylül 2015
Stratejik Amaç
Kodu
Olumlu İfade Kodu
Olumsuz İfade Kodu
SA2.3
Öneri Adı:
İlgili
mevzuatlardaki
sağlanmalıdır.
yaptırımların
uygulanabilirliği
Öneriden sorumlu
Mevzuatın çeşidine göre tüm Bakanlıklar ve bağlı kuruluşlar
Önerinin
yazınız
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Kamu siyaseten meclis genel kuruluna getirilmeli, Siyaseten tartışılmalı, Etik yaşam
çerçevesinde değerlendirilmeli, Tüm bakanlıklar, Mevzuatlarının uygularken siyaseten özgür
bırakılmalıdır.
Meclis, Siyaset, İktidar, Muhalefet, Sivil Toplum Kuruluşları
X
Bürokrasi ve siyaset ön plana çıkabilir.
Hizm e t e Öze l
22
15-16 Eylül 2015
Stratejik Amaç
Kodu
Olumlu İfade Kodu
Olumsuz İfade Kodu
SA2.3
Öneri Adı:
Jeotermal saha için ruhsat almış girişimcinin en fazla 3 yıl
içerisinde yatırım yapması için hukuksal düzenlemenin
yapılması, Ruhsatlı sahanın atıl kalmamasının yatırım
yapılmamasının önüne geçmesini sağlayacaktır.
Öneriden sorumlu
İçişleri Bakanlığı, Tabii Kaynaklar ve Enerji Bakanlığı
Önerinin
yazınız
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı
İlgili mevzuatlarda yeniden düzenleme yapılmalı
-
X
-
Hizm e t e Öze l
23
15-16 Eylül 2015
Stratejik Amaç
Kodu
Olumlu İfade Kodu
Olumsuz İfade Kodu
SA3.2-SA2.1
Öneri Adı:
Jeotermal kaynaktan yararlanılan bütün alanların tek bir
kurumdan yönetilebileceği,
kullanım alanlarına göre
birimlerin
oluşturulacağı,
uzman
personellerin
yetiştirilebileceği bir Jeotermal İşleri Genel Müdürlüğü’nün
kurulması. Kredi ve teşvik benzeri yardımların Genel
Müdürlük ve ilgili Bakanlık aracılığıyla sağlanması
Öneriden sorumlu
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bak, Tabii Kaynaklar ve Enerji
Bakanlığı
Önerinin
yazınız
Önerinin gerçekleşmesinde izlenecek temel adımlar / faaliyetler / aşamaları yazınız .
Yasada düzenleme yapılmalı
-
X
-
Hizm e t e Öze l
24
15-16 Eylül 2015
Stratejik Amaç
Kodu
Olumlu İfade Kodu
Olumsuz İfade Kodu
SA4.4
Öneri Adı:
TMMOB Üniversiteler ortak standart bir eğitim programı
hazırlayarak, sınavlı sertifikalı, periyodik olarak güncellenen
bir uygulama başlatması
Öneriden sorumlu
Üniversiteler
Önerinin
yazınız
TMMOB, TGHB, Meslek Odaları, Özel Sektör
Eğitim ve sertifika programının planlanması ve yönlendirilmesi
Eğitim maliyetleri, personel giderleri
X
-
Hizm e t e Öze l
25
15-16 Eylül 2015
Stratejik Amaç
Kodu
Olumlu İfade Kodu
Olumsuz İfade Kodu
SA3.2, SA4.1
Öneri Adı:
İl Özel İdareleri ve YİKOB bünyesinde jeotermal ile ilgili bir
birim kurularak, nitelikli ve eğitimli personel istihdamının
sağlanması
Öneriden sorumlu
İçişleri Bakanlığı, Valilikler
Önerinin
yazınız
Sivil Toplum Örgütleri, MTA, Özel Sektör, Üniversiteler,
Meslek Odaları
İçişleri Bakanlığı ve Valilik bünyesinde konunun önemine yönelik farkındalık sağlanması
Önerinin gerçekleşmesinde gerekli olan kaynak ihtiyaçlarını yazınız. (Mali, Beşe ri vb.)
