SM75-5 - Spormeydani.org

SPORT‹F
KASIM 2013
tumun da benimle hem fikir oldu¤u sporcu
beslenmesi ile ilgili püf noktalar› paylaflmak
istiyorum. Her ne kadar günümüzde baz› konularda farkl› görüfller olsa da, büyük ço¤unlu¤un benimsedi¤i görüflleri, literatürlerde
de yer alm›fl haliyle paylaflman›n daha uygun
olaca¤› düflüncesindeyim. Ancak unutmamal›y›z ki, performans sadece beslenme yönüyle de¤erlendirilemez. Sporcunun genetik yap›s›, antrenman uygunlu¤u, fiziksel ve ruhsal
yap›s› gece hayat› ve zararl› al›flkanl›klardan
uzak duruflu ile bir bütünlük kazanmaktad›r.
Ayr›ca, sporcunun yafl›, cinsiyeti, vücut yap›s›, fiziksel aktivitesi kriterleri de performans›
önemli ölçüde etkilenmektedir. Öncelikle günümüzde ra¤bet gören sporcu beslenmesi
ile ilgili temel görüflleri flöyle özetlemek
mümkündür: Bol karbonhidrat (ekmek, pilav, makarna, patates, tatl›lar) içeren besin
kaynaklar› önemlidir. Orta düzeyde protein
(et, tavuk, bal›k, yumurta, peynir) içeren besinlerin al›nmas› gerekir. Ya¤l› yiyeceklere
(tereya¤›, kaymak, mayonez, zeytin, kuru yemifller) dikkat edilmelidir. Yeterli vitamin, mineral ve elementler ihmal edilmemelidir.
Sporcular hatta tüm canl›lar için uygun s›v›
al›m› çok önemlidir. Sporcular›n karbonhid-
SPORCU BESLENMES‹NDE
TEMEL ‹LKELER
rat gereksinimleri vücut a¤›rl›¤›na göre hesaplanmaktad›r, egzersiz fliddeti ve süresine
göre günlük kilogram bafl›na 5-10 gram karbonhidrat al›m› önerilmektedir. Karbonhidrat türü olarak kompleks karbonhidratlar
(Ekmek, kek, pirinç, makarna, bulgur, irmik,
flehriye, bisküvi, m›s›r, tarhana, bezelye, mercimek, fasulye, barbunya, bakla, nohut, patates, tuzsuz yer f›st›¤›, f›nd›k, kestane, badem, kuru üzüm, kuru kay›s›, kuru erik), basit karbonhidratlara (çay flekeri, bal, pekmez,
reçel, marmelat, çikolata, akide flekeri, kola,
limonata, meyve suyu, tatl› bisküvi, tatl› kek,
meyveli tart, dondurma, meyveli yo¤urt, sütlü puding, taze meyveler) oranla daha fazla
tercih edilmelidir. Antrenman veya maçlardan önce sporcular›n karbonhidrat depolar›n›n dolu olmas›, özellikle antrenmandan önce tüketilen ö¤ün, performansta önemli rol
oynad›¤›n›n bilincinde olmam›z gerekir. Maç
öncesi beslenmede dikkat edilmesi gereken
noktalar› ise flöyle özetleyebiliriz. Yenilecek
besinler yaklafl›k maçtan 3-4 saat önce yenmelidir. Maç öncesi seçilen yeme¤in sindiriminin kolay olmas›na özen gösterilmelidir.
Protein ve ya¤lar›n sindirimi yavafl sürdü¤ü
için mümkün mertebe az tüketilmelidir. Çi¤
sebze ve meyvelerden kaç›n›lmal›, kuru baklagiller gibi posas› yüksek besinler tercih edilmemelidir. Ac›l›, baharatl›, k›zart›lm›fl yiyecekler yenmemeli, kola, gazoz gibi gazl› içecekler içilmemelidir. Çok fazla fleker ve flekerli yiyeceklerden uzak durulmal›d›r. Gaz
yapabilen lahana, p›rasa, karn›bahar, brokoli, bezelye, portakal gibi besinler yenmemelidir. Her zaman yemekler yavafl yenmeli ve
iyice çi¤nenmelidir. Bilinmeyen yeni g›dalar
ise denenmemelidir.
