genel işletme - Avni Barış Baraz
Transkript
genel işletme - Avni Barış Baraz
GENEL İŞLETME Prof.Dr. A.Barış BARAZ Yöne5ciler Beceriler • Kavramsal Beceriler ÜST KADEME YÖNETİCİLER Planlama, Organize etme, Analiz becerisi, Anali3k düşünce, v.s. • İnsani Beceriler ORTA KADEME YÖNEİCİLER İnsanları anlama, İyi ilişki kurma, Liderlik, Mo3vasyon, İle3şim, v.s • Teknik Beceriler ALT KADEME YÖNETİCİLER Kendisine verilen görev ile ilgili bilgi, deneyim ve beceri sahibi olmak, 2 YöneEm Kademeleri Üst Yönetim Orta Kademe Yönetim Alt Kademe Yönetim • • • CEO/Genel Müdür Genel Müdür Yardımcıları Vali, Rektör, Belediye başkanı • • • • • Departman/Bölüm YöneEcileri Bölüm YöneEci yardımcıları Departman Şefleri Birim YöneEcileri Kademe yöneEcileri 3 Yöne5cilerin Rolleri (Beklenen Davranış Biçimleri) H.Mintzberg 1) Bilgilendirici Rol Bilgi Toplama Bilgi Dağıtma (İşletme içi) Bilgi Verme (İşletme Dışı) 2) Kişilerarası Rol 3) Karar Verme ile ilgili Rol Temsil etme Liderlik Bağlantı Sağlama Girişimci Sorun Çözücü Kaynak Dağıtıcı Müzakereci ©2004 S.K.Mirze 4 Yöne5m İşlevleri Planlama Girdiler Kontrol SWOT Organize etme Çıktılar Yürütme PESTE ©2004 S.K.Mirze 5 YÖNETİCİ POZİSYONUNDA BULUNMAYAN ÇALIŞANLAR İŞLETMELERDE BAŞKALARI VASITASI İLE İŞ GÖRMEYEN, GENELLİKLE ÜSTLERİNİN VERDİKLERİ GÖREVLERİ KENDİ KAFA VE KOL GÜCÜ İLE YAPAN ÇALIŞANLAR • BEYAZ YAKALI ÇALIŞANLAR • MAVİ YAKALI ÇALIŞANLAR 6 İŞLETME ve YÖNETİM İşletmeler ister mal, ister hizmet üretsinler her işletmede bir üretim süreci vardır. Bu üretim süreci işletmeye birtakım girdilerin (input) alınması ve süreç sonunda bir çıktı (output) elde edilmesiyle gerçekleşmektedir. Burada esas olan (çıktı/girdi) > 1 olması, yani çıktının değerinin girdiden büyük olmasıdır. Yönetim “bir işletmenin veya örgütün amaçlarını gerçekleştirmek için sahip olduğu üretim kaynaklarını (doğal kaynaklar, insan kaynakları, sermaye, hammadde, makineler v.s) etkili ve verimli olarak kullanması süreci” olarak tanımlanmaktadır. Etkili olabilmek: Sonuçlara varabilmektir Verimlilik: En az kaynak kullanımı ve en az maliyetle amaçlanan sonuçlara varabilmektir. © Barış Baraz, 2014 İŞLETME ve YÖNETİM Yönetimi bir süreç olarak (daha ayrıntılı) tanımlarsak; “işletmenin (örgütün), elindeki kaynaklarını planlayarak, organize ederek, yürüterek ve kontrol ederek, diğer insanlar aracı ile, etkili ve verimli bir şekilde kullanması ve amaçlarını gerçekleştirmesi süreci” diyebiliriz. Bu durumda yönetimin süreç olarak tanımlanmasında 4 önemli nokta göz önüne alınmaktadır: 1. 2. 3. 