Personel giderleri, eğitim masrafları
X
Farkındalık sağlanamamasından kaynaklı istihdam sağlanamaması, bütçe yetersizliği, nitelikli
eleman azlığı
Hizm e t e Öze l
26
15-16 Eylül 2015
Stratejik Amaç
Kodu
Olumlu İfade Kodu
Olumsuz İfade Kodu
SA3.1/SA3.3
Öneri Adı:
Jeotermal yatırımlarını yönlendirebilecek çok disiplinli bir
kurumun kurulması
Öneriden sorumlu
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
Önerinin
yazınız
MTA, Üniversiteler, TÜBİTAK, YİKOB, Enerji ve Tabi
Kaynaklar Bakanlığı, Tarım Bakanlığı, STK bilim Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığı, Özel Sektör
Enerji Bakanlığı bünyesinde Jeotermal İşleri Genel Müdürlüğü kurularak ilgili kurum ve
kuruluşlarda deneyimli, personelin bu çatı altında istihdam edilmesinin sağlanması. Jeotermal
enerjinin tüm süreçlerinde çok disiplinli çalışma gruplarının oluşturulması
-
X
Kurumların, yetki denemelerine yaklaşım tarzları
Hizm e t e Öze l
27
15-16 Eylül 2015
Stratejik Amaç
Kodu
Olumlu İfade Kodu
Olumsuz İfade Kodu
SA4.5
Öneri Adı:
Jeotermal Seracılık Konusunda Uygun Alanların Tespiti ve
Yatırımcıları Bilgilendirme Jeotermal Seracılık Yatırımları El
Kitabı
Öneriden sorumlu
GTHB, MTA, Enerji Bakanlığı, Hazine Bakanlığı
Önerinin
yazınız
Jeotermal seracılık yapılacak bölgeler belirlenmeli, kuyu sondaj çalışmaları tamamlanmalı,
yatırımcılara yer tahsisi veya arazi temini yapılmalı, teşvik ve hibe programları uygulanabilir
ve daha cazip hale getirilerek miktar ve oranlar attırılmalı
Tarım Bakanlığı / Mali hibe destekleri / Ziraat Bankası / Kredi oranları ve miktarları ipotek
konusu Hazine Müsteşarlığı / Teşvik Uygulamaları
X
Sondaj çalışmalarında yeterli Jeotermal zenginliğin olmaması. Teşvik hibe ve desteklerin
arttırılması ve KDV muafiyetinin getirilmesi. Tarım Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Jeotermal
Seracılığa hibe ve desteklerin arttırılması ve mutlaka bununla birlikte KDV muafiyetinin
getirilmesi
Hizm e t e Öze l
28
15-16 Eylül 2015
Stratejik Amaç
Kodu
Olumlu İfade Kodu
Olumsuz İfade Kodu
SA2.3
Öneri Adı:
Arama ruhsatındaki süre uzatımlarının sınırlandırılması süre
uzatımlarının iptal edilmesi
Öneriden sorumlu
MTA, Tarım Bakanlığı, Enerji Bakanlığı
Önerinin
yazınız
Özel Sektör
Destek
Arama ruhsatı süresinin 2 + 1 yıl içinde sonlandırılması için gerekli yasa ya da yönetmeliğin
oluşturulması. işletme ruhsatının alındığı tarihten itibaren 5 (Beş) yıl içerisinde işletmeye
geçilmesi, aksi takdirde (beklenmeyen hali olmaması durumunda) ruhsat iptaline gidilmesi
Hukuki düzenlemeler
X
Mevcut yasalar
Ruhsat sahiplerinin kazanılmış hakları
Hizm e t e Öze l
29
15-16 Eylül 2015
Stratejik Amaç
Kodu
Olumlu İfade Kodu
Olumsuz İfade Kodu
SA4.3/SA3.4
Öneri Adı:
Jeotermal enerji yatırımlarında entegre projelere öncelik
verilerek “Elektrik , Saha Isıtma, Kurutma, Otelcilik”
Öneriden sorumlu
Enerji Bakanlığı, Tarım Bakanlığı
Önerinin
yazınız
Jeotermal Elektrik S. Yatırımcıları Derneği
SERKONDER
Jeotermal kaynakların Entegre kulanım için analizler yapılıp kapasitelerin belirlenmesi.
Elektrik için jeotermal kullanan firmaların atık ısılarının seracılığıyla, kurutma, soğutma vb.
kullanılması seracılık vb. İkincil yatırımlara enerji sağlayan firmaların satış bedeli değerlerinin
teşvik ile yükseltilmesi (Ör. 10,5 tcent/kw ->11,5 tcent/kw) gibi
-Mali destek, teşvik
-Uzman teknik personel
X
-Elektrik üreten firmaların muhalefeti
-Yasal boşluklar
-Teknik nedenler
Hizm e t e Öze l
30
15-16 Eylül 2015
Stratejik Amaç
Olumlu İfade Kodu
Olumsuz İfade Kodu
Kodu
Öneri Adı:
Topraksız Tarıma Yönelik Eğitim Merkezlerinin Kurulması
Öneriden sorumlu
GTHB, BSTB, Üniversiteler
Önerinin
yazınız
SERKONDER
Özellikle jeotermal seracılığın geliştiği veya potansiyeli olan alanların belirlenerek uygulamalı
üretimin gerçekleştirilerek, sertifikalı eğitimin verilebileceği eğitim merkezlerinin oluşturulması
Eğitim merkezi kurulum için alan
Uygulamalı sera için alan ve mali destek
X
Yeterli eğitici personel eksikliği
Hizm e t e Öze l
31
15-16 Eylül 2015
Stratejik Amaç
Kodu
Olumlu İfade Kodu
Olumsuz İfade Kodu
SA1.5, SA1.4
Öneri Adı:
Jeotermal seracılık yatırımlarında yerli tasarım teşvik eden
yasal düzenlemelerin oluşturulması
Öneriden sorumlu
BSTB, GTHB, TSE
Önerinin
yazınız
SERKONDER
Üniversiteler
Yerli imalat oranının belirlenmesine yönelik çalışmaların yapılması
Yerli ürün kullanan firmalara teşvik oranının artırılması
Uzman teknik personel
Mali destek
X
Yerli üretime kullanımına karşı muhalefet
Yanlış bilgilendirme
Hizm e t e Öze l
32
15-16 Eylül 2015
Hizm e t e Öze l
33
15-16 Eylül 2015
EKLER
Hizm e t e Öze l
34
15-16 Eylül 2015
[Bu sayfa boş bırakılmıştır.]