Maç öncesi örnek teflkil edecek yemek
mönüsü
Çorba (pirinç, flehriye vs.)
Izgara tavuk veya bal›k eti
Patates püresi, pirinç, bulgur pilav› veya
makarna
Gençlik ve Spor Bakan› K›l›ç, uluslararas› organizasyonlarda dereceye giren
200'ü aflk›n sporcu, antrenör ve federasyon baflkanlar›n› ödüllendirdi.
Yeterince ekmek
Meyveler (Muz, ananas v.s)
Sütlü tatl›lar (sütlaç, muhallebi veya keflkül)
Komposto veya taze s›k›lm›fl meyve suyu
Maç öncesi örnek bir kahvalt› mönüsü
Az ya¤l› beyaz veya kaflar peynirli tost
Bal veya reçel çeflitleri
Kabu¤u soyulmufl domates sö¤üfl
Taze s›k›lm›fl meyve suyu
Yeterince ekmek
Kuru kay›s›, kuru incir,
Meyveli yo¤urt
Sporcu günlük su ihtiyac›na (ortalama 3 litre) ilave olarak, antrenmanda kaybetti¤i a¤›rl›k kadar s›v› almal›d›r. Bu da yaklafl›k 3,5-4 litre s›v› civar›ndad›r. 1 saate kadar olan antrenmanlarda sadece su içmek yeterli iken 1 saati
aflan yo¤un antrenmanlarda veya maçlarda
her 20 dakikada 1 bardak az miktar karbonhidrat içeren (% 6-8 oran›nda) s›v› al›nmas›
önerilmektedir. Antrenmandan hemen sonra
vücutta azalan su, mineraller ve boflalan glikojen deposu yerine konmal›d›r. Bu depolar›n yerine konmas›nda en etkili yol; en k›sa sürede,
2 saat içinde, özellikle ilk yar›m saatte yüksek
karbonhidratl› yiyeceklerin tüketilmesidir. Aktarmaya çal›flt›¤›m bu küçük bilgilerin, sporcu
kardefllerimin ilgisini çekece¤i düflüncesiyle,
sa¤l›kl› günler diliyor, sayg›lar sunuyorum.
G E N Ç L ‹ K ve Spor Bakan› Suat K›l›ç,
dünyada Olimpiyat Oyunlar›'n› organize
eden ülkeler dahil olmak üzere, Türkiye'deki kadar yüksek say›da spor tesisi imalat›
yapan baflka bir ülke olmad›¤›n›
söyledi. Bakan K›l›ç, bu y›l yap›lan uluslararas› organizasyonlarda
dereceye giren 200'ü aflk›n sporcu,
antrenör ve federasyon baflkanlar›n›, bakanl›¤›n konferans salonunda kabul ederek, ödüllendirdi.
Suat K›l›ç, spor teflkilat› olarak
sporcular›, dünyan›n en büyük spor
ülkesine dönüfltürmeye çal›fl›lan Türkiye'nin
gelece¤ine haz›rlad›klar›n› belirterek, "fiu an
dünyada spora en fazla yat›r›m yapan ülkeyiz. Olimpiyat yapan ülkeler dahil olmak
üzere, bizdeki kadar yüksek say›da spor tesisi imalat› yapan yok. Türkiye'nin bütün illerini ve ilçelerini, sporcular›m›z taraf›ndan kullanabilecekleri tesislerle buluflturmak üzere
gece gündüz çal›fl›yoruz" dedi.
Gençlik ve Spor Bakan› K›l›ç, 31 Ekim
Perflembe günü, Baflbakan Recep Tayyip Erdo¤an ile birlikte ‹stanbul'da, Sinan Erdem
Spor Salonu'nda "2013'te 213 spor tesisi' slogan›yla 213 spor tesisini hizmete sunacaklar›n› ifade ederek, flöyle konufltu: "Bir
taraftan da 789 spor tesisinin imalat›na devam ediyoruz. Toplamda 60
küsur spor salonunu aç›l›fl›n› o gün
yapaca¤›z. ‹lk etapta bütün illerimiz ve ilçelerimizi büyük küçük
fark gözetmeden spor salonlar›yla
buluflturmay› hedefliyoruz."