4. İşletmenin (örgütün) amaçlarına ulaşılması, Başkaları aracılığı ile işin yapılması, Planlama, organize etme, yürütme ve kontrol etme işlevlerinin kullanılması, Tüm bu faaliyetleri yaparken etkili ve verimli olunması. © Barış Baraz, 2014 İŞLETME ve YÖNETİM Yönetimin İşlevleri Yönetimin işlevleri demekle yönetimin yerine getirdiği işlevler, başka bir deyişle fonksiyonlar anlatılmaktadır. Bunları sırayla şöyle anlatabiliriz: • • • • Önce amaçlar ve bu amaçlara ulaşabilecek yollar ve araçlar analiz edilecek (planlama), Sonra kaynaklar bir yapı ve düzen içinde gruplanacak ve düzenlenecek (organize etme), Daha sonra insanlar kurulmuş düzen içinde harekete geçirilecek (yürütme) ve son olarak da işlerin yöntemine, düzenine ve amaçlara uygun bir şekilde yapılıp yapılmadığı denetlenecektir (kontrol etme). İşte bu dört işlevi yönetimin işlevleri (fonksiyonları) olarak adlandırıyoruz. © Barış Baraz, 2014 İŞLETME ve YÖNETİM Yönetimin İşlevleri Planlama: Yönetimin ilk işlevi olan planlama, işletmenin amaçlarının tespiti ve bu amaçlara erişebilmek için gerekli yol ve araçların belirlenmesidir. Organize etme: Organize etme işlevi planlamadan sonra gelmektedir. Amaçlar, planlar ve araçlar belirlendikten, analizler yapılıp kararlar verildikten sonra bunları gerçekleştirecek yapının kurulması organize etme (organizasyon) süreci içinde yer alır. Ne Düşünürsünüz? Çok iyi planlar hazırlanması ve bu planlara uygun çok iyi bir organizasyon yapısının kurulması başarıyı garanti eder mi? © Barış Baraz, 2014 İŞLETME ve YÖNETİM Yönetimin İşlevleri Yürütme: Yönetim sürecinin üçüncü işlevi “düğmeye basmak ve işletmeyi amaçlara uygun olarak harekete geçirme” safhasıdır. (Bazen “yürütme” işlevi “yöneltme” ve “koordinasyon” adlarıyla iki başlık olarak da gruplandırılmaktadır). Kontrol: Kontrol işlevi genel olarak görülen işlerin amaçlara, konulan usul, prosedür ve standartlara uygun olarak yapılıp yapılmadığını belirlemek ve gerektiğinde düzeltmeler yaparak işlerin amaç ve planlara uygun olarak yürütülmesini sağlamaya yönelik faaliyetlerin tümünü kapsar. Ne Düşünürsünüz? “Planlar hiçbir şeydir, ama planlama her şeydir.” General Eisenhower © Barış Baraz, 2014 İŞLETME ve YÖNETİM Örnek: Bir Kola Fabrikasında Modelin İşleyişi Kola üreten bir işletmenin girdileri; su, şeker, glikoz, kola esansı ve şişe, çıktısı ise şişelenmiş kola olacaktır. Üretim bir bandın üzerinde gerçekleşecek ve üretim süreci yaklaşık 3-4 dk. olacaktır. İşletme yönetimi; üretimin ne zaman (günlük çalışma süresi, vardiya düzenlemeleri, fazla mesai, hafta sonu, Bayram ve resmi tatil günlerinde çalışma vb.) ne miktarda (yaz ve kış mevsimlerinde tüketicilerin değişen talepleri