Hizm e t e Öze l
35
15-16 Eylül 2015
Ek 1. Mevcut Durum Analizi – Önceliklendirmede Elenen Olumsuz İfadeler
Grup No
Grup 1
Olumsuz Mevcut Durum İfadesi
Bürokraside konuya hakim yönetici eksiği
Jeotermal ısıtmanın standardının olmaması
Jeotermal seracılık alanlarının üst ölçekli imar planlarında belirlenmemesi
Jeotermal seraların hukuki statüsünün olmaması
Kaynak ile ilgili çok fazla yanlış bilgi olması
Kurumlar arası entegrasyon olmaması
Büyüklüğünü göre jeotermal sera su ihtiyacının belli olmaması
Hazine arazilerinin tahsisindeki sıkıntılar
Hukuksal zemin arkadan geliyor. Sahalar satılmış, kuyular sağlıksız çakılmış vb.
Jeotermal su kullanımının doğru gerçekleştirilmemesi
Kaynak haklarının jeotermal seracılığın gelişmesine engel olması
Tarımsal üretimin ne kadarının jeotermal seracılık ile karşılanması gerektiği
konusunda çalışma bulunmaması
Yeni jeotermal kaynakların bilinçsizce açılması
Farklı jeotermal sahalara uygun sera işletme modellerinin ortaya konulmaması
İzinlerin çok uzun süreç gerektirmesi
Jeotermal su kullanımında yaptırımların olmaması
Kooperatifçiliğin olmaması
Nitelikli eleman yetersizliği
Sera alt yapısının devletçe yeterince karşılanmaması
Su kullanımının sıkıntıları
Ülkeye özgü stratejilerin geliştirilmemesi
Üretim danışmanlarının yanlış yönlendirmeleri
Yerel teknolojinin geliştirilmemesi
Akreditasyon olmaması
Elektrik üretimine yönelik çalışma yapan firmaların elektrik enerjisi için gerekli
olan potansiyeli yakalayamadıklarında, jeotermal seracılığa yönelme gibi bir B
planının olmaması
Jeotermal orana ve proje şirketlerinin sertifikasyonun olmaması
Sektördeki çok başlılık
Sera üretimine toplumun olumsuz bakışı (kimyasal kullanım, yapay ve zorlanmış
üretim)
Yatırımcıların yeterince araştırma yapmamaları
Düşük verimlilik
Jeotermal serada jeotermal kısım ile tarım kısımlarının fizibilitesinin beraber
yapılmaması
Jeotermal serada dönüm başına teşvik desteği verilmemesi
Jeotermal seracılık yapılırken entegre alanların önceden doğru planlanmaması
Seracılığın geleneksel tarım yapan üreticilerin dışında, sermaye gruplarında
olması
Seracılık ile ilgili çalışan eğitimine önem verilmemesi, eğitim alınabilecek kurum
ve firmaların bölgesel eksikliği
Tek parça arazinin bulunmaması (Jeotermal kaynakların olduğu yerlerde)
Hizm e t e Öze l
36
Puan
4
4
4
4
4
4
3
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
1
1
1
1
1
1
0
0
0
0
0
0
0
15-16 Eylül 2015
(Devam)
Grup No
Grup 3
Puan
Seracılığın kimlik sorununun olması
5
Yerli imalat ve üretim imkanların sera kontrol sistemlerinde sularında
5
kullanılması (Yerli imalatın teşviki)
Jeotermal seracılıkla ilgili güçlü ve iyi organize olmuş çatı organizasyonunun
5
bulunmaması (STK)
Jeotermal Seracılığa yönelik Devlet desteklerinin (teşviklerinin) yetersiz oluşu
4
Ruhsatlandırmada izin alınacak resmi kurum sayısı çok fazla, mümkünse
4
ruhsatlandırma olmamalı
İlk yatırım maliyetlerinin yüksek olması
4
Jeotermal seracılıkta uzman teknik eleman azlığı ve yetersizliği
3
Seracılığa destek için kızgın kuru kaya yöntemi gibi yeni yöntemlerin destek
3
kapsamında olmaması
Jeotermal seracılıktaki ilgili mevzuatta jeotermal kuyu açıldıktan sonra destek
3
verilmesi, riskin paylaşılmaması
Dış Pazarın daralması
3
Jeotermal seralara yönelik denetimlerin yeterli düzeyde olmaması
3
Jeotermal seracılıktaki bileşenlerin birbiriyle ilişkisinin tanımsız olması
2
Seracılara üretim desteklerinin yeterli olmaması
2
Jeotermal seralarda kullanılan jeotermal akışların (kaynağın) verimsiz
2
kullanılması
Jeotermal sera yatırımlarına yönelik farklı mevzuatlardaki karmaşa
2
Seracılık için jeotermal kaynakların bulunduğu alanlarda tarımsal sulama suyu
2
sıkıntısının bulunması
Sıcak su sahası ruhsatlandırma zorunlu
2
Jeotermal alanlarda ve serada kullanımında Havaya salınan gazların çevreye
1
vereceği etkinin bilinmemesi
İlgili yönetmelikte jeotermal kaynağının sıcaklığıyla ilgili ifade olmaması
