türkiye elektrik enerjisi 10 yıllık üretim kapasite projeksiyonu (2008

Transkript

TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
APK DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TÜRKİYE ELEKTRİK ENERJİSİ 10 YILLIK
ÜRETİM KAPASİTE PROJEKSİYONU
(2008 – 2017)
TEMMUZ 2008
İÇİNDEKİLER
I
GİRİŞ .................................................................................................................................. 2
II
TALEP GELİŞİMİ.............................................................................................................. 4
II.1. 1998 – 2007 Yılları Türkiye Elektrik Sistemi Puant Güç ve Enerji Talebi ........................ 4
II.2. 2007 Yılı Elektrik Enerjisi Tüketiminin Günlük İncelemeleri ........................................... 5
II.3. 2006 – 2007 Yılları Tertiplenmiş Yük Eğrileri................................................................... 9
II.4. Talep tahminleri .................................................................................................................. 9
III
2006 – 2007 YILLARI ÜRETİM PROGRAMLARI VE GERÇEKLEŞMELERİ.......... 15
III.1. 2006 Yılı ........................................................................................................................... 15
III.2. 2007 Yılı ........................................................................................................................... 16
IV
TÜRKİYE MEVCUT ELEKTRİK SİSTEMİNİN
ÜRETİM – TÜKETİMİ
İNCELEMESİ................................................................................................................... 18
IV.1. Elektrik Üretim Tesislerinin Kuruluşlara Göre Gelişimi.................................................. 18
IV.1.1. Değerlendirme................................................................................................................... 27
IV.2. Türkiye Elektrik Tüketiminin İncelenmesi....................................................................... 28
IV.2.1. Giriş................................................................................................................................... 28
IV.2.2. Elektrik Enerjisi Tüketim Karakteristiği........................................................................... 28
IV.2.3. Tertiplenmiş Yük-Zaman Eğrisi ....................................................................................... 30
IV.2.4. Tüketimin Aylara Göre İncelenmesi................................................................................. 31
IV.2.5. Değerlendirme ve Sonuç................................................................................................... 33
V
İLETİM VE DAĞITIM SİSTEMİ.................................................................................... 35
V.1. İletim Sistemi .................................................................................................................... 35
V.2. Dağıtım Sistemi ................................................................................................................ 36
V.3. Sistem Kayıpları................................................................................................................ 37
VI
ÜRETİM KAPASİTE PROJEKSİYONUNUN HAZIRLANMASINDA KULLANILAN
KABULLER ..................................................................................................................... 38
VI.1. Talep ................................................................................................................................. 38
VI.2. Mevcut Üretim Sistemi ..................................................................................................... 38
VI.3. İnşa Halinde, 2007 Yılı Sonu İtibariyle Lisans Almış ve Öngörülen Tarihlerde Devreye
Girmesi Beklenen Üretim Tesisleri ve
Yeni Kapasite İlavesi ............................... 39
VII
SONUÇLAR ..................................................................................................................... 59
VII.1. Çözüm I – A (Baz Talep – Senaryo 1).............................................................................. 59
VII.2. Çözüm I – B (Baz Talep – Senaryo 2).............................................................................. 72
VII.3. Çözüm II – A (Düşük Talep – Senaryo 1) ........................................................................ 83
VII.4. Çözüm II – B (Düşük Talep – Senaryo 2) ........................................................................ 96
VIII SONUÇ VE ÖNERİLER................................................................................................ 107
IX
EKLER............................................................................................................................ 110
1
I GİRİŞ
4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve Şebeke Yönetmeliği çerçevesinde Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanlığı tarafından hazırlanan talep tahminleri esas alınarak piyasa
katılımcılarına yol göstermek amacıyla; 10 yıllık Üretim Kapasite Projeksiyonunu hazırlamak
ve Kurul onayına sunmak üzere Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi’ne (TEİAŞ) verilmiş
olan görev kapsamında bu rapor hazırlanmıştır.
Talep tahminleri dağıtım şirketleri tarafından henüz tamamlanamadığından bu raporda da
Şebeke Yönetmeliğinin geçici maddesine göre Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan
(ETKB) alınan ve MAED modeli Mayıs 2008 çalışması sonuçlarından elde edilen Baz Talep
ve Düşük Talep serileri kullanılmıştır.
Üretim Kapasite Projeksiyonunun çalışma periyodu 10 yıllık olup 2008 – 2017 yıllarını
kapsamaktadır. Mevcut, inşası devam eden ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nca
(EPDK) Ocak 2008 Dönemi İlerleme Raporlarına göre iki ayrı senaryo halinde (Senaryo 1 ve
Senaryo 2) hazırlanan 2008 – 2013 yılları arasında işletmeye gireceği öngörülen projelerin bu
periyoddaki üretim kapasiteleri ve güçleri dikkate alınarak iki talep serisine göre Arz-Talep
Dengeleri, güç ve enerji olarak hesaplanmıştır. Mevcut termik ve hidrolik santralların 10
yıllık proje ve güvenilir üretim değerlerine ilişkin bilgiler Elektrik Üretim Anonim Şirketi
(EÜAŞ), Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi (TETAŞ) ve Devlet Su İşleri
(DSİ) Genel Müdürlüklerinden alınmıştır. Lisans almış santrallar için EPDK tarafından
verilen, Aralık 2007 tarihi itibariyle lisans almış tesislerin “Ocak 2008 Dönemi İlerleme
Raporları” dikkate alınarak güncelleştirilmiş bilgileri kullanılmıştır. Üretim kapasiteleri
hesaplanırken hidrolik santralların normal hidrolojik koşullardaki üretimleri olan ortalama
veya proje üretimleri ve kurak hidrolojik koşullardaki üretimleri olan güvenilir üretimleri ayrı
ayrı göz önüne alınarak her iki talep serisi için ve bu dönem içinde işletmeye girmesi
öngörülen projelere ait EPDK tarafından hazırlanan her iki senaryo için arz talep dengeleri ve
enerji yedekleri hesaplanmış ve sonuçları Çözüm I – A, Çözüm I – B ve Çözüm II – A,
Çözüm II - B olarak raporda yer almıştır.
Raporda 2007 yılı sonu itibariyle Türkiye Elektrik Sisteminde;
• mevcut olan üretim tesisleri,
• mevcut – inşa halindeki kamu üretim tesisleri,
• mevcut – inşası devam eden kamu projeleri – Aralık 2007 tarihi itibariyle lisans
almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen ve Ocak 2008 Dönemi
İlerleme Raporlarına göre iki ayrı senaryo halinde hazırlanmış özel sektör üretim
tesisleri
• mevcut – inşası devam eden kamu projeleri – lisans almış ve öngörülen tarihlerde
devreye girmesi beklenen özel sektör projeleri – yeni kapasite ilavesi
ile her iki talep serisinin nasıl karşılanacağı incelenmiştir.
Hidrolik, Termik ve Yenilenebilir olarak belirlenen yeni ilave kapasite miktarları Kasım
2004 tarihinde yapılan ve Kuruluşumuz resmi internet sayfasında yayınlanan ve ETKB
tarafından kuruluşumuza yaptırılan Üretim Planlama Çalışması sonuçlarından alınmıştır.
2008–2017 dönemini kapsayan kapasite projeksiyonu çalışması ile elektrik enerjisi
talebinin mevcut, inşası devam eden, lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi
beklenen ve yeni ilave kapasite ile güvenilir bir şekilde yani belli bir yedek ile nasıl
karşılanacağı analizi yapılmakta olup söz konusu bu üretim tesislerinin yapabilecekleri üretim
miktarları proje ve güvenilir üretim kapasitesi olarak dikkate alınmaktadır.
2
Bu çalışma ile her yıl üretim kompozisyonunu oluşturan üretim tesislerinin periyodik
bakım, arıza, hidrolojik koşullar ve rehabilitasyon durumları göz önüne alınarak proje ve
güvenilir üretim kapasite miktarları ile talebin güvenli bir yedek ile nasıl karşılanacağı
hesaplanmaktadır. Üretim kapasite miktarları yakıtın kesintisiz sağlanacağı işletme koşulları
dikkate alınarak hesaplanmaktadır.
2008–2017 kapasite projeksiyonu çalışmasındaki kabuller bu çalışmanın en önemli
verileri olup çalışma sonuçlarından önce bu bölümün incelenmesi ve projeksiyondaki
sonuçların buna göre değerlendirilmesi gerekmektedir.
3
II.
TALEP GELİŞİMİ
Bu bölümde son 10 yıllık (1998-2007) elektrik enerjisi tüketiminin gelişimi, aynı dönemdeki
güç talebinin gelişimi, 2007 yılındaki tipik günlere ait yük eğrileri, gerçekleşen talebin tahminler
ile karşılaştırılması ve gelecek 10 yıllık (2008-2017) dönem için ETKB tarafından verilen puant
güç ve elektrik enerjisi talebinin tahmin edilen gelişimi verilmektedir.
2008-2017 dönemi talep tahminleri için 4628 sayılı Kanunda ve Şebeke Yönetmeliğinde
Dağıtım Şirketleri tarafından yapılması istenen ve belli bir formatta hazırlanması tarif edilen
talep çalışması, Dağıtım Şirketleri tarafından henüz hazırlanamadığından bu çalışmalar
tamamlanana kadar daha önceden de yapıldığı gibi yine ETKB tarafından MAED Modeli
kullanılarak 2008 yılı Mayıs ayında elde edilmiş olan talep serileri kullanılmıştır.
II.1. 1998 – 2007 Yılları Türkiye Elektrik Sistemi Puant Güç ve Enerji
Talebi
Türkiye elektrik enerjisi brüt tüketimi (Türkiye brüt üretimi+dış alım–dış satım) 2006 yılında
%8.6 artış ile 174.6 Milyar kWh, 2007 yılında ise %8.8 artış ile 190 Milyar kWh olarak
gerçekleşmiştir. Türkiye net tüketimi 2006 yılında 144.1 Milyar kWh, 2007 yılında ise 155.1
Milyar kWh olmuştur.
Türkiye enterkonnekte sistemi yıllar itibariyle ani puant talebi ve enerji gelişimi Tablo 1’de
verilmektedir. 2006 yılında puant talep 27594 MW, Minimum Yük 10545 MW olarak
gerçekleşmiştir. 2007 yılında ise puant talep 29249 MW, Minimum Yük 11100 MW olarak
gerçekleşmiştir.
Tablo 1 : 1998 – 2007 Yılları Türkiye Elektrik Sistemi Puant Güç ve Enerji Talebi
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
PUANT
GÜÇ
ARTIŞ
TALEBİ
(%)
(MW)
17799
5,2
18938
6,4
19390
2,4
19612
1,1
21006
7,1
21729
3,4
23485
8,1
25174
7,2
27594
9,6
29249
6,0
4
ENERJİ
ARTIŞ
TALEBİ
(%)
(GWh)
114023
8,1
118485
3,9
128276
8,3
126871
-1,1
132553
4,5
141151
6,5
150018
6,3
160794
7,2
174637
8,6
190000
8,8
Grafik 1: 1998 – 2017 Yılları Türkiye Elektrik Sistemi Puant Güç ve Enerji Talebi
65000
400000
60000
350000
55000
50000
300000
45000
MW
35000
200000
30000
25000
GWh
250000
40000
150000
20000
100000
15000
10000
50000
5000
0
0
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
TÜKETİM (GWh)
SENARYO 1 ENERJİ TALEBİ
SENARYO 2 ENERJİ TALEBİ
PUANT YÜK (MW)
SENARYO 1 PUANT TALEP
SENARYO 2 PUANT TALEP
II.2. 2007 Yılı Elektrik Enerjisi Tüketiminin Günlük İncelemeleri
2007 yılında elektrik enerjisi talebinin maksimum ve minimum olduğu günlerin yük eğrisi
Grafik 2 ve Grafik 3’te, her ayın üçüncü Çarşamba gününe ait yük eğrileri Grafik 4’de
verilmektedir. 2007 yılında en yüksek tüketimin olduğu günde puant talep 28667 MW’tır.
Grafik 2: 2007 yılı elektrik enerjisi tüketiminin maksimum olduğu günde (26 Temmuz
2007) santralların enerji kaynağı türlerine göre çalışma durumları:
MW
ENTERKONNEKTE SİSTEMDE ELEKTRİK ENERJİSİ TÜKETİMİNİN MAKSİMUM OLDUĞU GÜNDE SANTRALLARIN
TİPLERİNE GÖRE ÇALIŞMA DURUMLARI
35000
34000
33000
32000
31000
30000
29000
28000
27000
26000
25000
24000
23000
22000
21000
20000
19000
18000
17000
16000
15000
14000
13000
12000
11000
10000
9000
8000
7000
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
DIŞ SATIM
DIŞ ALIM
HİDROLİK
DOĞALGAZ
SIVI YAKIT TOPLAMI
TAŞKÖMÜRÜ
İTHAL KÖMÜR
LİNYİT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
5
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
Grafik 3: 2007 yılı elektrik enerjisi tüketiminin minimum olduğu günde (13 Ekim 2007)
santralların enerji kaynağı türlerine göre çalışma durumları:
ENTERKONNEKTE SİSTEMDE ELEKTRİK ENERJİSİ TÜKETİMİNİN MİNİMUM OLDUĞU GÜNDE SANTRALLARIN
TİPLERİNE GÖRE ÇALIŞMA DURUMLARI
25000
24000
23000
22000
21000
20000
19000
18000
17000
16000
MW
15000
DIŞ SATIM
14000
HİDROLİK
13000
12000
11000
DIŞ ALIM
10000
DOĞALGAZ
9000
8000
7000
SIVI YAKIT TOPLAMI
6000
İTHAL KÖMÜR
5000
4000
TAŞKÖMÜRÜ
3000
2000
LİNYİT
1000
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
6
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
17 O C AK 2007
30000
29000
28000
27000
26000
25000
24000
23000
22000
21000
20000
19000
18000
17000
16000
15000
14000
13000
12000
11000
1
3
5
7
9 11 13 15 17 19 21 23
1
21 MART 2007
1
3
5
7
7
9 11 13 15 17 19 21 23
18 NİSAN 2007
1
3
5
7
9 11 13 15 17 19 21 23
ANİ PUANT : 24.641,1 MW
TÜKETİM : 514.800 MWh
16 MAYIS 2007
MW
MW
5
30000
29000
28000
27000
26000
25000
24000
23000
22000
21000
20000
19000
18000
17000
16000
15000
14000
13000
12000
11000
9 11 13 15 17 19 21 23
30000
29000
28000
27000
26000
25000
24000
23000
22000
21000
20000
19000
18000
17000
16000
15000
14000
13000
12000
11000
3
MW
MW
30000
29000
28000
27000
26000
25000
24000
23000
22000
21000
20000
19000
18000
17000
16000
15000
14000
13000
12000
11000
21 ŞUBAT 2007
30000
29000
28000
27000
26000
25000
24000
23000
22000
21000
20000
19000
18000
17000
16000
15000
14000
13000
12000
11000
MW
MW
Grafik 4: 2007 yılında her ayın üçüncü Çarşamba günlerinin saatlik yük grafiği
30000
29000
28000
27000
26000
25000
24000
23000
22000
21000
20000
19000
18000
17000
16000
15000
14000
13000
12000
11000
20 HAZİRAN 2007
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23
7
MW
MW
18 TEMMUZ 2007
30000
29000
28000
27000
26000
25000
24000
23000
22000
21000
20000
19000
18000
17000
16000
15000
14000
13000
12000
11000
19 EYLÜL 2007
30000
29000
28000
27000
26000
25000
24000
23000
22000
21000
20000
19000
18000
17000
16000
15000
14000
13000
12000
11000
MW
MW
21 KASIM 2007
1
3
5
7
9
30000
29000
28000
27000
26000
25000
24000
23000
22000
21000
20000
19000
18000
17000
16000
15000
14000
13000
12000
11000
17 EKİM 2007
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23
30000
29000
28000
27000
26000
25000
24000
23000
22000
21000
20000
19000
18000
17000
16000
15000
14000
13000
12000
11000
10000
15 AĞUSTO S 2007
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23
MW
MW
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23
30000
29000
28000
27000
26000
25000
24000
23000
22000
21000
20000
19000
18000
17000
16000
15000
14000
13000
12000
11000
11 13 15 17 19 21 23
30000
29000
28000
27000
26000
25000
24000
23000
22000
21000
20000
19000
18000
17000
16000
15000
14000
13000
12000
11000
19 ARALIK 2007
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23
2007 Yılında 20-33 / Ocak Kurban Bayramı, 12-14 / Ekim Ramazan Bayramıdır.
8
II.3. 2006 – 2007 Yılları Tertiplenmiş Yük Eğrileri
Grafik 5: 2006 yılı tertiplenmiş yük eğrisi:
30000
29000
28000
27000
MW
26000
25000
24000
23000
22000
21000
20000
19000
18000
17000
16000
15000
14000
13000
12000
11000
10000
9000
8000
7000
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
1
SAAT
Grafik 6: 2007 yılı tertiplenmiş yük eğrisi:
MW
2007 YILI TERTİPLENMİŞ YÜK EĞRİSİ
31000
30000
29000
28000
27000
26000
25000
24000
23000
22000
21000
20000
19000
18000
17000
16000
15000
14000
13000
12000
11000
10000
9000
8000
7000
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
1
SAAT
II.4. Talep tahminleri
2008 – 2017 dönemini kapsayan Üretim Kapasite Projeksiyon çalışmasında 2008 yılı Mayıs
ayında iki alternatifli olarak ETKB tarafından yürütülen talep tahmin çalışması sonuçları
doğrultusunda hesaplanmış olan Baz Talep ve Düşük Talep serileri kullanılmıştır.
ETKB tarafından hazırlanan elektrik enerjisi talep tahmini çalışmalarının gerçekleşme
analizleri Tablo 2 ve Tablo 3’te verilmiştir 1 .
1
Türkiye Uzun Dönem Elektrik Enerjisi Talep Çalışması Raporu (ETKB)
9
Tablo 2 : Elektrik Enerjisi Tüketimi Gerçekleşme ve Yapılan Talep Projeksiyonları
Milyar kWh
Projeksiyonlar
Elektrik
Tüketimi
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
24.6
26.3
28.3
29.6
33.3
36.4
40.5
44.9
48.4
52.6
56.8
60.5
67.2
73.4
77.8
85.5
94.8
105.5
114.0
118.5
128.3
126.9
132.6
141.2
150.0
160.8
174.6
190.0
Politikalar
1985
35.9
40.5
45.2
50.5
56.4
62.0
68.0
74.6
81.8
89.6
98.3
106.9
116.3
126.5
137.5
149.6
1987
51.6
57.9
65.0
71.7
79.0
87.2
96.1
105.9
115.6
126.8
138.9
152.3
166.8
177.0
189.3
202.5
216.5
231.5
247.6
264.8
1988/1
57.9
64.9
71.9
79.2
87.3
96.1
105.9
115.6
126.8
138.9
152.3
166.8
177.0
189.3
202.5
216.5
231.5
247.6
264.8
1988/2
55.5
61.8
68.2
75.3
83.1
91.8
101.2
110.6
120.6
131.6
143.5
156.5
165.3
178.1
191.9
206.7
222.7
239.9
258.5
5.En.Kong.
1990
52.6
56.5
68.2
75.3
83.1
91.8
101.2
110.6
120.6
131.6
143.5
156.5
168.0
180.2
193.4
207.5
222.7
239.9
258.5
1990/2
52.6
56.8
68.2
75.3
83.1
91.8
93.0
100.8
109.3
118.5
128.4
139.3
150.8
163.2
176.7
191.3
207.1
224.2
242.7
10
1993
71.7
80.4
88.4
96.8
106.0
116.1
127.2
139.3
150.7
163.2
176.7
191.3
207.1
224.2
242.7
6.En.Kong.
1994
81.0
87.2
94.6
102.5
111.1
120.3
130.4
140.9
151.7
163.4
176.0
189.6
203.7
218.8
1996
2000
105.3
113.8
123.7
134.3
146.2
158.0
170.8
184.6
199.6
215.2
231.8
118.5
126.8
138.8
151.4
165.2
180.2
196.6
213.2
231.1
2002/1
128.3
127.3
133.4
151.5
172.1
195.5
211.0
227.8
2002/2
128.3
126.9
132.3
142.5
158.2
175.7
190.7
207.1
2004
160.5
176.4
190.7
Tablo 3 : Elektrik Enerjisi Talep Projeksiyonlarının Tüketimi Gerçekleşmesine Göre Sapma Oranları (%)
Projeksiyonlar
Politikalar
1985
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
-1.4
0.0
0.7
4.3
7.2
9.2
12.4
11.0
11.4
15.2
15.0
12.8
10.2
11.0
16.0
16.6
1987
6.6
10.1
14.4
18.5
17.6
18.8
23.5
23.9
21.9
20.2
21.8
28.5
30.0
39.5
42.8
43.5
44.3
44.0
41.8
39.4
1988/1
10.1
14.3
18.8
17.9
18.9
23.5
23.9
21.9
20.2
21.8
28.5
30.0
39.5
42.8
43.5
44.3
44.0
41.8
39.4
1988/2
5.5
8.8
12.7
12.1
13.2
18.0
18.4
16.7
14.3
15.4
21.1
22.0
30.3
34.4
36.0
37.8
38.5
37.4
36.1
5.En.Kong.
1990
0.0
-0.5
12.7
12.1
13.2
18.0
18.4
16.7
14.3
15.4
21.1
22.0
32.4
35.9
37.0
38.3
38.5
37.4
36.1
1990/2
0.0
0.0
12.7
12.1
13.2
18.0
8.8
6.3
3.6
3.9
8.4
8.6
18.8
23.1
25.2
27.5
28.8
28.4
27.7
11
1993
-2.3
3.3
3.4
2.1
0.5
1.8
7.3
8.6
18.8
23.1
25.2
27.5
28.8
28.4
24.7
6.En.Kong.
1994
4.1
2.0
-0.2
-2.8
-2.5
1.5
1.6
11.0
14.4
15.8
17.3
17.9
16.7
15.2
1996
-0.2
-0.2
4.4
4.7
15.2
19.2
21.0
23.1
24.1
23.3
22.0
2000
0.0
-1.2
9.4
14.2
17.0
20.1
22.3
22.1
21.6
2002/1
0.0
0.3
0.6
7.3
14.7
21.6
20.8
19.9
2002/2
0.0
0.0
-0.2
1.0
5.5
9.3
9.2
9.0
2004
-0.2
1.0
0.4
Tahminlerin gerçekleşme oranları, kalkınma hızının gerçekleşme oranı ile yakın ilişkilidir.
Bugüne kadar yapılan talep projeksiyonu çalışmalarında kullanılan GSYİH artış hızları,
gerçekleşmeler ile mukayese edildiğinde gerçekleşme ile talep çalışmalarında kullanılan hedef
artış hızlarında, kriz yılları hariç + %10 ve - %5 oranında sapmaların olduğu tespit edilmiştir.
Modelde kullanılan verilerin gerçek değerlere daha yakın olması durumunda kısa ve orta
dönemde elektrik enerjisi talep gerçekleşmeleri tahminlere daha yakın, uzun dönemde ise
kullanılan verilere paralel olarak sapmalar daha da fazla olmaktadır.
ETKB tarafından Mayıs 2008’de talep tahminleri Baz ve Düşük Senaryo olarak
yapılmıştır. Bu talep projeksiyonlarından Baz Senaryo; DPT tarafından tarım, maden, imalat,
enerji, inşaat, ulaştırma ve diğer hizmetler sektörlerinin her birisi için 2030 yılına kadar
GSYİH’ya sağladıkları katkı ve dolayısıyla bunların toplamından oluşan 1998 yılı fiyatları ile
GSYİH miktarı verilerinin kullanılmasıyla hesaplanmış, Düşük Senaryo ise 2009 yılından
itibaren GSYİH’nın yıllık %4.5 oranında artacağı varsayımı ile yapılmıştır.
DPT Müsteşarlığı tarafından 2008 yılında belirlenen ve Baz Senaryoda kullanılan beş
yıllık periyodlar halindeki kalkınma hızı, gayri-safi yurt içi hasıla artış hızı ile %4.5’lik
büyümeyi öngören Düşük Senaryo verileri aşağıda verilmektedir:
Dönemler
2000-2005
2005-2010
2010-2015
2015-2030
Baz Senaryo
Kalkınma Hızı (%)
4.6
5.8
5.5
5.5
Düşük Senaryo
Kalkınma Hızı (%)
4.6
5.3
4.5
4.5
Kaynak: Türkiye Uzun Dönem Elektrik Enerjisi Talep Çalışması Raporu ETKB
Bu kalkınma hızlarına göre GSYİH’nin sektörlere göre gelişim yapısı Tablo 4’de
verilmektedir.
Tablo 4 : Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’nın Sektörel Yapısı (% pay)
Tarım
İnşaat
Maden
İmalat
Enerji
Hizmetler
TOPLAM
2000 2005
12.2
10.6
5.7
5.8
0.9
0.7
23.5
23.5
1.9
1.9
55.7
57.5
100.0 100.0
2010
2015
8.5
7.5
5.7
5.5
0.6
0.5
23.5
24.0
2.3
2.8
58.9
59.6
100.0 100.00
2020
6.5
5.5
0.5
24.1
3.3
60.1
100.0
2025
5.7
5.5
0.5
24.2
3.7
60.4
100.0
2030
5.0
5.5
0.5
24.3
4.1
60.6
100.0
Kaynak: ETKB - EİGM
Tablonun incelenmesinden de görüleceği üzere, tarım ve maden sektörlerinin milli gelire
olan katkılarının giderek azalmasına karşılık, imalat sanayinin katkısının artması, inşaat
sektörünün payının çok az düşmesi beklenmektedir. Uzun dönemde enerji ve imalat
sektörlerinin payı artmakla birlikte, en fazla artışın hizmetler sektöründen gelmesi
beklenmektedir.
12
Düşük Senaryoda ise GSYİH artışı hızlarının ve dolayısı ile toplam milli gelirin düşmesi
ancak sektör paylarının aynı kalması öngörülmüştür.
Talep tahmin serileri olan Baz Talep ve Düşük Talep ile yıllara göre artışları sırasıyla
Tablo 5, Grafik 7 ve Tablo 6, Grafik 8’de verilmektedir.
2008 ve sonraki yıllarda da minimum yükün puant talebe oranının geçmiş yıllarda
gerçekleştiği gibi %40 dolayında devam edeceği, diğer bir deyişle yük eğrisi karakteristiğinin
çok fazla değişmeyeceği kabul edilmiştir. Bu oranın yükseltilmesinin sağlanması durumunda
kısa dönemde arz güvenilirliğine katkı sağlayacağı dikkate alınması gereken bir husustur.
Talep tahminleri Türkiye elektrik sistemi için geçerli olup, brüt taleptir. İletim ve dağıtım
hatlarındaki kayıplar, santralların iç ihtiyaçları dahildir. Ayrıca dağıtım sistemine bağlı ve
Yük Tevzi Merkezinden talimat almayan üretim tesislerinin de üretimleri bu çalışmaya dahil
edilmiştir.
Tablo 5 : Talep Tahmini (Baz Talep)
YIL
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
PUANT TALEP
ENERJİ TALEBİ
MW
Artış (%)
32478
35053
7,9
37832
7,9
40716
7,6
43819
7,6
47159
7,6
50753
7,6
54622
7,6
58560
7,2
62782
7,2
GWh
Artış (%)
204000
219013
7,4
236182
7,8
253837
7,5
272812
7,5
293205
7,5
315123
7,5
338679
7,5
363695
7,4
390559
7,4
Grafik 7: Talep Tahmini (Baz Talep)
70000
450000
400000
60000
350000
50000
250000
30000
200000
MW
40000
150000
20000
100000
10000
50000
0
0
2008
2009
2010
2011
2012
2013
PUANT TALEP
2014
2015
ENERJİ TALEBİ
13
2016
2017
GWh
300000
Tablo 6 : Talep Tahmini (Düşük Talep)
YIL
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
PUANT TALEP
ENERJİ TALEBİ
MW
Artış (%)
32143
34571
7,6
37182
7,6
39673
6,7
42331
6,7
45167
6,7
48193
6,7
51421
6,7
54788
6,5
58376
6,5
GWh
Artış (%)
204000
216992
6,4
230705
6,3
246181
6,7
262696
6,7
280319
6,7
299124
6,7
319190
6,7
340379
6,6
362975
6,6
Grafik 8: Talep Tahmini (Düşük Talep)
400000
60000,00
350000
50000,00
300000
250000
30000,00
200000
150000
20000,00
100000
10000,00
50000
0,00
0
2008
2009
2010
2011
2012
2013
PUANT TALEP
2014
2015
ENERJİ TALEBİ
14
2016
2017
GWh
MW
40000,00
III. 2006 – 2007 YILLARI ÜRETİM PROGRAMLARI VE
GERÇEKLEŞMELERİ
I.1.
2006 Yılı
2006 yılı için hazırlanan üretim programında Türkiye toplam elektrik üretiminin 173.1
milyar kWh seviyelerinde olacağı ve buna göre elektrik enerjisi tüketiminin de 171.4 milyar
kWh olacağı tahmin edilmiş olup, 2006 yılı Türkiye elektrik enerjisi tüketimi bir önceki yıla
göre yaklaşık %8.6 artış ile 174.6 milyar kWh olarak gerçekleşmiştir (Tablo 7). 2006 yılı sonu
itibariyle Türkiye toplam kurulu gücü 40564.8 MW olup, bu gücün Kuruluşlara dağılımı
Tablo 8’de verilmektedir.
Tablo 7: 2006 Yılı Elektrik Üretim Programı ve Gerçekleşmesi (GWh)
KURULUŞLAR
2006 Yılı
Programı
2006 Yılı
Revize
Programı
2006 Yılı
Gerçekleşme
EÜAŞ
65949
67452
71082
EÜAŞ'A BAĞLI ORT. SANT.
13090
12630
13634
370
438
418
4196
4143
4061
YAP İŞLET DEVRET SANTRALLAR
14650
14834
14767
YAP İŞLET SANTRALLAR
41155
43859
42738
SERBEST ÜRETİM ŞİRKETLERİ
14533
13096
15163
OTOPRODÜKTÖRLER
19144
16531
14437
EÜAŞ DIŞINDAKİ ÜRETİM TOPLAMI
107138
105531
105218
TÜRKİYE ÜRETİM TOPLAMI
173087
172983
176300
660
664
573
173747
173647
176873
2370
2184
2236
171377
171463
174637
MOBİL SANTRALLAR
İŞLETME HAKKI DEV. SANT.
DIŞ ALIM TOPLAMI
TÜRKİYE ÜRETİMİ + DIŞALIM
DIŞ SATIM TOPLAMI
TÜRKİYE TÜKETİMİ
15
Tablo 8: 2006 Yılı Kurulu Güç Dağılımı
KURULU
GÜÇ MW
TERMİK
EÜAŞ SANTRALLARI
HİDROLİK
EÜAŞ'A BAĞLI ORTAKLIK SANTRALLARI
İŞLETME HAKKI DEVREDİLEN SANTRALLAR
8.705,9
11.176,0
TERMİK
3.834,0
TERMİK
620,0
HİDROLİK
30,1
TOPLAM
GÜÇ MW
19.881,9
3.834,0
650,1
MOBİL SANTRALLAR
TERMİK
724,9
724,9
YAP İŞLET SANTRALLARI
TERMİK
6.101,8
6.101,8
TERMİK
1.449,6
YAP İŞLET DEVRET SANTRALLARI
RÜZGAR
17,4
HİDROLİK
982,0
TERMİK
SERBEST ÜRETİM ŞİRKET SANTRALLARI
OTOPRODÜKTÖR SANTRALLAR
40,4
HİDROLİK
326,8
RÜZGAR
HİDROLİK
TERMİK
TÜRKİYE TOPLAM KURULU GÜÇ
RÜZGAR
HİDROLİK
I.2.
2839,0
RÜZGAR
TERMİK
2.449,0
3.206,2
3.152,9
1,2
3.716,9
562,8
27.443,1
59,0
40.564,8
13.062,7
2007 Yılı
2007 yılında ise, 187.7 milyar kWh olarak tahmin edilen toplam elektrik enerjisi üretimi
bir önceki yıla göre %8.6 artış ile 191.5 milyar kWh ve 185.2 milyar kWh olarak tahmin
edilen elektrik enerjisi tüketimi de bir önceki yıla göre %8.8 artış ile 190.0 milyar kWh
olarak gerçekleşmiştir (Tablo 9). 2007 yılı sonu itibariyle Türkiye toplam kurulu gücü
40835.7 MW olup, bu gücün Kuruluşlara dağılımı Tablo 10’da verilmektedir.
2007 yılında işletmeye giren ve devreden çıkan santralların listesi Ek-2’de verilmiştir.
16
Tablo 9: 2007 Yılı Elektrik Üretim Programı ve Gerçekleşmesi (GWh)
KURULUŞLAR
2007 Yılı
Programı
EÜAŞ SANT.
ADÜAŞ SANT.
EÜAŞ'A BAĞLI ORT. SANT.
MOBİL SANTRALLAR
İŞLETME HAKKI DEV. SANT.
YAP İŞLET DEVRET
SANTRALLAR
YAP İŞLET SANTRALLAR
SERBEST ÜRETİM ŞİRKETLERİ
OTOPRODÜKTÖRLER
EÜAŞ DIŞINDAKİ ÜRETİM
TOPLAMI
TÜRKİYE ÜRETİM TOPLAMI
70766
15485
101
4141
DIŞ ALIM TOPLAMI
TÜRKİYE ÜRETİMİ + DIŞALIM
DIŞ SATIM TOPLAMI
TÜRKİYE TÜKETİMİ
2007 Yılı
2007 Yılı
Revize
Gerçekleşme
Programı
75700
73839
216
19098
18488
138
797
4480
4268
14674
46013
16124
20430
14455
44946
17927
16324
14256
44970
19399
15325
116968
187733
117368
193068
117719
191558
540
743
864
188273
193811
192422
3093
2873
2422
185180
190938
190000
Tablo 10: 2007 Yılı Kurulu Güç Dağılımı
KURULU
GÜÇ MW
EÜAŞ SANTRALLARI
EÜAŞ'A BAĞLI ORTAKLIK
SANTRALLARI
ADÜAŞ SANTRALLARI
İŞLETME HAKKI DEVREDİLEN
SANTRALLAR
MOBİL SANTRALLAR
SERBEST ÜRETİM ŞİRKET
SANTRALLARI
OTOPRODÜKTÖR SANTRALLAR
TÜRKİYE TOPLAM KURULU GÜÇ
17
TERMİK
HİDROLİK
8.690,9
11.350,3
TERMİK
TERMİK
HİDROLİK
TERMİK
HİDROLİK
TERMİK
TERMİK
TERMİK
RÜZGAR
HİDROLİK
TERMİK
RÜZGAR
HİDROLİK
TERMİK
RÜZGAR
HİDROLİK
TERMİK
RÜZGAR
HİDROLİK
3.834,0
30,0
111,3
620,0
30,1
262,7
6.101,8
1.449,6
17,4
982,0
3.130,3
127,7
363,0
3.175,2
1,2
558,2
27.294,5
146,3
13.394,9
TOPLAM
GÜÇ MW
20.041,2
3.834,0
141,3
650,1
262,7
6.101,8
2.449,0
3.621,0
3.734,6
40.835,7
IV. TÜRKİYE MEVCUT ELEKTRİK SİSTEMİNİN
ÜRETİM – TÜKETİMİ İNCELEMESİ
I.1.
Elektrik Üretim Tesislerinin Kuruluşlara Göre Gelişimi
Türkiye elektrik enerjisi üretiminde kamu kurumlarının yanı sıra özel sektör kuruluşları da
yer almıştır. Her ne kadar Türkiye’de özelleştirme kavramı 1984 yılında 3096 sayılı yasanın
yürürlüğe girmesi ile güncel hale geldiyse de bu tarihin daha öncesinde elektrik üretiminde
ÇEAŞ ve KEPEZ gibi imtiyazlı özel şirketler yer almıştır. 1984 yılında 2007 yılı sonuna
kadar kurulu güç ve elektrik üretim miktarlarının yıllara göre gelişimi aşağıda Tablo 11 ve
Tablo 12’de gösterilmektedir.