HABER
Bakan K›l›ç'›n konuflmas›n›n
ard›ndan 200'ü aflk›n sporcu ve antrenör,
ödüllerini almak üzere sahneye ç›kt›. Sporculara 12 bin 922 tam cumhuriyet alt›n› karfl›l›¤›nda 8 milyon 296 bin lira, antrenörlere
bin 292 tam cumhuriyet alt›n› karfl›l›¤›nda
829 bin 624 lira, kulüplere bin 292 cumhuriyet alt›n› karfl›l›¤›nda 829 bin 624 lira
olmak üzere toplamda 15 bin 500 cumhuriyet alt›n› karfl›l›¤›nda 19 milyon 955
bin 494 lira ödül takdim edildi.
AL‹ YEL‹NER
Spor Meydan› okurlar›, bu ay
S ayg›de¤er
sizlerle konunun uzman› olan bir çok dos-
Cumhuriyet
K›zlar›
yine flampiyon
GS’li Sneijder,
Gençlik Merkezleri’nin
üyesi oldu
■ GENÇL‹K ve Spor Bakanl›¤›'n›n, CeBIT Biliflim Eurasia
ve BIT Sinerji Zirvesi'ndeki stand›, Bakan Suat K›l›ç, Avrupa
Birli¤i Bakan› ve Baflmüzakereci Egemen Ba¤›fl ve Galatasaray'›n Hollandal› futbolcusu Wesley Sneijder'in kat›l›m›yla
aç›ld›. Sar›-k›rm›z›l› futbolcu Sneijder, Gençlik ve Spor Bakanl›¤› Gençlik Merkezi'nin 400 bin 3 numaral› üyesi olurken,
kart›n› Bakan K›l›ç takt›. Aç›l›fl›n ard›ndan Sneijder ile stant
alan›na geçen K›l›ç, vatandafllara satranç tak›m› da¤›tt›ktan
sonra sar›-k›rm›z›l› futbolcuya üye kart›n› verdi. Bakan K›l›ç
ayr›ca, Sneijder'in ülkenin de¤iflik yerlerinde birkaç Gençlik
Merkezi'nde gençlerle buluflaca¤›n› söyledi.
Milli Atlet
Elvan’›n
hedefi alt›n
madalya
■ ‹LK kez yar›flaca¤› 42 kilometre 195 metrelik Avrasya Maratonu'nu 2 saat 20 dakikada koflarak, alt›n madalya kazanmay› hedefleyen
Avrupa rekortmeni Milli atlet Elvan Abeylegesse, hedefledi¤i derece için haftada 200 kilometre kofluyor. Kondisyon da yaparak yo¤un bir kamp süreci geçiren Abeylegesse, yapt›¤› aç›klamada, Erzurum'da maraton haz›rl›klar›n› yapt›¤›n› belirterek, kas›mda ilk defa Avrasya
Maratonu'nda yar›flaca¤›n› söyledi.
Haz›rl›k kamp›n›n devam etti¤ini anlatan Abeylegesse,
"Hava çok so¤umadan sezonu kapatmay› hedefliyoruz. Yar›m maratona ilk kez kat›lm›yorum ama ilk defa Avrasya
Maratonu'nda koflaca¤›m. 42 kilometre 195 metrelik tam
maratonu 2 saat 20 dakikada koflmay› hedefliyorum. Bunun için haz›rl›klar›m›z devam ediyor" dedi.
u
l
¤
o
u
f
o
S
n
a
n
e
K
n
sezondan memnun
DÜNYA Supersport fiampiyonas›n› ikinci s›rada bitiren milli motosikletçi Kenan Sofuo¤lu, iyi bafllad›¤› sezonu flanss›zl›klarla ikinci s›rada bitirmesine karfl›n tak›m› Kawasaki’yi
markalar flampiyonu yaparak güzel
bir sezon geçirdi¤ini söyledi.