1
Jeotermal seralarda kullanılan kaynağın re-enjeksiyonu konusunda bilgi eksikliği
1
Jeotermal kaynakların her birinin kendi bölgesi (alanı) içinde kullanım
1
planlamasının yapılamaması
Jeotermal seracılıkla ilgili olarak reenjeksiyon kuyularına destek verilmemesi ya
1
da bu durumun net olmaması
Seracılık bitkisel üretim kapsamında değerlendirildiği için birçok hibe ve
1
destekten faydalanılamaması
Jeotermal seraların kuruluş yeri seçiminin kaynağa bağımlı olması
1
Jeotermal kuyu-sera-ısı merkezi bağlantılarında uzman firma sayısının az
1
olması
Çevreye verebilecek zararların tespit edilmesi konusunda yeterli bilgi olmaması
1
Jeotermal
kaynakların
alternatif
kullanımları
arasındaki
yarışmanın
1
(gelir/maliyet) fazla olması
Tanıtım ve pazarlamanın yetersiz olması
1
Jeotermal kaynağın seralarda kullanımın ile ilgili çiftçilerin bilgi eksikliği
1
Arıtma maliyetli
0
Sera girdi maliyetlerinin yüksek olması
0
Hizm e t e Öze l
37
15-16 Eylül 2015
(Devam)
Grup No
Grup 3
(Devam)
Puan
Yatırımcı için jeotermal su nerede?
0
Organize seracılık bölgeleri yeniden çalışılmalı, mevcut çok yetersiz
0
Jeotermal sera yatırımların felaket programının (yedek kuyu vs.) olmaması veya
0
yetersizliği
Yapmamanın cezai müeyyidesinin olmaması
0
Eşanjör imalatının yerli yapılamaması
0
Seracıların elektrik tarifesi sıkıntısının olması
0
Seralar için sıcak suyu kimin sağlayacağının belli olmaması
0
Kömürle ısıtılan seraların ısıtma desteği alamaması
0
Farklı kaynaklarla ısıtma yapılması durumunda maliyet farklılıkların
0
değerlendirilmesi
İşçilik SGK sorunu olması
0
İşçinin her zaman sorun oluşturması
0
Personel sayısının yetersizliği
0
Jeotermal saha sahibi firmanın seracılık yapmak isteyen diğer firma veya
0
üreticilere su kullanma izni vermemesi
Jeotermal kuyu açmadan önceki çalışmalara (arama) destek olunmaması
0
Diğer seralara göre jeotermal seralara uygulanan prosedürlerin farklılığı
0
Re-enjeksiyonun yapılamadığı alanların, bilimsel raporlar ile kanıtlanması
0
gerekliliğinden uygulamada eksik kalması
Re enjeksiyon zorunluluğu olmasından kaynaklı sorunlar
0
Jeotermal seraların yapı kullanım iznine tabi tutulması
0
Seracılık sektöründe (jeotermal + diğer) hem teknik hem de bürokratik
konularda sektöre destek sağlayacak danışmanlık firmalarının eksikliği ve
0
yetersizliği
İlk yatırım sürecinde resmi işlemlerin (ruhsat vb.) uzun sürede gerçekleşmesi
0
Jeotermal seralarda kullanılan sistemlerin ithal olması
0
Jeotermal sera kurulumunda yerli firmaların azlığı. Yerli firmalardaki teknik bilgi
0
eksikliği
Pazarda sera ürünlerinin güvenli gıda olmadığı anlayışının var olması
0
Jeotermal sera ile ilgili milli politikanın olmaması veya yetersizliği
0
Re enjeksiyon yapılmayan jeotermal akışların çevre üzerindeki etkilerin (yazın
0
kullanım yapılan sektörlerde)
Jeotermal sistemlerin işletilmesinde fayda maliyet analizinin yapılması
0
Yatırımcılar büyük sermaye sahipleri, işlerini hızlı halletmek istiyor ama
0
yapamıyorlar
Sera iç enerji tüketimlerinin analizi ve enerji verimliliği konusunda uygun dizayn
0
ekipman seçiminin yapılmaması. Teknik projelendirme eksikliği
Jeotermal tesis alt yapısının mevcut saha yapısına ve işletme keşiflerine göre
0
dizaynı
Jeotermal
seracılık
yatırımların
küçük
yatırımcılar
tarafından
0
gerçekleştirilmeyecek kadar pahalı yatırımlar olması
Hizm e t e Öze l
38
15-16 Eylül 2015
Ek 2. Mevcut Durum Analizi – Önceliklendirmede Elenen Olumlu İfadeler
Grup No
Grup 2
Olumlu Mevcut Durum İfadesi
Jeotermal kaynaklar belgelendirilmiş olması (İyi kötü devlet takip ediyor)
Teşviklerin olmayışı
Düşük sıcaklıktaki jeotermal kaynakların sera ısıtmada kullanımına ilişkin yeni
teknolojilerin geliştirilmesi
Jeotermal enerjinin tarımda kullanımına yönelik projelerde artış olması
Mevcut sürdürülebilir ve ekonomik kaynakla üretiminin artırılması
