Uzay yarışının bir analizi: Çıkarılacak proje yönetimi dersleri

Transkript

Uzay yarışının bir analizi: Çıkarılacak proje yönetimi dersleri
Uzay yarışının bir analizi:
Çıkarılacak proje yönetimi dersleri
Dr Üstün Aydıngöz
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı
8. Ulusal Tıp Bilişimi Kongresi
18 Kasım 2011
Proje yönetimi dersi 1
Nerede olursa olsun
iki veya daha fazla kişinin
olduğu yerde
nihai kararı
hep bir kişi verir
Proje yönetimi dersi 2
En karmaşık işlerin
başarılabildiği
sistemlerde bile
basit hatalar yapılır
• Ay’a niye gidildi? Gidilmese olmaz mıydı?
• Ay’a inmek çok mu zordu?
OLMAZDI!
EVET VE HAYIR
• Astronotlar bu işten ne kadar kazandılar?
FAZLA DEĞİL
• Armstrong ve Aldrin Ay’a inemeyip kös kös geri
dönmektense inmeyi ölümüne zorlarlar mıydı?
• Aldrin Ay’a ilk ayak basan insan olamadığına
bozuldu mu?
FENA HALDE!
• “Ay’a gidebildiysek, ‘bilmem-ne’yi haydi haydi yaparız”
sözü gerçekçi midir?
HAYIR
• Ay’a gerçekten gidildi mi?
EVET!
HAYIR
20. yüzyıl
Nükleer enerji
Bilgisayar
2. Dünya Savaşı
Oral kontraseptifler
İki kutuplu dünya düzeni
DNA
Televizyon
İnsanın Ay’a gidişi
Manyetik rezonans görüntülemesi
Antibiyotikler
İnternet
Uçak
Çevrecilik
Nükleer enerji
Churchill
Rockefeller
Bilgisayar
Hitler
20. yüzyıl
2. Dünya Savaşı
Kennedy
Oral kontraseptifler
İki kutuplu dünya düzeni
Televizyon
DNA
Bill Gates
Atatürk
Stalin
İnsanın Ay’a gidişi
Manyetik rezonans görüntülemesi
Henry Ford
İnternet
Steve Jobs
Einstein
Gandhi
Uçak
Antibiyotikler
Mao
Roosevelt
Çevrecilik
Nükleer enerji
Churchill
Rockefeller
Bilgisayar
Hitler
20. yüzyıl
2. Dünya Savaşı
Kennedy
Oral kontraseptifler
İki kutuplu dünya düzeni
Televizyon
DNA
Bill Gates
Atatürk
Stalin
İnsanın Ay’a gidişi
Manyetik rezonans görüntülemesi
Henry Ford
İnternet
Steve Jobs
Einstein
Gandhi
Uçak
Antibiyotikler
Mao
Roosevelt
Çevrecilik
20. yüzyıl
Bir canlı türünün
kendi Ay’a
isteğiyle
İnsanın
gidişi
bir gökcisminden
başka bir gökcismine
gitmesi
UZAY YARIŞI
NACA
1915
Hitler/2. DS
Peenemünde
JPL
Mühendisler
Bilim adamları
Donanım
Koralyov grubu
Sputnik
Mutnik
Lunik
Von Braun ekibi
Donanma
Araştırma
Lab.
1957
Explorer
1958
1958
Gagarin/orbital 1961
NASA
1961 Shepard/suborbital
UZAY YARIŞI
UZAY YARIŞI
Koralyov
Stalin
Kruşçov
Truman Eisenhower
von Braun
Brejnev
Kennedy-Johnson
Nixon
UZAY YARIŞI
UZAY YARIŞI
UZAY YARIŞI
12 Nisan
31 Ocak
Domuzlar Körfezi fiyaskosu
(Küba)
19 Nisan
21 Ocak
5 Mayıs
BALİSTİK
ORBİTAL
UZAY YARIŞI
12 Nisan
31 Ocak
Domuzlar Körfezi fiyaskosu
(Küba)
25
19 Nisan
21 Ocak
Mayıs
5 Mayıs
UZAY YARIŞI
12 Nisan
31 Ocak
Domuzlar Körfezi fiyaskosu
(Küba)
25
19 Nisan
21 Ocak
Mayıs
5 Mayıs
“Bu ülkenin
bu onyıl bitmeden
Ay’a bir adam gönderme ve
onu salimen geri getirme
hedefine ulaşmayı
taahhüt etmesi gerektiğine
inanıyorum”
25 Mayıs 1961
ABD Kongresi’nin ortak oturumu
Acil Ulusal Gereksinimler Konuşması
UZAY YARIŞI
12 Nisan
31 Ocak
Domuzlar Körfezi fiyaskosu
(Küba)
25
19 Nisan
21 Ocak
Mayıs
5 Mayıs
UZAY YARIŞI
Altta yatan iki temel itici güç
1.