doğrultusunda üretilecek miktar gibi), ne şekilde (doğrudan tüketiciler için pet şişede, kutuda, cam şişede; kurumsal tüketiciler için primeks gibi) yapılacağını belirleyip planlama; kimlerin, hangi yetki sınırları içerisinde, hangi fiziksel ortamda üretime katılacaklarını belirleyip örgütleme fonksiyonlarını gerçekleştirdikten sonra, işletmede çalışan insan kaynağını ekip çalışmasına ve işbirliğine yöneltecek ve sağladığı koordinasyon sonucunda üretime geçilecek, hem üretim aşamasında hem de sonrasında sürekli bir kontrol sisteminin işletilmesi suretiyle geri bildirim sağlanacaktır. Ne Düşünürsünüz? Benzer modelin bir hizmet işletmesinde, sözgelimi banka ya da okulda nasıl işler, daha mı kolay yoksa daha mı zor? © Barış Baraz, 2014 YÖNETİM ÖRGÜTSEL KAYNAKLARI PLANLAYARAK, ÖRGÜTLEYEREK, YÖNELTEREK VE KONTROL EDEREK, BAŞKALARI ARACILIĞIYLA ETKİLİ VE VERİMLİ BİR ŞEKİLDE ÖRGÜTSEL AMAÇLARA ULAŞMA. YÖNETİM, DÖRT ÖNEMLİ UNSURU KAPSAR; • YAPILACAK BİR İŞ(Amaç) • İŞİ YAPACAK KİŞİLER(İnsan) + KAYNAKLAR • ETKİLİ OLMA (AMAÇLARA ULAŞMA) ve VERİMLİ OLMA (EN AZ KAYNAĞI KULLANARAK) • DÖRT YÖNETSEL İŞLEVİ KULLANMA (PLANLAMA, ÖRGÜTLEME, YÖNELTME, KONTROL) 13 YÖNETİM İŞLEVLERİ • PLANLAMA *AMAÇLAR, PLANLAR, KARAR VERME • ORGANİZE ETME *İŞ BÖLÜMÜ, EMİR KOMUTA, DEPARTMANLAŞMA,FORMELEŞME,V.S. • YÜRÜTME *LİDERLİK, MOTİVASYON, İLETİŞİM V.S • KONTROL *YÖNETİM KONTROL SİSTEMLERİ, FİNANSAL KONTROL SİSTEMLERİ 14 YöneEm Süreci Planlama Organizasyon Yürütme Kontrol Geri besleme © Barış Baraz, 2014 15 Planlama § Planlama, “YöneEm” işinin birinci ve en önemli aşamasıdır. § Plan=Kararlar Toplamıdır. § Sonuç § Plan, bugünden gelecekte nereye ulaşılmak istendiğinin, nelerin gerçekleşErilmek istenildiğinin belirlenmesidir. 16 Planlama § Alice “harikalar diyarındaki” yolculuğunun başında, bir kuyudan aşağı düştüğünde karşılaşağı tavşana, önünde uzayıp giden iki yoldan hangisini seçmesi gerekEğini sorar. Tavşan şöyle yanıtlar: -‐“Nereye gideceğini bilmiyorsan, seçeceğin yolun önemi yoktur.” § “Planlar hiçbir şeydir, ama planlama her şeydir” 17 Planlama § Planlama, herhangi bir konuyla ilgili; § NE, NE ZAMAN, NASIL, NEREDE, KİM TARAFINDAN, NEDEN, HANGİ MALİYETLE, HANGİ SÜREDE? vb. sorulara yanıt arar. Bu soruların yanıtları var: Plan var § YöneEci senaryolu oyun oynamak zorunda, ORTAOYUNU değil. İdeali Hangisi? § Planlama, bir süreçEr. (Birbirini izleyen 1 dizi alt faaliyet) § Geçmişteki eğilim, gelişme özellikler incelenir, bunların gelecekte de tekrarlanacağı varsayılır. İstaEsEksel yöntemler. (Ganj, Başabaş, CPM, PERT vb.) 18 Planlama § ReakEf-‐ProakEf YöneEm § Plan