Jeotermal kaynağın sınırsız olmadığı geri dönüşünün kaynağa sağlanması
gerektiği anlaşılmış durumda
Jeotermal enerji konusunda kamuoyunun bilincinin artması
Jeotermal kaynak ile; elektrik üretimi yapan firmaların jeotermal sera entegre
tesisine sıcak bakması
Tarım alanlarında tasarrufu sağlaması, daha az alanda daha çok üretim
yapılması
Jeotermal seracılığın düşük enerji tüketimi ile çalışması
Jeotermal teknolojinin basit ve geliştirilmemiş olması sebebiyle geleceğinin
açık olması
Jeotermal saha ruhsat sahiplerinden arazi kiralama işlemlerinin başlaması
İyi tarım uygulamalarına uygun üretimin mümkün olması
Jeotermal Seracılık yapılırken çevredeki diğer tarım alanları ve çevreye zarar
vermeyecek tedbirlerin alınması
Kurumsal gelişim sağlayacak modeller oluşturmamamız (olumlu)
Jeotermal enerjinin seracılıkta maliyetler açısından öneminin anlaşılması
Jeotermal
kaynaklarımızın
neredeyse
tamamına
yakını
henüz
değerlendirilemediğinden büyük potansiyele sahip olmamız
Jeotermal enerjiyi ısıtmada kullanan kişileri görenlerin; bu enerjiyi daha güvenli
bulması
Bu işin sanayisinin olması gerektiğinin anlaşılması
Ruhsatsız saha arama çalışmalarının başlaması
Özellikle enerji yatırımı yapmak için, ruhsat alınan sahalarında yeni dönüşüm
suyu sıcaklığının yüksek olması dolayısıyla, bu sayımlarında kullanılması
Seracılık ile ilgi yeni imkan ve olanaklar, teknolojilerin ortaya çıkması
Termal turizm Merkezlerinde, Turizm Tesis Alanında seracılık faaliyetlerine izin
verilmesi
Türkiye’de jeotermal enerjinin yüzeye nispeten yakın olması
Jeotermal seracılığın ülkemizin uluslararası alanda Pazar payını artırması
Jeotermal sera bölgelerinin adil ve sürekli kaynak kullanımını sağlaması
Enerji potansiyelinden ötürü enerji şirketleri kuyu açmakta ve yetersizse
kuyuları devredebilmektedir.
Hizm e t e Öze l
Puan
5
5
5
5
5
4
3
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
2
1
1
1
1
0
0
0
0
0
39
15-16 Eylül 2015
(Devam)
Grup No
Grup 4
Süreklilik bakımından uzun soluklu enerji kaynağı olması
Geniş alanlarda yapılan üretim ile iş gücü istihdamının arttırılması
Ürün ihracında pazara yakınlık Ortadoğu, Avrupa Rusya pazarlarına
Jeotermal Tesis kurulumu için gerekli Mühendislik eğitimlerinin yetersiz olsa da
başlamış olması
Jeotermal kaynak zenginliği
Örtü altı üretimiyle biyolojik mücadelenin etkin kullanılması, gıda güvenliğinin
artması
Jeotermal ısıtma ile modern soruların gelişimi
Yurtdışı pazarına katkısının olması ve ülkemizin tanıtımına katkıda bulunması
Uluslararası marka gücü oluşu (hem yetiştirici firmalar hem ürünlerde)
Yetiştiricilikte tecrübenin artması
Ziraat Mühendisi adaylarının seraları potansiyel iş olanağı olarak görmesi
Jeotermal seracılıkta kullanılan teknolojinin %1 e yakın oranının yerli üretilmesi
Farklı sektörlerden güçlü yatırımcı potansiyelinin olması
Büyük alanlarda (TDİOSB) üretime olanak sağlaması
Jeotermalin, tarım işçilerinin kayıt altına alınmasına katkısı
Seracılık açısından, tarım arazilerinin genişliğinin yatırım açısından çok elverişli
durumda olması
Tüketicinin sera ürünleri konusunda bilinçlenmeye başlaması
Jeotermal seracılığın ülke gündeminde bulunması ve sektöre duyulan yoğun
ilgi
Jeotermalin; tarımda, turizmde, şehirde her alanda kullanılabilir oluşu
Verimlilikte girdi temininde artış (ilaç, gübre, CO 2)
Jeotermal seracılık alanında belli bir birikime sahip olmamız
Hazine arazilerinin kullanıma açılması (mera uygulamalarında serbestlik)
Topraksız yetiştiriciliğin gelişmesi
Jeotermal seracılığın klasik seracılığa göre daha düşük maliyetli olması
Jeotermal ısıtmanın ürüne katkısı (kaliteli)
Jeotermal ısıtmanın nitelikli ürüne katkısı (satılabilir, müşterinin ve standartların
istediği)
Ur-ge destekleri (ihracat için verilen)
Seracılık için uygun bir iklime sahip olmamız
Mevcut tesislerin başarılı olmaları sebebiyle bu alanda yatırım yapmak
isteyenlerin ilgisini çekmesi