Tablo 11: Türkiye Kurulu Gücünün Kamu ve Özel Sektör Olarak Gelişimi
KURULU GÜÇ (MW)
KAMU SANTRALLARI
TERMİK HİDROLİK TOPLAM
ÖZEL SANTRALLARI
PAY
(%)
TÜRKİYE TOPLAMI
PAY
(%)
1984
3545,4
3644,2
7189,6
85,0%
1041,4
230,6
1272,0
15,0%
4586,8
3874,8
8461,6
1985
4150,4
3644,2
7794,6
85,5%
1096,4
230,6
1327,0
14,5%
5246,8
3874,8
9121,6
1986
5144,3
3644,2
8788,5
86,9%
1093,4
233,3
1326,7
13,1%
6237,7
3877,5
10115,2
1987
6293,4
4720,1
11013,5
88,1%
1198,4
283,2
1481,6
11,9%
7491,8
5003,3
12495,1
1988
7048,9
5935,1
12984,0
89,4%
1253,4
283,2
1536,6
10,6%
8302,3
6218,3
14520,6
1989
7941,5
6298,1
14239,6
90,1%
1269,4
299,2
1568,6
9,9%
9210,9
6597,3
15808,2
1990
8264,2
6465,1
14729,3
90,3%
1289,1
299,2
1588,3
9,7%
9553,3
6764,3
16317,6
1991
8795,6
6521,5
15317,1
89,0%
1299,7
592,3
1892,0
11,0%
10095,3
7113,8
17209,1
1992
9020,6
7779,2
16799,8
89,8%
1316,8
599,5
1916,3
10,2%
10337,4
8378,7
18716,1
1993
9230,6
9049,0
18279,6
89,9%
1425,3
632,7
2058,0
10,1%
10655,9
9681,7
20337,6
1994
9440,6
9208,3
18648,9
89,4%
1554,6
656,3
2210,9
10,6%
10995,2
9864,6
20859,8
1995
9650,6
9207,6
18858,2
90,0%
1440,9
655,2
2096,1
10,0%
11091,5
9862,8
20954,3
1996
9665,6
9239,5
18905,1
89,0%
1649,0
695,3
2344,3
11,0%
11314,6
9934,8
21249,4
1997
9665,6
9403,9
19069,5
87,1%
2123,7
698,7
2822,4
12,9%
11789,3
10102,6
21891,9
1998
10064,6
9497,9
19562,5
83,8%
2974,2
817,3
3791,5
16,2%
13038,8
10315,2
23354,0
1999
11417,6
9701,7
21119,3
80,9%
4155,8
844,2
5000,0
19,1%
15573,4
10545,9
26119,3
2000
11274,6
9977,3
21251,9
77,9%
4795,4
1216,8
6012,2
22,1%
16070,0
11194,1
27264,1
2001
10954,6
10108,7
21063,3
74,3%
5686,0
1583,1
7269,1
25,7%
16640,6
11691,8
28332,4
2002
10949,6
10108,7
21058,3
66,1%
8636,4
2151,1
10787,5
33,9%
19586,0
12259,8
31845,8
2003
10803,1
10990,2
21793,3
61,2%
12186,3
1607,4
13793,7
38,8%
22989,4
12597,6
35587,0
2004
10794,9
10994,7
21789,6
59,2%
13364,8
1669,6
15034,4
40,8%
24159,7
12664,3
36824,0
2005
11474,9
11109,7
22584,6
58,1%
14442,4
1816,5
16258,9
41,9%
25917,3
12926,2
38843,5
2006
12539,9
11176,0
23715,9
58,6%
14825,2
1960,7
16785,9
41,4%
27380,1
13121,7
40564,8
2007
12554,9
11461,6
24016,5
58,6%
14888,2
2079,6
16812,2
41,4%
27294,5
13541,2
40835,7
18
Tablo 12: Türkiye Üretiminin Kamu ve Özel Sektör Olarak Gelişimi
ÜRETİM (GWh)
KAMU SANTRALLARI
TERMİK
HİDROLİK
TOPLAM
1984
14426
12260
26685,7
1985
19257
10992
1986
24511
1987
1988
ÖZEL SANTRALLARI
PAY
(%)
TÜRKİYE TOPLAMI
PAY
(%)
TERMİK
HİDROLİK
TOPLAM
87,2%
2761,1
1166,7
3927,8
12,8%
30248,9
88,4%
2917,3
1052,7
3970,0
10959
35470,1
89,4%
3310,8
913,9
22122
17557
39679,3
89,5%
3612,9
15563
27450
43013,6
89,5%
3535,8
1989
30408
17046
47454,1
91,2%
1990
30698
22156
52854,2
1991
34068
21393
1992
36936
24597
1993
35372
1994
TERMİK
HİDROLİK
TOPLAM
17187,2
13426,3
30613,5
11,6%
22174,0
12044,9
34218,9
4224,7
10,6%
27822,2
11872,6
39694,8
1060,7
4673,6
10,5%
25735,1
18617,8
44352,9
1499,4
5035,2
10,5%
19099,2
28949,6
48048,8
3695,7
893,4
4589,1
8,8%
34103,6
17939,6
52043,2
91,9%
3697,3
991,5
4688,8
8,1%
34395,4
23147,6
57543,0
55460,7
92,1%
3495,2
1290,4
4785,6
7,9%
37563,0
22683,3
60246,3
61533,3
91,4%
3837,9
1971,0
5808,9
8,6%
40774,2
26568,0
67342,2
31728
67099,8
90,9%
4484,9
2222,8
6707,7
9,1%
39856,6
33950,9
73807,5
42998
28945
71942,5
91,9%
4737,8
1641,4
6379,2
8,1%
47735,8
30585,9
78321,7
1995
45090
33105
78194,9
90,7%
5616,9
2435,6
8052,5
9,3%
50706,5
35540,9
86247,4
1996
47975
37440
85414,7
90,0%
6411,9
3035,1
9447,0
10,0%
54386,5
40475,2
94861,7
1997
53578
37342
90919,1
88,0%
9902,2
2474,5
12376,7
12,0%
63479,7
39816,1
103295,8
1998
56473
39601
96074,8
86,5%
12314,5
2633,1
14947,6
13,5%
68787,9
42234,5
111022,4
1999
60575
31737
92312,5
79,3%
21166,7
2960,7
24127,4
20,7%
81741,9
34698,0
116439,9
2000
65462
27772
93234,0
74,6%
28547,4
3140,2
31687,6
25,4%
94009,7
30911,9
124921,6
2001
65954
20409
86362,4
70,4%
32698,8
3663,5
36362,3
29,6%
98652,4
24072,3
122724,7
2002
51028
26304
77332,1
59,8%
44639,5
7427,9
52067,4
40,2%
95667,7
33731,8
129399,5
2003
33070
30027
63096,9
44,9%
72119,8
5363,8
77483,6
55,1%
105189,6
35390,9
140580,5
2004
27349
40669
68017,2
45,1%
77208,2
5472,9
82681,1
54,9%
104556,9
46141,4
150698,3
2005
38416
35046
73461,9
45,4%
83920,6
4573,7
88494,3
54,6%
122336,7
39619,5
161956,2
2006
46037
38679
84716,1
48,1%
85892,4
5691,4
91583,8
51,9%
131929,1
44370,8
176299,8
2007
61347
30980
92327,0
48,2%
94005,0
5226,0
99230,7
51,8%
155352,0
36206,0
191558,0
1984 yılında kurulu güç toplamında %85 olan kamu payı 2007 yılında %58,6 seviyesine,
1984 yılında Türkiye toplam elektrik üretiminde %87,2 olan kamu payı 2007 yılında %48,3
seviyesine gerilerken buna paralel olarak da hem kurulu güç hem de toplam üretimde özel
sektör payı artmıştır. 1995 yılından sonra sektörde kamu payı sürekli olarak azalırken özel
sektör payı artmıştır. Grafik 9 ve Grafik 10’da kurulu güç ve toplam elektrik üretiminde
kamu-özel sektör paylarının yıllara göre gelişimi görülebilmektedir.
19
Grafik 9: Kurulu Güç İçinde Kamu ve Özel Sektör paylarının Gelişimi
100,0
90,0
80,0
70,0
60,0
50,0
40,0
30,0
20,0
10,0
0,0
1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
KAMU
ÖZEL
Grafik 10: Türkiye Toplam Elektrik Üretiminde Kamu ve Özel Sektör paylarının
Gelişimi
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
KAMU
ÖZEL
Grafik 9 ve Grafik 10 incelendiğinde özel sektöre ait olan üretim tesislerinin toplam
elektrik üretimi içindeki payının kurulu güç içindeki payına göre daha hızlı arttığı ve 2007
yılında daha yüksek seviyeye ulaştığı açıkça görülmektedir. Özellikle 1998 yılından 2003
yılına kadar toplam üretim içinde özel sektör payı oldukça hızlı bir şekilde artmıştır. Bu
dönem YİD, İHD ve Yİ modeli kapsamında özel sektörün elektrik üretmeye başladığı
dönemdir. Yİ modeli kapsamındaki kapasitenin tamamı ile YİD ve İHD kapsamındaki
kapasitenin büyük bir çoğunluğu termik kapasite olduğu ve bu modeller kapsamında
üretimlerine satın alma garantisi verildiği için toplam Türkiye elektrik üretimi içindeki özel
sektör payı hızlı bir şekilde artmıştır. 2004 yılı ve sonrasında ise özel sektör payı toplam
kurulu güç ve toplam üretim içinde değişiklik göstermemiştir.
20
Kamu ve özel sektör kurulu güç ve toplam elektrik üretiminin 1984 yılındaki değerine
göre yıllık olarak 2007 yılına kadar büyüme oranları aşağıda Grafik 11 ve Grafik 12’de
gösterilmiştir.
Grafik 11: Kamu Santrallarının Toplam Kurulu Güç ve Toplam Elektrik Üretimi
Değerlerinin 1984 Yılına Göre Gelişimi
4,0
3,5
3,0
2,5
2,0
1,5
1,0
1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
KURULU GÜÇ
ÜRETİM
Grafik 12: Özel Sektör Santrallarının Toplam Kurulu Güç ve Toplam Elektrik
Üretimi Değerlerinin 1984 Yılına Göre Gelişimi
31,0
26,0
21,0
16,0
11,0
6,0
1,0
1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
KURULU GÜÇ
21
ÜRETİM
Kamu santrallarının kurulu güç ve üretim miktarları 1984 yılına göre 2007 yılında
yaklaşık 3,5 kat büyümüştür. Buna karşılık özel sektör santrallarının toplam kurulu gücü aynı
dönemde yaklaşık 13 kat, toplam üretim miktarı ise yaklaşık 25 kat büyümüştür. Yukarıda da
belirtildiği üzere özellikle 1998 yılından sonra YİD, Yİ ve İHD modeli kapsamında özel
sektörün elektrik üretiminde ağırlıklı olarak termik kapasite ile yer alması ve bu kapasitelerin
üretimlerine satın alma garantisi verilmesi büyümedeki farklılığın birincil nedenidir.
Bilindiği üzere elektrik enerjisi tüketileceği anda üretilmesi gerekir. Bu nedenle elektrik
enerjisi üretimi için asıl belirleyici unsur talep miktarıdır. Kurulu gücün enerjiye
dönüştürülebilir kısmının ancak talep kadar olan miktarı üretileceği için kapasitenin bir kısmı
üretime hazır ama üretim yapmadan yedek olarak bekleyecektir. Talebi karşılamak üzere
sistemdeki santrallar emre amadelik durumlarına göre çalıştırılmakta ve elektrik
üretilmektedir. Emre amadelik durumu hidrolik santrallarda hidrolojik koşullara göre
değişkenlik göstermekte, termik santrallarda ise çalıştırılma koşullarının hazır
bulundurulmasına göre belirlenmektedir. Emre amade olma durumunu etkileyen unsurlardan
önemli olanları arıza olasılıkları, bakım ihtiyaçları ve yakıt temini ve kalitesidir. Santralların
çalışma durumunu etkileyen bütün unsurlar göz önüne alınarak emre amade olma durumu
belirlenmektedir. Bir grup kapasite emre amade olsa bile talep durumuna göre ihtiyaç
duyulmadığından çalıştırılmayan bir kısım kapasite bulunacaktır.
Yıllık üretim miktarı ile toplam kurulu güç ilişkisi mevcut kapasitenin kullanımı hakkında
bir fikir vermektedir. Kurulu kapasiteden yararlanma oranını değerlendirmenin değişik
ölçütleri bulunmaktadır. Bu ölçütler bir anlamda kurulu kapasitenin kullanılmasında
verimliliğin de bir göstergesidir. Bu ölçütlerden en önemli olanları tam kapasite eşdeğeri
çalışma süresi ve kapasite faktörü’dür.
Tam kapasite çalışma eşdeğeri süresi : bir santralın yıllık ürettiği elektrik miktarının
santral kurulu gücüne bölünmesi ile elde edilen değerdir. Diğer bir deyişle, santralın kurulu
gücünün tamamı seviyesinde sürekli olarak çalışarak bir yılda ürettiği toplam elektrik
miktarına ulaştığında çalıştığı saat sayısıdır. Kurulu gücün kullanılmasında verimlilik bu saat
sayısının büyüklüğü ile doğru orantılıdır.
Kapasite Faktörü : bir santralın bir yıl içinde gerçekleştirdiği elektrik üretim toplamının,
santralın kurulu gücünün tamamı seviyesinde tüm yıl çalıştığı varsayılarak hesaplanan teorik
değere oranı ile bulunan yüzde cinsinden oranıdır. Kurulu gücün kullanılmasında verimlilik
bu oranın büyüklüğü ile doğru orantılıdır.
Tam kapasite eşdeğeri çalışma süresi ve kapasite faktörü değerlendirilirken gerçekleşen
üretim değerinin talep değerine bağlı olduğu dolayısıyla kullanılabilir kapasite olduğu halde
talepten fazla üretim yapılamayacağı için kurulu gücün bir kısmının kullanılamadığı göz
önünde bulundurulmalıdır.
22
Grafik 13: Kamu ve Özel Sektör Santralları İle Tüm Sistemin Tam Kapasite
Eşdeğeri Çalışma Süreleri
7000
6000
5000
SAAT
4000
3000
2000
1000
0
1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
KAMU
ÖZEL
TÜM SİSTEM
1999 yılı öncesinde Türkiye toplam kurulu gücünün büyük bir kısmı kamuya ait olduğu ve
bu yıla kadar özel sektöre ait kapasitenin neredeyse tamamı hidrolik olduğu için kamu
bünyesindeki kurulu kapasitenin tam kapasite eşdeğeri çalışma süresi sistem toplam kurulu
gücü ile hemen hemen aynı seviyededir. 1999 yılından itibaren özel sektörün toplam kurulu
güç içindeki payı büyümüştür ve bu kapasitenin büyük bir kısmı termik kaynaklara bağlıdır.
Yukarıda da belirtildiği gibi YİD ve İHD modeli kapsamındaki kapasitelerin üretimlerinin
tamamına ve Yİ modeli kapsamındaki kapasitelerin üretimlerinin %85’ine satın alma garantisi
verilmiş olmasından dolayı özel sektör santralları 1999 yılından bu yana daha fazla
çalıştırılmışlardır. Dolayısıyla üretimlerine ve kurulu güce göre hesaplanan tam kapasite
eşdeğeri çalışma süreleri kamu santrallarına göre daha fazla olmuştur. 2002 yılından sonra
sisteme yeni ilave edilen toplam kapasite miktarı talep artışına göre daha az olduğu için özel
sektör santrallarının çalışma süreleri artmaya devam ederken kamu santrallarının çalışma
süreleri de artış göstermiştir.
Kurulu gücün verimli kullanılmasının ölçütlerinden bir diğeri de santralların kapasite
faktörüdür. Bir santral emre amade olsa bile talep durumuna göre bazı zamanlarda
çalıştırılmayabilecektir.
Talebin güvenilir bir şekilde karşılanması için sistemde bulunan santrallar belirlenen
politikalar çerçevesindeki ilkelere göre sıralanarak çalıştırılmaktadır. Bu ilkeler en düşük
maliyetle üretim yapan santraldan başlanarak pahalıya doğru sıra ile çalıştırılabileceği gibi
özel bazı koşullara öncelik de verilebilir. Örneğin Türkiye elektrik sisteminde üretimlerine
satın alma garantisi verilmiş olan santrallar maliyet göz önüne alınmadan öncelikli olarak
çalıştırılmaktadır. 1984 yılından 2007 yılına kadar kamu ve özel sektör kapasitelerinin yıllık
Kapasite Faktörleri incelendiğinde hidrolik kapasitede her iki gruptaki santralların kapasite
faktörlerinin birbirine oldukça yakın oldukları görülmektedir. Benzer hidrolojik koşullara
sahip oldukları için kapasite faktörleri arasında fark bulunmamaktadır. Grafik 14’de 1984
yılından 2007 yılına kadar kamu ve özel sektör hidrolik santrallarının yıllık kapasite faktörleri
incelendiğinde aralarında belirgin farklılıklar olmadığı anlaşılmaktadır.
23
Grafik 14: Kamu ve Özel Sektör Hidrolik Santrallarının Yıllık Kapasite Faktörleri
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
KAMU
ÖZEL
Benzer şekilde kamu ve özel sektör termik santrallarının yıllık kapasite faktörleri
incelendiğinde (Grafik 15) 1999 yılına kadar kamu santrallarının kapasite faktörleri yüksek
iken 1999 yılından sonra özel sektör santrallarının kapasite faktörleri daha büyük olduğu ve
artarak devam ettiği görülmektedir. Buna karşılık kamu termik santrallarının kapasite
faktöründe 2001-2004 döneminde çok hızlı bir düşüş olduğu görülmektedir. Bu dönem başta
Yİ modeli kapsamındaki santrallar olmak üzere oldukça büyük miktarda özel sektör termik
santrallarının işletmeye girdiği dönemdir. 2004 yılından sonra ise yeni ilave kapasite artışı
talep artışına göre daha düşük olduğundan kamu santrallarının çalıştırılma süreleri dolayısıyla
kapasite faktörleri artmıştır. 1984-2007 arası dönemde kapasite faktörü değerleri ile beraber
Türkiye elektrik sistemi yıllık Yük Faktörü değeri de aynı grafikte gösterilmektedir. Yük
Faktörü değerleri bütün yıllarda %70 dolayında seyretmektedir.
Grafik 15: Kamu ve Özel Sektör Termik Santrallarının Kapasite Faktörleri İle
Sistem Yük Faktörü
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
KAMU
ÖZEL
24
YÜK FAKTÖRÜ
1988 yılının aşırı yağışlı olmasından dolayı hidrolik santrallardan ortalamanın çok
üzerinde elektrik üretilmiştir. Bu yılda hem kamu hem de özel sektör hidrolik santrallarının
kapasite faktörlerinin diğer yıllara göre belirgin bir şekilde yüksek olduğu görülmektedir.
Aynı yılda termik santralların kapasite faktörlerine bakıldığında ise, kamu termik
santrallarının kapasite faktörünün oldukça düşük gerçekleştiği görülecektir. Elektrik enerjisi
üretim miktarı talebi karşılamak üzere anlık olarak gerçekleştirileceğinden var olan kurulu
gücün sadece ihtiyaç duyulan kısmı kullanılacaktır. Talebi karşılamak üzere bir grup kapasite
kullanılırken bir başka grup kapasite kullanılamayabilecektir. 1998 yılında ortalamanın çok
üzerinde yağış olması sonucu hidrolik santrallardan elektrik üretimi çok fazla
gerçekleşmişken termik santralların mevcut kapasitelerinin bir kısmı kullanılmamıştır. Söz
konusu yılda özel sektöre ait olan kapasite imtiyazlı olduğu için üretimleri kısılamazken
çoğunluğu kamuya ait termik santralların kapasitesinin bir kısmı kullanılmamıştır.
Kamu ve özel sektöre ait santralların toplam (hidrolik-termik) yıllık kapasite faktörleri ve
elektrik sisteminin yük faktörü Grafik 16’da gösterilmektedir. 1999 yılından itibaren özel
sektöre ait santralların toplam kurulu gücünün kapasite faktörünün artmaya başladığı ve
sonrasında da yüksek seviyede gerçekleştiği açıkça görülmektedir. Daha önce de vurgulandığı
üzere bu yıldan sonra işletmeye giren özel sektör santrallarının termik olması bunun başlıca
nedenidir.
Grafik 16: Kamu ve Özel Sektör Santrallarının Yıllık Kapasite Faktörleri
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
KAMU
ÖZEL
YÜK FAKTÖRÜ
1999 yılından itibaren Türkiye elektrik sisteminde özel sektör santrallarının oldukça
önemli paya sahip olduğunun bir diğer göstergesi de anlık en yüksek tüketim olan puant
talebin karşılanmasında kullanılan kapasite içinde özel sektör santrallarının payının bu yıldan
itibaren belirgin bir şekilde artması ve buna paralel olarak kamu santrallarının payının
azalmasıdır. Puant talebi karşılamada kamu payı 1999 yılından 2006 yılına %80 seviyesinden
%50 seviyelerine gerilerken özel sektör santrallarının payı aynı dönemde %20 dolayından
%45 seviyelerine yükselmiş ve yıllara göre bu payların gelişimi Grafik 17’de gösterilmiştir.
Grafik 17’de diğer adıyla gösterilen pay İthalat ile ihracat arasındaki fark ile izole olarak
çalışan az miktardaki kapasiteden gelmektedir.
25
Grafik 17: Toplam Puant Talebin Karşılanmasında Kamu ve Özel Sektör
Kapasitelerinin Gelişimi
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
KAMU
ÖZEL
DİĞER
2001 yılından itibaren büyük miktarda özel sektör termik kurulu gücün sisteme dahil
olması ve bu kapasitelerin büyük miktarda satın alma garantisi kapsamında olması nedeniyle
toplam üretim kapasitelerinin büyük miktarı kullanılmıştır. Özel sektör termik santrallarındaki
bu yüksek kullanma oranına karşılık kamu termik santrallarının üretim kapasitelerindeki
kullanma oranı hızlı bir şekilde düşmüştür. Grafik 17’den de görüleceği üzere, özellikle 20022005 döneminde sistem kapasite yedeğinin %35 seviyelerinde yüksek olması kamu termik
santrallarının üretim kapasitelerinin kullanılma oranındaki düşüşü hızlandırmıştır. Daha
sonraki yıllarda sisteme yeni eklenen kapasite miktarının talep artış miktarına göre daha az
olmasından dolayı sistem yedeği azaldığı için kamu termik santrallarının üretim kapasitesinin
kullanılma oranı yeniden artış eğilimine geçmiştir.
Grafik 18’de gösterilen kurulu güç yedekleri hesaplanırken yıllık toplam kurulu güç ile
aynı yılın puant talep değerleri kullanılmıştır. 1984 yılından bu yana bütün yıllarda puant
talep artarken sisteme eklenen yeni kapasite miktarı aynı oranda olmamıştır. Bundan dolayı da
kurulu güç yedeği yıllara göre değişkenlik göstermiştir. Grafikten de görüleceği üzere sisteme
eklenen yeni kapasite miktarının fazla olduğu yıllarda kurulu güç yedeği yükselmiştir. 1999
yılından 2003 yılına kadar olan dönemde kurulu güç içinde özel sektör payı daha fazla olmak
üzere sisteme büyük miktarda yeni kapasite eklenmiş ve buna bağlı olarak da yedek oranı
yükselmiştir. Yukarıda da belirtildiği üzere 1999 yılından itibaren özel sektöre ait olan kurulu
güç büyük oranda kullanılırken yedek kapasite için kamu santralları bekletilmiştir.
26
Grafik 18: Türkiye Elektrik Sisteminde Kurulu Güç Yedeğinin Yıllara Göre
Gelişimi
50%
45%
40%
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
19
84
19
85
19
86
19
87
19
88
19
89
19
90
19
91
19
92
19
93
19
94
19
95
19
96
19
97
19
98
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
0%
I.1.1.
Değerlendirme
Özellikle 1990’lı yılların sonlarından itibaren özel sektöre ait kurulu gücün artmış olması,
bu kurulu gücün büyük kısmının termik olması ve üretimlerine satın alma garantisi verilmiş
olması kamu santrallarının talebe bağlı olarak ihtiyaç duyulmadığı zamanlarda kısıtlı
çalıştırılmaları sonucunu ortaya çıkartmıştır. Bilindiği üzere elektrik enerjisi ihtiyaç
duyulduğu anda üretilir. Doğal olarak üretim kapasitesi talepten yüksek olduğu zaman fazla
olan kurulu kapasite kullanılamayacaktır. Bütün santralların eşit koşullarda olduğu durumda
elektrik enerjisi üretimine maliyeti düşük olan santraldan başlanıp yüksek olana doğru sıra ile
üretim yaptırılması en doğal yoldur. Ancak belirli bir kapasite imtiyazlı haklara veya üretim
önceliğine sahipse maliyete bakılmadan öncelikle üretim yaptırılmaktadır. Santrallara üretim
önceliği ya da imtiyazlı haklar verilirken toplam elektrik enerjisi talebi miktarı ile yıl içinde
elektrik tüketim seviyelerini gösteren yük profili göz önünde bulundurulmalıdır. İleriye
yönelik olarak yıllık puant talep ile minimum yük seviyesi göz önünde bulundurulmalı ve
üretim önceliği verilen kapasitenin yıllık yük profilindeki yeri dikkatli olarak belirlenmelidir.
En azından öncelik verilmiş toplam kurulu kapasite miktarının baz yük seviyesinden daha
yüksek olmamasına dikkat edilmelidir.
Türkiye elektrik sisteminde satın alma garantisi verilmiş bulunan YİD, İHD ve Yİ modeli
kapsamındaki kapasitelerin neredeyse tam verimli olarak kullanıldığı, ancak buna karşılık
talep miktarı ve tüketim karakteristiğine göre kamu santrallarına ait kapasitenin bir kısmının
kullanılmadığı bu çalışmadan açıkça anlaşılabilmektedir.
27
I.2.
I.2.1.
Türkiye Elektrik Tüketiminin İncelenmesi
Giriş
Türkiye elektrik sistemi tümleşik bir yapıda olup, elektrik enerjisinin tüketim ihtiyacına
göre üretim yapılmasının yönetilmesi Milli Yük Tevzii Merkezinden (MYTM)
gerçekleştirilmektedir. Sistemin gerçek zamanda güvenilir bir şekilde işletilmesi amacıyla
MYTM ile eşgüdümlü olarak bölgesel yük dağıtım merkezlerinden yük ve üretim yönetimi
yapılmaktadır. Elektrik sisteminin tümünün esas olarak tek bir merkezden yönetilmesi
sistemin işletilmesinin sağlıklı ve güvenilir olması yanı sıra üretim ve tüketim bilgilerine
ulaşılmasına da olanak sağlamaktadır. Bu çalışma kapsamında kullanılan tüketim bilgileri
MYTM kayıtlarından alınmış ve tüm ülke tüketimini temsil etmektedir.
Çalışmada;
♦
Toplam elektrik enerjisi tüketiminin karakteristiği
♦
Tertiplenmiş Yük-Zaman Eğrisi
♦
Elektrik tüketimi karakteristiğinin aylara göre davranışı
konuları incelenmiş ve bu inceleme için geçmiş yıllarda MYTM tarafından kayıt edilmiş
bilgiler kullanılmıştır.
I.2.2.
Elektrik Enerjisi Tüketim Karakteristiği
Belirli bir zaman dilimi içinde saatlik yük değerlerinin ölçüldükleri saat sırasına göre bir
grafik üzerinde gösterilmesi bu zaman dilimi içinde elektrik enerjisinin tüketim
karakteristiğini göstermektedir. Günlük, aylık veya yıllık olarak çizilen saatlik yük değerleri
grafiği ilgili zaman dilimi için yük karakteristiğini göstermektedir. Elektrik enerjisinin
tüketim seviyesi gün içinde saatlere göre farklılık gösterdiği gibi haftanın günleri ve yılın
ayları arasında da günlük tüketim karakteristikleri farklılık göstermektedir. Yıl içinde ölçülen
en yüksek saatlik yük değeri Puant Yük olarak adlandırılırken en düşük saatlik yük değeri
Minimum Yük veya Baz Yük olarak adlandırılmaktadır.
2007 yılında saatlik puant değeri 29150 MW olarak 27 Aralık günü saat 18:00’da
ölçülmüştür. Aynı gün içinde en düşük anlık tüketim değeri ise 19114 MW’tır. Grafik 19 bu
günün saatlik tüketim değerlerini göstermektedir. Son yıllarda yaz aylarında da anlık tüketim
miktarı artmakta ve yıl puant değerinin ölçüldüğü kış aylarındaki en yüksek anlık tüketim
seviyesine yaklaşmaktadır. 2007 yılında yaz puantı 25.07.2007 tarihinde saat 12:00’da 28708
MW olarak gerçekleşmiştir. Türkiye elektrik sisteminde elektrik tüketiminin yoğun olduğu
saatler akşam saatleridir. Tüketimin yüksek olduğu saatler ile tüketimin düşük olduğu saatler
arasında tüketim farkı oldukça büyüktür. Bu tüketim karakteristiğini şekillendiren unsurlar;

Mevsimsel koşullar
Sanayileşme yoğunluğu ve türü
Elektrik kullanma alışkanlığı
Evsel tüketimde cihaz çeşitleri ve kalitesi
Olağan dışı günlük olaylar
olarak sıralanabilir.
28
Grafik 19: Puant Yük Günündeki Saatlik Tüketim Eğrisi
27.12.2007
30000
25000
MW
20000
15000
10000
5000
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12 13
saat
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
Bir gün içinde elektrik kullanma seviyesi saatlere göre değiştiği gibi aynı şekilde hafta, ay,
mevsim ve yıl içinde de değişiklik göstermektedir. 24.12.2007 ile 30.12.2007 günü arasındaki
2007 yılının son haftasının saatlik tüketim değerleri Grafik 20’de gösterilmektedir. Bu hafta
içinde en yüksek anlık tüketim değeri aynı zamanda yılın saatlik puant değeri olan 29150
MW, en düşük saatlik tüketim değeri ise 16139 MW olarak ölçülmüştür. Görüldüğü üzere
zaman dilimi genişledikçe, bu zaman dilimi içinde puant yük ile minimum yük arasındaki fark
açılmaktadır. Grafik 20 incelendiğinde hafta içi günlerdeki saatlik tüketim değerleri ile hafta
sonu tüketim değerleri arasındaki fark açıkça görülebilmektedir.
Grafik 20: 2007 Yılı Son Haftasının Saatlik Tüketim Eğrisi
30000
25000
MW
20000
15000
10000
5000
24.12.2007
25.12.2007
26.12.2007
27.12.2007
0
29
28.12.2007
29.12.2007
30.12.2007
I.2.3.
Tertiplenmiş Yük-Zaman Eğrisi
Elektrik tüketiminin yıllık karakteristiğinin incelenebilmesi ve yıllara göre bu
karakteristiğin değişiminin izlenebilmesi için yıl içindeki tüm saatlik tüketim değerlerini
temsil eden Tertiplenmiş Yük Eğrisi önemli bir göstergedir. Tertiplenmiş Yük Eğrisi
çizildiğinde eğrinin altında kalan alan, yıl içinde kullanılan elektrik enerjisinin puant yük
seviyesinin tüm yıl boyunca oluşturacağı alana oranını göstermektedir. Bu oran Yük Faktörü
olarak adlandırılmaktadır. Sistem Yük Faktörünün mümkün olduğunca yüksek olması
elektriğin verimli olarak kullanıldığı anlamına gelmektedir. Elektrik enerjisi kullanımında
verimliliğin artması ile Yük Faktörü büyüyecektir. Yük faktörünün büyüklüğü yanı sıra Baz
Yük değerinin Puant yük değerine oranı da verimli kullanım açısından önemli bir göstergedir.
Bu oranın yüksek olması, daha da önemlisi yıl geçtikçe artması elektrik enerjisinin
kullanılmasındaki verimlilik artışı için oldukça önemlidir. Puant Yük değeri düşürülürken Baz
Yük değerinin artırılması, Puant Yük dönemlerindeki tüketimin minimum tüketim
dönemlerine kaydırılması ile Sistem Yük Faktörü yükselmiş ve elektrik enerjisi tüketiminde
verimlilik artmış olacaktır. Aşağıda Grafik 21’de Sistem Yük Faktörünün ve Baz Yükün
Puant Yüke Oranının yıllara göre gelişimi gösterilmiştir.
Grafik 21: Türkiye Elektrik Sisteminde Yük Faktörü ve Baz Yükün Puant Yüke
Oranının Yıllara Göre Değişimi
80%
70%
68%
69%
70%
71%
70%
71%
71%
75%
73%
74%
71%
72%
74%
73%
73%
72%
73%
39%
38%
2006
2007
60%
50%
49%
40%
43%
40%
30%
34%
34%
36%
35%
44%
43%
38%
38%
41%
35%
32%
20%
10%
8%
Yük Faktörü
0%
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
Baz Yükün Puant Yüke Oranı
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
Grafik 21’den de açıkça görüleceği üzere Türkiye elektrik sisteminde Yük Faktörü 1991
yılından 2000 yılına kadar artış eğilimi göstererek %75 seviyesine ulaşmış iken 2001 yılından
sonra azalma eğilimine geçip 2007 yılında %73 seviyesinde gerçekleşmiştir. 1999 yılında
depremin etkisi ile elektrik tüketiminde olağan dışı düşme nedeniyle hem sistem yük faktörü
hem de baz yükün puant yüke oranı önceki yıla göre büyük düşüş göstermiştir. Yıllara göre
Yük Faktöründeki değişimin büyük olması beklenemez ise de her yıl daha iyiye gitmesi veya
en azından bir önceki yılın seviyesini koruması elektrik enerjisinin verimli kullanılmasının bir
göstergesi olması açısından önemlidir.
30
Baz Yükün Puant Yüke oranı 1991 yılındaki %34 değerinden 2000 yılında %49
seviyesine yükselmiş iken 2007 yılında yeniden %38 seviyesine düşmüştür.
Yük Faktörü ile Baz Yükün Puant Yüke oranındaki bu düşüş yıl geçtikçe elektrik enerjisi
tüketiminde verimliliğin bir şekilde azaldığını göstermektedir.
Tertiplenmiş Yük eğrilerinin aynı grafik üzerinde daha açık görülebilmesi için 2001, 2004
ve 2007 yıllarına ait Tertiplenmiş Yük Eğrileri Grafik 22’de gösterilmiştir. Hem Yük
Faktörünün hem de Baz Yükün Puant Yüke Oranının yıllara göre düşüşü görülebilmektedir.
Grafik 22: Tertiplenmiş Yük Eğrisinin Yıllara Göre Değişimi
1,00
0,90
0,80
0,70
0,60
0,50
0,40
0,30
2001
0,20
2004
0,10
2007
0,00
0,0
I.2.4.
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
0,8
0,9
1,0
Tüketimin Aylara Göre İncelenmesi
Türkiye elektrik sisteminde yıllık en yüksek ani tüketim (Puant) değeri kış mevsiminde
ölçülmektedir. Daha önceki yıllarda yıllık puant Kasım, Aralık veya Ocak aylarında
görülüyorken son dört yılda Aralık ayında ölçülmüştür. Diğer taraftan son 10 yılın saatlik
tüketimleri incelendiğinde Temmuz ve Ağustos aylarında anlık tüketim değerlerinin
yükselmeye başladığı hatta zaman zaman yıllık puant seviyesine oldukça yaklaştığı
görülmektedir. 2001 yılından sonra her ayın kendi puant değerinin yıllık puant değerine oranı
Grafik 23’de gösterilmektedir. Elektrik enerjisi tüketiminin de diğer aylara göre daha düşük
olduğu Nisan ve Mayıs aylarında aylık puantın yıl puantına oranı düşük kalmakta hatta son
yıllarda bu oran daha da düşmektedir.
31
Grafik 23: Aylık Puant Değerlerin Yıl Puantına Oranlarının Gelişimi
Aylık Puant değerlerinin Yıl Puantına oranları
100%
95%
90%
2001
2002
2003
85%
2004
2005
2006
80%
2007
75%
70%
ocak
şubat
mart
nisan
mayıs
haziran
temmuz
ağustos
eylül
ekim
kasım
aralık
Sistemin tümünde elektrik enerjisinin kullanılması alışkanlığı zaman içinde değişiklik
göstermekte ve yıllık tüketim eğrisinin şeklini değiştirmektedir. Bu değişiklik aylık puant
değerlerinin yıl puantına oranında da kendini göstermektedir. Grafik 24’te yıllık puantın
%100 mertebesine denk geldiğini hesaba katarsak, turizm ve hava sıcaklığının etkisiyle alan
soğutma amaçlı elektrik enerjisinin kullanılması sonucunda son yıllarda saatlik yaz puantının
yıllık puanta yaklaştığı görülmektedir. Özellikle son yıllarda yaz puantının yıllık puanttan
daha hızlı arttığı ve aralarındaki farkın kapanmaya başladığı göz önüne alınırsa, bu durumun
sebep ve etkilerinin Talep tarafı yönetimi çalışmalarında ihmal edilmemesi gereken temel
unsurlardan biri olabileceği unutulmamalıdır.
Grafik 24: Saatlik Yaz Puantı Değerlerinin Yıl Puantına Oranlarının Yıllara Göre
Gelişimi
Saatlik Yaz Puantı Değerlerinin Yıl Puantına Oranları
100%
99%
98%
97%
96%
95%
94%
93%
92%
91%
90%
89%
88%
87%
86%
85%
2000
2001
2002
2003
yaz puantı
2004
2005
Polinom (yaz puantı)
32
2006
2007
I.2.5.
Değerlendirme ve Sonuç
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de artan elektrik enerjisi talebinin karşılanmasında,
talep tarafının yönetilmesi en kolay ve oldukça az yatırım gerektiren bir çözüm olarak ortaya
konulmaktadır. Talep tarafının yönetilmesinde ise elektrik enerjisinin tüketiminde doğru
politikaların oluşturulması ve bunların zaman geçirmeden uygulamaya konulması
gerekmektedir. Bu konuda öncelikle ülkemizin elektrik enerjisi tüketim eğrisi ayrıntılı olarak
incelenmelidir. Sistem Yük Faktörünün %73, baz yük seviyesinin puanta oranının ise %40
civarında gerçekleştiği görülmüştür. Yıllar bazında bu değerlerin gelişimini izlediğimizde
ülkemizin yük eğrisinin iyi bir gelişim göstermediği görülmektedir. Talebi güvenilir olarak
karşılayabilmek amacıyla yeni yatırım yapılsa bile, santralların inşaat süresi hesaba
katıldığında, elektrik enerjisi talebinin tahmin edildiği gibi gerçekleşmesi durumunda,
önümüzdeki yıllarda karşılanmasında sıkıntıların yaşanabileceğini söyleyebiliriz. Bu
durumda, talep tarafı yönetimi ile tüketim saatlerinin puant saatlerinden baz ve orta yük
seviyesine karşılık gelen saatlere kaydırılması ve halkın tasarruf yapma bilincinin
oluşturulması kısa dönem için en ucuz ve en uygun çözüm olacaktır.
Elektrik enerjisi kullanımında var olan tasarruf potansiyelinin harekete geçirilmesinin toplam
elektrik tüketiminde etkileri görülecektir. Bunun için meskenlerde şeffaf akkor ampullaerin
CFL (Compact Flouresant Lightbulb – Tassaruflu ampul) ile değiştirilmesi sonucunda elektrik
enerjisi tüketimine etkisini inceleyen bir örnek çalışma yapılmış ve sonuçları aşağıda
özetlenmiştir.