hazırlamak başarıyı garanEler mi? 19 PLAN TÜRLERİ ZAMAN ARALIĞINA GÖRE ÖRGÜTSEL KULLANIMINA GÖRE n UZUN n SÜREKLİ VADELİ PLANLAR (>5 YIL) VADELİ PLANLAR (1-5 YIL) PLANLAR n STRATEJİK PLANLAR (POLİTİKA, PROSEDÜR, (TEPE YÖNETİM) KURAL) n ORTA n KISA VADELİ PLANLAR (<1 YIL) ÖRGÜTSEL HİYERARŞİDEKİ YERİNE GÖRE n TEK KULLANIMLIK PLANLAR(PROGRAM, PROJE, BÜTÇE) n TAKTİK PLANLAR (ORTA KADEME YÖNETİM) n OPERASYONEL PLANLAR (ALT KADEME YÖNETİM) 20 Karar Verme Süreci Karar sonuçtur. Seçim yapmaya gelinceye kadar nelerin olup bittiğini karar verme süreci açıklar Karar verme süreci bir başlangıç noktası olan, değişik faaliyetlerin birbirini izlediği, sonunda bir tercih ile biten işler topluluğudur. Veri, Bilgi 1.sala 2.sala Amaç Belirleme, Sorun Tanımlama Amaç ve Sorunları İrdeleme, Öncelik Belirleme 3.sala AlternaEf Belirleme 4.sala 5.sala AlternaEfleri Seçim İrdeleme, Kriterini Değerlendirme Belirleme ve Seçim Yapma Karar © Barış Baraz, 2014 Karar Verme Süreci 1. Safha Amaç Belirleme-Sorun Tanımlama Yöneticinin algısı ve YBS ile ilgilidir. Amaç (goal), hedef (objective): Amaç nispeten daha kısa vadelidir. -Amaç faaliyete işaret etmeli (bayileri eğitmek, satış yapmak gibi) -Amaç elde edilecek sonuca işaret etmeli (Bayileri satış teknikleri konusunda eğitmek, Marmara da şu satış rakamına ulaşmak gibi) -Amaç ölçülebilir olmalı (Satış teknikleri konusunda en az 50 bayi eğitmek gibi) -Amaç açıklaması zaman ölçüsü belirtmeli (3 ay için de bayileri…) -Amaç motive edici olmalı -Amaçlarda öncelikler belirtilmeli **Karar Vermede Çerçeveleme Etkisi: D.Kahneman (2002-Nobel) Karar gerektiren olay ve durumların ifade ve takdim tarzı; karar vericileri tamamen farklı tutum ve çözümlere götürebilir. Karar verme bu “çerçeveleme etkisi” nedeniyle her zaman rasyonel olanı seçimle sonuçlanmaz. © Barış Baraz, 2014 Karar Verme Süreci 2.Safha Amaç ve Sorunları İrdeleme, Öncelikleri Belirleme Tanımlanan sorunu sorularla irdeliyoruz: -Gerçek durum nedir, gerçek sorunla mı yoksa belirtilerle mi ilgileniyoruz? -Gerçek durumu ifade eden bilgi ve veriler doğru ve sağlıklı mı? -Sorunu tanımlamak için gerekli bütün bilgilere sahip miyiz? -Ulaşmayı arzu ettiğimiz durum net olarak açıklanmış mı? -Düzeltilmesini istediğimiz konunun kalite, büyüklük, yer, zaman olarak boyutları belli mi? -Tanımlanan sorun daha büyük bir sorunun parçası mı? -Bu sorunun yarattığı alt sorunlar nelerdir? -Bu sorun çözülmezse ne gibi arzu edilmeyen sonuçlar doğacaktır? -Bu sonuçlar işletme açısından ne ifade eder? -Sorunların çözüm önceliği nedir? © Barış Baraz, 2014 Karar Verme Süreci 2.Safha Amaç ve