Ulusal güvenlik
Dünya lideri olmayı sürdürebilme
"The Roman Empire controlled the world
because it could build roads. Later--when
men moved to the sea--the British empire
was dominant because it had ships. Now,
the Communists have established a foothold
in outer space.”
Lyndon Johnson
2.
Uluslararası prestij
Dünya lideri olmayı sürdürebilme
“Biz geride kalırsak blok seçmemiş ülkeler
ne yapar?, müttefiklerimiz ne yapar?”
UZAY YARIŞI
12 Nisan
31 Ocak
Domuzlar Körfezi fiyaskosu
(Küba)
25
19 Nisan
21 Ocak
Mayıs
5 Mayıs
John F. Kennedy
ABD Başkanı, 43
Ted Sorensen
Başkan’ın Özel Danışmanı, 33
Pierre Salinger
Beyaz Saray Sözcüsü, 35
McGeorge Bundy
Ulusal Güvenlik Danışmanı, 42
John F. Kennedy
ABD Başkanı, 43
Robert Kennedy
Adalet Bakanı, 36
Robert Mc Namara
Savunma Bakanı, 45
Kenneth O’Donnell
Başkan’ın Özel Kalem
Jerome Wiesner
Müdürü, 36
Başkan’ın Bilim Danışmanı, 46
John F. Kennedy
ABD Başkanı, 43
Robert Seamans, Jr.
NASA Başkan Yrd., 42
Wernher von Braun
Roket bilimcisi, 49
Nikita Kruşçov
SSCB KP Genel Sekreteri, 67
Dwight D. Eisenhower
Sputnik zamanında ABD Başkanı, 67
Mstislav Keldiş
“Baş Teorisyen”, 50
Sergey Koralyov
“Baş Tasarımcı”, 54
Chris Kraft
NASA Uçuş Operasyonları Müdürü,
37
Gene Kranz
NASA Uçuş Direktörü, 29
Steve Bales
NASA mühendisi, 27
Ay’a ilk inişte soğukkanlılığıyla
Armstrong’u rahatlatan ve
inişin iptalini engelleyen adam
John Houbolt
NASA mühendisi, 42
Ay’a gidişin en uygun yolunu
bulan adam
John Aaron
NASA mühendisi, 26
Apollo 12’yi kurtaran adam
Ay’a giden: 24 kişi
Ay’a inen: 12 kişi
Ay’a iki kez giden: 3 kişi
Ay’a iki kez inen: Yok
Ay’a inen 12 insan, 36–47
Ay’a ayak bastıklarındaki
medyan yaş: 39
“Bu ülkenin
bu onyıl bitmeden
Ay’a bir adam gönderme ve
onu salimen geri getirme
hedefine ulaşmayı
taahhüt etmesi gerektiğine
inanıyorum”
25 Mayıs 1961
ABD Kongresi’nin ortak oturumu
Acil Ulusal Gereksinimler Konuşması
Apollo Ay Programı’nı başarıya ulaştıran
en önemli unsurlar
• Baştan hedef tanımının ve termin süresinin ülkenin
en tepesindeki kişi tarafından net olarak ortaya konmuş
olması
Apollo Ay Programı’nı başarıya ulaştıran
en önemli unsurlar
• Baştan hedef tanımının ve termin süresinin ülkenin
en tepesindeki kişi tarafından net olarak ortaya konmuş
olması
• Ay çevresinde buluşma yönteminin seçilmiş olması
Ay’a gitmenin yolları
1. Direkt gidiş
2. Dünya çevresinde buluşma
3. Ay çevresinde buluşma
Direkt gidiş
Dünya çevresinde buluşma
John Houbolt
NASA mühendisi, 42
Ay çevresinde buluşma
Ay çevresinde buluşma
Ay çevresinde buluşma
1 kişi
2 kişi
2 kişi