TEDAŞ istatistiklerinde yer alan 2006 yılı sonuna göre 24.055.682 adet mesken abonesi
dikkate alınmıştır. Ancak, çok yaygın olmasa da bir kısım konutlarda CFL ampul kullanıldığı
ve sürekli olarak elektrik tüketimi gerçekleşmeyen abonelerin olabileceği düşünülerek daha az
sayıda konutu dikkate alarak tasarruf olanağını incelemek doğru olacaktır. Mesken
abonelerinden 15 Milyon, 12 Milyon, 9 Milyon, 6 Milyon ve 3 Milyon tanesinde ampullerin
CFL ile değiştirilmesi durumunda elektrik ve kapasite tasarrufu ile bu tasarrufun toplam
tüketim içindeki payı aşağıda Tablo 13’de gösterilmiştir.
Tablo 13: Mesken Abone Sayılarına Göre Aydınlatmadan Yapılabilecek Tasarruf
Olanakları
ABONE
(ADET)
24 055 682
15 000 000
12 000 000
9 000 000
6 000 000
3 000 000
AYDINLATMA AYDINLATMADAN KAPASİTE
TÜKETİMİ
TASARRUF
TASARRUFU
(GWh)
(GWh)
(MW)
6893,2
5514,6
1002,6
4298,3
3438,6
625,2
3438,6
2750,9
500,2
2579,0
2063,2
375,1
1719,3
1375,5
250,1
859,7
687,7
125,0
33
TASARRUF
SONRASI
AYDINLATMA
TÜKETİMİ
(GWh)
1378,6
859,7
687,7
515,8
343,9
171,9
TASARRUFUN
TÜRKİYE TOPLAM NET
TÜKETİMDEKİ
NET
PAYI
TÜKETİMİ
(%)
(GWh)
137555,9
3,85%
139631,9
2,40%
140319,6
1,92%
141007,3
1,44%
141695,0
0,96%
142382,8
0,48%
Tablo 13 incelendiğinde önemli miktarda bir kapasite tasarrufu potansiyeli olduğu açıkça
görülmektedir. En kısa zamanda aydınlatma için haftada ortalama 45 saat süre elektrik
kullanan en azından 3 Milyon konutta şeffaf akkor ampuller CFL ile değiştirilirse 1 yılda
687,7 Milyon kWh enerji ve daha da önemlisi 125 MW kapasite tasarrufu yapılabilecektir.
Türkiye’nin ileriye yönelik olarak elektrik enerjisi talep artışının hızlı bir şekilde artacağı
beklendiğinde 125 MW kapasitenin önemi daha iyi anlaşılabilecektir. Böyle bir tasarruf ile
var olan kapasite daha verimli kullanılabilecektir ya da 125 MW kapasitenin yatırımının
ertelenmesi sağlanabilecektir. Ampulleri değiştirilen konut sayısı 6 Milyon olduğu zaman bu
kapasite tasarrufu 250 MW, 9 Milyon olduğu zaman ise 375 MW olacaktır.
34
V İLETİM VE DAĞITIM SİSTEMİ
V.1. İletim Sistemi
İletim Sistemi, üretim tesislerinden itibaren gerilim seviyesi 36 kV üzerindeki hatlar
üzerinden elektrik enerjisinin iletiminin gerçekleştirildiği tesislerdir. İletim tesislerinin
bileşenleri;
- İletim hatları ve kabloları,
- İletim Trafo ve Anahtarlama Merkezleri (indirici trafo merkezleri ve transformatör
bulunmayan şalt sistemleri)
olarak tanımlanır.
380 kV’luk Çok Yüksek Gerilim (ÇYG) ve 154 kV Yüksek Gerilim Hatları, 380/154 kV
oto-trafolar ve 154/OG indirici trafolardan oluşan Türkiye İletim Sistemi teknik ve ekonomik
açıdan avantajları nedeniyle yeterli miktarda seri ve şönt kapasitörlerle donatılmıştır. İletim
Sistemi gerilim seviyesi 380 kV ve 154 kV ile standartlaştırılmıştır. Gürcistan ve Ermenistan
ile olan enterkonneksiyon hatlarımız bu ülkelerdeki gerilim seviyesine uygun olarak 220
kV’tur.
Türkiye üretim ve iletim sistemi, bir Milli Yük Tevzi Merkezi (Gölbaşı) ile 8 adet
Bölgesel Yük Tevzi Merkezinden (Adapazarı, Çarşamba, Keban, İzmir, Gölbaşı, İkitelli,
Erzurum ve Çukurova) gözlenip yönetilmektedir. Güç sistemi işletmesi, sistemin 380 kV trafo
merkezlerini ve 50 MW’ın üzerindeki tüm santralları kapsayan bir SCADA ve Enerji İşletim
Sistemi Programı (EMS) ile yapılmaktadır. Sistem işleticisi (Sistem Operatörü) bu sistem
sayesinde daha kaliteli bir işletme için gerekli olan her tür sistem çalışmasını, günlük işletme
programlarını ve yük frekans kontrolünü yapabilmektedir.
İletim sisteminin mevcut durumu Tablo 14 ve Tablo 15’de özetlenmiştir.
Tablo 14: Türkiye Elektrik İletim Sistemindeki Transformatör Sayısı ve Güçlerinin
Primer Gerilimlerine Göre Dağılımı
(2007 Yılı Değerleri)
380 kV
154 kV
66 kV ve aşağı
TOPLAM
ADET
GÜÇ (MVA)
ADET
GÜÇ (MVA)
ADET
GÜÇ (MVA)
ADET
GÜÇ (MVA)
153
28715
963
52669
57
672
1173
82056
35
Tablo 15: Türkiye Elektrik İletim Sistemi Enerji Nakil Hat Uzunlukları
(2007 Yılı Değerleri)
(km)
380 kV
220 kV
154 kV
66 kV
TOPLAM
14338.4
84.5
31.383
477.4
46283.3
154 kV yer altı güç kablosu uzunluğu 142.2 km
380 kV yer altı güç kablosu uzunluğu 12.8 km
İletim Sistemi elektrik sisteminin ana omurgasını teşkil etmekte olup iletim tesisleri
yatırımları pahalı ve yapımı uzun süre alan, işletilmesi ülke ekonomisine etkileri açısından
büyük önem taşıyan sistemler olduğundan bölgesel gelişim hedeflerinin, yük tahminlerinin,
arz kaynak noktalarının önceden optimum olarak belirlenmesi gerekmektedir.
V.2. Dağıtım Sistemi
Türkiye’deki dağıtım hatlarının uzunlukları toplamı 922724.2 km olup 2007 yılı itibarı ile
mevcut durumu Tablo 16’da verilmektedir.
Tablo 16: Türkiye Elektrik Dağıtım Sistemi Hat Uzunlukları
(km)
33 kV
15,8 kV
10,5 kV
6,3 kV
DİĞER
0,4 kV
TOPLAM
333258.9
30290.5
5474.4
7656.8
98.8
545944.8
922724.2
Kaynak : TEDAŞ
Dağıtım sisteminin 2007 yılı itibariyle mevcut durumu Tablo 17’de özetlenmiştir.
Tablo 17: Türkiye Elektrik Dağıtım Sistemindeki Transformatör Sayısı ve
Güçlerinin Primer Gerilimlerine Göre Dağılımı
PRİMER GER.
33 kV
SEKONDER
GER.
ADET
GÜÇ (MVA)
15,8 kV
15,8 kV
10,5 kV
55
261122
262309
3978.5
3448.4
3291.5
260.5
69582.9
80561.8
5
3
30513
30521
14.6
3.3
8959.9
8977.8
ADET
ADET
1
8034
8035
4.0
6840.7
6844.7
ADET
ADET
TOPLAM
GÜÇ (MVA)
5
7918
7923
136.7
3522.9
3659.6
9
1868
1877
57,6
354.0
411.6
479
215
444
72
309455
310665
3978.5
3448.4
3310.1
458.1
89260.4
100455.5
GÜÇ (MVA)
ADET
TOPLAM
438
GÜÇ (MVA)
DİĞER
0,4 kV
215
GÜÇ (MVA)
6,3 kV
DİĞER
479
GÜÇ (MVA)
10,5 kV
6,3 kV
Kaynak : TEDAŞ
36
V.3. Sistem Kayıpları
Ülkemizin nüfus yoğunluğu, arz kaynaklarının yeri ve coğrafi koşullarına uygun olarak
Avrupa standartlarına göre dizayn edilen iletim sistemi kayıpları, %3 civarındaki uluslararası
performans düzeyindedir. (Tablo 18)
Tablo 18: İletim Sistemi Kayıpları
YILLAR
%
GWh
2001
2.8
3374.4
2002
2.7
3440.7
2003
2.4
3330.7
2004
2.4
3422.8
2005
2.4
3695.3
2006
2.7
4543.8
2007
2.5
4523.0
Kaynak : Türkiye Elektrik Üretim-İletim İstatistikleri, TEİAŞ-APK
37
VI. ÜRETİM KAPASİTE PROJEKSİYONUNUN
HAZIRLANMASINDA KULLANILAN KABULLER
VI.1. Talep
2008-2017 dönemi için, Baz Talep ve Düşük Talep olmak üzere her iki talep serisi için de
2008 yılı Mayıs ayında ETKB tarafından MAED modeliyle hesaplanmış olan talep serileri
kullanılmıştır.
VI.2. Mevcut Üretim Sistemi
− Mevcut üretim sistemi olarak 2007 yılı sonu itibariyle Türkiye elektrik sistemine bağlı ve
işletmede olan santrallar dikkate alınmıştır.
− EÜAŞ termik santrallarında üretilebilecek maksimum üretim kapasite miktarları proje
üretim kapasitesi ve güvenilir olarak üretebilecekleri üretim miktarları ise güvenilir üretim
kapasitesi olarak EÜAŞ tarafından verilmiştir.
− EÜAŞ hidrolik santrallarında üretilebilecek yıllık nominal üretim değerleri proje üretim
kapasitesi ve güvenilir olarak üretebilecekleri üretim miktarları ise güvenilir üretim
kapasitesi olarak EÜAŞ tarafından verilmiştir.
− Bağlı Ortaklık kapsamındaki termik üretim tesislerinin proje ve güvenilir üretimleri
üretim kapasite değerleri olarak 2008 yılı dahil 2017 yılına kadar EÜAŞ tarafından
verilmiştir.
− Otoprodüktör ve Üretim Şirketi santrallarının güvenilir ve proje üretim kapasite değerleri,
lisanslarında belirtilen üretim değerleri olup on yıl boyunca aynı değerler kullanılmıştır.
Lisanslarında belirtilen üretim kapasite değerleri EPDK’dan alınmıştır.
− Yap-İşlet santrallarının üretim kapasite değerleri on yıl süresince sözleşmelerinde
öngördükleri üretimleri olup TETAŞ tarafından verilmiştir.
− İşletme Hakkı Devri ve Yap-İşlet-Devret santrallarının kapasite değerleri on yıl süresince
sözleşmelerinde öngörülen üretim değerleri olup TETAŞ tarafından verilmiştir.
− Lisansı sona erdirilmiş olan otoprodüktör ve üretim şirketi santralları için (devre dışı
olanlar hariç) kurulu güçler aynen bırakılmış, üretim kapasiteleri için bir değer
verilmemiştir.
− Mobil santrallar için EÜAŞ ile sözleşmesi devam eden santralların üretimleri
sözleşmelerindeki ile aynı olarak EÜAŞ tarafından verilen bilgiler kullanılmış,
sözleşmeleri bittikten sonra kurulu güçten düşürülmüş ve sadece sözleşmesi devam eden
santrallar listelerde gösterilmiştir. Bu santrallar sözleşmelerinin bitişinden sonra üretim
şirketi statüsünde lisans alarak üretim yapabileceklerdir. 2007 yılı sonuna kadar üretim
lisansı alan santrallar çalışmada dikkate alınmış olup sözleşmeleri biten, ancak yeni üretim
lisansı almamış olan santrallar göz önüne alınmamıştır.
38
− Doğal gaz yakıtlı santralların 2008 – 2017 dönemi için güvenilir ve proje üretim
kapasiteleri, doğal gaz arzında kısıt olmayacağı kabulü ile ilgili kuruluşlar tarafından
verilmiştir.
− Kamuya ait termik santrallarda rehabilitasyon yatırımları ve bakım-onarım programları
EÜAŞ tarafından dikkate alınarak santral üretimleri verilmiştir.
− Tevsi edilmekte olan Ambarlı Fuel Oil Santralının 2 x 150 MW’lık ünitelerinin
rehabilitasyon çalışmaları için 2009 yılında devre dışı bırakılacağı 2012 yılında ise toplam
540 MW + 300 MW olmak üzere toplam 840 MW’lık Doğal Gaz santralı olarak devreye
gireceği dikkate alınmıştır.
VI.3. İnşa Halinde, 2007 Yılı Sonu İtibariyle Lisans Almış ve Öngörülen
Tarihlerde Devreye Girmesi Beklenen Üretim Tesisleri ve
Yeni Kapasite İlavesi
− DSİ tarafından yapılmakta olan ve 2008 – 2015 döneminde işletmeye girmesi öngörülen
toplam 3479 MW’lık HES projelerinin işletmeye giriş tarihleri, proje (ortalama hidrolik
koşullardaki) ve güvenilir (kurak hidrolik koşullardaki) üretim kapasite değerleri DSİ’den
alınmıştır. DSİ tarafından proje bazında ay/yıl olarak detay işletmeye giriş tarihleri verilen
bu projelerin yıl içindeki üretim miktarları işletmeye giriş tarihleri itibariyle hesaplanarak
denge tablolarında dikkate alınmıştır.
− 2007 yılı sonu itibariyle lisans almış olan özel sektör üretim tesisi projelerinin işletmeye
giriş tarihleri itibariyle yıllara göre kurulu güç, proje ve güvenilir üretim değerleri Ocak
2008 Dönemi İlerleme Raporlarına göre güncelleştirilmiş olarak iki ayrı senaryo halinde
EPDK’dan alınmıştır. Lisans almış özel sektör projeleri için EPDK tarafından proje
bazında ve ay/yıl olarak işletmeye giriş tarihleri detay olarak verilmediğinden bu
santralların işletmeye girdikleri yılın ortasından itibaren çalışacakları kabul edilmiş ve
denge tablolarında üretimleri bu şekilde dikkate alınmıştır.
− DSİ tarafından inşa halindeki (3479 MW), EÜAŞ tarafından rehabilite edilmekte olan
Ambarlı Termik Santralı (840 MW) ile EPDK’dan 2007 yılı sonu itibariyle lisans almış ve
öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen birinci senaryoya göre toplam 12818 MW,
ikinci senaryoya göre toplam 8599 MW kurulu gücündeki üretim şirketi projelerinin 2008
– 2013 döneminde belirtildikleri tarihlerde işletmede olacakları kabul edilmiştir. Bu ilave
kapasitenin işletmeye giriş yıllarına ve yakıt cinslerine göre dağılımı kurulu güç, proje
üretimleri ve güvenilir üretimleri iki senaryo halinde sırasıyla senaryo 1 için Tablo 25, 26,
27’de; senaryo 2 için ise Tablo 28, 29, 30’da gösterilmiştir.
− Lisans almış ve bu dönemde işletmeye girmesi beklenen birinci senaryoya göre 843.9
MW ve ikinci senaryoya göre 434.2 MW’lık özel sektör rüzgar santralları dikkate
alınmıştır. Ayrıca 2004 yılında yapılmış olan Üretim Planlama çalışmasına göre 2008 –
2017 döneminde her yıl yaklaşık 125 MW’lık rüzgar kapasitesinin üretim sistemine ilave
edilebileceği kabul edilmiştir.
− İthalat ve ihracat dikkate alınmamıştır.
39
− Elektrik enerjisi talep tahmininin ETKB tarafından hazırlanan iki talep serisi için de
güvenilir olarak karşılanabilmesi için kurulması gereken yeni ilave kapasite miktarı
olarak, ETKB’nın enerji politikaları doğrultusunda yerli kaynakların değerlendirilmesi ve
kaynak çeşitlendirilmesi prensipleri dikkate alınarak 2004 yılında yapılan üretim planlama
çalışmaları sonucuna göre belirlenen değerler kullanılmıştır.
− Yeni ilave kapasite içindeki termik kapasitenin üretimleri kömür yakıtlı olanları için yılda
6500 saat, doğal gaz yakıtlı ve nükleer santrallar için yılda 7000 saat çalışacakları kabul
edilerek hesaplanmıştır.
− Yeni ilave kapasite içindeki hidrolik kapasitenin üretimleri proje (ortalama hidrolik
koşullardaki) ve güvenilir (kurak hidrolik koşullardaki) üretim kapasite değerleri olarak
DSİ’den alınmıştır.
− Yeni ilave kapasite içindeki rüzgar santrallarının üretimleri yılda 3000 saat tam kapasite
ile çalışacak kadar üretim yapacakları kabul edilerek proje ve yılda 1500 saat tam kapasite
ile çalışacak kadar üretim yapacakları kabul edilerek güvenilir üretim kapasite değerleri
hesaplanmıştır.
− 2007 yılı sonu işletmede olan üretim tesislerinin listesi Ek-1’de, 2007 yılında işletmeye
giren ve devre dışı olan üretim tesislerinin listesi Ek-2’de, inşa halinde ve EPDK tarfından
hazırlanan lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen özel sektör
projelerinin kurulu güçlerinin yakıt cinslerine göre yıllara dağılımı senaryo 1’e göre Tablo
19’da, proje üretimlerinin ve güvenilir üretimlerinin yakıt cinslerine göre ve yıllara
dağılımları ise Tablo 20 ve Tablo 21’de; senaryo 2’ye göre ise sırasıyla 22, 23 ve 24’de
verilmektedir.
40
Tablo 19: Lisans Almış Özel Sektör Projeleri ve İnşa Halindeki Kamu Santrallarının
Kurulu Güçlerinin Yakıt Cinslerine Göre Dağılımı
Lisans almış özel sektör Projeleri (Senaryo 1)
Kurulu Güç (MW)
YAKIT / KAYNAK
2008
Asfaltit
2010
176,4
Fuel-Oil
110,6
103,4
2014
2015
121,4
110,6
474,7
476,4
887,6
744,7
2632,8
1353,7
1632,3
576,7
165,0
2385,3
1133,8
8203,7
1,5
1,5
1,1
Çöp Gazı
TOPLAM
1161,1
165,0
Bitkisel Yağlar
Jeotermal
2013
137,8
1,7
Taş Kömürü
Biyogaz
2012
881,3
İthal Kömür
Hidrolik
2011
137,8
Doğal Gaz
Linyit
2009
1,1
7,8
45,0
7,5
Rüzgar
483,2
360,7
TOPLAM
939,4
1360,4
14,3
22,1
9,5
62,0
843,9
3280,9
4004,6
2098,4
1133,8
0
0
12817,5
İnşa Halindeki Kamu Santralları
Kurulu Güç (MW)
YAKIT / KAYNAK
2008
2009
2010
2011
2012
Termik
2013
2015
1200,0
540,0
3478,7
1200,0
540,0
4318,7
2014
2015
840,0
Hidrolik
527,0
1107,4
104,3
TOPLAM
527,0
1107,4
104,3
0
TOPLAM
2014
840,0
840,0
0
GENEL TOPLAM
Kurulu Güç (MW)
Lisans+İnşa Halinde
2008
2009
2010
2011
2012
2013
TOPLAM
Termik
288,7
406,2
881,3
1362,3
1584,7
0,0
0,0
0,0
4523,2
Hidrolik
648,4
1684,1
2489,6
2632,8
1353,7
1133,8
1200,0
540,0
11682,4
RES+Yenilen.
529,3
377,5
14,3
9,5
0,0
0,0
0,0
0,0
930,6
1466,4
2467,8
3385,2
4004,6
2938,4
1133,8
1200,0
540,0
17136,2
TOPLAM
41
Proje Üretimlerinin Yakıt Cinslerine Göre Dağılımı
Proje Üretimi (GWh)
YAKIT / KAYNAK
2008
Asfaltit
2009
486,0
486,0
3726,9
Doğal Gaz
512,9
897,5
Fuel-Oil
356,5
356,5
4,2
4,2
Linyit
2010
Hidrolik
239,0
Bitkisel Yağlar
Biyogaz
3,5
Çöp Gazı
532,2
532,2
1358,3
5640,5
5,8
5,8
2013
2014
TOPLAM
2015
972,0
3342,3
8479,5
1541,3
1541,3
3547,4
6193,4
3090,9
2646,0
12386,8
1064,3
9251,9
7109,8
4710,6
2331,6
30641,5
11,6
3,5
6,9
30,0
85,0
55,0
35,0
Jeotermal
153,3
184,8
31,5
Rüzgar
898,6
1542,9
644,4
2167,8
5401,5
11152,1
TOPLAM
2012
712,9
İthal Kömür
Taş Kömürü
2011
170,0
35,0
439,6
3085,8
17772,8
14879,5
7356,6
2331,6
0
61061,8
2013
2014
2015
3833,0
1705,0
10945,9
3833,0
1705,0
16825,9
2014
2015
YAKIT / KAYNAK
2008
2009
2010
2011
Termik
2012
5880,0
Hidrolik
779,5
1605,0
2875,2
148,2
TOPLAM
779,5
1605,0
2875,2
148,2
5880,0
TOPLAM
5880,0
0,0
GENEL TOPLAM
Lisans+İnşa
Halinde
2008
2009
2010
2011
2012
2013
TOPLAM
Termik
873,6
2276,3
4745,0
8430,9
13614,7
2646,0
0,0
0,0
32586,4
Hidrolik
1018,5
2963,3
8515,7
9400,1
7109,8
4710,6
6164,6
1705,0
41587,4
RES+Yenilen.
1055,3
1767,0
766,7
90,0
35,0
0,0
0,0
0,0
3713,9
TOPLAM
2947,3
7006,5
14027,3
17921,0
20759,5
7356,6
6164,6
1705,0
77887,7
42
Güvenilir Üretimlerinin Yakıt Cinslerine Göre Dağılımı
Güvenilir Üretim (GWh)
YAKIT / KAYNAK
2008
Asfaltit
2009
2010
2011
486,0
486,0
Doğal Gaz
512,9
897,5
3726,9
Fuel-Oil
356,5
356,5
4,2
4,2
Linyit
1541,3
3547,4
6193,4
2646,0
5234,0
4027,7
2656,4
532,2
3230,0
5,8
5,8
3,5
3,5
23,4
68,6
45,2
Jeotermal
103,6
135,1
31,5
27,8
Rüzgar
793,4
1354,1
560,7
1924,3
4629,7
8641,6
Çöp Gazı
TOPLAM
8479,5
1541,3
532,2
Biyogaz
TOPLAM
2015
972,0
831,6
Bitkisel Yağlar
2014
3342,3
150,4
Hidrolik
2013
712,9
İthal Kömür
Taş Kömürü
2012
3090,9
12386,8
1064,3
1313,9
17443,9
11,6
6,9
137,2
27,8
325,6
2708,1
13737,8
11790,1
5302,4
1313,9
0
47339,7
2013
2014
2015
2459,0
1129,0
6914,0
2459,0
1129,0
12520,4
2014
2015
YAKIT / KAYNAK
2008
2009
2010
2011
Termik
2012
5606,4
Hidrolik
495,8
997,6
1781,1
51,5
TOPLAM
495,8
997,6
1781,1
51,5
TOPLAM
5606,4
5606,4
0
GENEL TOPLAM
2008
2009
2010
2011
2012
2013
TOPLAM
Termik
873,6
2276,3
4745,0
8430,9
13341,1
2646,0
0,0
0,0
32312,8
Hidrolik
646,2
1829,2
5011,1
5285,5
4027,7
2656,4
3772,9
1129,0
24357,9
900,4
1521,8
666,6
73,0
27,8
0,0
0,0
0,0
3189,4
2420,1
5627,3
10422,7
13789,3
17396,5
5302,4
3772,9
1129,0
59860,1
RES+Yenilen.
TOPLAM
43
Kurulu Güçlerinin Yakıt Cinslerine Göre Dağılımı
Kurulu Güç (MW)
YAKIT / KAYNAK
2008
Asfaltit
Doğal Gaz
90,9
Fuel-Oil
70,6
2009
2010
2011
2012
258,1
70,6
887,6
607,9
2640,8
1275,9
165,0
289,5
Bitkisel Yağlar
Biyogaz
Jeotermal
170,0
1495,5
654,5
280,2
819,5
531,2
5148,5
1,5
1,5
1,1
45,0
TOPLAM
137,8
İthal Kömür
130,9
2015
137,8
170,0
Hidrolik
2014
167,2
Linyit
Taş Kömürü
2013
1,1
7,5
Rüzgar
404,2
30,0
TOPLAM
742,7
797,0
9,5
62,0
434,2
281,7
3707,9
2538,3
531,2
0,0
0,0
8598,8
Kurulu Güç (MW)
YAKIT / KAYNAK
2008
2009
2010
2011
2012
Termik
2013
2015
1200,0
540,0
3478,7
1200,0
540,0
4318,7
2014
2015
840,0
Hidrolik
527,0
1107,4
104,3
TOPLAM
527,0
1107,4
104,3
0
840,0
TOPLAM
2014
840,0
0
GENEL TOPLAM
Kurulu Güç (MW)
2008
2009
2010
2011
2012
2013
TOPLAM
Termik
161,5
470,0
0,0
1057,6
2102,4
0,0
0,0
0,0
3791,5
Hidrolik
657,9
1396,9
384,5
2640,8
1275,9
531,2
1200,0
540,0
8627,2
RES+Yenilen.
450,3
37,5
1,5
9,5
0,0
0,0
0,0
0,0
498,8
1269,7
1904,4
386,0
3707,9
3378,3
531,2
1200,0
540,0
12917,5
TOPLAM
44
Proje Üretimlerinin Yakıt Cinslerine Göre Dağılımı
YAKIT / KAYNAK
2008
Asfaltit
2009
2010
TOPLAM
2015
578,6
1624,3
Fuel-Oil
229,7
229,7
459,3
Linyit
İthal Kömür
650,0
650,0
3547,4
5707,4
2160,0
11414,8
2240,0
2240,0
5544,3
6887,5
3665,4
532,2
532,2
343,9
869,1
968,1
4720,3
5,8
5,8
3,5
3,5
Jeotermal
153,3
184,8
31,5
Rüzgar
731,5
783,3
51,8
1695,3
3900,6
2654,0
Bitkisel Yağlar
TOPLAM
2014
972,0
812,2
Biyogaz
2013
486,0
233,6
Hidrolik
2012
486,0
Doğal Gaz
Taş Kömürü
2011
1300,0
1055,4
18509,5
11,6
6,9
35,0
35,0
439,6
1566,6
8958,5
15519,9
8065,4
1055,4
2013
2014
0
41848,9
YAKIT / KAYNAK
2008
2009
2010
2011
Termik
2012
2015
5880,0
Hidrolik
779,5
1605,0
2875,2
148,2
TOPLAM
779,5
1605,0
2875,2
148,2
5880,0
TOPLAM
5880,0
0,0
3833,0
1705,0
10945,9
3833,0
1705,0
16825,9
2014
2015
GENEL TOPLAM
2008
2009
2010
2011
2012
2013
TOPLAM
Termik
463,2
2060,0
1596,8
4197,4
14477,4
4400,0
0,0
0,0
27194,7
Hidrolik
1123,4
2474,1
3843,3
4868,5
6887,5
3665,4
4888,4
1705,0
29455,4
888,3
971,6
89,1
40,8
35,0
0,0
0,0
0,0
2024,7
2474,8
5505,6
5529,2
9106,7
21399,9
8065,4
4888,4
1705,0
58674,8
RES+Yenilen.
TOPLAM
45
Güvenilir Üretimlerinin Yakıt Cinslerine Göre Dağılımı
YAKIT / KAYNAK
2008
Asfaltit
2009
2010
2011
2012
2013
2014
TOPLAM
2015
486,0
486,0
972,0
Doğal Gaz
233,6
812,2
578,6
1624,3
Fuel-Oil
229,7
229,7
459,3
Linyit
İthal Kömür
Taş Kömürü
Hidrolik
222,6
2240,0
2240,0
3896,7
2067,8
532,2
532,2
599,3
2687,5
5,8
5,8
27,8
3,5
3,5
Jeotermal
103,6
135,1
31,5
Rüzgar
600,6
647,0
46,4
1393,4
3404,7
2279,7
2009
2010
TOPLAM
650,0
5707,4
559,3
Bitkisel Yağlar
Biyogaz
650,0
3547,4
1300,0
2160,0
11414,8
5544,3
596,0
10628,9
11,6
6,9
27,8
325,6
1293,9
6918,4
12521,8
6467,8
596,0
0
33581,6
YAKIT / KAYNAK
2008
2011
Termik
2012
2013
2015
2459,0
1129,0
6914,0
2459,0
1129,0
12520,4
2014
2015
5606,4
Hidrolik
495,8
997,6
1781,1
51,5
TOPLAM
495,8
997,6
1781,1
51,5
TOPLAM
2014
5606,4
5606,4
0
GENEL TOPLAM
2010
2011
463,2
2060,0
1596,8
4197,4
14203,8
4400,0
0,0
0,0
26921,1
Hidrolik
718,4
1556,9
2380,4
2739,0
3896,7
2067,8
3055,0
1129,0
17542,9
RES+Yenilen.
707,6
785,5
83,7
33,6
27,8
0,0
0,0
0,0
1638,0
1889,2
4402,3
4060,8
6969,9
18128,2
6467,8
3055,0
1129,0
46102,0
TOPLAM
2008
2012
2013
TOPLAM
2009
Termik
İnşa halindeki DSİ santralları ve EÜAŞ tarafından yapılmakta olan Ambarlı-B D.Gaz
Tevsi Santralı ile 2007 yıl sonu itibariyle EPDK’dan lisans almış ancak henüz işletmeye
alınmamış olan üretim tesislerine ait kurulu güç ve enerji üretim bilgileri Ocak 2008 Dönemi
İlerleme Raporlarına göre iki senaryo halinde düzenlenmiş olarak Ek-3’de verilmiştir.
Sistemde 2007 yılı sonu itibariyle mevcut kapasitenin üzerine halen inşaatı devam eden ve
Senaryo 1’e göre lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen üretim tesisi
kapasiteleri ilave edildiğinde kurulu gücün birincil kaynaklara ve üretici kuruluşlara dağılımı
ile birlikte gelişimi Tablo 25 ve Grafik 25’de, Senaryo 2’ye göre ise Tablo 28 ve Grafik 26’da
gösterilmiştir.
Kurulu güç gelişimi ile yıllara göre puant talep karşılaştırıldığında; yedek kapasite göz
önünde bulundurulmaksızın, Senaryo 1’e göre işletmeye giren santrallar ve Baz Talep dikkate
alındığında 2016 , Düşük Talep dikkate alındığında ise 2017 yılından sonra puant talebin
toplam kurulu güçten daha büyük değere ulaşacağı görülmektedir. Senaryo 2’ye göre
işletmeye girecek santrallar ve Baz Talep dikkate alındığında 2015, Düşük Talep dikkate
alındığında ise 2016 yılından sonra puant talebin toplam kurulu güçten daha büyük değere
ulaşacağı görülmektedir.
46
Tablo 25: Kurulu Gücün Kuruluşlara ve Enerji Kaynağı Türüne Göre Dağılımı
(MW) (Senaryo 1)
(İşletmede, İnşa Halinde ve Lisans Almış Öngörülen Tarihlerde Devreye Girmesi Beklenen
Santrallarla)
ELEKTRİK
ÜRETİM A.Ş.
(EÜAŞ)
SANTRALLARI ve
BAĞLI ORTAKLIK
İŞLETME HAKKI
DEVRİ (İHD)
SANTRALLARI
YAP İŞLET
(Yİ)
SANTRALLARI
YAP İŞLET
DEVRET (YİD)
SANTRALLARI
MOBİL
SANTRALLAR
ADÜAŞ
SANTRALLARI
FUEL OIL
MOTORİN
TAŞ KÖMÜRÜ
LİNYİT
DOĞAL GAZ
HİDROLİK
TOPLAM
LİNYİT
HİDROLİK
TOPLAM
DOĞAL GAZ
İTHAL KÖMÜR
TOPLAM
DOĞAL GAZ
HİDROLİK
RÜZGAR
6102
1450
982
17
6102
1450
982
17
6102
1450
982
17
6102
1450
982
17
6102
1450
982
17
6102
1450
982
17
6102
1450
982
17
6102
1450
982
17
6102
1450
982
17
6102
1450
982
17
TOPLAM
FUEL OIL
TOPLAM
MOTORİN
HİDROLİK
JEOTERMAL
2449
263
263
15
111
15
2449
263
263
15
111
15
2449
263
263
15
111
15
2449
263
263
15
111
15
2449
263
263
15
111
15
2449
263
263
15
111
15
2449
263
263
15
111
15
2449
263
263
15
111
15
2449
263
263
15
111
15
2449
263
263
15
111
15
141
795
18
331
255
179
52
1369
13
141
22
558
1
141
795
18
331
255
179
52
1369
13
141
22
558
1
141
795
18
331
255
179
52
1369
13
141
22
558
1
141
795
18
331
255
179
52
1369
13
141
22
558
1
141
795
18
331
255
179
52
1369
13
141
22
558
1
141
795
18
331
255
179
52
1369
13
141
22
558
1
141
795
18
331
255
179
52
1369
13
141
22
558
1
141
795
18
331
255
179
52
1369
13
141
22
558
1
141
795
18
331
255
179
52
1369
13
141
22
558
1
141
795
18
331
255
179
52
1369
13
141
22
558
1
TOPLAM
FUEL OIL
LİNYİT
T.KÖMÜR+ASFALTİT
İTHAL KÖMÜR
DOĞAL GAZ
NAFTA
JEOTERMAL
HİDROLİK
BİOGAZ+ATIK
RÜZGAR
3735
412
2
0
0
2953
37
53
484
9
611
3735
412
2
303
0
3057
37
61
1061
19
972
3735
412
2
303
0
3938
37
61
3446
33
972
3735
412
476
303
888
3938
37
70
6079
33
972
3735
412
476
303
1632
3938
37
70
7433
33
972
3735
412
476
303
1632
3938
37
70
8567
33
972
3735
412
476
303
1632
3938
37
70
8567
33
972
3735
412
476
303
1632
3938
37
70
8567
33
972
3735
412
476
303
1632
3938
37
70
8567
33
972
3735
412
476
303
1632
3938
37
70
8567
33
972
TOPLAM
4560
5921
9202 13206 15305 16439 16439 16439 16439 16439
TOPLAM
FUEL OIL
MOTORİN
İTHAL KÖMÜR
TAŞ KÖMÜRÜ
LİNYİT
LPG
OTOPRODÜKTÖR
DOĞAL GAZ
SANTRALLARI
BİOGAZ
NAFTA
DİĞER
HİDROLİK
RÜZGAR
ÜRETİM LİSANSI
ALAN
SANTRALLAR
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
680
380
380
380
380
380
380
380
380
380
181
181
181
181
181
181
181
181
181
181
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
7461 7461 7461 7461 7461 7461 7461 7461 7461 7461
3903 3903 3903 3903 4743 4743 4743 4743 4743 4743
11877 12985 13089 13089 13089 13089 14289 14829 14829 14829
24402 25210 25314 25314 26154 26154 27354 27894 27894 27894
620
620
620
620
620
620
620
620
620
620
30
30
30
30
30
30
30
30
30
30
650
650
650
650
650
650
650
650
650
650
4782 4782 4782 4782 4782 4782 4782 4782 4782 4782
1320 1320 1320 1320 1320 1320 1320 1320 1320 1320
TÜRKİYE TOPLAMI
42302 44470 47855 51860 54798 55932 57132 57672 57672 57672
47
Tablo 25 (Devam): Toplam Kurulu Gücün Enerji Kaynağı Türlerine Göre Dağılımı
(Senaryo 1)
Santrallarla)
(MW)
YILLAR
2008
LİNYİT
T.KÖMÜR+ASFALTİT
İTHAL KÖMÜR
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
8262
8262
8262
8737
8737
8737
8737
8737
8737
8737
555
858
858
858
858
858
858
858
858
858
1651
1651
1651
2539
3283
3283
3283
3283
3283
3283
DOĞAL GAZ
14456
14559
15441
15441
16281
16281
16281
16281
16281
16281
JEOTERMAL
68
76
76
85
85
85
85
85
85
85
FUEL OIL
2149
1849
1849
1849
1849
1849
1849
1849
1849
1849
MOTORİN
214
214
214
214
214
214
214
214
214
214
DİĞER
251
251
251
251
251
251
251
251
251
251
TERMİK TOP.
27607
27721
28602
29974
31559
31559
31559
31559
31559
31559
BİOGAZ+ATIK
22
32
46
46
46
46
46
46
46
46
14043
15727
18217
20850
22203
23337
24537
25077
25077
25077
RÜZGAR
630
990
990
990
990
990
990
990
990
990
TOPLAM
42302
44470
47855
51860
54798
55932
57132
57672
57672
57672
HİDROLİK
Grafik 25: Kurulu Gücün Kuruluşlara Dağılımı (Senaryo 1)
70000
ÜRETİM LİSANSI ALAN
SANTRALLAR
OTOPRODÜKTÖR
SANTRALLARI
60000
ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.
(EÜAŞ)
SANTRALLARI ve
BAĞLI ORTAKLIK
50000
MOBİL
SANTRALLAR
40000
MW
YAP İŞLET DEVRET
(YİD)
SANTRALLARI
30000
YAP İŞLET
(Yİ)
SANTRALLARI
20000
İŞLETME HAKKI DEVRİ
(İHD)
SANTRALLARI
DÜŞÜK TALEP
10000
BAZ TALEP
0
2006
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
Sistemde 2007 yılı sonu itibariyle mevcut santrallara inşaatı devam eden ve lisans almış
ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen üretim tesislerinin ilave edildiği durumdaki
proje ve güvenilir üretimlerin kuruluşlara ve yakıt cinslerine göre dağılımları Senaryo 1’e
göre işletmeye girecek projeler için Tablo 26, 27’de; Senaryo 2’ye göre ise Tablo 29, 30’da
verilmektedir.