Jeotermal enerjinin diğer enerji kaynaklarına oranla “temiz enerji” olduğu
konusunda halkın giderek bilinçlenmesi
Kurumlar arası bilgi paylaşımının artması
Jeotermal konusunda gelişen teknoloji
Jeotermal potansiyelinin sürekliliğinin sağlanması adına yapılan kanuni
düzenlemelerin titizliği
Jeotermal seracılıkta günümüz rekabet koşullarında İspanya, Hollanda gibi
ülkeler göre çok avantajlı duruma geliyor olmamız
Hizm e t e Öze l
Puan
5
4
4
4
4
3
3
3
2
2
2
2
2
2
2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
40
15-16 Eylül 2015
(Devam)
Grup No
Grup 4
(Devam)
Dernekler sayesinde kurumlar arası farkındalık oluşması
Seralarda jeotermal enerjinin kullanılması, zaman içerisinde diğer bazı tarım
veya tarım dışı alanlarda da bir enerjinin kullanımına yol verecek olması
İyi tarım uygulamalarının hayatımıza girmesi
Jeotermal elektrik santralında üretilen elektrik üretiminden sonra re enjeksiyona
basılan suyun seralarda kullanılması
İşgücüne katkıda bulunması
Jeotermal kaynağın yerli ve yenilenebilir bir enerji kaynağı olması
Hizm e t e Öze l
Puan
0
0
0
0
0
0
41
15-16 Eylül 2015
Ek 3. Mevcut Durum Analizi – Konsolidasyonda Elenen Olumsuz İfadeler
Grup
No
Grup 1
Grup 3
Yerel idarelerin yeterince katkıda bulunamamaları
Jeotermal Kanunun enerji öncelikli olması
Sıcak suyun kullanılması ile ilgili muhatabın çok fazla olması
Mevcut mevzuatın yeterli olmaması
Jeotermal kaynağın verimsiz kullanılması
Sera konusunda jeotermal teknik uygulamanın yetersiz bilinmesi
Kanunda turizm amaçlı tesisler varken tarımsal faaliyetlerle ilgili tesislerin olmaması
Jeotermal ısıtmaya teşvik verilmemesi
Bölgesel Tarımsal üretim politikasının olmaması
Devletle çok fazla muhatabın ruhsatlandırma sofrasında söz sahibi olması
Tarımsal kredi ve teşviklerin yetersizliği
Jeotermal kayrak israfı
Su kullanımının rantabl olmayışı
Farklı iklim ve sıcaklıktaki jeotermal akışkanın serada değerlendirmesi ile net bilgi
olmaması
Jeotermal sera ile ilgili eleman eğitiminin olmaması
Yerli fikir eksikliği, dışa bağımlılık
Yatırımcıların başlangıçta doğru yönlendirilmemesi (Fizibilite hataları)
Jeotermal sera ısıtmasının ekonomisinin tam bilinmemesi
Çantacılar
Jeotermal sahaların enerji amaçlı ruhsatlandırılmış olması
Bölünmüş kuyu kullanıcıları ortak buluşamayıp sahayı sağlıklı kullanamamaları
Termal saha, kullanıcı, ısılar, akışkanlar, alan sınırları, vb. bilgi eksikliği ve kirliliği
ŞEFFAFLIK YOK
Teşviklerin olmaması
Optimum sera işletmesi büyüklüğünün ne olması gerektiğinin tespit edilmemiş olması
Jeotermal ısıtma da projelendirmenin olmaması
Jeotermal sahanın ranta dönüşmesi
İlk yatırım maliyetinin yüksek olması
Jeotermal kaynak işletme ruhsat sahibinin jeotermal kaynağın kullanımına ilişkin
hakları, hüküm ve tasarrufları yatırımları engelleyebiliyor olması
Çevreye verebilecek zararların tespitinin yapılmaması
Nitelikli eleman olmaması
Çevreye verebilecek zararların tespitinin yapılmaması
Teknik eleman yetersizliği
Yatırımcılarda da teknik bilgi eksikliği, kulakta duyma bilgiler
Re enjeksiyonda sorun yaşanması
Saha ruhsat sahiplerinin seracılık faaliyetinde bulunabilmesi için hazineye ait tarımsal
niteliği olmayan arazilerin tahsisinin prosedürü kolaylaştırılması
Jeotermal kaynak ile sera yatırımının aynı bölgede bulunamayabilmesi
Ruhsat izin süresinin uzun olması
Hizm e t e Öze l
42
15-16 Eylül 2015
Ek 3. Mevcut Durum Analizi – Konsolidasyonda Elenen Olumsuz İfadeler
(Devam)
Grup
No
Ruhsatlandırma (sera) sürecinin çok bıktırıcı olması
Teşvik-destek yetersizliği
Bürokratik işlemlerin caydırıcı olması
Jeotermal kaynağa yakın sera yapılacak alan bulma zorluğu (uzaklığın maliyeti artırarak
yatırımdan vazgeçilmesi
Seralık alanda çiftçilerdeki bilgi eksikliği
Farklı yönetmeliklerin birbiriyle çelişmesi
Jeotermal seracılık sektörüne desteklerin yetersizliği
Modern üretim tekniklerine hakim nitelikli eleman sıkıntısının olması