Ay çevresinde buluşma
1 kişi
2 kişi
Ay çevresinde buluşma
John Houbolt
NASA mühendisi, 42
Apollo Guidance
Computer
1969
IBM PC
1981
• 2 k hafıza
(Read-only storage 32 k)
• En düşük konfigürasyon
16 k
• İşlemci hızı
0.001024 GHz
• 0.004077 GHz
Mercury
Projesi
uçuşları
Gemini
Projesi
uçuşları
Apollo
Projesi Ay’a inişler
uçuşları
Ay’a gidiş
yöntemini
belirleme
Apollo Ay Programı’nı başarıya ulaştıran
en önemli unsurlar
• Baştan hedef tanımının ve termin süresinin ülkenin
en tepesindeki kişi tarafından net olarak ortaya konmuş
olması
• Ay çevresinde buluşma yönteminin seçilmiş olması
• “All-up testing” kavramında karar kılınması
“All-up testing”
George E. Mueller
NASA’nın
Uzay Uçuşlarından Sorumlu
Başkan Yardımcısı, 45
“GEM kutuları”
George E. Mueller
NASA’nın
Uzay Uçuşlarından Sorumlu
Başkan Yardımcısı, 45
Apollo Ay Programı’nı başarıya ulaştıran
en önemli unsurlar
• Baştan hedef tanımının ve termin süresinin ülkenin
en tepesindeki kişi tarafından net olarak ortaya konmuş
olması
• Ay çevresinde buluşma yönteminin seçilmiş olması
• “All-up testing” kavramında karar kılınması
• Apollo 7 başarılı olursa Apollo 8’in Ay çevresine gönderileceği
kararının verilmiş olması
Mercury
Projesi
uçuşları
Gemini
Projesi
uçuşları
Apollo
Projesi Ay’a inişler
uçuşları
Apollo A (2)
Apollo C
Apollo D
Apollo E
Apollo F
Apollo G
Apollo A (2)
Apollo C
Apollo E
Apollo D
Apollo F
Apollo G
Apollo 7
Apollo 8
Apollo 9
Apollo 10
Apollo 11
Apollo 12
Apollo Ay Programı’nı başarıya ulaştıran
en önemli unsurlar
SOVYETLERLE OLAN FARKIN ANALİZİ
1.
ABD’nin bahsi ileri derecede artırması
Ay’a insan indirmek
Sputnik
Gagarin
Von Braun
“Rusların bunu yapabilmesi için ellerindekinden en az 10 kat
daha yüksek performanslı roket yapmaları gerek; bunu
1967/1968’e kadar yapamazlar, biz ―kaynak verilirse ―
yapabiliriz”
ABD Başkan Yardımcısı’na memorandumundan, 29 Nisan 1961
1.
ABD’nin bahsi ileri derecede artırması
Ay’a insan indirmek
Sputnik
Gagarin
Apollo Ay Programı’nı başarıya ulaştıran
en önemli unsurlar
SOVYETLERLE OLAN FARKIN ANALİZİ
1.
ABD’nin bahsi ileri derecede artırması
2.
Her uçuşun herkesin gözü önünde (canlı olarak) yapılması
3.
1 ve 2’deki cüretkarlığın dünya kamuoyundaki pozitif algısı
Apollo Ay Programı’nı başarıya ulaştıran
en önemli unsurlar
SOVYETLERLE OLAN FARKIN ANALİZİ
1.
ABD’nin bahsi ileri derecede artırması
2.
Her uçuşun herkesin gözü önünde (canlı olarak) yapılması
3.
1 ve 2’deki cüretkarlığın dünya kamuoyundaki pozitif algısı
4.
ABD’nin sofistike teknik/teknolojik konulardaki üstünlüğü
5.