48
Tablo 26: Proje Üretim Kapasitesinin Kuruluşlara ve Enerji Kaynağı Türüne Göre
Gelişimi (GWh) (Senaryo 1)
Santrallarla)
TOPLAM
İŞLETME HAKKI LİNYİT
DEVRİ (İHD)
HİDROLİK
SANTRALLARI TOPLAM
DOĞAL GAZ
YAP İŞLET
(Yİ)
İTHAL KÖMÜR
SANTRALLARI TOPLAM
DOĞAL GAZ
YAP İŞLET
HİDROLİK
DEVRET (YİD)
SANTRALLARI RÜZGAR
TOPLAM
FUEL OIL
MOBİL
SANTRALLAR TOPLAM
MOTORİN
HİDROLİK
ADÜAŞ
SANTRALLARI JEOTERMAL
TOPLAM
2008
4760
1260
1950
48497
27320
40406
12419
3
3642
0
3642
38120
9312
47432
10657
3000
49
13706
1752
1752
0
400
105
505
2009
2665
1260
1950
48497
27320
42010
12370
2
3642
0
3642
38327
9085
47412
10834
3592
49
14474
659
659
0
400
105
505
2010
2665
1260
1950
48497
27320
44886
12657
8
3463
0
3463
38885
9092
47978
10777
3543
49
14368
0
0
0
400
105
505
2011
2665
1260
1950
48497
27320
45034
12672
6
3546
0
3546
38653
9309
47962
9974
3478
49
13502
0
0
0
400
105
505
2012
2665
1260
1950
48497
33200
45034
13260
6
3546
0
3546
38133
9065
47198
11012
3357
49
14417
0
0
0
400
105
505
2013
2665
1260
1950
48497
33200
45034
13260
6
3642
0
3642
37947
9025
46972
10777
3308
49
14133
0
0
0
400
105
505
2014
2665
1260
1950
48497
33200
48867
13643
9
3642
0
3642
37683
8526
46208
9974
2830
49
12853
0
0
0
400
105
505
2015
2665
1260
1950
48497
33200
50572
13814
4
3463
0
3463
37485
8775
46260
10834
2673
49
13555
0
0
0
400
105
505
2016
2665
1260
1950
48497
33200
50572
13814
4
3546
0
3546
38175
9466
47641
10777
1865
49
12690
0
0
0
400
105
505
2017
2665
1260
1950
48497
33200
50572
13814
4
3546
0
3546
37973
9031
47004
8136
702
49
8887
0
0
0
400
105
505
FUEL OIL
MOTORİN
İTHAL KÖMÜR
TAŞ KÖMÜRÜ
LİNYİT
LPG
DOĞAL GAZ
BİOGAZ
NAFTA
DİĞER
HİDROLİK
RÜZGAR
4983
92
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1696
2
4983
92
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1696
2
4983
92
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1696
2
4983
92
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1696
2
4983
92
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1696
2
4983
92
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1696
2
4983
92
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1696
2
4983
92
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1696
2
4983
92
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1696
2
4983
92
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1696
2
21693
2456
4
21693
2812
8
21693
2812
8
21693
2812
1550
21693
2812
3091
21693
2812
3091
21693
2812
3091
21693
2812
3091
21693
2812
3091
21693
2812
3091
0
0
173
22373
209
1742
66
1308
28331
1018
0
173
23271
394
3100
105
2851
33733
2036
0
173
26998
426
8741
196
3495
44885
2036
3547
173
30340
461
17993
251
3495
62658
2036
9741
173
30340
496
25102
251
3495
77537
2036
12387
173
30340
496
29813
251
3495
84894
2036
12387
173
30340
496
32145
251
3495
87225
2036
12387
173
30340
496
32145
251
3495
87225
2036
12387
173
30340
496
32145
251
3495
87225
2036
12387
173
30340
496
32145
251
3495
87225
24125
4
24582
0
25947
0
27659
1
29750
2
30444
5
30856
6
31084
5
31144
4
30700
4
ELEKTRİK
ÜRETİM A.Ş.
(EÜAŞ)
SANTRALLARI
OTOPRODÜKT
ÖR
SANTRALLARI
ÜRETİM
LİSANSI ALAN
SANTRALLAR
FUEL OIL
MOTORİN
TAŞ KÖMÜRÜ
LİNYİT
DOĞAL GAZ
HİDROLİK
TOPLAM
FUEL OIL
LİNYİT
T.KÖMÜR+ASFAL
TİT
İTHAL KÖMÜR
NAFTA
DOĞAL GAZ
JEOTERMAL
HİDROLİK
BİOGAZ+ATIK
RÜZGAR
TOPLAM
TÜRKİYE TOPLAMI
49
Tablo 26 (Devam): Toplam Proje Üretim Kapasitesinin Enerji Kaynağı Türlerine
Göre Gelişimi (Senaryo 1)
(İşletmede, İnşa Halinde ve Lisans Almış Öngörülen Tarihlerde Devreye Girmesi
Beklenen Santrallarla)
(GWh)
YILLAR
LİNYİT
T.KÖMÜR+ASFALTİT
İTHAL KÖMÜR
DOĞAL GAZ
JEOTERMAL
FUEL OIL
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
52579
52583
52404
54027
55569
55665
55665
55486
55569
55569
3022
4040
5058
5058
5058
5058
5058
5058
5058
5058
11730
11503
11510
15275
21224
23830
23330
23580
24271
23836
107902
109184
113412
115719
122117
121696
120629
121290
121924
119082
314
499
531
566
601
601
601
601
601
601
13951
11119
10460
10460
10460
10460
10460
10460
10460
10460
MOTORİN
1352
1352
1352
1352
1352
1352
1352
1352
1352
1352
DİĞER
1663
1663
1663
1663
1663
1663
1663
1663
1663
1663
192513
191943
196390
204121
218044
220325
218759
219491
220898
217621
TERMİK TOP.
BİOGAZ+ATIK
138
177
268
323
323
323
323
323
323
323
HİDROLİK
47244
50797
59265
68601
75589
80250
85937
87485
86677
85514
RÜZGAR
1359
2902
3547
3547
3547
3547
3547
3547
3547
3547
TOPLAM
241254
245820
259470
276591
297502
304445
308566
310845
311444
307004
50
Tablo 27: Güvenilir Üretim Kapasitesinin Kuruluşlara Ve Enerji Kaynağı Türüne
Göre Gelişimi (GWh) (Senaryo 1)
TOPLAM
DEVRİ (İHD)
HİDROLİK
SANTRALLARI TOPLAM
DOĞAL GAZ
YAP İŞLET
(Yİ)
İTHAL KÖMÜR
SANTRALLARI TOPLAM
DOĞAL GAZ
YAP İŞLET
HİDROLİK
DEVRET (YİD)
SANTRALLARI RÜZGAR
TOPLAM
FUEL OIL
MOBİL
SANTRALLAR TOPLAM
MOTORİN
HİDROLİK
ADÜAŞ
TOPLAM
FUEL OIL
MOTORİN
İTHAL KÖMÜR
TAŞ KÖMÜRÜ
LİNYİT
OTOPRODÜKT LPG
ÖR
DOĞAL GAZ
SANTRALLARI BİOGAZ
NAFTA
DİĞER
HİDROLİK
RÜZGAR
TOPLAM
FUEL OIL
LİNYİT
T.KÖMÜR+ASFAL
TİT
İTHAL KÖMÜR
ÜRETİM
NAFTA
LİSANSI ALAN
DOĞAL GAZ
SANTRALLAR
JEOTERMAL
HİDROLİK
BİOGAZ+ATIK
RÜZGAR
TOPLAM
96585
3642
0
3642
38120
9312
47432
10657
3000
49
13706
1752
1752
0
291
95
386
4983
92,2
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1231
2
21228
2456
4
98162
3642
0
3642
38327
9085
47412
10834
3592
49
14474
659
659
0
291
95
386
4983
92,2
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1231
2
21228
2812
8
2010
2638
1051
1221
35972
25919
34314
10111
5
3463
0
3463
38885
9092
47978
10777
3543
49
14368
0
0
0
291
95
386
4983
92,2
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1231
2
21228
2812
8
0
0
173
22373
160
866
66
1173
27271
1018
0
173
23271
295
1697
99
2527
31900
2036
0
173
26998
326
4927
173
3088
40542
2036
3547
173
30340
354
10161
218
3088
54280
2036
9741
173
30340
382
14189
218
3088
66070
2036
12387
173
30340
382
16846
218
3088
71372
2036
12387
173
30340
382
18159
218
3088
72686
2036
12387
173
30340
382
18159
218
3088
72686
2036
12387
173
30340
382
18159
218
3088
72686
2036
12387
173
30340
382
18159
218
3088
72686
TÜRKİYE TOPLAMI
21200
1
21786
4
22908
0
24326
8
26832
6
27191
2
27494
3
27612
6
27724
6
27279
7
ELEKTRİK
ÜRETİM A.Ş.
(EÜAŞ)
SANTRALLARI
FUEL OIL
MOTORİN
TAŞ KÖMÜRÜ
LİNYİT
DOĞAL GAZ
HİDROLİK
2008
3886
652
1683
34489
24340
31535
2009
2638
1051
1537
36435
23967
32533
51
2011
2638
1051
1537
38160
24614
34365
10236
5
3546
0
3546
38653
9309
47962
9974
3478
49
13502
0
0
0
291
95
386
4983
92,2
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1231
2
21228
2812
1550
2012
2638
1051
1840
44062
31526
34365
11548
1
3546
0
3546
38133
9065
47198
11012
3357
49
14417
0
0
0
291
95
386
4983
92,2
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1231
2
21228
2812
3091
2013
2638
1051
1840
44062
30223
34365
11417
8
3642
0
3642
37947
9025
46972
10777
3308
49
14133
0
0
0
291
95
386
4983
92,2
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1231
2
21228
2812
3091
2014
2638
1051
1840
44062
31526
36824
11794
0
3642
0
3642
37683
8526
46208
9974
2830
49
12853
0
0
0
291
95
386
4983
92,2
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1231
2
21228
2812
3091
2015
2638
1051
1840
44062
31005
37953
11854
8
3463
0
3463
37485
8775
46260
10834
2673
49
13555
0
0
0
291
95
386
4983
92,2
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1231
2
21228
2812
3091
2016
2638
1051
1840
44062
31526
37953
11906
9
3546
0
3546
38175
9466
47641
10777
1865
49
12690
0
0
0
291
95
386
4983
92,2
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1231
2
21228
2812
3091
2017
2638
1051
1840
44574
31005
37953
11906
0
3546
0
3546
37973
9031
47004
8136
702
49
8887
0
0
0
291
95
386
4983
92,2
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1231
2
21228
2812
3091
Tablo 27 (Devam): Toplam Güvenilir Üretim Kapasitesinin Enerji Kaynağı
Türlerine Göre Gelişimi (Senaryo 1)
(GWh)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
38571
40522
39879
43691
51134
51230
51230
51051
51134
51646
2755
3627
4330
4646
4948
4948
4948
4948
4948
4948
11730
11503
11510
15275
21224
23830
23330
23580
24271
23836
DOĞAL GAZ
104922
105831
112011
113013
120442
118719
118955
119095
120249
116886
JEOTERMAL
255
390
421
449
477
477
477
477
477
477
FUEL OIL
13077
11092
10433
10433
10433
10433
10433
10433
10433
10433
MOTORİN
744
1143
1143
1143
1143
1143
1143
1143
1143
1143
1663
1663
1663
1663
1663
1663
1663
1663
1663
1663
TERMİK TOP.
173716
175771
181390
190312
211464
212443
212179
212390
214318
211032
BİOGAZ+ATIK
138
170
245
290
290
290
290
290
290
290
HİDROLİK
36923
39344
44306
49527
53433
56040
59335
60307
59499
58336
RÜZGAR
1225
2579
3139
3139
3139
3139
3139
3139
3139
3139
TOPLAM
212001
217864
229080
243268
268326
271912
274943
276126
277246
272797
LİNYİT
T.KÖMÜR+ASFALTİT
İTHAL KÖMÜR
DİĞER
52
Tablo 28: Kurulu Gücün Kuruluşlara ve Enerji Kaynağı Türüne Göre Dağılımı
(MW) (Senaryo 2)
ELEKTRİK
ÜRETİM A.Ş.
(EÜAŞ)
SANTRALLARI ve
BAĞLI ORTAKLIK
İŞLETME HAKKI
DEVRİ (İHD)
SANTRALLARI
YAP İŞLET
(Yİ)
SANTRALLARI
YAP İŞLET
DEVRET (YİD)
SANTRALLARI
MOBİL
SANTRALLAR
ADÜAŞ
SANTRALLARI
FUEL OIL
MOTORİN
TAŞ KÖMÜRÜ
LİNYİT
DOĞAL GAZ
HİDROLİK
TOPLAM
LİNYİT
HİDROLİK
TOPLAM
DOĞAL GAZ
İTHAL KÖMÜR
650
4782
1320
650
4782
1320
650
4782
1320
650
4782
1320
650
4782
1320
650
4782
1320
650
4782
1320
650
4782
1320
650
4782
1320
650
4782
1320
TOPLAM
DOĞAL GAZ
HİDROLİK
RÜZGAR
6102
1450
982
17
6102
1450
982
17
6102
1450
982
17
6102
1450
982
17
6102
1450
982
17
6102
1450
982
17
6102
1450
982
17
6102
1450
982
17
6102
1450
982
17
6102
1450
982
17
TOPLAM
FUEL OIL
TOPLAM
MOTORİN
HİDROLİK
JEOTERMAL
2449
263
263
15
111
15
2449
263
263
15
111
15
2449
263
263
15
111
15
2449
263
263
15
111
15
2449
263
263
15
111
15
2449
263
263
15
111
15
2449
263
263
15
111
15
2449
263
263
15
111
15
2449
263
263
15
111
15
2449
263
263
15
111
15
141
795
18
331
255
179
52
1369
13
141
22
558
1
141
795
18
331
255
179
52
1369
13
141
22
558
1
141
795
18
331
255
179
52
1369
13
141
22
558
1
141
795
18
331
255
179
52
1369
13
141
22
558
1
141
795
18
331
255
179
52
1369
13
141
22
558
1
141
795
18
331
255
179
52
1369
13
141
22
558
1
141
795
18
331
255
179
52
1369
13
141
22
558
1
141
795
18
331
255
179
52
1369
13
141
22
558
1
141
795
18
331
255
179
52
1369
13
141
22
558
1
141
795
18
331
255
179
52
1369
13
141
22
558
1
3735
372
3735
372
3735
372
303
303
3735
372
170
957
1496
3035
37
70
4980
11
562
3735
372
170
957
1496
3035
37
70
5511
11
562
3735
372
170
957
1496
3035
37
70
5511
11
562
3735
372
170
957
1496
3035
37
70
5511
11
562
3735
372
170
957
1496
3035
37
70
5511
11
562
3735
372
170
957
1496
3035
37
70
5511
11
562
TOPLAM
FUEL OIL
MOTORİN
İTHAL KÖMÜR
TAŞ KÖMÜRÜ
LİNYİT
LPG
OTOPRODÜKTÖR
DOĞAL GAZ
SANTRALLARI
BİOGAZ
NAFTA
DİĞER
HİDROLİK
RÜZGAR
ÜRETİM LİSANSI
ALAN
SANTRALLAR
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
680
380
380
380
380
380
380
380
380
380
181
181
181
181
181
181
181
181
181
181
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
7461 7461 7461 7461 7461 7461 7461 7461 7461 7461
3903 3903 3903 3903 4743 4743 4743 4743 4743 4743
11877 12985 13089 13089 13089 13089 14289 14829 14829 14829
24402 25210 25314 25314 26154 26154 27354 27894 27894 27894
620
620
620
620
620
620
620
620
620
620
30
30
30
30
30
30
30
30
30
30
TOPLAM
FUEL OIL
LİNYİT
T.KÖMÜR+ASFALTİT
İTHAL KÖMÜR
DOĞAL GAZ
NAFTA
JEOTERMAL
HİDROLİK
BİOGAZ+ATIK
RÜZGAR
2868
37
53
494
9
532
3035
37
61
783
9
562
3035
37
61
1063
11
562
3735
372
170
303
888
3035
37
70
3704
11
562
TOPLAM
4364
5161
5442
9150 11689 12220 12220 12220 12220 12220
TÜRKİYE TOPLAMI
42105 43710 44096 47804 51182 51713 52913 53453 53453 53453
53
Tablo 28 (Devam): Toplam Kurulu Gücün Enerji Kaynağı Türlerine Göre Dağılımı
(Senaryo 2)
(MW)
YILLAR
2008
LİNYİT
T.KÖMÜR+ASFALTİT
İTHAL KÖMÜR
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
8260
8260
8260
8430
8430
8430
8430
8430
8430
8430
555
858
858
858
1513
1513
1513
1513
1513
1513
1651
1651
1651
2539
3147
3147
3147
3147
3147
3147
DOĞAL GAZ
14371
14538
14538
14538
15378
15378
15378
15378
15378
15378
JEOTERMAL
68
76
76
85
85
85
85
85
85
85
FUEL OIL
2109
1809
1809
1809
1809
1809
1809
1809
1809
1809
MOTORİN
214
214
214
214
214
214
214
214
214
214
DİĞER
251
251
251
251
251
251
251
251
251
251
TERMİK TOP.
27480
27657
27657
28724
30827
30827
30827
30827
30827
30827
BİOGAZ+ATIK
22
22
24
24
24
24
24
24
24
24
HİDROLİK
14053
15450
15834
18475
19751
20282
21482
22022
22022
22022
RÜZGAR
551
581
581
581
581
581
581
581
581
581
TOPLAM
42105
43710
44096
47804
51182
51713
52913
53453
53453
53453
Grafik 26: Kurulu Gücün Kuruluşlara Dağılımı (Senaryo 2)
70000
ÜRETİM LİSANSI ALAN
SANTRALLAR
60000
OTOPRODÜKTÖR
SANTRALLARI
50000
ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.
(EÜAŞ)
SANTRALLARI ve
BAĞLI ORTAKLIK
MOBİL
SANTRALLAR
40000
MW
YAP İŞLET DEVRET
(YİD)
SANTRALLARI
30000
YAP İŞLET
(Yİ)
SANTRALLARI
İŞLETME HAKKI DEVRİ
(İHD)
SANTRALLARI
20000
DÜŞÜK TALEP
10000
BAZ TALEP
0
2008
2009
2010
2011
2012
2013
54
2014
2015
2016
2017
Tablo 29: Proje Üretim Kapasitesinin Kuruluşlara ve Enerji Kaynağı Türüne Göre
Gelişimi (GWh) (Senaryo 2)
Santrallarla)
TOPLAM
DEVRİ (İHD)
HİDROLİK
SANTRALLARI TOPLAM
DOĞAL GAZ
YAP İŞLET
(Yİ)
İTHAL KÖMÜR
SANTRALLARI TOPLAM
DOĞAL GAZ
YAP İŞLET
HİDROLİK
DEVRET (YİD)
SANTRALLARI RÜZGAR
TOPLAM
FUEL OIL
MOBİL
SANTRALLAR TOPLAM
MOTORİN
HİDROLİK
ADÜAŞ
TOPLAM
2008
4760
1260
1950
48497
27320
40406
12419
3
3642
0
3642
38120
9312
47432
10657
3000
49
13706
1752
1752
0
400
105
505
2009
2665
1260
1950
48497
27320
42010
12370
2
3642
0
3642
38327
9085
47412
10834
3592
49
14474
659
659
0
400
105
505
2010
2665
1260
1950
48497
27320
44886
12657
8
3463
0
3463
38885
9092
47978
10777
3543
49
14368
0
0
0
400
105
505
2011
2665
1260
1950
48497
27320
45034
12672
6
3546
0
3546
38653
9309
47962
9974
3478
49
13502
0
0
0
400
105
505
2012
2665
1260
1950
48497
33200
45034
13260
6
3546
0
3546
38133
9065
47198
11012
3357
49
14417
0
0
0
400
105
505
2013
2665
1260
1950
48497
33200
45034
13260
6
3642
0
3642
37947
9025
46972
10777
3308
49
14133
0
0
0
400
105
505
2014
2665
1260
1950
48497
33200
48867
13643
9
3642
0
3642
37683
8526
46208
9974
2830
49
12853
0
0
0
400
105
505
2015
2665
1260
1950
48497
33200
50572
13814
4
3463
0
3463
37485
8775
46260
10834
2673
49
13555
0
0
0
400
105
505
2016
2665
1260
1950
48497
33200
50572
13814
4
3546
0
3546
38175
9466
47641
10777
1865
49
12690
0
0
0
400
105
505
2017
2665
1260
1950
48497
33200
50572
13814
4
3546
0
3546
37973
9031
47004
8136
702
49
8887
0
0
0
400
105
505
FUEL OIL
MOTORİN
İTHAL KÖMÜR
TAŞ KÖMÜRÜ
LİNYİT
LPG
DOĞAL GAZ
BİOGAZ
NAFTA
DİĞER
HİDROLİK
RÜZGAR
4983
92
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1696
2
4983
92
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1696
2
4983
92
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1696
2
4983
92
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1696
2
4983
92
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1696
2
4983
92
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1696
2
4983
92
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1696
2
4983
92
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1696
2
4983
92
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1696
2
4983
92
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1696
2
21693
2329
0
21693
2558
0
21693
2558
0
21693
2558
650
21693
2558
1300
21693
2558
1300
21693
2558
1300
21693
2558
1300
21693
2558
1300
21693
2558
1300
0
0
173
22094
209
1847
66
1141
27859
1018
0
173
22906
394
2716
69
1924
31759
2036
0
173
23485
426
3684
75
1976
34413
2036
3547
173
23485
461
8404
81
1976
43372
4276
9255
173
23485
496
15292
81
1976
58892
6516
11415
173
23485
496
18957
81
1976
66957
6516
11415
173
23485
496
20013
81
1976
68012
6516
11415
173
23485
496
20013
81
1976
68012
6516
11415
173
23485
496
20013
81
1976
68012
6516
11415
173
23485
496
20013
81
1976
68012
24078
1
24384
7
24899
8
25730
5
27885
6
28650
8
28935
3
29163
2
29223
1
28779
1
ELEKTRİK
ÜRETİM A.Ş.
(EÜAŞ)
SANTRALLARI
OTOPRODÜKT
ÖR
SANTRALLARI
ÜRETİM
LİSANSI ALAN
SANTRALLAR
FUEL OIL
MOTORİN
TAŞ KÖMÜRÜ
LİNYİT
DOĞAL GAZ
HİDROLİK
TOPLAM
FUEL OIL
LİNYİT
T.KÖMÜR+ASFAL
TİT
İTHAL KÖMÜR
NAFTA
DOĞAL GAZ
JEOTERMAL
HİDROLİK
BİOGAZ+ATIK
RÜZGAR
TOPLAM
TÜRKİYE TOPLAMI
55
Tablo 29 (Devam): Toplam Proje Üretim Kapasitesinin Enerji Kaynağı Türlerine
Göre Gelişimi (Senaryo 2)
(GWh)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
52574
52574
52395
53128
53778
53874
53874
53695
53778
53778
3022
4040
5058
5058
7298
9538
9538
9538
9538
9538
11730
11503
11510
15275
20738
22858
22358
22608
23299
22864
DOĞAL GAZ
107623
108819
109899
108864
115261
114841
113774
114435
115069
112226
JEOTERMAL
314
499
531
566
601
601
601
601
601
601
FUEL OIL
13824
10866
10206
10206
10206
10206
10206
10206
10206
10206
MOTORİN
1352
1352
1352
1352
1352
1352
1352
1352
1352
1352
DİĞER
1663
1663
1663
1663
1663
1663
1663
1663
1663
1663
192103
191317
192615
196112
210898
214934
213368
214099
215506
212229
LİNYİT
T.KÖMÜR+ASFALTİT
İTHAL KÖMÜR
TERMİK TOP.
BİOGAZ+ATIK
138
141
147
153
153
153
153
153
153
153
HİDROLİK
47349
50413
54208
59012
65778
69395
73805
75353
74545
73382
RÜZGAR
1192
1976
2027
2027
2027
2027
2027
2027
2027
2027
TOPLAM
240781
243847
248998
257305
278856
286508
289353
291632
292231
287791
56
Tablo 30: Güvenilir Üretim Kapasitesinin Kuruluşlara Ve Enerji Kaynağı Türüne
Göre Gelişimi (GWh) (Senaryo 2)
TOPLAM
DEVRİ (İHD)
HİDROLİK
SANTRALLARI TOPLAM
DOĞAL GAZ
YAP İŞLET
(Yİ)
İTHAL KÖMÜR
SANTRALLARI TOPLAM
DOĞAL GAZ
YAP İŞLET
HİDROLİK
DEVRET (YİD)
SANTRALLARI RÜZGAR
TOPLAM
FUEL OIL
MOBİL
SANTRALLAR TOPLAM
MOTORİN
HİDROLİK
ADÜAŞ
TOPLAM
FUEL OIL
MOTORİN
İTHAL KÖMÜR
TAŞ KÖMÜRÜ
LİNYİT
OTOPRODÜKT LPG
ÖR
DOĞAL GAZ
SANTRALLARI BİOGAZ
NAFTA
DİĞER
HİDROLİK
RÜZGAR
TOPLAM
FUEL OIL
LİNYİT
T.KÖMÜR+ASFAL
TİT
İTHAL KÖMÜR
ÜRETİM
NAFTA
LİSANSI ALAN
DOĞAL GAZ
SANTRALLAR
JEOTERMAL
HİDROLİK
BİOGAZ+ATIK
RÜZGAR
TOPLAM
96585
3642
0
3642
38120
9312
47432
10657
3000
49
13706
1752
1752
0
291
95
386
4983
92,2
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1231
2
21228
2329
0
98162
3642
0
3642
38327
9085
47412
10834
3592
49
14474
659
659
0
291
95
386
4983
92,2
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1231
2
21228
2558
0
2010
2638
1051
1221
35972
25919
34314
10111
5
3463
0
3463
38885
9092
47978
10777
3543
49
14368
0
0
0
291
95
386
4983
92,2
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1231
2
21228
2558
0
0
0
173
22094
160
938
66
981
26740
1018
0
173
22906
295
1497
69
1628
30144
2036
0
173
23485
326
2097
75
1674
32424
2036
3547
173
23485
354
4784
81
1674
39342
4276
9255
173
23485
382
8681
81
1674
51864
6516
11415
173
23485
382
10748
81
1674
58332
6516
11415
173
23485
382
11344
81
1674
58928
6516
11415
173
23485
382
11344
81
1674
58928
6516
11415
173
23485
382
11344
81
1674
58928
6516
11415
173
23485
382
11344
81
1674
58928
TÜRKİYE TOPLAMI
21147
0
21610
8
22096
2
22833
1
25412
0
25887
2
26118
5
26236
8
26348
8
25903
9
ELEKTRİK
ÜRETİM A.Ş.
(EÜAŞ)
SANTRALLARI
FUEL OIL
MOTORİN
TAŞ KÖMÜRÜ
LİNYİT
DOĞAL GAZ
HİDROLİK
2008
3886
652
1683
34489
24340
31535
2009
2638
1051
1537
36435
23967
32533
57
2011
2638
1051
1537
38160
24614
34365
10236
5
3546
0
3546
38653
9309
47962
9974
3478
49
13502
0
0
0
291
95
386
4983
92,2
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1231
2
21228
2558
650
2012
2638
1051
1840
44062
31526
34365
11548
1
3546
0
3546
38133
9065
47198
11012
3357
49
14417
0
0
0
291
95
386
4983
92,2
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1231
2
21228
2558
1300
2013
2638
1051
1840
44062
30223
34365
11417
8
3642
0
3642
37947
9025
46972
10777
3308
49
14133
0
0
0
291
95
386
4983
92,2
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1231
2
21228
2558
1300
2014
2638
1051
1840
44062
31526
36824
11794
0
3642
0
3642
37683
8526
46208
9974
2830
49
12853
0
0
0
291
95
386
4983
92,2
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1231
2
21228
2558
1300
2015
2638
1051
1840
44062
31005
37953
11854
8
3463
0
3463
37485
8775
46260
10834
2673
49
13555
0
0
0
291
95
386
4983
92,2
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1231
2
21228
2558
1300
2016
2638
1051
1840
44062
31526
37953
11906
9
3546
0
3546
38175
9466
47641
10777
1865
49
12690
0
0
0
291
95
386
4983
92,2
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1231
2
21228
2558
1300
2017
2638
1051
1840
44574
31005
37953
11906
0
3546
0
3546
37973
9031
47004
8136
702
49
8887
0
0
0
291
95
386
4983
92,2
2418
1072
436
401
9432
72
944
145
1231
2
21228
2558
1300
Tablo 30 (Devam): Toplam Güvenilir Üretim Kapasitesinin Enerji Kaynağı
Türlerine Göre Gelişimi (Senaryo 2)
(GWh)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
38567
40513
39870
42791
49343
49439
49439
49260
49343
49855
2755
3627
4330
4646
7188
9428
9428
9428
9428
9428
11730
11503
11510
15275
20738
22858
22358
22608
23299
22864
DOĞAL GAZ
104642
105466
108498
106158
113587
111864
112099
112239
113394
110031
JEOTERMAL
255
390
421
449
477
477
477
477
477
477
FUEL OIL
12950
10838
10179
10179
10179
10179
10179
10179
10179
10179
MOTORİN
744
1143
1143
1143
1143
1143
1143
1143
1143
1143
1663
1663
1663
1663
1663
1663
1663
1663
1663
1663
TERMİK TOP.
173306
175144
177615
182304
204318
207051
206788
206998
208926
205640
BİOGAZ+ATIK
138
141
147
153
153
153
153
153
153
153
HİDROLİK
36995
39144
41475
44149
47924
49943
52520
53492
52684
51521
RÜZGAR
1032
1679
1725
1725
1725
1725
1725
1725
1725
1725
TOPLAM
211470
216108
220962
228331
254120
258872
261185
262368
263488
259039
LİNYİT
T.KÖMÜR+ASFALTİT
İTHAL KÖMÜR
DİĞER
58
VII.1.
Çözüm I – A (Baz Talep – Senaryo 1)
Bu bölümde;
• 2007 yılı sonu itibariyle işletmede,
• inşa halinde,
• EPDK’dan lisans almış ve Ocak 2008 dönemi ilerleme raporlarına göre öngörülen
tarihlerde devreye girmesi beklenen, EPDK tarafından hazırlanan Senaryo 1’de yer alan
üretim tesisleri ile 2008 Mayıs ayında yenilenen MAED çalışması sonuçlarına göre Baz Talep
dikkate alındığında talebin 2010 yılında 236.2 Milyar kWh, 2017 yılında 390.5 Milyar kWh’e
ulaşması halinde arz-talep durumu ve talebin ne şekilde karşılanacağı ile ilgili sonuçlar
verilmektedir. Yukarıdaki şartlara göre 2016 yılından başlayarak puant güç talebi
karşılanamamakta, enerji üretimi açısından bakıldığında ise 2009 yılında güvenilir enerji
üretimine göre, 2014 yılında ise proje üretimine göre enerji talebi karşılanamamaktadır.
Kasım 2004 tarihinde ETKB’nin enerji politikaları doğrultusunda yerli ve yenilenebilir
kaynakların değerlendirilmesi ve kaynak çeşitlendirilmesi prensipleri ile uzun dönemli doğal gaz
arz anlaşmaları dikkate alınarak elektrik talebinin karşılanması için üretim sistemine ilave edilmesi
öngörülen kapasite ihtiyacının belirlendiği üretim planlama çalışması yapılmıştır. ETKB tarafından
yaptırılan bu üretim planlama çalışması sonucuna göre beklenen talebin karşılanması için 2017
yılına kadar 11645 MW’ı rüzgar ve hidrolik, 22510 MW’ı termik olmak üzere toplam 34155 MW
yeni kapasite ilavesine gerek duyulmaktadır.
Tablo 31’de mevcut sistemden gelen kapasitenin, inşası devam eden üretim tesisleri
kapasitesinin, lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen üretim tesisleri
kapasitesinin ve talebin karşılanması için yıllar bazında gereken kapasite artırımlarının yıllara göre
gelişimi ayrı ayrı verilmektedir.
Bunun yanı sıra, Tablo 31’de mevcut, inşası devam eden, lisans almış ve öngörülen tarihlerde
devreye girmesi beklenen ve yeni ilave edilecek üretim tesislerinin toplam kurulu gücünün
gelişimi ve puant güç talebinin sadece mevcut sistemle, mevcut + inşası devam edenlerle, mevcut
+ inşası devam edenler + lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen üretim
tesisleri ile ve son olarak mevcut + inşası devam edenler + lisans almış ve öngörülen tarihlerde
devreye girmesi beklenen + yeni ilave edilecek üretim tesisleriyle karşılanması durumunda kurulu
güç yedeklerinin ne olması gerektiği gösterilmektedir.
Yalnızca işletmede olan santrallar göz önüne alındığında Türkiye kurulu güç yedeği 2008
yılında %25.7’den başlayarak sürekli azalmakta ve 2011 yılında toplam kurulu güç puant güç
talebinin altında kalmakta olup, yedek %-0.4 ile negatif değere ulaşmakta ve 2017 yılında %35.4’e kadar düşmektedir.
İşletmede ve inşa halinde olan santrallar göz önüne alındığında Türkiye kurulu güç yedeği
2008 yılında %27.4’ten başlayıp, 2011 yılında %3.8’e düşmekte ve 2012 yılında negatif değere %1.6’ya inmekte ve düşüşüne devam ederek 2017 yılında %-28.6’ya ulaşmaktadır.
İşletmede, inşa halinde ve lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen
santrallar birlikte incelendiğinde Türkiye kurulu güç yedeği 2008 yılında %30.2’den başlayıp,
59
2016 yılında %-1.5’e, 2017 yılında %-8.1’e düşmektedir. Üretim planlama çalışması ile
hesaplanan ilave kapasite dikkate alındığında ise; 2008 yılından itibaren yeni ünitelerin devreye
girmesiyle 2008 yılında %30.6 olan kapasite yedeğinin işletmede, inşa halinde ve Senaryo 1’e göre
lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen santrallar ile birlikte 2010 yılı ve
sonrasında %36 ile %54 arasında olacağı hesaplanmaktadır.
Tablo 31: Kurulu Güç Dengesi (Çözüm I – A) Baz Talep – Senaryo 1
(MW)
YILLAR
İŞLETMEDE OLAN SANTRALLAR
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
RES+YENİLENEBİLİR TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
27250 26950 26950 26950 26950 26950 26950 26950 26950 26950
13395 13395 13395 13395 13395 13395 13395 13395 13395 13395
191
191
191
191
191
191
191
191
191
191
40836 40536 40536 40536 40536 40536 40536 40536 40536 40536
İŞLETMEDE OLAN SANTRALLARLA TALEBİN KARŞILANMASI
PUANT GÜÇ TALEBİ
32478 35053 37832 40716 43819 47159 50753 54622 58560 62782
YEDEK %
25,7
15,6
7,1
-0,4
-7,5 -14,0 -20,1 -25,8 -30,8 -35,4
İNŞA HALİNDE OLAN SANTRALLAR
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
0
527
0
527
0
1634
0
1634
0
1739
0
1739
0
1739
0
1739
840
1739
0
2579
840
1739
0
2579
840
2939
0
3779
840
3479
0
4319
840
3479
0
4319
840
3479
0
4319
İŞLETMEDE VE İNŞA HALİNDE OLAN SANTRALLAR
TERMİK TOPLAMI
27250 26950 26950 26950 27790 27790 27790 27790 27790 27790
HİDROLİK TOPLAMI
13922 15029 15133 15133 15133 15133 16333 16873 16873 16873
191
191
191
191
191
191
191
191
191
191
TÜRKİYE TOPLAMI
41363 42170 42274 42274 43114 43114 44314 44854 44854 44854
İŞLETMEDE VE İNŞA HALİNDE OLAN SANTRALLARLA TALEBİN KARŞILANMASI
PUANT GÜÇ TALEBİ
32478 35053 37832 40716 43819 47159 50753 54622 58560 62782
YEDEK %
27,4
20,3
11,7
3,8
-1,6
-8,6 -12,7 -17,9 -23,4 -28,6
LİSANS ALMIŞ OLAN SANTRALLAR
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
289
121
529
939
695
698
907
2300
1576
3083
921
5581
2939 3683 3683 3683 3683 3683 3683
5716 7070 8204 8204 8204 8204 8204
931
931
931
931
931
931
931
9585 11684 12818 12818 12818 12818 12818
İNŞA HALİNDE VE LİSANS ALMIŞ OLAN SANTRALLAR KÜMÜLATİF
TERMİK TOPLAMI
289
695 1576 2939 4523 4523 4523 4523 4523 4523
HİDROLİK TOPLAMI
648 2332 4822 7455 8809 9942 11142 11682 11682 11682
529
907
921
931
931
931
931
931
931
931
TÜRKİYE TOPLAMI
1466 3934 7319 11324 14262 15396 16596 17136 17136 17136
İŞLETMEDE, İNŞA HALİNDE VE LİSANS ALMIŞ OLAN SANTRALLAR
TERMİK TOPLAMI
27539 27645 28527 29889 31474 31474 31474 31474 31474 31474
HİDROLİK TOPLAMI
14043 15727 18217 20850 22203 23337 24537 25077 25077 25077
720 1097 1112 1121 1121 1121 1121 1121 1121 1121
TÜRKİYE TOPLAMI
42302 44470 47855 51860 54798 55932 57132 57672 57672 57672
İŞLETMEDE, İNŞA HALİNDE VE LİSANS ALMIŞ OLAN SANTRALLARLA TALEBİN KARŞILANMASI
PUANT GÜÇ TALEBİ
32478 35053 37832 40716 43819 47159 50753 54622 58560 62782
YEDEK %
30,2
26,9
26,5
27,4
25,1
18,6
12,6
5,6
-1,5
-8,1
60
Tablo 31 (Devam): Kurulu Güç Dengesi (Çözüm I - A) Baz Talep – Senaryo 1
(MW)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
YENİ İLAVE KAPASİTE
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
0
0
125
700
0
250
2800
543
375
5790
1274
500
8510 11225 14305 17820 19835 22510
2752 4350 5908 7353 8836 10395
625
750
875 1000 1125 1250
TÜRKİYE TOPLAMI
125
950
3718
7564 11887 16325 21088 26173 29796 34155
İŞLETMEDE, İNŞA HALİNDE, LİSANS ALMIŞ OLAN SANTRALLAR VE YENİ İLAVE KAPASİTE
TERMİK TOPLAMI
27539 28345 31327 35679 39984 42699 45779 49294 51309 53984
HİDROLİK TOPLAMI
14043 15727 18760 22124 24955 27687 30445 32430 33913 35472
845 1347 1487 1621 1746 1871 1996 2121 2246 2371
TÜRKİYE TOPLAMI
42427 45420 51573 59424 66685 72257 78220 83845 87468 91827
İŞLETMEDE, İNŞA HALİNDE, LİSANS ALMIŞ OLAN SANTRALLAR VE YENİ İLAVE KAPASİTE İLE TALEBİN
KARŞILANMASI
PUANT GÜÇ TALEBİ
32478 35053 37832 40716 43819 47159 50753 54622 58560 62782
YEDEK %
30,6
29,6
36,3
45,9
52,2
53,2
54,1
53,5
49,4
46,3
Mevcut sistem, inşası devam edenler, lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi
beklenen ve üretim planlama çalışmasından gelen yeni ilave kapasitelerin öngörülen zamanda
sisteme dahil olması ile oluşan toplam kurulu gücün yıllara göre gelişimi Grafik 27’de
verilmektedir. Buna göre, kurulu güç gelişimi ile puant talep karşılaştırıldığında, halen işletmede
olan, inşası devam eden ve lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen projeler
ile 2016 yılından başlayarak puant güç talebi karşılanamamaktadır.