Milli motosikletçi Sofuo¤lu, geçen hafta sonu ‹spanya'da koflulan
13. ayak yar›fl›yla tamamlanan Dünya
Supersport fiampiyonas›'n› da, de¤erlendirdi. Sezon bafl›nda iki hedef
belirledi¤ini anlatan Sofuo¤lu, "Birincisi flampiyon olmak, ikincisi Türkiye'deki yar›fl› kazanmakt›. fiampiyonluk nasip olmad› ama kariyerimdeki en önemli yar›flmalardan Türkiye
yar›fl›n› kazand›m. Yar›fl› gelip izleyen
herkes gördü. Çok zor bir yar›flt›.
Dünya flampiyonlu¤unu alm›fl kadar
oldum. Sezona geriye dönüp bakt›¤›mda güzel bir sezon geçirdim" ifadelerini kulland›.
Kawasaki markas›n›n da kendisinden bir y›l daha kal›p, bir flampiyon-
luk daha istedi¤ini ifade eden Sofuo¤lu, "Esas›nda supersporttan ayr›lmasam, en fazla iki y›lda yar›flmay›
b›rak›r›m. Superbike EVO'ya geçtikten sonra kolay kolay b›rakmak istemiyorum. fiampiyonlu¤u b›rakaca¤›m› sanm›yorum. Uzun vadeli toplamda 3-4 sene sonra yar›fllar› b›rakabilirim" de¤erlendirmesini yapt›.
"Baflbakan sporcu
yetifltirmemi istiyor"
Yar›flmay› b›rakt›ktan sonra
sporcu yetifltirmek istedi¤ini dile
getiren Sofuo¤lu, "Sakarya Akyaz›'da pist yapt›rm›flt›m. Baflbakan›m›z bile benden sporcu yetifltirmemi istedi. Burada sporcu yetifltire ce¤im. Yetifltirdi¤im sporcular›n kulüplerinin, Avrupa'da tak›mlarla anlaflmalar›n› sa¤layaca¤›m. Bunlar
destek gerektiriyor. Devlet bana
destek verirse, sporcular› Avru pa'da tak›mlara götürürece¤im. Anlafl›p yat›flt›raca¤›z" diye konufltu.
T U R K C E L L ve Türkiye Tenis Federasyonu deste¤inde turnuvalara devam eden Club
‹stanbul @ ENKA Tenis Akademisi oyuncusu Ça¤la Büyükakçay ve partneri Pemra
Özgen, 14. Cumhuriyet K›zlar› Uluslararas› Tenis Turnuvas›'nda geçen y›lki çiftler flampiyonluklar›na bir
yenisini daha ekledi. ‹stanbul'daki Tenis Eskrim Da¤c›l›k Spor Kulübü'nün kapal›
kortlar›nda gerçekleflen turnuvan›n finalinde Gürcü Sofia fiapatava ve
Ukraynal› Anastasiya Vasilyeva ikilisine karfl› mücadele
veren Büyükakçay / Özgen, bir saat süren buluflmay› 63, 6-2'lik setlerle kazanarak ortakl›klar›n›n sekizinci ITF
zaferine imza att›. 25 bin dolarl›k bir turnuvada daha kupaya uzanan Ça¤la ve Pemra, çiftlerdeki galibiyet serilerini ise 12 maça ç›kard›.
Judo’da GS’li
kad›nlar zirvede
M E R S ‹ N'in Mut ilçesinde düzenlenen Judo Büyükler Türkiye fiampiyonas›, kad›nlar
78 ve +78 kilo ile erkekler 100 ve
+100 kilo müsabakalar›yla sona
erdi. Merakla beklenen kad›nlar +78 kilo maç›nda
karfl›laflan
Galatasarayl›
sporculardan Belk›s Zehra
Kaya, tak›m arkadafl› Kübra
Kara karfl›s›nda zorland›¤›
müsabakada alt›n madalyaya
uzanmas›n› bildi. Erkeklerde
ise +100 kiloda alt›n madalya
Feyyaz Yaz›c›'ya gitti. Normalde
100 kiloda yar›flan Feyyaz, Türkiye
flampiyonas›'nda a¤›r s›klette de ilk s›ray› almay› baflard›. Kad›nlar 78 kiloda Trabzonspor'dan Ezgi Y›lmaz, erkekler 100 kiloda ise Kocaeli Ka¤›tspor'dan
Erdal Ba¤aç flampiyonlu¤a ulaflt›. Türkiye fiampiyonas›'nda erkeklerde Kocaeli Ka¤›tspor birinci
olurken, kad›nlarda ise birincilik Galatasaray’›n oldu.