ABD’nin tamamındaki birikim ve yetenekten faydalanılması
20 bin şirket
377 bin çalışan
Preliminary
Design
Review
Critical
Design
Review
Requirement
Design
definition
Development
Customer
Design
Flight
Acceptance Certification Readiness
Readiness
Review
Review
Review
Manufacturing
DELIVERY
Design
requirements
baseline
established
Drawing
baseline
established
Verification of
manufacturing
vs. design
specification
and
assessment of
test results
LAUNCH
Certify
flight and
ground
systems for
manned
flight
Determine
flight
readiness of
spacecraft
and release
for launch
PERT
Program Evaluation and Review Technique
• optimistic time (O): the minimum possible time required to accomplish a task,
assuming everything proceeds better than is normally expected
• pessimistic time (P): the maximum possible time required to accomplish a task,
assuming everything goes wrong (but excluding major catastrophes)
• most likely time (M): the best estimate of the time required to accomplish a task,
assuming everything proceeds as normal
• expected time (TE): the best estimate of the time required to accomplish a task,
accounting for the fact that things don't always proceed as normal (the implication
being that the expected time is the average time the task would require if the task were
repeated on a number of occasions over an extended period of time)
TE = (O + 4M + P) ÷ 6
FMEA
Failure Modes and Effects Analysis
Apollo
Güvenilirlik Değerleri
Uçuşun başarısı
Uçuş ekibinin güvenliği
%99
%99.9
Proje yönetimi dersi 3
Kurum içi bilgi notlarınız
mahkeme ilamı gibi
olmasın
Bill Tindall
NASA mühendisi, 40
Devrinde
2010
Apollo Programı
25.4 milyar $
151 milyar $
Manhattan Projesi
2 milyar $
24 milyar $
Panama Kanalı
375 milyon $
8.1 milyar $
ABD Eyaletlerarası
Karayolu Sistemi
114 milyar $
Uygulanamaz
1960
1965
NASA bütçesi
500 milyon $
5.2 milyar $
NASA bütçesinin
ABD federal
bütçesindeki payı
%0.6
%5.3
NASA personeli
10,000
36,000
Müteahhit personeli
36,500
376,700
Proje yönetimi dersi 4
Sorumluluk arttıkça
stres de artar;
sağlık parametrelerinizi
iyi monitorize edin
Apollo 11 komutanı Armstrong’un
Ay’a adım attığı sıradaki kalp hızının seyri
“Bu benim için küçük bir adım,
insanlık için
büyük bir sıçrayıştır”
Neil Armstrong
Apollo 11
“Bu benim için küçük bir adım,
insanlık için
büyük bir sıçrayıştır”
Neil Armstrong
Apollo 11
“Bu benim için küçük bir adım,
insanlık için
büyük bir sıçrayıştır”
Neil Armstrong
Apollo 11
“Bu belki Neil için küçük bir
adımdı ama benim için
kesinlikle uzundu!”
Pete Conrad
Apollo 12
Apollo 11 komutanı Armstrong’un Ay’a iniş sırasında kalp hızının seyri
Apollo 11 komutanı Armstrong’un Ay’dan kalkış sırasında kalp hızının seyri
Kader barış içinde Ay’ı keşfetmeye gönderdiğimiz insanların
Ay’da ilahi huzura ulaşmalarına hükmetti.
Bu iki cesur insan, Neil Armstrong ve Edwin Aldrin,
kurtarılmaları için hiç bir ümit olmadığını biiyorlar. Ancak
yine biliyorlar ki fedakarlıklarında insanlık için umutlar var.
Bu iki insan hayatlarını insalığın en asil amacına vakfetmiş
oluyorlar: gerçeğe ulaşma.
Aileleri ve dostları onların yasını tutacak; ülkeleri onların
yasını tutacak; dünyadaki insanlar onların yasını tutacak;
oğullarından ikisini bilinmeze göndermeye cesaret eden
Dünya Ana onların yasını tutacak.
Keşifleriyle dünya insanlarının yekvücut hissetmelerine
neden oldular, insanların kardeşliğini daha da
sımsıkılaştırdılar.
Eski çağlarda insanlar gökyüzüne bakarlar ve
kahramanlarını takımyıldızlar biçiminde yıldızlarda
görürlerdi. Bu modern zamanda biz de hemen hemen aynı
şeyi yapıyoruz ama bizim kahramanlarımız etten kemikten
yapılma destansı insanlar.
Onları izleyen başka insanlar da olacak ve onlar kuşkusuz eve
dönecekler. İnsanların araştırma yapmasına engel
konmayacak. Ancak bu insanlar ilktiler ve kalplerimizde en
önde yer alacaklar.