Grafik 27: Mevcut, İnşası Devam Eden, Lisans Almış ve Öngörülen Tarihlerde Devreye
Girmesi Beklenen Üretim Tesisleri ve Yeni Kapasite İlavesinin Kurulu Gücün
Gelişimine ve Puant Güç Talebinin Karşılanmasına Etkisi-Çözüm I-A
100000
İşletmede, İnşa halinde ve
Lisans almış santrallarla Puant
Talebin karşılanamadığı yıl
90000
80000
70000
MW
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
2008
MEVCUT
2009
2010
İNŞA HALİNDE
2011
2012
LİSANS ALMIŞ
61
2013
2014
2015
2016
2017
PUANT TALEP
Tablo 32’de mevcut sistem, inşası devam eden, lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye
girmesi beklenen ve üretim planlama çalışmasına göre yeni ilave edilecek üretim tesislerinin proje
üretim kapasiteleri ile talebin karşılanmasının yıllara göre gelişimi ve yedek durumları her bir
durum için ayrı ayrı verilmektedir.
Bu durumda, sadece işletmede olan santrallar göz önüne alındığında proje üretim yedeği 2008
yılında %16.8’den başlayarak sürekli azalmakta, ve 2010 yılında toplam proje üretim kapasitesi
enerji talebinin altında kalmakta olup 2017 yılında %-41.3’e kadar düşmektedir.
İşletmede ve inşa halinde olan santrallar göz önüne alındığında proje üretim yedeği 2008
yılında %17.2’den başlayıp 2010 yılında çok az bir yedekle enerji talebi karşılanmakta, 2011
yılında ise negatif değere %-5.4’e inmekte ve düşüşüne devam ederek 2017 yılında %-37’ye
ulaşmaktadır.
santrallar birlikte incelendiğinde proje üretim yedeği 2008 yılında %18.3’ten başlayıp, 2014
yılında negatif değere %-2.1’e inmekte ve 2017 yılında %-21.4’e düşmektedir. Üretim planlama
çalışması ile hesaplanan ilave kapasite dikkate alındığında; 2008 yılından itibaren yeni ünitelerin
devreye girmesiyle 2008 yılında %18.4 olan proje üretim yedeğinin işletmede, inşa halinde ve
62
Tablo 32: Proje Üretim Kapasitesi Ve Talep 2008-2017 (Çözüm 1 - A)
Baz Talep – Senaryo 1
(GWh)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
191325 188294 187965 187230 187503 187138 185572 186304 187711 184434
46225 46816 46767 46703 46581 46532 46054 45898 45089 43926
756
756
756
756
756
756
756
756
756
756
TÜRKİYE TOPLAMI
238306 235867 235488 234689 234840 234427 232383 232957 233556 229116
TALEP
204000 219013 236182 253837 272812 293205 315123 338679 363695 390559
YEDEK %
16,8
7,7
-0,3
-7,5
-13,9
-20,0
-26,3
-31,2
-35,8
-41,3
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
0
780
0
0
2384
0
0
5260
0
0
5408
0
5880
5408
0
5880
5408
0
5880
9241
0
5880
10946
0
5880
10946
0
5880
10946
0
TÜRKİYE TOPLAMI
780
2384
5260
5408
11288
11288
15121
16826
16826
16826
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
191325 188294 187965 187230 193383 193018 191452 192184 193591 190314
47005 49200 52027 52111 51989 51940 55295 56844 56035 54872
756
756
756
756
756
756
756
756
756
756
TÜRKİYE TOPLAMI
239086 238251 240748 240097 246128 245715 247504 249783 250382 245942
TALEP (YÜKSEK SENARYO)
YEDEK %
204000 219013 236182 253837 272812 293205 315123 338679 363695 390559
17,2
8,8
1,9
-5,4
-9,8
-16,2
-21,5
-26,2
-31,2
-37,0
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
874
239
1055
3150
1597
2822
7895
7238
3589
16326
16490
3679
24060
23599
3714
26706
28310
3714
26706
30642
3714
26706
30642
3714
26706
30642
3714
26706
30642
3714
TÜRKİYE TOPLAMI
2168
7569
18722
36494
51374
58730
61062
61062
61062
61062
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
874
1019
1055
3150
3981
2822
7895
12498
3589
16326
21898
3679
29940
29007
3714
32586
33718
3714
32586
39883
3714
32586
41588
3714
32586
41588
3714
32586
41588
3714
TÜRKİYE TOPLAMI
2948
9953
23982
41902
62662
70018
76183
77888
77888
77888
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
192199 191444 195860 203555 217443 219725 218159 218890 220297 217020
47244 50797 59265 68601 75589 80250 85937 87485 86677 85514
1811
3578
4345
4435
4470
4470
4470
4470
4470
4470
TÜRKİYE TOPLAMI
241254 245820 259470 276591 297502 304445 308566 310845 311444 307004
YEDEK %
204000 219013 236182 253837 272812 293205 315123 338679 363695 390559
18,3
12,2
9,9
9,0
63
9,1
3,8
-2,1
-8,2
-14,4
-21,4
Tablo 32 (Devam): Proje Üretim Kapasitesi Ve Talep 2008-2017 (Çözüm 1 - A)
(GWh)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
TERMİK TOPLAMI
0
4914
19656
40197
59037
77647
98858 123054 136750 154794
HİDROLİK TOPLAMI
0
0
2401
5586
11040
17160
22979
27483
32489
37801
350
700
1050
1400
1750
2100
2450
2800
3150
3500
TÜRKİYE TOPLAMI
350
5614
23107
47183
71827
96907 124287 153337 172389 196095
TERMİK TOPLAMI
192199 196358 215516 243752 276480 297372 317017 341944 357047 371814
HİDROLİK TOPLAMI
47244
50797
61666
74187
86629
2161
4278
5395
5835
6220
97410 108916 114968 119166 123315
6570
6920
7270
7620
7970
TÜRKİYE TOPLAMI
241604 251434 282577 323774 369329 401352 432853 464182 483833 503099
KARŞILANMASI
YEDEK %
−
204000 219013 236182 253837 272812 293205 315123 338679 363695 390559
18,4
14,8
19,6
27,6
35,4
36,9
37,4
37,1
33,0
28,8
Not:
Sistemin ihtiyacı durumunda otoprodüktör ve üretim şirketi santrallarının 2007 yılı fiili
üretimlerinden toplam ilave olarak 10 Milyar kWh daha fazla enerji üretebilecek kapasitelerinin olduğu
dikkate alınarak denge tabloları hesaplanmıştır.
Grafik 28 ve Grafik 29’da işletmede olan, inşası devam eden, lisans almış ve öngörülen
tarihlerde devreye girmesi beklenen ve sisteme ilave edilecek yeni projelerin üretim kapasitelerinin
yıllara göre gelişimi verilmekte olup işletmede olan, inşası devam eden ve lisans almış ve
öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen santralların proje üretim kapasitesine göre 2014
yılında, güvenilir üretim kapasitesine göre 2009 yılında enerji talebinin karşılanamadığı
görülmektedir.
Girmesi Beklenen Üretim Tesisleri ve Yeni Kapasite İlavesinin Proje Üretim
Kapasitesi Gelişimine ve Enerji Talebinin Karşılanmasına Etkisi (Çözüm I-A)
550000
İşletmede, İnşa halinde v e
Lisans almış santralların
Proje Üretimleri ile talebin
karşılanamadığı y ıl
450000
GWh
350000
250000
150000
50000
-50000
2008
MEVCUT
2009
2010
İNŞA HALİNDE
2011
2012
LİSANS ALMIŞ
64
2013
2014
2015
2016
2017
ENERJİ TALEBİ
Tablo 33’de mevcut sistemden gelen, inşası devam eden, lisans almış ve öngörülen tarihlerde
devreye girmesi beklenen santralların güvenilir üretim kapasiteleri ile talebin güvenilir olarak
karşılanması için gereken güvenilir üretim kapasitesinin yıllara göre gelişimi ve yedek durumları
her biri için ayrı ayrı verilmektedir.
Yalnızca işletmede olan santrallar göz önüne alındığında güvenilir üretim yedeği 2008 yılında
%2.7 olmakta ve 2009 yılında toplam güvenilir üretim kapasitesi enerji talebinin altında kalmakta
olup yedek %-4.2 ile negatif değere ulaşmakta ve 2017 yılında %-45.5’e kadar düşmektedir.
İşletmede ve inşa halinde olan santrallar göz önüne alındığında güvenilir üretim yedeği 2008
yılında %3’ten başlayıp 2009 yılında negatif değere %-3.5’e inmekte ve düşüşüne devam ederek
2017 yılında %-42.3’e ulaşmaktadır.
santrallar birlikte incelendiğinde güvenilir üretim yedeği 2008 yılında %3.9’dan başlayıp 2009
yılında negatif değere %-0.5’e inmekte ve 2017 yılında %-30.2’ye düşmektedir. Üretim planlama
devreye girmesiyle 2008 yılında %4 olan güvenilir üretim yedeğinin işletmede, inşa halinde ve
65
Tablo 33: Güvenilir Üretim Kapasitesi Ve Talep 2008-2017 (Çözüm I - A)
(GWh)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
TERMİK TOPLAMI
172588 172231 173074 173537 181320 179654 179390 179600 181528 178243
HİDROLİK TOPLAMI
36277
36868
36819
36755
36633
36584
36106
35950
35141
33978
717
717
717
717
717
717
717
717
717
717
TÜRKİYE TOPLAMI
209581 209816 210610 211009 218670 216954 216213 216267 217386 212938
TALEP
YEDEK %
204000 219013 236182 253837 272812 293205 315123 338679 363695 390559
2,7
-4,2
-10,8
-16,9
-19,8
-26,0
-31,4
-36,1
-40,2
-45,5
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
0
0
0
0
5606
5606
5606
5606
5606
5606
496
1494
3275
3326
3326
3326
5785
6914
6914
6914
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
496
1494
3275
3326
8932
8932
11391
12520
12520
12520
TERMİK TOPLAMI
172588 172231 173074 173537 186927 185260 184996 185207 187135 183849
HİDROLİK TOPLAMI
36772 38362 40094 40081 39959 39910 41891 42863 42055 40892
717
717
717
717
717
717
717
717
717
717
TÜRKİYE TOPLAMI
210077 211310 213885 214335 227602 225886 227604 228787 229906 225458
TALEP
YEDEK %
204000 219013 236182 253837 272812 293205 315123 338679 363695 390559
3,0
-3,5
-9,4
-15,6
TERMİK TOPLAMI
874
HİDROLİK TOPLAMI
150
-16,6
-23,0
-27,8
-32,4
-36,8
-42,3
3150
7895
16326
24060
26706
26706
982
4212
9446
13474
16130
17444
26706
26706
26706
17444
17444
901
2422
3089
3162
3189
3189
3189
3189
3189
17444
3189
1925
6554
15196
28934
40724
46026
47340
47340
47340
47340
TÜRKİYE TOPLAMI
TERMİK TOPLAMI
874
3150
7895
16326
29667
32313
32313
32313
32313
32313
HİDROLİK TOPLAMI
646
2476
7487
12772
16799
19456
23229
24358
24358
24358
901
2422
3089
3162
3189
3189
3189
3189
3189
3189
2420
8048
18470
32259
49656
54958
58731
59860
59860
59860
TÜRKİYE TOPLAMI
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
173461 175381 180969 189863 210987 211966 211703 211913 213841 210555
36923
39344
44306
49527
53433
56040
59335
60307
59499
58336
1617
3139
3805
3878
3906
3906
3906
3906
3906
3906
212001 217864 229080 243268 268326 271912 274943 276126 277246 272797
TALEP
YEDEK %
204000 219013 236182 253837 272812 293205 315123 338679 363695 390559
3,9
-0,5
-3,0
66
-4,2
-1,6
-7,3
-12,8
-18,5
-23,8
-30,2
Tablo 33 (Devam): Güvenilir Üretim Kapasitesi Ve Talep 2008-2017 (Çözüm I - A)
(GWh)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
TERMİK TOPLAMI
0
4914
19656
40197
59037
77647
98858
123054 136750 154794
HİDROLİK TOPLAMI
0
0
1104
2370
5636
9327
12585
14789
17640
20811
175
350
525
700
875
1050
1225
1400
1575
1750
TÜRKİYE TOPLAMI
175
5264
21285
43267
65548
88024
112668 139243 155965 177355
TERMİK TOPLAMI
173461 180295 200625 230060 270024 289613 310561 334967 350591 365349
HİDROLİK TOPLAMI
36923
39344
45410
51897
59069
65367
71920
75096
77139
79147
1792
3489
4330
4578
4781
4956
5131
5306
5481
5656
TÜRKİYE TOPLAMI
212176 223128 250365 286535 333874 359936 387611 415369 433211 450152
İŞLETMEDE, İNŞA HALİNDE, LİSANS ALMIŞ OLAN SANTRALLAR VE YENİ İLAVE KAPASİTE İLE TALEBİN KARŞILANMASI
TALEP
YEDEK %
204000 219013 236182 253837 272812 293205 315123 338679 363695 390559
4,0
1,9
6,0
12,9
22,4
22,8
23,0
22,6
19,1
15,3
− Not:
Girmesi Beklenen Üretim Tesisleri ve Yeni Kapasite İlavesinin Güvenilir
Üretim Kapasitesi Gelişimine ve Enerji Talebinin Karşılanmasına Etkisi
(Çözüm I - A)
500000
İşletmede, İnşa halinde ve Lisans
almış santralların güvenilir üretimleri
ile Talebin karşılanamadığı yıl
450000
400000
350000
GWh
300000
250000
200000
150000
100000
50000
0
2008
2009
MEVCUT
2010
İNŞA HALİNDE
2011
2012
LİSANS ALMIŞ
67
2013
2014
2015
2016
2017
ENERJİ TALEBİ
2008 – 2017 döneminde belirlenen enerji talebinin karşılanması için 4319 MW’ı inşa halinde
ve 12818 MW’ı lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen santrallar ve üretim
planlama çalışması sonuçlarına göre toplam 34155 MW ilave kapasitenin sisteme dahil olması ile
kurulu güç 2017 yılında 91827 MW’a ulaşmaktadır.
2004 Yılı Plan Çalışması Baz Talep sonuçlarına göre sisteme ilave edileceği hesaplanan yeni
kapasitenin hidrolik, termik ve rüzgar olarak yıllara göre dağılımı Tablo 34, 35 ve 36’da
verilmektedir. Çözüm 1 – A’ya göre yıllar itibariyle kurulu gücün termik, hidrolik ve rüzgar olarak
kaynaklara dağılımı Tablo 37’de ve Grafik 30’da verilmektedir.
Sonuç olarak; mevcut sistem, 4319 MW inşa halinde ve Senaryo 1’e göre 12818 MW
lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen üretim tesislerinin proje
üretimlerine göre 2014 yılından itibaren, güvenilir üretimlerine göre 2009 yılından itibaren
Baz Enerji talebi karşılanamamaktadır.
68
Tablo 34: Yeni İlave Edilmesi Gereken Santralların Kurulu Güçlerinin Termik, Hidrolik ve Rüzgar Olarak Yıllara Göre Dağılımı
(Çözüm I ) Baz Talep
MW
Yakıt Tipi
TERMİK
HİDROLİK
RES+YENİLENEBİLİR
TOPLAM
2008
0,0
0,0
125,0
125,0
2009
700,0
0,0
125,0
825,0
2010
2100,0
543,0
125,0
2768,0
2011
2990,0
731,0
125,0
3846,0
2012
2720,0
1478,0
125,0
4323,0
2013
2715,0
1598,0
125,0
4438,0
2014
3080,0
1558,0
125,0
4763,0
2015
3515,0
1445,0
125,0
5085,0
2016
2015,0
1483,0
125,0
3623,0
2017
2675
1559
125,0
4359,0
2008-2017
22510,0
10395,0
1250,0
34155,0
Tablo 35: Yeni İlave Edilmesi Gereken Santralların Proje Üretimlerinin Termik, Hidrolik ve Rüzgar Olarak Yıllara Göre Dağılımı
(Çözüm I)
GWh
Yakıt Tipi
TERMİK
HİDROLİK
TOPLAM
2008
0,0
0,0
350,0
350,0
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2008-2017
4914,0 14742,0 20541,0 18840,0 18610,0 21211,0 24196,0 13696,0 18044,0
154794,0
0,0 2401,0 3185,0 5454,0 6120,0 5819,0 4504,0 5006,0 5312,0
37801,0
350,0
350,0
350,0
350,0
350,0
350,0
350,0
350,0
350,0
3500,0
5264,0 17493,0 24076,0 24644,0 25080,0 27380,0 29050,0 19052,0 23706,0
196095,0
Tablo 36: Yeni İlave Edilmesi Gereken Santralların Güvenilir Üretimlerinin Termik, Hidrolik ve Rüzgar Olarak Yıllara Göre
Dağılımı (Çözüm I)
GWh
Yakıt Tipi
TERMİK
HİDROLİK
TOPLAM
2008
0,0
0,0
175,0
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
4914,0 14742,0 20541,0 18840,0 18610,0 21211,0 24196,0 13696,0 18044,0
0,0 1104,0 1266,0 3266,0 3691,0 3258,0 2204,0 2851,0 3171,0
175,0
175,0
175,0
175,0
175,0
175,0
175,0
175,0
175,0
2008-2017
154794,0
20811,0
1750,0
175,0
5089,0 16021,0 21982,0 22281,0 22476,0 24644,0 26575,0 16722,0 21390,0
177355,0
69
Grafik 30: Toplam Kurulu Gücün Termik - Hidrolik Gelişimi ve Puant Talep
(Çözüm I - A) Baz Talep – Senaryo 1
100000
90000
80000
MW
70000
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
2008
2009
2010
TERMİK
2011
2012
HİDROLİK
2013
RES+YEN.
2014
2015
2016
2017
PUANT TALEP
Tablo 37: Kurulu Gücün Termik – Hidrolik Gelişimi (Çözüm I - A)
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
TERMİK
MW
27539
28345
31327
35679
39984
42699
45779
49294
51309
53984
%
65
62
61
60
60
59
59
59
59
59
HİDROLİK
RES+YENİLENEBİLİR TOPLAM
MW
%
MW
%
MW
14043
33
845
2
42427
15727
35
1347
3
45419
18760
36
1487
3
51574
22124
37
1621
3
59424
24955
37
1746
3
66685
27687
38
1871
3
72257
30445
39
1996
3
78220
32430
39
2121
3
83845
33913
39
2246
3
87468
35472
39
2371
3
91827
Önümüzdeki on yıllık dönemde kurulu gücün gelişimi ile puant güç gelişimine
bakıldığında, işletmede, inşa halinde ve EPDK tarafından Ocak 2008 dönemi ilerleme
raporlarına göre düzenlenen Senaryo 1’deki projelerin ve plan çalışmasından elde edilen
projelerin öngörülen tarihlerde devreye girmesi ile Baz talebe göre 2010 ve daha sonraki yıllar
için kurulu güç yedeğinin %36 ile %54 arasında olacağı, enerji yedeğinin ise proje
üretimlerine göre %20 ile %37 arasında, güvenilir üretimlerine göre ise de %6 ile %23
arasında olacağı görülmektedir (Grafik 31).
70
Grafik 31: Kurulu Güç, Proje Üretim ve Güvenilir Üretim Yedeği (Çözüm I - A)
60,0
50,0
(%)
40,0
30,0
20,0
10,0
0,0
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
GÜÇ Y EDEK
30,6
29,6
36,3
45,9
52,2
53,2
54,1
53,5
49,4
46,3
PROJE Y EDEK
18,4
14,8
19,6
27,6
35,4
36,9
37,4
37,1
33,0
28,8
GÜVENİLİR Y EDEK
4,0
1,9
6,0
12,9
22,4
22,8
23,0
22,6
19,1
15,3
Not: Yeni ilave kapasitelerin belirlendiği Üretim Planlama çalışması Kasım 2004
tarihinde yapılmış olup, bu çalışma son duruma göre revize edilmediğinden ilave
edilmesi gerekli yeni kapasitelerle güvenilir enerji yedekleri düşük kalmaktadır. Ancak,
Üretim Planlama çalışmasının revize edilmesi durumunda bu değerler değişecektir.
Grafik 32: Proje Üretimi, Güvenilir Üretim ve Talebin Gelişimi (Çözüm I - A)
550000
450000
GWh
350000
250000
150000
50000
-50000
2008
2009
PROJE
2010
2011
2012
GÜVENİLİR
71
2013
2014
2015
TALEP
2016
2017
VII.2.
Çözüm I – B (Baz Talep – Senaryo 2)
Bu bölümde;
• inşa halinde,
tarihlerde devreye girmesi beklenen EPDK tarafından hazırlanan Senaryo 2’de yer
alan
projeler ile 2008 Mayıs ayında yenilenen MAED Çalışması sonuçlarına göre Baz Talep
dikkate alındığında talebin 2010 yılında 236.2 Milyar kWh, 2017 yılında 390.5 Milyar kWh’e
ulaşması halinde arz-talep durumu ve talebin ne şekilde karşılanacağı ile ilgili sonuçlar
verilmektedir. Yukarıdaki şartlara göre 2015 yılından başlayarak puant güç talebi
karşılanamamakta, enerji üretimi açısından bakıldığında ise 2009 yılında güvenilir enerji
üretimine göre, 2013 yılında ise proje üretimine göre enerji talebi karşılanamamaktadır.
kaynakların değerlendirilmesi ve kaynak çeşitlendirilmesi prensipleri ile uzun dönemli doğal
gaz arz anlaşmaları dikkate alınarak elektrik talebinin karşılanması için üretim sistemine ilave
edilmesi öngörülen kapasite ihtiyacının belirlendiği üretim planlama çalışması yapılmıştır.
ETKB tarafından yaptırılan bu üretim planlama çalışması sonucuna göre beklenen talebin
karşılanması için 2017 yılına kadar 11645 MW’ı rüzgar ve hidrolik, 22510 MW’ı termik olmak
üzere toplam 34155 MW yeni kapasite ilavesine gerek duyulmaktadır.
kapasitesinin ve talebin karşılanması için yıllar bazında gereken kapasite artırımlarının yıllara
göre gelişimi ayrı ayrı verilmektedir.
Bunun yanı sıra, Tablo 38’de mevcut, inşası devam eden, lisans almış ve öngörülen
tarihlerde devreye girmesi beklenen ve yeni ilave edilecek üretim tesislerinin toplam kurulu
gücünün gelişimi ve puant güç talebinin sadece mevcut sistemle, mevcut + inşası devam
edenlerle, mevcut + inşası devam edenler + lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye
girmesi beklenen üretim tesisleri ile ve son olarak mevcut + inşası devam edenler + lisans almış
ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen + yeni ilave edilecek üretim tesisleriyle
karşılanması durumunda kurulu güç yedeklerinin ne olması gerektiği gösterilmektedir.
yılında %25.7’den başlayarak sürekli azalmakta ve 2011 yılında toplam kurulu güç puant güç
talebinin altında kalmakta olup, yedek %-0.4 ile negatif değere ulaşmakta ve 2016 yılında
%-35.4’e kadar düşmektedir.
2008 yılında %27.4’ten başlayıp, 2011 yılında %3.8’e düşmekte ve 2012 yılında negatif değere
%-1.6’ya inmekte ve düşüşüne devam ederek 2017 yılında %-28.6’ya ulaşmaktadır.
santrallar birlikte incelendiğinde Türkiye kurulu güç yedeği 2008 yılında %29.6’dan başlayıp,
2015 yılında %-2.1’e, 2017 yılında %-14.9’a düşmektedir. Üretim planlama çalışması ile
hesaplanan ilave kapasite dikkate alındığında ise; 2008 yılından itibaren yeni ünitelerin devreye
girmesiyle 2008 yılında %30 olan kapasite yedeğinin işletmede, inşa halinde ve Senaryo 2’ye
72
göre lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen santrallar ile birlikte 2011
yılı ve sonrasında %36 ile %46 arasında olacağı hesaplanmaktadır.
Tablo 38: Kurulu Güç Dengesi (Çözüm I – B) Baz Talep – Senaryo 2
(MW)
YILLAR
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
27250 26950 26950 26950 26950 26950 26950 26950 26950 26950
13395 13395 13395 13395 13395 13395 13395 13395 13395 13395
191
191
191
191
191
191
191
191
191
191
40836 40536 40536 40536 40536 40536 40536 40536 40536 40536
32478 35053 37832 40716 43819 47159 50753 54622 58560 62782
PUANT GÜÇ TALEBİ
YEDEK %
25,7
15,6
7,1
-0,4
-7,5
-14,0
-20,1
-25,8
-30,8
-35,4
TERMİK TOPLAMI
0
HİDROLİK TOPLAMI
527
0
TÜRKİYE TOPLAMI
527
0
1634
0
1634
0
1739
0
1739
0
1739
0
1739
840
1739
0
2579
840
1739
0
2579
840
2939
0
3779
840
3479
0
4319
840
3479
0
4319
840
3479
0
4319
TERMİK TOPLAMI
27250 26950 26950 26950 27790 27790 27790 27790 27790 27790
HİDROLİK TOPLAMI
13922 15029 15133 15133 15133 15133 16333 16873 16873 16873
191
191
191
191
191
191
191
191
191
191
TÜRKİYE TOPLAMI
41363 42170 42274 42274 43114 43114 44314 44854 44854 44854
32478 35053 37832 40716 43819 47159 50753 54622 58560 62782
PUANT GÜÇ TALEBİ
YEDEK %
27,4
20,3
11,7
3,8
-1,6
-8,6
-12,7
-17,9
-23,4
-28,6
162
131
450
743
632
420
488
1540
632
701
489
1821
1689
3341
499
5529
2952
4617
499
8068
2952
5149
499
8599
2952
5149
499
8599
2952
5149
499
8599
2952
5149
499
8599
2952
5149
499
8599
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
TERMİK TOPLAMI
162
632
632 1689 3792 3792 3792 3792 3792 3792
HİDROLİK TOPLAMI
658 2055 2439 5080 6356 6887 8087 8627 8627 8627
450
488
489
499
499
499
499
499
499
499
TÜRKİYE TOPLAMI
1270 3174 3560 7268 10646 11177 12377 12917 12917 12917
TERMİK TOPLAMI
27412 27582 27582 28639 30742 30742 30742 30742 30742 30742
HİDROLİK TOPLAMI
14053 15450 15834 18475 19751 20282 21482 22022 22022 22022
641
678
680
689
689
689
689
689
689
689
TÜRKİYE TOPLAMI
42105 43710 44096 47804 51182 51713 52913 53453 53453 53453
32478 35053 37832 40716 43819 47159 50753 54622 58560 62782
PUANT GÜÇ TALEBİ
YEDEK %
29,6
24,7
16,6
73
17,4
16,8
9,7
4,3
-2,1
-8,7
-14,9
Tablo 38 (Devam): Kurulu Güç Dengesi (Çözüm I - B) Baz Talep – Senaryo 2
(MW)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
0
0
125
700
0
250
2800
543
375
5790
1274
500
8510
2752
625
11225
4350
750
14305
5908
875
17820
7353
1000
19835
8836
1125
22510
10395
1250
TÜRKİYE TOPLAMI
125
950
3718
7564
11887
16325
21088
26173
29796
34155
TERMİK TOPLAMI
27412 28282 30382 34429 39252 41967 45047 48562
HİDROLİK TOPLAMI
14053 15450 16377 19749 22503 24632 27390 29375
766
928
1055
1189
1314
1439
1564
1689
50577
30858
1814
53252
32417
1939
TÜRKİYE TOPLAMI
83249
87608
42230
44660
47814
55368
63069
68038
74001
79626
KARŞILANMASI
PUANT GÜÇ TALEBİ
YEDEK %
32478
35053
37832
40716
43819
47159
50753
54622
58560
62782
30,0
27,4
26,4
36,0
43,9
44,3
45,8
45,8
42,2
39,5
sisteme dahil olması ile oluşan toplam kurulu gücün yıllara göre gelişimi Grafik 33’te
verilmektedir. Buna göre, kurulu güç gelişimi ile puant talep karşılaştırıldığında, halen
işletmede olan, inşası devam eden ve lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi
beklenen projeler ile 2015 yılından başlayarak puant güç talebi karşılanamamaktadır.
Grafik 33: Mevcut, İnşası Devam Eden, Lisans Almış ve Öngörülen Tarihlerde
Devreye Girmesi Beklenen Üretim Tesisleri ve Yeni Kapasite İlavesinin
Kurulu Gücün Gelişimine ve Puant Güç Talebinin Karşılanmasına EtkisiÇözüm I-B
100000
İşletm ede, İnşa halinde ve
Lisans alm ış santrallarla Puant
Talebin karşılanam adığı yıl
90000
80000
70000
MW
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
2008
MEVCUT
2009
2010
İNŞA HALİNDE
2011
2012
LİSANS ALMIŞ
74
2013
2014
2015
2016
PUANT TALEP
2017
Tablo 39’da mevcut sistem, inşası devam eden, lisans almış ve öngörülen tarihlerde
devreye girmesi beklenen ve üretim planlama çalışmasına göre yeni ilave edilecek üretim
tesislerinin proje üretim kapasiteleri ile talebin karşılanmasının yıllara göre gelişimi ve yedek
durumları her bir durum için ayrı ayrı verilmektedir.
Bu durumda, sadece işletmede olan santrallar göz önüne alındığında proje üretim yedeği
2008 yılında %16.8’den başlayarak sürekli azalmakta ve 2010 yılında toplam proje üretim
kapasitesi enerji talebinin altında kalmakta olup 2017 yılında %-41.3’e kadar düşmektedir.
yılında ise negatif değere %-5.4’e inmekte ve düşüşüne devam ederek 2017 yılında %-37’ye
ulaşmaktadır.
santrallar birlikte incelendiğinde proje üretim yedeği 2008 yılında %18’den başlayıp, 2013
yılında negatif değere %-2.3’e inmekte ve 2017 yılında %-26.3’e düşmektedir. Üretim
planlama çalışması ile hesaplanan ilave kapasite dikkate alındığında; 2008 yılından itibaren
yeni ünitelerin devreye girmesiyle 2008 yılında %18.2 olan proje üretim yedeğinin işletmede,
inşa halinde ve lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen santrallar ile
birlikte 2011 yılı ve sonrasında %20 ile %31 arasında olacağı hesaplanmaktadır.
75
Tablo 39: Proje Üretim Kapasitesi Ve Talep 2008-2017 (Çözüm 1 - B)
(GW)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
19132
5
46225
756
23830
6
18829
4
46816
756
23586
7
18796
5
46767
756
23548
8
18723
0
46703
756
23468
9
18750
3
46581
756
23484
0
18713
8
46532
756
23442
7
18557
2
46054
756
23238
3
18630
4
45898
756
23295
7
18771
1
45089
756
23355
6
18443
4
43926
756
22911
6
20400 21901 23618 25383
TALEP
0
3
2
7
YEDEK %
16,8
7,7
-0,3
-7,5
27281
2
-13,9
29320
5
-20,0
31512
3
-26,3
33867
9
-31,2
36369
5
-35,8
39055
9
-41,3
TERMİK TOPLAMI
0
HİDROLİK TOPLAMI
780
0
TÜRKİYE TOPLAMI
780
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
0
2384
0
2384
0
5260
0
5260
0
5408
0
5408
5880
5408
0
11288
5880
5408
0
11288
5880
9241
0
15121
5880
10946
0
16826
5880
10946
0
16826
5880
10946
0
16826
19132 18829 18796
TERMİK TOPLAMI
5
4
5
HİDROLİK TOPLAMI
47005 49200 52027
756
756
756
23908 23825 24074
TÜRKİYE TOPLAMI
6
1
8
18723
0
52111
756
24009
7
19338
3
51989
756
24612
8
19301
8
51940
756
24571
5
19145
2
55295
756
24750
4
19218
4
56844
756
24978
3
19359
1
56035
756
25038
2
19031
4
54872
756
24594
2
20400 21901 23618 25383 27281 29320
0
3
2
7
2
5
YEDEK %
17,2
8,8
1,9
-5,4
-9,8
-16,2
31512
3
-21,5
33867
9
-26,2
36369
5
-31,2
39055
9
-37,0
TERMİK TOPLAMI
463
HİDROLİK TOPLAMI
344
888
TÜRKİYE TOPLAMI
1696
2523
1213
1860
5596
4120
2181
1949
8250
8317
6901
1990
17208
16915
13789
2025
32728
21315
17454
2025
40794
21315
18510
2025
41849
21315
18510
2025
41849
21315
18510
2025
41849
21315
18510
2025
41849
TERMİK TOPLAMI
463
2523
4120
8317
HİDROLİK TOPLAMI
1124
3597
7441 12309
888
1860
1949
1990
TÜRKİYE TOPLAMI
2476
7980 13510 22616
22795
19197
2025
44016
27195
22862
2025
52082
27195
27751
2025
56970
27195
29456
2025
58675
27195
29456
2025
58675
27195
29456
2025
58675
19178 19081 19208 19554
8
8
5
7
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
47349 50413 54208 59012
1644
2616
2705
2746
24078 24384 24899 25730
1
7
8
5
TÜRKİYE TOPLAMI
21029
8
65778
2781
27885
6
21433
3
69395
2781
28650
8
21276
7
73805
2781
28935
3
21349
8
75353
2781
29163
2
21490
5
74545
2781
29223
1
21162
8
73382
2781
28779
1
20400 21901 23618 25383 27281 29320 31512 33867
0
3
2
7
2
5
3
9
YEDEK %
18,0
11,3
5,4
1,4
2,2
-2,3
-8,2
-13,9
36369
5
-19,6
39055
9
-26,3
76
Tablo 39 (Devam): Proje Üretim Kapasitesi Ve Talep 2008-2017 (Çözüm 1 - B)
(GW)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
TERMİK TOPLAMI
0
4914
19656
40197
59037
77647
98858 123054 136750 154794
HİDROLİK TOPLAMI
0
0
2401
5586
11040
17160
22979
27483
32489
37801
2100
2450
2800
3150
3500
350
700
1050
1400
1750
TÜRKİYE TOPLAMI
350
5614
23107
47183
71827
96907 124287 153337 172389 196095
TERMİK TOPLAMI
191788 195732 211741 235744 269335 291980 311625 336552 351655 366422
HİDROLİK TOPLAMI
47349
50413
56609
64598
76818
86555
1994
3316
3755
4146
4531
4881
96784 102836 107034 111183
5231
5581
5931
6281
TÜRKİYE TOPLAMI
241131 249461 272105 304488 350683 383415 413640 444969 464620 483886
KARŞILANMASI
YEDEK %
−
204000 219013 236182 253837 272812 293205 315123 338679 363695 390559
18,2
13,9
15,2
20,0
28,5
30,8
31,3
31,4
27,7
23,9
Not: Sistemin ihtiyacı durumunda otoprodüktör ve üretim şirketi santrallarının 2007 yılı fiili
üretimlerinden toplam ilave olarak 10 Milyar kWh daha fazla enerji üretebilecek kapasitelerinin
olduğu dikkate alınarak denge tabloları hesaplanmıştır.
Grafik 34 ve Grafik 35’de işletmede olan, inşası devam eden, lisans almış ve öngörülen
tarihlerde devreye girmesi beklenen ve sisteme ilave edilecek yeni projelerin üretim
kapasitelerinin yıllara göre gelişimi verilmekte olup işletmede olan, inşası devam eden ve
lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen santralların proje üretim
kapasitesine göre 2013 yılında, güvenilir üretim kapasitesine göre 2009 yılında enerji talebinin
karşılanamadığı görülmektedir.