Jeotermal sahaların üretim koşulları testlerinin yapılması, saha limitlerinin ve işletme
koşullarındaki belirsizlik
Grup 3
Ruhsat işlemlerinde kurumların arasında mevzuat karmaşıklığı olması nedeniyle ruhsat
(Devam)
işlemlerinin uzaması
Jeotermalden karbondioksit elde etmenin pahalı olması
Özellikle jeotermalden elektrik santralinin kurulması ve oradan çıkan jeotermalin başka
alanlarda kullanılması ile ilgili mevzuat yetersizliği
Teknik elemanların deneyim ve bilgi yetersizliği
Jeotermal seracılıkta çalışan personelin eğitimlerinin yeterli olmaması (yeterli nitelikli
personel)
Jeotermal sera yatırımcılarının, jeotermal mevzuat ve jeotermal konusundaki teknik bilgi
yetersizliği
Manisa bölgesi olarak seracılık yapılacak alanda çiftçilerin bilgisinin eksik olması
Jeotermal sahaların koruma ve kullanımına yönelik uygulamaların değerlendirilmemesi
Hizm e t e Öze l
43
15-16 Eylül 2015
Ek 4. Mevcut Durum Analizi – Konsolidasyonda Elenen Olumlu İfadeler
Grup
No
Grup 2
Jeotermal seracılık organize bölgelerini verimli tarım alanları dışında oluşturma
Tarımsal üretim anlamında jeotermal kaynakların kullanılmasının bölgesel gelişimi
etkilemesi
Turizm Merkezlerinde teknolojik sera faaliyetlerine de izin verilmesi (Turizm Tesis Alan
olarak planlanan alanlarda)
Jeotermal kaynakların verimli kullanılabilmesi için çalışmaların düzenlenmesi (şu anda
olduğu gibi)
Temiz ve yenilebilir enerji ile üretim sağlanması
Türkiye’deki potansiyelin ortaya çıkması için olumlu
Turizm merkezlerinde talebe göre Turizm Tesis Alanlarına plan değişikliği ile Tarım
Alanlarına dönüştürülmesi
Jeotermal enerji çevreye zarar vermemesi
Jeotermal kaynakların değerlendirilmesi arasında, çevreye ve tarım alanlarına olan
etkilerinin değerlendirilmesi amacıyla bölgeler bazında Üniversiteler ve araştırma ens.
bilimsel çalışma yapılması
Turizm Merkezlerinde Turizm Tesis Alanı olarak belirtilen alanlarda seracılık
faaliyetlerine izin verilmesi
Turizmin gelişmesine örtü altı sebzeciliği olarak bilhassa faydasının olması
Mevsim dışı besin kaynağı sağlaması
Strateji geliştirme çalışmalarının özel sektörün yatırım ilgisini arttırması
Jeotermal ısıtmalı seracılığın kârlı bir iş kolu olması
Jeotermal ihtisas OSB alanlarının, kaynağı verimli tarım alanları dışında planlanmasına
önem verilmesi
Jeotermal seracılık topraksız tarım ile daha fazla verim alınmasının sağlanması
Jeotermal kaynağın en iyi şekilde değerlendirilmesinin sağlanması (Devlet ve Özel
Sektör İşbirliği ile) ısı derecesine göre, elektrik, ısıtma, konut-sera vb.)
Jeotermal enerjinin entegre kullanımına ilişkin ilginin artması
Çevresindeki alanlarda üretim artışı sağlaması, mevsimsel üretimin dışına çıkılmasını
sağlaması
Jeotermal kaynak sahipleri ile jeotermal seracılık yapacak kişiler bir araya gelsinler
(Öneri)
Termal Turizm Merkezlerinde belirtilen tarım alanlarında seracılık yapılabilmesi
Üretimde kalite ve markalaşmayı sağlaması
Turizm Merkezlerinde tarım alanları da (büyük miktarda) alan ayrılmakta
Jeotermal kaynağın yapısına bağlı olarak hem evlerin, hem de seraların ısıtılmasında
kullanılabilmesi
Jeotermal seracılıkta yetiştirilen sebzelerin, tarımın ihracattaki payını arttırması
Jeotermal ısıtmalı seracılara özel sektör ilgisinin artması
Jeotermal seracılığın çevreye daha az zarar vermesi
Türkiye jeotermal kullanımının daha yeni artıyor olması ve hasarın çok az olması
Jeotermal kaynakların etkin kullanım alanı olarak seracılıkta kullanılması
Hizm e t e Öze l
44
15-16 Eylül 2015
(Devam)
Grup
No
Grup 2
(Devam)
Grup 4
Jeotermal kaynakların Türkiye’de önemli bir potansiyele sahip olması
Jeotermal kaynak sahiplerine (özellikle verimli tarım alanların da çalışma yapan)
mutlaka seracılık faaliyeti yapacaklara destek sağlamalarını ve mümkünse kendilerinin
sera kurmaları
Jeotermal su tekrar yeraltı kaynağına geri döndüğünden “sürdürülebilir” bir enerji
kaynağı olması
Yıl boyu üretime destek vererek iş imkanı sağlaması