Sorunları İrdeleme, Öncelikleri Belirleme Sorunların daha sistematik bir şekilde tanımı ve irdelenmesi ile ilgili çeşitli teknikler geliştirilmiştir: -Pareto Analizi (80/20) İlkesi -Balık Kılçığı Tekniği -Sebep Sonuç Analizi -Akış Diyagramları *Balık Kılçığı Tekniği: Önce sorun (problem) sağ tarafa yazılır: Balık kafası -Daha sonra bu sorunu ortaya çıkaran ana nedenlerin neler olabileceği tartışılarak bulunan nedenler, sorun tarifinden sol taraf çıkan çizgilerin ucuna yazılır (kılçıklar) -Sonra ana neden olarak yazılanların ucundan yanlara doğru çıkılan çizgilere bu ana sorun nedenini ortay çıkaran diğer nedenler, alt nedenler yazılır (ince kılçıklar) © Barış Baraz, 2014 Balık Kılçığı Tekniği Ana Neden Ana Neden Alt Neden Alt Neden Sorun Alt Neden Alt Neden Alt Neden Alt Neden Ana Neden Ana Neden © Barış Baraz, 2014 Karar Verme Süreci 3.Safha Çözüm Alternatiflerinin ve Seçeneklerinin Belirlenmesi Belirlenen amacı gerçekleştirebilecek veya tanımlanan sorunu ortadan kaldıracak seçeneklerin neler olduğunun belirlenmesi Yaratıcılığın ortaya çıktığı safhadır. Beyin Fırtınası Tekniği Sorun üzerine düşünen üyeler akıllarına geleni söylüyor, yazıyor. © Barış Baraz, 2014 Karar Verme Süreci 4.Safha Geliştirilen Alternatif ve Seçeneklerin İrdelenmesi -Teknik olarak uygulanabilirlik, -Maliyet (işgücü, malzeme, direkt, endirekt vb.) -Sosyal açıdan arzu edilirlik, -Öngördüğü kaynak miktarı, -Başarı olasılığını gerekçesi, -Uzun vade-kısa vade dengelerine etki, -Farklı kişi ve grupların bekleyişlerine uygunluk, -Muhtemel sonuçlar, -İşletme kültürüne, yönetim tarzına uygunluk Her alternatif bu faktörler açısından irdelenir, değerlenir, kendi içinde sıralanır. © Barış Baraz, 2014 Karar Verme Süreci 5.Safha Seçim Kriterini Belirleme+Seçim Yapma “Maliyet” bir kriter olabilir. Bu durumda en düşük maliyetli olan seçilir. “Gerektirdiği ek kaynak” da seçim kriteri olabilir. “Üst kademe yöneticilerin, patronların bekleyişleri” de seçim kriteri olabilir. da seçim kriteri olabilir. “Üst kademe yöneticilerin, patronların bekleyişleri” de seçim kriteri olabilir. Önetici belirlenmiş kritere göre alternatiflerden birini seçer. Seçilen alternatif yöneticinin KARARINI temsil eder. Tercih yapmamak (karar verememek) dir. © Barış Baraz, 2014 Karar Verme Süreci Organizasyonda kademeler arttıkça işi fiilen yapanla yönetici arasına “başkaları” girmektedir. Yöneticinin başarısı da bunları yönlendirmek yani karar vermektir. Karar vermek bilgiyi işlemektir. Yani yönetici kendine gelen veriyi, bilgiyi değerlendirecek, amaç belirleyip, sorun tanımlayacaktır. Ancak bunu yapabilmesi