Proje Üretim Kapasitesi Gelişimine ve Enerji Talebinin Karşılanmasına
Etkisi (Çözüm I-B)
500000
450000
İşletm e de, İnşa halinde ve Lisans
alm ış s antralların proje
üre tim leriyle tale bin
karş ılanam adığı yıl
400000
350000
GWh
300000
250000
200000
150000
100000
50000
0
2008
MEVCUT
2009
2010
2011
İNŞA HALİNDE
2012
LİSANS ALMIŞ
77
2013
2014
2015
2016
2017
ENERJİ TALEBİ
Tablo 40’da mevcut sistemden gelen, inşası devam eden, lisans almış ve öngörülen
tarihlerde devreye girmesi beklenen santralların güvenilir üretim kapasiteleri ile talebin
güvenilir olarak karşılanması için gereken güvenilir üretim kapasitesinin yıllara göre gelişimi
ve yedek durumları her biri için ayrı ayrı verilmektedir.
Yalnızca işletmede olan santrallar göz önüne alındığında güvenilir üretim yedeği 2008
yılında %2.7 olmakta ve 2009 yılında toplam güvenilir üretim kapasitesi enerji talebinin altında
kalmakta olup yedek %-4.2 ile negatif değere ulaşmakta ve 2017 yılında %-45.5’e kadar
düşmektedir.
İşletmede ve inşa halinde olan santrallar göz önüne alındığında güvenilir üretim yedeği
2008 yılında %3’ten başlayıp 2009 yılında negatif değere %-3.4’e inmekte ve düşüşüne devam
ederek 2017 yılında %-42.3’e ulaşmaktadır.
santrallar birlikte incelendiğinde güvenilir üretim yedeği 2008 yılında %3.7’den başlayıp 2009
yılında negatif değere %-1.3’e inmekte ve 2017 yılında %-33.7’ye düşmektedir. Üretim
yeni ünitelerin devreye girmesiyle 2008 yılında %3.7 olan güvenilir üretim yedeğinin
işletmede, inşa halinde ve lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen
santrallar ile birlikte 2011 yılı ve sonrasında %7 ile %18 arasında olacağı hesaplanmaktadır.
Sonuç olarak; mevcut sistem, 4319 MW inşa halinde ve Senaryo 2’ye göre 8599 MW
üretimlerine göre 2013 yılından itibaren, güvenilir üretimlerine göre 2009 yılından
itibaren Baz Enerji talebi karşılanamamaktadır.
78
Tablo 40: Güvenilir Üretim Kapasitesi Ve Talep 2008-2017 (Çözüm I - B)
(GWh)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
TERMİK TOPLAMI
17258
8
17223
1
17307
4
17353
7
18132
0
17965
4
17939
0
17960
0
18152
8
17824
3
HİDROLİK TOPLAMI
36277
36868
36819
36755
36633
36584
36106
35950
35141
33978
717
20958
1
717
20981
6
717
21061
0
717
21100
9
717
21867
0
717
21695
4
717
21621
3
717
21626
7
717
21738
6
717
21293
8
20400 21901 23618 25383
TALEP
0
3
2
7
YEDEK %
2,7
-4,2
-10,8
-16,9
27281
2
29320
5
31512
3
33867
9
36369
5
39055
9
-19,8
-26,0
-31,4
-36,1
-40,2
-45,5
TÜRKİYE TOPLAMI
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
0
0
0
0
5606
5606
5606
5606
5606
5606
496
1494
3275
3326
3326
3326
5785
6914
6914
6914
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
496
1494
3275
3326
8932
8932
11391
12520
12520
12520
17258 17223 17307
TERMİK TOPLAMI
8
1
4
HİDROLİK TOPLAMI
36772 38362 40094
717
717
717
21007 21131 21388
7
0
5
TÜRKİYE TOPLAMI
17353
7
40081
717
21433
5
18692
7
39959
717
22760
2
18526
0
39910
717
22588
6
18499
6
41891
717
22760
4
18520
7
42863
717
22878
7
18713
5
42055
717
22990
6
18384
9
40892
717
22545
8
20400 21901 23618 25383 27281 29320
TALEP
0
3
2
7
2
5
YEDEK %
3,0
-3,5
-9,4
-15,6
-16,6
-23,0
31512
3
33867
9
36369
5
39055
9
-27,8
-32,4
-36,8
-42,3
TÜRKİYE TOPLAMI
TERMİK TOPLAMI
463
2523
4120
8317
16915
21315
21315
21315
21315
21315
HİDROLİK TOPLAMI
223
782
1381
4069
7965
10033
10629
10629
10629
10629
708
1493
1577
1610
1638
1638
1638
1638
1638
1638
1394
4798
7078
13996
26518
32986
33582
33582
33582
33582
TÜRKİYE TOPLAMI
TERMİK TOPLAMI
463
2523
4120
8317
22521
26921
26921
26921
26921
26921
HİDROLİK TOPLAMI
718
2276
4656
7394
11291
13359
16414
17543
17543
17543
708
1493
1577
1610
1638
1638
1638
1638
1638
1638
1889
6292
10352
17322
35450
41918
44973
46102
46102
46102
17305 17475 17719 18185
1
5
4
5
TERMİK TOPLAMI
20384
2
20657
5
20631
1
20652
1
20844
9
20516
4
HİDROLİK TOPLAMI
36995
39144
41475
44149
47924
49943
52520
53492
52684
51521
1424
21147
0
2210
21610
8
2293
22096
2
2327
22833
1
2355
25412
0
2355
25887
2
2355
26118
5
2355
26236
8
2355
26348
8
2355
25903
9
20400 21901 23618 25383 27281 29320 31512 33867
TALEP
0
3
2
7
2
5
3
9
YEDEK %
3,7
-1,3
-6,4
-10,0
-6,9
-11,7
-17,1
-22,5
36369
5
39055
9
-27,6
-33,7
TÜRKİYE TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
79
Tablo 40 (Devam): Güvenilir Üretim Kapasitesi Ve Talep 2008-2017 (Çözüm I - B)
(GWh)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
TERMİK TOPLAMI
0
4914
19656
40197
59037
77647
98858
123054 136750 154794
HİDROLİK TOPLAMI
0
0
1104
2370
5636
9327
12585
14789
17640
20811
175
350
525
700
875
1050
1225
1400
1575
1750
TÜRKİYE TOPLAMI
175
5264
21285
43267
65548
88024
112668 139243 155965 177355
TERMİK TOPLAMI
173051 179669 196850 222052 262879 284222 305169 329575 345199 359958
HİDROLİK TOPLAMI
36995
39144
42579
46519
53560
59270
65105
68281
70324
72332
1599
2560
2818
3027
3230
3405
3580
3755
3930
4105
TÜRKİYE TOPLAMI
211645 221372 242247 271598 319668 346896 373853 401611 419453 436394
TALEP
YEDEK %
204000 219013 236182 253837 272812 293205 315123 338679 363695 390559
3,7
1,1
2,6
7,0
17,2
18,3
18,6
18,6
15,3
11,7
− Not:
Güvenilir Üretim Kapasitesi Gelişimine ve Enerji Talebinin
Karşılanmasına Etkisi (Çözüm I - B)
450000
İşletm ede, İnşa halinde ve Lisans
alm ış santralların güvenilir
üretim leriyle talebin
karşılanam adığı yıl
400000
350000
300000
GWh
250000
200000
150000
100000
50000
0
2008
MEVCUT
2009
2010
İNŞA HALİNDE
2011
2012
LİSANS ALMIŞ
2013
2014
2015
2016
2017
ENERJİ TALEBİ
Çözüm 1 – B’ye göre yıllar itibariyle kurulu gücün termik, hidrolik ve rüzgar olarak
kaynaklara dağılımı Tablo 41’de ve Grafik 36’da verilmektedir.
80
Tablo 41: Kurulu Gücün Termik – Hidrolik Gelişimi (Çözüm I - B)
TERMİK
MW
27412
28282
30382
34429
39252
41967
45047
48562
50577
53252
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
HİDROLİK
MW
%
MW
%
MW
14053
33
765
2
42230
15450
35
928
2
44660
16377
34
1055
2
47814
19749
36
1189
2
55367
22503
36
1314
2
63069
24632
36
1439
2
68038
27390
37
1564
2
74001
29375
37
1689
2
79626
30858
37
1814
2
83249
32417
37
1939
2
87608
%
65
63
64
62
62
62
61
61
61
61
Grafik 36: Toplam Kurulu Gücün Termik - Hidrolik Gelişimi ve Puant Talep
(Çözüm I - B) Baz Talep – Senaryo 2
90000
80000
70000
MW
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
2008
2009
TERMİK
2010
2011
2012
HİDROLİK
2013
RES+YEN.
2014
2015
2016
2017
PUANT TALEP
raporlarına göre düzenlenen Senaryo 2’deki projelerin ve plan çalışmasından elde edilen kurulu
güçteki projelerin öngörülen tarihlerde devreye girmesi ile Baz talebe göre kurulu güç
yedeğinin, 2011 ve daha sonraki yıllar için %36 ile %46 arasında olacağı, enerji yedeğinin ise
proje üretimlerine göre %20 ile %31 arasında, güvenilir üretimlerine göre ise de %7 ile %18
arasında olacağı görülmektedir (Grafik 37).
81
Grafik 37: Kurulu Güç, Proje Üretim ve Güvenilir Üretim Yedeği (Çözüm I - B)
50,0
45,0
40,0
35,0
30,0
(%)
25,0
20,0
15,0
10,0
5,0
0,0
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
GÜÇ YEDEK
30,0
27,4
26,4
36,0
43,9
44,3
45,8
45,8
42,2
39,5
PROJE YEDEK
18,2
13,9
15,2
20,0
28,5
30,8
31,3
31,4
27,7
23,9
GÜVENİLİR YEDEK
3,7
1,1
2,6
7,0
17,2
18,3
18,6
18,6
15,3
11,7
Grafik 38: Proje Üretimi, Güvenilir Üretim ve Talebin Gelişimi (Çözüm I - B)
500000
450000
400000
GWh
350000
300000
250000
200000
150000
100000
50000
0
2008
2009
2010
2011
2012
PROJE
2013
GÜVENİLİR
82
2014
2015
2016
TALEP
2017
VII.3.
Çözüm II – A (Düşük Talep – Senaryo 1)
Bu bölümde;
• inşa halinde,
alan projeler ile 2008 Mayıs ayında yenilenen MAED çalışması sonuçlarına göre
Düşük Talep dikkate alındığında
2010 yılında 230.7 Milyar kWh, 2017 yılında 363 Milyar kWh’e ulaşması halinde arz-talep
durumu ve talebin ne şekilde karşılanacağı ile ilgili sonuçlar verilmektedir. Yukarıdaki şartlara
göre 2017 yılından başlayarak puant güç talebi karşılanamamakta, enerji üretimi açısından
bakıldığında ise 2010 yılında güvenilir enerji üretimine göre, 2015 yılında ise proje üretimine
göre enerji talebi karşılanamamaktadır.
kaynakların değerlendirilmesi ve kaynak çeşitlendirilmesi prensipleri ile uzun dönemli doğal gaz
arz anlaşmaları dikkate alınarak elektrik talebinin karşılanması için üretim sistemine ilave
kapasitesinin ve talebin güvenilir olarak karşılanması için yıllar bazında gereken kapasite
artırımlarının yıllara göre gelişimi ayrı ayrı verilmektedir.
Bunun yanı sıra Tablo 42’de mevcut, inşası devam eden, lisans almış ve öngörülen tarihlerde
devreye girmesi beklenen ve yeni ilave edilecek üretim tesislerinin toplam kurulu gücünün
gelişimi ve puant güç talebinin sadece mevcut sistemle, mevcut + inşası devam edenlerle,
mevcut + inşası devam edenler + lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen
üretim tesisleri ile ve son olarak mevcut + inşası devam eden + lisans almış ve öngörülen
tarihlerde devreye girmesi beklenen + yeni ilave edilecek üretim tesisleriyle karşılanması
durumunda kurulu güç yedeklerinin ne olması gerektiği gösterilmektedir.
yılında %27’den başlayarak sürekli azalmakta ve 2012 yılında toplam kurulu güç puant güç
talebinin altında kalmakta olup yedek %-4.2 ile negatif değere ulaşmakta ve 2017 yılında
%-30.6’ya kadar düşmektedir.
2008 yılında %28.7’den başlayıp, 2012 yılında %1.9’a inmekte ve 2013 yılında ise negatif
değere %-4.5’e inmekte ve düşüşüne devam ederek 2017 yılında %-23.2’ye ulaşmaktadır.
santrallar birlikte incelendiğinde Türkiye kurulu güç yedeği 2008 yılında %31.6’dan başlayıp,
2016 yılında %5.3’e kadar düşmekte ve 2017 yılında %-1.2’ye inmektedir. Üretim planlama
çalışması ile hesaplanan ilave kapasite dikkate alındığında ise; 2008 yılından itibaren yeni
ünitelerin devreye girmesiyle 2008 yılında %31.6 olan kapasite yedeğinin işletmede, inşa halinde
83
ve lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen santrallar ile birlikte 2011 yılı
ve sonrasında %35 ile %41 arasında olacağı hesaplanmaktadır.
Tablo 42: Kurulu Güç Dengesi (Çözüm II - A) Düşük Talep – Senaryo 1
(MW)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
27250
13395
191
40836
26950
13395
191
40536
26950
13395
191
40536
26950
13395
191
40536
26950
13395
191
40536
26950
13395
191
40536
26950
13395
191
40536
26950
13395
191
40536
26950
13395
191
40536
26950
13395
191
40536
PUANT GÜÇ TALEBİ
32143 34571 37182 39673
YEDEK %
27,0
17,3
9,0
2,2
42331
-4,2
45167
-10,3
48193
-15,9
51421
-21,2
54788
-26,0
58376
-30,6
0
1739
0
1739
840
1739
0
2579
840
1739
0
2579
840
2939
0
3779
840
3479
0
4319
840
3479
0
4319
840
3479
0
4319
26950
15133
191
42274
27790
15133
191
43114
27790
15133
191
43114
27790
16333
191
44314
27790
16873
191
44854
27790
16873
191
44854
27790
16873
191
44854
PUANT GÜÇ TALEBİ
32143 34571 37182 39673 42331 45167
YEDEK %
28,7
22,0
13,7
6,6
1,9
-4,5
48193
-8,0
51421
-12,8
54788
-18,1
58376
-23,2
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
0
527
0
527
0
1634
0
1634
0
1739
0
1739
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
27250
13922
191
41363
26950
15029
191
42170
26950
15133
191
42274
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
289
121
529
939
695
698
907
2300
1576
3083
921
5581
2939
5716
931
9585
3683
7070
931
11684
3683
8204
931
12818
3683
8204
931
12818
3683
8204
931
12818
3683
8204
931
12818
3683
8204
931
12818
4523
8809
931
14262
4523
9942
931
15396
4523
11142
931
16596
4523
11682
931
17136
4523
11682
931
17136
4523
11682
931
17136
31474
23337
1121
55932
31474
24537
1121
57132
31474
25077
1121
57672
31474
25077
1121
57672
31474
25077
1121
57672
PUANT GÜÇ TALEBİ
32143 34571 37182 39673 42331 45167 48193 51421
YEDEK %
31,6
28,6
28,7
30,7
29,5
23,8
18,5
12,2
54788
5,3
58376
-1,2
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
289
648
529
1466
695
2332
907
3934
1576
4822
921
7319
2939
7455
931
11324
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
27539
14043
720
42302
27645
15727
1097
44470
28527
18217
1112
47855
84
29889
20850
1121
51860
31474
22203
1121
54798
Tablo 42 (Devam): Kurulu Güç Dengesi (Çözüm II - A) - Düşük Talep – Senaryo 1
(MW)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
TERMİK TOPLAMI
0
0
0
1400
3235
5355
7570
9930
11970
14870
HİDROLİK TOPLAMI
0
125
0
250
0
375
0
500
543
625
1660
750
2148
875
2752
1000
4350
1125
5908
1250
TÜRKİYE TOPLAMI
125
250
375
1900
4403
7765
10593
13682
17445
22028
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
27539
14043
845
27645
15727
1347
28527
18217
1487
31289
20850
1621
34709
22746
1746
36829
24997
1871
39044
26685
1996
41404
27829
2121
43444
29427
2246
46344
30985
2371
TÜRKİYE TOPLAMI
42427
44720
48230
53760
59201
63697
67725
71354
75117
79700
KARŞILANMASI
PUANT GÜÇ TALEBİ
YEDEK %
32143
34571
37182
39673
42331
45167
48193
51421
54788
58376
32,0
29,4
29,7
35,5
39,9
41,0
40,5
38,8
37,1
36,5
sisteme dahil olması ile oluşan toplam kurulu gücün yıllara göre gelişimi Grafik 39’da
verilmektedir. Buna göre, kurulu güç gelişimi ile puant talep karşılaştırıldığında, halen işletmede
olan, inşası devam eden ve lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen
projeler ile 2017 yılından başlayarak puant güç talebi karşılanamamaktadır.
Girmesi Beklenen Üretim Tesisleri ve Yeni Kapasite İlavesinin Kurulu Gücün
Gelişimine ve Puant Güç Talebinin Karşılanmasına Etkisi (Çözüm II - A)
90000
İşletmede, İnşa halinde ve
Lisans almış santrallarla Puant
Talebin karşılanamadığı yıl
80000
70000
60000
MW
50000
40000
30000
20000
10000
0
2008
2009
MEVCUT
2010
İNŞA HALİNDE
2011
2012
LİSANS ALMIŞ
85
2013
2014
2015
2016
PUANT TALEP
2017
girmesi beklenen ve üretim planlama çalışmasına göre yeni ilave edilecek üretim tesislerinin
proje üretim kapasiteleri ile talebin karşılanmasının yıllara göre gelişimi ve yedek durumları her
bir durum için ayrı ayrı verilmektedir.
2008 yılında %16.8’den başlayarak sürekli azalmakta, 2010 yılında enerji talebi az bir yedekle
karşılanmakta ve 2011 yılında toplam proje üretim kapasitesi enerji talebinin altında kalmakta
olup 2017 yılında %-36.9’a kadar düşmektedir.
yılında ise negatif değere %-2.5’e inmekte ve düşüşüne devam ederek 2017 yılında %-32.2’ye
ulaşmaktadır.
santrallar birlikte incelendiğinde proje üretim yedeği 2008 yılında %18.3’den başlayıp, 2015
yılında negatif değere %-2.6’ya inmekte ve 2017 yılında %-15.4’e düşmektedir. Üretim planlama
devreye girmesiyle 2008 yılında %18.4 olan proje üretim yedeğinin işletmede, inşa halinde ve
86
Tablo 43: Proje Üretim Kapasitesi ve Talep 2008 - 2017 (Çözüm II - A)
Düşük Talep – Senaryo 1
(GWh)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
191325 188294 187965 187230 187503 187138 185572 186304 187711 184434
46225 46816 46767 46703 46581 46532 46054 45898 45089 43926
756
756
756
756
756
756
756
756
756
756
238306 235867 235488 234689 234840 234427 232383 232957 233556 229116
TALEP
204000 216992 230705 246181 262696 280319 299124 319190 340379 362975
YEDEK %
16,8
8,7
2,1
-4,7
-10,6
-16,4
-22,3
-27,0
-31,4
-36,9
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
0
780
0
780
0
2384
0
2384
0
5260
0
5260
0
5408
0
5408
5880
5408
0
11288
5880
5408
0
11288
5880
9241
0
15121
5880
10946
0
16826
5880
10946
0
16826
5880
10946
0
16826
TERMİK TOPLAMI
191325 188294 187965 187230 193383 193018 191452 192184 193591 190314
HİDROLİK TOPLAMI
47005 49200 52027 52111 51989 51940 55295 56844 56035 54872
756
756
756
756
756
756
756
756
756
756
TÜRKİYE TOPLAMI
239086 238251 240748 240097 246128 245715 247504 249783 250382 245942
TALEP
204000 216992 230705 246181 262696 280319 299124 319190 340379 362975
YEDEK %
17,2
9,8
4,4
-2,5
-6,3
-12,3
-17,3
-21,7
-26,4
-32,2
TERMİK TOPLAMI
874
HİDROLİK TOPLAMI
239
1055
TÜRKİYE TOPLAMI
2168
3150
1597
2822
7569
7895
7238
3589
18722
16326
16490
3679
36494
24060
23599
3714
51374
26706
28310
3714
58730
26706
30642
3714
61062
26706
30642
3714
61062
26706
30642
3714
61062
26706
30642
3714
61062
TERMİK TOPLAMI
874
3150
7895 16326
HİDROLİK TOPLAMI
1019
3981 12498 21898
1055
2822
3589
3679
TÜRKİYE TOPLAMI
2948
9953 23982 41902
29940
29007
3714
62662
32586
33718
3714
70018
32586
39883
3714
76183
32586
41588
3714
77888
32586
41588
3714
77888
32586
41588
3714
77888
TERMİK TOPLAMI
192199 191444 195860 203555 217443 219725 218159 218890 220297 217020
HİDROLİK TOPLAMI
47244 50797 59265 68601 75589 80250 85937 87485 86677 85514
1811
3578
4345
4435
4470
4470
4470
4470
4470
4470
TÜRKİYE TOPLAMI
241254 245820 259470 276591 297502 304445 308566 310845 311444 307004
TALEP
204000 216992 230705 246181 262696 280319 299124 319190 340379 362975
YEDEK %
18,3
13,3
12,5
12,4
13,2
8,6
3,2
-2,6
-8,5
-15,4
87
Tablo 43 (Devam) : Proje Üretim Kapasitesi ve Talep 2008 - 2017 (Çözüm II - A)
(GWh)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
TERMİK TOPLAMI
0
0
0
9828
22641
37212
52226
68694
82738 103066
HİDROLİK TOPLAMI
0
0
0
0
2401
6705
8521
11041
17161
22980
350
700
1050
1400
1750
2100
2450
2800
3150
3500
TÜRKİYE TOPLAMI
350
700
1050
11228
26792
46017
63197
82535 103049 129546
TERMİK TOPLAMI
192199 191444 195860 213383 240084 256937 270385 287584 303035 320086
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
47244
50797
59265
68601
77990
86955
94458
2161
4278
5395
5835
6220
6570
6920
98526 103838 108494
7270
7620
7970
241604 246520 260520 287819 324294 350462 371763 393380 414493 436550
TALEP
YEDEK %
−
204000 216992 230705 246181 262696 280319 299124 319190 340379 362975
18,4
13,6
12,9
16,9
23,4
25,0
24,3
23,2
21,8
20,3
Senaryo 1’e göre lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen santralların proje
üretim kapasitesine göre 2015 yılında, güvenilir üretim kapasitesine göre 2010 yılında enerji
talebinin karşılanamadığı görülmektedir.
Girmesi Beklenen Üretim Tesisleri ve Yeni Kapasite İlavesinin Proje Üretim
Kapasitesi Gelişimine, Enerji Talebinin Karşılanmasına Etkisi (Çözüm II A)
500000
İşletmede, İnşa halinde ve Lisans
almış santralların Proje Üretimleri ile
talebin karşılanamadığı yıl
450000
400000
350000
GWh
300000
250000
200000
150000
100000
50000
0
2008
2009
MEVCUT
2010
2011
İNŞA HALİNDE
2012
2013
LİSANS ALMIŞ
88
2014
2015
2016
2017
ENERJİ TALEBİ
girmesi beklenen ve üretim planlama çalışmasına göre yeni ilave edilecek üretim tesislerinin
güvenilir üretim kapasiteleri ile talebin karşılanmasının yıllara göre gelişimi ve yedek durumları
her bir durum için ayrı ayrı verilmektedir.
yılında %2.7’den başlayarak 2009 yılında toplam güvenilir üretim kapasitesi enerji talebinin
altında kalmakta olup yedek %-3.3 ile negatif değere ulaşmakta ve 2017 yılında %-41.3’e kadar
düşmektedir.
İşletmede ve inşa halinde olan santrallar göz önüne alındığında güvenilir üretim yedeği 2008
yılında %3’ten başlayıp 2009 yılında negatif değere %-2.6’ya inmekte ve düşüşüne devam
ederek 2017 yılında %-37.9’a ulaşmaktadır.
santrallar birlikte incelendiğinde güvenilir üretim yedeği 2008 yılında %3.9’dan başlayıp 2010
yılında negatif değere %-0.7’ye inmekte ve 2017 yılında %-24.8’e düşmektedir. Üretim planlama
devreye girmesiyle 2008 yılında %4 olan güvenilir üretim yedeğinin işletmede, inşa halinde ve
Sonuç olarak; mevcut sistem, 4319 MW inşa halinde ve Senaryo 1’e göre 12818 MW
üretimlerine göre 2015 yılından itibaren, güvenilir üretimlerine göre 2010 yılından itibaren
enerji talebi (Düşük Talep) karşılanamamaktadır.
89
Tablo 44: Güvenilir Üretim Kapasitesi ve Talep 2008 - 2017 (Çözüm II - A)
(GWh)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
172588 172231 173074 173537 181320 179654 179390 179600 181528 178243
36277 36868 36819 36755 36633 36584 36106 35950 35141 33978
717
717
717
717
717
717
717
717
717
717
TÜRKİYE TOPLAMI
209581 209816 210610 211009 218670 216954 216213 216267 217386 212938
TALEP
YEDEK %
204000 216992 230705 246181 262696 280319 299124 319190 340379 362975
2,7
-3,3
-8,7
-14,3
-16,8
-22,6
-27,7
-32,2
-36,1
-41,3
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
0
496
0
0
1494
0
0
3275
0
0
3326
0
5606
3326
0
5606
3326
0
5606
5785
0
5606
6914
0
5606
6914
0
5606
6914
0
TÜRKİYE TOPLAMI
496
1494
3275
3326
8932
8932
11391
12520
12520
12520
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
172588 172231 173074 173537 186927 185260 184996 185207 187135 183849
36772 38362 40094 40081 39959 39910 41891 42863 42055 40892
717
717
717
717
717
717
717
717
717
717
TÜRKİYE TOPLAMI
210077 211310 213885 214335 227602 225886 227604 228787 229906 225458
TALEP
YEDEK %
204000 216992 230705 246181 262696 280319 299124 319190 340379 362975
3,0
-2,6
-7,3
-12,9
-13,4
-19,4
-23,9
-28,3
-32,5
-37,9
874
150
901
3150
982
2422
7895
4212
3089
16326
9446
3162
24060
13474
3189
26706
16130
3189
26706
17444
3189
26706
17444
3189
26706
17444
3189
26706
17444
3189
1925
6554
15196
28934
40724
46026
47340
47340
47340
47340
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
874
646
901
3150
2476
2422
7895
7487
3089
16326
12772
3162
29667
16799
3189
32313
19456
3189
32313
23229
3189
32313
24358
3189
32313
24358
3189
32313
24358
3189
2420
8048
18470
32259
49656
54958
58731
59860
59860
59860
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
173461 175381 180969 189863 210987 211966 211703 211913 213841 210555
36923 39344 44306 49527 53433 56040 59335 60307 59499 58336
1617
3139
3805
3878
3906
3906
3906
3906
3906
3906
TÜRKİYE TOPLAMI
212001 217864 229080 243268 268326 271912 274943 276126 277246 272797
TALEP
YEDEK %
204000 216992 230705 246181 262696 280319 299124 319190 340379 362975
3,9
0,4
-0,7
90
-1,2
2,1
-3,0
-8,1
-13,5
-18,5
-24,8
Tablo 44 (Devam):Güvenilir Üretim Kapasitesi ve Talep 2008 - 2017 (Çözüm II - A)
(GWh)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
82738 103066
TERMİK TOPLAMI
0
0
0
9828
22641
37212
52226
68694
HİDROLİK TOPLAMI
0
0
0
0
1104
3397
3922
5636
175
350
525
700
875
1050
1225
1400
TÜRKİYE TOPLAMI
175
350
525
10528
24620
41659
57373
75730
9327
12585
1575
1750
93640 117401
TERMİK TOPLAMI
173461 175381 180969 199691 233628 249178 263929 280607 296579 313621
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
36923
39344
44306
49527
54537
59437
63257
65943
68826
70921
1792
3489
4330
4578
4781
4956
5131
5306
5481
5656
212176 218214 229605 253796 292946 313571 332316 351856 370886 390198
TALEP
YEDEK %
−
4,0
0,6
-0,5
3,1
11,5
11,9
11,1
10,2
9,0
Yeni ilave kapasitelerin belirlendiği Üretim Planlama çalışması Kasım 2004 tarihinde yapılmış olup, bu
çalışmaya göre ilave edilmesi gerekli yeni kapasitelerle güvenilir enerji yedekleri düşük kalmaktadır.
Ancak, Üretim Planlama çalışmasının revize edilmesi durumunda bu değerler değişecektir.
Girmesi Beklenen Üretim Tesisleri ve Yeni Kapasite İlavesinin Güvenilir
Üretim Kapasitesi Gelişimine ve Enerji Talebinin Karşılanmasına Etkisi
(Çözüm II - A)
450000
İş letmede, İnş a halinde ve
Lis ans almış santralların
güvenilir üretim leri ile Talebin
karşılanamadığı yıl
400000
350000
300000
250000
GWh
−
204000 216992 230705 246181 262696 280319 299124 319190 340379 362975
200000
150000
100000
50000
0
2008
MEVCUT
2009
2010
İNŞA HALİNDE
2011
2012
LİSANS ALMIŞ
91
2013
2014
2015
2016
2017
ENERJİ TALEBİ
7,5
2008–2017 döneminde belirlenen enerji talebinin karşılanması için 4319 MW’ı inşa halinde
ve 12818 MW’ı lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen santrallar ve
üretim planlama çalışması sonuçlarına göre toplam 22028 MW ilave kapasitenin sisteme dahil
olması ile kurulu güç 2017 yılında 79700 MW’a ulaşmaktadır.
2004 yılı plan çalışması Düşük Talep sonuçlarına göre sisteme ilave edileceği hesaplanan
yeni kapasitenin hidrolik, termik ve rüzgar olarak göre yıllara dağılımı Tablo 45, 46 ve 47’de
verilmektedir. Çözüm II – A’ya göre yıllar itibariyle kurulu gücün termik, hidrolik ve rüzgar
olarak kaynaklara dağılımı Tablo 48 ve Grafik 42’de verilmektedir.
92
Tablo 45: Yeni İlave Edilmesi Gereken Santralların Kurulu Güçlerinin Termik, Hidrolik ve Rüzgar Olarak Yıllara Göre Dağılımı
(Çözüm II) – Düşük Talep
(MW)
Yakıt Tipi
TERMİK
HİDROLİK
2008
0,0
0,0
2009
0,0
0,0
2010
0,0
0,0
2011
1400,0
0,0
2012
1835,0
543,0
2013
2120,0
1117,0
2014
2215,0
488,0
2015
2360,0
604,0
2016
2040,0
1598,0
2017
2900,0
1558,0
2008-2017
14870,0
5908,0
125,0
125,0
125,0
125,0
125,0
125,0
125,0
125,0
125,0
125,0
1250,0
TOPLAM
125,0
125,0
125,0
1525,0
2503,0
3362,0
2828,0
3089,0
3763,0
4583,0
22028,0
Tablo 46: Yeni İlave Edilmesi Gereken Santralların Proje Üretimlerinin Termik, Hidrolik ve Rüzgar Olarak Yıllara Göre Dağılımı
(Çözüm II)
GWh
Yakıt Tipi
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2008-2017
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
9828,0
0,0
12813,0
2401,0
14571,0
4304,0
15014,0
1816,0
16468,0
2520,0
14044,0
6120,0
20328,0
5819,0
103066,0
22980,0
350,0
350,0
350,0
350,0
350,0
350,0
350,0
350,0
350,0
350,0
3500,0
TOPLAM
350,0
350,0
350,0
10178,0
15564,0
19225,0
17180,0
19338,0
20514,0
26497,0
129546,0
TERMİK
HİDROLİK
Tablo 47: Yeni İlave Edilmesi Gereken Santralların Güvenilir Üretimlerinin Termik, Hidrolik ve Rüzgar Olarak Yıllara Göre
Dağılımı (Çözüm II)
GWh
Yakıt Tipi
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2008-2017
TERMİK
0,0
0,0
0,0
9828,0
12813,0
14571,0
15014,0
16468,0
14044,0
20328,0
103066,0
HİDROLİK
0,0
0,0
0,0
0,0
1104,0
2293,0
525,0
1714,0
3691,0
3258,0
12585,0
175,0
175,0
175,0
175,0
175,0
175,0
175,0
175,0
175,0
175,0
1750,0
TOPLAM
175,0
175,0
175,0
10003,0
14092,0
17039,0
15714,0
18357,0
17910,0
23761,0
117401,0
93
Grafik 42: Toplam Kurulu Gücün Termik – Hidrolik Olarak Gelişimi ve Puant
Talep (Çözüm II - A) Düşük Talep – Senaryo 1
90000
80000
70000
MW
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
2008
2009
2010
TERMİK
2011
2012
HİDROLİK
2013
2014
RES+YEN.
2015
2016
2017
PUANT TALEP
Tablo 48: Kurulu Gücün Termik – Hidrolik Gelişimi (Çözüm II - A)
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
TERMİK
MW
27539
27645
28527
31289
34709
36829
39044
41404
43444
46344
%
65
62
59
58
59
58
58
58
58
58
HİDROLİK
MW
%
MW
%
MW
14043
33
845
2
42427
15727
35
1347
3
44719
18217
38
1487
3
48231
20850
39
1621
3
53760
22746
38
1746
3
59201
24997
39
1871
3
63697
26685
39
1996
3
67725
27829
39
2121
3
71354
29427
39
2246
3
75117
30985
39
2371
3
79700
projelerin öngörülen tarihlerde devreye girmesi ile Düşük Talebe göre 2011 ve sonraki yıllar
üretimlerine göre %17 ile %25 arasında, güvenilir enerji üretimlerine göre ise de %3 ile %12
arasında olacağı görülmektedir. (Grafik 43).
94
Grafik 43: Kurulu Güç, Proje Üretim ve Güvenilir Üretim Yedeği (Çözüm II - A)
50,0
45,0
40,0
35,0
30,0
(%)
25,0
20,0
15,0
10,0
5,0
0,0
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
GÜÇ YEDEK
32,0
29,4
29,7
35,5
39,9
41,0
40,5
38,8
37,1
36,5
PROJE YEDEK
18,4
13,6
12,9
16,9
23,4
25,0
24,3
23,2
21,8
20,3
GÜVENİLİR YEDEK
4,0
0,6
-0,5
3,1
11,5
11,9
11,1
10,2
9,0
7,5
edilmesi gerekli yeni kapasitelerle güvenilir enerji yedekleri düşük kalmaktadır. Ancak,
Üretim Planlama çalışmasının revize edilmesi durumunda bu değerler değişecektir.
Grafik 44: Proje Üretimi, Güvenilir Üretim ve Talebin Gelişimi (Çözüm II - A)
500000
450000
400000
GWh
350000
300000
250000
200000
150000
100000
50000
0
2008
2009
2010
PROJE
2011
2012
GÜVENİLİR
95
2013
2014
2015
TALEP
2016
2017
VII.4.
Çözüm II – B (Düşük Talep – Senaryo 2)
Bu bölümde;
• inşa halinde,
alan projeler ile 2008 Mayıs ayında yenilenen MAED çalışması sonuçlarına göre
Düşük Talep dikkate alındığında
talebin 2010 yılında 230.7 Milyar kWh, 2017 yılında 363 Milyar kWh’e ulaşması halinde arztalep durumu ve talebin ne şekilde karşılanacağı ile ilgili sonuçlar verilmektedir. Yukarıdaki
şartlara göre 2016 yılından başlayarak puant güç talebi karşılanamamakta, enerji üretimi
açısından bakıldığında ise 2009 yılında güvenilir enerji üretimine göre, 2014 yılında ise proje
üretimine göre enerji talebi karşılanamamaktadır.
kaynakların değerlendirilmesi ve kaynak çeşitlendirilmesi prensipleri ile uzun dönemli doğal
gaz arz anlaşmaları dikkate alınarak elektrik talebinin karşılanması için üretim sistemine ilave
Tablo 49’da mevcut sistemden gelen kapasitenin, inşası devam eden üretim tesisleri
kapasitesinin ve talebin güvenilir olarak karşılanması için yıllar bazında gereken kapasite
artırımlarının yıllara göre gelişimi ayrı ayrı verilmektedir.
Bunun yanı sıra Tablo 49’da mevcut, inşası devam eden, lisans almış ve öngörülen
tarihlerde devreye girmesi beklenen ve yeni ilave edilecek üretim tesislerinin toplam kurulu
gücünün gelişimi ve puant güç talebinin sadece mevcut sistemle, mevcut + inşası devam
edenlerle, mevcut + inşası devam edenler + lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye
girmesi beklenen üretim tesisleri ile ve son olarak mevcut + inşası devam eden + lisans almış
ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen + yeni ilave edilecek üretim tesisleriyle
karşılanması durumunda kurulu güç yedeklerinin ne olması gerektiği gösterilmektedir.
yılında %27’den başlayarak sürekli azalmakta ve 2012 yılında toplam kurulu güç puant güç
talebinin altında kalmakta olup yedek %-4.2 ile negatif değere ulaşmakta ve 2017
yılında %-30.6’ya kadar düşmektedir.
2008 yılında %28.7’den başlayıp 2012 yılında %1.9’a inmekte ve 2013 yılında ise negatif
değere %-4.5’e inmekte ve düşüşüne devam ederek 2017 yılında %-23.2’ye ulaşmaktadır.
santrallar birlikte incelendiğinde Türkiye kurulu güç yedeği 2008 yılında %31’den başlayıp,
2016 yılında %-2.4’e, 2017 yılında %-8.4’e düşmektedir. Üretim planlama çalışması ile
hesaplanan ilave kapasite dikkate alındığında ise; 2008 yılından itibaren yeni ünitelerin
devreye girmesiyle 2008 yılında %31.4 olan kapasite yedeğinin işletmede, inşa halinde ve
lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen santrallar ile birlikte 2011 yılı
ve sonrasında %25 ile %32 arasında olacağı hesaplanmaktadır.