5
YAfiLILIK VE SPOR
önlenemez bir süreçtir. Bu süreç; ayn›
Y afll›l›k
zamanda, insan yaflam›nda da önemli bir sü-
reçtir. Yafla ba¤l› fiziksel, zihinsel ve psikolojik kay›plar›n oldu¤u bir süreçtir. insan fizyonomisinde, kuvvet, dayan›kl›l›k, esneklik, dolafl›m sistemi
ve dengenin zay›flad›¤› bir süreçtir.
Ataerkil aile hayat›ndan, çekirdek aile hayat›na geçen toplumumuzda, yafll›l›k süreci ve yafll›
popülasyonu, farkl› problem olarak sosyo -kültürel sosyal hayat›m›zda, dramatik boyutu ile sosyal bir problem olarak karfl›m›zda durmaktad›r.
TU‹K (Türkiye ‹statistik Kurumu) verilerine göre, sosyo ekonomik ve sosyo kültürel yaflant›m›zdaki geliflmeden ötürü son elli y›lda ülkemizde
yafll› popülasyonunda,yafll›l›k süresinin uzamas›
sebebiyle, genel nüfusumuzun%7,7 nispetinde
oldu¤u fleklindedir. Buda, yaklafl›k befl buçuk- alt› milyon nüfusa denk gelmektedir. Yani, birçok
Avrupa ülkesinin nüfusu kadard›r.
Önümüzdeki y›llarda bu oran daha da yükselecektir. Dünya da nüfusun yafllanmas›na paralel
yafll› say›s›n›n artt›¤›n›, bütün demografik istatistikler do¤rulad›¤› gibi, bizimde ayn› durumda oldu¤umuz aflikârd›r. Durum böyle olunca da, yafll› popülasyonunun kendine has bir problemi var
m›d›r? Varsa nelerdir? Bu problemlerin çaresi nelerdir bilinmesinde fayda vard›r.
Öncelikle yafla ba¤l› fiziksel ve zihinsel kay›plar›n, fizyolojik sistemde öne ç›kan kay›plar› tespit etmekte yarar vard›r.
Bilindi¤i üzere, t›p ilminin geriatri disiplini, yafll›l›kla ilgilenmektedir. Bilimsel geliflmelere bak›ld›¤›nda ciddi mesafeler kat etmifl olmalar›na ra¤men, soluksuz ve y›lmadan bu alanda çal›flmalar
da yap›lmaktad›r. Geriatri çal›flmalar›n›n ortaya
koydu¤u de¤erlere göre, altm›fl befl yafl üstü olan
herkes, yafll› kategorisine girmektedir. Yafla ba¤l›
olarak fiziksel, zihinsel ve psikolojik kay›plar›n anlafl›labilir flekilde kayba u¤rad›¤› bir dönemdir.
Fiziksel olarak; denge, esneklik, Kuvvet, dolafl›m ve solunum sistemi ile beraber, koordinasyonda kay›plar olmas›, hareketsizli¤i getirmektedir. Hareketsizlik ise, birbirini tetikleyen iç rahats›zl›klar›n oluflumunu sa¤lamaktad›r. bir kör döngü gibi devam eden bu süreç, yafll›y› sosyal hayattan koparmaktad›r. fiansl› olanlar, yafll› bak›m
evlerinde kalan ömürlerini devam ettirirler. Ancak büyük ekseriyet, yata¤a ba¤lanan bir sürecin
içine girer ve bir kifliyi de kendisi ile beraber sosyal hayattan kopar›r.
Daha vahim olan› ise ev ile sa¤l›k merkezleri
(Hasta hane, sa¤l›k ocaklar›, eczane) aras›nda gidip gelirler.