Çünkü, önümüzdeki gecelerde gökte Ay’a bakacak her insan
orada daima insanlıktan oluşmuş başka bir dünyanın bir
köşesinin bulunacağını biliyor olacak.
Proje yönetimi dersi 5
Bir “en kötü durum”
senaryonuz olsun
• Ay’a niye gidildi? Gidilmese olmaz mıydı?
• Ay’a inmek çok mu zordu?
OLMAZDI!
EVET VE HAYIR
• Astronotlar bu işten ne kadar kazandılar?
FAZLA DEĞİL
• Armstrong ve Aldrin Ay’a inemeyip kös kös geri
dönmektense inmeyi ölümüne zorlarlar mıydı?
• Aldrin Ay’a ilk ayak basan insan olamadığına
bozuldu mu?
FENA HALDE!
• “Ay’a gidebildiysek, ‘bilmem-ne’yi haydi haydi yaparız”
sözü gerçekçi midir?
HAYIR
• Ay’a gerçekten gidildi mi?
EVET!
HAYIR
Astronot Aldrin’in Apollo 11 uçuşu için harcırah formu
Proje yönetimi dersi 6
Motivasyon ve büyük bir
işi başarma hazzı
paradan daha önemli
olabilir
• Ay’a niye gidildi? Gidilmese olmaz mıydı?
• Ay’a inmek çok mu zordu?
OLMAZDI!
EVET VE HAYIR
• Astronotlar bu işten ne kadar kazandılar?
FAZLA DEĞİL
• Armstrong ve Aldrin Ay’a inemeyip kös kös geri
dönmektense inmeyi ölümüne zorlarlar mıydı?
• Aldrin Ay’a ilk ayak basan insan olamadığına
bozuldu mu?
FENA HALDE!
• “Ay’a gidebildiysek, ‘bilmem-ne’yi haydi haydi yaparız”
sözü gerçekçi midir?
HAYIR
• Ay’a gerçekten gidildi mi?
EVET!
HAYIR
Proje yönetimi dersi 7
Mevzuata uyun
Apollo 11 için Hawaii eyaleti
gümrük bildirim formu
Neil Armstrong’a göre
Salimen eve dönüş olasılığı %90
Ay’a başarılı iniş olasılığı %50
Proje yönetimi dersi 8
Sizin de, çalışma
ekibinizi oluşturanların
da birer “özel hayat”ı
olduğunu unutmayın
• Ay’a inmek çok mu zordu?
EVET VE HAYIR
• “Ay’a gidebildiysek, ‘bilmem-ne’yi haydi haydi yaparız”
sözü gerçekçi midir?
HAYIR
• Ay’a gerçekten gidildi mi?
EVET
Hohmann transferi
yörüngesi
Gidiş-dönüş: 30 ay
Hohmann transferi
yörüngesi
Apollo Ay Programı’nı başarılı kılan
en önemli proje yönetimi dersleri
• Proje hedefini net ve yazılı olarak tanımlayın; termin koyun
• Yönteme/tekniğe karar vermek en önemli konudur
• Sistemin güvenilirlik limitlerini gerçekçi olarak belirleyin
• Sistemin hız belirleyici kademelerini saptayın ve onlara odaklanın
• Gözden geçirme toplantılarını düzenli olarak yapın
Apollo Ay Programı’nı başarılı kılan
en önemli proje yönetimi dersleri
• Kimin kime rapor ettiği belli olsun
• Alt kademenin teknik uyarılarının hiyerarşik mevzuat nedeniyle
kaybolmasını engellemenin yolunu bulun
• Maaşların yüksek olması gerekmez; motivasyon sağlayın
• En tepedeki yöneticinin işin teknik uzmanı olması gerekmez;
baş altı yöneticiler ise teknik donanımlı olmalıdır
• Gençliğe yüksek değer ve inisiyatif alma olanağı verin; bakın
neler yapıyorlar!
Mustafa Kemal Çanakkale’de 34 yaşındaydı
Uzay yarışının bir analizi:
Çıkarılacak proje yönetimi dersleri
Dr Üstün Aydıngöz
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı
8. Ulusal Tıp Bilişimi Kongresi
18 Kasım 2011

Benzer belgeler