96
Tablo 49: Kurulu Güç Dengesi (Çözüm II - B) Düşük Talep – Senaryo 2
(MW)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
TERMİK TOPLAMI
27250
26950
26950
26950
26950
26950
26950
26950
26950
26950
HİDROLİK TOPLAMI
13395
13395
13395
13395
13395
13395
13395
13395
13395
13395
191
191
191
191
191
191
191
191
191
191
40836
40536
40536
40536
40536
40536
40536
40536
40536
40536
TÜRKİYE TOPLAMI
PUANT GÜÇ TALEBİ
32143
34571
37182
39673
42331
45167
48193
51421
54788
58376
27,0
17,3
9,0
2,2
-4,2
-10,3
-15,9
-21,2
-26,0
-30,6
0
0
0
0
840
840
840
840
840
840
527
1634
1739
1739
1739
1739
2939
3479
3479
3479
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
527
1634
1739
1739
2579
2579
3779
4319
4319
4319
YEDEK %
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
TERMİK TOPLAMI
27250
26950
26950
26950
27790
27790
27790
27790
27790
27790
HİDROLİK TOPLAMI
13922
15029
15133
15133
15133
15133
16333
16873
16873
16873
191
191
191
191
191
191
191
191
191
191
41363
42170
42274
42274
43114
43114
44314
44854
44854
44854
TÜRKİYE TOPLAMI
PUANT GÜÇ TALEBİ
32143
34571
37182
39673
42331
45167
48193
51421
54788
58376
28,7
22,0
13,7
6,6
1,9
-4,5
-8,0
-12,8
-18,1
-23,2
TERMİK TOPLAMI
162
632
632
1689
2952
2952
2952
2952
2952
2952
HİDROLİK TOPLAMI
131
420
701
3341
4617
5149
5149
5149
5149
5149
450
488
489
499
499
499
499
499
499
499
TÜRKİYE TOPLAMI
743
1540
1821
5529
8068
8599
8599
8599
8599
8599
YEDEK %
TERMİK TOPLAMI
162
632
632
1689
3792
3792
3792
3792
3792
3792
HİDROLİK TOPLAMI
658
2055
2439
5080
6356
6887
8087
8627
8627
8627
TÜRKİYE TOPLAMI
450
488
489
499
499
499
499
499
499
499
1270
3174
3560
7268
10646
11177
12377
12917
12917
12917
TERMİK TOPLAMI
27412
27582
27582
28639
30742
30742
30742
30742
30742
30742
HİDROLİK TOPLAMI
14053
15450
15834
18475
19751
20282
21482
22022
22022
22022
641
678
680
689
689
689
689
689
689
689
42105
43710
44096
47804
51182
51713
52913
53453
53453
53453
TÜRKİYE TOPLAMI
PUANT GÜÇ TALEBİ
YEDEK %
32143
34571
37182
39673
42331
45167
48193
51421
54788
58376
31,0
26,4
18,6
20,5
20,9
14,5
9,8
4,0
-2,4
-8,4
97
Tablo 49 (Devam): Kurulu Güç Dengesi (Çözüm II - B) - Düşük Talep – Senaryo 2
(MW
)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
14870
TERMİK TOPLAMI
0
0
0
1400
3235
5355
7570
9930
11970
HİDROLİK TOPLAMI
0
0
0
0
543
1660
2148
2752
4350
5908
125
250
375
500
625
750
875
1000
1125
1250
TÜRKİYE TOPLAMI
125
250
375
1900
4403
7765
10593
13682
17445
22028
TERMİK TOPLAMI
27412
27582
27582
30039
33977
36097
38312
40672
42712
45612
HİDROLİK TOPLAMI
14053
15450
15834
18475
20294
21942
23630
24774
26372
27930
766
928
1055
1189
1314
1439
1564
1689
1814
1939
42230
43960
44471
49704
55585
59478
63506
67135
70898
75481
TÜRKİYE TOPLAMI
KARŞILANMASI
PUANT GÜÇ TALEBİ
YEDEK %
32143
34571
37182
39673
42331
45167
48193
51421
54788
58376
31,4
27,2
19,6
25,3
31,3
31,7
31,8
30,6
29,4
29,3
sisteme dahil olması ile oluşan toplam kurulu gücün yıllara göre gelişimi Grafik 45’de
verilmektedir. Buna göre, kurulu güç gelişimi ile puant talep karşılaştırıldığında, halen
işletmede olan, inşası devam eden ve lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi
beklenen projeler ile 2016 yılından başlayarak puant güç talebi karşılanamamaktadır. 2015
yılında ise puant güç çok düşük bir yedekle karşılanmaktadır.
Kurulu Gücün Gelişimine ve Puant Güç Talebinin Karşılanmasına Etkisi
(Çözüm II - B)
80000
alm ış santrallarla Puant Talebin
70000
60000
MW
50000
40000
30000
20000
10000
0
2008
2009
MEVCUT
2010
2011
İNŞA HALİNDE
2012
LİSANS ALMIŞ
98
2013
2014
2015
2016
PUANT TALEP
2017
Tablo 50’de mevcut sistem, inşası devam eden, lisans almış ve öngörülen tarihlerde
tesislerinin proje üretim kapasiteleri ile talebin karşılanmasının yıllara göre gelişimi ve yedek
durumları her bir durum için ayrı ayrı verilmektedir.
2008 yılında %16.8’den başlayarak sürekli azalmakta, 2010 yılında enerji talebi az bir
yedekle karşılanmakta ve 2011 yılında toplam proje üretim kapasitesi enerji talebinin altında
kalmakta olup 2017 yılında %-36.9’a kadar düşmektedir.
yılında %17.2’den başlayıp, 2011 yılında ise negatif değere %-2.5’e inmekte ve düşüşüne
devam ederek 2017 yılında %-32.2’ye ulaşmaktadır.
santrallar birlikte incelendiğinde proje üretim yedeği 2008 yılında %18’den başlayıp, 2014
yılında negatif değere %-3.3’e inmekte ve 2017 yılında %-20.7’ye düşmektedir. Üretim
yeni ünitelerin devreye girmesiyle 2008 yılında %18.2 olan proje üretim yedeğinin işletmede,
inşa halinde ve lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen santrallar ile
birlikte 2011 yılı ve sonrasında %9 ile %18 arasında olacağı hesaplanmaktadır.
99
Tablo 50: Proje Üretim Kapasitesi ve Talep 2008 - 2017 (Çözüm II - B)
(GWh)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
191325 188294 187965 187230 187503 187138 185572 186304 187711 184434
46225
756
46816
756
46767
756
46703
756
46581
756
46532
756
46054
756
45898
756
45089
756
43926
756
238306 235867 235488 234689 234840 234427 232383 232957 233556 229116
TALEP
YEDEK %
204000 216992 230705 246181 262696 280319 299124 319190 340379 362975
16,8
8,7
2,1
-4,7
-10,6
-16,4
-22,3
-27,0
-31,4
-36,9
TERMİK TOPLAMI
0
0
0
0
5880
5880
5880
5880
5880
5880
HİDROLİK TOPLAMI
780
0
2384
0
5260
0
5408
0
5408
0
5408
0
9241
0
10946
0
10946
0
10946
0
TÜRKİYE TOPLAMI
780
2384
5260
5408
11288
11288
15121
16826
16826
16826
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
191325 188294 187965 187230 193383 193018 191452 192184 193591 190314
47005 49200 52027 52111 51989 51940 55295 56844 56035 54872
756
756
756
756
756
756
756
756
756
756
TÜRKİYE TOPLAMI
239086 238251 240748 240097 246128 245715 247504 249783 250382 245942
TALEP
YEDEK %
204000 216992 230705 246181 262696 280319 299124 319190 340379 362975
17,2
9,8
4,4
-2,5
-6,3
-12,3
-17,3
-21,7
-26,4
-32,2
463
344
888
2523
1213
1860
4120
2181
1949
8317
6901
1990
16915
13789
2025
21315
17454
2025
21315
18510
2025
21315
18510
2025
21315
18510
2025
21315
18510
2025
1696
5596
8250
17208
32728
40794
41849
41849
41849
41849
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
463
1124
888
2523
3597
1860
4120
7441
1949
8317
12309
1990
22795
19197
2025
27195
22862
2025
27195
27751
2025
27195
29456
2025
27195
29456
2025
27195
29456
2025
TÜRKİYE TOPLAMI
2476
7980
13510
22616
44016
52082
56970
58675
58675
58675
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
191788 190818 192085 195547 210298 214333 212767 213498 214905 211628
47349 50413 54208 59012 65778 69395 73805 75353 74545 73382
1644
2616
2705
2746
2781
2781
2781
2781
2781
2781
TÜRKİYE TOPLAMI
240781 243847 248998 257305 278856 286508 289353 291632 292231 287791
TALEP
YEDEK %
204000 216992 230705 246181 262696 280319 299124 319190 340379 362975
18,0
12,4
7,9
100
4,5
6,2
2,2
-3,3
-8,6
-14,1
-20,7
Tablo 50 (Devam) : Proje Üretim Kapasitesi ve Talep 2008 - 2017 (Çözüm II - B)
(GWh)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
TERMİK TOPLAMI
0
0
0
9828
22641
37212
52226
68694
82738 103066
HİDROLİK TOPLAMI
0
0
0
0
2401
6705
8521
11041
17161
22980
2800
3150
3500
350
700
1050
1400
1750
2100
2450
TÜRKİYE TOPLAMI
350
700
1050
11228
26792
46017
63197
82535 103049 129546
TERMİK TOPLAMI
191788 190818 192085 205375 232939 251545 264993 282192 297643 314694
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
47349
50413
54208
59012
68179
76100
82326
86394
91706
96362
1994
3316
3755
4146
4531
4881
5231
5581
5931
6281
241131 244547 250048 268533 305648 332525 352550 374167 395280 417337
TALEP
YEDEK %
−
204000 216992 230705 246181 262696 280319 299124 319190 340379 362975
18,2
12,7
8,4
9,1
16,4
18,6
17,9
17,2
16,1
lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen santralların proje üretim
kapasitesine göre 2014 yılında, güvenilir üretim kapasitesine göre 2009 yılında enerji
talebinin karşılanamadığı görülmektedir.
Proje Üretim Kapasitesi Gelişimine, Enerji Talebinin Karşılanmasına
Etkisi (Çözüm II - B)
450000
alm ış santralların proje üretim
kapasiteleri ile talebin
400000
350000
300000
GWh
250000
200000
150000
100000
50000
0
2008
2009
MEVCUT
2010
2011
İNŞA HALİNDE
2012
LİSANS ALMIŞ
101
2013
2014
2015
2016
2017
ENERJİ TALEBİ
15,0
Tablo 51’de mevcut sistem, inşası devam eden, lisans almış ve öngörülen tarihlerde
tesislerinin güvenilir üretim kapasiteleri ile talebin karşılanmasının yıllara göre gelişimi ve
yedek durumları her bir durum için ayrı ayrı verilmektedir.
yılında %2.7’den başlayıp, 2009 yılında toplam güvenilir üretim kapasitesi enerji talebinin
altında kalmakta ve yedek %-3.3 ile negatif değere ulaşmakta, 2017 yılında ise %-41.3’e
kadar düşmektedir.
İşletmede ve inşa halinde olan santrallar göz önüne alındığında güvenilir üretim yedeği
2008 yılında %3’ten başlayıp 2009 yılında negatif değere %-2.6’ya inmekte ve düşüşüne
devam ederek 2017 yılında %-37.9’a ulaşmaktadır.
santrallar birlikte incelendiğinde güvenilir üretim yedeği 2008 yılında %3.7’den başlayıp
2009 yılında negatif değere %-0.4’e inmekte ve 2017 yılında %-28.6’ya düşmektedir. Üretim
yeni ünitelerin devreye girmesiyle 2008 yılında %3.7 olan güvenilir üretim yedeğinin
işletmede, inşa halinde ve lisans almış ve öngörülen tarihlerde devreye girmesi beklenen
santrallar ile birlikte 2012 yılı ve sonrasında %4 ile %7 arasında olacağı hesaplanmaktadır.
Sonuç olarak; mevcut sistem, 4319 MW inşa halinde ve Senaryo 2’ye göre 8599 MW
üretimlerine göre 2014 yılından itibaren, güvenilir üretimlerine göre 2009 yılından
itibaren enerji talebi (Düşük Talep) karşılanamamaktadır.
102
Tablo 51: Güvenilir Üretim Kapasitesi ve Talep 2008 - 2017 (Çözüm II - B)
(GWh)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
172588 172231 173074 173537 181320 179654 179390 179600 181528 178243
36277 36868 36819 36755 36633 36584 36106 35950 35141 33978
717
717
717
717
717
717
717
717
717
717
TÜRKİYE TOPLAMI
209581 209816 210610 211009 218670 216954 216213 216267 217386 212938
TALEP
YEDEK %
204000 216992 230705 246181 262696 280319 299124 319190 340379 362975
2,7
-3,3
-8,7
-14,3
-16,8
-22,6
-27,7
-32,2
-36,1
-41,3
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
0
496
0
0
1494
0
0
3275
0
0
3326
0
5606
3326
0
5606
3326
0
5606
5785
0
5606
6914
0
5606
6914
0
5606
6914
0
TÜRKİYE TOPLAMI
496
1494
3275
3326
8932
8932
11391
12520
12520
12520
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
172588 172231 173074 173537 186927 185260 184996 185207 187135 183849
36772 38362 40094 40081 39959 39910 41891 42863 42055 40892
717
717
717
717
717
717
717
717
717
717
TÜRKİYE TOPLAMI
210077 211310 213885 214335 227602 225886 227604 228787 229906 225458
TALEP
YEDEK %
204000 216992 230705 246181 262696 280319 299124 319190 340379 362975
3,0
-2,6
-7,3
-12,9
-13,4
-19,4
-23,9
-28,3
-32,5
-37,9
463
223
708
2523
782
1493
4120
1381
1577
8317
4069
1610
16915
7965
1638
21315
10033
1638
21315
10629
1638
21315
10629
1638
21315
10629
1638
21315
10629
1638
1394
4798
7078
13996
26518
32986
33582
33582
33582
33582
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
TÜRKİYE TOPLAMI
463
718
708
2523
2276
1493
4120
4656
1577
8317
7394
1610
22521
11291
1638
26921
13359
1638
26921
16414
1638
26921
17543
1638
26921
17543
1638
26921
17543
1638
1889
6292
10352
17322
35450
41918
44973
46102
46102
46102
TERMİK TOPLAMI
HİDROLİK TOPLAMI
173051 174755 177194 181855 203842 206575 206311 206521 208449 205164
36995 39144 41475 44149 47924 49943 52520 53492 52684 51521
1424
2210
2293
2327
2355
2355
2355
2355
2355
2355
TÜRKİYE TOPLAMI
211470 216108 220962 228331 254120 258872 261185 262368 263488 259039
TALEP
YEDEK %
204000 216992 230705 246181 262696 280319 299124 319190 340379 362975
3,7
-0,4
-4,2
103
-7,3
-3,3
-7,7
-12,7
-17,8
-22,6
-28,6
Tablo 51 (Devam):Güvenilir Üretim Kapasitesi ve Talep 2008 - 2017 (Çözüm II - B)
(GWh)
YILLAR
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
9828
22641
37212
52226
68694
82738 103066
TERMİK TOPLAMI
0
HİDROLİK TOPLAMI
0
0
0
0
0
0
1104
3397
3922
5636
9327
12585
175
350
525
700
875
1050
1225
1400
1575
1750
TÜRKİYE TOPLAMI
175
350
525
10528
24620
41659
57373
75730
93640 117401
TERMİK TOPLAMI
173051 174755 177194 191683 226483 243787 258537 275215 291187 308230
HİDROLİK TOPLAMI
36995
39144
41475
44149
49028
53340
56442
59128
62011
64106
1599
2560
2818
3027
3230
3405
3580
3755
3930
4105
TÜRKİYE TOPLAMI
211645 216458 221487 238859 278740 300531 318558 338098 357128 376440
KARŞILANMASI
TALEP
YEDEK %
−
3,7
-0,2
-4,0
-3,0
6,1
7,2
6,5
5,9
4,9
3,7
Yeni ilave kapasitelerin belirlendiği Üretim Planlama çalışması Kasım 2004 tarihinde yapılmış olup,
bu çalışmaya göre ilave edilmesi gerekli yeni kapasitelerle güvenilir enerji yedekleri düşük
kalmaktadır. Ancak, Üretim Planlama çalışmasının revize edilmesi durumunda bu değerler
değişecektir.
Güvenilir Üretim Kapasitesi Gelişimine ve Enerji Talebinin
Karşılanmasına Etkisi (Çözüm II - B)
400000
alm ış santralların güvenilir üretim
kapasiteleri ile talebin
350000
300000
250000
GWh
−
204000 216992 230705 246181 262696 280319 299124 319190 340379 362975
200000
150000
100000
50000
0
2008
2009
MEVCUT
2010
2011
İNŞA HALİNDE
2012
2013
LİSANS ALMIŞ
104
2014
2015
2016
2017
ENERJİ TALEBİ
Çözüm II – B’ye göre yıllar itibariyle kurulu gücün termik, hidrolik ve rüzgar olarak
kaynaklara dağılımı Tablo 52 ve Grafik 48’de verilmektedir.
Tablo 52: Kurulu Gücün Termik – Hidrolik Gelişimi (Çözüm II - B)
TERMİK
MW
27412
27582
27582
30039
33977
36097
38312
40672
42712
45612
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
%
65
63
62
60
61
61
60
61
60
60
HİDROLİK
MW
%
MW
%
MW
14053
33
765
2
42230
15450
35
928
2
43960
15834
36
1055
2
44471
18475
37
1189
2
49703
20294
37
1314
2
55585
21942
37
1439
2
59478
23630
37
1564
2
63506
24774
37
1689
3
67135
26372
37
1814
3
70898
27930
37
1939
3
75481
Grafik 48: Toplam Kurulu Gücün Termik – Hidrolik Olarak Gelişimi ve Puant
Talep (Çözüm II - B) Düşük Talep – Senaryo 2
80000
70000
60000
MW
50000
40000
30000
20000
10000
0
2008
2009
2010
TERMİK
2011
2012
HİDROLİK
2013
2014
RES+YEN.
2015
2016
2017
PUANT TALEP
projelerin öngörülen tarihlerde devreye girmesi ile Düşük Talebe göre 2012 ve sonraki yıllar
üretimlerine göre %15 ile %18 arasında, güvenilir enerji üretimlerine göre ise de %4 ile %7
arasında olacağı görülmektedir. (Grafik 49).
105
Grafik 49: Kurulu Güç, Proje Üretim ve Güvenilir Üretim Yedeği (Çözüm II - B)
45,0
35,0
(%)
25,0
15,0
5,0
-5,0
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
GÜÇ YEDEK
31,4
27,2
19,6
25,3
31,3
31,7
31,8
30,6
29,4
29,3
PROJE YEDEK
18,2
12,7
8,4
9,1
16,4
18,6
17,9
17,2
16,1
15,0
GÜVENİLİR YEDEK
3,7
-0,2
-4,0
-3,0
6,1
7,2
6,5
5,9
4,9
3,7
edilmesi gerekli yeni kapasitelerle güvenilir enerji yedekleri düşük kalmakta ve hatta
bazı yıllarda enerji açığı görülmektedir. Ancak, Üretim Planlama çalışmasının revize
edilmesi durumunda bu değerler değişecektir.
Grafik 50: Proje Üretimi, Güvenilir Üretim ve Talebin Gelişimi (Çözüm II - B)
450000
400000
350000
GWh
300000
250000
200000
150000
100000
50000
0
2008
2009
PROJE
2010
2011
2012
GÜVENİLİR
106
2013
2014
2015
TALEP
2016
2017
VIII SONUÇ VE ÖNERİLER
ETKB tarafından hesaplanan Baz Elektrik Enerjisi talebinin gerçekleşmesi halinde;
-
2007 yılı sonunda işletmede olan üretim tesislerinden oluşan mevcut elektrik enerjisi
üretim sistemimize, 12817 MW Lisans almış projeler, 4319 MW İnşa halindeki projeler
olmak üzere toplam 17136 MW’lık yeni üretim tesislerinin ilave edilmesi ile proje üretim
kapasitelerine göre 2014 yılından, güvenilir üretim kapasitelerine göre ise 2009 yılından
itibaren öngörülen elektrik enerjisi talebinin karşılanamayacağı hesaplanmıştır.
-
Lisans almış projelerin 8599MW’lık kısmının bu dönemde işletmeye girmesi halinde ise
mevcut sisteme toplam 12917 MW’lık yeni üretim tesislerinin ilave edilmesi ile; proje
üretim kapasitelerine göre 2013 yılından, güvenilir üretim kapasitelerine göre 2009
yılından itibaren öngörülen elektrik enerjisi talebinin karşılanamayacağı hesaplanmıştır.
Ancak bu rapordaki kabuller bölümünde belirtildiği gibi sisteme bağlı mevcut, inşası devam
eden ve lisans almış bütün üretim tesislerinin proje ve güvenilir üretim kapasiteleri kadar üretim
yapacakları, yakıt temininde bir sıkıntı olmayacağı, hidrolojik koşullara bağlı olarak hidrolik
santralların üretimlerinin tahmin edildiği gibi gerçekleşeceği ve lisans almış ve de inşası devam
eden üretim tesislerinin öngörülen tarihlerde işletmeye girecekleri dikkate alınarak denge
hesapları yapılmış ve yukarıda açıklanan talebin karşılanamayabileceği yıllar hesaplanmıştır.
Bu nedenle kapasite projeksiyon çalışmasında belirtilen kabullerden herhangi birinin farklı
gerçekleşmesi bu raporda hesaplanan sonuçları etkileyecektir ve bu durumda talebin
karşılanamayan yılları değişebilecektir.
Elektrik sistem işletmeciliğinde ;
- talebin tahmin edildiği gibi gerçekleşmemesi,
- hidrolik santrallara gelen su miktarının tahmin edildiği gibi gelmemesi,
- yakıt arzında ve kalitesinde kısıtlarla karşılaşılabileceği,
- santrallarda uzun süreli arızaların olabileceği,
tesis halindeki ve lisans almış santralların öngörülen tarihlerde işletmeye giremeyeceği dikkate
alındığında, güvenilir elektrik enerjisi sistemlerinde birincil kaynak türlerine göre belirli
oranlarda güç ve enerji yedeği bulundurulması bir zorunluluktur. Bu nedenle arz ve talep başa
baş olmadan önce üretim sisteminin yedekli olarak işletilmesi için yatırım tesislerinin inşaat
süreleri de göz önüne alınarak gerekli önlemlerin alınması sağlanmalıdır.
Birincil kaynak dağılımında, ilave yeni kapasite miktarının termik santrallarla yoğunlaşması
ile sisteme ilave edilecek kapasite miktarı azalmakta, hidrolik ve rüzgar santrallarının
yoğunlaşması ile ise sisteme ilave edilecek kapasite miktarı artmaktadır. Sisteme ilave edilecek
yeni kapasite miktarı hususunda bir karar ve politika belirlenirken bu özelliğin dikkate alınması
göz ardı edilmemelidir. Özellikle önemli bir talep artışının beklendiği elektrik sistemlerinde
yatırımlar ve arz güvenliği açısından bu özelliğin dikkate alınması daha da önem kazanmaktadır.
Örneğin talebi karşılamak üzere kurulması gerekecek yeni kapasitenin tamamının termik
santrallardan karşılanması durumunda ilave kapasite miktarı, tamamının hidrolik ve rüzgar
santrallarından karşılanması durumundaki miktarın yaklaşık yarısı kadardır.
107
Üretim tesislerinin yakıt cinsi ve işletmeye giriş yılı itibariyle yatırım kararlarının yatırımcı
tarafından verildiği bir piyasa yapısında özellikle elektrik enerjisi talebinin ortalama %8 gibi
önemli bir artış oranı ile artmasının beklendiği bir elektrik sisteminde ülke talebinin güvenilir bir
yedekle karşılanması için gerekli üretimin birincil kaynak dağılım politikaları açısından
uygunluğunun takip edilmesi arz güvenliği açısından önemli bir husustur.
Ayrıca talebin önemli bir artış oranı ile gelişmesinin beklendiği bir piyasada lisans alan,
lisans almak için başvuruda bulunan üretim tesislerinin taahhüt ettikleri tarihte gerçekleşmelerini
sağlamak için gerekli önlemlerin alınması yine arz güvenliği açısından önemlidir.
Özellikle 1990’lı yılların sonlarından itibaren özel sektöre ait kurulu gücün artmış olması, bu
kurulu gücün büyük kısmının termik olması ve üretimlerine satın alma garantisi verilmiş olması
kamu santrallarının talebe bağlı olarak ihtiyaç duyulmadığı zamanlarda kısıtlı çalıştırılmaları
sonucunu ortaya çıkartmıştır. Bilindiği üzere elektrik enerjisi ihtiyaç duyulduğu anda üretilir.
Doğal olarak üretim kapasitesi talepten yüksek olduğu zaman fazla olan kurulu kapasite
kullanılamayacaktır. Bütün santralların eşit koşullarda olduğu durumda elektrik enerjisi
üretimine maliyeti düşük olan santraldan başlanıp yüksek olana doğru sıra ile üretim yaptırılması
en doğal yoldur. Ancak belirli bir kapasite imtiyazlı haklara veya üretim önceliğine sahipse
maliyete bakılmadan öncelikle üretim yaptırılmaktadır. Santrallara üretim önceliği ya da
imtiyazlı haklar verilirken toplam elektrik enerjisi talebi miktarı ile yıl içinde elektrik tüketim
seviyelerini gösteren yük profili göz önünde bulundurulmalıdır. En azından öncelik verilmiş
toplam kurulu kapasite miktarının baz yük seviyesinden daha yüksek olmamasına dikkat
edilmelidir.
Türkiye elektrik sisteminde satın alma garantisi verilmiş bulunan YİD, İHD ve Yİ modeli
kapsamındaki kapasitelerin neredeyse tam verimli olarak kullanıldığı, ancak buna karşılık talep
miktarı ve tüketim karakteristiğine göre kamu santrallarına ait kapasitenin bir kısmının
kullanılmadığı bu çalışmadan açıkça anlaşılabilmektedir.
Sistemin tümünde elektrik enerjisinin kullanılması alışkanlığı zaman içinde değişiklik
göstermekte ve yıllık tüketim eğrisinin şeklini değiştirmektedir. Bu değişiklik aylık puant
değerlerinin yıl puantına oranında da kendini göstermektedir. Turizm ve hava sıcaklığının
etkisiyle alan soğutma amaçlı elektrik enerjisinin kullanılması sonucunda son yıllarda saatlik yaz
puantının yıllık puanta yaklaştığı görülmektedir. Özellikle son yıllarda yaz puantının yıllık
puanttan daha hızlı arttığı ve aralarındaki farkın kapanmaya başladığı göz önüne alınırsa, bu
durumun sebep ve etkilerinin Talep Tarafı Yönetimi çalışmalarında ihmal edilmemesi gereken
temel unsurlardan biri olabileceği unutulmamalıdır.
Elektrik enerjisinin kullanılma alanları konut, sanayi, ulaştırma, tarım ve cadde-sokak
aydınlatması gibi ana sektörler olarak gruplandırılmaktadır. Elektrik enerjisinin kullanılmasında
verimliliğin artırılması ve olası tasarruf olanaklarının değerlendirilmesi gün geçtikçe önem
kazanmaktadır. Her bir sektörün kendi özelliklerine göre verimli kullanılma ve tasarruf yapma
olanakları bulunmaktadır. Verimlilik artışı sağlamak ve tasarruf gerçekleştirmek için bazı
sektörlerde ek yatırımlar ve giderler gerekmekteyken bazı kullanım alanlarında hiçbir yatırıma
ihtiyaç duymadan veya çok az giderler ile bu uygulamalar hayata geçirilebilir.
Konutlarda ve işyerlerinde aydınlatma amaçlı kullanılan elektrik enerjisinden çok kolay
yollarla ve yatırım ihtiyacı olmaksızın tasarruf yapma olanağı bulunmaktadır. Bu çalışmada
ayrıntılı olarak sonuçları açıklanan, konut aydınlatmasında şeffaf akkor ampuller yerine CFL
kullanılması ile 2006 yılında toplam 6893,2 Milyon kWh olarak hesaplanan konut aydınlatması
108
için tüketilen elektrik enerjisi miktarının %80 oranına karşılık gele 5514,6 Milyon kWh
miktarının tasarruf edilebilir olduğu hesaplanmıştır. Bu miktar yaklaşık olarak 1000 MW
kapasitede bir yatırım tasarrufuna karşılık gelmektedir. Tasarruf edilen bu miktarın Türkiye
toplam elektrik tüketiminin yaklaşık %4’ü olduğu düşünüldüğünde bu uygulamanın önemi daha
iyi anlaşılabilecektir.
Elektrik enerjisinin özellikle konutlarda buzdolabı ve aydınlatmada kullanımının tüm
zamana yayıldığı bilinmektedir. Ayrıca aydınlatmada kullanılan elektrik enerjisi, toplam Türkiye
tüketiminin yoğun olduğu akşam saatlerinde daha büyük miktarda kullanılmaktadır. Konut
aydınlatmasında kullanılan elektrik enerjisi miktarının çok kolay ve ucuz bir yolla azaltılması
toplam Türkiye elektrik tüketimine doğrudan olumlu etki edecektir. En azından toplam tüketimin
yoğun olduğu ve puant zamanı olarak bilinen zaman diliminde ihtiyaç duyulan kapasite bir
miktar azalacak ve elektrik enerjisinin toplam tüketimindeki verimli kullanılma oranı artmış
olacaktır.
109
IX EKLER
110
EK – 1 : MEVCUT SİSTEM (2007 Sonu İtibariyle)
EÜAŞ TERMİK SANTRALLARI
Kurulu Güç
MW
TAŞ
KÖM.
AMBARLI
HOPA
DOĞAL GAZ
Güvenilir
Üretim
Kap.
(2008 yılı)
GWh
630,0
4410
3803
50,0
350
83
TOPLAM
680,0
4760
3886
ALİAĞA-ÇEVRİM
180,0
1260
652
1,0
0
0
HAKKARİ ÇUKURCA
TOPLAM
181,0
1260
652
ÇATALAĞZI-B
300,0
1950
1683
TOPLAM
300,0
1950
1683
1882
ÇAN 1-2
LİNYİT
EÜAŞ
MOTOR.
FUEL-OIL
SANTRAL ADI
Proje Üretim
Kapasitesi
GWh
320,0
2080
ELBİSTAN A
1355,0
8808
3470
ELBİSTAN B 1-4
1440,0
9360
8608
KANGAL
457,0
2971
1688
ORHANELİ
210,0
1365
1250
SEYİTÖMER
600,0
3900
3422
TUNÇBİLEK
365,0
2373
1493
TOPLAM
4747,0
30856
21813
AMBARLI-D.GAZ
1350,9
9456
8544
BURSA D.GAZ
1432,0
10024
8000
TOPLAM
2782,9
19480
16544
8690,9
58305,8
44578,0
Proje Üretim
Kapasitesi
GWh
Güvenilir
Üretim
Kap. (2008
yılı)
GWh
3037
TERMİK TOPLAM
EÜAŞ BAĞLI ORTAKLIK SANTRALLARI
Kurulu Güç
MW
LİNYİT
KEMERKÖY
D. GAZ
EÜAŞ BAĞLI ORTAKLIK
SANTRAL ADI
630,0
4095
SOMA A
44,0
286
239
SOMA B
990,0
6435
4852
YATAĞAN
630,0
4095
3134
YENİKÖY
420,0
2730
1414
TOPLAM
2714,0
17641
12676
HAMİTABAT
1120,0
7840
7796
TOPLAM
1120,0
7840
7796
3834,0
25481
20472
EÜAŞ BAĞLI ORT. TOPLAMI
111
EÜAŞ HİDROLİK SANTRALLARI
62,0
27,0
702,6
138,0
2405,0
198,0
510,0
300,6
168,9
32,0
69,0
56,4
110,0
74,5
159,4
278,4
500,0
128,0
54,0
32,0
46,4
1800,0
189,0
1330,0
48,0
76,0
120,0
8,8
90,0
94,5
85,0
48,0
124,0
115,0
170,0
160,0
69,0
26,2
37,9
3,5
60,0
7,5
283,5
70,0
56,0
6,0
32,4
51,8
136,1
150
100
1632
569
8100
483
1669
1039
596
102
80
257
298
314
528
400
1217
300
190
142
206
7500
652
6600
80
250
332
20
588
146
198
220
515
444
413
300
350
100
122
13
350
33
725
315
307
20
170
124
367
Güvenilir
Üretim
Kap. (2008
yılı) GWh
35
30
1236
360
7100
350
920
600
331
68
32
201
228
200
130
300
820
178
150
84
90
6800
462
5820
62
110
277
12
343
111
160
110
465
253
290
228
250
85
92
12
212
8
600
200
189
5
65
100
276
HİDROLİK TOPLAM
11350,4
39626
31039
EÜAŞ VE BAĞLI ORT. TOPLAMI
23875,3
123413
96089
HİDROLİK
EÜAŞ
SANTRAL ADI
Kurulu Güç MW
ADIGÜZEL
ALMUS
ALTINKAYA
ASLANTAŞ
ATATÜRK
BATMAN
BERKE
BORÇKA
ÇATALAN
ÇAMLIGÖZE
DEMİRKÖPRÜ
DERBENT
DİCLE
DOĞANKENT
GEZENDE
GÖKÇEKAYA
HASAN UĞURLU
HİRFANLI
KAPULUKAYA
KARACAÖREN-1
KARACAÖREN II
KARAKAYA
KARKAMIŞ
KEBAN
KEMER
KESİKKÖPRÜ
KILIÇKAYA
KOÇKÖPRÜ
KÖKLÜCE
KRALKIZI
KÜRTÜN
MANAVGAT
MENZELET
MURATLI
ÖZLÜCE
SARIYAR
SUAT UĞURLU
TORTUM
YENİCE
ZERNEK(HOŞAP)
SEYHAN I
SEYHAN II
SIR
KADINCIK I
KADINCIK II
YÜREĞİR
KEPEZ I-II
ŞANLI URFA
DİĞERLERİ
112
Proje Üretim
Kapasitesi
GWh
İŞLETME HAKKI DEVRİ SANTRALLARI
Güvenilir
Üretim
Kap. (2008
yılı)
GWh
3642
0
650,1
650,1
3642
3642
3642
3642
Güvenilir
Üretim
Kap. (2008
yılı)
GWh
6334
12829
6407
12550
Kurulu Güç
MW
SANTRAL ADI
İHD
620,0
30,1
Proje
Üretim
Kap. (2008
yılı)
GWh
3642
0
ÇAYIRHAN PARK HOLD.
HAZAR 1-2
TOPLAM
İHD TOPLAMI
ANKARA
GEBZE D.GAZ
ADAPAZARI
İZMİR
798,0
1595,4
797,7
1590,7
Proje
Üretim
Kap. (2008
yılı)
GWh
6334
12829
6407
12550
TOPLAM
İSKENDERUN
4781,8
1320,0
38120
9312
38120
9312
TOPLAM
Yİ TOPLAMI
1320,0
6101,8
9312
47432
9312
47432
498,7
188,5
258,4
504,0
Proje
Üretim
Kap. (2008
yılı)
GWh
3478
1475
2134
3570
Güvenilir
Üretim
Kap. (2008
yılı)
GWh
3478
1475
2134
3570
1449,6
672,0
4,2
16,0
10,0
2,5
84,0
3,0
16,5
11,2
11,0
10,6
9,6
9,6
7,0
2,3
12,5
100,0
10657
1886
23
36
47
12
432
16
90
51
41
47
40
34
28
12
58
148
10657
1886
23
36
47
12
432
16
90
51
41
47
40
34
28
12
58
148
982,0
7,2
10,2
3001
19
30
3001
19
30
17,4
2449,0
48,8
13706
48,8
13706
Kurulu Güç
MW
D. GAZ
İ. KÖM
Yİ
SANTRAL ADI
Kurulu Güç
MW
YİD HİDROLİK
YİD
RÜZGAR
YİD
YİD TERMİK
SANTRAL ADI
TRAKYA ELEKTRİK ENRON
ESENYURT (DOĞA)
OVA ELEK.
UNİMAR
TOPLAM
BİRECİK
AHİKÖY I-II
AKSU (ÇAYKÖY)
BERDAN (ALARKO)
ÇAL (LİMAK) (Denizli)
ÇAMLICA (AYEN ENERJİ)
DİNAR-II (METAK)
FETHİYE
GAZİLER (Iğdır)
GİRLEVİK-II / MERCAN
GÖNEN
HASANLAR (ALARKO)
KISIK (AYEN ENERJİ)
SUÇATI (ERE EN.)
SÜTCÜLER
TOHMA MEDİK (ALARKO)
YAMULA
TOPLAM
ARES (ALAÇATI)
BORES (BOZCAADA)
TOPLAM
YİD TOPLAMI
113
MOBİL SANTRALLAR
Proje
Güvenilir
Üretim
Üretim
Kurulu Güç MW
Kap. (2008 Kap. (2008
yılı)
yılı)
GWh
GWh
131,3
876
876
131,3
876
876
F.OİL
MOBİL
SANTRAL ADI
SAMSUN 1
SAMSUN 2
TOPLAM
262,6
1752
1752
ADÜAŞ SANTRALLARI
HİDROLİK
MOTR.
JEO.