Peki, önüne geçilmez olan yafll›l›k sürecinde,
yafll› kesimin sosyal yaflant›dan kopmadan kaliteli bir hayat› yaflayabilmesi mümkün mü? el cevap;
elbette bu mümkündür. O halde nas›l olabilir?
Bu alanda, ülkemizde Akdeniz Üniversitesinde hat›r› say›l›r bilimsel çal›flmalar yap›labilmektedir. Ayr›ca di¤er üniversitelerin dâhiliye bölümleri bu alanda gayretleri takdire flayand›r.
Durum ortadad›r. En etkin çare; yafll›lara, yafllar›na uygun egzersiz yapt›rmak oldu¤unu, bütün geriatri alan›nda çal›flan bilim adamlar›n›n bilimsel verilerle ortaya koydu¤u hakikattir.
Yafll›lar›n fiziksel kayb›n› engelleyici fiziksel çal›flmalar programlamak suretiyle, sosyal entegrasyonu sa¤layacak flekilde “yafll›larda egzersiz” programlar›na dâhil etmek üzere, çal›flmalar›n yayg›nlaflmas›n› sa¤lamak gerekir. Yafla ba¤l› fiziksel, zihinsel kay›plar; belirlenecek bu programlar ve çal›flmalarla en aza indirilebilmekte ve ilaca ba¤l›, sa¤l›k merkezlerine ba¤l› yaflamadan en önemlisi de
yata¤a ba¤l› yaflamadan kurtar›lm›fl olabilirler.
Geriatrik egzersizler yöntemi ile gelifltirilecek
fiziksel parametreler onlar›n kendine yetebilece¤i güce kavuflturabilecek ve sosyal hayat›n içinde
tutacakt›r. Bu durum keflfi gerektiren bir durum
de¤ildir. Sadece koordinasyon içinde çal›fl›larak
ortaya irade koyulacak bir ameliyedir.
Sa¤l›k bakanl›¤›, spor bakanl›¤›, aileden sorumlu bakanl›klar sosyal güvenlik bakanl›¤›, üniversitelerin ilgili birimleri, mahalli ‹dareler, yerleflim alanlar›ndaki aile hekimlerinin bilgisi dâhilinde olan yafll›lar›n tespiti ile davet ç›kar›larak haftada muayyen zamanlarda, belli bir program çerçevesinde hayata geçirilebilecek bir proje olabilir... Görülecektir ki bu çal›flman›n maliyeti ilaç ve
sa¤l›k merkezlerinde sarf edilen maliyetin kat be
kat alt›ndad›r. Yani ithal yoluyla temin edilen
ilaçlara sarf edilen miktar›n yüzde onu miktar›na
denk düflmektedir.
Ayr›ca, haftada iki gün ve yirmi dakikal›k (Afl›r› Yavafl) “Süper Slow Egzersaisez” yöntemi ile
termal yöntemle, fitness ve spor merkezlerinde
bu çal›flmalar›n organizasyonu kolayl›kla yap›labilmek mümkündür. Özellikle mahalli idareler
bunu koordine edebilirler...
Sosyal ve ekonomik yaflant›m›z›n geliflimine ba¤l› ülkemizde, insan ömrü uzad›¤›n›,
son elli senede on y›l gibi bir fark›n ortaya
ç›kt›¤› ve giderek te yafll› poülasyonunun
artt›¤› hakikati bizi bu konuda yeni politikalar›n ve yeni programlar›n hayata geçirilmesinde zorunlu hale getirmektedir. Üniversitelerimizde yafll› bak›m› ile ilgili akademik alanlar›n aç›lm›fl olmas› da bunu do¤rulamaktad›r.
Merkezi idare ve yerel idareler bu hususta yeni
çal›flmalar yaparak pilot uygulamalar yapmal›d›rlar.
Son üç y›ld›r yapt›¤›m çal›flmalarda lokal uygulamalarda ald›¤›m olumlu neticeler, bana bu hususun kamu oyu ile paylaflma sorumlulu¤unu
verdi¤ini düflünmekteyim.