Jeotermal enerji kaynaklarının rantabl kullanılmasını sağlaması
Düşük elektrik maliyetleri ile evlerin ısıtılması
Aynı jeotermal suyun hem ev hem sera ısıtılmasında kullanılabileceğinden maliyeti
(birim) düşürülebilir
Jeotermal su kullanımının dünya genelinde artması ve değişik sektörlerde kullanılması
Jeotermal seracılık faaliyetlerinin artması ile yıl boyu işçi istihdamının sağlanması
Elektrik üretilip artan enerjiden sera ısıtılabilmesi
İstihdam anlamında bölgesel avantajlar sağlamakta olmamız
Jeotermal enerjinin sadece birincil enerji olarak kullanılmaması gerektiğinin anlaşılması
Jeotermalin Ekonomiye, işsizliğe katkısı
Jeotermal kaynaklarımızın bolluğu
Eğitim sektörünün konu üzerindeki bilincinin giderek artması
Sektördeki yerli imalat kabiliyetinin gelişme için önemli bir avantaj oluşturması
Sağlanan teşvik ve hibe destekleri, Ziraat Bankasının %50 sübvansiyeli ile faiz desteği
Devlet desteklerinin artması
Halkın hem doğaya hem de jeotermal kaynaklara sahip çıkması
Kullanım alanlarının çok çeşitli olması
Özel sektörde oluşan know-how birikimi
C02 kullanım ile ürün kalitesi
Mevcut durumda jeotermal seracılıkta dünyadaki en gelişmiş ülke olunması
Jeotermal kaynaklarımızın yeterli oluşu
Yeraltında doğal kaynak, çerçeve yer üstünde bol güneşli iklimi ile coğrafyamız
Jeotermal seracılığın gelişimi için hala oldukça büyük bir potansiyel bulunması
Jeotermal kaynakların ülkemizde zengin olması
Elverişli iklim koşulları
Teknoloji, bilgi transferinde artış
Tarım ürünlerinde tüketimin artması, sera ürünlerine karşı halktaki olumsuz
düşüncelerin azalması
Kırsal kalkınma/Avrupa Kliniği kaynakları yazılım finansmanı olanakları
Türkiye konumu itibariyle ihracat için oldukça avantajlı olması
Kaliteli işçiler için fırsat yaratılmış olması
Uluslararası markete (pazara) yakın olmamız
Üretim maliyetlerine katkısı
Üretim maliyetlerini düşürmesi
Hizm e t e Öze l
45
15-16 Eylül 2015
(Devam)
Grup
No
Yıl boyunca düşük ısıtma maliyeti ile yüksek miktarda üretime imkan vermesi
Yeni iş alanlarının yaratılması
Tarım ülkesi olmamız ve tarımın en modern hali seracılık doğru iş, doğru sektör
Seracılık için yeterli kültür oluşmuş olması
Grup 4
Seracılık sektörünün yurtdışı yatırım yapabilir seviyede olması
(Devam) Jeotermalin bir velinimet olması
Enerji sektöründen gelen büyük ölçekli firmaların büyük yatırımlar yapabilmesi
Jeotermal kanununun varlığı (eksikliklere rağmen)
Üretim teknolojisinde de tecrübeli olunması
Jeotermalin hava kirliliğine olumlu katkısı
Hizm e t e Öze l
46
15-16 Eylül 2015
Ek 5. Çalışma Programı
T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü
Jeotermal Isıtmalı Seracılığı Geliştirme Projesi
Çalışma Programı
15 Eylül 2015 Salı
09:30 – 09:45
Açılış Konuşması
09:45 – 10:00
Proje Hakkında Bilgilendirme
10:00 – 10:30
Çalışma Yönteminin Paylaşılması
10:30 – 11:00
Mevcut Durum Analizi I
11:00 – 11:15
Çay ve Kahve Arası
11:15 – 12:30
Mevcut Durum Analizi II
12:30 – 14:00
Öğle Yemeği
14:00 – 15:30
Stratejik Amaç Çalışması I
15:30 – 16:00
16:00 – 17:00
Stratejik Amaç Çalışması II
16 Eylül 2015 Çarşamba
09:30 – 11:00
Öneri Geliştirme Çalışması
11:00 – 11:30
11:30 – 12:30
Öneri Detaylandırma Çalışması
12:30 – 13:00
Çalışma Programının Değerlendirilmesi ve Kapanış
Hizm e t e Öze l
47
15-16 Eylül 2015
Ek 6. Toplu Fotograf
Hizm e t e Öze l
48

Spor Turizmi OAP - Türkiye Sanayi Sevk ve İdare Enstitüsü

Transkript

Benzer belgeler

bülten201509

Yenilenebilir Enerji Sektörünün Durumu ve MİLRES, Doç.Dr. Sedat

Temmuz 2010 – DTK Dergisi

LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ İÇİN GEREKLİ BELGELER1

Balıkesir üniversitesi yerleşkesinin hisarköy jeotermal

Jeotermal Enerji Endüstrisinde Teknik ve Teknolojik Gelişmeler

Slayt 1 - Jeotermal

JEOTERMAL ENERJİ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ

jeotermal sondajların özellikleri ve kullanılan donanımlar