için kendisine gerekli verinin ve bilginin ulaşması gerekir. Bunu da sağlayan YBS’dir. (Yönetim Bilgi Sistemi) Karar verme süreci bir yönü ile YBS’ne bir yönü ile uygulamaya bağlıdır. YBS KARAR VERME SÜRECİ UYGULAMA İşletmelerde verilen kararların tamamı gelecekle ilgili olduğu halde, bu kararların verilmesinde kullanılan bilgilerin büyük kısmı, geçmişle ilgili bilgilerdir. İşletme içi raporlama sistemi önemli…. © Barış Baraz, 2014 KARAR VERME • PROGRAMLANMIŞ KARARLAR TEKRAR EDEN DURUMLARDA KULLANILIR. • PROGRAMLANMAMIŞ KARARLAR TEKRARLAMAYAN, İYİ TANIMLANAMAYAN DURUMLARDA KULLANILIR. 30 Organizasyon 31 ©2004 S.K.Mirze ORGANİZE ETME 32 © Ülgen&Mirze 2004 ÖRGÜTLEME(Organize Etme) ÖRGÜTSEL AMAÇLARA ULAŞMAK ÜZERE FAALİYETLERİ GRUPLAMA VE YAPILANDIRMA, KİŞİLERİN GÖREVLERİNİ BELİRLEME, İŞLERİ VE ÇALIŞMALARI KOORDİNE ETME SÜRECİ. ÖRGÜTLEME İLKELERİ 1. 2. 3. 4. UZMANLAŞMA / İŞBÖLÜMÜ BÖLÜMLENDİRMELER EMİR KOMUTA İLİŞKİLERİ YETKİ VE YETKİ DEVRİ (emir-komuta, kurmay, fonksiyonel) 5. KONTROL ALANI 6. BİÇİMSELLEŞME(FORMELLEŞME) 7. MERKEZİLEŞME / YERİNDEN YÖNETİM (ademi merkezi-merkezi) 33 34 © Ülgen&Mirze 2004 BÖLÜMLENDİRME TÜRLERİ GELENEKSEL • İŞLEVLERE (FONKSİYONLARA) GÖRE BÖLÜMLERE AYIRMA • BÖLGELERE/ÇIKTILARA GÖRE BÖLÜMLERE AYIRMA MODERN • MATRİS YAPILAR • TAKIM ESASLI YAPILAR • ŞEBEKE YAPILAR 35 36 © Ülgen&Mirze 2004 YÜRÜTME ÖRGÜTSEL AMAÇLARI GERÇEKLEŞTİRMEK ÜZERE ÇALIŞANLARIN YÖNLENDİRİLMESİ Yürütme (Yöneltme) Konuları • İNSANI ANLAMAK • LİDERLİK • MOTİVASYON • İLETİŞİM 37 İşletmelerde İnsan ile ilgili Konular Niçin Önemlidir? • Çalışanları etkili ve verimli olarak işletmenin amaçları doğrultusunda yönetebilmek için… • Çalışanların yeteneklerini sürekli gelişErerek sürdürülebilir rekabet üstünlüğü sağlayabilmek için… 38 Liderlik 1. Sadece formal organizasyonlara has bir süreç değildir. 2. Liderliğin oluşması için resmi yetkilerle donaalması şart değildir. 3. Lider ve yöneEci eşanlamlı değildir. (İşleri doğru yapmak-‐Doğru işleri yapmak), (değişim ve dönüşüm) YöneEcinin 3 S’i: Strategy, structure, systems Liderin 4 S’i: Style, skills, staff, shared goals Liderlik öğreElebilir bir süreç mi? • Bilgi verme • İlham verme Liderlik Süreci Liderlik = f (Lider, İzleyiciler, Koşullar) 1) Lider olacak kişileri önceden tespit etmek mümkün mü? 2) Hangi koşullarda ne tür liderlik gerekli? ÖZELLİKLER TEORİSİ: Grupları yönetecek liderleri önceden tespit edebiliriz (Zeka, inisiyaEf, özgüven, samimiyet, güzel konuşma, bilgi, doğruluk, açıksözlülük, kararlılık, cesaret vb.) DAVRANIŞSAL LİDERLİK TEORİSİ: Lideri başarılı ve etkin yapan liderlik yapağı insanlarla