ADÜAŞ
SANTRAL ADI
Kurulu Güç MW
BEYKÖY
KUZGUN
TERCAN
ATAKÖY
ÇILDIR
İKİZDERE
MERCAN
16,8
20,9
15,0
5,5
15,4
18,6
19,1
TOPLAM
VAN ENGİL GAZ
TOPLAM
DENİZLİ JEOTERMAL
TOPLAM
ADÜAŞ TOPLAMI
114
Güvenilir
Proje
Üretim
Üretim
Kap. (2008 Kap. (2008
yılı)
yılı)
GWh
GWh
87
87
36
0
51
28
8
8
30
20
110
100
78
48
111,3
15,0
400
0
291
0
15,0
15,0
0
105
0
95
15,0
141,3
105
505,0
95
386,0
Kurulu Güç
MW
LİNYİT
TAŞ
KÖMÜRÜ
İTHAL
MOTORİN
KÖMÜR
OTOPRODÜKTÖR SANTRALLARI
FUEL-OİL
SANTRAL ADI
AKSEN (Gaziantep)
AKDENİZ SEKA (Silifke)
AKSU SEKA (MİLDA KAĞIT)
AK TEKSTİL-1(Gaziantep)
ALİAĞA PETKİM
ANADOLU EFES BİRA I
BALIKESİR SEKA(ALBAYRAK TURİZM)
BİRKO (Bor)
CAYCUMA SEKA(OYKA KAĞ.)
CAY SEKA (AFYON)(GAP İNŞ:)
ERDEMİR
GÜL ENERJİ (Gaziantep)
HABAŞ (Bilecik)
HABAŞ (İzmir)
HALKALI KAĞIT
ISPARTA MENSUCAT
İZMİT SEKA
KIRKA BORAKS (Kırka)
MED UNİON A.Ş. (EBSO)
MOPAK (Dalaman)
ORS (Polatlı)
POLİNAS (Manisa)
SAMUR A.Ş. (Esenboğa)
S.ŞEHİR (ETİ) ALÜMİNYUM
SUPER FİLM
TÜPRAŞ İZMİR (ALİAĞA RAF.)
TÜPRAŞ (Orta Anadolu-Kırıkkale)
TÜPRAŞ (İzmit-Yarımca)
TÜPRAŞ (Batman)
TİRE-KUTSAN (Tire)
DİĞERLERİ (İzole)
TOPLAM
TÜPRAŞ (Batman)
DİĞERLERİ
21,1
20,0
8,0
13,0
170,0
3,8
9,3
11,5
10,0
8,0
75,0
25,0
18,0
36,0
5,1
10,7
18,0
8,2
3,4
26,2
7,4
10,0
7,4
11,9
25,3
44,0
24,0
84,1
10,3
8,0
62,3
Proje Üretim
Kapasitesi
GWh
Güvenilir
Üretim
Kapasitesi
GWh
168
168
20
87
1357
32
56
20
87
1357
32
56
795,0
10,3
8,0
70
60
450
193
144
288
39
85
23
32
27
106
52
75
60
35
203
306
168
545
72
37
195
4985
72
20,0
70
60
450
193
144
288
39
85
23
32
27
106
52
75
60
35
203
306
168
545
72
37
195
4985
72
20,0
TOPLAM
ÇOLAKOĞLU-2
İÇDAŞ ÇELİK
KAHRAMANMARAŞ KAĞIT
18,3
190,0
135,0
6,0
92
1425
948
45
92
1425
948
45
TOPLAM
İSDEMİR
KARDEMİR
331,0
220,4
35,0
2418
772
300
2418
772
300
TOPLAM
ALKİM (ALKALİ KİMYA) (Dazkırı)
BANDIRMA BORAKS(ETİ MADEN)
PETLAS
MARMARA KAĞIT (Bilorsa)
DİĞERLERİ
255,4
3,4
10,7
6,0
2,0
157,1
1072
24
78
40
9
285
1072
24
78
40
9
285
179,2
436
436
TOPLAM
115
Kurulu Güç
MW
DOĞAL GAZ
NAFTA
LPG
SANTRAL ADI
Proje Üretim
Kapasitesi
GWh
Güvenilir
Üretim
Kapasitesi
GWh
ETİ BOR (EMET)
EGE BİRLEŞİK ENERJİ
GOODYEAR (Adapazarı)
GOODYEAR (İzmit)
MOPAK KAĞIT (Işıklar)
ORTA ANADOLU MENSUCAT
10,4
12,8
9,6
4,2
4,6
10,0
82
107
79
35
33
65
82
107
79
35
33
65
TOPLAM
AKÇA ENERJİ (MENDERES TEKS.)
ALKİM KAĞIT
ATAER ENERJİ (EBSO)
DENTAŞ (Denizli)
DESA (Işıklar)
MENSA MENSUCAT
TOROS (Ceyhan)
TOROS (Mersin)
SÖKTAŞ Aydın)
51,6
18,7
5,2
70,3
5,0
10,6
10,4
4,7
12,1
4,5
402
140
41
398
38
70
85
38
96
38
402
140
41
398
38
70
85
38
96
38
141,5
1,3
0,5
0,6
1,8
8,7
4,9
6,9
4,7
3,6
14,3
6,5
6,3
12,7
5,6
1,0
7,5
5,5
1,0
9,3
5,0
36,6
5,2
1,0
1,0
1,3
123,4
14,0
1,0
4,9
1,9
3,2
1,4
1,2
59,0
80,0
5,1
944
11
4
5
14
73
37
48
40
29
80
49
48
101
45
7
60
41
7
77
36
255
40
6
8
11
1047
113
8
38
15
25
12
9
452
480
30
944
11
4
5
14
73
37
48
40
29
80
49
48
101
45
7
60
41
7
77
36
255
40
6
8
11
1047
113
8
38
15
25
12
9
452
480
30
TOPLAM
ACIBADEM Bursa
ACIBADEM Kadıköy 1
ACIBADEM Kadıköy 2
AKATEKS Çorlu
AKBAŞLAR
AKIN ENERJİ (B.Karıştıran)
AKMAYA (LÜLEBURGAZ)
ALTINYILDIZ (Yenibosna)
ALTINMARKA
AMYLUM NİŞASTA (Adana)
ARÇELİK (Çayırova)
ARÇELİK (Eskişehir)
ARENKO (Denizli)
ATATEKS TEKSTİL
ATLAS HALICILIK (Çorlu)
AYDIN ÖRME
AYKA TEKSTİL
BAHARİYE HALI
BAYDEMİRLER (Beylikdüzü)
BEY ENERJİ (B.Karıştıran)
BİL ENERJİ (Ankara)
CAN TEKSTİL (Çorlu)
ECZACIBAŞI BAXTER
COGNİS (Tuzla)*
ÇIRAĞAN SARAYI
ÇOLAKOĞLU-1
DENİZLİ ÇİMENTO
DOĞUŞ (B.Karıştıran)
EDİP İPLİK (B.Karıştıran)
EKOTEN TEKSTİL
ELSE TEKSTİL
ERAK GİYİM
EROĞLU GİYİM
ESKİŞEHİR ENDÜSTRİ ENERJİ(OSB)
ERDEMİR
EVYAP
116
Kurulu Güç
MW
SANTRAL ADI
FLOKSER Tekstil (Poliser)
FLOKSER Tekstil (Süetser)
FRİTOLAY GIDA
GÜLLE ENTEGRE (Çorlu)
GRANİSER GRANİT
HABAŞ (Aliağa)
HAYAT KAĞIT SAN.
HAYAT KİMYA (İzmit)
HAYAT TEMİZLİK
İGSAŞ (Yarımca)
İSKO (İnegöl)
KALESERAMİK (Çan.seramik+Kalebodur)
KARTONSAN (İzmit)
KASTAMONU ENTEGRE
KIVANÇ TEKSTİL
KİL-SAN
KOMBASSAN AMBALAJ (Konya)
KOMBASSAN AMBALAJ (Tekirdağ)
KORUMA KLOR
KÜÇÜKÇALIK TEKSTİL
MANİSA O.S.B.
MAKSİ ENERJİ (HAMOĞLU)
MARMARA PAMUK
MERCEDES BENZ
MODERN ENERJİ
NUH ENERJİ 2 (Nuh Çimento)
NUR YILDIZ (GEM-TA)
ÖZAKIM ENERJİ (Gürsu)
PAKGIDA (Düzce-Köseköy)
PAKGIDA (Kemalpaşa)
PAKMAYA (İzmit)
SARKUYSAN (Tuzla)
SİMKO (Kartal)
STANDARD PROFİL
SÜPERBOY BOYA
SÖNMEZ FLAMENT
ŞAHİNLER ENERJİ (B.Karıştıran)
ŞIK MAKAS
SWISS OTEL ( İstanbul)
TAV Esenboğa
TANRIVERDİ
TEKBOY TEKSTİL
TERMAL SERAMİK (Söğüt)
TEZCAN GALVANİZ GR I-II
TOPRAK ENERJİ (Eskişehir)
TRAKYA İPLİK (Çerkezköy)
TÜBAŞ
YILDIZ ENTEGRE
YILFERT (TÜGSAŞ GEMLİK GÜB.)
TÜP MERSERİZE (B.Karıştıran)
YALOVA ELYAF
YILDIZ SUNTA (Köseköy)
YONGAPAN (Kastamonu)
YURTBAY (Eskişehir)
ZEYNEP GİYİM
DİĞERLERİ
TOPLAM
117
Proje Üretim
Kapasitesi
GWh
Güvenilir
Üretim
Kapasitesi
GWh
2,1
2,1
0,5
6,3
5,5
224,5
7,5
5,2
15,0
11,0
9,2
21,6
24,0
7,5
3,9
3,2
5,5
5,5
9,6
8,0
84,8
7,7
8,7
8,3
87,3
73,0
1,4
7,0
6,9
5,7
6,9
7,7
2,1
6,7
1,0
4,1
26,0
1,6
1,6
3,9
4,7
2,2
4,6
3,7
9,0
4,2
1,4
6,2
8,0
5,7
12,3
5,2
9,7
7,8
1,2
104,7
17
17
4
47
42
1796
56
32
94
76
63
157
192
48
33
25
40
38
77
64
434
62
71
68
650
514
7
60
55
43
55
60
14
49
8
29
180
13
11
33
39
16
34
29
17
17
4
47
42
1796
56
32
94
76
63
157
192
48
33
25
40
38
77
64
434
62
71
68
650
514
7
60
55
43
55
60
14
49
8
29
180
13
11
33
39
16
34
29
29
9
40
50
46
29
9
40
50
46
41
61
62
9
275
41
61
62
9
275
1368,6
9430,3
9430,3
Kurulu Güç
MW
DİĞER
Güvenilir
Üretim
Kapasitesi
GWh
3,2
22
22
İZAYDAŞ (İzmit çöp)
5,2
37
37
KEMERBURGAZ
4,0
7
7
ADANA ATIK
0,8
6
6
72
13,2
72
BANDIRMA ASİT(ETİ MADEN)
11,5
88
88
BANDIRMA BAĞFAŞ
10,0
57
57
21,5
145
145
1,2
2
2
TOPLAM
OYMAPINAR (ETİ ALİMİNYUM)
1,2
540,0
2
1620
2
1170
TOPLAM
540,0
1620
1170
TOPLAM
RÜZGAR
Proje Üretim
Kapasitesi
GWh
BELKA (Ankara)
TOPLAM
SUNJÜT
BARAJLI
AKARSU
BİOGAZ
SANTRAL ADI
BAĞCI SU ÜRÜNLERİ
0,3
1,7
1,7
KAREL (PAMUKOVA)
9,3
55,0
40,0
MOLU
3,4
10,6
10,6
MURGUL BAKIR
4,7
7,5
7,5
YEŞİLLİLER (Kırşehir)
0,5
1,0
1,0
18,2
76
61
558,2
1696
1231
3.734,6
21.693,7
21.228,3
TOPLAM
HİDROLİK TOPLAM
OTOPRODÜKTÖR SANTR. TOPLAMI
118
DOĞAL GAZ
SERBEST ÜRETİM ŞİRKETİ
NAFTA
SANTRAL ADI
Proje
Üretim
Kapasitesi
GWh
Güvenilir
Üretim
Kap.
GWh
21,0
15,6
173
173
36,6
10,4
5,2
45,0
126,6
98,0
10,4
38,5
127,2
15,2
82,0
34,8
34,9
41,0
23,1
410,0
142,8
8,7
6,9
12,2
126,1
32,9
3,9
64,4
2,4
49,2
130,2
64,5
64,1
120,0
144,8
2,3
145,9
44,3
7,8
11,7
8,7
38,0
5,9
17,5
1,6
90,0
65,8
50,3
188,5
7,2
15,9
173
85
42
370
817
805
85
317
1044
173
85
42
370
817
805
85
317
1044
567
278
279
348
157
3383
1071
60
55
95
1008
270
30
505
19
403
850
520
520
930
1251
19
1259
348
58
89
70
326
47
141
13
752
525
429
1439
59
122
567
278
279
348
157
3383
1071
60
55
95
1008
270
30
505
19
403
850
520
520
930
1251
19
1259
348
58
89
70
326
47
141
13
752
525
429
1439
59
122
2776,8
21860
21860
Kurulu Güç MW
AK ENERJİ (Yalova)
AK ENERJİ (Denizli)
TOPLAM
AK ENERJİ (Akal)
AK ENERJİ (Alaplı)
AK ENERJİ (İzmir-Batıçim)
AK ENERJİ (Bozüyük)
AK ENERJİ (Çerkezköy)
AK ENERJİ (B.Karıştıran)
AK ENERJİ (Yalova)
AK ENERJİ (Kemalpaşa)
AK ENERJİ (Uşak OSB)
ALARKO ALTEK
ALİAĞA Çakmaktepe Enerji
ANTALYA ENERJİ
AYEN OSTİM
BERK ENERJİ (BESLER)
BİS ENERJİ (Bursa San.)
BOSEN (Bursa San.)
BOZ ENERJİ
BURGAZ ELEKTRİK
CAM İŞ ELEKTRİK (Tuzla)
CAM İŞ ELEKTRİK (Mersin)
CAM İŞ ELEKTRİK (B.Karıştıran)
CAN ENERJİ
ÇEBİ ENERJİ
ÇELİK ENERJİ (Uzunçiftlik)
ÇERKEZKÖY ENERJİ
ENERJİ-SA (Adana)
ENERJİ-SA (Mersin)
ENERJİ-SA (Çanakkale)
ENERJİ-SA (KENTSA)Köseköy
ENTEK (Köseköy-İztek)
ENTEK (KOÇ Üniversite)
ENTEK Demirtaş
KAREGE ARGES
METEM ENERJİ (Hacışıramat)
METEM ENERJİ (Peliklik)
NOREN ENERJİ
NUH ENERJİ 1 (Nuh Çimento)
SAYENERJİ (Kayseri OSB)
SÖNMEZ ELEKTRİK
T ENERJİ TURCAS
ZORLU ENERJİ (Bursa)
ZORLU ENERJİ (B. Karıştıran)
ZORLU ENERJİ (Sincan)
ZORLU ENERJİ (Kayseri)
ZORLU ENERJİ (Pınarbaşı/Kayseri)
ZORLU ENERJİ (Yalova)
TOPLAM
119
SERBEST ÜRETİM ŞİRKETİ SANTRALLARI
Proje
Üretim
Kurulu Güç MW
Kapasitesi
GWh
1,4
10
5,7
45
1,0
8
ATIK
SANTRAL ADI
8,1
24,0
24,3
34,1
157,2
11,4
24,4
25,6
62
175
180
250
1044
80
180
190
62
175
180
250
1044
80
180
190
TOPLAM
301,0
2099,2
2099,2
TERMİK TOPLAMI
BEREKET (DENİZLİ)
BEREKET ( DALAMAN)
BEREKET (FESLEK)
BEREKET (GÖKYAR)
BEREKET (MENTAŞ)
EKİN ENERJİ (BAŞARAN HES)
ERE-BİRKAPILI
ERE- AKSU- ŞAHMALLAR
ERE- SUGÖZÜ -KIZILDÜZ
EŞEN-II (GÖLTAŞ)
ELTA (DODURGA)
İÇTAŞ YUKARI MERCAN
İSKUR (SÜLEYMANLI HES)
KURTEKS Karasu Andırın HES
MOLU ENERJİ (BAHÇELİK HES)
ÖZGÜR ELEK. K.MARAŞ Tahta HES
PAMUK (Toroslar)
SU ENERJİ (ÇAYGÖREN HES)
TEKTUĞ-KARGILIK
TEKTUĞ-KALEALTI HES
TEKTUĞ-KEBANDERESİ
YAPISAN HACILAR
YPM ALTINTEPE HES
YPM BEYPINAR HES
YPM KONAK HES
3122,5
3,7
37,5
9,5
11,6
39,9
0,6
48,5
14,0
15,4
43,4
4,1
14,2
4,6
2,4
4,2
12,5
23,3
4,6
23,9
15,0
5,0
13,3
4,0
3,6
4,0
24194,1
12
179
41
43
163
5
171
45
55
170
12
44
18
19
30
54
112
19
83
52
32
90
18
18
19
24194,1
12
179
25
23
140
0
17
7
8
0
12
20
4
19
30
54
28
4
19
11
20
54
10
9
10
HİDROLİK TOPLAMI
ALİZE ENERJİ (Delta Plastik)
ANEMON ENERJİ (İNTEPE)
BARES (BANDIRMA)
DOĞAL ENERJİ (BURGAZ)
DENİZLİ ELK. (Karakurt-Akhisar)
ERTÜRK ELK. (TEPE)
MARE MANASTIR
362,8
1,5
30,4
30,0
14,9
10,8
0,9
39,2
1503
5
92
105
48
28
3
129
714
4
83
95
48
24
2
129
TOPLAM
MENDERES JEOTERMAL
127,7
8,0
410
56
384
56
8,0
3621,0
56
26162,5
56
25348,0
RÜZGAR
HİDROLİK
FUEL OIL
TOPLAM
AKSA ENERJİ (Hakkari)
KAREN I-II
KIZILTEPE
KARKEY (SİLOPİ)
PS3-A -1
PS3-A -2 (İDİL)
SİİRT
JEOT.
SERBEST ÜRETİM ŞİRKETİ
AKSA
ITC-KA ENERJİ MAMAK
EKOLOJİK ENERJİ (Kemerburgaz)
Güvenilir
Üretim
Kap.
GWh
10
45
8
TOPLAM
ÜRETİM ŞİRKETİ TOPLAMI
120
EK – 2 : 2007 YILINDA İŞLETMEYE GİREN VE DEVRE DIŞI OLAN ÜRETİM
TESİSLERİ
ÜNİTENİN ADI
MOBİL TOPLAM
HABAŞ (Aliağa-ilave)
BOSEN
MODERN ENERJİ
ARENKO
ALTINMARKA GIDA
TEKBOY ENERJİ
VELSAN AKRİLİK
AKBAŞLAR
ORS RULMAN
Acıbadem Sağlık Hiz.ve Tic.A.Ş(Kadıköy Hast.)(İstanbul/Kadıköy)
Acıbadem Sağlık Hiz.ve Tic.A.Ş(Kozyatağı Hast.)(İstanbul/Kadıköy)
Acıbadem Sağlık Hiz.ve Tic.A.Ş(Nilüfer/BURSA)
AKATEKS Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.
FLOKSER TEKSTİL SAN.AŞ.(Çatalça/istanbul)(Poliser Tesisi)
FLOKSER TEKSTİL SAN.AŞ.(Çatalça/istanbul)(Süetser Tesisi)
FRİTOLAY GIDA SAN.VE TİC. AŞ.
KIVANÇ TEKSTİL SAN.ve TİC.A.Ş.
KİL-SAN KİL SAN.VE TİC. A.Ş
SÜPERBOY BOYA SAN.ve Tic.Ltd.Şti.(Büyükçekmece/İstanbul)
SWİSS OTEL(Anadolu Japan Turizm A.Ş (İstanbul)
TAV Esenboğa Yatırım Yapım ve İşetme AŞ./ANKARA
STARWOOD
NUH ENERJİ-2(Nuh Çim.)
KAREN
AKTEKS
TÜPRAŞ İZMİT RAFİNERİ
AKBAŞLAR
UŞAK ŞEKER (NURİ ŞEKER)
BOR ŞEKER
SUSURLUK ŞEKER
AFYON ŞEKER
AĞRI ŞEKER
ALPULLU ŞEKER
BURDUR ŞEKER
ÇARŞAMBA ŞEKER
ÇORUM ŞEKER
ELAZIĞ ŞEKER
ELBİSTAN ŞEKER
ERCİŞ ŞEKER
EREĞLİ ŞEKER
KASTAMONU ŞEKER
KÜTAHYA ŞEKER (BAHA ESAD TEKAND)
MALATYA ŞEKER
BOĞAZLIYAN ŞEKER
KARTONSAN
ESKİŞEHİR END.ENERJİ
ESKİŞEHİR ŞEKER (KAZIM TAŞKENT)
İGSAŞ
DESA
DENTAŞ
SÜPER FİLMCİLİK
ATAER ENERJİ
BİL ENERJİ
EDİP İPLİK
EGE BİRLEŞİK ENERJİ
İSKO
ITC-KA Enerji Üretim Aş.(Mamak)(İlave)
BİS Enerji Üretim AŞ.(Bursa)(İlave)
Aliağa Çakmaktepe Enerji A.Ş.(Aliağa/İZMİR)
BİS Enerji Üretim AŞ.(Bursa)(Düzeltilme))
BİS Enerji Üretim AŞ.(Bursa)(İlave)
BOSEN ENERJİ ELEKTRİK AŞ.
Mamara Elektrik Üretim A.Ş.
NUH ENERJİ-2(Nuh Çim.)
SAYENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ. (Kayseri/OSB)
T ENERJİ ÜRETİM AŞ.(İSTANBUL)
ZORLU EN.Kayseri (İlave 1 GT)
SİİRT
Mardin Kızıltepe
KAREN
İDİL 2 (PS3 A- 2)
121
ÜNİTE
GÜCÜ
(MW)
-462,3
9,1
-123,5
5,2
0,7
0,1
0,1
0,1
-0,1
-0,3
0,5
0,6
1,3
1,8
2,1
2,1
0,5
3,9
3,2
1,0
1,6
3,9
-17,3
73,0
-24,3
0,8
-0,9
-3,8
1,7
-0,6
-0,6
-0,8
-1,0
-0,9
-0,8
-0,8
-0,8
-0,5
-0,8
-0,8
-0,8
-0,2
-0,7
-0,5
16,4
5,0
3,5
2,9
2,2
0,7
0,3
0,1
0,1
0,1
-0,1
-0,3
-1,8
1,4
43,0
34,8
28,3
48,0
142,8
-8,7
-73,0
5,9
1,6
7,2
25,6
34,1
24,3
24,4
KURULUŞ ADI
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
OTOPRODÜKTÖR
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
YAKIT CİNSİ
DOGALGAZ
DOĞAL GAZ
DOĞAL GAZ
DOĞAL GAZ
DOĞAL GAZ
DOĞAL GAZ
DOĞAL GAZ
DOĞAL GAZ
DOĞAL GAZ
DOĞALGAZ
DOĞALGAZ
DOĞALGAZ
DOĞALGAZ
DOĞALGAZ
DOĞALGAZ
DOĞALGAZ
DOĞALGAZ
DOĞALGAZ
DOĞALGAZ
DOĞALGAZ
DOĞALGAZ
DOĞALGAZ
DOĞALGAZ
FUEL-OİL
FUEL-OİL
FUEL-OİL
FUEL-OİL
LİNYİT
LİNYİT
LİNYİT
MOTORİN
MOTORİN
MOTORİN
MOTORİN
MOTORİN
MOTORİN
MOTORİN
MOTORİN
MOTORİN
MOTORİN
MOTORİN
MOTORİN
MOTORİN
SIVI+D.GAZ
SIVI+D.GAZ
SIVI+D.GAZ
SIVI+D.GAZ
SIVI+D.GAZ
SIVI+D.GAZ
SIVI+D.GAZ
SIVI+D.GAZ
SIVI+D.GAZ
SIVI+D.GAZ
SIVI+D.GAZ
SIVI+D.GAZ
SIVI+D.GAZ
ÇÖP GAZI
DOGALGAZ
DOĞALGAZ
DOĞALGAZ
DOĞALGAZ
DOĞALGAZ
DOĞALGAZ
DOĞALGAZ
DOĞALGAZ
DOĞALGAZ
DOĞALGAZ
FUEL-OİL
FUEL-OİL
FUEL-OİL
FUEL-OİL
SERVİSE
GİRİŞ TARİHİ
02.05.2003
19.06.2003
23.10.2003
28.08.2003
30.07.2003
03.12.2003
03.12.2003
23.01.2003
20.03.2003
19.02.2003
05.12.2003
01.08.2003
19.09.2003
02.10.2003
30.12.2003
22.05.2003
30.05.2003
13.09.2003
11.09.2003
30.08.2003
18.01.2003
25.09.2003
30.12.2003
03.07.2003
04.04.2003
17.01.2003
.2007
.2007
.2007
.2007
ÜNİTENİN ADI
İSKUR TEKSTİL (SÜLEYMANLI HES)
BORÇKA HES
TEKTUĞ(Keban Deresi)
YPM Ener.Yat.AŞ.(Altıntepe Hidro.)(Sivas/Suşehir)
YPM Ener.Yat.AŞ.(Beypınar Hidro.)(Sivas/Suşehir)
YPM Ener.Yat.AŞ.(Konak Hidro.)(Sivas/Suşehir)
KURTEKS Tekstil A.Ş./Kahramanmaraş(KARASU HES-Andırın)
İSKUR TEKSTİL (SÜLEYMANLI HES)
ÖZGÜR ELK.AŞ.(K.MARAŞ)(Tahta)
ÖZGÜR ELK.AŞ.(K.MARAŞ)(Tahta)(İlave)
HİDROLİK TOPLAM
ÜNİTE
GÜCÜ
(MW)
-4,6
300,6
5,0
4,0
3,6
4,0
2,4
4,6
6,3
6,3
332,1
ANEMON EN.ELEK.ÜRETİM.AŞ.
ANEMON EN.ELEK.ÜRETİM.AŞ.(İlave)
ANEMON EN.ELEK.ÜRETİM.AŞ.(İlave)
BURGAZ RES (Doğal Enerji Üretim A.Ş.)
BURGAZ RES (Doğal Enerji Üretim A.Ş.)
DENİZ ELEK. ÜRETİM Ltd.Şti.(karakurt)
MARE MANASTIR RÜZGAR ENERJİ(ilave)
MARE MANASTIR RÜZGAR ENERJİ(ilave)
RÜZGAR TOPLAM
8,0
15,2
7,2
4,0
10,9
10,8
11,2
20,0
87,3
GENEL TOPLAM
270,7
122
KURULUŞ ADI
YAKIT CİNSİ
SERVİSE
GİRİŞ TARİHİ
OTOPRODÜKTÖR
EÜAŞ
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
HİDROLİK
HİDROLİK
HİDROLİK
HİDROLİK
HİDROLİK
HİDROLİK
HİDROLİK
HİDROLİK
HİDROLİK
HİDROLİK
30.12.2003
27.02.2003
08.05.2003
06.06.2003
06.06.2003
19.07.2003
28.11.2003
30.12.2003
03.05.2003
24.05.2003
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
SERBEST ÜRETİM
RÜZGAR
RÜZGAR
RÜZGAR
RÜZGAR
RÜZGAR
RÜZGAR
RÜZGAR
RÜZGAR
21.02.2003
16.08.2003
21.11.2003
14.08.2003
30.12.2003
27.05.2003
25.01.2003
12.04.2003
EK – 3 : 2008 - 2015 YILLARI ARASINDA İŞLETMEYE GİRMESİ ÖNGÖRÜLEN
İNŞA HALİNDEKİ VE LİSANS ALMIŞ SANTRALLAR
(EPDK Ocak 2008 İlerleme Raporlarına Göre – Senaryo - 1)
YAKIT
YIL
SANTRAL ADI
TİPİ
SANTRAL
KURULU
GÜCÜ
PROJE
GÜVENİLİR
ÜRETİM
ÜRETİM
(MW)
(GWh)
(GWh)
2008
EPDK
EPDK
EPDK
LİSANS ALMIŞ PROJELER
LİNYİT
F.OİL
D.GAZ
1,7
110,6
176,4
8,4
712,9
1025,8
8,4
712,9
1025,8
288,7
1747,1
1747,1
1,1
45,0
483,2
6,9
306,6
1797,1
6,9
207,1
1586,7
529,3
2110,6
1800,7
160,0
200,0
103,0
57,2
6,8
121,4
488,0
473,0
322,0
100,0
20,0
477,9
418,0
337,0
131,0
7,0
15,0
300,8
648,4
1880,9
1208,8
1466,4
5738,6
4756,6
137,8
103,4
165,0
972,0
769,2
1064,3
972,0
769,2
1064,3
406,2
2805,5
2805,5
9,3
7,5
360,7
71,6
63,0
1288,7
58,4
63,0
1121,4
377,5
1423,3
1242,8
115,0
13,5
670,0
308,9
576,7
343,0
39,0
2118,0
1187,0
2238,6
176,0
29,0
1212,0
837,0
1362,4
HİDROLİK TOPLAMI
1684,1
5925,6
3616,4
YIL TOPLAMI
2467,8
10154,4
7664,7
TERMİK TOPLAMI
EPDK
EPDK
EPDK
BİOGAZ
JEO.
RES
YENİLENEBİLİR(RÜZ.+JEOT)
DSİ
DSİ
DSİ
DSİ
DSİ
EPDK
ALPASLAN-I
OBRUK
TORUL
KILAVUZLU
MANYAS 1
HES
HES
HES
HES
HES
HES
HİDROLİK TOPLAMI
YIL TOPLAMI
2009
EPDK
EPDK
EPDK
ASFAL.
D.GAZ
T.KÖM.
TERMİK TOPLAMI
EPDK
EPDK
EPDK
ÇÖP
JEO.
RES
DSİ
DSİ
DSİ
DSİ
EPDK
AKKÖPRÜ
MANYAS 2-3
DERİNER
ERMENEK
HES
HES
HES
HES
HES
123
YAKIT
YIL
SANTRAL ADI
TİPİ
SANTRAL
KURULU
GÜCÜ
PROJE
GÜVENİLİR
ÜRETİM
ÜRETİM
(MW)
(GWh)
(GWh)
2010
EPDK
D.GAZ
881,3
6684,5
6684,5
881,3
6684,5
6684,5
14,3
110,0
90,4
14,3
110,0
90,4
39,5
64,8
2385,3
118,0
200,0
9042,3
18,0
146,0
5097,6
HİDROLİK TOPLAMI
2489,6
9360,3
5261,6
YIL TOPLAMI
3385,2
16154,8
12036,5
474,7
887,6
3082,5
7094,8
3082,5
7094,8
1362,3
10177,3
10177,3
9,5
70,0
55,5
9,5
70,0
55,5
2632,8
9461,5
5370,3
HİDROLİK TOPLAMI
2632,8
9461,5
5370,3
YIL TOPLAMI
4004,6
19708,8
15603,1
744,7
840,0
5292,0
5880,0
5292,0
5606,4
1584,7
11172,0
10898,4
0,0
0,0
0,0
1353,7
4758,1
2685,1
HİDROLİK TOPLAMI
1353,7
4758,1
2685,1
YIL TOPLAMI
2938,4
15930,1
13583,5
TERMİK TOPLAMI
EPDK
ÇÖP
DSİ
DSİ
EPDK
ÇİNE
TOPÇAM
HES
HES
HES
2011
EPDK
EPDK
LİNYİT
İTH.KÖM.
TERMİK TOPLAMI
EPDK
JEO.
EPDK
HES
2012
EPDK
EÜAŞ
AMBARLI - B DGKÇ
İTH.KÖM.
D.GAZ
TERMİK TOPLAMI
EPDK
HES
124
YAKIT
YIL
SANTRAL ADI
TİPİ
SANTRAL
KURULU
GÜCÜ
PROJE
GÜVENİLİR
ÜRETİM
ÜRETİM
(MW)
(GWh)
(GWh)
2013
EPDK
TERMİK TOPLAMI
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
1133,8
4663,1
2627,7
HİDROLİK TOPLAMI
1133,8
4663,1
2627,7
YIL TOPLAMI
1133,8
4663,1
2627,7
TERMİK TOPLAMI
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
1200,0
3833,0
2459,0
HİDROLİK TOPLAMI
1200,0
3833,0
2459,0
YIL TOPLAMI
1200,0
3833,0
2459,0
TERMİK TOPLAMI
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
540,0
1705,0
1129,0
HİDROLİK TOPLAMI
540,0
1705,0
1129,0
YIL TOPLAMI
540,0
1705,0
1129,0
HES
2014
DSİ
ILISU
HES
2015
DSİ
YUSUFELİ
HES
Not: DSİ kapsamındaki projeler ile EÜAŞ tarafından yaptırılan Ambarlı – B D.G.K.Ç.
Santralı inşa halinde, bunun dışındaki projeler ise lisans almış santrallar olarak
dikkate alınmıştır.
125
EK – 3 (Devam): 2008 - 2015 YILLARI ARASINDA İŞLETMEYE GİRMESİ
ÖNGÖRÜLEN İNŞA HALİNDEKİ VE LİSANS ALMIŞ SANTRALLAR
(EPDK Ocak 2008 İlerleme Raporlarına Göre – Senaryo - 2)
YIL
SANTRAL ADI
YAKIT
TİPİ
SANTRAL
KURULU GÜCÜ
PROJE
ÜRETİM
GÜVENİLİR
ÜRETİM
(MW)
(GWh)
(GWh)
2008
EPDK
EPDK
F.OİL
D.GAZ
70,6
90,9
459,3
467,1
459,3
467,1
161,5
926,4
926,4
1,1
45,0
404,2
6,9
306,6
1463,0
6,9
207,1
1201,2
450,3
1776,5
1415,2
160,0
200,0
103,0
57,2
6,8
130,9
488,0
473,0
322,0
100,0
20,0
687,7
418,0
337,0
131,0
7,0
15,0
445,2
657,9
2090,7
1353,2
1269,7
4793,6
3694,8
137,8
167,2
165,0
972,0
1157,2
1064,3
972,0
1157,2
1064,3
470,0
3193,5
3193,5
7,5
30,0
63,0
103,6
63,0
92,7
37,5
166,6
155,7
115,0
13,5
670,0
308,9
289,5
343,0
39,0
2118,0
1187,0
1050,4
176,0
29,0
1212,0
837,0
673,3
HİDROLİK TOPLAMI
1396,9
4737,4
2927,3
YIL TOPLAMI
1904,4
8097,5
6276,5
TERMİK TOPLAMI
EPDK
EPDK
EPDK
BİOGAZ
JEO.
RES
DSİ
DSİ
DSİ
DSİ
DSİ
EPDK
ALPASLAN-I
OBRUK
TORUL
KILAVUZLU
MANYAS 1
HES
HES
HES
HES
HES
HES
HİDROLİK TOPLAMI
YIL TOPLAMI
2009
EPDK
EPDK
EPDK
ASFAL.
D.GAZ
T.KÖM.
TERMİK TOPLAMI
EPDK
EPDK
JEO.
RES
DSİ
DSİ
DSİ
DSİ
EPDK
AKKÖPRÜ
MANYAS 2-3
DERİNER
ERMENEK
HES
HES
HES
HES
HES
126
YIL
SANTRAL ADI
YAKIT
TİPİ
SANTRAL
KURULU GÜCÜ
PROJE
ÜRETİM
GÜVENİLİR
ÜRETİM
(MW)
(GWh)
(GWh)
2010
TERMİK TOPLAMI
EPDK
0,0
0,0
0,0
1,5
11,6
11,6
1,5
11,6
11,6
39,5
64,8
280,2
118,0
200,0
885,8
18,0
146,0
525,2
HİDROLİK TOPLAMI
384,5
1203,8
689,2
YIL TOPLAMI
386,0
1215,4
700,8
170,0
887,6
1300,0
7094,8
1300,0
7094,8
1057,6
8394,8
8394,8
9,5
70,0
55,5
9,5
70,0
55,5
2640,8
8554,8
4849,7
HİDROLİK TOPLAMI
2640,8
8554,8
4849,7
YIL TOPLAMI
3707,9
17019,6
13300,0
607,9
654,5
840,0
4320,0
4480,0
5880,0
4320,0
4480,0
5606,4
2102,4
14680,0
14406,4
0,0
0,0
0,0
1275,9
5220,1
2943,6
HİDROLİK TOPLAMI
1275,9
5220,1
2943,6
YIL TOPLAMI
3378,3
19900,1
17350,0
ÇÖP
DSİ
DSİ
EPDK
ÇİNE
TOPÇAM
HES
HES
HES
2011
EPDK
EPDK
LİNYİT
İTH.KÖM.
TERMİK TOPLAMI
EPDK
JEO.
EPDK
HES
2012
EPDK
EPDK
EÜAŞ
AMBARLI - B DGKÇ
İTH.KÖM.
T. KÖM.
D.GAZ
TERMİK TOPLAMI
EPDK
HES
127
YIL
SANTRAL ADI
YAKIT
TİPİ
SANTRAL
KURULU GÜCÜ
PROJE
ÜRETİM
GÜVENİLİR
ÜRETİM
(MW)
(GWh)
(GWh)
2013
EPDK
TERMİK TOPLAMI
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
531,2
2110,7
1191,9
HİDROLİK TOPLAMI
531,2
2110,7
1191,9
YIL TOPLAMI
531,2
2110,7
1191,9
TERMİK TOPLAMI
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
1200,0
3833,0
2459,0
HİDROLİK TOPLAMI
1200,0
3833,0
2459,0
YIL TOPLAMI
1200,0
3833,0
2459,0
TERMİK TOPLAMI
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
540,0
1705,0
1129,0
HİDROLİK TOPLAMI
540,0
1705,0
1129,0
YIL TOPLAMI
540,0
1705,0
1129,0
HES
2014
DSİ
ILISU
HES
2015
DSİ
YUSUFELİ
HES
Not: DSİ kapsamındaki projeler ile EÜAŞ tarafından yaptırılan Ambarlı – B D.G.K.Ç.
Santralı inşa halinde, bunun dışındaki projeler ise lisans almış santrallar olarak
dikkate alınmıştır.
128

türkiye elektrik enerjisi 10 yıllık üretim kapasite projeksiyonu (2008

Transkript

Benzer belgeler

AKROS IDRAULIC 32 Cod. 2208