ilişkileridir (ileEşim şekli, yetki devredip devretmemesi, karar verme, kontrol, çaaşma vb). (Ohio State, Michigan, Black ve Mouton, McGregor, Likert) DURUMSAL LİDERLİK TEORİSİ: En uygun liderlik davranışı koşullara göre değişir. (Fiedler, Hersey Blanchard, Reddin, Vroom) Liderlik Teorilerinin Evrimi Büyük Adamlar Teorisi Özellikler Teorisi • Zeka • Güvenilirlik • İnisiyatif sahibi Liderlikte Davranışsal Teori • İşe yönelik • İnsana yönelik Liderlikte Durumsallık Teorileri • Lider • Takipçiler • Koşullar 41 Liderlik-‐Kültür Etkisi § HOFSTEDE 1) Bireysellik-‐Toplulukçuluk 2) Güç Aralığı 3) Belirsizlikten Kaçınma 4) Erkeksi-‐Kadınsı Davranış TC: Toplulukçu, Güç Aralığı Geniş, Belirsizlikten Kaçınan, Kadınsı § ÜST YÖNETİCİ SEÇİMİ § HUBRİS SENDROMU Mo5vasyon İşletme amaçları doğrultusunda çalışanları güdülemek; İşletme amaçları doğrultusunda çalışanların arzu, istek ve davranışlarının yönlendirilmesi İhtiyaçlar Davranış Ödül (İçsel/Dışsal) 43 İşletmelerde Mo5vasyon Sağlayan Faktörlerle İlgili Görüşler • Kapsam teorileri kişinin içinde bulunan ve kişiyi belli bir davranışa iten iç faktörleri inceler ve anlamaya çalışır(Maslow, Herzberg, Alderfer) • Süreç teorileri kişiyi belirli bir davranışa iten ve bu davranışı tekrarlamasına sebeb olabilen, kişi dışındaki faktörleri inceler ve anlamaya çalışır. (Vroom, Adams) 44 Maslow İhtiyaçlar Hiyerarşisi Kendini Tamamlama Saygınlık Herzberg Çift faktör Teorisi (Hijiyen-Motivasyon) Alderfer ERG(VAG) Teorisi Motive edici Faktörler Gelişme Aidiyet Aidiyet Güvenlik Fizyolojik Hijyen Faktörler Varolma Motivasyonda Kapsam Teorileri 45 Kontrol SONUÇLARIN AMAÇLARA VE PLANLARA UYGUN OLUP OLMADIĞININ DENETİMİ; STANDARTLARA KIYASLA İŞLETMENİN PERFORMANSINI ÖLÇMEK VE GEREKTİĞİ TAKDİRDE DÜZELTİCİ ÖNLEMLER ALMAK • Geriyönelik kontrol teknikleri Geleneksel;Çıka bazında kontrol • İleriyönelik kontrol teknikleri Girdi bazında kontrol • Eşzamanlı kontrol teknikleri Çağdaş;ÜreEm süreçleri esnasında kontrol ©2004 S.K.Mirze 46 47 © Ülgen&Mirze 2004 Amaçların belirlenmesi Performans standartlarının belirlenmesi Performansların ölçülmesi Performans ve standartların karşılaştırılması Yeterli Devam Yetersiz Düzeltmeleri yap Geriyönelik Kontrol ©2004 S.K.Mirze 48 ORGANİZASYONLARDA KONTROL • YÖNETİM KONTROL SİSTEMLERİ YATIRIMIN GETİRİSİ(ROI), PAZAR PAYI ANALİZİ, MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ, BÜYÜME, KÂR, v.s. • OPERASYONEL KONTROL SİSTEMLERİ BAŞABAŞ NOKTASI ANALİZİ, PERT,CPM • FİNANSAL KONTROL SİSTEMLERİ BÜTÇELER, FİNANSAL ANALİZLER (LİKİDİTE, KALDIRAÇ, KÂRLILIK, KAPASİTE KULLANIM ORANI ANALİZİ, v.s.) 49